PUUR 1.
Copyright © 2015 Roos Limbeek Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Mei 2015 rooslimbeek@hotmail.com PUUR magazine Wijnhuisstraat 2 7491MD Delden Met dank aan: José Koers
Caroline Kruit Publicatie design Roos Limbeek Cover foto Frixics
2.
04 REPORTAGE 06 BOEK RECENSIE 14 BEELDRAPPORTAGE 16 INFOGRAPHIC 22 INTERVIEW
3.
4.
Foto: Roos Limbeek, Evrim Merhababen, Kim Waninge
ROOS LIMBEEK Wanneer wist je dat je interieurarchitect wilde worden? Toen ik klein was, had ik al de neiging om bij anderen in huis de bank of dergelijk te verplaatsen. Ik vond het ook erg leuk om the Sims te spelen, vooral het bouwen en het inrichten. Tijdens de opleiding bouwkunde op Windesheim in Zwolle had ik in de eerste jaren het idee dat ik interieurarchitect wilde worden. .
Door José Koers 11 september 2014
Over welk onderdeel van het vakgebied interieurarchitectuur ben je het meest enthousiast ? De psychologie van de ruimte, het gedrag van de mensen kunnen beïnvloeden via ruimte. Vooral het concept ontwikkelen en het ontwerpen zelf vind ik erg interessant.
argumenten. De keuzes die ik gemaakt heb wil ik goed kunnen verantwoorden.
3. Welk zintuig vind je het belangrijkst, wanneer je een gebouw bezoekt? Zien wanneer je ontwerpt? Gevoel
Welk bureau zou je het liefst aan de slag gaan met je diploma op zak? Geen idee, in ieder geval niet te klein. Ik hou van mensen om mij heen. De opdrachten die het bureau heeft mogen een combinatie zijn van commerciële en sociale opdrachten zijn. Bijvoorbeeld restaurants en winkels en ziekenhuizen en verzorgingstehuizen.
Hoe overtuig je je opdrachtgever/ docent van de kracht van je ontwerp? Een duidelijk verhaal, onderbouwend met sterke
Wat onderscheid jou in het vakgebied (wat is jou visie)? Ik wil mij vooral richten op de gebruiker. Het onderscheidende moet ik nog vormen. 5.
6.
Foto: Roos Limbeek
NORTH ATLANTIC HOUSE A&R architecten hebben de prijsvraag met hun ontwerp voor het nieuwe North Atlantic House in Kopenhagen gewonnen. Centraal gelegen in de stad is het North Atlantic House een belangrijke thuis basis voor de cultuur uit Groenland, IJsland en de Faerรถer. Het gebouw wordt ervaren als een samengestelde structuur met verschillende functies als expositieruimte, winkel, restaurant, conferentie, verenigingslokalen en kantoren. Dit maakt het gebouw een Noord-Atlantische stad in de stad. Aan het begin van 2014 werd er een prijsvraag uitgeschreven voor een nieuwe huisvesting voor de drie landen organisatie. Dat het North Atlantici House in het centrum van Kopenhagen moest blijven was duidelijk. Niet alleen was dit al vele jaren de locatie van de organisatie. Maar ook de centrale ligging en de bereikbaarheid waren belangrijk. Het nieuwe North Atlantic House is een onderdeel van het her ontwikkelde stadsdeel Christianshavn. Dat ontwikkeld wordt als onderdeel van een breder masterplan. Vanuit de Nyhavn in Kopenhagen word een nieuwe burg gebouwd over de Sont. Aan de andere de andere kant van de Sont ligt een masterplan, voor ontwikkeling van het gebied.
Competitie Aan het begin van 2014 werden tien architectenbureaus uitgenodigd om een ontwerp te maken voor het nieuwe onderkomen van de NAH (North Atlantic House) organisatie. Eind 2014 is er definitief gekozen voor het ontwerp van Amber Peters en Roos Limbeek. In hun ontwerp hebben ze de verschillende landen en culturen een eigen plek gegeven. Het project is gebaseerd op een diep begrip van de cultuur en identiteit van de drie NoordAtlantische landen. Het gebouw is ontworpen als een dorp van huizen in een landschap. De ruimte rondom de huizen vormt het centrale plein waaraan zich verschillende functies bevinden. 7.
Het bestaande gebouw is een oud maritiem pakhuis uit 1767 in de buurt van het centrum van Kopenhagen. Het pakhuis lag aan de Grønlandske Handelsplads, die 200 jaar lang het centrum was voor de handel van en naar de Faeröer, IJsland en Groenland. Droge vis, gezouten haring, walvis Huisvesting analyse olie en huiden behoren tot de Landschap goederen die werdenanalyse opgeslagen GROENLAND in de magazijnen. Vervolgens
IJSLAND IJSLAND
GROENLAND
Groenland
8.
kon het verkocht worden op de Europese markten. simpel ontwerpen Omdat het huidige gebouw niet meer aan de hedendaagse eisen voldoet, zal er nieuwbouw plaats vinden. Voor de architecten Amber Peters en Roos Limbeek van A&R architecten heeft de opdracht niet alleen een professionele insteek maar ook een persoonlijke. Ze hebben beiden door de jaren heen een voorliefde ontwikkeld voor Scandinavië. De eerste ontwerptekeningen voor NAH laten een simpele gebouwsvorm zien die een duidelijke verwijzing is naar de bestaande zadeldaken op de locatie. De gevel is gebaseerd op een schild dat bescherming vormt EILANDEN voor de FAERoER binnen gelegen functies.
FAERoER EILANDEN
Faeröer
Foto: Roos Limbeek
Hartje Kopenhagen Het huidige gebouw van het NAH ligt in het stadsdeel Christianshavn. De locatie van de nieuwbouw ligt naast het bestaande gebouw. Om het stadsdeel Christianshavn beter te verbinden met het centrum, wordt een nieuwe brug gebouwd over de Sont. De brug en het nieuwe NAH zijn onderdelen van een groter masterplan.
HWA Detail
Het gebouw is opgebouwd uit een houtskeletbouw. Houtskeletbouw, ook wel afgekort als HSB, is het toepassen van een houten draagconstructie (skelet of frame) in een gebouw. Houtskeletbouw wordt vaak toegepast in gebieden waar veel hout beschikbaar is, of gebieden die niet over voldoende steenachtige materialen beschikken. Geografisch gezien is er dan ook sprake van een sterke spreiding van houtskeletbouw als constructiemethode. Zo is 90 % van alle woonhuizen in Canada en de Verenigde Staten opgetrokken in houtskeletbouw.
Ook in ScandinaviĂŤ en Midden-Europa is veel hout beschikbaar en isoleert het relatief goed. Omdat de gevel een doorlopende schild moest vormen, was het voor het ontwerp belangrijk dat ze niet echt onderbroken werd. Voor verdiepte hemel water afvoer gekozen. Deze valt bij dit ontwerp helemaal weg omdat hij is afgewerkt met een klep. Met het zelfde uiterlijk als het dak. Door de toegevoegde scharnieren kan rooster makkelijke omhoog geplaatst worden bij onderhoudswerkzaamheden.
9.
visie
VIKINGEN
SYMBOLEN
SCHILD
BOOT
MYTHOLOGIE
BESCHERMIMG
CONSTRUCTIE EN ONTWERP
10.
gebruik van unieke materialen. De gebruikte materialen zijn hout, ruwe beton en drijfhout uit de IJslandse kusten. De materialen creëren een levendige, warme en speelse omgeving voor de vele functies van het gebouw. Mini huizen Vanuit de entree betreedt de bezoeker de open binnenplaats in het midden van het gebouw, omringd door de losse huizen die los staan van de gevel. De bezoeker word vervolgende over trappen en loopbruggen door de verschillende huizen geleid. Door het gebruik van verschillende stijgpunten en verschillende loopbrugen is er een vrije routing in het gebouw. De bezoeker kan zelf bepalen hoe hij door het gebouw beweegt.
Foto: Roos Limbeek
Deze is gevel is over de constructieribben heen gevouwen. In een interview geeft Roos dan ook aan dat het constructie principe geïnspireerd is op en oude Vikingen boten. “Wij waren geïnspireerd door de geschiedenis van de drie landen, en zagen als overeenkomst de Vikingen. Hun slimme en vooruitstrevende boten waren voor die tijd uniek. Voor ons een mooi uitgangspunt om te gebruiken.” Het gebouw heeft een duidelijke verwijzing naar de huizen met schuine daken van de Scandinavische landen, en het landschap verwijst naar de rotsformaties van de drie landen en de dramatische landschap. Het gebouw biedt een ruimte waarop de verschillende diensten zijn aangesloten. Dit alles op een natuurlijke en creatieve manier met
Ontwerp SCHILD
Visie
11.
COPENHAGEN
juryrapport Naast de benodigde ruimte binnen hebben de architecten de buitenruimte ook bij het ontwerp weten te betrekken. De locatie aan de Sont zorgde voor een ruimtelijk uitzicht en een grote buiten ruimte met een stedelijke allure. Een plek waar het gebouw en de omgeving samen komen.
12.
De jury benadrukte in het juryrapport dat het gebouw ‘zich ontvouwt en een spannend en verleidelijk landschap vormt. Waarin het spelen met unieke materialen fungeert ook als generator voor de gemeenschap tussen de Scandinavische landen. Dit in een vorm en de uitdrukkelijke van één architectonische kader rond de gemeenschap. Het object toont de relaties tussen traditie, cultuur, heden en toekomst. Dit gebeurt in een architectuur die humanistisch is in zijn benadering. En uiteindelijk planten de architecten hun handtekening met dit icoon aan de waterlijn’. De bouw van NAH zal medio 2015 starten en de bouwkundige oplevering word in 2016 verwacht.
Foto: Roos Limbeek
Het gebouw heeft een plattegrond van 42m bij 26m en vijf vloerniveaus: waarvan een ondergronds en vier bovengronds. De hoogte van het gebouw vanaf het maaiveld is 20m. Het vloeroppervlak bestrijkt ruim 3500 m2. Hiervan is ruwweg een vierde tentoonstellingsruimte. Nog een vierde is voor commerciële ruimten en auditoria. En de overige ruimte zijn voor de kantoren en conservatieruimten.
Ontwerp
13.
14.
Foto: jobjorisenmarieke
BOEKRECENSIE HOW THE CITY MOVED TO MR. SUN In de komende twintig jaar verhuizen zo’n 300 miljoen Chinese dorpelingen naar de stad, waar ze de grootste stedelijke samenleving vormen die de wereld ooit heeft gezien. Kleine steden in Centraalen West-China transformeren zich in razend tempo tot gigantische steden met miljoenen inwoners. Hoewel ze in omvang wereldsteden als Rio de Janeiro, Londen en Moskou voorbijstreven, zijn ze nog vrijwel onbekend in de rest van de wereld.In “How the city moved to Mr Sun” word er een licht geschenen op deze onbekende megasteden in midden China. .
...
..
China’s new magacities | Michiel Hulshof, Daan Roggeveen | €37,50 Paperback | 340 blz. | Verschenen: September 2011 | Uitgeverij SUN Dit is een uitstekend boek over China’s megasteden, met de nadruk op het westen van het land. Het boek geeft een goede kijk op de groei die de steden doormaken en beschrijft tot in detail de mensen die worden meegezogen in de megasteden. De auteurs hebben mensen geïnterviewd die betrokken zijn bij de bouw van de Chinese steden uit alle lagen van de bevolking. Boeren die hun huizen afbreken om hun eigen wolkenkrabbers te bouwen, die op hun beurt weer worden gesloopt door stadsbestuurders onder het mom van de vooruitgang. Architecten, die klagen dat de steden sneller groeien dan zij ze kunnen ontwerpen. En Chinese officials, die opmerkelijk openhartig zijn over de schaduwzijden van
het succes. Het verhaal wordt bekrachtigt met prachtige foto’s. Omdat de auteurs een architect en een journalist zijn, geeft het boek een andere kijk op het onderwerp dan in andere literatuur. Wel blijft het een raadsel wat Hulshof en Roggeveen nu zelf vinden van alle ontwikkelingen. Het boek begint en eindigt behoorlijk abrupt. Het vijf pagina tellende nawoord bestaat bijna geheel uit bedankjes, terwijl je als lezer na 300 pagina’s toch wel benieuwd bent of het overal succesvol is en hoe lang het zo door kan gaan. Toch blijft het boek absoluut de moeite waard om te lezen, zeker voor iedereen die geïnteresseerd is in de echte gang van zaken in de megasteden in China. 15.
16.
Foto: Sarka Babicka
SENSORY BRANDING Als je er goed over nadenkt is het logisch. Een mens kan voelen, ruiken, proeven, horen en zien. Dus de beste manier om je product te marketen is alle zintuigen te prikkelen. Toch wordt tegenwoordig het koopgedrag van de consument voornamelijk be誰nvloedt door passieve informatie zoals beeld, geluid en licht. Huidige marketeers richten zich echter vooralsnog op slechts twee zintuigen: horen en zien. Mensen worden gebombardeerd met vooral visuele advertenties, ze kunnen de veelheid aan beelden niet altijd verwerken. 83% van de commerci谷le communicatie richt zich op onze ogen. De andere zintuigen, tast, smaak, geur en geluid worden nauwelijks gebruikt in de marketing. En dat terwijl 75% van onze emoties zijn gebaseerd op wat we ruiken in plaats van wat we zien en horen. Het koopproces van consumenten wordt grotendeels gestuurd door emotie: Kopen = Emotie. Ondanks dat we denken rationele beslissingen te maken wanneer we bijvoorbeeld boodschappen doen, worden we onbewust geleid door onze emoties. Dus op welke manier kan geur de beleving van een winkel in de toekomst be誰nvloeden? Kleur, vormgeving , geluid en inrichting maken een winkelervaring
zo aangenaam mogelijk. Maar ook geur kan de winkelbelevin en stemming sterk bepalen. Zo blijkt chocoladegeur ervoor te zorgen dat mensen meer kookboeken en romantische literatuur kopen. De invloed van geur is belangrijke dan vaak wordt gedacht. Op wetenschappelijk niveau zijn er duidelijke aanwijzingen dat geuren de ervaring of het gedrag van consumenten kunnen be誰nvloeden. 1995, Mitchell et al. stellen dat de kracht van het effect van omgevingsgeur gebaseerd is op het feit dat het zintuig geur van alle zintuigen wordt gezien als de dichtstbijzijnde connectie met het emotionele centrum van de hersenen. Bovendien houdt het geurgeheugen langer stand dan het visueel geheugen. 17.
Foto: Oliver Perrott
Eigenlijk kunnen we niet ontsnappen aan deze aanvallen op onze neus. En een aantal ondernemers die de gunstige werking van geur al vanzelf ondervinden zijn bijvoorbeeld bakkers, bloemisten of nootjeszaken. De geur van versgebakken brood kan iemand eraan herinneren om het te kopen of gewoon zin in brood opwekken. Daarom denk ik dat Sensory branding een belangrijke marketing techniek gaat worden in de toekomst.
18.
Foto: Marco Derksen http://nl.freepik.com/vrije-photo/lucifers--vuur--brandende-lucifer--lichtere_474035.htmw, Kevin Lynch, Ashley Manila ,Sami Tamimi
Bij het Spoorwegmuseum in Utrecht word de geur van ijzer, steenkool en hout verspreid om de belevingswaarde te vergroten. Maar ook de Efteling heeft de invloed van geur goed begrepen. In het Sprookjesbos ruik je onder andere de zwavelstokjes bij het gelijknamige sprookje. Geuren kunnen ook worden gebruikt om negatieve associaties te vervangen voor neutrale of positieve associaties. Bij restaurants worden Sensory branding al gebruikt om eetlust op te wekken, en klanten te trekken. Een goed voorbeeld hiervan is de la Place. Hier proberen ze de consument te overtuigen om iets te eten. Dit doen ze niet door het visueel aantrekkelijk te maken. Maar hier speelt de geur van het voedsel minstens zo grote rol. Je kunt namelijk geen honger hebben. Maar als je de geur van voedsel ruikt, maken je hersenen automatisch de connectie met het zelf eten. Het onder bewuste is dan ook een belangrijk onderdeel van Sensory branding.
19.
Het gebruik van Sensory branding blijft achter bij de meeste winkels. Een aantal winkels die al wel gebruik maken van Sensory branding zijn Starbucks, Body shop en Scots and Soda. Neem nu bijvoorbeeld die laatste. De Nederlandse bedrijf dat een duidelijke visie heeft over zijn winkel beleving. De winkels zien er dan ook niet alleen top gestijld uit maar in deze winkels hangt ook een herkenbare geur. Doordat ze geur ook in de kleding zit word je als het iets van het werk aantrekt direct weer terug getrokken naar het moment in de winkel. 20.
Foto: JoaquĂn Torres, Kvtes, Barbaragateau, Glamshops.ro
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat een geur de beleving van een winkel een enorme boost kan geven 1999,Bone & Ellen, hebben in een gesimuleerde retail omgeving onderzoek gedaan naar de invloed van geuren op de gemoedstoestand van consumenten. Zij hebben ontdekt dat prettige omgevingsgeuren leiden tot een goed humeur, met als gevolg dat respondenten de winkel positiever beoordeelden en een hoger toenaderingsgedrag vertoonden.
Foto: Bakehouse
De geur mogelijkheden zijn natuurlijk eindeloos en er moest dan ook goed gekeken worden naar welke geur bij het bedrijf past. Maar een geur kan beleving van een winkel absoluut verbeter. Dus als je in de toekomst aan het winkelen bent zullen meer winkels je naar binnen trekken door de subtiele aroma’s van sinaasappel, zeelucht of vers gemaaid gras welke je niet kunt weerstaan. Het is duidelijk, reuk is nauw verbonden met onze ervaringen van merken en producten en steeds meer marketeers zullen het krachtige effect van geur gaan gebruiken.
21.
22.
Foto:Foto: irisvanherpen.com irisvanherpen.com
22.
VANHERPEN HERPEN IRIRISISVAN Iris van Herpen staat voor een wisselwerking tussen vakmanschap
Iris van Herpen staat voor een wisselwerking tussen vakmanschap en innovatie in techniek en materialen. Ze heeft een moderne visie en innovatie in techniek en materialen. Ze heeft een moderne visie op Haute Couture, en ze combineert fijne handwerk technieken met op Haute Couture, en ze combineert fijne handwerk technieken met de digitale technologie. Van Herpen’s mode is krachtige en ze zoekt de digitale technologie. Van Herpen’s mode is krachtige en ze zoekt deextreme extremetegenstelling tegenstelling tussen schoonheid en regeneratie. de tussen schoonheid en regeneratie. Het Het haarunieke unieke manier realiteit opnieuw te evalueren isishaar manier omom de de realiteit opnieuw te evalueren en deen de individualiteit te onderstrepen . individualiteit te onderstrepen . .
irisvanherpen.com tekst:tekst: irisvanherpen.com
.
Deessentie essentievan van Herpen uitdrukt Het Het dragen van kleding dragen van kleding zorgt zorgt voor voor De Herpen uitdrukt spannende en dwingende het het karakter karakterenenemoties emotiesvanvan een een spannende en dwingende van van zelfexpressie. ‘Vorm‘Vorm een een vrouw vrouwenende devorm vormvanvan vormvorm zelfexpressie. functie’ is niet het het vrouwelijke vrouwelijkelichaam lichaamdetail detail volgtvolgt functie’ is een niet slogan een slogan ik hetikeens. Integendeel, verlengen. hethet oude verlengen.ZeZemengt mengt oude waarmee waarmee het eens. Integendeel, ik vind dat vormt een aanvulling is vakmanschap met innovatie vakmanschap met innovatie ik vind dat vormt een aanvulling is op en veranderend het lichaam. technieken en materialen. technieken en materialen. op en veranderend het lichaam. Beweging is essentieel voor voor het het Beweging is essentieel “Voor mij is de mode is een lichaam, en is net zo belangrijk in “Voor mij is de mode is een lichaam, en is net zo belangrijk in mijn werk. Door vorm, structuur uiting van kunst die zeer dicht uiting van kunst die zeer dicht mijn werk. Door vorm, structuur gerelateerd is aan mij en aan en materialen samen te brengen gerelateerd is aan mij en aan en materialen samen te brengen op een nieuwe manier, ik probeer mijn lichaam. Ik zie het als mijn lichaam. Ik zie het als op een nieuwe manier, ik probeer het te suggereren en realiseren mijn uitdrukking van identiteit mijn uitdrukking identiteit van het suggereren en realiseren eenteoptimale spanning en gecombineerd met van verlangen, gecombineerd met verlangen, van een optimale spanning en beweging. “ stemmingen en culturele setting. en culturele setting. beweging. “ Instemmingen al mijn werk probeer ik duidelijk al mijndat werk probeer ik duidelijk Iris haar ontwerpen vereisen teInmaken mode een artistieke te makenis,dathet mode eenen artistieke Iris een haarunieke ontwerpen vereisen telkens behandeling expressie tonen het materiaaleen of zelfs het creëren dragen van is, de het kunst, en en niet het van telkens expressie tonen unieke behandeling geheel nieuwe materialen. alleen eenvan functioneel en zonder dragen de kunst, en niet van van materiaal of zelfs het creëren Om deze reden kiest Van inhoud of commercieel instrument. alleen een functioneel en zonder van geheel nieuwe Herpen materialen. graag interdisciplinair Met mijn of werk ben ik van instrument. plan om inhoud commercieel Omvoor dezeeen reden kiest Van Herpen andere teMet laten zien dat ben modeik zeker een om onderzoeken mijn werk van plan graag voor met een interdisciplinair en wetenschappers. toegevoegde kan hebben te laten zienwaarde dat mode zeker een kunstenaars onderzoeken met andere voor de wereld. toegevoegde waarde kan hebben voor de wereld.
kunstenaars en wetenschappers.
23.
23.
Heeft Iris van Herpen tijdens een fashionshow in Amsterdam metaal gebruikt in haar ontwerpen?
showlocatie Westergasfabriek AMSterdam
Metaalgebruik tijdens fashionshows Hoofdmateriaal
Collectie onderdeel
Constructie materiaal
juli 2010 Januari 2009
Crystallization
www.irisvanherpen.com 24.
Mummification
juli 2008
Refinery Smoke
Januari 2008 juli 2007 Chemical Crows
Fragile Futurity Roos Limbeek
Foto: irisvanherpen.com
Niet gebruikt
SYNESTHESIA Synaesthesia is een neurologische aandoening die resulteert in een combinatie van zintuiglijke waarnemingen. Synesthesia is een extreme gevoeligheid van het lichaam, waardoor de zintuigen samenvoegen. Mensen die deze ‘afwijking’ zijn eigenlijk leven in een constante natuurlijke trip. In deze collectie heeft Iris het lichaam benaderd als een manipulatieve, gevoelig en kwetsbaar object door het vergroten van delen van het lichaam door middel van transparantie, beweging en extreme herhaling.
Fotos en tekst: irisvanherpen.com
CHEMICAL CROWS Een groep kraaien die rond Van Herpen’s wonen, associatie ze met zwarte magie en alchemie. Crows staan bekend om hun intelligentie, voorliefde voor schitterende voorwerpen, en zijn van oudsher geassocieerd met geheimhouding en symboliek. Van Herpen deelt met alchemisten een passie voor de controle en transmuteren materialen. De zoektocht van de alchemisten om ‘alle metalen in goud te veranderen met behulp van de juiste chemicaliën, gaf Iris het idee om de actieve en mysterieuze kraaien veranderen in goud en met de realiteit van de materiële controle te manipuleren.
25.