ཝ་ནག་ལུང་བ། ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཀས་བརྩམས། དང་པོ། རྩེ་གཞུང་རང་མཁར་དང་སྤྱི་ལ་དྲུག་ཅུ་ཙམ་གྱི་བྱང་ཕགས་ན། ལབ་ཙེ་ཆུང་ཆུང་ཞག་དང་དར་ལག་འགའ་འཐན་ཡོད་པའ་ ཉག་ག་ཞག་ཡོད་ལ། ཉག་ག་ད་ནས་ཕར་བལྟས་ན་ཁ་བྱང་ཕགས་སུ་འཁོར་བའ་ལུང་བ་ཞག་ཡོད་པ་དར་རྩྭ་སྣ་མང་ཞང་རྩྭ་ རང་མཐུག་པ། ལུང་རད་ན་འདམ་ར་ལུག་ལྷས་ཙམ་ཞག་ཡོད་པ་ད་རུ་ག་ས་ག་ནས་ཆུ་མག་མང་བོ་རལ་ཅང་ཕན་ཚུན་འདས་ ཏ་ཆུ་ཕྲན་དྭངས་མོ་ཞག་ལུང་དཀྱིལ་བརྒྱུད་ནས་བཞུར་བཞན་ཡོད།སྤྱི་ཟླ་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པའ་དུས་སུ་ལུང་བའ་མགོ་སད་ དུ་སྨག་ཤད་དང་། སན་དཀར། སན་ནག སུ་རུ་སོགས་ཚང་ཚིང་སང་ཕྲན་གྱི་མགོ་ལ་མ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་བཞད་པ་དང་། སྒང་ རྒྱུད་དུ་སྤྲ་དང་ར་ལག་ཆུན་པོ་དང་ཆུན་པོར་སྐ་བ། སན་དུས་སུ་སང་རྒྱན་བཞད་པ། ལུང་དཀྱིལ་གྱི་ཆུ་ཕྲན་དའ་འགྲམ་གཉས་ སུ་བོང་སར་དང་ལུག་རུ་སར་པོ། མ་ནང་གླང་སྣ། ས་ཁྱུང་སར་སྨུག་པོ་སོགས་བཞད་པ། ལུང་མཐལ་གྱི་བད་ཐང་སང་གཞོང་དུ་ ར་ཤོ་དང་རམ་བུ། རྟ་ལྤགས་པ། ས་ཁྱུང་སར་དཀར་པོ། ཀྱི་ལ་དཀར་ནག ལུག་མག་དཀར་ས། ཁུར་མོང་། མཁན་དཀར། གྲོ་མ། གཞན་ཡང་སྐ་དངོས་རག་པའ་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་རམ་པ་དག་གས་ཀང་ངོས་ཟན་དཀའ་སྙམ་པའ་མ་ཏོག་རགས་སྣ་ཚོགས་བཞད་ད། ཉན་འགའ་རར་ས་གཞའ་ཁ་དོག་ར་བར་ཞང་ད་ངད་མ་འད་བ་རས་ཁྱབ་ཀྱིན་འདུག་པས་ན། 《གླྱིང་སྒྲུང》དུ་བརད་པའ“རྩྭ་ ར་པདྨ་སང་ལྡན”ཟར་བ་འད་ལོས་ཡན་སྙམ་པར་བྱྩེད། དའ་སང་དུ་འབག་ཁྱྱིམ་ཞག་ཡོད་པ་དའ་རྟ་ནོར་ལུག་གསུམ་ལྔ་བརྒྱ་ དྲུག་བརྒྱ་ཙམ་གྱིས་མཚམས་རར་འཚེར་སྐད་དང་ངུར་སྐད། འབའ་སྐད་ར་སྒག་ཞོར་དལ་ལྷོད་བག་ཕབས་སུ་གནས་པའ་རྣམ་ པ་འད་མཐོང་ཚེ། རང་དབང་མད་པར“མཛེས་ཤང་སྡུག་ལ་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་པའ་རྩྭ་ཐང”ཞས་པའ་ཚིག་ད་དན་པར་བྱྩེད། Originally published in Light Rain (Sbrang char), no 4 (2012)
ལུང་བ་འད་ལ་ཅུང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ས་མང་ཞག་ཡོད་ད། “ཝ་ནག་ལུང་བ”ཟར། རྒྱུ་མཚན་ན་ལུང་བ་འདའ་ནང་ག་ཝ་མོ་ ཚང་མ་ནག་པོ་ཡན་པར་མ་ཟད། འཕྱི་བ་རྣམས་ཀང་ནག་པོ་འདུག སན་ཆད་རྩེ་གཞུང་ས་བའ་མ་སུས་ཀང་དོན་དག འད་ལ་དོ་སྣང་བྱས་མ་མང་ནའང་། རྩྭ་སའ་འགན་གཙང་ལན་བྱས་ཏ་ལུང་བ་འད་སངས་རྒྱས་ཚང་ལ་ཐམས་པ་ན། སངས་ རྒྱས་ཀྱིས་ཁ་སྤུ་འཐོག་བཞན“ཐན་ལྟས། གཞན་གྱི་ས་སང་ག་ཝ་མོ་ཚང་མ་དམར་པོ་རད། ཏག་ཏག་ལུང་བ་འདའ་ནང་ག་ ཝ་མོ་རྣམས་ནག་པོ་ཡན་པའ་རྒྱུ་མཚན་ཅ་ཡན་ནམ”ཟར་བཞན་འདང་རྒྱག་ནང་དུ་ལྷུང་བར་མ་ཟད། ཐངས་ཤག་རྩེ་གཞུང་ ས་བས་ཨ་ལགས་འབང་ཚང་ཁྱྱིམ་ཞུ་བྱྩེད་སྐབས་ཀང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཨ་ལགས་འབང་ག་མདུན་དུ་པུས་མོའ་ལྷ་ང་སར་ བཙུགས་ཏ“རན་པོ་ཆ་ལགས། གཞན་པའ་ས་སང་ག་ཝ་མོ་ཚང་མ་དམར་པོ་རད། ཏག་ཏག་ངད་ཚང་ག་རྩྭ་སའ་སང་ག་ ཝ་མོ་རྣམས་ནག་པོ་རད། དའ་ཕྱིར་ལུང་བ་འདའ་མང་ལའང་ཝ་ནག་ལུང་བ་ཟར། འད་ལ་རམ་གྲོ་འད་བསྒྲུབ་ཨ་དགོས་ ལགས”ཞས་ཞུས། ཁོས“ངད་ཚང་ག་རྩྭ་ས”ཞས་བཤད་པའ་རྒྱུ་མཚན་ན། ད་སན་རང་དང་ཡུལ་ཚོའ་ལས་བྱྩེད་པ་ཚོས་ས་ཁྲའ་ སང་ནས་ཚད་འཇལ་བྱས་ཤང་། ཤོག་བུའ་སང་ལ་ར་མོ་བས་རས“རྩྭ་ས་བད་སྤད་དཔང་རྟགས”ཞས་པའ་དབ་ཅག་སྤྲད་པའ་ ནང་། རྩྭ་ས་འདའ་སྤྱིའ་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་མུའུ་ཅ་ཙམ་ཡོད་པ་དང་། ཕགས་བཞའ་ས་མཚམས་གང་དག་ཡན་པ། ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུའ་རང་ ལ་སངས་རྒྱས་ཚང་གས་བད་སྤད་བྱ་ཆོག་པ་སོགས་བོད་རྒྱ་ཡག་རགས་གཉས་ཀྱིས་བས་ཡོད་པས་རད། ཨ་ལགས་འབང་གས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལག་ལ་དབུ་མད་ཀྱི་ཡ་ག་ཐག་ཕྲྩེང་གཉས་བས་ཡོད་པའ་ཤོག་ལྷྩེ་ཞག་བཞག སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤོག་ལྷྩེ་ད་བཟུང་ས་རྩེ་གཞུང་དགོན་པར་སོང་ནས་གྲྭ་པ་ངོ་ཤས་ཤག་ལ་སྒོར་མོ་བརྒྱ་དང་མཉམ་དུ་བྱྱིན། གཉས་པ། ལུས་པོ་སྐྩེམ་ཞང་ཤ་མདོག་སྨུག་པའ་སངས་རྒྱས་ལོ་ལྔ་བཅུ་ཡན་ལ། ཁོའ་གདོང་སྨད་ཡོངས་རགས་རང་ཐུང་མ་མཉམ་པའ་ཁ་ སྤུ་ཐར་ཐོར་གྱིས་ཁབས་འདུག ལོ་འགའ་སན་ལ་ཁོར་ཕ་ཝང་ག་འབུར་རས་ཅན་གྱི་འཇབ་ཙེ་ཞག་ཡོད་པས་ད་ལྟ་ལྟ་བུའ་ཁ་
སྤུ་འད་འད་མང་བོ་ཞག་མད་མོད། འོན་ཀང་ཐངས་ཤག་ཁོ་རང་ཉད་དམ། ཡང་ན་ཁོའ་ཆུང་མ་ཀླུ་སྒན། ཡང་ན་ཁོ་ཚང་ག་ བྱྱིས་པ་ཞག་གས་མཉམ་མ་བཞག་པར་འཇབ་ཙེ་དའ་སང་ལ་རང་པ་སས་པའམ། ཡང་ན་པུས་བཙུགས་བྱས་ཏ་ཁ་འཆོལ་དུ་ བཅུག་པས་ཁ་སྤུ་ཟན་ཚད་ཇ་ཉུང་དུ་སོང་བ་དང་། ད་བས་ཀང་ཕངས་པ་ཞག་ལ་ཁོ་ཚང་ག་རུ་སར་སྐབས་ཤག་ལ་འཇབ་ཙེ་ ད་བོར་སོང་བས། ད་ནས་བཟུང་ཁོའ་ཁ་སྤུ་ན་ཇ་མང་ནས་ཇ་རང་ལ་སོང་། ཁོ་ཐབས་ཟད་ད་ལག་པ་ཅུང་ཙམ་ཁོམ་ནའང་ གོ་སྐབས་མ་འཆོར་བར་གཡོན་ལག་གས་ཕྲྩེང་བ་འདད་པ་དང་། གཡས་ལག་ག་མཐ་བོང་དང་གོང་མཛུབ་ཀྱི་སན་མོས་ཁ་སྤུ་ འཐོག་པར་བྱྩེད་ལ། ལྷག་པར་ཁོས་ཅ་ཞག་ལ་བསམ་བ་གཏོང་བའམ་བལ་བ་ལངས་སྐབས། མག་གས་ཟན་དཀའ་བའ་མྱུར་ ཚད་ཀྱིས་ཁ་སྤུ་འཐོག་པར་བྱྩེད་མོད། ཕངས་པ་ཞག་ལ་སན་མོས་ཟན་ཚད་ད་འཇབ་ཙེ་ཁ་འཆོལ་ལས་ཀང་ཤན་ཏུ་ཞན། སངས་རྒྱས་ན་ནམ་རྒྱུན་སྨྲ་བ་ཧ་ཅང་ཉུང་བའ་མ་ཞག་ཡན་ལ། ད་བས་ཀང་གཤས་རྒྱུད་ཤན་ཏུ་འཇམ་པའ་མ་ཞག་ཀང་ ཡན། ཡན་ནའང་དོན་དངོས་སུ་ཁོ་མ་ཁ་རད་ཅག་ཡན་ཏ། རྩྭ་ས་འགན་གཙང་ལན་མ་བྱས་པའ་སན་ལ། ས་བའ་ཕོ་གསར་ ཚོ་མཉམ་དུ་འདུས་ཏ་ནམ་རྒྱུན་ཕན་ཚུན་ལ་རབ་བཏགས་འུད་བརད་ཀྱིས་མཚང་འབྲུ་ཀུ་ར་བྱྩེད་པ་ཡན། ཤ་མདོག་ཧ་ཅང་ གནག་ཅང་ལུས་པོ་ཤན་ཏུ་ཚོ་བའ་མགོན་པོ་བཀྲ་ཤས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ“ཡ——མག་པ་སངས་སྐྩེམ། ཨ་ཁུ་འཇམ་དབྱངས་ ཚང་གས་ཁྱོད་མག་པ་པགས་པ་མཉད་མཉད་བྱས་ཤང་། ཟ་མའང་བཟའ་རུ་མ་བཅུག་པས། ད་ན་དཔྱིད་རང་བོ་འད་ཇ་ལྟར་ འཁྱོལ། སྙྱིང་ར་ར”ཞས་བཤད་པར་ཚང་མ་ཧབ་ཆ་ཤོར། སངས་རྒྱས་ཀྱིས“ཡ——མགོན་ལུག ཁྱོད་ཀྱིས་རང་སྐལ་རོགས་སྐལ་གཉས་ཀ་ཟོས་པས། ད་ན་ལྟོ་བ་གཡག་གྲོད་འད་བ་འད་ ཡང་ཐག་དཀའ་བར་འདུག གལ་ཏ་ཁྱོད་འད་གཡག་སྐམས་ཤག་ཡན་ན་ཅ་མ་རུང་། ལྟོ་བ་གྲྱི་ཡས་གཤགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཚིལ་ སར་པོ་ཞག་མངོན་ཡོང་བ་ཁོ་ཐག་རད། ཡན་ནའང་ད་མ་ཤན་ཏུ་བཙོག་པས། མ་ཕར་ཞོག་ཁྱྱིས་ཀང་མ་བཟའ་བ་འད”ཟར་ བ་ན། ཚང་མ་ཧབ་ཆ་དར་རར་སོང་། མགོན་པོ་བཀྲ་ཤས་ཀྱིས་རད་ལན་སྤྲོད་རས་བྱྩེད་སྐབས།སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གོ་སྐབས་མ་བྱྱིན་པར“ཡ་མགོན་ལུག ཁ་སང་ད་རང་ སང་མོ་ལ་ལ་གཞས་ལན་གྱིན་ཨ་ཡོད”ཟར་བ་ན། ཚང་མ་སར་ལས་ཀང་ཧབ་ཆ་དར་རར་སོང་བས། མགོན་པོ་བཀྲ་ཤས་ཀྱིས་
ད་རང་རང་ཉད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོ་ཟླར་མ་ཡོང་བ་ཤས་ཏ། ལྷུག་ལྷུག་ཏུ་དགོད་ཞོར་“ད་ཆོག་ག་ཆོག་ག ད་རང་ངས་ཁྱོད་ལ་ མགོ་སྒུར་བ་ཡན”ཟར། ད་ཡང“སང་མོ་ལ་ལ་གཞས་ལན”ཞས་པ་ད་མགོན་པོ་བཀྲ་ཤས་ཀྱི་མཚང་ལ་ཕོག་པའ་དོན་དག་ཅག་ཡན་ཏ། ཁོས་ཆུང་མ་ བངས་ནས་རང་བོ་མ་འགོར་བའ་ཉན་ཞག རང་མཁར་ལ་སོང་ནས་ཕྱིར་ཡོང་དུས་མདུན་ན་བུ་མོ་གཡག་བཞོན་ཞག་འགྲོ་ བཞན་ཡོད་པ་མཐོང་བས། རང་ཉད་ཕོ་རྐྱང་ཡན་རབས་དང་བུ་མོ་དར་དགའ་རོགས་ཡོད་མད། གལ་ཏ་མད་ན་ཁོ་དང་ འགྲོགས་འདོད་ཡོད་མད་སྐོར་གྱི་ལ་གཞས་གཅག་འཕྲོར་གཅག་གཏོང་བཞན་རས་དད། བུ་མོ་ད་ཧ་ཅང་སྐྲག་པ་ལྟར་གཡག་ ལ་ཡོབ་རྡུང་བྱས་ཏ་གང་མགགས་ཀྱིས་གཡོལ་བར་བྱས་ནའང་། རྟ་ཡ་དོ་ཟླར་གཡག་གས་ག་ལ་ནུས་ཏ། མ་འགངས་པར་ ཁོས་བུ་མོ་དའ་རས་ཟན་དུས། ད་ན་ཏག་ཏག་ས་བ་གཞན་ཞག་ལ་བག་མར་སོང་ཡོད་པའ་རང་ག་སང་མོ་ཡན་པས། ཁོ་ཧ་ ཅང་ངོ་ཚ་ནས་ཅ་བྱྩེད་འད་བྱྩེད་མ་ཤས་པར་རྟ་ཁ་ཕྱིར་བསྐོར་ནས་བས་སོང་བ་ད་རད། ནམ་རྒྱུན་གཉད་ལོག་རག་བར་དུ་སྐད་ཆ་ཚར་རྒྱུ་མད་པའ་ཆུང་མ་ཀླུ་སྒན་གྱིས་ས་བའ་ཀྲྱི་པུའུ་ཧྲུའུ་ཅ་ཚང་ག་ཞ་ལ་རབ་ཏུ་ བྱུང་བ་དང་། ས་དཔོན་གྱིས་རངས་འཁོར་ཆུང་ཆུང་ཞག་ཉོས་པ། རུ་ཡོང་ཚང་གས་ལུག་ལྔ་བཅུ་བཙོངས་པའ་རན་གྱི་སྒོར་ མོ་ཚང་མ་རྫུན་མ་ཡན་པ། ཨ་མ་ལ་ད་ལོ་ངས་པར་དགུན་སག་ཅག་བཟོ་དགོས་པ། ཞ་མོ་མ་རྐྱང་ཁ་ཤོ་ཚང་ལ་མནའ་མར་ སར་རྒྱུ་ཡན་མན་ས་ས་ནས་ལན་བྱྱིན་ན་འགྲྱིག་པ་སོགས་རགས་མཐའ་མད་པར་བཤད་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཞ་ནས་ “ཨ ཁྱོད་ཅུང་ཙམ་ཁ་རོག་ཏུ་བསད་ན་ཨ་ཆོག ཁྱོད་ཀྱི་ཁ་མ་ནའང་ངའ་རྣ་ན་འོང”ཟར། “ཁ་ཞག་ཡོད་ན་བཤད་དབང་ཡོད་དགོས་རྒྱུ་རད། ཁྱོད་ཀྱི་རྣ་ན་ཚེ་མ་མཉན་ན་ཆོག” སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མོ་དང་ཁ་རད་རྒྱག་འདོད་མད་པས་ཁ་སྤུ་འཐོག་ཞོར་ཁ་རོག་གར་བསད་པ་ན། ཀླུ་སྒན་གྱིས་མུ་མཐུད་ དུ“རྩྭ་སའ་འགན་གཙང་ལན་བྱྩེད་སྐབས། ལོ་ལྔ་བཅུའ་རང་ལ་འགྱུར་བ་མད་ཟར་བ་མན་ནམ། ད་ཡང་ཕྱུགས་དོར་རྩྭ་སྐང་ ཟར་བ་ད་ཅ་རད། གང་ར་སྐམ་པོ་ཞག་ག་ནང་ལ་སོང་ཚེ་ཤ་དང་མར་ཆུར་གང་ནས་ཡོང་། ཨ་ཁུ་བསོད་ནམས་ཚང་གས་
ཀང་རང་ཐོག་ལ་མ་སར་ཁོ་ཐག་ཡན་ཟར་བཞན་འདུག ……”ཅས་བཤད་པ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་སར་ལས་ཀང་སུན་སྣང་ སྐས་ཏ་“ཨ——ད་ད་དག་བཤད་ནས་ཕན་པ་ཅ་ཡོད། ཕྱུགས་ཟོག་འགའ་བོ་ཡང་བཙོངས་ཟན། ཙི་ཁྲྱིག(རང་བསྡུ)ག་སྒོར་ མོ་ཡང་སྤྲད་ཟན།སད་གཞུང་གས་ཁང་བ་ཡང་ལས་ནས་ཚགས་འདུག ཁྱྱིམ་ཚང་མང་ཤོས་རང་ཐོག་ལ་སར་སོང་། ཡང་ གཅག་བཤད་ན་རྩྭ་ས་ལ་ལོ་འགར་ངལ་གསོ་རུ་བཅུག་པ་ཙམ་ལས། རྩྭ་སའ་བདག་དབང་སར་བཞན་འབག་ཁྱྱིམ་རང་ག་ ཡན། གལ་ཏ་ནམ་ཞག་ངོ་མ་ཁ་མ་སོས་ན་ད་དུས་ཕྱིར་ཡོང་། ད་ཨ་ཕ་ཨ་མ་གཉས་ཀ་ལྷ་ས་ནས་ཕྱིར་བསབས་རས་ང་ཚོའང་ རང་ཐོག་ལ་འགྲོ”ཟར། “ཅ་ཟར། ལོ་སར་རས་འགྲོ་རྒྱུ་བྱས་ཡོད་པ་མན་ནམ།” “ད་ཁྱྱིམ་ཚང་མང་ཤོས་རང་ཐོག་ལ་སར་སོང་བས་ལོ་སར་ལ་ཡོང་མཁན་ཡང་མད། ད་དུང་གོ་ཐོས་ལྟར་ན་རང་མཁར་གྱི་ སད་ཁང་ད་དག་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རད་ཟར། དས་ན་ཁང་བ་སོ་མའ་ནང་ནས་ལོ་སར་ན་མ་བཟང་ངམ།” “……” ཀླུ་སྒན་གྱི་ཨ་ཕ་འཇམ་དབྱངས་ལོ་བདུན་ཅུ་དོན་གཉས་ཡན་ལ། ཨ་མ་གཡང་འཛོམས་ཀང་ལོ་བདུན་ཅུར་བསབས་ཡོད། ཁོ་གཉས་ཀར་ད་དུང་ངལ་རལ་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་ཤོར་མད་ནའང་། ཁྱྱིམ་ཚང་འདའ་དབང་ཆ་ཡོད་ཚད་སར་ནས་མག་ པ་སངས་རྒྱས་ལ་སྤྲད་འདུག་པས། ད་ལྟ་ས་མ་མང་ཤོས་ཀྱིས་ཁོ་ཚང་ལ“འཇམ་དབྱངས་ཚང”མ་ཟར་བར“སངས་རྒྱས་ ཚང”ཞས་འབོད་བཞན་འདུག སངས་རྒྱས་ཀྱི་བུ་ལྷ་མགོན་སྐབས་དང་པོར་སབ་གྲྭར་བསྐལ་ཅང་། སབ་ཆུང་མཐར་ཕྱིན་རས་ བ་བང་ལ་སོང་ནས་རབ་བྱུང་བསྒྲུབས་ཏ་མང་ལ་དག་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ཟར། ཁོས་ཉན་འགའ་སན་ལ་ས་བོ་ས་མོ་གཉས་དང་། ཨ་ཅ་ལྷ་འཚོ་སྐྱིད་མ་སྨད་གཉས་ཁྲྱིད་ད་ལྷ་སར་གནས་མཇལ་དུ་བུད་སོང་། ད་ལྟ་སངས་རྒྱས་ལ་ལས་ཀ་ཅ་ཡང་མད་ནའང་། ཁོའ་སམས་ཁམས་ན་སན་ཆད་ལས་ཀང་འཇགས་ཐབས་བལ་བས། གང་ མྱུར་གྱིས་ཁ་སྤུ་འཐོག་གན་འདུག
གསུམ་པ། ཧ་ཅང་འཁྱག་པའ་ཞོགས་པ་ཞག་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འབག་པ་ཚོས“ཧག་ཧ འུ”རུ་འབོད་པའ་ལག་སྐར་འདྲུད་འཐན་ འཁོར་ལོ་གཉས་གླས་ཡོང་ས། གཅག་ག་ནང་ལ་ཨོང་བ་སྒ་མང་བོ་བསྒགས་ཤང་། སང་ལ་སྐམས་ཤ་བུབས་གཅག་དང་རྐྱལ་ མར་གཅག་སོགས་བཟའ་བཏུང་ག་སྐོར་དང་། བལྟྩེབས་ནས་གྲུ་བཞ་ནར་མོར་བསམས་ཡོད་པའ་མགོ་སྦྲ། སག་པ། པགས་ སན། ས་ང་། དཀར་ཡོལ་སོགས་གན་ཆས་དང་སྣོད་ཅ་ལག་རྣམས་བརགས་པ་དང་། ཅག་ཤོས་ཀྱི་ནང་ལ་རལ་མ་སྒ་འགའ་ བརགས་པའ་སང་དུ་མཆོད་སྒམ་དང་བཟའ་མ་དག་དང་། སྒོ་ཁྱྱི་བཅས་བཞག་ས་སྦག་སྦག་ག་འོ་དོད་དང་ལྷོག་ལྷོག་ག་དུ་ ནག་ཁྲོད་ཝ་ནག་ལུང་བའ་ཉག་གའ་སབས་བདའ་གཞུང་ལམ་དད་ནས་འགྲོ་སྐབས། བཟའ་མ་ཡོངས་ཀྱིས་མ་བགྲོས་རང་ མཐུན་གྱིས་ཁོ་ཚང་ག་ས་ཁང་ཆུང་ཆུང་ད་གཙོར་བྱས་པའ་ལུང་ཁོག་ཡོངས་ལ་ཕྱིར་མག་ལྟ་བཞན་སོང་། ཏག་ཏག་ཉག་ ག་དར་བསབས་སྐབས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གློ་བུར་རུམ་ནས་རླུང་རྟ་བསམས་ལོག་གཅག་བངས་ཏ་ནམ་མཁར་གཏོར་ཞོར། ཤུགས་གང་ཡོད་བཏོན་ནས་ཀ་བས་ལྷ་རྒྱལ་ཞག་བསྒགས་ནའང་། ཏག་ཏག་སྐབས་འདར་ལག་སྐར་འདྲུད་འཐན་འཁོར་ ལོའ་སྣུམ་སྒོ་ཆས་ཆར་ཕ་ཡོད་པས། ཁོའ་ཀ་སྒ་ད་གསལ་ལ་མ་གསལ་བ་ཙམ་ལས་ཐོས་མ་ཐུབ་པར་གྱུར། ཁོ་ཚོ་ཕྱི་དའ་ཆུ་ཚོད་གསུམ་ཡས་མས་སུ་གཞ་ནས་རྩེ་གཞུང་རང་མཁར་དུ་བསབས་བྱུང་། འད་རུ་ཁོ་ཚོའ་ཡད་ལ་ཟབ་མོར་ ངས་དགོས་པའ་ཚིག་གཅག་ལ་འཕྲད་པ་ན“ཞན་ཧ འུ་ཧན་ཐའ་ཡའུ་མན་ཚོན”(བད་སྐྱིད་སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བ) ཞས་པ་ད་རད། རྒྱུ་མཚན་ན་ཁོ་ཚོས་མ་ཞག་ལ་རང་ཚང་ཕྱུགས་དོར་རྩྭ་སྐང་བྱས་ནས་རང་མཁར་དུ་སད་པར་ཡོང་མཁན་ ཡན་པས། གང་དུ་སད་དགོས་དས་ཚེ། མ་དས“ད་ན་ཁྱོད་ཚོ་ཧན་ཐའ་ཡའུ་མན་ཚོན་ལ་འགྲོ་དགོས་རྒྱུ་རད། ཡན་ནའང་ ཧན་ཐའ་ཡའུ་མན་ཚོན་མང་བོ་ཡོད། ཁྱོད་རྣམས་ཡུལ་ཚོ་གང་ག་ཡན”ཟར། “ང་ཚོ་རྩེ་གཞུང་ཡུལ་ཚོའ་ཡན།” “རྩེ་གཞུང་ཡུལ་ཚོ། རྩེ་གཞུང་ཡུལ་ཚོ། རྩེ་གཞུང་ཡུལ་ཚོའ་ཡའུ་མན་མང་ཤོས་རང་མཁར་གྱི་བྱང་ཕགས་ན་ཡོད་པ་འད། གང་ལྟར་ཁྱོད་ཚོས་‘ཞན་ཧའུ་ཧན་ཐའ་ཡའུ་མན་ཚོན’ཞས་དས་ན་ཤས་ཡོང་།”
“ཅ་ཞག” སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཁ་སྤུ་བར་མད་དུ་འཐོག་ཞོར“ཞམ་པོ་ཧན……” “ཞན་ཧའུ་ཧན་ཐའ་ཡའུ་མན་ཚོན།” སྐབས་དར་ལག་སྐར་འདྲུད་འཐན་འཁོར་ལོའ་ཁ་ལོ་པས་ཁོ་ཚོ་འད་རུ་འབབ་དགོས་པ་དང་། གལ་ཏ་མུ་མཐུད་དུ་སད་ གནས་བཙལ་དགོས་ན་གླ་ཆ་ཁ་སྣོན་བྱ་དགོས་ཟར། “ཅ་ཙམ་བསྣན་དགོས།” “ཧག་ཧའུ་གཅག་རར་སྒོར་བཅུ་ར་སྣོན་དང་། ཁྱོད་ཚོ‘ཞན་ཧ འུ་ཧན་ཐའ་ཡའུ་མན་ཚོན’ལ་བསྐལ་ཆོག” “ཡ། ད་ད་བྱྩེད།” ལག་སྐར་འདྲུད་འཐན་འཁོར་ལོ་ཁ་ཕྱིར་འཁོར་མ་ཐག འགྲྱིམ་འགྲུལ་ཉན་རྟོག་པ་ཞག་གས་ལག་སྐར་འདྲུད་འཐན་འཁོར་ ལོ་སད་དགོས་པའ་བར་བསན་པ་ན། ཁ་ལོ་པ་གཉས་ཀྱི་གདོང་མདོག་སྐད་ཅག་ཉད་ལ་སྐ་བོར་གྱུར་ཏ་བསྒགས་ཟྭ་གནོན་ པ་དང་ས་ལ་ལྡྱིང་བ་དུས་མཚུངས་བྱས། ཡན་ནའང་ཉན་རྟོག་པས་ཁ་ལོ་པ་གཉས་ལ་ཁ་ཡ་མ་བྱྩེད་པར་མག་ཧུར་ཧུར་གྱིས་ འཁོར་ལོའ་སང་ལ་ལྟ་བཞན“ཅ་ལག་རང་བ་བཙོང་རྒྱུ་ཨ་ཡོད། དཔར་ན་འཁར་སང་དང་ཟངས་དམ། ལ་མ་དང་ཐང་ག ས་གདན་རང་བ་དང་མ་ཆ་ཟད་པོ། ཤ་བོའ་དཀར་ཤུབས་དང་ཤ་མོའ་སྐྲ་ཤུབས་སོགས་གང་ཞག་ཇ་ལྟར་རང་ན་ད་ལྟར་ བཟང”ཟར། “རྟ་སྒ……” ཀླུ་སྒན་གྱིས་ཅ་ཞག་བཤད་རས་བྱས་པ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས“ཞམ་པོ་ཧན་ཐའ…… ཚང་གང་ན་ཡོད”ཅས་ དས། ཉན་རྟོག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཧ་མ་གོ་བས། ཀླུ་སྒན་ལ་ཁ་གཏད་ད“རྟ་སྒ་བཙོང་རྒྱུ་ཡོད་དམ། ཤན་མ་ཨ་ཡན། རང་ བ་ཨ་ཡན”ཟར། “ཀན།” ཀླུ་སྒན་གྱིས་འཁོར་ལོ་ཅག་ཤོས་ཀྱི་སང་ན་ཡོད་པའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟ་སྒ་ཤན་མ་དར་མཛུབ་སན་བྱྩེད་ཞོར“ད་རྟ་ མད་པར་སྒ་ཡས་ཅ་ཞག་བྱྩེད། ཀན་ཉོ་མཁན་ཡོད་ན་བཙོང་ན་དགའ། གདོས་རད”ཟར།
ཉན་རྟོག་པས་རྟ་སྒ་དར་ཞབ་ཏུ་བལྟས་རས་“སང་ལྔ་སར”ཟར། “རྟ་སྒ་བཙོང་རྒྱུ་མན།” གློ་བུར་ཉན་རྟོག་པའ་མག་ཟུང་སངས་རྒྱས་ཚང་ག་སྒོ་ཁྱྱིའ་སང་ལ་འཁོར་ཏ“ཁྱྱི་རན་དར་སྒོར་མོ་དུ་དགོས”ཟར། “ཁྱྱི་རན་མ་བཙོང་ཁོ་ཐག་ཡན།” ཕལ་ཆར་བཟའ་མ་ཚང་མས་མགྲྱིན་གཅག་ཏུ་ད་ལྟར་བཤད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ སར་ཡང“ཞམ་པོ་ཧན་ཐའ……”ཟར་བ་ན། ཉན་རྟོག་པས་དར་ཁ་ཡ་མ་བྱས་ལ། ད་བས་ཀང་ཁ་ལོ་པ་གཉས་ཀར་ཁ་ཡ་མ་ བྱྩེད་པར་འཕྲུལ་རྟར་བཞོན་ནས་བུད་སོང་། སྤྱི་ལ་གསུམ་ཡས་མས་སུ་སོང་རས་ལག་སྐར་འདྲུད་འཐན་འཁོར་ལོ་འགྲོ་མཚམས་བཞག་ས་“འད་ཞན་ཧ འུ་ཧན་ཐའ་ཡའུ་ མན་ཚོན་རད། མར་བོབས། སྒོར་མོ་བྱྱིན”ཟར། བཞ་པ། རྒྱང་ནས་བལྟས་ན་ག་མོ་བཟོ་གྲྭ་ཞག་གས་ག་མོ་སྐྩེམ་པ་དང་གཉས་སུ་མ་མཆས་པར་གྲ་དག་ཅང་ཆ་ཆུང་མད་ལ། ཁ་དོག་ གཅག་ཅང་བགྲང་གས་མ་ལང་བའ་ཁང་བ་གྲལ་ཤར་མང་བོ་ཞག་མཆས་པར། ད་དང་འད་མཚུངས་ཀྱི་གྲ་དག་ཅང་ཆ་ ཆུང་མད་པའ་ལགས་ར་ར་རས་བསྐོར་ཡོད་པ་འད་ལ“ཞན་ཧ འུ་ཧན་ཐའ་ཡའུ་མན་ཚོན”ཞས་རྒྱ་ཡག་ག་སྒོ་བྱང་ཆན་པོ་ ཞག་བཀལ་འདུག གལ་ཏ་ཁྱོད་ཀྱིས་འད་རུ་ཁྱྱིམ་ཚང་ཞག་བཙལ་དགོས་ཚེ།“ཨ་རོག རྩེ་གཞུང་ས་བའ་སངས་རྒྱས་ཚང་ གང་རད”ཅས་པ་ལྟ་བུའ་རས་ལུས་བླུན་རངས་ཀྱི་སལ་རྒྱུན་བྱྩེད་ཐབས་ད་འད་གཏན་ནས་སྤད་ཐབས་མད་པར། ངས་ པར་སངས་རྒྱས་ཟར་བ་ད་ཚང་ག་སྒོ་རྟགས་ཨང་གྲངས་ཤས་དགོས་པ་ད་རད། དཔར་ན་སངས་རྒྱས་ཟར་བ་ད་ཚང་ལགས་ རའམ་ར་སྐོར་ཉར་གཅག་པའ་ཁང་གྲལ་བཅུ་བདུན་པའ་ཁྱྱིམ་ཚང་བཞ་པ་ཡན་ན། ངས་པར“211704”ཞས་པའ་སྒོ་ རྟགས་ཨང་གྲངས་འད་བཙལ་དགོས་འདུག འད་ན་འབག་པ་ཡག་རངས་པ་ཞག་ལ་མཚོན་ན་ད་འདའ་ལས་ས་བོ་ཞག་ གཏན་ནས་མ་ཡན་མོད། འོན་ཀང་ད་རང་ཁོ་ཚང་ག་བན་ཕྲུག་དག་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ཡོད་པ་དང་། ད་བས་ཀང་སབས་ལགས་ པ་ཞག་ལ་ཁོ་ཚང་ཉན་བཅུ་ལྷག་ག་སན་ལ་འད་རུ་གནས་སར་ཡོང་བའ་ཁོ་ཚོའ་ས་མ་ཞག་དང་ཕྲད་ཅང་། ས་མ་དས་ སངས་རྒྱས་སྐྲ་དམར་པོ་ཁྲག་ལ་བན་འད། ངོ་འཁྱག་པོ་དགུན་ཁ་འད་བ། ལག་དལ་མོ་རུས་སྦལ་འད་བའ་བུད་མད་ལས་
བྱྩེད་ཅག་ག་གམ་ལ་ཁྲྱིད་པས། ཉོག་ད་མང་བོ་བརྒྱུད་མ་དགོས་པར་ལྡྩེ་མག་མང་བོ་ཞག་དང་མཉམ་དུ། སྒོ་རྟགས་ཨང་ གྲངས་བས་ཡོད་པའ་ཤོག་ལྷྩེ་ཞག་ལག་ལ་ཐོབ་བྱུང་། དར་ཁྱྱིམ་ཚང་ར་ལ་ཁང་བ་གན་གསུམ་ར་ཡོད་པ་དང་། དའ་མདུན་དུ་མ་ཏོག་ལྡུམ་ར་རུ་འབོད་པའ་ར་སྐོར་ཆུང་ཆུང་ར་ ཡང་འདུག དར་ལགས་སྦུག་གས་ཀ་བ་བྱས་ཤང་སྒོ་གླྩེགས་ལ་ལགས་ལབ་སྤྲད་པའ་རྒྱ་སྒོ་ཞག་ཀང་མཆས། རྒྱ་སྒོའ་ཀླད་དུ་ སྐར་མ་སར་པོ་ལྔ་ཡོད་པའ་དར་དམར་ར་བཙུགས་ཡོད་ཅང་། རག་གང་ན་ཨར་འདམ་གྱི་ག་མོ་ཁོག་སང་ངོས་ལ་ར་དཀར་ ཕ་མས་བྱུགས་པ་ཅན་ཏ། དའ་སང་དུ་ས་ཚོན་དམར་སྨུག་གས་སན་ཏོག་བྱུགས་ཐོག་ས་ཚོན་དཀར་པོས་དུང་ཕྲྩེང་བས་ཡོད་ ད། མ་རགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་འབུར་དུ་ཐོན་པའ་ཁང་བ་ད་དག་མཐོང་མ་ཐག སངས་རྒྱས་ཚང་ག་མ་རྣམས་ཀྱི་སམས་ཁོང་དད་ ལམ་མར་གྱུར་ལ། ལྷག་པར་འཇམ་དབྱངས་ལ་སམས་འགུལ་ཆན་པོ་ཐབས་ཏ། མག་མཐར་མཆ་མ་འཁོར་བཞན་ངུ་ངག་ གས“གོང་མ་ཚང་ག་དན་འད་གང་ལ་འཇོག འབང་རན་པོ་ཆ་ཚང་ག་ནང་ཆན་ཡང་འད་ལས་ལྷག་པ་ཅ་ཡང་མད། འད་ འད་འུ་ཚོའ་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ཐག་གམ”ཟར་ནས་ཁང་བ་ར་རའ་ནང་ལ་ཡང་ཡང་ལྟ་སྐོར་བྱྩེད་བཞན་འདུག ཁང་བ་གན་གཅག་ག་བར་ལ་གང་ཞག་གས་གཉས་སུ་བཅད་ཡོད་པ་ལས་གཅག་ན་ཟས་གཡོ་ཁང་ཡན་པ་འད་ཞང་། ཅག་ ཤོས་ན་གསང་སྤད་ཁང་ཡན་པ་འད་ས། རྒྱུ་མཚན་ན་གྲུ་ཟུར་ཞག་ན་ར་ཆས་དཀར་པོའ་ཆབ་གཞོང་ཆན་པོ་ཞག་བཞག་ འདུག སངས་རྒྱས་ཁྱོ་ཤུག་གཉས་ཀས་དང་ཐོག་འད་ན་ཁྲུས་གཞོང་ཡན་རྒྱུ་རད་ཟར་བར། དག་འདུན་རྒྱ་མཚོས་ད་མ་ཐག་ མཐོང་ཆུང་གས་ཧབ་ཆ་ཞག་བརྒྱབ་ནས“འད་གཅན་སྐག་གཏོང་ས་རད”ཟར། “ཅ་ཟར། འད་འདའ་གཞོང་བ་ཡག་པོ་ཞག་ག་ནང་ལ་གཅན་སྐག་བཏང་ན་བསོད་ནམས་ཟད་ནས་བཤང་སྒོ་ཡང་རུབ་མ་ འགྲོའམ།” ས་བོ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་ད་ལྟར་བཤད་པར། ཁོའ་བཟའ་ཟླ་གཡང་འཛོམས་ཀང་མོས་མཐུན་བྱུང་ས“ད་ད་ཅ་ ཡན་མ་ཤས་ན་བསྐྱུར་ཞོག གང་ལྟར་གཅན་སྐག་གཏོང་ས་རད་ཟར་ན་ང་རན་མོར་དགོད་རྒྱུ་ཡོང་ག”ཟར། “ཨ་ཙི། འད་གཅན་སྐག་གཏོང་ས་མན་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ།” དག་འདུན་རྒྱ་མཚོས་མནའ་བསྐལ་ཏ“ད་ལྟ་འད་འདའ་ སྤད་ཁང་ག་ས་གང་དུ་ཡོད། ངས་འད་འདའ་སྤད་ཁང་ནང་དུ་གཅན་སྐག་ཐངས་མང་བོར་བཏང་མང”ཟར། སྐབས་དར་
ཏག་ཏག་ཁོར་གཏང་རྒྱུ་ཞག་ཡོད་པའ་སྣང་བ་འགོག་མད་དུ་སྐས་པས། ད་མ་ཐག་ཤམ་ཐབས་ཡར་འདགས་ཞོར་ཆབ་ གཞོང་དའ་སང་དུ་ཙོག་ས་སྐག་རན་ཞག་བཏང་བྱུང་བ་དང་མཉམ་དུ་བད་སྣང་ཞག་ཤར། འོན་ཀང་ཁོའ་བ་ཡད་ལས་ འདས་པ་ཞག་ན་ཆུ་སྒོ་ཇ་ལྟར་མནན་ཡང་ཆུ་ཐགས་པ་གཅག་ཀང་དབབ་རྒྱུ་མ་བྱུང་། ཁོས་ཞབ་ཏུ་བལྟས་ཚེ་ད་གཟོད་ཆབ་ གཞོང་འདར་ཆུ་ཡར་འོངས་མར་འབབ་ཀྱི་སྦུ་གུ་གཏན་ནས་མད་པ་ཤས། དའ་ཕྱིར་ཁོའ་ཨ་ཅ་ལྷ་མཚོ་སྐྱིད་ཀྱིས་གཡོན་ལག་ གས་ཁ་སྣ་བཀབ་ཅང་གཡས་ལག་གས་སྤད་ཁང་ནང་ག་མ་གཙང་བ་ཕྱིར་བཏོན་ཏ་གཙང་སྦྲ་མ་བྱྩེད་ཐབས་མད་བྱུང་། ཁང་བའ་ནང་དུ་སྤད་ཁང་ཡོད་ཀང་ཐབ་ཀ་མད་པས། སངས་རྒྱས་རང་མཁར་ལ་སོང་ས་ལགས་ཐབ་ཅག་ཉོས་ཤང་། ཞོར་ དུ་འོ་མ་འགྱིག་དམ་གང་ཉོས་ཏ“རང་གསུམ”དུ་འབོད་པའ་འཁོར་ལོ་གསུམ་ཅན་གྱི་འཕྲུལ་རྟ་ཞག་གླས་ནས་ཕྱིར་ཡོང་། ཀླུ་ སྒན་སྒོར་བུད་ནས་ཇ་མཆོད་འཕན་སྐབས་ཕལ་ཆར་ས་རུབ་འདུག་པ་དང་། སྒོ་རའ་གྲུ་ཟུར་དུ་བཏགས་ཡོད་པའ་ཁྱྱི་རན་ གྱིས་སམས་སྐ་བའ་སྐད་སྒ་ཞག་ཕྱུང་བས། མོས་ད་གཟོད་ཁྱྱི་རན་གྱིས་ད་རང་ཉན་གང་བོར་ལྟོ་ཁམ་གང་ཡང་འཐུང་མད་ པ་ཡད་ལ་ཤར་ཞང་། སམས་གཏང་ནས་སྙྱིང་ར་ཞག་སྐས་ཏ་ད་མ་ཐག་ཁྱྱིམ་ལ་འཛུལ་ནས་སྐམས་ཀྱི་ཁྲག་རྒྱུ་བཙོས་མ་སྤྱི་རྒྱ་ གཅག་ལྷག་ཡོད་པ་ད་འདང་རྒྱག་མད་པར་ཁྱྩེར་ཡོང་ནས་ཁྱྱི་རན་ལ་བྱྱིན། བ་ཡད་ལས་འདས་པ་ཞག་ལ་འད་ན་སྐད་ཆ་སྨྲ་ ཤས་མ་ཤས་པ་དང་། སྒོ་ཕྱི་ཁྱྱིམ་ན་བསད་ཡོད་མད་མ་གཏོགས་བཟའ་མ་རྣམས་དང་ཁྱད་མད་པར། ལོ་ངོ་དྲུག་བདུན་ཙམ་ ལ་གཟུགས་དང་གྲྱིབ་མ་ཇ་བཞན་མཉམ་དུ་འགྲོགས་པའ་ཁྱྱི་རན་གྱིས་བཟའ་མ་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་ཆས་མཇུག་མཐའ་ཟས་ ཐུན་ལ་རོལ་པ་ཡན་འདུག རྒྱུ་མཚན་ན་ཕྱི་ཉན་ནམ་ལངས་དུས། ཁྱྱི་རན་ན་ལགས་ཐག་དང་བཅས་པ་ས་འོག་ཏུ་འཛུལ་བ་ བཞན་མཐོང་རྒྱུ་མ་བྱུང་། བཟའ་མ་ར་རའ་སམས་ཁོང་སང་བར་གྱུར་པའ་དུས་མཚུངས་སུ། ཁྱྱི་རན་ཁོ་ཚོ་དང་ཁ་གས་ཁར་ དགོང་ཟས་འགྲང་ཚད་ཅག་ཟོས་པ་དར་ཡད་ཚིམས་པའ་ཚོར་སྣང་ཞག་ཀང་སྐས། ལྔ་པ། འབག་པ་ཚོས་ཟས་རྐུ་བའ་ཁྱྱི་ལ“ཁྱྱི་རྐུན”ཟར་བ་དང་། ད་དང་འད་བར་ངོ་ཚ་མད་པའ་རྐུན་མ་ལའང“ཁྱྱི་རྐུན”ཟར། ཡན་ ནའང་ཁྱྱི་རྐུ་བའ་རྐུན་མ་ན་དངོས་གནས་ངོ་གནོང་མ་དགོས་པའ“ཁྱྱི་རྐུན”ཡན་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཁ་སྤུ་འཐོག་ཞོར།
ཕགས་གཅག་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ“ཁྱྱི་རྐུན་ད་སུ་ཡན་ནམ”ཟར་བ་དང་། ཕགས་གཅག་ནས་བརན་འཕྲྱིན་འཕྲུལ་ཆས་དང་ འཁྱག་སྒམ། མལ་ཁྲྱི། ཚ་དམ། སྒྩེའུ་ཡོལ་སོགས་ཉོ་དགོས་པའ་དངོས་རས་དག་ལ་བསམ་བ་གཏོང་བཞན་འདུག སྐབས་འདར་སྤྱི་ལུགས་ཀྱི་ལོ་གསར་འདས་ཟན་པ་དང་ལུགས་རང་ག་ལོ་གསར་བསབ་ལ་ཉ། རང་དང་ཡུལ་ཚོའ་མགོ་ཁྲྱིད་ ཚོས་ཕྱུགས་དོར་རྩྭ་སྐང་ག་ཁ་གསབ་སྒོར་མོ་དང་། “ལོ་གསར་གཉས”སམ“དུས་ཆན་གཉས”ཀྱི་འཚམས་འདར་ཕ་དང་ འབས། གཡས། ཇ་བག ཚོན་མདོག་ལ་ཐོ་སོགས་བསྐལ་ཡོང་བར་མ་ཟད། ད་དུང་དཀའ་ཚེགས་དང་ར་བ་ཅ་ཞག་ཡོད་ན་ ཤོད་དང་དུས་ལྟར་ཐག་གཅོད་བྱ་ངས་ཟར་བས། སངས་རྒྱས་ཚང་ག་བཟའ་མ་རྣམས་ཧ་ཅང་སམས་འགུལ་ཐབས་ཤང་ ། ལྷག་པར་འཇམ་དབྱངས་ཁྱོ་ཤུག་གཉས་ལ་མག་ཆུ་འགོག་མད་དུ་བཞུར་བཞན“གོང་མ་ཚང་དན་ཆན་པོ། རྒྱལ་ཁབ་དན་ ཆན་པོ། ལས་ཀ་ཅ་ཡང་མ་ལས་པར་འད་འདའ་སྒོར་མོ་དང་དངོས་རས་མང་བོ་སར་བ་འད་ར་ལམ་མན་ནམ། ཐུགས་ར་ ཆ། དན་ཆན་པོ། དན་ཆན་པོ། ད་ན་དཀའ་ཚེགས་དང་ར་བ་ཅ་ཡང་མད……”ཟར་བཞན་ཕག་ཀང་འཚལ་ལ་ཁད་བྱྩེད། ད་ཚོ་སོང་རས་སུ་བཟའ་མ་ཚང་མ་དང་ལྷག་པར་སངས་རྒྱས་ཕ་བུ་གཉས་ལ་གུང་ཁྲན་ཏང་ག་བཀའ་དན་ནམ་ཡང་བརད་ མ་རུང་བ་དང་། སྒར་གྲོང་གང་དུ་བསད་ཀང་འགྲོ་ཤས་འདུག་ཤས་བྱ་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཁ་ཏ་སབ་གསོ་གང་མང་བྱས་ རས“རང་ཐོག་ཏུ་སོང་དུས་གཙོ་འཛིན་གྱི་སྐུ་པར་ཞག་ཉོས་ནས་ཤོག”ཅས་གདམས། འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་བཤད་པའ“གཙོ་ འཛིན”ན་མའོ་ཙེ་ཏུང་གཅག་པོ་ཡན་ནའང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཞན་ཧྭ་དཔ་ཁང་དུ་བཙོང་རྒྱུ་ཡོད་པའ་གཙོ་འཛིན་གཞན་ དག་ག་འད་པར་ཡང་ཉོས་ཡོང་བར་མ་ཟད། ད་དུང་ལོ་མང་བོར་ཉོ་མཁན་མ་བྱུང་བར་ཡུན་རང་བཤམས་ནས་ཚོན་ མདངས་ཀང་ཤོར་འདུག་པའ་ས་ཏ་ལན་གྱི་འད་པར་ཞག་ཡོད་པ་དའང་ཉོས་ཡོང་ས། ཨ་ལགས་འབང་སོགས་བ་སྤྲུལ་ཆ་ ཆུང་མང་བོའ་འད་པར་གྱིས་བཀང་འདུག་པའ་མཆོད་སྒམ་དའ་གོང་དུ་སྦྱར་བ་ན། ཁྱྱིམ་ཚང་འདར་གཟ་འོད་དང་བཀྲག་ མདངས་སར་ན་མད་པ་ཞག་བསྣན་པའ་སྣང་བ་སར། དའ་ཕྱིར་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་མ་ཎ་འཁོར་ལོ་སྐོར་སྐབས་དང་། སངས་རྒྱལ་ཀྱིས་ཁ་སྤུ་འཐོག་པའ་བར་གསང་ནས་དད་གུས་དང་གོང་བཀུར་གྱི་མག་མདངས་རང་དབང་མད་པར་གཙོ་ འཛིན་རྣམས་ཀྱི་ཕགས་སུ་འཆོར་བཞན་འདུག ལས་ཀ་ལས་མ་དགོས་པར་ཁ་རྒྱབ་རག་ཐུབ་པ་འད་ན་ཁོ་ཚོའ་ར་ལམ་ལའང་ཤར་ཐུབ་པ་ཞག་མ་རད། དའ་ཕྱིར“བད་སྐྱིད་ སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བ”ཞས་པ་འད་ཕར་བལྟས་ན་དངོས་གནས་བད་སྐྱིད་ལྡན་པའ་གནས་ཤག་ཡན་པ་འད་མོད།
ཡན་ནའང་ཡུན་རང་མ་འགོར་བའ་ཉན་ཞག་ལ། འཇམ་དབྱངས་རང་མཁར་ལ་སོང་ནས་ལྟ་སྐོར་ཞག་བྱྩེད་པའ་ཞོར་དུ། གར་སོང་ཆ་མད་དུ་གྱུར་པའ་ཁྱྱི་རན་སྐོར་གྱི་སྐད་ཆ་ར་ཨ་གོ་བལྟ་རུ་འགྲོ་འདོད་སྐས། ལོ་ངོ་མང་བོའ་སན་དུ་ཁོ་ན་གཞ་ རམ་ལས་བྱྩེད་ཅག་ཡན་པ་དང་། ནམ་རྒྱུན་རང་མཁར་ལ་སོང་ནས“རམ་པ་གསུམ་གྱི་ཚོགས་འདུ”སོགས་ལའང་ཞུགས་ མང་། ད་དུས་རང་མཁར་ཆུང་ཆུང་འད་རང་ག་ལག་མཐལ་ཇ་བཞན་ཁོར་གསལ་ཆ་ཡོད་མོད། འོན་ཀང་ད་ལྟ་རང་མཁར་ འད་ལ་གནམ་ས་བ་འོག་བརས་པ་ལྟ་བུའ་འགྱུར་ལྡོག་དང་། རྟ་མཆོག་བང་གས་རྒྱུག་པ་ལྟ་བུའ་འཕལ་རྒྱས་བྱུང་བས། ཁོ་ ཕྱིར“བད་སྐྱིད་སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བ”རུ་ལྡོག་ཤས་མན་ཧ་ཅང་བཤད་དཀའ་ལ། གལ་ཏ་ཕྱིར་ལྡོག་ཤས་ནའང་ གནམ་ཡག་དང་འད་བའ་ཁོ་ཚང་ག་སྒོ་རྟགས་ཨང་གྲངས་ད་གཏན་ནས་ཡད་ལ་ངས་མ་སད་པས་་་་་ཁོ་ད་མ་ཐག་དཔའ་ ཞུམ་པར་གྱུར་ཅང་། དུས་མཚུངས་སུ་རང་ཉད་ནམ་ཡང་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བའ་སྐལ་བ་མད་པས། གནས་ད་རུ་བཙོན་ལ་ བཅུག་པ་འད་བའ་ཚོར་སྣང་སྡུག་པོ་ཞག་སྐས་བྱུང་། ཁོ་ཐབས་ཟད་ད་ཉན་ལྟར་གྲལ་ཤར་གཅག་གས་གཅག་ག་མདུན་ བཀག་ས་རྒྱང་མ་མཐོང་བའ་ཁང་བའ་སྒོ་ཁར་བསད་ད། ཐངས་གཅག་ལ་ཁྱྱི་རན་བཏགས་མང་བའ་ར་སྐོར་གྱི་གྲུ་ཟུར་ དར་ཅར་འདུག་ཅང་། མག་ལམ་དུ་ཝ་ནག་ལུང་བ་ཤར། རྣ་ལམ་དུ་སྒོ་ཁྱྱིའ་ཟུག་སྐད་གྲགས། སྐད་ཆ་ཉན་ར་ནས་ཉན་རར་ ཇ་ཉུང་དུ་སོང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཚོན་མདོག་ག་བརན་འཕྲྱིན་འཕྲུལ་ཆས་དང་འཁྱག་སྒམ། འབོལ་ཁྲྱི་སོགས་ཉོས་ཡོང་། བརན་འཕྲྱིན་འཕྲུལ་ ཆས་ལས་བོད་སྐད་ཀྱི་ལ་ཚན་ལ་ལྟ་ཐུབ་པས། ཁོ་ཚོའ་འཚོ་བར་སྤྲོ་སྣང་གསར་བ་གང་མང་ཞག་བསྣན། ལྷག་པར་གནམ་ གང་ག་དགོང་མོར“ལོ་སར་དགོང་ཚོགས”ཟར་བའ་གླུ་གར་སྤྲོ་རྩེད་ཅག་གས་ཁོ་ཚོའ་མག་དང་རྣ་བའ་དབང་བོ་ཅག་ཅར་ དུ་ཕྲོགས། ད་བས་ཀང་སན་ཆད་ཁོ་ཚོས་སད་པ་རད་པོ་ཇ་བཞན་གླྩེང་བཞན་འདུག་པའ་སྨན་བ་སྐབས་ཀྱི་གཟུགས་བརན་ ཡང་དངོས་སུ་མཐོང་བར་གྱུར། ལོ་གསར་སྐབས་སུ། སངས་རྒྱས་ཚང་གས་དོན་དག་ཆན་པོ་གཉས་བསྒྲུབས་པའ་ནང་ག་གཅག་ན་བུ་མོ་ལྷ་མཚོ་སྐྱིད་མ་ རྐྱང་ཁ་ཤོ་ཚང་ལ་བག་མར་བྱྱིན་པ་དང་། ཅག་ཤོས་ན་གཡང་འཛོམས་ཀྱི་ར་བ་ལྟར་ལྷ་མཚོ་སྐྱིད་ཀྱི་ནལ་ཕྲུག་ལྷ་རས་སྐྱིད་ མ་རྐྱང་ཚང་ལ་མ་ཁྲྱིད་པར། སངས་རྒྱས་ཚང་ངམ་ལྷ་མཚོ་སྐྱིད་ཀྱི་མ་ཁྱྱིམ་དུ་འཇོག་རྒྱུ་ཐག་བཅད་པ་ད་ཡན་ལ། ཆ་རྐྱྩེན་ན་
སན་མགོར་སབ་མགོ་བརམས་ཚེ་མོ་སབ་གྲྭར་བསྐལ་རྒྱུ་དའོ།། དྲུག་པ། དཔྱིད་ཀ་བསབས་བྱུང་། དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་བར་མཁན་དང་ཁང་བ་བཟོ་མཁན། གཞུང་ལམ་ལས་མཁན་སོགས་ཕོ་མོ་ཁྲྱི་ སང་མང་བོ་ཕལ་ཆར་དུས་གཅག་ལ་རྩེ་གཞུང་རང་མཁར་དུ་འདུས་ཏ། ཞོ་ཆགས་པ་ལྟ་བུའ་རྩྭ་ཐང་འད་སྐད་ཅག་ཙམ་ལ་ ཆུ་གདུས་པ་བཞན་དུ་གྱུར། སངས་རྒྱས་ཚང་གས་ལོ་གསར་སན་ལ་ཝ་ནག་ལུང་བ་ནས་ཁྱྩེར་ཡོང་བའ་ཤ་དང་མར་ཆུར། ཨོང་བ་དང་རལ་མ་སོགས་འཕྲོ་ རམ་འཕྲོར་ཚར་སོང་བས། ཀླུ་སྒན་དང་ཁོ་གཉས་རས་མོས་ལྟར་ཕལ་ཆར་རང་མཁར་ལ་མ་མཐའ་ཡང་ཉན་རར་ཐངས་ར་ སོང་ནས་དངོས་རས་ཉོ་དགོས་ལ། དངོས་རས་ཀྱི་རན་གོང་ཡང་ཉན་ར་ནས་ཉན་རར་འཕར་གྱིན་འདུག སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྤྱི་ ལ་གསུམ་བཞའ་ལམ་གྱི་རང་མཁར་དུ་ལས་ཀ་ཞག་ཀང་འཚོལ་བཞན་ཡོད་པས། ཁོ་ལ་མཚོན་ན་འཕྲུལ་རྟ་ཞག་ཉོ་རྒྱུ་ད་ཁ་ ཚ་དགོས་གཏུག་ག་དོན་དག་ཅག་ཏུ་གྱུར། འོན་ཀང་ཆ་བཤད་བྱྩེད་པར་ཤན་ཏུ་དགའ་བའ་འབག་པ་ཚོས“མགོ་སྒུར་ན་རག་ པ་གཅོད་ཀ”ཟར་བའ་རྐུན་མ་ད་ཚོ་དོན་དངོས་སུ་ཆས་དགའ་བ་ན་རག་པ་མ་ཡན་པར་འཕྲུལ་རྟ་ཡན་པས། གལ་ཏ་འཕྲུལ་ རྟ་རྐུན་མར་དབུལ་འདོད་མད་ན། ཕལ་ཆར་ཉན་མཚན་གཉས་ཀར་ཁང་བའ་ནང་ལ་བཅུག་ནས་ཟྭ་རྒྱག་དགོས། དས་ན་ དང་ཐོག་ཤན་ཏུ་ཡངས་ཤང་རྒྱ་ཆ་བའ་ཚོར་སྣང་སར་བའ་ཁང་བ་གན་གསུམ་པོའ་ནང་དུ་ཁོ་ཚང་ག་སན་གྱི་ཅ་ལག་རྣམས་ ཀྱི་སང་ལ་ཅ་ལག་གསར་བ་འགའ་ཡང་ཉོས་ཡོད་པས། ད་ལྟ་ཁྱྱིམ་འདའ་ཁང་བ་ཧ་ཅང་གུ་དོག་པའ་ཚད་དུ་འདུག་པར་ བརྟྩེན། སངས་རྒྱས་ཐབས་ཟད་ད་བད་སྤད་ཀྱི་རན་ཐང་ཅ་ཡང་མད་པའ་ཆབ་གཞོང་ཆན་པོ་ད་བཀོག་ནས་སྒོ་ཁར་བཞག “ཨ་མ་མ……” དང་ཐོག་སངས་རྒྱས་ལ་ལྡྩེ་མག་དང་སྒོ་རྟགས་ཨང་གྲངས་སྤྲོད་མཁན་གྱི་བུད་མད་ལས་བྱྩེད་མགོ་དམར་ མ་ད་ཁོ་ཚང་དུ་བསབས་འཕྲལ། གློ་བུར་སྐད་ཅོར་བརྒྱབ་ས“འདས་མཱ་ཐོང(ཆབ་གཞོང)བཀོག་ནས་སྒོ་ལ་གཡུགས་འདུག ཨ་ མ་མ…… ད་སང་ཉན་ཧ་ཁྲ(གཟགས་ཞབ)ལ་ཡོང་རྒྱུ་རད། ཨ་མ་མ…… ད་མ་འགྲྱིག ད་མ་འགྲྱིག ངོ་མ་མ་འད་ཚོ་ལན་
ཆགས་རད”ཟར་ནས་ཅ་བྱྩེད་འད་བྱྩེད་མ་ཤས་པར་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འགྲོ་བྱས་སོང་། སངས་རྒྱས་སྐྲག་ཐག་ཆོད་ད་ཁ་གདངས་ནས་སད་སྐབས། ཀླུ་སྒན་གྱིས“འདས་ས་གཅོད་པ་མ་གཏོགས་བད་སྤད་ཅ་ཡང་ མད་པས……”ཟར། “བད་སྤད་མད་ཀང་ཧ་ཁྲ(གཟགས་ཞབ)ཡོང་དུས་སན་རྒྱུ་དགོས། ཨ་མ་མ། ད་མ་འགྲྱིག ད་ཚར་སོང་།” ཀླུ་སྒན་གྱིས་སར་ཡང་ཅ་ཞག་བཤད་རས་བྱྩེད་སྐབས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས“ཨ་ཙི་ཨ་ཙི། ད་ཅ་ཞག་བྱས་ན་དགའ”ཞས་སྐབས་ར་ བའ་ཚུལ་གྱིས་མགོ་དམར་མའ་གདོང་ལ་བལྟས། “ད་ཨ་ཕའ་མགོ་བྱས་ན་དགའ། མྱུར་དུ་ཀོང་རན(བཟོ་པ)ཞག་ཚོལ་ལ་ཕྱིར་སྤྲོད་དུ་ཆུགས། ཧ་ཁྲ་ཡོང་ནས་ཤས་ན་ཚར་སོང་ བ་རད།” “ཀོང་རན།” “འོ་ལ། ལས་ཀ་པ་ཞག་ཚོལ་ལ་ཤོག རམ།” སངས་རྒྱས་ད་མ་ཐག་འཕྲུལ་རྟར་བཞོན་ནས་རང་མཁར་ལ་སོང་ས། གླ་རན་ཡང་མ་གཏམས་པར་སྒོར་བརྒྱ་བྱྱིན་ནས་མ་ ཞག་ཁྲྱིད་ཡོང་བ་དས་ ཨར་འདམ་སར་བ་གང་དང་ཕ་མ་སར་བ་དོ་ཙམ་བརས་ཏ་ཆབ་གཞོང་ད་ཕྱིར་སྤྲད་བྱུང་། ཡན་ ནའང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མགོ་དམར་མའ་ཉམས་འགྱུར་ཡད་ལ་ཤར་ཚེ། སང་ཉན་ནམ་གནངས་ཉན་ཡོང་རྒྱུའ“ཧ་ཁྲ”ཟར་བ་ ད་ན་ཧ་ཅང་འཇགས་སུ་རུང་བ་ཞག་ཡན་ཐག་ཆོད་རད་སྙམ་ས་སམས་བད་ལ་འབབ་ཐབས་བལ་བས། ཁ་སྤུ་བར་མད་དུ་ འཐོག་ཞོར་མཚམས་རར་སྒོ་ལ་འགྲོ་བ་དང་ལན་རར་ཁྱྱིམ་ལ་ཡོང་བར་བྱྩེད། རླུང་དམར་གཡུག་ནས་མག་འབྱྩེད་དཀའ་ནའང་། འཇམ་དབྱངས་སར་བཞན་ཉན་གང་བོར་ཁང་བའ་སྒོ་འགྲམ་དུ་ཙོག་ས་ མ་ཎ་འཁོར་ལོ་སྐོར་ཞོར་དུ། དང་པོ་ཁྱྱི་རན་འདོགས་སའ་སྒོ་རའ་གྲུ་ཟུར་དར་ཅར་འདུག་པ་ལས་སྐད་ཆ་སར་ལས་ཀང་ཇ་ ཉུང་དུ་སོང་འདུག མཚམས་རར་བཟའ་ཟླ་གཡང་འཛོམས་ཁོའ་གམ་ལ་ཡོང་ནས་རྡུལ་འཚུབ་ཅག་གཙུབས་བཞན་སར་ཙོག་ ས་སྐད་ཆ་ར་བཤད་ནའང་། ཁོས་ཚིག་གཅག་གཉས་ཀྱིས་ལན་ཐུང་ངུ་ར་སར་བ་ལས་ད་འདའ་ཁ་ཡ་བྱྩེད་འདོད་མ་འདུག དའ་ཕྱིར་གཡང་འཛོམས་ཀང་ཐབས་ཟད་ད་ཅུང་ཙམ་བསད་རས་སར་ཡང་རྡུལ་འཚུབ་ཅག་གཙུབས་བཞན་ཡར་ལངས་ཏ་
ཁྱྱིམ་ལ་འཛུལ་ནས་མུ་མཐུད་དུ་བརན་འཕྲྱིན་ལ་ལྟ་བཞན་སད། མོར་རྒྱ་སྐད་བོད་སྐད་ལ་ཁྱད་མད་པར་གཟུགས་རས་ཡོད་ པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་བལྟས་ན། བརན་འཕྲྱིན་དུ་བཤད་པའ་ཡག་སྐད་ཤུགས་ཆ་བའ་བོད་སྐད་ད་ཡང་ཧ་གོ་ཡ་མད་པ་འད། ཡན་ནའང་། མོ་འད་ལ་བལྟ་རྒྱུ་ཤན་ཏུ་དགའ། དའ་ཕྱིར་མོར་མཚོན་ན་ཁྱོ་ག་འཇམ་དབྱངས་ལས་ཉ་མ་འཁྱོལ་ས་བ་རད། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སམས་ཁྲལ་བྱྩེད་བཞན་པའ“ཧ་ཁྲ”ཟར་བ་ད་རང་དང་ཡུལ་ཚོའ་མགོ་ཁྲྱིད་མང་བོ་དང་། བརན་ལན་ པ། པར་ལན་པ་མང་བོས་བསྐོར་ཏ་གཞ་ནས་བསབས་བྱུང་། ཡན་ནའང་ད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསམ་ཚོད་བྱས་པ་ལྟ་བུའ་ འཇགས་སུ་རུང་བ་ཞག་གཏན་ནས་མ་ཡན་པར་མ་ཟད། ད་ལས་ལྡོག་ས་ང་ཚོས་རྒྱུན་དུ་མཐོང་བའ་རྒྱ་ནག་ཧ་ཤང་ག་འད་ སྐུ་ཞག་དང་འད་བར་ལུས་པོ་ཤན་ཏུ་ཚོ་ཞང་ངོ་གདོང་འཛུམ་གྱིས་ཁངས་པའ་མཛའ་ཞང་བརྩེ་བའ་མ་ཞག་རད། ཁོས་ གཞན་གྱིས་ཅ་ཞག་བཤད་ནའང“ཧ་ཧ་ཧ། ཧོ་ཧོ་ཧོ། བཟང་ག་བཟང་ག་བཟང་ག”ཟར་བཞན་འདུག་ལ། ཐ་ན་ས་གཅོད་པ་ ལས་བད་སྤད་ཀྱི་རན་ཐང་ཅ་ཡང་མད་པའ་ཆབ་གཞོང་དར་ཡང་རྒྱང་ནས་བལྟས་ཙམ་བྱས་རས“ཧོ་ཧོ”ཟར་བས། སངས་ རྒྱས་ཀྱི་སམས་པ་གཞ་ནས་བད་ལ་བབས་སོང་། མཛའ་ཞང་བརྩེ་བའ“ཧ་ཁྲ”ཚོགས་པ་ད་ཕྱིར་སོང་རས། ཁྱྱིམ་ཚང་ར་རས་ ས་གཞུག་ཏུ་ཆབ་གཞོང་བཀོག་ནས་སྒོ་ལ་གཡུགས་ནའང་མགོ་དམར་མས་ཅ་ཡང་མ་བཤད་པས། ཉན་འགའ་རས་སུ་སངས་ རྒྱས་ཀྱིས་ཀང་སབས་པ་ཆ་རུ་བསྐད་ད་སར་ཡང་ཆབ་གཞོང་ད་བཀོག་ནས་སྒོ་ལ་གཡུགས། བདུན་པ། བསྟུད་མར་ཟླ་གཉས་ཙམ་ལ་རླུང་དམར་གཡུགས་རས། གཞ་ནས་ཁངས་ཆར་འདས་མ་ཞག་བབས་པ་དང་། ད་ནས་རམ་ བཞན་ཆར་ནག་མཚམས་མ་འཆད་པར་བབས་པ་ན། “བད་སྐྱིད་སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བའ”ཁང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཀླད་ནས་ ཐགས་ཆུ་ཟགས་ཏ་ཁང་བའ་ནང་དུ་སད་ཐབས་མད་པར་གྱུར། ད་བས་ཀང་ཚབས་ཆ་བ་ཞག་ན། ཁང་ཀླད་ཀྱི་ཆར་ཆུ་ད་ ཁང་བའ་ཕྱི་ནང་གཉས་ནས་ཕགས་བཞའ་གང་ངོས་བརྒྱུད་ད་བཞུར་བ་ན། མ་གཞ་ནས་ག་མོ་ཁོག་སང་སྦྱོར་བྱྩེད་ད་ཨར་ འདམ་མན་པར་ས་འདམ་ཡན་པས། འདམ་ཁུ་ནག་པོ་དས་ར་ཐལ་དཀར་པོ་མར་དད་ད་ཁང་བ་རྣམས“གཅར་བུར”ཕུད་ པ་དང་། ག་མོའ་སྲུབས་ཀ་ནས་ཕྱི་ནང་ཡང་མཐོང་བ་ཞག་ཏུ་བཟོས་སོང་། ཐ་ན་སངས་རྒྱས་ཚང་ག་གང་ངོས་སུ་སྦྱར་ཡོད་
པའ་གཙོ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་འད་པར་ལའང་འཇགས་སྣང་ཚབས་ཆན་བཟོས་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འད་པར་ད་དག་ཕྱིར་མ་ ལན་ཐབས་མད་བྱུང་། “ད་འདའ‘ཙི་ཁྲྱིག’ག་སྒོར་མོ་མང་བོ་བསྡུས་པ་ལ་འད་འདའ་ཁང་བ་ཞག་ཅ་ཡན། ད་རུང་སད་གཞུང་ག་ཁ་གསབ་སྒོར་མོ་ ད་བས་ཀང་མང་བོ་བཏང་ཡོད་རབས་ཟར།” ཀླུ་སྒན་གྱིས་འཁང་ར་བྱས་ཏ“ཝ་ནག་ལུང་བའ་ནང་ག་ས་ཁང་དའ་ཚུགས་ ཀ་བཙོག་རུང་ཐགས་ཆུ་མ་ཡོང་། ད་རུང་དན་པོ་ཡན། ད་ཨ་ཕ་ཨ་མ་གཉས་ཀ་ཕྱིད་རྒྱུ་རད”ཟར་བ་དང་། གློ་བུར་ཅ་ཞག་ ཡད་ལ་དན་པ་ལྟར“ཝ། སྒོ་རའ་ནང་ནས་སྦྲ་ཕུབས་ཏ་ལགས་ཐབ་བཙུགས་ན་མ་བཟང་ངམ”ཟར། “ད…… ད་ད་ལྟར་བྱྩེད་པ་ལས་ཐབས་མད་པ་འད། ཡན་ནའང……” སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཁ་སྤུ་འཐོག་ཞོར“ཡན་ནའང་ མགོ་དམར་མས་ཅ་ཟར་རམ”ཟར། “རད་ཡ། ད་ལྟར་བཤད་ན་མགོ་དམར་མ་ད་འུ་ཚོའ་འགན་འཁུར་པ་ཡན་པ་འད། མོ་བོས་ཡོང་ནས་ཁང་བ་འདར་བལྟ་རུ་ བཅུག་ན་བཤད་རྒྱུ་ཞག་ལོས་ཡོད། ད་འདའ‘ཙི་ཁྲྱིག’སྒོར་མོ་མང་བོ་སྤྲད་ནས་འད་འདའ་ཁང་བ་ཞག་དཔ་མ་སད།” “ཡུམ་དུམ་པ་བཅུ་གཉས། ང་མགོ་དམར་མ་ད་ལ་སྐྲག་ག” “སྐྲག་རྒྱུ་ཅ་ཡོད། ཁྱོད་སྐྲག་ན་ང་འགྲོ།” ཀླུ་སྒན་གྱིས་ད་ལྟར་བཤད་ད་ཡར་ལངས་ནས་སྒོར་བུད། དང་མོར་བཤད་ན་མོར་ ཡང་མགོ་དམར་མ་དང་སྐད་ཆ་བཤད་པའ་སབས་པ་ཡོད་མད་མ་ཤས་ནའང་། ད་ན་གང་ལྟར་ཁྱོ་གའ་མདུན་ནས་དཔའ་ ཁས་ལན་བྱས་ཟན་པས། དའ་གམ་ལ་མ་འགྲོ་ཐབས་མད་བྱུང་། སབས་ལགས་པ་ཞག་ལ་མོ་དར་བསབས་དུས། མགོ་དམར་ མའ་གཞུང་ལས་ཁང་དུ་རྩེ་གཞུང་ཡུལ་ཚོའ་ཧྲུའུ་ཅ་སོགས་མགོ་ཁྲྱིད་རྣམས་དང་འབག་པ་ཕོ་མོ་མང་བོ་འདུས་ཡོད་ལ། བོད་སྐད་ཤས་པའ་མགོ་ཁྲྱིད་ཅག་གས་བཤད་ན་ཁོ་ཚོས་གནས་ཚུལ་འད་སར་ནས་རང་ཨུ་དང་རང་སད་གཞུང་ལ་ཡར་ ཞུ་བྱས་ཟན་པ་དང་། རང་ཨུ་དང་རང་སད་གཞུང་གས་ཀང་གནད་དོན་འདར་ཧ་ཅང་མཐོང་ཆན་གནང་གན་ཡོད། ད་ རང་སང་ཉན་གྱི་གནམ་གཤས་བཙོག་པོ་འད་ཡལ་མ་ཐག ཁང་བ་ཡོངས་ལ་ཉམས་གསོ་བྱ་ངས་ཡན་པས། རྒྱ་ཆ་བའ་མང་ ཚོགས་ཀྱིས་གནས་སྐབས་ཙམ་ལ་བཟོད་བསན་གནང་རོགས་ཟར། “ད་དས་ན་བཤད་རྒྱུ་མད། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བཀའ་དན་ཞུ།” སྐད་ངག་ཧ་ཅང་སྦོམ་པའ་གསར་བུ་ཞག་གས་ཚང་མའ་ ཚབ་བྱྩེད་པ་བཞན་ད་ལྟར་བཤད་ནས་སྒོར་བུད་པ་ན། གཞན་རྣམས་ཀང་གཅག་རས་གཉས་མཐུད་ཀྱིས་ཕྱིར་བུད་སོང་།
ཀླུ་སྒན་འཛུམ་དང་བཅས་ཕྱིར་ཡོང་ས“མགོ་ཁྲྱིད་ཚོས་ཉན་འགའ་ལ་བཟོད་བསན་བྱོས་དང་། ཁང་བར་མྱུར་དུ་ཉམས་གསོ་ བྱ་ཟར”ཞས་བཤད། “ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཕ་མ་འད་བོ་ད་འད་ཞག་ལོས་ཡན།” འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་དུས་ཡུན་རང་བོར་གྲག་རྒྱུ་མད་པའ་ཁ་ད་ གཞ་ནས་གྲགས་བྱུང་བ་དང་མཉམ་དུ་གདོང་ལ་སྤྲོ་ཉམས་ཤག་ཀང་རྒྱས་བྱུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀང་ཁ་སྤུ་འཐོག་མཚམས་ བཞག་ས“ང་རང་མཁར་ལ་སོང་ནས་ལུག་ཤ་ཅུང་ཙམ་ཉོས་ཡོང་། རང་མཁར་དུ་ཡོང་ན་ངོ་མ་ཡ་མཚན་རད། དཔྱིད་ཟླ་ གསུམ་པའ་ནང་ལའང་ལུག་ཤ་ཚོན་པོ་དཔ་མད་པ་བཙོང་རྒྱུ་འདུག”ཟར། ཆར་ཞོད་གཞ་ནས་འཇགས་སོང་། ཁང་བ་ར་རའ་ཉན་ཁའ་གང་ར་རུ་ས་མ་སོར་ལྔ་ཙམ་ར་ཐར་ཐོར་དུ་སྐས་ཡོད། རྩེ་གཞུང་ རང་མཁར་གྱི་མཐའ་འཁོར་དུ་སར་ལས་མང་ཞང་རྒྱ་ཆ་བའ“སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བ”སོགས་ཀྱི་ཁང་བར་ཉམས་གསོ་ བྱྩེད་མགོ་ཡང་བརམས། ད་ཡང་ཉམས་གསོ་བྱྩེད་ཐབས་ཧ་ཅང་སབས་བད་ཡན་ཏ། ཁང་ཀླད་ཀྱི་ར་ལབ་བངས་ནས་འགྱིག་ ཤོག་ཐར་ར་བཀབ་པའ་སང་ལ་ས་ནག་སོར་གང་ཙམ་བརལ་རས་ར་ལབ་ཕྱིར་བསྒགས་པ་དང་། གང་ངོས་ཡོངས་སུ་ཨར་ འདམ་གྲྱི་ལྟག་ཙམ་བྱུགས། དའ་སང་ལ་ར་ཐལ་དཀར་པོ་བྱུགས་རས་ས་ཚོན་དམར་སྨུག་དང་དཀར་པོས་སན་ཏོག་དང་ དུང་ཕྲྩེང་བས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་བྱས། ད་ནས་ཁུལ་གྱི་ཡན་ཟར་བའ“ཧ་ཁྲ”ཚོགས་པ་ཞག་ཡོང་བ་དས་ཀང“བཟང་ ག”ཟར་ནས་བུད་སོང་། འད་ངོ་མ་བཟང་བ་འད་ས། ད་ནས་བཟུང་ཅ་འདའ་ཆར་ཞོལ་ཆན་པོ་བབས་ནའང་ཐགས་ཆུ་ གཅག་ཀང་ཟགས་རྒྱུ་མད་པར་གྱུར། ཡན་ནའང་བ་ཡད་ལས་འདས་པ་ཞག་ན་ཕྱི་ལོའ་དཔྱིད་ཆར་བབས་དུས་ཁང་བ་ཡོངས་ རགས་ན་ནང་བྱུང་བའ་དོན་དག་དང་འད་བར་གྱུར། འབག་པ་ཚོ་སར་ཡང་མགོ་དམར་མའ་གཞུང་ལས་ཁང་དུ་འདུས་ཤང་། ལ་ལས་རང་གྲབས་སྒོར་མོ་ཕྱིར་སག་དང་ཕྱིར་རྩྭ་ ཐང་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡན་ཟར། རང་ཨུ་དང་རང་སད་གཞུང་གས་གནས་ཚུལ་འད་ལ་ཧ་ཅང་མཐོང་ཆན་གནང་བཞན་ཡོད་པ་དང་། ཁང་བ་རྣམས་ལའང་ རན་མད་ཀྱིས་ཉམས་གསོ་བྱས། ཕངས་པ་ཞག་ལ་ཉམས་གསོ་བྱྩེད་ཐབས་ན་ནང་ག་ཐབས་ད་ལས་གཞན་མད་པས། འབག་
པ་ཚོས་ཉམས་གསོ་བྱྩེད་ཐབས་འད་ལ“སྐག་མགོར་ས་གཏོར”ཟར། བརྒྱད་པ། ད་ལྟ་རྩེ་གཞུང་རང་མཁར་དུ་ཨོང་བ་འཚོང་མཁན་ཇ་ཉུང་ནས་ཇ་ཉུང་ཡན་ནའང་འབར་རས་གཞན་ཞག་ས། སན་ཆད་རྩེ་ གཞུང་རང་ག་དཔོན་པོ་མཐོན་པོ་དང་ལས་ཁུངས་ཕྱུག་པོ་ཚོས་མ་གཏོགས་ལོངས་སུ་སྤད་མ་ཐུབ་པའ་ར་སོལ་འཚོང་མཁན་ ཇ་མང་ནས་ཇ་མང་རད། ཡན་ནའང་ར་སོལ་གྱི་རན་གོང་ཤན་ཏུ་མཐོ་བས་འབག་པ་ཚོས་འད་ལ“ར་ནག་གོང་ཆན”ཟར། ད་རན་གོང་མཐོ་བར་མ་ཟད་ཉན་ཁའང་ཆ་ས། “བད་སྐྱིད་སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བ”གཅག་པོ་རུ་ས་གཞུག་ཏུ་ཁྱྱིམ་ཚང་ གསུམ་གྱི་མ་དགུ་ལ་སོལ་རངས་ཀྱི་དུག་ཕོག་ནས་ཤ་བ་དང་། རང་མཁར་ནས་ལས་བྱྩེད་པ་བཞ་ཡས་མཉམ་དུ་ཆང་མང་བོ་ འཐུངས་རས་ཚང་མ་ར་བཟ་བར་གྱུར་ནས་གཉད་དུ་ཡུར་ཞང་། ནམ་གུང་ཙམ་ལ་མ་ཞག་སྐོམ་ནས་ཁྱར་ཁྱོར་གྱིས་ལགས་ ཐབ་འགྲམ་དུ་སོང་ས་དམ་བངས་རས་ཕྱིར་མ་བཞག་པར་ལགས་ཐབ་ཀྱི་ཁ་ཕ་བས། ནམ་ལངས་དུས་ཚང་མ་ཤ་འདུག་པ་ སོགས་ཀྱིས་“སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བའ”མ་རྣམས་ལ་འཇགས་སྣང་རྒྱུན་དུ་སྐུལ་བཞན་ཡོད། འོན་ཀང་དཀོན་མཆོག་ གསུམ་པོའ་བཀའ་དན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཚང་ག་མགོ་ལ་འད་འདའ་རྐྱྩེན་ངན་བར་ཆད་མ་བྱུང་ནའང་། ད་ལྟ་ཁོ་ཚང་ལ་སྒོར་ མོ་ཧ་ཅང་ཉུང་བའ་ཁར། ཉ་སན་ཉོས་པའ་ར་ནག་གོང་ཆན་དའ་ནང་ག་སུམ་ཆའ་གཅག་ཙམ་འབར་རྒྱུ་མད་པའ་ཆུ་ར་ དང་བག་ར་ཡན་པས། སངས་རྒྱས་ཁོ་འདང་རྒྱག་ག་ནང་ལ་ལྷུང་ས་ཁ་སྤུ་འཐོག་བཞན་སད་པའ་སྐབས་སུ། ཀླུ་སྒན་གྱིས“ཁ་ ཉན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉོས་ཡོང་བའ་མར་ད་རང་བ་རང་ནག་རད། ཁ་སང་ཨ་ཕས་གཏུལ་མ་ཞག་ཟོས་པས། ཉན་གང་བོར་ཕོ་བ་ གཟར་སོང་ཟར་ནས་ད་ནངས་རམ་ནག (མར་མད་པའ་རམ་པ)ཅག་ཟོས་ནས་བསད། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀང་མར་གྱི་སོ་རང་ལའང་ མ་བལྟ་བར……”ཞས་བཤད་སྐབས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མོའ་ཚིག་མཚམས་བཅད་ད“སོ་རང་ལ་མ་བལྟས་པ་ག་ལ་ཡན། མར་ སོ་མའ་རན་གོང་གནམ་ན་ཡོད”ཟར་ནས་འཚིག་པ་ཟ་བཞན་ཁ་སྤུ་འཐོག་བཞན་བསད། “ངས་བལྟས་ན་སྒ་ད་བཙོང་རན་རད། རྟ་མད་པར་སྒ་ཡས་ཅ་ཞག་བྱྩེད།” “‘རྟ་ས། སྒ་དཀའ’ཟར་བ་གོ་མ་མང་ངམ།”
“‘སྐྱིད་ལ་རྟ་ཞག་ཡོད་དང་ན། སྒ་ཞག་སད་རྒྱུ་ས་མོ་རད’ཟར་བ་མན་ནམ།” “རང་གའ་སྒ་ཞག་ས་མོ་ཡན་མོད། འོན་ཀང་ངའ་སྒ་འད་རང་ག་བ་ཞག་མན།” “གང་ལྟར་མར་སོ་མ་ཞག་མད་ན་ཨ་ཕ་ཨ་མ་གཉས་ཀ་ཕར་ཞོག ང་ཚོ་ཡང་དཀའ་མོ་རད།” “བརྒྱ་ཐམ་པ་དཀའ་ནའང་། རྩྭ་སའ་ཁ་གསབ་སྒོར་མོ་ད་མ་བྱྱིན་ན་ང་ལ་ཐབས་བཀོད་མ་འདུག” “ཇ་ནག་པོ་ཡན་པའ་ཁར་མར་རང་བ་རད། འ— ལོ་ལོན་གཉས་ཀ་སྙྱིང་ར་ར།” “ང་འོ་མ་ཞག་ཉོ་རུ་འགྲོ།” སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལོ་ལོན་གཉས་ཀར་སྙྱིང་ར་སྐས་པ་ཡན་ནམ། ཡང་ན་ཀླུ་སྒན་གྱི་སྡུག་གཏམ་ ལ་སུན་སྣང་སྐས་པ་གང་་ཡན་མ་ཤས་མོད། གང་ལྟར་ཡར་ལངས་ནས་སྒོ་ཕ་བ་ན། བུ་དག་འདུན་རྒྱ་མཚོ་སྒོ་རའ་ནང་ལ་ བསབས་འདུག དག་འདུན་རྒྱ་མཚོས་ཕ་མ་གཉས་ཀྱི་གདོང་ནས་ཅ་ཞག་ཤས་སོང་བ་ལྟར། ལོ་ལོན་གཉས་ཀར་ཁམས་འད་བྱས་ཤང་འོ་ར་ བྱས་རས། སར་ཡང་མ་ཙོག་པར་རུམ་ནས་སྒོར་མོ་སང་གཉས་བཏོན་ནས་ཨ་ཕའ་ལག་ལ་བཞག་བྱུང་། དངོས་གནས་ད་ལྟ་གྲྭ་པ་མང་བོ་སྐ་སར་བབས་བྱུང་ལ། གསར་བུ་མང་བོས་ཤོ་རྒྱག་པ་དང་རྐུ་འཕྲོག་བྱྩེད། གསར་མོ་མང་ བོས་སྨད་འཚོང་ག་ལས་བྱྩེད་བཞན་འདུག “བད་སྐྱིད་སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བ”གཅག་པོའ་ནང་དུའང་ན་ནང་དོ་ ཚིགས་ལ་གསར་བུ་ལྔ་དྲུག་ཙམ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཤང་། གསར་མོ་གསུམ་བཞ་ཙམ་གར་སོང་ཆ་མད་དུ་གྱུར། གྲྭ་པ་བཞ་ལྔ་ ཙམ་སྐ་སར་བབས་པར་མ་ཟད། དའ་ནང་ག་གཅག་ཕྱིར་དགོན་པར་སོང་ནས་དགོན་པ་ལས་ཀང་ལོ་རྒྱུས་རང་བའ་དཔལ་ ལྡན་ལྷ་མོའ་ནག་ཐང་ར་ཆན་ཞག་ཡོད་པ་ད་བརྐུས་ནས། ས་གཞན་ལ་འབ་རས་བྱྩེད་སྐབས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏ་ད་ལྟ་ད་ དུང་ལྟ་སྲུང་ཁང་ན་ཡོད་པ་སོགས་རྣ་བས་ཐོས་ན་སྐྱི་གཡའ་བའ་དོན་དག་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞན་མཆས། ཡན་ནའང་དག་ འདུན་རྒྱ་མཚོ་ན་ཁ་ཏོན་དག་སྒྲུབ་ཁོ་ནར་གཞོལ་མཁན་ཞག་ས། གྲྭ་པ་གཞན་དང་འད་བར་རྒྱས་ཟ་རྒྱས་འཐུང་མ་བྱྩེད་པར། དད་ལྡན་དག་གས་ཕུལ་པའ་མང་འགད་སྒོར་མོ་རྣམས་བསགས་ནས་རང་ཁྱྱིམ་ལ་རོགས་སྐར་བྱྩེད་བཞན་འདུག འད་དག་ དན་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དག་འདུན་རྒྱ་མཚོ་རང་ག་བང་ཁར་སྦྱར་ནས་འོ་ཞག་བྱྩེད་བསམ་ནའང། དག་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ནར་ སོན་པ་ནས་འོ་ཞག་བྱས་མ་མང་བས། ད་ལྟ་ད་ལྟར་བྱྩེད་པར་དངོས་གནས་དོགས་མ་བད་བ་ཞག་དང་འད་ལ། དུས་
མཚུངས་སུ་ཁོར་ཧ་ཅང་སམས་འགུལ་ཐབས་ནས་སྣ་ནང་ལ་སྐྱུར་ཤ་ལངས་པས“ང་ཤ་རག་ཅག་ཉོ་རུ་འགྲོ”ཟར་ཞོར་སྒོར་ འབུད་ཐབས་བྱས། ཀླུ་སྒན་ཡང་སྒོར་བུད་ད“འོ་མ་དམ་བ་གང་ཉོ་རྒྱུ་མ་བརད། ཀུང་ཧང་ཅུས(བཟོ་ཚོང་ཅུས)ཀྱི་སྒོ་ཁའ་ཚོང་ཁང་དའ་ནང་ ནས་ཉོ་མ་རུང་། རྫུན་མ་རད”ཅས་བཤད་བྱུང་། མོས་བཤད་པའ་འོ་མ“རྫུན་མ”ཟར་བ་ད་ལའང་རགས་མང་ས། གཙོ་བོ་འོ་ མའ་ནང་ལ་ཆུ་བས་བ་དང་འོ་མའ་ནང་ག་འོ་ཁ་བངས་ནས་བཙོངས་པ། འབའ་འོ་མ་ཡན་ཟར་ནས་བ་མོའ་འོ་མ་བཙོངས་ པ་སོགས་ཏ། ད་ལས་ཀང་བདུད་ཀྱི་སམས་ལའང་འཆར་དཀའ་བ་ན། དབྱར་ཁར་དད་ཚད་མཐོ་དུས་འོ་མའ་ནང་ལ་དུག་ སན་འགོག་སྨན་གྱི་རགས་བཏབ་ཚེ་འོ་མ་རུལ་རྒྱུ་མད་པ་སོགས་རད། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འཕྲུལ་རྟའ་སྣུམ་སྒོ་ཆ་རུ་ཕ་ཡོད་པ་ལ། མོའ་སྐད་ཆ་མ་ཐོས་པའམ་གང་ལྟར་ཨ་ལན་མ་བྱྱིན་པས། ཀླུ་སྒན་ གྱིས“ཁོས་ད་ཡང་འོ་མ་རྫུན་མ་ཞག་ཉོས་ནས་ཡོང་རྒྱུ་རད”ཅས་ཁར་བཤད་བྱྩེད་ཞོར་ཁྱྱིམ་ལ་འགྲོ་རས་བྱས་པར། སར་ཡང་ དང་པོ་ཁྱྱི་རན་བཏགས་ཤུལ་ལ་ཅར་འདུག་པའ་ཕ་འཇམ་དབྱངས་མཐོང་བས། ཁོའ་ཕུ་རུང་ནས་བཟུང་ས“ཨ་ཕ། ད་ཁྱྱིམ་ ལ་འགྲོ”ཟར་ཞོར་ཡར་འཐན། དགུ་པ། འཇམ་དབྱངས་ཁྱྱིམ་ལ་འཛུལ་མ་ཐག་དག་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ཡར་ལངས་པ་ལ། ཁོས་ཚ་བོའ་གདོང་ལ་བལྟས་ཙམ་བྱས་རས“ཨ་ ཁུ་འད་སུ་རད”ཟར། དག་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ཧ་ལས་ཏ་ཀླུ་སྒན་གྱི་གདོང་ལ་བལྟས་པར། ཀླུ་སྒན་གྱིས་སྐད་དམའ་མོས“ས་བོ་ཧོན་ལོག་འདུག”ཅས་ བཤད་བྱུང་། སྐབས་དར་གཡང་འཛོམས་ཀྱིས“ཨ་ཙི། རད་པོ་འདར་ཅ་བྱུང་བ་ཡན་ནམ། འད་འུ་ཚང་ག་བན་ཕྲུག་མན་ནམ། ད་སོ་མ་ཁྱོད་ལ་ཁམས་འད་བྱས་པ་མན་ནམ”ཟར། ཡན་ནའང་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་དོན་དག་ད་གཏན་ནས་ཁས་མ་ལན་
པར་མ་ཟད། ད་དུང“ཨ་ཙི། བན་ཕྲུག་ནམ་ཡོང་བ་ཡན། ཁྱོད་བསབས་ན་ས་བོ་ལ་ཁ་ཡ་མ་བྱྩེད་པ་ཅ་ཡན”ཅས་འཁང་ར་ བྱས་པས། དག་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ཐབས་ཟད་ད་ངུ་མ་དགོད་ཀྱིས་ཡང་བསྐར་ས་བོ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་སྐྩེ་ལ་འཁྱུད་ད་འོ་ཞག་ བྱས་པ་ན། ཁོ་ད་གཟོད་ཡད་ཚིམས་ནས་སར་བསད་བྱུང་། “ཁྱོད་ཀྱི་ས་བོ་ཧོན་ལོག་འདུག” ཀླུ་སྒན་གྱིས་ཡང་བསྐར་སྐད་དམའ་མོས“དགོང་གར་སྒོ་ཁར་ཡོང་ས‘ཁྱྱི་རན་ལ་ལྟོ་ཨ་ བླུད’དང་། ‘མཛོ་རན་རྒྱ་ཐོ་ལྷས་ལ་ཨ་ཡོང་ཐལ། རྟ་རན་སྐ་ལོ་དང་ནག་སྒུར་གཉས་ཀ་ལག་སྦྲྩེལ་བྱོས’སོགས་བཤད་ཀྱིན་ འདུག ངས་འུ་ཚང་ལ་ད་འདའ་སྒོ་ཟོག་ཡོད་མང་བ་ཡད་ལ་མ་དན་པར་འདུག ཁྱོད་ཀྱི་ར་མོས་བཤད་ན་མཛོ་རན་རྒྱ་ཐོ་ དང་རྟ་རན་སྐ་ལོ། ནག་སྒུར་ཟར་བ་ད་དག་ཁོ་གཉས་ལོ་ཆུང་དུས་ཀྱི་སྒོ་ཟོག་ཡན་ཟར……”ཞས་ཆུ་བཞུར་བཞུར་གྱིས་ བཤད་སྐབས། བུ་མོ་ལྷ་རས་སྐྱིད་ཀྱིས་སྒོ་ཁྲོག་གར་ཕ་ས་དབུགས་ལྷྩེམ་ལྷྩེམ་གྱིས་ཁྱྱིམ་ལ་འཛུལ་ཡོང་ནས“ཨ་ཁུ་བསབས་བྱུང་ ངམ”ཟར། དག་འདུན་རྒྱ་མཚོའ་ཁ་མ་གྲགས་སན་ལ་ཀླུ་སྒན་གྱིས“ཨ་ཙི། ད་རང་ཁྱོད་ཚོ་འད་འདའ་ས་མོ་ནས་སབ་གྲྭ་གྲོལ་སོང་ ངམ”ཞས་དས་སོང་། ལྷ་རས་སྐྱིད་ཀྱིས་དཔ་ཁུག་མར་བཞག་རས། བོད་སྐད་དང་རྒྱ་སྐད་འདས་མས་ཧ་ཅང་འབལ་མ་ཆགས་པའ་གསར་འགྱུར་ གཉས་བཤད་པ་ས། དང་པོ་ན་ཁོ་ཚོའ་སབ་གྲྭའ་སབ་ཁང་ཞག་ག་ཀླད་བརབས་ཏ་བྱྱིས་པ་གཉས་གཅར་ནས་ཤ་ཞང་བཞ་ རས་སོང་བ་ད་ཡན་པ་དང་། གཉས་པ་ན་ཁ་སང་སབ་མ་ཞག་དག་རན་ཞག་ག་ཁྱྱིམ་ལ་འཛུལ་ནས་སྒོར་མོ་བརྐུས་པར། དག་ རན་དས་སབ་མ་དར་གཅར་རྡུང་བྱས་ནས་རས་སྐན་བཟོས། ད་རང་སབ་མ་དའ་ཕུ་བོས་གསར་བུ་འགའ་ཁྲྱིད་ཡོང་ས་དག་ རན་ད་ལ་གཅར་རྡུང་བྱས་ནས་ལང་རྒྱུ་མད་པར་བཟོས་སོང་བ་ད་ཡན། “ཞའོ་ཀྲང(སབ་གཙོ)གས་ད་རང་ཧང་ཁུ་(སབ་ཁྲྱིད)བྱ་མ་དགོས་ཟར།” ལྷ་རས་སྐྱིད་ཀྱིས་མཇུག་མཐར་ད་རང་འད་འད་ས་ མོ་ནས་སབ་གྲྭ་གྲོལ་བའ་རྒྱུ་མཚན་ཚིག་གཅག་གས་གསལ་བཤད་བྱས།
“ཨ་ཧོ། གལ་ཏ་ངའ་ཞ་མོ་གཅར་སོང་ན་ཅ་བྱ། སང་ཉན་ནས་ངའ་ཞ་མོ་སབ་གྲྭར་མ་མངག་ཁོ་ཐག་ཡན།” གཡང་འཛོམས་ ཀྱིས་ལྷ་རས་སྐྱིད་རང་ག་མཆན་ལ་བཙིར་ཏ་བ་ཐག་རྦད་ཆོད་ཀྱིས་ད་ལྟར་བཤད། མོ་བཟའ་མ་ཡོངས་ལས་ཆས་འདང་ཆ་ བ་ན་ལྷ་རས་སྐྱིད་ཡན་པས། དང་པོ་ལྷ་མཚོ་སྐྱིད་གནས་ལ་འགྲོ་སྐབས་ཨུ་ཚུགས་བྱས་ནས་ཁྲྱིད་དུ་མ་བཅུག་པ་དང་། རས་ སུ་སབ་གྲྭར་མངགས་པར་ཡང་ད་འདའ་འཐད་པ་མན། དའ་ཕྱིར་ད་ཐངས་ཁ་གཡར་ས་འད་བད་སྤད་ད་ཞ་མོ་ཉན་མཚན་ གཉས་ཀར་རང་ག་གམ་དུ་འཛིན་དགོས་བསམ་བཞན་འདུག སྐབས་དར་ཕྱི་རོལ་ནས་འཕྲུལ་རྟའ་སྒ་ཞག་གྲགས་ཤང་། ཅང་མ་འགོར་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཕྲག་པ་གཡོན་པར་ལད་ཏག་ ཏག་ག་ཏ་ལན་ཞག་འཁུར་བའ་བུད་མད་དར་མ་ཞག་ཁྲྱིད་ཡོང་བ་ད་ཁོའ་སང་མོ་གཡུ་སྒན་རད། གཡུ་སྒན་གནས་ལ་སོང་ སའ་ས་བ་ད་ད་རུང་སྐ་ཁམས་གནས་སར་བྱས་མད་པས། ཕྱུགས་ལས་ཐོན་རས་ཉོ་མ་དགོས་པར་མ་ཟད་བཙོང་རྒྱུ་ཡོད་ལ། ད་དུང་གཏོང་ཕོད་ཆ་ན་གཞན་ལ་སར་རྒྱུའང་ཡོད། དའ་ཕྱིར་མོ་རང་མཁར་ལ་ཡོང་ཐངས་རར་ཕུ་བོ་ཚང་ལ་ཤ་དང་མར་ ཆུར་འོ་ཞོ་སོགས་ཁྱྩེར་ཡོང་བཞན་འདུག ད་ཐངས་ཀང་མོས་ལུག་ག་ཚང་ར་ཞག་དང་སྤྱི་རྒྱ་གཉས་ཙམ་ཡོད་པའ་སྐམས་ཀྱི་ ནང་ཁྲོལ་ཐུམ་ཞག སྤྱི་རྒྱ་ལྔ་ཙམ་ཡོད་པའ་མར་རག་ཅག འགྱིག་ཤོག་ཁུག་མ་ནག་པོ་ཞག་ག་ནང་ལ་ཆུར་བ་སྤྱི་རྒྱ་གསུམ་ ཙམ། ཞོ་འགྱིག་ཟའུ་གང་། འོ་མ་འགྱིག་དམ་གཉས་བཅས་འཁྱྩེར་ཡོང་ཡོད་པར་མ་ཟད། ད་དུང་འཇམ་དབྱངས་དང་གཡང་ འཛོམས་གཉས་ཀར་ཁམས་འད་ར་བྱྩེད་ཞོར་ལྷ་རས་སྐྱིད་དང་བཅས་པར་སོ་སོར་སྒོར་མོ་བཅུ་ར་བྱྱིན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀང་ཁོ་ཚོས“ཁ་ལ”རུ་འབོད་པའ་སྐོམ་ཆུ་མངར་མོ་འགྱིག་དམ་འགའ་དང་སྐམས་ཤ་སྤྱི་རྒྱ་གསུམ་ཙམ་ཉོས་ ཡོང་ཡོད་པས། ཀླུ་སྒན་གྱིས་ད་མ་ཐག་ཤ་འཐག་ཅང་ཕ་བརས་ནས་ཤ་ཁོན་བཅོས། ར་སོལ་ཕངས་མད་དུ་སྦར་ཏ་ལགས་ ཐབ་ཀྱི་རད་པའང་དམར་པོར་གྱུར་ཅང་། ཁྱྱིམ་ཡོངས་དད་ཀྱིས་ཁངས་འདུག ཁོ་ཚོས་ཁ་བར་སྣ་ཚོགས་བྱས་པ་ན། མཚམས་ ལན་རར་ཁྱྱིམ་འདར་དུས་ཡུན་རང་བོར་ཐོས་དཀོན་པའ་དགོད་སྒ་ལྷང་ལྷང་ཞག་ཀང་གྲགས་ཀྱིན་འདུག་པས། ཆུ་ཚོད་ འགའ་སན་ལ་སངས་རྒྱས་ཁྱོ་ཤུག་གཉས་ཀྱིས་ཧ་ཅང་སམས་ཁྲལ་བྱྩེད་བཞན་པའ་མད་མུག་ད་དག་དང་། ལྷ་རས་སྐྱིད་ཀྱིས་ བཤད་པའ་སབ་གྲྭའ་ནང་བྱུང་བའ་སྐྱི་གཡའ་བའ་གནོད་འཚེ་ད་དག་ཀང་བརད་པར་གྱུར་པ་ལྟར་སྣང་། འཇམ་དབྱངས་ས་ ས་ནས་ཉལ་བ་དང་། ད་ནས་ཅང་མ་འགོར་བར་གཡང་འཛོམས་ཀྱིས་ཀང་ལྷ་རས་སྐྱིད་རུམ་ནས་མལ་དུ་ཉལ། མ་གཞན་
རྣམས་ནམ་རྒྱུན་ལས་ཆུ་ཚོད་གཉས་ཙམ་གྱིས་འཕྱི་བའ་དུས་སུ་ད་གཟོད་མལ་དུ་ཉལ་རས་བྱས། ཁོ་ཚོ་དགའ་ལྷང་ལྷང་གས་ཉན་འདའ་ཆས་མཇུག་མཐའ་གཅན་པ་གཏོང་བར་སྒོ་རུ་བུད་པ་དང་མཉམ་དུ། སངས་རྒྱས་ ཀྱིས་གློ་བུར“ཨ་ཧོ། ཨ་ཧོ། ངའ་མའོ་ཐོ(འཕྲུལ་རྟ)། ངའ་མའོ་ཐོ། ཁྱྱི་རྐུན་ད་ཚོ། ཁྱྱི་རྐུན་ད་ཚོ……”ཟར་ནས་དམགས་ཡུལ་ མད་པར་སྒོ་རའ་ནང་དུ་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་བྱས་སོང་། བཅུ་པ། “བད་སྐྱིད་སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བའ”མ་རྣམས་ཀྱིས་ལག་ཏུ“མགོ་དམར་མ”རུ་འབོད་པའ་བུད་མད་ལས་བྱྩེད་པ་ ད། སངས་རྒྱས་ཚང་ག་སྒོ་ཁར་ཡོང་ས་གློག་རན་ཆུ་རན་ད་ལྟ་ཉད་ལ་མ་སྤྲད་ན། གློག་གཅད་རྒྱུ་ཡན་པ་དང་ཆུ་ལན་དུ་མ་ འཇུག་ཅས་བཤད། ད་ལྟ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སབས་པ་ཇ་ཆར་་་་་་་སོང་ཞང་གཤས་ཀའང་ཇ་བཙོག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པས། ཁོས་ཀང་དཔའ་མ་ཞུམ་ པར“ཁྱོད་ཚོས་ག་དུས་རྩྭ་སའ་ཁ་གསབ་སྒོར་མོ་བྱྱིན་ན། ངས་ད་དུས་གློག་རན་ཆུ་རན་སྤྲོད་ངས་ཡན། ད་མན་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ གློག་སྐུད་ཆོད་དང་ངས་ཉ་གློག་བཀར་ཆོག ཆུ་ལན་དུ་མ་འཇུག་ན་ང་ཚོ་རྩེ་ཆུའ་ཁར་ཆུ་ལན་དུ་སོང་ཆོག”ཅས་བཤད། “ཧོ་ཧོ་ཡ།” མགོ་དམར་མས་ཧབ་ཆ་ཞག་བརྒྱབ་ས“རྩེ་ཆུ་བོའུ་རན(སྦགས་བཙོག)བཟོས་ནས་ད་ལྟ་ཕག་གས་ཀང་མ་འཐུང་ བ་སུས་མ་ཤས”ཟར། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཅ་ཞག་བཤད་རས་བྱྩེད་སྐབས། ཀླུ་སྒན་གྱིས་གློ་བུར་རྣར་གཟན་ཞང་སྙྱིང་ལ་ཟུག་པའ་ཨག་རང་ཞག་ འདབས་ཞོར་གོམ་པ་གསུམ་བཞ་ཙམ་ལ་ཕར་བས་ཤང་། སར་ཡང་ཕྱིར་འཁོར་ནས་བ་འཁྱམས་པ་བཞན་ཁ་ཆ་རུ་གདངས་ འདུག
སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་ཕྱིར་འཁོར་ནས་བལྟས་དུས་འཇམ་དབྱངས་ཁ་སྦུབ་ཏུ་འགལ་འདུག་པས། ཁོ་རྒྱུག་མ་མཆོང་གས་སོང་ ནས་ཁོའ་མགོ་བོ་ཡར་སྐར་ནའང་། ད་དུས་ལུས་པོའང་ཕལ་ཆར་འཁྱགས་པར་གྱུར་འདུག ཀླུ་སྒན་གྱིས་བཤད་ན་དང་པོ་ཨ་ཕ་དང་མོར་ཙོག་འདུག་པས། མོས་ཁོ་ཁྱྱིམ་ལ་འཁྲྱིད་བསམས་ནས་ཕུ་རུང་ནས་གཅག་ འཐན་པ་ན། ཁ་སྦུབ་ཏུ་འགལ་སོང་ལ། མོས་ཁོའ་མགོ་བོར་རག་ཚེ་འཁྱགས་པ་ར་དང་འད་བས་སྐྲག་ཐག་ཆོད་སོང་ཟར། “རང་ཉད་གམ་ན་ཡོད་བཞན་དུ་ཕ་ལོའ་དབུགས་ཆད་ཁར་མགོ་བོ་ཞག་ཀང་སྐར་མ་ཐུབ། ངའ་བྱ་འད……” ཀླུ་སྒན་གྱིས་ ངུ་ངག་གས་ད་ལྟར་བཤད། “ད་མ་ངུ་མ་ངུ…… མ་ཎ་ཐོན། མ་ཎ་ཐོན།”སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀླུ་སྒན་གྱི་ངུ་མཚམས་གཅོད་ཨ་ཐུབ་ལ་བལྟས། “ཕ་ལོ་འགྲོ་ཁར་ངས་འོ་ཇ་དཀར་ཡོལ་གང་ཡང་ལྡུད་མ་ཐུབ། མར་སོ་མའ་རམ་པ་ཞག་ཀང་བཟའ་རུ་འཇུག་མ་ནུས། ད་ ནངས་ཀང་རམ་ནག་ཅག་ལས་ཅ་ཡང་ཟ་མ་ཐུབ། ངའ་ཕ་ལོ་སྙྱིང་ར་ར……” ཀླུ་སྒན་སར་ལས་སྐ་གདུང་ཆན་པོས་ངུས་ པས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀང་མ་སན་པར་མག་ཆུ་ཤོར་བ་དང་། སམས་སུ་རད་པོ་འགྲོ་ཁར་ཇ་དཀར་པོ་ཞག་དང་མར་སོ་མ་ ཞག་ཀང་ཁ་ལ་རག་ཏུ་འཇུག་མ་ཐུབ་པ་འད་ངོ་མ་སྙྱིང་ར་ར། འད་ངས་མག་གོ་མ་ཆོད་པ་ཡན་པས་ངོ་ར་ཚ། ཡན་ནའང་ད་ ད་དག་ཚར་སོང་བས་འགད་པ་སྐས་ཀང་ཕན་པ་མད། དའ་ཕྱིར་རད་པོའ་རས་སུ་ངས་པར་ཆོས་ཡག་པོ་ཞག་བསྒྲུབ་དགོས་ བསམས་ཏ། ཀླུ་སྒན་ལ་མུ་མཐུད་དུ་སམས་གསོ་མ་བྱས་པར་རས་ལྭ་རང་བ་ཞག་གས་གཅུད་ཡོད་པའ་རང་ག་རྟ་སྒ་ཤན་མ་ ད་ཐུམ་ལས་གྲོལ་ཞང་རྒྱབ་ལ་ཁུར་ནས་རང་མཁར་དུ་འགྲོ་རས་བྱས་པ་དང་། སར་ཡང་སམས་ལ་བམ་པོའ་གམ་དུ་བུད་ མད་གཉས་བཞག་ནས་འགྲོ་སལ་མད་སྙམ་ས་རྟ་སྒ་སར་བཞག་ནས་སྒོར་བུད་པ་ན། ཁྱྱིམ་མཚེས་ཚང་གས་ཀང་ངུ་སྐད་ཐོས་ ཏ་ཅ་ཡན་ནམ་བསམས་ནས་ཁྱོ་ཤུག་གཉས་ཀ་བསབས་བྱུང་། “རད་པོ་གློ་བུར་བུད་ཐལ།” སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཁྱྱིམ་མཚེས་ཚང་ག་ཁྱོ་བོ་དར“དན་ཆན་པོ། ཁྱོད་འདར་མ་སྨད་གཉས་ཀའ་ གམ་ནས་ཅུང་ཙམ་སད་དང་། ང་རང་མཁར་ལ་སོང་ནས་ཤ་ཉ་ཚོར་བར་ཞག་གཏང་དགོས། ད་དུང་འབང་རན་པོ་ཆ་ཨ་ བཞུགས་ལ་བལྟ་དགོས”ཞས་བཤད་རས། སར་ཡང་རྟ་སྒ་ཁུར་ནས་སྒོར་བུད། ཡན་ནའང་ཁོའ་སམས་སུ་ཡང་བསྐར་ཅ་ཞག་
བཞན་ཕྱིར་ཁྱྱིམ་ལ་ཡོང་ས་བམ་པོའ་སང་ག་སག་པ་རམ་བཞན་ཡར་བཀགས་པ་ན། རད་པོའ་གཡོན་ལག་གས་ཕྲྩེང་བ་དང་ གཡས་ལག་གས་མ་ཎ་འཁོར་ལོ་བསམས་འདུག ཁོས་ད་ལན་རས་བྱས་པ་ན། རང་ལས་ལོ་ན་ཆ་བའ་ཁྱྱིམ་མཚེས་རད་པོ་ དས“ཨ་ཙི་ཨ་ཙི། མ་བསོད་ནམས་ཅན་རད། མ་ཁྱད་པར་ཅན་རད། ངས་བལྟས་ན་ད་དུང་མ་བངས་ན་དགའ། གལ་ཏ་ལན་ ནའང་བ་མ་ཞག་གས་བངས་ན་བཟང”ཟར་བས། ཁོས་ཀང་སག་པ་ད་ཕྱིར་བཀབ་སོང་། “རུན(རན)གོང་མཐོ(མཐོན)པོ་བྱྱིན་ནས་ཇ(ཅ)ལག་སྙུང(རང)བ་ཉོ་བ”ཞས་ཡག་ནོར་མང་ཞང་གྲོག་མའ་སུག་རས་ས་ལ་ ཕབ་པ་ལྟ་བུ་ཟར་བ་འད་མན་ན་གང་ཡན་སྙམ་པར་བྱྩེད་པའ་སྒོ་བྱང་བཀལ་བའ་ཚོང་ཁང་དའ་བདག་པོས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ རྟ་སྒ་གཙོ་བྱས་པའ་ཡོབ་ཆན་དང་བཅས་པའ་ལྷུ་ལག་ར་ར་བཞན་ཞབ་ཏུ་བལྟས་རས་གུང་མཛུབ་ཡར་ལ་ཀར་བྱུང་། སངས་ རྒྱས་ཀྱིས་མགོ་བོ་ཐད་དུ་གཡུགས་པ་ན། ཚོང་ཁང་ག་བདག་པོས་བོད་སྐད་ཆ་མ་ཆོལ་གྱིས“འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤོད་དང་། རན་ག་ ཚོད་དགོས”ཞས་དས་བྱུང་། “སང་བརྒྱད་དགོས།” “སང་བརྒྱད།” “སང་བརྒྱད།” “སང་བརྒྱད། སང་བརྒྱད།” བདག་པོས་ངུ་མ་དགོད་ཀྱིས་མགོ་བོ་ཐད་ལ་གཡུག་ཞོར་ད་མ་ཐག་སྒོར་མོ་བརས་ནས་སྤྲད་བྱུང་། སངས་རྒྱས་ཅུང་ཡད་ཚིམས་པའ་ངང་སྒོར་བུད་དུས། ཏག་ཏག་ཨ་ལགས་འབང་ཚང་རངས་འཁོར་ཞག་ག་ནང་ནས་མར་ འབབ་བཞན་པ་མཐོང་། ཁོ་མྱུར་དུ་ཕར་སོང་ས་རང་ཚང་ག་རད་པོ་གློ་བུར་ཚེ་ལས་འདས་སོང་བས། ངས་པར་སས་མགོར་ ཕབས་དགོས་པའ་ར་བ་བཏོན། བ་ཡད་ལས་འདས་པ་ཞག་ལ་ཨ་ལགས་འབང་ཕྱིར་རངས་འཁོར་ནང་ལ་འཛུལ་ཏ“འགྲོ། ད་ འགྲོ”ཟར། གསུང་ཚིག་དས་སངས་རྒྱས་ཚབ་ཚུབ་ཏུ་བཏང་བས“ལགས…… ཨང…… ད་རུང་གྲ་སྒག་ཅ་ཡང་བྱས་མད་ པས…… སང་ཉན་ཕབས་ན……”ཟར་བར། ཨ་ལགས་འབང་གས“སང་ཉན་ང་ཟ་ལང་དུ་འགྲོ་དགོས། ཞོན་པ་མད་ན་ཆ་ ཁྲྩེའ(རངས་འཁོར)ནང་ལ་ཤོག”ཅས་བཀའ་འབབས་པ་ལྟར་གསུངས་བྱུང་།
སབས་ལགས་པ་ཞག་ལ། སངས་རྒྱས་ཕྱིར་བསབས་དུས“བད་སྐྱིད་སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བར”ཡོད་པའ་རྩེ་གཞུང་ས་བའ་ མ་མང་བོས་ཕན་ཚུན་ལ་ཁ་པར་བཏང་ས་སངས་རྒྱས་ཚང་དུ་འདུས་ཡོད་པས། ཁོས་དཀའ་ངལ་ཆན་པོ་མངས་མ་དགོས་ པར་བམ་པོ་དུར་སར་སྐལ་བའ་ཉ་མ་སོགས་ཀང་རད་པོ་ཚོས་ཨ་ལགས་འབང་ལ་ཞུས་ནས་ཐག་གཅོད་བྱས་སོང་། ཨ་ལགས་འབང་གས་སྐད་ཅག་ཙམ་ལ་འདས་པོའ་རྣམ་ཤས་འདན་འོས་པའ་གནས་དར་དངས་ཏ་ཕྱིར་ཕབས་རས་བྱྩེད་ སྐབས། ཁྱྱིམ་མཚེས་རད་པོ་དས“རན་པོ་ཆ་ལགས། འདར་གཟགས་རོགས”ཟར་ནས་བམ་པོའ་སང་ག་སག་པ་ཡར་བཀགས་ ཏ། ཕྲྩེང་བ་དང་འཁོར་ལོ་ལག་ཏུ་བསམས་འདུག་པའ་ཚུལ་ད་བསན་མོད། འོན་ཀང་ཡད་ཕངས་པ་ཞག་ལ། ཨ་ལགས་འབང་ གས“ད་དག་ད་རུང་ལག་ནས་མ་ལན་པར་ཅ་བྱྩེད”ཟར་བ་ལས། བཀྲ་ཤས་པའ་གསལ་བཤད་ཅ་ཡང་མ་བྱས། བཅུ་གཅག ཁྱོ་བོ་ཚེ་ལས་འདས་རས། གཡང་འཛོམས་ཞོགས་པར་ཧ་ཅང་འཕྱི་བའ་དུས་སུ་ད་གཟོད་མལ་ལས་ལངས་པ་དང་། མལ་ལས་ ལངས་རས་ཀང་སན་ཆད་ལྟར་བརན་འཕྲྱིན་ལ་མ་བལྟ་བར་སྒོར་བུད་ད། སན་ཆད་ཁྱོ་བོ་རྒྱུན་དུ་སད་པའ་གནས་ད་རུ་སད་ པ་དང་། རྒྱ་སྒོའ་ཁར་ཅར་ནས་ལྷ་རས་སྐྱིད་སབ་གྲྭ་གྲོལ་ཏ་ཡོང་བར་ར་སྒུག་བྱས་ནས་འདུག་པ་རད། ལྷ་རས་སྐྱིད་བསབས་ ན་བརན་འཕྲྱིན་ལས་ཀང་གསར་འགྱུར་མང་བོ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་མོད། འོན་ཀང་ཕངས་པ་ཞག་ལ་མང་ཆ་བ་སྐྱི་གཡའ་བའ་ དོན་རྐྱྩེན་ཏག་ཏག་ས། དཔར་ན་ཁ་སང་མོས་གསར་འགྱུར་གཉས་བཤད་པའ་གཅག་ན། སབ་གྲྭར་བཅའ་སད་བྱྩེད་བཞན་ པའ་སབ་མ་རྣམས་ལ་ཟས་དུག་ཕོག་ས་ཚང་མ་སྨན་ཁང་དུ་བསྐལ་ནའང་། དའ་ནང་ག་མ་ལྔ་སྐབ་ཐབས་བལ་ཏ་ཚེ་ལས་ འདས་སོང་ཟར་བ་ད་ཡན་པ་དང་། ཅག་ཤོས་ན་ར་ལྟར་ཆ་ཞང་ཆུ་ལྟར་བཞུར་བཞན་པའ་ར་སོལ་འདྲུད་མཁན་རངས་ འཁོར་མང་བོའ་ནང་ག་གཅག་གས། མ་བཞ་བསད་ཡོད་པའ་རངས་འཁོར་ཆུང་ཆུང་ཞག་གཅར་ནས་ལགས་ལབ་ལྟ་བུར་ བཟོས་འདུག་ཟར་བ་ད་ཡན། གཡང་འཛོམས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་ད་དག་ཐོས་ཐངས་རར་མག་ཟུང་བཙུམས་ཤང་ལག་ཟུང་བང་ཁར་སྦྱར་ཏ“དཀོན་མཆོག་
གསུམ་པོས་མཁྱྩེན། མ་སམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོ་ལ་ད་འདའ་ཆག་སྒོ་ཞག་མ་ཡོང་བའ་སྨོན་ལམ”ཟར་བཞན་འདུག་ མོད། འོན་ཀང་ད་འདའ་ཆག་སྒོ་ཞག་ཏག་ཏག་རང་ཚང་དང་ཇ་ཉར་ཡོང་བཞན་པ་སུས་ཤས་ཏ། ཤན་ཏུ་འཁྱག་ཅང་ བསར་བུ་ལྡང་བའ་ཞོགས་པ་ཞག་ལ། ལྷ་རས་སྐྱིད་ས་མོ་ནས་སབ་གྲྭར་སོང་ཞང་། གཡང་འཛོམས་ད་དུང་མལ་དུ་ཉལ་འདུག སངས་རྒྱས་ཁྱོ་ཤུག་གཉས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་ན་སྐ་རགས་རང་ཧྲུལ་ཞག་གཤགས་ནས་ཁང་བའ་སྲུབས་ཀའ་ནང་ལ་རང་གན་ཡོད་ མོད། ཡན་ནའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སམས་པ་མག་མདུན་གྱི་ལས་ཀའ་སང་ན་མད་པར། རང་ག་ལས་ཁུངས་ཤག་གས་སྒོ་སྲུང་པ་ སྡུད་ལན་བྱྩེད་རས་ཡོད་ཟར་བ་དའ་སང་ལ་ཤོར་འདུག མཚམས་ཤག་ཁོ་གཉས་ཀར་རང་བ་ས་ལ་འཛུགས་དཀའ་བའ་ཚོར་ སྣང་ཞག་སྐས་པ་དང་མཉམ་དུ། བལྟས་བལྟས་རག་རག་ལ་ཁང་བ་གྲལ་ཤར་ད་སྐད་ཅག་ཙམ་ལ་ཉལ་ནས་ས་རྡུལ་ནག་པོ་ ཞག་འཕྱུར་བ་ལས་ཅ་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་མད་པར་གྱུར། ཁོ་གཉས་ཧ་ལས་ཤང་ཧོན་ཐོར་ནས་སད་སྐབས། ཉ་འགྲམ་དུ་སྐས་པ་ ཞག་གས“ས་འགུལ། ས་འགུལ……”ཞས་སྐད་ཅོར་རྒྱག་བཞན་རྒྱུག་བཞན་ཡོད་པས། ཁོ་གཉས་གཞ་ནས་གཉད་ལས་སད་ པ་ལྟར་ཕལ་ཆར་མགྲྱིན་གཅག་ཏུ“ཨ་མ”ཞས་ངག་ལས་ཤོར་བ་དང་མཉམ་དུ། སྨན་པ་ཇ་བཞན་ར་ལབ་དང་ག་མོ་རྣམས་ ཕར་གཡུག་ཅ་ཐུབ་བྱས། གྲུ་བཞ་ནར་མོར་བལྟབས་ཡོད་པའ་སྦྲ་ནག་ག་སང་ལ་ལམ་ཤང་འགའ་སྣྩེ་མོ་ཁལ་འདུག་པ་ད་དག་ ཕར་བངས་ཚེ། གཡང་འཛོམས་ལ་རས་སྐན་ཕྲན་ཙམ་ཡང་ཕོག་མད་པས་སངས་རྒྱས་ཁྱོ་ཤུག་གཉས་དགའ་ཐག་ཆོད་ཅང་ ། སར་ཡང་རང་ག་མག་ལ་རམ་ཐབས་བལ་ཏ་རན་མོ་ཡར་བསངས་ཏ་ན་ཟུག་ཡོད་མད་ཡང་ཡང་དས། ཡོད་ཚད་མངོན་ སུམ་ཡན་པ་ཤས་རས་ད་གཟོད་དཀོན་མཆོག་ག་ཐུགས་ར་ལ་ཡང་ཡང་བཀའ་དན་ཞུ་བཞན་པའ་སྐབས་སུ། མ་ཞག་གས“ཨ་ ཧོ། ཨ་ཧོ། སབ་མ་ཚོ་ཉོག་ཉོག་བྱས་འདུག་ཟར་ཞོར་རྒྱུག་བཞན་པ་མཐོང་བས། ཁོ་གཉས་ཀས་ཕལ་ཆར་ཡང་མགྲྱིན་གཅག་ ཏུ“ལྷ་རས་སྐྱིད”ཅས་ངག་ལས་ཤོར་ཏ་མཉམ་དུ་ཡར་ལངས་ཤང་མཉམ་དུ་ཕར་བརྒྱུགས་སོང་། གཡང་འཛོམས་ལ་མཚོན་ན་ལོ་གཅག་འགོར་བའ་སྣང་བ་སར་ཞང་། དོན་དངོས་སུ་ཆུ་ཚོད་གཅག་ག་རས་སུ་སངས་རྒྱས་ ཀྱིས་ད་དུང་ཁྲག་འཛར་བཞན་པའ་ལྷ་རས་སྐྱིད་ཀྱི་བམ་པོ་ཆུང་ཆུང་ད་པང་ལ་བཟུང་ནས“གནམ་རན་མ་ལ་ངོ་མ་མག་ ཟར་བ་མ་འདུག གནམ་རན་མ་ལ་ངོ་མ་མག་མ་འདུག ……” ཅས་ཟློ་ཞོར་གོམ་པ་ཁྱར་ཁྱོར་གྱིས་བསབས་བྱུང་། ཡ་མཚན་ པ་ཞག་ལ་ཀླུ་སྒན་གྱིས་ཨ་ཕ་འདས་དུས་ལྟར་སྨྲྩེ་སགས་མ་འདོན་པར། མག་ཆུ་ཐར་ཐོར་ར་ལྷུང་བཞན་ཤུགས་རང་ར་འབྱྱིན་ པར་བྱྩེད།
རས་སུ་ཤས་གསལ་ལྟར་ན། འད་ན་ཚད་རམ་བཞ་ཙམ་གྱི་ས་ཡོམ་ཞག་ས། “སྐ་ཁམས་སས་འབངས་ས་བ”དང་སབ་གྲྭ་ འགའ་ལ་མ་གཏོགས་གནོད་འཚེ་ཆན་པོ་བཟོས་མད། སད་གཞུང་གས་དུས་ལྟར་གནོད་འཚེ་ཕོག་པའ་མ་རྣམས་ལ་རས་གུར་ དང་ཟ་མ་བསྐལ་ཡོང་བ་དང་། གནོད་འཚེ་འདའ་ཁྲོད་དུ་ཚེ་ལས་འདས་པ་དང་དབང་བོ་སྐན་ཅན་དུ་བཟོས་པ་རྣམས་ལ་ ཁ་གསབ་སྒོར་མོ་བྱྱིན་པར་མ་ཟད། ད་དུང་གང་མགགས་ཀྱིས་རན་མད་དུ་སར་ལས་བཟང་ཞང་ས་བའ་སད་ཁང་བཟོ་རྒྱུ་ ཁས་བངས་པས། འབག་པ་རྣམས་སར་ཡང་སམས་འགུལ་ཐབས་ནས་མག་ཆུ་ཤོར། ཡན་ནའང་སངས་རྒྱས་ཚང་སར་ནས་ ཀང་འད་རུ་སད་འདོད་མད་ནའང་བུ་མོ་ལྷ་རས་སྐྱིད་སབ་གྲྭར་འགྲོ་ཆད་ད་བར་དུ་བཟོད་བསན་བྱས། ད་ན་ལྷ་རས་སྐྱིད་ མད་པར་བརྟྩེན་མུ་མཐུད་དུ་འད་རུ་འདུག་འདོད་མ་བྱུང་བས། ཉན་ཞག་ག་ཞོགས་པར་ལག་སྐར་འདྲུད་འཐན་འཁོར་ལོ་ ཞག་གླས་ཡོང་ས་ཝ་ནག་ལུང་བའ་ཕགས་སུ་སྐད། ལམ་བར་དུ་ར་ལྟར་ཆ་ཞང་ཆུ་ལྟར་བཞུར་བའ་ར་སོལ་འདྲུད་མཁན་རངས་འཁོར་རྣམས་་ཀྱིས་རྡུལ་ནག་པོ་གཙུབས་བཞན་ ཕར་རྒྱུག་ཚུར་རྒྱུག་བྱས་ཏ་ལག་སྐར་འདྲུད་འཐན་འཁོར་ལོ་ད་རག་རས་སམ་འཁོར་རས་གཏོང་ལ་ཁད་བྱྩེད་པས། སར་ནས་ ཀང་སྙྱིང་ཁམས་མ་བད་བའ་ཀླུ་སྒན་གྱིས་ཤུགས་རང་འབྱྱིན་པ་དང་སྙྱིང་ཁར་ལག་པས་བྱྱིལ་བྱྱིལ་བྱྩེད་ཀྱིན་འདུག སངས་ རྒྱས་ཀྱི་སམས་ཁམས་ཀང་ཧ་ཅང་མ་བད་བ་འད་ས། ལམ་བར་དུ་དལ་མད་ངང་ཁ་སྤུ་འཐོག་པ་ལས་སྐད་ཆ་ཚིག་གཅག་ ཀང་བཤད་རྒྱུ་མ་བྱུང་། རངས་འཁོར་མང་དགས་པས་ལག་སྐར་འདྲུད་འཐན་འཁོར་ལོ་ཧ་ཅང་དལ་མོས་འགྲོ་དགོས་ལ། འགྲོས་ཚད་དལ་དགས་ པས་ཕལ་ཆར་ཉ་མ་ནུབ་ལ་ཉ་དུས། ཁོ་ཚོ་ད་གཟོད་ཝ་ནག་ལུང་བའ་ཉག་གར་བསབས། ཏག་ཏག་སྐབས་འདར་ཁོ་ཚོ་ལྷ་ རས་སྐྱིད་ཤ་ཉོག་རུས་ཉོག་ཏུ་བཏང་བའ་དུས་ལས་ཀང་ཧ་ལས་ཤང་ཧོན་ཐོར་སོང་། རྒྱུ་མཚན་ན་ཝ་ནག་ལུང་བ་ཡོངས་ རགས་ས་ར་ར་སག་བྱས་ཏ་ནག་རོག་གར་འདུག་ལ། ག་ས་གང་དུ་ར་འཁོར་དང་ལྡུག་འཁོར། འདན་འཁོར། འདྲུད་འཁོར་ རྣམས་གྲོག་ཚང་བརལ་བ་ཇ་བཞན་ཟང་ཟང་ལང་ལོང་བྱྩེད་པ་དང་། ལྡྱིར་སྒ་སྣ་ཚོགས་འབྲུག་སང་དུས་གཅག་ཏུ་གྲགས་པ་ བཞན་འདུག་པས་རད།
ཉག་ག་ནས་ལུང་བའ་ནང་ལ་ལམ་མང་བོ་ཞག་འཐན་ཡོད་པས། ཁ་ལོ་པས་གང་ལ་ཞུགས་དགོས་པའང་མ་ཤས་པར་ བསྒགས་ཟྭ་མནན་ཏ་གླ་བདག་ག་བཀོད་འདོམས་ལ་བསྒུགས་ནས་འདུག་མོད། འོན་ཀང་གླ་བདག་ལ་ཁ་གྲགས་རྒྱུ་མད་ པར་མ་ཟད། ཐ་ན་ཁ་སྤུ་འཐོག་རྒྱུའང་བརད་འདུག མཚམས་ཤག་ལ་ཁོ་རམ་བཞན་དན་པ་སོས་ཏ་ལམ་ནོར་སོང་བ་མན་ ནམ་སྙམ་ནས་ཕར་ལྟ་ཚུར་ལྟ་བྱས་ཚེ། ཉག་གའ་ལབ་ཙེ་དང་དར་ལག་རྣམས་ནག་པོར་གྱུར་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་འགྱུར་ལྡོག་ མད་པ་འདས་ཁོ་ལ་ལམ་ནོར་མད་པའ་བར་བྱྱིན། “ད་ན་ངས་ལུང་བ་འདའ་ནང་ག་ཝ་མོ་རྣམས་ནག་པོ་ཡན་པའ་རྒྱུ་མཚན་ཤས་སོང་།” སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ད་ལྟར་བཤད། “ར་ནག་གོང་ཆན་ད་མ་གཞ་འད་ནས་བངས་པ་ཡན་འདུག” ཉན་གང་བོར་ཁ་གྲག་རྒྱུ་མད་པའ་ཀླུ་སྒན་གྱིས་གཞ་ནས་ད་ ལྟར་བཤད།