ANG AGONG_CDSFJ 2025

agong ang BULAD PARA SA PALAD

Javerian, nagtitinda ng tuyo para suportahan ang pag-aaral

Katuwang ang bulad sa takbo ng palad ng isang estudyanteng pursigidongmakatapos ng pag-aaral sa kabila ng kahirapan.

Ito ang pagtatapat ng isang magaaral ng Colegio de San Francisco Javier of Rizal, Zamboanga del Norte Inc. sa isang panayam.

Determinasyon at pagpupursigi ang pina-iral ng batang tindero na si Kurt Kendrich Tagapan,17 na taong gulang na nakatira sa Putongan, Sibutad, Zamboanga del norte.

Kasalukuyang siyang nag-aaral sa baitang 12. Simula pagka bata ay parte na nang kaniyang buhay ang magkayod kalabaw dahil tumutulong siya sa kanyang mga magulang sa pagtitinda ng tuyo, bagoong at burong isda sa palengke tuwing sabado at linggo.

Ayon pa kay Tagapan ginagawa nya ito dahil kapag tumutulong sya

ay binibigyan sya ng pera ng kanyang mga magulang na syang ginagamit nya sa kaniyang mga gastusin sa buong linggo. Maraming ang nagtaka kung bakit sya ay nagtitinda sa palengke ngunit sa pristihiyosong paaralan naman sya nag aaral.

‘‘Wala namang mali sa pagtitinda sa palengke, ito ang bumubuhay sa aming pamilya at ang dahilan kung bakit ako nakakapag aral sa pristihiyosong paaralan kaya hindi ko ito ikakahiya’’ giit ni kurt

Dagdag pa niya madumi man ang palengke galing naman sa tama ang kita at desente kaya kahit mahirap ay dapat magsikap para maka ahon lang sa hirap, buong buhay nyang ipinagmamalaki na sya ay lalaki sa hirap at kaagapay ang bulad para mabago ang takbo ng kanyang palad.

KRISIS SA KLASRUM

Pagkatuto ng mga mag-aaral, apektado ng kakulangan ng klasrum

Siyam sa sampung magaaral ang nagsasabing mainit at maalinsangan ang kanilang temporaryong silid-aralan at hinihiling na ito ay maaksyunan.

Kasalukuyang suliranin ngayon ng Colegio de San Francisco Javier ang kakulangan ng pasilidad na lubusang nakakaapekto sa mga estudyante sa kolehiyo maging ng mga guro.

Sa layuning makapaglaganap ng kaalaman ay naghahanap na lamang ng bakanteng silid-aralan o di kaya’y nag-aantay dumilim upang magamit ang JHS na gusali.

Ang covered court ay hinati sa tatlo upang matugunan ang pangangailangan ng mga estudyanteng sabik makapagaral.

Rizalian scholars, suportado ng alumni mula sa OFWs, lokal na benepaktor

Patuloy na tumatanggap ng suporta ang Rizalian scholars ng Colegio de San Francisco Javier mula sa mga alumni na kasalukuyang Overseas Filipino Workers (OFWs) at lokal na benepaktor.

Ang kanilang kontribusyon ay naglalayong masiguro ang tuloy-tuloy na edukasyon ng mga mag-aaral sa kabila ng hamon ng kahirapan.

Sa pangunguna ni Rev. Fr. Rodel Agodera, pinagtibay ng administrasyon ang pagpapalakas ng scholarship program. Kabilang sa mga benepisyo ang libreng matrikula, buwanang allowance, at access sa mga kinakailangang kagamitan para sa pag-aaral.

“Ang pagbabalik ng ating alumni bilang mga benepaktor ay simbolo ng kanilang pagmamalasakit sa ating paaralan. Ang kanilang tulong ay

hindi lamang pinansyal kundi isang inspirasyon din para sa ating mga mag-aaral,” ani Fr. Agodera.

Si Jose Burgos, isang Grade 11 scholar, ay nagpahayag ng pasasalamat sa tulong na natanggap.

“Malaki po ang naitulong ng scholarship sa akin at sa aking pamilya. Dahil dito, mas nakakapagpokus ako sa aking pag-aaral at mas motivated akong magtagumpay,” wika ni Burgos.

Ibinahagi naman ni Marcelo del Pilar, isang Grade 12 scholar, kung paano naging inspirasyon ang mga alumni sa kanyang pagsusumikap.

“Ang malasakit ng mga alumni ang nagbibigay sa amin ng lakas ng loob. Balang araw, gusto ko rin pong maging bahagi

ng ganitong programa para makatulong sa iba,” sabi ni del Pilar.

Ayon kay Gregoria de Jesus, tagapamahala ng Rizalian scholarship program, patuloy ang administrasyon sa pagpapalawak ng programa upang mas marami pang kabataan ang makinabang.

“Labis kaming nagpapasalamat sa ating mga alumni, lalo na sa mga OFWs at lokal na benepaktor, na walang sawang tumutulong upang mabigyan ng pagkakataon ang ating mga mag-aaral,” dagdag niya.

Ang Rizalian scholarship program ay patunay ng samasamang pagkilos para sa mas inklusibong edukasyon, habang isinusulong ang diwa ng bayanihan sa pagitan ng paaralan at ng alumni nito.

Pribilehiyo at benepisyo para sa mga student sssistants, pinagtibay ng administrasyon

Upang mas mapalakas ang suporta sa mga studentscholars ng Colegio de San Francisco Javier, pinagtibay ng administrasyon, sa pangunguna ni Rev. Fr. Rodel Agodera, ang isang programang naglalayong magbigay ng karagdagang pribilehiyo at benepisyo sa mga student assistants ng institusyon.

Kabilang sa mga ipinagkaloob na benepisyo ay ang buwanang cash allowance, libreng school supplies, libreng access sa internet sa loob ng campus, at diskwento sa matrikula.

Ayon kay Fr. Agodera, layunin ng administrasyon na mabigyan ng mas komportableng kalagayan ang mga student assistants habang sila’y nag-aaral.

“Ang ating mga student assistants ay hindi lamang tumutulong sa mga gawaing pang-akademiko at administratibo, sila rin ay bahagi ng ating misyon na magbigay ng pantay na oportunidad sa edukasyon. Ang mga benepisyong ito ay pagkilala sa kanilang dedikasyon at sakripisyo,” pahayag ni Fr. Agudera.

Si Juan Luna, isang Grade 12 student assistant, ay nagpahayag ng pasasalamat sa mga bagong benepisyo.

“Malaking tulong po ang libreng school supplies at internet access sa akin. Hindi na po ako nangangamba kung saan kukuha ng pambayad para sa research at projects,” aniya. Ibinahagi rin ni Melchora Aquino, isang junior high school student assistant, kung paano nakatulong ang diskwento sa matrikula sa kanilang pamilya.

“Ang aking mga magulang po ay hindi na masyadong nahihirapan sa pagbayad ng aking tuition. Kaya po, ginagawa ko ang lahat ng makakaya ko sa pagtulong sa paaralan,” wika ni Aquino.

Ayon naman kay Gabriela Silang, tagapamahala ng programang ito, tinutugunan din ng administrasyon ang balanseng iskedyul para sa mga student assistants.

“Sinisiguro namin na hindi naaapektuhan ang kanilang pag-aaral. May itinalaga kaming oras para sa kanilang mga tungkulin, at binibigyan sila ng sapat na pahinga,” dagdag niya.

Ang inisyatibong ito ay isang hakbang tungo sa mas inklusibong edukasyon, bilang bahagi ng layunin ng Colegio de San Francisco Javier na itaguyod ang dekalidad na edukasyon sa gitna ng hamon ng kahirapan.

Vergil Aranas

Phawe Rivera

Vergil Aranas

Vergil Aranas

Buong storya sundan sa pahina 2

DRIED FISH, BIG DREAMS. Hindi naging hadlang sa g12 student ang kahirapan sa buhay, sa halip, ito pa ang kaniyang motibasyon upang magsumikap para sa mas maliwanag na kinabukasan.

LARAWAN NI: ANIKA YENA TINGAS

Mga Santo, binigyang-buhay ng Javierians sa Intramurals Kabauntuasa sa Katatagan: Mahinang Matatag

John ka Magaling! Mag-aaral, itinataguyod ang sariling pag-aaral BAKAWAlaNa

Blue Macaws, naungusan ng Toco Toucans; aminadong kulang sa Teknik

Maalinsangang silid-aralan, idinaing ng ilang mag-aaral

Admin, hihingi ng suporta sa PTA

Greshan Quimno

Apat sa limang mag-aaral ang nagsasabing mainit at maalinsangan ang kanilang silid-aralan at hinihiling na sana ito ay maaksyonan.

Sanhi ng kakulangan ng mga bentelador at pagkasira ng kanilang mga electric fan ang mainit na klasrum na siyang nagdudulot ng kawalan ng pokus ng ilang mag-aaral sa klase.

“Hindi kami nakakapokus sa pagaaral at isa pa riyan ay pinapawisan kami na syang dahilan sa iretasyon at distrasyon”, wika ni Kevin B. Rone,

Mag-aaral, guro ng Javier, nananawagang pondohan ang learning Resources ng silid-aklatan

Khrist Ian Lood

Bunsod ng kakulangan ng learning resources isinusulong ng mga guro at mag-aaral na masolusyonan at malaanan ng pundo ang suliranin sa silid-aklatan ng Colegio de San Francisco Javier.

Maraming mga estudyante ngayon ang umaalma sa kakulangan ng maayos na bentilasyon sa naturang silid-aklatan, at ang masikip na espasyo nito.

Kinumperma ng school librarian na si Junevie Villa na talagang mainit at minsan ay masikip lalo na’t hindi lamang ang basic education department ang gumagamit kundi pati na rin ang kolehiyo. Dagdag pa sa suliranin ang pag-iingay ng ibang estudyante na ayon sa ibang mag-aaral na ito ay nakakawala ng pokus.

Pangunahing problema ng silidaklatan ang kakulangan sa pundo. Marami sa mga kagamitan ay sira na dahil sa kalumaan, katulad na lamang ng mga lamesang butas-butas, sirang ilaw at electric fan na hindi pa rin napapalitan, at mga kinakalawang na book shelves.

“Humuhiling po kami na sana po ay makita ng nasa katungkulan ang suliranin na aming nararanasan sa loob ng silidaklatan araw-araw”, panawagan ni Ivyt Mejias

“Ang silid-aklatan ang katuwang namin sa pagtuturo sa mga bata. Kung mapaglalaanan lamang ng sapat na pundo ang naturang pasilidad, magkakaroon ito ng malaking pagbabago na makikinabang hindi lamang kaming mga guro bagkus ay ganun din ang mga estudyanteng nakahiligan na ang magbasa at gustong makapagsulat ng mas maayos at tahimik”, saad ni Julito Gumalap, guro sa agham.

KRISIS SA KLASRUM

Pagkatuto ng mga mag-aaral, apektado ng kakulangan ng klasrum

Gregardiel Ajero

Siyam sa sampung magaaral ang nagsasabing mainit at maalinsangan ang kanilang temporaryong silid-aralan at hinihiling na ito ay maaksyunan.

Kasalukuyang suliranin ngayon ng Colegio de San Francisco Javier ang kakulangan ng pasilidad na lubusang nakakaapekto sa mga estudyante sa kolehiyo maging ng mga guro.

isang mag-aaral sa CDSFJ.

Isa ito sa palaging naririnig na hinaing ng mga studyante at kasalukuyang hinaharap na hamon ng guro at mag-aaral sa loob ng klase.

Sa ngayon, ang Admin ng naturang paaralan ay hinahanapan na ng solusyon ang suliraning ito. Pinagpaplanuhan na hihingi ng suporta at gawin itong isa sa mga proyekto ng PTA sa susunod na school year 2025-2026.

Sa layuning makapaglaganap ng kaalaman ay naghahanap na lamang ng bakanteng silid-aralan o di kaya’y nag-aantay dumilim upang magamit ang JHS na gusali.

Ang covered court ay hinati sa tatlo upang matugunan ang pangangailangan ng mga estudyanteng sabik makapag-aral.

“Ang paggamit namin sa covered court ay balakid sa aming mga estudyante lalong-lalo na sa oras

ng pag-aaral, maraming distraksyon sa paligid, mainit at maingay”, malungkot na saad ni Rica C. Licpao

“Dahilan ito ng pagdami ng populasyon sa ating paaralan kung kaya ay ipinaabot ko na ang hiling ng nakararami at suhestiyon sa ating admin na maaksyunan ito”, ani Rev. Fr. Rodel Agodera, VP admin ng CDSFJ.

Ayon kay Edelyn Napisa, OIC Accounting Head ng paaralan, “Mayroon ng plano ang admin na magpapatayo tayo ng gusali. Ang problema lamang ay pera, kulang pa ang badyet na nakalaan kung kaya ay nag-iipon pa ang paaralan para mayroong pambayad sa contractor.”

“170 milyon ang kailangang e badyet sabi ng contractor so by the year 2027, masisimulan na ang pagpapagawa”, dagdag pa niya.

Mabahong CR, perwisyo sa paaralan

Kapabayaan, katamaran, itinuturing dahilan

Phawe Rivera

Lumabas sa naturang surbey na mahigit 150 na mga mag-aaral ang nagrereklamo sa mabahong palikuran sa Colegio De san Francisco Javier of Rizal Zambo. Del Norte Inc.

Samantala, napag-alaman naman sa mga panayam ng mga mag-aaral na nag-uugat ang naturang suliranin sa kapabayaan at katamaran ng mga gumagamit ng CR.

Ayon kay Christian Arceno, isa sa mga studyante ng CDSFJ, “Hindi na nagbibigay ng comfort sa amin ang mga comfort rooms”.

“Sana’y aksyunan na ng

paaralan ang mga sirang inidoro at magdagdag pa ng gamit at ipa ayos ang lock sa cr para maging komportable ang estudyanteng gagamit nito,”wika naman ni Cayl Cosio, grade 11 na mag-aaral.

Tugon naman ng paaralan na ginagawa naman daw nila ang lahat para maging maayos at malinis ang cr ngunit ito ay inaabuso ng mga mag-aaral.

“Siguro naa’y kakulangan ang school agi sa fund kay limited raman pero how about sa student? Are they doing their part?”, ayon kay Gng.

Glenda Lactuan, punong guro ng Senior High School.

Dagdag pa niya, ang mga users talaga ang problema dahil maraming mga cr na ang napaayos na at ipinapalinis sa mga service scholar pero ito ay inaabuso at ang masaklap pa ay maraming paninira ang ginagawa rito.

“Disiplina at pagiging responsable sa paggamit sa cr ang kailangan. Hindi naman uusbong ang problemang ito kung ang lahat ay nagkakaisa at nagtutulungan”, idiniin ni Gng. Lactuan.

Adbokasiya para sa kabataan, ibinandera ng Javierians

Christian Arceno

Umulan ng adbokasiya sa isinagawang parada nang ibinandera ng mga Javierians ang kanilang mga adhikain para sa proteksyon at karapatan ng bawat kabataan.

Sa ginanap na Children’s Month Celebration, taas noo nilang itinaas ang kanilang mga illustration board na may nakasulat na iba’t ibang mensahe patungkol sa mga kabataang katulad nila.

Isa na rito ang estudyante na si Rhine Heart Hayag na walang pag-aatubiling e angat ang kaniyang hawak na illustration board na may nakasulat “Break the silence, save the children”.

“Gusto kong mabigyang boses ang mga nakakaranas ng karahasan at natatakot ipahayag ang saloobin”, pahayag ni Hayag.

“Nais ko ring hikayatin ang mga kabataang nawawalan ng pag-asang bumangon sa madilim nilang karanasan at mabigyan ng inspirasyon tumayo at protektahan sa sarili”, sigaw ni Chezyl Duhaylungsod

“Nakatutuwang pagmasdan ang mga kislap ng ngiti ng mga batang dumalo sa selebrasyong ito. Dahil dito, mas lumiyab ang apoy sa aking puso na itaguyod at isulong ang karapatan ng bawat bata lalong lalo na sa ating munisipyo”, iginiit ni Municipal Mayor Marissa Manigsaca.

Mga Santo, binigyang-buhay ng Javierians sa Intramurals

Core values, napahalagahan

Heart Hayag

Panalangin, pag-asa at pananampalataya ang bumalot sa parada sa Duyog Saulog 2024 sa CDSFJ of Rizal Zambo. Del Norte Inc., nitong ika-tatlo ng Disyembere.

Isa sa mga sentro ng atensyon nitong nakaraang martes ay ang ilang mga Javierians na nakasuot ng mga balabal at mga purselas na kumakatawan sa isang partikular na santo, bawat seksyon sa kada baitang ng paaralang katoliko.

Sa dalawang seksyon ng baitang pito, inirepresenta ni Queen Elyse Wahing si St. Claire of Assisi, at si Ma. Flexilbea Saligue bilang si St. Rose of Viterbo. Sumunod naman ang kinatawan ng baitang walo na sina Reyshan Aira Jumalon bilang si St. Agnes at si Cessna Maisog bilang St. Mary Magdalene.

Hindi naman nagpahuli sina Shakira Esoeranza bilang St. Martha at si St. Monica naman si Razaele Carmel caidic sa baitang siyam.

Sa kabila ng pagiging katolikong paaralan, pagmumura namamalas sa ilang mag-aaral

Mga guro ng Christian Living, nagpaalala sa kahalagahan ng pagpapahalaga

Christian Arceno

Naobserbahan ngayon sa Colegio de San Francisco Javier ang pagmumura ng ilang magaaral sa kabila ng pagtataguyod ng kagandahang asal ng mga guro at pamunuan. Kaugnay nito, nagpaalala ang mga guro sa Christian Living ukol sa pagsasabuhay ng mga

itinuturong pagpapahalaga sa mga mag-aaral.

Nakaugalian at napalaganap ng paaralan ang pag yumuko kapag may guro sa korisor o kahit saan na nagsisilbing tanda ng lubusang respeto para sa mga guro at nagsisimbolo sa ‘Javierian Spirit’.

TEENukoy

Ganun na rin si Alyssa Sheen Embol bilang si St. Gertrude at si Jessah Mae Ligan bilang si Immaculate Heart of Mary ng baitang sampu.

Sumunod naman sina VJ Leean Calunsag ng HUMSS 11 bilang si San Pedro Calungsod, Josh Eman Pineda ng Variety Fam (STEM 11-B, ABM, TVL) bilang si St. Paul, si Vincent Kyle Quinale ng STEM 11 bilang si San Lorenzo Ruiz.

Ibinahagi naman ng mga taga-baitang 12 na sina John Kyle Jumalon ng HUMSS bilang si St. Luke, Denmark Etoc ng ABM bilang St. Mathew at ng STEM na si Vincee Jules Colot bilang si St. Mark “Lubos na naantig ang aking puso sa bahaging ito ng ating Duyog Saulog 2024 sapagkat nagpapakita ito ng pagpapahalaga sa ating paniniwala at pananampalatay”, saad ni Rev Fr. Rodel Agodera, VP administration ng naturang paaralan.

Ayon kay Binibining Sheila Mae Caracol, isang guro ng baitang siyam na maraming mga estudyante ang salungat sa daan ang pananalita na parang hindi nila alam kung ano ang ibig sabihin ng kanilang mga tinuran.

“Pero gayunpaman, naniniwala ako na magbabago rin sila kapag nalaman at napahalagahan na nila kung ano ang tama sa mali at mali sa akala nilang tama”, pahayag ni Bb. Caracol. Samantala, nagbigay saloobin din si Mrs. Ana Glenda Lactuan, punong-guro ng Senior

high school na nawawalan ng human decency ang mga mag-aaral kasi marami sa mga nakakasalamuha nila sa daan na hindi na nagbibigay galang at para bang wala lang silang nakitang tao.

“Ang puso ko ay naghahangad na sana ay mahubog sa pagiging marespeto at maiwasan ang pagsasalita ng hindi kaayaayang salita. Huwag sana nilang gawing normal ang mga gawaing ito” iginiit ni Lactuan.

Rhine

Gelyn Tumenez

LARAWAN MULA SA FREEPIK.COM

Balita buhat sa pahina 1

Javierians, dama ang implasyon, sabi ng sarbey

Dama ng mga estudyante ng Colegio de San Francisco Javier of Rizal Zamboanga del Norte Incorporated ang epekto ng patuloy na implasyon sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay.

Ayon sa isinagawang survey ng paaralan, marami sa mga Javierians ang nagtitipid sa kanilang baon upang makaagapay sa tumataas na gastusin.

“Nagiging mas maingat na ako sa paggastos dahil kulang na ang baon ko para sa meryenda at iba pang pangangailangan,” sabi ni Shalanie Samers Ligan, isang grade

9 student.

Ayon kay Gng. Darling Miemie Ligan, ina ni Shalanie, malaking hamon para sa kanilang pamilya ang mataas na presyo ng bilihin lalo’t marami ang kailangang bilhin ng kaniyang anak.

Dagdag pa ni Shalanie, nagiging mas limitado ang kanilang pagkain sa bahay, ngunit inuuna pa rin nila ang budget para sa mga school projects at requirements.

Sa kabila nito, patuloy na sinisikap ng mga magulang na masuportahan ang

kanilang mga anak sa kanilang edukasyon kahit na kailangang doblehin ang kanilang pagtatrabaho.

Nagbigay din ng suhestiyon ang pamunuan ng paaralan kung paano maaaring makatipid ang mga mag-aaral, kabilang na ang pagdadala ng sariling pagkain mula sa bahay.

Sa kabila ng mga hamon, nananatiling matatag ang mga Javierians, na patuloy na nagsisikap upang makamit ang kanilang mga pangarap sa kabila ng implasyon.

No-wash Day, inalmahan ng ilang mag-aaral

Isyu sa hygiene, badyet sa uniform , lumilitaw

Greshan Quimno

Walo sa sampung mag-aaral ang isinusulong na magkaroon ng wash day sa Colegio de San Francisco Javier of Rizal Zamboanga Del Norte Inc. Na kahit isang beses sa isang linggo.

Lumabas din sa isinagawang surbey na tatlo sa limang porsyento ang may dalawang uniporme lamang at gabi-gabi nila ito nilalabhan.

May araw rin na dahil sa tag-ulan ay hindi na natotoyo ang kanilang uniporme kaya naman ay isinusuot nalang nila ito ng basa pa o di kaya’y nagsusuot nalang ng civilian attire.

“Ang pagpapatupad nito ay malaking tulong sa amin, lalong-lalo na sa akin dahil isa lang ang aking uniporme na isinusuot dahil ang iba ay hindi na magkasya at wala pang badyet pambili ng bago”, ayon kay Jennellof Lagutan.

“Hindi kami nakakapokus ng maayos dahil mainit na nga sa aming silid-aralan at lalo na ang aming uniporme na mahaba ang manggas”, wika naman ni Yesha Eunice Bilocura.

Proper haircut policy, tinutulan

Rodghy Mark Mangubat

Inalmahan ang tainga ng mga estudyante sa Colegio de San Francisco Javier of Rizal Zamboanga del Norte Inc. nang pinapasita ang mga lumabag sa proper haircut policy.

Nakatala ang proper haircut policy sa student handbook na ibinigay sa mga estudyante simula ng kanilang pagpasok.

Ngunit pilit pa ring nilalabag ng mga estudyante ang polisiya na ito dahil ika pa nila na hindi sila makakasabay sa uso ngayon.

“Hindi ako pabor dahil hindi naman ito nakaaapekto sa aking pag-aaral”, ani ni Gregardiel Ajero, Grade-8 na magaaral.

“Nakabase kasi ang mga kabataan ngayon kung ano ang uso at kung ano ang gusto ng kanilang kinagigiliwan at iniidolo na mga singer, artista at iba pa”, itinuturong dahilan ni Rela Tumanda, mag-aaral sa G9.

Sinisiguro ng mga prinsipal at VP for Administration ng naturang paaralan na wala ni isang estudyante ang lalabag sa polisiya na ipinatupad ng paaralan.

Dagdag pa nila na hindi ito kailangang labagin ng mga estudyante dahil napakarangyang tingnan ang mga ito kung may eksaktong korte ng buhok.

Nakatotok din ang mga SSC Officers bilang katuwang ng mga guro sa pagpapanatili na mapataguyod ang polisiya na inimplementa ng eskwelahan.

Kung mayron mang lalabag nito, maaaring hindi papasukin at may libreng gupit sa mga guro na hindi nila ikasasaya.

Para palawakin ang kaalaman ng mga Javierians sa masamang dulot ng droga o ang ipinagbabawal na gamot, isinagawa ang Drug Prevention Assembly sa Colegio de San Francisco Javier.

Pinanguluhan ni Police Captain Marvic Mapacpac ang nasabing asembleyana kung saan nais nilang maging maalam ang mga studyante sa mga posibleng epekto ng ipinagbabawal na gamot.

“Once makatikim na ng marijuana at droga ay hindi na maiwanan at hanaphanapin na ito”, idiniin ni Mapacpac.

Binigyang-diin ni Mapacpac ang masamang epekto ng droga sa paguugali at mentalidad ng isang tao, nagiging beast mode na kapag nasanay na sa droga.

Isa rin sa pinalawak ni Mapacpac ang batas na Republic Act 9165 Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2022 na naglalayon na ito ang mahigit na paglaban sa ipinagbabawal na gamot.

Ipinaliwanag din niya ang Article 2 na may pitong seksyon para mas maintindihan ng mga Javierians ang kaakibat na parusa sa mga magtatangkang gumamit ng droga.

Layunin nilang maging alarma ang mga studyante dahil sa dumadaming kaso ng droga sa Rizal Zamboanga del Norte.

“Say No to Drugs”, binitawang linya ni Mapacpac sa huli ng kaniyang talumpati.

HALAGA NG PAGPAPAHALAGA

Isinaad ng paaralan na ang pagpapatupad ng wash day ay hindi kinakailangan. Ito ay sa kadahilanang isa sa batas ng naturang paaralan ang matinding pagpapatupad ng ‘No School Uniform, No Entry’.

Ayon sa prinsipal ng senior high department na si Mrs. Glenda Lactuan na hindi kinakailangang ipatupad ang wash day dahil kung ang problema ng estudyante na ang uniporme ay dumadagdag sa init, wika niya na hindi naman palagi na mainit ang panahon, o palaging umuulan kaya hindi ito sapat na dahilan. Kung pagbabasihan naman natin na isa lamang ang uniporme, ito’y hindi na problema ng paaralan kundi responsibilidad ng ating magulang dahil nagbigay naman ang paaralan ng solusyon tungkol rito at ito’y pamamahagi nila ng uniporme sa studyante.

Idinagdag din ni Mrs. Lactuan na kapag mayroon din namang aktibidad ang paaralan ay hindi naman kinakailangan na magsuot ng uniporme.

Problema ukol sa canteen, idinaing ng vendors, mga mag-aaral

SA Coordinator, inaalam ang sanhi para solusyonan

Christian Arceno

Umalma ang mga studyanteng Javerians dahil maalinsangang kanten na nag resulta sa mga vendors na mawalan ng kakarampot na kita dahil sa mga mag-aaral na mas pipiliing huwag nalang bumili at mag baon nalang.

Isa ito sa mga kinakakaharap na problema ng paaralang Colegio de San Francisco na kung saan naapektohan ang mga vendors dahil sa mainit na kanten.

“Hindi namin iniintindi ang init ng kanten para kami pang ay makapag hanap buhay ng marangal kung totousin nalulugi kami dahil sa kakarampot lang ang mga mag-aaral na pumoponta sa kanten” iginiit ni Arnaldo Arsenio nagtitinda sa kanten.

Samantala, nagbigay saloubin din si Ethel Tumimbang isang magaaral na nagmula sa baitang sampo na maspipiliin nalang nila na bumili sa labas ng mga pagkain kesa maki pag siksikan sa mainit na kanten.

“Gustong gusto kopa sana ang mga pagkain na tinda sa kanten dahil sa meron ding mga masustansya pero nakaka purwesyo talaga ang sobrang init na panahon” panayam ni Tingas. Gayunpaman gustong masolusyonan at mabigyang tugon ng paaralan ang nasabing hinaing ng mga mag-aaral at vendors.

“Sa susunod na school year ay balak naming lagyan ang kanten ng pitong electric fan upang maging maaliwalas at presko ito para sa lahat” pahayag ni Mr. Alexander Telos ll head ng OSAS.

Bayanihan, kahandaan, haylayt ng 2nd GSP-BSP encampment

Muling pinamalas ng Javierians ang kanilang natatanging kasanayan, pagtutulongan at pagkakaisa sa ginanap na 2nd Girl Scout at Boy Scout Encampment sa Colegio de San Francisco Javier of Rizal Zambo. Del Norte Inc.

Dinalohan ito ng mga mag-aaral na nasasabik sa mga aktibidad na inihanda ng mga guro para sa lahat.

“Lubos akong nagagalak sa mga dumalo sa encampment na ito, gusto kung masaksihan kung paano maipamalas ng mga magaaral ang kanilang angking galing”, idiniin ni Mrs. Sharie B. Lahid, BSP/GSP adviser.

Dagdag pa niya na dapat mahubog ng Javierans ang sportsmanship at iwasan ang dayaan sa baeat laro upang mapanatili ang matiwasay na kaganapan.

Samantala, ibinida ng grupong mosquito patrol ang kanilang kakaibang taktika sa kung paano nila malalagpasan ang mga inihandang aktibidad.

“pagtutulongan at pagkakaisa lang talaga ang susi para malampasan ang nakaabang na hamon”, pahayag ni Rex Pagente, mosquito patrol leader.

Ayon pa niya na mas madali talagang gawin ang isang bagay kapag maipamalas niyong lahat ang kahandaan at bayanihan.

Naging matugumpay ang kaganapan na nagbigay aral rin sa bawat mag-aaral na dumalo sa encampment.

Rodghy Mark Manggubat

KABALINTUNAAN SA KATATAGAN: MAHINANG MATATAG

Kung ang edukasyon ang dana sa pag ulna piano kung ang sistema nito ay bagan kaya pa.m nga bang naging matatag sa kabila ng problemang lantad?

Layunin ng Department ng Edukasyon (DepEd), sa pamumuno nitong si bise-presidente Sara Duterte sa tughnan na lumalang problema sa masikip o “docongerted” na kurikulum sa pamamagitan ng paglunsad ng bagong programa na MATATAG.

Inaasahang matutugunan nito ang kakulangan sa pangunahing kasanayan, at bawasan ang learning competencies ng mga magaaral, layun din nitong paliitin ang maraming gawain ng mga guro.

Subalit mula nang ipatupad ng DepEd ang bago nitong kurikulom na MATATAG: Bansang Makabata, Batang Makabansa ito ay humaharap sa samot soring batikos at nagbunga sa hating opinyon mula sa publiko

Ayon sa Program for International Student Assessment (PISA), ang Pilipinas ay nangunguna sa isyung bullying, sa mahigit na 70 bansa, ayon sa tala sa taong 2023. Dagdag pa ng Child Protection Network Foundation (CPNF), rumaragasang 17.5 milyong istudyante ang nabubully sa bansa. Sa isang 2016 na sarbey

tumataas sa mga sumusunod na taon. Wala na ba talagang ibang paraan upang matigil ang paghihirap ng mga estudyante sa kamay ng kapwa nila? Sa Pilipinas, hindi parin nababawas

PATNUGUTAN

SY 2024-2025

PHAWE

Editoryal

CHEZYL DUHAYLUNGSOD Patnugot sa Lathalain

DWNYE SAINT AMATO Patnugot sa Ag-tek

ODELON LABADLABAD Patnugot sa Isports

QUIN ANTHONY WAHING Taga anyo ng pahina

ANIKA YENA TINGAS Tagakuha ng larawan

partikular ang mga mag-aaral at guro. Sa halip na mag silbing tanglaw ang naturang kurikulum upang mapabago at mapabuti ang sistema ng edukasyon sa bansa, sa tingin ko’y tila ito kay naging eksperimento lamang ng pamahalaan; hindi ito lubusang na solusyonan ang kakulangan sa silid-aralan at iba pang mga pasilidad; bagkus na bawasan ang dami ng gawain ng mga guro, lalo lamang itong nadagdagan: ayon sa mga Alliance of Concerned Teachers (ACT) ang bagong kurikulum ay “premature”.

Ngunit sa kabilang dako, marami rin namang nagsasabing ito ay talagang makakatulong sa pagpapabuti sa sistema ng edukasyon, maaring hindi pa nakikita ang resulta nito sapagkat kabagobago pa lamang itong naipatupad. Gatunpaman, ang MATATAG kurikulum imbes na tugunan ang mga kakulangan sa edukasyon ay

sa paningin ko’t ng karamihan at naging isang palpal na programa lamang ng DepEd, marami pang kakulangan sa pagpapatupad nito lalo lang nakadagdag sa problema; subalit sa paanong paraan nga ba maso solusyonan ang problema sa edukasyon?

Kung tunay ngang nais ng pamahalaan ang masiaayos at mabago ang kasalukuyang bangag na sistema ng edukasyon - kailangang ang pansariling politikal na interer na nakatago sa anyo ng mga “progresibong” programa, kundi sa pamamagitan ng mga praktikal na pamamaraan at komprehensibong pag-unawa sa problema ay tunay na matutugunan ang mga hamon at problema sa edukasyon.

Subalit ang usaping ito ay hindi isang “trial and error” na proseso, ang mga panandaliang solusyon ay hindi siyang sagot - sayang lang sa pundo, dagdag pa sa purwisiyo.

RONALD GLYN LACTUAN Dibuhista

SHEILA MAE CARACOL Tagapayo

LORRAINE S. ENCABO Punong Guro - JHS

ANA GLENDA S. LACTUAN Punong Guro - SHS

REV. FR. RODEL J. AGODERA VP - Administration

FundaMental: kapakanang isaalang-alang

Ayon sa World Health Organization o WHO, pataas nang pataas ang pursyento ng mga indibidual na nakakaranas ng problema sa mentalidad, kada taon na lumilipas. Maraming mga seminar ang isinasagawa sa iba’t ibang bahagi ng bansa upang ipaliwanag at bigyang halaga ang isyu tungkol sa mental health. Ngunit, habang tumatagal na mas natatalakay ang isyu sa mental health at bigyan ng dagdag kaalaman ang ibang walang kaalam-alam, bakit mas lalong lumalala at nawawalan ng halaga ang lahat ng pagtuturo ng mga eksperto sa mga ignorante?

Kada taon sa buwan ng Hulyo, ang Mental Health Awareness month ang palaging isinasagawa ng ilang sulok ng ating bansa. Isinasawalat nito ang kahalagahan ng pag-aalaga sa ating sarili, hindi lamang saating pisikal na anyo kundi pati narin saating mentalidad at emosiyonal na kalusugan.

Kada seminar na nangyayari ay may mga karagdagan pang mga payong ibinibigay ang mga eksperto tungkol sa kung paano pahalagahan ang ating sarili at pati narin sa mga mahal sa buhay. Kaya sa tanong ko, bakit mas lumalala ang kaso ng isyu na ito kung kada taon o kahit saang banda ay natatalakay ang isyu?

Maaaring ibinabaliwala lang ito ng iba, dahil narin sa impluwensya ng ibang tao na ang isip parin tungkol sa pagkakaroon ng problema sa mentalidad ay isang “pag-iinarte” o “pagd-drama” lamang.Ang iba naman na insensitibo sa nararamdaman ng mga taong may pinagdadaanan ay kinukutya ito’t pinagtatawanan.

May mga matatandang ginagamit ang linyang, “Kami, noong kapanahunan namin, wala namang depressiondepression na’yan.” o “Mga kabataan talaga ngayon, ang sesensitive.”, para manatili sa kinagisnan nilang paniniwala. Hindi nila alam, mahirap harapin ang ganitong mga klaseng problema sa buhay.

Maari ring wala lang talagang pake ang iba tungkol sa isyu at mas pinipiling balewalain ito, o maaaring sila’y nakakaranas ngunit mas pinipiling ‘wag pansinin at iignora. Marahil ay ang iba ay nananahimik lamang at tinatago dahil walang matatakbuhan at masabihan ng kaniyang problema, na habang tumatagal ay mas lumalala. Kahit na maraming mga eksperto ang handing tumulong, nauuna ang takot na husgahan at pagtawanan.

Kaligtasan sa paaralan; pangunahing prayoridad

Kaligtasan sa paaralan isang pangunahing karapatan na nararapat sa bawat mag-aaral. Ang silid-aralan ay dapat maging isang ligtas na lugar kung saan ang mga kabataan ay makakapagraral nang walang pangamba at takot. Gayunpaman, ang mga nakakabahalang estadistika ay nagpapakita na ang mga paaralan ay hindi immune sa karahasan, pang-aapi at pagsira. Mahalaga na tiyakin ang kaligtasan na mga mag-saral.

Ayon sa Colegio De San Francisco, Javier, isa sa mga grade 7 na magnaaral ang nakakaranas ng pang-aapi. Ang problema ay nakakaapekto sa pag-aaral at kalusugan ng mga mag-aaral. Dagdag parito, ang National Crime Victimization Survey ay nagpapakita na ang karahasan sa paaralan ay nakakaapekto sa mahigit isang milyong mag-aaral taun taon. Ito ay nagpapakita ng pangangailangan para sa mga proaktibang hakbang upang

protektahan ang ating mga kabataan at paaralan. Ang isang komprehensibong estratehiya ang kailangan upang matugunan ang mga alalahanin sa kaligtasan sa paaralan. Kailangan ng mga hakbeng tulad ng pagtatayo ng ligtas na pasukan, pagkakaroon ng sistema ng emergency response, pagsasanay para sa mga guro, pagbibigay ng serbisyo sa kalusugan ng kaisipan at paglalagay ng CCTV cameras.

Mahalaga ito para sa kanilang pisikal, emosyonal, at mental na kalusugan. Ang isang ligtas na kapaligiran sa kanilang pag-aaral sa ating paaralan ay nagbibigay-daan sa mga estudyante na makapag-aral nang maayos, makapag-usap ng malaya, at makapaghalaga sa kanilang mga sarili nang walang pangamba o takot.

Dahil dito, ang kaligtasan sa

EDUKlusibo para sa mas epektibong proeso

Ang edukasyon ay isang karapatang pantao, ngunit hindi pa rin ito naaabot ng lahat. Ang mga taong may kapansanan, mga migrante, at mga nagkakaroon ng ibat ibang pinagmulan ay madalas na nakakaranas ng mga hadlang sa pag-access sa dekalidad na edukasyon. Kailangan natin ng isang edukasyon inklusibo na nagbibigay - daan sa lahat ng mag-aaral na makapag-unlad mang walang diskriminasyon.

Ang edukasyong inklusibo ay hindi lamang tungkol sa pagtanggap ng mga mag-aaral na may kapansanan. Ito rin ay tungkol sa pagbibigay ng kasanayan at kaalaman na kailangan para sa kanilang pag-unlad. Ang mga guro ay dapat magbigay ng mga adaptasyon at suporta upang matiyak na ang lahat ng mag-aaral ay

paaralan ay may malaking impluwensya sa pag-unlad ng mga mag-aaral. Mahalaga ang pagbibigay priyoridad sa kaligtasan upang matiyak ang magandang kinabukasan ng mga kabatsang Pilipino.

Ang epektibong kaligtasan sa paaralan ay nangangailangan ng mga proaktibong hakbang, kailangan ng mga alalahanin at pag-uulat na walang pangalan, komite sa kaligtasan bg mga mag-aaral at iba pang mahalagang sistema.

Sa pagtutulungan natin, maaaring mabuo ang isang ligtas na kapaligiran sa paaralan kung saan ang mga kabataan at makakapag-unlad nang maayos at makakamit ang kanilang pangarap. Kaligtasan sa partalan ay hindi lamang responsibilidad ng mga guroat pamahalaan kundi, bawat isa sa atin. Magkaisa tayo upang protektahan ang hinirang ng kinabukasan.

nakakasabay sa mga aralin. Ang mga paaralan ay dopat magbigay ng mga serbisyo at programa na nagbibigay-daan sa mga estudyante na may kapansanan. Ang mga ito ay maaaring kasama ang serbisyong pang-espesyal na edukasyon, mga tagapagsalin ng wikang senyas, at mga kagamitan na nagbibigay-suporta at sa pag-access sa impormasyon.

Ito ay hindi lamang benepisyo para sa mga mag-aaral na may kapansanan. Ito rin ay nagbibigay ng mga benepisyo sa buong lipunan. Ang mga estudyante na nakakaranas ng edukasyong inklusibo ay nagiging mas may tiwala sa sarili, mas responsable, at mas handa sa mga hamon ng buhay.

Sa pagtatapas, ang edukasyong inklusibo ay isang karapatang pantao na dapat ibigay sa lahat. Kailangan natin ang pagtutulungan ng mga guro, mga magulang, at mga pamhalaan upang matiyak na ang lahat ng mag-aaral ay nakakaranas ng dekalidad na edukasyon. Ang edukasyong inklusibo ay ang susi sa pagbuo ng isang mas makatarungang at maunlad na lipunan.

“Wala namang maghihirap ng ganito, na darating sa puntong may suicidal thoughts na ang estudyante dahil sa excessive bullying na nararanasan, kung hindi lang nangingi-alam ang iba sa ginagawa ng nila. Minding their own business, kumbaga.”, opinyon ni Rhine

ang pursyento ng isyung bullying at sapagkat ay nadadagdagan pa nga. Marami paring mga estudyante ang nakakaranas ng karahasan sa kapwa nila. Karamihan sa nakakaranas ng mga pangungutya ay ang mga kabataang tinitignang iba o deperensiya sa kanila. Katulad na lamang sa estado nito sa buhay, pangangatawan, at kulay ng balat. Ang iba na kasapi ng LGBT+ community at mga taong may kapansanan, ay nakakaranas ng karahasan mula sa iba, na nagbubunga ng depresyon. Hindi ko rin minsan maintindihan ang iba. Ano ba ang nahanap nilang nakakatawa sa pisikal na anyo ng iba, sa damit nila, sa kulay ng kanilang balat, sa kasarian nila? Tao rin silang nabubuhay sa mundo at bawat kapintasang nakikita, ay isang pagpapala ng ating Ama. Ang buhay ng iba ang tila naging isang libangan nila, isang katawa-tawa, kasiyahan sa puso nilang kulang ng saya. Parang ang taas naman ata ng tingin nila sa sarili’t iniisip na ang lahat ng gawin nila, tama o mali, ay katanggap tanggap. Tila nawalan ng saysay ang mga pinapaskil na “No Bullying” sa bawat sulok o poste na mga paaralan, dahil sa patuloy na pangungutya.

nangingi-alam ang iba sa ginagawa ng nila. Minding their own business, kumbaga.”, opinyon ni Rhine Heart Hayag ukol sa bullying. Sa Pilipinas, hindi parin nawawala ang pangungutya sa mga eskuwelahan. Kahit ilang beses nang pagsabihan at patigilin ay hindi parin nakikinig dahil sa katigasan ng ulo. Mga inosenteng kabataan na naaapi ay kadalasang nagkakaroon ng depresyon at ang iba pa ay ayaw pumasok dahil sa takot na malagay ulit sa alanganin. Ang isang api ay walang saysay dahil para saakin, ito ay kagagawan ng isang taong ayaw magpalamang at taing inggit ang nasa katawan. Isang aping walang saysay.

Maraming mga insensitibong ngayon. Ginagawang normal ang pagkakaroon ng problema sa mentalidad o ito y tinatawag na pagmamalabis. Meron namang mga magulang na pisikal na naroroon para sa anak pero wala sa mentalidad para dito. Dahil din sa pagod galling trabaho ay parang nababalewala ng magulang ang pag-aalaga sa kalusugan ng isip ng kanyang anak. Kapag maghahanap ka naman ng propesyonal na tutulong sa’yo ay kailangan mong magbayad para sa mga sesyon.

Tayo’y mas napapaligiran ng mga taong kulang sa intinde, kesa sa mga taong nandiyan na handang tumulong sa iba. Mas lalong lumalala ang kaso ng mga taong may mental illness dahil mas dumadami ang taong nagiging insensitibo’t sarado ang isip. Tila nawawalan ng saysay ang pagtuturo ng mga may alam dahil sa mga taong ayaw makatoto. Walang maghihirap kung walang magpapahirap.

Heart Hayag

L THALAIN 10

John ka Magaling!

Mag-aaral, itinataguyod ang sariling pag-aaral

Determinasyon samahan pa ng aksyon. Iyan ang puhunan ng batang negosyante na si John Segrick B. Maisog, isa sa mag-aaral ng Colegio De San Francisco Javier upang makapagtapos at makatulong sa kaniyang pamilya.

Sa murang edad, mayroon na siyang iba’t ibang negosyo. Tulad na lamang ng computer shop, sari-sari store, ice cream reselling at iba pa.

Pangatlo ang sa walong

Malazuerte sa Kabibe

Sa lungsod ng Rizal may isang lalaking dumadanas ng kahirapan, sa likod ng mga ngiti may nakatagong lihim na hindi mabanggit, bakas ng mga luhang dumadaloy na nagmumula sa kirot at kahirapan na naghahadlong makamit ang liwanag ng kinabukasan. Magiging matagumpay ba kaya? Ang tanong na hindi alam ang sagot. Bawat hampas ng karagatan, may isang lalaking naghihintay na matugunan ang pangangailangan, pangangailangang bumubuhay sa isang pamilya, at mga pangarap na gustong makamit para makaraos sa madugang laban ng buhay.

Sa patuloy na pagtira sa maliit na dalampasigan sa barangay mabunao, naraan si RM Malazarte, isang hamak na esudyante ng Colegio De San Francisco Javier, na gustong makapagtapos ng

Kayod

Pantaguyod

pag-aaral habang yakap yakap nito ang tinik ng kahirapan, ngunit ang kaniyang pakikibaka ay higit pa sa pahina ng kanyang mga libro, ito ay nagsilbing motibasyon para siya ay magsikap.

Kahit malayo ang daan ay nagsisikap parin mag aaral para makamit ang ang hinihiling na kasaganaan sa buhay ika nga ni RM “Ang buhay ay may kaakibat na kahirapan” ngunit kung kayo ay susuko sa mga haman ay buhay kayo ay walang mararating.

Kaya paglalako ng kinhasan ang naging susi ni Rm at ng kaniyang ina upang matustusan ang kanilang pangangailangan, minsan lumiliban ng ilang araw sa klase si RM upang tulungan ang kaniyang ina.

kapatid si John. At bilang isa sa mga nakakatanda, para sa kanya ay responsibilidad niyang tumulong sa kaniyang mga magulang.

Sa halip na dumagdag sa gastusin, mas pinili niyang makatulong sa pamamagitan ng pag nenegosyo.

Ang kaniyang kita ang syang pinambabayad niya ng kanyang matrikula.

Nabibili na rin niya ang kaniyang mga gusto. Pati na nang kanyang mga kapatid.

“Ayaw ko maging pabigat kaya ginagawa ko ang lahat upang makapagtapos ng pag-aaral ng ako ako lang.” Mungkahi ni John.

Maging sa paaralan ay dinala niya ang pagiging negosyante. Nagtitinda siya sa loob ng paaralan ng mga pagkain o snacks, ice cream, at ice candy, mga inumin at iba pa.

Halos wala ng pahinga si RM at ang kaniyang ina, nga palad na nasugatan dulot ng kasipagan ay may kaunting bunga, bunga ng mga benta kung saan sila’y nabubuhay.

Ngunit para sakanya, sila ay napakasuwerte, dahil sila pa rin ay nakakain ng tatlong beses sa isang araw, sa kabila ng kanilang mga pagod at paghihirap, upang makabenta at makahanap ng mga lamang dagat tulad ng kinhason.

Kaya naman ang sino mang nagpupursiging makaahon sa buhay ay talagang may mararating, ito’y nagsisilbing hiyas sa kanilang buhay na nagpapatunay na sila ang perlas na kumikinang sa walang hanggang karapatan ng kapalaran.

KINHANAPBUHAY. Estudyanteng tumutulong sa kaniyang ina sa paraan ng pangunguha ng kinhason. LARAWAN NI: ANIKA YENA TINGAS

Sa bawat pahina ng kwento ng buhay may bataang hindi lang nagtagaytay ng pangarap kundi ng pag-asang maka-ahon sa hirap.

Sila ang tinawag na service scholar- mga mag aaral na sa kabila ng hirap at ng buhay ay may ambisyong matagumpay, ang pagiging service scholar ay hindi lamang isang simpleng pribilehiyo, ito ay isang misyon.

Ang nga mag-aaral nakabilang sa programang ito ay binigyan ng pagkakataon na makapag-aral ng libre o may espesyal na benepisyo, kapalit ng kanilang serbisyo sa paaralan.

Ang buhay ng isang service scholar ay hindi laging magaan, kasabay ng kanilang mga proyekto

ay ang magsakripisyo ng oras para sa kanilang mga pamilya at personal na buhay, ang oras na dapat sanay inilaan para sa pahinga ay ginugugol nila sa pagtulong sa paglilinis ng paaralan. Kagaya nalang ni Jhon Mark Baryoga, a second year college student ng Colegio De San Francisco Javier na kinakailangan pamg pumunta sa paaralan ng sabado at linggo para lang maglinis at makapag trabaho, imbis na ang araw na sana ay kapiling nila ang kanilang mga mahal sa buhay ay kinakailangan pang masayang pero para sa pangarap handang gawin ang lahat maka ahon lang sa hirap.

“Nawalan na sana ako ng pagasang maka tapos pa ng pag-aaral pero ng malaman kung may programa para makalibre ng matrikula para akong nabuhayan ng loob.” yan ang sabi ni Jhon Mark Baryoga, isa sa mga service scholar. Mabigat man ang hamon ng buhay, para sa mga service scholar, ang bawat hakbang ay isang palapit sa kanilang pangarap, Ang kanilang sakripisyo ay nagsisilbing patunay na ang bawat pangarap ay may kalakip na pagsusumikap.

Sila ang mga nagpapatunay na ang kahirapan ay hindi hadlang sa pagkamit ng pangarap at maging matagumpay sa buhay, ang kanilang didikasyon at pag pupursigi ang magtatapos sa hirap ng kanilang buhay, ito ang dapat na tularan ng mga kabataan.

Rhea Mareen Gemerga

Gelyn Tumenez

Phawe Rivera

Grantsilyo:

Ang muling pag-usbong ng makalumang sining

Sa bawat takbo ng oras, ang mundo ay patuloy na nagbabago. Mula sa umiiral na kasuotan, kagamitan, estilo, at disenyo hanggang sa mga bagong tuklas, likha, at teknolohiya, lantad sa paningin ang pagbabago ng kapanahunan. Gayunpaman, may isang bagay ang muling nag a-agaw pansin sa karamihan- Gantsilyo. Sa likod ng masisining na padron, nagkukubli ang mahabang pasensya upang makabuo ng isang nakakaakit-akit na disensyong puno ng detalye. Araw’t gabi, bawat segundo’t minuto, mga kamay na nagliliyab sa determinasyong makalikha ng isang obra maestrang kaibig-ibig sa mata ng karamihan. Damit, kumot, alampay, at Ignorante sa sariling

Sa makabagong panahon, kung saan ang mundo ay tila isang malaking batis na may walang katapusang daloy ng impormasyon, madalas nating maririnig ang mga kwento ng mga kabataang lumaki na hindi naipamulat ang mahalagang bahagi ng kanilang kultura at identidad- ang kanilang sariling wika.

Gaya nalang ni Aisha Rose Aleta isa sa mga estudyante sa Colegio De San Francisco Javier (CSFJ) na namulat sa pagsasalita ng banyaga at nakalimutan ang wika ng sariling bayan dahil sa kakulangan ng karanungan at gabay ng magulang. Bata palang si Aleta, ay nakaugalian na nila ang magsalita ng banyaga sa loob ng kanilang tahanan, Tila ba ito’y kanilang naging sariling wika.

Ano nga ba ang naging dahilan?

Epekto ba ito ng modernong panahon o dahil sa kakulangan ng gabay ng magulang na katuwang sana sa paghubog ng isip ng kabataan sa karunungan tungkol sa ating inang bayan.

Tuloyan ba talaga nating

iba pang kagamitan, bawat isa ay nilikha ng may pagmamahal at pagkamalikhain. Mula pa sa makalumang panahon, ito ay nagsisilbing daan upang ipagpahayag ang damdamin at libangan ng mga manggantsilyo.

Sa makabagong panahon, marami ang naging masagana dahil sa kanilang umaapoy na determinasyon at silakbo ng damdaming lumikha ng isang sining na pinapahalagahan at hinahangaan ng lahat. Karaniwan sa mga kilalang estilo ng paggagantsilyo ay ang mga damit na maiging tinahi. Lalo na noong gumanap ang Ppop girl group “BINI” sa isang palabas na suot ang mga disensyong maririkit na nakagantsilyo at dugo’t pawis na nilikha ng mga

manggagawa para sa bukod tanging araw. Sa iba, ang paggagantsilyo ay nagbibigay ginahawa at pahinga. Ang paulit- ulit na ritmo ng mga tahi ay nagdadala ng kapayapaan sa sariling diwa ng mga manggantsilyo at pumapawi sa kanilang pagkabalisa. Hindi lamang pampalipas oras ang layunin ng paggagantsilyo, ito ay nakakatulong sa pagpapahusay ng pagkamalikhain sa isang tao. Bukod don, ang pagtanghal ng sariling talento at kakayahan ay nagbubukas ng maraming oportunidad para sa mas masagang buhay.

kakimotan ang mga salitang habilin sa atin ng ating pambansang bayani na si Dr. Jose P. Rizal na “Ang kabataan ang pag-asa ng bayan.” o tutulong tayo sa mga kabataan na nakalimotan ang sariling wika, at pinag-mulan. Punyal, Kalasag Tila wikang banyaga ay naging punyal na siyang tinurok at nagpaluha sa isang bayan na hindi man lang makuhang ipagtanggol ng mga kababayan, mga kalasag na itinatayo ngayo’y paang dinaanan ng malaking bagyo, huwag sana tayong maging banyaga sa ating sariling wika. Huwag sanang magpaimpluwensya sa teknolohiya at itatak sa puso at diwa dugong pilipino at lingwahe ng Filipino.

Nawala’y bigyan ng pansin ang mga kabataang nangangapa sa dilim dahil sa kakulangan ng kaalaman at nagiging ignorante sa saring lingwahe, wag sana tayong tuluyang maging banyaga sa sariling wika, nawa’y labanan ng mga kabataan na nakalimutan ang wika ng sariling bayan, tay`o’y magtulungan upang maibalik ang sigla ng ating wika.

Sa Puso ng Tradisyon, Nagniningning ang Pag-asa

Chezyl Duhaylung-

Sa malalayong lungsod ng Zamboanga del Norte, namumuhay ang isang komunidad na pinaniniwalaan ng marami na mayaman hindi lamang sa lupa kundi pati na rin sa kultura— ang Subanen. Sa bawat tunog ng gong at indak ng kanilang sayaw, umiikot ang isang kwento ng pagmamalaki, tradisyon, at pagsusumikap. Ang komunidad ng Subanen sa bayan ng Rizal, Zamboanga del Norte, ay patuloy na nagpapamalas ng mayamang kultura, tradisyon, at mga ritwal na nagsisilbing gabay at inspirasyon sa marami.

Ayon sa isang sarbey noong 2018, tinatayang mayroong 6,000 Subanen electors at 1,000 pamilya sa Rizal, Zamboanga del Norte. Sa kabila ng modernisasyon, ang mga Subanen ay patuloy na nananatili sa kanilang mga tradisyon at pamumuhay. Sa kanilang komunidad, ang lider na tinatawag na Te Mu Ay ay pinipili sa pamamagitan ng consensus o pagkakasunduan, isang praktis na nagpapakita ng mataas na pagpapahalaga sa pagkakaisa at harmonya.

Isa sa mga kilalang ritwal ng Subanen ay ang Daga, isang panunumpa sa tungkulin, na madalas isinasagawa sa mga seremonya at ritwal. Kasama ng ritwal ang Pagdiwata, isang seremonya ng pagsamba kay Diwata, ang kanilang Diyos, kung

Isa sa mga pinakakahangahangang kwento mula sa komunidad ng Subanen ay ang determinasyon ni Vicente Sugabo Jr., isang Subanen na nagnais makapag-aral sa Colegio de San Francisco Javier kahit na siya ay matanda na. Ang kanyang kwento ay isang malinaw na halimbawa ng kahalagahan ng edukasyon sa kanilang komunidad, na nagsisilbing simbolo ng pagsusumikap at pagbabago sa kabila ng mga hadlang.

saan ginagamit ang puting manok bilang simbolo ng kalinisan at pagsasakripisyo.

Kilala rin ang Subanen sa kanilang makukulay at masiglang mga sayaw tulad ng Sabay Dance at Saliling Dance. Ang mga sayaw na ito ay hindi lamang isang anyo ng libangan kundi isang pagpapahayag ng kanilang pananampalataya at kultura. Sa bawat hakbang at galaw, ang mga Subanen ay nagsasabi ng kanilang kwento at pagpapahalaga sa buhay.

Samantala, ang kanilang wika, ang Ginsahugnon, ay isang simbolo ng kanilang pagkakaisa at pagmamalaki sa kanilang kultura. Ilan sa mga ekspresyon na madalas nilang gamitin ay ang “Dumpyag adlaw” (Magandang araw), “Miyaya ko sa kanya” (Iniibig kita), at “Piya guntong” (Maraming salamat), na nagsisilbing gabay sa kanilang araw-araw na pamumuhay at relasyon sa kapwa.

Ang mga Subanen ay hindi lamang nag-iingat ng kanilang kultura kundi pati

na rin ang kanilang mga karapatan sa ilalim ng Republic Act 8371 o ang Indigenous Peoples’ Rights Act. Ang batas na ito ay nagbigay ng proteksyon at pagkilala sa kanilang mga karapatan bilang mga katutubong mamamayan, pati na rin sa kanilang mga karapatan sa lupa, kultura, at pamamahala.

Sa kabila ng mga hamon, ang mga Subanen ay patuloy na nagsisikap na mapanatili ang kanilang tradisyon habang nakikibagay sa makabagong panahon. Ang kwento ni Vicente Sugabo Jr. ay isang patunay na ang edukasyon at determinasyon ay maaaring magbukas ng mga pinto ng pagkakataon, hindi lamang para sa kanya kundi para sa buong komunidad ng Subanen. Ang kwento ng Subanen ay isang paalala na ang kultura at tradisyon ay hindi lamang bahagi ng nakaraan kundi isang buhay na pamana. Sa bawat ritwal, sayaw, at pagninilay, ipinapaalala nila sa atin na ang mga katutubong komunidad tulad ng Subanen ay patuloy na nagbibigay ng inspirasyon at aral para sa lahat. Sila ay tunay na modelo ng tapang, pananampalataya, at pagsusumikap na dapat ipagmalaki at ipagpatuloy sa buong bansa.

Chezyl Duhaylungsod

Jhea Sanoy

Malinaw na Kalusugan

Sinaw- sinaw

Katumbas rg dinadaan-daanan na halaman ay ang gampaning makabubuti sa bawat mamamayan. Sino nga ba ang mag-aakalang ang pangkaraniwang tanim ay may benepisyong di matatawaran?

Makikita ang Tacca Palmata o mas kilalang sinaw-sinaw sa mga tropical na bansa kagaya na Pilipinas at kadalasan itong matatagpuan sa gilid ng mga daan sapagkat tumutubo lamang ito kahit saan. Karaniwan itong ginagamit ng mga bata bilang panggamot sa kanilang mga sugat; sa pag-aakalang ito lamang natatanging saysay nito.

Mula sa pangalan nito na sinaw-sinaw, mailalarawan ito bilang isang tanim na may makintab o mala-silabang mga dahon o kilala sa siyentipong pangalan na Epiprennum aureum.

Matagal bago matuklasan ng nararami ang mga nakatagong benepisyo nito at mapangalagaan ang naturang halaman, Sapagkat to ay may dalang mabuting epekto na lipunan.

Sa ibang pagkakatoon, ang mga dahon na ito ay madalas na ginagamit sa ilang mga lokal na lutuin na hinahaluan na gata ng niyog at iba’t ibang sahog upang maging isang masarap na putahe. Dagdag pa rito, ginagamit ang sinaw-sinaw bilang panggamot ng sakit sa mga tradisyonal na medisina bilang pangunahing lunas sa karamdaman.

Gayunpaman, ang paghahanda sa halaman na ito ay may kaakibat na tungkulin sapagkat ang ilang bahagi ng halaman ay maaring magdulot ng toxicitykapag hindi naihanda na tama.

Sa bawat benepisyong natatanggap, kinakailangang maging maagap. Sa mga halaman na nagogamit, mahusay na kalusugan ay tuluyang makakamit. Kaya naman sa pagpapahalaga sa mga tanim, mahalagang maintindihan ang mga taglay nitong katangian at benisyong tunay ngang may katuturan tungo sa kaunlaran.

Pag-iwas ang siyang Lunas

Gagapang sa sakit, damang-dama ang pait at rinig ang daing ng bawat tinig na impit. Tampok na mga karamdaman dulot ng di pangkaraniwang lamok na siyang dumagdag sa pagsubok.

Kasalukoyang nagsilbing hamon sa mga mamamayan ng Rizal ang tinatawag na chikungunya virus na nagmula sa mga lamok at karaniwan ito na ipinapasa ng tao sa pamamagitan ng kagat ng lamok, partikular na ang Aedes aegypti at Aedes albopictus na parehong nagdadala ng mga sakit tulad ng dengue at zika.

Bagama’t hindi ito masyadong malala, pinangangambahan pa rin ang mga sintomas ng chikungunya na kinabibilangan ng lagnat, matinding pananakit ng mga kasu- kasuan at kalamnan, pati na rin ang pamumula ng balat. Tinatayang tumatagal ng isang linggo ang mga sintomas nito lalo na ang pananakit ng kamay at tuhod na anila’y gagapang ka sa sakit kaya naman binansagan ang lamok na ito na “kamangkamang” sa bisaya, na ang ibig sabihin ay gagapang .

Samantala, dumarami ang kaso ng mga nakakakanas nito na nakababahala at

Tutok sa Lunok

Nguya doon, nguya dito, inom doon, inom dito tayong mga Pinoy napakahilig natin kumain tila ito ay parte ng ating kultura at siyang daan upang tayo’y makapagbuklod-buklod at makagawa ng koneksyon sa bawa’t isa, subalit minsan tayo’y sobrang nahuhumaling sa kinakain, may may mga pagkakataong nakakaligtaan nating usisain ang kaligtasan ng pagkain na atting sinususubo, hindi natin namamlayan ang nakakubling pangamilo na dala nito sa ating katawan.

Sa kasalukuyan, isang prominenteng banta sa kalusugan dala ng ating kinakain, ang Salmonella, isang uri ng baterya na madalas natatagpuan sa dumi ng hayop at mga kontaminadong pagkaon, particular ang karne ng baka, manok, at baboy, ngunit kahit anong klaseng pagkain maaring madapuan ng bakteryang ito.

Ayon sa ulat mula sa Department of Science and Technology (DOST), ang kaso ng salmonella sa bansa ay tumaas ng 42% mula 2023 hanggang 2024. Ang bakteryang ito ay maaring magdulot ng malubhang sintomas o karamdaman sa sinumang kumain ng kontaminadong pagkain o inumin. Kabilang sa sintomas na dulot nito ay ang pananakit ng tiyan, lagnat, at pagtatae, naapektuhan din nito ang trak ng bituka.

Madalas na kumakalat ang salmonella sa pamamagitan ng dumi ng hayop napupunta sa

nangangailangan ng masusing tuon upang matogunan at makapagbigay ng wastong lunas sa mga naapektuhan nito, upang hindi na humantang ra mas delikadong sitwasyon. Bihira man magdulot ng malubhang komplikasyon, nararapat pa rin na maging maagap sapagkat nagdudulot pa rin ito ng matinding pagkabalisa sa mga apektadong tao.

Sa ngayon, wala pang bakuna o partiular na gamot para sa Chikungunya virus, kaya’t ang pangunahing paraan sa pagiwas nito ay ang paq- iingat sa kagat ng lamok at ang paggamit ng proteksyon laban rito, tulad ng insect repellent at mga kurambo.

Sa bandang, huli patuloy na

pagkain; ito’y maaaring humawa sa tao sa pamamagitan ng paglunok ng kontaminadong inumin at pagkain.

Malaking banta ito sa kalusugan ng mga Kabataan lalo’t tampok sa kanila ang mga ‘street foods’ o mga pagkaing madalas nakikita sa lasangan, subalit sa kabila ng nakakatakam na itsura ng mga pagkaing ito, hindi nawawala ang tsansa ng pagiging kontaminado sa salmonella, sapagkat maari rin itong kumalat sa pamamagitan ng ‘cross contamination’ o ang pagsasalin-salin ng mapanganib na bakterya mula sa isang tao o bagay patungo sa isa pa.

Isang komprenhesibong halimbawa kung paano ito kumakalat ay sa pamamagitan ng itlog ng manok na ayon sa ulat ng DOST, 87% ng ibebentang itlog ay manok sa syudad ng Manila ay natalang kontarnida sa salmonella, kapag ang mga itlog na ito ay hindi nalinisan at hindi na loto ng maayos maaring ito’y magdadala ng sakit sa tao. Kaya’t para makaiwas, ugaling hugasan muna ang bawat pagkain na lulutuin o d kay’ay kakainin, maging metikuloso sa paghahanda ng pagkain upang masigurado ang kalinisan; sundin ang tamang paraan ng paghuhugas ng kamay, at tiyaking naluto ng tama ang inihahandang pagkain upang maiwasan ang anumang kontaminasyon at paghahawa.

Palaging tandan kahit saan ka man, nasa lansangan o hapog kairan, karenderya o kahit sa mamahaling kainan, ang maayos na paghahanda ng pagkain at pagtitiyak ng kalinisan ay hindi isang abala, kahit sa simpleng aksyon ng paghuhugas ng kamay daan-daang sakit ang iyong maiiwasankaya’t laging isaisip at isakatuparan ang pagiwas ay mas mainam kaysa sa paghahanap ng kagalingan.

pinaaalahanan ang mga mamayanan na magingat at panatilihin ang kalinisan sa kanilang mga kapaligiran upang maiwasan ang bantang hatid ng virus, upang kapahamakan ay tuluyang mailagan. Sa buhay, mahalagang maging maagap sa pag-iwas kaysa sa

Imahinasyon sa Inobasyon

Inobasyon ang pagbabagong tila’y may kaugnayan sa imaninasyon. Unti-unti nang niyayakap ng Colegio De lan Francisco Javier ang pagbabago sa pamamagitan ng pagpapakilala ng ibang kakaibang teknolohiya na tinatawag na Robotics. Inaasanan na kasabay ng pagusbong ng teknolohiyang ito ay ang pagtalas ng kaalaman at kaisipan ng mga kabataan

na kanilang magagamit sa darating na kinabukasan. Kasalukuyang pinamamahalaan ni Ms. Adelfa Torro sa kaniyang asignaturang computer ang Robotics na siyang nagsilbing gabay upang matutunan ng mga Javierians ang pagbuo ng Robotics Mbot at kung paano ito mamanipulahin gamit ang coding.

Bagama’t bago pa lamang ito, marami na agad ang naging interesado rito. Sa katunayan, mahigit 90% sa mga mag-aaral ang labis na nalibang at namangha sa maaaring gawin ng Mbot.

“Nararapat lamang na matutunan ng mga studyante ang makabagong teknolohiya habang mas maaga pa sapagkat patuloy na nagbabago ang ating panahon, kaya naman kinakailangan na magkaroon sila ng wastong kaalaman, nang sa gayon ay hindi na sila manibago pa”, pahayag ni binibining Adelfa Torro sa kaniyang panayam.

Sa kasalukoyang mga buwan, pormal na ipinahayag ng mga Javierians ang kanilang paghanga sa nasabing teknolohiya na naging daan upang mapukaw ang kanilang kuryosidad sa kung anong kurso ang maaaring tahakin na may kaunayan sa Robotics.

Sa bandang huli, sa malawak na imahinasyon ng mga kabataan, determinasyon at pagpupursige sa mga bagay na hangad, paniguradong makakamit ang nais. Parte ang Mbot sa inobasyon na siyang magiging kaagapay ng mga studyante sa pagtahak na kani-kanilang landas danil sa mahalagang gampanin nito, sa pagpapalawak ng imahinasyon ngayon at sa susunod pa na henerasyon.

Makabagong Teknolohiya: Mahusay na Estratehiya

Hindi lingid sa kaalaman ng nakararami ang patuloy na pagdami ng mga basura sa ating mga karagatan na nagdudulot ng polusyon sa ating mga katubigan, ngunit paano nga ba kung ang nakikita natin ay kakarampot lamang kumpara sa mga nasa ilalim at tila’y di nakikita? Kaya nga ba itong mapunto ng teknolohiya o isa lamang itong bigo na proyekto?

Patuloy na pinag-aaralan ng mga siyentipiko ang problema sa basura ra mga karagatan, higit na ang nasa ilalim nito upang makagawa ng mga teknolohiya na makatulong sa pagtukoy nito. Mga basurang di nakikita ng mata ay inaasahang makita ng teknoldhiyang satellite sa mga lilipas na panahon. Layunin ng inobasyon na ito na gumamit ng mga makina at matutunan na analisahin ang mga larawan na kuha ng satellite at matukoy ang mga plastik na mga basuta na palutaw-lutaw sa ibabaw ng karagatan, lalo na ang nasa ilalim.

Sa katunayan, gamit ang 3,000,000 na mga satellite, ang mga grupo ng mga mananaliksik mula sa Institute of Marine Sciences (ICM- CSIC),

nito. Habang ang teknolohiya na ito ay nasa proseso pa lamang ng pag debelop, ay may malaki nang gampanin sa pag monitor at nagsilbing instrumento ng mga siyentipiko upang matukoy ang ugat ng polusyon sa

kung paano

nagsilbing pwersa, dahilan

nila

estratehiya sa pagpigil ng paglubog ng mga basura at dumi tungo sa malinis na tubig-dagat para sa nakararami.

Tangkiklik Sa Capstone Project

Teknolohikal na kaunlaran dala ng dalubhasang kaisipang nagbunga ng makabagong lipunan. Pagusbong ng kagalingan, hatid ng makabagong lipunan. Pag-usbong ng kagalingon, hatid ay benepisyong hindi nalilimitahan ng kahit anumanh suliram, kagalingan sa pagtuklas taglay ang kaginhawaang walang katumbas.

Sa panahon ng Colegio de San Francisco Javier, kung saan bawat patak ng kaalaman ay nabubuhos sa buhay ng mag-aaral, nagbunsod ito ng pagtitipon ng mga dalubhasang isipan mula sa departamenteng Pang-Impormasyon at Teknolohiya upang buuim ang

isang obra maertra.

Sa pamamagitan lamang ng isang klik sa pantalaham mahahanap mo agad-agad ang libong nakakubli sa bawat irtante ng silid-aklatan; natutulungan din nitong subaybayan ang daan-daang libro’t natitira nitong bilang. Dagdag pa ang isang kakayahang itala ang bilang ng mga librong tampok at patok sa mga mag-aaral.

Ngunit hindi lang iyan, pinapadali rin nito ang bawat transaksyon — ma sa panghihiran ng linro hanggang sa pagsasauli at pagbibigay-abiso para sa mga aklay na hindi pa naibabalik Iyang ang ilan lang sa kayang gawin ng Library

Sa likod ng mga nakataktakan na mga pagkain ay ang nakatagong agam-agam, paano nga ba kung ang pagkain na inihain ay hindi ligtas at magiging hamon lamang sa kalusugan?

Muling ipinagdiwang ang Duyog-Saulog 2024 sa Colegio De San Francisco Javier inc., at kasabay nito ang pagtitinda ng samu’t saring pagkain na makapagpawi ng gutom at uhaw. Di maipagkakailang maraming nakahiyat na bumili sa kabila ng hindi pagiging sigurado sa mga sangkop na inihalo rito, ito man ay makabubuti o ang kabaliktaran nito. Kakaibang sangkap na tila’y may dalang mahika na nagbibigay ng natatanging lasa, mga masasarap na sahog na inihanda para sa ipinagdiriwang na Saulog. Gayunpaman, patuloy na pinaaalahanan ang mga studyante na maging maingat sa kanilang kinakain at iniinom sapagkat maaari

Management System, na bunga ng pagsisikap at inobatibong kaisipang ng mga nakalipas na estudyante sa departamentong Pang-Impormasyon at Teknolohiya bilang kanilang proyektong pangwakas sa kursong Bastsilyer ng Agham sa Impormasiyon ng Teknolohiya. Tunay ngang mahusay at nararapat ang pagpupugay: kaya sana’y ang malaking tagumpau ay magsisilbing inspirasyon sa ating mga kabataan upang patuloy nilang lirangin ang kanilang mga kakayahanat palawakin ang kanilang imahinasyon, nang sa gayon ay makalikha sila ng mga imbensyon na sa anumang limitasyon.

Online resources, tulong sa academic outputs ng Javerian

Sa isang isinagawang sarbey sa Senior High School (SHS) students ng Colegio de San Francisco Javier, lumitaw na malaking tulong ang internet dependency sa pagpapabuti ng kalidad ng kanilang mga proyekto at iba pang academic outputs.

Ang sarbey ay nilahukan ng 150 mag-aaral mula sa iba’t ibang strands tulad ng STEM, HUMSS, ABM, at TVL. Ayon sa resulta:

Walumpu’t limang porsyento mga respondente ang nagsabi na ang paggamit ng internet ay nakatulong sa pananaliksik, paggawa ng mga visual presentations, at pagbibigay ng ideya para sa kanilang mga proyekto. Pitumpung porsyento ang nagbanggit na ang internet ay nagbigay-daan sa mas mabilis na komunikasyon sa kanilang mga grupo gamit ang online platforms tulad ng

Google Meet, Zoom, at Messenger. Animnapu’t porsyento ang nagsabi na ang internet dependency ay nagbunsod ng mas mataas na productivity, lalo na sa collaborative outputs gaya ng research papers at video presentations.

Gayunpaman, may ilang hamon na binanggit: Apatnapung porsyento ang nagulat na nagiging sagabal ang social media at gaming habang online. Dalawampu’t limang porsyento ang naka-experience ng kahirapan sa connectivity, lalo na sa mga estudyanteng nasa remote areas. Ayon kay G. Bonifacio Tanaga, guro sa ICT ng Colegio de San Francisco Javier, “Malaki ang

naitutulong ng internet

Dwyne Saint Amato

Sahog para sa Saulog

Dwyne Saint Amato

Khrist Ian Lood

Dwyne Saint Amato

Dwyne Saint Amato Dwyne Saint Amato

Khrist Ian Lood

Masusing Solusyon: Matibay na Pundasyon

tuwing umuulan na naging banta sa kalusugan na mga magaaral. Pinamumugaran ng mga lamok ang mga tambak na tubig na maaaring magdala ng dengue at iba pang karamdaman

studyante at gumagawa na hindi kaaya-ayang tunog na nagdudulot ng peruwisyo sa mga guro at studyante. Sa katunayan, apat sa sampung

studyante ang nabalisa sapagkat nararasan nilang makakita ng mga patay na hayop sa ibabang bahagi ng silid-aralan na nagdulot na polusyon sa tubig at nagdadala ng malansang amoy. Samantala, isang studyante ang sinugod sa school clinic dahil nakainom ng tubig na may titanve dahil sa hindi malinis na daluyan ng tubig, habang mas dumarami naman ang naitala na kaso ng Dengue.

Karaniwang matatagpuan ang bacteria sa mga bagay na kontaminado ng dumi, kaya’t hindi na nakapagtataka na nagdala ito na clostridium tetane spores

AIde!

Bagong Kasangkot sa Buhay Gen Z

Sa paggawa na agarang aksiyon, hinihikayat ang lahat ng mga mag-aaral na makiisa sa pogpapanatili ng kalinisan upang maiwasan ang mga sakit na maaaring makuha mula sa madumi at kontaminadong tubig. Sa pamamagitan nito, maipapakita na ang anumang suliranin ay kayang solusyonan ng iisang hangarín, hangarin na mapanatili ang kaligtasan ng bawat isa. Kaya naman pa masusing desisyon sa pagtugon sa suliranin, magrakaroon ng matibay na pundasyon bilang pinakamahusay na solusyon. Isa

Kinang sa Patapong Kapaki-pakinabang

Pinatunayan ng mga mag-aaral ng Colegio de San Francisco Javier of Rizal Incorporate; na ang basura ay maaaring gawing obra maestra sa ginanap na “Eco-Fashion Parade: Gawang Recycled, Gandang Pinanday” noong Nobyembre 8, 2024. Ang nasabing fashion show ay nagpakita ng makabago at malikhaing paraan ng pagpapahalaga sa kalikasan gamit ang mga recycled materials bilang pangunahing sangkap sa mga kasuotan. Limang kalahok mula sa Senior High School (SHS) ang rumampa sa entablado, suot ang mga damit na gawa mula sa plastic bottles, lumang diyaryo, carton, at iba pang recyclable materials. Ang bawat disenyo ay may natatanging konsepto, mula sa modernong kasuotang Pilipiniana hanggang sa futuristic fashion.

Ayon kay Gng. Glenda Lactuan, punungguro ng paaralan—— ang proyekto ay bahagi ng kampanya ng paaralan sa pagpapalaganap ng kamalayan tungkol sa tamang pangangasiwa ng basura. Layunin ng programang ito na ipakita na kahit ang simpleng basura ay maaaring gawing kapaki-pakinabang. Ang mga mag-aaral ay nagkaisa upang lumikha ng mga kasuotang hindi lamang maganda kundi may malalim na mensahe para sa ating kalikasan,” ani ni Gng. Lactuan.

“Ang fashion show na ito ay hindi lamang para sa kasiyahan; ito rin ay paalala na ang ating simpleng aksyon sa araw-araw, tulad ng pag-recycle, ay may malaking maitutulong sa ating

na nagdulot rg impeksiyon sa batang nakainom ng maruming tubig. Sa kabilang banda naman, dahil va mga tambak na tubig, pinamumuhayan ito ng mga lamok na kumakagat sa mga studyante, dahilan ng pagtaas ng kaso ng Pengue.

Iminungkahi ni Ginoong Roger Balignot na linisan at alisin ang mga pasibleng pinamumugaran ng mga lamok at pansamantalang ipagbawal ang paggamit ng tubig upang maiwasan ang mga sakit na dala nito. Idinagdag niya pa na mas mabuting maging maingat at maglagay ng mga protekiyon sa sakit habang gumagawa pa ng mga posibleng solusyon upang maisaayos ang ibabang bahagi ng establisyemento ng silid-aralan.

“Kinakailangan na ugaliin ng bawat isa na panatilihin ang kalinisan upang makamit natin ang kaligtasang hangad, sapagkat tayo lang rin naman ang maaapektuhan ra huli”, saad ni Gng. Mary Ann Encabo, ang school nurse na CSFJ ra isinagawang panayam.

ng trabaho at pagkasira ng mga relasyon sa pagitan ng tao. Ang mga eksperto ay nagpapakita na ang Al ay hindi lamang nagbibigay ng mga benepisyo kundi nagbibigay din ng mga hamon. Ang mga ito ay kinabibilangan ng pagkawala ng mga trabaho, pagkasira ng mga relasyon sa pagitan ng tao, at pagtaas ng mga pagkakamali. Kailangan natin ang mga paraan upang matıyak na ang AI ay gagamitin sa tamang paraan.

Ang gobyerno, mga paaralan, at mga industriya ay dapat mag tulungan upang matiyak na ang Al ay gagamitin sa tamang paraan. Dapat silang magbigay ng mga programa at serbisyo na nagbibigay na kaalaman sa mga tao at mag-aaral tungkol sa Al. Magbibigay itong mga oportunidad para sa mga tao na magkaroon ng kaalaman.

Ang Al ay isang kapangyarihang nagbibigay ng mga oportunidad at hamon. Kailangan natin ang pagtutulungan ng lahat upang matiyak na ang Al ay hindi lamang isang teknolohiya kundi isang kasangkot sa buhay natin. Kaya, mahalagang magkaroon ng malinaw na pag-unawa sa mga benepisyo at hamon sa teknolohiyang ito. Dapat nating pag-aralan ang mga wastong sistema upang matiyak na ang Al ay gagamitin para sa ika-bubuti ng lahat. Ang hinaharap ng Al ay nagbibigay ng mga pangarap, ngunit kailangan natin ang pag-iingat upang hindi ito maging isang banta sa ating lipunan.

Blue Macaws, naungusan ng Toco Toucans; aminadong kulang sa Teknik

Odelon Labadlabad

Galing sa isang matinding pagkatalo, HOSTECH toco toucans bumawi at inangkin ang pangatlong puwesto sa iskor na 57-73 laban sa BED blue macaws sa men’s basketball Intramurals na ginanap sa Colegio de San Francisco Javier open court noong nakaraang December 5,2024. Labanan ng kaparehong grupo na nanggaling sa pagkatalo ang naging sentro ng laro, bawat manlalaro ng magkabilang koponan ay nag nais na makamit ang pangatlong puwesto.

Unang kwarter palang at nagpamalas agad ng kakaibang taktika ang magkabilang pangkat, nakuha ng blue macaws ang kalamangan matapos makabaon ng

BAKAWAlaNa

lsang punong- kahoy na matatagpuan sa baybayin, hatid ay preskong hangin, mga ugat na tumutubo sa tubig-alat, kaginhawaan ay angat; ngunit sa pagpapanatili ng balanse, ito ba ay napa-ngangalagaan nang maigi?

Mga bakawan na may natatanging mga katangian, hatid ay benepisyong di matutumbasan. Nagsisilbi itong mahusay na pundasyon sa pagpapanatili ng balanse sa ekosistema sa mga baybayin dahil na rin sa ugat nito na na may kakayahang sumipsip ng mga mineral mula sa tubig-alat na nagbibigay suporta sa tindig nito.

Hinuturing ang mga bakawan bilang natural na proteksyon laban sa malalakas na alon at bagyo at kilaala bilang tirahan ng iba’t ibang hayop, kabilang na ang

mga isda. Dagdag pa rito, ang mga ugat ng bakawan ay tumutulong sa pagsasala ng tubig kaya’t pinipigilan ang mga polusyon mula sa mga kalapit na lugar na maaring makaapekto sa kalusugan ng mga coral reefs at at iba pang marine life.

Ngunit kasalukuyan, pinangangambahan ang tuluyang pagkawala ng mga bakawan, sanhi ng pagbabago ng klima, polusyon, at overexploitation na mga coastal resources na siyang nag-udyok sa mga nasa katungkulan na kumilos at mag implementar ng mga programang may kaugnayan sa pangangalaga sa mga bakawan.

Kaya’t bilang tugon, nararapat lamang na ang lahat ng mamamayan ay maging bahagi-kabahagi ng pagbabago. Sa patuloy na pagprotekta sa ating mga coastal resources tulad ng mga kabakawan ay siyang magbibigay sa atin hindi lang ng kasaganahan pati na rin bilang isang panglaban sa bawat banta at hamon dala ng pa bago bagong panahon.

dalawang three pointer sina Rex Pagente at Jayrous Jumawan. Hindi nagpatinag ng toco toucans at pinalakas nila ang Kanilang depensa at opensa, humabol sila ng punto matapos ang unang kwarter.

Unti-Unting nakabawi at naka ipon ng puwera ang HostEcH matapos pumasok sa laro sina Dalaygon, Villeta, at Wencislao.

Pagdating sa pangatlong kwarter ng laro ay matagumpay na nakuha ng toco toucans ang kalamangan, patuloy ding lumobo ang kanilang iskor matapos pinabagsak ni Wencislao ang depensa ng blue macaws.

Nais pa sanang bumawi ng Punto ang BED ngunit hindi

Amazon Araras, sinalasa ang Carnival Canaries

Odelon Labadlabad

Mahusay na pinatumba ng CSWDS ang koponan ng CBME sa Volleyball men’s championship noong Setyembre 6, 2024 na ginanap sa Colegio de San Francisco Javier open court sa mga iskor na 25-20, 24-25, 25-18.

Hindi naging mainit ang laban ng magkabilang koponan kung hindi isang malamig na sabayan kasabay sa maulan na panahon.

Nagpamalas ng kakaibang galing ang mga manlalaro ng Amazon Araras at Carnival Canaries sa loob ng tatlong magkaibang set, nagpakita ng ibat-ibang taktika at kasanyan ang bawat pangkat.

Nagsimula ang tensiyon ng laro simula sa unang set patungo sa huling Segundo kasabay sa makulimlim na panahon dulot ng Low pressure area.

Walang sawang suporta ang inihandog ng mga panatiko sa CBME, nagpamalas ng mga malikhaing pagkanta at masigarbong hiyawan. Napatahimik ng CSWDS volleyball player MVP na si Rogelyn Piala ang kabilang koponan mula sa kanyang mala-bulaklak na mga spike at nakatala siya ng 17 na mga puntos sa kalahating set.

Isang hindi inaasahang trahidya ang naganap sa pagitan ng pangalawang set matapos na injury ang isang manlalaro ng CBME na si Daisy Umambog sapagkat nagkaroon siya ng ankle sprain dulot ng isang hindi magandang landing dahil sa madulas na sahig.

Agad na binigyang pangunang lunas si Umambog matapos ang trahidya at dinala sa schoo clinic.

sila nagkaintindihan ng maayus, dahilan upang nakaroon sila ng dalawang turnovers na Siyang nag resulta ng kanilang pagkabiya ng Punto.

Napanatili-ng toco toucans ang kanilang pagkalamang sa huling kwarter, nagpamalas naman na mala dunk-contast ang bawat manlalaro sa magkaibang koponan sa huling minuto ng laro.

Matagumpay na nakamit ng HOSTECH toco toucans ang kanilang panalo matapos ang isang ma-eksinang laro laban sa BED blue macaws, sa huli ay nagmano-mano ang bawat manlalaro bilang pagpakita ng respeto at paghanga sa bawat isa.

Nakaipon sana ng Magandang depensa ang CBME ngunit hindi nila kinaya noong nagpaulan ng matinding wallops si Sa kawalan ng isang mahusay na manlalro sa CBME, mas madali silang napabagsak ng kabilang koponan at siya ding dahilan ng kanilang pagkabigo mula sa kamay ng Amazon Araras.

“Koordinasyon at pagkakaisa ang aming sandata sa larong ito, hindi naming magawang Manalo kapag wala kaming teamwork at sportsmanship” saad ni Piala.

Napatahimik ng CSWDS voleyball player MVP na si Rogelgh Piata ang kabilang koponan mula sa kanyang mala- bulalakan na mga spike at natatala siga ng 17 na nga puntos sa kalahating set.

BED, pinadapa ang CTE

Amazon Araras, sinalasa ang

Sa kabila ng hirap at presyon, buong tapang na lumaban anos Basic Education Department kontra College of Teacher Education sa larong Softball na ginanap noong ika 4 ng desyembre sa intramurals meet ng Colegio de San Francisco Javier.

Sa unang set, medyo nahirapan ang BED sa liksi at lakas na taglay ng CTE at naka kuha lamang ng score na 2-9. Ngunit, humabol sila sa pangalawang set sa score na 9-7 ang importante ginawa namin ang lahat at lumaban bilang isang grupo”. Iyang ang sabi ni Vincee Jules Colot ang leader ng gropo. Sa kabilang banda, iginiit naman ni Jericho Umambong ng CTE department na may potensyal ang mga manlalaro ng basic ed, kailangan lang nila ng konti pang ensayo. Hindi man nasungkit ng BED ang panalo, masaya parin sila dahil nagawa nilang pumalo, tumakbo at lumaban ng buong tapang. at hindi na pina iskor ang CTE sa pangalawang inning nito. Pinainit nina Vincee Jules Color at Neil James Bani, mga manlalaro mula sa BED, ang labanan matapos naka home run at ginawang patas ang score 9-9. Sa huli, hindi kinaya ng BED ang galing ng kabilang panig. Tinapos ng CTE ang labanan sa score na 10-9 sa winning home run ni Jericho Umambong.

“Para sa akin ayos lang yon,

na puntos.

“Aminadong preparado kami at pinaghahandaan talaga namin ang pagtotous naming Ito.” panayana ni Alejo.

Ayon kay Coach Sergio Macalisang, talagang pinaghahandaan ng kanilang koponan ang laban na ito sapagkat magaling ang koponan ng Hostech.

Odelon Labadlabad

Dwyne Saint Amato

Dwyne Saint Amato

Istorya buhat

pahina

Amazon Araras, Namayagpag kontra Carnival Canaries-Scrabble

Sa pamamagitan ng nagsasalpukan at nakakahilong paggalaw ng mga tiles ay winakasan ng koponan ng College of Social Work and Development Studies (CSWDS) kontra College of Business Education (CBME) Sa ginanap na Duyog Saulog Scrabble Mixed Competition sa Colegio de San Francisco Javier, Disyembre 5.

Tagisan ng galing sa pag-iisip ng mga titik n magbubuo sa mga salita, sina Dane Cuento at Jayar Santiala ang kumakatawan sa departmento ng CSWDS, na umanoy nagpakitang gilas para masungkit ang kampeonato.

Sa unang pag-arangkoda pa lamang ng konpetisyon at nagtuos na ang dalawang team at iba’t ubang mga pinakawalan ng mga manlalaro.

Sa ikalawang parte ng laro mas lalo pang hinusayan ng koponang CSWDS sa pagbuo ng titik at nakakuha ng 48 na puntos.

Sa huli hindi na nagbigay tsansa ang koponang CSWDS at sumungkit ng 296 na puntos sa kabuuan.

“Lubos kaming nagagalak dahil sa wakas naiuwi namin ang inaasamasam nasungkit kampeonato pahayag ng kumakatawan ng CSWDS.

BED, dinomina ang laban sa chess

Vergil Aranas

CBME, binaon ang CSWDS

Nilublob sa putik ng College of Business Management Education (CBME) ang kopunan ng College of Social Work and Development studies dahilan upang tanghalin silang kampeon, sa ginanap na Duyog-Saulog Women’s Basketball Tournament sa Colegio de San Francisco Javier

Lulan ng kaniyang angking galing at liksi ng sunod-sunod na tres ni Ubanon mag uwi sa 15-2 iskor.

Sinundan ito ng sunod-sunod na atake nina Charlot Pardillo at Cristy Elumbaring na nagbigay daan sa 39-12 puntos.

Hindi na nagbigay pagkakataon ang koponan ng CBME tinambakan at pinataob nila ang koponan ng CSWDS ba hindi pinabawi na humantong sa final score na 61-29.

“Hindi ko inaasahang magbubunyi ang aming koponan dahil nasungkit namin ang kampeonato at binabati ko rin ang koponan ng CSWDS” panayaw ni CBME Coach Jayvee Calamba.

Blue Macaws, sumamsam ng ginto sa badminton doubles

Pinataob ng Basic Education Department ang lahat ng mga College Department sa laro ng chess naganap noong ika-lima ng Disyembre sa Colegio De San Francisco Javier.

Noong unang labanan tumirada ang BED sa lakas at galing nang CSWDS at naging madikit ang kanilang labanan. Sa kanilang laban, pinataob

ng Basic Education Department ang CSWDS at winasak ang plano nang kanilang kalaban.

Pinatumba ni Maicah Taguibolosan ang kanyang kalaban at hindi binigyan nang pagkakataon makapasok ang pawn.

“Checkmate” Sigaw ng BED matapos talunin ang CBME na pumuwesto bilang pangalawa, at HOSTECH na

pangalawa, at HOSTECH na pumuwesto rin bilang pangatlo.

“Hindi ko in-expect na natalo ko ‘yung mga college participants, at “masaya naman sa pakiramdam ‘yung magwagi kami sa torneo.” ani Ashley Torres ng Basic Ed. sa isang panayam. Lumipad ang Blue Macaws patungo tagumpay.

Kulturang bansa, isabuhay sa laro ng pakikibaka

Hindi lamang isang pagkakataon para sa mga mag-aaral ba ipakita ang kanilang galing sa iba’t ibang larangan, kundi Pilipinas. Ang kompetisyon sa Song Solo, Folk song, at Sayaw ay nagbibigay ng pagkakataon sa mga mag-aaral na ipakita ang kanilang talento at pagmamahal sa kultura ng bansa.

Ang mga kantang Pilipino na kinakanta sa kompetisyon ay nagbibigay ng inspirasyon at pag-asa sa mga manonood. Ang mga boses ng mga mag-aaral ba umaawit ‘g mga kantang ito ay nagbibigay buhay sa mga salita at nagpapakita ng kanulang pagmamahal sa Pilipinas. Ang mga

Blue macaws ang nagwagi sa double men badminton laban sa College of Teacher Education sa intramurals na ginanap sa Colegie de san Francisco Javier Outside court, December 5, 2024.

Umpisa palang pinakita ng mga maglalaro sa blue macaws ang kanilang napakagaling na kakayahan sa paglalaro ng badminton Iaban sa CTE. Ang mga kalahok na si Jersee at Zack ay lakas tigre ang galing sa paghampas ng shuttle cock.

Pinulbos ng Basic Ed ang mga kalahok ng CTE sa unang set sa

sayaw na ginagamit ay nagpapakita ng kanilang kultura at tradisyon.

Ang intramurals program at nagbibigay rin ng pagkakataon sa mga mag-aaral na magkaisa at magtulungan sa pagpapakita ng kanilang talento. Ang mga estudyanteng nagpakita ng kanilang talento sa pag-awit at pagsasayaw ay nagbibigay ng inspirasyon sa mga kapwa nila. Ang mga boses at galaw ng mga mag-aaral at nagbibigay ng buhay sa mga salita at nagpapakita ng kanilang pagmamahal sa Pilipinas.

Ang kompetisyon at hindi lamang isang pagkakataon para sa mga

mag-aaral na ipakita ang kanilang talento, kundi rin isang pagkakataon upang ipakita ang kanilang pagmamahal sa kultura ng ating bansa. Ang mga kantang Pilipino at sayaw na ginagamit ay nagbibigay ng pagkakataon sa mga kabataan na magpahayag ng kanilang nag damdamin at saloobin.

Ang mga ito ay isang mahalagang bahagi ng pagpapanatili ng kultura ng Pilipinas. Ang mga kantang Pilipino, folk songs, at sayaw ay nagbibigay ng inspirasyon at pag-asa sa mga manonood. Ang mga mag-aaral na nagpapakita ng kanilang talento sa pagawit at pagsasayaw ay nagbibigay buhay ng inspirasyon sa mga kapuwa nila.

Adhikaing inaasam sa bawat laban

Manalo na walang karangalan o matalo na may kagalakan?

Mithiin ng bawat manlalaro ang masungkit ang rurok ng tagumpay. Subalit ang tagumpay na ito lamang ba ang sukatan ng pagiging isang mahusay na athleta? Ano nga ba ang tunay na basehan upang mapunan ng kagalakan ang pusong uhaw sa tunay na pagkapanalo?

Pagalingan sa Palakasan. Ito ang paniniwalang tangan sa bawat isipan nang mas lalong magpursige at paigtingin pang mas mabuti ang tatag at kumpyansa sa sarili upang ang laban ay maiwagi.

Ang ilang oras ng paligsahan ay katumbas ng ilang taon o buwang paghahanda. Hindi mawari ang sakripisyong inilaan ng bawat athleta sa bawat laban na ang puhunan ay dugo, pawis at pag-asa. Kasabay ng sagupaan ang hiyawan at suporta ng karamihan sa bawat koponan. Hindi maiiwasan ang asaran, sigawan at kulitan ng mga manonood na siyang mas nagbibigay tunog at lakas ng loob sa bawat manlalaro na ipanalo ang kanilang laro. Ang gawaing ito ay normal na, ang hindi nakakaayang kasanayan ay ang ipagpatuloy pa ang laban sa latas ng pinaglaruan.

Batid ng lahat, na sa bawat laro, mayroong sigaw, ng pagkapanalo at hinagpis ng pagkatalo. Ngunit ano nga ba ang tunay na adhikain ng paglalaro?

Sabi nga nila, mas makilala mo ang isang naglalaro sa kung paano siya maglaro.

Ang pagkapanalo ay sa wastong paraan ay simbolo ng kapangyarihang makaimuwensya sa karamihan. Ang pagkabigo ay hindi rason upang sumuko. Isa itong tulay upang may matotohan at bumangon ng may mas malaking baon tatag upang magpatuloy at pangarap hindi lamang sa sarili maging sa mga taong nagtitiwala at sumusuporta.

Ang pinakamahalang itanim sa puso’t isipan ay ang panahong nakumpuni ang iba’t ibang kakayahan at pagbuo ng magandang samahan sa mga nakasalanuha sa bawat koponan. Dito mananaig ang pakakaisa, pagkakaintindihan at mamumulaklak ang tunay na kaligayahan.

TAKE IT IZZY SA KARATE MAHusay na MAHnlalaro

Sipa,padyak

CBME Canaries, pinataub ng CSWDS Araras

Daan tungo sa pagkapanalo, CSWDS nagwagi mua sa isang matinding sabayan

Nagsimula kaagod ang tensiyon sa unang kwarter ng laro at nagpamalas agad ng mahigpit na labanan ang magkabilang panig ngunit nakuha ng CSWDS ang kalamangan. Hindi maganda ang takbo ng laro para sa CBME Carnival Canaries sapagkat nagkaroon sila ng tatlong turnovers sa ikalawang kwarter, dahilan din ito upang makabaon ng apat na puntos ang CSWDS Agad naman silang bumawi at pinalakas nila ang kanilang opensa sa pangunguna hina Oche at Bueno upang maitabla ang iskor na 43- 43. Mas lalo pang humigpit ang labanan pagkalipas ng pangalawang kwarter, hagpamalas ng mala pader na depensa ang big-man ng CSWDS na si Mangubat at nagpalitan lang ng mga punto ang bawat koponan. Parang mga ibon naman kung humiyaw ang mga panatiko ng magkabilang pangkat, nagpaakasan ng masigarbong hiyawanpalakpakan.

Makapigil hiningang laro ang ipinamalas ng Carnival Canaries at Amazon Araras hustle players ng CSWDS sina Abila at Nieves ngunit patuloy parin ang habulan ng puntos. kasabay ng maulan na panahon, Nagpaulan din ng three pointer si Bueno at nakatala ng 9 na punto, sinundan pa sana ng desperadong lay-up ngunit hindi ito pumasok.

Sa kabilang panig, nakasungkit ng krusyal na layup si Abila sa huling sampong segundo ng laro dahilan din ito sa kanilang pagkapanalo at itinanghan na kampeon laban sa defending champions na CBME sa kabuoang puhtos na 85-87.

Ginawaran bilang Most Valuabte Player si Abila at tugon pa niya “Hindi madali aming pagkapanalo, pagtulong-tulong, dedikasyon, at tiwala sa Diyos ang aming puhonan. Isa itong magandang laro at leksyon para sa lanat ng manlalaro .”

palang ay lubos nilang pinaghandaan ang laro at

nagpasalamat din sita sa mga taong sumusuporta sa kanila. Ipinahanag din ng College of Teacher Education na kahit natalo man sila sa laro ay hihintayin nila na sa susunod ay makabawi sila, at ang importante ay nasiyahan at maganda ang daloy ng laro.

Sa pagtatapos ng intramurals ay binigyang karangalan ana pagkapanalo ng blue macaus sa pagbibigay ng mga sertipiko. Tunay ngang nararapat ang pagka-panalo ng Basic Education Department.

Sipang determinasyon daan tungo sa pagka kampeon umabansenang HOSTECH sa sepak takraw finals laban sa CSWDS sa mga iskor na 21-19, 21-15 na ginanap sa Rizal, East Poblacion open court, Disyembre 6, 2024 CSFJ Intramurals. Walang awang pinatumba ng mga manlalaro ng Toco Toucans ang kabilang koponan sa kanilang magandang taktika ng paglaro sapagkat meron silang taglay na kalamangan pagdating sa karanasan. Pinangunahan ni Sepak

Odelon Labadlabad

Tiffany Angas

Khrist Ian Lood

Dwyne Saint Amato

Rhea Mareen Gemerga

Blue Macaws, naungusan ng Toco Toucans; aminadong kulang sa Teknik

Vergil Aranas

Galing sa isang matinding pagkatalo, HOSTECH toco toucans bumawi at inangkin ang pangatlong puwesto sa iskor na 57-73 laban sa BED blue macaws sa men’s basketball Intramurals na ginanap sa Colegio de San Francisco Javier open court noong nakaraang December 5,2024.

Labanan ng kaparehong grupo na nanggaling sa pagkatalo ang naging sentro ng laro, bawat manlalaro ng magkabilang koponan ay nag nais na makamit ang pangatlong puwesto.

storya sundan sa pahina 17

E-sports: bagong laro, bagong pagtutuos

Sinong mag aakala na ang pampalipas oras na online games noon ay opisyal na kinikilalang laro na ngayon.

Bunsod nang patuloy na pag-unlad sa mundo ng teknolohiya, samot saring online na laro na nagsisilabasan katulad ng Mobile Legends, Call of Duty, League of Legends at iba pa, na siyang patok sa mga kabataan.

Simula nang ikinasa ng Philippine Games and Announcement Board (GAB) noong 2017 bilang isang opisyal na laro, ang mga electronic sports, mas lalo lamang lumaganap sa buong bansa.

Sa katunayan, ang mga esports, partikular ang Mobile Legends at Call of Duty ay kabahagi ng taunang intrmurals ng Colegio de San Francisco Javier na siyang kanagigiliwan ng bawat mag-aaral.

Naging tampok ito sapagkat madali itong laruin, hindi na kailangang lumabas ng bagat at pumunta sa isang pook palaruan. Bukod sa hassle-free, dalawang mahalagang bagay lamang ang kailangan— cellphone at keneksyon sa internet, makakapaglaro kana kasama ang iyong mga kaibigan.

CBME, pinagapang ang HorTech sa balibol

Vergil Aranas

Sa kadahilanang iyan, ang international olympics comittee ( IOC) kinilala ang larong ito bilang opisyal na isports at itiralaga ang olympic Esports Games na layong itanghal ang iba’t ibang electronic sports.

TAKE IT IZZY SA KARATE MAHusay sa

Sipa,padyak at ilag mga natutunan ng isang batang babae mula bata palang hanggang sa kasalukuyan.

Siya si Izzy steph mah,14 na taong gulang nakatira sa mapang rizal Zamboanga del norte at kasalukuyang nag-aaral sa colegio de San Francisco Javier.

Dalawang taon palang si mah ay natutunan na nya ang

MAHnlalaro

karate dahil sa kanyang ama na matagal na rin na nag kakarate at nag tuturo rin ito sa mga kabataan ng libre.

Marami ng napatunayan si mah sa larangan ng karate,marami na syang nakuha na mga parangal at premyo dahil sa kahusayan na ginawa niya.

Isa sa mga parangal na natanggap niya ay ang plaque

of recognition na iginawad sa kanya ng butihing mayor ng municipality ng rizal na si gng. Marissa manigsaka noong ika 20 ng desyembre taong 2024.

Hindi alingana ang masamang panahon upang hindi maiuwi ng College of Business Management Education (BME) matapos nilang pinataob ang Hospitality and Technology (HosTech) sa ginanap na Intramural Men’s Volleyball, Disyembre 6, 25-21, 25-22, 25-15 25-10

Dahil sa pinamalo na malakas na depensa at mga kakaibang taktika ay nakuha nila ang back to back champion. Sa tulong rin nga mga bumubulosok na atake ni Kent Sumaoy kaya’t nasungkit ang inasam na kampeonato.

Buong storya sundan sa pahina 17

CBME Canaries, pinataub ng CSWDS Araras

Vergil Aranas

Daan tungo sa pagkapanalo, CSWDS nagwagi mua sa isang matinding sabayan laban sa CBME sa kabuoang Puntos na 86-87. Dahilan upang sila’y tinanghal na kampeonado sa 2024 Intramural mens basketball na ginanap sa Colegio de San Francisco Javier open court noong ikaanim ng Desyembre.

Nagsimula kaagod ang tensiyon sa unang kwarter ng laro at nagpamalas agad ng mahigpit na labanan ang magkabilang panig ngunit nakuha ng CSWDS ang kalamangan.

Hindi maganda ang takbo ng laro para sa CBME Carnival Canaries sapagkat nagkaroon sila ng tatlong turnovers sa ikalawang kwarter, dahilan din ito upang makabaon ng apat na puntos ang CSWDS.

Buong storya sundan sa pahina 19

Phawe Rivera

Khrist Ian Lood

Buong

Buong storya sundan sa pahina 19