SCHUTTERSBRIEF Onregelmatig maar frequent verschijnend e-magazine als ideeënbus, discussieforum, actieprogram en informatieblad voor het schutterijwezen in het Nederlandstalige gebied van de EGS Nummer 22 – Maastricht, vrijdag 25 maart 2005 REDACTIE Bezoekadres: SB-redactie, p/a Franciscus Romanusweg 6-B, 6221 AE Maastricht Telefoon (met voicemail): 043 - 325 76 62; vanuit het buitenland: 00.31.43.325 76 62 Mobiel: 06.42 58 70 04 Fax : (00.31) (0)43.310 04 06 E-mail: redactie@schuttersbrief.nl Voorlopige bankrekening binnenland: 85 88 27 298 t.n.v. Alfred Disch te Maastricht Voorlopige bankrekening buitenland IBAN-code: NL86SNSBO - 85 88 27 298; BIC-code: SNSBNL2A ten name van / auf den Namen von / au nom de / in the name of: Alfred Disch, NL - 6221 AE Maastricht
Redacteurs: 1) Alfred Disch; 2) vacature(s).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------INHOUD Krijgt Noordwijk een schutterij?: zie blz. 406 - 407 Verder: Schutterijen Oost-Indië (blz. 408-412) en enkele oudere rubrieken (blz. 413-418)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------COLOFON De Schuttersbrief (SB) verschijnt sinds 19 juni 2004 en is een uitgave van de SB-stichting i.o. De SB wordt gratis verstrekt: zie de verzendlijst op de voorlaatste pagina van SB-nummer 8. Met de SB worden bij tijd en wijle de zogeheten ‘SB-Bijlagen. Werkdocumenten voor het schutterswezen’ meegezonden. De SB-Bijlagen verschijnen ten minste tweemaal per jaar. Wilt U ook GRATIS en RECHTSTREEKS de SB en de SB-Bijlagen ontvangen? Laat dit dan m.v.v. Uw volledige naam, Uw woonadres en Uw telefoonnummer weten aan: redactie@schuttersbrief.nl. Daar de aan de uitgave van de SB-nummers en SB-Bijlagen verbonden kosten vooralsnog gehéél worden betaald uit particuliere middelen, verzoekt de redactie U om een vrijwillige bijdrage o.v.v. ‘Donatie’ te storten op de hierboven vermelde (voorlopige) bankrekening van de SB-redactie. Voor Uw zéér gewaardeerde gift, hoe gering ook, zegt de redactie U bij voorbaat hartelijk dank! De Schuttersbrief heeft een doorlopende paginering. Veelgebruikte afkortingen worden verklaard op de laatste pagina van SB-nummer 8. U mag - om o.a. auteursrechtelijke redenen - uitsluitend voor eigen persoonlijk gebruik de SB uitprinten, dus niet (!) ten behoeve van anderen. Oude nummers van de digitale Schuttersbrief kunnen te allen tijde bij de redactie worden opgevraagd. Geprinte maandedities, inclusief eventuele SB-Bijlagen en voorzien van inhoudsopgave, verkorte versies in het Nederlands en Duits, register, omslag en rugband, zijn te verkrijgen door overmaking vooraf van € 5 per exemplaar (porto inbegrepen!) naar de bankrekening van de SB-redactie. Jaarabonnement: € 30. Digitale en schriftelijke post ter publicatie in de Schuttersbrief wordt naar onderwerp gerubriceerd en vervolgens in logische volgorde opgenomen in de betreffende SB-rubriek. Wilt U óók Uw eigen berichten opgenomen zien in de SB, gelieve dan per brief of per e-mail steeds slechts één onderwerp te behandelen. Dat vergemakkelijkt aanzienlijk de rubricering van de correspondentie in de SB. In principe worden alle ingekomen brieven en e-mails geplaatst, ook indien ze van dezelfde persoon en van dezelfde datum zijn. Bovendien wordt voor elk nieuw aangedragen onderwerp een nieuwe rubriek in de SB geopend. © Copyright: SB-stichting (i.o.), Maastricht MMIV
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 22 25 maart 2005 405 1
CORRESPONDENTIE inzake ‘Krijgt Noordwijk een schutterij?’ (1) VAN: De Heer Sander van den Berg, initiatiefnemer (18 jaar) Noordwijk (Zuid-Holland), 15 maart 2005 Beste Mensen, In de vraag- en antwoordrubriek van Schuttersbrief - nummer 20 (blz. 386-387) heb ik gevraagd naar ‘schutterijen in militaire dienst’ en tevens heb ik iets verteld over mijn plan tot oprichting van een ‘Tamboer- en showjachthoornkorps Schutterij met drilteam’. We hebben (zie foto) al een eigen website: www.members.lycos.nl/showjachthoornkorps. Ons e-mailadres is: sandervan denberg@12move.nl of bollenstreek@12move.nl.
Ik ga nu kort in op het idee om een schutterij in mijn woonplaats te beginnen. Er is op 01-012004 een initiatief ontplooid door mij, Sander van den Berg (zie foto). De bedoeling is, dat dit weerbaarheidskorps aan ceremoniële activiteiten deel gaat nemen. Verdere informatie kunt U op onze internetsite vinden: zie voor het adres hierboven. O ja, ons weerbaarheidskorps bestaat nog niet officieel. Groetjes aan Alfred en de groetjes aan iedereen, Sander P.S. Alfred, binnenkort zul je van mij het Nieuwsbulletin ontvangen.
AAN: De Heer Sander van den Berg Maastricht, 14 maart 2005 Beste Sander, Heel veel succes met jouw onderneming. En als we jou met iets kunnen helpen, laat het ons gerust weten. Met belangstelling zien we het Nieuwsbulletin tegemoet. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------406 25 maart 2005 Schuttersbrief - nummer 22 2
Onderstaand de integrale weergave van het pas verschenen Nieuwsbulletin (jrg. 1, nr. 1) uit Noordwijk
Tamboer- & Showjachthoornkorps Schutterij met Dril team Nummer 1
Nieuws bulletin 2005
jaargang 1
Eindelijk een website op internet Email adressen, en internet adressen
Ja mensen eindelijk website op internet, ik heb er hard aan gewerkt de laatste paar maanden, hij is nog www.members.lycos.nl/ onder constructie, maar ik ben nog hard bezig om hem klaar te krijgen, showjachthoornkorps Emailadres: Bollenstreek@12move.nl Colofon: Sander van den berg
Ik heb eindelijk ook contact met twee mensen die mij goed steunen Ik heb sinds kort contact met de heer Alfred Disch uit Maastricht, en met de heer Thimo zegers uit Sittard,
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 22 25 maart 2005 407 3
CORREPONDENTIE inzake ‘Het schutterijwezen in voormalig Oost-Indië’ (2) AAN: Indisch Wetenschappelijk Instituut te Den Haag AAN: Stichting Tong Tong te Den Haag AAN: Indonesische Ambassade te Den Haag AAN: Diponegoro University te Semarang (Indonesië) AAN: Nederlandse Ambassade te Jakarta (Indonesië) AAN: Dr. Hans Bakker, associate professor, University of Guelph (Canada) AAN: Ed Hupkens, webmaster van een site over het KNIL, te Den Bosch AAN: NIOD (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie) te Amsterdam Klimmen (Lb.), 12 maart 2005 Geachte Heer / Mevrouw, Mijn naam is Mathy Leunissen en ik ben lid van de Broederschap Sint-Sebastianus te Klimmen. Vanwege mijn lidmaatschap van deze schutterij heb ik een grote interesse in alles wat met het schutterswezen te maken heeft. Vanuit deze interesse heb ik mij ‘geabonneerd’ (is evenwel geheel gratis!) op de Schuttersbrief. Dit is een onregelmatig maar frequent verschijnend e-magazine als ideeënbus, discussieforum, actieprogram en informatieblad voor het schutterijwezen in het Nederlandstalige gebied van de Europese Gemeenschap van Schutterijen (EGS). De Schuttersbrief is een initiatief van historicus Alfred Disch. In de laatste aflevering van de Schuttersbrief, t.w. nummer 20, maakt hij melding van het boek van A.W.M. Strick van Linschoten: De schutterijen in Indië: bepalingen daarop betrekking hebbende. Semarang 1891. Dit boek is in bezit van het Legermuseum te Delft. De heer Alfred Disch maakte de opmerking, dat het hem tot nu toe onbekend was, dat in Indonesië schutterijen hebben bestaan. Nadat ik zelf ten behoeve de Schuttersbrief een onderzoekje was begonnen naar het schutterswezen in Indonesië, kwam ik na een korte zoektocht op het internet terecht bij de website van de heer John Oltmans (www.semarang.nl). Op deze website wordt uitgelegd, hoe de stad Semarang haar stadswapen te danken heeft aan het optreden van de Schutterij aldaar tijdens de JavaOorlog. Na een korte e-mailwisseling met dhr. John Oltmans bleek, dat de ‘Schutterij van Semarang’ rond 1947 is opgeheven. Mijn vraag aan U is: heeft U meer informatie over de schutterijhistorie in Indonesië voor zowel de heer John Oltmans, als voor de lezers van de Schuttersbrieven? Of heeft U misschien een idee, waar ik meer informatie kan vinden over dit onderwerp? Met vriendelijke groet, Mathy Leunissen, documentalist van het Limburgs Schutterstijdschrift, mederedacteur van de internetsite www.sint-sebastianus.nl, vaandrig van de Broederschap Sint-Sebastianus te Klimmen.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------408 25 maart 2005 Schuttersbrief - nummer 22 4
VAN: De Heer Ed Hupkens ’s-Hertogenbosch (N.Br.), 13 maart 2005 Geachte Mathy Leunissen, Hartelijk dank voor Uw bericht. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen, dat ik niet op de hoogte was van het gegeven dat er in Nederlands-Indië schutterijen zijn geweest. Ik kan U dus helaas geen nadere informatie geven over de schutterijhistorie in Indië. Ik zal daar in de toekomst op letten. Als ik info over het schutterijwezen krijg, zal ik die aan U toesturen. Ik ben in het algemeen erg geïnteresseerd over alles wat te maken heeft met Ned.-Indië. Wellicht kunt U Uw vraag richten aan het Museum Bronbeek. Uw mail moet U dan sturen aan de bibliotheek: www.dico.nl/ktomm/index.html . U kunt Uw vraag ook stellen aan het Indisch Wetenschappelijk Instituut (IWI): www.come. to/iwi Als U gegevens krijgt van (een van) beide instellingen, dan houd ik mij daarvoor aanbevolen. Succes ermee! Met vriendelijke groet, Ed Hupkens.
AAN: De Heer Ed Hupkens Klimmen (Lb.), 13 maart 2005 Beste Ed Hupkens, Toch bedankt voor de moeite. De twee ‘tips’ die U gaf met betrekking tot het Indisch Wetenschappelijk Instituut (IWI) en Museum Bronbeek zijn meer dan wel welkom. De eerlijkheid gebiedt mij wel te zeggen, dat ik al een e-mail gestuurd had naar het IWI. Een dezer dagen zal ik ook een e-mail sturen naar Museum Bronbeek, in de hoop dat zij mij verder kunnen helpen. De schuttershistorie in Nederlands Indië (Indonesië) is kennelijk zeer onbekend. Er is daarover vrijwel niets te vinden. Overigens, mocht ik - naar ik hoop - ergens interessante informatie voor Uw website vinden, dan zal ik het naar U opsturen. Met vriendelijke groet, Mathy Leunissen.
VAN: De Heer Ed Hupkens ’s-Hertogenbosch, 14 maart 2005 Beste Mathy Leunissen, Graag gedaan. We houden elkaar eventueel op de hoogte. Met vriendelijke groet, Ed Hupkens. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 22 25 maart 2005 409 5
AAN: De Heer Ed Hupkens Klimmen (Lb.), 15 maart 2005 Beste Ed Hupkens, Misschien een 'stomme' vraag van mij, maar heb je misschien een (of ‘het’) e-mailadres van Museum Bronbeek? Ik heb wel een paar keer geprobeerd om via hun eigen website een e-mail naar ze te versturen, maar ik krijg dan elke keer weer het bericht, dat er een fout op de pagina is en dat de boodschap niet verstuurd kan worden. Alvast bedankt voor de moeite. Met vriendelijke groet, Mathy. ------
AAN: De Koninklijke Bibliotheek, nationale bibliotheek van Nederland Klimmen (Lb.), 13 maart 2005 Geachte Heer / Mevrouw, Mijn naam is Mathy Leunissen en ik ben lid van de Broederschap Sint-Sebastianus te Klimmen. Vanwege mijn lidmaatschap van deze schutterij heb ik een grote interesse in alles wat met het schutterswezen te maken heeft. Vanuit deze interesse heb ik mij ‘geabonneerd’ 9is evenwel geheel gratis!) op de Schuttersbrief. Dit is een onregelmatig maar frequent verschijnend e-magazine als ideeënbus, discussieforum, actieprogram en informatieblad voor het schutterijwezen in het Nederlandstalige gebied van de Europese Gemeenschap van Schutterijen (EGS). De Schuttersbrief is een initiatief van historicus Alfred Disch. In de laatste aflevering van de Schuttersbrief, t.w. nummer 20, maakt hij melding van het boek: van A.W.M. Strick van Linschoten: De schutterijen in Indië: bepalingen daarop betrekking hebbende (Semarang 1891). Dit boek is in bezit van het Legermuseum te Delft. Alfred Disch maakte de opmerking dat het hem tot nu toe onbekend was, dat in Indonesië schutterijen hebben bestaan. Nadat ik zelf ten behoeve van de Schuttersbrief een onderzoekje was begonnen naar het schutterswezen in Indonesië, kwam ik na een korte zoektocht op het internet terecht bij de website van de heer John Oltmans (www.semarang.nl). Op deze website wordt uitgelegd, hoe de stad Semarang haar stadswapen te danken heeft aan het optreden van de Schutterij aldaar tijdens de Java-oorlog. Oltmans had zijn informatie gehaald uit het Algemeen Indisch Dagblad van 24 en 25 november 1940. Tevens werd het duidelijk na een korte e-mailuitwisseling tussen hem en mij, dat hij verder niet veel informatie had met betrekking tot de ‘Schutterij van Semarang’. Ik ben toen via het internet op zoek gegaan naar een archief waar ik het Algemeen Indisch Dagblad kon raadplegen voor verdere informatie. Zo kwam ik terecht op de website www. archieven.org. Dit is een website voor ‘archiefonderzoek en journalistiek: advies, databanken, educatie en onderzoek’. Deze website heeft onder meer een Landelijk Krantenarchief Databank. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------410 25 maart 2005 Schuttersbrief - nummer 22 6
Het was ook via voormelde databank dat ik aan de weet ben gekomen, dat de Koninklijke Bibliotheek in haar archieven onder meer het Algemeen Indisch Dagblad heeft, te weten: van juli 1896 t/m 1899 en van juli 1900 t/m 2 maart 1942. Mijn vraag aan U is: zou U mij een kopie kunnen toesturen van het Algemeen Indisch Dagblad van 24 en 25 november 1940 (liefst digitaal). En is er bij Uw weten meer te vinden in dit archief over het schutterswezen in Nederlands Indië en/of in Indonesië? Met vriendelijke groet, Mathy Leunissen, documentalist van het Limburgs Schutterstijdschrift, mederedacteur van internetsite www.sint-sebastianus.nl, vaandrig van de Broederschap Sint-Sebastianus te Klimmen.
-----VAN: De Heer Hans Bakker Guelph (Canada), 14 maart 2005 Beste Mathy Leunissen, Er bestaat misschien een andere Hans Bakker in Nederland die misschien over de schutterijen in Nederlands Indië geschreven heeft. Ik zelf heb daar nooit over geschreven. Maar ik heb wel enkele artikelen over Indonesië. Kijk voor ‘Hans Bakker Guelph’ in Google en dan onder ‘publications’. Misschien, b.v., zou mijn artikel over Atjeh (Aceh) van belang zijn. Groeten uit Canada, Hans.
AAN: De Heer Hans Bakker Klimmen (Lb.), 15 maart 2005 Beste Hans Bakker, Het was juist het artikel over Atjeh waarom ik U vroeg of U meer informatie had met betrekking tot het schutterswezen in Indonesië. Ik geef eerlijk toe: ik heb het betreffende artikel niet helemaal gelezen, maar zal dit alsnog doen. In ieder geval bedankt voor Uw hulp. Ik hoop dat U als U nog iets zou vinden wat mij (en de lezers van de Schuttersbrief) verder zou kunnen helpen, mij dan een berichtje stuurt. Zo zal ik zeker contact met U opnemen, als ik vragen heb over het artikel van U. Met vriendelijke groet, Mathy Leunissen.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 22 25 maart 2005 411 7
De ‘Schutterij van Semarang’ en het stadswapen van Semarang Tijdens het eerste jaar van de Java-Oorlog (1825-1830) trokken 20 vrijwillige Semarangse burgers (schutterij) de opstandelingen van Diponegoro tegemoet die Semarang bedreigden. In de schermutselingen die daarop volgden, sneuvelden 12 man. Acht mannen keerden behouden naar Semarang terug. Mede op grond van de zojuist genoemde krijgsverrichtingen reikte de commissaris-generaal van Nederlands Indië, Léonard Pierre Joseph du Bus de G(h)isignies (1780-1843), in 1827 drie eretekenen uit. 1) Semarang kreeg het recht om voortaan een stadswapen te voeren. Zie bijgaande afbeelding.
2) Aan de ‘Schutterij van Semarang’ werd een vaandel verleend, waarop aan de ene kant het wapen van koning Willem I (zie voor een soortgelijk wapen bijgaande afbeelding) en aan de andere kant het stadswapen van Semarang; het schuttersvaandel diende vastgehecht aan een stok met gouden kwasten en een hellebaard aan het boveneind.
3) Aan de overgebleven acht man van september 1825 werd een medaille uitgereikt. Op de ene zijde van de medaille staat het stadswapen afgebeeld met de woorden ‘Senatus Populusque Semarangensis’ [= Raad en Volk van Semarang] en aan de andere zijde leest men de naam en voornaam van de manschappen rondom de tekst: ‘Vrijwilligers, Gedong, Demak, September 1825’. Tevens werd bepaald, dat de medaille aan een geel en hemelsblauw lint moest worden gehangen. Vorenstaande gegevens zijn in een enigszins bewerkte vorm ontleend aan de website van J.A. (John) Oltmans te Semarang: www.semarang.nl > [Nederlandse vlag] > Stadswapen Sem. Oltmans’ bron is weer: het Algemeen Indisch Dagblad van 24 en 24 november 1940 (waarover later meer!). Mathy Leunissen -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------412 25 maart 2005 Schuttersbrief - nummer 22 8
CORRESPONDENTIE inzake ‘Keizerssteken en overige schuttershoofddeksels: blijven ze óp of gaan ze áf in de kerk?’ (2) VAN: De Heer René van Hal, ouderman (= voorzitter) van de Groot Gaesbeeker Gilde (GGG) Soest (prov. Utrecht), 23 maart 2005 Geachte Heer Disch, In Uw Schuttersbrief - nummer 21 wordt informatie uitgewisseld over de gebruiken rondom het dragen van een hoed in de kerk. Een van de vragen daarbij was naar gebruiken buiten de vier benoemde bisdommen. Als Groot Gaesbeeker Gilde of Sint Aechten Schuttersgilde van Soest vallen wij onder het aartsbisdom Utrecht en leveren wij regelmatig bijdragen aan vieringen. In de periode vanaf 1969 waren daarbij ook vieringen waarin verschillende bisschoppen en kardinalen (Alfrink, Willebrands, Simonis) voorgingen. Over het gebruik van de hoeden hanteren wij de volgende regels. 1) Wanneer het vieringen betreft die verband houden met gildeactiviteiten (feest van onze patrones; de gildefeesten rondom het koningschieten), is het gebruik dat de gildeleden, onderdeel zijnde van het gildekorps, de hoed ophouden. Op verschillende momenten, zoals tijdens de consecratie, vinden de gildepresentaties plaats. 2) Bij vieringen waarvoor het gilde als een van de gasten is uitgenodigd (onder meer ook oecumenische vieringen rondom bepaalde bijzondere festiviteiten), zal het gilde bij binnenkomst in de kerk of andere ruimte en bij het uittrekken alsook bij de presentaties van het gilde de hoeden op hebben. Tijdens de viering zijn de hoeden af en zijn we, evenals ieder ander, gast tijdens de dienst. 3) Bij begrafenissen of avondwaken van met name actieve gildebroeders zal (een deel van) het gilde aanwezig zijn. Alleen bij die onderdelen waar het gilde een rol speelt, dragen de gildebroeders een hoed. Aangezien ikzelf dan regelmatig een van de voorgangers c.q. lector ben, geldt die regel ook voor mijzelf. Ik sta in gildekleding op het altaar. Maar alleen bij die onderdelen die specifiek aan het gilde zijn toebedeeld, zal ik mijn hoed dragen. De wake door gildebroeders is een onderdeel van de gildebijdrage en de gildebroeders zullen dus de hoed dragen. Als laatste merk ik op, dat tijdens de gildefeesten verschillende vieringen in de feesttent worden gehouden. Daar komt de plaatselijke gemeenschap samen. Daar zijn de hoeden altijd op, omdat ze als vieringen met gilde-eer worden getypeerd. De nieuwe gildebroeders worden, voorafgaand aan een gildeviering rondom het jaarlijkse koningschieten, geïnstalleerd. Daarbij wordt volgens traditie een pond was - tegenwoordig een kaars - geofferd, door de nieuwe gildebroeder te gebruiken in de reguliere eredienst. De vertegenwoordiger van het pastoresteam neemt deze kaars in ontvangst. Deze activiteit maakt geen onderdeel uit van de viering, maar wordt de laatste tijd wel afgesloten met het uitspreken / zingen van de geloofsbelijdenis alvorens over te gaan tot de opening van de viering. Ook daar is het geen gebruik om de handen niet op te doen. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 22 25 maart 2005 413 9
Bovenstaande gebruiken zijn afgestemd met de vertegenwoordigers van het pastoresteam en worden regulier ook geëvalueerd. Parochianen en andere bezoekers aan de vieringen zijn aan deze gebruiken inmiddels gewend en er worden bij ons daar geen vragen over gesteld. Deze gebruiken zijn ook uitgangspunt voor onze bijdrage aan vieringen die wij elders met onze aanwezigheid opluisteren, zoals de bijdrage aan de zgn. Pausmis in Den Haag (tweemaal inmiddels verzorgd door ons gilde), deelname aan de Sint-Jansprocessie in Laren, bezoeken aan bedevaartplaatsen als Lourdes, onze bijdragen aan vieringen in Rome, enz. Bij geen van deze bezoeken leidt dit tot vragen of opmerkingen. Hopende U hiermede een nog breder beeld te hebben gegeven rondom het gebruik van een gildehoed tijdens en rondom de vieringen. Groot Gaesbeeker Gilde of Sint Aechten Schuttersgilde van Soest, René van Hal.
------
De ‘GGG’ van Soest anno 2004 (Bron illustratie: www.gildesoest.nl)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------414 25 maart 2005 Schuttersbrief - nummer 22 10
CORRESPONDENTIE inzake ‘Verschijning van de Schuttersbrief’ (10) -----Zondag, 21.3.2005 Geachte Heer Disch, Met belangstelling lees ik steeds Uw Schuttersbrieven. Maar ik mis de no.’s 1 t/m 4 en no. 7. Is het mogelijk om mij die alsnog te doen toekomen per mail? Alvast bedankt, Wim Neilen, secretaris van de schutterij St.-Joseph, Buchten (Lb.) Reactie van de redactie Geachte Heer Neilen, Dank voor Uw vriendelijke woorden. Omdat de SB-afleveringen van 2004 in dikte maar liefst variëren van 30 tot 56 (!) bladzijden (A4-formaat), worden ze elk afzonderlijk per e-mail verzonden. Bij dezen ontvangt U alvast SB - nummer 1: zie bijgaande bijlage.Veel leesplezier! Graag Uw (inhoudelijke) reactie. Wilt U voor elke volgende aflevering mij steeds om toezending vragen. Het is anders voor mij administratief niet bij te houden. Uw verzoek om een volgend nummer uit de bij U ontbrekende reeks mag U onmiddellijk bij mij indienen zodra U een voorgaande aflevering hebt ontvangen, ook al is het nog dezelfde dag. Nummer 7 moet iedere SB-abonnee nog ontvangen. Het betreft hier een register of trefwoordenlijst op alle voorgaande SB-afleveringen (dus 1 t/m 6). Omdat op dit moment niet alle computertechnische problemen zijn verholpen, laat de verzending van dit nummer ‘even’ op zich wachten. Overigens wordt de trefwoordenlijst automatisch verstuurd naar elke SB-abonnee voorzover die uiteraard op het moment van verzending vermeld staat op de SB-verzendlijst. U staat al enige tijd op de SB-verzendlijst. Dus U krijgt SB-aflevering 7 sowieso al toegezonden. Met andere woorden: U hoeft zich géén zorgen te maken. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch -----Dinsdag, 22.3.2005 Beste Alfred, Ik heb gisteravond de Schuttersbrief 21 doorgelezen en kan je mededelen dat het 'blad' een goede mogelijkheid geeft om met elkaar te communiceren. Het is interessant om te lezen, hoe anderen op bepaalde onderwerpen reageren. Trouwens, bij de Correspondentie inzake ‘Verschijning van de Schuttersbrief’ (9) zag ik, dat mijn e-mailadres niet goed doorgegeven is. Dat ‘elletje’ hoort er niet in. Maar dat zal je wel gemerkt hebben, of niet? Ik vind het blad inhoudelijk goed, hoor. En ik zou zeggen: ga zo door! Hopelijk heb ik je tevreden gesteld met mijn reactie. Tot een volgende keer! Peter. Peter van Kuijen, hoofdredacteur van het NBFS-kwartaalblad De Gildetrom, Eindhoven (N.Br.) Reactie van de redactie
Beste Peter, Dat ‘elletje’ was me niet eerder opgevallen! Ik heb het subiet verwijderd, zodat zij die vanaf heden bij mij voorgaande SB-nummers komen opvragen, geen verkeerd e-mailadres voorgeschoteld krijgen. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 22 25 maart 2005 415 11
MEDEDELINGEN -----MEDEDELING 13 (inzake gift voor de SB-Boekenfonds) Ten behoeve van de SB-Boekenfonds mocht de redactie geldelijke steun ontvangen en wel van: 1) de heer A.D. te M. d.d. 27.2.2005: 2) de heer M.W.E.M. (Mathy) Leunissen te Klimmen (Lb.) d.d. 27.2.2005:
€ 10,00 € 10,00 ----------€ 20,00
Hartelijk dank! De SB-Boekenfonds probeert gelden te werven, waardoor het op termijn mogelijk zal worden om eens in de zoveel tijd een schutterijhistorisch boekwerk tegen een zeer aantrekkelijke prijs uit te geven. Giften uit binnen- en buitenland ten behoeve van de Boekenfonds kunnen worden gestort op de bankrekening, vermeld op de 1ste bladzijde van elk SB-nummer. Wilt U per se dat Uw naam niet publiekelijk bekend wordt, vermeldt U dan ‘Gift van NN’ of alleen Uw initialen op het overschrijvingsformulier aan Uw bank. Uw donatie, hoe gering ook, is zéér welkom.
-----MEDEDELING 14 (inzake Duits Schuttersmuseum)
Aantrekkelijke voordelen voor schutterijleden Schutterijen (schuttersgilden) en hun leden die naar Coburg willen reizen om het Duits Schuttersmuseum op het Slot Callenberg te bezichtigen, krijgen bij verblijf in het hotel en ook bij het bezoeken van verdere bezienswaardugheden in de stad en in de naaste omgeving vanaf heden tot 31 december 2005 bijzonder gunstige voordelen. Die voordelen gelden echter niet ten tijde van beurzen en bijzondere gelegenheden. Het aanbod betreft het 4-sterrenhotel ‘Mercure’, het degelijke familierestaurant ‘Ratskeller’ met zijn historische ambiance en het Poppenmuseum in Coburg alsook het Beierse Brouwersmuseum Kulmach. Let U wel op, dat de aanmelding resp. reservering bij de deelnemende organisatiepartners die deze actie ondersteunen, dient te gebeuren onder vermelding van het trefwoord ‘Deutscher Schützenbund Wiesbaden’ [= Duitse Schuttersbond Wiesbaden]. De openingstijden van het Duits Schuttersmuseum zijn: dagelijks, ook op zon- en feestdagen, doorgaans van 11.00 tot 17.00 uur.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------416 25 maart 2005 Schuttersbrief - nummer 22 12
MEDEDELING 15 (inzake gift voor de Schuttersbrief) [Vervolg op SB 14, blz. 344] Geldelijke steun voor de Schuttersbrief mocht de SB-redactie ontvangen van: 7) de heer NN te W. d.d. 28.2.2005:
€ 10,00
Hartelijk dank! Giften uit binnen- en buitenland ten behoeve van de instandhouding van de Schuttersbrief (SB) en de realisering van een website kunnen worden gestort op de bankrekening, vermeld op de 1ste bladzijde van elk SB-nummer. Wilt U per se dat Uw naam niet publiekelijk bekend wordt, vermeldt U dan ‘Gift van NN’ of alleen Uw initialen op het overschrijvingsformulier aan Uw bank. Uw donatie, hoe gering ook, is zéér welkom. Zonder Uw geldelijke ondersteuning redt de SB-redactie het op den duur niet! -----MEDEDELING 16 (inzake Liemerse musea) Via het Schutterscontact, de mailinglist van de Gelderse Federatie van Schuttersgilden en Schutterijen (FGS), bereikte ons het onderstaande bericht. Nieuwsflits besturenfusie van Liemerse Musea
Onderwerp: besturenfusie van Liemerse Musea Datum: 3 maart 2005
Zevenaar, 16 maart 2005
Geachte Heer / Mevrouw, Via deze weg wil ik U graag op de hoogte stellen van de laatste ontwikkelingen ten aanzien van het Liemers Museum en het Gelders Schutters Museum. In Zevenaar en Didam werken op dit moment twee musea die actief zijn op het gebied van het culturele erfgoed, samen, namelijk het Liemers Museum en het Gelders Schutters Museum. Hoewel beide musea verschillen in omvang, collectie, aantal medewerkers enz., zijn er ook grote raakvlakken tussen de twee musea. In de afgelopen jaren heeft dat geleid tot een gestructureerde vorm van samenwerking. Sinds begin 2005 is de samenwerking omgezet in een besturenfusie. Dit houdt in, dat de besturen van de twee musea zijn opgegaan in één gemeenschappelijk bestuur dat verantwoordelijk is voor het beleid van beide musea en dat beide musea aanstuurt. De voordelen van deze fusie zijn evident. • De kerntaken van de beide musea kunnen optimaler worden benut. • Versnippering van (subsidie)gelden kan voorkomen worden. • De beide musea kunnen naar de (plaatselijke) overheden een sterkere positie innemen. • Door de komst van het Museumregister is het noodzakelijk geworden om gekwalificeerd personeel te hebben.
• Schaalvergroting is nodig om op lange termijn een betaalde en gekwalificeerde staf mogelijk te maken. • Gezamenlijk promotiebeleid biedt meer mogelijkheden. In de nieuwe situatie is er dus één bestuur voor beide musea. Dit bestuur bestaat uit elf personen, die alle voortkomen uit de oorspronkelijke afzonderlijke besturen. Als voorzitter is benoemd de heer Mr. J. J. M. (Joop) de Leuw te Zevenaar. In de toekomst blijven de beide musea als zelfstandige musea bestaan. Zij vallen echter beide onder een en hetzelfde bestuur en ze worden gezamenlijk of afzonderlijk door dit bestuur aangestuurd. Verder is er één secretariaat en één administratie voor de beide musea. Voor alle duidelijkheid: de afzonderlijke donateurs- of sponsorbijdragen worden onveranderd toegekend aan de instelling waaraan U tot nu toe uw financiële ondersteuning hebt verleend. Meer informatie over deze besturenfusie is te verkrijgen bij de voorzitter van het bestuur (jdeleuw@wxs.nl), het Liemers Museum (0316-333615) en/of de vice-voorzitter, drs. H.E. van Wessel (0316 - 223752). Met vriendelijke groet, Drs. Ingrid J.A. Mens, directeur
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 22 25 maart 2005 417 13
VRAAG EN ANTWOORD Gelieve Uw antwoord steeds (óók) te richten aan de redactie van de SCHUTTERSBRIEF (redactie@schuttersbrief.nl), zodat niet alléén de vraagsteller maar álle SB-lezers er profijt van kunnen hebben! -----ANTWOORD 22 (bronzen geweertje) [vervolg 2].
VAN: De Heer Drs. L.J.E. (Luc) Wolters, mederedacteur van het Limburgs Schutterstijdschrift Simpelveld (Lb.), 12.2.2005 Hallo Sjoerd, Naar aanleiding van de vondst van het bronzen geweertje, waarover je eerder reeds een vraag in het Limburgs Schutterstijdschrift gesteld hebt, wil ik je als volgt berichten. Bij de (oudere) schutterijen is het niet ongebruikelijk dat aan de zilveren koningsvogel die door de schutterskoning samen met de zilveren schilden gedragen wordt, een miniatuurwapentje hangt. Echter, dit is nagenoeg zonder uitzondering een kruisboog of handboog. Mij is slechts één geval bekend waarin een geweerschutterij haar wapen in miniatuur heeft laten vervaardigen, waarschijnlijk om aan de vogel te hangen. Dit was de schutterij St.-Hubertus uit Weert (Lb.), een geweerschutterij (bussenschutten), die in de 16de eeuw twee kleine geweren in zilver heeft laten vervaardigen; zie bijgaande foto. Mogelijk kennen andere lezers nog andere voorbeelden. Kanttekening hierbij is, dat als je het door jou gevonden geweertje zou ophangen, het op de kop zou hangen, omdat het haakje aan de onderkant is. Of deze vergelijking dus ook voor jouw geweertje opgaat, dat is nog maar de vraag. We hebben in ieder geval iets waar we het mee kunnen vergelijken en die informatie wilde ik je na je herhaalde oproep niet onthouden. Met vriendelijke groet, Luc Wolters, redactie Limburgs Schutterstijdschrift.
Twee hangsieraden (haakbuksjes) van de voormalige St.-Hubertusschutterij te Weert (Lb.), 16de - 17de eeuw. Verantwoording illustratie J. van Cauteren: Pronkjuwelen uit de Schutterswereld. Gemeentemuseum De Tiendschuur. Weert 1996-1997 (p. 4).
ANTWOORD 22 (bronzen geweertje) [vervolg 3]. Beste Sjoerd Hoogenkamp, Volgens Jolles 1937 (blz. 113) had de zilveren vogel van de ±1914 ter ziele gegane bussenschutterij St.Joris te Weert (Lb.) een ‘halsband met aanhangend geweertje’, welk geweertje luidens opgave bij de hierboven reeds aangehaalde Van Cauteren 1996-1997 (blz. 8) inmiddels helaas verloren is gegaan. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch Jolles 1937 = J.A. Jolles: De Schuttersgilden en Schutterijen van Limburg. Overzicht van hetgeen nog bestaat, in: Publications L.G.O.G., delen 72 en 73, Maastricht 1936-1937, meer speciaal deel 73.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------418 31 maart 2005 Schuttersbrief - nummer 23 14