Schuttersbrief 057

SCHUTTERSBRIEF Onregelmatig maar frequent verschijnend e-magazine als ideeënbus, discussieforum, actieprogram en informatieblad voor het schutterijwezen in het Nederlandstalige gebied van de EGS Nummer 57 – Maastricht, vrijdag 17 november 2006

REDACTIE Hoofdredacteur: Alfred Disch Adjunct-hoofdredacteur: Jelger Visser, tevens redacteur-Kruisboog en webmaster Redacteurs: Mathy Leunissen (Documentatie; Zware Buks) en Ans Moors (Italië) Technisch en zakelijk adviseur: Jeroen Kaasenbrood (Compres Media System, Maastricht) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

INHOUDSOPGAVE Redactie, Inhoudsopgave en Internet…………………………………………………………blz. 1007 Het Regiment Limburgse Jagers en het schutterswezen (1)…………………………....blz. 1008-1009 OLS 2007: het Oud-Limburgs Schuttersfeest te Nederweert in NL-Limburg (1)……....blz. 1010-1011 Het schutterswezen in de gemeente Dongen (prov. Noord-Brabant), toen en nu (1)…..blz. 1012-1013 Het lopen over een schuttersvaandel (1)……………………………………………………...blz. 1014 Het promoting schieten (1)…………………………………………………………………....blz. 1015 EGS: portrettengalerij (1). De beschermheer van de EGS…………………………………...blz. 1016 Euregionaal Schutterstreffen Maas-Rijn (2)………………………………………………….blz. 1017 Naar een ‘Schuttersfederatie Nederland’? (2)………………………………………….blz. 1018-1019 Het fenomeen ‘burgerschieten’ (3)……………………………………………………...blz. 1020-1021 Schutterij St.-Salvius te Limbricht in NL-Limburg (4)………………………………………..blz. 1022 De vrouw in het schutterswezen (5)…………………………………………………………..blz. 1023 Schuttersfeesten / gildefeesten in gevaar (5)………………………………………………….blz. 1024 Nu ook de identiteit van het Nederlandse schuttersgildewezen in gevaar? (21)………..blz. 1025-1027 Verschijning van de Schuttersbrief (27)………………………………………………………blz. 1028 Mededelingen (Afl. 32)………………………………………………………………………..blz. 1029 Colofon en Redactieadres…..…………………………………………………………………blz. 1030 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

INTERNET De SB is ook te lezen op de website van de Europese Gemeenschap van historische Schutters (EGS): www.egs-schuetzen.com => Schuttersbrief [= Schützenbrief = Gazety Strzelcow].

In de maak zijn een SB-website en een SB-jongerensite; geplande uitzenddatum: begin 2007.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

© Copyright: SB-stichting (i.o.), Maastricht MMIV ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

1

1007

HET REGIMENT LIMBURGSE JAGERS EN HET SCHUTTERIJWEZEN (1) [Zie ook SB 53, blz. 926]

VAN: De Heer Nico Vroom, luitenant-kolonel b.d. en oud-commandant van het Regiment Limburgse Jagers (RLJ) Meerssen (Lb.), september / oktober 2006

De Limburgse schutterijen en het Regiment Limburgse Jagers We moeten de volgorde goed plaatsen. De schutterijen zijn al een eeuwenoud instituut, terwijl het Regiment Limburgse Jagers in 2000 pas haar 50-jarige bestaan heeft mogen vieren.

Het Regiment heeft een historie die teruggaat tot 1813 als voortzetting van drie zogeheten nummerregimenten: het 2de uit de Limburgse garnizoenen in Maastricht, Roermond en Venlo, het 6de met garnizoen Breda en het 11de met garnizoen Nijmegen. Voorwaar een echt zuidelijk regiment van de Koninklijke Landmacht.

Het Regiment heet Limburgse Jagers, zo genoemd door de oprichter, wijlen brigade-generaal tit. J.H.L.A. Antoni. Eerst was er het idee om het Regiment de naam Limburgse Schutters te geven, maar dat zou in de verhouding met de schutterijen misschien verwarrend hebben gewerkt. Dienstdoende en Rustende Schutterijen bestonden namelijk in de 19de eeuw als de reserve voor het staande leger om mede het grondgebied en de staat te verdedigen tegen elke opponent. Zij werden doorgaans bemand door oud-militairen die hun dienstplicht hadden vervuld, en het waren vaak notabelen uit stad en streek die als officieren het commando voerden. En, zoals we gewend zijn in de krijgsmacht: de ene reorganisatie volgt de andere, soms met tussenpozen soms heel frequent. En zo ook in 1903 als de regering besluit de Dienstdoende en Rustende Schutterijen op te heffen: schutterijen die daarna als burgerkorpsen verder gaan, maar die niet meer de landsverdediging tot hun taak mogen rekenen.

Toch blijkt er grote behoefte te bestaan aan weerbare mannen naast het staande leger. In 1914 - juist vlak voor ‘de Grote Oorlog’, Wereldoorlog I (1914-1918) - worden de eerste vrijwillige landstormverbanden gevormd. Zij nemen feitelijk de taken van de voormalige schutterijen over. Zo ook in Limburg, waar deze vrijwillige landstormverbanden al in 1915 tot het Bijzonder Vrijwillig Landstormkorps Limburgsche Jagers (!) worden samengevoegd met een door Valkenburgse notabelen aangeboden vaandel. Een korps dat op zijn hoogtepunt bestond uit 5.000 landstormers, verdeeld over bataljons en compagnieën in Maastricht, Heerlen, Valkenburg, Roermond, Weert, Venlo, Venray. Een geduchte macht, die in de roerige dagen na de beëindiging van de Eerste Wereldoorlog in 1918 al in actie moest komen om zowel in Limburg belangrijke installaties te bewaken als in Den Haag regeringsgebouwen te beschermen tegen revolutionaire krachten. Ongetwijfeld zullen veel landstormers ook lid geweest zijn van de lokale burgerschutterijen.

Immers, schietoefeningen waren de hoofdactiviteit van zowel de lokale landstormers als de burgerschutters. En dat de landstormers goed konden schieten, bleek bij de Duitse inval in mei 1940 toen zij werden gemobiliseerd in het reguliere leger en door zeer goed gerichte schoten veel Duitse tegenstanders hebben kunnen uitschakelen; dit tot grote verrassing van de Duitse commandanten.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1008

17 november 2006

2

Schuttersbrief - nummer 57

En dan, als kolonel Antoni in 1950 zijn regiment mag oprichten en benoemen, grijpt hij terug op de oude benaming Limburgse Jagers, die echter van een nog oudere datum is. In 1842 (na de Belgische afscheiding) werd namelijk besloten dat de Nederlandse koning als hertog van Limburg (koningin Beatrix draagt overigens nog steeds deze titel) en van Luxemburg een militaire bijdrage moest leveren aan de Duitse Bond.

En dat werd het Luxemburgs-Limburgse Bondscontingent met o.a. een bataljon infanteristen, die Limburgse Jagers genoemd werden vanwege hun uniformering en bewapening.

Antoni voelde, hoewel (zoals hijzelf altijd aangaf) een Boven-Moerdijker, de zuidelijke Limburgse sfeer goed aan. Bijgevolg legde hij de contacten met de weer florerende Limburgse schutterswereld om zijn Regiment in de samenleving een plaats te geven.

Hij bood namens het Regiment prijzen aan en officieren en onderofficieren uit het Regiment gingen deel uitmaken van de jury op de diverse schuttersfeesten. Een activiteit die in feite tot op de dag van vandaag voortgezet wordt. Ook wordt de regimentscommandant uitgenodigd voor het Oud-Limburgs Schuttersfeest (OLS), waar zeer vaak de Regimentsmars van Jochems weerklinkt. Schutterijen als de Edele Nobele Achtbare Jonge en Oude Loffelijke Schutterij der Stadt en Vrijheid Valkenborch en de Schutterij Sint-Willibrordus uit Obbicht dragen uniformen die nagenoeg een replica zijn van die van het voornoemde Bondscontingent, als het ceremoniĂŤle tenue van het huidige Regiment. Daarnaast nodigt het Regiment bij belangrijke gebeurtenissen als commando-overdrachten of beĂŤdigingen vertegenwoordigers van schutterijen uit om zo ook de verbondenheid met Limburg te tonen. Kortom: hoewel er geen organisatorische verhouding bestaat tussen het Regiment Limburgse Jagers (RLJ) en de schutterijen, zijn er in de ruim 50 jaar van zijn bestaan toch verbanden met de burgerschutterijen in de provincie Limburg ontstaan, die mede de Limburgse identiteit van het Regiment versterken.

Het is te hopen, dat ondanks het huidige zware programma van uitzendingen naar verre streken in de wereld de band tussen het RLJ en het schutterijwezen mag blijven bestaan en dat juist waar de huidige Limburgse Jager in conflictgebieden verblijft, hij de morele steun van de leden van de Limburgse schuttersfamilie mag ondervinden. Dat is al mogelijk, als aanstaande maart 2007 het 42ste Bataljon Limburgse Jagers, nu gelegerd in Oirschot (N.Br.), voor vier maanden naar Uruzgan in Afghanistan vertrekt.

Verbonden met het RLJ

Delftse Studenten Weerbaarheid Het Elders Hoes Maestrichtsche DD Stadsschutterij 1815 Officiers Vereniging Maastricht Regiment Ardense jagers Schutterij St.Willibrordus-Obbicht

Bron: www.limburgsejagers.nl

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

3

1009

OLS 2007: HET OUD-LIMBURGS SCHUTTERSFEEST TE NEDERWEERT IN NL-LIMBURG (1) VAN: Mevrouw Ria Kneepkens, voorzitter Sectie PR en Communicatie van de Stichting OLS Nederweert 2007 Geachte Redactie,

Nederweert (Lb.), 6 november 2007

Zie de bijgevoegde persberichten.

Met vriendelijke groeten, Ria Kneepkens

Persbericht van 6.11.2007 Stichting OLS Nederweert 2007 een feit NEDERWEERT – Met de ondertekening van de oprichtingsakte op 3 november is de Stichting OLS Nederweert 2007 officieel een feit en kan de organisatie van het Oud-Limburgs Schuttersfeest, dat op 1 juli 2007 in Nederweert plaatsvindt, echt van start.

Links: Ber Moonen, voorzitter Stichting OLS Nederweert 2007, ondertekent de oprichtingsakte; rechts: notaris Verlinden Staand: Ton Voncken, 1ste secretaris van de Stichting OLS Nederweert 2007.

Spetterend feest Nadat de zes schutters van Schutterij Sint Antonius in juli dit jaar d’n UM tijdens het Oud Limburgs Schuttersfeest (OLS) in Stramproy wonnen, was de feestvreugde in Nederweert gigantisch. Een prachtig onthaal in het dorp, waar veel Nederweertenaren klaar stonden om het zestal toe te juichen. Met name het enthousiasme binnen de gemeenschap en de toegezegde steun van de gemeente Nederweert, maakte dat het bestuur van Sint Antonius de uitdaging aannam om het OLS 2007 in Nederweert te organiseren. ‘We gaan er een spetterend OLS van maken! Dus niet sober en behoudend, maar een geweldig feest voor alle schutters en de Nederweerter gemeenschap!’, aldus Ber Moonen, voorzitter van de Stichting OLS Nederweert en Hans Reijnders, vicevoorzitter van dezelfde stichting en tevens voorzitter van Schutterij Sint Antonius.

Bestuursvoorzitter Hoewel de officiële akte pas getekend is, zijn de voorbereidingen uiteraard al in volle gang. De organisatie van een evenement als het OLS, waar tienduizenden bezoekers op af komen, vereist namelijk de nodige voorbereiding. Om die reden is het belangrijk een stevig bestuur te hebben en een enthousiast team van vrijwilligers. De basis hiervoor staat nu en de kartrekker is Ber Moonen. Zijn enthousiasme voor de schutterijwereld is groot. Hoe kan het ook anders, als je vader een van de oprichters was van Schutterij Sint-

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1010

17 november 2006

4

Schuttersbrief - nummer 57

Antonius, de winnaars van het OLS 2006. Ber Moonen was ook voorzitter van de stuurgroep die enkele jaren geleden het OLS in Boshoven organiseerde, dus hij weet als geen ander wat organiseren is. Bovendien heeft hij een brede ervaring als ondernemer en citymanager en heeft hiermee veel contacten in bedrijfsleven en overheid, die nodig zijn bij de organisatie van het OLS.

Stuurgroep De Stichting OLS Nederweert 2007 bestaat uit een dagelijks bestuur, waarin uiteraard ook Schutterij Sint Antonius goed vertegenwoordigd is. De stuurgroep is aangevuld met deskundige en ervaren voorzitters op verschillende secties (overheid, terrein en techniek, evenementen, communicatie en PR, catering, optocht en verkeer, financiën, sponsoring, personeel, administratie). De secties zijn inmiddels volop aan de slag met de voorbereidingen voor het OLS en de verwachting is dat het bestuur op korte termijn tijdens een zogenaamde ‘kickoff’ het definitieve programma bekend maakt.

Meehelpen?

De stuurgroep krijgt intussen steeds meer aanbiedingen van vrijwilligers die bereid zijn op de een of andere manier hulp te bieden bij de voorbereidingen van het OLS 2007. Om het aanbod van vrijwilligers in goede banen te leiden, laat het OLS-bestuur binnenkort alle verenigingen in Nederweert weten waar men terecht kan om zich via een vereniging als vrijwilliger aan te melden.

-----PERSBERICHT van - eveneens - 6.11.2006 Prijsvraag: bedenk het motto OLS Nederweert 2007 Nederweert – Elk Oud-Limburgs Schuttersfeest (OLS) kent zijn eigen motto. Een slogan, waarmee kort en 1) krachtig het OLS van dat jaar wordt gekenmerkt. ‘Raaktj UM tegooij in Rooij’ was bijvoorbeeld het motto van het OLS in Stramproy. De Stichting OLS Nederweert 2007 is op zoek naar een passend motto voor het OLS 2007 in Nederweert. Bedenk jij het motto, dat prikkelt, uitnodigend is, kort en krachtig is en past bij Nederweert? Stuur UM in, en maak kans op een leuke prijs!

Origineel, kort en krachtig 2)

‘Vae hebben UM!’ Met dit motto kwamen de zes schutters van Schutterij Sint-Antonius in juli terug van het 3) Oud-Limburgs Schuttersfeest toen ze de UM gewonnen hadden. Een prachtig motto voor dat moment. Nu de voorbereidingen voor het OLS 2007 van start gaan, waarvoor de Stichting OLS Nederweert 2007 iedereen enthousiast wil maken, is het belangrijk een motto te hebben dat krachtig klinkt, kort is, herkenbaar en vooral uitnodigt! Uitnodigt om te komen kijken, uitnodigt om mee te doen, uitnodigt om UM te winnen.

Heb jij een pakkend motto, uiteraard in het Nederweerter dialect, dat past bij het OLS 2007 in Nederweert, stuur dit vóór 23 november aanstaande naar info@antoniusnederweert.com of naar Stichting OLS Neder4 weert 2007 ), ter attentie van de sectie PR & Communicatie, Postbus 2706, 6030 AA Nederweert. Vermeld bij je inzending duidelijk je naam en je telefoonnummer.

Een jury kiest uit alle inzendingen het beste, origineelste motto, dat vervolgens onder het logo op alle uitingen voor het OLS 2007 komt te staan. De bedenker ontvangt een leuke attentie. Alle inzendingen die al zijn 5) ingediend op de internetpagina van Schutterij Sint-Antonius , dingen overigens ook mee. Over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.

Noten van de SB-redactie 1) Vrij vertaald in algemeen Nederlands: Raak Um mooi in Stramproy!

2) Vae hebben UM! = Wij hebben Um! (Naar de algemene zegswijze We hebben ’m).

3) Um = het bronzen beeldje dat als wisseltrofee wordt uitgereikt aan de winnende schutterij op het OLS. 4) Het websiteadres van de Stichting OLS Nederweert 2007 luidt: www.ols2007.nl.

5) Het websiteadres van Schutterij St.-Antonius te Nederweert is: www.antoniusnederweert.com.

A.D.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

5

1011

HET SCHUTTERSWEZEN IN DE GEMEENTE DONGEN (PROV. NOORD-BRABANT), TOEN EN NU (1) VAN: Piet Willemse, oud-lid van Handboogsportvereniging Tevredenheid 1865 Geachte Heer Disch en Heer Visser,

Dongen (N.Br.), 7 november 2006

Begin 2006 heb ik met dhr. Disch via de e-mail contact gehad betreffende een handboogvereniging, genaamd Tevredenheid 1865, te Dongen. Het thuislokaal van deze vereniging is gevestigd te Dongen-Vaart. Wat ik graag wil weten en met mij vele anderen (van de handboogvereniging en de Heemkundekring Dongen): waar is deze ontstaan?, wie zijn de deelnemers uit den beginne?; zijn er wedstrijden bekend en, zo ja, waar zijn deze te vinden?; etc. Er is totaal niets bekend van deze club. Ik zou heel graag meer willen weten over deze club. Zoals ik U verteld heb, heb ik in de archieven gekeken, heb ik mensen benaderd etc., maar er is niets te vinden. Ik heb U ook enkele foto’s gestuurd van het beeldje Willem Tell met de data 1865 en 1882. De datum 1865 spreekt voor zich, maar 1882 zegt niet veel. Ik zou het bijzonder prettig vinden om aan gegevens te komen.

Ik heb horen vertellen dat er in Dongen meerdere schutterijen zijn geweest. Weet U hier iets van?

Mag ik van U een antwoord verwachten? Het zou mij en velen plezieren.

Met vriendelijke groet, Piet Willemse

AAN: De Heer Piet Willemse Geachte Heer Willemse,

Maastricht, 7 november 2006

Bij dezen alvast een schematisch overzicht van alle Dongense schutterijen uit het verleden en heden. In een volgend SB-nummer zal ik nader ingaan op Uw mailing van vandaag en uiteraard op het onderstaande schema annex de bijbehorende bronnenopgave.

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch

Overzicht van alle vroegere en huidige schutterijen in de gemeente Dongen 1ste kolom: vetgedrukte nummering betreft weerbaarheids- en folkloreschutterijen; niet-vetgedrukte nummering betreft sportschutterijen 5de kolom: G = geweer; H = handboog; K = Kruisboog; P = pistool; VW = vuurwapen. 6de en 7de kolom: < = vóór; > = na; † = opgeheven. 8ste kolom: KNSA = Koninklijke Nederlandse Schutters Associatie, 1969-heden; NHB = Nederlandse Handboogbond, 1973-heden, alsmede zijn rechtsvoorgangers, o.a.: NBvH, 1940-1973, en ABvNH, 1922-1940.

1 Nr.

2 Plaats

3 Huidige gemeente

4 Schutterij

5 6 7 8 Wapen Opgericht Opgeheven Koepelof bestaand organisatie St.-Laurentius? St.-Joseph? K? <1633 †…..?

01) Dongen Dongen 02) Dongen Dongen St.-Pieter H? ? †±1870 03) Dongen Dongen St.-Hubert G <1640 †±1900 04) Dongen Dongen St.-Ambrosius G 1751 †±1900 05) Dongen Dongen St.-Joseph G 1799 †±1870 06) Dongen Dongen Landstorm G 1814 †1815 het Rijk 07) Dongen Dongen Rustende Schutterij G 1816 †1907 het Rijk 08) Dongen Dongen Gloria Sorano H 1847 †>1968 NHB 09) Dongen Dongen Tevredenheid H 1865 bestaand NHB 10) Dongen Dongen OKK = Oefening Kweekt Kunst H 1877 †>1972 NHB 11) Dongen Dongen Vriendenkring VW <1892 †>1912 12) Dongen Dongen Burger Eendracht H <1893 †>1922 NHB 13) Dongen Dongen Genoegen en Eendracht K ? †<1972 14) ? Dongen Dongen Juliana ? ? †…..?

15) Dongen Dongen ADLM = Al Doende Leert Men H 1909 †>1969 NHB 16) Dongen Dongen Dongeloop G, P 1978 bestaand KNSA 17) Dongen-Vaart Dongen Broederkring H <1888 †>1888 18) ’s-Gravenmoer Dongen Landstorm G 1814 †1815 het Rijk 19) ’s-Gravenmoer Dongen Rustende Schutterij G 1816 †1907 het Rijk ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1012

17 november 2006

6

Schuttersbrief - nummer 57

Tussentijdse overzichtslijst van bronnen 01. Bevers 2000 = Arnold [Nol] Bevers: Gildeberichten in krantenknipsels 1880-1940. 2 delen. Lieshout 2000. Zie aldaar blz. 2, 19, 24, 29 en 222.

02. Bevers en Eijsbouts 2002 = Arnold [Nol] Bevers en [J.E.M.] (Sjaak) Eijsbouts: Handboogberichten uit de Zuid-Willemsvaart van 1880-1940. 3 delen. Lieshout-Vlierden 2002. Zie aldaar blz. 46, 47, 56, 67, 79, 81, 87 en 225.

03. Van Dortmond 1937 = Mr. P.M. van Dortmond: Gilde van Sint Huibert te Dongen, in Sint Geertruydtsbronne, 3 maandelijksch Tijdschrift voor Geschiedenis en Folklore van West-Brabant en Omgeving, jaargang 14, Bergen op Zoom 1937, blz. 128-129. [Tevens overdruk: 2 blz. in octavo; Bergen op Zoom z.j.].

04. Gemeentegids 2003-2004 = Gemeentebestuur Dongen i.s.m. City & Tourist Promotions BV: Gemeentegids 2003 / 2004. Dongen - Waalwijk 2003. Zie aldaar blz. 21-22, 81 en 82.

05. De Handboogschutter 1951-1986 = De Handboogschutter. [Tijdschrift van de d.d. 21.12.1940 opgerichte Nederlandsche Bond van Handboogschutterijen (NBvH), sinds augustus 1973 de Nederlandse HandboogBond (NHB)]. [= Opvolger van O.M.]. Jaargangen 1-36. Weert (Lb.) - Rosmalen (N.Br.) 1951-1986. Zie verder hieronder Nota bene 1.

06. De Handboogsporter 1987 - mei 1992 = De Handboogsporter. Officieel orgaan van de Nederlandse Handboog Bond [NHB]. [= Opvolger van De Handboogschutter]. Jaargangen 37-42. Rosmalen 1987 mei 1992. Zie verder hieronder Nota bene 1.

07. Handboogsport juli 1992 - heden = Handboogsport. Officieel orgaan van de Nederlandse Handboogbond [NHB]. [= Opvolger van De Handboogsporter]. Jaargangen 42 e.v. Rosmalen 1992-heden. Zie verder hieronder Nota bene 1.

08. Internet. Zie o.m (!) de volgende digitale bronnen en zoek aldaar verder m.b.v. een trefwoord als Dongen. a) Noord-Brabantse Federatie van Schuttersgilden: www.schuttersgilden.nl => Onderzoek => Bibliografie. b) Universiteit van Tilburg (UvT): www.uvt.nl/diensten/bibliotheek/collecties/brabant.

09. Ising 1986 = A. Ising: Met vliegend vaandel en slaande trom. Ontstaan en ontwikkeling van schuttersgilden en schutterijen in [Belgisch en Nederlands] Brabant en Limburg. Hapert 1986. Zie aldaar blz. 242.

10. Iven 1983 = Willem Iven (tekst), J. Bogaerts (fotograaf), T. van Gerwen (vormgever) en T. Martin (eindredacteur catalogus): Schuttersgilden in Noord-Brabant. [Tevens catalogus (met eigen paginering) bij de gelijknamige tentoonstelling in het Noord-Brabants Museum te ’s-Hertogenbosch 21 mei - 7 augustus 1983]. Helmond 1983. Zie aldaar het tekstgedeelte blz. 109, 112, 113, 114, 126 en 127.

11. O.M. 1950 = Officiële Mededelingen [van de NBvH = Nederlandsche Bond van Handboogschutterijen]. [= Voorganger van vorengenoemde De Handboogschutter]. [Proefjaargang]. Weert 1950. Zie ook hieronder Nota bene 1.

12. De Omroeper 1989.-heden = De Omroeper. Halfjaarlijks blad van Heemkundekring Des Graven Moer. ’s-Gravenmoer 1989.-heden. [Heemkundekring: cwnienhuis@gmail.com; www.s-gravenmoer.nl].

13. Oomen 1972 = J.M. Oomen: Bibliografie der Noord-Brabantse Schuttersgilden. Uitgave van de Studie- en Archiefkommissie Kring Kempenland. [A4-formaat; 54 blz.]. Eindhoven 1972. Zie aldaar blz. 24 en 43.

14. De Ruyter 1972 = Martin J.L. de Ruyter: Dongen. Wetenswaardigheden van een passage. Dongen 1972.

Zie aldaar het hoofdstuk ‘Gilden, schuttersgilden en schutterijen’ op blz. 33-42.

15. De Wazerweijer 1982-heden = De Wazerweijer. Kwartaalblad van Heemkundekring De Heerlyckheit Dongen. Dongen 1982-heden. [Heemkundekring: ellieoerlemans@gmail.com; website: nog geen].

16. Willemse 2006 = Mededelingen (digitaal en telefonisch) van de heer Piet Willemse te Dongen: 24.4.2006 heden.

NOTA BENE 1) Meldingen van handboogschutterijen uit Dongen (dorp), Dongen-Vaart en ’s-Gravenmoer in de hierboven vermelde bronnen 05, 06, 07 en 11 (= tijdschrift De Handboogsport en zijn voorgangers) zijn zó talrijk, dat alleen al een opsomming van de vindplaatsen minstens één hele pagina van de SB zou beslaan. Nog niet zijn door mij geraadpleegd: Rijksarchief in Noord-Brabant te Den Bosch en Streekarchivariaat in de Kring van Oosterhout - bewaarplaats Dongen. Zie tevens de beredeneerde bronnenopgave in SB 51, blz. 880-889.

2) Dongen was de vestigingsplaats van de Dongense Bond van Handboogschutterijen, die 5.3.1922 zich aansloot bij de per zelfde datum opgerichte ABvNH (= Algemeene Bond van Nederlandsche Handboogschutterijen, sinds eind 1940 de NBvH en vanaf aug. 1973 de NHB) en zo opging in Kring 2 - Afd. 7 van de NHB. 3) In de wijk Tichelrijt, het bedrijventerrein van de gemeente Dongen, bevindt zich op het adres De Schacht 5 het Schietsportcentrum Tichelrijt, waar - behalve SV Dongeloop (voorheen genaamd SV Oosteind?) - nog andere (en wel uit de omgeving van de gemeente Dongen afkomstige) schietverenigingen hun accommodatie hebben, zoals bijv. SV Breda.

----------A.D.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

7

1013

HET LOPEN OVER EEN SCHUTTERSVAANDEL (1) VAN: De Heer E.G.H. (Fred) Hannen, keizer van Schutterij St.-Anna te Merum Beste Alfred,

Merum, gemeente Roermond (Lb), 9 november 2006

Tweemaal heb ik meegemaakt, dat de koningin over een schuttersvaandel liep. De eerste keer, in 1976, was het koningin Juliana bij gelegenheid van de opening van - wat toen nog zo heette - de ‘Rijksuniversiteit Limburg’ te Maastricht. De tweede keer - en wel dit jaar - betrof het koningin Beatrix tijdens haar bezoek aan het OLS te Stramproy (Lb.). Beide keren vond ik het een merkwaardig gebeuren. Iets heel aparts. Het is niet, dat ik iets heb tegen dit schuttersgebruik. Maar het roept wèl vragen bij mij op.

OLS 2006 te Stramproy: koningin Beatrix en kroonprins Filip van België lopen over het voor hen op de grond uitgespreide schuttersvaandel (Bron: Limburgs Schutterstijdschrift, nummer 72, september 2006, blz. 28)

Als ik vroeger in militaire dienst de driekleur op de grond zou hebben laten vallen bij het hijsen van de vlag, dan leverde dat minstens een fikse uitbrander van de wachtcommandant op of drie dagen licht arrest. Nergens in het buitenland heb ik de koningin ooit over een schuttersvaandel zien lopen. Betreft het hier een schuttersgebruik dat alléén in ons land voorkomt? En welke betekenis moeten we aan dit schuttersgebruik toekennen?

Wie kan mij wegwijs maken in het respectvol omgaan met een vaandel en alles wat daarmee samenhangt?

Waar komt het gebruik vandaan dat de koningin over een schuttersvaandel mag lopen? Wordt haar vooraf gevraagd om dat te doen? Ik kan mij voorstellen, dat de koningin er zelf niet zo heel gelukkig mee is. Naar mijn gevoel ligt het eigenlijk niet zo direct in haar aard om een vlag te betreden. Immers, het vaandel is toch het symbool van onze schuttersvereniging? Of vergis ik mij hierin?

Wellicht is het niet makkelijk om te reageren op mijn vragen en overdenkingen. Doch ik ben ervan overtuigd, dat er best mensen zijn die iets zinnigs over dit alles kunnen zeggen. Bij voorbaat dank voor de reactie(s).

Met vriendelijke schuttersgroeten, Fred Hannen

AAN: De Heer Fred Hannen Beste Fred,

Maastricht, 9 november 2006

Het voorrecht om over een schuttersvaandel te mogen lopen komt overigens niet alleen toe aan het Nederlandse staatshoofd maar ook aan de schutterskoning bij diens installatie en verder - bij katholieke schutterijen (schuttersgilden) - aan de priester die het Allerheiligste draagt, en aan de paus als ‘plaatsbekleder van Christus’.

Dit gebruik drukt de ‘onderworpenheid’ (lees: trouw) uit van schutters aan het wereldlijk en kerkelijk gezag.

Voor de schutterskoning bij diens installatie geldt - naast de hem te brengen vaandelgroet - het mogen lopen over het schuttersvaandel als een extra eerbetoon. Wanneer dit schuttersgebruik ontstaan is, weet ik niet.

Laten we daarom, beste Fred, die vraag en jouw overige vragen maar gewoon voorleggen aan de SB-lezers.

Hopelijk komt er dan een (begin van) antwoord. - - - - - -----Met vriendelijke groeten, Alfred Disch

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1014

17 november 2006

8

Schuttersbrief - nummer 57

HET PROMOTING SCHIETEN (1) AAN: De Heren Bernie van Lierop en Mathy Leunissen, OLS-webredacteur resp. SB-redacteur Beste Bernie en Beste Mathy,

Maastricht, 16 november 2006

In meer opzichten wil ik - n.a.v. onze eerdere correspondentie (zie hieronder, blz. 1020-1021) - nog eens de aandacht vestigen op het onderwerp promoting schieten, ook wel aangeduid als promotioneel schieten, promo-schieten of - ouderwets? - propagandistisch schieten / propagandaschieten.

PRIMO. Bernie wil ik volledig bijvallen, waar hij pleit voor handhaving van promoting schieten.

Laten we - ter vermijding van een Babylonische spraakverwarring - promoting schieten inderdaad gewoon promoting schieten blijven noemen en de term burgerschieten alias dorpsschieten zoveel mogelijk reserveren voor het burgerkonings(vogel)schieten. Met dit laatste is immers in het schutterswereldje het folkloristische plattelandsfenomeen burgerkoning of dorpskoning onverbrekeliijk verbonden.

SECUNDO. Misleid door zijn jonge naamgeving - naar ik vermoed, is deze hooguit slechts enkele tientallen jaren oud! - is men geneigd om dan ook maar het promoting schieten zelf een zéér jonge leeftijd toe te schrijven. Echter, promoting schieten avant la lettre is ten minste al uit de 16de eeuw (= 1501-1600) bekend en moet, als ik mij niet vergis, minstens zo oud zijn als - indien niet nòg ouder dan - het vooral van het platteland bekende burgerkonings(vogel)schieten. In volgende afleveringen van deze, aan het promoting schieten gewijde rubriek zal ik daar graag nader over willen berichten.

TERTIO. Het lijkt mij goed om er met nadruk nog eens op te wijzen, dat - evenals het burgerkonings(vogel)schieten - helaas óók het promoting schieten in zijn bestaan ernstig bedreigd wordt wanneer de minister van Justitie het artikel 2.2.5 van diens Circulaire Wapens en Munitie (CWM) definitief van toepassing zou verklaren op de historische schutterijen (schuttersgilden) die het geweer en/of het pistool hanteren. Mocht het - onverhoopt! - zover komen, dan raken we binnen het schutterswereldje wel min of meer verzeild in een tamelijk bizarre situatie van rechtsongelijkheid: met munitie schietende folkloristische schutterijen (schuttersgilden) zouden dan niet, daarentegen de historische kruis- en handboogschutterscorporaties weer wèl aan promoting schieten mogen doen!

Met betrekking tot deze ‘artikel 2.2.5’-kwestie verwijs ik kortheidshalve naar de correspondentie Hannen-Meijers-Roberts-Disch: zie hierna, blz. 1025-1027.

QUARTO. Hoe is het in juridische zin - zo vraag ik me trouwens af - gesteld met de vrijheid van promoting schieten bij onze zuiderburen, de Belgen?

QUINTO. Tenslotte en in de vijfde plaats moet ik Mathy, die promoting schieten ‘een mooie gedachte’ en ‘een geweldig idee’ vindt wanneer promoting schieting realiseerbaar blijft voor ‘burgers die [nog] geen enkele band hebben met het schutterswezen’, nageven dat hij een punt heeft waar hij een vurig pleidooi houdt voor een zo volledig mogelijke informatieverstrekking aan de genoemde doelgroep. Mijns inziens valt er hier inderdaad best nog wel een en ander te verbeteren!

Waarom - bijvoorbeeld - een promoting schieting niet ook vergezeld doen gaan van een kleine expositie met videobeelden e.d. van de diverse i.c. folkloristische, sociale / charitatieve, culturele, historische / heemkundige en - want dikwijls tevens van toepassing - kerkelijke uitingen van het schutterlijke verenigingsleven?

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

9

1015

EGS: PORTRETTENGALERIJ (1) De beschermheer van de EGS

Aartshertog Dr. Otto van Habsburg Geboren te Reichenau an der Rax (Oostenrijk) op 20 november 1912 Hindenburgstraße 15, D - 82343 Pöcking.

Telefoon: 00.49.8157 - 7015.

E-mail: habsburg@habsburg.de Beschermheer (sinds 1985) van de Europese Gemeenschap van historische Schutters (EGS) Grootmeester (sinds 1985) van de Ridderorde van de Heilige Sebastiaan in Europa Soeverein Hoofd van de Orde van de Gulden Vlies Erepresident van de Pan-Europese Unie Oud-Europarlementariër -----Voor meer gegevens vide: www.otto.twschwarzer.de (= geautoriseerde Duitstalige erewebsite) http://nl.wikipedia.org/wiki/Otto_von_Habsburg (in de Nederlandstalige editie van de Wikipedia) -----De rubriek EGS: portrettengalerij is een coproductie van Lothar Heupts, algemeen secretaris van de EGS, en de SB-redactie A.D.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1016

17 november 2006

10

Schuttersbrief - nummer 57

HET EUREGIONAAL SCHUTTERSTREFFEN MAAS-RIJN (2) Vervolg op SB 34, blz. 592

VAN: De Heer Thimo Zegers, vaandeldrager van Schutterij St.-Rosa te Sittard en mederedacteur van de OLS-website Beste Alfred,,

Sittard, gemeente Sittard-Geleen (Lb.), 18 oktober 2006

Bijgaand doe ik je toekomen een verslag van het Euregionaal Schutterstreffen te Sittard op zondag 15 okt. jl.

Ik mag je wel verzoeken dit artikeltje te plaatsen in de Schuttersbrief.

Bij voorbaat hartelijk dank.

Met vriendelijke schuttersgroeten, Thimo Zegers

Schutterstreffen te Sittard zeer geslaagd Op zondag 15 oktober vond in Sittard de 2de editie plaats van het Euregionaal Schutterijtreffen. Dit treffen vond plaats in het kader van de Sittardse Oktoberfeesten, die georganiseerd worden door de gemeente SittardGeleen i.s.m. de Stadsschutterij Sint- Rosa Sittard. De combinatie van het mooie weer, de grote kermis en koopzondag in het centrum lokte vele duizenden toeschouwers naar Sittard en dat zorgde bij de deelnemende schutterijen voor een OLS-gevoel.

Na de Schuttersoptocht werden de deelnemers ontvangen in de feesttent door de pas sinds kort geïnstalleerde burgemeester Sjraar Cox van Sittard-Geleen en zijn collega van de Duitse gemeente Selfkant, de heer Corsten. De schutterijen presenteerden zich daarna via hun voorzitters en konings- en keizersparen en ontvingen een blijvende herinnering.

Terwijl in de tent de schutters volop broederschap dronken en de jeugdleden zich vermaakten op de kermis (voor hen stelde de organisatie een aantal vrije ritten in de diverse attracties beschikbaar, waarvoor hulde voor het gebaar om ook aan de jeugd te denken), werd naast de tent geschoten om de titel ‘Koning van het Oktoberfeest 2006’. Dit werd een spannende strijd tussen de Nederlandse en Duitse deelnemers en het was uiteindelijk Daan Neutgens (keizer van de Sint-Joseph Buchten) die de vogel naar beneden haalde en daarvoor een mooie bokaal in ontvangst mocht nemen.

Het succes van deze 2de editie van het schutterstreffen in Sittard zal ook in 2007 weer een plaats in het programma van de Sittardse Oktoberfeesten krijgen.

Een foto-impressie, gemaakt door Etienne Zegers. van dit schutterstreffen, vindt U op onderstaande link: http://www.mijnalbum.nl/Album=ODCHNDMD

------

De vaandelwacht van de Maestrichtsche D.D. Stadsschutterij 1815 tijdens de optocht te Sittard: de letter W staat voor koning Willem III, die het Maastrichtse schuttersvaandel in 1871 erkende als zijnde door hem uitgereikt; vandaar dat militairen salueren bij het passeren van dit Maastrichtse schuttersvandaal (A.D.) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

11

1017

NAAR EEN ‘SCHUTTERSFEDERATIE NEDERLAND’? (2) Oftewel: krijgt het Interfederatief Overleg (IFO) eindelijk meer body?

Vervolg op SB 56, blz. 985

VAN: De Heer J.G.M. (Jack) Goudsmits, vice-voorzitter van de Noord-Brabantse Federatie van Schuttersgilden (NBFS), hoofdman [= voorzitter] van de NBFS-kring Maasland, secretaris van St.-Sebastiaansgilde te Oisterwijk

Geachte Heer Disch,

Oisterwijk (N.Br.), 8 november 2006

In Uw Schuttersbrief - nummer 56 [blz. 985] schrijft U over de Circulaire Wapens en Munitie in relatie tot de gilden. U merkt onder andere het volgende op: Groot was mijn verbazing dat kennelijk niemand (behalve dan wellicht de stille onderhandelaars van de drie Federaties) zich realiseerde welk gevaar er dreigde voor de identiteit en het voortbestaan van het historische of folkloristische schutterijwezen in ons land indien de ministeriële Circulaire Wapens en Munitie (CWM) nog dat zelfde jaar óók voor de schuttersgilden kracht van wet zou krijgen.

Ik weet zeker dat velen zich wel degelijk het door U omschreven gevaar realiseerden. De meeste van deze ‘velen’ hebben het volste vertrouwen in de onderhandelaars van de drie federaties.

U merkt terecht tussen de haakjes op: ‘… de stille onderhandelaars van de drie Federaties’. Ik mag daar één van zijn.

Vanaf vrijdag 9 september 2005 houd ik mij intensief (daarvóór vanaf de zijlijn) bezig met het dossier. In eerste aanleg was er bij het Ministerie van Justitie waarschijnlijk niemand die overleg met de gilden relevant vond c.q. op prijs stelde. ‘De deuren zijn opengegaan…’

Samen met onder anderen Jos Michels (president OLS) was ik op zaterdagavond 1 juli 2006 te gast in Stramproy. Minister Donner, Jos en ik liepen door de werkplaats van de schutterij. Op een rustig moment vroeg de minister: ‘Wat heeft U met de KNSA?’ Jos en ik hebben de minister een helder antwoord gegeven. Wij waren blij verrast, toen de minister ons beiden meteen bevestigde de ingangsdatum van de Circulaire met een half jaar uit te stellen.

Hieronder mijn tekst welke ik heb uitgesproken tijdens de Hoofdliedendag van de NBFS, op zaterdag 14 oktober jl.: Al meer dan een jaar is de discussie gaande over de plaats die de gilden verdienen in en ten gevolge van de Circulaire Wapens en Munitie, die formeel is ingegaan op 1 augustus 2005.

Ik zal geen chronologische opsomming geven van de vele gesprekken. Maar neem van mij aan dat er ontzettend veel tijd mee gemoeid is om tot bestuurlijk maatwerk te komen. Overleg met de gildefederaties uit Gelderland, Limburg en Noord-Brabant, overleg met provinciale bestuurders, met ambtenaren op het ministerie, met de KNSA, met Tweede-Kamerleden, met de minister van Justitie en verschillende andere mensen die ons graag willen helpen. Dat overleg bestaat niet enkel uit de formele vergaderingen, maar zijn ook de tientallen telefoongesprekken, tientallen e-mails en brieven. Inmiddels een boekwerk van 450 bladzijden.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1018 17 november 2006 Schuttersbrief - nummer 57

12

Wij kunnen U helaas niet wekelijks informeren over de stand van zaken. Dat heeft te maken met het feit dat de molens langzamer malen dan wij allen graag zouden willen, maar dàt heeft weer te maken met de verschillende belangen bij de betrokken partijen. Ik erken dat het ontbreken van informatie soms frustrerend kan zijn. Laatstelijk op 28 september heeft er een overleg plaatsgevonden met de drie federaties en het Ministerie van Justitie in Den Haag.

Het doel van die bijeenkomst was om de mogelijkheden te verkennen met betrekking tot het oprichten van een eigen gezamenlijke koepel door de drie federaties. Wij hopen dat de nieuwe minister van Justitie, Ernst Hirsch Ballin, binnen een paar weken laat weten of we op de ingeslagen weg voort kunnen gaan.

Persoonlijk heb ik nog steeds het volste vertrouwen in een goede afloop die voor alle gilden in alle federaties hetzelfde is. Ik wil, net zoals de president van de Oud-Limburgse Schuttersfederatie - Jos Michels - heeft gedaan tijdens ‘zijn’ najaarsvergadering vorige week zaterdag 7 oktober, wèl een oproep doen tot saamhorigheid. Want saamhorigheid maakt ons sterk!

Heb vertrouwen in de bijzonder enthousiaste groep mensen en ga niet zelf de boer op, want dat werkt juist averechts.

Een hartelijke groet, Jack G.M. Goudsmits

AAN: De Heer Jack Goudsmits Geachte Heer Goudsmits,

Maastricht, 8 november 2006

Toen ik op 16 juni vorig jaar mijn open brief richtte aan de leden van de Tweede Kamer der StatenGeneraal en daarvan per zelfde datum kond gaf in de Schuttersbrief - nummer 28, waren er binnen het schutterswereldje slechts zéér weinigen - en dus, anders dan U thans ten onrechte doet vóórkomen, beslist niet ‘velen’ - die zich het gevaar realiseerden dat er o.a. (!) voor het schuttersgildewezen in ons land dreigde met het van kracht worden (op 1.8.2005) van de CWM. Het bewijs daarvoor werd geleverd door o.m.: a) de vaak niet malse reacties (schriftelijk, mondeling, digitaal en telefonisch) die toen pas (!) bij de schutters loskwamen; b) de kennelijk wakker geschudde federatieve, regionale en lokale tijdschrift- en webredacties die toen pas (!) over de KNSA-kwestie gingen publiceren; c) het feit dat men toen pas (!) zich druk begon te maken over de extra (aan de KNSA) te betalen contributie en over de bureaucratische rompslomp rondom de (door de KNSA te verstrekken) schietlicenties i.p.v. zich ook en vooral zorgen te maken over het in deze aangelegenheid volstrekt ongrondwettige en principieel-ideëel verwerpelijke voornemen van de Nederlandse Regering inzake de verplichtstelling van het KNSA-lidmaatschap. Een en ander leidde mede tot een verhoogde activiteit en een meer gestroomlijnd plan de campagne zijdens de onderhandelaars van de drie Federaties, met als voorlopig resultaat: enerzijds dat het Ministerie van Justitie tweemaal uitstel van executie aan de schutterijen (schuttersgilden) verleende op het punt van een verplicht KNSA-lidmaatschap en verplichte KNSAschietlicentie, en anderzijds dat de onderhandelaars van de drie Federaties voortaan regelmatig gingen rapporteren aan hun achterban [ook al dateert dan helaas de laatste periodieke rapportage van coördinator Ing. M.M.J. (Marc) Pijnenburg inmiddels toch alweer van een half jaar geleden!].

Geachte Jack Goudsmits, geen enkele schutter(svriend) mag in redelijkheid verlangen, dat U en Uw medeonderhandelaars ‘wekelijks’ rapporteren over de stand van zaken. Niemand verlangt dat trouwens. Maar met Uw mededeling over een mogelijke totstandkoming van een nationale schuttersfederatie (en dus over een grotere kans op het niet-doorgaan van een verplicht KNSA-lidmaatschap) aan de hoofdlieden [= voorzitters] van de NBFS-kringen en -gilden op 14 oktober jl. te ’s-Hertogenbosch illustreert U exact wat ik op blz. 985 van het vorige SB-nummer wederom gepoogd heb te verdietsen. U vertelde namelijk in de Noord-Brabantse hoofdstad héél belangrijk ‘nieuws’, dat echter reeds drieëneenhalve maand oud was. In dat verband is op U en Uw medeonderhandelaars wel van toepassing hetgeen koningin Elisabeth I van Engeland eens gezegd zou hebben tegen haar naaste raadsheren.n.a.v. hun trage optreden: ‘Te laat, Heren, U bent weer eens te laat!’ U hebt immers als bestuurder tevens een informatieplicht met inbegrip van tijdige nieuwsvoorziening, óók via Uw eigen website Schuttersgilden.nl en óók via Uw eigen schuttersblad De Gildetrom. Daar heeft Uw achterban recht op.

----------Met vriendelijke groeten, Alfred Disch -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 57 17 november 2006 1019

13

HET FENOMEEN BURGERSCHIETEN (3) Vervolg op SB 55, blz, 962, en SB 56, blz. 993

Spraakverwarring rond de term ‘burgerschieten’?

VAN: De Heer Bernie van Lierop, voorzitter van Zandakkergilde te Venray, secretaris-penningmeester van de OLS-bond Juliana en hoofdredacteur van de OLS-website Beste Alfred,

Venray, 6 november 2006

In de onlangs verschenen nummers van de Schuttersbrief wordt redelijk uitgebreid stilgestaan bij het burgerschieten en daar wil ik toch even op reageren.

Op de eerste plaats dient de term ‘burgerschieten’ nooit meer gehanteerd te worden, want de naam ‘burgerschieten’ wekt inderdaad vragen op. Er is sprake van ‘promotieactiviteiten in het kader van het schutters- en gildewezen’ en wordt veelvuldig door verenigingen toegepast, waaronder ook onze eigen vereniging. Deze vorm van promotieactiviteiten heeft twee doelstellingen: 1) de gemeenschap bewust te maken van het schutters- en gildewezen met als doel erkenning en ledenaanwas; 2) deze promotieactiviteiten brengen financiële middelen voor schutterijen binnen om hun jaarlijkse exploitatie rond te krijgen.

Tot slot. Laten wij er blij om zijn, dat er nog families, personeelsverenigingen en dergelijke zijn, die op deze manier het schutters- en gildewezen ondersteunen, waarbij de genoemde barbecue of een koud buffet erbij hoort. Ik mag stellen, dat wij gedurende de afgelopen 30 jaar tot volle tevredenheid gastvrouw geweest zijn van diverse personeelsverenigingen e.d., waarbij een goede verstandhouding met de plaatselijke horeca natuurlijk van zeer groot belang is. Maar het grootste doel is en blijft erkenning van het schutters- en gildewezen en hopelijk daarbij de aanwas van nieuwe leden. Laten wij daarom de promotieactiviteiten in het kader van het schutters- en gildewezen laten voortbestaan.

Met vriendelijke schuttersgroet, Bernie van Lierop

VAN: De Heer M.W.E.M. (Mathy) Leunissen, vaandrig van de Broederschap St.-Sebastianus te Klimmen, documentalist Limburgs Schutterstijdschrift alsook SB-redacteur Zware Buks en Documentatie Beste Bernie,

Klimmen (Lb.), 6 november 2006

Of je het nu promotieactiviteiten noemt of burgerschieten, feit is en blijft dat het ‘gewone’ burgers betreft, die geen enkele band hebben met het schutterswezen. Dat je op deze manier het schutterswezen probeert te promoten, is op zich een mooie gedachte. Maar toch stel ik mij dan enkele vragen.

1) Hoeveel leden heeft het burgerschieten in de afgelopen dertig jaar voor jouw vereniging dan opgeleverd, die zij zonder het schieten niet gehad zou hebben?

2) Het schutterswezen bestaat uit meer dan alleen schieten. Dus waarom in plaats van het schieten niet bijvoorbeeld exerceren? Per slot van rekening is dat heel wat milieubewuster en nog veel belangrijker.

Het schutterswezen heeft tegenwoordig meer baat bij exercerende leden dan bij een vierde of vijfde zestal. Menige schutterij kan daarover meepraten.

3) Als er iemand lid wil worden van onze schutterij puur en alleen om het schieten, dan zou hij er wat mij betreft nooit tot onze schutterij kunnen en - nog belangrijker - mogen toetreden. Mocht ik de kans krijgen en hebben, ik zou hem weren. Want - zoals hierboven al aangegeven bij vraag 1 - een schutterij is meer dan alleen schieten. En dan heb ik het niet alleen over de verschillende onderdelen en wedstrijden, maar ook over de onderlinge band. Wil er iemand lid worden alleen voor het schieten? Ga maar bij een schietclub, die zijn daarvoor opgericht, een schutterij niet.

4) Bij je eerste argument stel ik de vraag: is de gemeenschap waar jouw schutterij deel van uitmaakt, er dan niet bewust van dat er een schutterij is? En geeft die dan niet en passant de nodige erkenning. De gemeenschap waar mijn schutterij deel van uitmaakt, is zich zeer zeker bewust van onze schutterij en geeft deze

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1020

17 november 2006

14

Schuttersbrief - nummer 57

zeker de nodige erkenning. Dat hebben we op de eerste plaats te danken aan de tomeloze inzet van onze leden wanneer een andere vereniging iets organiseert en onze hulp of medewerking vraagt. En verder aan de rol die mijn schutterij inneemt in bijvoorbeeld de processies, het huldigen van diverse jubilarissen, enz.

5) Wat je tweede opmerking betreft, zijn er dan geen andere middelen om de financiën van de vereniging rond te krijgen? Met bijvoorbeeld te collecteren bij de inwoners in de vorm van donateurkaarten of gemeenschappelijk werk verrichten, waardoor je extra subsidie krijgt van de gemeente.

6) Als laatste vraag: als de CWM erdoor komt, hoe denken jullie dan de financiën rond te krijgen of het schutterswezen te promoten? Want als ik het goed begrepen heb (en ik geef best op voorhand toe dat ik ernaast kan zitten), dan zal de grootste strop voor het burgerschieten de CWM zijn… Want dan is het toch gedaan met het burgerschieten of niet dan? En als er dan wel op andere manieren het schutterswezen gepromoot kan worden en de financiën van de vereniging rond te krijgen zijn, waarom kan dat nu dan niet?

Nogmaals, het idee van het schutterswezen te promoten vind ik een geweldig idee. Maar om dit te promoten door schietfestijnen voor burgers te organiseren die (vrijwel) geen enkele band hebben met het schutterswezen en vervolgens nog een barbecue erna of - nog erger - tijdens het schieten… met de nodige alcohol… daar ben ik tegen. Dan heb ik liever het scholenproject of het actief werven van nieuwe leden door informatieavonden te organiseren waar alle aspecten van het schutterswezen aan bod komen, zowel plezierige aspecten (zoals de feesten) als de verplichtingen (zoals het - in mijn geval - twee keer per week naar de oefeningen komen, alhoewel ik eerlijkheidshalve moet bekennen dat het exerceren nu een winterstop heeft).

Met vriendelijke groet, Mathy Leunissen

AAN: De Heren Bernie van Lierop en Mathy Leunissen Beste Bernie en Beste Mathy,

Maastricht, 6 november 2006

Het lijkt mij - zeker in dit tijdsgewricht - verstandig om op te passen, dat er géén spraakverwarring gaat ontstaan bij het gebruik van de term burgerschieten. Wat bedoelt men met ‘burgerschieten’?

Eeuwenlang was het burgerschieten of dorpsschieten synoniem met burgerkonings(vogel)schieten: de jaarlijkse (of meerjaarlijkse, dus om de zoveel jaar te houden), voornamelijk plattelandse traditie waarbij uitsluitend of óók niet-schutterijleden mochten / mogen deelnemen aan het door de plaatselijke schutterij of schuttersgilde georganiseerde folkloristische konings(vogel)schieten. De winnaar werd / wordt dan uitgeroepen tot burgerkoning of dorpskoning, wèl te onderscheiden van de schutterskoning die rechtstreeks voortkwam / voortkomt uit de gelederen van de schutterij zelf. Burgerschieten dus in de zin van burgerkonings(vogel)schieten. Die traditie of folklore moet gehandhaafd blijven. Dáár zijn, beste Bernie en Mathy, jullie beiden het wel over eens.

Niet of nauwelijks ben ik althans de term ‘burgerschieten’ tegengekomen in de betekenis van promoting schieten = promotioneel schieten = promo-schieten = propagandaschieten = propagandistisch schieten. En dáár, beste Bernie en beste Mathy, hebben jullie het nu voortdurend over. Wanneer de leden van een schutterij voor het kweken van goodwill en/of om de verenigingskas te spekken een demonstratie van hun eigen schieten ten beste geven, is dat al te betitelen als promotioneel (negatief uitgedrukt: commercieel) schieten, maar nog niet als burgerschieten; immers, de schutterijleden schieten nog steeds zèlf. Burgerschieten wordt het pas, wanneer aan niet-schutterijleden, dus aan medeburgers, de gelegenheid wordt geboden om ‘voor de gein’ eveneens een schot of meer schoten met de kruisboog, de handboog, het geweer, de zware buks of het pistool te lossen., al dan niet in de vorm van een wedstrijd. Op het promoting schieten wil ik elders in de SB nader ingaan: zie hierboven, blz. 1015.

Voor één aspect van de twee hier kort besproken vormen van burgerschieten - dus van zowel het eeuwenoude burgerkonings(vogel)schieten als het (vooral de laatste tientallen jaren sterk opkomende) promoting schieten vraag ik nog aandacht. Mathy stipte het al even aan, maar bedoelde er waarschijnlijk toch iets anders mee, nl. de gebodsbepaling van de CWM inzake KNSA-lidmaatschap en KNSA-schietlicentie. Door de inwerkingtreding van de huidige (!) CWM m.i.v. 1 augustus 2005 wordt echter - en dit in schrille tegenstelling tot de gelijknamige vroegere ministeriële circulaire! - niet alleen het promoting schieten maar zelfs ook het burgerkonings(vogel)schieten voor het eerst in hun geschiedenis op expliciete wijze ernstig bedreigd door een verbodsbepaling van rijkswege, nl. door CWM-artikel 2.2.5. Daarover méér info hieronder op blz. 1025-1027.

-----Met vriendelijke groeten, Alfred Disch -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

15

1021

SCHUTTERIJ ST.-SALVIUS TE LIMBRICHT IN NL-LIMBURG (4) Vervolg op SB 49, blz. 842, SB 50, blz. 862-863, en SB 54, blz. 947

Hoe oud is zij niet? (Vervolg 3) VAN: De Heer M.W.E.M. (Mathy) Leunissen, vaandrig van Broederschap St.-Sebastianus te Klimmen, documentalist Limburgs Schutterstijdschrift alsook SB-redacteur Zware Buks en Documentatie Beste Alfred,

Klimmen (Lb.), 7 oktober 2006

Enigszins vind ik het verbazingwekkend, dat je niet gereageerd hebt op het mailtje van de Heer P. Schaeks.

Ik ben het inderdaad met hem eens, dat het niets uitmaakt dat een bondsfeest gekoppeld wordt aan het jubileumfeest en dat er zo nodig ‘geruild’ wordt met andere verenigingen om dit dan ook mogelijk te maken. Klimmen doet dit namelijk zelf ook in 2009.

Maar daar gaat het in wezen niet om. Het gaat erom, dat ze het feest houden omdat ze 750 jaar zouden bestaan, terwijl dit toch wel zeer onjuist lijkt.

Groetjes, Mathy

AAN: De Heer Mathy Leunissen Beste Mathy,

Maastricht, 7 oktober 2006

Of ik eigenlijk had moeten reageren op de mailing van dhr. Peter Schaeks? Het was (en is?) Schaeks kennelijk (nog steeds?) niet duidelijk te maken, dat het in wezen - zoals je terecht opmerkt - niet ging en gaat om het koppelen van een bondsfeest aan een schutterijjubileum maar om het feit dat het schutterijjubileum in kwestie helemaal géén jubileum is. Op dit punt neemt Schutterij St.-Salvius een loopje met de historische waarheid. Dáár maken we ons ‘druk’ over en dàt zou Schaeks zelf ‘als rasechte sjut’ ook moeten doen.

Anders dan de tekst op het jubileumbierviltje van Schutterij St.-Salvius suggereert (zie de afbeelding in SB 54, blz. 947), maakte het door de schutterij georganiseerde bondsfeest van afgelopen 21 mei formeel géén deel uit van het jubileumprogramma. Dat is dhr. André Meijers al in SB 50 ( blz. 862) komen toelichten. Schaeks deed dat met zijn mailing in SB 54 (blz. 947) - min of meer overbodig nog eens dunnetjes over.

Je eindigt je reactie met te stellen dat het 750-jarige bestaan van Schutterij St.-Salvius uit Limbricht zeer onjuist ‘lijkt’. Ik kan je ‘op een briefje verzekeren’, dat zo’n hoge ouderdom zelfs zéér onjuist is! In feite heb ik die verzekering al gegeven in de vorm van een geschiedwetenschappelijk onderbouwde mailing de dato 11 april van dit jaar (zie SB 49, blz. 842) en andermaal d.d. 11 juli j.l. in SB 50, blz. 863. Bovendien is in meerdere eerdere artikelen in de Schuttersbrief uitvoerig aandacht besteed aan de oorsprong van het schutterswezen. De heer Jo Pluymakers, schutterijvorser, wees daar óók al op: zie SB 49, t.a.p. Daarenboven hebben drs. Luc Wolters, toch niet de minste onder de hedendaagse schutterijonderzoekers, en dhr. Frank Lebens, nota bene secretaris van de St.Salviusschutterij zelf, klip en klaar verteld hoe een door F.Th.W. (Frans) Smeets ondeugdelijk geconstrueerde ouderdomsbepaling (waarop Schutterij St.-Salvius zich thans helaas baseert) is kunnen ontstaan: Frank Lebens legde e.e.a. uit op blz. 28 van nummer 65 (= december 2004) van het Limburgs Schutterstijdschrift en voor het glasheldere betoog van Luc Wolters kan ik verwijzen naar SB 50, blz. 863. Wat valt er over dit onderwerp dan nog méér te zeggen dan dat de amateurgeschiedvorser Frans Smeets met zijn op 5 november 1955 gehouden lezing en nadien in publicaties bestuur en leden van de Limbrichtse schutterij domweg op het verkeerde been gezet heeft? Maar ook dàt wist de heer P. Schaeks al of kon hij weten, toen hij ons mailde.

-----Met vriendelijke groeten, Alfred ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1022

17 november 2006

16

Schuttersbrief - nummer 57

DE VROUW IN HET SCHUTTERSWEZEN (5) Vervolg op SB 3, blz. 83-84, SB 4, blz. 139-144, SB 5, blz. 184, en SB 18, blz. 369

VAN: De Heer Peter Korten, voorzitter van Schutterij St.- Barbara te Tungelroy (Lb.) Molenbeersel, gemeente Kinrooi (Belg.Lb.), 28 oktober 2006

2006: het schuttersjaar van de vrouw!

Als men geĂŻnteresseerd is in de historie van het Oud-Limburgs Schuttersfeest (= het OLS) en van de Oud-Limburgse Schuttersfederatie (= de OLS), kent men de historische datum 6 oktober 2001. Toen werd in de najaarsledenvergadering van de OLS besloten, dat voortaan dames mochten deelnemen aan de schietwedstrijd van het OLS. Het waren vooral de schutterijen van de drie zuidelijke schuttersbonden die op grond van historie en traditie fel tegenstander waren tegen deelname van schietende dames aan het OLS. Zelfs de prominente schuttershistoricus en redacteur van het Limburgs Schutterstijdschrift nam toen het woord om de vergadering te wijzen op het feit dat er mogelijk een historische vergissing zou worden gemaakt indien men ermee instemde om dames mee te laten schieten op het OLS. Door eerdergenoemd besluit werd het OLS 2006 een historisch OLS: het OLS VAN DE VROUW. Terwijl alle aandacht uitging naar het vrouwelijk staatshoofd, maakten twee vrouwelijke schutters van de schutterij St.-Antonius Nederweert-Boeket deel uit van het winnende OLS-zestal! Wederom memorabele momenten.

Zaterdag 7 oktober 2006, bijna vijf jaar later na het veelbesproken besluit. Na een schriftelijke stemming werd mevrouw Ria Oomen-Ruijten bijna unaniem gekozen tot bestuurslid van de OudLimburgse Schuttersfederatie. Mevrouw Oomen-Ruijten is EuroparlementariĂŤr en onder meer plaatsvervanger in de Europese commissie Gelijke Rechten van de Vrouw. En vanaf 7 oktober 2006 de eerste vrouw in het 75-jarig bestaan van (voorloper) Oud-Limburgse Schuttersfederatie die deel uit mag maken van de elite van het Limburgse schutterswezen. Geen discussies, geen historische of traditionele overwegingen, maar gewoon een schutterskeuze voor bestuurlijke kwaliteit. En zo ziet men, dat vijf jaar ook in Zuid-Limburg nieuwe inzichten heeft gebracht, voorruitschrijdend inzicht.

TEMPORA MUTANTUR, NOS ET MUTAMUR IN ILLIS [= De tijden veranderen en wij met hen].

Peter Korten ------

Ria Oomen-Ruijten

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

17

1023

SCHUTTERSFEESTEN / GILDEFEESTEN IN GEVAAR (5) Vervolg op SB 24, blz. 439-444, SB 25, blz. 457-461, SB 26, blz. 472, en SB 40, blz. 653-655

De stand van zaken ruim anderhalf jaar later AAN: De Heer Ton Floor, secretaris van de Diepenheimse Schutterij (gemeente Hof van Twente, prov. Overijssel) Beste Ton Floor,

Maastricht, 17 november 2006

Ongetwijfeld kun jij je nog herinneren, dat wij beiden de NL-Limburgse gedeputeerde H.G.M. (Ger) Driessen van Ruimtelijke Ordening tackelden, toen hij in mei 2005 trachtte de goegemeente wijs te maken dat er - in weerwil van een uitspraak d.d. 13.4.2005 van de Raad van State inzake de Diepenheimse affaire - ‘géén reden tot bezorgdheid’ zou zijn m.b.t. het houden van schuttersfeesten (gildefeesten) in zogeheten buitengebieden..Zie daarover: SB 24, blz. 439 en 440, alsmede SB 25, blz. 457, 459-461 en 464.

In zijn reactie van 6 mei vorig jaar aan ons beiden liet deputé Driessen weten, dat hij voornemens was te ‘bevorderen’ dat er in elk geval binnen zijn eigen provincie voor gemeentelijke besturen en schutterlijke organisaties méér helderheid zou komen omtrent de mogelijkheden en onmogelijkheden van het houden van schuttersfeesten (gildefeesten) in met name agrarische gebieden. In concreto: ‘Ik zal bevorderen dat wij als GS [= College van Gedeputeerde Staten] een brief zullen schrijven aan de gemeentebesturen in Limburg (in afschrift aan het bestuur van de OLS met het verzoek dit bericht door te zenden aan de aangesloten verenigingen) waarin we ingaan op het vorenstaande’ (SB 25, blz. 460). Die toezegging van Driessen dateert inmiddels alweer van ruim anderhalf jaar geleden en de vraag is dan ook gewettigd, of en - zo ja - in hoeverre Driessen zich aan zijn toezegging heeft gehouden.

Voorzover mij bekend, heeft de toegezegde ‘GS-brief’ de Limburgse gemeentebesturen en schutterijen (schuttersgilden) nooit bereikt. In plaats daarvan is er wèl - vooral dankzij provinciaal ambtenaar G.M.P. (Gerard) Hagen, belast met milieuzaken i.v.m. het schutterijwezen - de ‘Handreiking Limburgs Traditioneel Schieten. Handreiking van 9 mei 2006 van het College van Gedeputeerde Staten van Limburg aan de colleges van burgemeester en Wethouders in de provincie Limburg betreffende belasting van het milieu bij het Limburgs traditioneel schieten’ totstandgekomen en op 27 mei gepresenteerd. In die brochure zijn de deels nieuwe regels voor de beoefening van het schieten met de ‘zware’ [= Limburgse of Rijnlandse] buks samengebundeld, met daarbij een apart rekenprogramma (voorlopig nog een testversie) als bijlage. Bovendien heeft de provinciale overheid gezorgd voor een handzame brochure, ‘bedoeld om gemeenten, schutterijen, omwonenden en andere betrokkenen en belanghebbenden eenvoudig en snel inzicht te geven in de hoofdlijn van deze nieuwe handreiking van de Provincie Limburg.’ De drie stukken zijn te downloaden via www. limburg.nl/milieu => Geluid => Nieuwe regels voor schutterijen. Zie ook de eerdere berichtgeving daarover in SB 56, blz. 1005.

Voor alle duidelijkheid: de hierboven vermelde ‘Handreiking’ heeft betrekking op de inrichting van schietterreinen van de historische ‘schutters-met-de-zware-buks’ en is derhalve slechts ten dele van belang voor het houden van een schutters- of gildefeest. Wat betreft de organisatorische (on)mogelijkheden van een schuttersfeest in Nederlands zuidelijkste provincie, is het dus helaas nog steeds wachten op de helderheid die deputé Driessen ruim anderhalf jaar geleden in het vooruitzicht stelde. Naar ik heb begrepen, zal er evenwel - onder verantwoordelijkheid van H.T.J. (Herman) Vrehen, de Limburgse gedeputeerde voor Vitale Kernen en Buurten - op korte termijn een evenementenplan, getiteld Regels onder schot, het licht zien. Het gaat dan om een evenementenplan waarin - aldus deputé Vrehen - ‘de hoeveelheid regels, de onderlinge tegenstrijdigheid van die regels en de hoge bestuurlijke lasten die van een vereniging en gemeente worden gevraagd voor het organiseren van schuttersfeest, tot een absoluut minimum worden beperkt.’

Beste Ton Floor, hoe zijn op dit moment bij jullie in Oost-Nederland (provincies Overijssel en Gelderland) de zaken van overheidswege geregeld m.b.t. het organiseren van een schuttersfeest (gildefeest)? En is er sprake van een verbetering in vergelijking met anderhalf jaar geleden?

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1024

17 november 2006

18

Schuttersbrief - nummer 57

NU ÓÓK DE IDENTITEIT VAN HET NEDERLANDSE SCHUTTERSGILDEWEZEN IN GEVAAR? (20) Vervolg op SB 53, blz. 930-931

Aanleiding en oorzaken inzake de KNSA-kwestie VAN: De Heer M.W.E.M. (Mathy) Leunissen, vaandrig van de Broederschap St.-Sebastianus te Klimmen, documentalist Limburgs Schutterstijdschrift alsook SB-redacteur Zware Buks en Documentatie Beste Alfred,

Klimmen (Lb.), 7 oktober 2006

Bij deze wil ik (n.a.v. SB 51, blz. 897, en SB 53, blz. 930-931) even iets rechtzetten. Ik beweer niet, dat het organiseren van schietfestijnen voor niet-schutterijleden ertoe geleid heeft dat we nu zitten te kijken met de KNSA-kwestie. Dat heeft zowel andere als - naar mijn bescheiden mening - belangrijkere redenen.

Groetjes, Mathy

AAN: De Heer Mathy Leunissen Beste Mathy,

Maastricht, 7 oktober 2006

Zou je de SB-lezers en mij eens kunnen duidelijk maken, welke ‘zowel andere als belangrijkere redenen’ of oorzaken dan wèl ertoe geleid hebben ‘dat we nu zitten te kijken met de KNSA-kwestie’, voorzover die niet al door mij genoemd zijn?

Zelf noemde ik reeds als aanleiding: 1) recent misbruik van vuurwapens door een paar sportschutters (met dodelijke afloop!); en 2) Tweede Kamerleden die de minister van Justitie dwongen tot strenge aanpak (confer SB 51, blz. 897). En als oorzaken: a) minister Donner van Justitie greep naar het middel van deregulering / privatisering, maar koppelde aan de op zichzelf te billijken verplichte KNSA-schietlicentie tevens de ongrondwettige en principieel-ideëel verwerpelijke, algemeen (dus ook voor met munitie schietende folkloreschutters) geldende verplichting van het KNSA-lidmaatschap (confer SB 51, t.a.p.); b) het egoïstisch daarin meegaan door de KNSA wegens hetgeen haar zal toevallen, t.w.: méér geld, méér macht en méér aanzien (confer SB 46, blz. 778, voorlaatste alinea).

Met vriendelijke groeten, Alfred

Bedreigt CWM 2005 de historische schutterijen (schuttersgilden) óók nog op het punt van burgerschieten en promoting schieten?

[Cf. hierboven, blz. 1015 en 1120-1121, inzake ‘Het promoting schieten’ en ‘Het fenomeen burgerschieten’]

VAN: De Heer E.G.H. (Fred) Hannen, keizer van Schutterij St.-Anna te Merum Beste Alfred,

Merum, gemeente Roermond (Lb.), 25 september 2006

Jij en Mathy Leunissen hebben op een punt bijval gekregen van een querulant uit Amstenrade (Lb.).

Het blijkt, dat in de nieuwe Circulaire Wapens en Munitie 2005 (kortweg CWM of CWM 2005) een passage staat die vanaf 1 augustus 2006 aan schuttersorganisaties verbiedt om gastschutters mee te laten schieten.

Toen minister Donner afgelopen zomer aan ons, OLS-schutters, tot februari 2007 ontheffing verleende van het KNSA-lidmaatschap en de KNSA-schietlicentie, heeft hij vergeten om ons eveneens ontheffing te verlenen van de betreffende passage waar ik hierboven, in de vorige alinea, op doel.

De querulant uit Amtenrade heeft het vorenstaande aangegrepen om - met hulp van de Heerlense politie - een gemeenschapsfeest waarbij schieten voor niet-schutterijleden was inbegrepen, te saboteren. Dat is hem nog gelukt ook.

Proficiat, jullie hebben het gelijk op dit punt aan jullie kant gekregen!

Met vriendelijk groeten, Fred Hannen --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

19

1025

AAN: De Heer Fred Hannen Beste Fred,

Maastricht, 25 september 2006

Het spijt me zéér te moeten vaststellen, dat je ook nù weer een verkeerde voorstelling van zaken geeft t.a.v. mijn eigen persoontje. Zie in dat verband tevens jouw eerdere mailing en mijn commentaar daarop in SB 53, blz. 930-931.

Uit SB 51 (blz. 897) en SB 53 (blz. 930-931) blijkt overduidelijk, dat ik - evenals jijzelf - juist een voorstander van het folkloristische burger- of dorpsschieten ben en zelfs van het promoting schieten, ook al kan (!) in het laatste geval het bij een enkele schutterij (schuttersgilde) deels of zelfs uitsluitend erom gaan de verenigingskas te spekken dan wel om louter en alleen de feestvreugde bij een of andere niet-schutterlijke gelegenheid extra te verhogen.

Ik begrijp dan ook er totaal niets van, hoe je erbij komt om mij op één hoop te gooien met ‘een querulant uit Amstenrade’ die kennelijk er genoegen in heeft geschapen om - met behulp van de sterke arm - een voor Jan en alleman als programonderdeel geplande gelegenheidsschieting op zondag 24 september jl. in Amstenrade niet te laten doorgaan.

Overigens heeft minister Donner - anders dan jij suggereert - niet in het bijzonder aan de OLS en de bij haar aangesloten bonden en verenigingen ontheffing verleend maar aan alle (!) historische of folkloristische schutterijen (schuttersgilden): lees en herlees nog maar eens diens (in SB 50, blz. 869, weergegeven) brief van 6 juli jongstleden! De OLS-schutterijen (schuttersgilden) vormen in dezen géén uitzonderingspositie in vergelijking met de overige door de minister bedoelde schutterijen (schuttersgilden) in de provincie Limburg en elders in Nederland. Het ging en gaat niet aan om in de hele CWM-problematiek een uitzonderingspositie te creëren voor de OLS-schutters. Die (kennelijk door jou en - in de onderhandelingen met de KNSA - door de Kantonnale Schuttersbond E.M.M. nagestreefde) uitzonderingspositie is trouwens ook helemaal niet nodig, óók waar het betreft de helaas nog steeds dreigende verplichtstelling van het KNSA-lidmaatschap.

De minister en zijn ambtenaren hebben - overigens zonder dat de onderhandelaars van de drie Federaties het in de gaten hadden! - inderdaad ‘vergeten’ om in de brief van 6 juli tevens t.a.v. het CWM-artikel 2.2.5 een verlenging van de overgangstermijn expliciet te vermelden. Bewijzen kan ik die ‘nalatigheid’ niet, maar op dit punt hebben het Ministerie van Justitie en de federatieve onderhandelaars op z’n minst de schijn tegen!

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch

VAN: De Heer André Meijers, commandant en webredacteur van Schutterij St.-Gertrudis te Amstenrade, lid van o.m. de jury (solisten) van de OLS-bond St.-Gerardus, muziekcommissielid van de Zuid-Limburgse Schuttersfederatie Beste Alfred,

Amstenrade, gemeente Schinnen (Lb.), 28 september 2006

Ik wil even kort reageren op hetgeen in SB 51 (blz. 897) en SB 53 (blz. 930-931) gezegd is over het burger- of dorpsschieten in verband met de Circulaire Wapens en Munitie 2005, kortweg CWM 2005. Ik ben niet alleen sowieso voor het eeuwenoude folkloristische burger- of dorpsschieten maar tevens voor het promoting schieten, ook als bron van inkomsten voor onze vereniging. Maar het schijnt nog altijd niet tot iedereen te zijn doorgedrongen, dat het bij de wet (lees: volgens CWM 2005) verboden is!

In de brief die minister Donner aan de schuttersfederaties heeft geschreven, wordt alleen het KNSA-verhaal opgeschort. De rest blijft onverkort van kracht. Dat betekent, dat wij met onze zware buks (immers vuurwapen!) géén commerciële activiteiten mogen organiseren. De politie treedt voorlopig niet op tegen deze activiteiten. Maar als iemand in de omgeving de politie waarschuwt, moet deze handhavend optreden.

Negeren van zo’n verbod kan tot gevolg hebben, dat de wapenvergunning van de betreffende schutterij of schuttersgilde wordt ingetrokken.

Ik heb lang getwijfeld of ik op deze manier zou reageren, omdat ik geen slapende honden wil wakker maken.

Wie op dit moment echt wakker moeten worden, zijn onze bestuurders bij de Oud-Limburgse Schuttersfederatie.

Volgens mij hebben we alleen baat bij het weghalen van ons wapen uit de CWM 2005. Maar of dit zo gemakkelijk zal gaan, betwijfel ik.

André Meijers -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1026

17 november 2006

20

Schuttersbrief - nummer 57

AAN: De Heer André Meijers Beste André,

Maastricht 28 september 2006

Of het historische schutterswezen in ons land vandaag de dag al niet genoeg te stellen heeft met het hele ‘KNSA-gedoe’! Jouw dilemma (het meer specifieke probleem rond het artikel 2.2.5 van de CWM wel of niet in de publiciteit brengen) kan ik me voorstellen.

Bedenk evenwel: 1) dat zelfs in de provincie Limburg de ‘artikel 2.2.5’-kwestie al niet meer een pure OLS-aangelegenheid is en dat ook elders in het land - met name in Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel, zo heb ik inmiddels begrepen - dezelfde kwestie reeds speelt; 2) dat we allengs zo’n beetje aanbeland zijn in de wintertijd, een periode waarin op veel plaatsen in ons land de schietactiviteiten van de historische schutters stilliggen, en dat dus de ‘artikel 2.2.5’-kwestie even mindert; 3) dat het onverstandig is om bij de oplossing van het onderhavige probleem weer wèl onderscheid te gaan maken tussen enerzijds historische schutterijen (schuttesgilden) die met de zware buks schieten, en anderzijds historische schutterijen (schuttesgilden) die het gewone vuurwapen (geweer, pistool) hanteren; ook op dit punt dient het eenheidsfront van de drie schuttersfederaties niet te worden doorbroken!; 4) dat het ‘weghalen’ van ‘ons wapen’ (dus de zware buks) uit de CWM 2005 op voorhand gedoemd is te mislukken; immers, je zegt het zelf bereids: óók de zware buks is een vuurwapen!; 5) dat het in artikel 2.2.5 niet zozeer gaat om ’çommerciële’ activiteiten als wel om deelname (aan het schieten) van ‘introducés’, lees: niet-schutterijleden; 6) dat het nog maar zéér de vraag is, of de lokale politie wel steeds gehandeld heeft conform de op 1 juli te Stramproy uitgesproken en in diens brief van 6 juli (deels) terug te vinden intentie van minister Donner; hoe de huidige minister van Justitie, Hirsch Ballin, ertegen aankijkt, is weer een ander (?) verhaal; 7) dat geheimhouding - mede gelet op hierboven, punt 1 en punt 2 - géén zin (meer) heeft; laat maar de federatieve onderhandelaars met hun ‘stille diplomatie’ het werk doen; we vernemen van hen of van het Ministerie van Justitie te gelegener tijd wel de gemaakte vorderingen en het eindresultaat.

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch

VAN: De Heer M.J.A. (Math) Roberts, voorzitter en buksmeester van Schutterij St.-Gertrudis te Amstenrade (Lb.), bestuurslid van de OLS-schuttersbond St.-Gerardus en lid van de OLS-Milieucommissie Heer Disch,

Amstenrade, gemeente Schinnen (Lb.), 28 september 2006

Het betreft het CWM - artikel 2.2.5: Promotieactiviteiten en introducés. Justitie zegt, dat vanwege dit artikel alle burgeractiviteiten [= activiteiten van niet-schutterijleden] met de zware buks verboden zijn! Inmiddels is ook de Oud-Limburgse Federatie hiervan op de hoogte en heeft zij overleg met het Ministerie.

Voor ons probleem heeft het CDA-kamerlid Ger Koopmans zich bij Justitie sterk gemaakt. Echter, vooralsnog werd dit hoofdstuk niet veranderd. Koopmans blijft de OLS hierin echter steunen.

Publiciteit hebben wij bewust niet gezocht om geen sluimerende tegenstanders bij andere schutterijen op ideeën te brengen, voordat de Circulaire is aangepast. Als iemand voor handhaving van de wet vraagt aan de politie, moet deze ingrijpen. Dit betekent altijd: afgelasting van het evenement en intrekking van het wapenverlof als er toch door burgers [d.w.z.: niet-schutterijleden] geschoten wordt.

Met vriendelijke groeten, Math Roberts

AAN: De Heer Math Roberts Geachte Heer Roberts, Maastricht, 28 september 2006 Voor mijn inhoudelijke reactie op Uw e-mail mag ik wel verwijzen naar mijn antwoord aan André Meijers.

Met vriendelijke groeten, Alfred Disch

AAN: De Heren Hannen, Meijers en Roberts Maastricht, 16 november 2006 Heden berichtte het Ministerie van Justitie mij telefonisch, dat men - óók wat betreft de ‘artikel 2.2.5’-kwestie! er nog niet uit is en dat men denkt, pas ‘begin volgend jaar’ [= a.s. januari, gelet op de deadline van 1 februari?] uitsluitsel te kunnen verschaffen inzake de hele CWM-problematiek i.c. KNSA-kwestie en ‘artikel 2.2.5’-kwestie.

-----Met vriendelijke groeten, Alfred Disch

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Schuttersbrief - nummer 57

17 november 2006

21

1027

VERSCHIJNING VAN DE SCHUTTERSBRIEF (27) Vervolg op SB 56, blz. 1003 ------

Zondag, 22 oktober 2006 Beste Alfred, Ik wil graag in het laatste nummer van De Gildetrom van dit jaar aandacht vragen voor het bestaan van de Schuttersbrief. De SB bevat toch veel informatie, waaraan iedere gildebroeder of -zuster iets kan hebben. Ga zo door, jullie allemaal, want het is toch wel heel veel werk wat jullie moeten verzetten.

Vriendelijke groet, Peter van Kuijen.

P.H.J.G. (Peter) van Kuijen, hoofdredacteur van het NBFS-kwartaalblad De Gildetrom, -----Eindhoven (N.Br.) Zondag, 5 november 2006 Geachte Heer Disch, In september jl. mocht ik van U een eerste maal een mail ontvangen met in bijlage Uw Schuttersbrief. Ik was aangenaam verrast. Ik vermoed, dat het dhr. Wim Pijpers geweest is die zo vriendelijk was om voor te stellen om ook mij van het bestaan van de Schuttersbrief op de hoogte te stellen maar zeker weet ik dat dus niet. Hoe dan ook, U mag van mij de persoon in kwestie van harte danken voor zijn / haar initiatief. Om terzake te komen: ik heb grote ogen getrokken bij het vaststellen van de kwaliteit van Uw Schuttersbrief. Men komt maar zelden een publicatie tegen die zowel qua inhoud als qua presentatie een dergelijk kwaliteitsniveau hanteert. Om op Uw vraag te antwoorden i.v.m. het ook in de toekomst verder opsturen van de SB: U mag dat zeker blijven doen. Ik zal met genoegen elk exemplaar grondig doornemen.

Uw redactie nodigt kruisboogschutters uit om zèlf ook de pen ter hand te nemen en kopij af te leveren. Mijn drukke bezigheden, zowel privé als beroepshalve, laten voor het ogenbik zoiets niet toe. Maar wat nù niet is, kan nog komen… In verband met onderzoek naar de stamboom van mijn familie zal ik de komende maanden geregeld eens naar Limburg komen. Misschien zit er wel een korte ontmoeting in om toch eens van gedachten te wisselen. Vriendelijk dank en alsnog proficiat met Uw mooie publicatie. Houden zo! Met vriendelijke groeten, Roland Erkens.

Roland Erkens, oud-lid van de inmiddels opgeheven plaatselijke kruisboogvereniging, Brasschaat (Antw.)

Reactie van de redactie Geachte Heer Erkens, Allereerst dank voor Uw complimenten aan het adres van de SB-redactie. We blijven proberen ons best te doen! Overigens ben ik een tijdje geleden ermee opgehouden te noteren wie wie voordraagt voor een gratis abonnement. Administratief was het namelijk voor mij niet meer bij te benen, doordat er soms dagen zijn dat er wel tientallen personen worden aangemeld. Daarom plaats ik nu van de nieuw aangeworven abonnees de namen eerst op een aparte lijst en stuur hun dan een nummer van de SB toe met de vraag of ze ontvangst van de SB op prijs stellen. Vervolgens komen - na uitblijven van een negatieve reactie - hun namen definitief op de SB-verzendlijst. Zo is het ook bij U gegaan. Uiteraard bent U op het bezoekadres van de redactie welkom, maar laat Uw komst dan wel even vooraf weten: ik ben vaak niet thuis.

En wat betreft Uw stamboomonderzoek: a) de familie Erkens is in Zuid-Limburg héél bekend en weid verbreid; b) binnenkort starten we in de SB een aparte, aan de genealogie gewijde rubriek op, uiteraard voorzover relevant voor het schutterswezen; c) zijn er interessante genealogische gegevens over schutters Erkens te melden, dan staat die SB-rubriek uiteraard ook daarvoor open. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch ------

Dinsdag, 7 november 2006 Sehr geehrter Herr Disch, vielen Dank für die Zusendung des neuen SB 56 auf diesem Weg. Ich habe mal eine E-Mail an die Schutterij St.-Petrus en St.-Paulus in Arcen geschickt, um hoffentlich ein Exemplar des Buches *) zum 300jährigen Bestehen erwerben zu können. Mit freundlichen Grüßen vom Niederrhein . Heiko Katzberg [IN VERTALING: Zeer geachte Heer Disch, Dank U wel voor de automatische toezending van de nieuwe SB (nr. 56). Ik heb eens een e-mail naar de schutterij St.-Petrus en St.-Paulus te Arcen gestuurd, in de hoop een exemplaar van het boek b.g.v. haar 300-jarige bestaan te kunnen verkrijgen. Met vriendelijke groeten uit het *) Nederrijngebied . Heiko Katzberg].

Heiko Katzberg, verzamelaar van schutterijboeken, Krummenhakstrasse 36, D-47053 Duisburg (Noord-Rijn-Westfalen); Heiko.Katzberg@stadt-mh.de *) Duisburg zählt sich ja auch gerne zum Niederrhein, obwohl man es genauso gut zum ‘Ruhrpott’ zählen kann. [IN VERTALING: Duisburg rekent zich immers ook graag tot het Nederrijngebied, hoewel men deze stad net zo goed tot de ‘Roerpot’, dus tot het Roergebied, rekenen kan.]

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1028

17 november 2006

22

Schuttersbrief - nummer 57

MEDEDELINGEN (Afl. 33) Vervolg op SB 56, blz. 1805

MEDEDELING 96 (Inzake niet of onvoldoende leeggemaakte pc-brievenbussen) Aan het bestuur en de leden van de hieronder vermelde schuttersorganisaties wordt ter kennis gebracht, dat de pc-brievenbus van hun vereniging - ondanks herhaalde verzoeken zijdens de SB-redactie - niet regelmatig wordt leeggemaakt, waardoor de toezending van de Schuttersbrief aan de betrokken personen via hun secretaris of contactpersoon niet langer gewaarborgd is. Het betreft de navolgende e-mailadressen i.c. schuttersorganisaties: f.sprokel@wanadoo.nl = St.-Catharinagilde te Holz, gemeente Kerkrade (Lb.) secretaris@stlucia.nl = Schutterij St.-Lucia te Horst, gemeente Horst aan de Maas (Lb.) Bestuurders en leden (van de betreffende schuttersorganisaties) die de SB wèl rechtstreeks ontvangen, wordt vriendelijk maar dringend verzocht hun secretaris of contactpersoon te attenderen op het onderhavige euvel.

Met nadruk wordt erop gewezen, dat iedere schutter en iedere schuttersvriend de SB persoonlijk (dus buiten elk verenigingsverband om) toegezonden kan krijgen na vermelding van zijn of haar eigen naam, adres en telefoonnummer aan redactie@schuttersbrief.nl. Een abonnement op de SB is gratis.

-----De SB-redactie MEDEDELING 97 (Inzake onjuiste e-mailadressen) Naar ons gebleken is, kloppen de navolgende digitale adressen niet of niet meer: kruisboog@gildebeugen.nl = Schuttersgilde te Beugen, gemeente Boxmeer (N.Br.) schutterij-og@planet.nl = Schutterij Onderling Genoegen te Duiven (Gld.) sint.hubertus.beringe@hetnet.nl = Schutterij St.-Hubertus te Beringe, gemeente Helden (Lb.) st.hieronymus@home.nl = Schuttersgilde St.-Hieronymus te Biest-Weert, gemeente Weert (Lb.) webmaster@kbv-deknipe.nl = Kruisboogvereniging De Knipe te Knipe, gemeente Heereveen (Fr.) Wie kan ons helpen aan de juiste adressering?

-----De SB-redactie MEDEDELING 98 (Inzake adreswijziging van O.L.V.-gilde Kolveniers te Kalmthout) Kalmthout (Antw.), 23 oktober 2006 Geachte, Het e-mailadres kolveniersgilde@belgacom.net is niet meer geldig en sinds 5 oktober veranderd in: kolveniersgilde@telenet.be. Indien er na Schuttersbrief - nr. 55 nog een nieuwe is uitgekomen die we gemist zouden hebben, zou ik die, indien mogelijk, toch nog graag ontvangen. Beste groeten, Eddy Anthonis.

Eddy Anthonis, griffier [= secretaris] van O.L.Vrouwegildegilde Kolveniers, Kalmthout (Antw.)

Reactie van de redactie Beste Eddy Anthonis, Bedankt voor de adreswijziging. Jullie hebben géén SB gemist. Met vriendelijke groeten, Alfred Disch.

------

MEDEDELING 99 (Inzake giften voor de SB-Stichting i.o.)

Van de volgende personen mocht de SB-stichting op 6 successievelijk 8 november j.l. een gift ontvangen, t.w.: € 30,- van de heer H.E.J. (Henny) Hoppenbrouwers te Rijsbergen, gemeente Zundert (N.Br.), en € 20,- van de heer J.H.A.L. (Jo) Pluymakers te Beek (Lb.), waarvoor hartelijk dank!

Donaties uit binnen- en buitenland voor de instandhouding van de Schuttersbrief (SB), het Schuttersbriefje (voor jongeren), de SB-Bijlagen, voor de totstankoming van de SB-webstek en de SB-jongerensite alsmede voor de realisatie van de overige SB-actiepunten (zie de colofongegevens) kunnen worden gestort op de bankrekening, vermeld op de laatste bladzijde van elk SB-nummer. Wilt U per se dat Uw naam niet publiekelijk bekend wordt, vermeldt U dan ‘Gift van NN’ (of in plaats van ‘NN’ Uw initialen) op het overschrijvingsformulier aan Uw bank.

Uw donatie, hoe gering ook, is zéér welkom: zonder Uw geldelijke ondersteuning redt de SB-redactie het op den duur niet!

-----De SB-redactie

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Schuttersbrief - nummer 57 17 november 2006 1029

23

COLOFON De Schuttersbrief (SB) verschijnt sinds 19 juni 2004 en is een uitgave van de SB-stichting i.o.

De leden van de SB-redactie (zie volgend kadertje) vormen het bestuur van de SB-stichting.

Activiteiten van de SB-stichting c.q. SB-redactie zijn onder meer: de Schuttersbrief, het Schuttersbriefje (voor jongeren), de SB-bijlagen, de SB-website en SB-jongerensite.

Zie verder vooral ook de lijst van actiepunten op pagina 759 van SB-nummer 45.

Daar de door de SB-stichting te maken kosten vooralsnog gehéél worden betaald uit particuliere middelen, verzoekt de redactie U om een vrijwillige bijdrage o.v.v. ‘Donatie’ te storten op de in het onderstaande kadertje vermelde (voorlopige) bankrekening.

Voor Uw zéér gewaardeerde gift, hoe gering ook, zegt de redactie U bij voorbaat hartelijk dank!

De SB wordt gratis verstrekt: zie de verzendlijst op pagina 760 van SB-nummer 45.

Wilt U ook GRATIS en RECHTSTREEKS de SB ontvangen? Laat dit dan m.v.v.

Uw volledige naam, Uw woonadres en Uw telefoonnummer weten aan: redactie@schuttersbrief.nl.

De Schuttersbrief heeft een doorlopende paginering.

Veelgebruikte afkortingen worden verklaard op de voorlaatste pagina van SB-nummer 45.

U mag - om o.a. auteursrechtelijke redenen - uitsluitend voor eigen persoonlijk gebruik de SB uitprinten, dus niet (!) ten behoeve van anderen.

Oude nummers van de Schuttersbrief kunnen te allen tijde bij de redactie worden opgevraagd.

Digitale en schriftelijke post ter publicatie in de Schuttersbrief wordt naar onderwerp gerubriceerd en vervolgens in logische volgorde opgenomen in de betreffende SB-rubriek.

Wilt U óók Uw eigen berichten opgenomen zien in de SB, gelieve dan per brief of per e-mail steeds slechts één onderwerp te behandelen. Dat vergemakkelijkt aanzienlijk de rubricering van de correspondentie in de SB. In principe worden alle ingekomen brieven en e-mails geplaatst, ook indien ze van dezelfde persoon en van dezelfde datum zijn. Bovendien wordt voor elk nieuw aangedragen onderwerp een nieuwe rubriek in de SB geopend. De SB telt thans meer dan 170 rubrieken; die van U kan (kunnen) er dus ook nog bij!

Voor een tussentijds overzicht van de SB-rubrieken zie SB-nummer 45, blz. 745-758.

REDACTIEADRES Bezoekadres SB-redactie / SB-stichting: p/a Franciscus Romanusweg 6-B, 6221 AE Maastricht.

Telefoon (met voicemail): 043 - 325 76 62; vanuit het buitenland: 00.31.43.325 76 62.

Mobiel: (00.31)06.42 58 70 04 Fax : (00.31) (0)43.310 04 06 E-mail: redactie@schuttersbrief.nl

SB-website: en SB-jongerensite zijn onder constructie; geplande uitzenddatum: begin 2007.

Voorlopige bankrekening binnenland: 85 88 27 298 t.n.v. Alfred Disch, 6221 AE Maastricht 6-B. Voorlopige bankrekening buitenland: IBAN-code: NL86SNSBO - 85 88 27 298; BIC-code: SNSBNL2A ten name van / auf den Namen von / au nom de / in the name of: Alfred Disch, NL-6221 AE Maastricht 6-B.

Redactieleden: Alfred Disch, hoofdredacteur, voor adresgegevens zie hierboven; e-mail, ook: alfred.disch@home.nl Jelger Visser: adjunct-hoofdredacteur, tevens redacteur-Kruisboog en webmaster; jelger.visser@gmail.nl Mathy Leunissen, redacteur voor de Zware Buks, tevens redacteur-documentalist Ans Moors: redactrice voor het Italiaanse taalgebied (Italië, San Marino, Vaticaan) Naast enkele gekwalificeerde zetels zijn er nog vacante redacteurschappen voor diverse EGS-landen en/of EGS-taalgebieden en voor diverse schietdisciplines. U kunt zich daarvoor aanmelden bij de SB-redactie.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1030 17 november 2006 Schuttersbrief - nummer 57

24