De Nieuwspeper 2019 nr 1

PAGINA 4

Pittig en inspirerend nieuws over Rotterdam

Leren om beter te eten in 010

DE NIEUWSPEPER IS EEN UITGAVE VAN METRO

Cats op de planken van Luxor

PAGINA 6

DE JAARGANG 5, NR. 1 9 JANUARI - 22 JANUARI 2019

KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP WWW.DENIEUWSPEPER.NL

@DENIEUWSPEPER

PARTY PEOPLE LEKKER HOUSEN IN MUSEUM ROTTERDAM

PAGINA 13-21

(Foto: Colourbox)

EEN EXPO OVER 30 JAAR UITGAAN IN ROTTERDAM

12/01/2019 - 23/06/2019

www.museumrotterdam.nl

WÉL ALLEEN A-MERKEN, ÉCHT DE GOEDKOOPSTE!

?

R I A T I N A S E J P O REN

BESPA

!

T R U U B E D N I M O O R W O H S N E E D J I T L A

VERBAAS JEZELF OVER ONZE

ALTIJD-LAAGSTE-PRIJZEN

OP AL ONZE A-MERKEN SANITAIR EN TEGELS

Koopzondag? Kijk voor alle 39 vestigingen en openingstijden op www.sanidump.nl

Aalsmeer - Almere - Amersfoort - Amsterdam - *Antwerpen - Bergen op Zoom - Breda - Capelle a/d IJssel - Cruquius - Delft - Den Haag - Dordrecht - Drachten - Elst Geel (België) - Groningen - Hoogeveen - Leeuwarden - Leiderdorp - Merksplas (België) - Middelburg - Nuenen - Roelofarendsveen - Roosendaal - Rotterdam Sittard - Sliedrecht - Spijkenisse - Terneuzen - Tilburg - Utrecht - Veghel - Volendam - Wijchen - Woerden - Zaandam - Zaltbommel - Zoetermeer - Zwolle *Nieuw

KIJK VOOR ALLE

VESTIGINGEN EN OPENINGSTIJDEN OP WWW.SANIDUMP.NL

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

2@WKN@010*

NIEUWS

CTY@PIX

“File, ’k zit weer in de file. Altijd in de file. Wel zo’n duizend wielen. Netjes op een rij”, zong André van Duin in 1976. “Het rijdt niet, het rijdt niet, het rijdt niet. Het rijdt niet, het rijdt niet, het staat stil!”, ‘zongen’ de Raggende Mannen in 1991. En wat zingen we anno 2018? Iets als “File, monsterlijk lange file, knieluh, voor die ellendige filuh”?

We zijn dus in 42 jaar geen moer opgeschoten. Wie wil de trofee voor onbehoorlijk bestuur in ontvangst nemen? @ In Theater Rotterdam is binnenkort een toneelstuk te zien over identiteit.

Da’s toch wel het meest ge- dan wel misbruikte woord van 2018. Waarom zou je je daar eigenlijk druk over maken, in een stad met inmiddels 205 nationaliteiten? Waar mensen vele kleuren hebben, vele geloven en nog meer aftakkingen daarvan belijden, vele talen en dialecten spreken en velerlei gewoonten hebben. Moeilijk, moeilijk, moeilijk, identiteit, het is een gordiaanse knoop.

Daarom allemaal naar dat toneelstuk. Want: “Beseffen we wie we eigenlijk zijn en dan weten we nog niet wie we zijn” (zie p. 23). @ Identiteiten, dat zijn allemaal mentale files. Waar je ruim de tijd voor hebt om over na te denken als je weer eens achteraan in de rij aanschuift op de Schiedamsedijk, de Erasmusbrug, de Schiekade of de Maasboulevard.

En weet dat het in 2019 erger wordt, aldus het Kennisinstituut voor Mobiliteit. Dat verwacht voor 2019 een toename van de opstoppingen met 7%. En tot en met 2023 kan de verwachte verkeersgroei slechts voor een deel worden opgevangen door meer wegen. Het reistijdverlies zal toenemen met 35% in vergelijking met 2017. Als het meezit. @ Over opstoppingen gesproken.

Daar ga je zeker aan lijden als het aan twee meiden ligt. Want zij willen maaltijden organiseren zonder restafval, de Zero-Waste-

Meals. Ze krijgen 2000 euro van de gemeente om dit te realiseren, wat ze niet hadden verwacht. Onder begeleiding van experts van de gemeente Rotterdam gaan ze hun doelen halen. Dus er zijn ambtenaren die reeds afvalloos dineren. Dan hebben we die meiden – hoe goed ze het ook bedoelen – toch niet nodig? We betaalden al voor de oplossing. @ Wat geld betreft: aan de Rijnhaven komen appartementen op de plek waar het volk ooit Jumbo-boodschappen bij elkaar scharrelde.

Een van de Kaapse woningen gaat 15 miljoen euro kosten. Buurtbewoners volgen dit niet helemaal. Zoveel geld voor uitzicht op een grijs watertje? Dat is de werking van de markt, mensen. Wie zich weggedrukt voelt, bietst een troostjointje of een trippilletje bij de Rotterdamse studenten. Die gasten en meiden weten toch niet wat ze met hun geld aan moeten. Anders kun je niet zoveel studievertragende roesmiddelen achterover slaan, dat de gemeente de noodklok luidt.

Wie een oplossing voor deze wasted peppies & cokies bedenkt tijdens de file, mailt zijn idee naar de gemeente. Wie weet, krijg je 2000 euro om je Zero-Waste-Studs plan uit te voeren.

Parkeren

k te maZe halen inmiddels zeer zwaar geschut uit de kast om duidelij ams Rotterd stuk degelijk een Echt n. parkere kunt niet ken dat je hier scoort ook. vakwerk, want mooi van lelijkheid. En superfunctioneel, dat

* 2 Weken Rotterdam

Slopen Colofon De Nieuwspeper verschijnt samen met dagblad Metro en wordt in geselecteerde gebieden huis-aan-huis verspreid. Tevens is De Nieuwspeper verkrijgbaar bij afhaalpunten in Rotterdam en de regio.

Hoofdredactie Jaap van Rijn Redactie redactie@denieuwspeper.nl Vormgeving Metro Advertentieverkoop adverteren@denieuwspeper.nl Tonia van Nieuwenhuijzen 06 - 4905 4783

Carin Broere 06 - 5758 0037 Online www.denieuwspeper.nl www.facebook.com/denieuwspeper

Snel nog even vastleggen, die blokken aan de Westewagenstr aat. Want straks jaagt de sloopkogel doo r weer een stuk wederopbouwge schiedenis. En je weet maar nooit wat je ervoor terugkrijgt. Een nieuwe versie van café De Spiegel? Wan t dan zijn de ontwikkelaars pas echt goed circulair bezig…

Alle rechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden nadrukkelijk voorbehouden en berusten bij De Nieuwspeper. Op het gebruik van deze uitgave zijn de Algemene Toepassingsvoorwaarden van De Nieuwspeper van toepassing.

De Nieuwspeper is een uitgave van Telegraaf Media Groep

Open Dag Donderdag 24 januari

15.30 - 17.30 en 19.00 - 21.00 uur

Open lesmiddagen Woensdag 13 februari

14.00 - 16.00 uur

Kijk ook eens op onze site www.rml.nl

Overnachten

entie Op straat digitaal de actuele kamerprijzen doorgeven: de concurr moet moordend zijn in het land der hotello’s.

3

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

4

OP ZOEK NAAR DE ONTROERING VAN CATS Cats, de fameuze Londense West End-musical, staat binnenkort in het Nieuwe Luxor Theater.

Met de Engelse cast en een Nederlandse boventiteling. Er klinkt geen enkele keer ‘miauw’. Wat wel te horen is: veel swingende muziek van hoog niveau. Zoals het beroemde Memory, een verstild hoogtepunt waarbij de zaal het niet droog houdt.

TEKST: HELMUT DE HOOGH

Cats van Andrew Lloyd Webber valt al 37 jaar wereldwijd in de smaak. Inmiddels bezochten 81 miljoen mensen de musical. De kwaliteit van de voorstellingen in de Londense theaterwijk West End is een van de verklaringen voor het duurzame succes. Ook in Nederland trekt de musical de aandacht: in een halfjaar tijd zijn al tienduizenden kaartjes verkocht. Er zijn inmiddels extra voorstellingen ingelast. Want Cats kan hier niet jarenlang blijven staan, een reden om de musical nu te bezoeken. Als Cats eventueel terugkomt, kan dat nog jaren duren. Tot zover de cijfers. Cats echt begrijpen kan alleen met gevoel. Producer Frank van Paridon van Proud to Present nodigde een gezelschap uit om Cats in het Chinese Sjanghai Culture Square te bekijken. Dat is een modern en sfeervol theater. Een stuk minder gezellig, althans gezien door westerse ogen, is de wijk met eettentjes waarin het theater staat. In het klamme, warme Sjanghai, waar de thermometer in juni continu tussen de 35 en 40 graden aanwijst, houden de inwoners van airco’s die ijskoude lucht blazen en een overvloed aan kil, sfeerloos licht. Zoals in een restaurant waar drie dames met kattenoortjes in een opperbest humeur een hapje eten voorafgaand aan de voorstelling. Op weg naar het theater voegen ze zich in de aanzwellende stroom van bezoekers, velen dragen dezelfde kattenoortjes.

Verlopen glamourkat Op het podium en deels in de zaal loeren in de gloed van het maanlicht vele kattenogen. De katten krijgen in het levenswerk van Andrew Lloyd Webber exotische namen als Rum Tum Tugger, Mr Mistoffelees, Skimbleshanks en Munkustrap. Miauwen doen ze nooit, maar dansen en zingen des te meer. Mensen komen in het verhaal niet voor. De muzikanten spelen dan ook in de coulissen. Het verhaal wordt met boventiteling vertaald en speelt zich af op de meest speciale kattenavond van het jaar, die waarop de Jellicle-katten hun grote bal vieren. De oude en wijze opperkat Old Deuteronomy zal een van hen aanwijzen voor een wedergeboorte. Dan komt een outsider naar huis: Grizabella, een verlopen glamourkat die de kattengroep niet meteen accepteert. Ze is eenzaam, een gevoel dat voor veel mensen in het publiek herkenbaar blijkt. Het kattenfeest wordt wreed verstoord als de schurk Macavity Old Deuteronomy ontvoert. In China komt deze ontvoering extra hard aan, vanwege het respect dat ouderen daar genieten. Als de bezoekers tijdens de pauze met Old Deuteronomy op de foto mogen, vormt zich al snel een lange rij. Het is dringen geblazen, want de pauze duurt niet meer dan twintig minuten. Want anders koelen de dansers te veel af. Met de ontvoerde opperkat loopt het goed af: de katten bevrijden hem. Old Deuteronomy kiest vervolgens uitgerekend de verstoten Grizabella uit om herboren te worden.

“Ik moet katachtig zijn in alles wat ik doe”

Kippenvelmoment Indrukwekkend is de manier waarop de spelers zich verdiepen in kattenmaniertjes. Dat zit ’m vooral in de

kleine bewegingen, zoals een aanhankelijk kopje of een agressieve klauw. Er staan zo’n 25 katten op het toneel die allemaal de moeite waard zijn om te volgen.

De muziek gaat qua stijlen alle kanten op. Het funkt, rockt en ontroert. Hoogtepunt is Memory dat meer dan 170 artiesten coverden, waaronder Céline Dion en Barbra Streisand. Op een slimme manier komt het lied steeds terug en dan ook nog eens beter en krachtiger.

Frank van Paridon zag de show meer dan vijftig keer: “Iedere keer blijf ik het ongelooflijk vinden om te zien dat zoveel mensen tegelijk hun zakdoeken pakken.”

Missionarisgevoel Frank van Paridon haalde met zijn Belgische partner Veerle Hoppenbrouwer Cats al twee keer naar onze zuiderburen, in Oostende en Antwerpen. Een dergelijk project zelf financieren blijft risicovol. “Ik heb er een missionarisgevoel bij”, zegt Frank. “Ik weet hoe bijzonder de show is en ik vind het echt leuk om dat met zoveel mogelijk mensen te delen.” Dezelfde urgentie voelde de Engelse producent Andrew Lloyd Webber toen hij in 1981 de musical op de planken bracht. Het idee om alleen maar katten te laten spelen voor een publiek van niet alleen kinderen, kon destijds op wei-

nig steun rekenen. Lloyd Webber moest een extra hypotheek op zijn huis nemen en leunde op privé-investeerders. Anders dan de banken geloofden zij wél in het ongebruikelijke concept dat uitgroeide tot een van de langstlopende musicals ooit, naast mondiale successen als Les Misérables, The Phantom of the Opera en, wat recenter, Mamma Mia. Onzichtbare ingangen Bijzonder is het decor met vele geheime katteningangen. Na de voorstelling in Shanghai neemt Frank van Paridon zijn groepje mee het podium op. De wielen en de paraplu waarmee de katten een locomotief creëerden, liggen er nog. Maar alles blijkt onmogelijk groot.

Een oud fietswiel heeft enorme proporties, net als een autowrak en een oven. Op het podium wacht Dane Quixall, die al vele jaren meereist met Cats en meerdere kattenrollen vertolkte. Hij droomde er van jongs af aan om een keer in Cats te spelen. In 1989 zag hij het stuk voor het eerst op een videoband. Toen besloot Dane om danser te worden. Uiteraard is alles op het podium zo groot om de katten kleiner te doen lijken. De vloer helt een beetje naar voren. Wat het voor de dansers lastiger maakt, maar voor het publiek prettiger

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

“Net als het publiek vind ik het fijn om in die andere wereld te zijn”

om naar de show te kijken. Quixall legt uit dat geen enkele uitvoering van de musical hetzelfde is, mede door de vele voor het publiek onzichtbare ingangen.

Dane Quixall: “Ze komen door de zaal, door de oven en vanaf ladders van alle kanten het podium op. Ze hebben zoveel vrijheid om te kiezen. Dat maakt de show elke avond anders. Het is een simpel, herkenbaar verhaal over vergiffenis en relaties. Net als het publiek vind ik het fijn om in die andere wereld te zijn.”

Achter de schermen Achter het podium staan kasten vol kattenkleding en een stukje verderop is een speciale ruimte voor de muzikanten. Hier staan nog de zojuist bespeelde instrumenten. De muzikanten volgen de show minutieus via monitoren om precies op de juiste tel mee te kunnen spelen. Dirigent Mathieu Serradell is een van de onzichtbare krachten achter de musical. “Ik moet toegeven dat mijn aanwijzingen steeds katachtiger worden.

Ik maak steeds vaker klauwbewegingen.” Hij zorgt zo voor het juiste ritme in de afwisseling tussen jazzy en klassiek, rustig en explosief wat allemaal leidt tot dat ene kippenvelmoment. Enkele gangen verderop is de kleedkamer van John Ellis, die zichzelf is nu de

schmink van Old Deuteronomy is verwijderd. Hij geniet, net als het publiek, nog na van het kippenvelmoment in Memory: “Ik voel dat liedje. Joanna weet me echt te raken, omdat ze zo’n goede actrice is en haar stem zo mooi en puur is en vol energie.” Omdat hij als de oudste kat hoog aanzien geniet, is Ellis tijdens deze tournee de populairste speler.

Ongeschreven regels Chinezen gaan graag naar het theater, maar echt gewend zijn ze dat nog niet. Er zijn zoveel ongeschreven regels: Mag je tijdens de voorstelling klappen of bewaar je dat voor het laatst? Mag je tijdens de voorstelling enthousiast de thuisblijvers via het mobieltje vertellen hoe leuk het is? Of kun je dat maar beter laten?

In Shanghai is het publiek met het ontdekken van die mores al verder dan in andere steden. De spelers krijgen hier na afloop een staande ovatie. “We spelen hier wat groter”, zegt Ellis. “Om alles heel duidelijk te maken. In Nederland kunnen we wat gas terugnemen.”

Ondanks zijn populariteit gaat Ellis na de maandenlange tournee graag naar Europa, waar hij dezelfde rol vertolkt. Hij verheugt zich op het weerzien met Rotterdam, dat hij drie jaar geleden bezocht. “De architec-

tuur is er zeer interessant, ik hou van dat mooie moderne.”

Enorm groot en luxe Vlakbij de kleedkamer van Ellis huist de Filippijnse zangeres Joanna Ampil die Memory zingt. Het is een ruimte die bij haar status als musical- en filmster past: enorm groot en luxe, met bankjes en een badkamer.

“Ik heb deze ruimte nodig om me te concentreren. Dat ik me hier kan isoleren helpt enorm om mijn karakter neer te zetten. Het is een zeer emotioneel stuk dat me heel erg raakt. In het begin sliep ik daardoor slecht. Als ik op het podium sta, is mijn energieniveau heel hoog.

Ik moet katachtig zijn in alles wat ik doe. We hebben daar sessies voor gehad waarbij we elkaar als katten aanraken en elkaar ruiken. Als Grizabella heb ik maar weinig tijd op het podium. Mijn verhaal moet goed overkomen, ik moet er meteen helemaal staan. Ik wil het publiek niet voor de gek houden en zeker weten dat ik precies de juiste geestesgesteldheid heb. Het publiek voelt dat feilloos aan.”

Cats, 15 - 27 januari, Nieuwe Luxor Theater.

Kaartenverkoop: www.luxortheater.nl en www.catsdemusical.nl

5

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

WETENSCHAP

“DENK EENS WAT VAKER NA OVER WAT JE EET” Aan de Erasmus Universiteit zijn honderden wetenschappers dagelijks bezig met nadenken. Ze onderzoeken de kleine en grote vraagstukken van het leven. Welke vragen zijn dat eigenlijk? En – wat hebben we daar als gewone mens aan? Ga er even rustig voor zitten en denk eens mee met de onderzoeker. Deze aflevering: Dr. Pauline Jansen, ontwikkelingspsycholoog.

TEKST: NATALIE HANSSEN

Waarom bent u wetenschapper geworden?

Uiteindelijk komt het erop neer dat ik andere mensen wil helpen. Toen ik tijdens mijn opleiding tot psycholoog ook onderzoek moest doen, bleek ik dat zo leuk te vinden dat ik daarin verder ben gegaan. En zo mensen dus indirect help. Inmiddels ben ik een van de wetenschappers die zich bezighoudt met Generation R. Wat is Generation R ook alweer?

Generation R is het grote Rotterdamse onderzoek waarin we rond de 10.000 Rotterdamse kinderen geboren tussen 2002 en 2004 volgen. We hebben dus heel veel gegevens over hoe die zich ontwikkelen. Zo kunnen we allerlei verbanden onderzoeken: waarom ontwikkelen sommige kinderen problemen met hun gedrag of gezondheid. En waar ligt dat dan aan?

Een praktisch voorbeeld?

Vrouwen met eetstoornissen blijken relatief vaak een traumatische gebeurtenis in hun leven te hebben meegemaakt. Maar dat is achteraf moeilijk te onderzoeken, omdat herinneringen vaak vertekenen in de loop der jaren. In Generation R kunnen we kijken wat er nú gebeurt in een leven en of dat dan voorlopers van een eetstoornis voorspelt. Ontstaan door bepaalde gebeurtenissen eetbuien, een manier voor sommige mensen om met stress om te gaan? Of juist stoppen met eten om controle te houden?

Wat is er zo leuk aan onderzoeken?

Het is leuk om heel veel gegevens uit te pluizen en zo antwoorden op vragen te vinden. Ik las bijvoorbeeld vandaag in de krant dat uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat meisjes vaak op een hogere opleiding eindigen dan hun schooladvies was. Het is nog gissen waarom, maar over een paar jaar hebben wij genoeg informatie verzameld om oorzaken te kunnen achterhalen. Ik denk vaak bij dingen die spelen: wat zegt ons onderzoek daarover?

Wat onderzoekt u zelf precies?

Ik onderzoek eetproblemen en eetstoornissen. We weten al veel, maar er zijn nog gaten. Zoals: waarom hebben jongens en mannen veel vaker een eetstoornis dan we denken? Mannen blijken geen behandeling te zoeken bij eetproblemen, daarnaast ziet een eetstoornis er soms anders uit bij mannen. Ze komen bijvoorbeeld voor een depressie in behandeling, maar blijken een eetstoornis te hebben.

6

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

WETENSCHAP

Denkpauze: meedenken met de wetenschapper

Hoe zien eetstoornissen bij mannen eruit?

Voor mannen gaat het meestal niet om slank zijn, maar om spieren. Ik ben nu heel benieuwd hoeveel jongeren van onze groep naar de sportschool gaan omdat ze zichzelf te iel vinden. Is dat terecht of hebben ze een verdraaid lichaamsbeeld? En wat doen ze nog meer, naast naar de sportschool gaan? Nemen ze speciale drankjes en supplementen? Tot waar ga je en wanneer wordt het een probleem?

Hoe helpt dat onderzoek in de praktijk?

Het is natuurlijk de bedoeling dat de kennis bij de mensen in de praktijk terechtkomt.

Bij huisartsen, psychologen en leraren op school. Zodat die zich meer bewust zijn van de gevaren voor jongens en zo helpen problemen te voorkomen.

gels aan kinderen juist eetproblemen gééft. Dus dat kinderen die thuis niet mogen snoepen, helemaal losgaan als het wel kan. Dat ze dus niet leren reguleren en dat regels juist een negatief effect hebben. Maar ik zie dat in mijn onderzoek helemaal niet terug.

Het is juist andersom: ouders gaan regels opstellen omdat ze zien dat hun kind te veel (of te weinig) eet. Ze doen wat nodig is voor hun kind.

Regels helpen kinderen met eetproblemen?

Ja. Zelf het goede voorbeeld geven, regels maken en vooral: kinderen betrekken in die regels. Vertel je kind waarom iets wel of niet goed is: snoepen is oké, maar niet te veel. Leg uit waarom. Je kunt kinderen ook vragen wat zij zelf een goede regel vinden. Dat kunnen kinderen best en zo leren ze ook zelfstandig worden. Geef ze de kennis waarom sommige dingen slecht zijn en stel samen regels op.

“Waarom hebben jongens en mannen vaker een eetstoornis dan we denken?”

Wat is uw grootste eyeopener tot nu toe?

Dat ouders van kinderen met eetproblemen weleens wat meer credits mogen krijgen – dat gaat eigenlijk dwars tegen alle literatuur in. Er heerst het idee dat ouders de schuld hebben bij over- of ondergewicht en eetproblemen bij kinderen, maar het ligt wel wat genuanceerder dan dat.

Ouders hebben niet altijd schuld aan eetproblemen van hun kinderen?

Ouders zijn wel belangrijk, want ze creëren de ‘omgeving’: zij kopen het eten en geven het voorbeeld. Maar er wordt gezegd dat het opleggen van re-

Kunnen we eetproblemen de wereld uit helpen?

Dat denk ik niet, want eetproblemen ontwikkelen zich gewoon mee met de wereld. Slank willen zijn is bijvoorbeeld niet het enige wat eetproblemen veroorzaakt. Je hebt ook mensen die doorslaan in bijvoorbeeld weer een nieuwe gezondheidsrage. Vroeger was het leven qua eten wat minder ingewikkeld. Tegenwoordig hebben we veel meer tijd en ook veel meer prikkels uit de omgeving. Je moet als onderzoeker van eetproble-

men met de tijd mee en inspelen op wat nu belangrijk is. Ik verwacht dat eetstoornissen blijven bestaan maar er misschien wel anders uit gaan zien.

Ik las dat Rotterdamse kinderen slechter eten dan gemiddeld, klopt dat?

Dat is niet iets wat uit ons onderzoek komt, wij hebben namelijk geen gegevens over wat kinderen eten die niet aan ons onderzoek meedoen. Maar het is wel zo dat kinderen in steden over het algemeen meer overgewicht hebben. Wie buiten woont, beweegt over het algemeen meer. Het is een van de verleidingen van onze maatschappij: er is overal en altijd eten.

Met die verleiding moet je om leren gaan en dat is best een klus.

Hoe ziet de ideale wereld er voor een eetproblemen-wetenschapper uit?

Vol met gelukkige kinderen die goed met al die prikkels om kunnen gaan.

Denkt u dat uw onderzoek helpt?

Ja, ik denk wel dat ik bijdraag. De kennis die ik verzamel, dat zijn kleine stukjes van een hele grote puzzel: hoe

Dr. Pauline W. Jansen is universitair hoofddocent bij de vakgroepen Psychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en Kinder- & Jeugdpsychiatrie/ psychologie in het Erasmus Medisch Centrum. Ze begeleidt onderzoek over eetgedrag en eetstoornissen binnen Generation R.

zorg je dat kinderen het goed hebben?

Ik vertel over mijn onderzoeksresultaten aan beleidsmakers, denk aan de gemeente en aan collega’s die als psycholoog of jeugdarts werken. Ik geef ook les aan psychologie- en pedagogiekstudenten die in de toekomst mogelijk opvoedadvies over eten gaan geven. En ik geef soms college aan kinderen over de psychologie van eten. Dat is eigenlijk het allerleukste om te doen. Kinderen zijn zo nieuwsgierig, die willen alles weten en begrijpen.

Waar zouden mensen eens wat vaker over na mogen denken?

Ik zou mensen willen uitdagen om, als ze iets gaan eten, even na te denken en te voelen of ze eigenlijk wel trek hebben. We beginnen namelijk vaak te eten omdat we anderen zien eten of omdat ons toevallig iets lekkers wordt voorgeschoteld, zoals een koekje of andere traktatie. We eten ook vaak zonder na te denken: voor de tv of terwijl we een spelletje op de telefoon spelen. Als je er bij stilstaat of je eigenlijk wel trek hebt, eet je bewuster en hopelijk ook wat minder.

7

HMCOLLEGE.NL

OPEN DAGEN

VRIJDAG ZATERDAG 18 JANUARI 19 JANUARI 17.00-21.00 UUR 10.00-14.00 UUR

HMC Amsterdam, Arlandaweg 173-175 | HMC Rotterdam, Erasmuspad 10

HMCMBOVAKSCHOOL

HMCMBOVAKSCHOOL

HMCMBOVAKSCHOOL

HMCMBOVAKSCHOOL

HMCMBOVAKSCHOOL

KOM JIJ NAAR ONZE OPEN DAGEN? HET PRAKTIJK COLLEGE ROTTERDAM Kleine en veilige scholen Jouw eigen leerroute Afwisselende praktijklessen Zorg en begeleiding op maat Stages vanaf de de onderbouw Begeleidingen door jobcoaches Pro-diploma en branchecertificaten

“Kom je ook kijken?”

Inburgeringscursus volgen bij Albeda?

Meld u snel aan en start in januari of februari 2019.

25 JAN 09.00 - 16.00 UUR 01 FEB 09.00 - 16.00 UUR 08 FEB 09.00 - 16.00 UUR

30 JAN 13.00 - 18.00 UUR 02 FEB 10.00 - 14.00 UUR

23 JAN 09.00 - 16.00 UUR 23 JAN 18.00 - 20.00 UUR 06 FEB 09.00 - 16.00 UUR

SCHIETBAANSTRAAT 26 WWW.HPC-CENTRUM.NL

TALINGSTRAAT 170 WWW.HPC-CHARLOIS.NL

HUISMANSTRAAT 30 WWW.HPC-ZUIDWIJK.NL

ONDERDEEL VAN LMC VOORTGEZET ONDERWIJS

Meer informatie?

Bel 010 221 41 21 of mail naar taal&inburgering@albeda.nl

albeda.nl/ inburgerings cursussen

OPEN DAG ZATERDAG 26 JANUARI 2019 | GLR.NL Enter the creative world van het Grafisch Lyceum Rotterdam en maak kennis met de grootste gespecialiseerde vakschool voor media, design en technologie in Nederland.

Bezoek de Open Dag op zaterdag 26 januari 2019 (van 10.00 tot 15.00 uur) en ontdek de vele mogelijkheden.

Het Grafisch Lyceum Rotterdam biedt vier vmbo-leerwegen en tal van mbo-opleidingen. Een greep uit het aanbod: Mediavormgeven, Audiovisuele media, Podium- en evenemententechniek, Mediamanagement, Mediatechnologie, Redactiemedewerker, Medewerker creatieve productie, DTP en Signmaking. Benieuwd naar het volledige aanbod? Vraag de brochure aan of kijk op glr.nl.

VMBO

astrotoy_

MBO

PROFIELEN: Mavo • Rotterdam & de Wereld Vmbo • Economie & Ondernemen • Zorg & Welzijn–Hospitality OPEN DAGEN: Woensdag 23 januari 2019 14:00 – 17:00 & 19:00 – 21:00 uur

Young Business School Rotterdam Maashavenweg 14 www.youngbusinessschool.nl

Zaterdag 16 februari 2019 10:00 – 15:00 uur

Je bent welkom op onze

open dagen vrijdag 25 en zaterdag 26 januari 2019 Kijk voor de tijden en locaties op albeda.nl albeda.nl

• • • G.K. van Hogendorp Mathenesserdijk 455 www.gkh.nl

PROFIELEN: Economie en Ondernemen Media, Vormgeving en ICT Zorg & Welzijn–Hospitality OPEN DAG: Zaterdag 9 februari 2019 10.00 – 15:00 uur INFORMATIE AVOND: Dinsdag 15 januari 2019 19.00 – 21.00 uur

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

ONDERWIJS

10

ROTTERDAMS ONDERWIJS SCHREEUWT OM TALENTVOLLE DOCENTEN Het lerarentekort in de regio Rotterdam groeit met de dag. Een griepgolf wordt dan ook gevreesd. Scholen betalen vaker stevige bedragen om leerkrachten te vinden. De pabo’s doen van alles om de tekorten aan te vullen. Ook de gemeente Rotterdam denkt actief mee. Maar het aantal nieuwe docenten neemt niet toe. Wie pakt de handschoen op en laat nieuwe generaties niet in de kou staan?

TEKST: COR HULSBUS Cor Hulsbus, de auteur van dit artikel, is als onderwijskundige werkzaam in het onderwijs, leidt onder meer docenten op en begeleidt basisscholen. Dagelijks hoort hij zowel de schrikbarende verhalen als de positieve geluiden aan.

Paboverlaters kiezen niet massaal voor een baan in het Rotterdamse onderwijs, zoals schoolbesturen en beleidsbepalers bij de gemeente hadden gehoopt. Ook de kortingen op het collegegeld – eerste jaar gratis, tweede jaar de helft – zorgen niet voor een massale toeloop. Sterker nog, de hoopvolle verwachtingen vielen na de zomervakantie in duigen. Het aantal studenten dat daadwerkelijk naar een pabo komt, blijft behoorlijk achter bij de verwachtingen. De babyboomers verlaten de komende jaren massaal het onderwijs. En schoolbesturen vrezen een lage instroom van nieuwe leerkrachten.

Marlies Kamst, directeur van een ‘witte’ basisschool, vertelt dat ze per maand 90.000 euro kwijt is voor leerkrachten die het bedrijf Maandag detacheert. Kamst: “Dat is een behoorlijk bedrag en ligt veel en veel hoger dan een regulier salaris voor een leerkracht. Maar we kunnen al twee jaar niemand vinden. Jongeren kiezen blijkbaar liever voor een leaseauto of een extraatje via een bureau dan voor

een vast dienstverband op een school.

Maar zij vergeten dat er ook nadelen aan kleven om zo in het onderwijs aan het werk te gaan. Dat horen wij als ze een hypotheek gaan aanvragen.”

De bonus pakken Dit is de ene kant van het verhaal over het leerkrachtentekort. Er zit ook een andere kant aan. De 24-jarige docent Renate Terpstra krijgt voor het tweede jaar een flexcontract aangeboden.

Terpstra: “Dat contract is een groot nadeel voor startende leerkrachten.

Sommige schoolbesturen willen een leerkracht niet binden en kiezen drie jaren voor een flexcontract. Ja, daar trek je niet veel leerkrachten mee. Als je van de pabo komt en je kunt ergens anders een vaste baan en een cadeau kiezen, dan ben je gek als je dat niet doet. Maar ik kies heel bewust voor deze school en ja, daar hoort een onzekere toekomst bij.”

Kiezen voor geld Stella van Vliet is ook een beginnende leerkracht die bewust kiest voor een

De gemeente Rotterdam wil investeren in leerkrachten met de Rotterdamse Leraren C.A.O. De stad biedt de leerkrachten extra’s zoals de gratis Rotterdampas, de Rotterdamse Lerarenbeurs (verder studeren met een flinke korting), Broedplaats010 (een leergang voor onderwijsinnovatie) en een welkomstpremie van 5000 euro bij een fulltimebaan. Een knappe prestatie in een stad waar de opdracht voor het onderwijs groot is.

Meer informatie: www. onderwijs010.nl

Rotterdamse basisschool: “De binnenstad is zo divers en leuk om in te werken. Helaas denken veel andere studenten daar anders over. Die pakken de bonus van de gemeente en gaan daarna in een randgemeente werken waar zij ook willen wonen. Schoolbesturen zouden al tijdens de stageperiodes aan pabostudenten moeten vragen of zij in Rotterdam willen komen werken. Ik hoor dat nu zelden van medestudenten. Ik denk dat als ze in een vroeg stadium worden benaderd, ze het gevoel krijgen belangrijk te zijn. Dat wil toch iedereen. Waardeer je toekomstige leerkrachten, dan kiezen zij minder snel voor particuliere detacheringsbureaus. Nu kiezen velen voor het geld en niet voor de kinderen en het beroep.”

Vervolgstudie Renate Terpstra wil als beginnende leerkracht meer weten over gedrags- en leerproblemen. Meteen na de pabo gaat zij dan ook op zoek naar een vervolgopleiding, een masteropleiding.

Terpstra: “Ik kwam uit bij het Seminarium voor Orthopedagogiek. Daar volgde ik één avond per week de masterstudie Educational Needs. Ik leer hoe ik kan omgaan met allerlei problemen van mijn leerlingen. Bekende docenten als Kees van Overveld leren ons praktische vaardigheden om kinderen beter te kunnen begeleiden. Het is een tweejarige opleiding die je kunt volgen met de Rotterdambeurs of de lerarenbeurs. Ik zou elke docent willen aanraden verder te studeren. In mijn studiegroep zitten ook leerkrachten van boven de 40 jaar die vonden dat zij er te lang niets bijleerden.

De masterstudie duurt voor mij twee

“Die pakken de bonus van de gemeente en gaan daarna in een randgemeente werken”

jaar, maar zou ik ook in een jaar kunnen volgen. Andere collega’s leren voor intern begeleider of specialist leerproblemen. Het is fijn dat het seminarium in combinatie met de Hogeschool Utrecht zulke vervolgstudies in Rotterdam aanbiedt.”

DE

NIEUWSPEPER 9 JANAURI 2109

ONDERWIJS

11

De pabo van Inholland Rotterdam telt 233 studenten, waaronder 133 eerstejaarsstudenten en 24 zij-instromers. In februari 2019 starten ruim 60 studenten met de pabo-opleiding en 21 cursisten met het zij-instroomtraject. Circa 20 procent van de studenten is man.

Elsbeth Veldhuijzen, opleidingsmanager bij Inholland Rotterdam, verwacht dat de komende jaren het aantal zij-instromers stabiel blijft. Veldhuijzen: “Het ministerie van OCW maakt nu de overstap naar een reguliere deeltijdopleiding aantrekkelijker. Studenten die kiezen voor onze verkorte deeltijdopleiding, kunnen ook in een half jaar bevoegd voor de klas starten, waardoor een overstap van de huidige baan makkelijker wordt. We verwachten dat dit de poule studenten zal vergroten. Alle maatregelen die het ministerie treft om zowel de opleiding als het beroep aantrekkelijker te maken, helpen. Samen met de schoolbesturen en de gemeente werken we actief aan het werven van nieuwe studenten voor de pabo.

Die samenwerking behelst ook het verder professionaliseren van de zittende leerkrachten. We bieden diverse mogelijkheden, voltijd, deeltijd en een zij-instroomvariant waarmee een student de pabo kan volgen. Dit jaar starten we ook met de flexibele, duale variant. Deze is geschikt voor carrièreswitchers. De studie stemmen we af op hun persoonlijke leeruitkomsten.

De zij-instroomvariant die wij bieden, is nu een hele intensieve samenwerking met schoolbesturen. We zoeken collega’s die direct inzetbaar zijn voor de klas. We maken goede afspraken om de kwaliteit van opleiden en begeleiden te waarborgen.”

met hun studie: “De opleiding met goed resultaat afronden is een belangrijk doel voor ons, de schoolbesturen en onze studenten. Wat er nodig is om het vak nog aantrekkelijker te maken? Leerkracht zijn is een mooi en betekenisvol beroep met veel mogelijkheden. Zolang we dit beroep goed neerzetten, zullen er altijd mensen zijn die met passie in het onderwijs willen werken. Wij gaan ervan uit dat in de regio’s in het westen van het land het lerarentekort de komende jaren verder toeneemt. We zijn dan ook in gesprek met schoolbesturen over andere manieren van organiseren.”

Mooi en betekenisvol beroep Door de tekorten komt het voor dat er studenten voor de klas staan. Elsbeth Veldhuijzen geeft aan goede contacten met deze studenten te onderhouden zodat ze niet achter gaan lopen

Open dagen pabo’s InHolland: woensdag 13 februari (17.00-20.00 uur) en zaterdag 6 april (10.00-14.00 uur) Thomas More: zaterdag 9 februari (10.00-12.30 uur) en woensdag 10 april (18.00-20.30 uur) Hogeschool Rotterdam: zaterdag 9 februari (10.00-14.00 uur) en donderdag 4 april (16.00-20.00 uur) Seminarium voor Orthopedagogiek (locatie Hogeschool Rotterdam/ Museumpark 40): maandag 11 maart, dinsdag 9 april, donderdag 9 mei, dinsdag 11 juni (alle dagen 17.30 uur) en woensdag 3 juli (14.30 uur)

De pabo van de Thomas More Hogeschool telt 650 studenten, waaronder 153 voltijd eerstejaars en 70 deeltijders en zij-instromers. Het aantal mannen neemt toe.

Dorothee van Kammen is directeur en lid van het College van Bestuur van de Thomas More Hogeschool. Zij geeft aan dat het om een kleinschalige pabo gaat waar studenten zich als mens en professional kunnen ontwikkelen. Van Kammen: “Persoonlijke aandacht is voor ons belangrijk. We zitten in een niet al te groot gebouw. Daardoor kennen de studenten elkaar. En ze komen in het gebouw ook directeuren en leerkrachten van de basisscholen tegen, omdat het gebouw ook een lagere school huisvest. Afgelopen voorjaar zagen we een behoorlijke opleving in het aantal aanmeldingen. Maar in september viel het aantal studenten helaas tegen; dat geldt voor alle Rotterdamse pabo’s. Wij werken nauw samen met zeven schoolbesturen in Rotterdam en de regio en doen er alles aan om de studenten samen met de scholen op te leiden. Ook als studenten klaar zijn met hun studie, kunnen zij bij ons verder studeren en zich verder bekwa-

De pabo van de Hogeschool Rotterdam telt 750 studenten. Het aantal jongens is inmiddels gestegen tot bijna 30 procent.

Anita Derks, onderwijsmanager bij de Hogeschool Rotterdam, geeft aan dat de instroom dit jaar iets daalde: “Dat is jammer omdat de regio juist behoefte heeft aan groei. Wat hoopvol stemt: de laatste jaren schrijft een substantiële groep studenten zich in voor de februari-instroom. En we verwachten de komende jaren een lichte stijging tot ongeveer 250 eerstejaars en met de februari-instroom ook nog eens 50 studenten.

Maatregelen als gratis studeren helpen zeker. Het zal regionaal verschillend zijn, maar voor Rotterdamse

studenten met een smalle beurs helpt dat. Het verlaagt de drempel om te gaan studeren en ook de druk om veel te werken tijdens de studie.

We doen zelf ook het nodige, zoals extra voorbereiding op toetsen voor de zij-instromers van februari. Ook vergroten we de mogelijkheden voor deeltijdonderwijs. Daarnaast werken we samen met de pabo’s in de regio om de studenteninstroom te verhogen. Wij gaan gezamenlijk lessen aanbieden die geïnteresseerden voorbereiden op het toelatingsexamen.”

men. Er is een ruim aanbod aan post-hbo-opleidingen en masters. Kinderen vragen nu eenmaal andere vaardigheden van een docent dan 20 jaar geleden. Daar doen wij ook gezamenlijk onderzoek naar en we passen ons aanbod daarop aan.

Tijdens de studie kan de student zich ook specialiseren in bewegingsonderwijs of als vakspecialist muziek afstuderen.”

Technologie op een goede manier inzetten Dorothee van Kammen vertelt dat alle Rotterdamse schoolbesturen, de pabo’s en de gemeente goed samenwerken om het lerarentekort aan te pakken: “We bereiden samen studenten voor op de toelatingstoetsen en werven gezamenlijk zij-instromers. Gezien de grote vraag denk ik dat jonge mensen er goed aan doen zich de komende periode goed te oriënteren. Want een baan als juf of meester is een geweldige kans om de diverse samenleving verder vorm te ge-

Hypotheek betalen Tijdens de studie wordt er hard aan de studenten getrokken, zo vertelt Anita Derks. De school maakt ze duidelijk dat dit voor de lange termijn geen goede keuze is. Derks: “Uit ervaring weten we dat ze dan een studieachterstand opbouwen, zodat afstuderen in vier jaar lastig wordt.”

Derks is van mening dat het lerarentekort om een structurele oplossing vraagt. Denk aan het langer volhouden van de maatregelen en politieke daadkracht. “Een salaris waarvan je de hypotheek kunt betalen, hoort daar ook bij”, aldus Derks. “We kijken ook naar de toekomstige organisatie van het onderwijs. Les krijgen van één leraar in steeds dezelfde klas is niet voor ieder kind de juiste vorm. Het heb-

ven. In het onderwijs denken we volop na over hoe we het onderwijs anders kunnen organiseren om kinderen goed voor te bereiden op de toekomst. Moeten kinderen alle lessen krijgen van één leerkracht? Of kunnen we de talenten van leerkrachten beter benutten als zij zich meer specialiseren en elkaar versterken in een team dat met een groep kinderen werkt? Hoe kunnen we technologie op een goede manier inzetten? En hoe zorgen we voor een doorgaande lijn van 0 tot 18 jaar? De pabo en de basisscholen willen graag investeren in jonge mensen die daarover willen nadenken. Ook een meer diverse instroom op de opleidingen vind ik van belang. We maken goede afspraken met de schoolbesturen over de manier waarop derdeen vierdejaars studenten naast hun studie op scholen kunnen werken zonder dat ze studievertraging oplopen. Studenten doen zo extra praktijkervaring op en kunnen andere bijbaantjes opzeggen.”

ben van meerdere expertises in een school kan zorgen voor een afname van het lerarentekort. Daarvoor zijn vaak ook andere schoolgebouwen nodig. En we willen het begeleiden van nieuwe leerkrachten meer aandacht geven dan tot nu toe is gedaan. Er is namelijk een groep mensen die relatief snel het beroep verlaat. De begeleiding van starters kan er niet even bij worden gedaan, dat betekent extra mankracht. We denken aan een traineeship waarbij een leerkracht een aantal jaren echt wordt begeleid en de kans krijgt te groeien. Je moet immers thuis zijn in vele vakgebieden en daarnaast ook pedagogisch en didactisch een toptalent zijn. Ik ben hoopvol gestemd omdat nu iedereen de noodzaak ervan inziet.”

OT

PART

VA

VO

VO

VO

VO

VA

VA

VA

BA PA VA

VA

VA

VO

KERAMISCH PARKET

VA

VO

V.

VO

DA DA

OE

VA

VA

VO

VO

SHOWROOM

MODELLEN

UITVERKOOP

ALLE SHOWROOM- EN MAGAZIJNMODELLEN MOETEN WEG! 20.000 FIETSEN • OOK ELEKTRISCHE FIETSEN • 5.000 KINDERFIETSEN GROTE COLLECTIE oma- en opaietsen en gebruikte ietsen!

300 VOLWASSEN ALUMINIUM DRIEWIELERS VAN 799- NU 349-

Afgebeelde ietsen zijn een greep uit ons enorme assortiment, alleen maar Nederlandse A-merken!

Van 399,- NU

199!

Kwaliteit voor een lage prijs

De leukste KINDERFIETSEN. Keus uit meer dan 1000 stuk ks!

NU OF NOOIT!

OP=OP

NU al vanaf alum minium VOUW DRIE EWIELERS voor VOL LWASSENE Van 7999,- NU

99Gemonteerd

€35 extra!

In blauw enn wit leverbbaar!

EXCLUSIEF EN EENMALIG (3 00 STUKS)

349-

ogelijk!

Bezorging m

• Shimano en RVS afgemonteerd • oversized high ten of aluminium frames • extra sterke velgen • anti lekbanden • Axa verlichting • gel zadel

NOG NOOIT V ERTOOND!

OP=OP

Normaal tot € 699,- NU

eken... dellen uitzo o m l e ve l e He

299- 199249- 349- 399-

149-

BOVAG REPARATIE SERVICE CENTER Wij staan garant voor snel en vakkundig afhandelen van uw servicebeurten of reparatie. Ons enthousiaste werkplaats-team staat voor u klaar!

ALLES KLAAR TERWIJL U WACHT!* UNIEK IN ROTTERDAM!

60% tot

korting

PROFITEER NU ALLEEN EN EXCLUSIEF BIJ MEGA-BIKE

E-BIKES MET KORTING! Heel veel A-merk E-Bikes

OP=OP

heel veel verschillende modellen

Van € 1899,tot € 3999,NU al VANAF

-

tot wel €1200, korting!!

1099-

Bij ons zonder inruil ook gewoon

OP=OP

WIJ KOCHTEN CA. 2000 ELEKTRISCHE FIETSEN BIJ ALLEEN MAAR A-MERK FABRIKANTEN

de beste prijs!

Heel veel kinderfietsen, omafietsen, transportfietsen, elektrische- en vouwfietsen, mountainbikes, accessoires enz. enz.

(in doos zelfmon

advies • voordeel • service • keuze

Alles bij ons 1 minuut levertijd, geen lange levertijden alles direct uit voorraad leverbaar!

Rotterdam XXL Mega Store Burg. van Walsumweg 2

Iedere ZONDAG GEOPEND

• Maandag t/m Donderdag 09.30-18.00 • Vrijdag 09.30-18.00 • Zaterdag 09.30-17:00 • Zondag 11.00-17.00

van 11 tot 17 uur!

De beste service en garantie tegen de laagste prijs! Kijk voor openingstijden en routebeschrijving www.megabike.nl

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

MAKE SOME NOISE: HOUSE IN THE MUSEUM TEKST JAAP VAN RIJN

Party people in het museum De tentoonstelling Party People belicht twee generaties uitgaanscultuur en verbindt de huidige Rotterdamse uitgaansscene aan de periode waarin het allemaal begon: de jaren 90. Party People is een halfjaar durend undergroundfeest van herkenning voor iedereen die ooit een stap in het Rotterdamse uitgaansleven zette. Party-icoon Ted Langenbach en woordkunstenaar Derek Otte zoomen als gastcuratoren in op de Rotterdamse undergroundscene van eind jaren 80 en begin jaren 90. Dj & festivalorganisator Frank Dros en fotografe Naomi van Heck belichten de huidige uitgaansscene. Muziek, mode, fotografie, video, graphics, literatuur, spoken word, performance, art en design, ze komen allemaal samen in een tentoonstelling die wordt gepresenteerd als een meeslepende reis door de Rotterdamse nacht.

Party People, Museum Rotterdam, 12 januari - 23 juni.

Meer informatie: museumrotterdam.nl

DANIELLE VAN ARK

Soms moeten er flink wat jaren overheen gaan voordat een culturele beweging een plek krijgt in een museum. Na 30 jaar house in Rotterdam is het zover. Museum Rotterdam organiseert de rave Party People. Deze naar verwachting meeslepende tentoonstelling laat zien waarom en hoe Rotterdammers zich met house onderscheiden. Een voorproefje.

13

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

1988: de herfst van de liefde De zomer van 1968 staat te boek als The Summer of Love, het hippiedom glorieerde. De soundtrack was de rock van Woodstock. Twee decennia later, na muziekgolven als punk en new wave, haalt de herfst van 1988 de geschiedenisboeken als The Autumn of Love. Via Chicago, de bakermat van de house, Londen, Manchester en Ibiza bereikt house Nederland. De hoofdstedelijke Club RoXY vormt het episch centrum van deze muziekstroming. Waar staat ‘Rotterdam’, is het stil rond de Coolsingel? Berichten uit Het Vrije Volk maken duidelijk waar het in de havenstad broeit. Deze inmiddels opgeheven krant blijkt aardig de vinger aan de pols te houden.

“Rotterdams eerste echte houseparty?”

Ted Langenbach (29) en Monica van Leeuwen (28) lopen aan het begin van de zomer van 1988 tegen verslaggever Roland Vonk leeg. Langenbach: “Als je wilt swingen in Rotterdam, kom je al gauw in louche tenten terecht of gelegenheden die veel te klein zijn. In disco’s voelen veel mensen zich ook niet thuis. Ik was eens op een rap-feest in de Bluetiek-In, kwamen ze vragen of ik m’n pet wilde afzetten! Je mag je niet eens een beetje bijzonder uitdossen.”

Van Leeuwen: “Wat gebeurt er nou aan muziek in Rotterdam? Je kunt je laten platdrukken in Ahoy of in het Feyenoord-stadion. Maar om te swingen?”

Langenbach: “Daarvoor moet je toch steeds weer naar Amsterdam, naar de Roxy bijvoorbeeld.”

Het duo komt zelf met de oplossing, waarmee ze de krantenkolommen ha-

len: eigen verjaardagsfeesten, Private Dance Party’s die aanslaan op originele locaties als een autogarage op de grens van Rotterdam en Schiedam. En dan doorgroeien naar spectaculair aangeklede houseparty’s met 1000 ravers, zoals die al plaatsvinden in steden als Barcelona en München. Ted Langenbach denkt aan themaparty’s: “Uiteindelijk moet het zo worden dat mensen voor elkaar komen. Dat elke party een soort reünie van de vorige is.” (1) Dat house gaat leven in Rotterdam, zal zich in die herfst van 1988 gaan openbaren. Voor een goed begrip van het hoe en waarom een sprong terug in de tijd.

Kraamkamers van de house Begin jaren 80, in de slaapkamers van jongens en meisjes die van soul en disco houden, worden plaatjes gedraaid en cassettebandjes afgespeeld. Uit de radio klinkt het geluid van legendarische programma’s als de Soulshow. Ergens in 1983 besluit Veronica radio-dj Ben Liebrand zijn mond te houden en dansbare muziek aan elkaar te mixen.

Dit brengt jongeren op een idee: het naadloos mixen van delen van nummers en dit vastleggen op tapes, ook bekend als samplen. Een van die jongeren is Peter Slaghuis, die in kleine kring naam maakt met zijn discobreaks. Slaghuis produceert ook zomers klinkende Italo Disco, een van de eerste vormen van elektronische dansmuziek, gemaakt met onder meer synthesizers en drumcomputers. Hij weet een plek te bemachtigen achter de draaitafels van de grote discotheek Bluetiek-In aan de Karel Doorman-

CULTUUR

straat. Daar valt hij op met zijn muziekkeuzes. Volgens de overlevering draait Slaghuis als een van de eerste Nederlandse dj’s house, dat de dansvloer vooralsnog laat leegstromen. De man is zijn tijd ver vooruit. Maar zijn wraak zal zoet zijn: Peter Slaghuis scoort in 1988 als Hithouse een wereldhit met Jack to the Sound of the Underground, waarin hij met een bepaald type synthesizer het kenmerkende geluid van acid house produceert. Ook de opvolger, Move your feet to the rhythm of the beat, haalt de hitlijsten. De opbrengst investeert Slaghuis in een eigen label en een studio.

Acid house ontmoet lauwheid Terwijl Peter Slaghuis naam maakt, stuurt Het Vrije Volk journalist Bernadette Neelissen op pad. Zij is in 1988 in de Bluetiek-In getuige van de acid house van een Londense act. Neelissen stapt rond tienen een lege discotheek binnen en grijpt deze omstandigheid aan om zich door Paul Elstak over house te laten bijpraten. De later met happy hardcore Kuip-vullend beroemd geworden dj wil best uitleggen wat house inhoudt. “Je zou kunnen zeggen dat het oude hi-energy is, maar dan op funky basis met een strakke bass-line.” Sorry, maar nu weet ik nóg niks, reageert Bernadette Neelissen. “Nou, de naam house music komt van de Warehouse-club in Chicago, waar de muziek ontstaan is. De club-dj’s gaven hun eigen tint aan bestaande muziek door middel van ritmeboxen, synthesizers, samplers en vocoders. Uptempo discobeat, muziek waarop je móet dansen, anders mis je

waar het om gaat. Acid house is een agressievere versie van house, muziek met veel ‘bijtende’ geluiden. Daar komt de naam ook vandaan.” Bernadette Neelissen schrijft vervolgens op dat rond half twaalf de London Underground Acid House Party losgaat: “Veel gescratch, rook, dreunende muziek.

De vonk springt niet over. Rotterdam is er niet rijp voor.”(2) Daarom besluit Bluetiek-In elke week juist wél house te programmeren. Om het dansvolk aan de muziek te laten wennen, want de potentie wordt onderkend.

Ondergrondse feestjes Bij de opkomst van house spelen naast een paar clubs ook de ondergrondse raveparty’s, aangeklede feesten, een wervende rol. Feestjes als die van onder meer Ted Langenbach maken al snel naam. Hoe ziet zo’n party eruit in de begintijd, in 1988? De stad ligt er gehavend bij, de crisis van de eerste helft van de jaren 80 trok zichtbare sporen.

Rotterdammers zeggen nog ”Attenoje!” als ze “Mijn hemel!” bedoelen.

Feestjes zijn meer dan welkom. Overal in Rotterdam worden huizenblokken gerenoveerd of gesloopt. Zoals op het Noordereiland. Daar vormt een serie slooppanden de tijdelijke huisvesting van Partyzone 1. Journalist Bernadette Neelissen spreekt met de initiatiefnemers. Ene Sander begint met vrienden een hiphopband en komt zo in aanraking met andere urban muziek zoals acid house op acidparty’s. Op een zeker moment wil hij met vrienden een houseparty voor zeker 400 gasten organiseren die zo weinig mogelijk geld

House en techno House is elektronische dansmuziek met als bronnen disco, hiphop, funk en electro. Kenmerkend in de beginjaren zijn beats in een vierkwartsmaat en opzwepende baslijnen.

House ontstaat in The Warehouse in Chicago. Dj Frankie Knuckles sampelt daar discotracks en speelt de tape af met ondersteuning van een stevige beat uit een drummachine.

Vanaf dat moment ontwikkelen zich vele housestijlen. Een van die stijlen is techno, dat het levenslicht ziet in industriestad Detroit, waar machines voor de welvaart zorgen.

Deze omgeving heeft invloed op de muziek. Daar waar house warm kan aandoen door een ziel van soul, regeert bij techno een strak ritme zonder melodieuze fratsen. De houselegende DVS1, het alias van de Amerikaanse Berlijner Zak Khutoretsky, omschrijft techno als volgt: “The kick-drum is the spine of techno, and to be in a dark room hypnotised by that physical presence is what makes some of those spaces magical.”* Techno slaat in Nederland vooral aan in het destijds ruige Rotterdam en industriestad Eindhoven. Dj Michel de Hey groeit in Nighttown uit tot de absolute technoheld van de stad en ver daarbuiten. Ook de producties van Speedy J vallen op (zie kader). In Rotterdam evolueert techno mede onder invloed van de Vlaamse new beat tot onder meer gabber, terror en happy hardcore, met producties van drijvende krachten als Paul Elstak en DJ Rob. (* Bron: DJ Mag)

EN ROLAND MOLENDIJK ZIET VANUIT DE NOK VAN NIGHTTOWN DAT HET GOED IS. (FOTO OTTO SNOEK H/H)

14

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

Music takes control ft. strictly come dancing

Hoe klinken al die Rotterdamse klassiekers dan? Check YouTube. Auteur en housekenner Ronald Tukker vroeg 30 Rotterdamse housepioniers essentiële Rotterdamse housenummers te noemen en maakte daar een top 25 van. Opvallend: drie top-10-noteringen voor Speedy J, het alias van Jochem Paap, erkend als een van de belangrijkste grondleggers van Rotterdamse house, en drie tracks van de veelzijdige Jeroen Verheij.

De Rotterdamse top 10 (bonus: YouTube-comments) van 010-technoliefhebbers) 1 Speedy J – Pullover (1991) Journalist Mark van Bergen roept Pullover, een stevige pot hardcore techno-toeteren, in 2014 uit tot het belangrijkste Nederlandse dancenummer, na een peiling onder dj’s. YouTube: “A city who loves football and techno. Really nice.”

2 Grooveyard – Mary go Wild (1996) Classic van pionier Jeroen Verheij. YouTube: “Tracks like these don’t age. Just as good as the first time I heard it.”

3 Secret Cinema – Timeless Altitude (1994) En nogmaals scoort producer Jeroen Verheij. YouTube: “Este track quedo en mi sangre.”

4 Public Energy – Three O’ Three (1993) Speedy J goes acid. YouTube: “As a finishing touch God created the Dutch.”

De Rotterdamse Gaby Guzman groeide op in onder meer Ecuador, Peru en Venezuela. Als mensen uitgingen, dansten ze daar vooral latin. Kunnen dansen was belangrijk in deze ZuidAmerikaanse samenlevingen. Maar dan wel op de traditionele manier: de meisjes rechts en de jongens links Gaby: “Strictly come dancing, dat was de cultuur. Je kon nog beter lelijk zijn en kunnen dansen dan een beauty zonder danstalent!

Ik was getraind in latin en deed mee aan dansmarathons.

House kenden we niet. Toen ik 19 jaar was, kreeg ik de kans om met een beurs in Londen aan een kunstacademie te gaan studeren. Tijdens een vakantie in Nederland bij een vriendin

9 Meng Syndicate – Sonar System (1992) Muzikaal brein Jeroen Verheij maakt een dikke clubhit. YouTube: “What an absolute stormin classic this fella is. Large.”

10 Rotterdam Termination Source – Poing (1992) Rotterdams minimalisme krijgt zijn definitieve vorm dankzij een zetje van Paul Elstak. YouTube: “Einfach nur SPRINGEN.” Kiezen is verliezen,… … zowel met favorietenlijstjes opstellen als met het schrijven van een artikel over de beginjaren van de Rotterdamse house.

Wie wil weten hoe belangrijk ook de niet-genoemde mensen waren voor de Rotterdamse scene, leest de uitgave Rotterdam in the House van Ronald Tukker (Brave New Book, ISBN 97894021344407) en het ontzagwekkende Dutch Dance 19882018 van Mark van Bergen (Mary Go Wild, ISBN 9789082075854).

Party People: de Ted MTC-danseres

5 Hex ft. BP Johnson - Allright to Love (1992, Exposure mix) Parkzicht Old School klassieker.

YouTube: “An era defined.”

6 DJ Rob & MC Joe – The beat is flow (1993) YouTube: “Fokking heimwee!!!!”

7 Euromasters – Amsterdam waar lech dat dan (1992) YouTube: “Is that Rotterdam bloke slashing on Amsterdam??”

8 Speedy J – Something for your mind (1992) Wederom scoort Speedy J, een voorbeeld voor veel dj’s. YouTube: “The rave scene in Rome was on fire back in the day and this song is one of the most known from that period.”

DE KLASSIEKE DRAAITAFEL TECHNICS SL1200 MKII, EEN WERKPAARD VOORZIEN VAN DE ÜBERPLACEMAT PLASTIK MAN, GEEN DJ KON DESTIJDS ZONDER. (FOTO JAAP VAN RIJN)

kost. Op het eiland vinden ze een leegstaand pand dat ze ombouwen tot Partyzone 2. Tijdens de voorbereidende werkzaamheden schatten ze in dat het pand te klein is en breken ze het door naar het ernaast gelegen pand. In het Rotterdam van toen kan veel. Vervolgens organiseren Sander en vrienden een tapinstallatie en een geluidsinstallatie en leggen een klein zwembadje aan. Gestort zand dient als strandje. Water en stroom tappen ze af uit andere huizen van het leegstaande blok.

Partyzone 2 kan op 21 oktober 1988 losbarsten. Bernadette Neelissen noteert: “Sander: ‘Acid house is gericht op blij uit je bol gaan. ledereen om je heen is blij, dus daar word je zelf ook blij van. Het is niet agressief bedoeld, hoewel veel mensen dat verband wel leggen.’

Marijn: ‘Acid betekent voor mij gewoon zwaar uit me dak gaan.’

Mare: ‘Er totaal in opgaan. Dat is het voor mij. Een soort dope.’

Bij het afscheid lachen ze vrolijk, ondanks de slopersbal die straks de muren neer zal halen. Want ergens in die drie kortgeknipte koppies wordt Partyzone 3 al gepland.”(3) 120 beats per minute Op veel persbijval hoeft de ontluikende housescene niet te rekenen. Alleen Volkskrant-journalist Ger van Veen onderkent in de vroege jaren de potentie van deze cultuurstroming. Pas als house wereldwijd doorbreekt en opvallend veel Nederlandse dj’s tot supersterren uitgroeien, duiken de mainstream media op het fenomeen. De mediascepsis weerhoudt genoeg Rotterdammers er niet van om het verschil te gaan maken met housemuziek. Tijdens de hete herfst van 1988 telt de stad in elk geval vier flinke discotheken: Gay Palace, Bluetiek-In, Ibiza en con-

van mijn moeder werd ik verliefd op Europa. Hier wilde ik mijn studie voortzetten en dat kon aan de Willem de Kooning Academie. Als bijbaantje ging ik bij Sorbonne aan de slag. Dat was een cultuurschok! Het was er altijd feest, dat kende ik helemaal niet op die manier. De eerste dance die ik hoorde, was No Limits van 2 Unlimited. Wat is dat voor gaafs!? Ik ging uit mijn dak! Ik was wel een buitenbeentje in die wereld, want een echte straighto zoals ze een geheelonthouder toen noemden. Ted Langenbach ontmoette ik op de kunstacademie. We maakten een televisieprogramma met Ted en een met Erwin Olaf. Zo ontdekte ik waar Ted mee bezig was. Ik bezocht een MTC-party, die waren in het begin klein. Het was een openbaring. Ze draaiden vooral drum ’n bass, een muziekstijl die ik vanwege de verschillende ritmes veel fijner vond om op te dansen dan dat bonk, bonk, bonk van de house. Voordat ik het wist, ik ben een hele kleine vrouw, zette iemand me op een van de podia. Ik viel nogal op want droeg destijds alleen maar van die korte sixties Barbarella-jurkjes, had lang haar tot aan mijn stuitje en liep op plateauzolen. De kleding kocht ik bij Sister Moon op de Nieuwe Binnenweg.

Wat ik geweldig vond aan die MTC-party’s, was het theatrale. Bij Ted ging het om de liefde voor de muziek en om originaliteit. Ik putte hier veel inspiratie uit voor mijn studie en later voor mijn werk: hoe je met licht, geluid, kleding en veel verbeeldingskracht een bijzondere sfeer kunt scheppen.

Daarbij: Ted was ook een straighto! De laatste MTC in de Cruise Terminal was legendarisch: dat uitzicht op de Maas, het gevoel van iets groots deel uit te maken. Zo goed is het wat mij betreft nooit meer geworden.”

GABY GUZMAN, IN HET MIDDEN: “VOORDAT IK HET WIST, IK BEN EEN HELE KLEINE VROUW, ZETTE IEMAND ME OP EEN VAN DE PODIA”

certpodium Nighttown, dat zichzelf uitvindt als houseclub en vanaf de opening veel volk trekt. Ook Gay Palace doet het goed. Bluetiek-In kan de trends moeilijker bijbenen. Verslaggever Ellen Scholtens constateert tijdens een nachtelijke rondgang langs discotheken dat clubgangers naar hun eigen danspaleizen gaan.

Bluetiek-In-eigenaar Lex Reitsma ziet dat: “‘Hedendaagse boys and girls zijn het aller-moeilijkste publiek. Op draaiende dansvloeren, rookmachines en de kleurenlasers zijn ze razendsnel uitgekeken.’

De dj’s weten wat er muzikaal gezien aan de hand is en draaien ‘opgefokte 120 beats per minute’ klanken van ‘Acid-House’, een rage die, zoals dat wel vaker gebeurt, is overgewaaid van de alternatieve dansvloer naar de wat meer grootschalige pleisterplaatsen van het jonge publiek.”

In 1988 is de eerste aanzet van de Rotterdamse gabber blijkbaar hoorbaar. De journaliste ervaart in het wél volle Nighttown dat een club eigenlijk over niets anders hoeft te beschikken dan een verhoging waar bands kunnen optreden, een grote, kale bak om in te dansen en slechts een streepje licht. “‘We zijn nog lang niet klaar hier, het ziet er nog veel te underground-achtig uit,’ beseft een naar puberiaanse begrippen hoogbejaarde medewerker van het nachtelijk gebeuren, terwijl de meest trendy tent van Rotterdam op dit moment volloopt. ‘Om jonge gasten te blijven trekken, moeten we toch wat aanpassingen doen.’”(4) Scholtens bezoekt ook Ibiza, een discotheek in het voormalige Parkzicht, die opvallend leeg is die avond. Eenmaal in 1989 weer omgedoopt tot Parkzicht zal deze locatie geschiedenis schrijven als dé gabbertempel.

House op Zuid Na de Herfst van de Liefde ontwikkelen zich twee hoofdstromen in Rotterdam. Grofweg gezegd: de techno waaruit de hardcore en de turbo-hardcore gabber voortkomen, en dance, ook bekend als mellow house. Deze en alle muzikale zijstromingen krijgen een plek in de bakken van de als paddenstoelen uit de grond schietende platenzaken op de Nieuwe Binnenweg.

Daar ontmoeten de producers, platenhandelaren, dj’s en liefhebbers elkaar.

Het verhaal van de Binnenweg is vaak verteld. Minder bekend is de rol die Erik van Vliet vanuit Zuid speelt. Aan de Pleinweg bestiert hij Hotsound en verkoopt disco, hiphop en hiphouse. Zijn personeel: onder meer Ronald Molendijk en de legendarische producer Jeroen Verheij. Van Vliet onderkent de potentie van house en begint in 1989 het label Stealth Records.

Op dit label brengt hij onder meer het inmiddels legendarische Pullover van Speedy J uit. Van Vliet en een paar anderen voelen de tijdgeest goed aan. Ze zien dat vooral techno het goed doet in de havenstad.

Voor hen is de opkomst van gabber dan ook geen verrassing.

Boink, boink, boink, poing, poing, poing 120 decibels hard beukt de gabber door Parkzicht. En in de Energiehal in Rotterdam West. Daar heersen hakkende gabbers die stuiteren op hardcore. Waar komt deze monotone muziek vandaan? Handige marketing, zelfs op Rotterdamse trams, zet Parkzicht op het netvlies. Iedereen is welkom, geen kledingvoorschriften, ook met Nikes en glimmende Australian trainingspakken, de aussies, kom je ‘Park’ binnen. De ervaren DJ Rob, het alias van Robert Jansen, draait als een van de eersten in de stad een

(FOTO: XIANG-YU-YEUNG)

(FOTO: GERARD WESSEL)

(FOTO: ARIE KIEVIT H/H)

15

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

Een uitspraak van Ted Langenbach in 1988: “Uiteindelijk moet het zo worden dat mensen voor elkaar komen. Dat elke party een soort reünie van de vorige is.”

aardige portie stevige techno tussen de gangbare genres door. De rauwe muziek past goed in het decor van een rafelig Rotterdam in het begin van de jaren 90. De kale techno slaat aan, ook met dank aan negatieve berichtgeving in de pers, wat deze lifestyle voor jongeren alleen maar aantrekkelijker maakt. Onder de rook van Rotterdam, in een studio in Spijkenisse, vormen Paul Elstak, Rob Fabrie en Richard van Naamen Holy Noise. Peter Slaghuis sluit zich aan, belangrijk, want hij is inmiddels eigenaar van het platenlabel Hithouse.

Lang verhaal kort, zoals dat goed past bij gabber: Holy Noise knalt Father Forgive Them in elkaar, dat aanslaat in Parkzicht. De techno breekt echt door met het een tikkie extremere James Brown is still alive!!. Deze plaat wordt straal genegeerd door de door ‘Amsterdam’ gedomineerde nationale radiostations. Het succes is dan ook een prestatie op zich: internet moet nog komen. Het grote negeren is voor Paul Elstak een reden om Rotterdam Records te beginnen. (5) Het eerste statement is het album Alles naar de kl--te! met daarop de track Amsterdam waar lech dat dan. Zelden klinkt een housenummer zo hard, snel en vervormd. Op deze unieke Rotterdamse soundtrack krijgt de stuiterende gabberscene vleugels en ontvangt het mondiaal weerklank.

Softer, toegankelijker Het succes van Rotterdamse techno, en in het bijzonder de minimalistische gabber, weerhoudt veel andere Rotterdammers er niet van om een elegant type house te verkiezen boven de meedogenloze beats. Zij zoeken hun vertier vooral bij legale en illegale raveparty’s. Ook de kleinere clubs zijn populair, zoals onder meer Pinguïn Park, Otto, Tudor en Full Moon. Daar kunnen dj’s platen draaien die het publiek in de grote zaken niet pikt. En Nighttown speelt een belangrijke rol. Beneden in de Basement draaien Michel de Hey – eigenzinnige darky techno – en Miss Monica, een van de weinige vrouwelijke dj’s destijds. Boven is Ronald Molendijk aan het werk, die constateert dat in 1992 dj’s steeds vaker snoeiharde house draaien. Hij brengt een reporter van NRC Handelsblad op de hoogte van de ontwikkelingen: “Je hebt hier een aantal dj’s en labels die erg veel gas geven op dat punt. Het is een massale stroming geworden, echt big, daar moet je ook niet geringschattend over doen. Alleen, het is niet mijn soort muziek.” Ronald steekt zijn energie liever in Quest for Dance, waarmee hij de grenzen van de dansmuziek wil vaststellen en vervagen. De journalist constateert dat “internationale gast-dj’s gaan experimenteren met technohouse tot house met jazz- en funkinvloeden. Molendijks soulvolle house met herkenbare melodielijn en zang komt voort uit de funk en soul.

Al twee jaar geleden voorspelden vooruitstrevende diskjockeys dat het housepubliek, moe gebeukt door het gabbergeweld, de meer traditionele muzieksoorten zou herontdekken. Volgens Molendijk is het nu zover, met de opkomst van ‘acid jazz’ en meer op hip-hop geënte house. ‘Het wordt echt allemaal weer wat softer, toegankelijker,’ zegt hij. ‘De platenmaatschappijen brengen meer soorten house uit, er komen nog steeds kleine labels bij — en de techniek wordt betaalbaar.’” (6) Dat die toegankelijkheid als gevolg heeft dat de Nederlandse (en dus ook de Rotterdamse) house kan uitgroeien tot een mondiaal succes, had Ronald Molendijk wellicht destijds niet voorzien. House is nu music for the millions en spreekt bijna alle generaties en sociale klassen aan. Rotterdamse dj’s als Afrojack en Oliver Heldens zijn de supersterren van dit decennium. Met dank aan de Rotterdamse pioniers.

Bronnen: (1) Het Vrije Volk, 16 juni 1988, nr. 12588 (2) Het Vrije Volk, 26 augustus 1988, nr. 12649 (3) Het Vrije Volk, 11 november 1988, nr. 12751 (4) Het Vrije Volk, 6 oktober 1988, nr. 12685 (5) Mark van Bergen, Dutch Dance 1988-2018, Mary Go Wild, ISBN 9789082075854 (6) Sjoerd de Jong, NRC Handelsblad, 15 oktober 1992, nr. 13, Het boek van Ronald Tukker, zie kader: Hoe klinken al die Rotterdamse klassiekers dan?

CULTUUR

16

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

17

De nacht doorkomen met broodjes Watersnood Bij party people hoort nachtsnacken. Veel zaken voorzien stappers van calorieën. Zoals Hung Kee in de Witte de With, waar de pekingeend al jaren een klassieker is. Een aantal legendarische zaken verdween door de jaren heen, zoals Yildiz (Kruisplein), Broodje Perronworst (Stationsplein) en Broodje Snor (Oostplein). Het meest gemist wordt waarschijnlijk Spooky. Daarom een ode aan twee verdwenen zaken, opgetekend door journalist en fervent stapper Tara Lewis.

“Vanaf mijn 14e was ik na een eerste bezoek aan de Vlerk verknocht aan uitgaan. De sfeer die ’s nachts ontstaat waarin alles mogelijk lijkt.

Je maakt zomaar een praatje met wildvreemden en danst tot je voeten ervan af lijken te vallen. Dat vind ik tot de dag van vandaag magisch.

Tot mijn zestiende kon ik de hele avond vooruit op een glaasje cola. Bij thuiskomst beperkten we ons tot afbakciabatta’s met jonge kaas en oregano uit de oven. Het serieuze bier drinken ging vaak gepaard met nachtelijke culinaire struintochten.

aan de Slaak. In Spooky aan de Witte de With aten mijn vriendinnen en ik steevast een stokbroodje filet americain met een gekookt eitje (uit een emmer!). De geur van warm gebakken stokbrood na een avond doorhalen, dat was als water na weken in een droge woestijn.

Een persoonlijk hoogtepunt was het wekenlang durende record op de Photoplaymachine van Spooky.

Ook memorabel: de Amerikaanse band die we meesleepten naar Spooky om hier zo’n naar hun thuisland vernoemde lokale specialiteit te nuttigen. ‘Gemalen rauw vlees!’, verklaarden wij opgetogen.

De Amerikanen konden niet anders dan beamen dat het verrukkelijk was.

Tegenwoordig eet ik op de Witte de With – noodgedwongen - snob-biopatat met truffelmayo van de Frietboutique. Het smaakt prima.

Maar ik zou die hippe zaak met liefde inruilen voor Spooky, dus voor een weerzien met de geblondeerde dame achter de counter en de eieren uit een emmer.”

Party People: de gabber

Party People: after-en in de snackbar

Twee broodjeszaken waren favoriet: Spooky op de Witte de Withstraat en Broodje Snor aan het Oostplein. De favoriet bij Snor was een wit pistoletje met roomkaas, gerookte zalm en ijsbergsla, oftewel Broodje Watersnood. Wat betreft de authentieke belettering en broodjesnamen met een verhaal kan ik mijn nostalgische hart ophalen aan Alberts Broodjes Corner

OOIT EEN GEWELDIGE SENSATIE: HAKKEN OP GABBER IN DE INMIDDELS AFGEBROKEN ENERGIEHAL IN ROTTERDAM-WEST. (FOTO: PETER HILZ/HH)

Gabber wordt door velen gezien als iets echt Rotterdams. Daarom is het een aardig idee om een ex-gabber aan het woord te laten die zijn eerste ervaringen opdeed in Amsterdam. Maar dan wel anoniem. De 010-020vete blijkt bij een klein deel van de party people nog te leven.

Joris (gefingeerde naam) gaat als 14-jarige met de grote jongens mee naar de Sporthallen Zuid, de 020-tegenhanger van de Rotterdamse Energiehal. De

sfeer grijpt hem direct, het gevoel van saamhorigheid is overweldigend: wij tegen de gevestigde orde, die afgeeft op gabber. Joris geeft aan er destijds geen weet van te hebben dat hij stond te hakken op een Rotterdams cultuurfenomeen.

Voor hem was het gewoon muziek om je met een hechte vriendenclub mee te vermaken.

Hij kan zich wel herinneren dat in een Amsterdamse tent het publiek Paul Elstak met stoelen

uit de garderobe bestookte: “Die hebben we nooit meer gezien.”

Vanwege de aanwezige harde kern van Feyenoord bezoeken hij en zijn gabbers geen Rotterdamse feesten. Maar van een anti-Rotterdam-sentiment had en heeft hij geen last: “Ik ging ook naar schoolfeesten waar Michel de Hey en Ronald Molendijk draaiden: gewoon supertoffe muziek, dat was het enige dat telde.”

“Vinyl is en blijft hét gereedschap van de dj” Michel Steinbach: “Vroeger maakte je house met een drumcomputertje, een synthesizer, een keyboard als deze Eminent en een sampler. Van die beperkingen word je heel creatief, het daagt je uit.”

(Foto: Jaap van Rijn)

Een dure hobby, een lp kost rond de 20 gulden. Hoe zeldzamer de uitgave, hoe beter. En dan nóg blijven zat obscure remixes onbereikbaar.

Lasertunnels

Wie meer wil weten over de evolutie van de dj treft met Michel Steinbach een goede verteller. De eigenaar van Thatz-It Records liep al mee in de Rotterdamse dansscene toen de vintage houseplaten die hij nu verkoopt niet eens bestonden. “Deejays draaiden destijds nog plaatjes van vinyl. En uit hun speakers klonk vooral disco, soul en funk.

Michel Steinbach is erbij als disco groot wordt in dancing Bristol aan het Hofplein, eind jaren 70 een van de grootste discotheken van het land. “Met dank aan mijn pa die er werkte als portier. Anders was ik als 14jarig ventje er nooit binnengekomen. Discotheken kenden toen nog een strikte code. Nette

kleding, geen sneakers of zichtbare tatoeages, geen glas op de dansvloer en zeker geen puisterige pubers in de zaak.”

Michel voelt zich er thuis dankzij de disk- en lightjockeys die het publiek verleiden tot een slow dance door alle lichten te dempen of de boel opzwepen met de flikkerende lichten van

de stroboscoop. Hij weet direct: in deze scene wil ik later werken. Vanaf dit moment is Michel alleen nog maar geïnteresseerd in het kopen van platen.

Samen met zijn broer koopt hij bij speciaalzaken zoals USA Import op de Pannekoekstraat, Dankers op de Coolsingel en Hotsound aan de Pleinweg.

Michel Steinbach: “Deze remixes werden alleen gegund aan deejays die al een bepaalde naam en fanbase hadden opgebouwd. Platen waarvan ze vaak het label afplakten zodat je niet kon zien van wie of waar deze afkomstig waren. In de tijd voor Shazam was het afschermen van je spullen de enige manier om even uniek te zijn. Belangrijk, want dj’s stonden vaak voor zo’n 100 à 150 gulden per avond onder contract van bepaalde discotheken. Een beetje schnabbelen was er niet bij.

Wanneer de baas daarachter kwam, kon je direct je biezen pakken.”

De vaste Bluetiek-In-dj Ed Smit is onder de indruk van zijn muziekkennis en timing en vraagt Michel de belichting en effecten te regelen. Zo wordt Michel in 1983 de lichtjockey

van de Bluetiek-In, de man van de lasers, het plafondlicht en de stroboscoop. Zet de dj Frankie goes to Hollywood op, dan maakt Michel tunnels met lasers. Michel: “Dit was een geweldig kans om ook in de djbooth te komen. Dj’s en lightjockeys deelden toen de spotlights en niet zoals nu, waar de dj de superster is en de lichtman - vj inmiddels - ergens achter in de zaal staat. Aanvankelijk was dat overigens best wennen. Want om de juiste knop voor het juiste effect te vinden, dat was in het begin een hele toer. Na twee weken wist ik echter blindelings mijn weg op dat enorme mengpaneel.”

1800 gulden

Op den duur wil Michel vaker dj’en. In 1989 opent Tomorrowland de deuren en daar krijgt hij de kans om naast de lichtskills ook zijn vaardigheden als dj te tonen in een tijd dat de house sterk opkomt. Zijn muzikale munitie: import 12 inches. Want vinyl is en blijft hét gereedschap van de ambachtelijke draaiende dj. Michel: “Platen zijn je wapens. Nog steeds is veel van wat op vinyl uitkomt niet digitaal beschikbaar.” In de jaren 80 kan hij ook niet zonder een tapedeck. “Veel bekende producers namen op cassettes demo’s op, die ze je dan stiekem toestopten om te draaien, in de hoop dat hun muziek zou aanslaan. Eerder gebeurde dat al met bandrecorders. Dan

kreeg je hele spoelen zelfgeknipte en geplakte demo’s om uit te proberen. Ook had je de lacqueres, mastertapes van een op vinyl gelijkend materiaal die na 30 keer draaien helemaal op waren. Een paar jaar later kreeg je gasten die je te pas en te onpas zelf gebrande cd’s aanboden. In de loop van mijn dj-carrière moest ik afwisselend een bandrecorder, cassettedeck of cd-speler aan mijn draaitafel koppelen om hen tegemoet te komen.”

Prikken

Michel vertelt dat hij zich meer als een muziekfreak ziet dan als een dj. Hij gaat dan ook in 1993 werken bij Hotsound op de Pleinweg en daarna tot 2006 in diverse platenzaken op de Nieuwe Binnenweg. In 2010 opent Michel Steinbach ThatzIt aan de Zwaanshals (en begin 2019 een zaak in Zevenkamp) waar hij collector’s items aan de man en vrouw brengt. Steinbach: “Tussen al die oude elpees voel ik me thuis. Het gros ervan beslaat alle housestromingen vanaf de jaren 90 tot 2007. Toevallig het genre dat nu een opleving beleeft.“ Beginnende dj’s die analoog willen draaien, kun je regelmatig bij Michel tegenkomen, op zoek naar die ene obscure track. De elpees kunnen ze afluisteren op classic Technics draaitafels. Of zoals Michel het noemt: “Gewoon een stapeltje pakken en prikken.”

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

18

“OP EEN GOED FEEST MOET JE ZWETEN” Suzanne Stam was overal vroeg bij: ze bezocht de eerste Now&Wow en zag de Dance Parade van 1997 door de Witte de With trekken.

Begin jaren 90 bezoek ik mijn eerste houseparty. Ik was op slag verliefd, op de opzwepende muziek, op het dansen en op een gevoel van saamhorigheid.

De dj die een zaal naar het hoogtepunt opzweept, dat is een totaal nieuwe ervaring. House maakt me vrolijk, energiek en optimistisch. De depressieve jaren 80 met de dreiging van kernraketten, zure regen en de Koude Oorlog liggen achter ons. De Berlijnse Muur is gevallen en Nelson Mandela is weer een vrij man. Voor mijn afstudeeropdracht interview ik dj Remy en zijn broer met als titel Op een goed feest moet je zweten.

Nighttown & Basement 1997 is het jaar van de eerste albums van Daft Punk en Fatboy Slim. En van Ultra Naté die scoort met het nummer Free. Ik ben klaar met mijn studie en kan mijn leven inrichten zoals ik dat wil. Free is mijn lijflied: ‘Cause you’re free to do what you want to do. You’ve got to live your life do what you want to do.’ In Rotterdam is Nighttown de plek om uit te gaan. Daar staat Ronald Molendijk als residence achter de draaitafel. Nighttown is ook de thuisbasis van Michel de Hey, die draait in de Basement. Daar gaat het qua muziek net even wat harder aan toe.

Dance Parade 1997 is ook het jaar van de eerste Dance Parade. Wekenlang golft de hype door housend Nederland. Op de dag zelf is het supermooi weer. Met een vriendenclubje zoeken we de Witte de Withstraat op. We zijn niet de enigen. Nog ver voordat de eerste wagen van zich laat horen, staat de straat vol. Een golf energie rolt door de straat als de eerste wagens aankomen, het is een sensationele explosie van muziek en dansende lijven. Op een zeker moment komt de parade vanwege de mensenmenigte tot stilstand, er is geen doorkomen aan. We voelen de straat op en neer gaan, wat het gevoel van opwinding verder aanjaagt. Ik maak foto’s met een compact camera met een rolletje erin. Op één van de foto’s staat Fred van Leer op de Bimbo-wagen van Ted Langenbach.

Vanaf de Witte de With lopen we met de eindelijk weer in beweging komende stoet mee. Het is een zeldzame ervaring, eentje om nooit te vergeten.

MTC en Boot Barocca Naast Nighttown bezoeken we de MTCfeesten van Ted Langenbach op verschillende locaties. Als de ene club sloot, gingen we soms – verliefd en vol energie – ergens anders nog even verder. Zoals in Full Moon op de ’s Gravendijkwal, ergens boven, met allemaal kleine kruipdoor sluipdoor ruimten

waar dj’s als André Dadi draaien. Of naar de Boot Barocca (1996-2001), nu het lichtschip LV8, dat in de Wijnhaven ligt. Beneden in het ruim op de dansvloer benemen de mistmachines bijna elk zicht. Wat ook niet erg is, want na een nacht dansen zijn mensen niet op hun mooist.

Now&Wow & Liberated In 1999 gaat er een buzz door de stad:

Ted Langenbach opent zijn eigen club.

Wat Now&Wow blijkt te zijn, in het Lloydkwartier, in het enorme pakhuis Sint-Jobsveem. Now&Wow bestaat uit twee zalen: de grote zaal waar bekende en beginnende dj’s draaien en de kleine zaal waar de dj een mix van hiphop, electro, een vleugje rock en meer laat horen. De performances trappen heilige huisjes om. Alles kan en mag in Now&Wow, in de zin van: iedereen kan zichzelf zijn, het is de diversiteit ten

top. De sfeer is te omschrijven als vrijzinnig, creatief en expressief. Now&Wow wordt ook de plek van de Liberated gayfeesten van dj Remon Lacroix.

Binnen no-time trekken de gasten hun tanktops uit en is de zaal een walhalla vol dansende blote bovenlijven.

Betty Ford Clinic Voor mijn haar bezoek ik begin deze eeuw Roodkapje aan de Witte de With-

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

Party People: de partytijger

ELK JAAR EEN EXTRAVAGANTE SUMMER OF LOVE: DE DANCE PARADE ZET ROTTERDAM NOG STEVIGER ALS HOUSESTAD OP DE KAART. (FOTO: ARIE KIEVIT/HH)

straat. Al die artistieke outgoing types vind ik reuze interessant. Roodkapje is een podium voor kunst, muziek, performance en kapper ineen. Daar leer ik een beste vriend kennen, Alex, die me de jaren erna wat kapsels aanpraat waar mijn moeder nog steeds van gruwelt: zwarte stekels, auberginekleurig haar, opgeschoren en turkoois, roze en paarse plukken.

Roodkapje organiseert performances op locatie in onder meer Club Las

Palmas (2002-2005) in het gelijknamige pakhuis op de Wilhelminapier. De club organiseert de legendarische Betty Ford Clinic (gay)feesten, een dolhuis met een echt paard en een turner in de ringen.

Andere memorabele plekken zijn Off Corso aan de Kruiskade, The Ponyclub in De Unie, de feesten van onder meer Verse Geesten in de Cruise Terminal en de Gay Palace aan de Schiedamsesingel.

En nu?

Free is nog steeds mijn lijflied en toen Ultra Naté in 2014 op het Milkshake Festival stond, blèrde ik weer even hard mee. Dansen tot de zon opkomt mis ik soms wel. Natuurlijk zijn er de festivals, bruiloften, thuisfeestjes en de nachten in Bird en Worm. De laatste keer dat ik het echte partygevoel ervoer, was bij Fatboy Slim in Annabel. Hij gaf me een high five! Maar er gloort hoop. Vrienden zijn nieuwsgierig naar de nieuwe Now&Wow en willen wel weer eens een

nachtje opofferen. Dus moet ik even op zoek naar een outfitje dat past en aansluitend een paar hersteldagen inplannen. Komt goed.

Dit verhaal is gebaseerd op herinneringen. Door de doorgaans nachtelijke omstandigheden waarin gebeurtenissen plaatsvonden, kunnen feiten en fictie door elkaar heen lopen…

19

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

20

“In Rotterdam houden mensen van makkelijke muziek” Nog steeds telt Rotterdam vooraanstaande en talentvolle dj’s zoals Mike Redman en Beau Zwart. Een dubbelportret. Voor iemand van 23 heeft Beau Zwart al aardig wat muzikale fases achter de rug. Van de klassieke piano in het orkest naar de draaitafels op het schoolfeest tot het schrijven van filmmuziek. De meeste mensen kennen hem vooral uit het Rotterdamse nachtleven, als artiest en dj.

TEKST: TARA LEWIS Beau Zwart (23) is in het Rotterdamse uitgaansleven een naam die al wat jaren de ronde doet.

Hij maakt al 11 jaar zelf muziek.

Zwart: “Vanaf mijn achtste speelde ik klassieke piano in orkesten, soms ook op festivals. Tegen de tijd dat ik 10 werd, begon ik klassiek wat saai te vinden en ben ik elektro-

nische muziek en jazz gaan maken.” De geboren Rotterdammer zit op het Montessori Lyceum als hij voor het eerst zijn geluk als dj beproeft op schoolfeesten. “Eerst op mijn eigen school en daarna op de feesten van het Erasmiaans Gymnasium waar veel van mijn vrienden op zaten. Zo kwam ik op mijn 16e in clubs te draaien

als Off Corso en de Maassilo, met serieuze apparatuur.” Dit geeft een impuls om vaker te draaien. Zijn carrière als dj neemt een vlucht als hij voor Give Soul gaat draaien, een partyorganisator die feesten organiseert in onder meer Factory 010 en buiten Rotterdam. Beau Zwart: “Daarna heb ik twee jaar

te komen.” Grinnikend: “Daar zijn redelijk wat spicy polaroids gemaakt.” Twee zomers geleden bedenken de mannen een stunt: Nieuwe Tent. “Dat was een partytent midden in BAR, waarvan we zeiden dat het een nieuwe club was. De pers trapte erin en schreef erover alsof het echt een nieuwe plek was.”

getoerd en opgetreden, als dj en met een combinatie van eigen muziek en live piano-improvisatie. Dat laatste vind ik mooi omdat ik interactie heb met het publiek en er ter plekke nieuwe muziek ontstaat.”

Spicy polaroids Na jaren van elektronische muziek ontdekt Beau Zwart de soulvolle kant van zichzelf: “Ik heb een nieuwe sound ontwikkeld waarmee ik veel in BAR en Bird draaide.” Ondertussen begint hij aan de studie Muziek en Technologie aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. “Ik wilde niet in Rotterdam naar het conservatorium om piano of compositie te studeren. In Utrecht ligt de focus op programmeren en technologie.

Dat is heel breed, van een orkest vol violen tot een interactieve installatie.” In Rotterdam

richt hij met twee vrienden het dj-collectief Prins Escort op. De eerste optredens onder die noemer vinden plaats in de kelder van BAR. “Mensen hadden een wachtwoord nodig om binnen

Filmmuziek Daarna volgt een soloperiode waarin Zwart zelfstandig muziek maakt en draait: “Ik noem mijn sound zelf soulful electronics. Het is een combinatie van soul, disco, funk en elektronisch. Een tijdje draaide ik elk weekend. Maar daar ben ik mee gestopt omdat ik mezelf muzikaal niet ontwikkelde. Als ik ’s nachts tot half zes in een club sta, ben ik de volgende dag kapot en maak ik minder muziek overdag.”

Hij besluit zich toe te leggen op het maken van filmmuziek en neemt een tussenjaar van zijn studie. “In september ben ik aan het laatste jaar begonnen. Mijn master zou ik graag in het buitenland willen doen.” Ondanks zijn studie in Utrecht blijft Beau Zwart in Rotterdam wonen. “Omdat ik het hier veel leuker vind. Op plekken als Bird, BAR en Mono hoor je vooruitstrevende soorten (wereld)muziek die je nergens anders hoort.” Dat uitgaansklimaat heeft hij sinds zijn middelbareschooltijd zien veranderen. “Ik ben voor het eerst uitgegaan in de Hollywood, dat was de enige plek waar we binnenkwamen. Destijds waren de populaire muziekstijlen vooral urban en latin in plaats van house of techno. Volgens mij heeft Give Soul destijds een markt gecreeerd voor een ander geluid, waarin wel ruimte was voor house.” Dat BAR in dezelfde tijd haar deuren opent, past volgens hem in die trend. “In de oude BAR op de West-Kruiskade heb ik ook nog gedraaid.

Zij hebben het aanbod in de stad veranderd en een nieuw geluid toegankelijk gemaakt voor een groter publiek.”

Makkelijke muziek Beau Zwart constateert dat de bezoekersaantallen soms achterblijven. “In BAR staat een held uit de Detroit-scene voor een driekwart volle zaal te draaien, terwijl in Amsterdam de volgende dag een zaal van het dubbele formaat is uitverkocht. In Rotterdam houden mensen van makkelijke muziek, niet per se van de vernieuwende dingen die clubs te bieden hebben.” De clubscene staat volgens hem stil op het moment. “Het is jammer dat BAR hier weggaat. Ze hebben echt iets opgebouwd, maar trekken nu vaak een publiek van toeristen die meer komen om drugs te gebruiken dan voor de muziek. Hopelijk komen er nieuwe dingen om dat gat op te vullen. Volgens mij is het nu eenmaal een trend dat clubs na vijf jaar dichtgaan.

Hoewel, de Vibes is al 20 jaar elk weekend vol. Voor moeilijkere dingen lijkt vernieuwing een randvoorwaarde, alsof dat inherent is aan de clubcultuur.”

(FOTO: LUC SCHOL)

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

21

“En voor flirten hoef je de deur ook niet uit” Mike Redman staat halverwege de jaren 90 achter de draaitafels in Nighttown. Hij maakt daar een bruisende periode van het Rotterdamse nachtleven mee. Inmiddels draait Mike meer dan ooit, maar vaker in Japan dan in zijn woonplaats.

TEKST: TARA LEWIS Of je nu in de jaren 90 vaak naar Nighttown ging of in de jaren nul naar Waterfront: Mike Redman (39) was een vaste waarde op het podium als dj of mc. Zag je hem niet, dan was de kans groot dat hij ergens op de achtergrond betrokken was. Mike: “Ik ben midden jaren 90 begonnen met draaien.

Daarvoor was ik actief als producer en maakte ik zelf muziek. Ik had niet de ambitie om dj te worden. Maar het is erin geslopen en het bleek aan te slaan.”

Mike Redman begint als hobby met platen draaien, omdat hij nu eenmaal veel muziek verzamelt. “Op een zekere Koninginnedag zou ik ergens in de stad een setje draaien voor een sound system. Maar het feest werd afgelast. Ik ging een drankje drinken in Theater Popular, dat later Nighttown

Theater zou heten. Er stonden draaitafels klaar, maar er was geen dj. Omdat ik mijn platen toch bij me had, stelde ik voor dat ik dan maar zou draaien. 20 minuten later stond de hele tent vol, dus vroegen ze meteen of ik het volgende weekend weer kon komen.”

Redrum hiphop De avonden zijn een succes en vanaf 1997 kan Redman zijn eigen Redrum hiphopparty organiseren. “Ik draai het liefst verschillende stijlen door elkaar heen, zoals drum & bass, gabber, hiphop en metal. Helaas werkte dat in die tijd nog niet, dus ben ik me gaan richten op rap en daar bleek een grote behoefte aan te zijn.” Al snel groeit zijn feest door naar de grote zaal van Nighttown. “Ik merkte dat de scene enorm actief was. Maar het bleef bij een

toffe avond en een verkreukelde flyer in de achterzak. Daarom richtte ik Redrum Recordz op, een label voor lokale artiesten.” Succesvolle artiesten zoals DuvelDuvel boekten via zijn label landelijke successen.

Samen met filmmaker Victor Vroegindeweij maakte Mike de hiphopdocumentaire Walkmen, die in 2002 uitkwam. “We hadden een sterke scene, die wilde ik conserveren omdat er gek genoeg nog geen naslagwerk over bestond. De première in Off Corso is nog steeds een van mijn favoriete momenten ooit.

Er stonden rijen voor de deur, mensen schreeuwden. Na de aftiteling stond er: To be continued. Niet omdat ik een vervolg wilde maken, maar omdat ik hoopte dat anderen geïnspireerd zouden raken. Dat iemand de handsschoen oppakt om de rijke Rotterdamse muziekscene te documenteren.

Inmiddels zijn we 16 jaar verder en is het nog niet gebeurd.”

Vaker in Japan In 2010 verschijnt de documentaire Nighttown van Marcel Haug en Mike Redman. “Het is nog steeds confronterend om te zien hoe de partyscene in Rotterdam is veranderd. Ik treed nog steeds wekelijks op, maar over een jaar gezien vaker in Japan dan in Rotterdam.

Ik heb noodgedwongen de stap naar ‘internationaal’ gemaakt en dat is opgepikt. Deze stad is nog steeds een fijne basis om muziek te maken en ik exporteer die muziek inclusief mezelf.” Het nachtleven is volgens Mike tegenwoordig een stuk minder avontuurlijk. “Mensen komen nog steeds naar me toe om te vertellen hoe tof ze onder meer de Illy Noiz-feesten vroeger vonden. Het is mooi om mensen in een bepaalde periode te hebben kunnen voorzien van plezier. Soms vragen ze wat ik tegenwoordig doe en de grap is: eigenlijk hetzelfde en zelfs meer dan voorheen. Alleen niet hier.”

De oorzaken van de teloorgang van het nachtleven liggen volgens hem niet alleen in het sluiten van clubs als Nighttown, Waterfront en Off Corso.

“Er is een tijdgeest waarin je nieuwe muziek online ontdekt. En voor flirten hoef je ook de deur niet uit. Daarmee zijn het verrassingselement en de spontaniteit uit het nachtleven verdwenen. Ik heb vaak genoeg discussies met mensen die vinden dat er nog steeds genoeg te doen is. Maar dan blijkt al snel dat zij het uitgaansleven in het verleden niet hebben ervaren. Op de Witte de Withstraat is het drukker dan ooit, wat geweldig is. Maar uitgaan is daar toch vooral bier drinken

“Vroeger was echt niet alles beter, maar het uitgaansleven wel”

en ouwehoeren. Vroeger was er vijf dagen lang iets te doen, kon je naar meerdere clubs op een avond en was het overal druk.” Hij mist de continuïteit in het aanbod en een club met verschillende genres. “Dat was het mooie van bijvoorbeeld Nighttown: met drie zalen hoorde je altijd wel iets dat buiten je eigen smaak lag.

Nu blijf je snel hangen in je eigen interesse zonder te worden geconfronteerd met iets nieuws. Mijn eerste optredens waren in de Energiehal, De Vlerk en de Baroeg. Die brede smaak hoor je nog steeds terug in mijn muziek, vooral bij mijn alias Deformer. De basis is vaak jungle, daardoorheen komen alle stijlen terug.”

Stad zonder geluid Op het Eendracht Festival afgelopen zomer is Mike Redman de afsluitende act op het hoofdpodium. “Ik vond het bijzonder om in de open lucht op het Eendrachtsplein stevige muziek te draaien en te zien dat het helemaal vol stond. Ik zag een hoop bekenden, maar ook veel nieuwe gezichten. Het laat zien dat de behoefte er in Rot-

terdam nog steeds is. Ik stond onlangs in een uitverkochte Maassilo, maar dat is twee keer per jaar. 15 jaar geleden was dat elke week. Vroeger was echt niet alles beter, maar het uitgaansleven wel.

Ook lijkt het alsof er steeds meer mensen zijn die in een stad willen wonen waar geen geluid gemaakt mag worden.

Als er geen geluid is in een stad, dan is er ook geen actie.

Hulde voor de mensen die zich momenteel juist hard inzetten voor een beter nachtleven in Rotterdam. Helaas wordt het hun niet makkelijk gemaakt.” Als je begaan bent met je stad, moet je volgens Redman ook kritisch blijven.

“Rotterdam is nog nooit zo fris en schoon geweest. Maar daarmee bestaat ook het gevaar dat je de identiteit deels wegpoetst. Een stad evolueert nu eenmaal. Het positieve is dat het nachtleven alleen maar beter kan worden!”

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

22

Dagelijkse zaken die de mensen raken Andrea de Vries, psycholoog/gedragstherapeut

TEKST & ILLUSTRATIE: NATALIE HANSSEN

Ernie met 1 arm. Tijdens een bui van razernij trok mijn jongste zoon Ernies hoofd en armen eraf. We schrokken allebei even hard. "Mama, Ernies hersenen komen eruit!!" Ik heb Ernie weer aan elkaar kunnen naaien, tot onze grote opluchting. Mijn zoon slaapt elke avond in met Ern liefdevol tegen zijn wang aan. Heel ontroerend. In mijn werk gaat het ook vaak over hoe om te gaan met al die vaak tegenstrijdige emoties.

De ingepikte parkeerplaats. Ik ben van nature geneigd anderen ruimte te geven. Maar als mensen op de parkeerplaats direct voor mijn huis gaan staan, raak ik extreem geïrriteerd. Die plaats is voor iedereen, maar diep van binnen zie ik het als MIJN parkeerplaats. Staat mijn auto daar, dan ga ik tussen 17.00 en 19.00 uur meestal met de fiets boodschappen doen. Ik zou liever het milieu of mijn gezondheid als motivatie hebben, maar ik wil gewoon mijn plek niet opgeven.

Huiskamers kijken. Ik vind het fijn en geruststellend om, vooral 's avonds als kamers verlicht zijn, naar binnen te kijken in de huizen waar ik langskom. Al die verschillende kleine wereldjes. Ik weet natuurlijk dat die lang niet altijd geruststellend zijn, maar zo van een afstandje ziet het er wel zo uit.

Cavia's. Het zijn een beetje saaie, sullige dieren. Maar als ik ze eten kom geven, maken ze een soort bokkenspronge-

tjes van puur geluk. In de caviawereld heet dat popcornen. Ik las dat hun tanden minder geschikt zijn om mee te vechten. Ze rennen vooral heel hard weg met z'n allen.

Wat me ook weer enorm voor ze inneemt.

Trommelend het nieuwe jaar in Wie zin heeft in een energiek begin van het nieuwe jaar, leert trommelen op de djembé. De djembé is een van origine met geitenvel bespannen West-Afrikaanse handtrommel. Veel stammen gebruiken de trommel voor rituelen. Via verschillende slagtechnieken met de hand kan de bespeler met de djembé tonen en klankkleuren maken. In tien lessen leer je een aantal ritmes op de djembé en

De assistente van de orthodondist. Die blijft vriendelijk aan de telefoon als ze een nieuwe afspraak inplant, terwijl we al voor de derde keer de controleafspraak zijn vergeten.

Zacht beddengoed. Ik heb één lakenset die heel zacht is.

Alsof je in wolken ligt. Ik denk dan graag aan wat een geluk ik toch heb om in deze tijd te mogen leven en niet bijvoorbeeld in de middeleeuwen. Toen je op een baal stro

moest slapen met jutedekens.

Stank. Ik vind het een enorme teleurstelling als ik wil gaan douchen en er hangt stank van een huisgenoot die net naar de wc is geweest. Ik verheug me op een fijne

warme douche en dan die lucht. Het hoeft dan al bijna niet meer voor me. Ik wil eigenlijk afdwingen dat ze alleen de wc beneden gebruiken. Maar schaamte aanleren voor hun stank, nee, dat wil ik ook weer niet.

Positief viben op verse funk

ook de doundoun (de bastrommels) te slaan. Notenkennis of andere muzikale ervaring is niet vereist en de lessen zijn geschikt voor alle leeftijden. Je gaat in elk geval met goede energie weer naar huis.

Cursus djembé, Insulindestraat 68, 10 januari, meer informatie: www.afrikapercussie.nl

In de stal van muziekopleiding Albeda Muzikant Producer staat een stel muzikale talenten te popelen om de sprong te wagen naar eeuwige muzikale roem. Dat doen zij door de soul

van de jaren 70 nieuw leven in te blazen met een fresh & funky geluid. Laat je aansteken door good vibes en positive energy van Banana Savannah en ga lekker los op de dansvloer tijdens

de Dizzy Saturday Special.

Jazzcafé Dizzy, 19 januari, www.instagram.com/bananasavannahmusic

Breakfast Club in Petit Palais Filmloods Beleef met de film Breakfast Club de jaren 80 door de ogen van Amerikaanse tieners in de Petit Palais Filmloods op de Grote Markt. Vijf tieners uit verschillende subculturen moeten samen nablijven in de schoolbibliotheek.

Ondanks hun verschillen hebben ze meer gemeen dan ze aanvankelijk dachten. Onderwerpen zoals

zelfmoord, depressie, seks en mishandeling door ouders komen allemaal aan de orde.

Een moetje dus voor iedereen die zowel iets van tieners als de popcultuur uit de jaren 80 wil begrijpen. Het paleis biedt ook onschuldig vertier voor de kleintjes, die zich kunnen uitleven in het kinderatelier.

Grotemarkt bij de Markthal, 11 januari, www.winterwelkomrotterdam.nl/petit-palais

DE

NIEUWSPEPER 9 JANUARI 2019

CULTUUR

23

Eindelijk weten wie je bent en dan nog in het duister tasten

Leven met een brein in ontwikkeling

In Heisenberg, een stuk van toneelschrijver Simon Stephens, ziet Georgie Alex zitten op een hectisch, overvol station. Ze kust hem in zijn hals.

Dit indringende moment dwingt de twee vreemden ertoe zichzelf op het spel te zetten. Eigenlijk zijn ze niet op zoek naar iets en zeker niet naar iemand. Toch gaan ze tot hun eigen verrassing een ontdekkingsreis aan naar elkaar, naar zichur zelf en naar wat Theater Rotterdam brengt drie theatericonen samen. Regisse Brauw het leven hun nog de Elsie en Croiset Hans urs topacte Johan Simons zet te bieden heeft. tegenover elkaar in de eerste Nederlandse bewerking van Ze proberen een Heisenberg. Het resultaat: een knetterend liefdesspel dat eerder manier te vinden al met groot succes in New York, Londen en Duitsland werd it. om te leven met opgevoerd. Wat het stuk actueel maakt: het gaat over identite de obstakels die de weg naar vrijheid en geluk blokkeren.

"We doen er zo godvergeen Alex. Hij creëert een hudeze drie theatericonen uit. ten lang over voor we besefmoristisch en muzikaal uniDe scherpzinnige vertaling fen wie we eigenlijk zijn en versum, een wereld vol levan Ariane Schluter voedt de dan nog weten we niet wie venskracht die loskomt als je chemische reactie tussen we zijn. Het accepteren van het onvoorspelbare omhelst.

Croiset en De Brauw. het feit dat we het niet weten, De Nederlandse bewerking daarover gaat het stuk", aldus van Heisenberg brengt toPremière van Heisenberg, regisseur Johan Simons. neelspelers Hans Croiset en 11 januari 2019, 20.15 uur, De Engelse toneelschrijver Elsie de Brauw en regisseur grote zaal Theater Simon Stephens experimenJohan Simons voor het eerst Rotterdam Schouwburg. teert vrijuit met de gevoelens samen. Hiermee komt een Meer info: www.theatervan onzekerheid van Georgie langgekoesterde wens van rotterdam.nl/heisenberg

Op je 18e levensjaar volwassen? Mooi niet. Ons brein komt pas op 25-jarige leeftijd tot volle wasdom. De strijd van vele pubers die zich aan hun hormoontrip proberen te ontworstelen, duurt zeven jaar langer dan doorgaans wordt verondersteld. De voorstelling Black Dog, Teddy shouldn’t smoke gaat over

het leven met een brein in ontwikkeling. Hoe houd je je staande in die wervelwind van chaos, destructie, creatie en wellust? Choreografe Marijke de Vos presenteert deze strijd samen met kunstenaar Frans van der Horst en componist Robbert Klein.

Worm Ubik, 11 januari, www.worm.org

OPERA MEETS JAZZ In 2016 bracht pianist Mike del Ferro met sopraan Claron McFadden en het Metropole Orkest de cd Italian Opera Meets Jazz uit.

Begeleid door musici van het Metropole Orkest spelen Del Ferro en McFadden de liedjes nu in het theater. oude Luxor Theater | wo 9 jan | 20.00 u

DON CARLOS Theatervoorstelling over prins Carlos in het machtige koninkrijk van zijn vader, koning Filips. De koning regeert met keiharde hand.

Carlos komt samen met de rebellen in opstand tegen het regime.

Mooi Weer & Zo | do 10 jan | 19.30 u

Luchtpark Hofbogen zet je in vuur & vlam Gedurende drie dagen kun je op het Luchtpark Hofbogen genieten van groot en klein vuurspektakel. Verwacht vlammende vuurshows, vurige muziek- en theateroptredens. Je kunt jezelf ook verliezen met doe-hetzelf-fikkies, marshmallows roosteren en bruine broodjes bakken.

FRESH: MIND UR STEP (XL) Drie choreografen werken met twaalf dansers uit vier landen aan deze hiphop dansvoorstelling. Het is een ode aan de hiphopdans in de puurste vorm.

Maaspodium | vr 11 jan | 20.15 u

HEISENBERG

Dak van de Hofbogen, 18 t/m 20 januari, www.winterwelkomrotterdam.nl

Zondagochtendconcerten Zondag 27 januari Zondag 10 februari Zondag 17 maart Zondag 24 maart

Carel Kraayenhof & Juan Pablo Dobal Van Smartlap tot Opera XXL Sunday Morning Crooners: ode aan The Rat Pack Tribute to John Denver door John Adams & band

Grote Zaal de Doelen te Rotterdam - 11.00 uur Bestellen en meer informatie via internet of telefonisch www.zondagochtendconcerten.nl - 010 4225244

€ 14

Lekker bekkend Natte T Festival Liefhebbers van de Rotterdamse taal en tongval laten het Natte T Festival niet links liggen. Dit avondvullende entertainmentprogramma biedt een Cursus Plat Rotterdams van Roel Pot, een muzikaal college over de Rotterdamse Taal van Roland Vonk en de Rotterdamste liedjes van Arie van der Krogt. Carrie draagt een gesproken co-

lumn voor en Chris Blok doet nog wat spoken word. Ten slotte spijkert Herco Kruik je bij over alle Rotterdamse bijnamen die onze stad rijk is.

Dat gaat je toch effe bekeikûh, ja toch, niet dan?

Theater In de Lugt, Overschie, 19 januari, www.indelugt.nl

Een humoristische en muzikale voorstelling over een man en een vrouw die op ontdekkingsreis gaan naar elkaar, naar zichzelf en naar wat het leven hen te bieden heeft.

TR Schouwburg | za 12 jan | 20.15 u

NIEUWJAARSCONCERT: BEST OF BROADWAY De mooiste Broadway-nummers rijgen zich aaneen tijdens dit concert. Ga swingend het nieuwe jaar in en dans die oliebollen eraf! de Doelen | zo 13 jan | 14.15 u

VOOR DE VOLLEDIGE AGENDA KIJK OP UITAGENDAROTTERDAM.NL

GEDWONGEN

UITVERKOOP op tijdelijk andere locatie aan de Lylantse Baan 9b in Capelle a/d IJssel

De bedrijfspanden van de ZuiderSter zijn vorig jaar in andere handen overgegaan. Met de koper van de bedrijfspanden zijn destijds afspraken gemaakt over het gebruik van het pand in Capelle aan den IJssel en over het terugkopen van de panden in Capelle aan den IJssel en Barendrecht. De koper, die als tussenfinancier zou optreden, betwist dat deze afspraken een definitief karakter hebben en komt daarom de afspraken niet na. In de afgelopen periode is een juridisch conflict ontstaan met als gevolg dat door tussenkomst van de rechter de ZuiderSter maandag 5 november jl. gedwongen werd het pand te ontruimen. Over het juridisch conflict loopt nog een hoger beroep en kan maanden duren.

ALLES

*

40% KORTING

*UITGEZONDERD ARTIKELEN ZONDER KORTINGSSTICKER! Vraag naar de actievoorwaarden.

7 dagen per week open!

outlet

verkoop

magazijn

LYLANTSE BAAN 9b - 2908 LC - CAPELLE A/D IJSSEL - 010 451 88 44 - WWW.ZUIDERSTER.NL