#02 | juni 2015
magazine voor ondernemend Nederland
M2 tandartsen op ‘inspiratie-safari’ X-ray uw familiebedrijf! Acht vragen over ‘Pre-packen’ verrijkt met layar
gerard, winfried en jos de smit:
‘ Wij remden zélf de groei’
familieverhalen
tekst paul groothengel | BEELD groeier
Familiebedrijf De Eekhoorn Woodworkings groeit al jaren met dubbele cijfers. De eigenaren, drie broers, wilden een kwaliteitsslag maken om gezond nóg verder te ontwikkelen. BDO hielp bij het formuleren van de optimale eigenaarsen bedrijfsstrategie en de bijpassende structuur.
hier nog een layar plaatsen?
22
un je een recessie overleven als je een middelgrote Neder landse fabrikant bent van bouw pakket-meubelen? Die al zijn producten in Nederland ont wikkelt en produceert? De Eekhoorn Woodworkings uit Zwaagdijk-Oost (onder de rook van Enkhuizen) bewijst dat het kan. Vooral de laatste zes jaar groeit het bedrijf formidabel: jaar op jaar stijgen omzet en winst met meer dan 10%. Het geheim? Stoere, massief houten meubelen tegen een betaalbare prijs. Daarbij zijn de broers al jarenlang online zeer actief, onder meer met hun eigen winkelformule ‘Basiclabel’: binnen enkele jaren denken ze de helft van hun totale omzet online te realiseren, zowel via eigen webshops als via andere online retailkanalen. Ze slagen er bovendien in om binnen een dag de bestelde meubelen rechtstreeks aan de consument (particulier en zakelijk) af te leveren, zodat de tussenhandel nauwelijks tot geen voorraad hoeft aan te houden. De leiding van het bedrijf is sinds 2002 in handen van de drie eigenaren, de broers Gerard,
Winfried en Jos de Smit. Ze vormen samen de tweede generatie; hun vader begon in 1980 met het bedrijf. De rolverdeling is helder: Gerard is algemeen directeur, Winfried is het creatieve brein en Jos is de commerciële man. Ze zijn blij met de continue groei van hun bedrijf, maar ontdekten er begin vorig jaar ook de nadelen van. Gerard: “We produceerden al geruime tijd volcontinu. Op een gegeven moment loop je dan tegen een grens aan. Wij hebben een heel platte organisatie, waarbij we veel van de uitvoerende taken onder elkaar hadden verdeeld. We ontdekten dat wij zelf de verdere groei afremden. En dat we iets moesten veranderen in onze organisatiestructuur. Maar ja, wat? En waar moesten we beginnen?” Structuur volgt strategie
De broers besloten om er een onafhankelijke expert bij te halen. Dat werd BDO, vanwege de ervaring met familiebedrijven. Consultant Joost Vat stelde de drie broers voor om eerst een assessment te doen. “Hun concrete vraag was wat ze met hun organisatiestructuur aan moesten. Die
Gerard, Winfried en Jos de Smit (v.l.n.r.): “We moesten iets veranderen. Maar wat?” #02 | juni 2015
23
familieverhalen
Rimpelloze overdracht De Eekhoorn Woodworkings werd in 1980 opgericht door Aart de Smit, op dat moment eigenaar van een aantal bouwmarkten. Hij startte de productie van doe-het-zelf houten meubelen voor afnemers als de Hubo. Zijn drie zoons werkten al jong mee in de fabriek: Jos kwam in 1995 als eerste in de zaak, Winfried een jaar later. Toen hun vader in 2002 aangaf met pensioen te willen gaan, kwam ook oudste zoon Gerard aan boord. Samen kochten de broers de aandelen over van hun ouders, die in het volste vertrouwen de zaak overdroegen. Gerard: “Ze komen nog steeds geregeld langs om te horen hoe het gaat. Ze zijn apetrots. En ze hebben het op een perfecte manier weten los te laten.”
Vat: “Uit zijn profiel bleek dat Winfried heel creatief is, en conceptmatig sterk. Het was tegenstrijdig dat hij ook veel tijd moest besteden aan de productie, wat toch vooral gedetailleerd micromanagement is.” Winfried: “Wij streven continu naar operational excellence. Dus adviseerde Joost ons om een ervaren operations manager van buitenaf aan te trekken. Dat hebben we gedaan. De productie wordt nu aangestuurd door een gemotiveerde zwaargewicht van 58. Iedereen luistert naar hem. Mede dankzij hem hebben we een aantal knelpunten in de productie weg kunnen halen, waardoor ons machinepark nu veel efficiënter en effectiever draait. En ik kan me volledig concentreren op conceptontwikkeling en design van onze producten.” Het trio kreeg in het managementteam aanvulling van een paar sleutelfiguren, de portefeuille HR wisselt binnenkort ook van manager. Vat coördineerde vervolgens de formulering van de bedrijfsstrategie, zorgde voor een fiscale check voor ieder van de broers en optimaliseerde de financieringsstructuur van de onderneming. Druk op de ketel
structuur hangt af van de bedrijfsstrategie. En die wordt weer bepaald door de eigenaarsstrategie. Want dat is altijd de basis voor ieder familiebedrijf: hoe zit je erin als eigenaar? Het is immers jouw vermogen dat in het bedrijf zit.” De vraag die Vat op tafel legde was dus: wat willen de eigenaren nou echt, waar worden ze gelukkig van, wat doen ze het liefst? Vat: “Om die verdiepingsslag te kunnen maken moet je eerst in beeld hebben wat ieders kwaliteiten zijn. Het assessment was bedoeld om die competenties boven tafel te krijgen. Dat was het startpunt, daarna konden we met elkaar beoordelen in hoeverre de huidige verantwoordelijkheden van Gerard, Jos en Winfried pasten bij hun competenties. En konden we bouwen aan strategie en structuur.” 24
Het was voor de broers wel even wennen, dat assessment. Gerard: “We moesten ons kwetsbaar opstellen. Al snel bleek bijvoorbeeld dat interne communicatie niet bepaald ons sterkste punt was. Als het spannend werd, gooiden we de deur van de directiekamer dicht voor zowel managers als medewerkers. Die voelden zich dan buitengesloten. Maar dat hadden wij helemaal niet door. Het ontbrak ons aan empathie.” Jos: “Het was even slikken toen we dat hoorden, maar tegelijk vond ik het leuk om uit te vinden waar je persoonlijk staat.” Winfried voegt toe: “Ik kon me vinden in de uitkomsten.” Juist voor hem kwam naar voren dat hij in een onmogelijke spagaat zat: hij was zowel het creatieve brein van het bedrijf als degene die de productie moest aansturen.
De Eekhoorn Woodworkings Opgericht: 1980 Activiteiten: design, productie en distributie van bouwpakket meubelen Vestigingsplaats: Zwaagdijk-Oost Fte’s: ca. 100 Jaaromzet: € 31 miljoen, waarvan ca. 40% uit handelsactiviteiten Online: www.deeekhoorn.com; www.woood.nl; www.basiclabel.nl
Hoe kijken de broers terug op de strategie- en structuuraanpassingen? Gerard: “We zijn met Joost door een aantal fasen gegaan. De bedoeling daarvan werd ons gaandeweg steeds duidelijker. Voordeel van zo’n deskundige buitenstaander is dat je druk op de ketel houdt, zodat de voortgang van het proces niet in gevaar komt.” Jos wijst op een ander voordeel: “Het gaat erg goed en we hebben het razend druk. Juist dan blijkt het best lastig om jezelf vrij te maken om samen over strategische zaken na te denken. Maar ook als het heel goed gaat met het bedrijf, ben je verplicht om toch die strategische stap extra te zetten. We hebben immers de ambitie om de komende jaren verder door te groeien.”
Meer weten over Bedrijfs- en Familiestrategie? Neem contact op met Joost Vat, partner en consultant bij BDO Familiebedrijven.
@ joost.vat@bdo.nl #02 | juni 2015
25