Projekt Hydrofun by Duong Vu Hong

facebook.com/projekthydrofun

Projekt Hydrofun obejmuje rewitalizację warszawskich hydroforni. Jego twórcami są Duong Vu Hong, Brygida Zawadzka i Katarzyna Korczak. Hydrofun jest zwycięzcą konkursu stypendialnego ,,Praktyka” Fundacji im. Stefana Kuryłowicza. Od czasu konkursu projekt stale jest rozwijany. Współpracujemy z kilkoma warszawskimi spółdzielniami mieszkaniowymi. W styczniu 2016 roku złożyliśmy projekt rewitalizacji jednej z bielańskich hydroforoni do Budżetu Partycypacyjnego 2017. Regularnie prowadzimy profil Hydrofun na Facebooku i stronę internetową. Temat hydroforni poruszany jest w rozmaitych publikacjach, między innymi w: Gazecie Wyborczej, Architekturze Murator, Activist, na portalach internetowych oraz w Akademickim Radiu Kampus.

01 HYDROFORNIE 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

Czym są hydrofornie? Cechy charakterystyczne hydroforni Elementy składowe hydroforni Gdzie znajdują się hydrofornie? Co się dzieje z hydroforniami obecnie? Potencjał hydroforni

9 11 13 15 29 31

02 HYDROFUN 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10

Zarys koncepcji. Założenia wstępne Sieć hydroforni Hydrotwórcy Źródła finansowania Współpraca z artystami System 4 elementów Funkcjonowanie hydroforni o różnej porze Partycypacja Ile to kosztuje? Trzy scenariusze

39 43 47 49 53 57 75 77 87 89

03 HYDROFUN W PRAKTYCE 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

Raport z prac projektowych 15.09-15.02 Współpraca: spółdzielnie, organizacje, aktywiści, mieszkańcy Promocja projektu Publikacje Projekt do Budżetu Partycypacyjnego 2017 Podsumowanie. Rewizja procesu Co dalej?

105 107 109 117 129 149 151

01 HYDROFORNIE 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

9 11 13 15 29 31

Czym są hydrofornie? Cechy charakterystyczne hydroforni Elementy składowe hydroforni Gdzie znajdują się hydrofornie? Co się dzieje z hydroforniami obecnie? Potencjał hydroforni

1.1

Czym są hydrofornie?

? Hydrofornie są niewielkimi budynkami, w których mieszczą się obecnie, tudzież mieściły się w przeszłości hydrofory, czyli urządzenia służące utrzymaniu właściwego ciśnienia w sieci wodociągowej. Właścicielami warszawskich hydroforni, które są przedmiotem naszego zainteresowania są spółdzielnie mieszkaniowe. Wraz z postępem technologicznym hydroforonie przestały spełniać swoją pierwotną funkcję. Co się dzieje z nimi dziś? Jak wyglądają i gdzie możemy je spotkać?

1.2

Cechy charakterystyczne hydrofornii

1. Hydrofornie zazwyczaj zlokalizowane są na pagórku

2. Częściowo zagłębione są w ziemi

3. Zazwyczaj z jednej strony mają dostęp do wnętrza, schodami w dół

4. Układ spadku przeważnie umożliwia wejście na dach z conajmniej 1 strony

5. Hydrofornie zlokalizowane są centralnie, pośród osiedli mieszkalnych

6. Nierzadko otoczone są zielenią

Hydrofornie to betonowe struktury o powierzchni dachu około 70-85 m2. Tak jak jak bloki dookoła zbudowane są z elementów prefabrykowanych. Cechuje więc ich widoczna modularność oraz powtarzalność takich cech jak: wymiary, materiały, czy struktura. Choć jest ich mnóstwo, to łączą je właśnie zbiór podstawowych elementów, a mianowicie: centralna lokalizacja między blokowiskami (z reguły są dobrze widoczne). Znajdują się na wzniesieniu i są częściowo zagłębione w ziemi. Spadek terenu w wielu przypadkach umożliwia jednostronny dostęp na dach. Z przeciwległej strony możliwe jest wejście do jej wnętrza. Niekiedy na dachu znajduje się ochronna barierka (co sugeruje możliwe użytkowanie dachu) oraz prowadzące tam schodki. Z reguły hydrofornie sprawiają wrażenie zaniedbanych, brudnych i pomazanych przez wandali. Niekiedy znajdują się na nich porozrzucane butelki, śmieci. Zdecydowanie nie wyglądają na miejsca dobrze użytkowanych. Natomiast ich otoczenie jest dość przyjemne. Hydrofornie otoczone są często zielenią: drzewami, krzewami, bądź bujną roślinnością.

1. 3

Cechy charakterystyczne hydrofornii

1.dach / 2. ściany / 3. wnętrze / 4. otoczenie

Na każdą hydrofornię składają się cztery główne części składowe: dach, ściana, wnętrze i otoczenie. 1. Dach jest przeważnie betonowy (możliwy do użytkowania) tudzież składa się z lekkiej konstrukcji i jest pokryty papą. Na dach z reguły można się dostać poprzez pochyły teren. Niekiedy prowadzą na niego schody, co również sugeruje potencjalne użytkowanie. Czasami jednak różnica wysokości jest na tyle duża, że wejście na dach i tym samym korzystanie z niego nie jest możliwe. Jego powierzchnia waha się wokół 70 -85 m2. 2. Interesującym aspektem ścian jest ich zewnętrzna powierzchnia, która jest surowa, niepomalowana, często brudna i zniszczona, pomalowana przez wandali. 3. Wnętrze hydroforni jest niewykorzystywane, bądź pełni funkcję składu. Jest niedostępne mieszkańcom. Często znajdują się w nim nieużywane sprzęty czy stare pompy wodne. Wnętrze jest dostępne z poziomu gruntu bądź częściej po schodkach w dół. 4. Otoczeniem hydroforni nierzadko jest trawnik z punktową zielenią wyższą. Wokół z reguły rozchodzą się osiedlowe ścieżki. Niekiedy przy hydroforni znajduje się plac zabaw, plac miejski bądź inne funkcje.

1. 4

Gdzie znajdują się hydrofornie?

Hydrofornie znajdują się na większości blokowisk z wielkiej płyty nie tylko w samej Warszawie, ale i w całej Polsce. Z reguły mijamy je codziennie, wychodząc z naszej klatki. Położone są centralnie, więc są dobrze widoczne dla mieszkańców. Mimo wszystko, są zwyczajnie omijane. Mało kto wie, do czego służą. Wiele z nich możemy spotkać na Gocławiu, Woli czy Bielanach. Niekiedy hydrofornie są nadbudowane, stąd nie zastanawiamy się do czego wcześniej służyły.

Mapa warszawskich blokowisk

CH TA SA BE MU ŻB JE

RA SŁ UR

TN Tarchomin I Nowodwory

Jelonki

BR Bródno

Koło II

TA Targówek Mieszkaniowy

ŻB

Osiedle za Żelazną Bramą

SZ Osiedle Szmulki

MU Muranów Południowy

GO Gocław

Bemowo Lotnisko

Sady Żoliborskie

UR Ursynów Północny

Chomiczówka

RA Rakowiec 1

WR Wrzecionowo

SŁ

Służew nad Dolinką

Wybrane osiedla do analizy

SA BE

ŻB

JE KO

RA SŁ UR

W Warszawie możemy znaleźć 16 osiedli bloków wielkiej płyty, na których potencjalnie znajdują się hydrofornie. Są one bardzo często obecne w pobliżu bloków, które sobie liczą 10 kondygnacji, z naturalnego powodu, iż doprowadzenie odpowiedniego ciśnienia wody do najwyższych kondygnacji było dużo trudniejsze w tamtych czasów. Często wymagały pomocy właśnie specjalistycznych pomp wodnych umieszczanych właśnie w hydroforniach. Wybraliśmy 2 osiedla, na których przeprowadziliśmy analizę i znaleźliśmy hydrofornie. Są To Gocław i okolice Koło II. Na samym Gocławiu znajdują się 24 hydrofornie, spośród których 3 są nadbudowane. W drugiej lokalizacji, na jednym z osiedli na warszawskiej Woli w pobliżu Koła, możemy wskazać 7. Odnośnie tych na Gocławiu, to w sierpniu udało nam się odbyć wycieczkę po każdej z nich. Wniosek jest taki, że większość jest zaniedbanych, część została wyremontowana z zewnątrz i odmalowana. Wszystkie znajdują się na podwyższeniu, otoczone trawnikiem. Często przy hydroforniach znajduje się trzepak, tudzież plac zabaw.

24 hydrofornie na GocĹ&#x201A;awiu

nadbudowane hydrofornie

hydrofornie zostawione bez zmian 19

7 hydroforni na jednym z osiedli warszawskiej Woli

nadbudowane hydrofornie

hydrofornie zostawione bez zmian 25

1. 5

Co się obecnie dzieje z hydroforniami?

1. Stale funkcjonują

2. Zostają rozebrane

3. Zostają nadbudowane

4. Popadają w ruinę, pozostawione bez zmian

Dziś już większość hydroforni nie funkcjonuje. Stąd trzema obecnymi pomysłami co zrobić z nieczynnymi hydroforniami są: wyburzenie, nadbudowa oraz pozostawienie bez zmian. 2.) Wyburzenie hydroforni jest drogie i niesie ze sobą konsekwencje, co dalej z miejscem po hydroforni? Z reguły na miejscu hydroforni nie dzieje się nic, sadzony jest trawnik. 3.) Drugą opcją jest nadbudowa na funkcje usługowe: solaria, warzywniaki, przychodnie weterynaryjne i inne. Pozostaje pytanie: po co więcej tego typu funkcji na osiedlach? Czy nie lepiej jeśli są zgrupowane w jednym miejscu? Z rozmów z mieszkańcami wynika, że punktów usługowych na osiedlach jest wystarczająco dużo i nie ma potrzeby tworzenia ich więcej. 4.) Trzecią możliwością jest pozostawienie bez zmian. Nie kosztuje to nic, ale również nie wnosi dodatkowych walorów do funkcjonowania zespołów mieszkaniowych. W tym wypadku hydrofornie stają się miejscem zabaw oraz spotkań dla dzieci, alternatywnym miejscem dla fanów bmx, bądź innych miejskich sportów czy miejscem do spożywania alkoholu.

1.6

Potencjał hydroforni. Blokowiska

1. Kwestia humanizacji blokowisk

Wielkie zespoły mieszkaniowe, zwane blokowiskami są miejscem do życia dwóch trzecich mieszkańców Warszawy. Założenia te często oskarżane są o nieludzką skalę, zbyt duże odległości między poszczególnymi blokami mieszkalnymi, nienajlepsze standardy wykonania i zbyt niski metraż mieszkań. Co za tym idzie, blokowiska sprzyjają anonimowości i w żaden sposób nie prowadzą do intensyfikacji życia społecznego. Czy w związku z tym, hydrofornie, jako struktury centralne, widoczne i dotychczas niezagospodarowane mogłyby stanowić węzłowy punkt spotkań, spajający mieszkańców? Czy mogłyby wnieść nową jakość do warszawskich blokowisk? Jeśli tak, to nasuwają się pytania: Czy ingerencje dotyczące hydroforni powinny być stałe czy tymczasowe? Kto powinien decydować o zmianach i w jaki sposób? Kto mógłby to finansować? Na ten temat rozmawialiśmy w sierpniu ubiegłego roku ze specjalistą do spraw blokowisk, historykiem, doktorem Ryszardem Nakoniecznym, który wyraził poparcie dla naszej inicjatywy.

1.6

Potencjał hydroforni. Recykling

2. Kwestia recyklinku w architekturze

Rozbiórka hydroforni to koszt około 260 tys. złotych. W związku z tym spółdzielnie zazwyczaj nie dążą do pozbycia się nieużytkowanych już struktur. Z remontem jest podobnie, choć tu oprócz środków finansowych brakuje też pomysłu, co z nimi dalej zrobić. Tak oto hydrofornie stoją i niszczeją, będąc od czasu do czasu polem popisu dla wandali, miejscem zabaw dla dzieci czy alternatywnym miejscem spotkań mieszkańców. Tym samym, okazuje się, że przestrzenie te wytwarzają spontaniczne aktywności, które nie były w żadnym stopniu przewidziane przez twórców tych obiektów. Możemy z tego wnioskować, że hydrofornie mają ogromny potencjał stania się centrum aktywności dla mieszkańców. Mówiąc prosto, skoro hydrofornie stoją bezużytecznie na większości warszawskich osiedli, to może warto z tego skorzystać i małymi krokami nadać im nową funkcję, wykorzystując ich potencjał. Możliwości jest wiele, bo zmodernizowane może być wnętrze, dach, otoczenie. Może wystarczy pomalować hydrofornię, bądź postawić coś na dachu, a jak się znajdą pieniądze to wyremontować też wnętrze?

1.6

Potencjał hydroforni. Uniwersalność / lokalność

3. Kwestia uniwersalności i lokalności założenia

type 1

type 3

type 2

type 5

type 4

type 6

Potencjał hydroforni kryje się w zarówno uniwersalności problemu - hydrofornie występują praktycznie na każdym warszawskim osiedlu z wielkiej płyty oraz posiadają szereg cech wspólnych, jak i w ich lokalności - każda hydrofornia mimo elementów powtarzających się jest inna oraz znajduje się w nieco innym kontekście - np. jedna zlokalizowana jest przy placu zabaw, druga otoczona jest dużym trawnikiem, inna stoi przy placu itd. Stąd możemy podejść do problemu globalnie, jednak pomysł na każdą hydrofornię powinien zostać rozpatrzony osobno w sposób loklany, zwracając uwagę na najbliższy kontekst i jej największe atrybuty. Co więcej, to mieszkańcy, żyjący w sąsiedztwie danej hydroforni powinni mieć na nią duży wpływ. Przykładowo, każda hydrofornia mogłaby być pomalowana na jeden wyraźny kolor, każda na inny. Tym samym wykreowana zostałaby swoista sieć hydroforni, w której każdy element miałby jednak swoją własną tożsamość oraz indentyfikację.

02 PROJEKT HYDROFUN 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10

Zarys koncepcji. Założenia wstępne Sieć hydroforni Hydrotwórcy Źródła finansowania Współpraca z artystami Katalog możliwości Funkcjonowanie hydroforni w różnym czasie Partycypacja Ile co kosztuje Trzy scenariusze

39 43 47 49 53 57 75 77 87 89

2.1

Zarys koncepcji. Założenia wstępne

Propozycja Nie proponujemy sztywnych założeń planistycznych. Nie chcemy narzucać gotowego rozwiązania dla przestrzeni, która ma na celu służyć mieszkańcom danego osiedla. Za to chcemy zasugerować możliwe scenariusze dla dynamicznie zmieniającego się miejsca, wywołać dyskusję o istocie hydroforni oraz zainicjować współprace z mieszkańcami, spółdzielniami oraz wszelkiej maści specjalistami. Stąd współtworzymy proces, będący panelem dyskusyjnym oraz miejscem kreowania, wymiany i wdrażania poszczególnych pomysłów. Natomiast jesteśmy świadomi, że projektu nie możemy wykonać w całości sami, więc zachęcamy wszystkich zainteresowanych do współpracy. W ramach powyżej wymienionego procesu przygotowaliśmy katalog możliwości, prezentowany Państwu m.in za pomocą platformy internetowej, facebooka, publikacji internetowych jak i metody papierowej. Obecny katalog to zalążek do dalszej dyskusji, natomiast kolejne propozycje byłyby również dziełem samych mieszkańców. Co więcej, chcielibyśmy stworzyć sieć hydroforni, które w jakiś sposób były by ze sobą połączone, na przykład za sprawą identyfikacji graficznej bądź charakterystycznych elementów, np. żeby wnętrze każdej hydroforni stało się garażem dla rowerów. Pomyśleliśmy również o pomalowaniu hydroforni. Przykładowo każda mogłaby reprezentować inny, lecz wyraźny, rzucający się w oczy kolor. Tym samym mogłoby to zwrócić uwagę mieszkańców ale i potencjalnych inwestorów obiektu. Kolejnym krokiem, jaki chcielibyśmy podjąć, to wyposażenie hydroforni w podstawowe elementy, takie jak leżaki, palety, parasole, skrzynie itp., które mogłyby być używane podczas tymczasowych wydarzeń dziejących się na hydroforni. Owe elementy mogłyby być składowane wewnątrz hydroforni.

Przewidywany wpływ społeczny Oczywistym jest fakt, że dwie trzecie mieszkańców Warszawy zamieszkuje blokowiska. Pozostała część bywa tam jako przechodni bądź goście. Stad, projekt skierowany jest nie dla poszczególnej grupy społecznej, ale dla wszystkich mieszkańców Warszawy. Przewidywany wpływ społeczny to przede wszystkim wzmocnienie więzi sąsiedzkich i poczucia przynależności do wspólnoty osiedla. Zakładamy również, że projekt ma szanse przyczynić się do rewitalizacji zespołów mieszkaniowych i zmiany sposobu myślenia o nich, mamy na myśli odkryciu nowego czy też częściowo wygasłego potencjału blokowisk. Wierzymy, że zasięg projektu może być nie tylko lokalny, w obrębie jednej dzielnicy ale może objąć całą Warszawę oraz inne miasta. HYDROFUN idealnie pasuje do idei projektów finansowanych przez budżet partycypacyjny, z racji iż jest to powszechna problematyka, projekty mogą by być rejestrowane do wielu dzielnic, w różnych miastach. Kontynuując, w tym roku udało nam się zgłosić jedną hydrofornię na Słodowcu do obecnie trwającej edycji Budżetu Partycypacyjnego 2017. Mamy nadzieję, że projekt okaże się zwycięzcą tegorocznej edycji i zostanie zrealizowany.

Proces Proces projektowy Hydrofun jest dość kompleksowy i zakłada współpracę nas, mieszkańców, spółdzielni mieszkaniowych, sponsorów i innych zainteresowanych osób. To proces, który wymaga pokonania wszystkich kroków po kolei, bez pominięcia żadnego.Przykładowo bardzo ważnym elementem jest znalezienie partnera do współpracy w postaci spółdzielni mieszkaniowej. Dopiero w tym momencie możemy zacząć zacząć prowadzić ewentualne rozmowy z mieszkańcami, szukać sponsora, zacząć zastanawiać się nad pomysłem. Z kolej projekt może być nieudany, jeśli wcześniej nie przeprowadzimy partycypacji z mieszkańcami, itp. Graf przedstawiający właściwy według nas proces Hydrofun możemy znaleźć na kolejnej stronie.

Przewidywane ryzyko porażki Ryzyko porażki jest możliwe w wyniku niewypełnienia danych elementów procesu. Jest w dużym stopniu uzależnione od zgody udzielonej przez spółdzielnie mieszkaniowe na rozpoczęcie procesu projektowego. Bez owej zgody nie możemy pójść o krok dalej. Sporym wyzwaniem jest również znalezienie wystarczających środków finansowych. Również kluczowe w całym procesie jest zainteresowanie oraz akceptacja projektu przez mieszkańców, czyli przyszłych użytkowników. Z kolej, uważamy, że każda odmieniona hydrofornia, będzie w jakimś stopniu sukcesem, każda, która da nowe życie tym obiektom a mieszkańcom interesujące miejsce do spędzania czasu.

Projekt Hydrofun. Czyli jaki? Projekt Hydrofun przede wszystkim ma za zadanie być ogólnodostępny, adresowany dla jak największej ilości mieszkańców, multifunkcjonalny i dostosowany do potrzeb różnych użytkowników. Co więcej, powinien być łatwy w użytkowaniu, bezpieczny, dobrze oświetlony. Co najważniejsze, powinien angażować mieszkańców do nowych aktywności, dodając nowe wartości do zastanego otoczenia.

być dostępny w dzień i noc

reprezentować twórczość architektoniczną o wysokim poziomie oferować mnogość funkcji

oferować nie tylko stałe ale i cykliczne / czasowe rozrywki

być bezpieczny i dobrze oświetlony

być dostępny dla ludzi starszych / niepełnosprawnych / dzieci

zapewniać miejsca do siedzenia

zapewniać dostęp do zieleni

angażować mieszkańców w proces powstawania projektu

dostosowany do potrzeb wszystkich użytkowników być estetycznie przyjemny

Proces projektowy. Zarys

zbadanie możliwości my zbadanie potrzeb

współpraca przy projekcie

partycypacja

szukanie fundasze

nawiązanie współpracy spółdzielnie mieszkaniowe (właściciele)

stworzenie bazy

mieszkańcy (użytkownicy)

katalog rozwiązań (baza projektowa)

rozpowszechnienie projektu poszukiwanie współpracy

spółdzielnie mieszkaniowe (właściciele) platforma internetowa stowarzyszenia i fundacje

spółdzielnie mieszkaniowe przygotowanie i realizacja mieszkańcy

ocena i rewizja

projekt

organizacje, budżet partycypacyjny,

nowe centrum lokalne

2.2

Sieć hydroforni

Sieć hydroforni to możliwe rozwinięcie projektu, w kierunku uwspólnienia wszystkich mikroprojektów projektu Hydrofun. Chodzi tu o wypracowanie pewnych założeń, które niezależnie od hydroforni byłyby aplikowane do wszystkich z nich. Czyli przykładowo, co uważamy za całkiem prawdopodobne i niskobudżetowe, wszystkie hydrofornie mogłyby zostać pomalowane na jeden- wyraźny kolor. Kolor, który zostałby wybrany przez grupę artystów, architektów i tym samym byłby interesującym, wpasowującym się dodatkiem. Kontynuując, uważamy, że pomalowanie hydroforni nadałoby nową tożsamość osiedlom. Mieszkańcy mogliby mówić: ,,Mieszkam przy zielonej hydroforni”. Dodatkowo, hydrofornie zwróciłyby uwagę na siebie nie tylko mieszkańców, ale potencjalnych aktywistów, organizacji, sponsorów. Uważamy, że mógłby być to dobry początek, do dalszego projektu. Jako przykład podajemy budynek Beukelsblauw, który znajdował się w Rotterdamie. Przez długi czas znajdował się w niekorzystnym stanie, popadając w ruinę. Do czasu, aż Florentijn Hoffman przemalował go na niebiesko. Tym samym, w niedługim czasie budynek stał się rozpoznawalny, zostając najczęściej fotografowanym budynkiem roku w Rotterdamie. To z kolei zwróciło uwagę inwestora, który zainteresował się działką i zainwestował w nowy projekt na tym miejscu. Czy to samo ma szanse spotkać hydrofornie?

Na zdjęciach powyżej: 1 - BIG, Superkilen;2- ,,Zanurzenie” - Justyna Wencel, Marcin Chomicki 3. Beukelsblauw - Florentijn Hoffman; 4/5. Twórczość Florentijna Hoffmana 44

Na zdjęciach powyżej - dzieła artystki Katarzyny Przezwańskiej

XXX

Mieszkaniec

VZA Vu Hong Zawadzka Architects

Nauczycielska Spółdzielnia Budowlano - Mieszkaniowa

YYY

Mieszkaniec

2. 3

Hydrotwórcy

1. Kto jest Hydrotwórcą?

Mieszkańcy My (osoby inicjujące projekt)

Ochotnicy/ aktywiści miejscy

Fundacje/ organizacje

Architekci

Sponsorzy

Artyści/ osoby twórcze Pracownicy spółdzielni

2. Jakie są zadania Hydrotwórców?

My Mieszkańcy

inicjacja projektu, research, kontakt z osobami zainteresowanymi/ partycypującymi w projekcie, składanie wniosków, promocja projektu, ewentualnie projekt hydroforni; czynny udział w projekcie, określeniu przyszłej funkcji hydroforni, udział w debatach;

Ochotnicy/ Miejscy aktywiści

zadania w zależności od umiejętności/ chęci

Architekci

projekt danej hydroforni, pomoc merytoryczna;

Sponsorzy

finansowanie projektu;

Pracownicy spółdzielni

zgoda na projekt hydroforni, udostępnienie dokumentów technicznych hydroforni, udział w procesie partycypacyjnym, ewentualnie pomoc finansowa;

Artyści/ osoby twórcze

współpraca przy akcji malowania hydroforni, wystawa tymczasowa na hydroforni;

Fundacje/ organizacje

pomoc merytoryczna, finansowa, organizacyjna, zaangażowanie w tworzeniu poszczególnego projektu

2. 4

Źródła finansowania projektu

Inicjatywa lokalna

Budżet partycypacyjny

Crowdfunding

Inne źródła Mały grant

Urząd dzielnicy

Sponsorzy prywatni Spółdzielnie mieszkaniowe

Budżet partycypacyjny Budżet partycypacyjny to proces, w trakcie którego mieszkańcy decydują o wydatkowaniu części budżetu dzielnicy lub miasta. Najpierw mieszkańcy zgłaszają propozycje zadań/projektów, które następnie zostaną poddane pod głosowanie wszystkich mieszkańców. Tym samym mieszkańcy współtworzą budżet miasta współdecydując o określonej puli środków publicznych. W Warszawie mieszkańcy będą współdecydować o wydatkach z miejskiej kasy, w ramach budżetów dzielnicowych na rok 2017. Łączna kwota środków przeznaczonych do dyspozycji mieszkańców nie będzie mniejsza niż 1 – 2,0% budżetu dzielnicy. W całej Warszawie jest ok 50 000 000 przeznaczone na ten cel. Zgodnie z harmonogramem pomysły zadań będą zgłaszane w pierwszych miesiącach 2016 r., następnie odbędą się dyskusje nad zgłoszonymi projektami, a ostatecznie zostaną poddane pod głosowanie mieszkańców. Projekt z największą liczbą głosów, tudzież projekty (mieszczące się w budżecie) zostaną zrealizowane. - Na czym polega Budżet Partycypacyjny? 1. Projekty do budżetu można zgłaszać na poziomie: ogólnodzielnicowym, lokalnym oraz ogólnodzielnicowym i lokalnym ( w zależności od tego czy budżet partycypacyjny dotyczy całej dzielnicy czy jest podzielony na mniejsze składowe) 2. Kwota zgłoszonego projektu nie może przekraczać kwoty przeznaczonej na budżet partycypacyjny w danej dzielnicy bądź w danym obszarze. 3. By zgłosić projekt należy wypełnić formularz, dołączyć załączniki graficzne i obliczyć koszt projektu. 4. Realizacja takiego projektu nie może przekroczyć jednego roku. Dodatkowo projekt musi być całościowy. Przykładowo, projekt nie może być pierwszą fazą większego założenia.

Inicjatywa lokalna Według definicji, inicjatywa lokalna to “forma współpracy jednostek samorządu terytorialnego z ich mieszkańcami, w celu wspólnego realizowania zadania publicznego na rzecz społeczności lokalnej”. - Na czym polega inicjatywa lokalna? 1. Inicjatywa Lokalna ma na celu stworzenie czegoś przez społeczność. W związku z tym miasto nie przekazuje mieszkańcom dotacji na inicjatywę lokalną, może natomiast wspierać realizację zadania w sposób organizacyjny lub rzeczowy (w tym również poprzez np. zakup usług, materiałów, poprzez zapewnienie specjalistów, czy też wsparcie organizacyjne). Im więcej są w stanie dać od siebie mieszkańcy, tym większa szansa, że Urząd dołoży do tego projektu drugą część. 2. Wkład mieszkańców (jako wnioskodawców) może polegać na pracy społecznej, na świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych. 3. Miasto może przekazać wnioskodawcom na podstawie umowy użyczenia, rzeczy konieczne do wykonania inicjatywy lokalnej. Trzeba jednocześnie pamiętać, że realizacja inicjatywy lokalnej musi być zgodna z innymi przepisami prawa – w tym np. prawem zamówień publicznych. 4. Nie trzeba być organizacją pozarządową, żeby zdobyć środki na realizację projektu. Ważne, żeby projekt był realizowany przez zgrupowanie danej społeczności, posiadającej jednego lidera, który podpisuje się pod projektem. 5. Inicjatywa Lokalna w przeciwieństwie do Małego Grantu oraz BP nie ma ograniczenia czasowego: jest najbardziej elastycznym rozwiązaniem. Np. Jeśli projekt ma na celu sadzenie zieleni, wniosek może być rozpatrzony pod koniec roku (atrakcyjny moment na składanie wniosków), a realizowany na wiosnę 6. Ważne jest to, by teren na którym ma się odbyć dana inicjatywa/ być zrealizowany projekt znajdował się na terenie komunalnym, nie spółdzielnianym 7. Efekt Inicjatywy Lokalnej ma być bezwzględnie ogólnodostępny - Jak działa proces składania wniosku? Na jakiej podstawie zostaje rozpatrzony? Scenariusz projektu – zawiera się we wniosku. Zakłada jaki jest cel realizacji oraz w jaki sposób to się stanie. Charakter takiego wniosku jest otwarty ze względu na to, że wnioski składają osoby prywatne, mogące nie mieć doświadczenia w realizowaniu tego typu zadań publicznych. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku dopracowanie projektu prowadzi Specjalista z Urzędu we współpracy z Wnioskodawcami. Wniosek zostaje rozpatrywany oraz punktowany. Projekty najwyżej punktowane zostają zrealizowane. Punktację dostaje się za następujące czynniki: 1. Wkład finansowy, który mogą dać Wnioskodawcy 2. Wkład rzeczowy, który mogą dać Wnioskodawcy 3. Wkład pracy własnej Wnioskodawców Po złożeniu wniosku zostaje on rozpatrywany w Urzędzie Dzielnicy , po czym Urząd zastanawia się, czy są środki na realizację tego projektu i jak jest punktowany, po czym wnioski pozytywnie rozpatrzone idą dalej i we współpracy z mieszkańcami projekt jest udoskonalany i realizowany. Jeśli urząd stwierdzi, że projekt jest świetny, ale nie ma środków na jego realizację, może przesłać go do Centrum Komunikacji Społecznej, które ma dodatkowe środki na realizację zadań publicznych: Na promocję i wsparcie realizacji inicjatyw lokalnych corocznie przewidziana będzie rezerwa celowa w budżecie Centrum Komunikacji Społecznej m.st. Warszawy.

Mały Grant „Małym grantem” nazywa się potocznie dotację od samorządu do wysokości 10 tysięcy złotych. O te pieniądze organizacje pozarządowe mogą się starać poza konkursem dotacyjnym. - Na czym polega mały grant? Kwota dofinansowania lub finansowania ze środków m.st. Warszawy takiego zadania nie może przekroczyć 10 000 złotych, a termin realizacji zadania nie może być dłuższy niż 90 dni. Mały grant może być przyznawany tylko organizacjom pozarządowym. Jednak dla osób mających pomysł na projekt sposobem jest znalezienie Fundacji zajmującej się sprawami zbliżonymi do celu projektu i we współpracy z taką Fundacją, w jej imieniu złożyć wniosek. W każdej dzielnicy prowadzą działalność dane fundacje, w związku z czym istnieje możliwość nawiązania współpracy i ubiegania się o mały grant. - Charakterystyka projektu składanego w ramach tzw. małego grantu: 1. Wnioskowana dotacja od m.st. Warszawy w kwocie nie może wynosić więcej niż 10 000 złotych, termin realizacji zadania nie może być dłuższy niż 90 dni (UWAGA - trzy miesiące zwykle nie są równoważne z 90 dniami, gdyż niektóre miesiące mają powyżej 30 dni) 2. O tym, czy jest to zadanie o powierzenie (czyli finansowanie projektu), czy też wsparcie (dofinansowanie), decyduje organizacja 50

3. Termin realizacji zadania musi zawierać się w danym roku kalendarzowym (tj. nie może przekraczać roku budżetowego), ściśle określone granice rozpoczęcia i zakończenia zadania, tj. nie może być to projekt o charakterze ciagłym, na który przyznawana jest dotacja w ramach otwartego konkursu ofert, 4. Projekt nie może stanowić części większego zadania, tylko musi być samodzielny. 5. Wszystkie informacje o Małym Grancie dostępne są na stronie http://ngo.um.warszawa.pl/male-granty

Urząd dzielnicy Wiele Wydziałów w Urzędzie Dzielnicy ma swoje środki przeznaczane na dane cele. Na przykład Wydział Spraw Społecznych i Zdrowia ma zasoby (tzw. korkowe) przeznaczane na walkę z wykluczeniem. Jeśli rewitalizacja hydroforni w jakiś sposób walczyłaby z wykluczeniem (w środku po odnowieniu odbywałyby się darmowe zajęcia, warsztaty, świetlica dla dzieciaków z ubogich rodzin) można by było się wtedy o pieniądze na taki cel starać. To jest bardziej skomplikowane i trudniejsze niż powyższe źródła, ale istnieje taka opcja i jeśli jakaś grupa społeczna ma pomysł na nową funkcję hydroforni, można połączyć np. Mały Grant z pieniędzmi z danego Wydziału.

Spółdzielnie mieszkaniowe Sfinansowanie projektu Hydrofun przez spółdzielnie mieszkaniowe jest jedną z teoretycznych możliwości, wchodzących w rachubę. Niemniej jednak, na podstawie obecnej wiedzy, możemy stwierdzić, że z reguły spółdzielnie nie posiadają wystarczających środków, by zainwestować w rewitalizację hydroforni. Niekiedy jest też tak, że władze spółdzielni uważają, że póki hydrofornia stoi i nikomu nie przeszkadza, to nie warto jej ruszać.

Crowdfunding Finansowanie społecznościowe daje inicjatorom przedsięwzięć społecznych, kulturalnych i biznesowych możliwość pozyskiwania środków na ich realizację. Finansującymi są członkowie społeczności wirtualnych, znajomi, rodzina i wszelkie osoby, które mikropłatnościami chcą wesprzeć twórców. Wiele drobnych wpłat składa się na dużą pulę środków, które pozwalają spełniać marzenia, rozwijać biznes lub organizować atrakcyjne eventy. W zamian twórca projektu oferuje wspierającym unikalne bonusy (bilety, spotkania, gadżety), oferuje swoje produkty lub usługi, bądź też oddaje udziały w swoim przedsięwzięciu. Działające w Polsce portale działające w polu finansowania społecznościowego to: beesfund.com , myseed.pl, wspólnyprojekt. pl, wspólnicy.pl, crowdangels.pl, polakpotrafi.pl, ideowi.pl, wspieram.to Wsparciem projektodawców i przedsiębiorców zajmuje się fundacja Centrum Gospodarki Społecznościowej – cgs.org.pl. Wybierając portal należy zwrócić uwagę na: 1. Opłaty – niemal każdy portal pobiera prowizję od zebranego kapitału, należy przewidzieć ten koszt planując budżet minimalny projektu 2. Rozwiązanie prawne – w Polsce stosowane są różne modele funkcjonowania portali i od ich właścicieli warto dowiedzieć się na temat szczegółowych wymagań i możliwości – różnica może dotyczyć np. obowiązków podatkowych które występują przy niemal każdym projekcie, praw chroniących wspierających lub ich braku, a także dopuszczalnych typów projektów

Sponsorzy prywatni Przykładowo Castorama, Obi, bądź inne sklepy budowlane w celach promocyjnych udostępniają materiały budowlane bądź narzędzia.

2. 5

Współpraca z artystami

Z własnego doświadczenia wiemy, iż większość mieszkańców osiedli jest dość zamknięta na sztukę. Uważamy, iż jeśli ludzie nie chcą iść do muzeów to muzeum powinno przyjść do nich. Jesteśmy świadomi tego, iż kontekst jest trudny, iż zestawienie sztuki z osiedlami wielkiej płyty jest z pozoru skrajnie przeciwstawne. Pojawia się wiele pytań takich jak: Jaką rolę mogła by odgrywać sztuka w takim środowisku? Jaką formę powinna przyjąć? W jaki sposób przyjęli by ją mieszkańcy oraz jaki wpływ mogła by mieć na ich codzienne życie? Byłby to z pewnością swojego rodzaju eksperyment, lecz wierzymy iż jest on jednym z tych, które warto są podjęcia.

Zdjęcia powyżej przedstawiają (od góry): 1. Twórczość artystki Katarzyny Przezwańskiej; 2. Park na Bródnie; 3. Beukelsblauw - Florentijn Hoffman ; 4. Twórczość Florentijna Hoffmana; 5. Pink Ghost - Périphérique Architectes

2. 5

Współpraca z artystami. Słowo od artystów

Hydrofornie jako miejsce dla działań związanych ze sztuką to bardzo fajny pomysł – jest to naturalny „postument” więc świetnie może spełniać funkcje ekspozycyjne. Zarówno formalnie jak i symbolicznie. Sztuka, która by się tam znalazła musi dbać o to, żeby była przystępna i nie potrzebowała zbyt dużo tłumaczeń, nie może być zbyt hermetyczne, powinna raczej oddziaływać bezpośrednio. W ten sposób może gromadzić społeczność osiedlową pełniąc funkcją „ogniska” przy którym gromadzą się ludzie. Katarzyna Przezwańska, artystka

Popieramy projekt zagospodarowania hydroforni. Jest to ciekawa koncepcja, która między innymi poprzez sztukę może wspomagać integrację społeczną na warszawskich osiedlach. Na czym nam wszystkim powinno zależeć. Marta Nadolle, Pracownia Sztuki w Przestrzeni Publicznej

Projekt Hydrofun wpisuje się w żywą w ostatnich latach dyskusje dotyczącą plastyki społecznej - nurtu sztuki współczensnej eksplorującego społeczny i więziotwórczy potencjał interwencji estetycznych w przestrzeni publicznej. Działania zaproponowane przez młodnych architektów w bezpośredni sposób nawiązują również do żywej w latach 60. XX wieku idei syntezy sztuki i architektury, której jednym z najważniejszych propagatorów na gruncie polskim pozostaje Jerzy Sołtan, angażujący do swoich projektór artystów takich jak Jerzy Nowosielski, Alina Szapocznikow czy Wojciech Fangor. Zaproponowane przez dwójkę architektów twórcze nawiązanie i rozwnięcie tej ideii, ze wszech stron zasługuje na wsparcie - zarówno instytucjonalne jak i finansowe.

Szymon Żydek, Kurator, producent i reasercher

Zdjęcie przedstawia jeden z wieczorów filmowych na Blokowisku, zorganizowany przez „Plama” Gdański Archipelag Kultury

2.6

System 4 elementów

2. 3.

System 4 elementów (S4E) to katalog pomysłów związanych z użytkowaniem hydroforni, przedstawiony za pomocą prostych schematów. Katalog związany jest z 4 podstawowymi częściami hydroforni, to jest: dachem, ścianą, wnętrzem i otoczeniem. Podział ten wynika z tego, że nie zawsze istnieje możliwość renowacji hydroforni w całości, dobrze jest więc zmienić to co jest możliwe w danej hydroforni (przykładowo nie ma dostępu na dach, bądź nie można wykorzystać wnętrza). Do każdej z wymienionych części przedstawione jest 6 podstawowych rozwiązań. Pomysły na poszczególne elementy mogą się ze sobą łączyć.

mieszkańcy

wspólnie

baza

realne potrzeby

pełen katalog

Przedstawiony katalog jest stworzony przez nas i jest jedynie początkiem większego założenia. A mianowicie, ideą zbioru jest to by po pewnym czasie mieszkańcy i inne osoby zainteresowane uzupełniały i zwiększały początkowy katalog. Jak to będzie możliwe? Mieszkańcy już wkrótce będą mogli się wypowiedzieć za pomocą platformy internetowej, już to mogą zrobić na facebooku. Mamy również zamiar zaangażować się bardziej w realne rozmowy z mieszkańcami.

Dach

Rama dla wydarzeĹ&#x201E;

Plac sportu i zabawy

Miejsce dla sztuki

Farma miejska

Pomalowanie

Platformy relaksu

Ściana

Interwencja graficzna

Zielona ściana

Tablica ogłoszeń

Trybuna

Górka / dostep

Identyfikacja / kolor

Wnętrze

Miejsce wydarzeń

Składzik

Instalacja świetlna

Instalacja wodna

Zagłębiony plac

Usunięcie dachu

Otoczenie

Sad osiedlowy

Park

Dzika zieleĹ&#x201E;

Wyspa spotkaĹ&#x201E;

Plac miejski

Skatepark

Dach

Rama dla wydarzeń

Instalacja podczas Malta Festiwal w Poznaniu - Starzak Strębicki Architekci

Cloud seeding - pawilon dla Muzeum Designu- MODU (Holon,Izrael) i

New Vieux Port Pavilion - Foster+Partners (Marsylia)

Pawilon na Dni Designu w Gdyni

Plac zabaw Carve Landscaper (Amsterdam)

Tymczasowy skwer dla studentów RMIT University - Petter Elliott (Melbourne)

Aleja sportów miejskich na Bemowie (Warszawa)

Partaardvark- Florentijn Hofman (Arnhem)

Rama wyznacza miejsce szczególnych wydarzeń w okolicy, jest bazą pod ich organizację. Struktura umożliwia w ramach potrzeby montaż dachu, bądź ścian zewnętrznych oraz innych niezbędnych elementów. Na dachu mogą odbywać się takie wydarzenia jak: kino, targ, warsztaty, wystawy i inne. Przewiduje się organizację wydarzeń głównie o charakterze tymczasowym.

Plac sportu i zabawy Plac sportu i zabawy to elementy i urządzenia służące zachęceniu do aktywności fizycznej mieszkańców osiedla. Mogą to być drabinki czy rurki, stoły do tenisa, kosz, ale i namalowane pola do gier, bądź elementy siłowni na zewnątrz.

Dach

Miejsce dla sztuki

Instalacja ,,Stairway” - Izabela Bołoz (Kopenhaga)

Instalacja świetlna ,,Synchronizacja” - Jakub Szczęsny (Warszawa)

Rzeźba ‘Krata’ Moniki Sosnowskiej (Park Bródnowski, Warszawa)

Cosmo - Andrés Jaque (MOMA, Nowy Jork)

Tymczasowa instalacja na Placu Wolności w Poznaniu - Starzak Strębicki Architekci

Public Farm One - WORK Architecture Company (MOMA, Nowy Jork)

Element placu ,,Esto no es un Solar” (Saragossa)

Ogród Zmysłów na dziedzińcu Zamku Ujazdowskiego - Pracownia Mech (Warszawa)

Miejsce dla sztuki przewidziane jest jako instalacje powstałe w wyniku współpracy z artystami, muzeami i organizacjami związanymi z promocją sztuki. Może to być dowolna instalacja (cykl tematyczny), pomnik, dzieło graficzne, które ma wzbudzić zainteresowanie mieszkańców sztuką nowoczesną ale i wprowadzić element tożsamości lokalnej. Przewiduje się ingerencje tymczasowe ale i stałe.

Farma miejska Służy kolektywnej uprawie sadzonek przez mieszkańców. Jest przeznaczona do wspólnego użytku. Ma przede wszystkim pokazać idee współpracy i dzielenia się wypracowanym dobrem. Co więcej, nie jest to droga inwestycja, ma szanse powodzenia. Trudnym aspektem jest natomiast zachęcenie do dbania o przestrzeń wspólną i współpracy celem wypracowania dobra dostępnego wszystkim mieszkańcom.

Dach

Pomalowanie

Street Art na Dworcu Centralnym w Warszawie - Nespoon

Superkilen - BIG (Kopenhaga)

Tymczasowe miejsce oczekiwania na taxi Izabela Bołoz (Eindhoven)

Element placu “Esto no es un solar” w Saragossai

Elementy wypoczynku - Starzak Strębicki Architekci (Poznań)

Hamaki (Kopenhaga)

Poduszki do siedzenia na ulicy

Pomalowanie może być dziełem wyłącznie artystycznym, służącym promocji i rozpowszechnianiu twórczości nieznanej bądź niedostrzeżonej przez mieszkańców Warszawy. Z drugiej strony, może mieć również wymiar edukacyjny bądź rozrywkowy. Przykładowo, namalowana może być plansza do gry. Pomalowanie zakłada się jako działanie jednorazowe tudzież cykliczne.

Platformy relaksu Mogą składać się z palet, skrzynek, leżaków, hamaków oraz innych elementów, składowanych we wnętrzu hydroforni i wyciąganych w ramach potrzeby i dobrej pogody na dach. Mogą być to też siedziska, zaprojektowane przez artystów, siedziska umieszczone na dachu na stałe oraz wyciągane tymczasowo. Dopełnieniem jest zieleń.

Ściana

Interwencja graficzna

Schody nad Wartą w Poznaniu

Plac na Glanc (Katowice)

Przykładowa interwencja graficzna

Akcja Sadzonka na Stalowej 27 i Środkowej 12 Stowarzyszenia Odblokuj (Warszawa)

Obejmuje ingerencje młodych, alternatywnych, nieznanych artystów, celem promocji i przybliżenia sztuki mieszkańcom. Wykonującymi dzieła mogą być osoby z osiedla. Dzięki temu zostaje zwrócona uwaga na hydrofornię oraz jej częściowa renowacja.

Zielona ściana Mogą być to pnącza, rośliny doniczkowe, zioła. Służy naturalnemu ukryciu nieatrakcyjnej elewacji hydroforni, zwróceniu się ku naturze. Dobrymi cechami są: elastyczność, taniość, poprawa estetyki hydroforni

Przykładowe opcje realizacji zielonych ścian

Ściana

Tablica ogłoszeń

Material Lab - MOMA Studio (NYC)

Instalacja A8ernA (Koog aan den Zaan)

Element Plac na Glanc (Katowice)

Plac Zabaw (Bat-yam, Izrael)

Steps - Belatchew Arkitekter

Polegiwacz - Mikołaj Smoleński (Wrocław)

Interaktywna tablica może uczyć, bawić, zawiadamiać o wydarzeniach kulturalnych w Warszawie. Dobrą cechą jest potencjalna aktywizacja mieszkańców, punkt centralny jako dobry punkt informacyjny. Z drugiej strony, istnieje ryzyko wykorzystania pod informację o marnych, niewartościowych rozrywkach, jako tablica reklamowa, potrzeba osoby odpowiedzialnej, kontrolującej zawartość i uaktualniającej tablicę.

Trybuna Trybuna może powstać z wykorzystaniem istniejących schodów bądź naturalnego spadku terenu przy hydroforni. Służy głównie jako siedziska, miejsce spotkań.

Schody nad Wartą w Poznaniu

Instalacja z wykorzystaniem istniejących schodów Archi-box (Wrocław)

Ściana

Górka / dostęp Górka w naturalny sposób ułatwia dostęp na dach. Może być wykorzystana pod górkę saneczkową, zieleń, trybunę. Jest to rozwiązanie niedrogie, które niestety nie aktywizuje hydroforni.

Przykładowe zdjęcia, pokazujące charakter i możliwości jakie da dostęp na hydrofornię

Identyfikacja / kolor

Pink ghost - Peripheriques Architectes (Paryż)

Didden House - MVRDV (Rotterdam)

Beukelsblauw - Florentijn Hofman (Rotterdam)

Bellevue. Das Gelbe Haus - Peter Fattinger (Linz)

Każda hydrofornia miałaby mieć swój własny kolor, grafikę, motyw przewodni. Razem, tworzyłyby one sieć. Opatrzenie hydroforni kolorem mogłoby nadać pewną cechę identyfikującą hydrofornię spośród innych obiektów, zwróceniem uwagi, zainteresowaniem. Jest to tanie rozwiązanie, które może zachęcić potencjalnych sponsorów, aktywistów do dalszego działania na polu warszawskich hydroforni. Istnieje jednak obawa przed wandalizmem.

Wnętrze

Miejsce wydarzeń

Klub jazzowy ,,Sounds” w Brukseli

Cinerolum, Stacja benzynowa przekształcona na kino- Assemble Architects (Londyn)

Przykład wystawy sztuki

Miejsce do relaksu i leżakowania

Magazyn elementów zewnęrznych używanych latem - np. leżaków

Magazyn elementów zewnęrznych używanych latem - np. Vertical village

Parking rowerowy

Stacja naprawcza do rowerów

Wnętrze hydroforni może stać się interesującym miejscem do organizacji alternatywnych wydarzeń, kina, wystaw, interwencji artystycznych. Miejsce ma szanse powodzenia choćby z uwagi na popularność w ostatnim czasach organizacji wydarzeń w miejscach alternatywnych, nietypowych. Co ważne, hydrofornię należy wyremontować we wnętrzu, co wiąże się z wyższymi kosztami.

Składzik Składzik, choć brzmi niepozornie, to pełni ważną funkcję w przechowywaniu elementów używanych na zewnątrz, w ramach wydarzeń tymczasowych czy też cyklicznych oraz narzędzi do dbania o hydrofornie. Mogą się tam również znajdować narzędzia, dostępne mieszkańcom osiedla, jak np. do naprawy rowerów, mieszkania, drabina i inne.

Wnętrze

Instalacja świetlna

Instalacja świetlna w Muzeum Luisiana Yayoi Kusama (okolice Kopenhagi)

Instalacja na Paris Fashion Week

Muzeum Neonu w Warszawie

Instalacja Hitoshi Kuriyama wystawiana w Wenecji

Interesującą opcją może być pozostawienie hydroforni jako ciemnego miejsca, w którym prezentowane byłyby instalacje świetlne artystów. Ma to na celu przybliżenie mieszkańcom sztuki, kontaktu z artystami

Instalacja wodna Biorąc pod uwagę początkową funkcję miejsca, proponujemy rozwiązanie w formie instalacji wodnej, niekiedy wykorzystujące znajdujące się urządzenia. Może to być fontanna, tafla wody czy też lodowisko zimą.

Przegląd instalacji wodnych i atmosfery związanej z nimi

Wnętrze

Zagłębiony plac

MOMA, PS1 (NYC)

Kawiarnia w Baku (Azerbejdżan)

Oak pass House - Walker Workshop (LA, California)

Muzeum Sztuki Współczesnej w Naoshima Tadao Ando (Japonia)

Zagłębiony plac zakłada usunięcie dachu hydroforni i stworzenie zagłębionego miejsca zewnętrznego: spokojnego placu, otoczonego zielenią, instalacji wodnej, miejsca do odpoczynku i rekreacji. Jest to rozwiązanie kosztowne.

Usunięcie dachu

Instalacje w celu rekreacji, zabawy - Pawilon Instalacje w celu relaksu -Cloud lead - Tomas Brazylii na Expo w Mediolanie Saraceno (MET Museum, NYC)

Usunięcie dachu jest inicjatywą podobną do zagłębionego placu, z tym, że w tym wypadku założenie nie przewiduje stworzenia placu na najniższym poziomie, ale wykorzystanie różnicy wysokości w celach rekreacyjnych, zabawowych , np. wypełnienia wodą, czy roślinnością.

Wypełnienie wodą

Wypełnienie roślinnością

Otoczenie

Sad osiedlowy

Wspólna praca przy sadach angażująca dzieci Możliwość spędzania wolnego czasu dla ludzi starszych

Inspirując się Sadami Żoliborskimi, proponujemy sad osiedlowy ,do którego dostęp będą mieli wszyscy mieszkańcy ale i przechodni.

Esto no es un Solar (Saragossa)

Osiedle Sady Żoliborskie (Warszawa)

Park Proponujemy zapewnienie miejsce do odpoczynku w otoczeniu zieleni, nierzadko otaczającej hydrofornię, stworzenie przytulnego zielonego skweru/parku. Celem tego należy zapewnić miejsca do siedzenia, grilowania, pikników, zazielenić, zadbać o istniejącą zieleń wokoło.

Kadry parkowe wyrażające atmosferę miejsca

Otoczenie

Dzika zieleń Dzika zieleń w połączeniu z surowym wyglądem hydroforni może stworzyć interesujące połączenie, wśród którego mieszkańcy mogą odpoczywać. Mieszkańcy, którzy choć żyją na osiedlu, czują się otoczeni naturą. Pomysł ten jest związany głównie z poprawą estetyki hydroforni. W roku 2015 podobny pomysł zwyciężył w Budżecie Partycypacyjnym.

Kadry z Highline (Nowy Jork)

Wyspa spotkań

Przykład komfortowego drewnianego siedziska

Archibox 7 - Baza (Wrocław)

Plac “Esto no es un solar” w Saragossie

Wyspa spotkań to platformy z obiektami stałymi bądź tymczasowymi (podczas gdy nieużytkowane, trzymane we wnętrzu hydroforni), otoczone zielenią. Może być to przyjemne, elastyczne miejsce spotkań, możliwość rozbudowy w razie potrzeby

Otoczenie

Plac miejski

Przykładowy stojak na rowery w połączeniu z siedziskiem

Przykład swobodnych, elastycznych elementów

Superkilen (Kopenhaga)

Tymczasowy Targ węglowy - Grupa Gdyby (Gdańsk)

Merida Factory Youth Movement - Salgas Cano (Merida, Hiszpania)

Charlotte Ammundsens Plads - Landskab (Kopenhaga)

Park Monte Laa - Marta Schwartz Partners (Wiedeń)

Drapers Field - Kinnear Landscape Architects (London)

Plac miejski w centrum osiedla to punkt spotkań, ważnych wydarzeń, rozrywki, gier, to punkt aktywizujący i gromadzący mieszkańców. Widzimy to jako centrum lokalnej społeczności. Co więcej, jest to elastyczny, otwarty temat, zawierający dużą ilość możliwości. Mogą się z nim wiązać wysokie koszta.

Skatepark Skatepark skierowany jest z reguły dla młodszych mieszkańców osiedli, natomiast może wykorzystać naturalny spadek terenu przy hydroforni i wprowadzić nowe, póki co nieobecne rozrywki w centrach osiedli. Minusem jest potencjalny hałas.

Plakat ,,Kino w Blokowisku” -Bartosz Choryan (wieczory filmowych organizowane przez „Plama” Gdański Archipelag Kultury)

2. 7

Funkcjonowanie hydroforni o różnej porze

Hydrofornie sa budynkami/ pomieszczeniami, w których mieszcza sie hydrofory, czyli urzadzenia sluzace utrzymaniu wlasciwego cisnienia w sieci wodociagowej.

W ciągu dnia hydrofornia ma być placem miejskim, miejscem spotkań, angażujących i zachęcających mieszkańców do aktywności na powietrzu. Wszystkie przedstawione elementy katalogu widziane są jako działające w ciągu dnia.

dzień

W porze nocnej hydrofornie mogą służyć jako parking rowerowy, magazyn elementów używanych w ciągu dnia na hydroforni. W ramach możliwości mogą również spełniać funkcje małej świetlicy osiedlowej.

noc

Hydrofornia posiada duży potencjał szczególnie latem. Wówczas w pełni można korzystać z wnętrza jak i zewnętrza. Oprócz urządzeń permanentnych rozważane są wydarzenia tymczasowe, jak kino letnie na dachu hydroforni, joga, koncert, itp.

wiosna/lato

zima

W zimie można korzystać z pochyłego terenu, łączącego dach hydroforni z terenem wokoło - jako górka saneczkowa. Inną możliwością jest lodowisko na dachu hydroforni. Wnętrze podczas zimy może być magazynem rowerowym, ale i schowkiem elementów używanych podczas lata. Hydrofornia może być świetlicą, miejscem spotkań. Na jej dachu może odbywać się mini przykładowo market świąteczny.

2.8

Partycypacja

Partycypacja. Założenia Hydrofun zakłada możliwość współpracy z mieszkańcami. Między innymi w kwestii wyboru właściwych funkcji dla danej hydroforni. Partycypacja w tym kontekście mogłaby się odbyć na zasadzie: spotkań, rozmów z mieszkańcami oraz z administracją spółdzielni mieszkaniowych, rozdawanych ulotek, strony internetowej, facebooka, itp. Niewykluczona jest możliwość wspólnej inicjatywy na hydroforni. Mimo wszystko, zanim to nastąpi niezbędna jest współpraca ze spółdzielniami i uzyskanie od nich zgody na przeprowadzenie projektu z wykorzystaniem hydroforni na danym osiedlu oraz rozwiązanie kwestii finansowej. W sierpniu udało nam się przeprowadzić wstępne wywiady oraz ankietę z mieszkańcami Gocławia. Z przeprowadzonych rozmów wynikało, że mieszkańcy reagują pozytywnie na projekt, chcąc w nim uczestniczyć. Kontynuując, pokazaliśmy mieszkańcom kilka bazowych propozycji, co by się mogło znaleźć na hydroforni. Największym zainteresowaniem cieszyło się punkt wydarzeń oraz miejsce otoczone w zieleni. Obecnie prowadzimy profil Hydrofun na portalu facebook, gdzie dzielimy się informacjami na temat projektu, ciekawymi referencjami oraz wszystkimi akcjami, które podejmujemy. Naszym głównym zadaniem jest rozpromowanie profilu wśród jak największej ilości mieszkańców warszawskich osiedli. Tym samym, przygotowaliśmy oficjalną stronę internetową projektu. Od czasu do czasu otrzymujemy maile, zapytania,komentarze od mieszkańców. Niekiedy są zainteresowani współpracą. Wszystkich zainteresowanych zachęcamy do odwiedzenia profilu Hydrofun, bądź strony internetowej: https://www.facebook.com/projekthydrofun/?fref=ts http://hydro-fun.wix.com/warszawa

Zdjęcia z sierpniowych rozmów z mieszkańcami Gocławia

hydroankieta Ankieta jest anonimowa. W ka¿dym z pytañ prosimy o zaznaczenie jednej odpowiedzi. Po sformuowaniu ‘‘dlaczego” prosimy o krótkie wyjaśnienie.

Dzieñ dobry! Nazywamy siê Brygida Zawadzka i Dariusz Vu Hong. Jesteśmy m³odymi architektami, bior¹cymi udzia³ w programie maj¹cym na celu ulepszanie przestrzeni publicznych w Warszawie, organizowanym przez Fundacjê im. Stefana Kury³owicza. Przedmiotem jest stworzenie projektu architektonicznego zwi¹zanego z hydroforni¹ na Pañstwa osiedlu. W zwi¹zku z tym, ¿e projekt ma byæ przede wszystkim dla mieszkañców, chcielibyśmy poznaæ Pañstwa opiniê. Wyniki ankiety s¹ jedynie informacj¹ dla nas, spó³dzielni mieszkaniowej, z któr¹ wspó³pracujemy oraz Pañstwa jako mieszkñców. Z góry dziêkujemy za poświêcony czas!

POZNAJMY SIÊ! 1. Wiek a. 0-15

b.16-20

c.20-30

e.40+

d.30-40

2. P³eæ a. Kobieta

b. Mê¿czyzna

MOJE OSIEDLE 3. Jak d³ugo mieszka Pan/Pani na tym osiedlu? a. 0-1 roku b.1-5 lat c. 5-20 lat d. 20 - ca³e ¿ycie e. Mieszkam tu od dziecka 4. Dlaczego zdecydowa³/a siê Pan/Pani siê zamieszkaæ w³aśnie tutaj? a. Tutaj siê urodzi³em/am b. Zawsze chcia³em/am tu mieszkaæ c. Mieszkania by³y ca³kiem tanie d. Mieszkania by³y tanie, wiêc postanowi³em/am zamieszkaæ tutaj tymczasowo, do czasu a¿ bêdzie mnie staæ na lepsze mieszkanie e. Jest to korzystne miejsce do mieszkania, dobrze skomunikowane z reszt¹ miasta. Znajduje siê tu przedszkole, szko³a i inne us³ugi f. Inne powody o tym zadecydowa³y 5. Co myśli Pan/Pani o swoim osiedlu? a. Lubiê tu mieszkaæ b. Nie lubiê tu mieszkaæ c. Nie mam zdania Dlaczego? ............................................................................................ HYDROFORNIA 6. Czy wie Pan/Pani do czego s³u¿y³a i s³u¿y obecnie hydrofornia? a. Tak

b. Nie

7. Czy traktuje Pan/Pani hydrofornie jako integralny element Pana/Pani osiedla? Czy przechodz¹c obok, zwraca Pani/Pan na ni¹ uwagê? a. Tak

b. Nie Dalsza czêśæ ankiety znajduje siê na drugiej stronie. -1-

8. Czy spêdza³(a) Pan/Pani kiedykolwiek czas na hydroforni czy w jej obrêbie? (choæby siedz¹c, rozmawiaj¹c) a. Tak

b. Nie

Dlaczego? ............................................................................................ 9. Czy gdyby hydrofornia na Pana/Pani osiedlu mia³a by siê w jakiś sposób zmieniæ (np. pomalowanie, nadbudowa, wyburzenie czy dodanie funkcji na jej dachu), czy wówczas chcia³(a) Pan/Pani mieæ wp³yw na te zmiany? a. Tak

b. Nie

Dlaczego? ............................................................................................ 10. Czy uwa¿a Pan/Pani za dobre rozwiazanie nadbudowê hydroforni, celem zapewnienia dodatkowych us³ug (jak np. sklepy)? a. Tak

b. Nie

Dlaczego? ............................................................................................ 11. Czy w zwi¹zku z tym uwa¿a Pana/Pani, i¿ nieu¿ywalne ju¿ hydrofornie mog¹ byæ wykorzystane na inne potrzeby osiedlowe, takie jak, np: plac zabaw, si³ownia na powietrzu, miejsce wydarzeñ tymczasowych, mini ogród na dachu itp. a. Tak

b. Nie

Dlaczego? ............................................................................................ HYDROFUN! 12. Chcielibyśmy zaproponowaæ Pañstu kilka przyk³adowych rozwi¹zañ z wykorzystaniem hydroforni. Prosimy o wskazania opcji, która wed³ug Pañstwa powinna zostaæ rozwa¿ona i ewentualnie zrealizowana. Jeśli maj¹ Pañstwo w³asne pomys³y na ulepszenie przestrzeni s¹siedzkiej osiedla, prosimy o podzielenie siê nimi w postaci krótkiej wypowiedzi.

a. Miejsce zabaw dla dzieci

b. Plac sportu

c. Punkt spotkañ i rozmów

d.Przestrzeñ dla wydarzeñ tymczasowych

e. Lokalna scena artystyczna

f. Osiedlowy ogród

g. Mam inny pomys³! ............................................................................................................................... h. Uwa¿am, ¿e hydrofornia powinna zostaæ taka, jaka jest. Nie chcia³bym/chcia³abym, by zosta³a zmieniona -2- 81

Wyniki ankiety

POZNAJMY SIĘ! 1. Wiek a. 0-15 lat b. 16-20 lat c. 20-30 lat d. 30-40 lat e. 40+

5% 20% 30% 25% 20%

2. Płeć a. kobieta b. mężczyzna

45% 55%

MOJE OSIEDLE 3. Jak długo mieszka Pan/Pani na tym osiedlu? 5% a. 0-1 roku 15% b.1-5 lat 30% c. 5-20 lat 25% d. 20 - całe życie 25% e. Mieszkam tu od dziecka 4. Dlaczego zdecydował/a się Pan/Pani się zamieszkać właśnie tutaj? a. Tutaj się urodziłem/am b. Zawsze chciałem/am tu mieszkać c. Cena mieszkań d. Rozwiązanie tymczasowe. e. Lolakizacja, udogodnienia. f. Inne powody o tym zadecydowały 5. Co myśli Pan/Pani o swoim osiedlu? a. lubię tu mieszkać b. nie lubię tu mieszkać c. nie mam zdania

20% 10% 20% 15% 20% 15%

50% 25% 25%

HYDROFORNIA 6. Czy wie Pan/Pani do czego służyła i służy obecnie hydrofornia? 60% a. tak b. nie

40%

7. Czy traktuje Pan/Pani hydrofornie jako integralny element Pana/Pani osiedla? Czy przechodząc obok, zwraca Pani/Pan w jakim kolwiek stopniu na nią uwagę? a. tak b. nie

35% 65%

8. Czy spędzał(a) Pan/Pani kiedykolwiek czas na hydroforni czy w jej obrębie (choćby siedząc, rozmawiając)? a. tak b. nie

50% 50%

przykładowe odp: miejsce zbiórki, skakanie na rowerze, scena pod dzięcięce wystąpienia artystyczne, miejsce posiadówek, miejsce zabaw 9. Czy gdyby hydrofornia na Pana/Pani osiedlu miała by się w jakiś sposób zmienić, czy wówczas chciał(a) Pan/Pani mieć wpływ na te zmiany? 95% a. tak 5% b. nie 10. Czy uważa Pan/Pani za dobre rozwiazanie nadbudowę hydroforni, celem zapewnienia dodatkowych usług (jak np. sklepy)? 60% a. tak b. nie 40% 11. Czy uważa Pana/Pani, iż nieużywalne już hydrofornie mogą być wykorzystane na inne potrzeby osiedlowe bez nadbudowywania oraz za małe pieniądze, takie jak, np: miejsce wydarzeń tymczasowych, mini ogród na dachu itp.? 95% a. tak 5% b. nie 28 ankietowanych osób

Wyniki ankiety

18%

przestrzeń dla wydarzeń tymczasowych

miejsce zabaw dla dzieci

12%

lokalna scena arystyczna

plac sportu

22%

25%

osiedlowy ogród

punkt spotkań i rozmaów

10%

pozostawić taką jaka jest

mam inny pomysł!

- sciana/grafika -

osoby dojrzałe

dzieci

lokalna scena artystyczna, osiedlowy ogród

miejsce zabaw

osoby starsze

młodzież

punkt spotkań oraz rozmów, osiedlowy ogród

plac sportu, przestrzeń dla wydarzeń

młodzi rodzice

miejsce zabaw dla dzieci, punkt spotkań i rozmów

Siłownia na dworze

Stół do tenisa stołowego

23 900 zł

ok 3 000 zł

Stojak do koszykówki ok1500 zł

Latarnia parkowa 8 000 zł

Kosz na śmieci 550 zł

2.9

Ile to kosztuje?

Rozbiórka hydroforni koszt około 280 tys zł Szacunkowe koszty elementów infrastruktury drogowej, małej architektury, zieleni, kultury, sportu, spraw społecznych i należące do kategorii czasu wolnego w klarowny sposób przedstawia portal Budżetu Partycypacyjnego: https://twojbudzet.um.warszawa.pl/ile_kosztuje_miasto Przykładowo: - Oczyszczenie obiektu z graffiti ok 30 zł - Zabezpieczenie obiektu powłoką antygraffiti ok 50 zł - Siłownia zewnętrzna od ok 23 900 zł - Plac zabaw ( powierzchnia ok 200m2) ok 250 000 zł - Plac zabaw ( powierzchnia ok 500m2) ok 500 000 zł - Boisko z nawierzchnią poliuretanową ok 800 000 zł - Boisko ze sztucznej trawy ok 600 000 zł - Budowa piaskownicy modułowej (3,4m x 3,4m) ok 7 500 zł - Ustawienie stojaka rowerowego (U - kształtny na 2 rowery) ok 300 zł - Urządzenie trawnika ok 8 - 18 zł (m2) - Budowa 1m2 alejki parkowej 250 - 300 zł (m2) - Zakup i montaż kosza na śmieci ok 550 zł - Zakup bezobsługowej toalety publicznej ok 200 000 zł - Zakup i montaż ławki z oparciem ok 980 zł - Posadzenie drzewa o objętości pnia 14-16 cm ok 540 zł - Latarnia parkowa wraz z kablem zasilającym ok 8 000 zł - Projekcja jednego filmu kina plenerowego ok 4 500 zł

2.10

Trzy scenariusze

ul. Deda

ok 80m2

+2m

11m

+1m 0m

0 1

Celem zgłębienia oraz przybliżenia projektu Hydrofun, przygotowaliśmy 3 scenariusze miejsca dobrane do konkretnej, istniejącej hydroforni. Rozpoczęliśmy od przyjrzenia się ponownie systemowi 4 elementów i zawężenia katalogu elementów do trzech wiodących ścieżek Uściślając, przeprowadziliśmy analizę dotychczasowych elementów składowych, wybraliśmy najbardziej realne rozwiązania i pogrupowaliśmy je do kategorii tematycznych. Kolejno zbadaliśmy warunki i otoczenie wybranej hydroforni - przy ulicy Dedala 10 na warszawskim Gocławiu. Wynikową powyższych było powstanie trzech kategorii, zwanymi przez nas trzema scenariuszami miejsca. Są to: Społeczny Ogród Działkowy, Pas Zdarzeń oraz Osiedlowa Oaza. Wspomniane koncepcje związane są z miejscem, poprzez nawiązanie do historii Gocławia, blokowisk tudzież samych hydrofornii. Wszystkie rozwiązania są elastyczne, niskobudżetowe i zakładają użycie naturalnych materiałów.

2.10

Trzy scenariusze. Zieleń

1. Społeczny ogród działkowy To miejsce kolektywnej uprawy roślin, osiedlowy warzywniak. Punktem wyjścia dla koncepcji była idea urban farmingu, która w ostatnich latach zdobywa coraz większą popularność. Pomysł opiera się na idei tradycyjnych ogródków działkowych, z tą różnicą, że zakłada współpracę mieszkańców przy tworzeniu i pielęgnowaniu ogrodu.Niemniej jednak w projekcie wykorzystaliśmy charakterystyczne elementy ogrodów działkowych, takie jak: altana, weranda, szklarnia, ogród warzywny czy sad, a następnie zinterpretowaliśmy je na potrzeby społecznego ogrodu na hydroforni. Pomysł ten promuje zakładanie ogrodów w mieście, zachęca do spędzania czasu na zewnątrz i współpracy z sąsiadami. Uważamy, że może pozytywnie wpłynąć na relacje między mieszkańcami osiedli, otwierając ich na współpracę z innymi.

1. Społeczny ogród działkowy. Rzut projektu

N 0

1. Społeczny ogród działkowy. Widok projektu

2.10

Trzy scenariusze. Wydarzenia

2. Pas zdarzeń W czasach powojennych aż do lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia na Gocławiu mieściło się lotnisko sportowe. W roku 1971 zostało rozwiązane. Dziś na terenie lotniska stoją blokowiska, po lotnisku zostało jedynie hangary z zapleczem biurowym przy Wale Miedzeszyńskim. Pamięć o lotnisku upamiętniono w dzielnicy nazwami ulic i osiedli (nazwy bohaterów lotniczych oraz samolotów sportowych i spółdzielni mieszkaniowej Gocław-Lotnisko). Stad nasunął nam się koncept stworzenie pasa zdarzeń nawiązującego niejako do pasa startowego. Pas zdarzeń składa się z ciągu platform, które są elastyczne i umożliwiają organizacje różnorodnych aktywności w tym samym przedziale czasu. Dach hydroforni jest ostatnim elementem ciągu, który proponujemy objąć ramą, umożliwiająca ewentualne zadaszenie tudzież zabudowanie. Architektura wielofunkcyjnego pawilonu nad hydrofornią nawiązuje w sposób niedosłowny do hangarów lotniczych znajdujących się w niedalekiej odległości. Wnętrze hydroforni natomiast może być użytkowane dwojako- jako składzik elementów tudzież miejsce spotkań na czas niepogody. Scenariusz nastawiony jest przede wszystkim na aktywizacje mieszkańców za pośrednictwem organizowanych wydarzeń, targów, warsztatów. W czasie gdy nie ma miejsce żadne wydarzenie, platformy oraz “hangar” są jak hansenowski teatr zdarzeń, otwartą przestrzenią od integracji mieszkańców, zawierającą w sobie zarówno funkcje rekreacji oraz wypoczynku.

Zdjęcia powyżej (prawa strona) przedstawiają: 1. Zajęcia w pawilonie M-3 - Stowarzyszenie Odblokuj; 2. Wieczór filmowych na Blokowisku, zorganizowany przez „Plama” Gdański Archipelag Kultury 96

2. Pas zdarzeĹ&#x201E;. Rzut projektu

N 0

2. Pas zdarzeĹ&#x201E;. Widok projektu

2.10

Trzy scenariusze. Woda

3. Miejska oaza To koncept związany z pierwotną funkcją hydroforni, jaką byłą dostarczanie mieszkańcom wody o odpowiednim ciśnieniu. W pewnym sensie chcielibyśmy dalej pielęgnować tę idee, dlatego też proponujemy by hydrofornie wciąż dostarczały wodę mieszkańcom, lecz już w nowej formie, stając się miejską, osiedlową oazą. Koncepcja zakłada wyrównanie wysokości górki hydrofroni z powierzchnią jej dachu. Tworzy się w ten sposób delikatne, niewidoczne z poziomu przechodnia lustro wody, na które jednakże z łatwością możemy się dostać. W odbiciu wody odkryjemy wówczas nową perspektywę naszego osiedla. Powierzchnia wody mogła by oczywiście przybierać różny charakter. Przykładowo w upalne dni cała hydrofnia mogła by “zatonąć” w parze wodnej ochładzając tym samym mieszkańców, w inne dni zmieniać ona mogła by się w fontannę, przy której można by było chwilę się zrelaksować. A w zimie? Czemu by nie mikro lodowisko dla dzieci? Poprzez usypanie górki kolejną warstwą ziemi, istniała by możliwość posadzenia nowym drzew i krzewów wokół wody, podkreślając tym samym jeszcze bardziej idee miejskiej oazy.

100

3. Miejska oaza. Rzut projektu

N 0

3. Miejska oaza. Widok projektu

101

03 PROJEKT HYDROFUN W PRAKTYCE 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

103

105 107 109 117 127 147 149

3.1

Raport z prac projektowych 15.09-15.02

15 wrzesień - 15 październik

Część teoretyczna: 1. Rewizja zaproponowanego w projekcie „Systemu 4 Elementów”do max. 6 propozycji dla każdego elementu 2. Rewizja ankiety 3. Studium projektów o podobnej tematyce, projektów związanych z S4E Część praktyczna: 1. Próba mailowego kontaktu z warszawskimi spółdzielniami mieszkaniowymi. Rozesłanie broszury informacyjnej o projekcie Hydrofun do spółdzielni.

15 październik - 17 listopad

Część teoretyczna: 1. Rozwinięcie S4E na podstawie wybranej hydroforni. Przedstawienie potencjalnych rozwiązań, kombinacji opcji S4E, scenariuszy itp. Wzbogacenie projektu o wizualizacje i rysunki, które pomogą w przyszłości jeśli chodzi o komunikację (spółdzielnie, mieszkańcy) oraz publikację (media). 2. Przygotowanie prezentacji na spotkanie z jury 3. Rozwinięcie możliwości partycypacji, kontaktu z użytkownikami, spółdzielniami Część praktyczna: 1. Próba mailowego kontaktu ze spółdzielniami mieszkaniowymi 2. Spotkanie z jury w siedzibie Fundacji im. Stefana Kuryłowicza

17 listopad - 15 grudzień

Część teoretyczna: 1. Przygotowanie wstępnych konceptów zagospodarowania hydroforni na Bielanach dla Spółdzieln Budowlano-Mieszkaniowej ,,Przedwiośnie” 2. Research odnośnie funkcjonowania Budżetu Partycypacyjnego 3. Przygotowywanie materiałów do publikacji o projekcie Hydrofun Część praktyczna: 1. Znalezienie współpracownika, lokalnego reprezentanta - Katarzyna Korczak 2. Spotkanie z władzami Nauczycielskiej Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa ,,Przedwiośnie” 3. Przeprowadzenie inwentaryzacji hydroforni 4. Nawiązanie kontaktu z Grzegorzem Gądkiem 5. Aktywna promocja projektu poprzez profil na portalu Facebook 6. Pisanie maili, zapytań do stowarzyszeń, fundacji ( np. ,,Plac na Glanc”, ,,Odblokuj” i inne) 7. Próba dalszego kontaktu ze Spółdzielniami Mieszkaniowymi

15 grudzień - 15 styczeń

Część teoretyczna: 1. Przygotowanie projektu zgodnie z założeniami Budżetu Partycypacyjnego 2. Promocja projektu poprzez portal Facebook 3. Przygotowywanie materiałów do publikacji o projekcie Hydrofun Część praktyczna: 1. Złożenie projektu do Budżetu Partycypacyjnego 2017 2. Prowadzenie dialogu z ,,Ruchem Sąsiedzkim -Targówek, Zacisze, Bródno” oraz ,,Rewitalizacją Podwórka Rembielińska” 3. Spotkanie z Ludwiką Ignatowicz

15 styczeń - 15 luty

Część teoretyczna: 1. Przygotowanie książki podsumowującej stypendium, realizowanego we współpracy z Fundacją im. Stefana Kuryłowicza 2. Promocja projektu poprzez portal Facebook 3. Aktualizacja strony internetowej 4. Przygotowywanie materiałów do publikacji o projekcie Hydrofun 5. Aktualizacja projektu Hydrofun, złożonego do Budżetu Partycypacyjnego. Rozszerzenie projektu od strony merytorycznej. Część praktyczna 1. Spotkanie z Małgorzatą Henning- Rosiecką 105

3.2

Współpraca: spółdzielnie, organizacje, aktywiści, mieszkańcy

Współpraca - spółdzielnie Współpraca ze spółdzielniami to ważna część procesu, która ma wpływ na podjęcie dalszych kroków projektowych. Jest pierwszym elemenentem długiego procesu, który warunkuje dalszą partycypację z mieszkańcami czy poszukiwanie możliwości finansowania. Jest o tyle trudna, że samo nawiązanie kontaktu, spotkanie zajmuje długi okres czasu, nie mówiąc już o wypracowaniu wspólnej koncepcji i poszukiwaniu źródeł finansowania. Spółdzielnie z reguły nie są w stanie sfinansować projekt. Współpraca może polegać na: udzieleniu zgody na wykonanie projektu hydroforni i partycypację z mieszkańcami; pomoc w kontakcie, spotkaniach z mieszkańcami i zdefiniowaniu potrzeb osiedla; podzielenie się technicznymi rysunkami hydroforni, zajęciem się kwestią techniczną, prawną projektu, ewentualnym kontaktem z urzędami. Do tej pory udało nam się nawiązać współpracą z Nauczycielską Spółdzielnią Budowlano-Mieszkaniową ,,Przedwiośnie”, z którą to zgłosiliśmy projekt do Budżetu Partycypacyjnego 2017. Prowadzimy rozmowy z ,,Ruchem Sąsiedzkim -Targówek, Zacisze, Bródno” oraz ,,Rewitalizacją Podwórka Rembielińska”.

Współpraca - aktywiści, organizacje W naszym zamierzeniu, nie chcemy być jedynymi autorami projektu. Z racji tego, że hydroforni w samej Warszawie jest wiele ( czego możemy dowiedzieć się w poprzednich rozdziałach) to nie jesteśmy w stanie sami prowadzić projekt w tylu miejscach. Stąd wskazujemy hydrofornie - miejsca z potencjałem. Pokazujemy potencjalne pomysły i liczymy na zanteresowanych współpracą przy rewitalizacji warszawskich hydroforni. Jako współtwórców szukamy organizacji, stowarzyszeń, zajmujących się miejskimi miejscami publicznymi, architektów, aktywistów, mieszkańców, artysów i inne osoby zainteresowane.

Współpraca - mieszkańcy Współpraca z mieszkańcami polega na zdefiniowaniu i zrozumieniu potrzeb mieszkańców ale i czynnym udziale w procesie projektowym. Do tej pory udało nam się przeprowadzić wstępne rozmowy z mieszkańcami Gocławia w sierpniu 2015. Przeprowadzona ankieta wskazała nam potencjalne kierunki rozwoju projektu. Dalsze kroki w kierunku tego typu współpracy nie zostały podjęte z racji braku wyraźnej zgody spółdzielni na realizację projektu w danym miejscu. Co za tym idzie, nie znane są nam również możliwości finansowe, które wskazywałyby nam ewentualne możliwości zagospodarowania danej hydroforni.

107

3. 3

Promocja projektu

Promocja Hydrofun odbywa się poprzez - prowadzenie profilu Hydrofun na facebooku Kilka razy w tygodniu publikujemy nowe informacje o projekcie, publikacjach ale i o innych, wartych uwagi i wspierania inicjatywach miejskich; Profil facebooka służy do kontaktu ze spółdzielniami. To przez ten portal zgłosiło się do nas na przykład stowarzyszenie sąsiedzkie Rembielińska; Jest to również platforma kontaktowa z dziennikarzami; dzięki stronie odnalazł nas dziennikarz Gazety Wyborczej, Gazety Co jest Grane, Radia Studenckiego Kampus; Interesującym aspektem jest ciągła informacja o aktualizacji projektu, która jak się okazuje spotyka się z dużym zainteresowaniem; Dzięki profilowi łączymy się i promujemy nawzajem z innymi akcjami, wydarzeniami, stowarzyszeniami miejskimi - prowadzenie strony internetowej Strona internetowa projektu Hydrofun: www.hydrofun-warszawa.pl powstała w sierpniu, jednak została uzupełniona i zaktualizowana zgodnie z obecnym statusem projektu w styczniu; Strona internetowa zawiera wszystkie niezbędne informacje o projekcie. Z czasem zamierzamy ją uzupełnić o : mapę z wszystkimi lokalizacjami hydroforni, uzupełniony katalog możliwości, itp. ; Będzie główną platformą informacyjną o projekcie - profil na Issuu Chcielibyśmy w najbliższym czasie udostępnić i rozpowszechnić tą książeczkę projektową, która jest zbiorem wszystkich materiałów i danych o projekcie

109

Strona internetowa: hydrofun-warszawa.pl

110

Profil na portalu facebook: https://www.facebook.com/projekthydrofun/

111

Ubierz swoją hydrofornię To propozycja gry partycypacyjnej dla mieszkańców, gdzie mieszkańcy mogą ,,ubrać” swoją hydrofornię, używając elementów dostępnych w katalogu możliwości - S4E. Proponujemy, by gra odbywała się na profilu Hydrofun na facebooku tudzież na stronie internetowej. Gra polega na tym, że każdy zainteresowany wybiera najbardziej atrakcyjną dla niego propozycję na dach, ściany, wnętrze i otoczenie hydroforni, tym samym kreując swój własny pomysł na nią. Dzięki temu my będziemy mogli się dowiedzieć o poglądach, propozycjach mieszkańców. Tym samym zostaną oni włączeni do uczestnictwa w projekcie. Co więcej, mieszkańcy będą mogli zostawiać komentarze , proponować swoje własne, odmienne opcje. W ten sposób zamierzamy rozpocząć dyskusję na temat projektu.

112

113

Jan Kowalski

Jego hydrofornia

114

115

3.4

Publikacje

Do tej pory pojawiły się następujęce publikacje o projekcie Hydrofun: - wywiad w Architektura Murator

- artykuł w stołecznym wydaniu Gazety Wyborczej - artykuł na portalu BRYŁA (www.bryla.pl) - artykuł w magazynie Aktivist - artykuł na portalu Gazeta Co Jest Grane - artykuł na stronie projektu SYNCHRONIZACJA.PROJEKTY DLA MIAST PRZYSZŁOŚCI www.synchronicity.beczmiana.pl - rozmowa o projekcie podczas audycji radiowej “Normalnie o tej porze” w Studenckim Radiu KAMPUS (audycja została nagrana i jest możliwa do wysłuchania na profilu Hydrofun na Facebooku) Osoby zainteresowane publikacją projektu prosimy o kontant na profilu Hydrofun na facebooku, badz na mail bzawadzkaa@gmail.com badz dariuszvuhong@gmail.com

117

Wywiad w Architekturze Murator

Hydrofun – nowe życie hydroforni Autorami projektu Hydrofun są Brygida Zawadzka i Duong Vu Hong, laureaci pierwszej edycji programu PRAKTYKA Fundacji im Stefana Kuryłowicza, absolwenci studiów inżynierskich na Politechnice Śląskiej w Gliwicach, aktualnie zatrudnieni w holenderskiej pracowni MVRDV. W ramach 6 miesięcznego stypendium przyznanego po raz pierwszy przez Fundację, mającego na celu wyłonienie najlepszego projektu dla ulepszenia przestrzeni publicznej miast , rozwijają pomysł uaktywnienia nieużywanych hydroforni, niegdyś wykorzystywanych do zapewnienia właściwego ciśnienia wody na blokowiskach. Szczególnie dużo takich obiektów znajduje się na Gocławiu w Warszawie. Po przeanalizowaniu możliwości, projektanci zaproponowali by nadać im nową funkcję. Ten pomysł nagrodziło Jury Fundacji składające się z wybitnych warszawskich architektów i działaczy społecznych, działające pod przewodnictwem arch. Jakuba Wacławka, członka Rady Fundacji wraz z: arch. Natalią Paszkowską, arch. Aleksandrą Wasilkowską, arch. Maciejem Zawadzkim i Maciejem Kuziemskim z Fundacji Res Publika Nova. Praca nad projektem według regulaminu programu PRAKTYKA, wymagała opracowania scenariuszy, zgodnie z którymi te niewielkie konstrukcje mogłyby stać się elementami animującymi życie mieszkańców osiedla. Proponowane koncepcje, zaprezentowane Jury podczas kolejnego spotkania regulaminowego nagrody w listopadzie bieżącego roku to: Społeczny Ogród Działkowy, Pas Zdarzeń i Osiedlowa Oaza. Każda z nich nawiązuje do innego aspektu historii Gocławia, charakteru blokowisk, a także samych hydroforni. Jakie są założenia opracowanych przez Was scenariuszy dla nieczynnych hydroforni? Brygida Zawadzka: Społeczny Ogród Działkowy to miejsce kolektywnej uprawy roślin, osiedlowy warzywniak. Punktem wyjścia dla koncepcji była idea urban farmingu, która w ostatnich latach zdobywa coraz większą popularność. Pomysł opiera się na idei tradycyjnych ogródków działkowych, z tą różnicą, że zakłada współpracę mieszkańców przy tworzeniu i pielęgnowaniu ogrodu. Wykorzystaliśmy charakterystyczne elementy ogrodów działkowych, takie jak altana, weranda, szklarnia, ogród warzywny czy sad, a następnie zinterpretowaliśmy je na potrzeby społecznego ogrodu na hydroforni. Druga koncepcja odwołuje się do przeszłości Gocławia. W czasach powojennych aż do lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia mieściło się tu lotnisko sportowe. W roku 1971 zostało rozwiązane, a na jego miejscu powstały bloki. Jedyne ślady po lotnisku to hangary z zapleczem biurowym przy Wale Miedzeszyńskim. W ten sposób nasunął nam się koncept stworzenia pasa zdarzeń nawiązującego niejako do pasa startowego. Duong Vu Hong: Trzeci scenariusz jest związany z pierwotną funkcją hydroforni, jaką było zapewnianie wody o odpowiednim ciśnieniu. Zaproponowaliśmy, by hydrofornie wciąż dostarczały wodę mieszkańcom, lecz już w innej formie, spełniając inne potrzeby. Hydrofornia mogłaby być w przenośni osiedlową, miejską oazą. Taka koncepcja zakłada wyrównanie wysokości nasypu wokół hydroforni z powierzchnią jej dachu. Tworzy się w ten sposób delikatne, niewidoczne z perspektywy przechodnia lustro wody, na które z łatwością możemy się dostać. Powierzchnia wody mogłaby przybierać różny charakter. W upalne dni cała hydrorfnia mogłaby “zatonąć” w parze wodnej ochładzając mieszkańców lub zamienić się w fontannę, a zimą pełnić funkcję mikrolodowiska dla dzieci. Skąd pomysł na uaktywnienie nieczynnych hydroforni? DVH: Wychowywałem się na jednym z blokowisk na warszawskiej Woli. Hydrofornie przyszły mi do głowy od razu, kiedy zaczęliśmy się zastanawiać nad projektem, który moglibyśmy zgłosić do konkursu. Pamiętałem taką strukturę i jej nazwę. W dzieciństwie spędzałem tam dużo czasu ze znajomymi. To było pierwsze miejsce spotkań, nasza baza, z której szliśmy do innych miejsc. Czasami po prostu na niej siedzieliśmy, gawędząc przez długie godziny. Niby nic tam nie ma, trochę wylanego betonu, trochę płaskiego dachu, ale forma podium czy platformy sprawia, że miejsce może służyć do animacji spontanicznych zdarzeń. W jaki sposób powstawały opisane przez Was scenariusze i dlaczego opracowaliście aż tyle wersji jednego projektu? BZ: Na początku stworzyliśmy katalog możliwości. Około czterdziestu albo więcej różnych pomysłów – to był pierwszy etap. Następnie podzieliliśmy je na cztery kategorie, związane z konkretnym elementem hydroforni – ścianą, dachem, wnętrzem oraz otoczeniem i zaproponowaliśmy rozwiązania dla każdego z nich. Hydroforni jest dużo, a my nie chcieliśmy się skupiać na jednej. Nie zawsze jest dostęp do wnętrza, czasem nie ma dostępu na dach, innym razem można zagospodarować tylko ściany. Nie proponujemy jednego rozwiązania, ponieważ użytkownikami projektu będą mieszkańcy osiedli, chcemy dać im możliwość określenia preferencji i wyboru. Jaka jest percepcja mieszkańców tych miejsc? Co się z nimi obecnie dzieje? BZ: Na pierwszy rzut oka, mieszkańcy omijają te miejsca. Większość hydroforni stoi i niszczeje, niektóre są nadbudowywane. To właściwie jedyny sposób, w jaki te obiekty są obecnie użytkowane – poprzez nadanie nowej funkcji. Często nie jesteśmy świadomi, że mamy do czynienia z hydroforniami, ponieważ w nadbudowach mieszczą się osiedlowe sklepy, solaria i inne obiekty usługowe. Są też oczywiście dzieci i młodzież, która szuka miejsca spotkań czy zabaw, wówczas przestrzeń hydroforni stanowi dla nich ciekawą alternatywę. Ale poza tym hydrofornie są z reguły omijane oraz zapomniane. Popękany beton, zaniedbany trawnik, kawałki szkła dookoła oraz wszechobecne graffiti, to nieodłączny obraz tych przestrzeni. 118

DVH: W ramach wyjaśnienia - są dwa rodzaje hydroforni: umieszczone na wzgórzu, gdzie pół kondygnacji jest podkopane. W nich widzimy największy potencjał, ponieważ mamy swobodny dostęp na betonowy dach obiektu, z którego widać całe otoczenie. Drugi typ to jednokondygnacyjna struktura, gdzie nie ma pagórka, a tym samym nie ma dostępu na dach. To co można w tym przypadku zagospodarować, to ściany, wnętrze oraz otoczenie. W ramach przygotowania to projektu przeprowadziliście szereg wywiadów z mieszkańcami Gocławia. Czego się dowiedzieliście? DVH: Na Gocławiu znajdują się 24 takie obiekty. Część z nich jest po prostu zaniedbana i nawet nam było ciężko się do nich zbliżyć, ale część z nich jest niesamowita, położona idealnie na wzgórzu, po środku otoczona blokowiskami, aż szkoda, że nic tam nie ma. W ramach ankiety zadaliśmy pytanie o to czym jest hydrofornia i do czego służy. Około 50% osób, z którymi rozmawialiśmy nie znało odpowiedzi na te pytania, bo hydrofornie od wielu lat są nieczynne. Technologia jest już przestarzała, zaopatrzenie bloków w wodę zostało podłączone do centrali. Ale pewna pani opowiedziała nam, że w dzieciństwie spędzała mnóstwo czasu na hydroforniach, wykorzystywała je z koleżankami do organizacji przedstawień teatralnych. Jest też pan, który zna wszystkie hydrofornie na Gocławiu, ponieważ jeździ BMXem, a one świetnie nadają się do treningów. Na dachu innych znaleźliśmy ślady pomalowanych kredą dziecięcych gier. Jest to dowód na to, że te przestrzenie wytwarzają spontaniczne aktywności, które nie były w żadnym stopniu przewidziane przez inżynierów tych obiektów. Wniosek jest prosty, hydrofornie mają potencjał stania się miejscem dedykowanym różnego rodzaju aktywnościom mieszkańców osiedla. Jedna z Waszych koncepcji zakłada nawiązanie do dawnej funkcji hydroforni. Czy da się ponownie uruchomić znajdujące się w nich urządzenia? DVH: Nie mamy informacji dotyczących możliwości uruchomienia pomp. W kilku przypadkach wnętrze hydroforni działa jako magazyn, w jednej jest warsztat meblarski, co oznacza, że w tych przypadkach urządzeń, które były tam pierwotnie już nie ma. BZ: W kilku przypadkach dowiedzieliśmy się, że hydrofornie są wystawione na sprzedaż. Trudno powiedzieć czy nadbudowy odnoszą sukces. Podczas naszej wycieczki oglądaliśmy kilka obiektów, które zostały nadbudowane, większość z nich już zamknięto. Również mieszkańcy mówili, że to nie jest miejsce odpowiednie na usługi. DVH: Usług na blokowiskach i tak jest już dużo. Po za tym lepiej działają, jak są skupione w pewnym ciągu, a nie jako pojedyncze obiekty. Nie uważam, że problemem osiedli mieszkalnych jest brak podstawowych usług. Jaki jest budżet projektu? DVH: Budżet zależy od konkretnego rozwiązania. Mamy kilka propozycji, przy których budżet byłby wyższy i mamy kilka prowizorycznych pomysłów. Proponowaliśmy na przykład, żeby pomalować hydrofornie na żywy kolor. Czasami tyle wystarczy, żeby zobaczyć tę przestrzeń, przyciągnąć wzrok i zaciekawić. Być może wtedy rozpocznie się dyskusja na ich temat. BZ: Jeden z pustostanów w Rotterdamie, gdzie obecnie mieszkamy, został pomalowany na jaskrawy niebieski kolor i nagle mieszkańcy zaczęli się nim interesować. Dzięki temu prostemu zabiegowi znalazł się potencjalny inwestor. Chcieliśmy zrobić coś podobnego w Warszawie, ale spółdzielnie się nie zgodziły. W Polsce mamy problem z kolorami... DVH: To mógłby być fajny początek projektu, kolor na hydroforni po pierwsze byłby czymś co identyfikuje przestrzeń, a po drugie na pewno zwróciłby uwagę mieszkańców, na coś co codziennie jest dla nich niemalże niewidzialne. Jednakże ze strony spółdzielni pojawiły się wątpliwości, że dany kolor mógłby się nie spodobać mieszkańcom. BZ: Myśleliśmy też o współpracy z artystami. Możemy skupić się na prostych rozwiązaniach. Potrzebny zaczątek, który będzie stanowić wzór dla innych, pokaże iż jest to możliwe oraz warte inwestycji. DVH: Wystarczyłoby je trochę odnowić, żeby były przyjemniejsze w odbiorze, wystawić leżaki, meble miejskie, które mogłyby być składowane we wnętrzu hydroforni. Ta przestrzeń mogłaby działać sama z siebie za minimalny koszt. Obecnie pracujecie w MVRDV. Jak tam trafiliście? DVH: Postanowiliśmy zrobić sobie przerwę między studiami inżynierskimi, a magisterskimi. Chcieliśmy nabrać więcej doświadczenia poprzez pracę nad realnymi projektami. W pewnym sensie również chcieliśmy sprawdzić samych siebie. BZ: Wysłaliśmy portfolia do kilku znaczących firm międzynarodowych. MVRDV to biuro, które właściwie od początku naszych studiów mocno nas ciekawiło oraz inspirowało swoją odważną architekturą. Tym samym nie zastanawialiśmy się długo, gdy dostaliśmy pozytywną odpowiedź. Co cenicie sobie w tej pracy najbardziej? DVH: Największą zaletą jest możliwość pracy przy bardzo ciekawych światowych projektach. Trudno dostać taką szansę w Polsce. Naszą motywacją było, żeby zobaczyć jak funkcjonuje duże biuro i jak się pracuje przy takich projektach, które na co dzień oglądaliśmy tylko w Internecie. Również takie aspekty jak praca w międzynarodowym zespole, spotkanie z szefami czy klientami stanowią dla nas nieoceniony bagaż doświadczeń. BZ: Nasze biuro często opracowuje nowatorskie koncepcje, które choć z początku wydają się niemożliwe tudzież kontrowersyjne, to z czasem okazuje się, że odnoszą sukces. Tak było w przypadku Markthal w Rotterdamie, krytykowanej przez wielu architektów za kształt, dosłowność itp. To wszystko jednak nie ma żadnego znaczenia, ponieważ ten budynek po prostu działa. 119

Stał się ikoną miasta, miejscem, dla którego przyjeżdżają turyści, które po prostu podoba się mieszkańcom, gdzie robią zakupy i pracują. I to jest najważniejsze. Nad czym aktualnie pracujecie? BZ: Ja aktualnie pomagam przy projekcie Muzeum Bojimans van Beuningen. Co jest interesujące - to pierwszy na świecie muzealny magazyn, który będzie dostępny dla zwiedzających. DVH: Ja natomiast już od roku pracuję nad projektem nowego miasta, które powstaje na obrzeżach Johannesburga w Południowej Afryce. Klientem jest duży inwestor z Chin. W ramach konkursu nie wybrano jednej pracowni, cały teren został podzielony na kilka części, w MVRDV pracujemy nad jedną z nich. Jakie zadania mieliście wcześniej, jeszcze jako praktykanci? DVH: Cała struktura jest dość otwarta. Jako praktykant możesz robić bardzo ciekawe i odpowiedzialne rzeczy. W dużym stopniu zależy to od ciebie, tego co potrafisz oraz czego chcesz się nauczyć, ale także oczywiście od szczęścia, w którym projekcie będziesz i co będzie wymagane. Praktykowaliśmy wcześniej w BIG-u. Było podobnie, aczkolwiek myślę, że w MVRDV jest lepiej - nie ma wyraźnego podziału pomiędzy praktykantami a młodymi architektami i wszyscy są bardzo otwarci oraz pomocni. Ile osób z Polski pracuje aktualnie w MVRDV? DVH: Siedem. W całej pracowni zatrudnionych jest sto dwadzieścia osób, ale jeszcze półtora roku temu było ich o połowę mniej. Jak oceniacie przydatność edukacji architektonicznej w codziennej pracy? DVH: Konfrontacja tego, co robiliśmy dotychczas na studiach z rzeczywistością była bardzo drastyczna. Powiedziałbym, iż nasza poprzednia praktyka przygotowała nas bardziej do obecnej pracy. BZ: Pomogło nam to, że już wcześniej pracowaliśmy nad konkursami, jeździliśmy na warsztaty i generalnie robiliśmy coś poza uczelnią. DVH: Biura, w których pracowaliśmy są specyficzne, robią dość dużo konkursów więc wiedza techniczna nie jest aż tak potrzebna. Podstawy i myślenie, które wynieśliśmy o architekturze z uczelni na pewno okazały się przydatne, ale system i organizacja pracy są zupełnie inne. Rozmawiała Agnieszka Skolimowska O STYPENDIUM PRAKTYKA Celem organizowanego przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza programu PRAKTYKA jest wspieranie młodych architektów poprzez półroczne stypendium o łącznej wysokości 20 tys. złotych. Choć organizatorzy nie gwarantują realizacji projektu, wspierają stypendystów poprzez rekomendacje oraz profesjonalne konsultacje. Idea polega również na ulepszeniu fragmentu miasta. W tej edycji tematem stała się Warszawa, gdzie mieści się siedziba fundacji. Konkurs jest przykładem bardzo dobrej praktyki, w Polsce o charakterze pionierskim. Stypendium trwa 6 miesięcy, rekrutacja odbywa się w dwóch etapach. W pierwszym należy przesłać CV oraz opis projektu. Profesjonalne jury wybiera trzy najlepsze prace. Przez kolejny miesiąc ich autorzy pracują nad zgłoszoną koncepcją. Po ponownych obradach, jury wyłania zwycięzców, którzy rozpoczynają prace nad realizacją projektu. Do konkursu można przystąpić indywidualnie lub w dwuosobowych zespołach. W ramach comiesięcznych spotkań z jury, laureaci przedstawiają raporty z postępów prac i uzyskują wsparcie merytoryczne. W pierwszej edycji konkursu nadesłane koncepcje oceniało jury w składzie: arch. Natalia Paszkowska – WWAA arch. Jakub Wacławek – ARE Stiasny Wacławek arch. Aleksandra Wasilkowska – wiceprezes OW SARP arch. Maciej Zawadzki – KAMJZ Maciej Kuziemski – Członek Zarządu Fundacji Res Publica

120

Artykuł w stołecznej Gazecie Wyborczej

Plaża, basen albo kawiarnia na osiedlowej hydroforni? Architekci chcą je ożywić Dawniej pompowały wodę na ostatnie piętra, teraz mogą się stać centrum spotkań towarzyskich. Młodzi architekci chcą ożywić hydrofornie na blokowiskach. Warszawiacy dzielą się na tych, którzy nie wiedzą, co to są hydrofornie, i na tych, którzy spędzili na nich dzieciństwo. Tym, którzy nie wychowali się na blokowiskach, należy się o wyjaśnienie: chodzi o spore betonowe budynki, najczęściej z płaskim dachem, znajdujące się na niewielkim wzniesieniu. Dawniej służyły do pompowania wody na najwyższe piętra bloków. Różnie im to wychodziło. Na moim siódmym piętrze w narodowe dni mycia Polaków, czyli w Wigilię i Wielką Sobotę, woda w kranie ledwie ciurkała. Hydrofornie warszawskie Hydrofornie (potocznie: “hydro”) miały też inną, równie ważną, choć niezamierzoną przez inżynierów funkcję: były centrami życia towarzyskiego. Utarło się powiedzenie o dzieciństwie spędzonym na trzepaku. Na blokowiskach spędzało się je raczej “na hydro”. To tutaj graliśmy w berka, kapsle, kwadraty, a koleżanki w gumę. Tutaj przesiadywaliśmy godzinami, pewnie dlatego, że z góry lepiej widać okolicę. Dopiero, gdy ktoś nabywał odpowiednie umiejętności piłkarskie, przenosił się na boisko (potocznie “bojo”). Wcześniej dzieciństwo mijało na hydro. Lata szkolne też. Tutaj dzieciaki z bloków paliły pierwsze papierosy i umawiały się na pierwsze randki. Potem zmienił się ustrój i hydrofornie w atrakcyjnych miejscach zabudowano. Na moim osiedlu na dwóch powstały kliniki weterynaryjne. Pozostałe, te położone z dala od ulic, popadły w zapomnienie. Pewnie trochę dlatego, że zastąpił je Facebook, Twitter czy Snap Chat, a trochę dlatego, że spółdzielnie zaczęły je grodzić i wieszać na nich “zakazy wstępu”. Beton popękał, górki często zarosły krzakami, ale hydrofornie nadal stoją między blokami, bo nikt - na szczęście - nie chciał zainwestować w ich rozbiórkę. Teraz do życia chce je przywrócić dwójka młodych architektów Brygida Zawadzka i Duong Vu Hong. Ich projekt Hydrofun wygrał konkurs i zdobył stypendium Fundacji im. Stefana Kuryłowicza. Jeśli uda się go wcielić w życie, to będzie to prawdziwa rewolucja na blokowiskach. Projekt zakłada kilka wariantów rewitalizacji hydroforni. Najprostszy to wystawić leżaki i parasole (na noc chowane do wnętrza budynku) i zrobić przestrzeń do spotkań i odpoczynku. Pomysłodawcy proponują też zrobienie miejskich farm na dachach albo płytkich fontann dla dzieci zamienianych zimą na ślizgawki. Kolejny pomysł to lekkie zadaszenie i przerobienie hydroforni na coś w rodzaju sceny na osiedlowe występy. Hydrofornie: nowy cel Sam cel jest równie ważny co dochodzenie do niego. - Chcemy tylko przedstawić mieszkańcom propozycje, z których oni sami wybiorą najlepszą dla siebie. Finansowanie byłoby np. z budżetu obywatelskiego lub z funduszy spółdzielni - mówi Katarzyna Sentycz, dyrektor Fundacji. Brzmi wspaniale, ale młodych architektów czeka niełatwe zadanie. Muszą zarazić swoim optymizmem zasiedziałych na stanowiskach włodarzy spółdzielni mieszkaniowych. Na pierwszy ogień wzięli Gocław. Tylko na tym jednym osiedlu istnieją aż 24 hydrofornie. Trzy zabudowano, trzy jeszcze działają, reszta dzięki nowym technologiom przesyłu wody stoi bezużytecznie. Jeśli tylko któraś administracja się zgodzi, powstanie projekt ich rewitalizacji, który z Gocławia może zacząć pączkować na całe miasto. Skorzystałoby na tym naprawdę wiele osób. Według różnych szacunków nawet dwie trzecie warszawiaków mieszka w blokach. Czyli jakiś milion ma do najbliższej hydroforni nie dalej niż kilkaset metrów. Może po latach wróci zwyczaj spotkania się tam z sąsiadami? Autorzy projektu Hydrofun szukają spółdzielni, która zgodzi się na rewitalizacje swojej hydroforni. Kontakt na stronie hydrofun-warszawa.pl lub na profilu HydroFun na Facebooku

121

Artykuł na portalu BRYŁA

Hydrofun – Czy warszawskie hydrofornie staną się strefą wypoczynku? Hydrofornie - kiedyś bardzo ważny element warszawskich osiedli. Dziś trochę zapomniany relikt przeszłości z którym trochę nie wiadomo co zrobić. Z problemem postanowiła zmierzyć się dwójka młodych architektów. Brygida Zawadzka i Duong Vu Hong wraz z mieszkańcami warszawskich osiedli opracowują projekt Hydrofun - drugiego życia dla zapomnianych przestrzeni warszawskich hydroforni. Hydrofornie warszawskich osiedli - dziś to jedynie niewielkie betonowe konstrukcje wyniesione kilkadziesiąt centymetrów ponad poziom terenu. Kiedyś był to ważny element infrastruktury. Znajdujące się wewnątrz urządzenia pomagały pompować wodę na najwyższe kondygnacje sąsiednich bloków. Wraz z rozwojem sieci wodociągowych stały się niepotrzebne. Przez lata zamknięte popadały w ruinę, a nowi mieszkańcy niejednokrotnie nawet nie wiedzą co mieściły owe tajemnicze obiekty. Dziś te, które znajdowały się przy ważnych ciągach komunikacyjnych często zostały potraktowane jak fundamenty pod tymczasowe pawilony handlowe, te w głębi osiedli stoją opuszczone i zapomniane. Kiedyś gromadziły na swoich dachach dzieci grające w klasy i patrzące z niewielkiego wzniesienia na całe osiedlowe podwórze. Dziś - często ze względu bezpieczeństwa są ogrodzone, a i dzieci częściej wolą rozmawiać ze sobą przez internet niż spotkać się na przysłowiowym trzepaku. Co zrobić aby znów hydrofornie stały się ważnym elementem i jak można wykorzystać istniejące struktury, żeby zamiast degradować przestrzeń znów stały się istotnym elementem osiedi? Ze swoją inicjatywą wyszła dwójka młodych architektów: Brygida Zawadzka i Duong Vu Hong. Wspólnie stworzyli projekt Hydrofun doceniony przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza i uhonorowanego tegoroczną nagrodą w konkursie PRAKTYKA ze względu na społeczny charakter i niecodzienne, ciekawe podejście do tematu zapomnianych i niechcianych obiektów w przestrzeni miejskiej. W swoich założeniach projekt zakłada przekształcenie starych hydroforni w przestrzeń integrującą poprzez nadanie nowej funkcji na podstawie jednego z zaproponowanych przez architektów scenariuszy. O tym, który scenariusz byłby wybrany do realizacji decydować mieliby okoliczni mieszkańcy. Budynki hydroforni zostały podzielone na cztery elementy składowe: dach, ściany, otoczenie i wnętrze. Dla każdej z tych przestrzeni zaproponowano do wyboru kilka możliwych rozwiązań przekształcenia. O ostatecznym wyglądzie każdej przekształconej hydroforni decydowałby wybór poszczególnych elementów, które można dowolnie konfigurować. Przykładowe scenariusze opracowane dla dachu to: rama dla wydarzeń, plac sportu i zabawy, miejsce dla sztuki, pomalowanie, farma miejska, platformy relaksu. Dla pozostałych elementów hydroforni zaplanowano odrębne scenariusze, które razem mają stworzyć unikalny obiekt odpowiadający na lokalne potrzeby - bo przecież niektórzy woleli by na swoim osiedlu plażę, inni skatepark a jeszcze inni sad owocowy. Proces wyboru wszystkich scenariuszy byłby jednocześnie okazją do wzajemnego poznania się mieszkańców i zachętą do wspólnych działań Architekci opracowali też scenariusze dla możliwych źródeł finansowania inwestycji, a teraz próbują zainteresować warszawskie wspólnoty mieszkaniowe swoim projektem i namówić je do realizacji. Czy uda się wprowadzić projekt w życie? My trzymamy kciuki za powodzenie, a jakie jest wasze zdanie na temat projektu?

122

Artykuł w magazynie Aktivist

Hydrozagadka Kiedyś niezbędne na każdym osiedlu, chociażby ze względów towarzyskich, dziś absolutnie zapomniane. Problemem blokowych hydroforni postanowiła zająć się para architektów. Razem stworzyli katalog 40 pomysłów, który w łatwy sposób pozwoli dać im drugie życie. Budynek jest niepozorny. Przypomina trochę podstawę starożytnej świątyni Majów albo coś równie abstrakcyjnego. Kilka tajemniczych schodków w dół, kilka w górę. Płaski dach, wielkości szkolnego boiska. Całość wysokości trzepaka, więc co odważniejsi, mogą spróbować skakać z góry. Mało kto wie, jaka jest funkcja tej budowli, którą znajdziemy na co drugim blokowisku. To hydrofornie. Kiedyś odpowiedzialne za pompowanie wody do najwyższych pięter bloku. Dziś kliniki weterynaryjne, małe biznesiki a w większości pustostany, które w zależności od charakteru osiedla służą albo „rozwydrzonej młodzieży” albo „hałaśliwym dzieciakom”. Zwykle jednak nie służą nikomu, bo jedni i drudzy wolą spędzać popołudnia przed komputerami i nie narażać się na komentarze sąsiadów. Duong Vo Hong, architekt i jeden z pomysłodawców akcji rewitalizacji hydroforni, wychował się na osiedlu na warszawskiej Woli, gdzie czas spędzało się głównie na betonowym dachu. – Budynek stał dosłownie przed moim blokiem. Nie widzieliśmy co to właściwie jest za struktura, ale szybko stała się naszą bazą. Bawiliśmy się tam, gadaliśmy godzinami i dorastaliśmy. Centralna lokalizacja, łatwy dostęp i możliwość obserwacji z góry praktycznie całego osiedla dookoła sprawiły, że było to idealne miejsce spotkań – opowiada Duong. I mogłoby by nim zostać do dzisiaj, gdyby nie fakt, że z dzieci stali się w międzyczasie dorosłymi i trochę głupio siedzieć im na pustym, betonowym dachu. Hydrofun, czyli projekt składający się z katalogu zawierającego 40 pomysłów na rewitalizację hydroforni narodził się w głowie pary architektów Duong Vu Honga i Brygidy Zawadzkiej trochę z sentymentu. A trochę z potrzeby zmiany oblicza blokowisk. – Dziś architekt to nie tylko specjalista i wizjoner ale miejski aktywista. Sam szukający problemów w mieście i próbujący je rozwiązać – tłumaczy Brygida. – Hydrofornie są naprawdę wszędzie, mijamy je codziennie, ale nie zauważamy. Drugi problem to zły wizerunek blokowisk, które kojarzą się z brakiem więzi społecznych i złą jakością wykonania. Zdajemy sobie sprawę, że kondycji budynków nie jesteśmy w stanie poprawić. Dlatego postanowiliśmy zająć się przestrzenią między blokami, ulepszając ją dajemy drugie życie podwórkom – dodaje Brygida.Pomysłów na ulepszenie jest 40, ale architekci są otwarci na potrzeby mieszkańców. W katalogu znajdziemy chociażby projekt wspólnotowego ogródka warzywnego na dachu, skate parku i placu zabaw czy miejsca spotkań kulturalnych. Projekty są tańsze i droższe. Łatwiejsze i trudniejsze w utrzymaniu. Wymagające zaangażowania mieszkańców, jak chociażby ogródek, który trzeba pilnować, albo zupełne samograje, jak plac zabaw. – Katalog pomysłów powstał na bazie ankiet, rozmów z mieszkańcami i analizy tematu przestrzeni publicznej. Pierwotna idea jest taka, że mieszkańcy zainspirowani elementami katalogu, dodają do niego własne pomysły. Tak stało się chociażby na warszawskim Słodowcu, gdzie wspólnota wpadła na pomysł stworzenia na dachu hydroforni parkingu rowerowego – mówi Brygida. – Sami na to nie wpadliśmy, ale uważamy, że jest to absolutnie genialne – śmieje się Duong.Hydrofun, jako laureat konkursu „Praktyka” objęty jest patronatem fundacji Stefana Kuryłowicza. Fundacja pomaga też w realizacji projektu, bo jak się okazuje nie jest to wszystko takie proste. – Mieszkańcy reagują zwykle entuzjastycznie. Problemy zaczynają się, kiedy rozmawiamy o finansach – żali się Brygida. Do tej pory parze architektów udało się zgłosić projekt do budżetu partycypacyjnego na Słodowcu. Jest szansa, że w 2017 zostanie on zrealizowany. Architekci nie chcą jednak poprzestać na jednym osiedlu. Spotykają się więc ze wspólnotami, wysyłają projekty mieszkańcom i po cichu liczą, że uda im się wkrótce stworzyć „hydro metamorfozę”. Małą przeszkodą może być tylko fakt, że na co dzień mieszkają i pracują w Holandii. Cóż, nie samymi świetnymi projektami człowiek żyje.

123

Artykuł na portalu www.synchronicity.bezmiana.pl

Hydrofornia z atrakcjami Na wielu polskich osiedlach stoją do dziś niewielkie pawilony, których funkcję pamiętają pewnie tylko starsi mieszkańcy. Kiedyś hydrofornie służyły pompowaniu wody na wyższe piętra bloków, dziś, gdy ciśnienie w rurach jest już prawidłowe, budynki straciły sens istnienia. Niektóre przerobiono, np. na studnie oligoceńskie, wiele jednak pozostaje niezagospodarowanych. Nad losem osiedlowych hydroforni pochylił się duet młodych architektów, Brygida Zawadzka oraz Duong Vu Hong, opracowując projekt Hydrofun. Ich pomysły na to, jak z pożytkiem dla mieszkańców i tożsamości miejsca można odmienić wygląd i funkcję osiedlowych hydroforni został doceniony w konkursie stypendialnym, organizowanym przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza – Brygida Zawadzka i Duong Vu Hong właśnie zdobyli w 2015 roku stypendium na realizację swojego projektu HydroFun. W uzasadnieniu swojej decyzji przyznające stypendium jury zapisało, że przyznaje nagrodę „za podjęcie tematu humanizacji „niechcianego” dziedzictwa blokowisk i pomysł wykorzystania potencjału niewielkich, ale licznych i rozproszonych obiektów nieczynnych hydroforni. Autorzy koncepcji proponują twórcze wykorzystanie systemu pustostanów przestrzennych, zapraszając do współudziału mieszkańców, a także tworząc różnorodny katalog scenariuszy zmian takich jak lokalne mikro domy kultury, ogrody, place zabaw i inne przestrzenie integrujące mieszkańców. Projekt jest interesujący nie tylko ze względu na uniwersalną koncepcję architektonicznego recyclingu, ale także za prospołeczną ideę rozproszenia kultury i budowania lokalnych centrów na peryferiach miasta. Uwagę jury zwróciła też kompletna metodologia i szeroki arsenał środków służących realizacji autorskiej idei”. Brygida Zawadzka i Duong Vu Hong dla osiedlowych hydroforni widzą różne zastosowania – swoje propozycje za każdym razem chcą konsultować z mieszkańcami. Młodzi architekci opracowali kilka możliwych zastosowań hydroforni, od drobnych przemian – jak zajęcie ścian pawilonu przez tablice ogłoszeń lub ścienne malarstwo – po znaczące przemiany, czyli choćby rozbudowanie hydroforni do kształtu trybuny, amfiteatralnej widowni lub rekreacyjnej górki. Ściany hydroforni można pokryć zielenią (założyć tu wertykalny ogród), zaś wnętrze budynku może służyć jako magazyn leżaków, hamaków, sprzętu sportowego, udostępnianego w ciągu dnia mieszkańcom osiedla. Brygida Zawadzka i Duong Vu Hong uważają, że zamienienie nieczynnej hydroforni w miejsce atrakcyjne dla mieszkańców może przynieść wiele korzyści: pomóc z integracji, poprawić jakość przestrzeni, zmniejszyć akty wandalizmu, zaktywizować lokalną społeczność do różnych działań na terenie, na którym mieszkają.

124

Artykuł na portalu Co jest grane (Gazeta Wyborcza)

Miejska farma na betonowym dachu. Młodzi architekci poprawiają miasto Kiedyś były centralnymi punktami osiedlowych zabaw - przez lata zapomniane, popadły w ruinę. Duet młodych architektów chce dać drugie życie warszawskim hydroforniom i przerobić je na 40 spo- sobów. W planach: scena, plaża, ślizgawka, place zabaw i sportów. Betonowe budynki z płaskim dachem,wystają z pagórka. Mija się je w drodze do pracy, czasem kilka razy dziennie - nie zauważa albo traktuje jak brzydki, dziwny element kraj- obrazu. Nie wiadomo, ile dokładnie takich budowli jest w Warszawie, wiadomo za to, że są zjawiskiem powszechnym - dawniej budowano je w centralnych punktach blokowisk z wielkiej płyty. Najczęściej można je zobaczyć na Pradze-Południe (zwłaszcza na Gocławiu, gdzie jest ich aż 25), Woli, Bemowie, Bielanach, Targówku, Służewcu. Czasem przesiadują na nich osiedlowe grupki młodzieży, ktoś ćwiczy ewolucje na BMX-ie. Te miejsca to hydrofornie. Nazwa pochodzi od hydroforów, urządzeń, które kiedyś pompowały wodę w blokach. Gdy technologia się zmieniła, na osiedlach zostały niepotrzebne, smutne betonowe place, z czasem coraz bardziej zrujnowane. Na pomysł ożywienia tych miejsc wpadł duet młodych architektów: Brygida Zawadzka i Duong Vu Hong. Duong wychowywał się na Woli, dach starej hydroforni był kiedyś jego głównym miejscem osiedlowych zabaw. - Zawsze się tam umawialiśmy, czasem spędzaliśmy całe popołudnia - wspomina. Scena dla artystów z blokowiska W czerwcu ubiegłego roku duet zgłosił się do konkursu o stypendium Fundacji im. Stefana Kuryłowicza. Trzeba było zdefiniować problem warszawskiej przestrzeni publicznej i stworzyć rozwiązanie. - Wtedy przypomniałem sobie o nieczynnej hydroforni z dzieciństwa. Jest mocno zaniedbana, ale wciąż ma spory potencjał. Zaczęliśmy z Brygidą drążyć temat i odkryliśmy, że porzucone hydrofonie są nie tylko w Warszawie, ale też w innych dużych miastach Polski. Gdyby je odnowić, mogłyby stać się miejscem osiedlowej integracji, spotkań sąsiedzkich, różnych aktywności - ekscytuje się. Pomysł nazwali „Hydrofun”. Konkurs wygrali. Stworzyli 40 projektów: od najprostszych, jak przestrzenie do uprawiania sportów, odpoczynku na leżakach, place zabaw, po bardziej nietypowe, np. miejskie farmy i ogrody. - Zaproponowaliśmy też nadbudowę dachu i zrobienie alternatywnej sceny albo przestrzeni wystawienniczej dla artystów z blokowiska - mówi Brygida. Jak miałaby wyglądać hydrofornia, decydowaliby okoliczni mieszkańcy. - To są realne rozwiązania. Wszystko zależy od tego, w jakim stanie jest hydrofornia i w jakim stopniu można wykorzystać jej poszczególne elementy: wnętrze, ściany, otoczenie. I oczywiście od pieniędzy - podkreśla. Na początek: 280 tys złotych I tu zaczynają się trudności. Właścicielami hydroforni są spółdzielnie mieszkaniowe i w zasadzie to od nich wszystko zależy. Gdy dowiadują się o projekcie, entuzjazm jest duży, problem pojawia się przy temacie finansowania. - Tak, natrafiamy na duży opór - przyznaje Duong. Po powtarzających się nieudanych próbach, wybrali jedną z hydroforni na Słodowcu i zgłosili do budżetu partycypacyjnego. - Koszty zależą od tego, co chcemy zrobić, tu oszacowaliśmy je na 280 tys. zł. Ale podstawowe odnowienie hydroforni, odmalowanie, wyposażenie w donice z zielenią i leżaki, jest mniej kosztowne - wylicza Duong. Twórcy nie zamierzają czekać bezczynnie na miejskie decyzje - są w kontakcie ze stowarzyszeniami sąsiedzkimi na Bródnie, które planują odnowienie podwórek, włączając hydrofornie, rozmawiają z mieszkańcami Gocławia, nieustannie szukają spółdzielni, organizacji, aktywistów i urzędników, którzy podchwycą pomysł. Ponieważ Brygida i Duong na co dzień pracują w holenderskim biurze projektowym, do duetu dołączyła studentka warszawskiej ASP Katarzyna Korczak, która kontroluje sytuację na miejscu. - Zdecydowana większość warszawiaków mieszka w blokowiskach, i to prędko się nie zmieni. Bardzo trudno jest polepszyć stan i atmoferę mrówkowców - bloki mają wady konstrukcyjne, remonty sporo kosztują, w środku są mieszkania o małym metrażu, na osiedlach panuje anonimowość - wymienia Duong. - Dlatego, żeby poprawić jakość życia, powinniśmy skupić się nie tyle na samych blokach, ile na przestrzeniach pomiędzy nimi. I do tego właśnie służy nasz projekt.

125

Artykuł na portalu tubielany.pl

Letnia scena i siłownia plenerowa: drugie życie hydroforni na Słodowcu Cztery lata temu pisaliśmy o złym stanie bielańskich hydroforni. Problem ich stanu technicznego to jedno, ale czy nie szkoda, by takie “fajne” miejsca stały bezużyteczne społecznie? Pokolenie trzydziestoparolatków wie dobrze, że hydrofornie były osiedlowymi centrami kultury. Dokładniej - ich płaskie dachy. Niskie budowle, na ogół wpuszczone w niewielką skarpę były idealnym miejscem na grę w kapsle czy klasy, punktem spotkań towarzyskich i, nie ukrywajmy tego, pierwszych win czy papierosów. Z czasem popadły w niełaskę, ale to może się zmienić powstał projekt Brygidy Zawadzkiej, Duong Vu Honga i Katarzyny Korczak, który ma przywrócić hydroforniom - a w zasadzie na początek jednej - należne im miejsce. Projekt ma na celu ożywienie nieczynnej hydroforni stojącej pomiędzy blokami przy ul. Gąbińskiej, która niszczeje z roku na rok szpecąc okolicę. Oprócz przechowalni rowerów (po demontażu zalegających wewnątrz nieużywanych już maszyn) hydrofornia posłużyć ma jako letnia scena, połączona z placem obok niej trybuno-schodkami. Można przywrócić ją do życia odświeżając z zewnątrz i tworząc miejsce przyjazne mieszkańcom z nastawieniem na rekreację oraz nadając jej konkretną funkcję - piszą projektodawcy. - Rozszerzenie pomysłu na inne hydrofornie zależy po pierwsze od zgód udzielonych przez spółdzielnie i ich chęci współpracy, co jest długim procesem. Po drugie, szukamy możliwości finansowych. Jeśli projekt się powiedzie, to w przyszłym roku postaramy się zgłosić następny. Teraz budynek i okolice prezentują się mizernie - betonowy placyk i zaniedbany budynek. Projekt powstał we współpracy ze wspólnotą mieszkaniową i podczas prac wykorzystano pomysły zgłaszane przez mieszkańców. Pomysłodawcy zapewniają, że mają poparcie spółdzielni na przeróbkę. Oprócz przechowalni rowerów (po demontażu zalegających wewnątrz nieużywanych już maszyn) hydrofornia posłużyć ma jako letnia scena, połączona z placem obok niej trybuno-schodkami. Sam plac, obecnie ozdobiony smutną piaskownicą, ma zostać wyposażony w dodatkowe zabawki i instalację siłowni plenerowej. Do tego donice z zielenią - i już będzie ładnie i do tego praktycznie. Projekt wyceniono na 280 tysięcy: 75 tysięcy ma kosztować przygotowanie hydroforni (a więc projekt, demontaż nieczynnych instalacji i wstępny remont), 110 tysięcy - roboty budowlane w budynku i okolicy a wyposażenie wnętrza w dwupiętrowe stojaki rowerowe oraz zakup “atrakcji” wokół - 95 tysięcy. Swoje poparcie dla tego pomysłu będziemy mogli wyrazić w czerwcu - podczas głosowania nad budżetem partycypacyjnym.

126

3.5

Projekt do Budżetu Partycypacyjnego 2017

Hydrofun: Rewitalizacja hydroforni przy ul. Gąbińskiej Projekt ma na celu ożywienie nieczynnej hydroforni stojącej pomiędzy blokami przy ul. Gąbińskiej, która niszczeje z roku na rok szpecąc okolicę. Można przywrócić ją do życia odświeżając z zewnątrz i tworząc miejsce przyjazne mieszkańcom z nastawieniem na rekreację oraz nadając jej konkretną funkcję (podziemny parking na rowery).

Podstawowe dane projektu: Dzielnica Bielany

Charakter projektu Lokalny, Słodowiec

Lokalizacja projektu

ul. Gąbińska 20, Warszawa

Klasyfikacja projektu -przestrzeń publiczna -sport -rekreacja

Potencjalni odbiorcy projektu -dorośli -rodziny z dziećmi -młodzież i dzieci -rowerzyści

Zasady korzystania z efektu realizacji projektu przez ogół mieszkańców: Z hydroforni będą mogli korzystać mieszkańcy okolicznych bloków. Przede wszystkim poprawi się jakość estetyczna przestrzeni pomiędzy blokami i zamieni się w miejsce do wypoczynku, na czym skorzystają wszyscy. Na placu będą stały elementy małej architektury przeznaczone zarówno dla dzieci jak i dla dorosłych by stworzyć miejsce nie ograniczone dla jednej grupy użytkowników, ale przestrzeń otwartą dla wszystkich. Przechowalnia na rowery będzie zamknięta z zewnątrz, a wewnątrz będą stały dwupoziomowe stojaki na rowery. Będą mogli z niej korzystać mieszkańcy bloków należących do spółdzielni mieszkaniowej “Przedwiośnie” po uprzednim podpisaniu regulaminu w spółdzielni i wpłaceniu składki na konserwację.

Uzasadnienie dla realizacji projektu: Hydrofornia stoi pomiędzy blokami, nikt z niej nie korzysta i na skutek czasu i zmiennych warunków pogodowych z roku na rok jej stan techniczny i wizualny jest coraz gorszy. Jednocześnie dla wielu mieszkańców przechowywanie rowerów w mieszkaniach czy piwnicach jest problematyczne. Dopóki stan hydroforni nie jest tak zły, że jedyną opcją jest kosztowna rozbiórka można ją przemienić na obiekt estetyczny i praktyczny, który poprawi jakość tej przestrzeni i na pewno umili codzienność osiedlową tych, którzy przechodzą obok niej codziennie albo patrzą na nią z okna

129

Pełny opis projektu: Projekt zakłada rewitalizację nieczynnej hydroforni i oddanie jej mieszkańcom do użytku, by stanowiła integralną część życia osiedlowego. W skład projektu wchodzi zaaranżowanie wnętrza na parking na rowery, dostępny dla mieszkańców spółdzielni mieszkaniowej “Przedwiośnie” (każda osoba posiadająca klucz będzie zapisana na liście) oraz przemiana dachu i otoczenia hydroforni w miejsce atrakcyjne wizualnie z nastawieniem na rekreację.

Z zewnątrz: Dostosowanie zejścia do hydroforni tak, żeby można było wprowadzać rower (stworzenie rampy), pokrycie dachu nową nawierzchnią, powstanie wygodnego wejścia na dach hydroforni (schody - trybuny), zakomponowanie zieleni otoczenia i małej architektury (ławki, donice na rośliny, urządzenia rekreacyjne) tak, żeby tworzyły przyjazne miejsce. Duży nacisk projektu powinien być nałożony na estetykę oraz trwałość materiałów elementów budujących przestrzeń (zwłaszcza nawierzchnia dachu oraz mała architektura), a także : na spójność estetyczną i użytkową przestrzeni, w skład której wchodzą powierzchnie zewnętrzne hydroforni (z wyszczególnieniem dachu), komunikację dachu z otoczeniem oraz atrakcyjne zaaranżowanie z otoczeniem. Wewnątrz: Demontaż i usunięcie maszyn hydraulicznych, przystosowanie wnętrza do składowania rowerów. Montaż stojaków na rowery o wymiarach systemowych, wygodnych w użytkowaniu. Projekt wnętrza uwzględniać będzie dobrą komunikację i wprowadzanie rowerów do środka. W razie wątpliwości co do rozwiązań projektowych zespół Hydrofun chętnie będzie służył radą i pomocą. Ze względu na założenie wysokiej jakości, kluczowym kryterium przetargowym nie może na żadnym etapie być wyłącznie najniższa cena, ponieważ efektem takich działań jest niska jakość realizowanego projektu. Wstępny kosztorys projektu wraz z wyszczególnieniem jego składowych: Roboty budowlane związane z przygotowaniem hydroforni do nowej funkcji, z uwzględnieniem realizacji dokumentacji projektowej - 75 000zł Roboty budowlane związane z otoczeniem hydroforni (w tym wymiana nawierzchni), z uwzględnieniem realizacji dokumentacji projektowej - 110 000zł Zakup i montaż wyposażenia hydroforni oraz elementów infrastruktury zewnętrznej - 95 000zł Całkowity koszt projektu: 280 000,00 zł

Rodzaj oraz szacunkowa wartość kosztów eksploatacji efektu realizacji projektu w kolejnych latach: koszty: sprzątania , energii do oświetlenia pomieszczenia oraz otoczenia, utrzymania zieleni, bieżących remontów oraz konserwacji

Projekt można znaleźć pod adresem: https://app.twojbudzet.um.warszawa.pl/2017/projekt/2097#comments

130

Kosztorys: Rodzaje prac:

Koszty (PLN)

I. Projekt architektoniczno - budowlany

10 000

II. Razem roboty budowlane, w tym:

112 000

1. Wywóz złomu 2. Stan surowy (budynek + dach) 500zł/ m2 x (70m2 +84m2) 3. Wyposażenie wnętrza

5000 77 000 30 000

III. Razem roboty budowlane otoczenia, tym:

158 000

1. Nowa nawierzchnia dachu 2. Trybuny 3. Podłoże placu a.) Zdjęcie betonowej nawierzchni b.) Położenie nowej nawierzchni 4. Oświetlenie 5. Zieleń 6. Mała architektura

30 000 15 000 20 000 40 000 8 000 15 000 30 000

SUM

280 000

Powierzchnie:

dach: 85m2

plac: 400m2

wnętrze: 61m2

schody-trybuna: 58m2

ogólna powierzchnia: 604m2 131

IstniejÄ&#x2026;ca sytuacja

132

Aktualne zdjÄ&#x2122;cia hydroforni

133

Rzut wnętrza hydroforni skala 1:100

RZUT POZIOMU -1 skala 1:100

RZUT DACHU skala 1:100 919

800

przestrzeń zajęta przez urządzenia

862

760

440

h=3,13m 49

194

143

RZUT DACHU skala 1:100

175

12 x 16,5 x 30

Rzut dachu hydroforni skala 1:100

190

350

147

168,5

910

862

935

175

190

859

134

Elewacje skala 1:100

ELEWACJA 1 910

172

ELEWACJA 2

935 8

ELEWACJA 3

ELEWACJA 4

117 317

117

935

135

910

Zagospodarowanie dachu hydroforni i otoczenia

Projekt. Zagospodarowanie

u t r o p s s a p

y r e w o r a n i k a j o t s a n u b y r t scena

URãO NITMã

zieleń + miejsce wypocz

VPR

136

i c e i m ś a n e z s o k

a i n l a ż d e j z + u t r o p s s a p

y n i l o p m a r t

a c i n w o k s a i p

e i k e s l j be ei mm

e i n e l t e i w ś o

ń e l e i z

VNM

HYDROFUN - zmieniamy warszawskie hydrofornie

MKMMã

zynku

ëâ~ä~=NWOMM

137

Przekrój hydroforni

Projekt. Przekrój

1 HNKTMã

OKTMã

HNKTMã

JNKQMã

JNKQMã UKSOã

NKTRã

PKSMã NPKVTã

NKTRã

UKSOã

PKSMã NPKVTã

138

HYDROFUN - zmieniamy warszawskie hydrofornie

MKMMã MKMMã

ëâ~ä~=NWNRM M

139

Referencje do poszczególnych elementów

Służewicki dom kultury (Warszawa)

Aleja sportów miejskich (Warszawa)

Syntetyczna nawierzchnia poliuretanowa

Element Malta Festiwal (Poznań)

Kalvebod Waves (Kopenhaga)

Przykładowy plac zabaw

Nicolai Culture Center (Kolding, DK)

Ławka + stojak na rowery

140

Otoczenie hydroforni. Elementy skĹ&#x201A;adowe

1 2 3 4

4 3

1 8 7

141

142

Nowa nawierzchnia hydroforni oraz placu

Dach hydroforni oraz przylegający plac przykryliśmy nawierzchnią syntetyczną, która jest jednym z najlepszych rozwiązań dla publicznych placów zabaw. Syntetyczna nawierzchnia może być stosowana zarówno na podłożu asfaltowym oraz betonowym. Jej dużą zaletą jest niewątpliwie niski koszt utrzymania. Nawierzchnia syntetyczna składa się z dwóch warstw. Zadaniem warstwy spodniej jest pochłanianie energii uderzenia. Warstwa wierzchnia jest odporna na promieniowanie UV i ma za zadanie chronić warstwę spodnią przed ścieraniem.

Konstrukcja oraz materiał schodów-trybun

Dobrym przykładem jest tu projekt schodów w Służewskim Domu Kultury (WWAA). Same schody są wylane betonem, trybuny zaś są postawione na metalowym stelażu. Całość mogłaby być pokryta drewnianymi deskami impregnowane ciśnieniowo, które posiadają wystarczającą odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne. Dodatkową zaletą jest niewielki koszt materiałów.

Materiał elementów małej architektury

Głównym materiałem elementów małej architektury jest metal o różnej barwie. Może być to zarówno stal galwanizowana, jak i stal nierdzewna. Są to materiały charakteryzujące się wysoką trawłością oraz odpornością na warunki środowiskowe. Podadto umożliwiają one praktycznie formowanie dowolnych kształtów urządzeń. 143

144

145

Wnętrze hydroforni

1 Niewieki wewnętrzny parking rowerowy

2 Dwupoziomowy stojak na rowery

3 Stacja naprawcza dla rowerów

146

Wnętrze hydroforni. Rzut skala 1:75

RZUT WNĘTRZA: POZIOM -1 skala 1:100

238

202

184

862

919

h=3,13m

schowek

175

12 x 16,5 x 30

147

3.6

Podsumowanie. Rewizja procesu

Co się udało? + Zgłoszenie projektu Hydrofun do Budżetu Partycypacyjnego 2017 + Nawiązanie kontaktu z kilkoma Spółdzielniami, z którymi możemy współpracować na dalszym etapie + Stosunkowe rozgłośnienie projektu na poprzez artykuły, media społecznościowe,stronę internetową + Temat hydroforni przestaje być obcy, coraz więcej osób wie czym są hydrofornie, do czego służyły Co się nie udało? - Zorganizować akcji partycypacyjnej - Zachęcić żadnej organizacji, fundacji do zaangażowania się w rewitalizacje hydroforni i tym samym stworzenia projektu - Znaleźć innych sposobów finansowania, uściślając zaaplikować o inne możliwe fundusze - ... Podsumowanie: Hydrofun to projekt kompleksowy, długoterminowy, który potrzebuje wiele czasu by zaangażować w niego większą społeczność, znaleźć potencjalnych aktywistów, architektów, chcących brać udział w procesie. Sam etap szukania możliwości współpracy ze spółdzielniami jest długim i istotnym elementem procesu, który uniemożliwiał przez długo czas podjęcie kolejnych kroków. W tym momencie mamy nadzieje, że mamy go już częściowo za sobą i możemy położyć jednocześnie nacisk na poszukiwanie funduszy i organizacji do współpracy.

149

3.7

Co dalej?

Co planujemy zrobić w najbliższej przyszłości: Część teoretyczna: 1. Przygotowanie prezentacji (w formie Power Point) na spotkanie Fundacji im. Stefana Kuryłowicza, które zgodnie z harmonogramem ma się odbyć 1 kwietnia 2016 roku 2. Dalsza promocja projektu na portalu Facebook 3. Nadzorowanie i aktualizacja strony internetowej 4. Szukanie możliwości finansowanie projektu, od czego będzie zależeć w dużej mierze kontynuacja projektu Hydrofun 5. Dalsza próba kontaktu z warszawskimi spółdzielniami mieszkaniowymi, stowarzyszeniami sąsiedzkimi,itp. Część praktyczna: 1. Uczestnictwo, tudzież nadzorowanie dalszych etapów Budżetu Partycypacyjnego 2. Uczestnictwo w spotkaniu Fundacji im. Stefana Kuryłowicza, które zgodnie z harmonogramem ma się odbyć 1 kwietnia 2016 roku 3. Ewentualna partycypacja z mieszkaniami w cieplejszych miesiącach

151

Brygida Zawadzka Brygida Zawadzka (ur. 26 września 1991 roku w Częstochowie), architekt, ukończyła studia pierwszego stopnia na Wydziale Architektury i Urbanistyki Politechniki Śląskiej. W latach 2012- 2013 roku studiowała w ramach programu Erasmus na Universidade da Beira Interior. W 2013 roku praktykowała w duńskiej pracowni Bjarke Ingels Group. Począwszy od 2014 roku jest architektem w holenderskim biurze MVRDV.

bzawadzkaa@gmail.com

Dariusz Duong Vu Hong Dariusz Duong Vu Hong (ur. 14 kwietnia 1990 roku w Hanoi), architekt wietnamskiego pochodzenia, zamieszkały w Polsce. W latach 2010- 2014 studiował na Wydziale Architektury i Urbanistyki Politechniki Śląskiej, gdzie uzyskał dyplom inżyniera architekta. W 2013 roku pracował w biurze architektonicznym Bjarke Ingels Group. W 2014 roku zdobywał doświadczenie w warszawskiej pracowni 307 kilo, po czym rozpoczął współpracę z holenderskim biurem MVRDV, gdzie pracuje do dziś.

dariuszvuhong@gmail.com

Katarzyna Korczak Katarzyna Korczak absolwentka wydziału Architektury i Urbanistyki Politechniki Śląskiej w Gliwiach. Obecnie studiuje Konserwację i Restaurację Dzieł Sztuki na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

korczakatarzyna@gmail.com

Działalność Fundacji im. Stefana Kuryłowicza ma na celu wspieranie i promocję odważnej i odpowiedzialnej twórczości architektonicznej. Patron Fundacji, Profesor Stefan Kuryłowicz był wybitnym twórcą architektury. Wierzył, że ład architektoniczno – urbanistyczny można osiągnąć dzięki mądrej współpracy profesjonalistów z różnych dziedzin. Uważał także, że dobra reputacja jest koniecznym warunkiem swobody twórczej, która jest przyznawana twórcom przez społeczeństwo, dlatego przez całe życie dążył do umocnienia pozycji zawodu architekta w świadomości społecznej. Promowanie niezwykłej spuścizny Stefana Kuryłowicza – postawy zawodowej wybitnego architekta, a także jego osobistych sukcesów: zrealizowanych budynków, dokonań publicystycznych, koncepcji biznesowych oraz dorobku dydaktycznego – to cel, który Fundacja zobowiązuje się z realizować z najwyższą starannością.