herbestemming
Watertoren Culemborg en Oude Pompgebouw eindrapportage fase 1
‘De Droom’
3 2 1
3 2 1
Duurzaam hergebruik van karakteristieke landmark Watertoren Culemborg Culemborg Watertoren
NIEUWSBRIEF NIEUWSBRIEF NR. NR.22
Stichting Stichting Vrienden van Watertoren Culemborg i.o. i.o. de Watertoren Culemborg
NOVEMBER NOVEMBER 2014 2014
datum 2015 2015 datum2026mei februari
Inhoudsopgave Aanleiding Aanleiding
3
Aanpak Fase 1: De Droom Aanpak Fase 1: De Droom
4
Resultaat Resultaat
5
Vier toekomstbeelden: Vier toekomstbeelden
6
-Vervolg Fase 2: De Daad Ontmoeten, verbinden en ontspannen 6 14 -Tot slot Kennis, duurzaamheid en innoveren 8 15 - Kunst, cultuur en beleven 10 - Participatie, zorg en sociale cohesie 12
2
Vervolg Fase 2: De Daad
14
Tot slot
15
Aanleiding de Watertoren Culemborg voor herbestemming de Culemborgse Sinds 2011 ijvert de Stichting Vrienden van Watertoren Culemborg i.o.i.o. voor herbestemming vanvan de Culemborgse Aanleiding Watertoren, het Oude Pompgebouw en het grondgebied daar omheen. Sinds 2011 ijvert de Stichting Vrienden van de Watertoren Culemborg i.o. voor herbestemming van de Culemborgse In eerste instantie heeft de Stichting en gepoogd om via eendaar tussenpartij Watertoren, het Oude Pompgebouw het grondgebied omheen.met subsidie van de Rijksdienst voor het werd onverwachts afgewezen. In de overtuiging Cultureel Erfgoed te komen tot een haalbaarheidsstudie. Deze aanvraag werd onverwachts afgewezen. In de dat in Culemborg voldoende expertise aanwezig isom voor het uitvoeren van zo’n studie heeft de in 2013 een overtuiging dat in Culemborg voldoende expertise aanwezig is voor het uitvoeren van zo’n studie heeft de Stichting In eerste instantie heeft de Stichting gepoogd via een tussenpartij met subsidie van deStichting Rijksdienst voor het document geschreven getiteld Watertoren in 2013 een document geschreven ‘Toekomstplannen Watertoren Culemborg’. Cultureel Erfgoed te komen totToekomstplannen eengetiteld haalbaarheidsstudie. DezeCulemborg. werd onverwachts afgewezen. In de overtuiging dat in Culemborg voldoende expertise aanwezig is voor het uitvoeren van zo’n studie heeft de Stichting in 2013 een Als voortvloeisel hiervan ontstond de behoefte om samen metCulemborg. Vitens de herbestemming van het gebied verder te document geschreven getiteld Toekomstplannen Watertoren concretiseren, gebruikmakend van de alom aanwezige ideeën hierover. Als voortvloeisel hiervan ontstond de behoefte om samen met Vitens de herbestemming van het gebied verder te • Als eerstgebruikmakend stap in dit proces er aan ideeën/dromen aanwezig is en dit vervolgens indikken Processtappen: concretiseren, vanoogsten de alomwat aanwezige ideeën hierover. tot duidelijke beelden en een short list (Fase 1). • Als eerste stapinoogsten watoogsten er aan ideeën/dromen aanwezig isaanwezig en dit vervolgens • eerst stap dit proces wat er aan ideeën/dromen is en dit indikken vervolgens indikken Als duidelijke tweede stap deze beelden verderlist uitwerken, • tot beelden en een short (Fase 1). ze verbinden met de kernwaarden van Vitens, economische dragers identificeren en dit samen met de makelaar uitwerken tot een verkoopbrochure (Fase 2). • Als tweede stap deze beelden verder uitwerken, ze verbinden met de kernwaarden van Vitens, • ‘Droom dragers & Daad’identificeren was hiermeeen een Het concept economische ditfeit. samen met de makelaar uitwerken tot een verkoopbrochure (Fase 2).
N N N
Dit heeft in 2014 geleid tot dewas volgende opdracht van Vitens aan de Stichting voor Fase 1: Het concept ‘Droom & Daad’ hiermee een feit.
“In eerste instantie komen tot een realistisch beeld van een beperkt aantal kansrijke in de omgeving passende Dit heeft in 2014 geleid tot de volgende opdracht van Vitens aan de Stichting voor Fase 1: en levensvatbare herbestemmingen (shortlist) op basis van een op te stellen longlist van alle mogelijkheden voor de herbestemming van de Watertoren.” “In eerste instantie komen tot een realistisch beeld van een beperkt aantal kansrijke in de omgeving passende “In eerste instantie komen tot een realistisch beeld van een beperkt aantal kansrijke in de omgeving passende en levensvatbare herbestemmingen (shortlist) op basis van een op te stellen longlist van alle mogelijkheden en levensvatbare herbestemmingen (shortlist) op basis van een op te stellen longlist van alle mogelijkheden De onderhavige rapportage is het van deze fase. voor de herbestemming vanresultaat de Watertoren.” voor de herbestemming van de Watertoren.” In de volgende paragrafen beschrijven we de gevolgde aanpak, het resultaat en het vervolg. De onderhavige rapportage is het resultaat van deze fase. In de volgende paragrafen beschrijven we de gevolgde aanpak, het resultaat en het vervolg.
N N N 3
Aanpak Fase 1: De Droom Aanpak Fase 1: De Droom
BBrraaiinnssttorormsmseess iiee lleevveerrtt veveeell waarde waardevolle ide ën op
Om te komen tot een voor herbestemming realistische uitgangssituatie is het nodig om de bestemming van het gebied te herontwikkeling realistische uitgangssituatie is het het nodig omvorm de bestemming bestemming van het het gebied gebied te Om te komen een voor herbestemming realistische uitgangssituatie is nodig om de van te wijzigen. Met tot de oorspronkelijke bestemming ‘waterwingebied’ is namelijk geen enkele van herbestemming mogelijk. huidige bestemming zijn in het kader vaneen de waterwinvergunning alleen activiteiten toegestaan mogelijk. die direct wijzigen. Metinde oorspronkelijke ‘waterwingebied’ is namelijk geen enkele vorm van herbestemming Vitens heeft nauw overleg metbestemming de provincie Gelderland plan ontwikkeld om een deel van het ‘waterwingebied’ gekoppeld zijn aan de functie waterwinning. De eerste stap in dit proces is dat de Watertoren, het Oude Pompgebouw Vitens heeft in nauw met de provincie Gelderland een plan van ontwikkeld om een het deelOude van het ‘waterwingebied’ tot ‘boringsvrije zone’overleg te bestempelen. Daarmee is herbestemming de Watertoren, Pompgebouw en het en het grondgebied er omheen omheen de waterwinvergunning worden isdeinbestemming overleg deformaliseren provincie Gelderland om dit tot ‘boringsvrije zone’ te uit bestempelen. Daarmee is herbestemming vanVitens devan Watertoren, hetmet Oude Pompgebouw en het wél mogelijk. De procedure om dezegehaald. aanpassing te loopt naar grondgebied er te realiseren.nog Daarna is een van het bestemmingsplan mogelijk. om te deformaliseren vergunning aan te naar passen grondgebied er omheen wélaanpassing mogelijk. procedure om deze aanpassing vanDe deprocedure bestemming loopt verwachting tot september 2015. De loopt naar verwachting nog tot eind verwachting nog tot september 2015.2015.
De Stichting Stichting is is in in juni juni 2014 2014 begonnen begonnen met met het het uitvoeren uitvoeren van van de de opdracht opdracht binnen binnen fase fase 1. 1. De De Stichting is in juni 2014 begonnen met het uitvoeren van de opdracht binnen fase 1. De eerste eerste activiteiten activiteiten bestonden bestonden uit uit het het organiseren organiseren van van beklimmingen beklimmingen van van de de watertoren watertoren tijdens tijdens Open Open Monumentendag Monumentendag op op De zaterdag 13 september 2014. Dat was ook het moment waarop de website is gelanceerd (www.watertorenculemborg.nl). Voor De eerste activiteiten bestonden uit het organiseren van beklimmingen van de watertoren tijdens Open Monumentendag op zaterdag 13 september 2014. Dat was ook het moment waarop de website is gelanceerd (www.watertorenculemborg.nl). Voor de PR PR maken maakt de vanaf die tijd bovendien gebruik van:de website is gelanceerd (www.watertorenculemborg.nl). Voor zaterdag 13 september 2014. Dat was ook het moment waarop de weStichting vanaf die tijd bovendien gebruik van: • Facebook (https://www.facebook.com/herbestemmingwatertorenculemborg) we (https://www.facebook.com/herbestemmingwatertorenculemborg) vanaf die tijd bovendien gebruik van: •de PR maken Facebook Twitter (https://twitter.com/watertorenc). •• Facebook (https://www.facebook.com/herbestemmingwatertorenculemborg) Twitter (https://twitter.com/watertorenc). • Twitter (https://twitter.com/watertorenc). De kick-off van het het project project op op 13 13 september september 2014 2014 ging ging gepaard gepaard met met veel veel publiciteit publiciteit in in lokale lokale en en regionale regionale media. media. Ook Ook was was er De kick-off van er de nodige aandacht lokale radio Inmiddels hebben de eerste 200, voornamelijk Culemborgse belangstellenden De kick-off van het project op 13 september 2014 ginghebben gepaard veel200, publiciteit in lokale en regionalebelangstellende media. Ook wasna er de nodige aandacht viavia lokale radio en en TV.TV. Inmiddels demet eerste voornamelijk Culemborgse na beklimming van de Watertoren het prachtige uitzicht over Culemborg en de verre omgeving kunnen bewonderen. Zowel de nodige aandacht via lokale radio en TV. Inmiddels de eerste en 200, Culemborgse belangstellende beklimming van de Watertoren het prachtige uitzichthebben over Culemborg devoornamelijk verre omgeving kunnen bewonderen. Zowelna Utrecht in het noorden als Den Bosch in het zuiden waren goed zichtbaar. beklimming van de Watertoren het prachtige uitzicht over Culemborg en de verre omgeving kunnen bewonderen. Zowel Utrecht in het noorden als Den Bosch in het zuiden waren goed zichtbaar. Utrecht in het noorden als Den Bosch in het zuiden waren goed zichtbaar. Op 4 4 oktober oktober 2014 2014 organiseerde organiseerde de de Stichting Stichting een een openbare openbare brainstorm brainstorm waar waar iedereen iedereen met met ideeën/dromen ideeën/dromen over over de de Op herontwikkeling van het gebied gebied de welkom was.een Eenopenbare actieve groep groep van circa circa 20 iedereen mensen uit uit Culemborg en ver ver over daarbuiten is de de NIEUWSBRIEF NR. NR. 22 Op 4 oktober 2014van organiseerde Stichting brainstorm waar met ideeën/dromen de NIEUWSBRIEF herontwikkeling het welkom was. Een actieve van 20 mensen Culemborg en daarbuiten is Watertoren Culemborg NIEUWSBRIEF NR. NR. 22 NIEUWSBRIEF NIEUWSBRIEF NR. hele ochtend bezig geweest om aan de hand van de methodiek ‘World Café’ ideeën te genereren en aan te scherpen. herontwikkeling van het gebied welkom was.van Eende actieve groep‘World van circa 20 ideeën mensen Culemborg en ver daarbuiten NOVEMBER 2014 2014 2 NOVEMBER hele ochtend bezig geweest om aan de hand methodiek Café’ teuit genereren en aan te scherpen. is de Watertoren Culemborg NIEUWSBRIE NIEUWSBRIEF NR. 2 NOVEMBER 2014 2014 NOVEMBER NOVEMBER 2014 hele ochtend bezig geweest om aan de hand van de methodiek ‘World Café’ ideeën te genereren en aan te scherpen. NOVEMBER 2 NOVEMBER 2014 Ook werden werden een een aantal aantal al al uitgewerkte uitgewerkte ideeën ideeën ingediend ingediend via via de de Ook website. Dit heeft heeft geleidaltot tot een longlist waarbij ’s middags Ook werden een aantal uitgewerkte ideeën ingediend via de’s zogenoemde longlist waarbij website. Dit geleid een bezoekersDit de lokale Oogstmarkt, die plaatsvond de tegenover website. heeft geleid tot zogenoemde longlist waarbij ’s op middags devan bezoekers van deeen lokale Oogstmarkt, dieop plaatsvond gelegen Stadsboerderij Caetshage, hun favoriete ideeën konden middags de bezoekers van de lokale Oogstmarkt, die plaatsvond op de tegenover gelegen Stadsboerderij Caetshage, hun favoriete ideeën Brainstormsessie aangeven. Allegelegen ingediende ideeën zijn te lezen ophun de website: de tegenover Caetshage, favoriete ideeën konden aangeven. AlleStadsboerderij ingediende ideeën zijn te lezen op de website: Brainstormsessie levert veel Brainstormsessie konden aangeven. Alle ingediende ideeën zijn te lezen op de website: levert veel waardevolle Brainstormsessie Brainstormsess levert veel http://watertorenculemborg.nl/Nieuws/ideeen.html http://watertorenculemborg.nl/Nieuws/ideeen.html waardevolle ideeën veel op levert waardevolle levert http://watertorenculemborg.nl/Nieuws/ideeen.html ideeën opveel 3 2 1 1 3 2
3 2 1 1 3 2
3 2 1
3 2 1
3 2 1 1 3 2
Watertoren Culemborg WatertorenCulemborg Culemborg Watertoren
4
waardevolle ideeën op waardevolle ideeën opop ideeën
Samen werken aan nieuwe bestemming Samen werken aan nieuwe bestemming Watertoren en Oude Pompgebouw
EF NR. 2
2014
sie
toekomstbeelden (zie volgende In het najaar van 2014 is deze longlist in verschillende verdiepende sessies ingedikt tot vier toekomstbeelden: pagina’s). Deze beelden kunnen gezien worden als dimensies waaraan de uiteindelijke herbestemming moet voldoen, wil - Ontmoeten, verbinden en ontspannen het aansluiten bij de ontwikkelings-ideeën van betrokkenen bij de watertoren. In een vervolgfase is het van belang om voor - Kennis, duurzaamheid en innoveren deze kansrijke ideeën economische dragers te vinden die realisatie van de toekomstbeelden ook op de lange termijn mogelijk - Kunst, cultuur en beleven maken. In- het najaar van 2014 deze longlist Participatie, zorg enissociale cohesie.in verschillende verdiepende sessies ingedikt tot vier toekomstbeelden (zie volgende pagina’s). Deze beelden kunnen gezien worden als dimensies waaraan de uiteindelijke herbestemming moet voldoen, wil Deze beelden kunnen gezien worden als dimensies waaraan de herbestemming moet wilVitens het om aansluiten Begin 2015 heeft plaatsgevonden deze toekomstbeelden met deeen belangrijkste stakeholders: envoor de het aansluiten bijafstemming de ontwikkelings-ideeën vanover betrokkenen bij uiteindelijke de watertoren. In vervolgfase isvoldoen, het van belang gemeente Culemborg (zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau). Als resultaat hiervan zijn per toekomstbeeld een aantal bij dekansrijke ontwikkelings-ideeën van betrokkenen de Watertoren. In een is het vanook belang omlange voor termijn deze kansrijke deze ideeën economische dragers tebij vinden die realisatie vanvervolgfase de toekomstbeelden op de mogelijk uitwerkingen benoemd en zijn sfeerbeelden toegevoegd die de ideeën verbeelden. ideeën maken.economische dragers te vinden die realisatie van de toekomstbeelden ook op de lange termijn mogelijk maken. Daarnaast ook afstemming gesproken met: Begin 2015 is heeft plaatsgevonden over deze toekomstbeelden met de belangrijkste stakeholders: Vitens en de gemeente Culemborg (zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau). Als resultaat hiervan zijn per toekomstbeeld een aantal • de werkgroep TOPLA, die sfeerbeelden namens de bewonersvereniging EVA-Lanxmeer de gebiedsinrichting beoordeelt; uitwerkingen benoemd en zijn toegevoegd die de ideeën verbeelden. • de gemeentelijke gebiedsmanager van EVA Lanxmeer (mevr. S. Moolhuijzen) die namens de gemeente de inrichting van de wijk begeleidt; Daarnaast is ook gesproken met: • de burgemeester van Culemborg de heer R. van Schelven. • de werkgroep TOPLA, die namens de bewonersvereniging EVA-Lanxmeer de gebiedsinrichting beoordeelt • de gemeentelijke werkgroep TOPLA, die namens devan bewonersvereniging EVA-Lanxmeer de gebiedsinrichting beoordeelt; • de gebiedsmanager EVA Lanxmeervoor (mevr. S. Moolhuijzen) die namens degebied. gemeente Alle gesprekspartners is gevraagd naar de uitgangspunten herontwikkeling van het huidige Deze uitgangspunten • de inrichting gemeentelijke gebiedsmanager van EVA Lanxmeer (mevr. S. Moolhuijzen) die namens de gemeente zijn de van de wijk begeleidt in de pagina’s verwerkt. de volgende inrichting van de wijk begeleidt; • wethouder Collin Stolwijk en de burgemeester van Culemborg de heer R. van Schelven • de burgemeester van Culemborg de heer R. van Schelven. Sinds de brainstorm heeft de Stichting belangrijke stakeholders en andere betrokkenen op de hoogte gehouden van de Alle gesprekspartners gevraagd naar de uitgangspunten voor herontwikkeling van het huidige gebied. Deze uitgangspunten ontwikkelingen via eenis aantal nieuwsbrieven die op de website zijn terug te vinden. Alle gesprekspartners is gevraagd naar de uitgangspunten voor herontwikkeling van het huidige gebied. uitgangspunten zijn in de volgende pagina’s verwerkt. Sinds de brainstorm heeft de Stichting belangrijke stakeholders en Deze andere betrokkenen zijnde inhoogte de volgende pagina’s op gehouden van verwerkt. de ontwikkelingen via een aantal nieuwsbrieven die op de website zijn terug te vinden.
Sinds de brainstorm heeft de Stichting belangrijke stakeholders en andere betrokkenen op de hoogte gehouden van de Resultaat
ontwikkelingen via een aantal nieuwsbrieven die op de website zijn terug te vinden. Op de volgende pagina’s vindt u het resultaat van fase 1: de vier toekomstbeelden voorzien van sfeerbeelden, de bijbehorende waarden, uitwerkingen en voorbeelden gebaseerd op ingediende ideeën. de vier toekomstbeelden voorzien van sfeerbeelden, de bijbehorende waarden, uitwerkingen en voorbeelden gebaseerd op Resultaat Dit resultaat is tot stand gekomen door de enorme inzet van diverse mensen uit Culemborg, ieder met eigen specifieke uitkomsten van de brainstorm van 4 oktober, ingediende ideeën en gesprekken met belangrijke stakeholders. kwaliteiten en expertises. Sommige uren binnen deze opdracht zijn gefinancierd door Vitens, maar het overgrote deel van Op de volgende pagina’s vindt u het resultaat van fase 1: de vier toekomstbeelden voorzien van sfeerbeelden, de bijbehorende de uren is pro deo ter beschikking gesteld. Het totaal aantal uren dat voor deze opdracht is geoffreerd bedraagt 125 uur. Het waarden, uitwerkingen en voorbeelden gebaseerd op ingediende ideeën. werkelijke aantal uren dat is besteed, bedraagt 634 uur. Dit resultaat is tot stand gekomen door de enorme inzet van diverse mensen uit Culemborg, ieder met eigen specifieke kwaliteiten en expertises. Sommige uren binnen deze opdracht zijn gefinancierd door Vitens, maar het overgrote deel van
5
inspireren
ontmoeten ontmoeten
waarden: waarden:
verbinden verdiepen
inspannen
ontspannen ontspannen
Ontmoeten, verbinden en ontspannen De Culemborgse Watertoren als bruisende, inspirerende en verbindende ontmoetingsplek. Een ambiance met flexibele mogelijkheden om samen te komen, te ontspannen en elkaar, de wijk Eva-Lanxmeer en de stad Culemborg (als inwoner en als bezoeker/toerist) beter te leren kennen. Zo ontstaat een plek met een sociale functie die zorgt voor verbinding en verdieping. Een belangrijke pijler is een goed doordacht horeca-concept dat bij voorkeur aansluit bij Stadsboerderij Caetshage.
uitwerking: uitwerking:
6
•• •• •• •• •
eetcafé restaurant theeschenkerij gemeenschapshuis beheerderswoning
•• •• •• •• ••
toeristisch infopunt ontvangstcentrum bed & breakfast beklimmingen uitkijkpunt
•• •• •• •• ••
yoga meditatie retraite wellness zweethut
•• speeltuin •• midgetgolf •• kinderboerderij
•• •• •• ••
fitness klimwand zwembad sporttoren
Toeristische Pleisterplek Het pomphuis herbergt zowel een horecagelegenheid met eenvoudige kaart als een toeristisch informatiepunt. Tevens start en finish van een aantal speciaal voor fietsers en wandelaar ontwikkelde routes door en rond Culemborg. Aansluiting op het fietsknooppuntensysteem. In de Watertoren is een bezoekerscentrum gevestigd met informatie over historie, cultuur en natuur rondom Culemborg. Grande finale is uiteraard het uitzicht bovenop de Watertoren.
Theetuin met beelden en kwekerij Rondom het Oude Pomphuis en de Watertoren is een prachtige tuin aangelegd. Er is eventueel een uitloop naar de boomgaard waar meer valt te ontdekken over oude Betuwse fruitrassen. In de tuin zijn wisselende beeldententoonstellingen en er is een kleine kwekerij waar planten worden verkocht. Er is een groot buitenterras met uitwijkmogelijkheden naar het Oude Pomphuis. De Watertoren biedt de mogelijkheid van een high tea in besloten setting.
City Spa, ontspannen en inspannen De verschillende verdiepingen van de Watertoren herbergen verschillende fitnessmogelijkheden, sauna’s en stoombaden. De buitenzijde van de Watertoren kan worden gebruikt als klimwand. Ook het Oude Pomphuis biedt onderdak aan verschillende oefen- en behandelruimtes. Er is een horeca-gelegenheid met een eenvoudige en gezonde keuken. Een unieke Betuwse sappenbar biedt de mogelijkheid om volop te genieten van sappen en fruit uit eigen streek.
7
experimenteren innoveren waarden: waarden:
duurzaamheid educatie
kennis ontwikkelen
Kennis, duurzaamheid en innoveren
De Culemborgse Watertoren als plek om te experimenteren, (technische) kennis te ontwikkelen, te innoveren en bij te dragen aan de duurzaamheid van Eva-Lanxmeer en Culemborg. Een broedplaats om nieuwe ideeën op het gebied van energievoorziening en duurzaamheid (verder) te ontwikkelen en in de praktijk te brengen. Jong en oud kunnen hun kennis ontwikkelen, vergroten, toepassen en overdragen. Educatie, kennisuitwisseling en samenwerking met (lokale) onderwijsinstellingen en energiebedrijven zijn belangrijke pijlers onder dit concept.
uitwerking: uitwerking:
8
•• •• •• •• ••
wind- en/of watermolen energie opwekken zonnetoren sterrenwacht landplaats voor zeppelins
•• •• •• ••
leer- en werkplaats leerervaringswerkplek ambachtelijke werkplek autowerkplaats woon-werkplekwerkplek ambachtelijke
•• leenwinkel •• recycle verzamelpunt •• centrum voor deeleconomie
•• waterbottelarij •• fruitstokerij •• kwekerij forellen/algen
Kenniscentrum voor duurzaam wonen en energie opwekken Vestiging van kenniscentrum voor duurzaam wonen in het Oude Pompgebouw. Combinatie van permanente en tijdelijke tentoonstellingen op basis van visie en ervaringen vanuit de Evawijk. Plek om gasten te ontvangen die vanuit de hele wereld de wijk komen bezoeken. In de Watertoren mogelijkheden onderzoeken en exploiteren om op een duurzame en innovatieve manier energie op te wekken en op te slaan. Denk aan projecten met biomassa en zonneenergie.
Duurzame voedselvoorziening Vanuit de Watertoren op een duurzame, ambachtelijke en innovatieve manier bijdragen aan de voedselvoorziening. Bijvoorbeeld door op het terrein van de Watertoren een kwekerij te beginnen voor paddenstoelen, algen, kroos of forellen. Ook zijn er mogelijkheden voor een fruitstokerij of een brouwerij van cider van appels uit de naastgelegen boomgaard. Het Oude Pomphuis biedt ruimte aan de verwerking en de logistieke afhandeling van de producten. Ook is er ruimte voor het houden van proeverijen met aansluitend een rondleiding langs de productielocatie.
Techniekeducatie Overdag een plek waar scholieren van lagere en middelbare scholen speciale programma’s kunnen volgen rondom natuurwetenschappen, techniek, experimenteren en ontdekken. Na schooltijd en in de vakanties een buitenschoolse opvang waarbij kinderen volop de mogelijkheid krijgen om zelf te knutselen, te sleutelen, te ontwerpen en te bouwen. Zowel in de Watertoren als in het Oude Pompgebouw zijn ateliers met verschillende thema’s.
Ambachtelijke werkplaats Een aantal ambachtslieden vinden gezamenlijk onderdak in de Watertoren en het Oude Pompgebouw. Denk aan hout- en metaalbewerking, keramiek en meubelrestauratie. Er komen een aantal werkplaatsen waar deze ambachtslieden hun beroep kunnen uitoefen maar waar ook de mogelijkheid is voor Culemborgers om zelf aan de slag te gaan of om cursussen en workshops te volgen bij de verschillende ambachtslieden.
9
ondergaan waarden: waarden:
kennis/inzicht inspireren
ervaren
begrip dialoog
verbondenheid
Kunst, cultuur en beleven
De Culemborgse Watertoren als plek om je onder te dompelen in beelden, klanken, kleuren en geuren. Alle zintuigen worden geprikkeld en zo ontstaan unieke en inspirerende ervaringen die nieuwe inzichten en perspectieven bieden. Dit zorgt voor dialoog, verbondenheid en begrip wat betreft Eva Lanxmeer en Culemborg over en tussen mensen die hier wonen, werken en te gast zijn. Tentoonstellingen, exposities, evenementen en workshops zijn belangrijke pijlers onder dit concept.
uitwerking: uitwerking: •• ateliers •• artist in residence • beheerderswoning 10
•• •• •• ••
evenementen exposities beeldentuin toren als kunstobject
•• museum •• educatie •• voorlichting Eva Lanxmeer
•• oefenruimte voor: •• muziek/dans/stand-up
Expositie- en atelierruimte Watertoren en Oude Pompgebouw bieden ruimte aan verschillende vormen van beeldende kunst. Er zijn mogelijkheden voor de exploitatie van een galerie, ateliers en workshopruimtes. Als artist in residence kunnen kunstenaars voor lange of kortere tijd aan de slag in de Watertoren of het Oude Pompgebouw.
Plek voor Podiumkunsten Culturele plek waar mensen zich kunnen bewegen, bewogen worden en delen wat hun beweegt. Een plek waar vanuit het sensitieve en het zintuigelijke samenwerkingen kunnen plaatsvinden. Ruimte voor dans, toneel, muziek, creativiteit, lezingen, theater, beleving, ervaring. Het Oude Pompgebouw biedt onderdak aan optredens en repetities voor grotere groepen. In de Watertoren kunnen ook kleinere gezelschappen terecht, bandjes kunnen er oefenen en er is ruimte voor individuele lessen en kleinschalige workshops.
11
ontwikkelen waarden: waarden:
contact
zingeving
maatschappelijke relevantie ontplooien begrip en respect
sociaal vangnet
Participatie, zorg en sociale cohesie De Culemborgse Watertoren als plek om jezelf te ontwikkelen en te ontplooien en tegelijkertijd een zinvolle bijdrage te leveren aan de (Culemborgse) samenleving. Op deze manier krijgen en houden mensen de regie over hun leven. Bovendien biedt het mogelijkheden om onderling contact, begrip en respect te stimuleren en een sociaal vangnet te bieden aan Culemborgers die dit nodig hebben. Maatschappelijke ondersteuning, samenwerking met welzijns- en maatschappelijk werk, zingeving en zelfredzaamheid zijn belangrijke pijlers onder dit concept.
uitwerking: uitwerking: •• tafeltje-dekje •• intercultureel koken
12
•• •• •• ••
multiculturele samenleving (re)integratie rand- en hangjongeren vrouwen participatie anticiperen op vergrijzing
•• leer/werkplekken •• verkleinen afstand tot de arbeidsmarkt • woon-werkplek
Wereldkeuken In het Oude Pompgebouw komt een grote open keuken waar dagelijks diverse ‘wereldmaaltijden’ worden gemaakt met behulp van mensen afkomstig uit de betreffende landen : Hollandse pot, Mediteraans, Indonesisch, Turks, Marokkaans, Surinaams enzovoort. Maaltijden worden bereid en gedistribueerd met de hulp van mensen die hun afstand tot de arbeidsmarkt willen verkleinen. Via de Wereldkeuken krijgen mensen die daar behoefte aan hebben dagelijkse een verse en gezonde maaltijd die past bij hun culturele achtergrond. Eventueel uit te breiden met aanschuiftafels, kookworkshops en cateringservice.
Zorghoreca In het Oude Pompgebouw vestigt zich een restaurant en horecagelegenheid waar mensen werken met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, psychiatrische hulpvraag of een andere beperking en ook mensen die langdurig uit het arbeidsproces zijn geweest. In de Watertoren komen bijzondere vergader- en workshopruimtes die worden geëxploiteerd door mensen van de zorghoreca. Waar mogelijk wordt samengewerkt met Stadsboerderij Caetshage en gebruik gemaakt van de producten die zij verbouwen.
13
g Vervolg Fase 2: De Daad
Zoals afgesproken bij de opdracht voor Fase 1 is dit nog maar het begin van de uiteindelijke herbestemming. In Fase 2 gaat de Stichting de resultaten van Fase 1 verder uitwerken. De ambitie is om in Fase 2 economische dragers te identificeren en daaraan businessplannen te koppelen, een ideaal variant voor de herbestemming uit te werken, concrete invulling te geven aan de in Fase 1 nog als abstracties benoemde partijen (zoals ‘onderwijsinstellingen’) en te komen tot een uitgewerkte verkoopbrochure die de makelaar kan gebruiken bij de procedure die Vitens wil gaan uitvoeren. Belangrijk daarbij is dat de toekomstbeelden gekoppeld worden aan de kernwaarden die Vitens en andere stakeholders centraal stellen bij de herontwikkeling van de Watertoren, het Oude Pompgebouw en het omliggende gebied. Vitens zal heeft daarbij aangegeven dat zij met name let op: maximaal vijf kernwaarden opstellen. Van de honderd in overleg met de Stichting endaarbij de gemeente Culemborg 1. Economische opbrengt (70%) punten die over de kernwaarden worden verdeeld zullen minimaal zestig punten betrekking hebben op de economische 2. Maatschappelijk nut (20%) worden nog vastgesteld en zullen betrekking hebben op onderwerpen zoals opbrengst. De overige kernwaarden 3. Duurzaamheid (10%) duurzaamheid, innovatie, maatschappelijk belang en passend in de omgeving. In de vervolgfase zullen de uitgewerkte uitgangspunten voor de herontwikkeling worden geconcretiseerd zoals hierboven beschreven. In de vervolgfase zullen de uitgewerkte uitgangspunten voor de herontwikkeling worden geconcretiseerd zoals hierboven beschreven.
14
Tot slot resultaat is dat zich duidelijke contouren De afgelopen jaren zijn we met elkaar een hobbelige koers gevaren. Het ligt in de verwachting dat in het jaar 2015aftekenen het voor de herontwikkeling van de Culemborgse Watertoren en hetWij Oude Pompgebouw. dater erte nuzijner ligt istijd tot stand Watertorengebied voor herbestemming beschikbaar zal komen. willen er in Fase 2Het aanresultaat werken dat gekomen door de enorme inzet van diverse mensen uit Culemborg, ieder met eigen specifieke kwaliteiten en expertises. een aantal uitgewerkte plannen klaarligt. Deze plannen kunnen vervolgens aan de hand van een nader te bepalen Sommige uren binnen deze opdracht gefinancierd door Vitens, maarde het overgrotedie deel de uren isinpro ter toekenningsprocedure verder wordenzijn ontwikkeld en uitgevoerd binnen contouren zijnvan vastgelegd ditdeo onderzoek. beschikking gesteld. Het totaal aantal uren dat door de leden van de Stichting voor deze opdracht is geoffreerd bedraagt 125 uur. danken Het werkelijke aantal uren datvan belangeloos is het besteed, bedraagt uur.wordt gesteld en wensen dat de interne Wij de afdeling Vastgoed Vitens voor vertrouwen dat634 in ons overdracht van watertoren, gebouwen en gebied zo soepel mogelijk zal verlopen. De verwachting is dat het Watertorengebied begin 2016 voor herbestemming beschikbaar komt. Als Stichting willen wij er in Fase 2 aan werken dat te zijner tijd een aantal uitgewerkte plannen klaarligt. Deze plannen kunnen vervolgens aan de Stichting Vrienden van deerWatertoren Culemborg i.o. hand van een nader te bepalen toekenningsprocedure verder worden ontwikkeld en uitgevoerd binnen de contouren die zijn vastgelegd in dit onderzoek. Anne-Marie Brouwer Arjen Schamhart Wij danken Vitens voor het vertrouwen dat in de Stichting is gesteld. We kijken uit naar een verdere constructieve Carleen Mesters samenwerking zodat we een van de kenmerkende landmarks van Culemborg weer kunnen ‘teruggeven’ aan de stad en de Jenk Stronk inwoners van Culemborg. Jorn Mols Maartje Jaspers
Stichting Watertoren Culemborg i.o. Anne-Marie Brouwer Arjen Schamhart Carleen Mesters Jenk Stronks Jorn Mols Maartje Jaspers
B•E•L NIEUWS Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 12 nr 1 - februari 2009 Dag Monique, dag Yfke, dag allemaal! Monique de Man heeft afscheid genomen als redactielid. Yfke Kirchner gaat aan het eind van het jaar weg. Niks dramatisch, geen ruzie, geen gebrek aan motivatie…gewoon, zo gaat dat in het leven. Je loopt een tijdje mee, je kijkt hoe het gaat, je helpt een handje, je pakt een tijdje het voortouw. En als het goed is komt er na jou een ander die zegt: laat mij maar een poosje de kar trekken. Misschien niet meteen die hele kar, maar in elk geval meehelpen om het voertuig in beweging te houden. Of desnoods de koers uit te stippelen, terwijl anderen meer van het duw- en trekwerk zijn. Enfin, waar het op neerkomt, is simpelweg dit: we zijn een redactielid kwijt, na jarenlange dienst. Bedankt Monique, namens alle ruim driehonderd ontvangende adressen en zeker tweemaal zoveel lezers! En vijf nummers na dit zijn we ook Yfke kwijt. Dan blijven Carla Pieterse en ondergetekende over, met Irma Mommers die dit prachtige wijkblad telkens weer zo aantrekkelijk in elkaar knutselt. Dat is te weinig menskracht! Hoe verder? Lees meer op pagina 2!
Inhoud Van de redactie Nieuwjaarsborrel BEL-bestuur Redactie: nieuwe menskracht gezocht Vijf jaar Terra Bella in beeld Thermo Bello is gestart Eerste Thermo Bello meteropname C4real de Groene Betuwe Autovrije dijken MVO – hoe doen wij dat? Een kleine dienst – toch de moeite waard Even voorstellen: Hans Kool Oproep werkgroep creatiecentrum Lanxmeer op de digitale snelweg Doe mee met het nationaal klimaatstraatfeest Lanxmeer in de stank Natuur in de wijk Kijk op de wijk EVA-literair: Marten Toonder Midwinterfeest en oud en nieuw in de Vasalishof Caetshage buurtcafé Cursussen beeldende kunst en muziek Colofon
15
rm m el o l 3 2 1
Watertoren Culemborg
NIEUWSBRIEF NR. 2
Stichting Watertoren Culemborg i.o.
NOVEMBER 2014
datum 20 mei 2015
Brainstormsessie levert veel waardevolle ideeĂŤn op
Samen werken aan nieuwe bestemming