SAYI 01
7 MART 2017
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BÜLTENİ YUNUS EMRE ANADOLU LİSESİ
Hacker Kelimesi Nasıl Oluştu?
İlk bilgisayar
hackerları Amerika’da M.I.T.’de ortaya çıkmıştı. Elektrikli trenleri kurcalayıp
Şifrelerinizi Paylaşmayın! Ama o benim arkadaşım, kankam vs. diyerek şifrelerinizi paylaşmayınız. Şifreler kişiseldir ve bu şifrelerle yapılan tüm iş ve işlemler hesap sahibinin sorumluluğundadır. Peki olabilecek sorunlar karşısında ne gibi önlemler çözüm olabilir? Hepimiz akıllı cihazlar, bilgisayarlar, telefonlar kullanıyoruz. Kullandığımız bu aygıtların çoğunda internete erişim ile kullandığımız hesaplarımız bulunmaktadır. Hesaplarımız güvenliğini sağlamak için hesap oluşturduğunuz hizmet sağlayıcının kurallarına uyarak şifre oluşturmanız risk durumunuzu azaltır. Şifrelerinizi kolay tahmin edilecek “doğum tarihi, yeri, 123456 türevi
1
2
3
ŞİFRELER ÖZELDİR
ÖNLEM ALMAK İLK ÇÖZÜMDÜR
KONTROL SİZDE OLSUN
Hesaplarınızı oluşturduğunuz hizmet sağlayıcıların kurallarına uyun.
2 adımlı doğrulama ile hesaplarınızdan daima haberdar olun.
Şifrelerinizi paylaşmayın.
Sayı 01
1
daha hızlı ve farklı çalışması için değiştiren yani “hack” eden model tren hobi grubunun üyelerini temsil eden “hacker”, aynı işi bilgisayarlar
üzerinde, yazılımda yapan grubun üyelerinin de kullandığı bir isim
haline geldi. Kaynak: http://www.chip.com.tr/haber/ hack-hackerlarin-tarihcesi_15734.html
Adem Deliaslan
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BÜLTENİ
7 MART 2017
şifreler, soyadınız, tuttuğunuz takım vb.” şekilde belirlemeyiniz. Diğer bir risk ise Güvenlik Sorularına verilen cevaplardır, vereceğiniz cevaplar sizi tanıyan kişilerin kolayca tahmin edip verebileceği cevaplar olmamalıdır. Kişisel hesaplarınız için birçok uygulamalarda ikinci doğrulama seçeneği olabilmektedir. Bu doğrulama yöntemi mobil cihazlarına gönderilen SMS’ler ile gerçekleştirilmektedir(Bunun için operatörlerin ücret alıp almadığını öğreniniz). Cihazınızı hesaplar için doğruladıktan sonra artık hesabınıza yapılan girişlerde telefonunuza doğrulama kodu gelecektir. Bu sayede şifrenizi bilseler dahi hesabınıza doğrulama kodunu bilmediklerinden erişim sağlayamazlar. Ayrıca sizde şifrenizin ele geçirildiğini anlayarak hemen hesabınıza müdahale edebileceksiniz. Resimler, görüntüler, metinler ve istatistikler gibi çeşitli formattaki bilginin tabiatını ve fikir ile ilişkisini inceler. Bunun için bilginin elde edilmesi sınıflandırılması, depolanması ve gerektiğinde kullanılmak üzere çağrılması ve ilgili birimlere yönlendirilmesi esastır. Enformatik, bilginin toplanması, depolanması, işlenmesi, organize edilmesi, sınıflanması, dağıtılması ve kullanımı için gerekli sistemler ve teknolojiyle ilgili uygulamalar ve araştırmalar yapılan bir bilim dalıdır.
Bilgi İşlemsel Düşünme ve Enformatik Enformatik, her yönüyle insan y a ş a m ı n ı n vazgeçilmez bir parçası olan bilginin, nasıl üretildiği, iletildiği ve kullanıldığını inceleyen b i r b i l i m d a l ı d ı r. D i j i t a l y e r l i l e r o l a n çocuklarımızı dijital becerilerle donatarak yetiştiriyor, onları geleceğin dünyasına bugünden hazırlıyoruz.
BİLİŞİMSEL DÜŞÜNME BECERİSİNE SAHİP OLAN BİR BİREY Problemleri bilgisayar veya başka bir araç kullanarak çözmeyi sağlayacak şekilde formüle edebilir, Veriyi mantıksal olarak organize edebilir ve analiz edebilir, Veriyi model veya simülasyonlar gibi soyutlaştırmalar yolu ile gösterimleyebilir, Algoritmik düşünme yolu ile cevapları otomatikleştirebilir, Olası çözümleri, olası aşamaları ve kaynakları en etkili ve verimli şekilde birleştirerek tanımlayabilir, analiz edebilir ve uygulayabilir,
Bu problem çözme sürecini diğer farklı problem durumlarına transfer edebilir ve genelleyebilir.
Sayı 01
2
Adem Deliaslan
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BÜLTENİ
7 MART 2017
“Bilgisayarca Düşünme” teknikleri geliştirmesi gerekir. Bilişimsel Düşünme Yöntemi ise problem çözmeyi, eleştirel düşünmeyi ve insan-bilgisayar etkileşimi arasındaki ilişkiyi anlamayı hedefleyen çalışmaların bütünü olarak düşünülebilir.
(Computational Thinking) sadece bilgisayar mühendislerinin değil tüm bireylerin günlük yaşamda karşılaştıkları problemleri çözme yeteneklerini geliştirmelerinde etkin rol oynamaktadır. Her yeni çağın beraberinde getirdiği farklı problemler vardır ve bu problemleri çözmek adına farklı çözüm teknikleri üretilmektedir. Bu nedenle, dijital yerliler olarak adlandırdığımız çağımızın çocuklarını geleceğe hazırlarken rehberlik görevi edinen öğretmenlerin yeni öğrenme
Bilişimsel düşünme, sadece bilgisayar bilimleri, bilgi ve iletişim teknolojileri alanlarında değil, fen, matematik, sosyal bilimler gibi diğer alanlarda da öğrencilerin etkin ve verimli düşünmesine destek olmaktadır.
Küçük Yunan harfi olarak “π” ve Roman alfabesinde p olan Pi “pie” gibi telaffuz edilir. Pi için sembolü 1706′ da 3.14159 = π yazan İngiliz matematikçi William Jones bulmuştur. Pi çemberin çevresinin çapına oranı olarak tanımlanmaktadır.
Pi Sayısının Tarihçesi1 1 basamak yaklaşarak hesaplamışlardır. Mısır’da ise 1650 M.Ö. tarihli, ancak tarihli bir belgeden kopyalanan kalıntıda (16/9) 2 ≈ 3,1605 olarak yine virgülden sonraki bir basamak doğru olacak şekilde kullanılmıştır. J o h a n n H e i n r i c h L a m b e r t ’ i n B e r l i n Akademisinde 1768 yılında yayımladığı ispatla pi sabitinin irrasyonel bir sayı olduğu kanıtlanmıştır. Pi sayısının tarihsel gelişimine baktığımızda günümüzde dahi tam bir sonuç bulunamamıştır, bunun nedeni virgülden s o n r a s ı n ı n heaplanabilirlik açısından hassasiyetinin şu anki teknoloji ile mümkün olamayışıdır. Çeşitli formüller üretilmesine rağmen sadece her seferinde gerçek değere biraz daha Johann Heinrich Lambert yaklaşılmıştır. Arşimet
Pi sayısının insanlık tarihinde geçmişe bakıldığında yaklaşık 4000 yıldır bilindiği t a h m i n e d i l m e k t e d i r. Aslında Yunan alfabesinin bir harfidi. Giza’daki Büyük Piramit (İnşa Tarihi:2589 - 2566 M.Ö.) yaklaşık 1760 arşın çevre ve yaklaşık 280 arşın yüksekliğinde inşa edilmiştir; oranı 1760/280 ≈ 6,2857 ≈ 6,2832 bulunur ve bu yaklaşık olarak 2π kadardır. Bu orana dayanarak, bazı Mısırologlar Mısırlıların Pi sayısı konusunda bilgilerinin olabileceğini iddia etmişlerdir. Pi sayısı konusundaki ilk yazılı kaynaklara gerçek değerinin yüzde 1’i içinde olacak şekilde yaklaşmış olan Mısır ve Babil kalıntılarında ulaşıldı. Babil kaynaklarında, 1900 - 1600 M.Ö. tarihli bir kil tablette Pi sayısı 25/8 = 3,1250 olarak günümüzdeki Pi sayısına virgülden sonra 1 Bilim-Teknoloji
Sayı 01
3
Adem Deliaslan
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BÜLTENİ
7 MART 2017
3.1/7 ile 3.10/71 arasında bir sayı olarak hesapladı. Mısırlılar 3.1605, Babilliler 3.1/8, Batlamyus 3.14166 olarak kullandı. İtalyan Lazzarini 3.1415929, Fibonacci ise 3.141818 ile işlem yapıyordu. 18. yüzyılda 140, 19. yüzyılda 500 basamağa kadar hesaplandı. İlk bilgisayarlarla 2035 basamağı hesaplanırken günümüzde milyonlarca basamağa kadar çıkılıyor.
Pi sayısı konusunda sona ulaşmak halen mümkün görünmüyor. Virgülden sonraki kısmında devreden bir kalıp yok. Eğer Pi sayısının devreden sayı kitlesi bulunursa matematik konusunda yeni türde analizler ve yeni matematik teknolojileri üretilebilecek. 1988 yılından beri her yıl 14 Mart(3/14) tarihinde “Pi Günü” olarak kutlanmaktadır.
E-Alışveriş Yapanların Bilmesi Gereken Hakları2
İADE (CAYMA) HAKKI İade (Cayma) Hakkı, tüketicilerin online
alışverişteki en önemli haklarından biri olarak nitelendirilebilir. Yönetmelik dikkate alındığı zaman 7. maddeye göre tüketiciler internetten satın aldıkları ürünü 14 gün içinde iade edebiliyorlar. Cayma hakkında tüketici hiçbir sebep göstermeksizin satın aldıkları ürünleri almaktan cayabilir ve iade edebilirler. Burada üzerinde durulması gereken nokta, cayma hakkındaki 14 günlük süreç, ürün kullanıcının eline ulaştıktan sonra başlar. Çoğunlukla yanlış bilinen iade ve cayma hakkı süresi, bir tüketici olarak en önemli haklarınızdandır.
E-Ticaret sayfaları üzerinden yapılan alışveriş günümüzde sürekli artmaktadır. Bir yerde var olan gelişme doğal olarak oluşabilecek sorunlarında habercisidir. Aslında bakıldığında satın alma işlemi internetten olsa da, olmasa da en temel düzeyde 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile devlet tarafından korunmakta. Ancak online alışverişler 6 Mart 2011 tarihinde resmi gazetede yayınlana 4077 sayılı Kanun’un 9/ A maddesi gereğince “Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik”e tabii tutulmakta. Peki yazılı, görsel, telefon ve internet üzerinden tüketiciyle karşı karşıya gelmeden yapılan mal veya hizmetin tüketiciye teslimi sırasında geçerli olan bu yönetmelikte kullanıcı ne tür haklara sahip?
AYIPLI ÜRÜN/ HİZMET Şirketlerin ürün veya hizmet hakkında verdikleri bilgiler
2eticaretmag
Sayı 01
4
Adem Deliaslan
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BÜLTENİ
7 MART 2017
ürünün aslıyla eşleşmiyor ve belirtilen kıstaslar sağlanmıyorsa satışa sunulan ürün ve hizmet olarak değerlendirilir. Ayıplı ürünler “Açık Ayıp” ve “Gizli Ayıp” olarak iki farklı çatı altında ele alınabilir. Açık ayıplar içinler haklarınızı talep etme süresi ürünün size ulaştığı andan itibaren 30 gündür. Bu süre içerisinde yapılmayan başvurularda ürünü olduğu gibi kabul etmiş sayılırsınız. Gizli ayıplarda ise bu süre 2 yıldır. Peki gizli ayıp nedir? Ürünü aldınız ve gözle görülür herhangi bir sorun yok, ürünü kullanmaya başladınız ve sizden kaynaklanmayan bir sorun oluştu ya da hiç kullanmadığınız bir özelliğini çok sonradan kullandınız ve arıza yaptı, bu durumda aynı açık ayıplı ürün/hizmette olduğu gibi ürünün yenisiyle değiştirilmesi, ayıp oranında para iadesi hatta ürün kullanımından kaynaklanan diğer maddi zarar ve yaralanmalar için tazminat talep edebilirsiniz.
KARGO TESLİMATI SIRASINDAKİ HAKLARINIZ Tüketiciler ürünü teslim almadan önce paketi teslim aldığına dair imza atmamalılar. Kargo görevlisinin yanında ürünün paketini açıp kontrol edip, üründe herhangi bir hasar veya yanlışlık olmadığını kontrol etmeliler. Ürün eksik veya
hasarlıysa tüketicilerin kargo görevlisinden “Hasar Tespit Tutanağı” isteme hakları da bulunuyor. Satın aldığınız ürünü kargo görevlisinden teslim alırken, mutlaka faturasını kontrol etmeniz gerekiyor. Faturası eksikse o ürünü almaktan kaçınmak gerekir; aksi takdirde ürünle ilgili bir sorun yaşandığında satıcı firma faturayı görmek ister ve tüketici bunu sağlayamadığı zaman mağdur duruma düşebilir.
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ
ÖN BİLGİLENDİRME FORMU VE MESAFELİ SATIŞ SÖZLEŞMESİ Tüketicilerin bir e-ticaret şirketi üzerinden alışveriş yaparken ön bilgilendirme formu ve mesafeli satış sözleşmelerini görme hakkı vardır. Eğer tüketici satıcı firmayla olan Bu iki sözleşme online satış yapan şirketlerin görüşmelerden bir sonuç alamadığı takdirde sayfalarında mutlaka olmak zorunda, aksi Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvurabilir. takdirde Tüketici Hukuku’na karşı gelmiş Bu heyet tüketiciyle satıcı arasındaki sorunları durumunda olurlar. Tüketici kredi kartı bilgilerini değerlendirerek bir sonuç alınmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirir. 01 Ocak 2013 tarihinden yapılan düzenlemeyle bu heyete başvurmak için asgari parasal sınır 1191,52 TL, üst sınır ise 3110,58 TL olarak belirlenmiştir. Eğer hizmetin değeri 3110,58 TL’nin üzerindeyse kullanıcılar doğrudan Tüketici Mahkemesi’ne başvurabilirler.
Sayı 01
5
Adem Deliaslan
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BÜLTENİ
7 MART 2017
girerken bu sözleşmeleri okuduğuna dair bir onay ödenecek tutar ve ödeme şeklinin ayrıntılarının verdiği takdirde alışveriş tamamlanmış olur. yanı sıra kargo ücretinin kime ait olacağı ve Ön bilgilendirme formunun onaylanması tek garanti şartlarının satış sözleşmesinde yer alması başına yeterli olmamakta ve 3 yıl boyunca gerekiyor. Bu hususların sözleşmede yer alması tüketicinin erişebileceği bir şekilde saklanması tüketicinin bir sorunla karşılaşması durumunda gerekir. Tüketicinin dikkat etmesi gereken husus, birini karşısında muhatap olarak göreceği alışveriş yaparken birçok tüketici bu sözleşmeleri anlamına geliyor. okumadan hızlı bir şekilde geçerek alışveriş işlemini tamamlıyor ve aksi bir durum olduğunda hem alıcı hem de satıcı zor durumlara düşebiliyor.
Eğitim ve Öğretim İçin Faydalı Portallar
Bu tip sorunların önüne geçilmesi için tüketicilerin alışverişlerini tamamlamadan önce bu sözleşmeleri dikkatli bir şekilde okumaları ve eğer e-ticaret şirketi bu sözleşmeleri alıcıya sağlamıyorsa o siteden alışveriş yapmamaları gerekir.
Eğitim Bilişim Ağı ifadesinin kısaltması olan EBA, Milli Eğitim Bakanlığımızın bünyesinde geliştirilen eğitim ve öğretim içeriklerinin yer aldığı SATICIDAN İLETİŞİM BİLGİLERİ VE GARANTİ b i r p l a t f o r m d u r. BELGELERİ GİBİ BİLGİLERİ ALMA HAKKI Öğrenci, öğretmen ve İnternet sitesi üzerinden alışveriş yapan öğrenmek isteyen herkese açık olan, bilgiye tüketiciler ürünlerin garanti koşullarını öğrenme ulaşmayı doğru ve hızlı olarak sağlayan bu portalı hakkına sahipler. Bunun yanı sıra satıcı firma http://www.eba.gov.tr adresinden ziyaret internet sayfası üzerinde iletişim bilgilerini edebilirsiniz.
“Tek birşeyi bilmelisin: Herşeyi Öğrenebilirsin.” misyonuyla yayın yapan bu portalda Okul Öncesinden, Üniversite seviyesi de dahil bir çok konuya erişmek mümkün durumdadır. İnteraktif olarak çalışmanızı sağlayan platform sizi b i l d i k l e r i n i z l e o y a l a m ı y o r, ö ğ r e n m e y e çalıştıklarınız üzerine yoğunlaşıyor. Birçok insanın yerinde saymalarının sebebi içsel kabiliyetleri değil, bakış açılarıdır. Çoğu kişi zekanın sabit olduğunu düşünür. Fakat aksine, beyin bir kas gibidir: Ne kadar çalıştırır ve zorlarsanız, o kadar gelişir. Ayrıntılı bilgi için sayfanın adresi: https://tr.khanacademy.org/
yazmakla yükümlü olduğu gibi bunların kullanıcının erişebileceği bir yerde tutması gerekiyor. İnternet sitesinin işletmecisi tüzel kişiyse ticari ünvanını, gerçek kişiyse adı soyadını, adres, telefon ve eposta gibi iletişim bilgilerini tüketicilerle paylaşması gerekiyor. Tüketiciler de online olarak bu bilgilere iletişim sekmesi altında görebilmeliler. Tüketiciler internetten bir ürün satın alırken alınan malın özellikleri, Sayı 01
6
Okul
: http://yunusemreal.meb.k12.tr
İletişim
: ademdeliaslan@gmail.com
Adres
: http://www.ademdeliaslan.com.tr Adem Deliaslan