INTERIEUR
ARCHITECTUUR
MAGAZINE Vrouwelijk inzicht
In gesprek met: JosĂŠ Koers 4 Roos Limbeek 5 Niet vergeten: Cora Nicolai-Chaillet
6
Hedendaags: Beweging stimuleren 10 Voor de toekomst: Afstudeerpand 14
2
INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
In gesprek met:
In gesprek met: Roos Limbeek
José Koers Wanneer wist je dat je interieurarchitect wilde worden? Ik heb als ik eerlijk ben nooit echt het idee gehad dat ik interieurarchitect wilde worden. Ik wil gewoon mooie dingen maken en in deze studie krijgen wij daar de kans voor. Ik vind alleen interieurarchitect als vak nog niet volledig genoeg. Ik ben er gewoon nog niet helemaal uit.
Bron: Nico van Maanen
Over welk onderdeel van het vakgebied interieurarchitectuur ben je het meest enthousiast? Ik vind het mooiste dat je een gevoel bij mensen kan losmaken door je ontwerp. En dat de gebruiker zich dus gelukkig en prettig voelt in het ontwerp.
manier probeer ik een zo duidelijk mogelijk beeld te maken die de opdrachtgever/docent kan overtuigen van mijn verhaal. Bij welk bureau zou je het liefst aan de slag gaan met je diploma op zak? Inside Outside. En anders zou ik graag op een bureau willen werken waar verschillende disciplines aanwezig zijn. Ik vind het leuk om samen te werken met grafische vormgevers en andere creatieve mensen. De omvang van een bureau maakt mij verder niet zoveel uit.
Wie is je favoriete interieurarchitect waarbij je in de leer zou willen? Welk zintuig vind je het Petra Blaisse, zij werkt bij Inside belangrijkst: Outside. Ze gebruik in haar A) wanneer je een gebouw bezoekt ontwerpen veel stoffen en gordijnen. Zien Ze heeft daarnaast ook een contrast B) wanneer je ontwerpt tussen harde en zachte materialen. Gevoel Ik probeer dit in een aantal van mijn ontwerpen ook te gebruiken. Dit is Hoe overtuig je je opdrachtgever/ dan ook iets wat ik graag verder zou docent van de kracht van je willen ontwikkelen en ik denk dat ontwerp? Petra Blaisse iemand is die dat mij Ik doe dit door hem of haar mee zou kunnen leren. te nemen in mijn beleving. Dit doe ik door een combinatie van mijn 11 sep. ‘14 Interview door Roos verhaal met, als ondersteuning, Limbeek mijn afbeeldingen, echte materialen en filmonderdelen. Op deze 4
Wanneer wist je dat je interieurarchitect wilde worden? Toen ik klein was, had ik al de neiging om bij anderen in huis de bank of iets dergelijks te verplaatsen. Ik vond het ook erg leuk om the Sims te spelen, vooral het bouwen en het inrichten. Tijdens de opleiding bouwkunde op Windesheim in Zwolle had ik in de eerste jaren het idee dat ik interieurarchitect wilde worden. Over welk onderdeel van het vakgebied interieurarchitectuur ben je het meest enthousiast ? De psychologie van de ruimte, het gedrag van de mensen kunnen beïnvloeden via ruimte. Vooral het concept ontwikkelen en het ontwerpen zelf vind ik erg interessant.
Welk bureau zou je het liefst aan de slag gaan met je diploma op zak? Geen idee, in ieder geval niet te klein. Ik hou van mensen om mij heen. De opdrachten die het bureau heeft mogen een combinatie zijn van commerciële en sociale opdrachten zijn. Bijvoorbeeld restaurants, winkels, ziekenhuizen en verzorgingstehuizen. Wat onderscheid jou in het vakgebied (wat is jou visie)? Ik wil mij vooral richten op de gebruiker. Het onderscheidende moet ik nog vormen. 11 sep. ‘14 Interview door José Koers
Welk zintuig vind je het belangrijkst; A) wanneer je een gebouw bezoekt Zien B) wanneer je ontwerpt? Gevoel Hoe overtuig je je opdrachtgever/ docent van de kracht van je ontwerp? Een duidelijk verhaal, onderbouwend met sterke argumenten. De keuzes die ik gemaakt heb wil ik goed kunnen verantwoorden.
INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
Bron: Nico van Maanen
Niet vergeten: Cora Nicolai-Chaillet Cora Nicolai-Chaillet 1919 1924 1927 1932 1979
geboren Borneo, Indonesie verhuist naar Venuzuela verhuist naar Roemenie verhuist naar Den Haag, Nederland overleden in Emmen, Nederland
Opleidingen Gymnasium School of interior design Londen Instituut voor Kunstnijverheid, ivKNO, Amsterdam Voortgezet Hoger Bouw Onderricht, VHBO, Amsterdam
Jeugd Ze is geboren in Indonesië, door het werk van haar vader kreeg ze een zwervend bestaan, hij werkte bij de Bataafse Petroleum maatschappij. Cora Chaillet woonde onder andere in Venezuela en Roemenië. Ze groeide op in een welgesteld gezin. Het huwelijk van haar ouders eindigde en ging ze met haar moeder naar Nederland. Studie Na het Gymnasium heeft ze zich een half jaar bezig gehouden met een studie psychologie, daarna heeft ze de keus gemaakt om naar Londen te gaan. Helaas was het door de oorlog van korte duur en is niet verder gegaan met haar studie. Ze
kreeg daar haar eerste kennis van het interieur vak. In Nederland is ze naar de IvKNO gegaan. Waar ze les kreeg van Mart Stam en Johan Niegeman, bekend van het Nieuwe Bouwen, waarover later meer. Tijdens deze studie leerde ze eerst naar de gebruiksfunctie te kijken en daarna naar de vorm en materiaal. Om haar bouwkundige kennis uit te breiden is ze VHBO gaan studeren. Tijdens deze studie liep ze vertraging op door de oorlog en zat ze zelf een tijdje in een gevangenis vanwege het verdacht zijn van smokkelingen. Naast de studie werkte ze op architectenbureau J. van der Linden en later bij P. Zanstra, G.H.L. Giessen en K.L. Sijmons. 6
Op dat architectenbureau leerde ze haar man kennen en is ze getrouwd. Ze heeft de driejarige studie afgerond. Stichting Goed Wonen Na haar studie sloot ze zich aan bij de Stichting Goed Wonen. Het doel van deze stichting om de wooncultuur te bevorderen. Zij was actief in lezingen, cursussen en hielp bij het tijdschrift. In 1966 werd ze zelf bestuurslid om interieurontwerpen ook in het onderwijs te brengen. Plattelands vrouwen In de regio waar Cora Chaillet woonde, Emmen, werd ze gevraagd om voor de organisatie plattelands vrouwen lezingen te geven. Ze
creëerde woonkoffer voor de organisatie, daarin zaten stalen van verschillende materialen en foto’s en dia’s zodat er voor de vrouwen duidelijk was wat er allemaal in de markt was. Zo gaf ze samen met de koffer interieuradvies en werd het een zelfstandig bureau. Naast de woonkoffer hadden ze ook een lezingenprogramma van vier thema’s ontwikkeld. Kleur in het interieur, Huis en tuin, kind in huis en de keuken. Verder werden er ook tentoonstellingen georganiseerd met verschillende thema’s.
materiaal en meubilair, deze waren dan een week te bezichtigen. Een bijzonderheid was dat ze in Woning A een zitkamer voor een oma maakte en in woning b een inrichting voor een kinderkamer. Naast het inrichten heeft ze voor het gemeentehuis in Assen de hele verbouwing geleid. Om grote ruimten te creëren, werden de plafonds doorgetrokken en wanden verplaatst. Natuurlijk maakte ze ook de keus in materiaal, meubilair en stoffering.
Ontwerpen Cora Nicolai –Chaillet had verschillende modelwoningen ontworpen. Ze bepaalde kleur, INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
Ruimtelijkheid, doelmatigheid, flexibiliteit en gelegenheid voor uiteenlopende activiteiten. Cora Nicolai-Chaillet
Visie Ze was ervoor dat mensen moesten wonen in een open ruimte met lichte meubels, ze hoefden zich niet meer te verstoppen achter zwaar houten meubelen. Dit is te zien in haar interieurontwerp voor deze woning. In de boerderij Dwingelo is het goed te zien dat inrichting goed te gebruiken moest zijn, zo is hier een keuken die aan beide kanten gebruikt kan worden.
Het huishouden is erg dynamisch, Dit is ook te zien in deze dagindeling. Een inrichting moet voor elk gezinslid dus te gebruiken zijn. Er was door haar altijd aandacht voor de bezigheden in het huis. Werk en hobby’s moesten niet gehinderd worden door het meubilair in het huis. Deze slaapkamer is daarom ook speciaal gereserveerd voor knutselen en huiswerk kamer.
“Wonen is eigenlijk een soort levenskunst, waarvan mensen zich zelf bewust moeten worden.” Cora Nicolai-Chaillet
Meer informatie:
Bron * Afbeeldingen in dit artikel zijn tenzij anders gemeld van:http://www.bonas.nl/tud/ sites/Cora_Nicolai/index.htm, geraadpleegd op 22 oktober ‘14. Deze site is gemaakt voor het vak Multimedia applicaties BKb6812 aan de Technische Universiteit Delft Faculteit Bouwkunde in samen werking met BONAS De site is gemaakt door: Karin Kunst, Jasper Provoost, Tim Raats Tekst: José Koers
8
INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
Bewegen stimuleren is niet alleen denken aan niet stil zitten maar ook het makkelijk verplaatsen van objecten. Zo kunnen de objecten in de ruimte bewegen. Daarvoor moet jij zelf als gebruiker iets doen. De Carry around van Offecct heeft een makkelijk hengsel zodat het object goed te verplaatsen is.
Hedendaags: Beweging stimuleren Mattias Stenberg Offecct, Carry on, http://design-milk.com/stool-can-carryaround/
Het staan tijdens werken op je computer wordt al regelmatig aangemoedigd. Zoals ook te zien is in het ontwerp van Refold. Maar dit voorbeeld gaat nog een stapje verder, niet alleen staan maar ook je bureau meenemen naar een andere plek. Zo wordt er aangemoedigd om ook je werkplek op een andere plek te installeren. Bijzonder is dat het niet alleen licht is door het karton maar het is ook erg sterk, zo sterk dat je er zelfs op kan staan.
Refold, kartonnen desk, http://design-milk.com/portable-flexible-affordable-cardboard-desk/
Eadweard Muybridge http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Eadweard_Muybridge_Animal_Locomotion_Plate_172.jpg
Het nomadisme is een trend in onze maatschappij. We zijn niet meer aan tijd en plaats gebonden en daardoor moeten onze producten dat ook niet zijn. Zo heeft ontwerpstudio Makkink en Bey een nomadisch concept voor een aantal gebruiksproducten ontworpen. Deze zijn op je lichaam mee te nemen als rugzak.
Het stimuleren van beweging op designgebied wordt snel geassocieerd met kantoormeubilair. Dit voorbeeld, Ballo van Don Chadwick, is een stoel waar je constant je zithouding in balans moet houden. Werkplekken, vooral kantoorbanen, waar aan bureaus gewerkt wordt, zijn zeer geschikt om beweging te stimuleren. Op deze plekken wordt nog steeds veel gezeten.
Don Chadwick, Ballo, http://design-milk. com/ballo-stool-active-sitting/
10
Studio Makkink en Bey, Conceptroom, http://www.textielmuseum.nl/nl/tentoonstelling/living-spaces INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
In de interieurarchitectuur is beweging onder andere terug te vinden in een trap. Om een woning te maken in een toren staat de trap centraal. Room on the Roof laat de verticaliteit van de ruimte goed zien en versterkt dit door een ronde trap toe te passen. Deze woning heeft verticaal geplaatste ruimtes, een nieuwe ruimte betreden is dus altijd door middel van de trap. Goed voor je conditie!
Een object verplaatsen om weer te gebruiken is niet alleen beweging van jou als persoon. Het kan ook groter en een verplaatsing van het verkoopbare product zijn. Dit verplaatsbaar rek, kan goed werken als een marktkraampje. Zo kan beweging ervoor zorgen dat een verkoper makkelijker bij zijn consument kan komen.
Alberto and Andrea Caruso Gobbino van CISZAK DALMAS , Verplaatsbare kastIOU, http://www.innerdesign.com/blog/retail/THE-LUNGI-CARRO-
LĂŠa Pereyre, Claire Pondard and Tom Zambaz, Mr Time, http://www.dezeen.com/2014/04/15/ecal-students-interactive-products-milan/
Om weer terug te gaan naar een product dat direct beweging stimuleert is deze klok een goed voorbeeld. Deze klok reageert op de bewegingen van een persoon. De bewegingen van de armen zijn leidend voor de wijzers van de klok. Is de persoon weg, dan gaat de klok terug in zijn oorspronkelijke functie. Interactive producten kunnen een geheel nieuw onderdeel worden in de interieurarchitectuur.
i29, Room on the roof, http://design-milk.com/artists-retreat-built-within-rooftop-tower/
Het lichamelijke bewegen kan in het interieur ook op een speelse manier worden toegepast. Dit restaurant, Fiii Fun House, is gericht op ouders met kinderen. Niet alleen de kinderen mogen spelen, ook de volwassenen kunnen weer even kind zijn. In plaats van stoelen zijn schommels gebruikt, dit zorgt voor een hele nieuwe beleving van eten.
Iris Cantante, Fiii Fun House, http://www.dezeen.com/2015/02/20/fiii-fun-house-cafe-buenos-aires-iris-cantante-wooden-swing-seats/ 12
De trap is niet alleen een interieurelement. Het kan op zich zelf ook architectuur zijn. Deze trap lijkt een heel gebouw, maar het is een uitzichttoren. Er kan aan alle kanten op verschillende hoogtes naar de omgeving worden gekeken. De trap als route en leidend naar de verschillende balustrades. Ben je nieuwsgierig naar een andere uitkijkpunt dan moet je toch echt even een treetje hoger pakken.
Supermachine studio, Cal Tower, http://www.dezeen.com/2015/02/09/supermachine-studio-staircase-viewpoint-tower-park-thailand-the-labyrinth/ INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
Voor de toekomst: vernieuwing door verandering
José koers 1990 geboren Kampen, Nederland
Opleidingen HAVO Ichthus College, Kampen Deltion College, manager Wonen, Zwolle ArtEZ interieurvormgever AD, Zwolle ArtEZ interieurarchitect BA, Zwolle 2015 werkzaam bij Studio Groen + Schild
Bron: Nico van Maanen
Dit pand, De Verandering, zou weleens de oplossing kunnen zijn voor de opkomende groei van leegstaande winkels. De Verandering staat in de Sassenstraat in Zwolle en was één van die leegstaande winkelpanden. Met de nieuwe invulling, een ontwerp van José Koers, biedt het een plek aan kleine lokale ondernemers uit de directe omgeving. De consument krijgt door het aanbod, vergelijkbaar als op internet, steeds wisselende en vernieuwende producten en diensten.
Vernieuwing door verandering Het concept voor het ontwerp is bedacht door José Koers, een beginnend interieurarchitect met een interesse voor tijdelijkheid in interieurs. Tijdelijkheid is terug te zien in het ontwerp voor het pand in de Sassentraat. Het pand biedt ruimte aan steeds veranderende functies en veranderingen in het interieur. Dit sluit aan bij de doelgroep; jongeren in de leeftijd van 20-30 jaar. Deze leeftijdscategorie is opgegroeid met een steeds weer veranderde omgeving zoals onder andere de snelheid van internet en social media. Een hedendaagse jongere heeft 14
wisselende interesses die in een sneltreinvaart komen en gaan. Dit zie je terug in het pand. De Verandering gaat steeds vernieuwing aan, door de functies die inhoudelijk kunnen veranderen en door de volumes die in uiterlijk veranderen. Functies De functies in De Verandering sluiten aan op de wisselende interesses van de jongeren. Zo is er een galerie, een arbeidsbureau, een gezondheidscentrum en een hotel. Inhoudelijk kunnen deze functies veranderen, zo heeft de galerie een mogelijkheid tot het geven van modeshows en tot het presteren
Leegstand in de Sassenstraat.
INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
Hotel
Gezondheidscentrum
Arbeidsbureau
Doorsnede van het pand met de verschillende volumes in beeld.
16
Galerie INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
Tweede verdieping
Arbeidsbureau met gebreidde wollen wanden.
van fotografie. Het arbeidsbureau kan als flexwerkplek dienen maar kan ook als ruimte voor het geven van een workshop. In het gezondheidscentrum kan de ene dag een fysiotherapeut zitten en de volgende dag zijn er trainingen voor een betere werkhouding op kantoren. De hotelkamers kunnen aangepast worden in formaat, zo kan er een grotere slaapzaal gecreëerd worden door tussenwanden weg te halen of deze juist plaatsen voor kleinere kamers. Al deze functies lijken door hun grootte niet samen in één pand te passen, maar door alleen kleinschalige lokale ondernemers te benaderen, is dit geen probleem. De keuze om juist uiteenlopende functies bij elkaar te zetten in het pand zorgt José Koers voor een vernieuwende invulling. Ontwerp In het ontwerp van De Verandering zijn voor de vier functies (een galerie, een arbeidsbureau, een gezondheidscentrum en een hotel),
volumes in het pand geplaatst. De doorsnede van het gebouw laat zien dat elke volume een verdieping van het pand doorbreekt. Elke volume heeft zijn eigen functie, eigen materiaal en kan zijn eigen vorm aannemen. Om te beginnen bij de begane grond, hier bevindt zich de galerie. De galerie is gevormd door acrylaatstaven. De staven geven allerlei kleuren weer door de LEDverlichting die onder de staven bevestigd is. Op deze manier kan de galerie zijn eigen sfeer aangeven door gekleurd licht. Op de eerste verdieping bevindt zich het gezondheidscentrum. De volume van het gezondheidscentrum is gemaakt van semitransparant glas en breekt door de achtergevel van het pand. Deze doorbreking zorgt voor een grote daglichttoetreding op de verschillende verdiepingen. Het arbeidsbureau bevindt zich ook op de eerste verdieping en is bij de voorgevel gesitueerd. De wanden van deze ruimte zijn gebreid wol, een ongebruikelijk materiaal 18
voor wanden, maar het is zeer aangenaam. De breisels zijn aan een rail gemonteerd en daardoor kan bepaald worden hoeveel privacy deze ruimte nodig heeft. Bijzonder is dat deze wanden tegelijkertijd de rugleuning van de zitplekken zijn. De vloer is verdiept en zorgt ervoor dat de bestaande vloer het zitvlak wordt. De hotelfunctie bevindt zich op de tweede verdieping, maar is door een loopbrug al te zien vanaf de eerste verdieping. De hotelkamers zijn zo gesitueerd dat elke kamer een wand heeft die naar de loopbrug gericht is. Deze wanden zijn van glas en zorgen ervoor dat de hotelkamers als toonkamers gepresenteerd zijn. De hotelkamers zijn door studenten en beginnend ontwerpers ingericht, zo krijgen ze een plek om zichzelf te presenteren. Om hotelgasten toch wat privacy te geven, zijn er semitransparante gordijnen die door meerdere lagen voor dichtheid zorgt. Hoe meer gordijnen er dicht worden gedaan, hoe meer privacy ontstaat.
Eerste verdieping
Begane grond Bron * INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
In detailering wordt onderscheid gemaakt in bestaand en nieuw.
Hotelkamers ontworpen door studenten.
Toekomst Dat dit pand een ontwerp is van José Koers, zien we wel. Haar handtekening is goed terug te zien in de materialisering van de verschillende ruimtes in het pand. De semitransparante ruimtes zorgen voor een spel van licht en schaduw. Kunstlicht en daglicht wisselen elkaar af, hierdoor krijgt het pand een lichte en frisse uitstraling. Dat we dit terug zullen zien is nog niet zeker, wel dat we een ontwerp van José Koers zullen zien. Ze is op dit moment bezig met een ontwerp voor de Koepelgevangenis in Arnhem. We zijn benieuwd!
Leegstand binnenstad Zwolle Steeds meer panden in winkelstraten komen leeg te staan. In Zwolle is het aantal leegstaande winkels tot nu toe minder dan in andere grote steden. Uit onderzoek van onderzoeksbureau Lotus blijkt dat er in Zwolle 6,9% winkels leeg staan. Het is een stijging sinds begin 2014. Hoe komt het dat er steeds meer panden leeg komen te staan? Lotus verklaard dat het komt door de verdwijning van videotheken, softwarewinkels en reisbureaus. Verder zien veel mensen het komen door het internet en vooral de online winkels. In de straten in Zwolle, de Diezerstraat, Sassenstraat en de
Thomas a Kempisstraat zijn de meeste leegstaande winkels te zien. Kenmerkend aan deze leegstaande winkels is dat het ook voor langere duur is, vaak is de leegstand van korte duur en wordt deze snel weer opgevuld. Het grote nadeel van leegstand is de sfeer die het de stad geeft. De leegstand bevindt zich in de binnenstad het geeft een gevoel van leegte terwijl de binnenstad vaak door bezoekers als bruisend ervaren moet worden. De economie wordt slechter, doordat toeristen en dagjesmensen de stad als minder aantrekkelijk ervaren. Niet alleen voor de consument is het onaantrekkelijk de nieuwe ondernemer wil niet in
Meer informatie:
Bron* Afbeeldingen in dit artikel zijn tenzij anders gemeld van José Koers Tekst: José Koers
Galerie met gekleurde LEDverlichting. 20
INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
een straat komen waar weinig winkels ingevuld zijn. Een uitspraak van Frank Futselaar fractievoorzitter van de SP in gemeenteraad Zwolle over de leegstand in de Zwolse binnenstad: ‘Helaas zien we in de Zwolse binnenstad relatief weinig kleinere zelfstandige ondernemers, waardoor filialen van landelijke bedrijven de boventoon voeren. Kennelijk blijft de binnenstad voor veel ondernemers onbetaalbaar, ondanks de leegstand. Meer diversiteit in het winkelaanbod zou de stad ten goede komen. Bron: http://www.leegstandswetverhuur.nl/89nieuws/136-actie-tegen-leegstand-binnenstadzwolle https://www.weblogzwolle.nl 10-112014, geraadpleegd op 23 april ‘15
22
INTERIEURARCHITECTUURMAGAZINE
Tekst en beeldredactie: JosĂŠ Koers Dit magazine is in opdracht van Caroline Kruijt voor de collegereeks documentatie & publicatie, ArtEZ Academie van Bouwkunst