Sint rochus gazette 2005 03

S in t - R och us Gaz ette

Jaargang 11 • Nr. 1 • maart 2005 • Kantoor van afgifte: Sint-Amandsberg 1

Editoriaal

Doop nieuwe leden

Hopelijk hebben wij de barkoude en vochtige maanden achter de rug en mogen wij eerstdaags een stralend zonnetje verwachten. Zoals steeds is deze periode een moment van rust en bezinning bij onze schutters, dit ter voorbereiding van het nieuwe schuttersjaar dat stilaan op dreef komt. De eerste selectiewedstrijden dringen zich reeds op en enkele vriendschappelijke ontmoetingen zoals met Sint-Joris (op maandag 11 april) en Notre Dame au Sablon (5 juni – echter niet vermeld op de kalender) liggen reeds in het verschiet.

De lente hangt in de lucht, de bloemetjes en de bijtjes ontwaken, onze Gilde krijgt dan ook de ”5 jaarse kriebels”! De Floraliën kondigen zich opnieuw aan. Spijtig genoeg zijn er geen voordelen voorzien om in groep deze te bezoeken zoals wij gehoopt hadden. Eventuele afspraken kunnen echter nog gemaakt worden.

Eens te meer bewijzen onze broeders hun grote interesse en de ruime culturele bagage die zij bezitten en steeds uitbreiden, u kunt hiervan telkens genieten in onze Gazette. Eventuele bijkomende informatie, foto’s en tips zijn steeds welkom.

Onlangs vermelde Euverdeken Robert Rowan in zijn nieuwjaarsspeech ons als “de kleppers van Sint-Rochus“ (de dravers... het beste trekpaard uit de stal – dixit de Van Daele) ,...terecht ...!, want onze gilde is steeds één der voortrekkers geweest in de kruisboogsport.

Ondertussen hebben wij op vrijdag 18 maart laatstleden in Brussel de speciale challenge Charles Declercq in de wacht gesleept door voor de vierde maal deze wedstrijd te winnen, proficiat aan de deelnemers. Laten wij dan ook in deze geest dit nieuwe jaar aanvangen, de toekomst veilig stellen en laten wij met de verbroedering tussen alle kruisboogschutters van België hoogtij vieren.

Intussen wens ik iedereen veel leesgenot.

Hoofdman Marc Reynvoet

Het is met een waar genoegen dat wij in januri laatstleden twee nieuwe leden mochten verwelkomen: Luc Baeke, iets rijper in leeftijd dan onze andere kandidaat, is gehuwd en vader van een dochter en een zoon. Hij is reeds sedert 1976 verbonden aan de Rijkswacht en sedert de hervorming gedetacheerd als inspecteur van de federale politie in Eeklo. Luc heeft onze Gilde leren kennen via familie van zijn echtgenote, een oud-lid van onze Gilde, namelijk Arsene Van Wijnsberghe.

Luc is het rustige type, misschien eigen aan zijn beroep, doch zeer hulpvaardig. Dit heeft hij trouwens reeds meerdere malen bewezen het afgelopen jaar. Onze dank hiervoor Luc en welkom in onze rangen.

Zijn peters zijn: René Verleye en Jacques Vervaet.

Daartegenover hebben wij Peter Herman, jonger... Steeds opgewekt maakt hij graag zoals wij in ’t Gents zeggen “veel leute”. Hij heeft trouwens de kunst iemand aan zijn stoel te binden, zodat het vlug middernacht en later is terwijl men feitelijk beloofd had om 11 uur thuis te zijn.

Hij is eveneens gehuwd en vader van een dochtertje. Zit sedert 15 jaren met broer en pa in de automobielbusiness te Sint-Amandsberg, waar hij trouwens medebestuurder is.

Naast diverse functies in Mij. is hij tevens “Past President van Kiwanis Ghent International”.

Peter heeft onze Gilde leren kennen via enkele broeders van onze Gilde die tevens lid zijn van de Cody Ghent Riffle Club. Van harte welkom Peter.

De peters Dirk en Filip Vande Papeliere zullen hem bij staan.

Vermelden wij tevens dat reeds twee nieuwe kandidaten hun opwachting hebben gemaakt: René Waerzeggers, ambtenaar en Andreas Eeckhout, student.

Hun peters zijn reeds toegewezen en hun doop wordt voorzien voor het najaar.

Wanneer men lid is van een vereniging is het niet de bedoeling zich te verrijken via deze vereniging. Het omgekeerde is veeleer het geval.

Dat is wellicht hetgeen broeder Claerman moet gedacht hebben wanneer hij deze meer dan 1 m hoge Sint-Rochus aan onze gilde geschonken heeft.

Dit waardevolle geschenk siert voortaan onze gildekamer.

Driemaandelijks tijdschrift van de v.z.w. Oude Koninglyke Gilde Sint-Rochus • Sint-Pietersplein 13, 9000 Gent Verantw. uitg.: Reynvoet Marc, Adolf Daensstraat 1, B-9040 Gent • www.sint-rochus.be

Sint Rochus Gazette

Het gebeurt niet alle dagen dat je een telefoon krijgt van een schrijver met de vraag hem eens rond te leiden in onze gilde met als doel zich in te leven in het gildeleven om... een thriller te schrijven over een moord met een kruisboog. Dat alles is een jaar geleden gebeurd.

Nu is het zover. Stefaan Van Laeres derde geesteskind ligt nu op de drukpers en zal in mei of juni eerstkomend verschijnen.

Een bezoek aan zijn website is eveneens ten zeerste aan te bevelen.

En good old Stany Vanderhaeghen heeft nog maar eens iemand kunnen depanneren. Eén van zijn wapens siert immers de ful color cover.

Koudvuur is de derde thriller van Gents auteur Stefaan Van Laere na Botero en Tango Mortale rond de Gentse politiecommissaris George Bracke. Deze thriller verschijnt in de zomeraanbieding 2005 van uitgeverij Davidsfonds.

In Koudvuur wordt net voor de verkiezingen een prominent politicus tijdens een bijeenkomst in een restaurant met sympathisanten brutaal vermoord door een gemaskerde persoon met een kruisboog.

De politie komt tijdens de speurtocht uit bij de gilde Sint-Rochus, die een prominente rol zal spelen bij de opheldering van dit raadsel…

Flaptekst van het boek De verkiezingskoorts houdt het land in zijn greep. Aanstormend politiek talent Raymond Deweert geeft een etentje voor sympathisanten. De sfeer zit er goed in en het gezelschap gooit alle remmen los.

Plots duikt een schimmige figuur op uit het niets. Een loepzuiver schot met een kruisboog gaat dwars door de keel. Exit Deweert.

Enkele uren later staat de hele politieke wereld op zijn kop. Het team van commissaris Bracke begint aan een moeilijke zaak, al zijn er genoeg motieven.

Krijgt Deweert, niet vies van duistere zaakjes, de dodelijke rekening gepresenteerd van een van zijn zakelijke partners? Of moet de amoureuze veelvraat een hoge prijs betalen voor zijn losse handjes?

Bracke en zijn team dalen af in de diepste politieke krochten. Stinkt deze beerput zo erg dat men letterlijk over lijken gaat?

Net als in Botero en Tango Mortale slaat commissaris Bracke je in de boeien tot de laatste bladzijde. Zijn geestelijke vader STEFAAN VAN L AERE schrijft sinds jaren voor magazines, kranten en literaire tijdschriften. Hij is ook jeugdauteur en schrijver van populaire boeken over whisky en tango.

Info: www.stefaanvanlaere.be

maart 2005 -

2

De jaarlijkse Algemene Statutaire Vergadering Op zondag 13 februari laatstleden ging om 10 uur stipt onze jaarlijkse Algemene Statutaire Vergadering van start met het invullen van de aanwezigheidslijst.

Nadien was het onze Deken Joseph De Schepper die het welkomstwoord uitsprak en de heren Robert Rowan (Euverdeken van de Sint-Jorisgilde uit Gent) en Willy Debunderie (erelid van Sint-Rochus) bedankte voor hun aanwezigheid.

Griffier Christophe Vanderhaeghen vervolgde de vergadering met zijn werkingsverslag dat een duidelijk en gedetailleerd beeld schetste over onze werking in 2004.

Het financieel verslag werd daarna toegelicht door Thesaurier Luc Pans wat maar één vraag opleverde vanwege een lid die meer duidelijkheid wenste over de binnenkomende schuttersbijdragen. De twee commissarissen, die hun (positieve) conclusie voorlazen hadden daarna geen moeite om de voltallige vergadering het financieel verslag unaniem te laten goedkeuren.

De slottoespraak van Hoofdman Marc Reynvoet besloot deze bijeenkomst, echter niet zonder het Sint-Rochuslied gezongen te hebben.

Meester Peter Van De Wiele ontpopte zich tijdens de daaropvolgende receptie als een waardig cabaretier (stijl Geert Hoste) met een opsomming van zijn indrukken over het gildeleven. Een zeer gesmaakte performance. Meester Van De Wiele is zich tot op heden nog niet bewust dat hij de start gegeven heeft van een jaarlijks terugkerend evenement.

Gildecriterium 2005 Na enkele jaren van stilte heeft de Eed de goedkeuring gegeven aan het Sportcomité om een nieuw Gildecriterium te organiseren.

Zij gaat door vanaf 1 april tot en met 30 juni 2005.

Het reglement en de inschrijvingslijst staan ad-valvas. Er zijn mooie naturaprijzen te verdienen, dus deelnemen is de boodschap. Veel succes! het Sportcomité

maart 2005 -

Sint Rochus Gazette

Als schuttersgilde is de SintJorisgilde uit Meer aangesloten bij enkele overkoepelende federaties.

Om goed te begrijpen wat een gildenfeest en een landjuweel zijn, moeten we daar eerst even op ingaan.

Het Verbond van Sint-Jorisgilden In de eerste plaats is er het Verbond van Sint-Jorisgilden. Die federatie bestaat uit negen gilden die met de balansboog of Sint-Jansboog schieten. Ze is ontstaan in de jaren negentiendertig onder impuls van dokter Eugeen Gommers en industrieel Marcel Dupret, beiden uit Meerle. De gilden, aangesloten bij dit verbond, situeren zich allen in het voormalige Land van Hoogstraten. In alfabetische volgorde zijn het: Castelré, Hoogstraten, Loenhout, Meer, Meerle, Minderhout, Rijsbergen, Sprundel en Wortel. Een internationaal gezelschap van zes Belgische en drie Nederlandse kruisbooggilden. Het bestuur bestaat uit de hoofdmannen, koningen en keizers van de aangesloten gilden. Het Verbond van Sint-Jorisgilden organiseert de onderlinge competitie. Zij belegt daarvoor de nodige vergaderingen, maakt de schietkalender en verzorgt de prijsuitreiking. Bij het verbond zijn ruim 300 schutters actief.

De Hoge Gildenraad der Kempen De Sint-Jorisgilde is ook aangesloten bij de Hoge Gildenraad der Kempen (HGK). Deze overkoepelende organisatie werd opgericht in 1952 met de bedoeling het gildenleven in heel de Kempen te stimuleren en te coördineren. Bij de HGK zijn ruim 70 gilden aangesloten. Er wordt met vijf verschillende wapens geschoten: de voetboog, de balansboog, de kleine kruisboog, de handboog en de buks. Zes bestuursleden van het Verbond van SintJorisgilden zetelen in de Wet, het bestuursorgaan van de HGK. De doelstellingen van de HGK zijn ruimer dan die van het Verbond van Sint-Jorisgilden. Naast het schieten is er aandacht voor dansen, vendelen en roffelen. Ook de gildenbezittingen en het aantreden of schoon inkomen van de gilde, vormen het

voorwerp van onderlinge wedstrijden. Het is op het niveau van de HGK dat we een gildenfeest en een landjuweel moeten situeren.

Een gildenfeest Elk jaar worden onder auspiciën van de HGK drie festiviteiten georganiseerd waarbij alle Kempense gilden met elkaar in competitie treden.

1 De keuring van gildenvoorwerpen Gilden bezitten voorwerpen die heel kostbaar en cultuurhistorisch zeer waardevol zijn. We denken hierbij aan het gildenzilver, de beelden, blazoenen, vlaggen, trommen, registers en documenten. Soms eeuwen oud. Soms nieuw, maar o zo prachtig. Elk voorjaar worden één

OVER HET KEMPISCH LANDJUWEEL OP 25 EN 26 JUNI IN MEER denfeest?

Wat is een Gil el?

Een landjuwe

of twee van die voorwerpen tentoongesteld. Een deskundige jury geeft punten voor de kunstwaarde, de staat van bewaring, enz.

2 Een schietspel Jaarlijks is er ook een schietspel, begin juni. Het gaat door op een zondagnamiddag. Elke gilde stelt zes schutters op. Ze schieten tegen alle andere gilden die hetzelfde wapen hanteren. Er zijn prijzen te winnen in natura (tinnen schotels).

Daarnaast ook punten die meetellen voor het winnen van het Landjuweel. Sint-Joris Meer organiseerde reeds in 1982 een schietspel.

3 Een gildenfeest Veruit de grootste en meest feestelijke gildenactiviteit van het jaar, is een gildenfeest. Traditioneel het laatste weekend van juni. Het beslaat ook een heel weekend.

3

Zaterdagnamiddag zijn er schietwedstrijden voor alle wapens.

Zondag begint met een gildenmis gevolgd door een academische zitting en een gildenmaal. In een kleurrijke optocht stappen alle gilden in groot ornaat naar het feestterrein. Daar zijn er wedstrijden dansen, vendelen en roffelen.

Een landjuweel Een landjuweel is een wedstrijd, gespreid over vijf jaar, tussen alle gilden van de Kempen. De punten die jaarlijks gewonnen worden bij de tentoonstelling van gildenvoorwerpen, het schietspel en het gildenfeest, worden gedurende vijf jaar opgeteld. Wie als winnaar uit de bus komt, wint het landjuweel.

Een prachtige tinnen kruik. Ze wordt uitgereikt op het gildenfeest dat de cyclus afsluit. Zo won de Sint-Jorisgilde in 2000 het 15de landjuweel in Essen. De cyclus voor het 16de landjuweel begon in 2001met een gildenfeest in Meer en eindigt nu in 2005 met een gildenfeest, dat men landjuweel noemt, eveneens in Meer. De winnaar van het vorige juweel, is verplicht het volgende landjuweel te organiseren.

Een stukje geschiedenis Menigeen vraagt zich wellicht af, waar de naam landjuweel vandaan komt. Daarvoor moeten we een stuk terug in de tijd. De 14de, 15de en 16de eeuw zijn de absolute bloeiperiode voor de schuttersgilden. Ze organiseren binnen het Hertogdom Brabant schitterende schietwedstrijden die soms weken duren. Eén van die schietspelen, de belangrijkste, loopt over een periode van zeven jaar. Die wedstrijd noemt men landjuweel. Wellicht omwille van de prachtige juwelen, in zilver, die men kon winnen. Een landjuweel winnen betekende de hoogste eer voor een gilde. E. Van Autenboer, historicus, schrijft hierover: ”Een landjuweel was in Brabant de bekroning van het streven naar roem en glorie die afstraalden op de stad, vrijheid of dorp van waar de gilde afkomstig was.”

maandag 11 april om 20 uur Sint-Rochus / Sint-Joris Gent

maart 2005 -

Sint Rochus Gazette

Het feestterrein Een landjuweel vraagt een ruim feestterrein. Niet alleen voor het schieten, dansen, vendelen, roffelen.

Er moet ook plaats zijn voor de deelnemers en de bezoekers. We verwachten ruim 3000 mensen. Dat betekent zoveel als de hele Meerse bevolking. Die mensen moeten we een comfortabele zit aanbieden.

Zowel binnen als buiten. Je moet rekening houden met alle weersomstandigheden. Er komt dus een grote tent. Ervoor een open ruimte voor de evenementen. Daarnaast moet er parkeergelegenheid zijn voor ongeveer 1000 wagens. Een terrein dat voldoet aan al deze voorwaarden moet je vinden op korte afstand van de dorpskom.

Een officieel gedeelte In stoet stappen we na de mis naar de sporthal van de Meerpaal. Daar is een academische zitting voor de genodigden. Na een kort welkomstwoord namens de gastgilde, houden de opperhoofdman van de HGK en de burgemeester van Hoogstraten een toespraak. Dat officiële gedeelte wordt afgesloten met een receptie.

Het gildenbier mag al rijkelijk stromen. De sfeer komt erin.

Zaterdag, schietwedstrijden De feestelijkheden starten zaterdag 25 juni om 13.30 uur. Ongeveer 70 gilden schieten op het feestterrein met 5 verschillende (oude) wapens: de handboog, de voetboog, de SintJansboog, de kleine kruisboog en de buks. Elk wapen heeft zijn eigen schiettechniek, zijn eigen doelen, zijn specifieke afstand. Het hanteren van de wapens, nu als liefhebberij, staat symbool voor de beschuttende functie van weleer. Alle schutters – mannen en vrouwen – zijn in gildenkledij. Voor de bezoeker wordt het een leerrijke wandeling langs de verre voorlopers van onze moderne schiettuigen. Verrassend soms hoe trefzeker die eeuwenoude dingen blijken te zijn.

Er is altijd een drankje of een hapje in de onmiddellijke omgeving.

Zowel voor schutters als voor toeschouwers. Gilden houden immers van gezelligheid!

Schoon Inkomen Op de middag verandert de dorpskom van Meer totaal van aanschijn.

Zondag, de grote dag Zondag 26 juni is de grote dag. Om 9.30 uur beginnen we de feestelijkheden met een plechtige gildenmis in de parochiekerk. Er is gezorgd voor aangepaste teksten, het zangkoor laat zijn mooiste klanken horen, de gildentrommen roeren zich, volksmuziek… Het wordt een feestelijk en sfeervol gebeuren.

Zondag 10 april vanaf 10 uur Sint-Rochus / Gooreind

Gildenmaal Daarna is het tijd om de hongerigen te spijzen. Afgevaardigden van alle gilden uit de hele Kempen en de gastgilden wordt een gildenmaal aangeboden.

HET LANDJUWEEL IN MEER Enkele duizenden mensen, uit heel de Kempen, in traditionele gildenkledij, veroveren het dorp. Die optocht noemt men Schoon Inkomen. Een traditie die al bestaat van in de 14de eeuw.

Toen reeds vertrokken schuttersgilden met schitterend versierde praalwagens naar verre dorpen en steden om er deel te nemen aan schietwedstrijden. Er zijn waardevolle prijzen voor de gilde die het schoonst inkomt. Ook nu nog stappen de gilden om het schoonst naar het feestterrein. Met vlaggen, beelden, blazoenen en breuken vertrekken ze stipt om 13.30 uur.

Wedstrijden en volksfeest Vanaf 15.00 uur zijn er wedstrijden voor volksdansen, vendelen en roffelen. Een streling voor oog en oor. Iedereen die van volkscultuur houdt, mag dit niet missen. Je moet toch weten hoe onze voorouders zich kleedden, hoe ze zich vermaakten en feestten.

4

Bovendien wordt er per wapen een opperkoning geschoten. Deze man zal voor vijf jaar de belangen van zijn wapen behartigen in de Hoge Gildenraad der Kempen.

Na de wedstrijden zijn er groepsoptredens van roffelaars, vendelzwaaiers en dansers. Uiteraard is er gedacht aan bijkomend amusement voor jong en oud.

Voor de kinderen zijn er volksspelen. Voor alle deelnemers is er een beloning. De jongeren kunnen proberen hoe vaardig ze zijn met een kleine kruisboog of een buks; de twee wapens van de gilden die nog actief zijn in Meer. De volwassenen laten we proeven van de sfeer van weleer en de feestcultuur van de Kempense gilden. Het moet een wervelend volksfeest worden met voor elk wat wils.

Prijsuitreiking De proclamatie van de uitslagen sluit het Landjuweel af. Er zijn tinnen schotels voor de winnaars van de zestallen en de rozenprijzen.

Bovendien worden de opperkoningen aangesteld. Zij zetelen voor een termijn van vijf jaar in de Wet van de HGK. Dansers, roffelaars en vendelzwaaiers luisteren met ingehouden adem naar de beoordeling van hun prestaties...

Het zal intussen wel duidelijk zijn: één vereniging kan een feest van dergelijke omvang nooit alleen organiseren. Je hebt hulp nodig van de overheid, de verenigingen en de hele plaatselijke gemeenschap.

Meer moet op 25 en 26 juni een gastvrij dorp worden voor de schuttersgilden uit heel de Kempen en de talrijke gasten en bezoekers. Het moet een feest worden van iedereen, voor iedereen.

Het zal het beste Landjuweel zijn; zoiets zal men nog nooit gezien hebben!!! Van heinde en verre gaan duizenden mensen de weg naar MEER zoeken. Daar gaat de SintJorisgilde van Meer voor zorgen.

Het is het méér dat Meer geeft, dat meer en meer mensen naar MEER gaat doen komen. Moet er nog méér zijn?

Uit www.flapuit.be

Sint Rochus Gazette

maart 2005 -

5

Niets nieuws onder de zon... VIII

Maandag 17 mei 1875 (2e Pinksterendag) komen duizenden bedevaarders, via het Zuid- en het Dampoortstation, naar Oostakker (sommige bronnen spreken van 20.000, vooral mensen van het platteland). In processie wandelen ze met vaandels en opschriften naar de grot om te bidden bij het beeld van de Heilige Maagd (de basiliek bestond toen nog niet). In de namiddag, wanneer zij naar huis terugkeren, ontstaan er op SintAmandsberg rellen met tegenbetogers (antiklerikale liberalen die meer en meer aan de macht komen en de invloed van de katholieke kerk, in de politiek, steeds meer willen beknotten,

onder meer door het oprichten van de krant La Flandre Libérale ten behoeve van de Franstaligen in Vlaanderen). De politie is onmachtig om de orde te handhaven en het loopt uit de hand. Er valt zelfs één dode (waarschijnlijk door hartstilstand). Maanden nadien, zal nog iedere Gentenaar, wanneer men het te weten komt, die zich op “den buiten” vertoont om inkopen te doen, een pak slaag krijgen waar hij niet goed van is. Deze voorvallen hebben o.a. plaats in Landegem, Zwijnaarde en zelfs in Gentbrugge. Karel Waeri heeft over de “veldslag” een lied gewijd (De bataille van Lourdes).

1875 Pas op zaterdag 23 januari komt het bestuur van SintRochus terug samen. De voorzitter is niet aanwezig waardoor het Santy is die het voorzitterschap op zich neemt.

Hij vraagt het bestuur een brief te schrijven aan schatbewaarder Beeckmans om op de eerstvolgende algemene vergadering met zijn kasboeken te verschijnen om zo de toestand van de maatschappij op financieel vlak te kunnen evalueren. Het voorstel wordt aangenomen.

Het is Westendorp die de secretaris (Camille Goeminne) vraagt om Ottoheen Hardy te ondervragen over het schieten en over een prijs die deze laatste zou gewonnen hebben bij de maatschappij Borluut.

Op zondag 11 april volgt er een Buitengewone Algemene Vergadering onder voorzitterschap van F. Lammens. Men zal wellicht tijd nodig gehad hebben om zich te reorganiseren want Goeminne Camille is geen secretaris meer (waarom Goeminne het opgeeft is niet duidelijk, hij krijgt toch een bedankingsbrief naar huis gestuurd) en Westendorp neemt voorlopig zijn plaats in. Het is J. Schulkens die op deze vergadering verkozen wordt tot nieuwe secretaris.

Zondag 2 mei moet het bestuur in buitengewone bestuurszitting terug samen komen. Er worden zes afwezigen gemeld wat toch terug veel lijkt om een goede werking van Sint-Rochus te rechtvaardigen.

Na een paar wijzigingen in het reglement besproken en aanvaard te hebben (vooral art. 26 wordt gewijzigd, zie de gazette nr. 1 van maart 2000) wordt melding gemaakt van een ontvangen brief van de Eendracht. Het moet geen bedankingsbrief geweest zijn want men beslist hem niet uit te hangen zodat de leden wellicht nooit geweten hebben wat erin gestaan heeft.

Het schietreglement en het reglement van inwendige orde blijken nu eindelijk ieders voldoening te krijgen en het is Van Coppenolle die voorstelt het “te laten encadreren” en het ook te laten drukken.

Een maand later (zondag 27 juni) moet men terug vaststellen dat het stadsbestuur terug geweigerd heeft subsidies toe te kennen. Er zijn voorstellen om – het gaat hier natuurlijk terug over een wedstrijd tijdens de Gentse feesten – helemaal alleen een wedstrijd in te richten.

Schatbewaarder Beeckmans ziet dat niet zitten gezien de toestand van de kas. Van Coppenolle stelt voor dat de vier maatsschappijen van de Gentse Schuttersbond – we komen van acht in 1874 – samen de inrichting op zich zouden nemen. En men gaat nog verder. Ondervoorzitter Santy stelt zelfs voor dat een tweetal leden (allicht de ka-

pitaalkrachtigsten) de verantwoordelijkheid van de wedstrijd op zich zouden nemen, maar alles moet welteverstaan gebeuren onder de naam van Sint-Rochus.

Commissaris Ch. Van Mechelen steunt natuurlijk het voorstel, omdat daardoor het bestuur ontlast wordt van zijn verantwoordelijkheid.

Op het einde van deze vergadering wordt nog aandacht gevraagd om een verplaatsing te regelen naar Mechelen.

Blijkbaar heeft daar in juli of augustus een wedstrijd plaatsgehad waaraan men wilde deelnemen.

Op zaterdag 19 juni beslist men het “jaarlijks concours” op zondag 9 augustus te houden “volgens het reglement van den bond”. De maatschappij “die het grootste getal schutters zal aanbieden” ontvangt natuurlijk een medaille.

Santy die als bestuurslid van Sint-Rochus, eveneens in het middenbestuur zetelt, wordt vervangen door voorzitter Lammens.

Westendorp die wellicht een goed hart heeft stelt voor 12 prijzen meer te kopen en deze te verloten onder de schutters die niet in de prijzen vallen op de wedstrijd. En wat Westendorp voorstelt wordt meestal goedgekeurd.

Van de koningsschieting maakt men geen melding. Het is wel bekend dat Jean Santy (voor de derde maal) zich dat jaar Koning van Sint-Rochus schiet.

Het is pas op zondag 12 september dat men de helft van het bestuur vernieuwt. Schulkens krijgt alle stemmen achter zich als secretaris, evenals D’haeninck, Westendorp en de Geunter als bestuursleden. Van Coppenolle verdient een herinneringsmedaille “voor bewezen diensten” en Meuleman heeft het grootst aantal rozen geschoten. De Geunter heeft ook het grootst aantal reeksen op zijn naam.

De zitting wordt geheven om 9u.45.

Voorzitter Lammens trekt op zondag 3 oktober aan de alarmbel in een buitengewone bestuurszitting. Hij vraagt het bestuur middelen te bedenken om de maatschappij te doen heropleven terwijl de penningmeester schriftelijk zal worden uitgenodigd om zijn boeken voor te leggen. Het bestuur wordt onder andere ook op haar plichten gewezen.

Om de vereniging nieuw leven in te blazen zal men maandelijks een prijsschieting geven ten belope van de helft der inkomsten van die maand. De schieting zal iedere derde zondag van 10u.30 tot 19 uur plaatshebben.

Op de maandelijkse vergadering van zondag 10 oktober wordt 34 fr. verzameld en in de kas gestort.

De schatbewaarder die op diezelfde vergadering de boeken moet tonen verklaart dat hij te laattijdig ingelicht en niet klaar is. Hij stelt voor op dinsdag 19 oktober om 20 uur opnieuw samen te komen om de rekeningen te kon-

Sint Rochus Gazette

troleren. Zoals afgesproken zal men 17 fr. besteden aan de eerste maandelijkse schieting. Overgebleven prijzen van een tombola zal men eveneens in de prijzenpot steken.

Vlak voor het jaareinde (zondag 26 december) doet Westendorp blijkbaar een noodoproep. Hij stelt het bestuur voor alles in het werk te stellen om de maandelijkse schietingen te kunnen behouden. Blijkbaar houden talloze leden hun bijdragen achter zodat de maatschappij in geldnood is geraakt. Hij zou ook willen dat men twee bestuursleden en twee leden zou aanstellen als feestcommissie “ten einde een plan te berameneenige feesten achtereen te geven”.

Goeminne wil voor 16 januari “quittanciën” aan de leden overhandigen teneinde zich in orde te stellen met hun bijdragen. Na die datum zouden zij niet meer als leden beschouwd worden.

De voorzitter stelt voor Van Coppenolle “heden in standvastigen dienst” voor bewezen diensten als erelid op te nemen.

1876 Na nieuwjaar (9 januari) wordt beslist op een algemene vergadering dat leden die ten achter staan met hun bijdragen nog een maand te tijd krijgen om zich in orde te stellen. Na 15 februari worden zij uitgestoten. Ook de maandelijkse schieting zal men uitstellen omdat men blijkbaar niet weet hoeveel leden er zich nog zullen in orde stellen.

Camille Goeminne (later nog voorzitter) begint zich meer er meer op de voorgrond te werken. Hij stelt voor de jaarlijkse mis de maandag na onze Lieve Vrouw Hemelvaartdag te houden en ‘s avonds een souper te organiseren. Zijn voorstel wordt in overweging genomen.

Op de bestuurszitting van 28 februari wordt dan de rekening gemaakt. De ontvanger meldt dat, na de ontvangsten van deze dag, nog 196,85 frank in kas is.

Elf leden staan nog drie maanden bijdragen ten achter wat een bedrag van 65 frank vertegenwoordigt.

Santy neemt het op zich om voor Van Wanzeele (5 fr.) en voor Charles Van Mechelen (3 fr.) te betalen. Waarom hij zo gul is voor die twee is niet duidelijk. August en Emile Vandergucht, De Raeve, De Cavel en Uttenvelghe worden als leden gebannen en Joris Bosschaert zal nog éénmaal gevraagd worden zich in orde te stellen.

Nu orde op zaken is gesteld zal men de prijsschieting hernemen op de twee zondag van maart.

Midden mei zit men terug samen (14 mei). Maar vijf bestuursleden, waaronder de voorzitter en de voorzitter zijn afwezig. Het is secretaris Schulkens die noodgedwongen de taak van voorzitter op zich neemt. Hij spreekt er zich over uit dat de bestuursleden de vergaderingen zouden bijwonen. Indien dit niet verandert, als men hem niet helpt, zal hij zijn ontslag aanbieden. Camiel Goeminne treedt hem bij met de woorden: “dat de bestuursleden grootelijks de werkzaamheden der maatschappij te kort blijven, namentlijk de ontvanger”. Henri Westendorp wil een buitengewone bestuursvergadering waarop men een beslissing zal nemen over Ligny en Van Mechelen.

Blijkbaar heeft men deze twee al maanden niet meer gezien.

Westendorp en voorzitter Lammens worden nogmaals verkozen om Sint-Rochus te vertegenwoordigen in het middencommiteit.

maart 2005 -

6

Na de Koningschieting wil men een diner organiseren. Dit wordt beslist bij stemming met rechtstaan en blijven zitten. Het is Eugène Hardy die zich op 15 augustus Koning schiet. Op de algemene vergadering die deze schieting ook toen voorafging worden de heren Vermeire en Capernick als commissarissen aangesteld.

Het is reeds herfst (8 oktober) wanneer de verslagen verder worden opgetekend. Goeminne moet secretaris spelen want ook Schulkens is afwezig. Er wordt 62,40 fr. gemeld, zijnde het bedrag dat op dit ogenblik in kas zit. De sakkerse Westendorp vraagt dat de ontvanger zijn boeken in orde stelt, teneinde op de eerstvolgende bestuursvergadering ze te kunnen nakijken. Hij stelt zelfs voor dat de boeken enige dagen in het lokaal zouden liggen.

Op het einde van dezelfde maand zit het bestuur in buitengewone vergadering bijeen. Er moet iets misgegaan zijn op het banket na de Koningsschieting. Men komt 23 fr. tekort op de rekening die mijnheer De Meyer ingediend heeft. Eigenaardig dat men bij stemming beslist dat men wil rekenen op de vrijgevigheid van de bestuursleden.

Drie geven 5 fr., twee voor 1 fr. en één voor 90 centiemen.

Het is Santy die de overige 5,10 fr bijpast.

En Westendorp doet zijn werk goed. De andere schutters verenigingen uit Gent kopen hun prijzen op voorhand.

Misschien omdat de schutters dan kunnen zien welke mooie prijzen er te winnen vallen. Hij wil dat Sint-Rochus dat ook doet. Zoals meestal volgt men hem ook hierin en zal men “10 fr. besteden aan glazen en porcelijnen prijzen”.

Terug roept men op 10 december een buitengewone bestuursvergadering bijeen. Voorzitter Lammens is aanwezig en leest een brief voor met het ontslag van de heer Goeminne. Terug is het Westendorp die bemiddeld.

Iemand moet in dronken toestand kritiek geuit hebben op Goeminne. Westendorp declameert dat men daar niet zo zwaar moet aan tillen gezien de toestand van de betrokkene. Een discussie barst los (men spreekt van woordenwisselingen) onder Hardy, Goeminne, Schulkens en Westendorp. Uiteindelijk stelt Westendorp voor het ontslag van Goeminne uit te stellen (blijkbaar was er nog iemand bij betrokken want het ontslag van Van Cleemput wordt ook uitgesteld) en een nieuwe bestuursvergadering te beleggende volgende zondag (de 17e). Op deze vergadering geeft Santy zijn ontslag. Voorzitter Lammens aanvaard dit ontslag. Westendorp betreurt de ganse affaire en stelt voor de vergadering nogmaals uit te stellen, maar dit wordt niet meer aanvaard. Bij stemming worden Santy en Van Cleemput aanvaard ontslagnemend te zijn.

En dan op de laatste dag van 1876 (terug een zondag). Nu is het schatbewaarder Beeckmans die zijn ontslag geeft.

Voorzitter Lammens weigert dit omdat hij en de algemene vergadering eerst de kasboeken moeten kunnen kontroleren. Hij heeft secretaris Schulkens opdracht Beeckmans hiervan te verwittigen. Door het ontslag van Santy (dat defintief schijnt) worden Westendorp, Goeminne en Boeckaert voorgesteld als ondervoorzitter.

Is dit het definitieve einde van Jean Santy? Een man die allicht lid was van voor 1863, die jarenlang het beleid van Sint-Rochus mee bepaald heeft en zich driemaal Koning schoot...

maart 2005 -

Sint Rochus Gazette

7

HET NUMISMATISCH ŒUVRE VAN JAN ANTEUNIS door Huguette Taymans

slot

De koningsschietingen van de Air Rifle Club Ghent (z. d.)

De “Air Rifle Club Ghent” of A.R.C. Ghent werd in 1954 opgericht op initiatief van Jan Anteunis en een aantal andere schutters van de Sint-Rochusgilde.

Aanvankelijk maakte de nieuwe vereniging gebruik van hetzelfde lokaal als de Gilde (in de Frascati in de Hoogstraat), maar bij de verhuis van Sint-Rochus naar de Sint-Pietersabdij trokken de leden van de A.R.C. naar café “De Bargie” aan de Phoenixstraat. De naam van de vereniging werd later gewijzigd naar “A.R.C. Dulle Griet”. De club, met stamnummer 1 bij de schuttersliga, bestaat nog altijd55. De oudere leden verwijzen naar hun medestichter Anteunis met “onzen John”.

Anteunis ontwierp ook voor deze maatschappij een aantal voorwerpen, zoals het geborduurd embleem voor de kledij van de schutters. Een exemplaar hiervan bevond zich in het legaat van de kunstenaar.

15. Koningsmedaille van de Air Rifle Club Ghent, z.d.

Vz. Een man, waarvan enkel het bovenlichaam zichtbaar is, in driekwart zijaanzicht naar rechts; hij richt een geweer, dat hij ondersteunt met drie vingers van zijn linkerhand, en heeft zijn rechterwijsvinger aan de trekker; op de achtergrond, gedeeltelijk verborgen door de schutter, een ronde lauwerkrans; dit alles op een licht verheven rond veld; onderaan, deels op de borst van de man, een schild met het wapen van Gent dat het omschrift snijdt; rondom, THE AIR RIFLE CLUB GHENT (bovenaan) / * I9 – 54 * en een dunne effen boord.

Kz. Effen, met bovenaan “VANDERHAEGHEN / STANY / KONING 1963” ingegraveerd.

Rond – gegoten.

Verzilverd brons – 107 mm Ø – privéverzameling.

Kenteken van de Air Rifle Club Ghent (z. d.)

Embleem van de A.R.C. Ghent uit het legaat van Anteunis De koning van de karabijnschutters werd door de vereniging gevierd op een banket en kreeg bij die gelegenheid een medaille uit verzilverd brons aangeboden.

Ze is niet gesigneerd, maar kan – na contact met de vereniging en verscheidene oud-leden en vrienden van Anteunis – aan deze laatste worden toegeschreven. Op de keerzijde werd de naam van de koning en het jaar ingegraveerd. Er is echter ook een bronzen exemplaar gekend zonder opdracht op de keerzijde, waarvan het gebruik niet duidelijk is.

55 Informatie verstrekt door Stany Vanderhaeghen, voormalig lid van A.R.C. Ghent.

Sint Rochus Gazette

maart 2005 -

8

Jan Anteunis reikt de koningsmedaille uit aan Rudy Vuits 16. Draagteken van de Air Rifle Club Ghent, z.d. (zie blz. 9 rechts onderaan) Vz. Op een krans van twee lauriertakken zijn twee gekruiste geweren geplaatst; bovenaan, tussen de lopen, A; onderaan, tussen de kolven, R. Kz. Vaag verzonken spiegelbeeld van de voorzijde.

Uitgesneden en opengewerkt langs de beeldenaar; bovenaan, een bolvormig draagoog met een kleine ronde en een grotere langwerpige ring; door deze laatste is een blauw fluwelen lint getrokken waarop een metalen parallellogramvormige baar van 32,4 x 6,0 mm bevestigd is met een dubbel gearceerd oppervlak – gegoten.

Verguld brons – 51,4 x 43,3 mm – privéverzameling.

Anteunis, een groot muziekliefhebber, modelleerde in 1941 een bijzonder expressieve kop van Ludwig van Beethoven, die een ereplaats kreeg voor het nieuw orgel in de concertzaal van het Gents conservatorium.

Voor zijn dochter Leda ontwierp hij een hangertje met hetzelfde onderwerp. De enkele exemplaren die er van vervaardigd werden bleven in de familie.

Dit draagteken voor de luchtbuksschutters van de Air Rifle Club Ghent is ook niet gesigneerd. Het kon aan Anteunis toegewezen worden omdat de gipsen modellen ervoor in zijn legaat aanwezig waren.

Ludwig van Beethoven (z. d.)

17. Hangertje met het portret van van Beethoven, z. d.

Vz. Hoofd van Ludwig van Beethoven naar links; op de afsnede van de hals, J. A. (verzonken); rondom, een hoge effen boord.

Kz. Verzonken spiegelbeeld van de voorzijde, met bovenaan een verticaal draagoog en op halve hoogte een horizontaal geplaatste veiligheidsspeld.

Rond – gegoten.

Goud of verguld zilver – ca 52 mm Ø – 1 ex. – niet teruggevonden.

Zilver – 52,2 mm Ø – 3 ex. – privéverzameling

In privéverzamelingen komen ook ovalen versies in gips en in gebakken klei voor van ongeveer 50 x 40 mm. Het is niet geweten of hiervan ook een metalen versie bestaat.

Broeder schiet voor broeder als broeders kragt ontbreekt

Sint Rochus Gazette

Minerva (z. d.)

Marie-Louise Dupont signaleerde in december 2000 dat bij de firma FIBRU te Brussel (het vroegere Fisch) matrijzen bestaan voor een plaket van Jan Anteunis met een gehelmde Minervakop. Dit stuk is tot op heden niet in natura gekend, en door de gewijzigde situatie bij deze firma kon ook het slagmateriaal nog niet nader bestudeerd worden.

18. Plaket met Minervakop, z. d.

Vz. Hoofd van Minerva, met helm.

Kz. Tekst, krans en schild.

Rechthoekig – geslagen – atelier : Fisch (Brussel). ca. 90 mm – niet teruggevonden.

BIBLIOGRAFIE B. BAILLIEUL, De oude koninglyke gilde Sint-Rochus te Gent, Gent, 1984.

F. BEKAERT, Vijftig Jaar Koninklijk Landjuweel 19221972, Sint-Martens-Latem, 1980.

J. DECAVELE, Gebuurteleven en dekenijen te Gent, Gent, 1992.

F. DE POTTER, Gent van den oudsten tijd tot heden, acht delen, Roeselare, 1995 tot 1997.

A. DESPRETZ, Academia Gandavensis in Nummis, Gent, 1997.

A. ELOY, V. MEILLANDER, F. VAN BOST, R. VAN DE WALLE, Gentse Penningen, 1780-1980, Gent, 1989.

N. LEHOUCQ & T. VALCKE, De fonteinen van de oranjeberg, Deel 2, Biografisch repertorium, Gent, 1997.

L. LEKENS & J. DECAVELE, Het Campo Santo in 131 levensverhalen, Gent, 2001.

J. LIPPENS & A. VAN KEYMEULEN, De medaille in België van 1951 tot 1976, Brussel, 1980.

P. PIRON, De Belgische beeldende kunstenaars uit de 19de en de 20ste eeuw, Brussel, 2000.

G. VAN SEVEREN, Het gebuurte- en dekenijleven te Gent vroeger en nu, Gent, 1977.

—— , Arbeid Bekroond, Gentse interbellum-medailleurs aan de slag, Gent, 1997.

—— , Herinneringstentoonstelling van Beeldhouwer Jan Anteunis naar aanleiding van 20 jaar overlijden, Deurle, 1993.

—— , Onze Dekenijen, Tijdschrift van het Koninklijk Verbond der Gebuurtedekenijen.

De Algemene Statutaire Vergadering van de NUKB/UNAB Zaterdag 12 maart was het verzamelen geblazen voor alle verenigingen die lid zijn van de NUKB en de UNAB (franstalige vleugel). Verzamelen is veel gezegd. Van de ongeveer 20 personen die aanwezig waren, bestond de helft dan nog uit bestuursleden van diezelfde NUKB/UNAB. Uit het financieel verslag leren we dat de inspanningen om de kostprijs van bekers en medailles te drukken een gunstig resultaat hebben gehad.

De totale inkomsten in 2004 bedroegen 4.595 Euro.

Daartegenover staan voor 6.424 Euro aan uitgaven.

Na recuperatie via de beide vleugels heeft men nog een negatief resultaat van 696 Euro, wat bevredigend genoemd wordt. Vermelden we ook nog de verkiezing van de heer Bostaji Sammy als nieuw bestuurslid.

maart 2005 -

9

Fragment uit de slottoespraak GILDI... van Hoofdman Marc Reynvoet tijdens de Algemene Vergadering GILDE... van 13 februari laatstleden BROEDERSCHAP! Reeds jaren nemen wij deel aan het gildeleven...enkele onder ons, reeds decennia’s lang. Hun vrije tijd opofferend aan hun geliefde sport en daarnaast het gildeleven in ere houdend. Vanwaar echter deze drang en getrouwheid ?

Na enig opzoekwerk werd mij duidelijk dat dit een aangeboren, eeuwenoud instinct is nl. om in gemeenschap iets te verwezenlijken.

Reeds in het Oudnoors sprak men van “Gildi” wat betaling, festijn betekende. In het oudfries “jelde”, hier sprak men dan van drinkgelag en vooral broederschap.

Dat het gildeleven/genootschap niet alleen in onze contreien gekend was, trouwens het gildeleven komt slechts in de 11e eeuw in de Nederlanden voor, blijkt nogmaals daar in het oude Babylon en bij de Azteken diverse gilden werkzaam waren, zoals kopersmeden en gilden met eigen goden en godsdienstig ritueel .

Zelfs in de 2e eeuw verleende de Romeinse Keizer voorrechten en bescherming aan de Gilden.

In de middeleeuwen zijn de gilden voortgekomen uit “offergezelschap”, verenigingen waarvan de leden elkaar maatschappelijk steunden de zgn. broederschappen en waarvan het lidmaatschap voor ieder vrij was.

Naast zijn algemene gildefunctie, waren zij tevens gezelligheidsverenigingen en hadden tevens een belangrijke sociale functie nl. elkander te helpen en te steunen in nood en initiatieven van alg./openbaar nut te verwezenlijken.

Daarnaast hadden zij tevens een militaire functie en later ontstonden in diverse steden zoals o.a.Gent speciale schuttersgilden.

Zoals u ziet waarde broeders, heeft het gildeleven waarvan wij deel uit maken een rijk, edelmoedig en broederlijk verleden. Laat ons dan ook deze traditie op een zelfde waardige en stijlvolle wijze verder zetten.

Onze leuze “ broeder schiet voor broeder als broeders kracht ontbreekt “ was blijkbaar een terechte keuze.

Zoals u daarstraks reeds hoorde, was en is de broederschap, hulpvaardigheid, eensgezindheid reeds eeuwen van tel in het gildeleven,..... aan ons, om deze voor de komende jaren op een zelfde manier te vrijwaren.

M.R.

TE KOOP 20 m kruisboo g

Vraagprijs: 350 euro Te bezichtigen en af te halen bij: Dekoning Claudine Belvedereweg 13, 9000 Gent Voor telefonische afspraak: 09 222 18 01

zaterdag 11 & maandag 13 juni • Challenge Hofmeester Dirk Vande Papeliere • om 19u30

maart 2005 -

Sint Rochus Gazette

10

——— Voorlopig klassement Gildekampioenschap 2004-2005 ——— 20 m traditioneel

10 m traditioneel

Cat. Elite

6 m traditioneel

Cat. I

Van De Wiele Peter Schollaert Carlo Hoste Johan Van den Bossche Roland Vanderhaeghen Christophe Vanderhaeghen Jean

800 799 795 794 794 782

Cat. I

Van De Wiele Peter Vanderhaeghen Christophe Van den Bossche Roland Hoste Johan Staelens Danny

798 794 792 788 749

Van De Wiele Peter Achtergaele Eric Hoste Johan Van den Bossche Roland Vanderhaeghen Christophe Staelens Danny

800 797 797 788 788 768

Cat. II Cat. I De Groote Marc De Meyer Wim Bauters Johan Teetaert Philippe Vervaet Jacques Staelens Danny

771 758 758 756 756 752

Cat. II Hanquet Gaston Geenens Octaaf Bauters Julien

744 738 718

De Witte Kristian Bauters Julien

773 719

10 m Trophy Schollaert Carlo Hoste Johan Van De Wiele Peter

776 752 743

zaterdag 30 april & maandag 2 mei Gelegenheidsschieting Stany Vanderhaeghen om 19u30

Belangrijk bericht !!

- wij verzoeken u nogmaals, alle kledij op de voorziene plaats te hangen en niet meer in het Gildelokaal - gelieve tevens alle plastiekzakken, materiaal enz. op de daartoe voorziene plaatsen op te bergen en niet ten toon stellen in ons lokaal De Eed dankt allen voor het begrip en de bereidwillige medewerking.

Hoofdman Marc Reynvoet

Zomersouper zaterdag 18 juni om 20 uur

APRIL 10 10u00 11 20u00 28 20u00 30 19u30

Inhoudstafel

5

• Niets • Koud vuur • nieuws • Algemene onder de zon...

• Editoriaal • Statutaire • Doop nieuwe • Vergadering VIII • leden • Gildecriterium • Gildi...

• 2005 • Gilde...

• Over het • Broederschap!

• Kempisch • Het • Algemene Landjuweel op • Landjuweel • Statutaire 25 en 26 juni in in Meer • Vergadering Meer • van de • Het numis• NUKB/UNAB matisch œuvre • Voorlopig van Jan Anteunis, • klassement slot • Kalender

2

1

9

3

4

7

10

Cat. II Bauters Johan De Groote Marc Teetaert Philippe Vande Papeliere Dirk Hanquet Gaston Vervaet Jacques Vande Papeliere Filip Hellemons Statianus

784 783 761 761 756 739 730 718

Cat. Senior Geenens Octaaf Bauters Julien Verleye René Antheunis Walter Casteels Frans

763 750 736 717 697

OPGELET !

Verandering van datum zondag 5 juni N.D. au Sablon/Sint-Rochus

Sint-Rochus / Gooreind Sint-Rochus / Sint-Joris Gent Vergadering van de Eed Gelegenheidsschieting Stany Vanderhaeghen

MEI 02 19u30 Gelegenheidsschieting Stany Vanderhaeghen 26 20u00 Vergadering van de Eed JUNI 05 10 20u00 11 19u30 13 19u30 18 20u00 19 30 20u00

KALENDER

N.D. au Sablon / Sint-Rochus Vergadering van het Sportcomité Challenge Hofmeester Dirk Vande Papeliere Challenge Hofmeester Dirk Vande Papeliere Zomersouper 20M Nederland/België Vergadering van de Eed

De challenge van Wapenmeester Gaston Hanquet loopt van september t.e.m. juni