Ronald Giphart, Wie waarlijk leeft

Zes jaar na haar diagnose multiple sclerose — toen ze inzag dat ze het niet kon winnen van een ziekte waartegen ze zich aanvankelijk vrouwmoedig had geweerd — koos ze ervoor via euthanasie een einde aan haar leven te maken. En hoewel het door haar georganiseerde afscheid liefdevol, twinkelend en licht was, was dat voor mij een gebeurtenis die nog immer nadreunt. Inmiddels ben ik bijna vijfenvijftig, nog maar een jaar verwijderd van de leeftijd die mijn moeder had toen ze stierf, en zonder daar sentimenteel of larmoyant over te zijn: ik denk nog steeds iedere dag aan haar.’

ronald giphart Wie waarlijk leeft Portret van mijn moeder

Giphart vertelt liefdevol en onverbloemd over zijn feministische moeder en hoe hij zich nog steeds door haar laat inspireren

In juni 2020 is het vijfentwintig jaar geleden dat oud-politica Wijnie Jabaaij overleed. Als Kamerlid maakte ze zich sterk voor vrouwenrechten en de positie van minderheden, onderwerpen die haar na aan het hart lagen. Ze stond bekend om haar ongekunstelde directheid en tegelijkertijd haar charme. Zo trok ze door het land met een cabaretvoorstelling genaamd Marie Modaal en was ze het enige Kamerlid dat tijdens een commissievergadering ooit hardgrondig vloekte. Nadat bij haar ms was geconstateerd moest Jabaaij zich op haar 49ste noodgedwongen terugtrekken uit de politiek. Ze overleed op 56-jarige leeftijd. Wijnie Jabaaij was de moeder van schrijver Ronald Giphart, die in zijn roman Ik omhels je met duizend armen schreef over een moeder die – net als Wijnie Jabaaij – door euthanasie uit het leven stapte. In Wie waarlijk leeft schrijft Giphart opnieuw over zijn moeder, maar nu zonder de sluier van fictie. Over haar nalatenschap, over feminisme anno nu, over moeilijke keuzes, over wat haar werkelijk bewoog en haar strijdbaarheid.

Ronald Giphart (1965) debuteerde in 1992 met de roman Ik ook van jou, een instantklassieker in de Nederlandse literatuur. Daarna volgden onder meer de romans Giph, Phileine zegt sorry, Ik omhels je met duizend armen, Troost, IJsland, Harem en Lieve. In 2012 schreef hij de verhalenbundel De wake, waarmee hij hoge ogen gooide. Zijn laatste roman Alle tijd (2019) werd lovend ontvangen en bereikte in vier maanden al vier drukken.