Φύλλο Νο 338 | 10 ΙΟΥΝΗ 2015 | Κυκλοφορεί κάθε δεύτερη Τετάρτη | 2€
Δεκαπενθήµερη εφηµερίδα για το ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ | www.dea.org.gr
Ρήξη για να υπερασπιστούµε το πρόγραµµά µας
70 χρόνια από το θάνατο του Άρη Βελουχιώτη
Εκλογές στην Τουρκία: Τέλος εποχής
Σελ. 10-11
Σελ. 14
Σελ. 18
Η TTIP και ο καπιταλιστικός ολοκληρωτισµός της ΕΕ Σελ. 12, 13
ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΕΚΒΙΑΣΜΟΥΣ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ ΚΑΘΑΡΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΡΕΙΑΣ
Ι Χ Ο τ τσο Σκί
ου
Πέ
υ τρο
Ζ ερ
βού
2
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Της σύνταξης...
ΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑΡΙΣΤΕΡΑΕΡΓΑΤΙΚΗΑ
Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση οφείλουν να βρουν τη δύναµη να πουν –έστω και τώρα– ένα καθαρό και δυνατό ΟΧΙ στους εκβιασµούς των δανειστών. Η πρόταση των «θεσµών» είναι µια αγρίως ενισχυµένη εκδοχή της υπερλιτότητας που έχουν διαµορφώσει τα Μνηµόνια 1 και 2. Πρέπει µέχρι τέλους να απορριφθεί, είτε σερβιριστεί ως αυτούσια είτε έρθει τελικά µε κάποια «ενδιάµεση» µορφή. Η απάντηση σε αυτή την πρόταση δεν µπορεί να είναι το 47 σελίδων «πόνηµα»-συµβιβασµός µεταξύ των κυβερνητικών θέσεων και των προτάσεων των «θεσµών» κατά τις διαπραγµατεύσεις. Είναι ένα πρόγραµµα που διαιωνίζει τη σηµερινή κατάσταση των πραγµάτων (µε λίγο περισσότερο ΦΠΑ και µε ΕΝΦΙΑ), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσµευτεί για την ανατροπή της. Ένα τέτοιο πρόγραµµα δεν είναι δυνατόν να υπηρετηθεί µεσοµακροπρόθεσµα από ένα ριζοσπαστικό-αριστερό κόµµα και από µιαν κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Αν υιοθετηθεί, ανοίγει το δρόµο για ανεξέλεγκτες, δεξιόστροφες πολιτικές εξελίξεις. Σήµερα γίνεται σαφές –όπως κάποιοι από νωρίτερα ισχυριστήκαµε– ότι η στρατηγική των διαπραγµατεύσεων ήταν αδιέξοδη. ∆εν υπάρχει –ούτε ήταν δυνατόν να υπάρξει– συναίνεση των «θεσµών» σε πολιτική αντιλιτότητας, σε αριστερή κυβέρνηση, ακόµα και µε την πιο µετριοπαθή µορφή. Είναι η ώρα της στροφής στις συκοφαντηµένες «µονοµερείς ενέργειες». Στην προσπάθεια επιβολής λύσης στους δανειστές, συνυπολογίζοντας τη διεθνή αλληλεγγύη που θα γίνει πιο δραστήρια µπροστά σε µια ριζοσπαστική στροφή του ΣΥΡΙΖΑ. Στην προσπάθεια ανατροπής του εσωτερικού συσχετισµού των κοινωνικών δυνάµεων. Με µέτρα όπως αυτά που προεκλογικά υποσχεθήκαµε: Είναι η ώρα της νοµοθετικής αποκατάστασης της ισχύος των ΣΣΕ (και όχι κάποιας οµιχλώδους «διαπραγµάτευσης» µε βάση την τεχνογνωσία του ILO). Η ώρα της αποκατάστασης των κατώτατων µισθών και της δέσµευσης για την καταβολή της 13ης σύνταξης στους χαµηλοσυνταξιούχους. Η ώρα της βαριάς φορολογία των κερδών των µεγάλων επιχειρήσεων για να χρηµατοδοτηθεί η σωτηρία των ασφαλιστικών ταµείων και των δηµόσιων νοσοκοµείων. Η ώρα της διακήρυξης του πραγµατικού τέλους της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων. Είναι η ώρα να σπάσει ο συµβιβασµός µε τους τραπεζίτες, τους βιοµήχανους, τους εφοπλιστές. Που αφού την έβγαλαν καθαρή µέσα στην κρίση, τακτοποιούν τώρα τις σχέσεις τους µε τη «νέα κατάσταση», προσπαθώντας να µετατρέψουν τα κυβερνητικά αδιέξοδα σε νέες δικές τους ευκαιρίες. Με διακηρυγµένο –µέσω ΜΜΕ– στόχο να ξεφορτωθούν αυτή την «αταίριαστη» κατάσταση το ταχύτερο δυνατόν. Η ρήξη µε τους δανειστές, η στάση πληρωµών και η απονοµιµοποίηση του χρέους, η έναρξη µιας συγκεκριµένης αντικαπιταλιστικής πολιτικής µε βάση το προεκλογικό πρόγραµµα, είναι η µόνη διέξοδος από το βάλτο. Είναι η µόνη οδός υπεράσπισης της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, υπεράσπισης της µαζικής ελπίδας που εκδηλώθηκε στις 25 Γενάρη.
10 ΙΟΥΝΗ 2015
Η συστηµική προοπτική της εθνικής ενότητας Του Αντώνη Νταβανέλου
Η
ακραία επιθετικότητα των δανειστών αλλά και οι υποχωρήσεις της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ –µε τον εγκλωβισµό στη συµφωνία της 20ής Φλεβάρη και την αδιέξοδη επιµονή σε «λύση» διά των διαπραγµατεύσεων– δηµιουργούν ευκαιρίες πολιτικής αντεπίθεσης στο πολιτικό προσωπικό που ηττήθηκε στις 25 Γενάρη. Το Ποτάµι αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή της γραµµής «συµφωνία πάση θυσία» µε τους δανειστές. Αξιοποιώντας την πίεση του ντόπιου καθεστωτικού συστήµατος, προβάλλει προκλητικά το σενάριο «εκκαθάρισης» των ριζοσπαστικών απόψεων και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, αντιπαραθέτοντας τη δική του διαθεσιµότητα για µια προς τα δεξιά «διεύρυνση» της κυβέρνησης. Ασφαλώς µια τέτοια «λύση» δεν θα είναι –ακόµα και για όσους τη σχεδιάζουν– παρά προσωρινή: οι νεοφιλελεύθεροι φαφλατάδες του Στ. Θεοδωράκη έχουν αξία µόνον ως προποµποί µιας γενικότερης στροφής προς τα σενάρια ευρύτερης εθνικής ενότητας. Αυτό φάνηκε στην πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή, µαζί µε τις αντίστοιχες προετοιµασίες των άλλων, των σοβαρότερων παικτών:
Σαµαράς
Ο Σαµαράς, απαιτώντας αµέσως την υπογραφή συµφωνίας, παρουσίασε επισήµως την πολιτική της «µεγάλης συνεννόησης». Είναι φανερή η αναφορά στον γερµανικό «µεγάλο συνασπισµό», στη συγκυβέρνηση χριστιανοδηµοκρατών και σοσιαλδηµοκρατών που έθεσε τα θεµέλια για την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισµού. Οι προϋποθέσεις που έθεσε ήταν «µετρηµένες», αλλά επίσης εµβληµατικές, αφού θα συνιστούσαν οµολογία της ήττας της ριζοσπαστικής-αριστερής πολιτικής: Όχι στις συκοφαντίες (κατά του µνηµονιακού πολιτικού προσωπικού) - Όχι στις επαναπροσλήψεις απολυµένων - Όχι άρνηση στις ιδιωτικοποιήσεις. Ο αρχηγός της ∆εξιάς έθεσε στο στόχαστρο τις εκλογές, προσπαθώντας να αποκόψει προκαταβολικά έναν δρόµο διαφυγής-αντεπίθεσης του ΣΥΡΙΖΑ. Θα είναι, προειδοποίησε, µια επιλογή «εµφύλιας πόλωσης». Και µόνο η λέξη «εµφύλιος» από τα χεί-
λη του επικεφαλής της ακροδεξιάς πτέρυγας της Ν∆ έχει απειλητική σηµασία. Με τέτοιες απειλές, µε τη συντονισµένη µε τα ΜΜΕ πίεση για «επιστροφή στην οµαλότητα» των σχέσεων µε τους δανειστές, ο Σαµαράς προσπαθεί να µετατοπίσει τον Α. Τσίπρα στην αυτοκτονική προοπτική µιας συγκυβέρνησης σε νεοµνηµονιακή βάση. Οι κορόνες αυτές δεν ήταν αρκετές, ασφαλώς, για να καλύψουν το γεγονός ότι ο Σαµαράς είναι πλέον καµένο χαρτί για το καθεστώς. Όµως αυτές οι επεξεργασίες από το κόµµα της ∆εξιάς µπορεί να γίνουν πολύ πιο πιεστικές, µέσω µιας νέας
N∆, ΠΑΣΟΚ, Ποτάµι, προσπαθούν να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που δηµιουργούν οι δανειστές. ηγεσίας που δεν θα κουβαλά το βάρος της µεγάλης σύγκρουσης µε τον ΣΥΡΙΖΑ και της ήττας στις εκλογές του Γενάρη. Στο ΠΑΣΟΚ τα προβλήµατα είναι µεγαλύτερα. Οι ευθύνες των ξεσκολισµένων σοσιαλφιλελεύθερων δεν είναι εύκολο να κρυφτούν. Ο Βενιζέλος υποχρεώνεται να αποδεχθεί ότι είναι ηγέτης εν αποδροµή, ενώ η Φώφη Γεννηµατά και οι άλλοι υποψήφιοι είναι ολοφάνερα κατώτεροι των συνθηκών. Παρ’ όλα αυτά, η πασοκική «σχολή» των συµβιβασµών είναι πολύτιµη για το καθεστώς, ειδικά σε εποχές που θα χρειαστεί να βαφτιστεί το κρέας ψάρι. Ήταν χαρακτηριστική η προσπάθεια του Βενιζέλου στη Βουλή να αποκαλύψει ότι οι προτάσεις «αναδιάρθρωσης» του χρέους που περιλαµβάνονται στις 47 σελίδες της κυβερνητικής πρότασης προς τους δανειστές είναι οι... δικές τους επεξεργασίες που εκπονήθηκαν σε συνεργασία µε τη Lazard. Ως προειδοποίηση πρέπει να εκληφθεί από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και η γραµµή της ΧΑ. Ο «φίρερ» της ναζιστικής οργάνωσης, ο Ν. Μιχαλολιάκος, επέλεξε στη Βουλή να περιοριστεί σε µια «αντιπλουτοκρατική» δηµαγωγία, αποφεύγοντας τις συνηθισµένες ρατσιστικές-εθνικι-
στικές αιχµές. Παρά το στρίµωγµα της ΧΑ από το αντιφασιστικό-αντιρατσιστικό κίνηµα, παρά το βάρος των αποκαλύψεων για την εγκληµατική δράση της, η ηγεσία των ναζί ελπίζει στις ευκαιρίες που µπορεί να της δώσει µια διαλυτική κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ, αν αυτός υποχωρήσει άτακτα στην πίεση των δανειστών. Ενδιαφέρον είχε, επίσης, η τοποθέτηση του ΚΚΕ διά του ∆. Κουτσούµπα. Ο γ.γ. του ΚΚΕ «ανοίχτηκε» προς µια ενιαιοµετωπική τακτική προς την κοινωνική και εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ (ελάτε να οργανώσουµε µαζί τους αγώνες ενάντια στη λιτότητα, τους αγώνες στα δηµόσια νοσοκοµεία κ.λπ.). Όµως, αυτό το άνοιγµα παραµένει κουτσό και αδιέξοδο, όσο το ΚΚΕ δεν τολµά να κάνει τη διάκριση του ΣΥΡΙΖΑ από τα αστικά κόµµατα, όσο δεν µπορεί να διαµορφώσει µια τακτική που θα συνυπολογίζει τις βαθιές διαφορές µεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και του στρατοπέδου των Ν∆, ΠΑΣΟΚ, Ποταµιού και σία... Είναι φανερό ότι, αν η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ υποχωρήσει στους εκβιασµούς των δανειστών, ανοίγει το διακόπτη για ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις. Για εξελίξεις δεξιόστροφες µε προοπτική, αργά ή γρήγορα, µιαν κυβέρνηση εθνικής ενότητας.
Απάντηση
Για να αποκλειστεί αυτή η καταστροφή, χρειάζεται να απαντηθεί αποτελεσµατικά η «εξωτερική» πίεση των διαπραγµατεύσεων (βλ. διπλανή σελίδα). Χρειάζεται, όµως, επίσης και επειγόντως να ανοίξει το εσωτερικό µέτωπο: να παρθούν µέτρα βελτίωσης της κατάστασης για τους εργαζόµενους και τους φτωχούς, σε βάρος των τραπεζιτών, των βιοµηχάνων και των εφοπλιστών, έστω µε έναν «µίνιµουµ» τρόπο που προέβλεπε το προεκλογικό πρόγραµµα του ΣΥΡΙΖΑ. Η ενίσχυση µιας κοινωνικής συµµαχίας των «από τα κάτω», σε βάρος του µπλοκ των Ελλήνων καπιταλιστών και των διεθνών συµµάχων τους είναι όρος επιβίωσης για µια κυβέρνηση της Αριστεράς. Αντίθετα, η συνέχεια της αυταπάτης ότι µπορεί να βρεθεί ειρηνική λύση, που θα ικανοποιεί –τάχα– όλες τις πλευρές, οδηγεί γρήγορα σε ακύρωση των ελπίδων της 25ης Ιανουαρίου. Σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας και –τελικά– σε αποκατάσταση της αστικής «οµαλότητας».
ΓΙΝΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗΣ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ: Αντώνης Νταβανέλος ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ» Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Κλαζοµενών 1-3, Τ.Κ. 10440, ΑΘΗΝΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IRIS ΑΕΒΕ EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: Τηλ.: 210-3306286 e-mail: sidaxi@dea.org.gr Fax: 210-3303566
• Εξάµηνη 30 ευρώ • Ετήσια 60 ευρώ • Εξωτερικού 70 ευρώ • Μπορείτε να καταθέσετε τη συνδροµή σας στο λογαριασµό 081/757379-00 της Εθνικής Τράπεζας.
πολιτικη
10 ΙΟΥΝΗ 2015
Σκίτσο του Δημήτρη Γεωργοπάλη για τη «Real News».
Απαράδεκτη κάθε εκδοχή υπερλιτότητας Του Πάνου Κοσμά
Μ
ε μια κίνηση που δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας, οι δανειστές, δηλαδή οι κυρίαρχοι πόλοι του δυτικού ιμπεριαλισμού, κατέστρεψαν οριστικά τη βιτρίνα της υποτιθέμενης διαπραγμάτευσης, αποκαλύπτοντας ότι γι’ αυτούς «το ανώτατο στάδιο της διαπραγμάτευσης είναι ο ωμός εκβιασμός». Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που οι δανειστές χρησιμοποιούν τον ωμό εκβιασμό τους τελευταίους μήνες, αρχίζοντας από το δεκαήμερο που προετοίμασε τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου. Είναι όμως η πρώτη φορά που αυτός συνοδεύεται τόσο εμφανώς από εκδηλώσεις μόλις υποκρυπτόμενου φόβου αν όχι πανικού για τις συνέπειες όχι μόνο μιας «ρήξης» αλλά έστω και ενός «ατυχήματος» στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης με την ελληνική κυβέρνηση. Από τη μια, λοιπόν, ο πλανήτης όλος (από τον Ομπάμα και τη Μέρκελ μέχρι τον Γιούνκερ και τον Σουλτς) «νουθετεί» –με άκομψο έως ωμό τρόπο– την ελληνική κυβέρνηση να «συνετιστεί» και να συμβιβαστεί με τη χωρίς περιστροφές υλοποίηση ενός σκληρού προγράμματος, από την άλλη το ΔΝΤ προτείνει το ίδιο τη συγκέντρωση των δόσεων στο τέλος του μήνα και αποδέχεται ακαριαία τη... δική του πρόταση ώστε να μην «ανοίξει μύτη» στις περιβόητες αγορές τους. Από τη μια υποβάλλουν προτάσεις που γνωρίζουν και οι ίδιοι ότι δεν θα γίνουν αποδεκτές, από την άλλη το «ελληνικό ζήτημα» παρότι εκτός επίσημης ατζέντας, είναι βασικό στη Σύνοδο των G7, ενώ ο
Ομπάμα κάνει αγωνιώδη ραντεβού με τον υπουργό του των Οικονομικών Τζ. Λιου για το «ελληνικό ζήτημα» και δηλώνει ότι πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.
Η κρίση στο υπόβαθρο
Η αντιφατική αυτή εικόνα οφείλεται σε έναν και τον αυτό σοβαρό λόγο: τη βαθιά κρίση του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού συστήματος, που 7 χρόνια ύστερα από το πρώτο της ξέσπασμα όχι μόνο δεν έχει τιθασευτεί, αλλά σοβεί αδιέξοδη και διαρκώς περιπλεκόμενη. Μόνο στο πλέον πρόσφατο διάστημα, το αγαπημένο τους παιδί η Ουκρανία χρεοκόπησε, τα χρηματιστήρια έχουν πάρει την κάτω βόλτα, οι αγορές ομολόγων διακρίνονται από υψηλή μεταβλητότητα (όπως «κομψά» διατύπωσε ο Μάριο Ντράγκι την κατάσταση εκτίναξης των spreads των κρατικών ομολόγων ακόμη και της Γερμανίας, άρα και του κόστους δανεισμού για τα κράτη), το ΔΝΤ συστήνει στην αμερικανική ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα (FED) να μην ανεβάσει ακόμη τα επιτόκια του δολαρίου και αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις του για την ούτως ή άλλως ασθενική αμερικανική ανάπτυξη κ.λπ. Αλλά και στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα «άγχη» για το δημοψήφισμα της Μ. Βρετανίας για παραμονή ή όχι στην Ένωση, η «πληγή» της Ουκρανίας στα ανατολικά της, το μείγμα οικονομικής στασιμότητας και αποπληθωρισμού που επιμένει, αλλά πάνω απ’ όλα το «ελληνικό ρήγμα», όχι μόνο καθηλώνουν το ευρώ σε καθοδική πορεία, αλλά εντείνουν τις ανησυχίες για την τύχη της ίδιας της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Η ερμηνευτική βάση αυτής της αντιφατικότητας είναι λοιπόν το γεγονός ότι
το σύστημα είναι εξαιρετικά ευάλωτο: Είναι λόγω της κρίσης που εκβιάζουν για ένα πρόγραμμα σκληρής λιτότητας, για ένα νέο σκληρό μνημόνιο –αλλιώς, το μήνυμα ότι σε μια χώρα-μέλος ανατρέπεται ή έστω μετριάζεται ουσιαστικά η λιτότητα, θα αποκτήσει διαλυτική δυναμική για το οικοδόμημα της Ευρωζώνης και κατ’ επέκταση της ΕΕ και θα πυροδοτήσει τον ξερό λόγω της παρατεινόμενης κρίσης «κάμπο» του παγκόσμιου συστήματος. Είναι επίσης λόγω της κρίσης που κρατούν και την αναπνοή τους έχοντας στήσει ένα παγκόσμιο παρατηρητήριο «έγκαιρης προειδοποίησης» με στόχο να εντοπίζονται και ελέγχονται κατά το δυνατόν άμεσα οι υποψήφιες «θρυαλλίδες» –και η Ελλάδα συνιστά την κορυφαία μεταξύ αυτών. Προσωρινό συμπέρασμα, αποφασιστικής πολιτικής σημασίας: Είναι υποχρεωμένοι να εκβιάζουν, και όταν εκβιάζουν το «εννοούν», αλλά είναι ταυτόχρονα εξαιρετικά ευάλωτοι, το σύστημά τους και οι ίδιοι. Αν εμείς δεν αφήσουμε περιθώρια, αν αρνηθούμε αποφασιστικά να γίνουμε θύματα των εκβιασμών τους, τότε οι εκβιασμοί τους μπορεί να αποδειχτούν «μπλόφα». Αλλιώς, θα αποδειχτούν «πραγματικοί», πολύ περισσότερο απ’ όσο πραγματικά είναι!
Οι 47 σελίδες
Το τελεσίγραφο των δανειστών είναι προφανές ότι αποτελεί πολιτικό εκβιασμό! Οι προτάσεις του είναι τέτοιες ώστε να ξεπερνούν τα όρια του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης. Είναι «μανιφέστο» βίαιης ανατροπής της! Είναι η υπερλιτότητα των μνημονίων στην ακραία της, «αυτοκρατορική» εκδοχή. Αλλά και η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης, με το κείμενο των 47 σελίδων που διέρρευσε (!!!)
3
από διεθνή ειδησεογραφικά μέσα, είναι επίσης εκδοχή μνημονιακής υπερλιτότητας. Το γεγονός μάλιστα ότι κατατίθεται «οικειοθελώς» (πράγμα που την ανακηρύσσει «αριστερό όριο» της πιθανής συμφωνίας) και ότι ήδη βλέπουν το φως της δημοσιότητας διαρροές περί κυβερνητικής διάθεσης για ενσωμάτωση σ’ αυτήν μέτρων από την πρόταση των δανειστών, σημαίνει ότι η όποια συμφωνία θα είναι μετατοπισμένη προς την πλευρά των δανειστών, εξαλείφοντας ακόμη και τα αδύναμα στοιχεία που έχει ως πρόταση «ήπιας υπερλιτότητας» (η διαρκής επιδείνωση των μορφών της μνημονιακής βαρβαρότητας μας υποχρεώνει σε λεκτικούς και εκφραστικούς «βαρβαρισμούς»...). Επίσης, η κατάθεση της ελληνικής πρότασης των 47 σελίδων αποτελεί «αριστερό όριο» και στην περίπτωση που πάμε σε νέα «ενδιάμεση» συμφωνία με νέα παράταση του υπάρχοντος προγράμματος –που σημαίνει ότι η «συνολική» συμφωνία που σε αυτή την περίπτωση θα ακολουθήσει θα μετατοπίσει το μνημονιακό πλαίσιο στο έδαφος της συνολικής πρότασης των δανειστών! Πέραν όλων αυτών όμως, μια συμφωνία με νέα-υψηλή φοροεπιβάρυνση για τα λαϊκά και μικρομεσαία στρώματα (εισφορά αλληλεγγύης, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ), με σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις, με ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια και την προστασία της πρώτης κατοικίας χειρότερες και από την πρόταση Χατζηδάκη, με τις «κόκκινες γραμμές» σε εργασιακά-ασφαλιστικό να ξεθωριάζουν και με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ να «παγώνει μέχρι νεωτέρας» στο πλαίσιο της δέσμευσης για αποφυγή των «μονομερών ενεργειών», σημαίνει ότι όχι απλώς διατηρείται το εγκατεστημένο τα τελευταία χρόνια μνημονιακό «καθεστώς», αλλά επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο. Κάτι τέτοιο είναι απλώς αδιανόητο και απαράδεκτο! Η ιστορική δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η κατάργηση των μνημονίων και η ανατροπή της λιτότητας, όχι η αναδιαπραγμάτευση των όρων τους. Ήταν η αναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης, κι όχι η διαπραγμάτευση της λαϊκής εντολής και του προγράμματός του και μάλιστα μέχρι του σημείου να ακυρωθούν εντελώς. Επιπλέον, μια τέτοια προγραμματική-πολιτική ανατροπή θα οδηγήσει αναπόφευκτα και στην ανατροπή της ίδιας της κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, στη ρήξη των σχέσεών του με την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, στη δημιουργία κρίσης πολιτικής εκπροσώπησης με «θύμα» τον ΣΥΡΙΖΑ και με ευνοημένες τις πιο επιθετικές δυνάμεις του μνημονιακού τόξου και του συστήματος. Αν η πρόταση των δανειστών είναι απλώς αδιανόητη γενικώς, η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης είναι αδιανόητη για τον ΣΥΡΙΖΑ: δεν είναι πρόταση ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ούτε καν να συζητηθεί, «καταψηφίζεται»! Ο μόνος ρεαλιστικός δρόμος πλέον είναι η διακοπή της διαπραγμάτευσης, η στάση πληρωμών προς τους δανειστές (αρχίζοντας από τη «συγκεντροποιημένη» δόση του 1,55 δισ. ευρώ του τέλους Ιουνίου), ο άμεσος έλεγχος των τραπεζών (αλλαγή διοικήσεων - εθνικοποίηση) με ταυτόχρονη λήψη μέτρων περιορισμού στην κίνηση κεφαλαίων, η ταχύρρυθμη υλοποίηση του προγράμματός μας, η υλοποίηση μνημονίου ενάντια στο κεφάλαιο, συνολικότερα η υλοποίηση ενός προγράμματος ρήξης με το σύστημα.
4
πολιτικη
10 ιουνη 2015
Το όπλο της γεωπολιτικής υπάρχει όταν αξιοποιείται Του Πέτρου Τσάγκαρη
Έ
χει υποστηριχθεί επανειλημμένως από κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ότι η γεωπολιτική αποτελεί ένα πολύ σοβαρό όπλο το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Το σενάριο αξιοποίησης είναι απλό: Η Ελλάδα ανήκει στο ΝΑΤΟ και παρέχει βάσεις στην ευρωατλαντική συμμαχία, δηλαδή πρακτικά στις ΗΠΑ. Η Αθήνα, σύμφωνα με το σενάριο, μπορεί να κάνει σαφές ωστόσο στους «συμμάχους» της, το Βερολίνο και την Ουάσινγκτον, ότι τίποτε από αυτά δεν είναι δεδομένο, ότι, δηλαδή, αν πιεστεί από τους δανειστές θα αναγκαστεί να αναθεωρήσει τις πάγιες διεθνείς συμμαχίες της. Υποτίθεται ότι ο αμερικανικός παράγοντας ήταν ο «καλός» στο πρόσφατο διάστημα, δηλαδή αυτός που πίεζε τη Μέρκελ να συμβιβαστεί με την Αθήνα, επειδή ακριβώς η Ουάσινγκτον, παράλληλα με τον κίνδυνο παγκόσμιας οικονομικής εκτροπής σε περίπτωση Grexit, είχε πάρει δήθεν και το μήνυμα του κινδύνου γεωστρατηγικής «εκτροπής» της Ελλάδας. Κι όμως το τελευταίο διάστημα οι ΗΠΑ τόσο εμμέσως –μέσω του ΔΝΤ– όσο και άμεσα –μέσω των δηλώσεων Ομπάμα– δίνουν διαρκή χτυπήματα στην Αθήνα. Η απάντηση στο ερώτημα «γιατί συμβαίνει αυτό;» είναι δυστυχώς εύκολη: η ελληνική πλευρά έχει κάνει ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που όφειλε να κάνει προκειμένου να αξιοποιήσει το όπλο της γεωπολιτικής. Δηλαδή έχει συστρατευθεί πρόθυμα με τις επιλογές του αμερικανικού ιμπεριαλισμού σαν τον καλύτερο μαθητή. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, συνεχίζοντας πιστά στα χνάρια της πολιτικής Σαμαρά-Βενιζέλου, κλείνει μπίζνες και ανταλλάσσει θερμά λόγια με τους ηγέτες των δύο αιμοσταγών συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή, της Αιγύπτου και του Ισραήλ. Ο Ν. Κοτζιάς μάλιστα δηλώνει ότι θεωρεί πυλώνες ειρή-
νης και σταθερότητας τη βάρβαρη χούντα και το σιωνιστικό κράτος. Από την άλλη, ο Έλληνας υπουργός Άμυνας, αντί να απειλεί με κλείσιμο της βάσης της Σούδας, παραχωρεί στις ΗΠΑ
Ούτε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής «είχε εντολή» να βγάλει τη χώρα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, κι όμως το έκανε περαιτέρω «πτητικό έργο», αυτήν τη φορά στην Κάρπαθο –ακόμη κι αν ο ίδιος γνωρίζει ότι οι βάσεις αυτές χρησιμοποιούνται για ιμπεριαλιστικές εξορμήσεις στη Μ. Ανατολή, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά αντίποινα σε βάρος της Ελλάδας (απόδειξη ότι ο ίδιος ο Π. Καμμένος –ασφαλώς με ρατσιστικό κίνητρο– «απειλούσε» τους Ευρωπαίους με διέλευση «τζιχαντιστών» από το ελληνικό έδαφος). Αν στα αλήθεια η Αθήνα ήθελε να πιέσει τους δανειστές με το όπλο της γεωπολιτι-
ΥΨΗΛΑ ΚΕΡΔΗ... ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΚΡΙΣΗΣ Ορισμένοι εγχώριοι καπιταλιστές φαίνεται ότι μόνο χαμένοι δεν βγήκαν από την παρατεταμένη οικονομική κρίση: Αύξηση καθαρών κερδών κατά 50% (22,8 εκατ. ευρώ έναντι 15,2 πέρυσι) παρουσίασε το α’ τρίμηνο η ΜΕΤΚΑ (Μυτιληναίος). Tα Ελληνικά Πετρέλαια (Λάτσης) επέστρεψαν επίσης στην κερδοφορία: Τα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν στα 55 εκατ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο έναντι ζημιών 19 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα πέρυσι. Τα ίδια «καλά νέα» και για τη Μότορ Όιλ (Βαρδινογιάννης) με καθαρά κέρδη 41,68 εκατ. ευρώ και την Τράπεζα Πειραιώς (Σάλλας), που εμφάνισε επανα-
κής, τότε οι κινήσεις της κυβέρνησης θα έπρεπε να πηγαίνουν στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση, έστω και ως απειλή: Αποχώρηση από το ΝΑΤΟ, κλείσιμο της βάσης της Σούδας, σταμάτημα των εξοπλιστικών προγραμμάτων από τα οποία ωφελούνται οι «σύμμαχοι», συμμαχία με απελευθερωτικά κινήματα στην περιοχή. Την ξέρουμε βεβαίως τη χιλιομασημένη ένσταση: «Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει λαϊκή εντολή να βγάλει τη χώρα από το ΝΑΤΟ». Αντιθέτως, για εμάς ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΧΕΙ λαϊκή εντολή να βγάλει τη χώρα πάση θυσία από τη λιτότητα, αξιοποιώντας οποιοδήποτε μέσο και όπλο. Με την ίδια λογική που έχουν κάποιοι, ούτε ο «εθνάρχης» Κ. Καραμανλής είχε λαϊκή εντολή ούτε να κάνει οικονομικές συμφωνίες με χώρες του «κακού», δηλαδή με χώρες του σοβιετικού μπλοκ, ούτε –ακόμη «χειρότερα»– να αποχωρήσει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Κι όμως, τα έκανε και τα δύο, επιδεικνύοντας τόλμη που δυστυχώς δεν επιδεικνύει μια κυβέρνηση της Αριστεράς! Σε κάθε περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να αξιοποιήσει κάθε δυνατό όπλο. Και
λαμβανόμενα καθαρά κέρδη 23 εκατ. ευρώ. Για την ώρα η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε έκτακτη εισφορά 5%-10% σε επιχειρήσεις με καθαρά κέρδη άνω των 5 εκατ. ευρώ, που ελπίζει να αποφέρει εισπράξεις 1,064 δισ. ευρώ, σύμφωνα με παλαιότερο νόμο του Παπακωνσταντίνου. Διάφοροι οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι μια τέτοια κίνηση θα αποφέρει μόλις 160-170 εκατ. ευρώ, με βάση τους ισολογισμούς του 2014 για τις εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο. Μάλλον θα ήταν αποτελεσματικότερο η κυβέρνηση να επανέλθει στην πάγια θέση της Αριστεράς για αύξηση του συντελεστή φορολογίας στις μεγάλες επιχειρήσεις, με μόνιμο χαρακτήρα, και ταυτόχρονα κατάργηση των φορολογικών προνομίων του κεφαλαίου (όπως
π.χ. του εφοπλιστικού) ως βασική πηγή χρηματοδότησης μέτρων κοινωνικής πολιτικής.
ΝΕΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Ν. ΡΩΜΑΝΟ Παρότι ο Νίκος Ρωμανός έχει περάσει το 1/3 των μαθημάτων του εξαμήνου της σχολής όπου είχε επιτύχει (όπως όριζε η σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο για την εξ αποστάσεως φοίτηση), ο ανακριτής απέρριψε την αίτηση χορήγησης εκπαιδευτικής άδειας με «βραχιολάκι» ώστε να παρακολουθεί εργαστήρια στο ΤΕΙ Αθηνών. Με αφορμή την αρνητική γνώμη του ανακριτή, ο υπουργός Δικαιοσύνης Ν.
αυτό γιατί οφείλει να πετύχει. Η ηγεσία πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι στις πλάτες της έχει πέσει ένα πολύ βαρύ ιστορικό φορτίο: Το 1989-92 κατέρρευσαν τα λεγόμενα σοσιαλιστικά κράτη της Α. Ευρώπης. Ανεξαρτήτως της πραγματικής φύσης αυτών των κοινωνιών, η εργατική τάξη ολόκληρου του πλανήτη αντιλήφθηκε την κατάρρευση ως καταστροφή του οράματος του σοσιαλισμού γενικά, οδηγώντας το κίνημα σε δεκαετίες υποχώρησης και ήττας και την Αριστερά σε διαλυτική κρίση (ή σε υποταγή στο νεοφιλελευθερισμό) σε ολόκληρο τον κόσμο. Σήμερα, ο μόνος φάρος για την Αριστερά παγκόσμια είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Μια συνθηκολόγηση, μια εξευτελιστική υποχώρηση, θα σημάνει ταφόπλακα του κινήματος και της Αριστεράς στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, σε κλίμακα μικρότερη αλλά πάντως συγκρίσιμη με το 1989. Γι’ αυτούς τους λόγους για τον ΣΥΡΙΖΑ των ημερών που ζούμε είναι εξαιρετικά χρήσιμο το κλασικό κάλεσμα του Μάλκολμ Χ: «By any means necessary».
Παρασκευόπουλος δήλωσε ότι θα παρακολουθήσει την εξέλιξη του θέματος, χωρίς δυνατότητα παρέμβασης για τη συγκεκριμένη υπόθεση, στο όνομα της «ανεξάρτητης» Δικαιοσύνης. Φαίνεται πως ορισμένοι κρατικοί μηχανισμοί δεν συγχωρούν την 35ήμερη απεργία πείνας του Ρωμανού και το πλατύ κίνημα συμπαράστασης στον αγώνα του, που επέβαλαν στην τότε κυβέρνηση την αλλαγή της σχετικής διάταξης. Για την κυβέρνηση με «κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ», στελέχη του οποίου πρωτοστάτησαν εκτός και εντός Βουλής για τη δικαίωση του Ν. Ρωμανού, δεν χωρά καμία άλλη στάση πέρα από την άμεση χορήγηση της σχετικής άδειας!
ΑΡΙΣΤΕΡΑ
10 ΙΟΥΝΗ 2015
5
Φωτογραφία από την εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη στις 3 Ιουνίου
Θα µας βρείτε στις
ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
Εκδηλώσεις του Rproject σε όλη τη χώρα Του Σπύρου Αντωνίου
Σ
υνεχίζονται σε διάφορες πόλεις οι ανοιχτές εκδηλώσεις της ιστοσελίδας Rproject (που απηχεί τις θέσεις του Κόκκινου ∆ικτύου), µε τίτλο: «Η ώρα της αλήθειας για τον ΣΥΡΙΖΑ - Σύγκρουση τώρα µε τους δανειστές» και µε οµιλητές µέλη της Πολιτικής Γραµµατείας και της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Μετά την εξαιρετικά επιτυχηµένη εκδήλωση στην Αθήνα, παρόµοια συζήτηση πραγµατοποιήθηκε και στη Θεσσαλονίκη στις 3/6, µε οµιλητές τα µέλη της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστο Λάσκο, Γιάννη Μηλιό, Μαρία Μπόλαρη και παρεµβάσεις από τους Θόδωρο Αζούδη (ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ) και Πάνο ∆ηµητρούδη (αρθρογράφο της εφηµερίδας «Η Εποχή»). Την Τετάρτη 10/6, ανάλογες ανοιχτές εκδηλώσεις, σε συνεργασία µε τον ιστότοπο iskra, πραγµατοποιούνται στο Ηράκλειο Κρήτης (οµιλητές: Αλέκος Καλύβης, Πάνος Κοσµάς, Σπύρος Λαπατσιώρας) και στη Χαλκίδα
ΠΑΣΟΚ-∆ΗΜΑΡ Η Φώφη Γεννηµατά, ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος και ο Ανδρέας Λοβέρδος διεκδικούν την προεδρία του ΠΑΣΟΚ την Κυριακή 14/6, µετά την αποχώρηση του Βενιζέλου, στο 10ο Συνέδριο του άλλοτε κραταιού κόµµατος. Ο πρώην γραµµατέας της ∆ΗΜΑΡ Θανάσης Θεοχαρόπουλος είναι ο διάδοχος του Κουβέλη στην ηγεσία του κόµµατος, έπειτα από την ψηφοφορία στη διάρκεια του 4ου Συνεδρίου της «υπεύθυνης Αριστεράς». Μετά την πρόσφατη εκλογική εξαφάνιση της ∆ΗΜΑΡ, και το ΠΑΣΟΚ φαίνεται πως έχει µπει σε ανάλογη πορεία. Έτσι, τα υπολείµµατα της εγχώριας σοσιαλδηµοκρατίας αναζητούν ρόλο συµπληρώµατος σε διάφορα σενάρια ανασύνθεσης της «Κεντροαριστεράς» και -γιατί όχι- δηµιουργίας νέων κυβερνητικών σχηµάτων, µε ή χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι χρεοκοπηµένες ιδέες, η πλήρης απαξίωση στα µάτια της κοι-
(οµιλητές: ∆ηµήτρης Μπελαντής, Μαρία Μπόλαρη), ενώ την Παρασκευή 12/6 ακολουθεί η Καλαµάτα (οµιλητές: Γιάννης Μηλιός, Μαρία Μπόλαρη). Για τις επόµενες µέρες σχεδιάζονται εκδηλώσεις στην Πτολεµαΐδα, το Αγρίνιο και σε αρκετές περιοχές της Αττικής. Οι εκδηλώσεις αυτές επιχειρούν να ανοίξουν την πολιτική συζήτηση στον κόσµο της Αριστεράς, εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ, για τα κρίσιµα διλήµµατα της περιόδου: τους κυνικούς εκβιασµούς των δανειστών και τη διαµόρφωση µιας αποτελεσµατικής απάντησης του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι σε αυτούς, χωρίς επώδυνες υποχωρήσεις και ταπεινωτικούς συµβιβασµούς. Το ρόλο του κόµµατος ΣΥΡΙΖΑ στις νέες συνθήκες και τη σχέση του µε την κυβέρνηση. Τις κινηµατικές και πολιτικές πρωτοβουλίες που χρειάζονται για την ανάταξη του αγωνιστικού φρονήµατος και την ενεργητική συµµετοχή-παρέµβαση της κοινωνίας, στις εξελίξεις. Τόσο οι διοργανωτές όσο και ο κόσµος που γεµίζει ασφυκτικά τις αίθουσες που γίνονται οι εκδηλώσεις, κινούµενοι από ειλικρινή αγωνία για τη
νωνίας και η ανεπάρκεια των «ενδιάµεσων πολιτικών», σε εποχές άγριας κρίσης του συστήµατος, συνηγορούν ότι η κατάσταση αποσύνθεσης του συγκεκριµένου πολιτικού χώρου µοιάζει µη αναστρέψιµη.
ΑΝΤΙ∆ΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ Οι αντιδράσεις που οδήγησαν την Ε. Παναρίτη στη µη αποδοχή του διορισµού της ως εκπροσώπου της Ελλάδας στο ∆ΝΤ έδειξαν τα υγιή αντανακλαστικά ενός σηµαντικού τµήµατος του στελεχικού δυναµικού του ΣΥΡΙΖΑ και αυτό µόνο ως καλό νέο µπορεί να εκληφθεί. Με βάση αυτή την παραδοχή και χωρίς καµία διάθεση υπεράσπισης ενός µνηµονιακού «γερακιού», αξίζει µία ακόµα επισήµανση: ορισµένοι από τους διαφωνούντες δεν έδειξαν την ίδια «ευαισθησία» για µια σειρά άλλες επι-
νίκη των εργαζοµένων και της Αριστεράς στην Ελλάδα και την Ευρώπη, θα συνεχίσουν µε επιµονή στο δρόµο της υπεράσπισης των ταυτοτικών χαρακτηριστικών του ΣΥΡΙΖΑ και στην ανάγκη εφαρµογής του προεκλογικού του προγράµµατος. Πρόγραµµα µε ταξικό πυρήνα, που περιέγραφε σαφέστατα το ξήλωµα του µνηµονιακού πλαισίου και όχι κάποια «ήπια» διατήρησή του. Πρόγραµµα που «φώναζε» ότι η υλοποίησή του απαιτεί κοινωνική και πολιτική σύγκρουση µε την εδώ κυρίαρχη τάξη και τους διεθνείς συµµάχους της, στις Βρυξέλλες και αλλού. Για όλους αυτούς τους λόγους, επείγει η ενηµέρωση και κυρίως η κινητοποίηση των µελών και των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, που µπορούν και πρέπει να επιβάλουν τον αναπροσανατολισµό του, σε κατεύθυνση αριστερής-ριζοσπαστικής πολιτικής. Ήδη ψηφίσµατα από δεκάδες οργανώσεις σε όλη τη χώρα απαιτούν «ούτε βήµα πίσω» από τις δεσµεύσεις µας στον κόσµο που ακούµπησε µαζικά την ελπίδα του πάνω µας. Και αυτές οι εκδηλώσεις είναι ενισχυτικές αυτής ακριβώς της προωθητικής και αναγκαίας προσπάθειας.
λογές προσώπων, που επίσης πρέπει να έχουν την τύχη της Παναρίτη. Πρόσωπα σοσιαλφιλελεύθερα, που δεν έχουν καµία σχέση µε τις αξίες της Αριστεράς και την εφαρµογή αριστερής-ριζοσπαστικής πολιτικής, παρ’ όλα αυτά κατέχουν κοµβικές θέσεις στον κρατικό µηχανισµό και σε άλλους κρίσιµους τοµείς. Είναι οι ίδιοι διαφωνούντες που προώθησαν συστηµατικά την παράκαµψη της συλλογικής κοµµατικής λειτουργίας, την αυτονόµηση του (στενού) προεδρικού/πρωθυπουργικού επιτελείου και τα «συναινετικά ανοίγµατα» στην καραµανλική ∆εξιά και την «υγιή επιχειρηµατικότητα». Και σαν να µην έφταναν όλα αυτά, ζητούν και «κοµµατική πειθαρχία» (χωρίς οι ίδιοι να την τηρούν σε µια σειρά ζητήµατα, όπως ο διορισµός Ταγµατάρχη στην ΕΡΤ), σε µια «συµφωνία» που χαρακτηρίζεται ήδη «αρκετά επώδυνη», ακόµα και στην πιο ήπια εκδοχή της.
Α΄ ΑΘΗΝΑΣ: Εξάρχεια 6977275054 Πλατεία Βικτωρίας 6907856793 Κυψέλη 6948034131 Σεπόλια-Κολωνός 6973009630 Πετράλωνα-Θησείο 6977609033 Παγκράτι 6973344350 Γκύζη 6973005569 Αµπελόκηποι 6943043309 ΒΟΡΕΙΑ ΑΘΗΝΑ: Ν. Φιλαδέλφεια 6976394520 Ηράκλειο 6945498732 Ν. Ιωνία 6972036692 Μελίσσια-Πεντέλη 6974972217 Βριλήσσια 6948429227 Αγ. Παρασκευή 6974843109 ΔΥΤΙΚΗ ΑΘΗΝΑ: Περιστέρι 1ο ∆∆ 6984516774 2ο ∆∆ 6932045320 3ο ∆∆ 6982164101 Άγιοι Ανάργυροι 6998466952 Αιγάλεω 6986294964 Χαϊδάρι 6945542335 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΘΗΝΑ: Βύρωνας 6972318747 Ζωγράφου 6937271330 ΝΟΤΙΑ ΑΘΗΝΑ: Γλυφάδα 6945754555 Άλιµος 6932566460 Καλλιθέα 6979829057 Ν. Σµύρνη 6972098143 ΠΕΙΡΑΙΑΣ: Νίκαια 6948418381 Κορυδαλλός 6948100218 Κερατσίνι 6975847329 Σαλαµίνα 6973376378 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ: Λαυρεωτική 6939014803 Βούλα-ΒάρηΒουλιαγµένη 6948o00171 Παιανία-Γλυκά Νερά 6974428095 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: Κέντρο 6976579448 5ο ∆∆ 6976738276 Νεάπολης-Συκεών 6942552216 ∆έλτα (Σίνδος) 6946535858 Χαλκηδόνα (Κουφάλια) 6984419742
Σκαγιοπούλειο 6936191219 Αγρίνιο 6974473540 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ: Καλαµάτα 6936018810 Κορώνη 6932422501 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ: Λοκρίδα (Αταλάντη) 6977096663 Λιβαδειά 6977684563 Φωκίδα (Άµφισσα-Ιτέα) 6973607585 Λαµία 6973344352 ΗΠΕΙΡΟΣ: Πρέβεζα 6932567576 ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: Κοζάνη 6982831776 Εορδαία (Πτολεµαΐδα) 6972814199 Φλώρινα 6944548787 ΚΡΗΤΗ: Ηράκλειο 6949895565 Αγ. Ιωάννης Ηρακλείου 6944916915 Ρέθυµνο 69799225065 Χανιά 6932001030 ΚΥΚΛΑΔΕΣ: Σύρος 6974169215 Νάξος 6947619631 ΚΥΠΡΟΣ: 0035-796554166 ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ: ΑΤΤΙΚΗ: Νοσοκοµείο «Γεννηµατάς» 6977072458 Νοσοκοµείο «Αλεξάνδρα» 6946950764 Νοσ. Ασκληπιείο 6936604279 Νοσ. Νίκαιας 6972910336 Ψ.Ν.Α. 6944417885 Νοσ. «Σωτηρία» 6984067690 Νοσοκοµείο «Έλενα Βενιζέλου» 6909173945 Θριάσιο νοσοκοµείο 6979773546 Ασφ/κά Ταµεία 6974701829 ΥΠΑΑΤ 6945754555 Εκπαιδευτικοί Νότιας Αθήνας 6973223771 Χρηµατοπιστωτικός«Ενοικιαζόµενοι» ΕΤΕ 6976855566 Αεροµεταφορών 6982164101
ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ: ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Πάτρα (Κέντρο) Νοσ. ΑΧΕΠΑ 6973972804 6982605384 Νοσ. «Γεννηµατάς» Παραλία Πάτρας 6977029532 6974977186 Εκπαιδευτικοί 6972167133 ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ: Νέα Φιλαδέλφεια Νίκαια 6948721924 6946661893 Ζωγράφου Αρχιτεκτονική 6976034706 6947289596 Ηράκλειο Αττικής Φιλοσοφική 6984194131 6982517264
6
10 ΙΟΥΝΗ 2015
Η ∆ΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΠΑΛΕΥΕΙ ΓΙΑ:
Αποδοµώντας την κυρίαρχη ιδεολογία
ένε ότι...
ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ µέσα από την ανεξάρτητη δράση της εργατικής τάξης
Οι εργάτες δηµιουργούν όλο τον πλούτο µέσα στον καπιταλισµό. Μια νέα κοινωνία απαλλαγµένη από την εκµετάλλευση, ο σοσιαλισµός, µπορεί να δηµιουργηθεί µόνο όταν οι εργάτες πάρουν συλλογικά στα χέρια τους τον έλεγχο όλου του κοινωνικού πλούτου και όταν προγραµµατίσουν την παραγωγή και τη διανοµή σύµφωνα µε τις ανθρώπινες ανάγκες.
«Η εργατική τάξη δεν υπάρχει πια»
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ και όχι ρεφορµισµό Ο καπιταλισµός δεν παίρνει διορθώσεις. Πρέπει να ανατραπεί µε την εργατική δράση. ∆εν υπάρχει κοινοβουλευτικός δρόµος προς µια τέτοια αλλαγή. Το κοινοβούλιο, ο στρατός, η αστυνοµία, η δικαιοσύνη, όλο το αστικό κράτος λειτουργεί για να προστατεύει τα συµφέροντα της άρχουσας τάξης. H εργατική τάξη θα χρειαστεί το δικό της κράτος, στηριγµένο στην άµεση δηµοκρατία, στα συµβούλια αντιπροσώπων απ’ τους χώρους δουλειάς, καθώς και στην εργατική πολιτοφυλακή.
∆ΙΕΘΝΙΣΜΟ και όχι «σοσιαλισµό σε µια χώρα» ή «σοσιαλισµό µε εθνικά χρώµατα»
Η εµπειρία της Ρωσίας αποδεικνύει ότι ακόµα και µια νικηφόρα εργατική σοσιαλιστική επανάσταση, όπως ο Οχτώβρης του 1917, δεν µπορεί να επιβιώσει σε αποµόνωση. Τα καθεστώτα της ΕΣΣ∆, µετά την επικράτηση του σταλινισµού, όπως και τα καθεστώτα της Κίνας και των άλλων ανατολικών χωρών ήταν ή είναι κρατικοί καπιταλισµοί, όπου η εκµετάλλευση και η καταπίεση της εργατικής τάξης δεν διαφέρει από τη ∆ύση. Γι’ αυτό υποστηρίζουµε τις εργατικές εξεγέρσεις ενάντια στη γραφειοκρατική άρχουσα τάξη αυτών των χωρών. Υποστηρίζουµε, επίσης, όλα τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήµατα που αντιστέκονται στην ιµπεριαλιστική καταπίεση. H δύναµη που θα τσακίσει τελειωτικά τον ιµπεριαλισµό είναι η ενότητα της εργατικής τάξης σε διεθνή κλίµακα, από τη Nέα Yόρκη ώς τη Σεούλ και από το Λονδίνο ώς το Σάο Πάολο. Aντιπαλεύουµε κάθε µορφή σοβινισµού, ρατσισµού ή σεξιστικών διακρίσεων που απειλεί να διασπάσει τους εργάτες. Aπέναντι στην αντιτουρκική πολεµοκαπηλία της «δικής µας» άρχουσας τάξης, υποστηρίζουµε το σύνθηµα Έλληνες και Tούρκοι εργάτες ενωµένοι. Eίµαστε αντίθετοι στην καταπίεση των µειονοτήτων στη Θράκη και τη Mακεδονία και στα µέτρα αστυνόµευσης των µεταναστών.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ
της εργατικής πρωτοπορίας
H εργατική τάξη µπορεί να απελευθερώσει τον εαυτό της και όλους τους καταπιεσµένους µέσα από τη δική της δράση. Για να κερδηθούν όλα τα κοµµάτια της τάξης σ΄ αυτήν την πάλη είναι απαραίτητο να οργανωθούν τα πιο ξεκάθαρα και µαχητικά τµήµατα σε ένα επαναστατικό σοσιαλιστικό εργατικό κόµµα. Ένα τέτοιο κόµµα µπορεί να πείθει τους εργάτες για την επαναστατική προοπτική, παρεµβαίνοντας στους µαζικούς αγώνες. Eίµαστε αντίθετοι σε κάθε αντίληψη υποκατάστασης της τάξης, απ’ όπου και αν προέρχεται.
Επικοινωνήστε μαζί μας: • •
•
Α ΑΘΗΝΑΣ: 6957500105 ∆ΥΤΙΚΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ: 6986294964 ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ: 6942533310 ΒΟΡΕΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ: 6972036692 ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ: 6945754555 ΠΕΙΡΑΙΑΣ: 6948100218 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ: 6939014803 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: 6972878820 ∆ΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ: 6972814199 ∆ΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑ∆Α: 6973235894 ΚΡΗΤΗ: 6976332197 ΚΥΚΛΑ∆ΕΣ: 6945077461 ΚΥΠΡΟΣ: 0035-796554166
• •
•
• •
•
•
•
•
•
Ή
ότι έχει µεταλλαχθεί. Ή ότι έχει συρρικνωθεί σε µέγεθος και σε οικονοµική δύναµη. Ή ότι δεν είναι πια το υποκείµενο που µπορεί να αλλάξει την κοινωνία. Τα πράγµατα είναι εντελώς αντίθετα: η εργατική τάξη προφανώς συνεχίζει να υπάρχει, είναι πολυπληθέστερη από ποτέ και η οικονοµική της δύναµη είναι ενδεχοµένως µεγαλύτερη από ποτέ. Σίγουρα πολλά έχουν αλλάξει, αλλά αυτή δεν είναι µια νέα εξέλιξη που φέρνει κάποια ριζική ανατροπή. Αντίθετα, είναι χαρακτηριστικό που συνοδεύει τον καπιταλισµό από την αυγή του µέχρι σήµερα. Πάνω σε αυτές τις υπαρκτές αλλαγές (που θέτουν υπαρκτά προβλήµατα) πατάνε συνήθως οι ιδέες που βλέπουν το «τέλος της εργατικής τάξης». Θα είχανε δίκιο, αν ορίζαµε ως µέλος της εργατικής τάξης αποκλειστικά τον λευκό, µεσήλικα, συνδικαλισµένο, χειρώνακτα εργάτη που απασχολείται µε σταθερό ωράριο σε µεγάλου µεγέθους εργοστασιακές µονάδες. Είναι σύνηθες ό,τι αποκλίνει από αυτήν την κατηγορία είτε προς τα «πάνω» είτε προς τα «κάτω» (υπάλληλοι γραφείου, οικιακές βοηθοί, εργαζόµενοι στις υπηρεσίες, µετανάστες, επισφαλώς εργαζόµενοι) να αποκλείεται από την εργατική τάξη και να τοποθετείται είτε στη «µεσαία», είτε σε νέες κατασκευασµένες οµαδοποιήσεις όπως το «πρεκαριάτο», είτε να παραµένει «αόρατο» (όπως οι µετανάστες). Γι’ αυτό και είναι πάντα χρήσιµο να επιστρέφουµε στον ορισµό που έδωσε ο Ένγκελς στον πρόλογο του Κοµουνιστικού Μανιφέστου: «Με τη λέξη προλεταριάτο εννοούµε την τάξη των σύγχρονων µισθωτών εργατών, που επειδή δεν διαθέτουν καθόλου δικά τους µέσα παραγωγής, είναι αναγκασµένοι να πουλούν την εργατική τους δύναµη για να ζήσουν». Πιο απλά, όποιος δεν διαθέτει εργοστάσια, χωράφια, µηχανήµατα, κτίρια κ.λπ. και άρα ζει από το µισθό που βγάζει δουλεύοντας για κάποιο αφεντικό, ανήκει στην εργατική τάξη, είτε το καταλαβαίνει είτε όχι, ανεξάρτητα από το αν παίρνει τον κατώτατο µισθό ή είναι καλοπληρωµένος, ανεξάρτητα από το «λάιφσταϊλ» του, από το είδος της εργασίας του κ.λπ. Με αυτήν ακριβώς την έννοια, η εργατική τάξη έχει γιγαντωθεί τα χρόνια που πέρασαν, τόσο µε µια σειρά αλλαγές στη «∆ύση» όσο και µε την εκβιοµηχάνιση της «Ανατολής» και του «Νότου». Σε αντίθεση µε την εποχή του Μαρξ, ή του Λένιν, πλέον οι µισθωτοί αποτελούν την µεγαλύτερη κοινωνική τάξη στο σύνολο του πληθυσµού και την απόλυτη πλειοψηφία του οικονοµικά ενεργού πληθυσµού. Τόσο στην πλειοψηφία των καπιταλιστικών κρατών, όσο και σε παγκόσµιο επίπεδο. Είναι αλήθεια ότι σε αρκετά δυτικά καπιταλιστικά κράτη, µειώθηκε τα τελευταία
χρόνια ο αριθµός των εργαζοµένων στη βιοµηχανική παραγωγή. Ωστόσο, αφενός σε παγκόσµιο επίπεδο, η βιοµηχανική εργατική τάξη παραµένει ένας «γίγαντας» -αν προσµετρήσει κανείς τα εκατοντάδες εκατοµµύρια εργατών στην Κίνα και στην νοτιοανατολική Ασία, όπου βρίσκονται «τα εργαστήρια της παγκόσµιας οικονοµίας». Αφετέρου, στην ίδια τη ∆ύση, ο νεοφιλελευθερισµός δεν «διέλυσε την παραγωγή», απλώς την έκανε πολύ πιο κερδοφόρα. Η βιοµηχανική παραγωγή παραµένει σηµαντικό στοιχείο των δυτικών οικονοµιών. Αλλά µε την αύξηση της παραγωγικότητας και την ένταση της εκµετάλλευσης, πολλοί λιγότεροι βιοµηχανικοί εργάτες δηµιουργούν πολύ περισσότερα κέρδη για την αστική τάξη. Ο διογκούµενος τοµέας των «υπηρεσιών» δεν ήρθε να «αντικαταστήσει» την παραγωγή, απλώς σε µια παγκοσµιοποιηµένη οικονοµία, ο ρόλος των υπηρεσιών (αποθήκευση, µεταφορά, πώληση, διαφήµιση) έχει αυξηθεί κατακόρυφα στη σηµασία που έχει για την συσσώρευση των καπιταλιστικών κερδών. Οι αλλαγές στην παραγωγή δηµιουργούν και νέα επαγγέλµατα (πχ. όσων η εργασία είναι «ψηφιακή») αλλά οι εργαζόµενοι σε αυτά παραµένουν µισθωτοί εργαζόµενοι, τον οποίον την εργασία εκµεταλλεύονται οι καπιταλιστές. Παράλληλα, τα περασµένα χρόνια (κυρίως µε τη µεγέθυνση του κοινωνικού κράτους) υλοποιήθηκε η εκτίµηση του Μαρξ ότι το κεφάλαιο µετατρέπει και όσους ασκούν «ευγενή» επαγγέλµατα σε «µισθωτούς εργάτες»: Επαγγέλµατα που κάποτε ασκούσε αποκλειστικά µια µεσαία-ανώτερη τάξη έχουν προλεταριοποιηθεί (δηµόσιοι υπάλληλοι, γιατροί, εκπαιδευτικοί, ταµίες κ.λπ.). Τέλος, αλλά όχι τελευταίο, η µαζική είσοδος των γυναικών στην αγορά εργασίας, αρκούσε από µόνη της για να αυξήσει κατακόρυφα τον αριθµό των µισθωτών. Προφανώς, υπάρχουν µια σειρά προβλήµατα για να συγκροτηθεί η εργατική τάξη ως «το υποκείµενο της ανατροπής», µε βασικότερο τον κατακερµατισµό των εργαζοµένων (από την εµφάνιση «υποκατηγοριών» που διασπούν την ενότητα, µέχρι την -µερικήανατροπή του παλιού µοντέλου «µεγάλης συγκέντρωσης εργατών σε τεράστιες µονάδες»). Αλλά αυτά δεν αποτελούν µιαν «αντικειµενική πραγµατικότητα» που καταδικάζει την τάξη σε διάσπαση και αδυναµία. Είναι προβλήµατα που καλείται να λύσει η Αριστερά και το ίδιο το εργατικό κίνηµα. Η εργατική τάξη λοιπόν συνεχίζει να υπάρχει, αλλαγµένη, αλλά µε όλες τις αδυναµίες και όλες τις δυνάµεις που είχε πάντοτε στον καπιταλισµό. Το ζητούµενο είναι να συγκροτηθεί ως «υποκείµενο», και το πρώτο βήµα σε αυτόν το στόχο είναι να µην εγκαταλείπεται αυτή η πραγµατικά δύσκολη και γεµάτη εµπόδια πολιτική πάλη µε πρόσχηµα µια υποτιθέµενη «εξαφάνιση» της εργατικής τάξης…
ΑΡΙΣΤΕΡΑ
10 ΙΟΥΝΗ 2015
7
Ιδρυτικό συνέδριο Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ
Αναγκαίο όσο ποτέ το πολιτικό σχέδιο της ρήξης Του Χρήστου Σταυρακάκη
Ε
ντέλει, το ιδρυτικό συνέδριο της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ θα πραγµατοποιηθεί στις 9-12 Ιουλίου, µε τον προσυνεδριακό διάλογο να δίνει τα πρώτα του συµπεράσµατα για την πορεία τόσο του συνεδρίου όσο και της οργάνωσης της Ν. ΣΥΡΙΖΑ. Αν κάποιος/α δει τα ογκώδη προσυνεδριακά κείµενα –157 σελίδες– θα µπορούσε να καταλάβει ότι είναι άλλο ένα συνέδριο, µε εισηγήσεις, συµβολές, εκλογές οργάνων κτλ. Κατά τη γνώµη µας, το συνέδριο δεν έπρεπε να ακολουθεί την πεπατηµένη, αλλά να στοιχηθεί στις έκτακτες πολιτικές συνθήκες. Με αυτή την έννοια, το κεντρικό ζήτηµα του συνεδρίου θα έπρεπε να είναι ένα πολιτικό σχέδιο ρήξης και ανατροπής που θα απαντάει στα φλέγοντα πολιτικά ζητήµατα και αυτό να γίνει εργαλείο στα χέρια των νέων, ώστε να δώσουν τις πολιτικές και κοινωνικές µάχες ενάντια σε οποιονδήποτε συµβιβασµό µε τις µνηµονιακές πολιτικές. Και αυτό, οι δυνάµεις του Κόκκινου ∆ικτύου και της Αριστερής Πλατφόρµας, θα υποστηρίξουµε µέχρι και το συνέδριο. Τα πρώτα δείγµατα του προσυνεδριακού διαλόγου, σε σχέση µε το παραπάνω, είναι ενθαρρυντικά. Η πλειοψηφία των συντρόφων και των συντροφισσών έχουν την ανάγκη να τοποθετηθούν για τη διαπραγµάτευση, για το δίπολο «ρήξη - συµβιβασµός», για την απαραίτητη πολιτική και κινηµατική στάση της Ν. ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στους εκβιασµούς των δανειστών.
Ρήξη ή συµβιβασµός; Παρότι το Σχέδιο Πολιτικής Απόφασης και τα κείµενα συµβολής καταπιάνονται µε πληθώρα ζητηµάτων, το φάντασµα που πλανιέται πάνω από τον προσυνεδριακό διάλογο είναι το δίπολο «ρήξη ή συµβιβασµός» και συνεπώς όλοι/ες οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες και όλες οι τάσεις θα πρέπει να τοποθετηθούν καθαρά σε αυτό. Οδεύοντας προς το κρίσιµο σηµείο καµπής της διαπραγµάτευσης –η οποία προς το παρόν είναι στον αέρα– δεν µπορούµε να αποφεύγουµε αυτό το ερώτηµα. Από τη µία, οι σύντροφοι/ισσες από την Αριστερή Κίνηση (βλ. Ενωτική Κίνηση) υποστηρίζουν ότι αυτό το δίληµµα
τίθεται από τον αντίπαλο και η δική µας απάντηση θα πρέπει να είναι η τρίτη επιλογή, η επίθεση στον πλούτο, ή αλλιώς µνηµόνιο για τους πλούσιους. Προφανώς κανείς δεν θα µπορούσε να διαφωνήσει µε µια φορολογική πολιτική που αντιστρέφει τα βάρη της κρίσης. Εάν όµως αυτό δεν αποτελεί κοµµάτι ενός σχεδίου σύγκρουσης µε το σύστηµα και αν το χρέος µένει αποδεκτό και συνεχίζει να αποπληρώνεται κανονικά, τότε µια τέτοια απάντηση αποτελεί υπεκφυγή. Και η υπεκφυγή σε αυτό το ερώτηµα, και σε αυτή την περίοδο, αποτελεί αποδοχή – συνειδητή ή µη– του συµβιβασµού. Από την άλλη, οι σύντροφοι/ισσες από την Ανασύνθεση (βλέπε 53+) ενώ δείχνουν σε έναν βαθµό να αντιλαµβάνονται το πολιτικό και οικονοµικό αδιέξοδο της κυβέρνησης (χωρίς ωστόσο να «παραδέχονται» ότι ήταν λάθος η γραµµή που µας έφτασε εδώ), αδυνατούν να δουν συνολικά τη ρήξη, τόσο ως πολιτικό σχέδιο όσο και ως απαραίτητη προϋπόθεση για να υλοποιηθούν οι πολιτικές δεσµεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ, για να ξεκινήσουµε να ξηλώνουµε το «καθεστώς» των µνηµονίων και της λιτότητας. Αυτή η αδυναµία οδηγεί σε ένα διπλό πολιτικό σφάλµα. Αφενός υποβαθµίζει την ανάγκη πολιτικής προετοιµασίας, βλέποντας τη ρήξη ως έσχατη επιλογή. Αφετέρου, και λόγω του προηγούµενου, καλλιεργείται µια ψευδαίσθηση ότι ανεξαρτήτως της πορείας της κυβέρνησης,
το συνέδριο θα έπρεπε να συζητάει τη φυσιογνωµία της οργάνωσης νεολαίας που θέλουµε να φτιάξουµε. Εµείς θα επιµείνουµε στην ανάγκη επεξεργασίας ενός πολιτικού σχεδίου ρήξης µε το εγχώριο και διεθνές σύστηµα, κάτι που χρειάζεται κάθε πολιτική οργάνωση της ριζοσπαστικής Αριστεράς εάν δεν θέλει να είναι απλός παρακολουθητής και σχολιαστής των εξελίξεων, αλλά θέλει να µπορεί να τις καθορίζει. Ένα τέτοιο σχέδιο βάζει στο κέντρο το ζήτηµα της διαγραφής του χρέους, της εθνικοποίησης των τραπεζών, την έκτακτη βαριά φορολογία του πλούτου, τη σύγκρουση µε την Ευρωζώνη και προφανώς την άµεση υλοποίηση του προγράµµατος της ∆ΕΘ, το οποίο –ειδικά στα ζητήµατα των εργασιακών και της ανακούφισης των ανέργων– θα αποτελέσει µια µεγάλη ανάσα για τη νεολαία.
Προϋποθέσεις
Η πρώτη βασική προϋπόθεση για να µείνει ανοιχτή η δυνατότητα να υλοποιηθεί το παραπάνω σχέδιο είναι η µη υπογραφή µιας µνηµονιακής συµφωνίας, όποια εκδοχή και αν έχει αυτή. Συνεπώς, η Ν. ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει το δικαίωµα να παρακολουθεί αµέτοχη χάριν του συνεδρίου, πόσο µάλλον να προσπαθεί να υπεκφύγει από το να πάρει θέση. Το άµεσο επόµενο διάστηµα έχουµε να αναµετρηθούµε µε το πολιτικό καθήκον της αποτροπής ψήφισης µιας µνηµονιακής συµφωνίας και
κάτι τέτοιο χρειάζεται και πολιτική τοποθέτηση και κινηµατικές πρωτοβουλίες µε τις υπόλοιπες δυνάµεις της Αριστεράς και του κινήµατος, και κάτι τέτοιο θα διεκδικήσουµε να το υλοποιήσουµε µαζί µε το κόµµα ΣΥΡΙΖΑ. Η δεύτερη βασική προϋπόθεση είναι η ίδια η οργανωτική λειτουργία, η οποία παρουσιάζει έντονα σηµάδια γραφειοκρατικού εκφυλισµού τους τελευταίους µήνες τα οποία δεν αντιµετωπίζονται από τον «χαλαρό» –στο βαθµό του προαιρετικού– προσυνεδριακό κανονισµό, αντιθέτως υπάρχει ο κίνδυνος να επιδεινωθούν. Χωρίς οργανωµένη συλλογική λειτουργία σε όλα τα επίπεδα, δεν θα µπορέσουµε να υλοποιήσουµε κανένα πολιτικό σχέδιο. Ας αξιοποιήσουµε αυτή την περίοδο για να αφήσουµε πίσω τα φαντάσµατα του εαυτού µας. Τέλος, η φυσιογνωµία µιας οργάνωσης δεν κρίνεται ούτε από το τι λέει ότι είναι ούτε από το τι λέει ότι θα ήθελε να γίνει, αλλά από το τι κάνει για να επιτύχει τους πολιτικούς της στόχους. Με αυτή την έννοια, χωρίς τα παραπάνω, µια τελείως εσωστρεφής συζήτηση για τη φυσιογνωµία της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ δεν θα έχει καµία σηµασία. Άλλωστε, οι εργάτες του Σικάγου, οι µπολσεβίκοι, οι Ισπανοί επαναστάτες το ’36, οι εξεγερµένοι του Μάη του ’68, οι Ζαπατίστας, δεν γράφτηκαν στις σελίδες της ιστορίας (µόνο) γι’ αυτά που έλεγαν αλλά (κυρίως) για αυτά που έκαναν για να αλλάξουν τον κόσµο.
Tην αποποµπή Πανούση ζητά η Ν. ΣΥΡΙΖΑ Το ΚΣ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ εξέδωσε ανακοίνωση-κόλαφο ενάντια στον αναπληρωτή υπουργό, αναφέροντας και τα εξής, µεταξύ άλλων: «Το τελευταίο διάστηµα έχουµε γίνει µάρτυρες πολλών περιστατικών αστυνοµικής αυθαιρεσίας και καταστολής, από αναίτιες προσαγωγές νέων όπως στον πεζόδροµο Ικτίνου στη Θεσσαλονίκη, αναίτιες προσαγωγές διαδηλωτών, εισβολή των αστυνοµικών δυνάµεων στην πρυτανεία του ΕΚΠΑ, επιθέσεις σε διαδηλωτές στις Σκουριές, στο Βόλο κ.α. (...)
Γνωρίζουµε πως η αστυνοµία, και δη οι κατασταλτικοί της µηχανισµοί, δρουν σε αρκετές περιπτώσεις ανεξέλεγκτα κι αυτόνοµα από την πολιτική τους αρχή. Γνωρίζουµε πως κάτι τέτοιο θα γινόταν ακόµα και µε µια κυβέρνηση µε κορµό τον ΣΥΡΙΖΑ. Παρ’ όλα αυτά θεωρούµε πως µία από τις µεγάλες µάχες που έχει να δώσει αυτή η κυβέρνηση είναι ακριβώς η µάχη απέναντι σε τέτοια φαινόµενα, για τον εκδηµοκρατισµό της αστυνοµίας, τη διάλυση των ακροδεξιών/φασιστικών θυλάκων και για τον έλεγχο
και την τιµωρία των αστυνοµικών αυθαιρεσιών. Θεωρούµε πως από πλευράς του αναπληρωτή Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, κου Πανούση, ελάχιστα έχουν γίνει σε αυτήν την κατεύθυνση. (...) Θεωρούµε πως οι παρεµβάσεις του αναπληρωτή υπουργού, όπου µε απαξιωτικό τρόπο καταφέρεται εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ και της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, είναι απαράδεκτες και κινούνται εκτός των αρχών και των αξιών της Αριστεράς.
Το αποκορύφωµα αυτών υπήρξε η πρόσφατη δήλωσή του όπου βάζει στο ίδιο πλαίσιο “συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ” µαζί µε το οργανωµένο έγκληµα, σε ό,τι αφορά την επιδίωξη αποµάκρυνσής του από την κυβέρνηση. Εκτιµούµε πλέον πως ο “κόµπος έφτασε στο χτένι”. Φαίνεται πως ο κος Πανούσης δεν είναι διατεθειµένος πλέον να εξυπηρετήσει το πολιτικό σχέδιο που υπήρξε η βάση για την ανατροπή στις 25 Γενάρη κι ως εκ τούτου απαιτούµε την αποµάκρυνσή του από την κυβέρνηση. (...)».
8
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
10 ΙΟΥΝΗ 2015
Επιµέλεια: Θοδωρής Πατσατζής
εργατικ ύς χώρ υς Κινητοποίηση στο ΑΧΕΠΑ Οι κινητοποιήσεις στο χώρο της υγείας συνεχίζονται, καθώς η κατάσταση στα δηµόσια νοσοκοµεία, λόγω και της υποχρηµατοδότησης στον φετινό προϋπολογισµό, έχει γίνει δραµατική. Τη σκυτάλη παίρνουν οι τραυµατιοφορείς του νοσοκοµείου ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη. Με απόφαση του ∆Σ του σωµατείου εργαζοµένων στο νοσοκοµείο, πραγµατοποιούν την Πέµπτη 11 Ιουνίου, δίωρη στάση εργασίας. Αιτία της κινητοποίησης οι τραγικές ελλείψεις ανθρώπινου δυναµικού, οι οποίες ιδιαίτερα στον κλάδο τους έχουν οδηγήσει σε εξοντωτικά και ιδιαίτερα επισφαλή για τους ασθενείς και τους εργαζόµενους ωράρια. Το σωµατείο καλεί όλους τους εργαζόµενους του νοσοκοµείου σε ταυτόχρονη εκδήλωση διαµαρτυρίας στη διοίκηση του ΑΧΕΠΑ µε αίτηµα τη διεκδίκηση άµεσων προσλήψεων µόνιµου προσωπικού, καθώς η υποστελέχωση είναι ο κανόνας σε όλες τις υπηρεσίες και κλάδους των δηµόσιων νοσοκοµείων.
Να αποσυρθεί το σχέδιο νόµου για µετακινήσεις εργαζοµένων Σε ολιγοήµερη διαβούλευση έχει τεθεί από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονοµικών ∆ηµήτρη Μάρδα το σχέδιο νόµου «∆απάνες µετακινούµενων εντός και εκτός επικράτειας». Προφανώς και ο τρόπος λειτουργίας του ∆ηµοσίου, όπως έχει επιβληθεί από τον καπιταλισµό και τα µνηµόνια, είναι προβληµατικός και πρέπει να αλλάξει. Η λειτουργία του έχει σχεδιαστεί µε επίκεντρο όχι τις ανάγκες των εργαζοµένων και του λαού, αλλά την ανάπτυξη του µεγάλου κεφαλαίου και των καπιταλιστών. Όµως το σχέδιο νόµου που κατατέθηκε, αντί να αντιµετωπίζει τις ανάγκες του λαού, έρχεται για άλλη µια φορά να καταστήσει µοναδικούς υπεύθυνους γι’ αυτή την κατάσταση τους εργαζόµενους στο ∆ηµόσιο. Το νοµοσχέδιο επαναφέρει τη µνηµονιακή λογική των περικοπών στις αποδοχές των εργαζοµένων, καταργώντας σχεδόν πλήρως τις αποζηµιώσεις για τις εκτός έδρας µετακινήσεις τους, και οφείλει να καταργηθεί. ∆ασικοί υπάλληλοι, γεωπόνοι, κτηνίατροι, µηχανικοί, τεχνικοί κ.λπ. οι οποίοι εργάζονται σήµερα στις αποκεντρωµένες διοικήσεις της χώρας, πέρα από τη µέχρι τώρα µείωση κατά 40% των αποδοχών τους, θα υποχρεώνονται να µεταβαίνουν εκτός έδρας, πολλές φορές σε δυσπρόσιτες και δύσβατες περιοχές, χωρίς να αποζηµιώνονται στοιχειωδώς για τα µικροέξοδα που αυτές οι µετακινήσεις προκαλούν.
Μεγάλη νίκη των εργαζοµένων στο Δαφνί
Ν
ικηφόρα έληξε η κινητοποίηση των εργαζοµένων στο Ψυχιατρικό Νοσοκοµείο Αθήνας - ∆αφνί, µε την αποποµπή του πρώην πια, µνηµονιακού διοικητή Π. Θεοδωράκη. Η νίκη αυτή των εργαζοµένων ήρθε ύστερα από κατάληψη των γραφείων του διοικητή στο νοσοκοµείο, η οποία άντεξε µια ολόκληρη εβδοµάδα, παρά την απέλπιδα προσπάθεια του διοικητή να την ποινικοποιήσει, µε αναφορά στον εισαγγελέα και κλήση σε κατάθεση του προέδρου, του γενικού γραµµατέα και του αντιπροέδρου του συλλόγου εργαζοµένων στο νοσοκοµείο. Ένας αγώνας που ολοκληρώθηκε την εβδοµάδα της κατάληψης αλλά είχε ξεκινήσει από τη στιγµή που ο Π. Θεοδωράκης διορίστηκε διοικητής από την προηγούµενη µνηµονιακή κυβέρνηση µε στόχο το κλείσιµο του νοσοκοµείου. Οι εργαζόµενοι εδώ και πάνω από έναν χρόνο πραγµατοποιούσαν κινητοποιήσεις για να µην κλείσει το νοσοκοµείο, για τη χρηµατοδότηση του νοσοκοµείου και για την πλήρη στελέχωσή του σε προσωπικό. Η αποποµπή του διοικητή ήταν γι’ αυτούς το πρώτο µεγάλο βήµα του αγώνα τους, που θα συνεχιστεί, όπως τονίζουν και στην ανακοίνωσή τους, µε µεγαλύτερη
αυτοπεποίθηση και για τα υπόλοιπα αιτήµατά τους. Αποφασιστικά και πιέζοντας την κυβέρνηση να πραγµατοποιήσει αυτό που προεκλογικά υποσχέθηκε. Να σώσει τη δηµόσια υγεία αντιµετωπίζοντας την ανθρωπιστική κρίση που έχουν προκαλέσει οι µνηµονιακές πολιτικές. Πρέπει να εφαρµοστεί ένα πρόγραµµα που καθυστερεί και έχει γίνει έρµαιο της διαπραγµάτευσης µε τους δανειστές. Οι εργαζόµενοι στο ∆αφνί απέδειξαν µε τη νίκη τους ότι δεν είναι αρκετό το να περιµένουµε πότε θα εφαρµοστεί αυτό το πρόγραµµα. Απέδειξαν µε τον αγώνα τους ότι οι ίδιοι οι εργαζόµενοι είναι ο βασικός εταίρος της κυβέρνησης για να εφαρµοστεί ένα πρόγραµµα ανατροπής των µνηµονιακών πολιτικών και της λιτότητας. Απέδειξαν ότι το µεγαλύτερο όπλο που έχουν οι εργαζόµενοι απέναντι στους εκβιασµούς των δανειστών και στην αδράνεια του υπουργείου Υγείας και της κυβέρνησης, είναι ο αγώνας τους. Ο αγώνας τους όχι µόνο για τα στενά οικονοµικά συµφέροντα, όπως δεκάδες φορές έχουν κατηγορηθεί οι εργαζόµενοι που αγωνίζονται ειδικά στο ∆ηµόσιο, αλλά για τη σωτηρία της δηµόσιας υγείας, για να έχουν ποιοτικότερες και δωρεάν υπηρεσίες οι ασθενείς. Τοµή φέρνει ο αγώνας των εργαζοµένων στο ∆αφνί και συνδικαλιστικά, καθώς απο-
δεικνύει ότι οι δυνάµεις του ΜΕΤΑ και του ΣΥΡΙΖΑ στους χώρους δουλειάς µπορούν να αποτελέσουν τον καθοριστικό κρίκο για νικηφόρους αγώνες. Η παράταξη ΡΙΖΑΨΥ, η παράταξη δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜΕΤΑ στο νοσοκοµείο, που έχει και την πλειοψηφία στο ∆Σ, δεν σταµάτησε τον αγώνα παρά την αλλαγή κυβέρνησης. Από την πρώτη στιγµή απαιτούσε την εφαρµογή των προεκλογικών υποσχέσεων. Η κατάληψη στηρίχθηκε αποκλειστικά από αυτούς καθώς και από εργαζόµενους του νοσοκοµείου (είναι χαρακτηριστικό ότι στην κινητοποίηση έξω από τη ∆ιεύθυνση Ασφάλειας ∆υτικής Αθήνας του Αιγάλεω δεν παραβρέθηκαν τα εκλεγµένα στο ∆Σ των εργαζοµένων στελέχη του ΠΑΜΕ), από στελέχη του ΜΕΤΑ στην ΠΟΕ∆ΗΝ και την Α∆Ε∆Υ, από συναδέλφους τους σε νοσοκοµεία της ∆υτικής Αθήνας (Θριάσιο, Αττικό, ΚΕΠΑ Αγ. Αναργύρων, κυρίως και εδώ στελέχη του ΜΕΤΑ) και από µέλη του ΣΥΡΙΖΑ στη ∆υτική Αθήνα. Το παράδειγµα του αγώνα των εργαζοµένων στο ∆αφνί πρέπει να απλωθεί παντού. Σε κάθε νοσοκοµείο, µιας και ο Θεοδωράκης είναι ο µοναδικός µνηµονιακός διοικητής που έχει διωχθεί, σε κάθε σωµατείο, οργανώνοντας τη ρήξη µε τα µνηµόνια και τους δανειστές.
ΠΟΕ-ΟΤΑ: Η Αριστερά δεν µπορεί να σφυρίζει αδιάφορα Πανελλαδική στάση εργασίας από τις 12 το µεσηµέρι ώς τη λήξη της βάρδιας πραγµατοποιεί την Τρίτη 16 Ιουνίου η Πανελλήνια Οµοσπονδία Εργαζοµένων στους Οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΠΟΕ-ΟΤΑ). Στο πλαίσιο της κινητοποίησης καλεί και σε συγκέντρωση έξω από το υπουργείο Εσωτερικών στην Αθήνα. Η απόφαση της ΠΟΕ-ΟΤΑ ήρθε µέσα από την προσπάθεια να συντηρηθεί µε κάθε τρόπο το αγωνιστικό προφίλ των παρατάξεων του Μπαλασόπουλου (πρώην ΠΑΣΚΕ) και της ∆ΑΚΕ, όµως πατάει πάνω σε πραγµατικά προβλήµατα του κλάδου και οι παρατάξεις της Αριστεράς δεν µπορούν να σφυρίζουν αδιάφορα. Μια κινητοποίηση ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις του τοµέα καθαριότητας, που προχωράνε σε πολλούς δήµους, δεν είναι γεγονός στο οποίο η Αριστερά και οι παρατάξεις της µπορούν να είναι αµέτοχες. Παρότι δεν θα αντιµετωπιστεί από µια τρίωρη ή τετράωρη στάση εργασίας που η παράταξη Μπαλασόπουλου και η ∆ΑΚΕ δεν θα οργανώσουν µε σοβαρό τρόπο, πρέπει να αντιµετωπιστεί µε αγώνες. Όσο δεν καταργείται το άρθρο 61 του νόµου 3979/2011 που προωθεί τις ιδιωτικο-
ποιήσεις των υπηρεσιών καθαριότητας και όσο δεν γίνονται προσλήψεις µόνιµου προσωπικού, τα προβλήµατα στους δήµους θα χειροτερεύουν. Ήδη τα βάρη σε όσους δήµους έχουν ιδιωτικοποιήσει την καθαριότητα έχουν µετακυλισθεί στους δηµότες µε αυξηµένα δηµοτικά τέλη. Η λύση που επιχείρησαν να δώσουν οι υπουργοί Κατρούγκαλος και Στρατούλης µε το άρθρο 49 του νόµου 4325/2015 είναι ανεπαρκής. ∆ίνεται µεν η δυνατότητα να µην πεταχτούν στο δρόµο οι εργαζόµενοι που δούλευαν σε ιδιώτες και έχουν λήξει οι συµβάσεις τους, αλλά ταυτόχρονα παρατείνεται και το καθεστώς των εργολαβιών το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δεσµευτεί ότι θα καταργήσει. Το ΜΕΤΑ-ΟΤΑ και η ∆ΑΣ-ΟΤΑ (ΠΑΜΕ) οφείλουν να πρωταγωνιστήσουν µε άµεσες πρωτοβουλίες σε κάθε δήµο, παίρνοντας στα χέρια τους την οργάνωση της στάσης εργασίας και των κινητοποιήσεων ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις και χτίζοντας γέφυρες αγώνα των αιτη-
µάτων τους µε τους δηµότες σε κάθε δήµο, διεκδικώντας σταµάτηµα των ιδιωτικοποιήσεων του τοµέα καθαριότητας, χρηµατοδότηση των υπηρεσιών των δήµων που αναβαθµίζουν την ποιότητα ζωής των δηµοτών, µειώσεις των δηµοτικών τελών, προσλήψεις µόνιµου προσωπικού.
10 ΙΟΥΝΗ 2015
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
9
Υπάρχουν «καλές» ιδιωτικοποιήσεις; Του Σπύρου Αντωνίου
Μ
ία από τις βασικές «κόκκινες γραµµές» της κυβέρνησης, που ταυτόχρονα αποτέλεσε και µέρος των εξαγγελιών της, η ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων, δεν υπάρχει πια. Το ΤΑΙΠΕ∆ είναι εδώ για να ολοκληρώσει το έργο του ξεπουλήµατος της δηµόσιας περιουσίας που άφησε ηµιτελές το δίδυµο Σαµαρά-Βενιζέλου, οι Συµπράξεις ∆ηµόσιου και Ιδιωτικού Τοµέα (Σ∆ΙΤ) επίσης, και η σοσιαλφιλελεύθερη αφήγηση περί «καλών ιδιωτικοποιήσεων» έχει αντικαταστήσει το διαχρονικό προγραµµατικό στοιχείο της ριζοσπαστικής Αριστεράς για αποκλειστικά δηµόσιες επιχειρήσεις µε κοινωνικό-εργατικό έλεγχο. Στις προκλητικές προτάσεις των δανειστών προβλέπονται σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις µε αιχµή τη «µικρή ∆ΕΗ» και τον Α∆ΜΗΕ. Επίσης, ζητούν την ιδιωτικοποίηση όλων ανεξαιρέτως των περιουσιακών στοιχείων του ∆ηµοσίου που είχαν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕ∆ ως το τέλος του 2014 και την ολοκλήρωση όλων των διαγωνισµών που εκκρεµούν. ∆ηλαδή την πώληση των περιφερειακών αεροδροµίων και του Ελληνικού, τη µεταφορά στο ΤΑΙΠΕ∆ των µετοχών που κατέχει το ∆ηµόσιο στον ΟΤΕ, την πώληση του ΟΛΠ, του ΟΛΘ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Τέλος, ζητούν διαβεβαιώσεις ότι η κυβέρνηση δεσµεύεται να προχωρήσει το διαγωνισµό για την πώληση του µεριδίου του ∆ηµοσίου στο «Ελ. Βενιζέλος», όπως και στην παράταση της συµφωνίας παραχώρησης του αεροδροµίου. Οι κυβερνητικές θέσεις είναι εξίσου απαράδεκτες: ολοκλήρωση της παραχώρησης των 14 περιφερειακών αεροδροµίων στην κοινοπραξία Fraport-Κοπελούζου φέτος, ενώ από το 2016 και µετά πώληση του πλειοψηφικού πακέτου του ΟΛΠ, πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, του Αστέρα Βουλιαγµένης και άλλων ακινήτων, του ποσοστού του ∆ηµοσίου στον ∆ιεθνή Αερολιµένα Αθηνών, κλείσιµο της συµφωνίας µε την αζέρικη Socar για τον ∆ΕΣΦΑ. Θολά παραµένουν τα σχέδια για την Εγνατία Οδό και το Ελληνικό, παρόλο
που αναφέρονται στο περίφηµο κείµενο των 47 σελίδων. Από όλο αυτό το πλιάτσικο (προσδοκώµενα έσοδα 3,2 δισ. το 2015-16), κάποια ψίχουλα θα κατευθυνθούν στη στήριξη των διαλυµένων ασφαλιστικών ταµείων και µιας µελλοντικής «Αναπτυξιακής Τράπεζας». Η µερίδα του λέοντας, φυσικά, στη «µαύρη τρύπα» του κρατικού χρέους. Η κυβέρνηση «µε κορµό τον ΣΥΡΙΖΑ»,
Να µπλοκάρουµε κάθε απόπειρα παράδοσης κοινωφελών επιχειρήσεων και δηµόσιων χώρων στο ιδιωτικό κεφάλαιο. για να µετριάσει τις αντιδράσεις από την προσχώρηση στη λογική της αστικής τάξης και των πολιτικών της φορέων, έχει υιοθετήσει το σχήµα των «ιδιωτικοποιήσεων µε καλύτερους όρους», που αποσκοπούν σε «αµοιβαία ωφέλεια»! Σύµφωνα πάντα µε όσα υποστηρίζουν κυβερνητικά στελέχη, το ∆ηµόσιο θα διατηρεί ένα (µειοψηφικό) πακέτο µετοχών δηµόσιων επιχειρήσεων στρατηγικής σηµασίας, µε προτεραιότητα «στην προστασία των εργασιακών δικαιωµάτων και του φυσικού περιβάλλοντος». Είναι προφανές ότι η σύµβαση της PSP στο «Ελ. Βενιζέλος» και µε την Cosco στον ΟΛΠ, µε τη φοροασυλία των µεγαλοµετόχων και τις άθλιες εργασιακές σχέσεις για τους εργαζόµενους, είναι η πιθανότερη κατάληξη όταν η λειτουργία καθορίζεται από τα ιδιωτικοοικονοµικά κριτήρια.
Σ∆ΙΤ
Οι ιδέες αυτές δεν είναι τωρινή καινοτοµία, ούτε προέκυψαν λόγω των ασφυκτικών συνθηκών ρευστότητας. Οι κοινοπραξίες, υπό τη µορφή συµπράξεων δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα, εφαρµόζονται εδώ και µια δεκαετία στην Ελλάδα. Κυρίως στην κατασκευή δηµόσιων υποδοµών, δρόµων, σχολείων, αλλά και σε µια σειρά υπηρεσίες, ιδιαίτερα στους
ΟΤΑ. Το κεφάλαιο µε αυτό το «εργαλείο» κατοχυρώνει πεδία δράσης που του αποφέρουν κέρδη, χωρίς κανένα επιχειρηµατικό ρίσκο. Τα δάνεια από τις τράπεζες για κάθε είδους «επενδυτές» έχουν την εγγύηση του ∆ηµοσίου, οι συµβάσεις παραχώρησης προς εκµετάλλευση είναι συνήθως πολυετείς, ενώ στους χρήστες επιβάλλονται ανταποδοτικά τέλη (π.χ. διόδια). Τις υπηρεσίες που δεν έχουν ανταποδοτικότητα τις χρηµατοδοτεί το ∆ηµόσιο και ο ιδιώτης αναλαµβάνει τη διαχείριση. Τα συµφέροντα των ιδιωτών κατοχυρώνονται κατά προτεραιότητα, που θα πάρουν τα λεφτά τους «βρέξει-χιονίσει». Η προπαγάνδα των απολογητών της «αγοράς» ισχυρίζεται ότι µε τις Σ∆ΙΤ τα έργα και οι παρεχόµενες υπηρεσίες γίνονται γρηγορότερα, κοστίζουν λιγότερο και αντιµετωπίζονται οι «στρεβλώσεις» του προγράµµατος δηµοσίων επενδύσεων. Στην πραγµατικότητα οι καθυστερήσεις στην παράδοση των έργων είναι ο κανόνας, το κόστος επιβαρύνει πάλι το ∆ηµόσιο και οι υπερβάσεις προϋπολογισµών µπορούν να φτάσουν και το 200%. Ειδικά στα χρόνια της κρίσης οι κυρώσεις απέναντι στους ιδιώτες δεν υπάρχουν και οι πτωχεύσεις των πιο αδύναµων καπιταλιστών, λόγω του αµείλικτου ανταγωνισµού, φορτώνονται στο κράτος, που αναλαµβάνει την ολοκλήρωση των έργων. Ούτε φυσικά η δήθεν «δίκαιη µοιρασιά» µε τους µεγαλοεπιχειρηµατίες είναι εγχώρια ανακάλυψη. Από τη δεκαετία του 1980, στη Βρετανία, στις ΗΠΑ κ.α. εταιρείες και τράπεζες θησαυρίζουν στις πλάτες όλων µας. Πριν από µερικά χρόνια, µια µελέτη του ΤΕΕ ανέφερε χαρακτηριστικά: «Στο Ηνωµένο Βασίλειο υπολογίστηκε ότι το συνολικό κόστος κατασκευής νοσοκοµειακών µονάδων µέσω Σ∆ΙΤ ήταν έως και πέντε φορές υψηλότερο από ό,τι εάν αυτές κατασκευάζονταν απευθείας από το ∆ηµόσιο. Το κόστος συντήρησης και λειτουργίας ήταν κατά πολύ υψηλότερο, ο αριθµός των ασθενών που µπορούσε να εξυπηρετηθεί µικρότερος και η ποιότητα των παρεχόµενων υπηρεσιών φτωχότερη. Τα ίδια ακριβώς προβλήµατα παρατηρήθηκαν και στις σχολικές µονάδες που κατασκευάστηκαν µε Σ∆ΙΤ».
Λίγες µέρες πριν, µε απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος, ακυρώθηκαν όλα τα έργα διαχείρισης απορριµµάτων µε Σ∆ΙΤ που είχε προωθήσει η προηγούµενη συγκυβέρνηση, καθώς τεράστια ποσά θα πήγαιναν στις τσέπες γνωστών µεγαλοεργολάβων, ειδικά µε τα εργοστάσια διαχείρισης στη ∆. Μακεδονία (Μπόµπολας) και στην Πελοπόννησο (Περιστέρης). Πέρα από τις ελαστικές σχέσεις εργασίας και τους µισθούς πείνας, µε τις Σ∆ΙΤ οι εργολάβοι των σκουπιδιών εξασφαλίζουν σταθερά και µεγάλα κέρδη από την εκµετάλλευση των σκουπιδιών µέσα από «ρήτρες εγγυηµένων ποσοτήτων» που καταβάλλουν οι περιφέρειες από αυξηµένα τέλη στους δηµότες. Πάντα σε βάρος των διαδικασιών ανακύκλωσης και του κοινωνικού συµφέροντος. Απέναντι στα ιδεολογήµατα της «ανάπτυξης» και της «ανταγωνιστικότητας», που δήθεν θα φέρουν δουλειές και καλύτερες παροχές, απέναντι στην εκποίηση του δηµόσιου πλούτου για να πληρωθούν οι τοκογλύφοι, το εργατικό κίνηµα και η Αριστερά, ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ που βρίσκεται στην κυβερνητική εξουσία, πρέπει να είναι ξεκάθαροι. Καµία ιδιωτικοποίηση, καµία εµπορευµατοποίηση της δηµόσιας περιουσίας και των κοινωνικών αγαθών, είτε απευθείας είτε µε «συµπράξεις». Με µαζικές και δυναµικές κινητοποιήσεις και πολιτικές πρωτοβουλίες, έχουµε χρέος να µπλοκάρουµε κάθε απόπειρα παράδοσης κοινωφελών επιχειρήσεων και δηµόσιων χώρων στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Η επαναφορά υπό δηµόσιο έλεγχο όλων των ∆ΕΚΟ στρατηγικής σηµασίας, ως τµήµα των ριζοσπαστικών µέτρων αναστροφής της λιτότητας, µείωσης της ανεργίας και εξυπηρέτησης των αναγκών της κοινωνίας, είναι η µοναδική πολιτική που αντιστοιχεί σε µια κυβέρνηση που υπερασπίζεται τα συµφέροντα του λαού και δεν αναζητά διαδροµές που καταλήγουν πάντα στην υποταγή σε όσους κατέχουν την πραγµατική εξουσία.
10
πολιτικη
«Ιστορική αναγκαιότητα η ρήξη» Συνέντευξη του Πέτρου Σταύρου* στην «Εργατική Αριστερά»
Ποιες είναι οι ελάχιστες προϋποθέσεις για μια συμφωνία ώστε να επιτρέπει την υλοποίηση ενός προγράμματος αντιλιτότητας; Η απόφαση της ΚΕ και η πρόταση της κυβέρνησης προς τους δανειστές (το γνωστό κείμενο των 47 σελίδων) καλύπτουν αυτές τις προϋποθέσεις; Το χρέος αποτελεί ένα εργαλείο διαχείρισης και επιβολής των πολιτικών λιτότητας στις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης που έχουν ζητήματα δημοσιονομικής προσαρμογής. Κατά συνέπεια, μια συμφωνία που επιτρέπει την υλοποίηση ενός προγράμματος αντιλιτότητας έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά. Πρώτο, αντιμετωπίζει έστω και «απαλά» το χρέος, τη διαγραφή του, το «πάγωμά» του ή την επιμήκυνσή του. Δεύτερο, μηδενίζει τα πρωτογενή πλεονάσματα για μια σειρά ετών, διότι κάθε πρωτογενές πλεόνασμα πηγαίνει εκ προοιμίου στο δανειστή. Άρα, η οποιαδήποτε περιγραφή προθέσεων ή προτάσεων για το πώς νοείται μια «έντιμη» ή «δίκαιη» συμφωνία που δεν περιέχει, κατ’ ελάχιστον, τα παραπάνω
δύο στοιχεία δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα σοβαρό πρόγραμμα αντιλιτότητας. Ούτε ορισμένες διαπιστώσεις της απόφασης της ΚΕ ούτε, πολύ περισσότερο, η πρόταση των 47 σελίδων αποτελούν τη βάση για ένα σοβαρό πρόγραμμα αντιλιτότητας. Όμως εδώ, για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, η απόφαση της ΚΕ δεν έχει καμία σχέση, όσο «δειλή» και αναβλητική κι αν είναι, με την πρόταση των 47 σελίδων. Την τελευταία θα τη χαρακτήριζα μια πρόθεση πολιτικών ήπιας υπερλιτότητας, ενώ αυτή των δανειστών είναι μια καθαρή και αυτούσια υπερλιτότητα. Τι χαρακτηρίζω όμως ως υπερλιτότητα; Την κατάσταση εκείνη όπου ισχύουν ταυτόχρονα τα εξής: α) Μια σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή με πρωτογενή πλεονάσματα που μεταφέρουν πόρους της οικονομίας προς τους δανειστές, β) η απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα των επιχειρήσεων που μεταφέρει πόρους από τον μη χρηματικό τομέα στις τράπεζες και γ) η απομόχλευση των εργατικών και κατώτερων μικροαστικών εισοδημάτων που μεταφέρει πόρους προς τις μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα και υπερσυγκεντρώνει την αγορά. Η πρόταση των 47 σελίδων επιχειρεί μια ήπια εκδοχή των παραπάνω χωρίς να ανατρέπει τις συνθήκες επιβολής της υπερλιτότητας. Να φέρω δύο παραδείγματα: α) η πρόβλεψη των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι σχεδόν η ίδια, εκτός από τα πρώτα 3 χρόνια (2015-2017), με αυτήν των δανειστών και β) τα 3,5 δισ. έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις που προβλέπει, εύκολα μετατρέπονται σε νέα κλιμακούμενα πρωτογενή πλεονάσματα καθώς και νέα φορολογικά μέτρα, όταν οι «πωλήσεις» δεν πραγματοποιηθούν «επιτυχώς».
Δεδομένης της τελεσιγραφικού χαρακτήρα πρότασης των δανειστών, που πάει πολύ πέρα και από το e-mail Χαρδούβελη, πώς θα έπρεπε κατά τη γνώμη σου
να αντιδράσουν ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση; Έχει νόημα η συνέχιση της διαπραγμάτευσης υπ’ αυτούς τους όρους; Επικροτείς την επιλογή να μην πληρωθεί η δόση προς το ΔΝΤ στις 5 Ιουνίου αλλά ταυτόχρονα να υποβληθεί αίτημα προς το ΔΝΤ για πληρωμή όλων των δόσεων στα τέλη Ιουνίου; Κατά τη γνώμη μου η διαπραγμάτευση τελείωσε και έπρεπε να αποχωρήσει η διαπραγματευτική ομάδα στις 20/2. Και αυτό γιατί τότε διαπιστώθηκε, με κάθε πρόσφορο στοιχείο, η πρόθεση των δανειστών και ειδικά η πρόθεση της ευρωπαϊκής πλευράς των δανειστών να μην ασχοληθούν καθόλου με το χρέος. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως διακήρυττε όλο το προηγούμενο διάστημα πως επαναδιαπραγματεύεται τη δανειακή σύμβαση και πως ανατρέπει στο εσωτερικό της χώρας το μνημόνιο χωρίς να ρωτήσει κανέναν. Από τις 20/2 και μετά, εκείνο που κάνει η διαδικασία της διαπραγμάτευσης -και εδώ η ευθύνη δεν βαρύνει τα μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας ως άτομα αλλά την πολιτική επιλογή της συνέχισης της διαπραγμάτευσης- είναι να συζητά τους όρους συνέχισης ενός πιο «μαλακού» μνημονίου και όχι τα καυτά ζητήματα του χρέους και της λιτότητας. Τη μετακύλιση της πληρωμής της δόσης του ΔΝΤ προς το τέλος του Ιουνίου και το «πακετάρισμά» της μαζί με τις άλλες την καταλαβαίνω ως μια απαραίτητη διαπραγματευτική τακτική στο πλαίσιο όμως μιας συνολικής κατευναστικής και συμβιβαστικής τακτικής που οδηγεί σε στρατηγικά αδιέξοδα την Αριστερά. Ως βραχυπρόθεσμη τακτική κίνηση είναι σωστή, αλλά στο πλαίσιο μιας εντελώς λάθος αντίληψης. Εκείνο που χρειαζόμαστε απαραίτητα τώρα είναι η πραγματοποίηση του συνθήματος «ούτε βήμα πίσω», που σημαίνει στάση πληρωμών στο πλαίσιο μιας στρατηγικής ρήξης με τη λιτότητα και κοινωνικής και παραγωγικής αναδιοργάνωσης υπέρ των λαϊκών συμφερόντων. Η συνέχιση της διαπραγμάτευσης μετά το χρονικό ορόσημο του Φεβρουαρίου του 2015 έγινε με όρους προσχώρησης στη λογική του νεοφιλελεύθερου αντιπάλου.
Καθώς οδηγούμαστε σε μια κατάσταση πλήρους αδιεξόδου στις διαπραγματεύσεις, σε συνθήκες εξάντλησης των ρευστών διαθεσίμων του Δημοσίου και εξάντλησης των χρονικών περιθωρίων για τις οριστικές αποφάσεις, ποιες οικονομικές και πολιτικές επιλογές μπορούν να μας προφυλάξουν από το να υποστούμε απροετοίμαστοι τις συνέπειες μιας κρίσης η οποία θα αποβεί ευκαιρία για τον αντίπαλο; Στο χρονικό σημείο στο οποίο βρισκόμαστε και που αποτελεί την κατάληξη μιας διαδικασίας, η ελληνική πλευρά ανακεφαλαίωσε τα αποτελέσματα των τεσσάρων μηνών των διαπραγματεύσεων σε ένα κείμενο 47 σελίδων, πολύ πέρα από τις δηλώσεις της ΚΕ, και η πλευρά των δανειστών δήλωσε με κάθε τρόπο πως η πολιτική της είναι ανυπο-
χώρητη από μια συνολική προσπάθεια πλήρους ελέγχου των χρηματοδοτικών και δημοσιονομικών θεσμών, της ενοποίησης της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο, της συνταγματοποίησης της λιτότητας και της εργαλειοποίησης του χρέους. Η λογική μιας πλευράς των δανειστών είναι συνεκτική αλλά μεταφέρει και αποδέχεται πλήρως το ρίσκο της διάλυσης της Ευρωζώνης. Η λογική μιας άλλης πλευράς των δανειστών δεν διανοείται τη ρήξη, αλλά αυτό το επιζητεί μέσω της πλήρους υποταγής της ελληνικής κυβέρνησης. Όπως και να έχει, η ρήξη είναι ένα πολύ πιθανό ενδεχόμενο ακόμα και στην περίπτωση που υιοθετηθεί από τους «αντισυμβαλλόμενους» της διαπραγματευτικής διαδικασίας μια συμφωνία πολύ κοντά στην ελληνική πρόταση. Ακόμα όμως και αν υποθέσουμε ότι θα περάσει αυτή η επώδυνη συμφωνία από τη Βουλή, δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη. Τη «μη εφαρμογή» των μνημονίων την έχουμε βιώσει τα πέντε τελευταία χρόνια. Γνωρίζουμε τι σημαίνει σε ανάγκη νέων μέτρων μια ενδεχόμενη «αποτυχία» τους και γνωρίζουμε τι καταστροφικές συνέπειες είχε αυτή για το αστικό πολιτικό σύστημα. Με όλα αυτά θέλω να πω πως η ρήξη δεν είναι μια επιλογή, πλέον. Πολύ περισσότερο συνιστά μια ιστορική αναγκαιότητα που την επιβάλλει και η ίδια η αστάθεια των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Σε αυτήν την ιστορική αναγκαιότητα πρέπει να ανταποκριθούμε, κατ’ αρχάς με μια στάση πληρωμών. Έπειτα, θα πρέπει να αποκτήσουμε τον πολιτικό έλεγχο της δημοσιονομικής και πιστωτικής πολιτικής και κατόπιν θα πρέπει να ενοποιήσουμε και να εφαρμόσουμε συνεκτικά όλες τις πολιτικές αναδιανομής κοινωνικής ισχύος, κεφαλαίων και εισοδημάτων στην κατεύθυνση της κοινωνικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης. Η νομισματική κυριαρχία δεν προηγείται της πολιτικής ηγεμονίας, ενός ελάχιστου κοινωνικού μετασχηματισμού και της παραγωγικής καινοτομίας, αλλά έπεται ή τουλάχιστον πάει παράλληλα. *Οικονομολόγος, μέλος ΣΥΡΙΖΑ Αγίας Παρασκευής
10 ιουνη 2015
11
Ο μόνος τρόπος να υπερασπιστούμε το πρόγραμμά μας
Χρεοστάσιο, έστω και καθυστερημένα (Απομαγνητοφωνημένα αποσπάσματα της ομιλίας του Γιάννη Μηλιού στην εκδήλωση του Rproject στη Θεσσαλονίκη με τίτλο «Σύγκρουση τώρα με τους δανειστές», την Τετάρτη 3 Ιουνίου)
Του Γιάννη Μηλιού
Ε
κτός από το δημοσιονομικό κενό, υπάρχει ένα δεύτερο μεγάλο θέμα που είναι το χρηματοδοτικό κενό, δηλαδή τα κεφάλαια που λείπουν για την αποπληρωμή του χρέους. Υπενθυμίζω ότι στη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου δεν αφήσαμε καν ανοιχτό το θέμα της διαγραφής του χρέους. Αντίθετα, προσχωρήσαμε, ρητά και με την υπογραφή μας, στη λεγόμενη Ανάλυση της Βιωσιμότητας του Χρέους. Η ανάλυση αυτή προβλέπει τι πρωτογενή πλεονάσματα πρέπει να επιτυγχάνονται, άρα ποιες νέες περικοπές δημόσιων δαπανών ή ποια αύξηση δημόσιων εσόδων πρέπει να υπάρξει, ώστε το χρέος να είναι βιώσιμο. Μπήκαμε σε μια τέτοια λογική, σε έναν ολισθηρό δρόμο... Λέγεται τώρα ότι υπάρχουν δύο απόψεις για τη χρηματοδότηση του χρηματοδοτικού κενού. Η ελληνική άποψη λέει να γίνει μια «μίνι» αναδιάρθρωση του χρέους, με μείωση των υψηλών επιτοκίων του δανείου του ΔΝΤ (που είναι περίπου 6% αλλά αφορούν μόνο 20 δισ. ευρώ στο συνολικό χρέος), τα οποία θα αναλάβει ο ευρωπαϊκός μηχανισμός ESM, μειώνοντας τα επιτόκια και μεταθέτοντας για αργότερα τις πληρωμές, ώστε δι’ αυτής της οδού να μειωθεί το χρηματοδοτικό κενό κατά περίπου 15 δισ. ευρώ, με στόχο να υπάρξει κάποια ανακούφιση για την άσκηση πολιτικής και για τη χρηματοπιστωτική σταθεροποίηση.
Παγίδα
Η μία άποψη είναι αυτή. Και λέγεται ότι η άλλη άποψη είναι αυτή των Ευρωπαίων κυρίως «εταίρων», που μιλούν για ένα δάνειο έως 50 δισ. ευρώ, με αντίστοιχη συμφωνία. Όσο περισσότερες πληροφορίες διαρρέουν, τόσο περισσότερο ανησυχώ. Και σκέφτομαι το εξής: Η δομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει προβλέψει ακριβώς αυτό: σε κάποιες ιστορικές περιόδους, ιδίως σε περιόδους κρίσης, οι κυβερνήσεις μπορεί να μην έχουν χρήματα για να πληρώσουν τους κατόχους των ομολόγων του κράτους τους. Και ο μόνος τρόπος που θα μένει είναι να κάνουν λιτότητα, περικοπές, διάλυση εργασιακών σχέσεων κ.λπ. Αυτό δρομολόγησαν από το 1992, το ίδιο
έκαναν με την εισαγωγή του ευρώ, αυτό είναι που συμβαίνει τώρα με την Ελλάδα. Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσεις αυτό το πράγμα, να βγεις από τη νεοφιλελεύθερη παγίδα, θα ήταν η καθυστέρηση πληρωμών στις δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους. Στον πρώτο μήνα της κυβέρνησης, κι όχι όταν εξαντλήθηκαν τα ρευστά διαθέσιμα του Δημοσίου. (...) Ποιες θα ήταν οι συνέπειες; Η εκτίναξη των spreads δανεισμού των ελληνικών ομολόγων δεν θα είχε καμία επίπτωση, αφού ούτως ή άλλως η Ελλάδα είναι εκτός αγορών. Όσο για τις καταθέσεις, σε κείνη τη φάση τα προβλήματα θα ήταν επίσης αντιμετωπίσιμα –στο κάτω κάτω, το 95% των καταθετών δεν θα είχε κανένα πρόβλημα με όριο ανάληψης 300 ευρώ την ημέρα στο πλαίσιο μέτρων φραγμού στην κίνηση κεφαλαίων. (...) Δεν πρέπει να μπερδεύουμε το χρεοστάσιο με τη χρεοκοπία. Σε αντίθεση με τις επιχειρήσεις, όταν ένα κράτος κάνει χρεοστάσιο, δεν
Η εκτίναξη των spreads των ελληνικών ομολόγων δεν θα είχε καμία επίπτωση, αφού η Ελλάδα είναι ήδη εκτός αγορών. υπάρχει διαχειριστής για να προχωρήσει σε εκκαθάριση. Γιατί όμως δεν θέλουν τα κράτη να κάνουν χρεοστάσιο; Δεν θέλουν γιατί για μεγάλο ή μικρό διάστημα μετά δεν θα μπορούν να δανειστούν. Όμως αυτήν τη στιγμή το ελληνικό κράτος είναι ήδη σε κατάσταση που δεν δανείζεται, άρα δεν έχει να φοβηθεί κάτι τέτοιο. Επομένως, η κυβέρνηση θα έπρεπε πολύ πιο γρήγορα να προχωρήσει σε χρεοστάσιο για να υλοποιήσει το πρόγραμμά της. Ποιος θα ήταν ο κίνδυνος; Να πανικοβληθεί ο κόσμος και να τραβούν όλοι τα λεφτά από τις τράπεζες. Δεν είμαι σίγουρος ότι θα πανικοβαλλόταν ο κόσμος και θα γινόταν bank run, ιδιαίτερα στην αρχή, διότι οι συνθήκες στο πρώτο μετεκλογικό διάστημα στον κόσμο και την κοινωνία ήταν τέτοιες που θα μπορούσε να γίνει. Δεύτερο, αυτά έχουν γίνει πολλές φορές στην Ιστορία –ακόμη και
επί Ρούσβελτ. Τεχνικές επομένως υπάρχουν. Ακόμη και σε συνθήκες νομισματικής ένωσης έχουν υπάρξει χρεοστάσια. Το πιο πρόσφατο είναι το χρεοστάσιο της πολιτείας Καλιφόρνια των ΗΠΑ, που ήταν αφορμή για να αλλάξει και η νομισματική αρχιτεκτονική. Μόνο έτσι θα μπορούσε να αλλάξει και η Ευρώπη, με μεγάλες κρίσεις και συγκρούσεις που θέτουν άλλου τύπου προβλήματα. Η έξοδος οποιασδήποτε χώρας από την Ευρωζώνη, ακόμη και της Μάλτας, θα δημιουργούσε μια νέα κατάσταση συναλλαγματικού κινδύνου που θα οδηγούσε τα πράγματα στην κατάσταση που υπήρχε το 1991-1992, με το σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών, που κατέρρεε κάθε λίγο και δεν κράτησε, θα μετατρεπόταν η Ευρωζώνη σε κάτι σαν ζώνη σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών και τελικά θα διαλυόταν διότι θα ανθούσε η κερδοσκοπία με τα παράγωγα συναλλαγματικού κινδύνου.
Αναδιάρθρωση
Αλλά ας αφήσουμε αυτήν τη θεωρία και ας δούμε τι συνέβη όταν διαφάνηκε ότι το ελληνικό Δημόσιο επρόκειτο να κάνει χρεοστάσιο, με βάση πληροφορίες ότι δεν υπάρχουν άλλα χρήματα. Τότε, την 1η Μαΐου 2015, βγήκαν 3 από τους 4 μεγάλους οίκους αξιολόγησης και είπαν ότι αν το ελληνικό Δημόσιο πάψει να πληρώνει τους δανειστές, δεν θα πρόκειται για χρεοστάσιο, διότι δεν πρόκειται για δάνειο προς ιδιώτες αλλά προς κρατικούς και οικονομικούς θεσμούς. Δεν το είπαν επειδή είναι καλοί άνθρωποι, αλλά επειδή είναι πρόβλημα και γι’ αυτούς. Όταν γίνεται χρεοστάσιο, αρχίζει η διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους, καθώς ο δανειστής λέει «αφού δεν μπορώ να τα πάρω όλα, τουλάχιστον να πάρω κάποια». Αν κάνουμε χρεοστάσιο προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αυτό θα φύγει. Μέσα σε έναν μήνα θα συγκαλέσει το Εκτελεστικό του Συμβούλιο και θα κηρύξει την καθυστέρηση αποπληρωμής δόσης πάνω από έναν μήνα χρεοστάσιο. Αυτό θα σήμαινε ότι αποχωρεί και ότι ανοίγει η συνολική διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους. Στη συνέχεια το πρόβλημα θα πήγαινε στον Ντράγκι, τους Ευρωπαίους κ.λπ. Επομένως, αν θέλαμε πραγματικά να συγκρουστούμε με την ολιγαρχία, αυτές οι κινήσεις θα έπρεπε να έχουν ήδη γίνει. Αλλά ποτέ δεν είναι αργά...
12
αναλυση
10 ιουνη 2015
Δέκα χρόνια μετά το γαλλικό «όχι» στο ευρωσύνταγμα Δέκα χρόνια πριν, η νίκη του αριστερού «όχι» στο δημοψήφισμα για το ευρωσύνταγμα στη Γαλλία άνοιγε τις ελπίδες για βαθιές αλλαγές στο σύστημα της Ευρωζώνης. Ήταν μια πολιτική νίκη δεμένη με τις επιτυχίες του διεθνούς κινήματος ενάντια στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Δέκα χρόνια μετά, οι ελπίδες έχουν διαψευστεί: η ΕΕ παραμένει το «φρούριο» του νεοφιλελευθερισμού, του ρατσισμού, του ιμπεριαλισμού. Δημοσιεύουμε τμήμα της σχετικής συζήτησης μέσα στην Αριστερά στη Γαλλία, με δύο κείμενα από την εβδομαδιαία εφημερίδα «L’anticapitaliste» του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (NPA). Τη μετάφραση έκανε ο Σωτήρης Σιαμανδούρας.
Μια τριακονταετία νεοφιλελεύθερης επίθεσης Του Πασκάλ Μορσού
Η
Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη υπογράφεται το Φεβρουάριο του 1986 και σηματοδοτεί την επανεκκίνηση της διαδικασίας, σε στενή σχέση με την παγκοσμιοποίηση-απορρύθμιση που βρισκόταν σε εξέλιξη από το 1979. Συγκεκριμένα, σκοπός του σοσιαλφιλελεύθερου Ντελόρ, που ήταν ο τότε πρόεδρος της Κομισιόν, ήταν η δημιουργία «ενός χώρου χωρίς εσωτερικά σύνορα, στο πλαίσιο του οποίου να διασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, ανθρώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων». Αυτό πήγαινε μαζί με την επιτήρηση των συνόρων της Ευρώπης-φρούριο (Σένγκεν). Συνακόλουθα, περίπου 300 ντιρεκτίβες βαθαίνουν την κίνηση προς την ενιαία αγορά, σε μια πορεία απορύθμισης. Για παράδειγμα, η διαδικασία ιδιωτικοποίησης των δημόσιων εταιρειών τηλεφωνίας ξεκινά με μια ντιρεκτίβα των Βρυξελλών.
Μάαστριχτ
Αυτή είναι η βασική ιδρυτική συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εισήγαγε την οικονομική και νομισματική ένωση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με τρία βήματα: απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων, δημιουργία της ΕΚΤ και εισαγωγή του ευρώ. Οι προϋποθέσεις του μελλοντικού περάσματος στο κοινό νόμισμα ορίζονταν από τα περίφημα «κριτήρια σύγκλισης»: πληθωρισμός χαμηλότερος από 1,5%, δημοσιονομικό έλλειμμα χαμηλότερο από 3% του ΑΕΠ, δημόσιο χρέος χαμηλότερο από 60% του ΑΕΠ... Για τους εργαζόμενους των χωρών-μελών, αυτό σήμαινε, με άλλα λόγια, μια γερή δόση λιτότητας. Επιπλέον, το σύνολο της αρχιτεκτονικής της συνθήκης εδραζόταν στη φιλελεύθερη λογική για την οποία οι υπόλοιποι παράγοντες (όπως η κοινωνική πρόνοια) προκύπτουν από τη νομισματική σταθερότητα. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι οι λόγοι να αντιτεθούμε στη συνθήκη αυτή ήταν πολλοί. Σε κάθε περίπτωση, στη Γαλλία η συνθήκη τέθηκε σε δημοψήφισμα (η υιοθέτησή της απαιτούσε συνταγματική αναθε-
ώρηση) και υιοθετήθηκε με 51% το 1992. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι στη συγκυρία αυτή αναδύεται το «Όχι της Αριστεράς», το μπλοκ των εχθρικών προς στη συνθήκη δυνάμεων που τοποθετούνταν στο πλαίσιο του εργατικού κινήματος.
Το ευρωσύνταγμα
Αν και η συνθήκη του Μάαστριχτ ήταν αναμφισβήτητα μια επιτυχία της αστικής τάξης της Ένωσης, ωστόσο το οικοδόμημα παρέμενε εύθραυστο, σε διαρκή «μεταρρύθμιση». Επιπλέον, η διεύρυνση της ΕΕ έκανε αναγκαία την αλλαγή των μηχανισμών λήψης αποφάσεων προκειμένου να αποφευχθεί το φαινόμενο μία ή δύο χώρες να μπορούν να μπλοκάρουν το σύνολο της διαδικασίας. Η συνθήκη της Νίκαιας, που αποσκοπούσε στην αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, ήταν μια πλήρης αποτυχία. Εξ ου και η ιδέα «ενός Συντάγματος για την Ευρώπη», που να επιτρέπει να υπερβαίνονται τα εμπόδια. Ο Ζισκάρ ντ’Εστέν επιφορτίστηκε με την επεξεργασία ενός σχεδίου. Σχολιάζοντας το σχέδιο αυτό, το Ίδρυμα Κοπέρνικος
έγραφε τότε: «Η Ευρώπη που μας ζητάνε να καταπιούμε οργανώνεται αποκλειστικά γύρω από μία μοναδική αρχή: την αγορά, τη γενίκευση του ανταγωνισμού. Αυτό είναι που επιτρέπει την επίθεση στις δημόσιες υπηρεσίες, το κάλεσμα για την αύξηση του χρόνου εργασίας και την ελαστικοποίησή της, την ενθάρρυνση της κοινωνικής οπισθοδρόμησης σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι λαοί δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους σε αυτήν την ψευδο-Ευρώπη που έχει την αγορά για εικόνισμα και τη μυστική διαπραγμάτευση για λειτουργία». Η επικύρωση του ευρωσυντάγματος θα περνούσε από δημοψήφισμα. Τελικά απορρίφθηκε με 54,7%. Αναντίρρητα, η καμπάνια του «Όχι της Αριστεράς», που συσπείρωνε στις ομάδες βάσης αγωνιστές με διαφορετικές αφετηρίες (υποστηριχτές της ρήξης με την ΕΕ ή της «ανακατασκευής του ευρωπαϊκού οικοδομήματος»), έπαιξε αποφασιστικό ρόλο σε αυτή την αδιαμφισβήτητη αποτυχία των Σιράκ, Ολάντ και Μπαρόζο. Ήταν μια πραγματική πολιτική σφαλιάρα.
Ευρωπαϊκή Ένωση: μια ομογενοποιητική μηχανή Του Ανρί Βιλνό
Ο
τρόπος με τον οποίο οι Ευρωπαίοι ηγέτες αντιμετώπισαν την αντίθεση στο ευρωσύνταγμα προδιέγραφε το μέλλον. Στην αρχή της κρίσης, το 2007-2008, ορισμένοι σκέφτηκαν ότι οι καπιταλιστικές χώρες θα τροποποιούσαν την οικονομική τους πολιτική με χαλάρωση της λιτότητας και χρηματοπιστωτική μεταρρύθμιση. Στην πραγματικότητα, και ιδιαίτερα στην ΕΕ, κυριάρχησε ο διπλός μονόδρομος να σωθούν οι τράπεζες και να μην αλλάξει τίποτε στους βασικούς άξονες: λιτότητα στους προϋπολογισμούς (όχι μόνο στον προϋπολογισμό του κράτους αλλά και στην κοινωνική πρόνοια και τις συντάξεις) και «δομικές μεταρρυθμίσεις», ας πούμε χαλάρωση των εργασιακών συμβάσεων, διευκόλυνση των απολύσεων κ.λπ. Σκοπός είναι η μείωση του «κόστους εργασίας», η κατεδάφιση των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και συλλογικών διαπραγματεύσεων με στόχο την αποκατάσταση του ποσοστού κέρδους.
Αυταρχικός φεντεραλισμός
Το πλαίσιο για την επικράτηση αυτών των κατευθύνσεων ενισχύθηκε με την τροποποίηση των ευρωπαϊκών συνθηκών και
τις αποφάσεις των ευρωπαϊκών Συνόδων Κορυφής. Η ΕΕ εξελίχθηκε στην κατεύθυνση ενός φεντεραλισμού χωρίς δημοκρατικό έλεγχο. Παρακολουθήσαμε μια διαρκώς διογκούμενη παρεμβατικότητα της Κομισιόν (με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου). Συντάξεις, βασικός μισθός, κοινωνική πρόνοια, σύστημα κοινωνικού διαλόγου... πλέον η Κομισιόν επεμβαίνει σε όλα, υπερβαίνοντας τις αρμοδιότητες δημοσιονομικής επιτήρησης που της δίνει η Συνθήκη για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση (ΣΣΣΔ) του 2012. Στα κράτη όπου οι τράπεζες αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο (Ισπανία, Πορτογαλία, Κύπρος, Ιταλία, Ελλάδα), η ΕΕ χρησιμοποίησε το βαρύ πυροβολικό. Εφαρμόστηκαν σχέδια «βοήθειας» για να διασωθεί το τραπεζικό σύστημα και να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη αποπληρωμή του δημόσιου χρέους. Το αντίτιμο ήταν τα κράτη αυτά να τεθούν υπό επιτήρηση: δεν τους αφήνεται κανένα περιθώριο να μη λυγίσουν στις απαιτήσεις της τρόικας (Κομισιόν, ΕΚΤ, ΔΝΤ). Στις χώρες αυτές δεν κυριαρχεί μόνο η λιτότητα αλλά και η συστηματική κατεδάφιση των συλλογικών συμβάσεων και του Εργασιακού Δικαίου.
Η λιτότητα συνεχίζεται
Η Ελλάδα είναι η χώρα όπου αυτή η λογική γνώρισε τη μεγαλύτερη αποτυχία
της σε σχέση με τους ρητά διατυπωμένους στόχους. Όπως λέει ο Τσίπρας, η λιτότητα παρήγαγε ύφεση, ανεργία, μιζέρια, και κάνει ακόμη πιο δύσκολη την αποπληρωμή του χρέους. «Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατική επιλογή ενάντια στις ευρωπαϊκές συνθήκες» απάντησε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, πρόεδρος της Κομισιόν. Και πράγματι, ενώ η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (που εξελέγη στις 25 Ιανουαρίου) είχε επιβεβαιώσει τη βούλησή της να διαπραγματευθεί και δεν είχε κάνει την παραμικρή συγκεκριμένη κίνηση, στις 4 Φεβρουαρίου η ΕΚΤ περιόρισε την παροχή ρευστότητας προς την Ελλάδα!
Υποταγή
Έκτοτε δεν έχουν σταματήσει οι εκβιασμοί. Σκοπός είναι να οδηγηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο να εγκαταλείψει τη στόχευσή του να μεταμορφώσει την Ελλάδα σε πραγματικά προοδευτική κατεύθυνση, αλλά και να εφαρμόσει πολιτικές λιτότητας, ίσως ολίγον «χρυσωμένες» αλλά ποιοτικά παρόμοιες με τις προηγούμενες. Και δυστυχώς, η κυβέρνηση του Τσίπρα, αν και ακόμη προσδιορίζει τα όρια του τι είναι έτοιμη να αποδεχτεί, και παρά τις απαιτήσεις της αριστερής πτέρυγας του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έχει πάρει τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας: έλεγχος των τραπεζών και της κίνησης κεφαλαίου, στάση πληρωμών του χρέους... Με την ελληνική περίπτωση, αυτοί
που κυβερνούν την ΕΕ θέλουν να στείλουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα με πρώτο αποδέκτη το Podemos στην Ισπανία: δεν υπάρχει περίπτωση απόκλισης από τις συνταγές λιτότητας και κοινωνικής καταστροφής. Οι ηγέτες αυτοί επιδεικνύουν αποφασιστικότητα και, πάνω απ’ όλα, ομοιογένεια: ο Ρέντσι όπως και Ολάντ δεν προσέφεραν στον ΣΥΡΙΖΑ την παραμικρή βοήθεια.
10 ιουνη 2015
αναλυση
13
Το κλαδί, το δέντρο και το δάσος Η TTIP, η μεταρρύθμιση της ΟΝΕ και πώς η Ευρώπη και ο κόσμος αλλάζουν, αλλά ερήμην και εις βάρος μας Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Τ
ην ώρα που θα διαβάζονται αυτές οι γραμμές το πιθανότερο είναι ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει ήδη δώσει (10/6) το πράσινο φως για ολοκλήρωση της TTIP, της Διατλαντικής Συμφωνίας Επενδύσεων και Εμπορίου ΗΠΑ και ΕΕ. Η Κομισιόν, μαζί με τη συντηρητική πλειοψηφία Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Σοσιαλιστών, Φιλελευθέρων και λοιπών στο Ευρωκοινοβούλιο, ενταφίασαν τις αντιδράσεις που εγείρονται εδώ και δύο χρόνια από φορείς, κινήματα, ακόμη και κυβερνήσεις εναντίον της σκοτεινής και αντιδημοκρατικής διαπραγμάτευσης η οποία αναιρεί ό,τι θετικό έχει απομείνει στο νομικό οικοδόμημα της ΕΕ και των κρατών-μελών της. Αγνοήθηκαν ακόμη και τα σχεδόν 2 εκατομμύρια υπογραφές που συγκεντρώθηκαν κατά της TTIP, στο πλαίσιο της «Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών», ενός νεοσύστατου δικαιώματος το οποίο, όμως, η Κομισιόν αξιοποιεί κατά βούλησιν. Παρακάμφθηκαν ακόμη και ενστάσεις κυβερνήσεων εναντίον του διαβόητου μηχανισμού ISDS (Επίλυση Διαφορών Κράτους- Επενδυτή) που περιλαμβάνει η TTIP και επιτρέπει στους «επενδυτές», δηλαδή τις πολυεθνικές, να ενάγουν τα κράτη όποτε κρίνουν ότι οι αποφάσεις τους τούς ζημιώνουν. Παρότι το πρόβλημα αφορά πολύ περισσότερο χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας -αλλά και πολιτείες της αμερικανικής ενδοχώρας- που θα αποτελέσουν εύκολη λεία των ευρωπαϊκών και αμερικανικών πολυεθνικών, οι βασικές αντιδράσεις φορέων και κινημάτων προήλθαν από χώρες του πυρήνα, πρωτίστως τη Γερμανία και τη Βρετανία. Στην Ελλάδα, τα συστημικά ΜΜΕ δεν έχουν πει λέξη, ενώ οι απόπειρες ευαισθητοποίησης από την Αριστερά (ΣΥΡΙΖΑ, Ινστιτούτο Ν. Πουλαντζάς, Ίδρυμα Ρ. Λούξεμπουργκ) και οικολογικές συλλογικότητες παρέμειναν περιθωριακές ακόμη και μετά την ανάδειξη της νέας κυβέρνησης. Σε πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή η κυβερνητική θέση κινήθηκε μεταξύ ισχυρών επιφυλάξεων (Γ. Σταθάκης) και πλήρους αντίθεσης (Γ. Τσιρώνης). Ανοικτά απορριπτική ήταν η θέση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ. Τα άλλα κόμματα ζητούν κατοχύρωση «ειδικών ελληνικών συμφερόντων» και σταθμίζουν τα «υπέρ και κατά» της TTIP.
Ομφαλοσκόπηση
Συνολικά, ωστόσο, η ενασχόληση με το θέμα είναι περιορισμένη, θεωρητική και διαπιστωτική. Το προφανές -και ανησυχητικό- είναι ότι η διαπραγμάτευση μετα-
ξύ Ελλάδας και δανειστών απορροφά σε τέτοιο βαθμό το ενδιαφέρον κυβέρνησης, πολιτικού συστήματος και κοινωνίας, ώστε κάθε τι άλλο να αντιμετωπίζεται σαν χάσιμο χρόνου. Αυτό, όμως, καταλήγει σε μιαν εξουθενωτική ομφαλοσκόπηση, έναν πολιτικό αυτισμό που αποσπά το «ελληνικό ζήτημα» από ταυτόχρονες και διαλεκτικά συν-
Βάση της συζήτησης αποτελεί το σχέδιο Μέρκελ-Ολάντ που διέρρευσε προ ημερών και που επιβεβαιώθηκε με άρθρο των υπ. Οικονομίας Γαλλίας και Γερμανίας Μακρόν και Γκάμπριελ. Περιγράφουν μια Ευρωζώνη με κοινό υπουργό Οικονομικών, κοινό προϋπολογισμό, κοινή οικονομική πολιτική, Eurogroup με ενισχυμένες αρμοδιότητες
Είναι επιεικώς αφελές να μην αντιλαμβανόμαστε τη διαλεκτική σχέση που συνδέει την ελληνική διαπραγμάτευση με την επιδιωκόμενη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης και το αδιαφανές ευρωαμερικανικό «μνημόνιο» των πολυεθνικών. δεδεμένες διεργασίες που εξελίσσονται στο ευρύτερο καπιταλιστικό σύμπαν. Μια λεπτομερής ματιά στο περιεχόμενο του διατλαντικού «υπερσυντάγματος» των πολυεθνικών ΗΠΑ και ΕΕ καταδεικνύει ότι το ελληνικό μνημόνιο, και ό,τι ενδεχομένως το διαδεχθεί, δεν αποτελεί παρά υποσύνολο της παγκόσμιας στρατηγικής της απορρύθμισης που ακολουθούν, με όλες τις αντιφάσεις τους, οι κυρίαρχες δυνάμεις του κεφαλαίου. Απ’ αυτή την άποψη, η παρατήρηση του αναπλ. υπ. Περιβάλλοντος Γ. Τσιρώνη στη Βουλή, ότι «πιο πολύ με ανησυχούν αυτές οι διαπραγματεύσεις (σ.σ. για την TTIP) παρά εκείνες για τη συμφωνία (σ.σ. Ελλάδας - δανειστών)» είναι εύστοχη.
«Οικονομική διακυβέρνηση»
Εξάλλου, η TTIP δεν είναι η μόνη στρατηγική «απώλεια» του διαπραγματευτικού εγκλωβισμού της κυβέρνησης. Άλλο ένα κομμάτι της «μεγάλης εικόνας» που διαφεύγει εντελώς, είναι η οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης που δρομολογεί ο νεκραναστημένος γαλλογερμανικός άξονας. Στις 25-26 του μηνός, στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ανοίγει η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της ΟΝΕ.
και πανίσχυρο πρόεδρο, ιδιαίτερο Ευρωκοινοβούλιο, ακόμη και πλαίσιο για «ομαλή και νόμιμη αναδιάρθρωση χρέους». Επί της ουσίας, η πρόταση ανοίγει δύο μέτωπα: Πρώτο, της αλλαγής των ευρωπαϊκών Συνθηκών με τρόπο που να «συνταγματοποιούν» και να καθιστούν πρωταρχικό ευρωπαϊκό δίκαιο τις εμβαλωματικές, διακρατικές συμφωνίες «οικονομικής διακυβέρνησης» που γέννησε η κρίση (Δημοσιονομικό Σύμφωνο, Σύμφωνο για το ευρώ+, two pacκ και six pack). Δεύτερο, της θεσμικής κατοχύρωσης της ΕΕ των πολλών ταχυτήτων, υπό το πρίσμα και του βρετανικού δημοψηφίσματος το 2017.
Πλανητικός ολοκληρωτισμός
Είναι επιεικώς αφελές να μην αντιλαμβανόμαστε τη διαλεκτική σχέση που συνδέει την ελληνική διαπραγμάτευση με την επιδιωκόμενη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης και το αδιαφανές ευρωαμερικανικό «μνημόνιο» των πολυεθνικών. Σχηματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι, αν η διαπραγμάτευση είναι το κλαδί πάνω στο οποίο καθόμαστε -το αν το πριονίζουμε ή όχι, είναι άλλη υπόθεση-, το δέντρο από το οποίο εκφύεται το κλαδί είναι η μετασχηματιζόμενη ΟΝΕ και το δάσος είναι η TTIP,
μαζί με πλήθος άλλων διακρατικών συμφωνιών (TISA για την απελευθέρωση των υπηρεσιών, CETA μεταξύ Καναδά και ΕΕ, TPP, εταιρική σχέση χωρών του Ειρηνικού), που συνθέτουν ένα πλανητικό σύστημα ολοκληρωτικού καπιταλισμού υπεράνω δημοκρατίας και εθνικών κυριαρχιών. Κάτι ανάλογο προωθείται από άλλους, ανταγωνιστικούς πόλους του διεθνούς συστήματος, όπως η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (Ρωσία, Κίνα), οι BRICS κ.λπ. Μια σύλληψη αυτής της ευρείας εικόνας επιτρέπει να ερμηνευθεί καλύτερα και το ενδιαφέρον «εξωγενών» εκ πρώτης όψεως παραγόντων για το ελληνικό ζήτημα, όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία. Αυτές οι εξελίξεις είναι μέρος μιας μικρής κοσμογονίας που υπογραμμίζει ότι πράγματι η Ευρώπη, όπως και ολόκληρος ο καπιταλιστικός κόσμος αλλάζουν, αλλά όχι όπως θα θέλαμε εμείς. Αμφιβολία ότι πρόκειται για αλλαγές αντιδραστικές, εις βάρος του κόσμου της εργασίας και των ανυποψίαστων κοινωνιών, δεν μπορεί να υπάρξει. Ο καπιταλισμός εξελίσσεται εδώ και αιώνες εις βάρος μας - αυτή είναι η βαθιά καταστροφική φύση του. Το πρόβλημα είναι ότι εξελίσσεται και ερήμην μας. Χωρίς τη στοιχειώδη αποτρεπτική δράση προηγούμενων δεκαετιών.
Εξαγοράζοντας τη «λύση»
Στην παρούσα φάση θα ήταν ενδιαφέρον η μοναδική κυβέρνηση στην Ευρώπη που στηρίζεται στην Αριστερά όχι μόνο να κάνει γνωστή την αριστερή της «ανάγνωση» στις εξελίξεις, αλλά να προσθέσει το αριστερό της «όχι» για λογαριασμό όλων των ευρωπαϊκών λαών. Αυτό απαιτεί μια τοποθέτηση αρχών και μια συνοχή ανάμεσα στις πολιτικές για το κλαδί που καθόμαστε, για το δέντρο που βρισκόμαστε και για το δάσος που απλώνεται γύρω μας. Και παρότι ένας βαθμός «διαπραγματευτικού τυχοδιωκτισμού» είναι ενδεχομένως αναπόφευκτος όταν σταθμίζεται το γεωπολιτικό βάρος που έχει η Ελλάδα για τους αρχιτέκτονες του τελευταίου γύρου καπιταλιστικής ολοκλήρωσης, στο βωμό του δεν μπορούν να θυσιάζονται τα πάντα. Μπορεί να φαίνεται δελεαστική η «εξαγορά» μιας λύσης στην «ελληνική τραγωδία» διά της σιωπής ή της συνενοχής σε όσα ζοφερά γίνονται στην Ευρώπη και στον κόσμο, ωστόσο σύντομα η «λύση» αυτή θα εξελιχθεί σε μέρος ενός ακόμη μεγαλύτερου προβλήματος. Η καλύτερη απόδειξη είναι η ίδια η διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Η «λύση» των δανείων των 244 δισ. έγινε τελικά το πρόβλημα: Και για το πολιτικό σύστημα που πίστευε ότι σώθηκε πουλώντας ακριβά το τομάρι του, και για την ελληνική και για τις άλλες κοινωνίες της Ευρωζώνης.
14
ΙΣΤΟΡΙΑ
10 ΙΟΥΝΗ 2015
70 χρόνια από το θάνατο του αρη Του Αντώνη Νταβανέλου
Σ
υµπληρώνονται φέτος 70 χρόνια από τον τραγικό θάνατο του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη, στις 16 Ιούνη 1945 στο φαράγγι της Μεσούντας, κοντά στην Άρτα. Η ζωή, οι απόψεις, ο θάνατος του Άρη, µοιάζουν µε απεικόνιση του µεγαλείου αλλά και των µεγάλων αντιφάσεων του κοµουνιστικού κινήµατος στην Ελλάδα του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε ως Θανάσης Κλάρας στη Λαµία µαζί µε τον αιώνα, στα 1900. Μεγαλώνοντας µέσα στη φοβερή κρίση µετά τη µικρασιατική καταστροφή, στο ξέσπασµα των κοινωνικών αγώνων και στη διάλυση του βενιζελισµού, συνδέθηκε µε τον κοµουνισµό. Το σύντοµο πέρασµά του από τον τροτσκισµό –τον οποίο εγκατέλειψε προσανατολιζόµενος, όπως και πολλοί άλλοι, στη µάχη µέσα από τις γραµµές του ΚΚΕ– του έδωσε πιθανότατα µια γνώση για τις «µεγάλες συζητήσεις» στις τάξεις της Γ΄ ∆ιεθνούς στα τέλη της δεκαετίας του ’20. Μια γνώση που, επίσης πιθανότατα, τη χρειάστηκε στα τέλη της ζωής του και στις κρίσιµες επιλογές που έκανε. Η δράση του τον έφερε στις φυλακές της δικτατορίας του Μεταξά. Υπέγραψε «δήλωση µετανοίας», αλλά βγαίνοντας συνέχισε να δρα, χωρίς διακοπή. Το γεγονός αυτό ενισχύει την πιθανότητα να υπέγραψε «δήλωση» κατ’ εντολή της κοµµατικής ηγεσίας, παρόλο που η επίσηµη ιστοριογραφία του ΚΚΕ ποτέ δεν αναγνώρισε αυτήν την πιθανότητα. Με το κοµµατικό ψευδώνυµο «Μιζέριας» συνεχίζει να δρα πολιτικά µέχρι και µετά την κατάρρευση του πολεµικού µετώπου.
Αντάρτικο
Προσανατολίζεται αµέσως στην ιδέα της ανάπτυξης της αντίστασης. Κάνει την επιλογή της ένοπλης πάλης –του αντάρτικου– στην ύπαιθρο, πέρα από την έµφαση του οργανωµένου τµήµατος του ΚΚΕ που εξακολουθεί να δρα µε προτεραιότητα την εργατική αντίσταση µέσα στις πόλεις. Ρίχνεται στην προσπάθεια της συνένωσης και του συντονισµού των πρώτων ανταρτοοµάδων που είχαν εµφανιστεί αυθόρµητα στα βουνά της Στερεάς Ελλάδας αλλά και της Μακεδονίας. Οι πρώτες µάχες και η είσοδός του στη ∆οµνίτσα αρχίζουν την πορεία που έχτισε τον πιο µαζικό στην Ευρώπη –µαζί µε τον γιουγκοσλαβικό– αντάρτικο απελευθερωτικό «στρατό», τον ΕΛΑΣ. Ο Θανάσης Κλάρας ή Μιζέριας είχε ήδη γίνει ο Άρης Βελουχιώτης. Η στρατιωτική δράση του ΕΛΑΣ οδηγεί σύντοµα στην απελευθέρωση ενός τµήµατος της –κυρίως ορεινής– χώρας, την Ελεύθερη Ελλάδα. Σε αυτό το τµήµα αναπτύσσεται ένας βαθύς κοινωνικός µετασχηµατισµός: Οι γυναίκες βγαίνουν από το σπίτι και την οικογένεια, κατακτούν για πρώτη φορά την ισότητα. Οι φτωχοί αγρότες για να αντιµετωπίσουν την πείνα υποχρεώνονται να απαλλοτριώσουν την περιουσία των γαιοκτηµόνων και να χτίσουν νέες µορφές λαϊκής εξουσίας. Αναπτύσσονται η λαϊκή αυτοδιοίκηση και η λαϊκή δικαιοσύνη. Αυτές οι κοινωνικές κατακτήσεις εξηγούν σε µεγάλο βαθµό τη στρατιωτική αντοχή του ΕΛΑΣ απέναντι στις δυνάµεις
Σκίτσο του Πέτρου Ζερβού
Ο Άρης διατυπώνει µια συνολικά διαφορετική στρατηγική: η ρήξη µε την ελληνική αντίδραση και τους Άγγλους είναι αναπόφευκτη –κάντε ό,τι και οι Γιουγκοσλάβοι (δηλαδή καταλάβετε την εξουσία) - όχι αυταπάτες για τη Γιάλτα. κατοχής και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Το αντάρτικο του ΕΛΑΣ στην ύπαιθρο και η δράση του ΕΑΜ στις πόλεις αποτυπώνουν την εργατοαγροτική συµµαχία που ήταν η κοινωνική βάση του µεγάλου κινήµατος της Αντίστασης στην Ελλάδα.
Κοινωνικές αλλαγές
Αυτές τις κοινωνικές κατακτήσεις εγγυούνταν η ένοπλη δύναµη του ΕΛΑΣ, υπό την ηγεσία του Άρη. Γράφει η ΚΟΜΕΠ (2005, τεύχος 4): «Η σταδιακή εκκαθάριση όλο και ευρύτερων τµηµάτων της επαρχιακής Ελλάδας από τους τοπικούς αντιπροσώπους του αστικού κράτους έδωσε το έναυσµα και αποτέλεσε τη βάση για την ανάδειξη νέων µορφών λαϊκής εξουσίας και κυριαρχίας». Όµως πόσο «η εκκαθάριση από τους αντιπροσώπους του αστικού κράτους» ήταν γενικευµένη γραµµή του ΚΚΕ; Η ίδια η διακήρυξη του ΕΑΜ, η διάσηµη µπροσούρα του ∆ηµ. Γληνού («Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ;»), όριζαν τον αγώνα ως εθνικοαπελευθερωτικό, που θα δινόταν «σε συµµαχία µε την αστική τάξη», παραπέµποντας τις κοινωνικές αλλαγές για ένα µετέπειτα µέλλον. Η κοινωνική πραγµατικότητα που διαµορφώθηκε στην Ελεύθερη Ελλάδα –παρά τους περιορισµούς του πολέµου, της πείνας και της κατοχής– αποδεικνύουν πως ο
Άρης και οι σύντροφοί του εφάρµοζαν τη «γραµµή» τροποποιώντας την αισθητά σε ριζοσπαστική κατεύθυνση. Αυτή η διαφορά είναι πολύ πιο σηµαντική από τη συζήτηση για την «καθυστέρηση» της ηγεσίας του ΚΚΕ να αποδεχθεί τη σηµασία του ένοπλου αγώνα και να την ενσωµατώσει οργανικά στο πολιτικό σχέδιο της Αντίστασης. Αν και, πράγµατι, το ΚΚΕ συγκροτεί το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ, τελικά, µόλις το Μάη του 1943, πλαισιώνοντας τον Άρη Βελουχιώτη (πρωτοκαπετάνιος) µε τους Στέφανο Σαράφη (στρατιωτικός αρχηγός) και Αντρέα Τζήµα-Σαµαρινιώτη (πολιτικός αντιπρόσωπος).
Η στιγµή της αλήθειας
Όπως σε όλα τα κινήµατα αντίστασης, η στιγµή της αλήθειας έφτασε για το ΕΑΜ µαζί µε το τέλος του πολέµου. Η στρατηγική της ηγεσίας του –όπως και αυτή του «διεθνούς κέντρου», της Μόσχας– ήταν: οµαλή δηµοκρατική µετάβαση, προσωρινή κυβέρνηση, εκλογές για να αποφασίσει ο λαός. Αυτή η αυταπάτη ήταν που «έστειλε» το ΚΚΕ στις συµφωνίες της Καζέρτας και του Λιβάνου, στην αποδοχή της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου και στην υποδοχή των βρετανικών στρατευµένων ως απελευθερωτών της Αθήνας, στο δρόµο του ∆εκέµβρη και στην ταπεινωτική συµφωνία της Βάρκιζας.
Είναι γνωστό σε όλους ότι ο Άρης διαφώνησε µε την κατάθεση των όπλων στη Βάρκιζα. Ας δώσουµε ξανά το λόγο στην ΚΟΜΕΠ: «Καταδίκασε τη συµφωνία της Βάρκιζας και έχει δικαιωθεί ως προς αυτό. Όµως δεν εξέφρασε άλλη στρατηγική αντίληψη από εκείνη που εκφραζόταν από πλευράς ΚΚΕ» (ό.π. 2005, τ. 4). ∆εν είναι αλήθεια. Ο Άρης διατύπωσε έγκαιρα τη στρατηγική διαφωνία του. Ίσως για πρώτη φορά δηµόσια στη σύσκεψη των καπεταναίων στη Λαµία (∆εκέµβρης 1944). Κατά την ΚΟΜΕΠ «η τοποθέτησή του στη σύσκεψη αυτή αποτέλεσε το σηµείο αντίστροφης µέτρησης» για τη µοίρα του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ. Όµως, ακόµα καθαρότερα προειδοποίησε µε το ιστορικό γράµµα του «προς τα µέλη της ΚΕ του ΚΚΕ». Στις 24 Μάρτη 1945 ο Άρης γράφει: «Αν δεν σας ήταν εύκολο να γνωρίζετε προοπτικά τις προθέσεις της ελληνικής αντίδρασης και των Άγγλων ... τώρα µπορείτε να τις βλέπετε. Πρόθεσή τους είναι όχι να συµβάλουν σε προσπάθεια για οµαλή ζωή του τόπου, ή έστω να ανεχθούν απλώς τις δικές σας προσπάθειες προς την τέτοια κατεύθυνση, αντίθετα, να οργανώσουν και να διεξάγουν µε πλεονεκτικές γι’ αυτούς συνθήκες τον εµφύλιο πόλεµο µ’ όλα τα µέσα. Η διάσκεψη και συµφωνία της Γιάλτας δεν πρέπει να έχετε καµιά αυταπάτη πως είναι δυνατόν να επιδράσει σε τόσο µεγάλο βαθµό, ώστε να στρέψει το τιµόνι της χώρας που αφήσατε να κρατούν γερά στα χέρια τους οι Άγγλοι ... [οφείλετε] να δηµιουργήσετε διαφορετική κατάσταση, ανάλογη περίπου µε την της Γιουγκοσλαβίας και ίσως και καλύτερη, µε µια ορθή και συνεπή πολιτική ... οι δυνατότητες υπήρχαν όλες για µια τέτοια πολιτική, για τη δηµιουργία µιας τόσο διαφορετικής κατάστασης στη χώρα. Και όποιος δεν το βλέπει και δεν το παραδέχεται αυτό, πρέπει να είναι ή µαρξιστικά αγράµµατος, ή... τι να πω». Ο Άρης διατυπώνει µια συνολικά διαφορετική στρατηγική: η ρήξη µε την ελληνική αντίδραση και τους Άγγλους είναι αναπόφευκτη –κάντε ό,τι και οι Γιουγκοσλάβοι (δηλαδή καταλάβετε την εξουσία) - όχι αυταπάτες για τη Γιάλτα.
Το τέλος
Πιθανά η τελευταία θέση (η αναφορά στη Γιάλτα αλλά και στη «σαφή παραίνεση των Ρώσων προς το ΚΚΕ για το κλείσιµο της συµφωνίας της Βάρκιζας») να αποτέλεσε το µοιραίο εσωκοµµατικό «λάθος» του Άρη. Στις 11 Ιούνη του ’45, ο «Ριζοσπάστης» ανακοινώνει τη διαγραφή του Άρη και η ηγεσία του ΚΚΕ καλεί για αποµόνωση του Θανάση Κλάρα ή Μιζέρια. Σε συνθήκες λευκής τροµοκρατίας, αυτή η απόφαση ισοδυναµούσε µε καταδίκη σε θάνατο. Ο Βελουχιώτης είχε µπει στο δρόµο προς τη Μεσούντα. Το κοµµένο κεφάλι του, που η ∆εξιά εξέθεσε σε δηµόσια θέα µαζί µε το κεφάλι του Τζαβέλα, κρεµασµένα στο φανοστάτη των Τρικάλων, στοίχειωσαν µέσα στις καρδιές των αριστερών. Εβδοµήντα χρόνια µετά, ο Άρης έχει αποκατασταθεί «πολιτικά –όχι όµως κοµµατικά» από την ηγεσία του ΚΚΕ. Η απειθαρχία του, παρότι όλοι ξέρουν ότι είχε πολιτικά δίκιο, δεν έχει συγχωρεθεί. Ίσως γι’ αυτό ο Άρης έρχεται ξανά και ξανά στη µνήµη όλων όσοι αγωνίζονται, αντιστέκονται, εξεγείρονται. Και είµαστε σίγουροι ότι θα αποκατασταθεί ολοκληρωτικά, όταν οι εργάτες και οι φτωχοί που παλεύουν για την ελευθερία νικήσουν ολοκληρωµένα.
10 ΙΟΥΝΗ 2015
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
15
Μια επίκαιρη έκδοση για τη συµµετοχή του ΕΑΜ στην κυβέρνηση Παπανδρέου
Λάθη που µπορούν να γίνουν µαθήµατα Του Πέτρου Τσάγκαρη
∆
εν υπάρχει αµφιβολία ότι το βιβλίο του ∆ηµήτρη Μαριόλη «Η αδύνατη ταξική ανακωχή», που κυκλοφόρησε πρόσφατα, είναι όχι µόνον ενδιαφέρον αλλά και εξαιρετικά επίκαιρο. Ο συγγραφέας ερευνά ένα µικρό αλλά κρίσιµο και πολιτικά πυκνό χρονικό διάστηµα της ελληνικής ιστορίας, δηλ. το διάστηµα λίγο πριν από την απελευθέρωση από τη ναζιστική κατοχή έως τα ∆εκεµβριανά. Από τον Αύγουστο του 1944 το ΕΑΜ αποδέχτηκε τις «καυτές πατάτες» όλων των οικονοµικών υπουργείων, καθώς και το «καυτό» υπουργείο Εργασίας στην κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου (συνολικά το ΕΑΜ πήρε πέντε θέσεις υπουργών και δύο θέσεις υφυπουργών: οι Α. Σβώλος και Α. Αγγελόπουλος πήγαν στο υπουργείο Οικονοµικών, ο Ηλ. Τσιριµώκος στο Εθνικής Οικονοµίας, ο Ν. Ασκούτσης στο ∆ηµοσίων Έργων, ο Γ. Ζέβγος στο Γεωργίας και ο Μ. Πορφυρογένης στο Εργασίας –ενώ για ελάχιστες ηµέρες θήτευσε ως υφυπουργός Στρατιωτικών ο Πτ. Σαρηγιάννης).
Το σχέδιο Ζολώτα
Το ΕΑΜ δεν διεκδίκησε τον έλεγχο στις κεντρικές πολιτικές αποφάσεις, τις οποίες έπαιρναν ανυπόληπτοι τότε αστοί πολιτικοί σε απόλυτη συνεργασία µε τους Βρετανούς ιµπεριαλιστές. Επίσης οι αστοί κράτησαν ουσιαστικά µακριά από την Αριστερά τα υπουργεία Στρατιωτικών και Εσωτερικών (δηλαδή ∆ηµόσιας Τάξης), σε µια συγκλονιστικά εύγλωττη αναλογία µε το σήµερα. Το χειρότερο ήταν ότι, παρότι το ΕΑΜ διοικούσε όλα τα οικονοµικά υπουργεία, δεν έλεγχε κι όλους τους σχετικούς θεσµούς: επίσης σε µια συγκλονιστικά εύγλωττη αναλογία µε το σήµερα, τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος ασκούσε ο έµπιστος του συστήµατος Ξενοφών Ζολώτας. Ο ∆. Μαριόλης επισηµαίνει ότι ο Ζολώτας ήταν ο εµπνευστής του σχεδίου µε το οποίο εξανεµίστηκαν όλες οι προπολεµικές καταθέσεις ακόµη και των µικροκαταθετών. Μάλιστα τα κόµµατα της άρχουσας τάξης φρόντισαν να χρεώσουν την «ιδέα» του δικού τους παιδιού στο ΕΑΜ και την Αριστερά, στιγµατίζοντάς την εκείνη την περίοδο όσο και στα επόµενα χρόνια. Με την ίδια «πρόταση» του Ζολώτα ουσιαστικά εκµηδενίστηκαν και τα προκατοχικά
χρέη των καπιταλιστών προς το ∆ηµόσιο, αφού και αυτά υπολογίζονταν µε την παλιά δραχµή (η αναλογία που ορίστηκε τότε ήταν µία νέα δραχµή=50 δισ. παλιές δραχµές). Ακόµη χειρότερα, η πρόταση Ζολώτα ήταν ένα ολοκληρωµένο ταξικό σχέδιο για λογαριασµό των αστών. Περιλάµβανε διάθεση των αγαθών της συµµαχικής βοήθειας στην αγορά σε υψηλές τιµές, αύξηση των τιµών των ειδών πρώτης ανάγκης, περιορισµό του αριθµού των δηµοσίων υπαλλήλων και του µισθού τους, φορολογία των κερδών του πολέµου και των ειδών πολυτελείας αλλά ταυτόχρονα επικέντρωση στους έµµεσους φόρους, κατάρτιση ισορροπηµένου προϋπολογισµού, έκδοση νέας δραχµής και σύνδεσή της σε σταθερή ισοτιµία µε τη χάρτινη λίρα Αγγλίας. ∆υστυχώς το σχέδιο βρήκε την αποδοχή των εαµικών υπουργών, ενώ ακόµη και ο «Ριζοσπάστης» της εποχής υποστήριζε ότι το νόµισµα θα είναι πλέον σταθερό (κι άρα
µεροκάµατα, καθώς «πρώτα θα ζητηθεί από τους συµµάχους η αύξηση τροφίµων και µετά θα καθοριστούν οι µισθοί µε βάση το κόστος ζωής». Οι αναλογίες µε το σήµερα είναι και πάλι προκλητικά εµφανείς... Όπως τονίζει ο συγγραφέας, στην πραγµατικότητα ήταν οι Βρετανοί ιµπεριαλιστές αυτοί που εκβίαζαν ότι εάν δεν περιοριστούν οι µισθοί και τα µεροκάµατα δεν θα παράσχουν την αναγκαία βοήθεια. Ο ίδιος ο Σβώλος παραδέχτηκε εκ των υστέρων ότι «για να µας δοθούν οι 2.000 θερµίδες [σ.σ. τροφή ανά άτοµο], χρειάστηκε να ορίσουµε τα µεροκάµατα των εργατών σε ορισµένη χαµηλή κλίµακα, που µόλις επαρκούσε για µια συντήρηση της εργατικής οικογένειας».
Τα συνδικάτα
Ο Μαριόλης περιγράφει τις αντιδράσεις της µικρής επαναστατικής Αριστεράς της εποχής, η οποία καταγγέλλει τις πολιτικές που αποδέχεται το ΕΑΜ και το ΚΚΕ. Ωστό-
Ο ορισµός των µισθών αναδεικνύεται σε κεντρικό ζήτηµα που προκαλεί αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης αλλά και στο εσωτερικό του ΕΑΜ. οι µισθοί δεν θα κινδυνεύουν από υπερπληθωρισµό). Φυσικά όλα αυτά διαψεύστηκαν γρήγορα και ο πληθωρισµός έγινε και πάλι ξέφρενος. Την κατάσταση χειροτέρευε το γεγονός ότι οι καπιταλιστές κρατούσαν πολύ συχνά κλειστά τα εργοστάσιά τους. Αυτό το ιδιότυπο λοκάουτ γινόταν µε το αζηµίωτο, καθώς τα αφεντικά προτιµούσαν άλλες µορφές ιδιοποίησης. «Η επαναλειτουργία των εργοστασίων σαφώς και δεν είναι στις προτεραιότητές τους, αφού τα κέρδη που εξασφαλίζουν επιδιδόµενοι σε αγοραπωλησία χρυσού και συναλλάγµατος, σε τακτικές αποθεµατοποίησης και µαυραγοριτισµού, είναι πολύ υψηλότερα από οποιαδήποτε παραγωγική επένδυση» γράφει ο Μαριόλης. Σε αυτό το περιβάλλον, ο ορισµός των µισθών αναδεικνύεται σε κεντρικό ζήτηµα που προκαλεί αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης αλλά και στο εσωτερικό του ΕΑΜ. Στον «Ριζοσπάστη» της 17/11/44 αναφέρεται ότι αναβλήθηκε, µε απόφαση Πορφυρογένη, η απόφαση για µισθούς και
σο διαπιστώνει ότι οι κύριες και σηµαντικότερες πολιτικές και κοινωνικές αντιπολιτεύσεις βρίσκονταν µέσα στο ΕΑΜ και –κυρίως– στην οργανωµένη εργατική βάση του κόµµατος, δηλαδή την τότε ΓΣΕΕ, την Πανυπαλληλική και άλλες οργανώσεις. Είναι αυτή η εργατική βάση που ανάγκασε την ηγεσία του κόµµατος και τον «Ριζοσπάστη» να κάνουν αριστερή στροφή υποστηρίζοντας τα αιτήµατα των σωµατείων όσον αφορά τους µισθούς, χωρίς ωστόσο να εγκαταλείψουν ποτέ την προσήλωση στη νοµισµατική σταθεροποίηση και τον ισοσκελισµένο προϋπολογισµό (κάτι ανάλογο µε τα µικρά πλεονάσµατα του σήµερα). Η εαµική ηγεσία, και πολύ περισσότερο οι υπουργοί της, δεν εισάκουσαν ωστόσο τα πολύ πιο ουσιαστικά αιτήµατα της εργατικής βάσης που ζητούσε εθνικοποιήσεις τραπεζών και µεγάλων βιοµηχανιών στρατηγικής σηµασίας, κατασχέσεις και δηµεύσεις περιουσιών µαυραγοριτών, βαριά φορολογία κερδών και ειδών πολυτελείας και επιστροφή του χρυσού και του αποθέµατος της ΤτΕ από
το Λονδίνο. Ο Μαριόλης θυµίζει, ωστόσο, ότι όπου δεν έφτανε το χέρι της κυβέρνησης και του αγγλικού στρατού, πολλά από αυτά τα αιτήµατα έγιναν πράξη εκείνες τις ηµέρες: «Χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγµα η Θεσσαλονίκη, την οποία ο ΕΛΑΣ απελευθέρωσε παραβλέποντας τη συνθήκη της Καζέρτας, και ακολούθως το ΕΑΜ προχώρησε σε πιο δραστικά οικονοµικά µέτρα, όπως φορολογία των πλούσιων εµπόρων, απαλλαγή από τη φορολογική εισφορά των φτωχών εµπόρων και επαγγελµατιών και κατασχέσεις των εµπορευµάτων όσων κρατούσαν κλειστά τα καταστήµατά τους, λειτουργία της καπνοβιοµηχανίας από τους εργάτες, αυστηρός έλεγχος των τιµών, συλλήψεις κερδοσκόπων που παρανοµούσαν, ακόµη και κατασχέσεις χρυσών λιρών από τράπεζες».
Εξήγηση
Ο συγγραφέας κάνει µια απόπειρα εξήγησης όλων των λαθών της ηγεσίας του ΕΑΜ-ΚΚΕ εκείνους τους λίγους µήνες: Ήταν η πείνα, ο ξέφρενος πληθωρισµός, η θηριώδης ανεργία και η έλλειψη καυσίµων και πρώτων υλών για να δουλέψουν τα εργοστάσια (και η συνακόλουθη εξάρτηση από τους «εταίρους» της εποχής) εκείνα που πίεζαν την ηγεσία, που της δηµιουργούσαν δισταγµούς, που την οδηγούσαν σε λάθη, υποστηρίζει ο Μαριόλης. Ωστόσο, µάλλον συνειδητά, ο συγγραφέας αποφεύγει µια απόπειρα πολιτικής εξήγησης. Αποφεύγει δηλαδή να αναφερθεί στο γεγονός ότι το ΚΚΕ είχε ένα πολιτικό σχέδιο που υποτασσόταν στη στρατηγική των λαϊκών µετώπων (στη συνεργασία µε τους καλούς και δηµοκρατικούς αστούς) καθώς και στις ανάγκες της εξωτερικής πολιτικής της ΕΣΣ∆. Παρότι παραλείπει να αναφερθεί σε αυτό το ζήτηµα, ο Μαριόλης σωστά διαπιστώνει ότι τέτοια καλή και προοδευτική αστική τάξη, τουλάχιστον στην Ελλάδα που διαµορφώθηκε µετά τον πόλεµο, δεν υπάρχει. Η άρχουσα τάξη, σε συνεργασία µε τους ιµπεριαλιστές συµµάχους της, κράτησε µε νύχια και µε δόντια όλα τα προνόµια που είχε πριν από την Κατοχή και όσα απέκτησε στη διάρκειά της. Γι’ αυτό εξάλλου, όπως αναφέρει ο Μαριόλης, αµέσως µετά τα ∆εκεµβριανά, η αστική κυβέρνηση κατάργησε τα δύο από τα λίγα θετικά µέτρα που είχε πάρει ο Πορφυρογένης, δηλαδή τον περιορισµό της εργοδοτικής αυθαιρεσίας στις απολύσεις και τη συµµετοχή εκπροσώπων των εργαζοµένων στα ∆Σ των µεγάλων τραπεζών.
16
αντιρατσισμος
10 IOYNH 2015
9η Αντιρατσιστική Γιορτή
Το υπουργείο Εσωτερικών της Μ. Βρετανίας απέρριψε την αίτηση του Μοχάμεντ, ενός μετανάστη που είχε δεχτεί επίθεση από τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής, για χορήγηση ασύλου, χαρακτηρίζοντάς τους ως «ακτιβιστές». Δεν έλαβαν υπόψη το κύριο σημείο του αιτήματος του Μοχάμεντ, δηλαδή ότι η ζωή του κινδυνεύει στην Ελλάδα και ότι ο κίνδυνος παραμένει παρά την πρόσφατη αλλαγή κυβέρνησης. Τόσο καλά...
Πιο επιτυχημένη από κάθε άλλη χρονιά Της Έφης Γαρίδη
Η
Στην κεντρική συζήτηση της πρώτης μέρας με θέμα «Η δίκη της Χρυσής Αυγής και το αντιφασιστικό κίνημα» τονίστηκε από ομιλητές και τον κόσμο ότι ο στόχος της δίκης είναι η συντριβή της εγκληματικής οργάνωσης, ότι προκειμένου να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται το θέμα να μένει στο προσκήνιο και να στηρίζεται από ένα ενεργό αντιφασιστικό κίνημα, και ότι η απογοήτευση του κόσμου από ενδεχόμενη αποτυχία της κυβέρνησης να βάλει τέλος στα μνημόνια και στη λιτότητα θα μπορούσε να είναι πολύ ευνοϊκή συνθήκη για τους φασίστες. Στην κεντρική συζήτηση της Κυριακής με θέμα «Αιγαίο, Λαμπεντούζα, Αμυγδαλέζα: Η αντιπροσφυγική – αντιμεταναστευτική προπαγάνδα και ο ρόλος των ΜΜΕ» έγιναν πολλές αναφορές στους λόγους που ωθούν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους –φτώχεια, πόλεμος, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις– και στην απροθυμία της Ευρώπης να τους δεχτεί, κάτι που οδηγεί στην κατάσταση που βιώνουμε, με τους φράχτες, τους πνιγμούς στο Αιγαίο και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μεγάλο ρόλο στο να γίνει αποδεκτή αυτή η κατάσταση από τον κόσμο παίζουν τα ΜΜΕ, που με την αντιμεταναστευτική και αντιπροσφυγική τους προπαγάνδα δαιμονοποιούν τα θύματα. Τα πρώτα βήματα της κυβέρνησης στο ζήτημα των προσφύγων και των μεταναστών αξιολογήθηκαν ως θετικά αλλά ανεπαρκή, ενώ από αρκετούς τονίστηκε η σύνδεση της μεταναστευτικής πολιτικής που θα εξασφαλίζει αξιοπρέπεια και ασφάλεια σε πρόσφυγες και μετανάστες με μια γενικότερη πολιτική που θα βάζει στην πρώτη γραμμή τις ανάγκες των εργαζομένων και του κόσμου.
Συναυλίες - Προβολές - Εκθέσεις Εκτός από τις συζητήσεις πολύ επιτυχημένες ήταν και οι συναυλίες, με τις δύο σκηνές να είναι γεμάτες κόσμο μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Πολύ θετικά ήταν τα σχόλια του κόσμου που παρακολούθησε σε πρώτη προβολή την ταινία «7 θυμοί» του Χρήστου Βούπουρα. Οι θεατρικές παραστάσεις από την ομάδα Πείρα(γ)μα αλλά και τη θεατρική ομάδα του Σχολείου μας επίσης είχαν μεγάλο ενδιαφέρον, όπως και το μουσικό σχήμα από το Μπανγκλαντές και οι «Mandela Girls». Τέλος, οι φωτογράφοι και οι σκιτσογράφοι μάς παραχώρησαν εξαιρετικά έργα τους, με αποτέλεσμα να στηθούν στο χώρο της γιορτής δύο πολύ ενδιαφέρουσες εκθέσεις φωτογραφίας και αντιφασιστικού σκίτσου. Για δεύτερη συνεχή χρονιά, πολύτιμη ήταν η στήριξη στην επικοινωνία από το «Κόκκινο 105.5», την «Εφημερίδα των Συντακτών» και την ΕΡΤopen. Είναι πολύ θετικό να γίνονται τόσο μεγάλα αντιρατσιστικά και αντιφασιστικά γεγονότα που φέρνουν τα αιτήματα της Αριστεράς και του κινήματος στο προσκήνιο. Κρατάμε το θετικό αποτέλεσμα και συνεχίζουμε, εντείνοντας τις προσπάθειές μας. Επόμενο μεγάλο ραντεβού για την Αθήνα το 19ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ που θα γίνει στις 3, 4 & 5 Ιούλη, στις ίδιες ημερομηνίες στη Θεσσαλονίκη, καθώς και στα αντιρατσιστικά φεστιβάλ που διοργανώνονται πλέον σε πολλές πόλεις της Ελλάδας.
Επιμέλεια: Έλενα Παπαγεωργίου
Συζητήσεις
Επιτυχημένες και παραγωγικές υπήρξαν και οι υπόλοιπες συζητήσεις, όπως η συζήτηση για την ιθαγένεια, ζήτημα στο οποίο το νομοσχέδιο που κατατέθηκε αποτελεί σημαντικό βήμα, αλλά χωρίς να ανταποκρίνεται στο σύνολο των αναγκών και των αιτημάτων. Στη συζήτηση για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ με θέμα «Γάμος, σύμφωνο συμβίωσης, τεκνοθεσία για τα ομόφυλα ζευγάρια – Ταυτότητα φύλου και τρανσφοβία» έγινε σαφές ότι τα αιτήματα της ΛΟΑΤ κοινότητας παραμένουν, πλην του συμφώνου συμβίωσης που ικανοποιήθηκε αλλά δεν αρκεί, και μάλιστα η ΛΟΑΤ κοινότητα περιμένει από μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα που πάντα ήταν δίπλα τους και στήριζε τα αιτήματά τους, να περάσει από τα λόγια στα έργα. Η ανοιχτή συνέλευση τοπικών κινήσεων, λαϊκών συνελεύσεων, δικτύων αλληλεγγύης κ.λπ. με θέμα «Φτώχεια, ανεργία και ρατσισμός στις γειτονιές της πόλης» ήταν πολύ σημαντικό εγχείρημα, γιατί έφερε κοντά συλλογικότητες από διάφορες γειτονιές που αντάλλαξαν απόψεις. Τέλος, μεγάλο ενδιαφέρον είχε η συζήτηση «Μουσικά και μεταναστευτικά ρεύματα» που διοργάνωσε το Κόκκινο.
Οι μετανάστες εργάτες στη Νέα Μανωλάδα που πυροβολήθηκαν επειδή ζήτησαν τα δεδουλευμένα τους κι έπειτα είδαν το χειρότερο πρόσωπο της ελληνικής δικαιοσύνης όχι απλά δεν έλαβαν προστασία ως μάρτυρες ή αποζημίωση ως θύματα ρατσιστικής και εργοδοτικής επίθεσης ή έστω τα δεδουλευμένα τους, αλλά καλούνται τώρα να πληρώσουν και τα δικαστικά έξοδα της δίκης τους. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν πως το ζήτημα με τα δικαστικά έξοδα θα λυθεί σε συνεννόηση με το υπουργείο Δικαιοσύνης και θα διαγραφούν τα ποσά που έφτασαν στις εφορίες των μεταναστών. Η ντροπή γύρω από την τραγική υπόθεση της Νέας Μανωλάδας και την τραγικότερη δικαστική της εξέλιξη φαίνεται ότι δεν έχει τέλος.
μικρά αντιρατσιστικά
9η Αντιρατσιστική Γιορτή του Κυριακάτικου Σχολείου Μεταναστών και της Κίνησης Απελάστε το Ρατσισμό πραγματοποιήθηκε το διήμερο 30-31 Μάη στη Γεωπονική Σχολή με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία. Ήταν η πιο μαζική γιορτή από όσες είχαν προηγηθεί, και η πιο πλούσια σε συζητήσεις, συναυλίες και δρώμενα. Η μεγάλη επιτυχία της γιορτής οφείλεται και στην επιλογή της Γεωπονικής, που έδινε μεγαλύτερες δυνατότητες στη διοργάνωση για να γίνει η γιορτή ένα πραγματικά μεγάλο γεγονός, αλλά μεγάλο ρόλο έπαιξε και η συγκυρία. Όπως φάνηκε από τη μεγάλη συμμετοχή στις συζητήσεις, ο κόσμος θέλει να συζητήσει πολιτικά, και τα θέματα του αντιρατσισμού και του αντιφασισμού όχι μόνο αποτελούν σημαντικά αιτήματα, αλλά συνδέονται άμεσα και με το κεντρικό πολιτικό ζήτημα της διαπραγμάτευσης που αναπόφευκτα είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Στις 20/6 θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση στην Αμυγδαλέζα για το κλείσιμο των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Παρά το γεγονός ότι πέρασαν οι 100 μέρες μετά το πέρας των οποίων υποτίθεται ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα έκλεινε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αυτά παραμένουν ανοιχτά. Εμείς, λοιπόν, μέσα στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας ενάντια στα κέντρα κράτησης» θα είμαστε εκεί για να τους υπενθυμίσουμε τη δέσμευσή τους.
O 30χρονος Σύρος πρόσφυγας που αυτοπυρπολήθηκε στη μέση κάποιου δρόμου στο Κερατσίνι στις 19 Μαΐου 2015 εξέπνευσε τελικά το Σάββατο 30/5, υποκύπτοντας στα εγκαύματά του. Είναι άγνωστο αν είχε δεχτεί επίθεση από φασίστες, είναι άγνωστο αν δεχόταν εκβιασμούς ή απειλές. Υπάρχουν πολλές χιλιάδες άγνωστοι συνάνθρωποί μας εκεί έξω, ντόπιοι και μετανάστες, άνθρωποι της εργατικής τάξης και της φτωχολογιάς, που ζούνε ένα παρόμοιο δράμα. Κάποιοι από αυτούς φτάνουν να δώσουν τραγικό τέλος στη ζωή τους. Δεν τα καταφέρνουν όλοι να αντέξουν. Οι υπόλοιποι πρέπει να αντέξουμε και να παλέψουμε και για λογαριασμό των νεκρών μας. Γιατί είναι νεκροί μας, και ας μην τους ξέρουμε, είναι άνθρωποι της τάξης μας, είναι ένας ή μία από εμάς, όσο δεν σταματά η βαρβαρότητα της λιτότητας και ο ρατσισμός αύριο μπορεί να είμαστε εμείς στη θέση τους.
Στην Καβάλα, παρότι αρχικά η δήμαρχος αρνήθηκε να γίνουν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου του Ολοκαυτώματος επειδή το αστέρι πάνω στο μνημείο ήταν πολύ μεγάλο (!), τελικά αυτά πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 7 Ιουνίου, μετά την πίεση όχι μόνο της τοπικής κοινότητας αλλά και χιλιάδων πολιτών, που μέσω των μέσων ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης υποστήριξαν την τοποθέτηση του μνημείου. Τα αυτονόητα...
10 IOYNH 2015
ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
17
Η συζήτηση µε θέµα «Γάµος, σύµφωνο συµβίωσης, τεκνοθεσία για τα οµόφυλα ζευγάρια – Ταυτότητα φύλου και τρανσφοβία»
Η αλληλεγγύη είναι το όπλο µας Της Κικής Σταµατόγιαννη
«Η
αλληλεγγύη είναι το όπλο µας». Η φράση αυτή θα µπορούσε να συνοψίσει τη συζήτηση που άνοιξε την αυλαία στην 9η Αντιρατσιστική Γιορτή του Κυριακάτικου Σχολείου Μεταναστών (30/31 Μάη). ∆εν ήταν τυχαίο που επιλέχτηκε αυτό το θέµα: ζούµε σε µια εποχή που κλιµακώνονται οι οµοφοβικές και ιδιαίτερα οι τρανσφοβικές επιθέσεις. Τα δικαιώµατα για τους ΛΟΑΤ δεν µπορούν να περιµένουν. Όσο έστω κι ένα παιδί τραµπουκίζεται στο σχολείο του γιατί δεν είναι αρκετά «αρρενωπό» ή «θηλυκό», όσο έστω και µία τρανς πυροβολείται ή µαχαιρώνεται, η Αριστερά και τα κινήµατα δεν µπορούν να µην µπαίνουν µπροστά στη µάχη. Στη σηµερινή συγκυρία, µε την Αριστερά να αποτελεί τον κορµό της κυβέρνησης, είναι άλλες πλέον οι απαιτήσεις που έχουν οι καταπιεσµένοι/ες και χαρακτηριστικά η ΛΟΑΤ κοινότητα. «Από τα ευχολόγια να περάσουµε στη νοµική κατοχύρωση και την έµπρακτη στήριξη µε ουσιαστικά µέτρα» ζήτησαν οµιλητές/ τριες, αλλά και πολύ εµφατικά το κοινό, που παρακολούθησε µια πολύ ζωντανή κουβέντα. Η Στέλλα Μπελιά τόνισε την ανάγκη να δροµολογηθούν άµεσα αλλαγές, υπερβαίνοντας την παρωχηµένη άποψη ότι τάχα η κοινωνία δεν είναι ακόµα έτοιµη για ένα τέτοιο βήµα. ∆ιευκρινίστηκε ότι το σύµφωνο συµβίωσης είναι µια θετική εξέλιξη καθώς κατοχυρώνει ένα βασικό δικαίωµα και αίτηµα της ΛΟΑΤ κοινότητας, όµως δεν προβλέπει τη δυνατότητα τεκνοθεσίας αρνούµενη στην ουσία το δικαίωµα στη γονεϊκότητα. Η εκπρόσωπος του Σωµατείου Υποστήριξης ∆ιεµφυλικών, Άννα Κουρουπού, αναφέρθηκε εµφατικά στις συνεχείς τρανσφοβικές επιθέσεις των τελευταίων µηνών και στα κρούσµατα bullying και σχολικού εκφοβισµού, εναντίον τρανς ανθρώπων. Κάλεσε την πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της, ζητώντας πλέον «όχι µόνο λόγια αλλά έργα», αναγνωρίζοντας τα προβλήµατα της σκληρής καθη-
µερινότητας των τρανς. Αυτό, όµως, που κυρίως πρέπει να κάνει είναι να προχωρήσει στη νοµική αναγνώριση φύλου χωρίς ιατρικές προϋποθέσεις (χειρουργική επέµβαση επαναπροσδιορισµού του φύλου), που αποτελεί το κυριότερο αίτηµα της τρανς κοινότητας τα τελευταία χρόνια. Η κ. Κουρουπού στάθηκε ιδιαίτερα στο ζήτηµα του θεσµικού ρατσισµού και στο ρόλο της αστυνοµίας, που είναι εντελώς ανεκπαίδευτη να χειριστεί ζητήµατα ρατσιστικής βίας. Η Νέλλη Καούνη (Color Youth) επικεντρώθηκε στο ζήτηµα του σχολικού εκφοβισµού, που µετά το τραγικό περιστατικό µε το θάνατο του Βαγγέλη Γιακουµάκη άρχισε να συζητιέται πλέον ανοιχτά µέσα στην κοινωνία. Στάθηκε περισσότερο στο συναισθηµατικό φορτίο που κουβαλούν τα ΛΟΑΤ άτοµα, που νιώθουν συνεχώς ανασφαλή στο σπίτι, στο δρόµο, στο σχολείο ή ακόµα και µέσα στην οικογένειά τους. Επισήµανε τις τροµακτικές ελλείψεις σε επίπεδο νοµοθεσίας και πόσο αυτό οδηγεί στη διατήρηση και ενδυνάµωση των κοινωνικών ανισοτήτων. Η ελάχιστη απαίτηση που µπορεί να αρθρώσει η ΛΟΑΤ κοινότητα είναι να σταµατήσει να εισπράττει βία ένα ΛΟΑΤ άτοµο. Ο Στέφανος Παπακωνσταντίνου (ΟΛΚΕ) επισήµανε ότι ακόµα και µε την κατοχύρωση του συµφώνου συµβίωσης, σε καµία περίπτωση δεν µπορούµε να ισχυριστούµε ότι έχει επιτευχθεί ισο-
νοµία. Τόνισε εµφατικά ότι αυτή η κατοχύρωση δεν θα πρέπει να αποτελέσει άλλοθι για την κυβέρνηση αποτρέποντάς την από την κατοχύρωση του οµόφυλου γάµου. Το δικαίωµα στον οµόφυλο γάµο αποκτά καίρια σηµασία καθώς συνδέεται µε µια σειρά από δικαιώµατα. Αποτελεί παράλληλα ένα πρώτο βήµα για την κατοχύρωση επί της ουσίας της πραγµατικής ισοτιµίας των ΛΟΑΤ ατόµων, συµβάλλοντας σε µεγάλο βαθµό όχι µόνο στην ορατότητά τους µέσα στην κοινωνία αλλά και στον αποστιγµατισµό τους. Οι εισηγήσεις ολοκληρώθηκαν µε την τοποθέτηση της βουλευτίνας του ΣΥΡΙΖΑ Ιωάννας Γαϊτάνη, που τόνισε εξαρχής ότι οι συνθήκες είναι υπερώριµες για να κατοχυρωθούν νοµοθετικά «οι αόρατοι άνθρωποι», µε ένα κίνηµα που πιέζει αποφασιστικά προς την κατεύθυνση των νοµοθετικών αλλαγών. Τόνισε ως σηµαντική εξέλιξη την αλλαγή που έχει µεσολαβήσει στις ανθρώπινες συνειδήσεις τα τελευταία χρόνια και το σηµαντικό βήµα που έχει γίνει σε µια κατεύθυνση διάρρηξης των σχέσεων µε συντηρητικούς θεσµούς. Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο παράδειγµα του δηµοψηφίσµατος σε µια -καθολική και συντηρητική- Ιρλανδία, όπου το «ναι» στον οµόφυλο γάµο συγκέντρωσε συντριπτικά ποσοστά στις εργατικές συνοικίες. Σύµφωνα µε τα λόγια της Ι. Γαϊτάνη: «Οφείλουµε να είµαστε ξεκάθαροι. Το
κόµµα δεν έκανε αυτό που έπρεπε. ∆εν άνοιξε εκείνες τις κουβέντες που θα µπορούσαν να διαµορφώσουν συνειδήσεις στο εσωτερικό του, ώστε να µπορούν στη συνέχεια να διαµορφώσουν και συνειδήσεις εκεί έξω, στην κοινωνία». Η βουλευτίνα υποστήριξε την επιτακτική ανάγκη να παρεµβαίνουν στις οργανώσεις βάσης του κόµµατος όσοι και όσες δραστηριοποιούνται σε αυτό το δικαιωµατικό πεδίο, επιβάλλοντας µε την παρουσία και το λόγο τους να ανοίγουν αυτά τα ζητήµατα. ∆εν µπορεί να είναι ανεκτό για έναν ΣΥΡΙΖΑ -που στάθηκε από την πρώτη στιγµή δίπλα στα κινήµατα και τα στήριξε ακόµα και στα δύσκολα ζητήµατα- στο πλαίσιο µιας συγκυβέρνησης να υποχωρήσει έστω και ένα βήµα για όλα αυτά για τα οποία έχουµε αγωνιστεί. Η Ι. Γαϊτάνη έβαλε και το εξαιρετικά σηµαντικό θέµα της σύνδεσης των δικαιωµατικών κινηµάτων µε τους/τις εργαζόµενους/ες. Έφερε παραδείγµατα τόσο από το παρελθόν (ανθρακωρύχοι στη Θάτσερ) όσο και από το σήµερα. Τα εργατικά δικαιώµατα είναι κοµµάτι των συνολικών δικαιωµάτων. Ο ρατσισµός, η οµοφοβία και η τρανσφοβία σπάνε στην πράξη, στο δρόµο, όταν οι άνθρωποι αγωνιζόµαστε µαζί αντιλαµβανόµενοι/ες ότι απέναντί µας ορθώνεται ένας συνολικός καταπιεστής και άρα συνολική θα πρέπει να είναι και η δική µας η αντίδραση.
Το δηµοψήφισµα για το γάµο µεταξύ οµοφύλων στην Ιρλανδία Της Κατερίνας Παρδάλη
Πριν από λίγες µέρες (στις 23 Μάη) στην Ιρλανδία έγινε ένα ασυνήθιστο δηµοψήφισµα. Αφορούσε τη νοµοθέτηση του δικαιώµατος του γάµου µεταξύ ατόµων του ίδιου φύλου. Και µε µεγάλη πλειοψηφία (63%) ο ιρλανδικός λαός ψήφισε «ναι». Γεγονός ακόµα πιο αξιοσηµείωτο αν σκεφτεί κανείς ότι µέχρι το 1993 η οµοφυλοφιλία ήταν ποινικό αδίκηµα στην Ιρλανδία. Έτσι, η Ιρλανδία έγινε η 19η χώρα στον κόσµο (16η στην Ευρώπη) που νοµιµοποίησε το γάµο για τα οµόφυλα ζευγάρια και η πρώτη στον κόσµο που το έκανε µε δηµοψήφισµα. Οι υπόλοιπες το έκαναν µέσα από τα κοινοβούλιά τους.
Το 63% προήλθε κυρίως από τους «από κάτω». Νέες/οι, φοιτητές και φοιτήτριες, φτωχά λαϊκά στρώµατα, επισφαλώς εργαζόµενες/οι, όπως και κάτοικοι γειτονιών που αγωνίζονται για τα δηµόσια αγαθά και κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού: Όλες και όλοι αυτοί, όχι µόνο ψήφισαν άλλα και πλαισίωσαν την όλη καµπάνια, θεωρώντας την ένα αυτονόητο δικαίωµα των ανθρώπων του ιδίου φύλου (που κανονικά δεν θα έπρεπε καν να µπαίνει ως ερώτηση αλλά να νοµοθετείται αυτοδίκαια). Η καµπάνια υπέρ του «όχι» είχε µαζί της τη συντηρητική Καθολική Εκκλησία. «Η απόφαση του “ναι” στο γάµο των οµοφυλό-
φιλων δεν αποτελεί µόνο ήττα για τις αρχές του χριστιανισµού, αλλά µια ήττα για την ανθρωπότητα» σύµφωνα µε το Βατικανό! Η είδηση του αποτελέσµατος του δηµοψηφίσµατος γέµισε ενθουσιασµό και χαρά τόσο τους Ιρλανδούς και τις Ιρλανδές (LGBTQ και µη) όσο και τα κινήµατα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης (και όχι µόνο). Και είναι λογικό. Ήταν ένα «πανηγύρι των καταπιεσµένων» ανεξαρτήτως σεξουαλικής προτίµησης. Ήταν ένα πανηγύρι της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης. Επίσης ένα χαστούκι σε όσους ισχυρίζονται ότι «δεν είναι ώριµος ο λαός για τέτοια µέτρα» ή ότι η Εκκλησία είναι παντοδύναµη.
18
ΔΙΕΘΝΗ
10 ΙΟΥΝΗ 2015
Μεξικό Στις ενδιάµεσες εκλογές για την ανανέωση της σύνθεσης του Κογκρέσου, το κυβερνών PRI µαζί µε τους Πράσινους διατήρησαν την πλειοψηφία. Αλλά οι ειδήσεις έρχονται από τους δρόµους του Μεξικού. Είναι το µποϊκοτάζ των εκλογών στο Γκερέρο από τους γονείς και τους συµµαθητές των 43 εξαφανισµένων φοιτητών της Αγιοτζινάπα. Είναι οι µαχητικές δράσεις των εκπαιδευτικών στην Οαχάκα. Κυρίως, είναι η µαζική παρουσία του στρατού στο Γκερέρο, στην Οαχάκα, την –πάντα πολιορκηµένη– Τσιάπας. Είναι η δολοφονία 8 υποψηφίων από τον Φλεβάρη. Το στοίχηµα για τον πρόεδρο Νιέτο δεν ήταν τόσο να κερδίσει τις εκλογές, όσο να δείξει ότι το Μεξικό είναι µια «φυσιολογική δηµοκρατία». Εκεί απέτυχε παταγωδώς...
Μεγάλη νίκη της Αριστεράς
Τουρκία: Τέλος εποχής Του Πάνου Πέτρου
Τ
α αποτελέσµατα των εκλογών στην Τουρκία σηµατοδοτούν ένα τέλος εποχής. Σίγουρα το ΑΚP παραµένει το δηµοφιλέστερο κόµµα στην Τουρκία, αλλά στις κάλπες καταγράφηκε το τέλος της ηγεµονίας και της παντοδυναµίας του Ερντογάν και του κόµµατός του. Το ΑΚΡ µπήκε στην εκλογική µάχη µε στόχο να κατακτήσει ευρεία πλειοψηφία, ώστε να µπορέσει να προχωρήσει σε συνταγµατική αναθεώρηση (όπου µεταξύ άλλων θα ενισχύονταν οι εξουσίες του Προέδρου, θέση που έχει πλέον ο Τ. Ερντογάν). Βγαίνει από αυτή τη µάχη έχοντας χάσει ακόµα και την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, για πρώτη φορά από όταν άρχισε να κατεβαίνει σε εκλογές, το 2002! Επιπλέον, για πρώτη φορά από το 2002, το ΑΚΡ χάνει σε απόλυτους αριθµούς ψήφων, και µάλιστα σε συνθήκες αύξησης της συµµετοχής. Στα ποσοστά του, καταγράφηκε πτώση σχεδόν 9 µονάδων που το οδήγησε στο 41%. Η «νέα εποχή» στην Τουρκία ανέτειλε το καλοκαίρι του 2013, µε την εξέγερση του Γκεζί. Τότε γράφαµε πως δεν ήταν ένα τυχαίο ξέσπασµα, αλλά η δηµόσια, µαζική έκφραση βαθιών µετασχηµατισµών
που συµβαίνουν στην τουρκική κοινωνία, η οποία θα άφηνε βαθύ αποτύπωµα στις εξελίξεις. Η διαχείρισή της από την κυβέρνηση, ήταν η οριστική ρήξη µε την κοινωνική συµµαχία που στήριξε (ενεργά ή πιο κριτικά) το ΑΚΡ, όταν αυτό έδινε τη µάχη του µε το «βαθύ κράτος».
(Aκρο)δεξιά αντιπολίτευση
Γράφαµε στον απόηχο της εξέγερσης ότι θα είναι δύσκολο να αποτυπωθεί αυτό το ρήγµα στις κάλπες, λόγω της αθλιότητας της αντιπολίτευσης. Ο βασικός αντίπαλος ήταν το CHP (ένα κόµµα που εκφράζει την «εκσυγχρονιστική», φιλοδυτική, κεµαλική, µεσαία τάξη των παραλίων που τρέφει µίσος για την «αµόρφωτη πλέµπα» και ταυτίζεται στον αντι-ισλαµισµό µε το «βαθύ κράτος») που είναι απολύτως ανίκανο να εµπνεύσει τις λαϊκές τάξεις. Το άλλο κόµµα µε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση και µαζικότητα ήταν οι ακροδεξιοί εθνικιστές του MHP. Πράγµατι στις δηµοτικές που ακολούθησαν, το ΑΚΡ επικράτησε άνετα των αντιπάλων του. Στις προεδρικές εκλογές του 2014, ο Ερντογάν επικράτησε άνετα του κοινού υποψηφίου των κεµαλικών και των ακροδεξιών. Απέναντι σε τέτοιους αντιπάλους, η εκλογική ηγεµονία του ΑΚΡ δεν ετίθετο σε αµφισβήτηση. Φάνηκε και στις τωρι-
νές κάλπες, όπου το CHP, παρά την αυξηµένη συµµετοχή, δεν κέρδισε τίποτε σε ψήφους, ενώ υποχώρησε ελαφρά τόσο σε ποσοστά (από το 26% του 2011 στο 25% σήµερα) όσο και σε έδρες (132 από 135). Αντίθετα, δυστυχώς, οι εθνικιστές κατόρθωσαν να ανέβουν από το 13% στο 16,3%. Αυτό που έλειπε πάντα ήταν µια αριστερή εναλλακτική πρόταση, που να ξεπερνά δίπολα όπως «Κούρδοι-Τούρκοι», «ισλαµιστές-δυτικόφιλοι» και να εκφράζει την ενότητα των από κάτω. Αυτήν την προοπτική θέλει να εκφράσει το HDP, µια συµµαχική δύναµη της Αριστεράς, που έχει ως βασική δύναµη το κουρδικό κίνηµα, αλλά επιχειρεί συµµαχώντας µε δυνάµεις της τουρκικής Αριστεράς και των κινηµάτων να ξεφύγει από τα στεγανά του «εθνικού κουρδικού κινήµατος» και να εκφράσει το «λαό του Γκεζί». Η δυναµική του καταγράφηκε πρώτη φορά στις προεδρικές, όταν ο ηγέτης του, ο Σελαχεντίν Ντεµιρτάς, κέρδισε το 9,8% των ψήφων. Σήµερα, η δυναµική αυτή επιβεβαιώθηκε, και δίκαια το HDP θεωρείται ο µεγάλος νικητής των εκλογών. Πήρε το ρίσκο να κατέβει οργανωµένα (παραδοσιακά οι Κούρδοι ή φιλοκούρδοι υποψήφιοι κατέβαιναν ως «ανεξάρτητοι», που διευκόλυνε την είσοδό τους στη Βουλή, καθώς δεν ίσχυε γι’ αυτούς το όριο του 10%) και ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Κέρδισε το 13% των ψήφων και
εξέλεξε 80 βουλευτές. Η σαρωτική εκλογή βουλευτών που στέρησε τελικά την αυτοδυναµία από το ΑΚΡ, εξαιτίας του εκλογικού νόµου, είναι µια άτυπη «ρεβάνς» για τα χρόνια που αυτός ο εκλογικός νόµος δεν επέτρεπε στα κουρδικά ή τα αριστερά κόµµατα να µπουν οργανωµένα στο κοινοβούλιο.
Κουρδικό
Ο ένας λόγος αυτής της µεγάλης ανατροπής είναι σίγουρα το Kουρδικό. Η µάχη για το Κοµπάνι και το πείραµα της Ρογιάβα έδωσε νέα φτερά στις ελπίδες των Κούρδων. Η στάση της κυβέρνησης Ερντογάν που πυροδότησε εξέγερση στις κουρδικές περιοχές, έδωσε νέα πνοή στον αγώνα του κουρδικού κινήµατος. Αλλά ο δεύτερος λόγος είναι ότι βρήκε πολιτική-εκλογική φωνή «το κοινό του Γκεζί». Μετά την εξέγερση, ακολούθησαν τα σκάνδαλα διαφθοράς και οι διαδηλώσεις διαµαρτυρίας. Μια νέα εξέγερση ήρθε την άνοιξη του 2014, όταν ανακοινώθηκε ο θάνατος του 15χρονου Μπερκίν Ελβάν (είχε τραυµατιστεί στο Γκεζί). Από την πλευρά της η κυβέρνηση απαντούσε µε άγρια καταστολή στις συσσωρευµένες κοινωνικές δυσφορίες. «Ο Ερντογάν κλείνεται στο γυάλινο πύργο του» γράφαµε τότε, για να καταδείξουµε την οριστική ρήξη του ΑΚΡ µε δυναµικά τµήµατα της κοινωνίας αλλά και το αδιέξοδο αυτής της στάσης. Καθώς οι εκλογές πήραν και χαρακτήρα δηµοψηφίσµατος για το αν πρέπει να αποκτήσει υπερεξουσίες ο Ερντογάν, το µήνυµα ήταν σαφές. Το ταξικό υπόβαθρο όλων αυτών των εξελίξεων επιβεβαιώθηκε και στο δρόµο για την κάλπη, που σηµαδεύτηκε από τους σκληρούς απεργιακούς αγώνες στις αυτοκινητοβιοµηχανίες. Ένα µόνο δείγµα της εργατικής οργής που όχι µόνο δεν βελτίωσε τη θέση της την περίοδο του «τουρκικού θαύµατος», αλλά τώρα κινδυνεύει καθώς οι ρυθµοί ανάπτυξης επιβραδύνονται ραγδαία. Αυτά υπέσκαψαν τη δύναµη του ανθρώπου που λίγο πριν το Γκεζί, θεωρούνταν «ο πιο ισχυρός ηγέτης µετά τον Κεµάλ». Αυτά τροφοδότησαν το µικρό θαύµα που πέτυχε το HDP. Ένα κόµµα που έκανε προεκλογική εκστρατεία εν µέσω δολοφονικών επιθέσεων, απειλών, µέχρι και εκρήξεων βοµβών στις συγκεντρώσεις του. Αλλά πέτυχε µια σηµαντική νίκη. Ίσως είναι η αρχή του τέλους της δύσκολης περιόδου που ακολούθησε το 1980 και τη συντριβή της κάποτε δυναµικής τουρκικής Αριστεράς. Θα δείξει. Το σίγουρο είναι πως η Τουρκία µπαίνει σε µια νέα περίοδο…
διεθνη
10 ΙΟΥΝη 2015
Σ. Αραβία Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα έγιναν 3 πολύνεκρες επιθέσεις εναντίον σιιτών στη Σαουδική Αραβία, με το Ισλαμικό Κράτος να αναλαμβάνει την ευθύνη. Οι Σαούντ, για να στηρίξουν ιδεολογικά τον ανταγωνισμό με το Ιράν, αλλά και τις επεμβάσεις τους σε Μπαχρέιν, Υεμένη κ.α., έπαιξαν με το «βαθύ σχίσμα σουνιτών-σιιτών». Και σήμερα αυτή η ρητορική «σκάει στα μούτρα τους». Η ηγεσία του ΙΚ αναλαμβάνει τον «πόλεμο ενάντια στη σιιτική απειλή», καταγγέλλοντας τους Σα-
Γάζα
ούντ ως ανίκανους να τον διεξαγάγουν, εφόσον ανέχονται την παρουσία μιας ισχυρής σιιτικής μειονότητας στα εδάφη τους. Προς το παρόν η σιιτική κοινότητα στις μαζικές διαδηλώσεις της κινείται ανάμεσα στο να απαιτεί «προστασία» και να καταγγέλλει τους Σαούντ. Πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα θα φανεί. Αλλά δεν αποκλείεται το βασίλειο, που γλίτωσε την αποσταθεροποίηση από τις επαναστάσεις του 2011, να αποσταθεροποιηθεί τελικά από το τέρας που το ίδιο απελευθέρωσε για να τις αντιμετωπίσει, αυτό του θρησκευτικού μίσους...
Μετά την εκτόξευση κάποιων ρουκετών ενάντια στο Ισραήλ, η πολεμική του μηχανή πήρε πάλι μπροστά χτυπώντας τη Γάζα. Αν θα οδηγηθούν τα πράγματα σε νέα κλιμάκωση θα φανεί. Πάντως, σύμφωνα με παλαιστινιακές πηγές, οι επιθέσεις έγιναν από μαχητές που συνδέονται με το Ισλαμικό Κράτος. Το ότι πρόκειται για σαλαφιστική ομάδα που βρίσκεται σε πόλεμο με τη Χαμάς στη Γάζα είναι αδιάφορο για το Ισραήλ, που έσπευσε να δηλώσει ότι «φταίει η Χαμάς» κι άρχισε να στοχοποιεί τις εγκαταστάσεις της οργάνωσης αντίστασης...
Ουκρανία: Ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, εθνοτικές συγκρούσεις, ταξική επίθεση
Τρεις πόλεμοι σε μία χώρα Του Πέτρου Τσάγκαρη
Η
πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία γνωρίζει άλλη μια φάση όξυνσης που, όπως και οι προηγούμενες, προσδιορίζεται τόσο από το βαθμό έντασης στον οποίο φθάνουν κάθε φορά οι σχέσεις Ρωσίας-Δύσης, όσο και από τις ανάγκες της εσωτερικής πολιτικής του νεοφιλελεύθερου καθεστώτος του Κιέβου. Σε κάθε περίπτωση οι προφάσεις της Δύσης έρχονται να συγκαλύψουν το γεγονός ότι το Κίεβο έχει την κύρια ευθύνη για το ότι δεν εφαρμόζεται η συμφωνία που είχε συναφθεί το Φλεβάρη στο Μινσκ μεταξύ όλων των πλευρών (για την οποία ωστόσο είχαμε τονίσει από αυτές τις σελίδες ότι δεν υπάρχουν οι υλικές βάσεις για να εφαρμοστεί). Είναι ο ουκρανικός στρατός αυτός που επιμένει να βομβαρδίζει σκοτώνοντας αμάχους πολίτες της ίδιας του της χώρας. Μόνο το διήμερο 4/6-5/6 σκοτώθηκαν 21 και τραυματίστηκαν 124 άνθρωποι από τις επιθέσεις του στρατού σε όλη τη γραμμή του μετώπου. Λίγες ημέρες πιο πριν είχε δολοφονηθεί σε ενέδρα, ο αρχηγός της ταξιαρχίας «Πριζράκ» («Φάντασμα») Α. Μοζγκοβόι, ένας πρώην επιχειρηματίας, που αποτελούσε την πιο
«αριστερή» εκδοχή των ανταρτών της Α. Ουκρανίας (βέβαια από την εξόντωσή του είχαν συμφέρον πολλοί καθώς ο ίδιος, όσο ζούσε, καταφερόταν και κατά των ολιγαρχών των εξεγερμένων περιοχών). Σε πολύ πρόσφατη πολυσέλιδη έκθεσή της για την κατάσταση στην Α. Ουκρανία η Διεθνής Αμνηστία μιλάει για παραβιάσεις και από τις δύο πλευρές. Ωστόσο θα περίμενε κανείς ότι μια κυβέρνηση με την οποία συνεργάζεται η δημοκρατική Ευρώπη, θα είχε περισσότερες ευαισθησίες απέναντι στον ίδιο της τον πληθυσμό. Αντ’ αυτού η έκθεση στοιχειοθετεί βαρύτατες κατηγορίες ενάντια στην κυβέρνηση, για παραβιάσεις που ξεκινούν από παράνομες συλλήψεις, και φτάνουν στα βασανιστήρια και τις συνοπτικές εκτελέσεις.
Η Δύση
Αυτή τη φορά εκείνο που πυροδότησε τις υστερικές κραυγές της Δύσης για εισβολή χιλιάδων Ρώσων στρατιωτών στην Ουκρανία, ίσως να ήταν η εξαγγελία της κατασκευής του Turkish Stream. Η αυστηρή προειδοποίηση προς την Αθήνα να μη συμμετάσχει στο επιχείρημα, είναι μια ένδειξη της σημασίας που αποδίδει η Ουάσινγκτον στη μη κατασκευή του αγωγού. Οι ΗΠΑ πιέζουν και την ΕΕ να συμμετάσχει σε αυτή την αντιρωσική πολεμοχαρή εκστρατεία. Έτσι, στις 7/6, στο πλαίσιο της συνόδου των G7, ο Ομπάμα εκτίμησε «από κοινού» με τη Μέρκελ ότι οι κυρώ-
19
σεις εις βάρος της Ρωσίας θα πρέπει να διατηρηθούν μέχρι η Μόσχα να «σεβαστεί την εθνική κυριαρχία της Ουκρανίας». Ο Ομπάμα χρειάστηκε να αποσπάσει τη δήλωση αυτή από τη Μέρκελ, γιατί στην πραγματικότητα, το Βερολίνο δεν και τόσο ένθερμος υποστηρικτής της τακτικής αυτής, λόγω της εξάρτησης του γερμανικού καπιταλισμού από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις λίγα 24ωρα πριν από τις κοινές εκτιμήσεις στο G7, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Φ.-Β. Στάινμαϊερ είχε δηλώσει –και μάλιστα στα μούτρα του Ουκρανού ομολόγου του Π. Κλίμκιν– ότι μακροπρόθεσμα οι G7 θα υποδεχτούν και πάλι τη Ρωσία στους κόλπους τους, διότι η παρούσα κατάσταση «δεν είναι προς το συμφέρον μας», όπως είχε πει χαρακτηριστικά!
Το Κίεβο
Από την άλλη, η κυβέρνηση του ολιγάρχη Π. Ποροσένκο στο Κίεβο είναι υποχρεωμένη να αποπροσανατολίζει τον ουκρανικό λαό μιλώντας για εξωτερικές απειλές, ακριβώς επειδή η πολιτική του αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για το λαό. Ο Ποροσένκο έχει επιβάλει ένα ξεκάθαρο και άγριο νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα, ως αντάλλαγμα για το δάνειο που πήρε από το ΔΝΤ. Μεταξύ άλλων προβλέπονται αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και κατάργηση
της επιδότησης του φυσικού αερίου (του βασικού καυσίμου για τη θέρμανση) στα νοικοκυριά. Ο συνδυασμός του προγράμματος λιτότητας και του πολέμου έχει οδηγήσει σε ραγδαία πτώση του ΑΕΠ (-3,8% το πρώτο τρίμηνο του έτους, ενώ προβλέπεται περαιτέρω ύφεση 4,07% το δεύτερο τρίμηνο), με αντίστοιχη αύξηση της φτώχειας. Ο πληθωρισμός τρέχει με γρήγορους ρυθμούς (τον Απρίλιο έφτασε στο 14%), ενώ το νόμισμα της χώρας έχει καταβαραθρωθεί. Σύμφωνα με τον Αμερικανό οικονομολόγο Μ. Χάντσον, οι εργαζόμενοι είτε δεν πληρώνονται είτε πληρώνονται με παράνομα χαμηλές αμοιβές. Η Συνομοσπονδία των Εργατικών Συνδικάτων λέει ότι οφείλονται πάνω από 2 δισ. γρίβνα (το τοπικό νόμισμα) σε πάνω από μισό εκατομμύριο εργαζόμενους. Τα αφεντικά οσμίζονται χρεοκοπία της χώρας στους επόμενους μήνες και βγάζουν μαζικά τα λεφτά τους στο εξωτερικό, εξηγεί ο Χάντσον. Ο ίδιος λέει πως η κυβέρνηση Ποροσένκο, σε συνεργασία με την ηγεσία του ΔΝΤ, έχει παραβιάσει ήδη έναν βασικό κανόνα του Ταμείου που απαγορεύει τα δανεισμένα χρήματα να χρησιμοποιούνται για πολεμικούς σκοπούς. Πρόκειται για καραμπινάτη περίπτωση επονείδιστου χρέους, ισχυρίζεται ο Χάντσον. Αλλά επειδή πάντα η λιτότητα συνοδεύεται και από καταστροφή της δημοκρατίας, η κυβέρνηση συνεχίζει ένα κυνήγι μαγισσών σε όλη τη χώρα, χαρακτηρίζοντας και διώκοντας ως «κομουνιστές» ή «πράκτορες της Μόσχας», όσους αντιστέκονται στις πολιτικές της (αντίσταση που ωστόσο συνήθως γίνεται σε εθνική βάση και όχι σε ταξική –με εξαίρεση κάποιες κινητοποιήσεις στο Κίεβο για τους μισθούς). Σε πόλεις όπως το Χάρκοβο, το Ντνιεπροπετρόφσκ, η Χερσόν και η Οδησσός, η καταστολή δημοσιογράφων, ακτιβιστών δημοκρατικών δικαιωμάτων και ρωσόφωνων εθνικιστών είναι πολύ συχνό φαινόμενο. Είναι ωστόσο λάθος να χαρακτηρίζεται φασιστική η κυβέρνηση του Κιέβου επειδή σε αυτή συμμετέχουν πρώην φασίστες (πράγμα που συνέβαινε και στην κυβέρνηση Σαμαρά εξάλλου). Η χρησιμοποίηση των φασιστών του Δεξιού Τομέα σε κάποιες κρατικές θέσεις και κυρίως στον πόλεμο ενάντια στους εξεγερμένους στα ανατολικά δεν είναι κάτι καινούργιο: όλες οι κυβερνήσεις που προέκυψαν στη Γιουγκοσλαβία μετά τη διάλυσή της συνεργάστηκαν με τους δικούς τους ναζί ενάντια στους «εχθρούς», δηλ. ενάντια στις άλλες εθνότητες, χωρίς να σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις αυτές ήταν ναζιστικές. Όπως και το γεγονός ότι Ρώσοι ναζί μάχονται μαζί με τους εξεγερμένους στα ανατολικά, δεν σημαίνει ότι αυτές οι εξεγέρσεις είναι ναζιστικές.
Η συζήτηση της ΛΟΑΤ κοινότητας στην 9η Αντιρατσιστική Γιορτή 10 ΙΟΥΝΗ 2015
σελίδα 17
Τα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας στην Ελλάδα σήµερα
Σε αναζήτηση ταυτότητας Της Κικής Σταµατόγιαννη
Τ
α Φεστιβάλ Υπερηφάνειας (Pride) ακόµα και σήµερα κρατάνε κάτι από τη φλόγα της εξέγερσης του Στόουνγουολ στην ταραγµένη Νέα Υόρκη τον Ιούνη του 1969. Στο ταραγµένο σήµερα διατηρούν κάτι από τη διεκδίκηση της ορατότητας και του σεβασµού µιας ολόκληρης κοινότητας ανθρώπων που παρέµεναν στο περιθώριο. Χιλιάδες κόσµου για άλλη µια χρονιά θα διεκδικήσουν και θα πορευτούν µαζί τους υπερασπιζόµενοι δικαιώµατα που θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα: το δικαίωµα να είναι και να θεωρούνται από το νόµο ισότιµοι/ες. Τα φετινά Pride που θα διοργανωθούν τον κατεξοχήν «ΛΟΑΤ µήνα», τον Ιούνιο, θα έχουν τη ζωντάνια, την ένταση και τη µαχητικότητα που συνοδεύουν πάντα αυτόν το θεσµό, θα έχουν όµως και θυµό. Θυµό γιατί θα έχουν και δήµους και περιφέρειες να στηρίζουν, εταιρείες χορηγούς, την αµερικανική πρεσβεία, τα ιδρύµατα Ωνάση και Μποδοσάκη (στην Αθήνα). Το φετινό Athens Pride, µε κεντρικό σύνθηµα «Πάρε θέση», µας καλεί στις 13 Ιούνη για άλλη µια χρονιά στην πλατεία Κλαυθµώνος να πάρουµε θέση σε σχέση µε τα κρίσιµα ζητήµατα που απασχολούν τη ΛΟΑΤ κοινότητα. Ωστόσο, δείχνει να αφήνει στην άκρη το Τ (τρανσέξουαλ) στο ακρωνύµιό της, σε µια συγκυρία που οι τρανσφοβικές επιθέσεις έχουν κλιµακωθεί για άλλη µια φορά επικίνδυνα. Ο αποκλεισµός της τρανς κοινότητας από τη συνδιοργάνωση (µε άρνηση να συµµετάσχει τουλάχιστον ένα τρανς άτοµο στην οργανωτική επιτροπή του Φεστιβάλ Υπερηφάνειας) ρίχνει τη σκιά του στη φετινή διοργάνωση οδηγώντας σε µια αλυσίδα συνεπειών. Ήδη αρκετές ΛΟΑΤ οµάδες έχουν ανακοινώσει ότι δεν θα συµµετάσχουν σε έναν θεσµό που, αντί να αγκαλιάζει όλα τα καταπιεζόµενα κοµµάτια του κινήµατος, θέτει ανθρώπους και κοινότητες ολόκληρες στο περιθώριο. Παρ’ όλα τα «οργανωτικά» προβλήµατα (που καλό θα είναι να λυθούν, και υπάρχει µια προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση), έχει τεράστια σηµασία η πορεία να έχει και πάλι κόσµο και στήριξη από όλες και όλους µας. Συµµετοχή στην πορεία θα έχουν και αυτές/οί που λόγω διαφωνιών δεν θα έχουν περίπτερα φέτος στην Κλαυθµώνος.
Θεσσαλονίκη
Στο Pride της Θεσσαλονίκης µε κεντρικό σύνθηµα «∆ικαιούµαι, απαιτώ: γάµο, όνοµα, σεβασµό» (19-20 Ιούνη, Λευκός Πύργος) τα δύο µέτωπα προετοιµάζονται. Ο µητροπολίτης Άνθιµος καλεί για άλλη µια φορά το χριστεπώνυµο πλήθος σε αγρυπνία, το κίνηµα της πόλης προετοιµάζει την απάντησή του. Ωστόσο, και σ’ αυτό, µε απόφαση της αντιδηµαρχίας Τουρισµού αποκλείστηκε από τη συνδιοργάνωση του Φεστιβάλ Υπερηφάνειας η συλλογικότητα Sylvia Rivera, που είχε συσταθεί «για ένα κινηµατικό Thessaloniki Pride», παλεύοντας για ανοιχτές συνελεύσεις µε αµεσοδηµοκρατικές διαδικασίες, όπου θα µπορούν όλοι και όλες να συµµετέχουν και να συνδιαµορφώνουν. Ωστόσο, στη Θεσσαλονίκη αρχίζει ήδη να σχηµατίζεται ένα διακριτό µέτωπο συλλογικοτήτων που επιχειρεί να οργανώσει κινηµατικά την αντίδρασή του. Η Κρήτη από την πλευρά της ετοιµάζεται να υποδεχτεί στο Ηράκλειο το 1ο Φεστιβάλ Ορατότητας και ∆ιεκδικήσεων για την Απελευθέρωση Φύλου, Σώµατος και Σεξουαλικότητας: LGBTQI και Pride Κρήτης (26-27 Ιούνη, Πάρκο Γεωργιάδη). Οι διοργανωτές-τριές του φιλοδοξούν να είναι ένα Pride «από τα κάτω», µε συµµετοχή των κινηµάτων της πόλης και χωρίς στήριξη από χορηγούς και εταιρείες. Υπήρξε ασφαλώς αντίδραση από συντηρητικούς κύκλους της πόλης σε µια προσπάθεια ακύρωσης του Pride, ωστόσο οι διοργανωτές δείχνουν αποφασισµένοι και αποφασισµένες. Είµαστε σ τ ο πλευρό τους.
Όχι στο σεξισµό και το ρατσισµό
Ναι στις διεκδικήσεις και τα δικαιώµατα των LGBTQ Της Κατερίνας Παρδάλη
Τ
α προβλήµατα σεξισµού και ρατσισµού απέναντι σε ΛΟΑΤ (Λεσβίες, Οµοφυλόφιλοι, Αµφί, Τρανσέξουαλ) στην «πολιτισµένη» Ευρώπη του 21ου αιώνα υπάρχουν ακόµα. Παρά τις επιµέρους κατακτήσεις του κινήµατος, η καταπίεση, οι διακρίσεις, οι επιθέσεις εναντίον τους συνεχίζονται. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια αυξάνονται στην Ελλάδα. Κυρίως από χρυσαυγίτες, αλλά όχι µόνο. Η µισαλλοδοξία, για παράδειγµα, του Άνθιµου να καλεί σε αγρυπνία τους πιστούς ενάντια στη ΛΟΑΤ κοινότητα την παραµονή της διαδήλωσης Οµοφυλόφιλης Υπερηφάνειας στη Θεσσαλονίκη είναι ενδεικτική. Το αν και πώς τιµωρούνται τα φασιστοειδή που επιτίθενται στους µετανάστες και τους γκέι είναι επίσης ενδεικτικό, όπως και η στάση του κράτους και της αστυνοµίας απέναντι στη βία εναντίον τους. Η ∆ιεθνής Αµνηστία έχει τεκµηριώσει περιπτώσεις βασανισµού λεσβιών, οµοφυλόφιλων ανδρών, αµφισεξουαλικών και τρανσέξουαλ σε όλες τις ηπείρους. Και επισηµαίνει ότι οι διακρίσεις είναι αυτές που «τρέφουν» τα βασανιστήρια σε συνδυασµό µε τις νοµοθεσίες. Όλα αυτά δεν σηµαίνουν βέβαια πως στις χώρες όπου δεν είναι ποινικοποιηµένη η οµοφυλοφιλία, ο δρόµος για τους ΛΟΑΤ
είναι ανθόσπαρτος. Η βία εναντίον τους υπάρχει ακόµα και στα σπίτια τους, στα σχολεία, στους χώρους εργασίας ή στο δρόµο. Σύµφωνα µε έκθεση της Αµνηστίας (18/9/2013), ελάχιστα έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια ακόµα και στην ΕΕ: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη µέλη της αποτυγχάνουν να αντιµετωπίσουν τα οµοφοβικά και τρανσφοβικά εγκλήµατα µίσους, καθώς και να προστατεύσουν όλους τους ανθρώπους από τις διακρίσεις, την παρενόχληση και τη βία». Τι πρέπει να γίνει; Η καταπολέµηση των παραβιάσεων των θεµελιωδών δικαιωµάτων και των διακρίσεων απαιτεί πολλά πράγµατα. Απαιτεί τη διεκδίκηση οι πολιτικοί και οι κυβερνήσεις σε ευρωπαικό και εθνικό επίπεδο να πάρουν ξεκάθαρη θέση κατά της οµοφοβίας και των διακρίσεων σε βάρος των λεσβιών, των οµοφυλόφιλων, των αµφιφυλόφιλων, των διαφυλικών και των τρανσεξουαλικών ατόµων, συµβάλλοντας µε αυτό τον τρόπο στη θετική µεταβολή των αντιλήψεων και των συµπεριφορών του κόσµου. Κι αν αυτό είναι το µίνιµουµ που ζητάµε από τις κυβερνήσεις που ισχυρίζονται ότι είναι δηµοκρατικές, οι απαιτήσεις από τη µοναδική κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ευρώπη είναι πολύ µεγαλύτερες από το σύµφωνο συµβίωσης που
(ευτυχώς) έρχεται στη Βουλή σύντοµα. Μια Αριστερά των αγώνων για µια άλλη κοινωνία (για το σοσιαλισµό) θα έπρεπε να έχει ως προγραµµατικό της στοιχείο την πάλη ενάντια στην καταπίεση των οµοφυλόφιλων όπως και όλων των καταπιεσµένων (γυναικών, µεταναστών κ.λπ.). Να προσπαθεί να ενώσει όλες και όλους για την ανατροπή αυτού του συστήµατος. Και απαιτεί από όλα τα κινήµατα (εργατικό, νεολαιίστικο, γειτονιάς, κινήµατα διεκδίκησης κοινωνικών αγαθών, αντιρατσιστικό κ.λπ.) να συµπαραστέκονται στους αγώνες των ΛΟΑΤ, όπως και το αντίστροφο. Ευτυχώς, είχαµε τέτοια παραδείγµατα τόσο στο παρελθόν όσο και σήµερα. Το τελευταίο παράδειγµα είναι της Ιρλανδίας, όπου όλα τα παραπάνω κινήµατα έκαναν υπόθεσή τους την καµπάνια για τη νοµιµοποίση του γάµου µεταξύ οµοφύλων και πέτυχαν! Είχαµε και στη χώρα µας, µε τις καθαρίστριες που συµµετείχαν µε πανό στο περσινό Pride της Αθήνας, ή µε την υποδοχή από τους/τις εργαζόµενους/ες στην κατειληµµένη ΕΡΤ3 της διαδήλωσης του Pride Θεσσαλονίκης όταν πήγε εκεί για να τους συµπαρασταθεί. Με οδηγό τέτοια παραδείγµατα ενότητας και αλληλεγγύης όλων των καταπιεσµένων, µπορούµε να προχωρήσουµε σε νίκες. Γιατί µόνο όλοι/εςµαζί µπορούµε να νικήσουµε.