“geduld” in coaching, therapie en kunst ‘‘Ik trek mij terug en wacht. Dit is de tijd die niet verloren gaat: ” __________________________________________________________ Uit Eb van M. Vasalis De beginregels van Vasalis Eb zijn een mooie metafoor voor het werk van coaches en therapeuten. Want het begeleiden van mensen is soms niet veel meer dan je terugtrekken of terughouden en wachten. Slechts aanwezig zijn bij de persoon die naast je zit, bij wat er voor hem of haar speelt, of hij of zij er nu over vertelt of juist niet. Voor velen van ons is dat de grootste kunst: luisteren, zonder iets van jezelf toe te voegen, ook op de momenten dat er weinig gesproken wordt. Geduld is hierin een sleutelwoord. Een meester in geduld is de Amerikaanse fotograaf Steve Mc Curry. Hij portretteert mensen over de hele wereld. Portretten die indruk maken, door kleur, compositie en de vaak exotische setting. Maar bovenal door wat de geportretteerden laten zien aan de camera. Met hun blik vertellen ze een heel verhaal. McCurry zegt: ‘’I have to learn to be patient. If you wait long enough, people forget the camera and their soul begins to soar to you’’. Als je geduld hebt als begeleider kan de ziel gaan spreken, van de cliënt én van jezelf als begeleider. Meer lezen over Mc Curry? Kijk dan op www.stevemccurry.com
www.demuzenaanhetwoord.nl
Het gedicht ‘Eb’ van Vasalis gaat als volgt verder:
“iedre minuut zet zich in toekomst om. Ik ben een oceaan van wachten, waterdun omhuld door 't ogenblik. Zuigend eb van het gemoed, dat de minuten trekt en dat de vloed diep in zijn duisternis bereidt. Er is geen tijd. Of is er niets dan tijd?” Het zuigend eb van het gemoed; dat is een prachtige metafoor voor de innerlijke onrust waarvoor veel cliënten in begeleiding gaan. En niet het snelle wegnemen van deze onrust, maar juist ‘de oceaan van wachten’ zorgt ervoor dat de vloed ‘diep in zijn duisternis’ wordt bereidt. Dit is de leercurve op poëtische wijze beschreven. Na het bewust worden van datgene wat nog geleerd moet worden, is er nog een dal om doorheen te gaan. Een weg van bewustwording van het eigen onvermogen, oefenen met nieuw gedrag, terugvallen en teleurgesteld raken, opnieuw proberen en langzaamaan eigen maken van het geleerde. Dit leerproces, waar iedere cliënt doorheen moet, is goed uit te leggen aan de hand van de leercurve: onbewust bekwaam onbewust onbekwaam
bewust bekwaam
bewust onbekwaam
Als de cliënt onderaan in de leercurve is beland, kom je in de fase waarin van jou als begeleider het meeste geduld wordt gevraagd. Je ziet dat je cliënt door een lastige fase gaat, en weet dat er ook tijd nodig is om hier even te blijven. Dan moet je verduren dat je het onvermogen er laat zijn, dat je als begeleider even geen verlichting kunt brengen. Mogelijk verwar je de emoties van je cliënt met je eigen competenties, en ga je twijfelen of jij wel iets kunt betekenen voor deze client.
www.demuzenaanhetwoord.nl
Een gedicht, beeld of muziekstuk is dan van toegevoegde waarde: je kunt jezelf iets terugtrekken en kijken hoe de client zijn eigen interne onderzoek doet in relatie tot het kunstwerk. Hij kan zijn eigen werkelijkheid herkennen in de symboliek van het kunstwerk. Bovendien biedt de geschapen wereld van het kunstwerk troost, omdat het laat zien dat ook de kunstenaar met dezelfde levensthema’s worstelde, net zoals de vele mede-bewonderaars van het kunstwerk. Dit brengt ons bij de laatste regels van het gedicht van Vasalis (1909-1998). Want als de cliënt zich verbonden voelt met een kunstwerk, dan voelt hij zich ook even verbonden met de schepper van het kunstwerk; met de dichtende Vasalis van tientallen jaren her in dit geval. De tijd valt dan letterlijk weg, (“er is geen tijd”). Op het moment dat dit gebeurt ontstaat er juist alle tijd, in de zin van ruimte. Er is geen haast meer, er hoeven geen snelle oplossing te komen. Er is sprake van aanvaarding en de weg naar ‘bewust bekwaam’ is geopend. Voor de coach of therapeut wordt het geduldige ‘terugtrekken en wachten’ beloond: ‘de tijd is niet verloren gegaan’.
Dit artikel is geschreven door Annemijn Birnie en Mirjam Dirkx, auteurs van het boek ‘’de muzen aan het woord; werken met beeld en muziek in coaching, therapie en training’’ van Annemijn Birnie en Mirjam Dirkx. Het boek kwam in maart van dit jaar uit en is te bestellen via www.bol.com. Op 26 september bieden zij ‘’een inspiratie dag: onder de woorden brengen’’ aan. Een dag om kennis te maken met de taal van de muzen. Op 10 en 11 oktober geven zij de training “kunst en het verbindende veld” aan over de combinatie van kunst en systemisch werk. Opgave kan via onderstaande website. De muzen aan het woord biedt trainingen, scholing en supervisie aan ervaren begeleiders rondom werken met de muzen. Voor meer informatie: www.demuzenaanhetwoord.nl
www.demuzenaanhetwoord.nl