ΕΑ 464 by dea.org.gr ΔΕΑ

Μηνιαία εφηµερίδα για το ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ | www.dea.org.gr

Φύλλο Νο 464 | 9 ∆εκέµβρη 2020 | 3€

Ελληνοτουρκικόσ ανταγωνισµός και ευρωτουρκικές σχέσεις σελ. 4, 5, 6

Κοινή δραση 7 οµοσπονδιων ενάντια στις ιδιωτικοποιησεις

Η κατασταλτική πολιτική Μακρόν και ο σύγχρονος αυταρχισµός

σελ. 12, 13

σελ. 26-27

Ακόµα φοβούνται τον ∆εκέµβρη σελ. 16, 17, 18

Ç ÊÕÂÅÑÍÇÓÇ ÅÃÊËÇÌÁÔÅÉ ÓÔÇÍ ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇ ÔÇÓ COVID, ÊÁÔÁÖÅÕÃÅÉ ÓÅ ÏÑÃÉÏ ÊÁÔÁÓÔÏËÇÓ ÊÁÉ ÊÁÔÁÈÅÔÅÉ ÐÑÏÛÐÏËÏÃÉÓÌÏ ÁÃÑÉÁÓ ËÉÔÏÔÇÔÁÓ

ËåöôÜ ãéá ôéò áíÜãêåò µáò, ü÷é ãéá åîïðëéóµïýò êáé áóôõíïµßá

λα δείχνουν πως τα δύσκολα για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, έχουν µόλις αρχίσει. Με το δεύτερο κύµα της πανδηµίας να συνεχίζει να δείχνει τα δόντια του, ενώ η ανεπάρκεια των κυβερνητικών επιλογών για τον έλεγχό της κοστίζει καθηµερινά εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές. Η κυβέρνηση δεν έχει κανένα σχέδιο για την αντιµετώπιση της πανδηµίας, φτάνοντας το ΕΣΥ στα όρια του, αρνούµενη να το ενισχύσει ουσιαστικά, µε τα τραγικά

αποτελέσµατα που βλέπουµε ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη. Αντί για ουσιαστική και γενναία ενίσχυση του ΕΣΥ σε όλα τα επίπεδα, χρυσοπληρώνει ιδιώτες γιατρούς και κλινικάρχες για να «µπαλώσει» τρύπες, µοιράζοντας «καθρεφτάκια στους ιθαγενείς» για τα εµβόλια που θα έρθουν. Άγνωστο το πότε και άγνωστο προς το παρόν το τίµηµα που θα πληρωθεί για τα απαραίτητα εµβόλια. Μέχρι τότε όµως; Η νεοφιλελεύθερη προσήλωση της κυβέρνησης είναι

παροιµιώδης. Μπροστά σε µια πρωτοφανή υγειονοµική κρίση (και µε µία οικονοµική κρίση που ξεδιπλώνεται ταχύτατα), η κυβέρνηση επιλέγει να µην ενισχύσει τις δαπάνες για την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών, αφήνοντας την πλειοψηφία της κοινωνίας κυριολεκτικά στην τύχη της. Το προσχέδιο του προϋπολογισµού που θα φέρει για ψήφιση η κυβέρνηση είναι αποκαλυπτικό: Κατά 572 εκατοµµύρια ευρώ θα µειωθούν οι δαπάνες για τη δηµόσια υγεία σε σχέση µε τον προη-

γούµενο χρόνο, τη στιγµή που η Ελλάδα καταγράφεται από τον ΟΟΣΑ στη προτελευταία θέση ως προς τις δαπάνες για την υγεία εν µέσω πανδηµίας. Ακόµα και τα επιδόµατα που δίνονται στους/ις εργαζόµενους/ες, είναι µόνο µια κίνηση αποφυγής µίας ξαφνικής και µαζικής φτωχοποίησης σηµαντικού τµήµατος του πληθυσµού και αυτό βέβαια προσωρινά, καθότι κανείς δε διασφαλίζει ότι δε θα χαθούν θέσεις εργασίας. συνέχεια σελ.3

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

Η «Εργατική Αριστερά» αλλάζει Ζ ούµε σε µια

εποχή που τα έντυπα Μέσα πιέζονται από την επέλαση του ηλεκτρονικού Τύπου και υποχρεώνονται να ανταπεξέλθουν σε έναν καινούργιο ρόλο: Συγκέντρωση της «µεγάλης εικόνας», οργάνωση του διαλόγου, πολιτική γενίκευση των «καθηµερινών» εµπειριών και ειδήσεων. Αυτές οι τελευταίες -το «ρεπορτάζ» και το «σχόλιο»- εξυπηρετούνται πολύ πιο αποτελεσµατικά από τον ηλεκτρονικό χώρο.

Γύρω από αυτήν την πραγµατικότητα

οργανώνει τη λειτουργία και την παρέµβασή του ένα πλατύ φάσµα που ξεκινά από τα µεγάλα αστικά «συγκροτήµατα» και φτάνει στο χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Η «Εργατική Αριστερά» δεν αποτελεί εξαίρεση.

Οι συνθήκες που διαµόρφωσε η πανδηµία και τα µέτρα αντιµετώπισής της, δηµιούργησαν επιπλέον δυσκολίες σε έντυπα όπως η «Ε.Α.» που «ζουν» από τη διακίνηση χέρι-µε-χέρι, από τις διαδηλώσεις, τις εκδηλώσεις, τις πολιτικές διαδικασίες και τους κοινωνικούς χώρους.

Από τον Μάρτη του 2020, για αυτούς

τους λόγους υποχρεωθήκαµε σε αραίωση της περιοδικότητας της εφηµερίδας και ταυτόχρονη αναβάθµιση των δυνατοτήτων που προσφέρει το ίντερνετ (κυρίως της ιστοσελίδας Rproject.gr αλλά και του facebook κ.ο.κ.).

Αποτιµώντας τη διαδροµή αυ-

τής της «υποχρεωτικής» αρχικά επιλογής, αποφασίσαµε να την µονιµοποιήσουµε και να τη συστηµατοποιήσουµε. Η «Εργατική Αριστερά» θα τυπώνεται και θα κυκλοφορεί πλέον σε µηνιαία βάση. Αφενός για να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα να φτάσει σε όσο το δυνατόν περισσότερα χέρια φίλων, συντρόφων, αναγνωστών και αφετέρου για να εξυπηρετήσει καλύτερα τις ανάγκες πολιτικής γενίκευσης και «συνολικότερης µατιάς» στα µικρά και µεγάλα γεγονότα που ζούµε. Η αλ-

λαγή της περιοδικότητας σηµατοδοτεί µια αλλαγή «φυσιογνωµίας» -γι’ αυτό το λόγο αυξάνουµε και τις σελίδες της «Ε.Α.», από τις 20 στις 32, για να υπάρχει ο χώρος να προσφέρουµε στους αναγνώστες µας την πληρέστερη δυνατή ύλη. Φιλοδοξούµε να παρουσιάζουµε ένα έντυπο που θα «αντέχει» στις στροφές της επικαιρότητας και θα συµβάλει στο µέτρο του δυνατού ως «οδικός χάρτης» κατανόησης κι ερµηνείας της ευρύτερης συγκυρίας.

Η µηνιαία κυκλοφορία και η αύ-

ξηση της ύλης, µαζί και κάποιες «ποιοτικές αναβαθµίσεις» (έγχρωµες όλες οι σελίδες, νέο πιο εύχρηστο σχήµα), θεωρούµε ότι «αξίζουν» το νέο αντίτιµο των 3 ευρώ.

Μαζί µε αυτές τις αλλαγές

«στο χαρτί», ασφαλώς προχωράµε και σε προσαρµογές στην ηλεκτρονική µας παρουσία. Σας καλούµε να παρακολουθείτε το Rproject.gr, µέσα από το οποίο επιχειρούµε (ακόµα πιο συστηµατικά πλέον) να καλύπτουµε την επικαιρότητα, µε ειδήσεις του κινήµατος και των αντιστάσεων, µε πολιτικό σχόλιο-παρέµβαση στα γεγονότα που «τρέχουν», µε ανταποκρίσεις και µεταφράσεις κειµένων διεθνών συντρόφων και µια ευρύτερη αρθρογραφία που δεν βρίσκει πάντοτε τον «χώρο» ή «χρόνο» να ενταχθεί στην «Ε.Α.». Το «Rp» θα συνεχίσει να φιλοξενεί σηµαντικό µέρος της αρθρογραφίας της εφηµερίδας, αλλά -παράλληλα- εργαζόµαστε για ένα νέο, πιο φιλόξενο κ α ι

ζωντανό dea.org.gr, όπου θα είναι εύκολη η πρόσβαση στο πλήρες ηλεκτρονικό αρχείο της «Ε.Α».

Οπως πάντοτε,

µόνη πηγή οικονοµικής στήριξής µας είναι οι αναγνώστες/τριες, οι φίλοι-ες, οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες, που εκτιµούν την προσπάθεια που κάνουµε χωρίς διαφηµιστικά έσοδα ή τις «εξαρτήσεις» των αστικών ΜΜΕ από ιδιοκτήτες ή το κράτος. Στις δύσκολες οικονοµικά συγκυρίες που ζούµε, η οικονοµική σας στήριξη είναι αναντικατάστατη για την προσπάθειά µας να συνεχίσουµε αυτήν τη διπλή προσπάθεια: έκδοσης ενός πολιτικού εντύπου που διακινείται στους συλλογικούς χώρους αλλά και συντήρησης κι ενηµέρωσης ενός πολιτικού σάιτ ελεύθερα προσβάσιµου σε όλους τους αναγνώστες.

Η «Ε.Α.» επί 20 χρόνια προσπαθεί να

είναι η «φωνή» των εργατικών αγώνων, της νεολαιίστικης αµφισβήτησης, της αντιρατσιστικής δράσης, της φεµινιστικής αντίστασης, των επαναστατικών µαρξιστικών ιδεών, της ιστορίας του κινήµατος, των διεθνών αντιστάσεων, της αντικαπιταλιστικής αριστερής πολιτικής.

Σας καλούµε να γραφτείτε συνδροµητές, για να παραλαµβάνετε κάθε νέο φύλλο και για να στηρίξτε πιο «σταθερά» οικονοµικά την συνέχεια αυτή της προσπάθειας.

ΓΙΝΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗΣ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ: Αντώνης Νταβανέλος ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ» Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Κλαζοµενών 1-3, Τ.Κ. 10440, ΑΘΗΝΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IRIS ΑΕΒΕ EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: Τηλ.: 210-3306286 e-mail: sidaxi@dea.org.gr Fax: 210-3303566

• Εξάµηνη 30 ευρώ • Ετήσια 60 ευρώ • Εξωτερικού 70 ευρώ • Μπορείτε να καταθέσετε τη συνδροµή σας στο λογαριασµό 064/754747-11 της Εθνικής Τράπεζας. • Υπεύθυνος Γρηγόρης Δεµέστιχας, τηλ 6976564624

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

Λεφτά για τις ανάγκες µας, όχι για εξοπλισµούς και αστυνοµία Του Χρήστου Σταυρακάκη (συνέχεια από σελ. 1)

πολιτική αντιµετώπιση της κυβέρνησης συνίσταται πρακτικά σε µέτρα απαγόρευσης, περιορισµών, προστίµων και αυταρχισµού. Τον τελευταίο µήνα µάλιστα, ο κυβερνητικός αυταρχισµός και η καταστολή έχουν ξεπεράσει κάθε όριο, απαγορεύοντας συναθροίσεις σε όλη την επικράτεια µε το πρόσχηµα της προστασίας από την πανδηµία, τόσο στις 17 Νοέµβρη όσο και στις 6 ∆εκέµβρη, παραβιάζοντας το συνταγµατικά κατοχυρωµένο δικαίωµα στην πολιτική δράση. Ακόµα και στις 25 Νοέµβρη, ηµέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, η αστυνοµία απαγόρευσε συµβολική συγκέντρωση φεµινιστριών στο Σύνταγµα, συλλαµβάνοντάς τες. Σε κάθε περίπτωση οι συµµετέχοντες στις κινητοποιήσεις τηρούσαν όλα τα απαραίτητα υγειονοµικά µέτρα (σε αντίθεση µε την αστυνοµία). Είναι καθαρό, πως µε πρόσχηµα την πανδηµία, προσπαθούν να επιβάλλουν γενικό σιωπητήριο στις αντιστάσεις και στους αγώνες, απαγορεύοντας συγκεντρώσεις και µοιράζοντας πρόστιµα και συλλήψεις µε το τσουβάλι. Η επιλογή αυτή όµως µέχρι στιγµής έχει αντιµετωπίσει την αποφασιστικότητα ενός σηµαντικού τµήµατος της Αριστεράς και του κι-

από τη ∆ΕΘ. Αυτό που τα νούµερα του προϋπολογισµού δεν αποκαλύπτουν, αλλά το κάνουν επαρκώς τα φιλοκυβερνητικά Μέσα, είναι το µαΚατασταλτική θωράκιση κροπρόθεσµο σχέδιο για τις εξοπλιΠαρά την κατακραυγή για τον αυστικές δαπάνες, το οποίο απλώνεται ταρχισµό της, η κυβέρνηση φαίνεται στα επόµενα πέντε χρόνια. Συγκεκριαποφασισµένη να αναβαθµίσει πεµένα η κυβέρνηση θα αγοράσει 18 ποραιτέρω την κατασταλτική θωράκιση λεµικά αεροσκάφη Rafale κόστους 5 του κράτους. Μετά τις πανάκριβες δισ. ευρώ, 4 φρεγάτες τύπου MMSC αγορές νέων δακρυγόνων και εξαρ(µε επιχειρησιακή δυνατότητα στην τύσεων για τις µονάδες των ΜΑΤ, Ανατολική Μεσόγειο) και αντιτορπιµετά και τις προσλήψεις για την επαλικά κόστους 3 δισ. ευρώ, αλλά και πυραύλους Meteor µε κόστος περίπου 500 εκ. ευρώ. Τα ίδια φιλοκυβερνητικά Μέσα Όλο το πολιτικό σύστηµα συναινεί επί της ουσίας που αποκαλύπτουν τις προθέσεις στις υπέρογκες στρατιωτικές δαπάνες και στο νέο της κυβέρνησης αλλά και φιλοµιλταριστικά σάιτ, υπογραµµίζουν ότι εξοπλιστικό πρόγραµµα που έχει δροµολογήσει πλέον, οι ένοπλες δυνάµεις της χώη κυβέρνηση. Αυτή η πολιτική πρέπει να βρει ρας θα µπορούν να παίξουν ενεργητικό (και άρα επιθετικό) ρόλο όχι ισχυρή αντίσταση. µόνο στο Αιγαίο αλλά σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Τα συγκεκρινασύσταση της οµάδας ∆ΡΑΣΗ µε Επαγγελµατιών Οπλιτών (ΕΠΟΠ) µένα αεροσκάφη και οι συγκεκριµέτους µηχανοκίνητους τραµπούκους, µέσα στους επόµενους µήνες. Επι- νες φρεγάτες δεν ταιριάζουν για µια σχεδιάζει και 1000-1500 προσλήψεις πλέον, έχει ξαναµπεί στο τραπέζι και αµυντική πολιτική στην «κλειστή» θάαστυνοµικών για την ίδρυση σώµα- η αύξηση της στρατιωτικής θητείας. λασσα του Αιγαίου. Αξιοποιώντας την τος πανεπιστηµιακής αστυνοµίας. Η νεολαία, που συστηµατικά στοχο- πιο µακρόσυρτη κρίση µε την Τουρκία Την ίδια στιγµή αρνείται πεισµατικά ποιείται από την κυβέρνηση, χρειά- των τελευταίων δεκαετιών, αλλά και να προχωρήσει στις µαζικές προ- ζεται λοιπόν να στρατεύεται στα 18 την άρση διάφορων οικονοµικών πεσλήψεις που έχει ανάγκη, όχι µόνο και για περισσότερο καιρό. Μετά το ριορισµών λόγω της πανδηµίας, µεταη δηµόσια υγεία αλλά και η παιδεία σχολείο οι νέοι πρέπει να «εκπαιδευ- τρέπει το ελληνικό κράτος σε «αστακαι εν γένει οι τοµείς του κοινωνικού τούν» στη στρατιωτική πειθαρχία κό», για να αποφευχθεί υποτίθεται ένα κράτους –ή τελοσπάντων ό,τι έχει πριν σπουδάσουν ή δουλέψουν, ως πολεµικό επεισόδιο. Όµως όσο προετοιµάζεσαι για ένα ένα απαραίτητο στάδιο κοινωνικοαποµείνει από αυτό. πιθανό πολεµικό επεισόδιο, τόσο το Το άλλο αποκαλυπτικό σηµείο ποίησης µέσω της πειθάρχησης. Τη µιλιταριστική αυτή στροφή προκαλείς. Όταν παίζεις µε τη φωτου προϋπολογισµού είναι οι «αµυντικές» δαπάνες. Φιλοµιλιταριστικά είχε ανακοινώσει ο Μητσοτάκης ήδη τιά… µπορεί και να καείς. Η κούρσα των εξοπλιστικών προγραµµάτων και από τις δύο µεριές του Αιγαίου έχει γονατίσει τους λαούς για να κάνουν πάρτι οι διεθνείς έµποροι όπλων. Για να σταµατήσει αυτή η τρέλα και να µπει στοπ στις πολεµικές προετοιµασίες είναι απαραίτητο να µη δοθεί ούτε ένα ευρώ σε νέα όπλα, σε πανακριβά πολεµικά αεροσκάφη και φρεγάτες. Να εξοπλίσουµε τα νοσοκοµεία και τα σχολεία, και όχι το στρατό.

νήµατος, µε πολύµορφες δράσεις στις πόλεις και στις γειτονιές.

σάιτ θριαµβολογούν για το γεγονός ότι οι «αµυντικές» δαπάνες θα αυξηθούν κατά 61.7%, αγγίζοντας τα 5,5 δισ. ευρώ. Το αντίστοιχο ποσό για τη δηµόσια υγεία δεν ξεπερνάει τα 4,2 δισ. ευρώ. Τα «λεφτόδεντρα» της κυβέρνησης έχουν «φρούτα» µόνο για την αστυνοµία και το στρατό (και τις µεγάλες επιχειρήσεις βεβαίως), αλλά όχι για τις ανάγκες της κοινωνίας. Μέσα στον προϋπολογισµό εντάσσονται και οι προσλήψεις 6.000

Ανάγκη απάντησης

Η ριζοσπαστική-αντικαπιταλιστική Αριστερά και το µαζικό κίνηµα µπορεί να κάνει αυτή την πολιτική αιχµηρή µέσα στους χώρους δουλειάς, στα σχολεία, στα νοσοκοµεία, στις σχολές, στις γειτονιές. Όλο το πολιτικό σύστηµα συναινεί επί της ουσίας στις υπέρογκες στρατιωτικές δαπάνες και στο νέο εξοπλιστικό πρόγραµµα που έχει δροµολογήσει η κυβέρνηση. Αυτή η πολιτική πρέπει να βρει ισχυρή αντίσταση.

πολιτική

9 δεκεμβρη 2020

Ο ελληνοτουρκικός ανταγων οι ευρωτουρκικές σχέσεις Του Αντώνη Νταβανέλου

σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που έχει προγραμματιστεί για τις 10-11 Δεκέμβρη θα ολοκληρώνει την περίοδο της γερμανικής προεδρίας στην ΕΕ και θα συνοψίζει την ευρωπαϊκή στάση στις γεωπολιτικής εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο. Με βάση προηγούμενες αποφάσεις, οι κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας έχουν ήδη συγκεκριμενοποιηθεί και ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, Μπορέλ, έχει πάρει την εντολή να καταθέσει γραπτώς στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προς έγκριση τον κατάλογο των περιοριστικών μέτρων και κυρώσεων. Παρόλο που η γερμανική πολιτική δεν εκτιμά ότι έχει φτάσει η «κρίσιμη στιγμή» της πυροδότησης των κυρώσεων, η απειλή κατά της κυβέρνησης Ερντογάν παραμένει σοβαρή. Αν και στον ελληνικό μεγάλο Τύπο εξακολουθεί να επαναλαμβάνεται μονότονα το «τραγούδι» περί διαρκούς και απεριόριστης τουρκικής προκλητικότητας, η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική και πολύ πιο σύνθετη.

Δυσκολίες Ερντογάν

Η κατάσταση κρίσης στην τουρκική οικονομία εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς. Η κυβέρνηση Ερντογάν υποχρεώθηκε πρόσφατα να πουλήσει ουκ ολίγα από τα «ασημικά» του τουρκικού κράτους (μεταξύ των οποίων και κρίσιμα οπλικά συστήματα της πολεμικής αεροπορίας) στους ολιγάρχες του Κατάρ. Στις διεθνείς σχέσεις, η απομόνωση του καθεστώτος Ερντογάν κλιμακώνεται.

Ο απερχόμενος υπ. Εξ. των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, με τη σκληρή επίθεσή του στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, έστειλε «μήνυμα» ότι η αποχώρηση του Τραμπ από την εξουσία θα ανοίξει μια περίοδο σκλήρυνσης της αμερικανικής πολιτικής. Σχεδόν ταυτόχρονα, το Κογκρέσο, όπου πλειοψηφούν οι Ρεπουμπλικάνοι, ενέκρινε νόμο που «αυτοματοποιεί» την επιβολή κρίσιμων κυρώσεων (μεταξύ τους το εμπάργκο όπλων) απέναντι σε ενέργειες που οι ΗΠΑ θεωρούν ως γνωρίσματα των κρατών-«ταραξιών». Αυτά υποχρεώνουν την τουρκική κυβέρνηση να κινείται πολύ πιο προσεκτικά απ’ ό,τι ισχυρίζονται τα δημοσιεύματα περί διαρκούς «προκλητικότητας». Αυτό αποτυπώνεται στις πραγματικές κινήσεις στη θάλασσα. Οι NAVTEX που εξέδωσε η Τουρκία και το ερευνητικό πρόγραμμα του Oruc Reis, αφορούσαν θαλάσσιες περιοχές ανατολικά του 28ου μεσημβρινού (για να μη θίγεται η πρόσφατη ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία, παρόλο που η Τουρκία δεν την έχει αναγνωρίσει ως «οριοθέτηση») και νότια του συμπλέγματος του Καστελόριζου, σε απόσταση μεγαλύτερη των 6 ν.μ., δηλαδή στα διεθνή ύδατα. Εδώ αξίζει να ανοίξουμε μια παρένθεση. Το διεθνώς αναγνωρισμένο καθεστώς κρατικής/εθνικής κυριαρχίας στις θαλάσσιες ζώνες μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας αφορά μόνο στα χωρικά ύδατα, στο εύρος των 6 ν.μ. Το πρωτόκολλο της Βέρνης (που στα τέλη της δεκαετίας του ’70 υπέγραψε εκ μέρους της ελληνικής πλευράς ο Κων/ντίνος Καραμανλής) δεσμεύει και τις δύο χώρες για αποφυγή κάθε ενέργειας «νομής» των διεθνών υδάτων πέραν της ζώνης των 6 ν.μ. Σήμερα αυτό παραβιάζεται και από

τις δυο χώρες. Το μεν ελληνικό κράτος προβαίνει σε «προχωρημένες» ενέργειες νομής, πουλώντας πχ «οικόπεδα» σε πολυεθνικές εξόρυξης, παραχωρώντας τους αποκλειστικά δικαιώματα, ενώ δηλώνει επισήμως ότι θεωρεί την «δυνητική» υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ (που δεν έχουν ακόμα οριοθετηθεί) ως χώρους εθνικής/κρατικής κυριαρχίας. Το δε τουρκικό κράτος, βγάζει στα διεθνή ύδατα ερευνητικό σκάφος (συνοδεία πολεμικών πλοίων) δηλώνοντας ότι δεν προτίθεται να αναγνωρίσει επέκταση της ελληνικής κυριαρχίας δια των τετελεσμένων. Αυτό είναι το πραγματικό έδαφος της επικίνδυνης αντιπαράθεσης και όχι κάποια τάχα «δεδομένα» του λεγόμενου Διεθνούς Δικαίου. Παρόλα αυτά, πλησιάζοντας στις ημερομηνίες των ευρωπαϊκών αποφάσεων, η κυβέρνηση Ερντογάν αποφάσισε να αποσύρει το Oruc Reis από την ανατολική Μεσόγειο. Δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Έχοντας επίγνωση του δυσμενούς σε βάρος της διεθνούς διπλωματικού συσχετισμού δύναμης, η κυβέρνηση Ερντογάν προσπαθεί να σύρει την Αθήνα στις διαδικασίες του… Διεθνούς Δικαίου (Χάγη) και αρχίζει να καλλιεργεί την κατηγορία ότι η ελληνική πλευρά υποτιμά τους κινδύνους για την ειρήνη στην περιοχή. Μετά την επικίνδυνη κλιμάκωση του φετινού καλοκαιριού, συγκροτήθηκε στα πλαίσια του ΝΑΤΟ ένας «μηχανισμός απεμπλοκής» για την αποφυγή πολεμικής κλιμάκωσης στο ενδεχόμενο ενός «θερμού επεισοδίου» ή ενός «ατυχήματος». Στα τέλη Νοέμβρη, ο Έλληνας στρατιωτικός αντιπρόσωπος σταμάτησε να προσέρχεται στις συνεδριάσεις του μηχανισμού, δίνοντας το μήνυμα ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν

επιθυμεί να αναγνωρίσει «προσχήματα διαλόγου» μεταξύ των δύο χωρών έστω και σε αυτό το επίπεδο.

Οι πιέσεις της ΕΕ προς την Τουρκία

Αυτές τις πολύ πιο σύνθετες πραγματικότητες αντανακλά η «διστακτικότητα» της ΕΕ στο να πυροδοτήσει άμεσα τις κυρώσεις, που θα μπορούσαν να έχουν ευρύτερα αποσταθεροποιητικά αποτελέσματα στην περιοχή. Γιατί όλοι γνωρίζουν ότι η περίοδος έχει ήδη μπει σε μεγάλη αστάθεια και ότι στην περιοχή πληθαίνουν οι «μη-θεσμικές» παρεμβάσεις (όπως η δολοφονία του επικεφαλής των ιρανικών πυρηνικών ερευνών από τις Υπηρεσίες του Κράτους του Ισραήλ…). Η γερμανική ηγεσία έχει υποστηρίξει την ελληνική πολιτική (γι’ αυτό άλλωστε αποφασίστηκε η πολιτική των κυρώσεων) αλλά μέσα στα όρια της αναγνώρισης ότι η Τουρκία είναι μια χώρα με μεγάλο πληθυσμό και με σημαντική θέση, όπου η Γερμανία και άλλοι στην Ευρώπη διατηρούν σημαντικές οικονομικές θέσεις. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι με τους «δισταγμούς» της Μέρκελ συμβαδίζει η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία (που αναλαμβάνει την επόμενη προεδρία στην ΕΕ). Η κάθετη ρήξη των σχέσεων με την Τουρκία δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση. Ο ελληνικός Τύπος μεγεθύνει, με αυτή την αφορμή, την κριτική, κάνοντας λόγο για «φιλοτουρκική» πολιτική της Γερμανίας και της Ισπανίας. Πρόκειται κυριολεκτικά για ανέκδοτο. Το πάγωμα, επί δεκαετίες, των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας δεν υπαγορεύτηκε από την Αθήνα, αλλά κυρίως από τη γερμανική Δεξιά που ποτέ δεν δέχτηκε να αναγνωρίσει δικαιώματα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

ισµός και

Επιµέλεια: Σπύρος Αντωνίου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑ… ΣΤΑ ΛΕΓΡΑΙΝΑ

«ευρωπαίου πολίτη» στα εκατοµµύρια των Τούρκων µεταναστών τη Γερµανία και ποτέ δεν δέχτηκε την πραγµατική σύνδεση της ΕΕ µε µια χώρα που θεωρεί «ισλαµιστική» και υπερβολικά «ανατολίτικη». Αυτήν την επί της ουσίας ρατσιστική αντιµετώπιση συµµερίζονταν οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Βόρειοι της Ευρώπης, ενώ η γερµανική ηγεσία τη συνδύαζε πάντα µε µια συστηµατική πολιτική οικονοµικής διείσδυσης στη γειτονική χώρα. Σήµερα η Γαλλία του Μακρόν αποτελεί ειδική περίπτωση. Στην ενδο-ευρωπαϊκό ανταγωνισµό ο Μακρόν ποντάρει στην πολεµική υπεροπλία της Γαλλίας έναντι της Γερµανίας. Επί Τραµπ ακόµα, ο Μακρόν εγκατέστησε προνοµιακές σχέσεις µε τις ΗΠΑ, αναλαµβάνοντας το ρόλο του βασικού «ευρωατλαντιστή» στο εσωτερικό της ΕΕ. Σε αυτά τα πλαίσια, η Γαλλία διεκδικεί «στρατηγική αναβάθµιση» στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ δηλώνει ότι στη Λιβύη η ιστορία έχει αναθέσει στη Γαλλία «κυριαρχικά δικαιώµατα». Στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι, η ισλαµοφοβία έχει γίνει για τον Μακρόν το βασικό «εργαλείο» ελέγχου των πολιτικών εξελίξεων και νοµιµοποίησης της κατασταλτικής πολιτικής απέναντι στις πληβειακές µάζες. Αυτά ερµηνεύουν την έξαλλη αντιπαράθεση του Μακρόν µε τον Ερντογάν και όχι µια κάποια πρόθεση της Γαλλίας να υποστηρίξει το ∆ιεθνές ∆ίκαιο. Το οποίο, άλλωστε, καταπατά βάναυσα διατηρώντας στρατό σε 5 χώρες της Αφρικής. Είναι κυριολεκτικά ντροπή το ότι αυτή η πολιτική του Μακρόν χαιρετίζεται από ένα µεγάλο µέρος του Τύπου και της πολιτικής τάξης στην Ελλάδα, ως δείγµα φιλικής και συµµαχικής πολιτικής απέναντι στον ελληνικό λαό. Η ΕΕ προετοιµάζεται πυρετωδώς για µια γενικευµένη αντεργατική-αντικοινωνική «µεταρρύθµιση». Ο ESM εξοπλίζεται µε υπερεξουσίες για να επιβλέψει την «επόµενη µέρα» της πανδηµίας, την επάνοδο στη δρακόντεια πειθαρχία στο Σύµφωνο Σταθερότητας. Οι εργαζόµενοι της Ευρώπης θα κληθούν να πληρώσουν το χρέος της συστηµικής οικονοµικής κρίσης, προσαυξηµένο µε το χρέος που δηµιουργεί η αντιµετώπιση της πανδηµίας. Αυτά τα «γεράκια» των αγορών, δεν µπορούµε και δεν πρέπει να τα εµπιστευτούµε σε τίποτα. Και πολύ περισσότερο δεν πρέπει να τα εµπιστευτούµε στο ζωτικής σηµασίας καθήκον της υπεράσπισης της ειρήνης στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο. Είναι ντροπή το γεγονός ότι ένας λεγόµενος «πατριωτικός χώρος» (που κατά τα άλλα διακρίνεται σε µια αντι-ΕΕ ρητορική) σε αυτό το κρίσιµο θέµα εγκαλεί την ΕΕ σε µεγαλύτερη εµπλοκή στον ελληνοτουρκικό ανταγωνισµό, απαιτώντας «εδώ και

τώρα» τις κυρώσεις και αδιαφορώντας για τις συνέπειες κλιµάκωσης που αυτές µπορεί να επιφέρουν. Το σύνολο της ιστορίας της περιοχής αποδεικνύει ότι το κάλεσµα προς τα γεράκια του αµερικανικού ή του ευρωπαϊκού ιµπεριαλισµού για ενεργότερη παρέµβαση, είχε πάντα καταστρεπτικές συνέπειες για τα αυθεντικά συµφέροντα των λαϊκών τάξεων.

Όχι στους εξοπλισµούς

Μια «αυτόνοµη» πολεµική προετοιµασία του ελληνικού κράτους δεν αποτελεί εναλλακτική πολιτική, τάχα «ανεξάρτητης» αντιµετώπισης στην κρίση ανταγωνισµού στην οποία έχουν βυθιστεί οι δυο χώρες. Οι εξοπλισµοί, µε την υποχρεωτική καταφυγή στα οπλοστάσια είτε των ΗΠΑ είτε της Γαλλίας, κουρελιάζουν κάθε επιχείρηµα περί ανεξάρτητης πορείας. Σήµερα τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία βυθίζονται σε µια πρωτοφανή και παρατεταµένη κοινωνικοοικονοµική κρίση που επιδεινώνεται µε τις συνέπειες της πανδηµίας. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η καταφυγή στο πανάκριβο «σπορ» του ανταγωνισµού στους εξοπλισµούς είναι ένας επικίνδυνος παραλογισµός. Με τα 10 δισ. ευρώ που η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει αποφασίσει να διαθέσει για τον πολεµικό εκσυγχρονισµό του ναυτικού και της αεροπορίας (στα οποία θα πρέπει να προστεθούν οι σηµαντικότατες δαπάνες διαρκούς αγοράς βληµάτων, πυραύλων κ.ο.κ. για το πυροβολικό του στρατού ξηράς) θα µπορούσαµε στην Ελλάδα να επουλώσουµε όλες τις πληγές που έχει ανοίξει η εικοσαετής λιτότητα στα δηµόσια νοσοκοµεία, στα σχολεία, στο ασφαλιστικό κ.ο.κ. Ο συνδυασµός της παράτασης της λιτότητας, της µείωσης στη φορολόγηση του κεφαλαίου (σχέδιο Πισσαρίδη) και της αύξησης των πολεµικών δαπανών, θα αποδειχθεί πολύ οδυνηρός για τους εργαζόµενους και τις λαϊκές τάξεις. Μέσα σε αυτήν την κρίση, µια πολιτική ειλικρινούς συνεννόησης, συµφιλίωσης και διαλόγου, µε αποφασιστικό αποκλεισµό κάθε σκέψης για πολεµικούς τυχοδιωκτισµούς, θα ήταν η µοναδική ορθολογική αντιµετώπιση της επικίνδυνης κλιµάκωσης του ελληνοτουρκικού ανταγωνισµού. Οι κυρίαρχες τάξεις και οι κυβερνήσεις τους, και στις δυο όχθες του Αιγαίου, ούτε µπορούν ούτε θέλουν να αναλάβουν µια τέτοια πολιτική. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα έπρεπε να πιέζει το εργατικό και λαϊκό κίνηµα και προπαντός η Αριστερά και στις δυο χώρες. Αλλιώς, ένα βασικό τµήµα της αστικής καθεστωτικής πολιτικής θα παραµένει αναπάντητο, µε σηµαντικές συνέπειες στο σύνολο των πολιτικών εξελίξεων.

Ζήτηµα κεντρικής πολιτικής αντιπαράθεσης αποτέλεσαν, µέρες ολόκληρες, η ποδηλατάδα του Κούλη και της Μαρέβας στην Πάρνηθα και το αν αγόρασε ή νοικιάζει σπίτι ο Τσίπρας στα Λεγραινά! Ανακοινώσεις της Ν∆ και του ΣΥΡΙΖΑ, καταιγισµός άρθρων σε εφηµερίδες και διαδίκτυο, συντήρησαν για κάµποσο τον ανταγωνισµό της εικόνας. Την ώρα που καθηµερινά πεθαίνουν 100 άνθρωποι από τις επιπλοκές του κορωνοϊού, τα νοσοκοµεία ασφυκτιούν και οι καθηµερινές δυσκολίες για τους εργαζόµενους/ες και τη νεολαία αυξάνονται, η πλειοδοσία στην επικοινωνιακή «σύγκρουση» επιχειρεί να υποκαταστήσει την έλλειψη ουσιαστικής πολιτικής σύγκρουσης, ανάµεσα στους δύο πόλους (συντηρητικός και προοδευτικός) του ελληνικού αστισµού. Με τις τεχνητές κραυγές, αµφότεροι, επιχειρούν να κρύψουν τη σύγκλισή τους και τις εγκληµατικές τους ευθύνες για τις δραµατικές ελλείψεις στη δηµόσια Υγεία. Όταν διαγκωνίζονται για το ποιος από τους δύο θα προσφέρει περισσότερα δωράκια στον κόσµο του επιχειρείν, όταν µία µόλις ηµέρα µετά το όργιο αστυνοµικής βίας στις 6/12, ο ΣΥΡΙΖΑ καταθέτει τρεις τροπολογίες για «την στήριξη του προσωπικού της ΕΛ.ΑΣ.», η µόνη τους διαµάχη θα είναι για τη «διογκωµένη ανεµελιά» του Κυριάκου και τα µπάνια του Αλέξη. Βουνό ή θάλασσα;

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ Με ένα αιχµηρότατο σχόλιο για την αντισυνταγµατική απαγόρευση των συναθροίσεων κατά την επέτειο του Πολυτεχνείου και της δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου, ο Χριστόφορος Σεβαστίδης, πρόεδρος της Ένωσης ∆ικαστών και Εισαγγελέων, κάνει σύγκριση µε το τι συµβαίνει αντίστοιχα στη Γαλλία, που δονείται από τις διαδηλώσεις κατά του νόµου της «καθολικής ασφάλειας». Για να αναδείξει το µέγεθος της δηµοκρατικής εκτροπής στην Ελλάδα και την καταπάτηση ακόµα και των στοιχειωδών θεσµικών εγγυήσεων του αστικού κοινοβουλευτισµού, σηµειώνει δεικτικά: «Ο αριθµός των συγκεντρωθέντων υπολογίστηκε από τους διοργανωτές σε 200.000 στο Παρίσι και 500.000 στο σύνολο της χώρας και ήταν αναµφισβήτητα από τις πιο µαζικές συγκεντρώσεις των τελευταίων ετών. Καµία προληπτική απαγόρευση των συγκεντρώσεων δεν υπήρξε παρά το γεγονός ότι λόγω του όγκου τους ήταν προφανώς αδύ-

νατο να τηρηθούν µέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. Υπάρχει µήπως αδιαφορία της Γαλλικής Κυβέρνησης για την εξάπλωση της πανδηµίας ή οι Γάλλοι έχουν πληρώσει µικρότερο τίµηµα σε ανθρώπινες ζωές;» Και καταλήγει, στο ίδιο σχόλιο, µε µια προειδοποίηση για την ένταση της καταστολής την περίοδο της πανδηµίας, η οποία «κρύβει τον κίνδυνο µιας µόνιµης διολίσθησης στο δίκαιο της ανάγκης, µιας υποταγής στην αρχή ex facto oritur ius, της οριστικής υποχώρησης από συλλογικές κατακτήσεις δύο αιώνων, µιας οικειοθελούς και µοιρολατρικής παραίτησης του κυρίαρχου Λαού από τα δικαιώµατά του».

ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΚ∆ΙΚΗΤΙΚΟΤΗΤΑ Ακόµα ένα αυταρχικό σχέδιο νόµου των «φιλελεύθερων» παιδιών του Μητσοτάκη, που αφορά τη σωφρονιστική πολιτική, συζητείται αυτό τον καιρό στη βουλή. Νοµικοί και αρµόδιοι φορείς µιλούν για ένα εκδικητικό νοµοσχέδιο µε σκοπό την καταστολή και όχι τον σωφρονισµό, βασική υποτίθεται αρχή του κράτους δικαίου. Ειδικά όσον αναφορά τις διατάξεις που προβλέπουν την περαιτέρω συρρίκνωση των δικαιωµάτων των κρατουµένων, όπως η χορήγηση αδειών (όταν στο 98% των περιπτώσεων τηρούνται οι όροι) και η έκτιση ποινών σε αγροτικές φυλακές (θα είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις που τελικά θα καταφέρουν να µεταφερθούν σε αυτές). Με µια φωτογραφική διάταξη µάλιστα, που αφορά τον ∆ηµήτρη Κουφοντίνα, απαγορεύεται η µεταγωγή σε αγροτικές φυλακές και όσων έχουν καταδικαστεί για τροµοκρατία. Και όλα αυτά εν µέσω πανδηµίας, µε εκατοντάδες κρούσµατα covid-19, ειδικά στα ∆ιαβατά και τη Λάρισα, απόρροια του διαχρονικού υπερπληθυσµού και των τραγικών συνθηκών διαβίωσης που υπάρχουν στις φυλακές. Και ενώ χρήµατα για τη διεξαγωγή τεστ κορωνοϊού στα καταστήµατα κράτησης ή τη στελέχωση ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών, δεν υπάρχουν, στο ίδιο αντιδραστικό πόνηµα προβλέπονται 130(!) προσλήψεις µόνιµου προσωπικού στη Γ.Γ. Αντεγκληµατικής Πολιτικής Σ. Νικολάου, µετατρέποντας τη Γραµµατεία σε υπερ-Υπουργείο. Κάτι υπαρκτές διατάξεις του Σωφρονιστικού Κώδικα περί ηµιελεύθερης διαβίωσης κρατουµένων, οργάνωσης εργασίας έξω από τα καταστήµατα κράτησης, τµηµατικής έκτισης των ποινών κλπ., παραµένουν βέβαια κενό γράµµα.

πολιτική

9 δεκεμβρη 2020

Ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός

Οι «εντιμότατοι φίλοι» της Ελλάδας στην περιοχή Του Πάνου Πέτρου

τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό, η πολιτική «εθνικών διεκδικήσεων» κρίνεται και από τις πτυχές με τις οποίες ξεδιπλώνεται. Εν προκειμένω, το ελληνικό κράτος επενδύει στις «πλάτες» των δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων (βλ. σελ. 4-5) και αναβαθμίζει κατακόρυφα έναν επιθετικό μιλιταρισμό (βλ. σελ. 3). Αλλά ίσως ακόμα πιο αποκαλυπτικό είναι το «τόξο» των «επιτόπιων» συμμαχιών στην περιοχή: Αφενός, γιατί αυτές είναι πιο «επιχειρησιακές» από τη «διπλωματία». Αφετέρου, γιατί ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός δε συμβαίνει «στη γυάλα»: Στην περιοχή συγκροτούνται (λιγότερο ή περισσότερο σφιχτά ή συγκυριακά) «στρατόπεδα» μέσα στα οποία εντάσσονται οι διεκδικήσεις κάθε κράτους.

Ισραήλ-Αίγυπτος

Σε αυτό το πεδίο, γίνεται εμφανής η ένταξη της Ελλάδας σε ένα αντιδραστικό μέτωπο. Για τους στενότατους δεσμούς με το Κράτος του Ισραήλ, που (θα έπρεπε να) προκαλούν ντροπή σε κάθε προοδευτικό άνθρωπο έχουμε γράψει πολλά τα τελευταία 10 χρόνια -αν και η εν λόγω συμμαχία δεν σταματά να δίνει νέες αφορμές, καθώς πηγαίνει από «εμβάθυνση» σε «εμβάθυνση». Καθώς γράφονταν αυτές οι γραμμές, η «Καθημερινή» προανήγγειλε ότι «προχωρούν ταχέως νέες συμφωνίες με το Ισραήλ». Αυτός ο «στρατηγικός σύμμαχος» καταπατά συστηματικά εδώ και δεκαετίες κάθε έννοια του «Διεθνούς Δίκαιου», το οποίο αρέσκονται να επικαλούνται «εθνικοί» αναλυτές. Τελευταίο κρούσμα, η δολοφονία του Ιρανού πυρηνικού επιστήμονα -που δεν είναι ο πρώτος που πέφτει θύμα τέτοιας κρατικής τρομοκρατίας- με στόχο μια ένταση που θα εμποδίσει πιθανές απόπειρες του Μπάιντεν να επαναφέρει τις ΗΠΑ στην πολιτική της «πυρηνικής συμφωνίας» του 2015. Με το λεξιλόγιο των μεγάλων ΜΜΕ, πρόκειται για τον ορισμό της συμπεριφοράς «κράτους-ταραξία», αλλά δεν είδαμε σε καμιά εφημερίδα την «ιερή οργή» με την οποία αντιμετωπίζεται ο «ταραξίας» Ερντογάν. Ακολούθησε η συμμαχία με την Αίγυπτο, που πηγαίνει και αυτή από «εμβάθυνση» σε «εμβάθυνση». Να θυμίσου-

με ότι οι σχέσεις Αιγύπτου-Τουρκίας επιδεινώθηκαν μετά το 2013. Τότε ανακάλυψε αίφνης και το ελληνικό κράτος ότι «μοιράζεται αιώνες προϊστορίας» με το αιγυπτιακό, δηλαδή αμέσως μετά το αιματηρό πραξικόπημα του στρατηγού Αλ Σίσι που έκτοτε κυβερνά με σιδερένια καταστολή, με τους συντρόφους μας να περιγράφουν μια κατάσταση χειρότερη από εκείνη του Μουμπάρακ. Αλλά τα ΜΜΕ που έχουν πλημμυρίσει από αναφορές στον «Σουλτάνο Ερντο-

Απέναντι στον «Σουλτάνο», απευθυνόμαστε σε μονάρχες, βασιλικές οικογένειες, δικτάτορες κι ένα κράτος-απαρτχάιντ γάν», παραδόξως δεν λένε «Φαραώ» τον Σίσι, ούτε έχουμε δει να αναπαράγεται εδώ η διεθνής φήμη του στρατηγού ως «Αιγύπτιος Πινοσέτ». Μεσολάβησε το φιάσκο της ανοιχτής στήριξης στον πολέμαρχο Χαφτάρ, τον επίδοξο πραξικοπηματία που έγινε γνωστός ως «Σίσι της Λιβύης» κι έφτασε να χρίζεται «εκπρόσωπος των ελληνικών θέσεων» στις διεθνείς διασκέψεις για το λιβυκό! Έχοντας παγιώσει τη στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ και με αφετηρία τη στενή σχέση με την Αίγυπτο, τα τελευταία 1-2 χρόνια γίνεται μια προσπάθεια να ενισχυθεί η «αραβική συνιστώσα» του πλέγματος των ελληνικών συμμαχιών. Αυτό παρουσιάζεται δημαγωγικά ως «πολυδιάστατη» ή και «ειρηνική» εξωτερική πολιτική, αφού -λέει- «έχουμε δεσμούς και με

το Ισραήλ και με τον αραβικό κόσμο». Μόνο που ο «αραβικός κόσμος» είναι μια έννοια-λάστιχο που τσουβαλιάζει καθεστώτα και λαούς, αλλά και ετερόκλητα μεταξύ τους κράτη.

Αντιδραστικά καθεστώτα

Η «αραβική συνιστώσα» στην οποία επενδύει η κυβέρνηση Μητσοτάκη τόσο ζεστά έχει ονόματα: Πρώτα είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το αντιδραστικό κράτος που χρηματοδοτεί μισθοφορικούς στρατούς για να παρεμβαίνει σε μια σειρά χώρες (Λιβύη, Σουδάν, Υεμένη) κι επιχειρεί τα τελευταία χρόνια να βγει από σκιά της Σαουδικής Αραβίας, αναλαμβάνοντας έναν πιο ενεργό ρόλο στους αντιδραστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή. Με τα ΗΑΕ υπογράφηκε πρόσφατα μια διμερής στρατιωτική συμφωνία, όπου το ένα κράτος δεσμεύεται να υπερασπιστεί την «εδαφική ακεραιότητα» του άλλου. Μια σειρά στρατιωτικών ασκήσεων των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και των συμμάχων τους έχει διευκολύνει τη στρατιωτική «έξοδο» των Εμιράτων προς την ανατολική Μεσόγειο. Πιο πρόσφατη η διαβόητη άσκηση «Μέδουσα», όπου φέτος διαφημίστηκε ιδιαίτερα η προσθήκη των ΗΑΕ στο πλευρό των Αιγύπτου-Γαλλίας-Κύπρου. Στον ελληνικό Τύπο, η εν λόγω συμμαχία δεν παρουσιάζεται με τους πιο ειρηνικούς όρους: Τα ΗΑΕ αποτελούν αντικείμενο θαυμασμού ως «Σπάρτη της Αραβικής Χερσονήσου» (λόγω της δρακόντειας αναβάθμισης του μιλιταρισμού). Ασφαλώς μετά τα ΗΑΕ, ήταν θέμα χρόνου να «τρέξουν» και οι δεσμοί με την ανώτατη ηγεσία της μαύρης αντίδρασης στην περιοχή: Το Βασίλειο των Σαούντ. Το φλερτ είχε αρχίσει με την αποστολή ελληνικών πυραύλων για να «φυλάνε» την βασιλική οικογένεια από τους Υεμένιους αντάρτες Χούθι, των

οποίων η πατρίδα ισοπεδώνεται συστηματικά εδώ και χρόνια από το συνασπισμό των -φίλων και συμμάχων- Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ (με τη συνδρομή και της Αιγύπτου). Ο ίδιος συνασπισμός το 2011 είχε πνίξει στο αίμα την αντιμοναρχική εξέγερση στο Μπαχρέιν, με απόβαση στρατού και αστυνομίας. Πλέον πυκνώνουν τα δημοσιεύματα για αναβάθμιση των σχέσεων της Ελλάδας και με το σκοτεινό Βασίλειο των Σαούντ. Από σκέψεις ενίσχυσης της «μισθοφορικής» σχέσης που αναπτύσσουν οι Σαούντ με τις ένοπλες δυνάμεις συμμάχων τους (όπου αναλαμβάνουν όλα τα έξοδα για φιλοξενία-συντήρηση οπλικών συστημάτων ή και ανθρώπινου δυναμικού που θα προστατεύει το Βασίλειο) μέχρι το γνωστό «νέες συμφωνίες». Ασφαλώς όλα αυτά τα στρατιωτικά αλισβερίσια δεν έχουν τίποτε το «ειρηνικό». Δεν έχουν επίσης τίποτε το «δημοκρατικό»: Απέναντι στον «Σουλτάνο», απευθυνόμαστε σε μονάρχες, εμίρηδες, βασιλικές οικογένειες, δικτάτορες κι ένα κράτος-απαρτχάιντ. Δεν έχουν όμως και τίποτε το «πολυδιάστατο» -όσον αφορά το καυτό θέμα της Παλαιστίνης. Η επισημοποίηση της στρατηγικής συμμαχίας με τα ΗΑΕ ήρθε αμέσως μετά την επίσημη εγκατάλειψη της Παλαιστίνης από τους Εμίρηδες με την αποκατάσταση σχέσεων ΗΑΕ-Ισραήλ. Αντίστοιχα, δεν είναι σύμπτωση ότι η επερχόμενη σύσφιξη δεσμών με τη Σαουδική Αραβία έρχεται στο φόντο μιας σκανδαλώδους «μυστικής» τριμερούς συνάντησης όπου μαζί με τον Πομπέο, βρέθηκαν από κοντά ο Νετανιάχου με τον Πρίγκηπα Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, για να εμβαθύνουν την συνεργασία τους. Είναι κοινό μυστικό ότι τα πιο αντιδραστικά αραβικά καθεστώτα κινούνται σε τροχιά αντιπαράθεσης με την Τουρκία και το Ιράν (βλ. και απόφαση του Αραβικού Συνδέσμου του καλοκαίρι που στοχοποιούσε αυτές τις δύο χώρες για «αποσταθεροποιητικές ενέργειες στη Μέση Ανατολή»). Με κριτήριο τις ανάγκες αυτής της αντιπαράθεσης, προωθείται η σύσφιξη των σχέσεών τους με το Κράτος του Ισραήλ και η επίσημη εγκατάλειψη του παλαιστινιακού αγώνα (κενό το οποίο καλύπτουν -για δικούς τους ιδιοτελείς λόγους- η Άγκυρα και η Τεχεράνη). Σε αυτήν την «διάταξη δυνάμεων», το ελληνικό κράτος έχει διαλέξει μεριά, παίζοντας μάλιστα δραστήριο ρόλο στην προώθηση αυτού του φιλοπόλεμου κι αντιδραστικού «τόξου» Ισραήλ-αραβικών καθεστώτων…

αριστερα

9 δεκεμβρη 2020

Ο Μητσοτάκης, ο Τσίπρας και οι πολιτικές εξελίξεις

Πριν την καταιγίδα; Του Αντώνη Νταβανέλου

βασική προεκλογική υπόσχεση του Μητσοτάκη έχει ξεφτίσει. Το παραμύθι ότι αν δοθεί η απόλυτη προτεραιότητα στις απαιτήσεις των καπιταλιστών και των υπερπλούσιων, αυτό θα οδηγήσει αυτόματα σε βελτίωση της θέσης των μεσοστρωμάτων και σταδιακά σε βελτίωση της θέσης των εργαζομένων και των λαϊκών τάξεων, έχει πλέον καεί μέσα στις δοκιμασίες της σκληρής πραγματικότητας: της πανδημίας που έχει κάνει κόλαση τη ζωή των απλών ανθρώπων, της οικονομικής κρίσης που απειλεί πλέον και τα στοιχειώδη εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα, των γεωπολιτικών εξελίξεων στην περιοχή που εγκυμονούν τεράστιες πιέσεις πάνω στο πολιτικό σύστημα. Το σύνολο των δημοσκοπήσεων καταγράφει πλέον (στα λεγόμενα «ποιοτικά» μεγέθη…) την απόσυρση της εμπιστοσύνης απέναντι στην κυβέρνηση της ΝΔ (αλλά και την αδυναμία της αντιπολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ). Το επιτελείο γύρω από τον Μητσοτάκη «οχυρώνεται» γύρω από τη διαπίστωση ότι οι απώλειες της ΝΔ στην πρόθεση ψήφου είναι, για την ώρα, περιορισμένες (2-3%). Όμως πάντα έτσι γίνεται: προηγείται η ιδεολογικοπολιτική αποσάθρωση και ακολουθεί η εκλογική απομάκρυνση. Η κατεύθυνση των πολιτικών εξελίξεων θα κριθεί στην πράξη στο επόμενο διάστημα, σε δοκιμασίες που θα είναι για όλους καθοριστικές. Δεν υπάρχει τίποτα αντικειμενικό στις βαθιές κρίσεις που συντονίζονται σαν μια αντεργατική-αντιλαϊκή καταιγίδα.

Οικονομία

Η ελβετική τράπεζα UBS ανακοίνωση ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι περίπου 2.200 υπερπλούσιοι στον πλανήτη, αύξησαν τις περιουσίες τους κατά 2,5 τρισ. δολάρια, περίπου κατά 27%! Οι καπιταλιστές, μια άπληστη αλλά δυναμική κοινωνική τάξη στην εξουσία, αντιμετωπίζουν την πανδημία σαν ευκαιρία για να αυξήσουν τα ήδη κολοσσιαία κέρδη τους. Και είμαστε ακόμα στην αρχή: έρχεται το «πάρτι» με τα εμβόλια, με τις θεραπείες για τον Covid, με τις τεράστιες αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις που προωθούνται με πρόσχημα την πανδημία. Σε αυτό το τοπίο αναπτύσσονται και θα αναπτυχθούν τεράστια διλλήματα πάνω στις κυβερνήσεις. Στην Αργεντι-

νή, η κυβέρνηση επέβαλε ειδικό φόρο Covid πάνω στους 12.000 πιο πλούσιους «πολίτες» της χώρας, για να μπορέσει να στηρίξει τα δημόσια νοσοκομεία,

«σχέδιο» οδηγεί μεν σε ένα καινούργιο μεγάλο πλιάτσικο, αλλά επίσης στην αποτυχία ως προς τους στόχους του και στην εκτόξευση των κοινωνικών

Όπως δείχνει η πρόσφατη πολιτική ιστορία (του 2010-13), όταν αυξάνει η κοινωνική πίεση, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μαζική παρέμβαση του κόσμου από τα κάτω. τα σχολεία και τους ανέργους. Ακόμα και ο Μπάιντεν στις ΗΠΑ εκλέχτηκε με την υπόσχεση ότι θα αυξήσει τη φορολόγηση των κερδοφόρων επιχειρήσεων και του συσσωρευμένου πλούτου. Ο ψυλλιασμένος αναγνώστης θα υποθέσει –σωστά– ότι αυτή η υπόσχεση δεν θα τηρηθεί. Ορίζοντας ως υπουργό Οικονομικών την Τζάνετ Γέλεν –τη συνεργάτιδα του Κλίντον που αγαπά η Γουόλ Στριτ και σέβονται οι Ρεπουμπλικάνοι– ο Μπάιντεν «δηλώνει» ότι η αντιστροφή του προγράμματος του Τραμπ δεν θα είναι και τόσο «ριζοσπαστική».

Κυβέρνηση

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη στέκεται στο δεξιό άκρο αυτής της συζήτησης. Τα 32 δισ. ευρώ των ευρωπαϊκών ενισχύσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, προορίζονται αποκλειστικά για την ενίσχυση των επιχειρήσεων. Το σχέδιο Πισσαρίδη ενθαρρύνει τη μείωση της φορολόγησης του κεφαλαίου, προτρέπει σε καλπασμό των ιδιωτικοποιήσεων, και απαιτεί μείωση των κοινωνικών δαπανών ακόμα και για την υγεία και την εκπαίδευση. Οι «νομπελίστες» του Μητσοτάκη δεν μπόρεσαν παρά να σερβίρουν μια ξαναζεσταμένη σούπα Θατσερισμού-Ριγκανισμού, 12 χρόνια μετά τη μεγάλη κρίση του 2008, που κατέγραψε διεθνώς την κατάρρευση της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής του κεφαλαίου. Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις για να καταλάβει κανείς ότι αυτό το

ανισοτήτων. Ακόμα και στον φιλικό προς τον Μητσοτάκη μεγάλο Τύπο, θα διαπιστώσει κανείς ότι αυξάνουν οι «ανησυχίες» για το μέλλον αυτής της πολιτικής και οι προβλέψεις ότι –αργά ή γρήγορα– θα συναντήσει τις κοινωνικές απαντήσεις που της αρμόζουν. Ιδιαίτερα επικίνδυνη γίνεται η κυβερνητική γραμμή στα γεωπολιτικά, που παραπειστικά ονομάζονται «εθνικά θέματα». Ελπίζοντας ότι ο Μπάιντεν θα σηματοδοτεί μια «επιστροφή των ΗΠΑ» στην ανατολική Μεσόγειο και μια σκλήρυνση της πολιτικής της υπερδύναμης απέναντι στην Τουρκία, η κυβέρνηση σαλπίζει το «όλα για τους Αμερικάνους!». Ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, η κυβέρνηση της (μέχρι χθες «όλα για την Ευρώπη») ΝΔ διαρρέει μια «αντιγερμανική δυσαρέσκεια», απαιτώντας εδώ και τώρα τις κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας και ανεβάζοντας σταθερά τον πήχη των απαιτήσεων (ο «σόφρων» Δένδιεας πρόσφατα επανήλθε στη ρητορική που αφήνει ανοιχτή την προοπτική της μονομερούς επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.). Από αυτήν τη στρατηγική το μόνο που είναι σταθερό είναι το προκλητικά μεγάλο πρόγραμμα εξοπλισμών, ενώ όλα τα άλλα στοιχεία της είναι παρακινδυνευμένες ευχές με μεγάλο τον κίνδυνο παταγωδών διαψεύσεων.

ΣΥΡΙΖΑ

Απέναντι σε αυτήν την πολιτική είναι εντυπωσιακή η στασιμότητα

του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Τσίπρας τυπικά κάνει «προγραμματική αντιπολίτευση» (πρόκειται για τον όρο που χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν του Συνασπισμού, όταν ήθελαν να πουν ότι δεν θα κάνουν αντιπολίτευση…). Αυτή περιορίζεται στις προσωπικές αιχμές κατά του Μητσοτάκη (για το τσουρέκι, για το ποδήλατο κ.ο.κ.), στις κατηγορίες για αντίληψη «Μαρίας Αντουανέτας» και «κυβέρνηση Βερσαλλιών», αλλά συνδυάζεται με την πλήρη αφωνία στα κεντρικά και στρατηγικά ζητήματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ πεισματικά απέχει από κάθε πρόταση που θα «έβαζε χέρι» στους πλούσιους, για να βρει τους πόρους να ενισχύσει τους φτωχούς. Η ρητορική για «ιδέες» που, τάχα, θα ικανοποιήσουν τους πάντες, και τις επιχειρήσεις και τους εργάτες, και τους πλούσιους και τους φτωχούς, ήταν πάντα απατηλή. Και μετά την εμπειρία των κυβερνήσεων Τσίπρα μετά το 2015, δεν έχει πλέον ούτε στοιχειώδη πειστικότητα. Στα γεωπολιτικά ο ΣΥΡΙΖΑ κριτικάρει τον Μητσοτάκη για… καθυστέρηση της στροφής προς τους Αμερικάνους! Το αποτέλεσμα είναι ότι η «διεύρυνση» προς τη σοσιαλδημοκρατία αποδίδει πλέον μόνο την προσέλκυση κάποιων εξατομικοποιημένων πολιτευτών, ενώ αυξάνουν οι τάσεις αποσυσπείρωσης προς τα αριστερά. Και στις δημοσκοπήσεις, οι απώλειες του κόμματος του Αλ. Τσίπρα στην πρόθεση ψήφου είναι μεγαλύτερες από αυτές της ΝΔ του Μητσοτάκη. Ο Τσίπρας διαρρέει ότι αναπολεί «τη νεανική ορμητικότητα της πρώιμης περιόδου του ΣΥΡΙΖΑ», αλλά η πολιτική πρακτική του είναι καταδικασμένη στον εγκλωβισμό της απεύθυνσης προς το κέντρο. Αυτό το αδιέξοδο είναι «γκαστρωμένο». Δεν είναι τυχαίο ότι πληθαίνουν οι φωνές που αναζωπυρώνουν τα σενάρια περί των κυβερνήσεων «έκτακτης ανάγκης» και μιας πολιτικής «εθνικής ενότητας». Καμιά προοπτική δεν υπάρχει σε αυτές τις αναζητήσεις. Όπως δείχνει η πρόσφατη πολιτική ιστορία (του 2010-13), όταν αυξάνει η κοινωνική πίεση, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μαζική παρέμβαση του κόσμου από τα κάτω. Αυτός ο παράγοντας, πέρα από τις άμεσες διεκδικήσεις προς όφελος των εργαζομένων και των λαϊκών μαζών, έχει τη δύναμη να αναδιατάσσει και να ξεπαγώνει όλο το πολιτικό σκηνικό. Για αυτήν την προοπτική πρέπει να προετοιμαζόμαστε και για αυτήν αξίζει να παλέψουμε.

πολιτικη

9 ΔΕΚΕβρη 2020

Σχέδιο Πισσαρίδη

Η ακραιφνής νεοφιλελεύθ Του Αντώνη Νταβανέλου

α χαμπέρια που έρχονται στον Μητσοτάκη από τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις είναι μαύρα. Οι προβλέψεις για το «ριμπάουντ» ανάπτυξης, όταν τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία Covid, θεωρούνται ήδη ανέκδοτο: όλοι οι σοβαροί αναλυτές, αλλά και οι «θεσμοί», αναθεωρούν προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για το 2021, ενώ προειδοποιούν ότι στα τέλη του 2022 ο όγκος της «πραγματικής οικονομίας» θα είναι αισθητά μικρότερος από τον αντίστοιχο του 2019. Και αυτά ισχύουν με βάση το αισιόδοξο σενάριο, που προβλέπει ότι ο Covid θα έχει ελεγχθεί στις αρχές του 2021, σε αντίθεση με τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων που θεωρούν πιθανή την αρχή ενός τρίτου κύματος της πανδημίας στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2021. Αυτά όμως είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη όψη είναι ότι η ΕΕ ήδη προετοιμάζεται για την «επόμενη μέρα» της δημοσιονομικής χαλάρωσης, που έγινε προσωρινά αποδεκτή λόγω Covid. Ο ESM ενισχύεται με αποφασιστικές αρμοδιότητες (που θα εγκριθούν μέσα στο Δεκέμβρη), ώστε να μπορέσει να επαναφέρει τις νόρμες του Συμφώνου Σταθερότητας -που περιλαμβάνουν ως «αποδεκτή» τη σχέση χρέους/ΑΕΠ στο 60%- αμέσως μόλις δοθεί το σήμα εξόδου από την πανδημία. Ο Κ. Σημίτης, στο άρθρο του στα «ΝΕΑ», όπου εκδήλωσε την πλήρη υποστήριξή του στο σχέδιο Πισσσαρίδη, προειδοποίησε με νόημα ότι «οι υπερχρεωμένες χώρες θα βρεθούν σύντομα σε εξαιρετικά δυσχερή θέση». Το σχέδιο Πισσαρίδη συγκεντρώνει την υποστήριξη όλων των «φυλών» του νεοφιλελευθερισμού: από τους ακραίους μουτζαχεντίν του χρήματος στις αγορές, τους φιλελεύθερους της ΝΔ που συνδυάζουν την προσήλωσή τους στο Θατσερισμό με μια κάποια επιμονή στο «επιτελικό κράτος», ως τους σοσιαλφιλελεύθερους του πάλαι ποτέ «εκσυγχρονιστικού» ΠΑΣΟΚ. Για όλους αυτούς θεωρείται δεδομένο ότι η χώρα βαδίζει «αντικειμενικά» προς μια σαρωτική αντιμεταρρύθμιση, που θα επιβληθεί είτε τώρα –«οικειοθελώς» και με εσωτερικές πολιτικές αποφάσειςείτε αύριο, από την ΕΕ και τον ESM με μοχλό το χρέος και με μοντέλο τις μνημονιακές παρεμβάσεις μετά το ξέσπασμα του πρώτου κύκλου της διεθνούς οικονομικής κρίσης το 2010.

Και πράγματι αυτό προτείνει το σχέδιο Πισσαρίδη. Την επιβολή εγκαίρως μιας θηριώδους αντιμεταρρύθμισης, που θα αλλάξει δραστικά τον εσωτερικό συσχετισμό δύναμης προς όφελος του κεφαλαίου και σε βάρος των εργαζομένων και των λαϊκών μαζών. Με άμεσο στόχο την ενίσχυση της ντόπιας κυρίαρχης τάξης, ώστε αυτή να μπορέσει να σταθεί με μεγαλύτερες αξιώσεις μέσα στον παροξυσμό των ανταγωνισμών κατά τη θύελλα που έρχεται. Το σχέδιο Πισσαρίδη συγκροτείται γύρω από 4 «απλές» ιδέες, παρμένες άμεσα από τον τυφλοσούρτη του νεοφιλελευθερισμού, χωρίς κανένα κόπο για συγκεκριμένη ανάλυση της συγκε-

εισοδήματος στην Ελλάδα, τίποτα για τη συστηματική φοροαποφυγή της κυρίαρχης τάξης, ούτε λέξη για την κορυφαία φοροκλοπή μεταξύ των χωρών-μελών της ευρωζώνης (με είσπραξη από το κράτος μόνο του 30% του εισπραχθέντος από τις επιχειρήσεις ΦΠΑ), ούτε κιχ για το πρωτοφανές επίπεδο εισφοροκλοπής μεταξύ των χωρών-μελών της ευρωζώνης (με την «παρακράτηση» πάνω από 7 δισ. ευρώ ετησίως εκ των καταβληθέντων εργατικών εισφορών στα λογιστήρια των επιχειρήσεων). Και αξίζει βεβαίως να προσθέσουμε ότι οι «σοφοί» της Επιτροπής Πισσαρίδη γνωρίζουν ότι σε μια περίοδο όπου η δημοσιονομική αυστηρότητα πρόκειται να επανέλθει,

Θεωρείται δεδομένο ότι η χώρα βαδίζει «αντικειμενικά» προς μια σαρωτική αντιμεταρρύθμιση, που θα επιβληθεί είτε τώρα –«οικειοθελώς» και με εσωτερικές πολιτικές αποφάσεις- είτε αύριο, από την ΕΕ και τον ESM με μοχλό το χρέος και με μοντέλο τις μνημονιακές παρεμβάσεις μετά το ξέσπασμα του πρώτου κύκλου της διεθνούς οικονομικής κρίσης το 2010. κριμένης κατάστασης του ελληνικού καπιταλισμού. Με αυτήν την έννοια αυτό το πόνημα πρέπει να θεωρείται πιθανότατα καταδικασμένο να καταλήξει στον σκουπιδοτενεκέ, αλλά αυτό σε τίποτα δεν μειώνει την επικινδυνότητά του: θα αποτελεί το νομιμοποιητικό μύθο για την πιο συγκεκριμένη πολιτική των αστικών κυβερνήσεων που θα αναλάβουν να υλοποιήσουν αυτήν την επικίνδυνη κατεύθυνση. Οι βασικές ιδέες αυτού του σχεδίου είναι:

«Ελάφρυνση» των εργοδοτών

Α) Θαρραλέα και διαρκής πολιτική μείωσης της φορολογίας επί των κερδών των επιχειρήσεων και διαρκής μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών. Οι «άριστοι» οικονομολόγοι του Μητσοτάκη γνωρίζουν ότι οι Έλληνες καπιταλιστές απέχουν από επενδύσεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν την παραγωγικότητα στις επιχειρήσεις τους και γι’ αυτό εντοπίζουν το λεγόμενο «μη μισθολογικό κόστος» ως τη δεξαμενή από όπου σκοπεύουν να μεταφέρουν πόρους προς την ενίσχυση της κερδοφορίας. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι οι «νομπελίστες» δεν έχουν να πουν τίποτα για την τρομερή δυσαναλογία μεταξύ της φορολόγησης επί της κατανάλωσης και της φορολόγησης επί του

σε μια περίοδο όπου το κράτος στρέφεται σε μεγάλες δαπάνες εξοπλισμών, ο μόνος τρόπος για να καλυφθούν τα κενά που θα δημιουργήσει η φορολογική γενναιοδωρία προς τους πλούσιους θα είναι η αύξηση της φορολόγησης των εργαζομένων και των φτωχών. Β) Συστηματική αύξηση της ελαστικότητας στις εργασιακές σχέσεις. Επί ΣΥΡΙΖΑ, σημειώθηκε εδώ μια αρνητική «πρωτιά» μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης: το 2017, για πρώτη φορά, οι συμβάσεις ελαστικής απασχόλησης έγιναν πλειοψηφικές μεταξύ των συμβάσεων νεοεισερχομένων στην εργασία. Το σχέδιο Πισσαρίδη αντιμετωπίζει αυτήν την εξέλιξη όχι ως αρνητική προσαρμογή σε μια κατάσταση κρίσης, αλλά ως θετική «πρόοδο», επιδιώκοντας να τη μονιμοποιήσει και να τη διευρύνει. Οι διαρκείς αναφορές στην «κινητικότητα της εργασίας», οι υποκρισίες για την «απασχολησιμότητα» των γυναικών και της νεολαίας, η απόλυτη αδιαφορία για την τύχη των ανέργων, έχουν ως στόχο να διατηρηθεί μαζικός ο «εφεδρικός στρατός» περιφερόμενης αναζήτησης εργασίας χωρίς δικαιώματα. Και προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν οι αποφάσεις στα πιο διαφορετικά πεδία: στην εργατική νομοθεσία, στην εκπαίδευση, στο συντα-

ξιοδοτικό, στα κοινωνικά επιδόματα, θα πρέπει να καταργηθεί κάθε τι που θεωρείται «αντικίνητρο στην αναζήτηση εργασίας».

Ιδιωτικοποιήσεις και μείωση δαπανών

Γ) Ιδιωτικοποιήσεις χωρίς αναισθητικό. Εδώ το πεδίο δεν είναι καινούργιο. Αυτό το «χωράφι» έχει ήδη καλλιεργηθεί από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Όμως η επιτροπή Πισσαρίδη προτείνει να καταργηθεί κάθε αναστολή, να υπάρξει η μέγιστη δυνατή ταχύτητα. Τομείς που κάποτε εξαιρούνταν ως στρατηγικής σημασίας (ενέργεια), ως ευαίσθητοι (υγεία) ή ως μεγάλου κοινωνικού κόστους (ασφάλιση), μπαίνουν άμεσα στο στόχαστρο. Αξίζει μια ιδιαίτερη αναφορά στην ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης: Αφορά ένα τζίρο 50-60 δισ. ευρώ για τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Ενέχει τεράστια επικινδυνότητα, καθώς είναι γνωστά τα «κανόνια» χρεοκοπίας γιγάντιων ασφαλιστικών διεθνώς, όταν το σύστημα έφτανε στην «ωρίμανση» (δηλαδή όταν οι ασφαλιστικές έπρεπε να αρχίζουν να πληρώνουν τα προσδόκιμα στους ασφαλισμένους). Ενέχει τεράστιες απειλές στο εναπομένοντα στο Δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα, που θα υποχρεωθεί να χρηματοδοτεί την επικούριση στη μεταβατική γενιά των ασφαλισμένων, χωρίς να εισπράττει πλέον εισφορές επικούρισης. Στο πλευρό του Πισσαρίδη τάχθηκε σχετικά με την ιδιωτικοποίηση της ασφάλισης ο ανεκδιήγητος Τ. Γιαννίτσης, που βρήκε ευκαιρία να θυμίσει την απόπειρα αντιμεταρρύθμισης του 2001, το νόμο της κυβέρνησης Σημίτη που τελικά συνετρίβη από μια γιγάντια γενική απεργία. Στο μεταξύ, οι «εκσυγχρονιστές» είχαν προλάβει να καταργήσουν την απαγόρευση αξιοποίησης των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων στο χρηματιστήριο. Τη μέρα που ο Μ. Νεκτάριος -τότε διοικητής του ΙΚΑ, σήμερα μέλος της επιτροπής «σοφών»- ανακοίνωνε την είσοδο της ΑΕΔΑΚ των ασφαλιστικών ταμείων στη Σοφοκλέους, ο δείκτης στο χρηματιστήριο βρισκόταν στις 5.550 μονάδες. Οι τεράστιες απώλειες των συσσωρευμένων εισφορών των ταμείων -που έγιναν λαδάκι στη «φούσκα» των μετοχών- είναι προειδοποίηση για το τί μπορεί να συμβεί αν τους αφήσουμε να προχωρήσουν στην ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης. Δ) Διαρκής πολιτική περικοπής των κοινωνικών δαπανών. Το σχέδιο Πισσαρίδη δικαιολογεί την πρωτοφανή από-

πολιτικη

9 ΔΕΚεμβρη 2020

ερη αντιμεταρρύθμιση φαση για μείωση των δαπανών για το δημόσιο σύστημα περίθαλψης εν μέσω της πανδημίας. Χαρακτηρίζει όλα τα προνοιακά επιδόματα όχι απλώς ως «περιττές πολυτέλειες», αλλά ως επικίνδυνα συμπτώματα «στρέβλωσης» (γιατί, λέει, καλλιεργούν «επανάπαυση» μπροστά στο καθήκον αναζήτησης εργασίας…). Βάζει, έτσι, τέλος ακόμα και στη σοσιαλφιλελεύθερη παράδοση για το ελάχιστο «δίχτυ ασφαλείας» των πιο αδύναμων και στρώνει το δρόμο για την απόλυτα ανάλγητη αντιμετώπιση όσων έπεσαν στην απόλυτη φτώχεια, ως ατομικά υπεύθυνων για την πτώση τους. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις για να κατανοήσει κανείς ότι αν αυτή η κατεύθυνση υλοποιηθεί, τότε ένα (διαρκώς διευρυνόμενο) τμήμα της κοινωνίας θα ωθηθεί στην απόλυτη εξαθλίωση λατινοαμερικάνικου τύπου.

Αδυναμίες

Το σχέδιο Πισσαρίδη έχει μεγάλες και προφανείς αδυναμίες. Αυτά τα ιδεολογήματα, που προβάλλονται ως πικρές αλλά αναγκαίες επιλογές για να αντιμετωπιστεί η σημερινή κρίση, υπήρξαν το καθοδηγητικό νήμα στις κυβερνητικές πολιτικές από το 1985 και μετά, τις πολιτικές που διεθνώς οδήγησαν στη μεγάλη κρίση του 2008. Σήμερα όλοι οι σοβαροί συστη-

μικοί αναλυτές γνωρίζουν ότι η σκληρή νεοφιλελεύθερη στρατηγική μπορεί να καθοδηγήσει ένα καινούργιο «μεγάλο πλιάτσικο» σε βάρος των εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, αλλά δεν μπορεί να οδηγήσει τον καπιταλισμό σε μια σταθερή και βιώσιμη έξοδο από την κρίση. Οι «σοφοί» νομπελίστες μπορούν να αραδιάζουν μπούρδες, προσπαθώντας να παρουσιάσουν ως αναγκαίες τις πολιτικές ακραίας οικονομικής και κοινωνικής ανισότητας. Ξεχνούν όμως ότι η επιβολή αυτών των μέτρων προϋποθέτει κυβερνήσεις ικανές για πολιτική «πυγμής». Ο Μητσοτάκης ξεδιπλώνει ήδη μια στροφή προς αυτήν την κατεύθυνση. Η αναβάθμιση της κατασταλτικής πολιτικής δεν πρέπει να ερμηνεύεται μόνο από το μίσος του επιτελείου της ΝΔ απέναντι σε κάθε μορφή συλλογικού κινήματος, από το μίσος τους απέναντι στην Αριστερά. Πρέπει να ερμηνεύεται και με βάση την επίγνωση ότι αυτή η κυβέρνηση θα χρειαστεί να πάρει ακραία αντεργατικά/αντιλαϊκά μέτρα, που μπορούν να περάσουν μόνο με ακραία πολιτική πυγμής. Όμως αυτό είναι εύκολο να το λες, αλλά δύσκολο να το κάνεις. Το υποχρεωτικό «συγνώμη» του Χρυσοχοΐδη απέναντι στις γυναικείες οργανώσεις στις 25/11, είναι μια προειδοποίηση για την αστάθεια που μπορεί να επιφέρει σε

μια κυβέρνηση η μονομερής και επαναλαμβανόμενη επιλογή της καταστολής.

Ανταγωνισμοί

Όμως η στρατηγική πλήρους «απελευθέρωσης» της απληστίας των καπιταλιστών που εισηγείται το σχέδιο Πισσαρίδη, μπορεί να έχει και απρόσμενες παρενέργειες. Οι μεγάλοι όμιλοι, οικογένειες και συμμαχίες επιχειρήσεων, δεν επωφελούνται όλοι εξίσου και ταυτόχρονα από αυτήν τη στρατηγική. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα από την τρέχουσα επικαιρότητα: η ζήτηση για μετοχές του ΟΠΑΠ εκτοξεύτηκε, όταν η διοίκηση του οργανισμού ανακοίνωσε ότι με βάση τη σύμβαση ιδιωτικοποίησής του το 2011, ο ΟΠΑΠ θα φορολογείται για τη δεκαετία του 2020-30 με φορολογικό συντελεστή μόνο 5% επί των κερδών του (τα οποία έτσι αυξάνουν «αυτόματα» κατά 340 εκατ. ευρώ ετησίως). Ακόμα ανακοινώθηκε ότι εκείνη η λαμπρή σύμβαση (που ενέκρινε το ΤΑΙΠΕΔ κι άφησε ανέγγιχτη η κυβέρνηση Τσίπρα) ορίζει ότι τα 370 εκατ. ευρώ εκ του τιμήματος που τότε κατέβαλαν οι αγοραστές, θωρούνται προκαταβολή φόρου για τη δεκαετία 2020-30, που «μοχλευόμενα» θα πρέπει σήμερα να αναγνωριστούν ως 1,5 δισ. ευρώ! Σε απλά ελληνικά, αυτά σημαίνουν ότι στα επόμενα 10 χρόνια ο ΟΠΑΠ δεν

θα καταβάλει ούτε σέντσι για φόρους και, αν δεν τροποποιηθεί η σύμβαση, στο τέλος της δεκαετίας ο οργανισμός θα διεκδικεί επιστροφή προκαταβληθέντος φόρου από το Δημόσιο! Όμορφες δουλειές, αγγελικά πλασμένες… Πριν όμως στεγνώσει το μελάνι στη δημοσιοποίηση αυτών των λαμπρών ειδήσεων, η εφημερίδα «Το Βήμα» (του Β. Μαρινάκη) και η «Δημοκρατία» έριξαν στον Μητσοτάκη την τορπίλη για τα διπλά βιβλία στην τήρηση των στοιχείων για την πανδημία. Όπως το έθεσε μια άλλη εφημερίδα, το πάρτι για τους καπιταλιστές που στρώνει το σχέδιο Πισσαρίδη, μπορεί να εξελιχθεί σε ναρκοπέδιο για τον Μητσοτάκη, που θα κληθεί να διαιτητεύσει ένα φρενήρη και άγριο ανταγωνισμό για το ποιος θα αρπάξει πρώτος τις μεγαλύτερες «ευκαιρίες». Αυτή η πολιτική όχι μόνο πρέπει, αλλά είναι και εφικτό να ανατραπεί. Στις συνθήκες της πανδημίας η άμεση συμμετοχή των ανθρώπων στις κινητοποιήσεις και στις δράσεις έχει γίνει δύσκολη. Όμως η γενικότερη υποστήριξη που είχαν και έχουν όσοι κινητοποιούνται (πχ στο Πολυτεχνείο, πχ στις 26/11) είναι μια ηχηρή προειδοποίηση στην κυβέρνηση. Η κοινωνία θα «ανοίξει», η αντίσταση θα πλατύνει και θα κλιμακωθεί. Οι «νέες ιδέες» του Πισσαρίδη, η πολιτική του Μητσοτάκη, δεν θα περάσουν!

ΕΡΓΑΤΙΚΑ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

Επιµέλεια Θοδωρής Πατσατζής

εργατικ ύς χώρ υς Σωµατείο ΝΟΚΙΑ: Τα κατά της µονιµοποίησης της τηλεργασίας

να πολύ ενδιαφέρον ενηµερωτικό φυλλάδιο για την τηλεργασία κυκλοφορεί από το Σωµατείο Εργαζοµένων στη ΝΟΚΙΑ. Στο φυλλάδιο διευκρινίζεται ότι σε ιδιαίτερες συνθήκες όπως µια πανδηµία η τηλεργασία µπορεί και να είναι βασικό αίτηµα των εργαζοµένων ώστε η ΝΟΚΙΑ και κάθε εταιρεία να µη κρατάει στοιβαγµένο το προσωπικό σε δήθεν ανοιχτούς χώρους που δεν παρέχουν καµιά προστασία. Αυτή η τηλεργασία πρέπει όµως να µη γίνει σταθερή σχέση εργασίας και κατά τη διάρκειά της θα πρέπει να προστατεύονται οι εργαζόµενοι. Προστασία που επιτυγχάνεται µε πληρωµή επιδόµατος internet, τήρηση των ωραρίων εργασίας, πά-

γωµα αξιολογήσεων και σταµάτηµα της εντατικοποίησης. Το σωµατείο τονίζει στο φυλλάδιο ότι το µέλλον µε την τηλεργασία ως µόνιµη µορφή απασχόλησης θα είναι η εικόνα των απολυµένων εργαζοµένων ή των εργαζοµένων µε µισθούς πείνας και χωρίς δικαιώµατα. Ενώ θα χαθούν και άλλες θέσεις εργασίας για καθαρίστριες και εργαζόµενους σε κυλικεία και catering καθώς θα απαιτούνται µικρότερα ή και καθόλου κτίρια για να εκτελείται η εργασία. Βασικός λόγος που οι εργοδότες θα επιδιώξουν τη διατήρηση της τηλεργασίας είναι η µείωση του κόστους. Όχι µόνο µέσω της µείωσης των µισθών αλλά και µέσω της µείωσης λειτουργικών δαπανών, όπως ο κλιµατι-

σµός και η θέρµανση, το κόστος που µπορεί να έχει ο εξοπλισµός γραφείων και κτιρίων, το κόστος για το ίντερνετ που οι περισσότερες εταιρείες δεν το παρέχουν αλλά ακόµη και η σίτιση των εργαζοµένων.

∆υσκολίες

Ακόµη και στις σηµερινές «υποχρεωτικές» συνθήκες τηλεργασίας οι εργοδότες παραβιάζουν το ωράριο των εργαζοµένων. Ο εργαζόµενος για να «πιάσει το πλάνο» και να «κλείσει δουλειές» υποχρεώνεται να δουλέψει παραπάνω ώρες -κάτι που δηµιουργεί και µεγαλύτερες ενδοοικογενειακές τριβές. Καθώς αυτή η παραπάνω εργασία δυσχεραίνει άλλες ανάγκες που µπορεί να καλύψει το διαδίκτυο σε

ένα σπίτι, όπως η ενηµέρωση, η ψυχαγωγία, η τηλεκπαίδευση κ.λπ. Αντίστοιχες δυσκολίες προκύπτουν και για τη συνδικαλιστική δράση «καθώς χάνεται η άµεση επαφή µεταξύ τους, όπως και δυσχεραίνει η επικοινωνία και η επαφή µε τους εκπροσώπους τους». Ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ δυσκολότερο να υπάρξουν συλλογικές διαδικασίες (συνελεύσεις, εκλογές κ.α.) που µπορούσαν να εξασφαλίσουν άµεση αντίδραση των εργαζοµένων σε απολύσεις, παραβίαση της Συλλογικής Σύµβασης Εργασίας κ.α. Ενώ δύσκολα διαµορφώνονται και κοινά αιτήµατα για το εργασιακό περιβάλλον, τις άδειες, τα διαλείµµατα και τα ωράρια (που δεν είναι κοινά).

Ολοκληρώνεται το ξεπούληµα των ΕΛΤΑ

ηφίστηκε την Τετάρτη 2 ∆εκέµβρη στη Βουλή το σχέδιο της κυβέρνησης για τα Ελληνικά Ταχυδροµεία (ΕΛΤΑ). Σε αυτό, µεταξύ άλλων, προβλέπεται εθελουσία έξοδος -δηλαδή αναγκαστική απόλυση- 2.000 εργαζοµένων στα ΕΛΤΑ από τους 5.600 που εργάζονται σήµερα. Το σχέδιο αυτό δίνει το δικαίωµα στη διοίκηση των ΕΛΤΑ να προχωρήσει σε προσλήψεις πιο ευέλικτου και κακοπληρωµένου προσωπικού χωρίς να είναι υποχρεωµένη να κάνει αυτές τις διαδικασίες δηµόσια. Αντίστοιχα αδιαφανείς διαδικασίες φαίνεται να υπάρχουν στις προµήθειες, ενώ το σχέδιο ολοκληρώνεται µε την πώληση των ΕΛΤΑ σε στρατηγικό επενδυτή. Να θυµίσουµε εδώ ότι προηγούµενοι στρατηγικοί επενδυτές (όπως η Aegean που αγόρασε την Ολυµπιακή) καταλήγουν να αρµέγουν κρατικό χρήµα µέσω επιδοτήσεων, ενώ άλλοι στρατηγικοί επενδυτές όπως η Fraport αγόρασαν πολλά από τα αερο-

δρόµια της χώρας µε δάνεια τραπεζών για τα οποία εγγυάται το κράτος. Μοναδικός στόχος της απαξίωσης των ΕΛΤΑ, που από την κυβέρνηση έχει µετονοµαστεί σε «µετασχηµατισµός», είναι να µειωθεί το κόστος του οργανισµού ώστε να αγοραστεί φτηνά από τον όποιο µεγαλοϊδιώτη. Άλλωστε είναι γνωστό το από κοινού ενδιαφέρον που έχουν για την ταχυδροµική αγορά στην Ελλάδα ντόπιοι καπιταλιστές (από τον Φέσα ως τον Βαρδινογιάννη) µε τα Γαλλικά και τα Βέλγικα ταχυδροµεία. Μέσα στα σχέδια άλλωστε της κυβέρνησης είναι να µειωθεί και ο µισθός όσων εργαζοµένων παραµείνουν στα ΕΛΤΑ κατά 8% τουλάχιστον, παρότι για να εξυπηρετηθεί το σχέδιο δροµολογείται Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου της εταιρείας «Ελληνικά Ταχυδροµεία Α.Ε.» ύψους 100 εκατοµµυρίων ευρώ, στην οποία θα συµµετάσχει η Ελληνική Εταιρεία Συµµετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ). Το τι σηµαίνει ιδιωτικοποίηση των

ΕΛΤΑ φαίνεται από αυτό που γίνεται στις ιδιωτικές εταιρείες κατά τη διάρκεια των lockdown λόγω της πανδηµίας. Προκειµένου να µην προσλάβουν µόνιµο προσωπικό ώστε να καλυφθεί ο τεράστιος όγκος δουλειάς που έχει προκύψει, προτιµούν να αναστείλουν τη λειτουργία των καταστηµάτων και τη µεταφορά σε «special» προϊόντα (φάρµακα, ευπαθή προϊόντα κ.ά.). Προτιµούν δηλα-

δή να σταµατάνε προσωρινά παραλαβές ακόµα και σε αντικείµενα πρώτης ανάγκης που είναι απαραίτητα για το λαό, παρά να καλύψουν τα κενά µε εργαζόµενους ώστε να καλύπτουν τέτοιου είδους σοβαρές ανάγκες. Ή προτιµούν να βάζουν σε αναστολή το προσωπικό τους και να κονοµάνε από το κράτος και να κακοπληρώνουν οδηγούς ταξί για να αναλαµβάνουν τις µεταφορές.

τόσο σε περιθαλπόµενους όσο και σε εργαζόµενους, την ώρα που δηµιουργούνται πτέρυγες covid-19 µέσα στις δοµές. Μέχρι να προσληφθεί και να εκπαιδευθεί το προσωπικό της προκήρυξης θα χαθεί κρίσιµος χρόνος κι ενώ οι βάρδιες ήδη δεν βγαίνουν και από το υπάρχον προσωπικό. Η κυβέρνηση οφείλει να κρατήσει

στη δουλειά όλο το επικουρικό προσωπικό, µετατρέποντας τις συµβάσεις του σε αορίστου χρόνου, ώστε και να µη χάσουν τη θέση τους οι εργαζόµενοι που δουλεύουν σε αυτές τις δοµές εδώ και 6 χρόνια και για να παραµείνουν αξιοπρεπείς οι παροχές προς τους περιθαλπόµενους που είναι ως επί το πλείστον παιδιά.

Απολύσεις στις προνοιακές δοµές!

κυβέρνηση, παρότι βρισκόµαστε σε έξαρση της πανδηµίας, προχωράει σε απολύσεις του επικουρικού προσωπικού των προνοιακών δοµών. Εκατόν τριάντα επικουρικοί εργαζόµενοι από τα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας, τις δοµές φιλοξενίας ηλικιωµένων, χρονίως πασχόντων, ΑµεΑ

και παιδιών, θα µείνουν άνεργοι καθώς σύµφωνα µε τα προσωρινά αποτελέσµατα της Προκήρυξης 7Κ/2019, το 50% των νυν επικουρικών υπαλλήλων (νοσηλεύτριες/ες, φροντιστές παιδιών κ.α.) µένει εκτός. Οι απολύσεις έρχονται την ώρα που σε µια σειρά Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας υπάρχουν κρούσµατα covid-19

εργατικα

9 δεκεμβρη 2020

Πρόστιμα στην εργοδοτική αυθαιρεσία, όχι στους εργαζόμενους!

Όχι στην απαξίωση της Επιθεώρησης Εργασίας Του Νίκου Μποσινάκου

ο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) ήταν διαχρονικά ο θεσμός της Πολιτείας με αρμοδιότητα τον έλεγχο εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας. Εκ των πραγμάτων, λειτουργούσε προστατεύοντας τον αδύναμο κρίκο της σχέσης εργοδότη-εργαζόμενου. Τον εργαζόμενο. Με απλά λόγια, όταν ο Επιθεωρητής Εργασίας διαπιστώνει παράβαση της εργατικής νομοθεσίας, επιβάλλει κυρώσεις (πρόστιμα) στον υπαίτιο. Στον εργοδότη. Αυτά, στην θεωρία. Στην πράξη, αφενός γιατί η εργατική νομοθεσία, Μνημονίου θέλοντος και Κυβερνήσεων επιτρεπουσών, εκφυλιζόταν και αφετέρου γιατί το Σ.ΕΠ.Ε λειτουργούσε υποστελεχωμένο, υποχρηματοδοτούμενο και κομματο-κατευθυνόμενο, η επιθεώρηση εργασίας είχε μεταβληθεί σε έναν «Πόντιο Πιλάτο». Ίσως με λίγο καλύτερες προθέσεις, αλλά με το ίδιο αποτέλεσμα. Τον εργαζόμενο στον σταυρό. Προσφάτως, τα πράγματα άλλαξαν. Με αφορμή τον Covid-19, το Σ.ΕΠ.Ε απέκτησε μια επιπλέον αρμοδιότητα. Να ελέγχει την εφαρμογή των μέτρων κατά της πανδημίας στους εργασιακούς χώρους. Θα πίστευε κανείς ότι οι εργοδότες θα είχαν κάτι να φοβηθούν από αυτό. Και όμως, συμβαίνει το αντίθετο.. Οι Επιθεωρητές Εργασίας καταγγέλλουν μέσω του Συλλόγου και της Ομοσπονδίας τους ότι δέχονται επιτακτικές εντολές από τους

πολιτικούς προϊσταμένους (Υπουργό Βρούτση και Γενική Γραμματέα Στρατινάκη) να επιβάλλουν πρόστιμα σε εργαζόμενους για την μη τήρηση των μέτρων ασφαλείας! Αναφέρουν μάλιστα συγκεκριμένη περίπτωση, όπου σε έλεγχο μικτού κλιμακίου (ΕΑΔ, ΕΛ.ΑΣ, Σ.ΕΠ.Ε) επιβλήθηκε πρόστιμο σε εργαζόμενο επιχείρησης που βρισκόταν στον χώρο εργασίας, ενώ η επιχείρηση τον είχε δηλώσει ως τηλε-εργαζόμενο. Δηλαδή, ο έλεγχος

Εργασίας. Από την υποστελέχωση και την γήρανση του ανθρώπινου δυναμικού (τελευταίος διαγωνισμός για προσλήψεις στις αρχές του αιώνα…), την αποδιοργάνωση μέσω χαοτικών και αλληλοεπικαλυπτόμενων πληροφοριακών συστημάτων που δυσχεραίνουν αντί να απλοποιούν την δουλειά των Επιθεωρητών και γεμίζουν τα ταμεία των …αναδόχων εταιριών, τις συνεχείς παρεμβάσεις των πολιτικών ηγεσιών για να …σβηστούν πρόστιμα (σε

Επιβλήθηκε πρόστιμο σε εργαζόμενο επιχείρησης που βρισκόταν στον χώρο εργασίας, ενώ η επιχείρηση τον είχε δηλώσει ως τηλε-εργαζόμενο. Δηλαδή, ο έλεγχος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι …ο εργαζόμενος με δική του πρωτοβουλία πήγε στον χώρο εργασίας, ενάντια στην θέληση του εργοδότη!

κατέληξε στο συμπέρασμα ότι …ο εργαζόμενος με δική του πρωτοβουλία πήγε στον χώρο εργασίας, ενάντια στην θέληση του εργοδότη! Με την τακτική αυτή, αρχίζει μια νέα εποχή για την Επιθεώρηση Εργασίας. Προστατεύει πλέον ανοικτά τον δυνατό κρίκο της σχέσης: τον εργοδότη. Και επιβάλει κυρώσεις στον αιώνιο αποδιοπομπαίο τράγο: Τον εργαζόμενο. Είχε προηγηθεί μια σταθερή πορεία απαξίωσης της Επιθεώρησης

μεγαλοεργοδότες) που επέβαλαν κάποιοι «υπερβολικά ευσυνείδητοι» Επιθεωρητές, έως την πρόσφατη (Ιούλιος 2019) υποβάθμιση του σε απλή Γενική Δ/νση της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου, δήθεν στο πλαίσιο της απολιτικοποίησης του. Σήμερα, το Σ.ΕΠ.Ε. λειτουργεί υπό την «υψηλή εποπτεία» του Υπουργού και της Γενικής Γραμματέως Εργασίας και μετατρέπεται με γοργό ρυθμό σε εκτελεστικό

όργανο της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου, δηλαδή…του ΣΕΒ! Φυσικά, ο εξευτελισμός της εργατικής νομοθεσίας καλά κρατεί, αφού ακόμη και όταν οι Επιθεωρητές Εργασίας βγαίνουν για ελέγχους, δεν …υπάρχει κάτι να ελέγξουν. Ο Υπουργός Εργασίας, ως πρώτο μέτρο κατά της πανδημίας, θεσμοθέτησε την αναστολή της υποχρέωσης του εργοδότη να δηλώνει εκ των προτέρων τις αλλαγές ωραρίων. Συνεπώς, αν βρεθεί εργαζόμενος σε εργασιακό χώρο, την ώρα που δεν είναι το κανονικό του ωράριο, απλώς δηλώνεται κάποια στιγμή «…εντός του επόμενου μήνα από τον μήνα αναφοράς.» Και για κερασάκι στην τούρτα, έχει προαναγγελθεί από τον Βρούτση και εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, η μεταβίβαση της αρμοδιότητας της «επίλυσης εργατικών διαφορών», δηλαδή μιας χωρίς κόστος εξωδικαστικής διαδικασίας πίεσης στον εργοδότη να τηρήσει τα συμφωνημένα, από το Σ.ΕΠ.Ε στον ΟΜΕΔ, που ελέγχεται από τους εργοδοτικούς φορείς (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ, ΓΣΕΒΕΕ). Αναθέτουν στον λύκο δηλαδή να φυλάξει τα πρόβατα! Η ανατροπή της πορείας απαξίωσης του Σ.ΕΠ.Ε και της μετατροπής του σε όργανο της εργοδοσίας θα πρέπει να τεθεί ψηλά στα αιτήματα που διατυπώνει και διεκδικεί το εργατικό κίνημα. Η δυνατή Επιθεώρηση Εργασίας είναι σημαντικό εργαλείο στα χέρια του εργαζόμενου. Και είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, αυτοί που θα δώσουν την μάχη υπεράσπισής του, πριν να είναι πολύ αργά.

Μπαράζ διώξεων εργαζομένων στο Δήμο Αλίμου

δημοτική αρχή στον Άλιμο επιδεικνύοντας πρωτοφανή αυταρχισμό, με μπροστάρη το Δήμαρχο Α. Κονδύλη, έχει επιδοθεί σε μπαράζ διώξεων εναντίον εργαζομένων του δήμου. Διώκονται εργαζόμενοι είτε γιατί κάνουν το καθήκον τους είτε γιατί βρέθηκαν μάρτυρες σε δίκη υπεράσπισης απολυμένων συναδέλφων τους.

Όπως καταγγέλλει το ΜΕΤΑ Εργαζομένων Δήμου Αλίμου μόνο όσοι υπακούν με προθυμία τις εντολές του δημάρχου παραμένουν αναξιοκρατικά στη θέση τους καθώς οι τελευταίες κρίσεις των υπαλλήλων στον Δήμο Αλίμου πραγματοποιήθηκαν το 2006. Ο Δήμαρχος αρνείται να στείλει τους φακέλους των υπαλλήλων στο Υπηρεσιακό Συμβούλιο

προκειμένου να διατηρεί σε θέσεις ευθύνης όσους ο ίδιος τοποθετεί χωρίς να κατέχουν τα προβλεπόμενα εκ του νόμου τυπικά προσόντα, προκειμένου να λειτουργούν στο πλαίσιο των διωγμών που ο ίδιος καλλιεργεί και να συμμετέχουν πρόθυμα. Στον απαράδεκτο αυτό κατάλογο ευνοουμένων βρίσκονται και ο Πρόεδρος και η Γραμματέας του Συλλό-

γου Εργαζομένων. Βασική αιτία αυτών των καταστάσεων είναι η προθυμία της δημοτικής αρχής να ιδιωτικοποιήσει υπηρεσίες του δήμου. Την ώρα που λόγω του covid-19 θα έπρεπε αντίθετα, να ενισχύονται οι υπηρεσίες του δήμου από το κράτος και να χορηγούνται δωρεάν στους κάτοικους της περιοχής.

εργατικά

9 δεκεμβρη 2020

Απαξιωση υπηρεσιων, μείωση προσωπικού, εκχώ

Κοινή δράση 7 Ομοσπονδιών ενάν Της Κατερίνας Γιαννούλια, μέλους ΔΣ ΠΟΓΕΔΥ

υτό το διάστημα και ενώ η κρίση της πανδημίας έχει αναδείξει τη χρησιμότητα του δημόσιου τομέα σε αντίθεση με την αγριότητα για το κυνήγι κερδών του ιδιωτικού, εξελίσσεται ένα μεγάλο κύμα ιδιωτικοποιήσεων από την κυβέρνηση της ΝΔ. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν σταμάτησαν, ούτε επί ΣΥΡΙΖΑ, που είχε εκλεγεί για την ακριβώς αντίθετη πολιτική. Το ελπιδοφόρο νέο είναι ότι μεγάλες ομοσπονδίες του Δημοσίου έχουν ξεκινήσει κοινές δράσεις, με απεργία-αποχή από τις υπό ιδιωτικοποίηση επιτροπές και ελέγχους, από τις 23 Νοέμβρη, συνδιοργάνωσαν κοινή στάση εργασίας και παράσταση διαμαρτυρίας στο Υπ. Εσωτερικών στις 8 Δεκέμβρη και στόχος είναι να συνεχιστεί η συνεργασία, ακόμα και με διεύρυνση των συμμετοχών με περισσότερες ομοσπονδίες που επίσης δέχονται επιθέσεις ιδιωτικοποίησης υπηρεσιών τους. Οι ιδιωτικοποιήσεις που προωθούνται είναι σαρωτικές. Έχουμε κάθε λόγο και υποχρέωση να τις μπλοκάρουμε. Ο κίνδυνος της δημόσιας υγείας από τον κορονοϊό και τη διαχείρισή του από την κυβέρνηση επισκιάζει τους άλλους μεγάλους τομείς που δέχονται ίδιου μεγέθους επίθεση, με αντίστοιχα δυσμενή αποτελέσματα για την υγεία της κοινωνίας. Αλλά η συμπόρευση στη δράση των ομοσπονδιών που εμπλέκονται φέρνει στο φως τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που ενδιαφέρεται μόνο για τα κέρδη των λίγων! Πρόκειται για τα τεχνικά έργα και τους ελέγχους (γεωτεχνικούς, περιβαλλοντικούς κ.ά.), τα οποία, στην ουσία αφορούν το περιβάλλον, την υγεία των καταναλωτών και την ασφάλεια τροφίμων.

Τι προβλέπεται

Όπως αναφέρεται στο Δελτίο Τύπου των ομοσπονδιών που σε συνεργασία έχουν ξεκινήσει κινητοποιήσεις: «Η κυβέρνηση –σε συνέχεια αντίστοιχων πολιτικών όλων των κυβερνήσεων– με πλήθος Νόμων και Νομοσχεδίων (Ν.4674/20, ν/σ για αλλαγές στο Ν. 4412/16,

N.4735/2020) εκχωρεί αρμοδιότητες Τεχνικής Υπηρεσίας και Υπηρεσιών Δόμησης σε ‘‘Αναπτυξιακούς Οργανισμούς’’ και ιδιώτες, εκχωρεί αντικείμενο γεωτεχνικών ελέγχων αλλά και επίβλεψης έργων σε Μητρώα Ιδιωτών, υποκαθιστά Δημόσιες Υπηρεσίες από Ανώνυμες Εταιρίες και Δημόσιους Υπαλλήλους με μετακλητούς υπαλλήλους. Εκχωρούνται σε ιδιώτες κρίσιμες, για την κοινωνία και τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υ.Π.ΕΝ., διαδικασίες παρακολούθησης και παραλαβής μελετών πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, καθώς και η αξιολόγηση των περιβαλλοντικών

Ανάπτυξης και Τροφίμων» απαξιώνονται οι δημόσιες κτηνιατρικές υπηρεσίες και σχεδιάζεται η παραχώρηση των επισήμων κτηνιατρικών ελέγχων σε ιδιώτες. Συγκεκριμένα, με το άρθρο 4, προβλέπεται η ανάθεση των επισήμων ελέγχων σε «εξουσιοδοτημένα όργανα ή φυσικά πρόσωπα» και αναφέρεται ότι οι όροι και οι προϋποθέσεις της ανάθεσης θα περιγράφονται σε μια υπουργική απόφαση! Αφήνεται εσκεμμένα ανοιχτό το πεδίο στον εκάστοτε Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να θεσπίζει εν λευκώ τα μέτρα εφαρμογής, να αναθέτει σε ιδιωτικούς φορείς ή

Οι ιδιωτικοποιήσεις που προωθούνται είναι σαρωτικές. Έχουμε κάθε λόγο και υποχρέωση να τις μπλοκάρουμε. μελετών και ο περιβαλλοντικός έλεγχος». Στο νομοσχέδιο, που ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης έθεσε από τις 23 Νοεμβρίου 2020 σε διαβούλευση, για την ανάπτυξη, λειτουργία, διαρκή ενημέρωση και υποστήριξη του Ενιαίου Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων συστήνεται ειδικός φορέας με την επωνυμία «Εταιρία Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων & Μελετών». Η εταιρία είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Δηλαδή οι ιδιώτες (εργολάβοι κλπ) θα φτιάχνουν μέσω της εταιρείας τις προδιαγραφές των μελετών και των έργων, καθώς και τα άρθρα των τιμολογίων με τα οποία θα πληρώνονται για δημόσια έργα και μελέτες που εκτελούν. Ακόμα χειρότερα, με μια Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Εσωτερικών με τίτλο «Αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/625 για τους επίσημους ελέγχους και τις άλλες επίσημες δραστηριότητες σε ορισμένους τομείς αρμοδιότητας της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής

ιδιώτες φυσικά πρόσωπα και να καθορίζει το καθεστώς των επισήμων κτηνιατρικών ελέγχων της χώρας, ανάλογα με τις ισορροπίες που καλείται να εξυπηρετήσει. Είναι γνωστό ότι μεγάλοι οικονομικοί παράγοντες που δραστηριοποιούνται στο χώρο παραγωγής τροφίμων έχουν ζητήσει την ανάθεση του επίσημου Κτηνιατρικού Ελέγχου σε ιδιώτες και ιδιωτικούς φορείς. Δηλαδή, ιδιώτες θα ελέγχουν τα σφαγεία και τις εγκαταστάσεις τροφίμων ζωικής προέλευσης, τη μεταφορά ζώων και τα ζωικά κατάλοιπα. Είναι προφανής η επίπτωση της ανάθεσης των ελέγχων σε ιδιώτες, στην υγεία των ζώων και των ανθρώπων που τα εκτρέφουν ή/και τα καταναλώνουν, στην ασφάλεια και υγιεινή των τροφίμων, αλλά και στο περιβάλλον. Και μάλιστα, σε μια εποχή που το μοντέλο αγροτικής παραγωγής του καπιταλισμού παγκόσμια είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία και εξάπλωση του Covid-19 και την πανδημία που μαστίζει τον πλανήτη.

Συνέντευξη τύπου

Ο Γαβριήλ Ιωαννίδης, Πρόεδρος της Ο.Σ.Ε.Α.Δ.Ε. (συνέντευξη του οποίου υπάρχει δίπλα), στην κοινή

συνέντευξη Τύπου που παραχωρήθηκε στις 3/12, αναφέρθηκε στο ενδεικτικό παράδειγμα της τεράστιας επιβάρυνσης του κοινωνικού συνόλου με πενταπλάσια και παραπάνω κόστη, από τότε που η δασική υπηρεσία εκχώρησε την μελέτη και την κατασκευή δασικών έργων που πριν γινόταν με αυτεπιστασία, όπως και στη συστηματική υποβάθμιση όλων των υπηρεσιών με την τραγική και σκόπιμη υποστελέχωσή τους. Ο Δημήτρης Πετρόπουλος, πρόεδρος της Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ. παρουσίασε την τεράστια μείωση προσωπικού (8.000 το 2020 έναντι 11.500 το 2011) όσον αφορά τους Μηχανικούς, την κατασπατάληση χρήματος από τις Αναπτυξιακές Εταιρίες (με ενδεικτικό παράδειγματα της Περιφέρειας Πελ/σου), τη μετακύλιση του κόστους στους πολίτες (βλέπε διόδια), την πρόθεση εξάλειψης του Δημοσίου Ελέγχου στο Δομημένο Περιβάλλον (90% των οικοδομικών αδειών δεν έχουν κανέναν έλεγχο από δημόσια πολεοδομία), τις προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ με υπέρογκες αμοιβές, τη στιγμή που η πρόσληψη με μόνιμη και σταθερή σχέση εργασίας είναι μόλις 1.092€ μεικτά. Στο χώρο της Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α. (ΟΤΑ Α’ Βαθμού) ήδη υλοποιούνται προσπάθειες των δημοτικών Αρχών να εκχωρήσουν τις υπηρεσίες καθαριότητας -και όχι μόνο- σε ιδιώτες. Στόχος όλων των κυβερνήσεων είναι η υποκατάσταση των Δημόσιων Υπηρεσιών από διάφορα «ευέλικτα» ιδιωτικά σχήματα και

εργατικα

9 δεκεμβρη 2020

ρηση σε ιδιώτες κρίσιμων Δημόσιων Λειτουργιών

τια στις ιδιωτικοποιήσεις η λειτουργία τους με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, που θα υπηρετούν ανεμπόδιστα τους σχεδιασμούς και τις προτεραιότητες των επιχειρηματικών ομίλων. Η υποστελέχωση του Δημοσίου χρησιμοποιείται ως άλλοθι για την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών που «δεν μπορούν να ανταποκριθούν», ενώ είναι οι ίδιες οι κυβερνήσεις που τη διαιωνίζουν, υποχρηματοδώντας κάθε λειτουργία που είναι για το δημόσιο συμφέρον, ευνοώντας τα κέρδη των αγο-

ρών, κατευθύνοντας το δημόσιο χρήμα είτε στην Aegean, τις τράπεζες, τα ΜΜΕ και τις επιδοτήσεις μεγαλο-εργοδοτών, είτε στους θηριώδεις πολεμικούς εξοπλισμούς. Οι συνυπογράφουσες Ομοσπονδίες από κοινού διεκδικούν: • Προσλήψεις όλων των κλάδων και ειδικοτήτων του εμπλεκόμενου προσωπικού με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίες σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου • Ενίσχυση των Δημόσιων Τεχνικών και όλων των Ελεγκτικών Υπη-

ρεσιών και όχι την ιδιωτικοποίηση τους και την εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες • Θεσμική και οικονομική αναβάθμιση του συνόλου του προσωπικού • Κατάργηση των σχετικών νόμων που επιτρέπουν τις ιδιωτικοποιήσεις Δημόσιων Υπηρεσιών Η συνεργασία 7 μεγάλων ομοσπονδιών του Δημοσίου (Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α., Ο.Σ.Υ.Α.Π.Ε., Ο. Σ.Ε.Α.Δ.Ε., Π.Ο.Σ. Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., Π.Ο.Γ.Ε.Δ.Υ., Π.Ο.ΜΗ.Τ.Ε.Δ.Υ.,

Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.) είναι μια πολύ σημαντική και υποσχόμενη πρωτοβουλία, που μπορεί να θεραπεύσει τον αναποτελεσματικό κατακερματισμό, να ενώσει δυνάμεις και να αμβλύνει τον χρόνιο συντεχνιασμό, να απευθυνθεί στη βάση των σωματείων για τις ανάγκες εργαζομένων και κοινωνίας και να συντονίσει αγώνες, σε μια πολύ κρίσιμη συγκυρία που η ΓΣΕΕ είναι ανύπαρκτη για τα μέλη της, ενώ η πλειοψηφία της ΑΔΕΔΥ όλο και περισσότερο «μένει σπίτι».

Συνέντευξη με τον Γαβριήλ Ιωαννίδη (πρόεδρο της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Ελλάδος-ΟΣΕΑΔΕ)

Πες μας τι προωθεί η κυβέρνηση με τις ιδιωτικοποιήσεις στο χώρο σου και γενικότερα. Γιατί, πέρα από την υγεία και την παιδεία, όπου όλη η κοινωνία έχει δει τη στοχοπροσήλωση στα ιδιωτικά συμφέροντα ακόμα κι εν μέσω μιας πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης, οι υπόλοιποι χώροι δεν είναι τόσο ορατοί σε μαζικό επίπεδο. Πρώτα από όλα θα ήθελα να σας ευχαριστήσω εκ μέρους του ΔΣ της ΟΣΕΑΔΕ για την δυνατότητα που μας δίνεται, ώστε να ακουστεί η φωνή των εργαζομένων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Η κυβέρνηση της ΝΔ σήμερα, συνεχίζοντας την ίδια στρατηγική με την προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ, επιδιώκει την διαμόρφωση του λεγόμενου επιτε-

λικού κράτους. Ενός κράτους που θα εξυπηρετεί ακόμα πιο αποτελεσματικά τη θωράκιση της εξουσίας και της κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων στο νέο οικονομικό περιβάλλον που διαμορφώνεται. Σ’ αυτή τη βάση λοιπόν ιδιωτικοποιεί κερδοφόρους για τους ομίλους τομείς, όπως τα τεχνικά έργα, αλλά παράλληλα παραδίδει και τον έλεγχο τους, αφού αν τον έλεγχο των έργων τον κάνουν ιδιώτες, θα είναι πιο ευάλωτοι, για παράδειγμα προς την κατεύθυνση μείωσης του κόστους της κατασκευής, άρα και της αύξησης της κερδοφορίας των έργων για τους επιχειρηματίες-επενδυτές. Έτσι με αυτό τον τρόπο θα μετατρέπει σε απλούς διεκπεραιωτές τους συναδέλφους μας, όσους θα έχουν απομείνει στις τραγικά υποστελεχωμένες υπηρεσίες μας, που θα απογυμνώνονται διαρκώς και θα αφοπλίζονται απέναντι στις ορέξεις του ιδιωτικού κεφαλαίου.

Συμφέρει την κοινωνία να «ξεφορτώνεται» δημόσιες υπηρεσίες και να περνάνε σε ιδιωτικές εταιρίες, υπηρεσίες που δεν είναι και τόσο εμφανώς «κοινωνικές», αλλά πολεοδομικές, γεωτεχνικές κ.ά.; Τους μόνους που συμφέρει είναι

οι μονοπωλιακοί όμιλοι, που όχι μόνο θα αυξάνουν αλλά και θα διευρύνουν την κερδοφορία τους και έτσι θα εντείνουν περαιτέρω την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και των εργαζόμενων λαϊκών στρωμάτων. Για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα τον 21ό αιώνα, το μόνο που συμφέρει είναι η οργάνωση της κοινωνίας και της οικονομίας από τη δική τους εξουσία, που θα εξασφαλίζει αποτελεσματικά το να καρπώνονται οι ίδιοι τον πλούτο που παράγουν.

Σε τι κατάσταση είναι τώρα οι υπηρεσίες που ιδιωτικοποιούνται και πώς χρησιμοποιείται αυτό από αυτήν και τις προηγούμενες κυβερνήσεις; Ποια τα αιτήματά σας; Οι υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων με τις κρίσιμες αρμοδιότητες που ασκούν και τα αντικείμενα που ιδιωτικοποιούνται, δυστυχώς απαξιώνονται εδώ και δεκαετίες. Έχουν τεράστιες ελλείψεις σε μέσα, υποδομές και προσωπικό (έχουν να γίνουν νέες προσλήψεις πάνω από 15 χρόνια) και ελάχιστη χρηματοδότηση και αυτά διεκδικούμε και σήμερα, ώστε να αποτρέψουμε η κυβέρνηση να έρ-

θει και να τα εκχωρήσει οριστικά ως «ώριμο φρούτο» στους ομίλους και τους ιδιώτες.

Έχετε αποφασίσει να κινητοποιηθείτε από κοινού 7 ομοσπονδίες για πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των ιδιωτικοποιήσεων. Πιστεύεις ότι αυτού του τύπου οι συνεργασίες είναι ωφέλιμες για συγκεκριμένες μάχες, αλλά και για το εργατικό κίνημα συνολικότερα; Κάθε συνεργασία, με προϋπόθεση την διαμόρφωση ενός συνεκτικού πλαισίου αιτημάτων, που στοχεύει τον πραγματικό αντίπαλο, τις κυβερνήσεις τους μονοπωλιακούς ομίλους και το κράτος τους, είναι ωφέλιμες και για συγκεκριμένες μάχες αλλά και γενικότερα. Η ζωή όμως, είναι η μόνη που μπορεί να επιβεβαιώσει και το επίπεδο ωριμότητας του συνδικαλιστικού κινήματος σε αυτή την αγωνιστική κατεύθυνση. Εμείς ως ΟΣΕΑΔΕ μαζί με τα πρωτοβάθμια που εκπροσωπούμε, είμαστε εδώ και σήμερα και κάθε φορά που οι παραπάνω προϋποθέσεις θα διαμορφώνονται, μέχρι να κατακτήσουμε το στόχο, για μια ζωή σύμφωνα με το μπόι των εργαζόμενων και των διευρυνόμενων αναγκών μας.

υγεια

9 δεκεμβρη 2020

Εμβόλια κορονοϊού

Ανταγωνισμοί, κερδοσκοπία και πολιτική εκμετάλλευση Του Σπύρου Αντωνίου

λόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί μια ανελέητη κούρσα ανταγωνισμών, κερδοσκοπίας και πολιτικής εκμετάλλευσης γύρω από την κυκλοφορία των εμβολίων κατά του κορωνοϊού, ενώ ο αριθμός θανάτων, διασωληνωμένων και κρουσμάτων καλπάζει.

Ανταγωνισμοί

Ο οικονομικός και γεωπολιτικός ανταγωνισμός για την διάθεση του εμβολίου κατά του Covid-19, καθώς ολοκληρώνονται οι δοκιμές της τρίτης φάσης διάφορων εταιρικών σχημάτων, έχει φτάσει σε σημείο παροξυσμού. Η έρευνα και παραγωγή των διαφορετικών εμβολίων σε ρυθμούς πρωτοφανείς και τα αναπάντητα ερωτηματικά, αποτελούν το φόντο πίσω από το επικοινωνιακό «πανηγύρι» που στήνουν όλες οι κυβερνήσεις. Αυτές που μας άφησαν απροστάτευτους απέναντι στον ιό και τώρα ποντάρουν την πολιτική τους επιβίωση, στον μαζικό εμβολιασμό. Στη μάχη της «πρωτιάς» για χρήμα και πολιτική υπεραξία, η Βρετανία παρέλαβε ήδη τις πρώτες δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech. Το συγκεκριμένο εμβόλιο έλαβε άδεια έκτακτης ανάγκης από τις βρετανικές ρυθμιστικές αρχές. Η ίδια εταιρική σύμπραξη αναμένει ανάλογες θετικές απαντήσεις από τις αντίστοιχες αρχές των ΗΠΑ (FDA) στις 10/12 και της ΕΕ (EMA) στις 29/12. Πάνω από 90% αποτελεσματικότητα έχουν ανακοινώσει επίσης η αμερικανική «Moderna» και η Ρωσία για το «Sputnik V», που ήδη χορηγείται σε νοκομεία της Μόσχας, ενώ και μια σειρά αντίστοιχα εμβόλια αναμένεται να εγκριθούν μεσοπρόθεσμα. Με την προϋπόθεση ότι τα εμβόλια αυτά θα πιστοποιηθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες ως ασφαλή, προστίθεται ένα σημαντικό όπλο στη μάχη κατά της πανδημίας. Τα εμβόλια όμως, όπως σημειώνει ο ΠΟΥ, δεν θα αφανήσουν τη νόσο. Οι ιικές ασθένειες δεν εξαφανίζονται με ένα εμβόλιο. Όπως τα βακτήρια αναπτύσσουν αντίσταση στα αντιβιοτικά, οι ιοί μπορούν να εξελιχθούν και

να γίνουν πιο ανθεκτικοί στα εμβόλια. Και αυτό είναι μια υπογράμμιση, την οποία αποσιωπούν σκόπιμα οι απανταχού κυβερνώντες που παρουσιάζουν το εμβόλιο ως πανάκεια, με σκοπό να κρύψουν τις εγκληματικές τους ευθύνες για τη μη ενίσχυση των δημόσιων συστημάτων Υγείας. Πρώτοι και καλύτεροι στο «εμπόριο ελπίδας» ο Μητσοτάκης και ο ανεκδιήγητος υπουργός Υγείας Β.

Λόγω της επείγουσας κατάστασης, τα δεδομένα των εμβολίων έχουν παρουσιαστεί περισσότερο σε δελτία τύπου και σε συνεντεύξεις, παρά σε επιστημονικές δημοσιεύσεις και σε ιατρικά περιοδικά. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αντιεπιστημονική προπαγάνδα του κινήματος κατά των εμβολίων και λοιπών συνωμοσιολόγων, εντείνουν το δισταγμό του παγκόσμιου

Οι περισσότεροι κάτοικοι στις φτωχές χώρες βέβαια, δεν θα έχουν ποτέ την οικονομική δυνατότητα να εμβολιαστούν. Για αυτούς, ο κορονοϊός (και οι άλλες ασθένειες) θα παραμείνουν μια ατελείωτη πανδημία. Κικίλιας, που παρουσιάζει μακέτες για το πρόγραμμα εμβολιασμού, χωρίς καν η Ελλάδα να έχει παραλάβει έστω μια δόση εμβολίου. Αντί για προσλήψεις γιατρών, νοσηλευτικού προσωπικού και εξοπλισμό των νοσοκομείων, η κυβέρνηση μας καλεί να κάνουμε υπομονή -χωρίς διεκδικήσεις, δουλειά, ελεύθερες μετακινήσεις, πολιτισμό και ψυχαγωγία- μέχρι την έλευση του εμβολίου, εφόσον αυτή έκανε «ότι περνάει από το χέρι της».

Ασφάλεια Είναι εντυπωσιακό ότι κατασκευάστηκαν αποτελεσματικά εμβόλια και με νέες μεθόδους (mRNA) σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα για ένα νέο ιό, του οποίου το γονιδίωμα μελετήθηκε λιγότερο από ένα χρόνο πριν. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί προβληματισμοί για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων στις ευπαθείς ομάδες, όπως και το κατά πόσο αυτά προφυλάσσουν από τη σοβαρή λοίμωξη και τις επιπλοκές του Cοvid-19. Επίσης ασαφές είναι αν τα εμβόλια εμποδίζουν τη μετάδοση του ιού από τους εμβολιασμένους ανθρώπους στους υπόλοιπους ή απλώς θα μειώνουν τα συμπτώματα μετά τη λοίμωξη, ενώ προς επιβεβαίωση είναι πόσο θα διαρκεί η προστατευτική ανοσία.

πληθυσμού να εμβολιαστεί. Η διακίνηση και αποθήκευση των εμβολίων από τις πύλες των εργοστασίων μέχρι τα κέντρα εμβολιασμου, αποτελεί μία ακόμα κρίσιμη παράμετρο. Για παράδειγμα το εμβόλιο της Οξφόρδης σε συνεργασία με την φαρμακευτική AstraZeneca, αποθηκεύεται στους -20oC, σε αντίθεση με το εμβόλιο της Pfizer/ BioNTech, που μπορεί να θεωρείται πιο δραστικό, αλλά αποθηκεύεται σε θερμοκρασίες κάτω των -70oC. Επιπλέον, οι χαμηλές θερμοκρασίες αποθήκευσης, είναι δύσκολο να εξασφαλιστούν σε περιοχές που δεν υπάρχει ηλεκτρισμός. Σε μέρη της Υποσαχάριας Αφρικής μόλις το 28% των ιατρικών εγκαταστάσεων υπολογίζεται πως έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστη ηλεκτρική ενέργεια.

Ανισότητες Η G20, πρόσφατα, υποσχέθηκε να καταβάλει «κάθε δυνατή προσπάθεια» για να εξασφαλίσει τη δίκαιη διανομή των εμβολίων κατά του Covid-19 σε όλο τον κόσμο. Βέβαια κάτι τέτοιο μοιάζει με ευχολόγιο απο τη στιγμή που ένα παγκόσμιο κοινωνικό αγαθό, όπως το εμβόλιο, έχει μετατραπεί σε ιδιοκτησία φαρμακευτικών εταιρειών, δηλαδή σε ένα εμπόρευμα προς πώληση. Οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες δεν έχουν προς το παρόν παρά τις 1,6 δισ. δόσεις που εξασφάλισε για

αυτές το πρόγραμμα «Covax» του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Οι πλούσιες χώρες, από την άλλη, διατηρούν το δικαίωμα να διαθέσουν δωρεάν ή επί πληρωμή τις δόσεις που θα τους περισσέψουν. Οι περισσότερες από αυτές συμμετέχουν εξάλλου στο πρόγραμμα «Covax» (με εξαίρεση τις ΗΠΑ). Η ΕΕ έχει προαγοράσει έναν απίστευτο αριθμό εμβολίων. Σύμφωνα με το Politico, η ΕΕ έχει συνάψει συμβόλαια προμήθειας με 6 εταιρείες για να φτάσει σχεδόν στα 2 δισεκατομμύρια δόσεις, δηλαδή δόσεις 4 φορές πάνω από τον πληθυσμό της(!). Οι προπαραγγελίες όμως, δεν σημαίνουν και σύντομη συλλογική ανοσία. Η Pfizer/BioNTech, έχουν ανακοινώσει πως η δυνατότητα παραγωγής περιορίζεται στις 50 εκατ. δόσεις αυτόν τον χρόνο, ενώ άλλες 1,3 δισ. δόσεις θα παραχθούν έως το τέλος του 2021, σε έναν παγκόσμιο πληθυσμό 8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Με άλλα λόγια, θα χρειαστεί καιρός για να φτάσει το εμβόλιο παντού στον «αναπτυγμένο» κόσμο. Οι περισσότεροι κάτοικοι στις φτωχές χώρες βέβαια, δεν θα έχουν ποτέ την οικονομική δυνατότητα να εμβολιαστούν. Για αυτούς, ο κορωνοϊός (και οι άλλες ασθένειες) θα παραμείνουν μια ατελείωτη πανδημία.

Κόστος Οι μαζικές αγορές εμβολίων θα κοστίσουν δεκάδες δισ. ευρώ στους κρατικούς προϋπολογισμούς, δηλαδή σε όλους εμάς μέσω της φορολογίας και των περικοπών κοινωνικών δαπανών, παρά το γεγονός ότι τα εμβόλια δεν θα υπήρχαν χωρίς τις επενδύσεις του δημόσιου τομέα και τη γενναία χρηματοδότηση των ερευνών από τις κυβερνήσεις (βλ. άρθρο του Μάικλ Ρόμπερτς, σελ.32). Μπροστά στα εκατομμύρια θανάτους από επιπλοκές του covid-19, ο αχαλίνωτος φαρμακευτικός και κρατικός ανταγωνισμός, εμποδίζει τον παγκόσμιο συντονισμό για την παραγωγή και διάθεση αποτελεσματικών εμβολίων, σε επαρκείς ποσότητες, προς όφελος της ανθρωπότητας. Ακόμα μια σοβαρή απόδειξη για να συνειδητοποιήσουμε ότι για να εξαλείψουμε τις πανδημίες, χρειάζεται να τελειώνουμε με το βαθιά άρρωστο σύστημα του κέρδους.

υγεια

9 δεκεμβρη 2020

Με νέες κινητοποιήσεις απαντάνε στην κυβέρνηση οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία

Δεν είμαστε αναλώσιμοι-ες Των Αντώνη Καραβά και Ευτυχίας Χαμόδρακα, γιατρών του ΕΣΥ

Eλλάδα ξεκίνησε με ένα πλεονέκτημα τον δεύτερο γύρο-κύμα της πανδημίας γιατί δόθηκε ένα πολύτιμο χρονικό διάστημα από τον λαό που τήρησε “ευλαβικά” τις προτάσεις των ειδικών, με μεγάλο κόστος και μηδένισε σχεδόν, τα κρούσματα της covid. Οταν ο ΠΟΥ έκρουε τον κώδωνα για την ανάγκη ενίσχυσης του Δημοσίου Συστήματος Υγείας η στάση της κυβέρνησης δεν ήταν παρά αδιαφορία . Ξεκίνησε λοιπόν μια κούρσα για την ανάκτηση του κύρους της πληγείσας αγόρας με το άνοιγμα του τουρισμού με ΜΟΝΟ δειγματοληπτικά τεστ, με άνοιγμα των σχολείων με 25 μαθητρές ανά τάξη, με τα ΜΜΜ καθημερινά ασφυκτικά γεμάτα και τους εργασιακούς χώρους να λειτουργούν χωρίς τα προβλεπόμενα μετρα ασφαλείας και την κυβέρνηση να αγνοεί παντελώς της Ενώσεις Υγειονομικών που σχεδόν εμμονικά έθεταν τα θέματα, λόγω υγειονομκού κινδύνου. Από τις 24/11 λοιπόν ο αριθμός θανάτων ειναι κατά μέσο όρο 95-100/μέρα, με τον αριθμό των διασωληνωμένων κατά μέσο όρο να είναι σταθερά 600. Στα νοσοκομεία της Β. Ελλαδας η κατασταση είναι τραγική με τους Υπεύθυνους Μονάδων COVID να κάνουν έκκληση για την ανάγκη εξειδικευμένου –εκπαιδευμένου προσωπικού και την ανάγκη λειτουργίας πολλαπλών κλινών ΜΕΘ. Πεντε ημέρες νωρίτερα ο Υπουργός Υγείας προσέφερε διπλό μισθό σαν αντάλλαγμα για όσους ιατρούς ΕΣΥ «εθελοντικά» μετακινηθούν στην Β. Ελλάδα! Πού χρειάζεται γιατρούς στη Βόρεια Ελλάδα; Στις Σέρρες; «Το νοσοκομείο δουλεύει άψογα» δήλωνε ο Διοικητής του Νοσοκομείου μόλις πριν λίγες μέρες! «Είναι ανακρίβειες οι καταγγελίες της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Σερρών» έλεγε ο Αντιπεριφερειάρχης! Στη Δράμα; Μα «το νοσοκομείο δεν έχει πρόβλημα» δήλωνε πριν από λίγες μέρες ο κύριος Κικίλιας. Και για να έχουμε καλό ερώτημα. Γιατί ζητάει να πάνε γιατροί

Κυβέρνηση και Υπουργείο Υγείας έχουν εγκληματικές ευθύνες. Ακόμα και τώρα εφαρμόζουν απαρέγκλιτα την πολιτική της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης που έχει οδηγήσει στα σημερινά τραγικά αδιέξοδα. στη Βόρεια Ελλάδα; Αφού όσα καταγγέλλει μία «μειοψηφία συνδικαλιστών» γιατρών για τις τραγικές ελλείψεις είναι fake news και το σύστημα υγείας είναι θωρακισμένο. Όσο για την εθελοντική προσφορά, ανάμεσα στους συναδέλφους που ανέφερε τα ονόματά τους ο Υπουργός Υγείας ότι πάνε «εθελοντικά», υπάρχουν συνάδελφοι που ούτε είχαν απαντήσει στις προτάσεις που τους έγιναν ή ακόμα χειρότερα δεν το γνώριζαν καν! Κυβέρνηση και Υπουργείο Υγείας έχουν εγκληματικές ευθύνες. Ακόμα και τώρα εφαρμόζουν απαρέγκλιτα την πολιτική της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης που έχει οδηγήσει στα σημερινά τραγικά αδιέξοδα, με «λύσεις» που κάθε άλλο παρά λύνουν, αντίθετα δημιουργούν επιπλέον ζητήματα στα Νοσοκομεία περιφερειών, που θεωρητικά δεν είναι στο κόκκινο και ήδη λειτουργούν με αποδεκατισμένο και εξου-

θενωμένο προσωπικό. Μην ξεχνάμε ότι οι Υγειονομικοί εργάζονται με αναστολή αδειών από την αρχή της πανδημίας, με μία σύντομη διακοπή τους θερινούς μήνες . Ακόμα και τώρα δεν διστάζουν να εφαρμόζουν την πολιτική που θυσιάζει την υγεία και τη ζωή στο βωμό της υποτιθέμενης έλλειψης κονδυλίων-πόρων. Πασχίζει λοιπόν η κυβέρνηση να μη φανεί η εγκληματική άρνησή της, ακόμα και τώρα, να ενισχύσει το σύστημα με μόνιμο προσωπικό, με υποδομές και εξοπλισμό και να επιτάξει τον ιδιωτικό τομέα, χωρίς όρους, ώστε όλες οι υγειονομικές δομές, ο εξοπλισμός και το προσωπικό να ενταχθούν σε ενιαίο κρατικό σχεδιασμό. Και όλα αυτά ενώ έχουν προστεθεί στον κατάλογο των νοσούντων, αλλά δυστυχώς και των απωλειών πολλοί υγεονομικοί Δεν είναι μόνο οι 6 συνάδελφοι που χάσαμε από κορωνοϊό (2 νοσ.

Δράμας, 1 ΑΧΕΠΑ, 1 νοσ. Καβάλας, 1 προν. Μονάδα Αγιος Παντελεήμων, 1 νοσ. Καστοριας), έχουμε 10 διασωληνωμένους συναδέλφους που δίνουν τη μάχη για τη ζωή αυτή τη στιγμή στις ΜΕΘ. Και σε αυτή την κρίσιμη φάση, κατά την οποία οι υγειονομικοί μάχονται με ιδιαίτερη γενναιότητα, διακινδυνεύοντας την ίδια τους τη ζωή, καλούν σε απολογία οι διοικήσεις νοσοκομείων συναδέλφους που νοσούν, όπως στον Άγιο Σάββα, που κάλεσε ο διοικητής τους εργαζόμενους που νόσησαν με Covid σε ΕΔΕ για τη διερεύνηση τυχόν ευθυνών του προσωπικού, ωστόσο απαντήθηκε με μαζική κινητοποίηση στις 4/12 Έτσι λοιπόν, κάτω από πιέσεις ΜΕΤΑ και Παρεμβάσεων και με τις αποφάσεις των δύο σωματείων Αττικού και Αγ. Σάββα, η ΠΟΕΔΗΝ αποφάσισε κινητοποίηση την Πέμπτη 10/12, στις πύλες των νοσοκομείων, 8:00-10:00 το πρωί. Αντίστοιχη κινητοποίηση έχει αποφασίσει το Αττικό στις 9/12 με κέντρο τα ΒΑΕ. Είναι τώρα λοιπόν η κατάλληλη ώρα να αναδειχθούν και τα υπόλοιπα αιτήματά μας, αξιοποιώντας και την εμπειρία των προηγούμενων κινητοποιήσεων με τις συγκεντρώσεις στις πύλες των νοσοκομείων: • Μέτρα προστασίας της υγείας των υγειονομικών, μέτρα για τους εργαζόμενους που νοσούν ή είναι στην καραντίνα, ουσιαστική στήριξη του ΕΣΥ με χρηματοδότηση και ανάπτυξη νέων κλινών.. • Μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού• Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων με την μετατροπή των συμβάσεων σε αορίστου χρόνου. • Ένταξη των υγειονομικών στα ΒΑΕ, αύξηση και επέκταση του επιδόματος ανθυγιεινής εργασίας. • Κανένας διαχωρισμός στη χορήγηση του βοηθήματος ανάμεσα στους εργαζόμενους στην υγεία. Επιστροφή των δώρων Χριστουγέννων – Πάσχα – επιδόματος αδείας. Αποκατάσταση των αποδοχών που περικόπηκαν στην περίοδο των μνημονίων Τα πρωτοβάθμια σωματεία και οι ενώσεις των νοσοκομειακών γιατρών πρέπει να κινηθούν άμεσα για την οργάνωση της κινητοποίησης στις 10 Δεκέμβρη που θα εκφράσει την συσσωρευμένη οργή και την αγωνιστική διαθέση των υγειονομικών παντού! Μονο ο λαός θα σώσει τον λαό.

νεολαια

9 δεκεμβρη 2020

Αναμνήσεις και συμπεράσματα από

Ακόμη τους τρομάζει ο πολιτι Του Νικόλα Κολυτά

ώδεκα χρόνια μετά, ο Δεκέμβρης συνεχίζει να υπάρχει στη συλλογική μνήμη και κίνηση. Παρότι η κυβέρνηση έκανε μεγάλη προσπάθεια να τον στοχοποιήσει, να τον απονομιμοποιήσει και να τον καταστείλει, απέτυχε παταγωδώς. Χιλιάδες άνθρωποι τίμησαν τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο αλλά και την εξεγερσιακή σπίθα που άναψε η δολοφονία του, οργανώνοντας κινητοποιήσεις τόσο κεντρικά, όσο και τοπικά σε γειτονιές όλης της χώρας. Η πανδημία, το κατασταλτικό κράτος του Μητσοτάκη, καθώς και η ανάγκη της κοινωνίας να εκφραστεί ελεύθερα επανανοηματοδότησαν την επέτειο φέτος.

Καταστολή τότε και σήμερα

Μπορεί τα Εξάρχεια να θύμιζαν μια αστυνομοκρατούμενη ζώνη, μπορεί οι κάθε λογής «ρόμποκοπ» να δρούσαν ανεξέλεγκτα, μπορεί το σημείο της δολοφονίας να ήταν αποκλεισμένο, μπορεί τα ελικόπτερα να πετούσαν διαρκώς πάνω από τα σπίτια στο κέντρο, όμως τίποτα απ’ όλα τα παραπάνω δεν κατάφερε να σβήσει και να σιγήσει τη φετινή 6η Δεκέμβρη. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Χρυσοχοΐδης εκτέθηκε ανεπανόρθωτα προσάγοντας και συλλαμβάνοντας δικηγόρους εν ώρα εργασίας (κάποιοι από αυτούς ήταν και συνήγοροι στη δίκη της ΧΑ), συνδικαλι-

στές, εργαζόμενους σε νοσοκομεία, φοιτητές, μαθητές, δημοτικούς και κοινοτικούς συμβούλους, δημοσιογράφους, μέλη πολιτικών οργανώσεων, απλούς περαστικούς. Ο μόνος που κυκλοφορούσε ανενόχλητα εκείνη την ημέρα στη χώρα πρέπει να ήταν ο Χρήστος Παππάς. Όλοι οι υπόλοιποι ήταν ύποπτοι. Παρόλα αυτά, η απαγόρευση των συναθροίσεων και το κλίμα τρομοκρατίας δεν πέρασε. Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όπως και οι προκάτοχοί της, θέλει να σβήσει από το χάρτη τον πολιτικό Δεκέμβρη και να κρατήσει μόνο φαντασμαγορικές συγκρουσιακές εικόνες που φέρνουν τηλεθέαση στα ακριβοπληρωμένα με κρατικό χρήμα κανάλια και κρατάνε τον κόσμο αμέτοχο και θεατή στο σπίτι του. Ναι, ο Δεκέμβρης δεν ήταν μνημόσυνο. Μεγάλο κομμάτι του ήταν η σύγκρουση με τις δυνάμεις καταστολής, και μάλιστα όχι ως πρακτική συγκεκριμένου χώρου, αλλά μιας ολόκληρης κοινωνίας που έβραζε από οργή. Όμως όποιος ταυτίζει το Δεκέμβρη μόνο με την αντιπαράθεση με τις δυνάμεις καταστολής χάνει τη μεγάλη εικόνα. Χάνει το πολιτικό υπόβαθρο της μάχης του Δεκέμβρη και υποτιμά το ίδιο το κοινωνικό υποκείμενο που αποτέλεσε το σώμα του.

Πολιτική ουσία

Το 2008 οι μαθητές που κατηγορούνταν ως αδιάφοροι και «γενιά του καναπέ», οι φοιτητές που έβλεπαν ένα μέλλον χω-

ρίς προοπτική στα «700 ευρώ», οι νέοι εργαζόμενοι που έρχονταν αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας και της επισφαλούς εργασίας, οι μεγαλύτεροι που έβλεπαν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές να σαρώνουν τα εισοδήματά τους την ώρα που το ένα σκάνδαλο ξεσπούσε μετά το άλλο, ήταν εκείνοι που δεν είχαν απλώς μανία ενάντια στους μπάτσους, αλλά ανάγκη να ζήσουν αλλιώς. Το καμένο δέντρο στο Σύνταγμα δεν ήταν απλώς πυρομανία, ήταν η εικονική αποδόμηση της επίπλαστης ευημερίας και χαζοχαρουμενιάς που πλάσαρε τότε ο Κακλαμάνης, ακόμη και μετά τη δολοφονία ενός 15χρονου μαθητή. Κάνουν μεγάλη προσπάθεια να σβήσουν από τη μνήμη τις πολύχρωμες πορείες των μαθητών, τους ακτιβισμούς, την εισβολή στην ΕΡΤ, τα δρώμενα έξω από τη Λυρική, τους χιλιάδες που πλημμύρισαν όλες τις πόλεις, τη μαζική πολιτικοποίηση μιας ολόκληρης γενιάς, και να ταυτίσουν το Δεκέμβρη απλώς με μπάχαλα και ζημιές. Υπάρχει όμως λόγος που ο Δεκέμβρης έχει μείνει πολλές φορές εκτεθειμένος στις επιθέσεις του συστήματος. Τόσο η Αριστερά, όσο και ο αναρχικός χώρος, σε μεγάλο βαθμό υποτιμούν το πολιτικό του νόημα. Όλοι συμφωνούμε ότι ο Δεκέμβρης δεν ήταν απάντηση αλλά ερώτηση. Αν δεν επιχειρήσουμε όμως να απαντήσουμε πολιτικά τα ερωτήματα που έθεσε στην κοινωνική αρένα, τότε μένουμε στο μέσο της διαδρομής.

Δεν προχωράμε. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Δεκέμβρης ούτε έχασε αλλά ούτε και νίκησε το 2008. Έμεινε στη μέση. Δημιούργησε το ερώτημα, το οποίο όμως αν δεν προσπαθήσει να απαντήσει σε συνθήκες πολιτικής κρίσης και κυβερνητικού αυταρχισμού η οργανωμένη Αριστερά τότε απλώς χάνεται στο χρόνο. Αυτό φάνηκε και στα όρια του ίδιου του Δεκέμβρη. Γιατί όντως το 2008 το αυθόρμητο έπαιξε σημαντικό ρόλο, χωρίς όμως τη στήριξη των κινητοποιήσεων στη δημόσια συζήτηση από φοιτητικούς συλλόγους, μαθητικές καταλήψεις, οργανώσεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και τον τότε ΣΥΡΙΖΑ (που δε θυμίζει προφανώς σε τίποτα τον σημερινό), ενδεχομένως ο Καραμανλής να είχε πιο λυμένα χέρια και να άκουγε και εισηγήσεις όπως του Στέφανου Μάνου που ήθελαν να βγάλουν το στρατό

«Αναγκαία συνθ Του Ζάχου Χριστοδουλόπουλου, μέλους Αναμέτρησης, ομάδας κομμουνιστών-στριων

τον αστικό τύπο και στα κανάλια η φετινή 6η Δεκέμβρη πέρασε, με λιγοστές εξαιρέσεις, στο περιθώριο. Με σχεδόν μηχανικό-αδιάφορο τρόπο η “ενημέρωση” κατέληξε ότι πραγματοποιήθηκαν 374 προσαγωγές και 135 συλλήψεις, για να ακολουθήσουν γρήγορα άλλα , λιγότερο “επικίνδυνα” νέα. Για αυτούς και αυτές όμως που προσπάθησαν να αμφισβητήσουν και να αναμετρηθούν με το σύγχρονο ολοκληρωτισμό, που δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει τις πρακτικές που εφάρμοζαν και εφαρμόζουν δικτατορίες, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Η κυβέρνηση “αποφάσισε και διέταξε” να κυκλοφορούν στην πόλη, μόνο οι δυνάμεις καταστολής. Τραγική και αποκρουστική εικόνα, να υπάρχουν στον τόπο δολοφονίας του 15χρονου αναρχικού μαθητή Αλέξη Γρηγορόπουλου μόνο ο “στρατός κατοχής” από ΜΑΤ-ΔΡΑΣΗ-ΔΙΑΣ και να απαγορεύονται όχι μόνο οι συγκεντρώσεις σε αγωνιστές και αγωνίστριες του κινήματος αλλά και η πρόσβαση σε περαστικούς για να αφήσουν έστω ένα λουλούδι. Η χρησιμοποίηση της πανδημίας ως δικαιολογία για το αντιδραστικό πογκρόμ μόνο οργή προκαλεί στη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας. Αφού πρώτα η κυβέρνηση της ΝΔ δι-

νεολαια

9 δεκεμβρη 2020

ό την εξέγερση του δεκέμβρη του ‘08

ικός Δεκέμβρης στο δρόμο για να τελειώσει άμεσα η ιστορία. Χωρίς να θέλουμε να γίνουμε εκ των υστέρων προφήτες, πρέπει να δούμε και τις δυνατότητες που είχε ο Δεκέμβρης, το πού θα μπορούσε να φτάσει και να πάει ένα βήμα παρακάτω. Για παράδειγμα η πιο ενεργή εμπλοκή του εργατικού κινήματος εκείνες τις ημέρες ενδεχομένως να είχε δώσει άλλη εξέλιξη στη βαρύτητα των γεγονότων. Όμως σε αυτό δεν ευθύνεται ο Δεκέμβρης ως τέτοιος αλλά το τι σχέση πρέπει να έχει το αυθόρμητο με το οργανωμένο και το ανάποδο, με όρους αριστερής αντίληψης.

Το νήμα του Δεκέμβρη σήμερα

Συνεπώς, ο Δεκέμβρης δεν ήταν μόνο οδομαχίες περιμετρικά του πολυτεχνείου, αλλά πολύ περισσότερα. Αυτά τα περισσότερα, καλούμαστε σήμερα να τα κάνουμε ακόμη πιο πολλά, και μάλι-

στα χωρίς μαζικό πολιτικό υποκείμενο και ενισχυμένο το αστικό μπλοκ, που με το πρόσχημα της πανδημίας θωρακίζεται ακόμη περισσότερο και επιτίθεται σε κατακτήσεις δεκαετιών. Σήμερα, είμαστε ξανά αντιμέτωποι με τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η γενιά του 2008 και μάλιστα σε πολλαπλάσιο βαθμό. Η νεολαία και η εργατική ταξή είναι ξανά αντιμέτωπες με την εντατικοποίηση, τη φτώχεια και την ανεργία. Οι μετανάστες, που ήταν επίσης πολύ σημαντικό κομμάτι των κινητοποιήσεων το 2008, βρίσκονται αντιμέτωποι με τον θεσμικό και παρακρατικό ρατσισμό, η αστυνομική αυθαιρεσία αγγίζει το κόκκινο και σε όλα αυτά έχει προστεθεί και η τερατώδης συνθήκη της πανδημίας. Αν πριν το 2008 πολλοί κοινωνικοί επιστήμονες και πολιτικοί αναλυτές διέβλεπαν ότι κάτι θα ερχόταν σε επίπεδο κοινωνικού ξεσπάσματος, πραγματικά

σήμερα αναρωτιόμαστε το τι μπορεί να κρύβεται μέσα σε όλο αυτό που ζούμε. Ο ρόλος της Αριστεράς όμως δεν είναι απλώς αυτός της αναμονής, αλλά της σύνδεσης με τα προβλήματα του κόσμου, της οργάνωσης των αγώνων ακόμη και σε συνθήκες εγκλεισμού αλλά και της οικοδόμησης του πολιτικού υποκειμένου που θα εκφράζει όλους/ ες εκείνους/ες που σήμερα αισθάνονται ξεχασμένοι και αδύναμοι, όπως όλοι εκείνοι που ένιωθαν το ίδιο τις παραμονές του Δεκέμβρη του 2008. Αυτό φοβάται ο Μητσοτάκης και γι’ αυτό κάνει όλη αυτή την επίδειξη αστυνομικής δύναμης και πυγμής. Όμως όποιος υπολογίζει για την κοινωνία χωρίς την κοινωνία, προφανώς δεν έμαθε τίποτα από το Δεκέμβρη. Και γι’ αυτό είναι καταδικασμένος στην αποτυχία. Αρκεί να κρατηθεί η σπίθα των αγώνων και των αντιστάσεων ζωντανή.

θήκη για την διασφάλιση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων» έλυσε τα νοσοκομεία με αποτέλεσμα καθημερινές εκατόμβες νεκρών, αφού άφησε ανοχύρωτα τα σχολεία στην πανδημία εντείνοντας τους ταξικούς φραγμούς με το φιάσκο της τηλεκπαίδευσης στερώντας την δυνατότητα πρόσβασης στην εκπαιδευτική διαδικασία σε χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες από λαϊκές οικογένειες, τώρα βάζει στο στόχαστρο στοιχειώδεις δημοκρατικές ελευθερίες. Προσπαθούν να προλάβουν τις εκρήξεις που ήδη ξεσπούν σε πολλές χώρες στο εξωτερικό. Οι συγκρούσεις στη Γαλλία ενάντια στην αστυνομική βία και στην νομοθετική νομιμοποίηση της από την κυβέρνηση Μακρόν, το μεγαλειώδες κίνημα στην Πολωνία ενάντια στην απαγόρευση των αμβλώσεων, οι μαχητικές κινητοποιήσεις διαρκείας του Black Lives Matter στις Η.Π.Α δημιουργούν μεγάλη ανησυχία στις αστικές κυβερνήσεις. Γι’ αυτό και ο Δεκέμβρης σήμερα τους φοβίζει πολύ περισσότερο. Θέλουν να σβήσουν τη μνήμη της μεγάλης εξέγερσης του 2008. Γιατί ήταν η πρώτη εξέγερση στο έδαφος της κρίσης που λειτούργησε σαν θρυαλλίδα για ότι ακολούθησε μετά τόσο στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές χώρες. Ο χαιρετισμός του υποδιοικητή Μάρκος των Ζαπατίστας ακόμα συγκλονίζει: «Συντρόφισσα, σύντροφε. Εξεγερμένη Ελλάδα. Εμείς οι πιο μικροί από αυτή τη γωνιά του κόσμου σε χαιρετάμε. Δέξου τον σεβασμό και τον θαυμασμό μας γι’ αυτό που σκέφτεσαι και κάνεις. Από μακριά μαθαίνουμε από σένα.

Ευχαριστούμε». Ο Δεκέμβρης απέδειξε ότι απέναντι στην κρατική καταστολή και τις δολοφονίες αγωνιστών, η εξέγερση είναι η μόνη δυνατή απάντηση. Δεν είναι μόνο χρέος και υπόσχεση απέναντι στους νεκρούς αλλά αναγκαία συνθήκη για την διασφάλιση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων. Οι πολύμορφες συγκρουσιακές πρακτικές, έγιναν επικίνδυνες και αποτελεσματικές γατί ήταν απαίτηση του κινήματος και αποτέλεσαν κτήμα του. Οι καταλήψεις Πανεπιστημιακών χώρων και η μετατροπή τους σε κέντρα αγώνα (στην Αθήνα στο Πολυτεχνείο, στη Νομική και στην ΑΣΟΕΕ αλλά και σε πολλές άλλες πόλεις) και οι καταλήψεις στα σχολεία όλης της χώρας τις επόμενες μέρες έδρασαν καταλυτικά

για την μαζικοποίηση και την διάρκεια του κινήματος. Η αγωνιστική ενότητα ντόπιων και μεταναστών πρώτη φορά πήρε σάρκα και οστά και ανέδειξε τις πραγματικές δυνατότητες να σπάσουν οι αποκλεισμοί. Η επίθεση των Ρομά στο Αστυνομικό Τμήμα Ζεφυρίου, οι συγκρούσεις στα γήπεδα, η μαζική συμμετοχή μαθητών, φοιτητών, εργαζομένων στις διαδηλώσεις και στις καταλήψεις ήταν δείγματα του βάθους και της σημασίας των εξεγερτικών γεγονότων του Δεκέμβρη. Η λαϊκή αντιβία διέλυσε στους δρόμους οποιαδήποτε προσπάθεια καταστολής αναγκάζοντας τα ΜΑΤ σε άτακτη υποχώρηση. Οι πολιτικές παρακαταθήκες της εξέγερσης αναμφίβολα έχουν τεράστια σημασία, όπως και τα συμπεράσματα.

Ο Δεκέμβρης αποκάλυψε την αποτυχία της ρεφορμιστικής αριστεράς και την φοβικότητα της. Μπροστά σε μεγάλης κλίμακας εξεγερτικά γεγονότα καταλήγει να δίνει πάντα δηλώσεις νομιμοφροσύνης. Έδειξε όμως τα όρια και τις αδυναμίες της επαναστατικής αριστεράς να συνειδητοποιήσει την σημασία και το μέγεθος της εξέγερσης και τον απόηχο της που έφτασε μέχρι τις αντιμνημονιακές κινητοποιήσεις του 2010-2012. Μετά από 12 χρόνια η απελευθερωτική διέξοδος του Δεκέμβρη δίνει κουράγιο στους καταπιεσμένους, γίνεται έναυσμα για νέες μάχες, δημιουργώντας φόβο στους κυρίαρχους. Οι μέρες που έρχονται σίγουρα θα έχουν κάτι από την φωτιά του.

νεολαία

9 δεκεμβρη 2020

Αναμνήσεις και συμπεράσματα από την εξέγερση του δεκέμβρη του ‘08

Έχουμε την οργή 100.000 ελλήνων φοιτητών* Του Χρήστου Μπέλμπα,

τότε μεταπτυχιακού φοιτητή, νέου εργαζόμενου, μέλους της ΑΡΑΝ

νύχτα της 6ης του Δεκέμβρη 2008, έμελε να σημαδέψει την νεολαία των 00s -10s. Η δολοφονία του νεαρού 15χρονου μαθητή, Αλέξη Γρηγορόπουλου που με την παρέα του έπινε μια «περιπτερόμπυρα» στα Εξάρχεια από τον αστυνομικό Ε. Κορκονέα αποτέλεσε την θρυαλλίδα για μια ολόκληρη γενιά νεολαίας όπου οργισμένη, τις επόμενες μέρες βγήκε στον δρόμο, έκλεισε σχολεία και σχολές, έβγαλε τις συλλογικές αγωνίες του μέλλοντος, στοχοποίησε τις δυνάμεις καταστολής, αναζήτησε την δικαίωση. Ποιοι γέννησαν τον Δεκέμβρη; Τον Δεκέμβρη τον έκανε η νεολαία που γεννήθηκε από τα μέσα της δεκαετίας του 80 έως τα μέσα της δεκαετίας του 90. Κοινωνικά, με όρους γενιάς ήταν νέοι και νέες οι οποίοι γεννήθηκαν και έζησαν μέσα στην Ελλάδα καταρχήν του

εκσυγχρονισμού κι αργότερα της επέλασης του νεοφιλελευθερισμού. Επομένως ήταν παιδιά μιας εποχής που από τότε φαινόταν ότι η κυρίαρχη αφήγηση απειλούσε η προοπτική της να είναι χειρότερη απ ’αυτή την γονιών της. Το ‘δεν θα γίνουμε η γενιά των 700 ευρώ’ προφανώς ερχόταν σε ένα βαθμό και από την κίνηση της νεολαίας διεθνώς πχ, κινητοποιήσεις στην Γαλλία ενάντια στο ν.σχέδιο για το σύμφωνο πρώτης απασχόλησης είχε όμως και την οσμή αυτής της «αλλαγής καθεστώτος» που ερχόταν σαν διαχείριση στην χώρα μας με τα μνημόνια. Η νεοαλαιίστικη έκρηξη του Δεκέμβρη του 2008 βρίσκεται στην καρδιά μιας κατά βάση κινηματικής εξαετίας για την χώρα μας. Αποτελεί συνέχεια των φοιτητικών κινητοποιήσεων της περιόδου 2006 – 2007 απέναντι στον νόμο - πλαίσιο και την αναθεώρηση του Συντάγματος παρόλο που ο Δεκέμβρης του 2008 άγγιξε το σύνολο της νεολαίας. Ο δρόμος εκείνες τις μέρες κατακλύζονταν όχι μόνο από φοιτητές αλλά από χιλιάδες μαθητές των γυμνασίων και των λυκείων ακόμα και νέους ερ-

γαζόμενους. Ταυτόχρονα τα κοινωνικά υλικά του Δεκέμβρη τα βρίσκουμε και στις πορείες, στις απεργίες, στις πλατείες, των πρώτων μνημονιακών χρόνων. Πολιτικά, τα παιδιά που ήταν στην ευθύνη των πραγμάτων τότε, αφενός έρχονται «ψημένα» από τις πολιτικές διαδικασίες του ’06-’07 από την άλλη δεν είχαν το φορτίο της ήττας που καταγράφηκε διεθνώς για την Αριστερά και τις κοινωνίες στα τέλη της δεκαετίας του ’80.Η νεολαιίστικη έκρηξη του ’08 εκ των πραγμάτων έθεσε αναβαθμισμένα πολιτικά ερωτήματα τα οποία αφενός συγκρότησαν καλύτερα την ριζοσπαστική/αντικαπιταλιστική Αριστερά στην χώρα μας και όπου η αναζήτηση των απαντήσεων σε αυτά ακόμα και σήμερα αποτελεί ζητούμενο. Έμελε να είναι η γενιά που βρέθηκε στο «μάτι του κυκλώνα» λίγα χρόνια μετά, όπου η ανεργία και οι ελαστικές μορφές εργασίας ανατινάχθηκαν , το δημοσιονομικό κελί και το καθεστώς κηδεμονίας της αποφάσεων της ΕΕ απλώθηκε στην χώρα. Ένα κομμάτι της έγινε οικονομικός μετανάστης ένα άλλο έμεινε για να παλέψει.

Η γενιά αυτή έδωσε λοιπόν την μάχη της και ηττήθηκε σαν κομμάτι της ευρύτερης ήττας στην ελληνική κοινωνία του 2015. Παρόλα όσα, το σύνθημα του Δεκεμβρη του ‘08 «στις τράπεζες λεφτά στην νεολαία σφαίρες» όσο κι αν έρχεται πλέον από 12 χρόνια πριν, τόσο φαντάζει επίκαιρο σήμερα. Όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη αντιμετωπίζει την κρίση που γέννησε η διαχείριση της πανδημίας του covid με το δόγμα «κόβουμε χρήμα για τις τράπεζες και την ελίτ στοχοποιώντας την νεολαία ως υπερμεταδότη του ιού βρίσκοντας αφορμή για να κάνουμε πογκρόμ στα θεμελιωμένα στο Σύνταγμα δημοκρατικά δικαιώματα» σίγουρα η ουσία του συνθήματος που γράφτηκε μερικές σειρές παραπάνω παραμένει επίκαιρη περιμένοντας τους επόμενους νεολαίους/ες που με όρους γενιάς σε αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες, με τον δικό τους τρόπο, τα συνθήματα και τις πρακτικές θα σηκώσουν το γάντι της κοινωνικής διεκδίκησης για να οικοδομήσουν το μέλλον που τους αξίζει. * Στίχος από ισπανικό τραγούδι που γράφτηκε το 2010

«Τα αιτήματα για αφοπλισμό της αστυνομίας και για κατάργηση των δυνάμεων καταστολής είναι ξανά επίκαιρα» Της Μάνιας Σωτηροπούλου,

μέλους τότε του Συντονιστικού Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, μέλους της Συνάντησης για μια Αντικαπιταλιστική Διεθνιστική Αριστερά

ου άρεσε πολύ η φράση «Ο Νοέμβρης ανήκει σε όλους, ο Δεκέμβρης σε κανέναν» (τίτλος σε άρθρο του περιοδικού Βαβυλωνία), γιατί δείχνει μία απελευθερωτική διαδικασία (όσο κι αν μοιάζει οξύμωρο) αυτό το δεν ανήκει σε κανέναν· αυτή η φράση δείχνει στοιχεία των εξεγερσιακών χαρακτηριστικών του Δεκέμβρη. Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα κάπως από την αρχή. Πριν το Δεκέμβρη υπήρξε μια σειρά κινηματικών γεγονότων που ίσως φτιάχνουν ένα νήμα, σίγουρα ωστόσο φτιάχνουν το πάζλ της περιόδου. Έχει προηγηθεί η πορεία του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ στην Αθήνα το Μάιο του 2006, το φοιτητικό κίνημα του ’06-’07, καθώς και διάφορα κινήματα για την επαναοικειοποίηση του δημόσιου χώρου, όπως η περίπτωση της Αγοράς της Κυψέλης. Αναφορικά με την κατάσταση στην παιδεία η απόπειρα αναθεώρησης του άρθρου 16 για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και η βάση του 10 στη δευτε-

ροβάθμια προσπαθούν να φτιάξουν μία νέα κατάσταση στην παιδεία που υπαγορεύεται συν τοις άλλοις από την Συνθήκη της Μπολόνια, χωρίς αυτό να συνεπάγεται ότι η τότε εκπαιδευτική αναδιάρθρωση δεν είχε και στοιχεία που αντανακλούν αντιφάσεις του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού. Ειδικότερα, η ζωή των μαθητών/τριών εκεί στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 2000 αποκρυσταλλώνει ουσιαστικά την οριακή κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας. Το 24ωρο μιας μαθήτριας και ενός μαθητή ήταν ένας συνεχής αγώνας απόκτησης (εκ των υστέρων συζητώντας το) δεξιοτήτων και ανταγωνισμού. Μετά το σχολείο, η ημέρα συνέχιζε με φροντιστήρια ξένων γλωσσών, φροντιστήρια για τις επικείμενες πανελλαδικές και σαφώς οι περιβόητες δραστηριότητες. Σε όλα αυτά δεν υπήρχε η αίσθηση της απόλαυσης της γνώσης ή της ευχαρίστησης μιας εξωσχολικής δραστηριότητας, αλλά μια μόνιμη διαδικασία ανταγωνισμού, επιβράβευσης, εξετάσεων και πιστοποίησης. Δεν είχε μείνει τίποτα άλλο για μια μαθήτρια και έναν μαθητή, εκεί στα τέλη των 00s, εκτός από εκείνο το Σάββατο βράδυ, που θα έβγαινες με φίλους και συμμαθητές, θα πήγαινες τις πρώτες βόλτες που ονειρευόσουν ότι θα είναι ακόμη περισσότερες ως φοιτήτρια, θα έκανες τις πρώτες πολιτικές συζητήσεις, τα βλέμματα των εφηβικών

σκιρτημάτων, στιγμές ξεγνοιασιάς πριν ξαναέρθει η Κυριακή, η μέρα πριν την εβδομάδα. Κι όλα αυτά τέλειωσαν εκείνο το Σάββατο. Στο κέντρο της πόλης, εκεί που μπορεί να έβγαινες, ο συνομήλικος, ο συμμαθητής, ο φίλος δολοφονείται από τις δυνάμεις καταστολής, από το κράτος. Τί ήταν ο Δεκέμβρης; Πολύ λάθος ερώτηση. Δεν είναι τι ήταν ο Δεκέμβρης, είναι το τί μπορεί να γίναμε εμείς τα 16χρονα εκείνο το Δεκέμβρη. Το βράδυ της δολοφονίας η κινητοποίηση ήταν σχεδόν ακαριαία, ρυάκια ανθρώπων οδηγούνταν στο κέντρο, στα Εξάρχεια. Την επόμενη μέρα το πρωί, πορεία προς τη ΓΑΔΑ, δεν καταφέραμε να φτάσουμε, θα φτάναμε όμως ξανά και ξανά τις επόμενες μέρες. Δευτέρα 8 Δεκέμβρη στο σχολεία ένας αναβρασμός και από μία γρήγορη συνεννόηση κάποιων σχολείων στο κέντρο προσυγκέντρωση στα Προπύλαια, μπορεί και πάνω από 3000 μαθήτριες/ες. Στρίψαμε στην Ιπποκράτους και βγήκαμε στην Αλεξάνδρας, από κάθε στενό και ένα ακόμη σχολείο, σχολεία από τη Γκράβα που δεν τους αφορούσε η γραμμή του ΣΑΣΑ, σχολεία από την Κυψέλη, τα Πατήσια, από παντού και φτάνουμε ΓΑΔΑ. Οργή, θλίψη, εκείνο το γιατί, που όταν μεγαλώνεις δεν έχει πια νόημα, συνθήματα, πανό και τελικά να πάμε στο 2ο πειραματικό να πρωτοοργανωθούμε,

εκεί που μπήκαν οι σπόροι για το Συντονιστικό Αλ. Γρηγορόπουλος, που στο τέλος της εβδομάδας είχε ήδη ονομαστεί. Μέρες με συζητήσεις, με καταλήψεις, με διαδρομές από το σχολείο στη Θεμιστοκλέους με στάσεις κάποιες φορές στη Μεσολογγίου, μπας και συνειδητοποιήσεις τι έγινε. Η Ακαδημίας με τους καλλιτέχνες από τη Λυρική, η συναυλία στα Προπύλαια, οι πορείες κάθε μέρα κι εκείνο το καμένο δέντρο στο Σύνταγμα, η ανακούφιση ότι ο παλιός κόσμος μπορεί και τελικά καίγεται. Και την ίδια στιγμή η διεθνής αλληλεγγύη, οι καθιστικές διαμαρτυρίες με μαθητές σε Ελλάδα, Μασσαλία, Δανία την ίδια ώρα, οι πορείες μανάδων στην Τουρκία και τη Χιλή. Το νομοσχέδιο που πήρε πίσω ο Σαρκοζί υπό το φόβο μην γίνουν τα ίδια στη Γαλλία. Ό,τι έγραψα ως τώρα είναι μερικές από τις ψηφίδες εκείνης της περιόδου, και είναι εκείνες που σε διαμορφώνουν, και πάντα έχεις το άγχος μη τις ξεχάσεις γινόμενη τελικά ό,τι φοβόσουν. Σήμερα, 12 χρόνια μετά, τα αιτήματα για αφοπλισμό της αστυνομίας και για κατάργηση των δυνάμεων καταστολής είναι ξανά επίκαιρα.Τη στιγμή που διακυβεύεται η ίδια η ύπαρξη, η κυβέρνηση επιλέγει να απαντήσει με ΔΡΑΣΗ, ΔΙΑΣ και βία. Οι μέρες του Δεκέμβρη πάντα μπορεί να ξανασυμβούν κι αυτό το ξέρουν οι από πάνω! Εις το επανιδείν λοιπόν.

ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

Κυκλοφορεί το ηµερολόγιο της Επιτροπής Στήριξης Προσφύγων Λαυρίου για το 2021

ο 2020 χαρακτηρίστηκε από την πρωτόγνωρη σε όλους και όλες υγειονοµική κρίση. Η πανδηµία µας ανάγκασε να µάθουµε να δείχνουµε την αλληλεγγύη µας και µε νέους τρόπους. Παρά τις δυσκολίες, η Επιτροπή Στήριξης Προσφύγων µπόρεσε και τη φετινή χρονιά να είναι στο πλάι των προσφύγων που ζουν στους δύο χώρους της περιοχής (στο κέντρο της πόλης και στον καταυλισµό στο Νεράκι). Είχαµε την πολύτιµη συµπαράσταση ανθρώπων από πολλές περιοχές της Ελλάδας, σωµατείων εργαζοµένων,

µαθητών και µαθητριών κ.α. Με τη βοήθεια όλων όσων ενίσχυσαν αγοράζοντας το ηµερολόγιο της Επιτροπής, µπορέσαµε να συνεισφέρουµε µε την αγορά τροφίµων, καθαριστικών και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης. Πολύτιµες ήταν οι προσφορές σε παιχνίδια, ρούχα για τα παιδιά και φαρµάκων που µεταφέρθηκαν από την Επιτροπή. Πολύ σηµαντική ήταν η προσφορά µαθητριών και µαθητών Λυκείων που προσέφεραν τα έσοδα από bazaar σχολείων για την ψυχαγωγία των νέων του Κέντρου Προσφύγων. Μαζί µε τις γυναίκες του Κέντρου

θυµίσαµε, µε αφίσες σε όλη την πόλη, τη Μέρα της Γυναίκας και στις 8 Μάρτη διαδηλώσαµε στην Αθήνα όλες µαζί. Για ακόµη µία χρονιά οργανώσαµε µαζί µε την Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στους Κούρδους Πολιτικούς Πρόσφυγες τη Χριστουγεννιάτικη Γιορτή για τα προσφυγόπουλα του Κέντρου. Στους µήνες της ανοιξιάτικης καραντίνας σε πολλά «στέκια» και κοινωνικούς χώρους της Αθήνας µαζεύτηκαν είδη πρώτης ανάγκης που µεταφέρθηκαν στο Λαύριο µε τη βοήθεια των Μαθητών και Μαθητριών Ενάντια στο Σύστηµα.

Είναι σηµαντικό να αναφέρουµε ότι µε τη βοήθεια όλων και την φροντίδα των ίδιων των προσφύγων, µέχρι τώρα δεν έχουµε κανένα κρούσµα της covid-19. Με το φετινό µας ηµερολόγιο ζητάµε την ενίσχυση από όλους και όλες για να µπορέσουµε να συνεχίζουµε τη δράσης µας και το 2021. Μπορείτε να το προµηθευτείτε επικοινωνώντας µαζί µας στο inbox, στο e-mail epitropi.st.pr.lavrio@gmail. com ή στα τηλέφωνα : Για Αθήνα 2108254625 Για Λαύριο 6939014803

Οι εκδόσεις RedMarks παρουσιάζουν ΝΤΑΝΚΑΝ ΧΑΛΑΣ – ΕΡΝΕΣΤ ΜΑΝΤΕΛ

Οι επαναστατικές ιδέες του ΤΡΟΤΣΚΙ Οµιλητές

Παρασκευή 18/12 στις 19:00

ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, ∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΣΟΡΙ∆ΑΣ, ΜΑΝΙΑ ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΙ ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΤΑΒΑΝΕΛΟΣ

Η εκδήλωση θα προβληθεί διαδικτυακά από την σελίδα του Rproject.gr στο facebook

ΙΣΤΟΡΙΑ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

Ο ΕΝΓΚΕΛΣ ΣΗΜΕΡΑ

ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ Σκίτσο του Πέτρου Ζερβού.

Του Χρήστου Κεφαλή*

ο έργο του Φρίντριχ Ένγκελς, όπως και εκείνο του Μαρξ, είναι εξαιρετικά ευρύ και πολύπλευρο, ώστε να µην µπορεί να αξιολογηθεί και συσχετιστεί µε το σήµερα σε ένα σύντοµο άρθρο. Από το 1844, όταν εγκαινιάστηκε η βαθιά φιλία του µε τον Μαρξ, ο Ένγκελς συνεισέφερε καθοριστικά στη θεµελίωση του επιστηµονικού σοσιαλισµού. Οι πολεµικές του ενάντια στον Σέλινγκ στη φάση του χεγκελιανού ριζοσπαστισµού του· η γνωριµία του µε τη ζωή της αγγλικής εργατικής τάξης, καρπός της οποίας ήταν η εδραίωση των κοµµουνιστικών πεποιθήσεών του και το πρώτο µεγάλο του έργο, Η Κατάσταση της Εργατικής Τάξης στην Αγγλία· οι κοινές φιλοσοφικές εργασίες µε τον Μαρξ στα 1844-46 (Αγία Οικογένεια και Γερµανική Ιδεολογία)· οι πρώτες σηµαντικές ιστορικές µελέτες του µετά την ήττα των επαναστάσεων του 1848 (Επανάσταση και Αντεπανάσταση στη Γερµανία, Ο Πόλεµος των Χωρικών στη Γερµανία)· η καθοριστική συµβολή του στη µαρξιστική φιλοσοφία µε το Αντί-Ντίρινγκ και τις µελέτες του για τη διαλεκτική της φύσης· η επιµελής εργασία του για την έκδοση των ανολοκλήρωτων τόµων ΙΙ και ΙΙΙ του Κεφαλαίου· η καθοριστική συµβολή του στην οργάνωση και τον ιδεολογικό εξοπλισµό των µαζικών εργατικών κοµµάτων στα πρώτα χρόνια της Β΄ ∆ιεθνούς· τέλος, οι µελέτες του για την πρωτόγονη κοινωνία, τον ουτοπικό σοσιαλισµό και τον Φόιερµπαχ – είναι τα πιο κύρια ορόσηµα της διανοητικής του πορείας. Η βαρύνουσα σηµασία αυτής της κληρονοµιάς είναι προφανής για κάθε µαρξιστή και κοµµουνιστή ακτιβιστή. Το τι όµως έχει να µας πει σε σχέση µε τα τωρινά καθήκοντα του κινήµατος δεν είναι πάντα άµεσα αντιληπτό. Σε αυτό το τελευταίο ερώτηµα θα επιχειρήσουµε να συµβάλουµε µε κάποιες σκέψεις, στο πλαίσιο της συζήτησης για τα 200 χρόνια του Ένγκελς, µε µια αναφορά σε µια από τις πιο πρωτοπόρες και γόνιµες επεξεργασίες του: τις ιδέες του για το µεταβατικό πρόγραµµα. Ο Ένγκελς ήταν πράγµατι εκείνος που συνέλαβε πρώτος και ανέλυσε τη σηµα-

σία των µεταβατικών αιτηµάτων και του µεταβατικού προγράµµατος ως µοχλού στον επαναστατικό αγώνα του προλεταριάτου, ειδικά δε στο πέρασµα στη σοσιαλιστική επανάσταση. Έθεσε και ανέλυσε αρκετά αυτό το ζήτηµα στα 1847, στο πλαίσιο της πολεµικής του στον Καρλ Χάιντσεν και στην µπροσούρα του Οι Αρχές του Κοµµουνισµού, αλλά και πολύ αργότερα, στα 1891, σε επιστολή του στον Μαξ Οπενχάιµ. Αυτές οι ιδέες ενσωµατώθηκαν από τον Μαρξ στο προγραµµατικό, πολιτικό µέρος του Κοµµουνιστικού Μανιφέστου, του πιο διάσηµου κοινού κειµένου των κλασικών, ενώ είναι ορατός ο αντίκτυπός τους και στη µετέπειτα κοινή τους Προσφώνηση στην Ένωση των Κοµµουνιστών. Αργότερα, οι Λένιν και Τρότσκι επαναβεβαίωσαν και προώθησαν παραπέρα τη µεταβατική προβληµατική στις συνθήκες της εποχής του ιµπεριαλισµού και της φασιστικής ανόδου. Το µεταβατικό πρόγραµµα, όπως διατυπώθηκε στο Κοµµουνιστικό Μανιφέ-

στο, περιλάµβανε µια σειρά ριζοσπαστικά αιτήµατα που, παρµένα χωριστά το καθένα, ήταν αστικά αιτήµατα: κατάργηση της ατοµικής ιδιοκτησίας στη γη, επιβολή βαριάς φορολογίας στον ιδιωτικό πλούτο, κατάργηση του δικαιώµατος της κληρονοµιάς, εθνικοποίηση των µεταφορών και των επικοινωνιών, ελεύθερη δηµόσια εκπαίδευση, κοκ. Οι κλασικοί αναγνώριζαν ότι αυτά τα µέτρα ήταν αντιφατικά και δεν θα µπορούσαν να σταθούν µόνιµα ως τέτοια. Η αξία και το νόηµά τους βρισκόταν στην προοπτική που άνοιγαν για το βάθεµα της επανάστασης: «στην πορεία της ανάπτυξης», τόνιζαν, «απαιτούν παραπέρα εισροές στην παλιά κοινωνική τάξη και είναι αναπόφευκτα ως ένα µέσο για την

πλήρη επαναστατικοποίηση του τρόπου της παραγωγής». Στην πολεµική του στον Χάιντσεν ο Ένγκελς είχε δώσει ήδη µια πρώτη θεµελίωση των µεταβατικών αιτηµάτων. Ο Χάιντσεν, ένας µικροαστός δηµοσιολόγος, θεωρούσε ότι η εκπλήρωση αυτών των αιτηµάτων θα µπορούσε να οδηγήσει σε έναν ειρηνικό καπιταλισµό τύπου Ελβετίας, επιλύοντας τις οικονοµικές και κοινωνικές αντιθέσεις. Ο Ένγκελς αντίθετα τόνισε ότι τα µεταβατικά αιτήµατα δεν έχουν νόηµα για µια ειρηνική, αλλά µόνο για µια επαναστατική κατάσταση. Η εκπλήρωσή τους θα γινόταν δυνατή στο πλαίσιο του µεταβατικού αγώνα των τάξεων, που θα έθετε επί τάπητος αυτές τις αλλαγές, µέσα από τις οικονοµικές, πολιτικές και άλλες αναστατώσεις που θα προέκυπταν. Είναι έτσι σαφές ότι ήδη στα 1847 τα µεταβατικά αιτήµατα είχαν στον Ένγκελς όχι µόνο µια διάσταση στραµµένη στο παρελθόν, δηλαδή της απόκρισης στην αδυναµία άµεσου περάσµατος στο σοσιαλισµό λόγω των ανώριµων γερµανικών συνθηκών, αλλά και µια που κοιτούσε στο µέλλον, στα µελλοντικά αποτελέσµατα της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αυτή η τελευταία όψη έρχεται στο προσκήνιο στην επιστολή του στον Μαξ Οπενχάιµ το 1891. Εκεί ο Ένγκελς αναφέρεται σε µια µελλοντική µεγάλη κρίση του καπιταλισµού, που θα κρατούσε 5-6 χρόνια, οδηγώντας σε µια κατάσταση που θα απαιτούσε κατεπείγοντα µέτρα για να βγει η κοινωνία από τα αδιέξοδα και τις πληγές της. Σε αυτή τη σύνδεση αναπτύσσει ένα επιχείρηµα για το πώς η παραπέρα ανάπτυξη του καπιταλισµού θα µπορούσε, µε τις σύµφυτες καταστροφικές τάσεις της, να επιφέρει µια τέτοια κατάσταση, και για την πολιτική τακτική των κοµµουνιστών, εστιάζοντας πάλι στα µεταβατικά µέτρα, τα «µέτρα σωτηρίας του λαού», όπως τα αποκαλούσε και στην πολεµική του στον Χάιντσεν, ως «µέτρα τα οποία, φαινοµενικά έχοντας την πρόθεση να θεραπεύσουν κακά που ξαφνικά ανέλαβαν τεράστιες και ανυπόφορες αναλογίες, τελικά θα οδηγήσουν σε υπονόµευση των θεµελίων του υφιστάµενου τρόπου παραγωγής».

ΙΣΤΟΡΙΑ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ Η µεταβατική λογική είναι επίσης περίοπτα ευδιάκριτη σε ένα άλλο σηµαντικό κοινό κείµενο των κλασικών, την Προσφώνηση της Κεντρικής Επιτροπής στην Ένωση των Κοµµουνιστών (1850). Οι Μαρξ και Ένγκελς, προσβλέποντας εκεί σε µια νέα άνοδο της επανάστασης στη Γερµανία, συζητούν την αναγκαία κοµµουνιστική στρατηγική και τακτική, ώστε να εµποδιστούν οι µικροαστοί δηµοκράτες, που θα ηγεµόνευαν αρχικά την επανάσταση, να την περιορίσουν στα αστικά πλαίσια. Αναφερόµενοι στο πρόγραµµα, σηµειώνουν ότι αρχικά οι εργάτες δεν θα έπρεπε να προτείνουν καθαρά κοµµουνιστικά µέτρα, αλλά καθήκον τους θα ήταν µάλλον να οδηγούν στην ακραία τους κατάληξη τα µεσοβέζικα αιτήµατα των αστών δηµοκρατών: απαλλοτρίωση εργοστασίων και σιδηροδρόµων αντί της εξαγοράς τους, αποκήρυξη του δηµόσιου χρέους αντί για ρύθµισή του (ένα αίτηµα που βρέθηκε στο επίκεντρο στην κρίση των µνηµονίων), βαριά φορολογία του πλούτου, κοκ. Έτσι και εδώ προκρίνουν τη µεταβατικότητα, τόσο έναντι της αστικής µεταρρύθµισης, όσο και µιας άκαιρης κοµµουνιστικής πολιτικής όταν δεν είναι ακόµη ώριµη οι αντικειµενικοί όροι ή/ και η συνείδηση των µαζών. Επιγραµµατικά θα προσθέσουµε ότι η ίδια λογική ακολουθήθηκε από τους Λένιν και Τρότσκι στις παραµονές του Οκτώβρη. Ένα δείγµα της παρέχει η µπροσούρα «Η καταστροφή που µας απειλεί και πώς πρέπει να την καταπολεµήσουµε», όπου ο Λένιν παρουσίασε µια σειρά µεταβατικών αιτηµάτων σωτηρίας του λαού από την ερήµωση του ιµπεριαλιστικού πολέµου: εθνικοποίηση των τραπεζών και των τραστ, κατάργηση του εµπορικού απορρήτου, καταγραφή και εργατικός έλεγχος της παραγωγής, ρύθµιση της κατανάλωσης, κοκ. Αργότερα, στο 4ο Συνέδριο της Κοµιντέρν (1922) ο Λένιν υπογράµµισε την ανάγκη της ενσωµάτωσης των µεταβατικών αιτηµάτων στο πρόγραµµα των κοµµουνιστικών κοµµάτων σε όλες τις χώρες, προηγµένες και καθυστερηµένες, αναφέροντας χαρακτηριστικά την Αγγλία και την Ινδία. Η µπροσούρα του Τρότσκι Η Θανάσιµη Αγωνία του Καπιταλισµού (1938) έδωσε µια επικαιροποίηση του µεταβατικού προγράµµατος στις συνθήκες του Μεσοπολέµου. Η µελέτη των θέσεων του Ένγκελς, αλλά και του Μαρξ και των άλλων κλασικών, δείχνει ότι στην περίπτωση του µεταβατικού προγράµµατος δεν έχουµε να κάνουµε µε κάτι επεισοδιακό, αλλά

µε µια θεµελιώδη προβληµατική του επαναστατικού µαρξισµού. Ταυτόχρονα, φέρνει σε φως τη σύνδεση µε τη διαλεκτική µέθοδο και κοσµοθεώρηση του µαρξισµού· την αντίληψη ιδιαίτερα ότι η εξέλιξη ποτέ δεν παίρνει τη µορφή µιας καθαρής αντιπαράθεσης µεταξύ έτοιµων αντιθέτων, αλλά είναι µια διαδικασία που περιλαµβάνει ενδιάµεσες στιγµές και καταστάσεις, µέσω του περάσµατος από τις οποίες επέρχεται η αποσαφήνιση και το ξεπέρασµα των αντιθέσεων. Από αυτή την άποψη, δεν είναι τυχαίο ότι στον Ένγκελς, ο οποίος έδωσε την πρώτη διατύπωση της µεταβατικής λογικής, βρίσκουµε και µια ισχυρή έµφαση σε εκείνα τα στοιχεία της διαλεκτικής που βρίσκονται στη βάση της. Ο Ένγκελς έδωσε µια κεντρική θέση στην αντίληψή του για τη διαλεκτική στη µετατροπή της ποσότητας σε ποιότητα, η οποία σε αυτόν περιλαµβάνει την αναγνώριση ότι το πέρασµα στη νέα ποιότητα είναι µια διαδικασία και όχι µια µοναδική στιγµή. «Ο κόσµος», τονίζει, «δεν πρέπει να κατανοηθεί ως ένα σύµπλεγµα έτοιµων πραγµάτων, αλλά ως ένα σύµπλεγµα διαδικασιών». Και σε µια άλλη περίσταση υπογραµµίζει την πλαστικότητα της διαλεκτικής διαδικασίας, που συχνά συνενώνει αντιφατικά γνωρίσµατα, απαιτώντας µια αντίστοιχη αντιµετώπιση: «Οι σκληρές και γρήγορες γραµµές δεν είναι συµβατές µε τη θεωρία της εξέλιξης. Ακόµα και το όριο µεταξύ των σπονδυλωτών και των ασπόνδυλων δεν είναι πλέον άκαµπτο, και το ίδιο λίγο είναι εκείνο µεταξύ των ψαριών και των αµφιβίων, ενώ εκείνο µεταξύ των πτηνών και των ερπετών συγχέεται όλο και περισσότερο κάθε µέρα… Για ένα στάδιο στη θεώρηση της φύσης όπου όλες οι διαφορές συγχωνεύονται σε ενδιάµεσα βήµατα, και όλα τα αντίθετα περνούν το ένα στο άλλο µέσω ενδιάµεσων συνδέσεων, η παλιά µεταφυσική µέθοδος σκέψης δεν αρκεί πλέον. Η διαλεκτική, η οποία επίσης δεν γνωρίζει σκληρές και γρήγορες γραµµές, κανένα άνευ όρων, καθολικά έγκυρο “είτε – είτε” και που γεφυρώνει τις παγιωµένες µεταφυσικές διαφορές, και εκτός από το “είτε – είτε” αναγνωρίζει επίσης στο σωστό µέρος το “τόσο αυτό – όσο και εκείνο” και συµφιλιώνει τα αντίθετα, είναι η µόνη µέθοδος σκέψης κατάλληλη στον υψηλότερο βαθµό σε αυτό το στάδιο». Χωρίς να είναι δυνατό να επεκταθούµε πολύ, θα επισηµάνουµε ακόµη τις πολύ στενές συνδέσεις ανάµεσα στη σύλ-

ληψη της διαλεκτικής από τον Ένγκελς και τον Τρότσκι. Ο Τρότσκι επίσης, στις πυκνές φιλοσοφικές του σηµειώσεις, δίνει έµφαση στη µετατροπή της ποσότητας σε ποιότητα. Ταυτόχρονα δε προβαίνει σε µια παρόµοια αποτίµηση της µεταβατικότητας: «Μερικά αντικείµενα (φαινόµενα) περικλείονται εύκολα µέσα σε όρια σύµφωνα µε τη λογική ταξινόµηση, άλλα παρουσιάζουν (σε µας) δυσκολίες: µπορεί να τοποθετηθούν εδώ ή εκεί, αλλά µε µια αυστηρότερη έννοια – πουθενά. Ενώ προκαλούν την αγανάκτηση των συστηµατοποιών, τέτοιες µεταβατικές µορφές είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες στους διαλεκτικούς, γιατί σπάνε τα περιορισµένα όρια της ταξινόµησης, αποκαλύπτοντας τις πραγµατικές διασυνδέσεις και τη διαδοχικότητα µιας ζωντανής διαδικασίας». Οι προηγούµενες παρατηρήσεις, µέσα από το συγκεκριµένο ζήτηµα του µεταβατικού προγράµµατος, θα έδωσαν

ίσως µια αµυδρή εικόνα της συνέχειας της µαρξιστικής παράδοσης καθώς και του θεµελιώδους ρόλου του Ένγκελς µέσα σε αυτή. Μιας συνέχειας που στη µεγάλη ποικιλία των όψεών της, περιλαµβάνει πάντα ένα κοινό παρανοµαστή: τη δέσµευση στον αγώνα για τον επαναστατικό σοσιαλιστικό µετασχηµατισµό της κοινωνίας. Σήµερα, στην αστική ιδιαίτερα φιλολογία, είναι πολύ της µόδας να απορρίπτονται τα έργα και οι απόψεις του Ένγκελς ως δογµατικά, µονόπλευρα ή απλοϊκά, στο όνοµα µιας αποκατάστασης δήθεν της «αυθεντικής άποψης» του Μαρξ. Οι προσπάθειες απαξίωσης του Ένγκελς αποσκοπούν τελικά στο να διαβληθεί και να µετακινηθεί αυτή η δέσµευση, από τον ίδιο τον Μαρξ και γενικά από το µαρξισµό. *Ο Χρήστος Κεφαλής είναι µέλος της ΣΕ της Μαρξιστικής Σκέψης.

αντισεξισμοσ

9 δεκεμβρη 2020

Συλλήψεις φεμινιστριών τη μέρα ενάντια στην έμφυλη βία (!) και αναδίπλωση της κυβέρνησης μετά το κύμα αλληλεγγύης

Δεν θα μας σωπάσουν! Της Κατερίνας Καλλέργη

φετινή κινητοποίηση για την 25η Νοεμβρίου, παγκόσμια ημέρα ενάντια στην έμφυλη βία, αντιμετωπίστηκε με καταστολή, συλλήψεις και πρόστιμα. Έντεκα φεμινίστριες -στην πλειοψηφία τους μέλη της Συνέλευσης 8 Μάρτη- που συμμετείχαν σε δράσεις για την ημέρα συνελήφθησαν, κατηγορήθηκαν με βάση τον νόμο 285 για παράβαση των υγειονομικών μέτρων και τους επιβλήθηκε πρόστιμο τριακοσίων ευρώ στην καθεμία. Η αντίδραση και η αλληλεγγύη σωματείων, φοιτητικών συλλόγων, κοινωνικών οργανώσεων, συλλόγων και άλλων αλληλέγγυων μετά την δημοσίευση του γεγονότος ήταν μεγάλη. Ο συμβολισμός συγκλονιστικός: την παγκόσμια ημέρα ενάντια στην έμφυλη βία, οι αγωνίστριες φεμινίστριες ήρθαν αντιμέτωπες με την αστυνομική βία. Το γεγονός ότι οι συλληφθείσες από την Συνέλευση 8 Μάρτη είναι γυναίκες της Αριστεράς, που συμμετέχουν στα σωματεία, στους συλλόγους και στα κινήματα δημιούργησαν τις συνθήκες και κυρίως τις συνδέσεις για να ανθίσει όλη αυτή η αλληλεγγύη. Η μαζική κατακραυγή της καταστολής που βίωσαν, οδήγησε τον Χρυσοχοΐδη σε συνέντευξή του να ζητήσει συγγνώμη από τις «εννιά κυρίες». Η συγγνώμη αυτή είναι μια υποχώρηση του υπουργού ΠΡΟ.ΠΟ.,τον οποίο κατάφερε να εκθέσει το φεμινιστικό κίνημα με την στήριξη των ευρύτερων κινημάτων της περιόδου. Παρά όμως τη δικαίωση αυτή, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε και την

υποκρισία του Χρυσοχοΐδη, ο οποίος στην ίδια συνέντευξη χαρακτήρισε τον κόσμο του κινήματος μπαχαλάκιδες και προσπάθησε να πει ότι δεν υπάρχει υπέρμετρη χρήση βίας από την αστυνομία, ούτε πολιτική καταστολής. Είναι πολύ σημαντικό να μην ξεχαστεί μέσα στις επόμενες μέρες ούτε το τι συνέβη στο Σύνταγμα ούτε η υποχώρηση της κυβέρνησης δια στόματος Χρυσοχοΐδη και η ακύρωση των προστίμων στις 9 που συνελήφθηκαν στην Πλατεία Συντάγματος, που είναι μια μικρή νίκη. Όμως, οφείλουμε να συνεχίσουμε να παλεύουμε μέχρι να υπάρξει ακύρωση των προστίμων και των διώξεων για όλες τις συλληφθείσες, αλλά και σε όσες/ ους επιβλήθηκαν πρόστιμα στις υπόλοιπες κινητοποιήσεις του προηγούμενου διαστήματος. Οφείλουμε να

συνεχίσουμε να σπάμε τον τρόμο και την καταστολή στον δρόμο, φυσικά φροντίζοντας πάντα για την αυτοπροστασία μας από τον κορονοϊό. Ειδικά μετά από την καταστολή που βίωσε το κίνημα στις 6 Δεκέμβρη είναι πιο σημαντικό από ποτέ να υπερασπιστούμε μαχητικά το δικαίωμα στην πολιτική διαμαρτυρία, ειδικά για ζητήματα που πολλές φορές μπορεί να θεωρούνται δευτερεύοντα, όπως τα φεμινιστικά. Ξέρουμε πολύ καλά πως στον αγώνα μας δεν υπάρχουν δευτερεύοντα ζητήματα. Σε καιρό πανδημίας γίναμε μάρτυρες μιας κατακόρυφης αύξησης των κρουσμάτων της έμφυλης βίας μαζί με την έντονη κρατική αδιαφορία για τα θύματα. Παράλληλα η κατάρρευση του ΕΣΥ και του κράτους πρόνοιας είχε ως πρώτα θύματα τις γυναίκες που κάλεσαν να αντιμετωπίσουν την κρίση

Η 25η Νοέμβρη στη Θεσσαλονίκη

«Γιατί δεν το καταγγέλεις;»

την Θεσσαλονίκη λόγω των έκτακτων συνθηκών του κορονοϊού δεν υπήρχε ένα δημόσιο κάλεσμα για την ημέρα της 25ης Νοέμβρη. Η Συνέλευση Γυναικών 8 Μάρτη όμως, σε συνεργασία με την Φοιτητική Ένωση για το Φύλο και την Ισότητα (ΦΥΛ.ΙΣ), οργάνωσε μια σημαντική καλλιτεχνική δράση. Προσπαθώντας να δώσουν μια απάντηση στο ερώτημα «Γιατί δεν το καταγγέλεις;» που συχνά βαρύνει τις γυναίκες θύματα βίας, μέλη της Συνέλευσης και της ΦΥΛΙΣ βρεθή-

κανε στον χώρο των πανεπιστημίων και τράβηξαν φωτογραφίες και βίντεο τα οποία ανέβηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στόχος της δράσης αυτής ήταν να αναδειχθούν οι λόγοι για τους οποίους οι γυναίκες δυσκολεύονται ή ακόμα και εμποδίζονται να καταγγείλουν την βία. Λόγοι οικονονομικοί, όπως η οικονομική εξάρτηση από τον κακοποιητή, λόγοι έλλειψης κράτους πρόνοιας όπως ο φόβος του τι θα γίνει με τα παιδιά, ή το στίγμα για όσες βρίσκουν το θάρρος και το καταγέλλουν

φροντίδας αυξάνοντας τις ώρες της απλήρωτης εργασίας τους στο σπίτι. Η καραντίνα δεν μας έχει προστατεύσει από την πανδημία της έμφυλης βίας. Για αυτούς, αλλά και για τόσους λόγους, συνεχίζουμε να παλεύουμε και να διεκδικούμε στον δρόμο. Είναι για αυτούς τους λόγους που αποφασίσαμε να καλέσουμε στη φεμινιστική συγκέντρωση στο Σύνταγμα την 25η Νοέμβρη τηρώντας όλα τα απαραίτητα μέτρα υγειονομικής προστασίας, υπερασπιζόμενες τόσο το δικαίωμά μας στη πολιτική διαμαρτυρία όσο και όλες τις γυναίκες που υφίστανται τις τραγικές συνέπειες της πανδημίας. Το επόμενο διάστημα, φεμινιστικά, ριζοσπαστικά, ενωτικά και αντικαπιταλιστικά χρειάζεται να οργανώσουμε και άλλες τέτοιες δράσεις για να διεκδικήσουμε το δικαίωμα μας στην ζωή και στην ελευθερία.

αντισεξισμοσ

9 δεκεμβρη 2020

Κοινωνική μέριμνα, οικονομική βοήθεια, θεσμοί διαμεσολάβησης

Για την αλλαγή του Οικογενειακού Δικαίου Της Χρύσας Τσικαλουδάκη

ρισκόμαστε λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την ανάρτηση προς δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου. Στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου έχουν τεθεί οι προωθούμενες αλλαγές στο μοντέλο άσκησης της γονικής μέριμνας και επιμέλειας των παιδιών σε περίπτωση διάστασης ή διαζυγίου των γονέων. Καθώς το νομοσχέδιο βαίνει προς την ολοκλήρωσή του, η πόλωση γύρω από το ζήτημα της υποχρεωτικής κοινής επιμέλειας (συνεπιμέλειας) κορυφώνεται: από τη μία πλευρά βλέπουμε συλλόγους και ομάδες μπαμπάδων να τάσσονται αναφανδόν υπέρ της νομοθετικής κατοχύρωσης του κοινού και αδιάσπαστου των γονικών ευθυνών και δικαιωμάτων, της εναλλασσόμενης κατοικίας και της ισόχρονης ανατροφής των παιδιών από τον κάθε γονέα. Από την πλευρά του το φεμινιστικό κίνημα στέκεται κριτικά απέναντι στη σχετική μεταρρύθμιση, διατυπώνοντας κρίσιμες επιφυλάξεις για το τι μπορεί να σημαίνει σε πραγματικές συνθήκες το νέο μοντέλο για τις ζωές των γυναικών. Σε προηγούμενο άρθρο (https:// rproject.gr/article/poio-montelogia-tin-epimeleia-ton-paidion) είχαμε επισημάνει ότι το περιεχόμενο που ο Έλληνας νομοθέτης σκόπευε να προσδώσει στη συνεπιμέλεια δεν είχε επαρκώς αποσαφηνιστεί. Βαίνοντας προς την δημόσια διαβούλευση επί του νομοσχεδίου, αρχίζουν να διαφαίνονται καθαρότερα οι βασικοί άξονες της μεταρρύθμισης. Πρώτον, ορίζεται ότι ο χρόνος επικοινωνίας του παιδιού με το γονέα με τον οποίο δεν διαμένει (υπολογιζόμενος σε ετήσια, σε μηνιαία είτε εβδομαδιαία βάση), δεν μπορεί να είναι μικρότερος του 1/3 του συνολικού κατανεμόμενου χρόνου. Συγχρόνως, εισάγεται ρητά στο νόμο η πρόβλεψη για «από κοινού και εξίσου άσκηση γονικής μέριμνας» (κάτι που ήδη αποτελεί πάγια σχεδόν πρακτική των δικαστηρίων), εκτός αν συμφωνηθεί να ανατεθεί σε έναν από τους γονείς. Εισάγεται , επίσης, σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων το στάδιο της διαμεσολάβησης, που αν δεν αποδώσει, η υπόθεση θα οδηγείται σε δικαστική κρίση. Κεντρικό επιχείρημα των υποστηρικτών του νέου μοντέλου είναι ότι «καθιερώνεται η αρχή της μη διάκρισης

μεταξύ των γονέων», συμβάλλοντας έτσι στη de facto εξίσωση των δύο φύλων στις οικογενειακές σχέσεις και στην άρση των αναχρονιστικών έμφυλων στερεοτύπων. Με αυτή τη λογική, από ορισμένους εγκαλείται και το ίδιο το φεμινιστικό κίνημα για την αρνητική του τοποθέτηση απέναντι στο νέο νομοσχέδιο. Ωστόσο, η εναντίωση στο μοντέλο της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας στη βάση του έμφυλου στερεοτύπου «γυναίκα- μητέρα» όχι μόνο δεν απηχεί το λόγο του φεμινιστικού κινήματος, αλλά είναι και διαμετρικά αντίθετη με τα αιτήματα, τις επιδιώξεις και τους αγώνες του. Αυτονόητα, λοιπόν, η

μέλεια). Περιορίζει, έτσι, ακόμη περισσότερο την ελευθερία των γυναικών να τερματίζουν έναν καταπιεστικό γάμο, με το ψυχολογικό βάρος της μερικής απώλειας του παιδιού να λειτουργεί εκβιαστικά στις αποφάσεις τους.

Τι τομές χρειαζόμαστε στο θεσμό της οικογένειας Πέραν της παραπάνω κρίσιμης προβληματικής, αυτό που απουσιάζει εκκωφαντικά από τη δημόσια συζήτηση γύρω από το νομοσχέδιο είναι το προς ποια κατεύθυνση θέλουμε συνολικά να αναμορφωθεί το οικογενειακό δίκαιο. Πρόκειται για ένα ερώτημα που «ακου-

Η συνεργασία μεταξύ των γονέων που χωρίζουν δε θα πρέπει να επιβληθεί με όρους υποχρεωτικότητας, αλλά με την παροχή από το κράτος των εργαλείων εκείνων που θα εξαντλούν τις δυνατότητες συναίνεσης. θέση της πλειοψηφίας του δεν εκκινεί από μία τέτοια θεώρηση, αλλά από την αγωνία για τις δυσβάσταχτες συνέπειες που διαφαίνεται ότι το νέο μοντέλο θα έχει στις ζωές χιλιάδων γυναικών, και ιδίως των κοινωνικά και οικονομικά πιο αδύναμων. Το γενικόλογο φιλελεύθερο επιχείρημα περί ισότητας των γονέων δεν μπορεί να «καθαγιάσει» το μέτρο ως γνήσια εξισωτικό και προοδευτικό. Κι αυτό γιατί κλείνει τα μάτια στην υπαρκτή ανισότητα και καταπίεση των γυναικών: οι γυναίκες είναι εκείνες που αμείβονται λιγότερο, εκείνες στις οποίες η ανεργία και η ελαστική εργασία ενδημούν, εκείνες που κατά κανόνα έχουν τους λιγότερους πόρους, με αποτέλεσμα η οικονομική εξάρτηση από το σύζυγο να είναι σύνηθες φαινόμενο. Συγχρόνως, οι γυναίκες είναι συχνά τα θύματα εξουσιαστικών, τοξικών ή κακοποιητικών σχέσεων, από τις οποίες -ελλείψει της παραμικρής κρατικής στήριξης- είναι εξαιρετικά δύσκολο να (ξε)φύγουν. Το μέτρο της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας πλασματικά λαμβάνει την ισότητα ως κεκτημένη (!), θέτοντας υπό διακύβευση θετικά μέτρα που αποτέλεσαν κατάκτηση των γυναικείων κινημάτων μεταπολιτευτικά (χαρακτηριστικό παράδειγμα η αναλογική μείωση της διατροφής που συνεπάγεται η συνεπι-

μπά» την ίδια τη φύση του θεσμού της οικογένειας και πώς την αντιλαμβανόμαστε. Το «προοδευτικό» νομοσχέδιο της Κυβέρνησης εισάγει μία «ανώδυνη» μεταρρύθμιση, η οποία όχι μόνο δεν αμφισβητεί την «καθεστηκυία τάξη» των οικογενειακών σχέσεων, αλλά αντίθετα τη διατηρεί ανέπαφη: τα βάρη και το κόστος της φροντίδας (νοικοκυριό, ανατροφή παιδιών, φροντίδα ηλικιωμένων) παραμένουν στα άτομα, ενώ το κράτος αποσύρεται όλο και περισσότερο. Έτσι, σε συνθήκες πανδημίας και ενώ συνεχίζεται επιθετικά η διάλυση του κοινωνικού κράτους, η Κυβέρνηση εφευρίσκει ένα βολικό άλλοθι. Η απουσία προοδευτικού προσανατολισμού στην προωθούμενη μεταρρύθμιση είναι εμφανής, αν το νομοσχέδιο ιδωθεί συνολικά. Την ίδια ώρα που επιφανείς υποστηρικτές της συνεπιμέλειας διατρανώνουν την «ωριμότητα» της ελληνικής κοινωνίας να υιοθετήσει το μέτρο, ελλείπει η παραμικρή αναφορά σε ένα αίτημα που έχει εδώ και χρόνια ωριμάσει μέσα από τις διεκδικήσεις των κινημάτων, αυτό του γάμου και της τεκνοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια. (Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το νομοσχέδιο της Κυβέρνησης είναι ενδεικτικό της απροθυμίας να αναγνωρίσει ως αποδεκτά μοντέλα οικογένειας διαφορετικά από το «κανονικό» πυρηνικό μοντέλο

με κέντρο αποκλειστικά το ετερόφυλο ζευγάρι). Όπως έχουμε επισημάνει ξανά μέσα από την αρθρογραφία μας, η διευρυμένη συμμετοχή του κράτους στα βάρη της ανατροφής των παιδιών είναι η υλική προϋπόθεση για να αποτελέσει η ελεύθερη συναίνεση τη βάση των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων. Όσο το κράτος εξακολουθεί να «φορτώνει» το κόστος της κοινωνικής αναπαραγωγής στην ιδιωτική σφαίρα, τόσο θα συντηρείται ο υπάρχων καταμερισμός μέσα στην οικογένεια, η γυναικεία απλήρωτη εργασία, οι στερεότυποι έμφυλοι ρόλοι. Χρειαζόμαστε μία κοινωνία, όπου η κάλυψη των αναγκών της οικογενειακής φροντίδας θα γίνεται από το κράτος μέσω δημόσιων και δωρεάν δομών και υπηρεσιών (δημόσιοι παιδικοί σταθμοί και κέντρα δημιουργικής απασχόλησης, δημόσιες κουζίνες, πλυντήρια, γηροκομεία, κ.ό.κ), καθώς και οικονομικών ενισχύσεων στους οικονομικά αδύναμους γονείς. Συγχρόνως, ισότιμη κρατική στήριξη και νομική κατοχύρωση/αναγνώριση θα πρέπει να παρέχεται σε όλες τις μορφές οικογένειας (ετερόφυλα/ ομόφυλα ζευγάρια σε γάμο ή συμβίωση, μονογονεϊκές οικογένειες, κ.ά,) κόντρα σε αποκλεισμούς και δυσμενείς διακρίσεις. Σε όλη τη διάρκεια της οικογενειακής ζωής και της ανατροφής των παιδιών θα πρέπει να υπάρχει πρόσβαση σε δημόσια και δωρεάν ψυχοκοινωνική στήριξη (οικογενειακή συμβουλευτική, υπηρεσίες παιδοψυχολόγων, αναπτυξιολόγων, κοινωνικών λειτουργών ,κ.ό.κ.). Θεωρούμε ότι σε αυτή τη λογική θα πρέπει να αναζητηθεί και η λύση στο ζήτημα της επιμέλειας. Η συνεργασία μεταξύ των γονέων που χωρίζουν δε θα πρέπει να επιβληθεί με όρους υποχρεωτικότητας, αλλά με την παροχή από το κράτος των εργαλείων εκείνων που θα εξαντλούν τις δυνατότητες συναίνεσης: δωρεάν και δημόσια διαμεσολάβηση επικουρούμενη από κοινωνικούς λειτουργούς και συμβούλους ψυχικής υγείας, ίδρυση οικογενειακών δικαστηρίων που θα στελεχώνονται από εξειδικευμένους λειτουργούς και εμπειρογνώμονες σε ζητήματα παιδικής κακοποίησης και ενδοοικογενειακής βίας. Τέλος, απαιτούμε να αλλάξει ήδη από σήμερα η εγκληματική διαχείριση από τα κρατικά όργανα των καταγγελιών σεξιστικής βίας, ώστε η δυσκολία της απόδειξης να μη γίνει το βήμα για την έκδοση επικίνδυνων αποφάσεων υπέρ του κακοποιητή.

δικαιωματα

Σε δωδεκάμηνη φυλάκιση με αναστολή καταδικάστηκε Καναδός κινηματογραφιστής στης Λέσβο, ενώ κατασχέθηκε και όλος ο εξαιρετικά ακριβός κινηματογραφικός εξοπλισμός του. Ο λόγος; Βρέθηκε να δίνει ένα μπουκαλάκι νερό σε πρόσφυγες που διέμεναν σε δασική έκταση στην Λέσβο! Σύμφωνα με το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Μυτιλήνης, η πράξη του αυτή ήταν αξιόποινη ως «διευκόλυνση παραμονής αλλοδαπών που στερούνται εγγράφων». Στην κατηγορία αυτή, προστέθηκε και η κατηγορία για απείθεια, με ποινή φυλάκισης δύο μηνών καθώς ο κινηματογραφιστής αρνήθηκε να παραδώσει οικειοθελώς το κινητό του. Πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση κάθε αρχής δικαίου αλλά και της στοιχειώδους ανθρωπιάς: δεν νοείται ποινικοποίηση μιας τόσο ανθρώπινης πράξης όπως

Μετά από κινητοποίηση φεμινιστικών συλλογικοτήτων, φορέων αλλά και απλών ατόμων, κατέβηκε επιτέλους η κακοποιητική ιστοσελίδα chatpic.org. Στην συγκεκριμένη ιστοσελίδα άντρες μπορούσαν να μοιράζονται ανώνυμα γυμνές ή/και ερωτικές φωτογραφίες γυναικών χωρίς την συναίνεση των ίδιων. Πρόκειται για έναν ακόμα τύπο βίας κατά των γυναικών: μη συναινετική διαρροή φωτογραφιών, συχνά ως μέσο τιμωρίας/εκδίκησης σε πρώην σύντροφο ή φίλη. Το στίγμα που προκύπτει από αυτού του είδους την βία είναι γιγάντιο, καθώς κατηγορούνται οι κοπέλες που είχαν τέτοιες φωτογραφίες και όχι οι άντρες που τις διέρρευσαν. Ταυτόχρονα, από την στιγμή που θα βρεθεί η φωτογραφία στο διαδίκτυο είναι άγνωστο το πότε θα σταματήσει να διακινείται, εφόσον ο καθένας αποκτά την δυνατότητα να την αποθηκεύσει και να τη διακινήσει. Η κινητοποίηση απλού κόσμου, ο οποίος κατάλαβε την βιαιότητα του ζητήματος, σε συνδυασμό με τα άμεσα αντανακλαστικά των φεμινιστικών συλλογικοτήτων οδήγησαν στο να πέσει η ιστοσελίδα. Η πάλη όμως συνεχίζεται μέχρι να εξαφανιστεί κάθε είδους έμφυλη βία. Την ίδια στιγμή που τα ύποπτα κρούσματα Covid19 στα κέντρα κράτησης σε όλη την χώρα κοντεύουν να ξεπεράσουν τα 200, επιστολή προς την Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων από συγγενικό πρόσωπο φυλακισμένου καταγγέλλει κατάφορη παραβίαση κάθε δικαιώματος στο κέντρο κράτησης στη Νιγρίτα. Συγκεκριμένα, στην καταγγελία αναφέρεται ότι οι κρατούμενοι στερούνται κάθε βασικού είδους υγιεινής ενώ σε κάθε προσπάθεια να ζητήσουν να τους παρέχονται έρχονται αντιμέτωποι με απειλές και πειθαρχικές ποινές. Κρατούμενοι που ζήτησαν να μαθευτεί η κατάσταση στην οποία βρίσκονται για να υπάρξει κρατική μέριμνα απειλήθηκαν ότι αν δεν σωπάσουν δεν θα συμπεριληφθούν στα μεροκάματα της φυλακής.

9 δεκεμβρη 2020

η προσφορά ενός μπουκαλιού νερό. Την ίδια μέρα, Γερμανοί δημοσιογράφοι που ήθελαν να καλύψουν την άφιξη προσφύγων στο νησί κρατήθηκαν όλη μέρα στο Τμήμα, ενώ δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τη σκανδαλώδη σύλληψη 35 μελών ΜΚΟ με απίθανες κατηγορίες για «εγκληματική οργάνωση» και «κατασκοπεία». Αυτά τα θύματα της κρατικής εκδικητικότητας έχουν ένα κοινό: αποκαλύπτουν τις άγριες και παράνομες πρακτικές που έχουν «εγκατασταθεί» στο Αιγαίο και προκαλούν διεθνείς θεσμικές αντιδράσεις και καταγγελίες. Φαίνεται ότι η κυβέρνηση, για να προστατεύσει την «εικόνα της χώρας» στο εξωτερικό, προτιμά αντί να συμμορφωθεί στις εκκλήσεις των θεσμών να φιμώνει και να εκδικείται όσους-ες αποκαλύπτουν την ωμή αλήθεια… Πληθαίνουν οι καταγγελίες για τις απαράδεκτες συνθήκες μέσα τις οποίες βιώνουν οι πάνω από 7.000 πρόσφυγες που διαμένουν στον καταυλισμό του Καρά Τεπέ. Δυόμιση μήνες μετά τη δημιουργία του καταυλισμού, ο σκληρός χειμώνας βρίσκει του πρόσφυγες σε απάνθρωπες συνθήκες, καθώς δεν έχει υπάρξει καμία κρατική πρόνοια. Αντιμέτωποι με το κρύο, την υγρασία και το δεύτερο κύμα του Covid19 οι πρόσφυγες βρίσκονται για ακόμα μια φορά απροστάτευτοι από το κράτος. Στον καταυλισμό δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό, δεν υπάρχει ζεστό νερό για μπάνιο, ενώ η ηλεκτροδότηση συχνά διακόπτεται. Δεν υπάρχει ντουζ παρά μια δεξαμενή που παρέχει νερό σε κάποια σημεία του καταυλισμού, ενώ το μόνο πόσιμο νερό που έχουν είναι τα τέσσερα μπουκάλια που παίρνουν στο γεύμα. Και όλα αυτά, ενώ με αφορμή την πανδημία η κυβέρνηση έχει απαγορέψει στις ΜΚΟ και στους αλληλέγγυους την είσοδο στον καταυλισμό. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνεχίζει να εφαρμόζει την ανάλγητη προσφυγική πολιτική που παρέλαβε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αφήνοντας χιλιάδες ανθρώπους στο έλεος των στοιχείων της φύσης και των ασθενειών.

Ενώ υπάρχουν 2 διαφορετικές πτέρυγες με κρούσματα, τα κρούσματα αυτά παραμένουν για μέρες στο κελί τους μαζί με τους άλλους συγκρατούμενους και τελικά μεταφέρονται στην απομόνωση –που αποτελεί χώρο τιμωρίας– και όχι στο ιατρείο της φυλακής, ενώ σε όλους τους κρατούμενους απαγορεύεται η επικοινωνία με το γιατρό της φυλακής για οποιοδήποτε λόγο (!). Τέλος, η επιστολή αναφέρει ότι ενώ υπήρξαν τουλάχιστον 2 επιβεβαιωμένα κρούσματα σε σωφρονιστικούς υπαλλήλους, δεν έχει υπάρξει επίσκεψη κλιμάκιου του ΕΟΔΥ. Η κρατική αντιμετώπιση του κορωνοϊού στις φυλακές αντί να είναι η προστασία των κρατούμενων, φαίνεται να είναι η καταστολή και η περιστολή κάθε νόμιμου δικαιώματος.

νεολαια

9 δεκεμβρη 2020

Έκθεση Πισσαρίδη

Ένας νεοφιλελεύθερος οδοστρωτήρας για την εκπαίδευση Του Βασίλη Λίτου

έκθεση Πισσαρίδη και τα 42 σημεία της για την εκπαίδευση κινούνται στην ίδια κατεύθυνση των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων που προτείνουν τα τελευταία χρόνια τόσο οι ελληνικές κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ όσο και ο Σύνδεσμος Ελλήνων βιομηχάνων (ΣΕΒ), αλλά και η ΕΕ μέσω του ΟΟΣΑ. Τα 42 αυτά σημεία δεν είναι τίποτα άλλο από μια ανακύκλωση αντιμεταρρυθμίσεων που έχουν ξαναπαρουσιαστεί και σε άλλα νομοσχέδια στο παρελθόν.

Στόχοι

Βασικοί σχεδιαστές αυτών των προτάσεων είναι διαφορά οικονομικά λόμπι της οικονομικής ελίτ, τεχνοκράτες, managers ιδιωτικών κολεγίων, καθώς και μεγάλοι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί και πολυεθνικοί κολοσσοί. Η λογική που υπερισχύει σε αυτές τις προτάσεις του Πισσαρίδη είναι η πλήρης μετατροπή της εκπαίδευσης σε προϊόν, όπου η γνώση θα αποτελεί εμπόρευμα προς κατανάλωση και οι μαθητές, φοιτητές και γονείς θα αποτελούν τους πελάτες. Η κυβέρνηση είχε ήδη προαναγγείλει και σχεδιάσει μια σειρά μέτρων για το χώρο της εκπαίδευσης, όπως η σύνδεση της χρηματοδότησης των ΑΕΙ με συγκεκριμένα κριτήρια, η επαναφορά των Συμβουλίων Ιδρυμάτων, ακόμη και η ίδρυση ξενόγλωσσων προπτυχιακών τμημάτων με δίδακτρα. Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση Πισσαρίδη, πίστη στο νεοφιλελεύθερο δόγμα της Δεξιάς για την εκπαίδευση, συνδέει την εκπαιδευτική διαδικασία με τις ανάγκες της αγοράς και του κεφαλαίου και αντιλαμβάνεται το γνωστικό αντικείμενο με όρους κερδοφορίας και αναπτυξιακής προοπτικής για τις επιχειρήσεις. Βασικές κατευθύνσεις αποτελούν: Αφενός η προσπάθεια αποκέντρωσης και αυτονόμησης των σχολικών μονάδων και των πανεπιστημίων -που στην πράξη σημαίνει υποχρηματοδότησή τους από το κρά-

τος, ώστε να στραφούν αναγκαστικά από μόνα τους στην ιδιωτική πρωτοβουλία για να βρουν πόρους για την λειτουργία τους. Αυτό βάζει σε κίνδυνο τόσο την ίδια την ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όσο και την εργασιακή προοπτική της νεολαίας που θα εξαρτάται από τον κάθε καιροσκόπο. Η άλλη βασική κατεύθυνση αφετέρου, είναι η αλλαγή στις συνθήκες εργασίας των ίδιων των εργαζομένων στην εκπαιδευτική κοινότητα, καθώς η μεγιστοποίηση των κερδών όσων επενδύουν σημαίνει ελαστικότητα στις σχέσεις εργασίας, δηλαδή απολύσεις και μειώσεις μισθών.

Σχολεία

Η έκθεση κάνει λόγο για εξοικονόμηση πόρων από τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση, καθώς η κυβέρνηση θεωρεί ότι υπάρχει κατασπατάληση πόρων στα διαλυμένα και υποστελεχωμένα κατά τα άλλα από τις μνημονιακές πολιτικές σχολεία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ανάγκη κάλυψης των κενών θέσεων εκπαιδευτικών θα «αντιμετωπιστεί» με συγχωνεύσεις σχολείων και καταργήσεις πολλών απ’ αυτών, ιδιαίτερα στην περιφέρεια της χώρας. Στη συνέχεια ξαναεμφανίζεται η τράπεζα θεμάτων, η οποία αυτή τη φορά αποκτά άλλα χαρακτηριστικά. Θα επεκταθεί σε όλες τις τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με σκοπό τη συλλογή των αποτελεσμάτων των μαθητών σε εθνική εμβέλεια και σε βάθος χρόνου για να υπάρχει μετρό σύγκρισης με άλλες χώρες του εξωτερικού. Επίσης, δεδομένη θεωρείται η αξιολόγηση τόσο των σχολικών μονάδων όσο και των ίδιων των εκπαιδευτικών, ως εργαλείο εξαναγκασμού στις εκάστοτε επιταγές της κυβέρνησης αλλά και στην ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας τους. Παράλληλα, η χρηματοδότηση των σχολικών μονάδων βάσει κριτηρίων θα δημιουργήσει πολύ γρήγορα σχολεία δύο ταχυτήτων και λουκέτο σε αρκετά επαρχιακά από αυτά, που δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις νέες συνθήκες -με αποτέλεσμα πολλές οικογένειες να καταφύ-

γουν στην ιδιωτική εκπαίδευση. Αυτό αποτελεί και κυβερνητικό στόχο του παραπάνω σχεδιασμού.

Ανώτατη Εκπαίδευση

Στην Ανώτατη Εκπαίδευση, η Επιτροπή Πισσαρίδη εισηγείται ανασχεδιασμό του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δηλαδή συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων της επαρχίας, δημιουργία μεγάλων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και αναπροσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών ώστε να συνάδουν με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Το σύστημα αξιολόγησης θα εφαρμοστεί και στα πανεπιστήμια και θα συνδέεται με τη χρηματοδότησή τους, τα οποία για να εξασφαλίσουν κι αυτά με τη σειρά τους απαραίτητους πόρους για την ομαλή λειτουργία τους θα στραφούν σε δύο κατευθύνσεις: από τη μια στους ιδιώτες -οι οποίοι θα διαμορφώνουν οι ίδιοι το πρόγραμμα σπουδών προς όφελός τους και θα έχουν σαν μοναδικό κριτήριο την μεγιστοποίηση των κερδών τους. Και από την άλλη το ίδιο το Πανεπιστήμιο στο βαθμό που μπορεί, θα μεταφέρει το οποίο λειτουργικό κόστος στους ίδιους του φοιτητές με την μορφή διδάκτρων, καθώς και στο προσωπικό των ιδρυμάτων, από τους φύλακες και τις καθαρίστριες μέχρι τους διοικητικούς και τους καθηγητές οι οποίο θα αποτελούν πολυτέλεια μπροστά στους νέους μειωμένους προϋπολογισμούς ώστε να βγαίνουν σωστά οι ισολογισμοί του κάθε επενδυτή. Με αυτόν τον τρόπο τα πτυχία θα είναι κενού περιεχομένου χωρίς τα απαραίτητα εφόδια, και χωρίς κανένα αντίκρισμα συνολικότερα. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι καταδικασμένοι σε ένα άνευ προηγουμένου κυνήγι προσόντων και δεξιοτήτων μέσω δεύτερων πτυχίων, σεμιναρίων επί πληρωμή, χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα και εργασιακή προοπτική στα πλαίσια της υλοποίησης προγραμμάτων δια βίου μάθησης. Μέσα σε αυτές τις τραγικές συνθήκες διαβίωσης των φοιτητών, οι οποίοι αναγκάζονται να επωμιστούν οι

ίδιοι και οι οικογένειές τους το κόστος σπουδών τους, εφόσον το κράτος πετσοκόβει περαιτέρω τα κονδύλια για τη φοιτητική μέριμνα, η Επιτροπή έρχεται να προτείνει τη παροχή φοιτητικών δανείων για το κόστος σπουδών των φοιτητών με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής. Πέρα από το γεγονός πως η κυβέρνηση ξεκαθαρίζει το στόχο μετατόπισης του κόστους σπουδών στους ίδιους τους σπουδαστές, αυτό αποκλείει μεγάλο μέρος των φοιτητών από την εκπαιδευτική διαδικασία και τα πανεπιστήμια, εφόσον δεν έχουν τη δυνατότητα να εγγυηθούν την αποπληρωμή του. Επιβάλλονται με αυτόν τον τρόπο ταξικοί φραγμοί στην εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ δημιουργούνται γενιές που βγαίνουν πρώτη φορά στην αγορά εργασίας κουβαλώντας ήδη το βάρος ιδιωτικών χρεών, όπως έχουμε δει να συμβαίνει και σε άλλες χώρες όπου τα φοιτητοδάνεια είναι από τα πιο συνηθισμένα ιδιωτικά χρέη προς τα τράπεζες. Δεν θα μπορούσε φυσικά η κυβέρνηση να μη μεριμνήσει και για τους «αιώνιους φοιτητές». Με το σύνηθες ύφος αυταρχισμού που τη διακατέχει ιδιαίτερα προς τη νεολαία, αντί την εφαρμογή του ν+2 που έμεινε στα χαρτιά εξαιτίας των μαζικών αντιδράσεων των φοιτητικών συλλόγων, η έκθεση Πισσαρίδη προτείνει σαν αντικίνητρο για την καθυστέρηση της ολοκλήρωσης των σπουδών, την εισαγωγή τέλους επανεγγραφής μετά το ν+2: με λίγα λόγια πρόστιμο για όσους δεν τελειώνουν εγκαίρως, δηλαδή τα πιο πληττόμενα κοινωνικά στρώματα στην φοιτητική κοινότητα. Η έκθεση Πισσαρίδη, λοιπόν, δεν είναι τίποτα άλλο από τις πολιτικές που εφαρμόζει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Εμπορευματοποίηση βασικών κοινωνικών αγαθών όπως η γνώση, λιτότητα στις δημόσιες δαπάνες και περικοπές στις κοινωνικές μας ανάγκες, δώρα στο κεφάλαιο πάνω στις δικές μας πλάτες, καταστολή και αυταρχισμός προς τη νεολαία.

διεθνή

9 δεκεμβρη 2020

Η κατασταλτική πολιτική Μακρόν και ο σύγχρονος αυταρχισμός Του Πάνου Πέτρου

σα συμβαίνουν στη Γαλλία έχουν εξαιρετική σημασία. Πρόκειται για την «κοιτίδα» της αστικής δημοκρατίας και το κράτος που (θέλει να) συμβολίζει το κοινωνικό-πολιτικό «κεκτημένο» της Ευρώπης. Πρόκειται επίσης για μια χώρα όπου κυβερνά ένα φερόμενο ως «ούτε αριστερό/ούτε δεξιό» μόρφωμα κι ένας πρόεδρος που θεωρείται προσωποποίηση του «σύγχρονου κέντρου». Σε αυτήν τη χώρα λοιπόν, διαμορφώνεται και ισχυροποιείται διαρκώς η τάση προς έναν όλο και σκληρότερο «φιλελελεύθερο αυταρχισμό» που αποτελεί (με διαβαθμίσεις και διαφορές συσχετισμών) διεθνή τάση. Στην βασανισμένη «περιφέρεια» του παγκόσμιου καπιταλισμού, είναι γνωστό ότι το δημοκρατικό ζήτημα δεν έχει επιλυθεί. Σε πείσμα των οπτιμιστικών θριαμβολογιών που συνόδευσαν την θεωρία περί «Τέλους της Ιστορίας», δεν επήλθε ποτέ αυτό το διαβόητο «κύμα εκδημοκρατισμού» που φαντάζονταν διανοητές όπως ο Φουκουγιάμα. Στον αραβικό κόσμο (από τις εξεγέρσεις του 2011 μέχρι αυτές του 2019), σε χώρες της μαύρης Αφρικής (Νιγηρία, Μάλι κ.ά.), στην νοτιοανατολική Ασία (Χονγκ Κονγκ, Ταϊλάνδη) διεξάγονται σκληροί αγώνες και μαζικές εξεγέρσεις με κέντρο (ή αφορμή) το αίτημα για δημοκρατία. Στη Λατινική Αμερική, οι μέθοδοι με τις οποίες διεκδικεί την επιστροφή της στην κυβερνητική εξουσία η Δεξιά ή οι μέθοδοι με τις οποίες κυβερνά, υπενθυμίζουν ότι στην υπο-ήπειρο η φιλελεύθερη-κοινοβουλευτική περίοδος μετά την πτώση των δικτατοριών μπορεί να αποτελεί μια «ιστορική εξαίρεση» κι όχι τον «νέο κανόνα» στην περιοχή. Το φαινόμενο είναι πιο διευρυμένο. Στο διεθνή Τύπο, η συζήτηση τα προηγούμενα χρόνια στράφηκε στην ανάδειξη ή/και ισχυροποίηση «αντιφιλελεύθερων» ηγετών/κυβερνήσεων (ΗΠΑ, Ρωσία, Βραζιλία, Ινδία, Τουρκία, Ουγγαρία, Πολωνία, Φιλιππίνες). Αλλά πρόκειται για κάτι ακόμα πιο διευρυμένο -το οποίο οι φιλελεύθεροι που «ανησυχούν» για αυτή τη λίστα χωρών δεν θέλουν να παραδεχτούν. Η τάση αυταρχικοποίησης -επειδή λογοδοτεί σε ανάγκες του σύγχρονου καπιταλισμού που δεν βρει μια νέα «ηγεμονική» πρόταση- αγγίζει κάθε χώρα και υλοποιείται από κυβερνήσεις όλου του πολιτικού φάσματος. Ο κατήφορος του Μακρόν, που φτάνει πλέον να δέ-

χεται ήπιες επικρίσεις για «ακροδεξιά στροφή» ακόμα και από φιλικά προς το «ακραίο κέντρο» ΜΜΕ, συμβολίζει αυτήν την πραγματικότητα.

Πρώτα ήρθαν για τους μουσουλμάνους… Στο προηγούμενο φύλλο της «Ε.Α.», περιγράφαμε το «κυνήγι μαγισσών» που εξαπέλυσε το γαλλικό κράτος με αφορμή την δολοφονία του Σαμουέλ Πατί και προειδοποιούσαμε ότι πρόκειται για άγρια αντιδημοκρατική εκτροπή. Η ισλαμοφοβική εκστρατεία προκάλεσε επικρίσεις και καταδίκες από τα συνδικάτα και την Αριστερά, που θυμούνταν ότι το κατασταλτικό οπλοστάσιο που παρουσιάστηκε το 2015 (μετά από τρομοκρατικές επιθέ-

Η τάση αυταρχικοποίησης -επειδή λογοδοτεί σε ανάγκες του σύγχρονου καπιταλισμού που δεν βρει μια νέα «ηγεμονική» πρόταση- αγγίζει κάθε χώρα και υλοποιείται από κυβερνήσεις όλου του πολιτικού φάσματος σεις), στράφηκε γρήγορα ενάντια στα κινήματα αντίστασης. Αλλά η καταδίκη δεν μεταφράστηκε σε μαζική κινητοποίηση (είτε από απροθυμία, είτε από τις δυσκολίες ανταπόκρισης που δημιουργεί η πολυετής διάβρωση που έχουν προκαλέσει οι ισλαμοφοβικές ιδέες με «αριστερό μανδύα»). Πρόσφατα υλοποιήθηκε μια από τις απειλές του διαβόητου υπ. Εσωτερικών, Νταρμανίν: Τέθηκε εκτός νόμου η «Συλλογικότητα Ενάντια στην Ισλαμοφοβία», μια οργάνωση που προσέφερε νομικές

συμβουλές σε θύματα ισλαμοφοβικών διακρίσεων -σε συνεργασία με τον ΟΗΕ και γαλλικούς Δήμους. Παρά την κατακραυγή διεθνών (Διεθνής Αμνηστία κ.ά.) και εγχώριων θεσμών, το υπουργικό συμβούλιο εκτίμησε ότι οι κατά καιρούς καταγγελίες της οργάνωσης για ισλαμοφοβικές πρακτικές του κράτους «κατά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας», αποτελούν τεκμήριο συνενοχής στην τρομοκρατική απειλή!

Το φίμωτρο ως πολιτική Ακολούθησε το νομοσχέδιο για την «Καθολική Ασφάλεια». Αναδεικνύεται ένα κοινό μοτίβο στην αντίληψη του Μακρόν: Ισχυρίζεται επίμονα ότι δεν υπάρχει ισλαμοφοβία στη Γαλλία και ο τρόπος να επιβάλει αυτήν την αντίληψη είναι να… θέσει εκτός νόμου την οργάνωση που επιχειρεί να αναδείξει την ύπαρξή της. Ισχυρίζεται ότι η αστυνομία «αμύνεται», είναι «ηρωική» και «αντιμετωπίζει δυσκολίες στο έργο της» και ο τρόπος να επιβάλει αυτήν την αντίληψη είναι να… απαγορεύσει στους φωτορεπόρτερ να αποκαλύπτουν το όργιο βίας στο οποίο επιδίδονται τα CRS. Σε αυτό το μοτίβο τον ακολουθεί και η ελληνική κυβέρνηση στα νησιά παρεμπιπτόντως, που για να αντιμετωπίσει τις επικρίσεις για τις απάνθρωπες-παράνομες πρακτικές της απέναντι στους πρόσφυγες, καταδιώκει όσους-ες τις αποκαλύπτουν. Ο Μακρόν, προωθώντας σε αυτή τη συγκυρία το πρωτοφανές τερατούργημα, θεώρησε προφανώς ότι θα περνούσε με μικρότερα προβλήματα, στο φόντο ενός κλίματος συσπείρωσης γύρω από το κράτος, «απέναντι στην τρομοκρατική απειλή». Το αποτέλεσμα ήταν το ακριβώς αντίθετο. Όσοι ανησυχούσαν από πριν για την αντιδημοκρατική εκτροπή, τώρα κινητοποιήθηκαν. Όσοι πριν εθελοτυφλούσαν, τώρα είδαν καθαρά: Η κυβέρνηση που εξαπέλυσε το προηγούμενο κατασταλτικό

της κύμα «στο όνομα της ελευθερίας του λόγου», τώρα αποφάσιζε να την… φιμώσει. Επιπλέον, ακριβώς πάνω στη διαβούλευση για νομοσχέδιο, τα καλόπαιδα της γαλλικής Αστυνομίας έδειξαν επανειλημμένα το ποιόν τους, «εκθέτοντας» τον Μακρόν και τον Νταρμανίν που έτρεχαν «καταδικάζοντας» να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα. Μια επιχείρηση διάλυσης κατασκήνωσης άστεγων προσφύγων στο κέντρο του Παρισιού συνοδεύτηκε από πρωτοφανή αγριότητα -που καταγράφηκε. Τέσσερις μπάτσοι ξυλοκόπησαν επί 15’ έναν μουσικό παραγωγό μέσα στο στούντιό του, με μοναδικό λόγο το ότι είναι «γαμημένος αράπης» (όπως του φώναζαν όταν ξεκίνησε η απρόκλητη επίθεση) -και αυτό καταγράφηκε σε βίντεο. Και ο πλέον δύσπιστος κατάλαβε για ποιον λόγο ακριβώς ζητούσαν επίμονα τα συνδικάτα των αστυνομικών να μην καταγράφεται η δράση τους…

Διαδηλώσεις Η θηριώδης διαδήλωση στο Παρίσι και πολλές άλλες πόλεις της Γαλλίας υπήρξε μια ελπιδοφόρα «αστραπή στο σκοτάδι» που έδωσαν σε όλους κι όλες μας κουράγιο. Παρά την μερική αναδίπλωση του Μακρόν, που απέσυρε και γράφει και ξαναγράφει το επίμαχο άρθρο του νομοσχεδίου, οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται. Οι δημοσιογράφοι έχουν δηλώσει ήδη την πρόθεση ανυπακοής -στο πλευρό τους διαδηλώνουν δικηγόροι. Μια προγραμματισμένη από πριν κινητοποίηση των συνδικάτων για τα εργασιακά μετατράπηκε -μέσα από τη συμμετοχή πλατύτερων νεολαιίστικων στρωμάτων που αξιοποίησαν το κάλεσμα- σε διαδήλωση υπέρ των πολιτικών ελευθεριών και κατά του ρατσισμού, με τους συνδικαλιστές της CGT να «υιοθετούν» αυτή τη σύνδεση («δεν πρόκειται για διαφορετικά ζητήματα, ασφαλώς ο αγώνας είναι κοινός»). Στις συγκρούσεις που ξέσπασαν, ο Νταρμανίν επέκρινε τους διαδηλωτές ως βανδάλους που… απειλούν την δημοκρατία. Έκανε έτσι σαφέστατο τί εννοούν ως «δημοκρατία» οι κυβερνήσεις. Αξίζει ωστόσο να σημειώσουμε ότι η γαλλική κυβέρνηση, ακόμα και μέσα σε αυτόν τον κατήφορο, απέφυγε να απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις (πολυπληθέστερες των αντίστοιχων πρόσφατων κινητοποιήσεων στην Ελλάδα). Σε αυτό το πεδίο, τα ευρωπαϊκά «πρωτεία» τα κρατάει ο Χρυσοχοΐδης, που αφού διαπιστώσει ότι «ο ιός έξω δεν κολλάει» για να υπερασπιστεί την ανάπτυξη 5.000 αστυνομικών, ανα-

∆ΙΕΘΝΗ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

καλύπτει ότι «κολλάει» αν µερικές δεκάδες αγωνιστές πραγµατοποιήσουν συγκέντρωση…

Η «τροµοκρατία»

Τις ίδιες µέρες, ο Εµµανουέλ Μακρόν υποδέχτηκε στη Γαλλία τον αιµατοβαµµένο δικτάτορα Σίσι της Αιγύπτου (στα πλαίσια των γνωστών «πολυµερών» αντι-τουρκικών συµµαχιών στην ανατολική Μεσόγειο που εµπλέκεται και η Ελλάδα). Απάντησε στις επικρίσεις ανθρωπιστικών οργανώσεων και του γαλλικού Τύπου µε καθαρότητα: η στρατιωτική και οικονοµική συνεργασία δεν µπορεί να έχει, λέει, προαπαιτούµενα που «άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωµάτων» καθώς «ένα τέτοιο ενδεχόµενο θα αποδυνάµωνε την ισχύ ενός σηµαντικού εταίρου στον πόλεµο κατά της τροµοκρατίας». Αυτός ο ωµός κυνισµός υπήρχε πάντοτε κάπως άρρητα ως δικαιολόγηση της δυτικής στήριξης σε αυταρχικά καθεστώτα της «περιφέρειας». Πλέον υπάρχει κυνική παραδοχή ότι υπάρχουν ζητήµατα «ανθρωπίνων δικαιωµάτων» που όµως πάνε περίπατο µπροστά στον διαρκή «µπαµπούλα» της «τροµοκρατίας». Και πλέον, η «αντι-τροµοκρατική οχύρωση» αφορά και το εσωτερικό των δυτικών κοινωνιών -οπότε τέτοιες παραδοχές προϊδεάζουν για το πώς βλέπουν το µέλλον της διακυβέρνησης οι δυτικοί ηγέτες…

Συµπεράσµατα

Τα «µηνύµατα» από τη Γαλλία πρέπει να διαβαστούν προσεκτικά. Η ισλαµοφοβία και ο ρατσισµός εξοικειώνουν στην «κατάσταση εξαίρεσης» όσον αφορά τα δικαιώµατα µιας στοχοποιηµένης µερίδας ανθρώπων, πριν γενικευτεί σε όλους. Η επίκληση στην «τροµοκρατική απειλή» επιχειρεί πάντοτε να αξιοποιήσει το φόβο, την παραζάλη και τη συσπείρωση στο κράτος για να ξεδιπλώσει νέες επιθέσεις στα δηµοκρατικά δικαιώµατα. Η µιλιταριστική εξωτερική πολιτική και η δικαιολόγηση απαράδεκτων συµµαχιών µε επίκληση «την ανάγκη απέναντι στον εχθρό» δεν αφήνει «αδιάβρωτο» το

εσωτερικό πολιτικό-κοινωνικό κλίµα. Τα τελευταία χρόνια καταρρίπτονται µια σειρά «ταµπού» µε διάφορες κάθε φορά «έκτακτες αφορµές» (τροµοκρατία, πανδηµία, άγριες διαδηλώσεις, µεταναστευτικό). Η παρουσία του στρατού σε δρόµους ευρωπαϊκών πόλεων, η συγκρότηση και διαρκής αναβάθµιση «σιδηρόφρακτων» κατασταλτικών σωµάτων, βγαλµένων από παλιές δυστοπικές ταινίες, οι τεχνολογίες παρακολούθησης της κίνησης των ανθρώπων (drones, κάµερες, ελικόπτερα), τείνουν να εµπεδωθούν ως «κανονικότητα». Όλα αυτά αποτελούν «διεθνές µοντέλο» και αφορούν ιδιαίτερα και το πολιτικό-κοινωνικό κλίµα στην Ελλάδα: Είναι εύκολο να κάνει κανείς τις σχετικές συνδέσεις. Ποια δηµοκρατία υπερασπίζονται όλες αυτές οι πρακτικές; Μα ένα πολίτευµα που διασφαλίζει το «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» και στηρίζεται σε εκλεγµένες κυβερνήσεις, θα πουν οι «ακροκεντρώοι». Πρόσφατα έδωσε συνέντευξη στην «Καθηµερινή» ο ιδρυτής της γαλλικής ιστοσελίδας Mediapart, όπου υπενθύµισε το πολύ ευρύτερο νόηµα της δηµοκρατίας, που σήµερα πιέζεται ασφυκτικά σε χώρες µε κοινοβουλευτικά καθεστώτα: «Η δηµοκρατία, προτού ακόµη κατοχυρωθούν το εκλογικό δικαίωµα και ο κοινοβουλευτισµός, ήταν µια συλλογική κουλτούρα µε τέσσερις πυλώνες: τα δικαιώµατα της συλλογικής οργάνωσης, της έκφρασης, της διαδήλωσης και της πληροφόρησης. Μακρά και επίπονη, η κατάκτησή τους επέτρεψε την έλευση της δηµοκρατίας. Η ύπαρξή τους είναι εκείνη που επιτρέπει την κατάκτηση καινούργιων δικαιωµάτων για τις γυναίκες-θύµατα του σεξισµού, τις µειονότητες που υφίστανται διακρίσεις, τις κοινωνικά καταπιεζόµενες λαϊκές τάξεις. Να γιατί η διαµαρτυρία είναι τόσο µαζική στη Γαλλία: όλοι αντιλαµβάνονται ότι διακυβεύονται θεµελιώδη δικαιώµατα και ότι η προεδρία Μακρόν εκτρέπεται προς τον αυταρχισµό».

Η ∆ΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΠΑΛΕΥΕΙ ΓΙΑ:

ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ µέσα από την ανεξάρτητη δράση της εργατικής τάξης

Οι εργάτες δηµιουργούν όλο τον πλούτο µέσα στον καπιταλισµό. Μια νέα κοινωνία απαλλαγµένη από την εκµετάλλευση, ο σοσιαλισµός, µπορεί να δηµιουργηθεί µόνο όταν οι εργάτες πάρουν συλλογικά στα χέρια τους τον έλεγχο όλου του κοινωνικού πλούτου και όταν προγραµµατίσουν την παραγωγή και τη διανοµή σύµφωνα µε τις ανθρώπινες ανάγκες.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ και όχι ρεφορµισµό Ο καπιταλισµός δεν παίρνει διορθώσεις. Πρέπει να ανατραπεί µε την εργατική δράση. ∆εν υπάρχει κοινοβουλευτικός δρόµος προς µια τέτοια αλλαγή. Το κοινοβούλιο, ο στρατός, η αστυνοµία, η δικαιοσύνη, όλο το αστικό κράτος λειτουργεί για να προστατεύει τα συµφέροντα της άρχουσας τάξης. H εργατική τάξη θα χρειαστεί το δικό της κράτος, στηριγµένο στην άµεση δηµοκρατία, στα συµβούλια αντιπροσώπων απ’ τους χώρους δουλειάς, καθώς και στην εργατική πολιτοφυλακή.

∆ΙΕΘΝΙΣΜΟ και όχι «σοσιαλισµό σε µια χώρα» ή «σοσιαλισµό µε εθνικά χρώµατα»

Η εµπειρία της Ρωσίας αποδεικνύει ότι ακόµα και µια νικηφόρα εργατική σοσιαλιστική επανάσταση, όπως ο Οχτώβρης του 1917, δεν µπορεί να επιβιώσει σε αποµόνωση. Τα καθεστώτα της ΕΣΣ∆, µετά την επικράτηση του σταλινισµού, όπως και τα καθεστώτα της Κίνας και των άλλων ανατολικών χωρών ήταν ή είναι κρατικοί καπιταλισµοί, όπου η εκµετάλλευση και η καταπίεση της εργατικής τάξης δεν διαφέρει από τη ∆ύση. Γι’ αυτό υποστηρίζουµε τις εργατικές εξεγέρσεις ενάντια στη γραφειοκρατική άρχουσα τάξη αυτών των χωρών. Υποστηρίζουµε, επίσης, όλα τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήµατα που αντιστέκονται στην ιµπεριαλιστική καταπίεση. H δύναµη που θα τσακίσει τελειωτικά τον ιµπεριαλισµό είναι η ενότητα της εργατικής τάξης σε διεθνή κλίµακα, από τη Nέα Yόρκη ώς τη Σεούλ και από το Λονδίνο ώς το Σάο Πάολο. Aντιπαλεύουµε κάθε µορφή σοβινισµού, ρατσισµού ή σεξιστικών διακρίσεων που απειλεί να διασπάσει τους εργάτες. Aπέναντι στην αντιτουρκική πολεµοκαπηλία της «δικής µας» άρχουσας τάξης, υποστηρίζουµε το σύνθηµα Έλληνες και Tούρκοι εργάτες ενωµένοι. Eίµαστε αντίθετοι στην καταπίεση των µειονοτήτων στη Θράκη και τη Mακεδονία και στα µέτρα αστυνόµευσης των µεταναστών.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ

της εργατικής πρωτοπορίας

H εργατική τάξη µπορεί να απελευθερώσει τον εαυτό της και όλους τους καταπιεσµένους µέσα από τη δική της δράση. Για να κερδηθούν όλα τα κοµµάτια της τάξης σ΄ αυτήν την πάλη είναι απαραίτητο να οργανωθούν τα πιο ξεκάθαρα και µαχητικά τµήµατα σε ένα επαναστατικό σοσιαλιστικό εργατικό κόµµα. Ένα τέτοιο κόµµα µπορεί να πείθει τους εργάτες για την επαναστατική προοπτική, παρεµβαίνοντας στους µαζικούς αγώνες. Eίµαστε αντίθετοι σε κάθε αντίληψη υποκατάστασης της τάξης, απ’ όπου και αν προέρχεται.

Επικοινωνήστε μαζί μας: • Α’ ΑΘΗΝΑΣ: 6973005569 • ΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ: 6932045320 • ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ: 6942602766 • ΒΟΡΕΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ: 6972036692 • ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ: 6945754555 • ΠΕΙΡΑΙΑΣ: 6942993423 • ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ: 6939014803 • ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: 6972878820 • ΚΡΗΤΗ: 6979925065 • ΚΥΚΛΑΔΕΣ: 6972743637 • ΜΕΣΣΗΝΙΑ: 69832422501 • ΚΥΠΡΟΣ: 0035-796554166

∆ΙΕΘΝΗ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

Κυπριακό: Αντιµέτωποι µε τους εθνικισµούς και τις ιµπεριαλιστικές παρεµβάσεις

Μόνη ελπίδα οι κοινοί αγώνες των «από κάτω» στο Κραν Μοντανά ο Αναστασιάδης «την παραµονή του δείπνου προσέγγισε τον Τσαβούσογλου, του πρότεινε λύση δύο κρατών». Η αστική τάξη του νησιού δεν έκανε και δεν θα κάνει τίποτα που να προετοιµάσει την κοινωνία για το ενδεχόµενο λύσης. Στην πραγµατικότητα είναι αυτή που εξαρχής έχει βάλει το χέρι της για να µένει το ζήτηµα χρόνια άλυτο και να εκµεταλλεύεται την κατάσταση προς όφελος της θεωρώντας κοντόφθαλµα πως µπορεί να τη διαχειριστεί. ∆εν το έκανε ο Μακάριος, δεν το έκανε ο Παπαδόπουλος, δεν το έκανε ούτε ο Αναστασιάδης.

Του Θέµη Θεµιστοκλέους, ανταπόκριση από την Κύπρο

το προηγούµενο φύλλο της εφηµερίδας κάναµε µια σύντοµη αναφορά στις εξελίξεις γύρω από το κυπριακό, στις πρωτοβουλίες του ΟΗΕ και στα δεδοµένα µιας πιθανής επανέναρξης συνοµιλιών. Για να µπορέσουµε να κατανοήσουµε καλύτερα το σηµείο στο οποίο βρίσκεται αυτό το δυσεπίλυτο πρόβληµα, χρειάζεται να λαµβάνουµε υπόψη την κοµβική στιγµή της κατάρρευσης των συνοµιλιών τον Ιούλιο του 2017 στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας, αλλά και να αντιµετωπίζουµε το κυπριακό ως µέρος ενός µεγαλύτερου προβλήµατος ή µοιράσµατος της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Μεσογείου από τις ιµπεριαλιστικές δυνάµεις που εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα χτίζουν συµµαχίες αποκλειστικά στη βάση των οικονοµικών και πολιτικών τους συµφερόντων.

Και τώρα τι;

του νησιού. Θα χρειαστεί να λάβουµε υπόψη τα σχέδια των µεγάλων δυνάµεων για την ανατολική Μεσόγειο, τις

Το κυπριακό ως µέρος ενός µεγαλύτερου «προβλήµατος» Το κυρίαρχο, διαχρονικό αφήγηµα της Ε/Κ αστικής τάξης ήταν και παραµένει πως το κυπριακό αποτελεί αποκλειστικά πρόβληµα εισβολής και κατοχής του τουρκικού στρατού. Κάτι που πρακτικά εκφράζει την προσδοκία πως αν όλοι παραδεχτούν πως η Τουρκία έχει εισβάλει και κατέχει παράνοµα το ένα τρίτο του νησιού, το ζήτηµα θα λυθεί… τόσο απλά.Φυσικά αυτό το αφήγηµα αποκρύπτει ένα µεγάλο µέρος της αλήθειας. Στην πραγµατικότητα, το κυπριακό πρόβληµα κατέληξε στη σηµερινή του µορφή µε την καθοριστική συµβολή συγκεκριµένων, εθνικιστικών πολιτικών επιλογών που έχουν κάνει διαχρονικά οι ηγεσίες των δύο κοινοτήτων, από τον Μακάριο µέχρι τον Αναστασιαδη και από τον Ντενκτάς µέχρι τον Τατάρ. Είναι πρόβληµα που προέκυψε από την αποικιοκρατική πολιτική της Μ.Βρετανίας και των Η.Π.Α αλλά και τις ωµές στρατιωτικές παρεµβάσεις της Ελλάδας (βλ. πραξικόπηµα) και της Τουρκίας κ.ο.κ. Άρα εάν θέλουµε να δούµε χωρίς αυταπάτες και παρωπίδες γιατί ακόµα και σήµερα δεν µπορεί να βρει ειρήνη και ηρεµία ένα νησί κάπου στην ανατολική Μεσόγειο, θα χρειαστεί να αναζητήσουµε τις αιτίες πιο βαθιά από τις πρόσφατες αψιµαχίες στο αλισβερίσι µεταξύ των ηγεσιών των δύο κοινοτήτων

Η πρόσφατη εξαίρεση του Ακιντζί που πριν λίγα χρόνια αναπτέρωσε τις ελπίδες για επίλυση του κυπριακού προσέκρουσε στην αδιαλλαξία της κυβέρνησης Αναστασιάδη βλέψεις των περιφερειακών δυνάµεων αλλά και των «ντόπιων παικτών». Οι νέες λυκοσυµµαχίες που δηµιουργούνται µε σκοπό την ηγεµονία στην περιοχή, όπως η σύµπραξη Κύπρου-Ελλάδας µε δικτατορίες και εγκληµατικά καθεστώτα (βλ. άξονα Κύπρου –Ελλάδας – Αιγύπτου – Ισραήλ), η επιθετική πολιτική της Τουρκίας σε διάφορα µέτωπα (βλ. Συρία) και οι οξείες αντιπαραθέσεις Ελλάδας – Τουρκίας στο Αιγαίο, είναι ζητήµατα που δεν πρέπει να τα διαχωρίζουµε από τη συζήτηση για το κυπριακό. Αντιθέτως, είναι στον πυρήνα της. Σε αυτό το πλαίσιο οι αναλύσεις που αποφεύγουν την εξέταση των ενδοϊµπεριαλιστικών ανταγωνισµών είναι ανεπαρκείς. Από την άλλη πλευρά, οι αναλύσεις που επιρρίπτουν τις ευθύνες για το Κυπριακό αποκλειστικά στον ξένο παράγοντα συγκαλύπτουν τις

ευθύνες της ντόπιας αστικής τάξης. Το κυπριακό, λοιπόν, παραµένει άλυτο αφενός γιατί εµπλέκεται πότε έµµεσα πότε άµεσα σε ευρύτερους πολιτικούς σχεδιασµούς και αφετέρου γιατί οι ηγεσίες των δύο κοινοτήτων ακολουθούσαν κατά κανόνα σκληρή εθνικιστική γραµµή. Η πρόσφατη εξαίρεση του Ακιντζί, που πριν λίγα χρόνια αναπτέρωσε τις ελπίδες για επίλυση του κυπριακού, προσέκρουσε στην αδιαλλαξία της κυβέρνησης Αναστασιάδη.

Οι ευθύνες στο εσωτερικό Είναι πλέον προφανές πως ο Αναστασιάδης δεν πήγε στις συναντήσεις µε πρόθεση να λύσει το κυπριακό στη βάση της ∆∆Ο που απαιτούσε αµοιβαίες υποχωρήσεις, παρόλο που εκείνη την περίοδο φαινόταν πως όλες τις πλευρές είχαν τη διάθεση να ξεµπερδέψουν µε ένα χρόνιο βραχνά. Όµως η εκτίµηση της ελληνικής και Ε/Κ ηγεσίας ότι η Τουρκία βρίσκεται σε αδύναµη θέση αλλά και τα εθνικιστικά αντανακλαστικά του κυβερνώντος κόµµατος (∆ΗΣΥ), εν όψει µάλιστα προεδρικών εκλογών, οδήγησαν στο γνωστό αποτέλεσµα: Να µπει το κυπριακό στον πάγο για τα τρία χρόνια που ακολούθησαν και τώρα η συζήτηση να γίνεται µε πολύ χειρότερους όρους και το σενάριο της διχοτόµησης (βλ. λύση δύο κρατών) στο τραπέζι. Μάλιστα, το σενάριο αυτό δεν το έβαλε πρώτη η Τουρκία στο τραπέζι. Ο δηµοσιογράφος -και µέχρι πρότινος δεξί χέρι του προέδρου- Μακάριος ∆ρουσιώτης περιγράφει σε βιβλίο του που κυκλοφόρησε αυτές τις µέρες πώς

Η αλήθεια είναι ότι πολύ δύσκολα µέσα σ’ αυτό το ζοφερό τοπίο µπορεί κάποιος να οραµατιστεί και να χαράξει το δρόµο προς την λύση. Η κατεξοχήν δύναµη που στήριζε την ∆ιζωνική ∆ικοινοτική Οµοσπονδία, το ΑΚΕΛ, παραπαίει ανάµεσα στα σκάνδαλα και στην ατολµία ανάληψης πολιτικών πρωτοβουλιών, στοιχεία που προκύπτουν και από τη φύση του ως ένα στην ουσία σοσιαλδηµοκρατικό κόµµα. Φαίνεται µάλιστα πως προκειµένου να συµπήξει συµµαχία µε το εθνικιστικό ∆ΗΚΟ, δύσκολα θα βάλει στην ατζέντα του ψηλά το κυπριακό. Μένει, λοιπόν, ένα τεράστιο κενό εκπροσώπησης και δράσης του τµήµατος της κοινωνίας που προσπάθησε και στήριξε όλα τα προηγούµενα χρόνια την λύση του κυπριακού µε γνώµονα το κοινο συµφέρον των δύο κοινοτήτων. Έτσι, το µεγάλο βάρος της ευθύνης πέφτει στις συλλογικότητες των δύο πλευρών (κίνηµα επαναπροσέγγισης, εργατικά συνδικάτα, αντικαπιταλιστικές συλλογικότητες) που µε την κίνησή τους προσπαθούν σε αντίξοες συνθήκες να εµπνεύσουν και να δηµιουργήσουν το έδαφος για ειρηνική συµβίωση. Μια προοπτική που µπορούν να ανοίξουν µόνο οι αγώνες των «από κάτω» ενάντια στους εθνικισµούς, η κοινή πάλη των δύο κοινοτήτων ενάντια στον πόλεµο, τους «µικρούς» και τους µεγάλους ιµπεριαλισµούς, η ταξική ενότητα ανεξαρτήτως εθνικότητας ενάντια στην εκµετάλλευση και την καταπίεση που υφιστάµεθα και στις δυο µεριές του συρµατοπλέγµατος. Κινήσεις όπως η συνταρακτική διαδήλωση χιλιάδων Τ/Κ πριν λίγο καιρό ενάντια στα τετελεσµένα Άγκυρας-Τατάρ είναι αυτές που διαµορφώνουν το κατάλληλο έδαφος και δείχνουν το δρόµο στην από ‘δω πλευρά του συρµατοπλέγµατος.

∆ΙΕΘΝΗ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

Ταϊλάνδη Η δηµοκρατική εξέγερση συνεχίζεται στην Ταϊλάνδη, καθώς το στρατιωτικό καθεστώς διστάζει να εξαπολύσει τη φονική καταστολή µε την οποία είχε αντιµετωπίσει παλιότερους αγώνες (πχ τη δηµοκρατική εξέγερση του 2010). Στους δρόµους, οι διαδηλωτές εντυπωσιάζουν µε την ευρηµατικότητά τους: τα µεγάλα πλαστικά παπιά (για πισίνες ή θάλασσα) αποδεικνύονται αποτελεσµατική άµυνα στις αντλίες νερού. Το καθεστώς κινείται µε ελιγµούς: Υποσχέθηκε κάποιες «από τα πάνω» αλλαγές που θα συζητήσει το κοινοβούλιο, ενώ ζητά συναντήσεις µε τους µαθητές για να συµφωνηθούν αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστηµα (ώστε να «αποσπάσει» την ενέργειά τους από το γενικότερο κίνηµα). Παράλληλα όµως, ενεργοποιεί ξανά το νόµο «προσβολής της µοναρχίας» για να φυλακίσει ηγετικά στελέχη του κινήµατος. Ο «οριζόντιος» χαρακτήρας της εξέγερσης, εν προκειµένω έχει λειτουργήσει ως δύναµη, απέναντι στις προσπάθειες «αποκεφαλισµού» του. Αλλά καθώς το καθεστώς αναζητά τρόπους να επιλύσει την κρίση (µε ελιγµούς ή κατατασταλτική αντεπίθεση) θα χρειαστεί συντονισµός και συλλογική διαβούλευση για να επεξεργαστεί η εξέγερση απαντήσεις...

Ινδία Κάθε πετυχηµένη γενική απεργία στην Ινδία είναι κορυφαία είδηση από µόνη της, προκαλώντας δέος από τα µεγέθη της εργατικής τάξης και φλερτάροντας µε τον τίτλο «η µεγαλύτερη γενική απεργία στην ιστορία». ∆εν διέφερε σε αυτό η απεργία στις 26 Νοέµβρη, µε τη συµµετοχή 250 εκατοµµυρίων ανθρώπων! Αν κάπου διέφερε, αφορά κάποια πιο ποιοτικά στοιχεία. Κατέβασε στους δρόµους µια συµµαχία εργατών-αγροτών, καθώς η κυβέρνηση Μόντι διαλύει τα εργατικά δικαιώµατα και ταυτόχρονα καταργεί µια σειρά από µέτρα προστασίας των φτωχών αγροτών. Προσέλκυσε στο πλευρό των εργατικών συνδικάτων και των αγροτικών ενώσεων όλους τους αντιπάλους της κυβέρνησης: Φεµινιστικές συλλογικότητες, φοιτητικές ενώσεις και προφανώς οι οργανώσεις της Αριστεράς. Επέδειξε εντυπωσιακή µαχητικότητα: Οι µεγάλες πορείες καθοδόν προς τις µεγάλες πόλεις, έσπασαν µια σειρά από αστυνοµικά οδοφράγµατα για να φτάσουν στον προορισµό τους. Κυρίως, συνέβη απέναντι σε ένα καθεστώς που έχει νεοφασιστικά χαρακτηριστικά και µέχρι πρότινος «επέλαυνε» µε την αντιδραστική του ατζέντα. Αν γίνουν πράξεις οι εξαγγελίες συνδικαλιστών ότι

«ήταν µόνο η αρχή», ο Μόντι και το ακροδεξιό BJP απέκτησαν επιτέλους σοβαρό αντίπαλο…

Περού Η Λατινική Αµερική συνεχίζει να παράγει ενδιαφέροντα κι ελπιδοφόρα γεγονότα. Μετά τη Χιλή, τη Βολιβία, την Κολοµβία και το Εκουαδόρ, στη λίστα προστέθηκε το Περού. Στις 9 Νοέµβρη, εξελίχθηκε ένα κοινοβουλευτικό πραξικόπηµα που ανέτρεψε τον Βιζκάρα, πρόεδρο της χώρας. Ο ίδιος στο πρόσφατο παρελθόν είχε αναδειχθεί ως αντικαταστάτης ενός άλλου «θύµατος» των συσχετισµών στο Κογκρέσο. Πηγή αυτών των ραδιουργιών είναι υποθέσεις διαφθοράς (µε τέτοιες κατηγορίες ανατράπηκε ο προηγούµενος πρόεδρος, ενώ σήµερα διεφθαρµένοι βουλευτές ανέτρεψαν τον Βιζκάρα γιατί επεδίωκε κάποια µέτρα περιορισµού της ασυδοσίας τους), αλλά και το κόµµα του πρώην δικτάτορα Φουτζιµόρι (που βουλευτές του συµµετείχαν στην ανατροπή και του «διεφθαρµένου» και του «αδιάφθορου»). Το υπόβαθρο της πανδηµίας (το Περού είναι από τις πιο σκληρά χτυπηµένες χώρες διεθνώς) και ο λαϊκός εκνευρισµός από τις διαρκείς µηχανορραφίες γύρω από υποθέσεις διαφθοράς σε συνθήκες ακραίας ανισότητας, µετέτρεψαν την «παλατιανή» κρίση σε µαζική εξέγερση. ∆εκάδες χιλιάδες άνθρωποι, κυρίως νέοι, κατέβηκαν στους δρόµους απαιτώντας την ανατροπή του νέου προέδρου Μερίνο (που διαδέχτηκε τον Βιζκάρα). Μετά από 5 µέρες κινητοποιήσεων που δεν υποχώρησαν παρά την πολύ άγρια καταστολή, ο Μερίνο παραιτήθηκε. Πέρα από την λαϊκή παρέµβαση στις πολιτικές εξελίξεις, που κατέληξε σε µια επιτυχία, ενδιαφέρον έχει και ότι ακτιβιστές εµπνέονται από τη Χιλή, όπου ακυρώθηκε το «Σύνταγµα Πινοσέτ», και ανοίγουν τη συζήτηση για ακύρωση του «Συντάγµατος Φουτζιµόρι»…

Γουατεµάλα Και ο κατάλογος ριζοσπαστικών κινητοποιήσεων που πετυχαίνουν νίκες διευρύνεται κι άλλο. Στη Γουατεµάλα, στο φόντο ενός καταστροφικού τυφώνα και της πανδηµίας, ψηφίστηκε προϋπολογισµός που ενώ αύξανε τις δαπάνες γενικά (προς πολιτικούς αξιωµατούχους, προς επιχειρήσεις), µείωνε σοβαρά τις δαπάνες για υγεία και παιδεία. Στις 21 Νοέµβρη, ξέσπασε ένα κύµα διαδηλώσεων ενάντια στον νέο προϋπολογισµό. Ο ξεσηκωµός «σηµαδεύτηκε» από την πυρπόληση του κτιρίου της Βουλής, που έκανε ως φωτογραφία και είδηση τον γύρο του κόσµου. Είχε µεσολαβήσει ένα όργιο αστυνοµικής βίας, που συνεχίστηκε -όπως και οι διαδηλώσεις- και τις επόµενες µέρες. Τέσσερις µέρες µετά, στις 25 Νοέµβρη, ο προϋπολογισµός αποσύρθηκε, µε τη Βουλή να ψηφίζει την ακύρωσή του! Η κυβέρνηση κλυδωνίζεται, µε τον αντιπρόεδρο να δηλώνει την παραίτησή του (ενώ ο πρόεδρος επέµενε σε πολιτική πυγµής απέναντι στους «βανδάλους»). Για άλλη µια φορά -όπως και στις αρχές του 21ου αιώνα- το µήνυµα από τη Λατινική Αµερική δεν αφορά µόνο τη δυνατότητα για µαζική κινητοποίηση, αλλά και τη δύναµή της να επιβάλει και να κατακτά νίκες. Τον τελευταίο ένα χρόνο, στην υπο-ήπειρο έχει µαταιωθεί ένα πραξικόπηµα (Βολιβία), έχει ακυρωθεί ένα σύνταγµα (Χιλή), έχει ανατραπεί ένας πρόεδρος (Περού), έχει αποσυρθεί ένα πακέτο του ∆ΝΤ (Εκουαδόρ) κι έχει ακυρωθεί ένας προϋπολογισµός σήµερα στη Γουατεµάλα…

∆ΙΕΘΝΗ

9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

Ενώ η παραδοσιακή ∆εξιά κερδίζει έδαφος εις βάρος του Μπολσονάρο και το PT παραµένει σε κρίση

Μια µεγάλη πολιτική επιτυχία της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς

ι δηµοτικές εκλογές του Νοέµβρη στη Βραζιλία αποτελούσαν ένα πολύ ενδιαφέρον «γκάλοπ» για την πολιτική κατάσταση στη χώρα, µετά από 2 χρόνια διακυβέρνησης Μπολσονάρο.

Το ευρύτερο τοπίο

Φάνηκε πρώτα η αδυναµία του Μπολσονάρο να κινηθεί απολύτως «αυτόνοµα» και να µετατρέψει την προσωπική του δηµοφιλία σε αποτελεσµατικό πολιτικό µηχανισµό: Οι ακροδεξιοί υποψήφιοι που πήραν το χρίσµα του ηττήθηκαν σχεδόν παντού: µόνο ένας κέρδισε µεγάλο ∆ήµο στο δεύτερο γύρο, ενώ οι περισσότεροι αποκλείστηκαν από τον πρώτο γύρο. Τα παραδοσιακά αστικά κόµµατα του κέντρου και της κεντροδεξιάς υπήρξαν οι µεγάλοι νικητές αυτών των εκλογών σε όλες σχεδόν τις µεγάλες πόλεις-πρωτεύουσες κρατιδίων. Αυτό δείχνει τις δυσκολίες του αρχικού νεοφασιστικού, «βοναπαρτιστικού» σχεδίου Μπολσονάρο, αλλά υπογραµµίζει και ότι η Βραζιλία παραµένει σε «αντιδραστικό φεγγάρι», ότι η ευρύτερη κοινωνική-πολιτική ήττα που συνόδευσε την ατιµωτική κατάρρευση του PT δεν έχει αντιστραφεί. Αυτό επιβεβαιώθηκε από τις χαµηλές πτήσεις της παραδοσιακής Αριστεράς. Το PT αλλά και το ΚΚ Βραζιλίας υποχώρησαν και σε αριθµούς εκλεγµένων συµβούλων και σε δήµους που ελέγχουν. Το PT δεν κατάφερε να κερδίσει ούτε µια πρωτεύουσα κρατιδίου, ενώ το ΚΚ Βραζιλίας διεκδίκησε στο δεύτερο γύρο αλλά έχασε τελικά το Πόρτο Αλέγκρε. Πολλοί αναλυτές, εστιάζοντας στην ήττα του Μπολσονάρο και την συρρίκνωση του PT, κάνουν λόγο για «επιστροφή της παλιάς πολιτικής τάξης». Το συµπέρασµα έχει βάση, αλλά παραµένει επισφαλές: στην τοπική αυτοδιοίκηση –στη Βραζιλία και όχι µόνο–είναι παραδοσιακά πιο «ανθεκτικοί» οι µηχανισµοί των παραδοσιακών κοµµατικών δυνάµεων. Αλλά, κυρίως, το συµπέρασµα υποτιµά την µεγάλη έκπληξη των δηµοτικών εκλογών: σε αυτό το «συντηρητικό» τοπίο και σε συνθήκες υποχώρησης της ευρύτερης Αριστεράς, το PSOL σηµείωσε τα καλύτερά του αποτελέσµατα ως τώρα. Παραµένει πολύ µικρότερη εκλογική δύναµη από

το PT και το ΚΚ, αλλά ήταν η µόνη που αύξησε και τους δηµάρχους και τους συµβούλους της σε συνθήκες υποχώρησης. Κέρδισε το Μπελέµ, πρωτεύουσα της περιοχής του Αµαζονίου. Αλλά το µεγάλο µπαµ έγινε στο Σάο Πάουλο, το οικονοµικό-πολιτικό «κέντρο» της χώρας, όπου η υποψηφιότητα του Γκιγιέρµε Μπούλος πέρασε στο δεύτερο γύρο. Εκεί ηττήθηκε µε 60-40 από τον κεντροδεξιό υποψήφιο, αλλά υπήρξε µια

κινούταν θεσµικά και συµφιλιωτικά). Πάνω σε αυτή τη βάση οικοδοµήθηκε η συµµαχία µε το PSOL, το οποίο έχει υιοθετήσει µια συνεπή αντισεξιστική-αντιρατσιστική πλατφόρµα (που εκφράστηκε και στα πρόσωπα που εξέλεξε ως συµβούλους) και είναι το πιο ενεργό στη (δύσκολη) προσπάθεια να υπάρξει µαζική κινητοποίηση ενάντια στον Μπολσονάρο στους δρόµους. Για όλους αυτούς τους λόγους, άλλωστε, ο Μπούλος

Σε συνθήκες εκλογικής υποχώρησης της ευρύτερης Αριστεράς, στο Σάο Πάουλο, πολιτικό και οικονοµικό κέντρο της χώρας, ο υποψήφιος του PSOL και ακτιβιστής του Κινήµατος Εργατών Χωρίς Στέγη, Γκιγιέρµε Μπούλος πέρασε στο δεύτερο γύρο, όπου συγκέντρωσε το 40%. To PSOL αύξησε συνολικά τις δυνάµεις του, ενώ κέρδισε στο δεύτερο γύρο το Μπελέµ, πρωτεύουσα της περιοχής του Αµαζονίου. πραγµατική βόµβα για µια καµπάνια που ξεκινούσε από το περιθώριο των µικρών µονοψήφιων ποσοστών.

Το «θαύµα» στο Σάο Πάουλο

Το Σάο Πάουλο έδειξε µια δυνατότητα: Αυτήν της συγκρότησης ενός αυθεντικά ριζοσπαστικού αριστερού «στρατοπέδου» απέναντι στον Μπολσονάρο, απέναντι στην «µετριοπαθή κεντροδεξιά» και σε διαφοροποίηση µε το συµφιλιωτικό στίγµα του PT. Έδειξε επίσης την επιβράβευση µιας διαδροµής: Ο Γκιγιέρµε Μπούλος είναι ένας αγωνιστής των κοινωνικών κινηµάτων, ηγετικό στέλεχος του MTST (Κίνηµα Εργατών Χωρίς Στέγη). Το MTST καθοδήγησε αναρίθµητες καταλήψεις κτιρίων, απαιτώντας λύση στο στεγαστικό ζήτηµα που αφορά εκατοµµύρια Βραζιλιάνους εργάτες. Εντάχθηκε στο ευρύτερο ρεύµα αριστερής αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση PT και συµµετείχε στον ξεσηκωµό του 2013-14 (πριν το Μουντιάλ), επενδύοντας στην προσπάθεια να ενισχυθεί η αριστερόστροφη δυναµική του, ενώ διαφοροποιήθηκε από τον -δεξιού προσανατολισµού- «ξεσηκωµό» των µεσοστρωµάτων που ακολούθησε και το 2018 υπερασπίστηκε µε κινητοποιήσεις τον Λούλα, όταν αυτός διώχθηκε πολιτικά (περισσότερο και από το ίδιο του το κόµµα, το οποίο

στοχοποιήθηκε προσωπικά από τον Μπολσονάρο αµέσως µετά την άνοδο του δεύτερου στην εξουσία: επιθέσεις που εντάθηκαν εναντίον του κι εναντίον του PSOL συνολικά τις βδοµάδες µετά το σοκ του πρώτου γύρου στο Σάο Πάουλο, επιθέσεις που δεν πρέπει να αντιµετωπίζουµε ελαφρά τη καρδία ως ρητορικές, στο φόντο της δολοφονίας της συντρόφισσας Μαριέλα Φράνκο. Ο Μπολσονάρο παραµένει µια απειλητική δύναµη και η πολιτική-κοινωνική ήττα που κατέληξε στην άνοδό του στην εξουσία δεν έχει ξεπεραστεί (ειδικά µε τις δυσκολίες που δηµιουργεί η πανδηµία στο ξεδίπλωµα της αντίστασης στο δρόµο). Αλλά το «µήνυµα» του Σάο Πάουλο δείχνει ότι υπάρχουν δυνατότητες αντίστασης κι ότι υπάρχει «χώρος» για µια ριζοσπαστική απάντηση σε αυτήν την απειλή και στην πάλη για την αντιστροφή της ήττας, πέρα από την ηττηµένη στρατηγική του PT. Στις δίπλα στήλες, αναδηµοσιεύουµε αποσπάσµατα άρθρων στελεχών του PSOL που γράφτηκαν µεταξύ των δύο γύρων των εκλογών: ο Μπρούνο Μαγκαγιάες τοποθετεί την επιτυχία του PSOL στο συνολικότερο πολιτικό τοπίο που ανέδειξαν οι δηµοτικές εκλογές, ενώ ο Βαλέριο Αρκάρι εστιάζει στο «θαύµα» του Σάο Πάουλο.

Οι τοπικές µια νέα συ Του Μπρούνο Μαγκαγιάες

ταν οι πρώτες εκλογές µετά την άνοδο του Μπολσονάρο στην εξουσία και είχαν µεγάλες ήττες για τους υποψήφιους που υποστήριξε ο πρόεδρος, σε µια συγκυρία πολύ διαφορετική από το εκλογικό φαινόµενο του µπολσοναρισµού το 2018. Από τους 13 υποψήφιους δηµάρχους που πήραν το χρίσµα του Μπολσονάρο, οι 9 αποκλείστηκαν από το δεύτερο γύρο. Από τους 45 υποψήφιους συµβούλους που είχαν τη µεγαλύτερη αίγλη στον µπολσοναρισµό, εξελέγησαν µόνο οι 10. Η παραδοσιακή ∆εξιά ενισχύθηκε εκ νέου και ανακατέλαβε µέρος του χώρου που είχε καταλάβει ο ριζοσπαστικός µπολσοναρισµός πριν 2 χρόνια. Από την άλλη, η µαχόµενη Αριστερά που εκπροσωπεί το PSOL κατάφερε µια πρόοδο άνευ προηγούµενου στην ιστορία του κόµµατος, εκλέγοντας 88 συµβούλους σε όλη τη χώρα -πολλές γυναίκες και µαύροι- και φτάνοντας στο δεύτερο γύρο σε δύο πρωτεύουσες: το Σάο Πάουλο, τη µεγαλύτερη πόλη της χώρας µε τον σύντροφο Γκιγιέρµε

Ο Μπούλος Του Βαλέριο Αρκάρι

υποψηφιότητα των ΓκιγιέρµεΜπούλος και Λουίζα Ερουντίνα άνοιξαν έναν δρόµο για το µέλλον της Αριστεράς. ∆εν είναι υπερβολή να πούµε ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσµα του δεύτερου γύρου, ο αντίκτυπος αυτής της πολιτικής νίκης θα είναι µόνιµος. Η σηµερινή στροφή στο Σάο Πάουλο -το κέντρο της καπιταλιστικής κυριαρχίας στη Βραζιλία- έγινε εφικτή λόγω µιας αλλαγής στο συσχετισµό δύναµης µεταξύ των τάξεων στις µεγάλες πόλεις. Αλλά δεν έπεσε από τον ουρανό. ∆εν ήταν αποτέλεσµα ενός έξυπνου ελιγµού. ∆εν ήταν ένα εκλογικό ατύχηµα. Ήταν µια ευκαιρία που θα µπορούσε να έχει χαθεί. Η προεκλογική καµπάνια µπόρεσε να αξιοποιήσει τη συγκυρία µόνο επειδή είχε ήδη αρχίσει να οικοδοµείται µια εναλλακτική πρόταση στα χρόνια µετά το 2013: Μια εναλλακτική που στηριζόταν σε ένα πολιτικό σχέδιο, µια στρατηγική, ένα στοίχηµα. Συγκεκριµένα, τον στόχο να επανατοποθετηθεί το PSOL σε θέση να παίξει έναν ισχυρότερο ρόλο µέσα στην Αριστερά -κάτι που ωφέλησε τις προοπτικές του κόµµατος. Ο Μπούλος αναδεικνύεται το 2020 ως µια πολύ πιο σηµαντική προσωπικότητα.

διεθνη

9 δεκεμβρη 2020

εκλογές δείχνουν υγκυρία στη Βραζιλία Μπούλος και το Μπελέμ, τη μεγάλη πόλη της περιοχής του Αμαζονίου, με τον σύντροφο Εντμίλσον Κόστα. Το βάθεμα της σχέσης του Μπολσονάρο με τα παραδοσιακά δεξιά κόμματα αποδυναμώνει το αφήγημα του «ανθρώπου εκτός πολιτικού συστήματος», στο βαθμό που έχει προσεγγίσει και δεξιά κόμματα που υποστήριξαν τις κυβερνήσεις Λούλα και Ντίλμα Ρούσεφ. Η νεοφιλελεύθερη βάση του, που περίμενε βαθιές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, βλέπει το βάρος του Πάουλο Γκουέδες (ΣτΜ: ο ακραία νεοφιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών) να μειώνεται, καθώς η κυβέρνηση προσεγγίζει πολιτικές δυνάμεις στις οποίες πριν ασκούσε σκληρή κριτική.

Φασισμός;

Επιπλέον, η εξτρεμιστική ρητορική του δεν αρκούσε για να κινητοποιήσει και να οργανώνει μια νεοφασιστική μαχητικότητα υπέρ του. Είναι ενδεικτική η αποτυχία του να συγκροτήσει το κόμμα Συμμαχία για τη Βραζιλία, ένα στοίχημα του Μπολσονάρο να διαμορφώσει μια πολιτική οργάνωση που να αρμόζει στην ακροδεξιά,

με βίαια χαρακτηριστικά και εμφανή νεοφασιστικά στοιχεία. Παρά την τεράστια απειλή που αποτελούν οι «πολιτοφυλακές», παραστρατιωτικές συμμορίες στο Ρίο Ντε Τζανέιρο που αποτελούνται κυρίως από αστυνομικούς που επιδίδονται σε εκβιασμούς, εμπόριο ναρκωτικών και άλλες ποινικές δραστηριότητες και αναφέρονται πολιτικά στην οικογένεια Μπολσονάρο, είναι σημαντικό να εντοπίσουμε ότι δεν έχουν σχηματιστεί «φασιστικά τάγματα» στις γραμμές της βραζιλιάνικης μεσαίας τάξεις, αντίστοιχα με τις λεγόμενες «ενώσεις νέων» στη Βολιβία ή τις οργανώσεις των οπαδών της λευκής ανωτερότητας στις ΗΠΑ. Έχοντας έρθει από το 2019 σε ρήξη με το PSL, το μικρό κόμμα που «νοίκιασε» για να ανέβει στην εξουσία, ο Μπολσονάρο σήμερα βρίσκεται στο όριο του να ενταχθεί σε κάποιο παραδοσιακό κόμμα και να απομακρυνθεί ακόμα περισσότερο από την θέση του «καινούργιου» στην πολιτική. Αυτό μπορεί να αδειάσει την ιδεολογική βάση στήριξής του, αλλά μπορεί επίσης να καταλήξει στην οικοδόμηση μιας νέας πολιτικής βάσης

αναδιοργάνωσης της Δεξιάς. Ποτέ δεν είχαν ξαναεκλεγεί τόσοι μαύροι άντρες και μαύρες γυναίκες. Αυτή η ισχυρή μαύρη ορατότητα στις εκλογές αποδεικνύει, όπως και στα κινήματα, τη δομική σημασία του αντιρατσισμού στον πολιτικό αγώνα. Η εκλογική επιτυχία εκπροσώπων των ιστορικά αποκλεισμένων τμημάτων της κοινωνίας και ο πρωταγωνιστικός ρόλος του PSOL ως το βασικό κομματικό εργαλείο που δίνει φωνή σε αυτούς τους εκπροσώπους, δείχνει μια ποιοτική αλλαγή στην πολιτική ζωή της χώρας και την ανάπτυξη ενός δημοκρατικού αριστερού στρατοπέδου απέναντι στην κυβέρνηση Μπολσονάρο.

Η παραδοσιακή Αριστερά

Αυτό έρχεται σε αντίφαση με τις επιδόσεις της παραδοσιακής Αριστεράς, όπως το Κόμμα Εργατών (PT) το οποίο από τις 256 τοπικές κυβερνήσεις έπεσε στις 179, και το Κομμουνιστικό Κόμμα Βραζιλίας (PCdoB), που έχασε τους μισούς δημάρχους του. Η διαδικασία αποδυνάμωσης του PT γίνεται πολύ πιο σημαντική καθώς το κόμμα δεν κέρδισε καμιά πρωτεύουσα στον πρώτο γύρο και πέρασε στο δεύτερο

γύρο μόνο σε μία (Ρεφίτσε, πρωτεύουσα του Περναμπούκο). Στο Σάο Πάουλο πήρε μόνο 8% και ήρθε 6ο στην πόλη που κάποτε υπήρξε οχυρό του. Το PCdoB διεκδικεί στο δεύτερο γύρο τη δημαρχία του Πόρτο Αλέγκρε, πρωτεύουσα του Ρίο Γκράντε ντο Σουλ με μεγάλη αριστερή παράδοση.

Νέα κατάσταση για το PSOL

Η άνευ προηγουμένου παρουσία του PSOL στο δεύτερο γύρο στο Σάο Πάουλο, όπως και το αποτέλεσμα στο Μπελέμ, είναι σημαντικές νίκες που επιβεβαιώνουν μια ποιοτική αλλαγή στην κατάσταση στη χώρα. Το PSOL εγκαθιδρύεται ως αριστερή εναλλακτική, με επίγνωση της ανάγκης πλατιά ενότητας δράσης ενάντια στο φασισμό και την ακροδεξιά αλλά με ένα ανεξάρτητο και ριζοσπαστικό προφίλ που δίνει σαφείς απαντήσεις στα δύσκολα ερωτήματα που τίθενται. Αυτό το νέο «στάτους» που κατάφερε το κόμμα, το μετατρέπει από «ατίθασο αδερφάκι του PT» σε έναν πόλο ριζοσπαστικής και λαϊκής Αριστεράς που τοποθετείται ενάντια και στο σεχταρισμό και στον οπορτουνισμό.

άνοιξε ένα δρόμο για την Αριστερά Κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στους νέους ηλικίας 16-24 αλλά και την πλειοψηφία των ψηφοφόρων συνολικά ως 35 ετών. Έρχεται επίσης πρώτος στους μισθωτούς, τους μαύρους, τους άνεργους, τους δημόσιους υπάλληλους.

Η υποψηφιότητά του μπόρεσε να κερδίσει την πλειοψηφία της εργατικής τάξης -τουλάχιστον του τμήματός της που εργάζεται στην επίσημη οικονομία της πόλης του Σάο Πάουλο. Ο Μπούλος κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στους νέους ηλικίας 16-24 αλλά και την πλειοψηφία των ψηφοφόρων συνολικά ως 35 ετών. Έρχεται επίσης πρώτος στους μι-

σθωτούς, τους μαύρους, τους άνεργους, τους δημόσιους υπάλληλους. Αυτό αποτελεί μια εμπνευστική νίκη ενάντια στους εκπροσώπους της αστικής τάξης. Όποιος αριστερός δεν καταλαβαίνει τη σημασία αυτού του αποτελέσματος έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα. Δύο χρόνια μετά την εκλογή Μπολσονάρο, φτάσαμε στα πρόθυρα ενός εξωπραγματικού

κατορθώματος. Θα πρέπει να αποτιμήσουμε αυτές τις αλλαγές -οι οποίες παραμένουν ποσοτικές και όχι ακόμα ποιοτικές- καθώς θα αποκρυσταλλώνονται την ερχόμενη περίοδο. Οι εκλογές είναι κομμάτι της ταξικής πάλης. Κοινωνικές και πολιτικές συγκρούσεις εξελίσσονται και εναλλάσσονται αδιάκοπα. Ο Μπούλος άντλησε δύναμη από την οργή του λαού για τη δολοφονία του Ζοάο Αλμπέρτο, ενός νεαρού μαύρου άνδρα που πρόσφατα δολοφονήθηκε από σεκιουριτάδες ενός σουπερμάρκετ. Εκατομμύρια νέοι άνθρωποι, γυναίκες και μαύροι, εργαζόμενοι-ες και

άνεργοι-ες, εμπνέονται από την καμπάνια Μπούλος-Ερουντίνα κι αρχίζουν να αναρωτιούνται: Πρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε έτσι; Το να καλλιεργείς την ελπίδα σημαίνει ότι εξάπτεις τη φαντασία ότι μια άλλη πόλη είναι εφικτή. Μια πόλη όπου οι προσδοκίες και οι επιθυμίες του καθένα συνενώνονται σε ένα συλλογικό κίνημα που επιμένει ότι η ανθρώπινη ζωή είναι πάνω από το κέρδος, τα συμφέροντα των πολλών πάνω από τα προνόμια των λίγων, το δημόσιο πάνω από το ιδιωτικό. Όταν αγωνιζόμαστε για αξίες όπως η αλληλεγγύη ενάντια στην απληστία και η κοινωνική δικαιοσύνη ενάντια στο ατομικό συμφέρον, κινητοποιούμε την ταξική συνείδηση. Με μαρξιστικούς όρους, έτσι μαθαίνει η εργατική τάξη από την ίδια της τη δράση. Όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να πιστεύουν ότι τέτοιες αλλαγές είναι εφικτές, τότε τα πάντα γίνονται εφικτά. Ο Μπούλος είναι ένας αριστερός αγωνιστής για κοινωνική δικαιοσύνη. Κατέκτησε την θέση του εκπροσώπου της Αριστεράς του Σάο Πάουλο επειδή προέρχεται από τους αγώνες στους δρόμους. Είναι ο εκπρόσωπος του Κινήματος Αστέγων Εργατών, το οποίο έχει καθοδηγήσει δεκάδες χιλιάδες σε κινητοποιήσεις για τους πιο δίκαιους σκοπούς. Αυτή η καμπάνια ήταν μόνο η αρχή.

νεεσ κινητοποιησεισ των εργαζοµενων στα νοσοκοµεια 9 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2020

σελ. 15

Εµβόλια COVID: Ποιος κάνει κουµάντο; Του Μάικλ Ρόµπερτς*

ροτού η πανδηµία COVID-19 κατακλύσει τον πλανήτη, οι µεγάλες φαρµακευτικές εταιρείες δεν πραγµατοποιούσαν παρά ελάχιστες επενδύσεις για την κατασκευή εµβολίων για παγκόσµιες ασθένειες και ιούς. Απλά δεν ήταν επικερδές. Από τις 18 µεγαλύτερες φαρµακευτικές εταιρείες στις ΗΠΑ, οι 15 είχαν εγκαταλείψει πλήρως το πεδίο. Τους «πρωταθλητές» στα κέρδη αποτελούσαν τα φάρµακα για καρδιοπάθειες, τα εθιστικά ηρεµιστικά και τα σκευάσµατα για την ανδρική ανικανότητα, όχι η άµυνα ενάντια στις ενδονοσοκοµειακές λοιµώξεις, τις αναδυόµενες ασθένειες ή τις παραδοσιακές, φονικές τροπικές λοιµώξεις. Η κατασκευή ενός οικουµενικού εµβολίου για την γρίπη –δηλαδή ένα εµβόλιο το οποίο να στοχεύει στα µη-µεταλλασσόµενα µέρη της πρωτεϊνικής επιφάνειας του ιού– θεωρείται εφικτή εδώ και δεκαετίες, αλλά δεν εκτιµήθηκε ποτέ αρκετά κερδοφόρα ώστε να τεθεί ως προτεραιότητα. Συνεπώς, κάθε χρόνο, παρασκευάζονται εµβόλια τα οποία είναι αποτελεσµατικά µόλις κατά 50%. Όµως, η πανδηµία COVID-19 άλλαξε τη στάση των µεγάλων φαρµακευτικών (ΣτΜ: Big Pharma εφεξής). Πλέον υπάρχει η δυνατότητα να βγουν δισεκατοµµύρια από την πώληση αποτελεσµατικών εµβολίων σε κυβερνήσεις και συστήµατα υγείας. Οπότε, σε αστραπιαία ταχύτητα, εµφανίστηκε ένα πλήθος αποτελεσµατικών κατά τα φαινόµενα εµβολίων, που είναι πολύ πιθανό να είναι διαθέσιµα για τους πολίτες µέσα στους επόµενους 3 µε 6 µήνες –κάτι που αποτελεί ρεκόρ.

∆ηµόσια δαπάνη

Πώς κατέστη αυτό εφικτό τόσο γρήγορα; Απλά και ξεκάθαρα, δεν έγινε χάρη σε προσπάθειες των Big Pharma να βρουν λύσεις στην επιστηµονική έρευνα. Αντιθέτως, τα ανωτέρω υπήρξαν αποτέλεσµα των προσπαθειών αφοσιωµένων επιστηµόνων που εργάζονται σε πανεπιστήµια και κρατικά ιδρύµατα, οι οποίοι και διαµόρφωσαν τις φόρµουλες του εµβολίου. Όπως επίσης, κατέστησαν εφικτά επειδή η Κινεζική Κυβέρνηση παρείχε γρήγορα τις απαραίτητες αλληλουχίες DNA προκειµένου να αναλυθεί ο ιός. Εν ολίγοις, οι κυβερνητικές και γενικότε-

ρα δηµόσιες δαπάνες ήταν αυτές που οδήγησαν στην φαρµακευτική λύση. Η βασική έρευνα για την παρασκευή εµβολίων στις ΗΠΑ πραγµατοποιείται από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH), το Υπουργείο Άµυνας και από κρατικά χρηµατοδοτούµενα ακαδηµαϊκά εργαστήρια. Τα εµβόλια των Pfizer και Moderna στηρίζονται σε πολύ µεγάλο βαθµό σε δύο δοµικές ανακαλύψεις που πραγµατοποιήθηκαν από την κρατικά χρηµατοδοτούµενη έρευνα: την ιική πρωτεϊνη –η οποία σχεδιάστηκε από το NIΗ– και τη σύλληψη της ιδέας της τροποποίησης του RNA, η οποία για πρώτη φορά προέκυψε στο Πανεπιστήµιο της Πενσυλβάνια. Για την ακρίβεια, οι ιδρυτές της Moderna βάφτισαν το 2010 την εταιρεία τους µε βάση αυτό το σκεπτικό: τροποποιηµένο («Modified») + «RNA» = Moderna. Συνεπώς, το εµβόλιο της Moderna

µακευτικές εταιρείες είναι αυτές που πραγµατοποιούν τις κλινικές δοκιµές παγκοσµίως και έπειτα παράγουν και διαθέτουν τα αποτελέσµατα ως εµπόρευµα. Έπειτα πουλάνε τα εµβόλια στις κυβερνήσεις πραγµατοποιώντας πολύ υψηλά κέρδη. Έτσι γινόντουσαν οι δουλειές προ πανδηµίας και έτσι συνεχίζουν να γίνονται και σήµερα. Στις ΗΠΑ, την δεκαετή περίοδο µεταξύ 1988 και 1997, οι δαπάνες του δηµόσιου τοµέα για αγορά εµβολίων διπλασιάστηκε από 100 δολάρια σε 200 δολάρια ανά παιδί ηλικίας ως 6 ετών. Το συνολικό κόστος του δηµοσίου διπλασιάστηκε εκ νέου την περίοδο 1997 έως 2001 –σε λιγότερο από 5 χρόνια δηλαδή– από 200 δολάρια σε 400 δολάρια ανά παιδί. Ελάχιστα φτάνουν στην δηµοσιότητα σε σχέση µε τους όρους των συµβολαίων για τα εµβόλια COVID που υπογράφηκαν µεταξύ των κυβερνή-

Οι ιδιώτες παρασκευαστές φαρµάκων θα είναι οι κερδισµένοι, ενώ οι κυβερνήσεις θα πληρώσουν για εµβόλια τα οποία αναπτύχθηκαν εξαρχής χάρη στις δικές τους δαπάνες! δεν ήλθε ως µάννα εξ ουρανού. Η Moderna εργαζόταν για χρόνια πάνω σε εµβόλια mRNA, σε συνεργασία µε το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Μολυσµατικών Ασθενειών (NIAID), το οποίο αποτελεί τµήµα του NIH. Η µεταξύ τους συµφωνία προέβλεπε ορισµένη χρηµατοδότηση από την Moderna προς το NIH, σε συνδυασµό µε ορισµένες κατευθυντήριες για συνεργασία των ερευνητών του NIAID και της Moderna ως προς την βασική έρευνα και τελικά την κατασκευή ενός τέτοιου εµβολίου. Η Αµερικάνικη Κυβέρνηση διοχέτευσε επιπλέον 10,5 δισ. δολάρια σε διάφορες κατασκευάστριες εµβολίων µετά το ξέσπασµα της πανδηµίας, προκειµένου να επισπεύσουν την παράδοση των προϊόντων τους. Το εµβόλιο της Moderna προέκυψε µέσω της άµεσης συνεργασίας ανάµεσα στην πρώτη και τα εργαστήρια του NIH. Είναι όµως οι Big Pharma αυτές που τελικά αναπτύσσουν τα εµβόλια, τα οποία προέκυψαν από το επιστηµονικό έργο των δηµόσιων θεσµών. Αυτές είναι που κάνουν κουµάντο. Οι φαρ-

σεων της ΕΕ και φαρµακευτικών εταιριών όπως η AstraZeneca, η PfizerBioNTech, η Sanofi-GlaxoSmithKlein και η CureVac. Αλλά µόλις αφαιρεθεί το πέπλο του µυστηρίου, θα διαπιστώσουµε µια τεράστιας κλίµακας ιδιωτικοποίηση δισεκατοµµυρίων δολαρίων δηµόσιων πόρων. Τα εµβόλια για τον κορωνοϊό είναι πιθανό να αποφέρουν δισεκατοµµύρια δολάρια στη φαρµακοβιοµηχανία, εφόσον αποδειχθούν ασφαλή και αποτελεσµατικά. Για να αποκτήσει ανοσία απέναντι στον COVID-19 όλος ο πληθυσµός του πλανήτη θα χρειαστούν ως 14 δισεκατοµµύρια εµβόλια. Εάν, όπως εκτιµούν αρκετοί επιστήµονες, η παρεχόµενη από τα εµβόλια ανοσία φθίνει µε το χρόνο, τότε µπορεί να πωληθούν δισεκατοµµύρια επιπλέον δόσεις στα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Και η τεχνολογία και τα εργαστήρια παραγωγής που στηρίχθηκαν από όλη αυτή την κυβερνητική γενναιοδωρία θα µπορούσαν να αξιοποιηθούν και για άλλα κερδοφόρα εµβόλια και φάρµακα. Συνεπώς, ενώ η πρωτοπόρα εργα-

Ολόκλ ηρο στο RP roject. g

σία πάνω στα εµβόλια mRNA πραγµατοποιήθηκε µε κρατικά κονδύλια, οι ιδιώτες παρασκευαστές φαρµάκων θα είναι οι κερδισµένοι στο τέλος της ηµέρας πραγµατοποιώντας τεράστια κέρδη, ενώ οι κυβερνήσεις θα πληρώσουν για εµβόλια τα οποία αναπτύχθηκαν ευθύς εξαρχής χάρη στις δικές τους δαπάνες!

Συµπεράσµατα

Το δίδαγµα από την αντίδραση απέναντι στον κορονοϊό µε την παρασκευή εµβολίων, είναι ότι η δαπάνη µερικών επιπλέον δισ. δολαρίων ετησίως σε βασική έρευνα, θα µπορούσε να αποτρέψει απείρως περισσότερους θανάτους και ασθένειες, αλλά και την οικονοµική καταστροφή. Σε µια συνέντευξη Τύπου ο εθνικός σύµβουλος Υγείας Άντονι Φάουτσι εστίασε στην δουλειά που έχει γίνει µε τις λεγόµενες «αγκαθωτές πρωτεΐνες» (spike proteins). «∆εν πρέπει να υποτιµούµε την αξία της βασικής βιολογικής έρευνας», δήλωσε ο Φάουτσι. Ακριβώς! Αλλά όπως απέδειξαν αρκετοί αρθρογράφοι, όπως η Μαριάνα Ματσακούτο, η κρατική χρηµατοδότηση και έρευνα υπήρξαν ζωτικής σηµασίας για την ανάπτυξη σχετικών προϊόντων. ∆εν υπάρχει πιο χρήσιµο συµπέρασµα στην υπόθεση του εµβολίου COVID από το ότι οι φαρµακευτικές πολυεθνικές θα έπρεπε να κρατικοποιηθούν ώστε η έρευνα και η ανάπτυξη να µπορεί να κατευθυνθεί προς την κάλυψη των υγειονοµικών και φαρµακευτικών αναγκών των ανθρώπων και όχι προς την πραγµατοποίηση κερδών για αυτές τις εταιρείες. Πολύ περισσότερο δε, τα αναγκαία εµβόλια θα µπορούσαν να φτάσουν µαζικά στις φτωχότερες χώρες και κοινωνικές συνθήκες και όχι απλώς σε εκείνες τις χώρες και εκείνους τους ανθρώπους που µπορούν να καταβάλλουν το αντίτιµο που ζητούν οι εταιρείες. «Είναι εµβόλιο του λαού», δήλωσε ο Peter Maybarduk, επικριτής των εταιρειών και διευθυντής του προγράµµατος «∆ηµόσια Πρόσβαση των Πολιτών στα Φάρµακα»: «Οι επιστήµονες του δηµοσίου το εφηύραν και οι φορολογούµενοι χρηµατοδοτούν την ανάπτυξή του... Θα έπρεπε να ανήκει στην ανθρωπότητα». *∆ηµοσιεύτηκε στο προσωπικό του µπλογκ, thenextrecession.wordpress.com. Τη µετάφραση έκανε ο Θάνος Λυκουργιάς και ολόκληρο αναρτήθηκε στο Rproject.gr.