Een nieuwe start
Alles wat u moet weten over scheiden
Inhoudsopgave Scheiden en nu?
5
Gevolgen scheiding Stappenplan Schets scheidingstraject Tips beginfase scheidingsproces 9
6 7 9 10
Scheiden en kinderen
11
Zorg voor een soepel proces Hoe vertellen we het de kinderen Co-ouderschap Ouderschapsplan
12 13 15 16
FinanciĂŤle toekomst
19
Partner- en kinderalimentatie Het (gemeenschappelijk) vermogen De eigen woning en hypotheek De eigen onderneming De fiscus Het pensioen Tegemoetkomingen Testament
20 22 23 25 26 26 27 27
Scheidingsmethoden
28
Samen scheiden/mediation Alleen scheiden Samenwoners Scheiden van tafel en bed
29 31 32 34
Keuzemogelijkheden scheidingsbemiddeling
35
Advocaat, mediator, Scheidingsplanner Overzicht onderlinge verschillen
36 38
De Scheidingsplanner
39
Wie zijn wij Onze werkwijze: het ScheidingsplanÂŽ
40 41
Voorwoord Wellicht heeft u het zien aankomen. Misschien kwam het volkomen onverwacht. Hoe het ook zij: scheiden is niet leuk. Uit elkaar gaan gaat vrijwel altijd gepaard met hevige emoties. Veel van deze emoties zijn toe te rekenen aan onzekerheid en verlies. Onzekerheid, want uw toekomstbeeld verandert van het ene op het andere moment. Wat voorheen vanzelfsprekend was, is nu ongewis. Zeker als u voor het eerst met een scheiding te maken krijgt, weet u vaak niet wat er allemaal op u afkomt. U heeft waarschijnlijk tal van vragen. Wat wil ik? Wie kan mij helpen en adviseren? Hoe gaan we het de kinderen vertellen? Wat zijn de financiĂŤle gevolgen en hoe regel ik die? En bovenal: hoe maak ik een nieuwe start? Een goede voorbereiding op het scheidingsproces is eigenlijk de allereerste stap. Verdiep u daarom in alle zaken rondom een scheiding en doe kennis op. Dit boekje helpt u goed op weg. U verkrijgt kennis rondom het scheidingsproces, de zaken die moeten worden geregeld en de keuzes die u daarbij kunt maken. Ook geeft dit boekje u een praktisch overzicht van de te nemen stappen. Kortom: u krijgt inzicht en overzicht om een nieuwe start te maken. In heldere en duidelijke taal. En juist dat geeft rust en perspectief op een gelukkig toekomstig leven. Bij het schrijven van dit boekje hebben wij gebruik gemaakt van onze jarenlange ervaring met het begeleiden en adviseren bij (echt)scheidingen. Door ons veelzijdige inzicht en financiĂŤle kennis zijn wij in staat om u in deze complexe en moeilijke fase te adviseren en bij te staan. Betrokken en met oog voor de emoties, zodat u de stap kunt maken naar een nieuwe toekomst.
3
Scheiden en nu?
Scheiden en nu?
Scheiden met kinderen
4
Scheiden en nu? U heeft de knoop doorgehakt… u gaat scheiden. Na het nemen van deze zware beslissing zult u zich afvragen: “Scheiden en nu?” Het eerste belangrijke advies dat wij u willen geven: zorg dat u goed geïnformeerd bent. Want als u goed geïnformeerd bent, kunt u betere beslissingen nemen. Zeker als u voor het eerst met een scheiding te maken krijgt, weet u vaak niet wat er allemaal op u afkomt. Oriënteert u zich dus goed en probeer een overzicht te krijgen over alles wat er op u af komt. Maak ook gerust een afspraak voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek, wij informeren u graag over alles wat er bij uw scheiding komt kijken.
Top drie vragen scheiden
5
Gevolgen echtscheiding Een echtscheiding heeft veel consequenties. In de eerste plaats vooral voor uw kinderen, maar zeker ook financieel. Het directe gevolg is dat u heel veel moet gaan regelen en met elkaar afspraken moet gaan maken. Denk aan het zoeken van een nieuwe woning, een omgangsregeling met de kinderen afspreken en de financiĂŤle zaken - zoals de alimentatie - regelen. Globaal kunt u het onderstaande overzicht aanhouden van alle onderwerpen die uw aandacht vragen. Dit overzicht is gebaseerd op een onderzoek onder gescheiden mensen en geeft de onderwerpen in volgorde van belangrijkheid weer.
1. Regeling voor de kinderen 2. Regeling rondom wonen 3. Verdeling van spullen 4. Verdeling van geld 5. Regelen van alimentatie
Tip
6. Regelen van pensioenrechten 7. Regelen juridische zaken 8. Aanpassen verzekeringen 9. Regelen van schulden
Zoek professionele hulp
Uit het onderzoek onder gescheiden mensen is gebleken dat ruim driekwart van de ondervraagden het noodzakelijk vindt dat er professionele hulp wordt ingeschakeld om de echtscheiding te begeleiden. Waarom? Het zoveel moeten regelen valt tegen, net als het maken van afspraken met elkaar. Men had vooral veel moeite met alle zaken rondom de kinderen en de financiĂŤn. Achteraf gezien hebben de ondervraagden vaak informatie gemist en/of zaken verkeerd aangepakt. Er was vooral meer behoefte aan informatie over rechten en plichten en financiĂŤle zaken.
Scheiden en nu
6
Stappenplan scheiding 1
Uw partner informeren: de scheidingsmelding
Een scheiding start met de scheidingsmelding. Oftewel: uw partner informeren. Geen makkelijke stap, maar u kunt veel problemen tijdens de scheidingsprocedure voorkomen door de manier waarop u uw partner informeert dat u wilt scheiden. Vertel het in ieder geval altijd persoonlijk! Kies ook altijd een rustig moment uit en vertel rustig en in hoofdzaken dat u wilt scheiden. 2
Samen besluiten hoe u wilt gaan scheiden
Een volgende belangrijke beslissing: hoe gaat u de scheiding regelen? Wilt u het zelf regelen of een advocaat, mediator of een scheidingsbemiddelaar inschakelen? Probeer dit besluit samen met uw partner te nemen, zodat u er beiden achter staat. Lees meer over de keuzemogelijkheden scheidingsbemiddeling. 3
Uw kinderen, familie en vrienden informeren
Als u na een (lange) periode besloten heeft om uit elkaar te gaan, is de tijd aangebroken om het de kinderen, familie en vrienden te vertellen. Vertel het in ieder geval altijd als eerste aan uw kinderen om de kans te voorkomen dat zij het van iemand anders horen! Lees meer over ‘Hoe vertellen we de kinderen dat we gaan scheiden’. 4
Een nieuwe woning/hypotheek regelen
De eigen woning is een echt punt van zorg bij een scheiding. Laat u goed informeren en laat ook alles goed doorrekenen. Behalve de hypotheek komen er namelijk ook aanvullende producten en fiscale gevolgen om de hoek kijken. Lees meer over ‘Scheiden en eigen woning’. 5
Financiële toekomst in kaart brengen
Bij elke scheiding zorgen de financiën voor veel onrust. Logisch, want straks moeten twee huishoudens van hetzelfde inkomen gaan leven als voor de scheiding. En dat terwijl de kosten voor beide partners hoger worden. Lees meer over de financiële toekomst na een scheiding. 6
Samen afspraken maken over de kinderen
Het is belangrijk dat u tijdens de scheiding veel aandacht besteedt aan alle zaken die met uw kinderen te maken hebben. Dat betekent onder meer dat u de belangen van uw kinderen tijdens de scheiding centraal moet stellen. Zijn er minderjarige kinderen bij uw scheiding betrokken? Dan is het in ieder geval verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Lees meer over het ouderschapsplan. 7
Boedel verdelen
Tijdens uw scheiding moet vanzelfsprekend ook uw boedel gelijkelijk verdeeld worden. Onder de boedel wordt alles verstaan wat gezamenlijk bezit is. Denk hierbij aan: • Een eigen woning • Uw vermogen of schulden • Uw auto, caravan, boot en huisraad
7
Indien u in gemeenschap van goederen getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft, geldt een verdeling van 50% van uw vermogen en bezittingen. Bent u op huwelijkse voorwaarden getrouwd of heeft u een samenlevingscontract? Dan zijn deze voorwaarden leidend in de verdeling. 8
Uw gegevens verzamelen
Uw scheidingsbemiddelaar heeft inzage in uw financiĂŤle gegevens nodig. Verzamel dus kopieĂŤn van relevante gegevens met in ieder geval de volgende stukken: uw huwelijkse voorwaarden (indien van toepassing), belastingaangiftes over de afgelopen 3 jaar, uw beider jaaropgaven en salarisstroken, de koop- en hypotheekakte van uw woning, uw bankafschriften, uw jaarstukken van uw onderneming (indien van toepassing), uw polissen van verzekeringen en uw pensioengegevens. 9
Echtscheidingsconvenant opstellen
Een scheidingsconvenant (of convenant) is niets anders dan een overeenkomst. In deze overeenkomst legt uw scheidingsbemiddelaar alle afspraken vast die met uw scheiding te maken hebben. Bij minderjarige kinderen wordt in het convenant ook verwezen naar het ouderschapsplan. 10
Scheiding definitief maken
Als het echtscheidingsconvenant en het eventuele ouderschapsplan opgesteld zijn, worden beide documenten ingediend bij de rechtbank. Omdat u overal afspraken over heeft gemaakt, is de scheiding bij de rechtbank eigenlijk alleen maar een formaliteit. De goedkeuring van het verzoek tot echtscheiding legt de rechter vast in een echtscheidingsbeschikking. U bent pas officieel gescheiden als de uitspraak van de rechter is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Dat zal uw echtscheidingsadviseur voor u verzorgen. Pas als dit gebeurd is bent u definitief gescheiden. De beschikking moet wel binnen zes maanden ingeschreven zijn. Let erop dat uw adviseur deze termijn niet overschrijdt, want na die periode is het document niet meer geldig.
Scheiden en nu
8
Schets scheidingstraject Inventarisatie: • belangen, wensen & (financiële) doelstellingen; • opstellen stappenplan.
Berekenen en opstellen: • kinderen en ouderschapsplan; • vermogensverdeling; • alimentatieberekening; • haalbaarheidstoets wonen; • bedrijf; • pensioen; • opstellen Scheidingsplan®.
Bespreking & onderhandeling
Opstellen convenant
• begeleiding pensioenen; • begeleiding woning en hypotheek; • begeleiding verdeling bedrijf.
9
Tips beginfase scheidingsproces • Stel eerst (en voor zover mogelijk) duidelijke doelen voor uzelf. Wat wilt u bereiken met de scheiding? Hoe wilt u dat uw toekomst eruitziet? • Indien er veel emoties zijn, of dit nu verdriet is of juist boosheid, schakel deskundige hulp in. De Scheidingsplanner kan u hierbij helpen. • Schrijf dingen op om zaken helder te krijgen of juist om zaken te verwerken: - Koop een schriftje en schrijf uw gedachten van u af. - Schrijf uw doelen op en check deze van tijd tot tijd. • Als er kinderen zijn: - Wat verwacht u van uzelf als ouder? En van de ander? Geef duidelijk over en weer de verwachtingen aan. Hoe gaan we met elkaar om? Wat gaat er juist goed. En wat niet? - Probeer zoveel mogelijk ruzie en emotie te vermijden in het bijzijn van de kinderen. - Communiceer niet via de kinderen. - Bespreek altijd eerst samen de verhalen of signalen van de kinderen. Zijn deze consistent en stemmen ze overeen? • Maak voor uzelf een dossier met alle relevante stukken betreffende de scheiding. U kunt hiervoor de indeling van ons Scheidingsplan® gebruiken. • Denk ook eens aan de goede dingen die u tijdens de relatie heeft meegemaakt. • Houd het respectvol: - Houd in uw achterhoofd dat u uw ex-partner na de scheiding ook nog tegenkomt. - Voor uw omgeving is het doorgaans prettiger als u positief praat over uw ex-partner en de periode dat u samen was.
Scheiden en nu
10
Scheiden kinderen
Scheiden en kinderen
Scheiden met kinderen
11 11
Scheiden en kinderen Zorg voor een soepel proces Kinderen nemen een bijzondere plaats in bij een echtscheiding. Immers, zij zijn niet degenen die gaan scheiden, maar ervaren ongevraagd wel de gevolgen. Niet dat de gevolgen per definitie nadelig voor hen hoeven te zijn. In tegendeel: kinderen verdienen de zorg en aandacht van een vader ĂŠn een moeder en als dat binnen een relatie niet meer mogelijk is, dan is scheiden ook voor kinderen mogelijk de beste optie. Wat voor uw kinderen in het scheidingstraject enorm belangrijk is, is dat u voor een soepel proces zorgt. Want hoe uw kinderen uw scheiding ervaren is sterk afhankelijk van hoe u met de scheiding omgaat. Vraag uzelf af hoe u wilt dat uw kinderen later op de scheiding terugkijken. Dat de spanningen en ruzies tussen hun ouders onuitwisbaar in hun geheugen staan of dat ze het fijn vinden dat u het zo goed heeft aangepakt? Maak dus vooral geen ruzie waar uw kinderen bij zijn. Betrek ze daarnaast goed bij het proces en geef ze niet het gevoel dat ze er alleen voor staan. Een soepel proces start met samen de scheiding regelen. Door in gezamenlijk overleg de scheiding te regelen, blijft u met elkaar communiceren en bespoedigt u het proces. Bovendien worden in onderling overleg altijd de beste afspraken gemaakt. Tip
�
Scheiden en kinderen
12
Hoe vertelt u uw kinderen dat u gaat scheiden? De vraag waar veel ouders mee worstelen is, hoe vertellen we het de kinderen? En wanneer doen we dat? Voor het antwoord op de eerste vraag vindt u hierna een aantal tips. Voor de tweede vraag geldt dat zodra duidelijk is dat de scheiding definitief gaat worden, het van belang is niet te lang te wachten met het uw kinderen te vertellen. Kinderen hebben in veel gevallen al een gevoel dat er iets niet klopt. Zij zijn hier erg gevoelig voor en pikken kleine signalen snel op. Als u te lang wacht met het te vertellen, kunnen kinderen hun eigen en mogelijk ‘verkeerde’ verklaringen gaan geven aan gebeurtenissen. Dit kan leiden tot een verstoord beeld over de scheiding en wat dat voor hen betekent. Kinderen kunnen zich verantwoordelijk of schuldig gaan voelen en hier behoorlijk last van krijgen in de vorm van bijvoorbeeld angst of onrust. Als u te lang wacht loopt u bovendien het risico dat de kinderen het horen van een ander. Een dergelijke gebeurtenis zal het voor uw kinderen nog pijnlijker maken. Het is daarom aan te bevelen om samen goed na te denken en vooraf af te stemmen hoe u het de kinderen gaat vertellen.
Tips hoe vertellen we het de kinderen 1
I n de praktijk blijkt dat kinderen er het meeste baat bij hebben als ouders samen aan hun kinderen vertellen dat zij gaan scheiden. Bereid het gesprek samen voor en zorg dat u met elkaar overeenstemming heeft over de reden van de scheiding, voordat u uw kinderen vertelt dat u gaat scheiden. Hierdoor komt u tijdens het gesprek niet voor verrassingen te staan.
2
oek een ‘rustig’ moment uit. Dus niet vlak voordat de kinderen gaan slapen of Z vlak voordat ze naar school moeten. Kies een moment waar u als gezin de tijd heeft voor elkaar. En dat er voor de kinderen de mogelijkheid is om vragen te stellen. Pas de woorden en manier van uitleg aan de leeftijd van uw kinderen aan. Ook moet er mogelijkheid zijn voor afleiding nadat het slechte nieuws verteld is. Plan dit soort dingen van tevoren.
3
enadruk dat u allebei van uw kinderen blijft houden. En vertel - indien mogelijk B dat u samen voor hen blijft zorgen, ongeacht hoe de regeling er in de toekomst uit zal zien. Benadruk ook dat de scheiding definitief is. Anders krijgen uw kinderen valse hoop.
4
eef elkaar als ouders niet de schuld, reageer niet vijandig naar de ander en maak G duidelijk dat de scheiding op geen enkele manier de schuld is van de kinderen. Hoe logisch het in de ogen van een volwassene ook kan lijken dat de kinderen geen schuld hebben aan de scheiding; voor de kinderen is het heel belangrijk letterlijk te horen dat zij hiervoor geen aanleiding hebben gegeven.
13
5
aak geen ruzie tijdens het gesprek en spreek niet in negatieve bewoordingen M over elkaar. Laat uw kinderen bovenal niet tussen u beiden kiezen. Beheers u, hoe moeilijk dat soms ook kan zijn. Komen er onverwacht heftige emoties op? Haal (heel) diep adem en bewaar ze voor na het gesprek, voor een moment alleen tussen u beiden.
Blijf met de kinderen in gesprek
De scheidingsmelding aan de kinderen is een belangrijk gesprek, maar daar blijft het natuurlijk niet bij. In de periode die volgt zullen meer gesprekken nodig zijn om de kinderen werkelijk te laten beseffen wat scheiden inhoudt. En hoe het mogelijk in de toekomst verder zal gaan. Dit zal veel tijd en geduld kosten. Overleg ook altijd met elkaar de signalen die kinderen afgeven. Of de dingen die zij vertellen. Kinderen kunnen aan beide ouders verschillende boodschappen afgeven. Vanuit loyaliteit of juist uit schuldgevoel. Of gewoon omdat het kinderen zijn. Indien verschillende signalen niet overlegd worden, kunnen deze mogelijk weer een eigen leven gaan leiden, met alle onbedoelde gevolgen van dien. Dit zal ook in belangrijke mate gelden voor de periode na de scheiding. Hoe u als ouders met elkaarom kunt gaan na de scheiding hangt vaak af van wat de aanleiding van de scheiding is geweest en hoe het scheidingproces is verlopen. De Scheidingsplanner zal met name aan dit onderwerp veel aandacht besteden, juist omdat u weliswaar als partners uit elkaar gaat, maar als ouders altijd verbonden blijft.
Verdeling van de zorg
Na een scheiding worden automatisch ook de zorg- en opvoedingstaken tussen de ouders verdeeld. Het uitgangspunt bij de verdeling van de zorg is gelijkwaardig ouderschap. Dit houdt in dat het kind recht heeft op contact met beide ouders, maar ook op verzorging door allebei de ouders. Andersom geldt dit ook voor de ouders. Dit betekent natuurlijk niet dat u als ouder ieder automatisch exact de helft van de tijd voor de kinderen moet zorgen. Wat de beste verdeling is, is voor ieder gezin weer anders. Over het algemeen verblijven kinderen na de scheiding hoofdzakelijk bij een van beide ouders. In de zorg- of omgangsregeling maakt u afspraken over het contact tussen uw kinderen en de andere ouder. U legt onder meer vast wanneer en hoe lang de andere ouder de kinderen ziet. In overleg met elkaar en met begeleiding van de Scheidingsplanner kunt u tot een voor iedereen prettige regeling komen.
Scheiden en kinderen
14
Co-ouderschap Bij co-ouderschap delen gescheiden ouders de zorg- en opvoedingstaken samen. Er is meestal sprake van een bijna gelijke verdeling van de zorg. De kinderen wonen om de beurt bij hun moeder en hun vader. Ze zijn bijvoorbeeld drie dagen bij de ene en vier dagen bij de andere ouder. Of ze wisselen per week. Het kan ook andersom, dus dat uw kinderen continue in één huis wonen en dat u als ouder daar om de beurt voor hen komt zorgen. Uit onderzoek blijkt dat kinderen het bij co-ouderschap niet slechter doen dan kinderen die vooral bij één ouder wonen na de scheiding. Steeds meer scheidende ouders kiezen dan ook voor co-ouderschap. Co-ouderschap is echter niet voor ieder gezin en iedere situatie weggelegd. Er gelden een aantal basisvoorwaarden waar u aan moet voldoen om co-ouderschap te laten slagen: • U moet bereid zijn er het beste van te maken en u moet ten minste zakelijk met elkaar kunnen overleggen over de kinderen • Bij elkaar in de buurt wonen is eigenlijk een vereiste. Uw kinderen kunnen dan zonder al te veel moeite vanuit beide adressen naar school. Daarnaast kan hun leven met vriendjes en clubs ook gewoon doorgaan • U moet het in grote lijnen met elkaar eens zijn over de opvoeding en ongeveer dezelfde regels aanhouden. • U moet allebei flexibel zijn in de opvang van de kinderen Goed overleg is dus de belangrijkste voorwaarde om co-ouderschap tot een succes te maken. U moet beiden de juiste instelling hebben. En u moet bereid zijn om elkaar nog regelmatig te zien en te spreken. Daarnaast moeten uw kinderen met deze regeling om kunnen gaan. Sommige kinderen kunnen er niet tegen dat ze steeds moeten ‘verhuizen’, andere kinderen vinden dit geen probleem. Bent u benieuwd of co-ouderschap bij uw situatie past? Doe dan onze co-ouderschapstest!
15
Het ouderschapsplan Gehuwde en geregistreerde ouders en samenwonende ouders met gezamenlijk gezag zijn wettelijk verplicht een ouderschapsplan op te stellen voor hun minderjarige kinderen. In het ouderschapsplan moeten minimaal de volgende afspraken opgenomen worden: • De manier waarop de ouders de zorg- en opvoedingstaken verdelen of de omgang regelen. Dat betekent onder meer dat moet worden vastgelegd waar het kind verblijft, hoeveel tijd hij/zij met iedere ouder doorbrengt en wie welke taken op zich neemt • De manier waarop de ouders elkaar informeren en raadplegen over belangrijke zaken die de kinderen betreffen • De kosten van de verzorging en opvoeding van de minderjarige kinderen
Wij adviseren u veel tijd en aandacht aan het ouderschapsplan te besteden. Want als u nu goede afspraken weet te maken, is dat uw fundament voor de toekomst. Met een goed ouderschapsplan heeft u namelijk een kleinere kans dat er conflicten gaan ontstaan. Denk dus bij voorbaat samen goed na over wat uw kinderen de komende jaren nodig hebben om stabiel en gelukkig te zijn. En hoe u in de toekomst wenst te communiceren over belangrijke beslissingen.
Scheiden en kinderen
16
Sta daarom ook stil bij allerlei andere dingen die u belangrijk vindt voor uw kinderen. Zoals: • Welke regels hanteren we allebei met betrekking tot de opvoeding? Zoals hoe laat moeten de kinderen naar bed, wat spreken we af over huiswerk maken en hoe laat moeten ze thuis zijn? • Welke beslissingen nemen we in onderling overleg? Denk aan schoolkeuze, zakgeld of het gebruik van een mobiele telefoon • Hoe gaan we – naast de vakanties –de verjaardagen van de kinderen, Vaderdag, Moederdag, Sinterklaas, Kerstmis en Oud & Nieuw verdelen? • Wie koopt er kleding, zorgt ervoor dat ze naar de kapper gaan, helpt met cadeautjes kopen, haalt en/of brengt naar feestjes? En gaan we samen of apart naar ouderavonden? Om u op weg te helpen, kunt u hier gratis ons model ouderschapsplan downloaden. Het ingevulde model kunt u als basis gebruiken voor de afspraken in het ouderschapsplan.
Kosten van de kinderen
Het is belangrijk vast te leggen wie in de toekomst welke zaken voor de kinderen gaat betalen. Denk aan opleidingen, sportclubs of kleding. De rechter vindt het erg belangrijk dat hier goed over is nagedacht en zal concrete afspraken willen zien. Ook financiële zaken worden daarom in het ouderschapsplan opgenomen. De Scheidingsplanner kan samen met u bekijken welke kosten er zijn en wie wat gaat betalen. Ook kunnen wij u een eerste idee geven van de hoogte van de kinderalimentatie. En verder kijkt de Scheidingsplanner naar de fiscale gevolgen en wie welke toeslagen kan krijgen, of hoe deze verdeeld kunnen worden. Deze omstandigheden kunnen jaarlijks wijzigen. U wordt door de belastingdienst als co-ouder aangemerkt als uw kind minimaal drie dagen bij u en minimaal drie dagen bij de andere partner woont en bij een van beiden staat ingeschreven. Dit heeft weer zijn invloed op toeslagen en belastinkortingen. Die gelden in die situatie (mogelijk) voor beide co-ouders. Maak een afspraak met de Scheidingsplanner om te onderzoeken wat het beste bij u past en waar u voor in aanmerking komt. Zo bent u goed voorbereid op de toekomst
Uitwerking van de afspraken
Alles wat u samen en met de kinderen besproken heeft werken we uit tot het definitieve ouderschapsplan. Het ouderschapsplan wordt door u beiden ondertekend. Hiermee geeft u aan dat u zich in de afspraken kunt vinden en dat u deze ook gaat nakomen. Het ouderschapsplan zal na verloop van tijd opnieuw bekeken moeten worden. De omstandigheden zullen tenslotte veranderen, waardoor nieuwe of aangepaste afspraken nodig zullen zijn.
17
Tips opstellen ouderschapsplan 1
Gun elkaar de ouderrol en laat uw kinderen niet kiezen tussen u en uw ex-partner. Ze willen dat niet ĂŠn kunnen dat ook niet, ze willen namelijk hun andere ouder niet tekortdoen. Gebruik uw kinderen ook niet als communicatiemiddel met uw ex-partner, maar communiceer rechtstreeks met elkaar. 2
Realiseer u dat er bij een scheiding meestal al veel verandert voor uw kinderen. Papa en mama niet meer dagelijks zien, een nieuwe woning, noem maar op. Verander dus liever geen zaken die niet echt nodig zijn, zeker in het begin niet. Te veel wijzigingen op hetzelfde moment of kort na elkaar kunnen voor een kind een zware belasting zijn. 3
Uw kinderen kunnen uw scheiding beter verwerken als zij meerdere mensen in hun directe omgeving hebben die hun het gevoel geven er niet alleen voor te staan. Het kan uw kinderen helpen als zij met hun emoties en vragen ook terecht kunnen bij andere volwassenen, zoals opa of oma of een ander familielid. Maak dus ook hierover afspraken met elkaar.
Scheiden en kinderen
18
FinanciĂŤl toekoms
FinanciĂŤle toekomst na de scheiding
19
Financiële toekomst na de scheiding Naast emoties spelen financiën een grote rol bij een scheiding, want de financiën bepalen voor 80% uw nieuwe toekomst. De belangrijkste vragen zijn meestal of u in het huis kunt blijven wonen, wat de hoogte van de alimentatie is en wat u elke maand overhoudt om boodschappen te kunnen doen. Daarnaast spelen er nog diverse andere financiële zaken mee die bij uw scheiding geregeld moeten worden. In dit hoofdstuk hebben we alle financiële vraagstukken voor u op een rijtje gezet.
Partneralimentatie Bent u getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap? Dan blijft u na de scheiding wettelijk verplicht om financieel voor elkaar te zorgen. Woont u samen dan geldt dit niet, tenzij u iets anders heeft vastgelegd in uw samenlevingscontract. Partneralimentatie speelt een rol als de inkomens van u en uw ex-partner verschillen. Degene met het hoogste inkomen draagt bij aan de kosten van levensonderhoud van degene met het laagste inkomen. De hoogte van de alimentatie is niet bij wet geregeld. Wel zijn er normen vastgelegd in het Rapport Alimentatienormen (het zogenaamde Tremarapport) van de expertgroep alimentatienormen. Deze dienen als leidraad. De onderhoudsverplichting (alimentatieplicht) duurt maximaal 12 jaar, maar kan in uitzonderlijke gevallen daarna door de rechter worden verlengd. Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap zonder kinderen dat korter dan vijf jaar heeft geduurd, is de maximale termijn gelijk aan het aantal jaren dat het huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft geduurd. Ook deze termijn kan door de rechter worden verlengd. Al jaren gaan er geluiden op om de alimentatieduur voor ex-partners te beperken, of zelfs helemaal af te schaffen. Een initiatiefwetsvoorstel (2015) stelt voor om de hoogte en de duur van partneralimentatie drastisch te verlagen en een flink aantal voorwaarden in te bouwen. Op onze website www.scheidingsplanner.nl vindt u actuele informatie over dit onderwerp. De alimentatieverplichting vervalt als de ontvangende ex-partner opnieuw trouwt, een partnerschap aangaat of gaat samenwonen. In overleg kan hiervan worden afgeweken.
Financiële toekomst
20
Kinderalimentatie
Na de scheiding blijft u samen verantwoordelijk voor de kinderen, zowel voor de zorg als voor de financiën. Dit geldt voor alle soorten relaties, of u nu getrouwd bent of niet. Doel van de kinderalimentatie is dat het kind dezelfde dingen kan blijven doen als voor de scheiding. Volgens de wet zijn ouders verplicht bij te dragen tot de 21e verjaardag van een kind. Tot het 18e jaar wordt de bijdrage kinderalimentatie genoemd, vanaf het 18e jaar is het een bijdrage in de kosten van levensonderhoud en studie. Het kan zijn dat de afgesproken bijdrage eerder vervalt, bijvoorbeeld als een kind voor de 21e verjaardag financieel zelfstandig wordt. Ouders kunnen ook samen afspreken dat zij langer dan de 21e verjaardag blijven bijdragen, bijvoorbeeld als een kind dan nog studeert. Deze afspraak wordt vastgelegd in het convenant.
Factoren die van invloed zijn op de alimentatie Het berekenen van de alimentatie is afhankelijk van diverse (financiële) factoren: • Behoefte: welk bedrag is er nodig om de huidige levensstandaard van de partner en de kinderen voort te zetten? • Inkomen: welke eigen inkomsten zijn er aanwezig? Of is het mogelijk dat er in de toekomst zelf een inkomen verdiend gaat worden? • Draagkracht: hoeveel geld heeft u allebei te besteden en wat blijft over voor de alimentatie? Er kan wel een hele hoge behoefte zijn, maar die moet wel ergens van betaald kunnen worden. • Kindgebonden budget: dit wordt meegenomen in de berekening van de draagkracht van de ouder die dit budget gaat ontvangen. • Omgangsregeling: hoe vaak zijn de kinderen bij u of bij uw ex-partner?
21
U zult begrijpen dat bij het bepalen van de hoogte van de alimentatie nog andere financiële vraagstukken meespelen. Zo zullen bijvoorbeeld de toekomstige woonlasten een belangrijke rol spelen in de vraag welke draagkracht er straks is. Wat is er haalbaar bij een eigen huis en hypotheek? Ook het eigen vermogen of eventuele schulden tellen mee. Bovendien speelt de vraag mee hoe de belastingdienst tegen dit alles aankijkt. Alimentatieberekening bij de Scheidingsplanner De Scheidingsplanner zal bij de berekening van een mogelijke alimentatie allereerst vragen naar de daadwerkelijke belangen van beide personen en de onderliggende drijfveren. Wat heeft iemand nodig en waarom? En wat kan iemand betalen en waarom? En vervolgens worden deze gegevens transparant en voor beiden inzichtelijk verwerkt in een berekening van het besteedbaar inkomen na de scheiding. Hierin wordt rekening gehouden met alle daadwerkelijke (voorspelde) uitgaven die beide partners na de scheiding hebben. Beide ex- partners kijken op die manier bij elkaar in de portemonnee en kunnen vervolgens samen beoordelen wat nu redelijk naar elkaar toe is. Dus niet redelijkheid op basis van bedachte globale richtlijnen, maar redelijkheid op basis van eigen inzicht en overleg. Uiteraard vergelijken wij vervolgens altijd de berekeningen en uitkomsten met de richtlijnenvan het rapport Alimentatienormen.
Het (gemeenschappelijk) vermogen Bij uw scheiding zal uw gemeenschappelijk vermogen verdeeld moeten worden. Daarvoor moet u het vermogen eerst beschrijven. Het gemeenschappelijke vermogen kan bestaan uit: • De eigen woning en hypotheek; • De onderneming; • De spaargelden en effecten; • Het levenslooptegoed; • De kapitaalverzekeringen; • De lijfrenteverzekeringen/koopsompolissen; • De stamrechtvoorzieningen (gouden handdruk); • De vorderingen; • De roerende goederen (auto, boot, bankstel e.d.); • De schulden Voor de waardering van het gemeenschappelijke vermogen dienen partijen een zogenoemde peildatum overeen te komen. Dit is de datum waarop de waarderingen worden berekend en worden vastgesteld. Meestal kiest men als datum het moment waarop voor beide partijen duidelijk is geworden dat een scheiding onvermijdelijk is. Het voordeel van een peildatum is dat waarden vaststaan en niet meer wijzigen. De dan geldende situatie wordt als het ware bevroren. Als de peildatum niet gezamenlijk kan worden overeengekomen geldt de wettelijke peildatum. Dit is dan de datum waarop het verzoekschrift wordt ingediend bij de rechtbank.
Financiële toekomst
22
Wist u dat… In de praktijk de financiële en fiscale gevolgen van een scheiding vaak onderschat worden? En dat er verkeerde afspraken gemaakt worden? Meestal als gevolg van dat men er te gemakkelijk over heeft gedacht, want zo ingewikkeld is onze scheiding toch niet? Een onderzoek geeft echter aan dat veel mensen kampen met de financiële gevolgen van een scheiding. Dat komt omdat maar liefst een op de twee Nederlanders niet precies weet hoe ze een scheiding moeten aanpakken. En toch heeft 63 procent van de ondervraagden geprobeerd zelf zijn financiële zaken af te handelen. Van de groep die geen financieel specialist heeft ingeschakeld, heeft 80 procent daar spijt van. Zij hebben vooral informatie gemist en verkeerde afspraken gemaakt. Andersom vindt 90 procent van de groep die wel de hulp van een financieel specialist heeft ingeroepen, dat altijd bij een scheiding aan te raden.
De eigen woning en hypotheek Een eigen huis is een van de meest complexe vraagstukken bij een echtscheiding. Wanneer u samen met uw ex-partner in een koophuis woont zijn er verschillende vragen van belang: • Is de woning eigendom van een van u of gezamenlijk bezit? • Rest er nog een hypotheekschuld op de woning? • Heeft de woning overwaarde? • Heeft een van beiden nog de wens om in de woning te blijven wonen? • Welke verzekeringen of beleggingen zijn er aan de hypotheek gekoppeld? • Hoe regelt u de zaken rondom de eigen woning en scheiding in uw belastingaangifte?
Verkopen of houden?
Bij de vraag of de eigen woning wordt aangehouden of verkocht, spelen emotionele aspecten vaak een grote rol. Vooral wanneer beide partners voor de kinderen de vertrouwde woonomgeving willen handhaven. Daarnaast zijn uiteraard de financiële mogelijkheden belangrijk. De Scheidingsplanner kan daarin helder inzicht bieden.
Wie blijft er wonen?
Als de woning gezamenlijk eigendom is, maakt het in principe niet uit wie van de partners er blijft wonen. Die partner wordt dan veelal ook volledig eigenaar van de woning. Dat betekent dat de helft van de waarde van de woning, onder aftrek van de hypotheek (de overwaarde) aan de vertrekkende partner zal moeten worden uitbetaald.
23
Kan ik de hypotheek overnemen?
In geval van een hypotheek zal de vertrekkende partner ontslagen willen worden uit de hoofdelijke aansprakelijkheid. De achterblijvende partner zal de gehele hypotheekschuld op zich moeten nemen. Dit is alleen mogelijk als de geldverstrekker hiermee instemt. Indien de huidige geldverstrekker daar niet mee akkoord gaat, kan uw Scheidingsplanner - eventueel met een hypotheekadviseur - onderzoeken of een herfinanciering bij een andere bank wel mogelijk is.
Kan ik de hypotheek verhogen om mijn ex uit te kopen?
Of het mogelijk is de hypotheek te verhogen wordt door de geldverstrekker beoordeeld op basis van de taxatiewaarde van de woning en het inkomen. Hierbij is de hoogte van de partneralimentatie ook van belang. De Scheidingsplanner kan voor u een inschatting maken van de haalbaarheid van hypotheekverhoging. Verreweg de meeste banken zullen hun besluiten laten beïnvloeden door de hoogte van het inkomen van de partner die in de woning blijft wonen. Het is daarom van belang te bepalen waaruit dit inkomen zal bestaan.
Scheiden en eigen huis bij de Scheidingsplanner
De Scheidingsplanner kan al tijdens het scheidingstraject beoordelen welke woonwensen er voor u mogelijk zijn of niet. Wij bekijken uw huidige situatie en zetten alle keuzemogelijkheden voor u op een rij. Ook worden andere mogelijke knelpunten in het kader van de scheiding op een rij gezet, zodat u goed voorbereid bent op een gesprek met een hypotheekadviseur of de bank. Vervolgens kan een verzoek aan de bank worden opgesteld. Een goed doordachte herfinancieringsaanvraag kan tot veel meer leiden dan zomaar naar de bank stappen.
Financiële toekomst
24
Eigen onderneming Als een ondernemer gaat scheiden, kan dat grote zakelijke gevolgen hebben. Als partners een onderneming delen, dan is er de vraag wie het bedrijf voortzet. En als men een partner moet uitkopen, kan zelfs de continuïteit van het bedrijf in gevaar komen. Veel ondernemers zijn getrouwd op huwelijkse voorwaarden, bijvoorbeeld ter bescherming van privébezit. Maar in de voorwaarden kan een verrekenbeding zijn opgenomen die onduidelijkheid kan geven over hoe nu om te gaan met de waarde van het bedrijf bij een echtscheiding. En wat als men een andere verdeling wenst dan de huwelijkse voorwaarden voorschrijven? Hoe zit het dan met de fiscale aspecten? Andere vragen die meespelen zijn onder meer: • Hoe wordt de waarde verdeeld als een partner het startkapitaal heeft geleverd? • Wat gebeurt er met het bedrijfspand of de privéwoning? • Hoe zit het met de waardering van de onderneming? • Wat zijn de fiscale consequenties van een eventuele uitkoop? • Wat zijn de gevolgen voor het pensioen in eigen beheer? Het is verder belangrijk om ook de haalbaarheid naar de toekomst toe te onderzoeken. Immers, vaak zal er ook vanuit de onderneming inkomen verdiend moeten worden om bijvoorbeeld alimentatie te betalen. Wat nu als het bedrijf op een bepaald bedrag wordt getaxeerd, maar er is geen feitelijk geld. Bijvoorbeeld omdat de waarde uit panden en voorraden bestaat. Dan moet er mogelijk geld geleend worden. Kan dit en gaat uw bank hiermee akkoord? En welke invloed heeft dit op de toekomst van het bedrijf en het inkomen van de ondernemer? Al deze factoren beïnvloeden elkaar. De Scheidingsplanner kan veel duidelijkheid brengen over alle bijkomende gevolgen.
25
De fiscus Veel onderdelen van het scheidingsproces raken de belastingwetgeving. In de praktijk blijkt echter dat er bij een scheiding te vaak onvoldoende aandacht wordt besteed aan de fiscale aspecten. Vooral de fiscale behandeling van de eigen woning is een veelvoorkomend struikelblok. Het belangrijkste knelpunt dat de Belastingdienst signaleert is de gebrekkige vastlegging van de afspraken in het convenant. Deze gebrekkige vastlegging in het convenant heeft vaak te maken met de beperkte financiële kennis van mediators, advocaten en andere scheidingsbemiddelaars. Meestal hebben ze een basiskennis, waardoor ze u niet goed kunnen adviseren op het gebied van de fiscale gevolgen van een scheiding. En juist de fiscus kan een grijs gebied zijn bij een scheiding, hier is specialistische kennis bij nodig. Het niet goed doorgronden van de fiscale gevolgen kan grote financiële risico’s met zich meebrengen. De Scheidingsplanner is een financieel specialist in scheidingen met veel kennis en ervaring op het gebied van financiën en de fiscus. Wij kunnen de financiële risico’s voor u beperken en u in veel gevallen door gedegen advies belasting besparen. Tijdens het scheidingstraject nemen we alle fiscale onderwerpen mee, zoals: • Het fiscale partnerschap • De alimentatie • Eigen woning • Levensverzekeringen • Heffingskortingen • Voorlopige aanslag • Toeslagen
Pensioen Als u gaat scheiden wordt veelal ook het pensioen, dat tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap is opgebouwd, verdeeld. Dit heet pensioenverevening. Als beide partners tijdens het huwelijk pensioen hebben opgebouwd, dan vindt er een wederzijdse verrekening plaats. Bij pensioenverevening ontvangt u uw deel van het pensioen van uw ex-partner op het moment dat hij of zij met pensioen gaat. En andersom. Naast pensioenverevening kunt u ook kiezen voor pensioenconversie. In dat geval krijgt u uw deel van het pensioen van uw ex-partner op het moment dat u zelf met pensioen gaat. U blijft dit ontvangen, ook als uw ex-partner overlijdt. Er kan ook van pensioenverevening worden afgeweken. De Scheidingsplanner kan u precies vertellen wat op uw situatie van toepassing is.
Financiële toekomst
26
Tegemoetkomingen Een scheiding heeft ook invloed op eventuele tegemoetkomingen die u ontvangt, zoals de kinderbijslag, het kindgebonden budget of de kinderopvangtoeslag. De ene tegemoetkoming kan wel en een andere kan niet over u beiden verdeeld worden, de Belastingdienst hanteert hier verschillende regels voor.
Testament Veel partners hebben bij het aangaan van het huwelijk of tijdens het huwelijk een testament laten opmaken. Veelal is de essentie van dergelijke testamenten om bij het overlijden van de ene partner de andere partner financieel verzorgd achter te laten, zoals bij een langstlevende testament. In het zicht van de scheiding is het wellicht zaak om uw testament aan te passen aan de veranderde omstandigheden. Als u dit niet doet, kan het zo zijn dat de ex-partner erfgenaam blijft, met alle ongewenste gevolgen van dien.
Financieel advies bij de Scheidingsplanner
De Scheidingsplanner is een gedegen opgeleid financieel deskundige met tenminste 15 jaar ervaring op het gebied van financieel advies. Een Scheidingsplanner is bijvoorbeeld opgeleid tot Federatie Financieel Planner (FFP, zie ook www.ffp.nl) of Register Financieel Echtscheidingsadviseur (RFEA, zie ook www.rfea.nl). Verder hebben Scheidingsplanners een specialisatieopleiding gevolgd om te kunnen bemiddelen en adviseren bij een echtscheiding. • Financiële positie na scheiding duidelijk in beeld • Financieel en fiscaal advies samengevat in een persoonlijk plan • Kostenbesparende en vlotte afwikkeling • Deskundige begeleiding met een informeel karakter
Financieel en fiscaal advies bij een scheiding is dus onze expertise. Alle financiële zaken bij een scheiding zoals de alimentatie, de eigen woning en het pensioen worden door ons in het proces meegenomen, uw nieuwe financiële toekomst wordt hierdoor direct inzichtelijk. Dat zorgt voor rust en duidelijkheid.
27
Scheiding methoden
Scheidingsmethoden
28
Scheidingsmethoden Er zijn verschillende manieren om uit elkaar te gaan. Het eerste dilemma waar veel scheidende mensen mee te maken krijgen is de keuze om samen of alleen te scheiden. Denk hier bij voorkeur samen goed over na, de manier waarop u uw scheiding regelt heeft veel invloed op hoe u en uw kinderen achteraf op de scheiding terugkijken.
Samen scheiden/Mediation Wij adviseren u om de scheiding samen te regelen. Door samen in gesprek te blijven en in goed overleg afspraken te maken, heeft u veel minder kans om in een vechtscheiding terecht te komen. Bovendien is bij samen scheiden het scheidingsproces meestal korter en zijn de kosten aanzienlijk lager dan wanneer u een eigen adviseur inschakelt. Samen scheiden is daarnaast beter voor uw kinderen. Want een vechtscheiding gaat bijna altijd ten koste van uw kinderen. U heeft er voor uw kinderen belang bij om de communicatie tussen u beiden goed te houden, zodat u na de scheiding als collegaouders verder inhoud kan geven aan het ouderschap. Het succes van mediation is wel sterk afhankelijk van de motivatie waarmee beide partners eraan beginnen. U moet allebei bereid zijn om naar elkaar te luisteren en naar oplossingen te zoeken. Denk er vooraf goed over na of u hieraan kunt voldoen.
Hoe werkt het?
Het uitgangspunt is het begeleiden van de communicatie en de onderhandelingen tussen beide partijen om vanuit hun belangen tot een voor beide partijen optimale oplossing te komen. Tijdens het scheidingstraject krijgt u als partners dan ook allebei de gelegenheid om uw verhaal te vertellen. Daarbij zal uw bemiddelaar proberen de emotionele kanten, die vrijwel altijd aanwezig zijn, boven tafel te krijgen. Tevens wordt aan beide partijen gevraagd hun belangen kenbaar te maken. Daarna zal hij in beeld brengen welke zakelijke elementen in het conflict aan de orde zijn, om vervolgens na te gaan wat u als partijen bindt. Op basis hiervan zal hij u daarna helpen bij het vinden van oplossingen voor het conflict. De mediator helpt u zo om nader tot elkaar te komen. Hij bekijkt welke concessies mogelijk zijn en begeleidt zo het overleg om tot een gezamenlijke oplossing te komen. Vertrouwelijkheid, vrijwilligheid en zelfbeschikking staan hierbij voorop. Het primaire doel is om uw zelfbeschikking te steunen en te stimuleren. Uw mediator stelt veel vragen, maar zal in de regel niet zo snel advies geven. Het is de bedoeling dat u zelf beslist wat u uiteindelijk wilt doen.
29
Voordelen samen scheiden/mediation • Minder frustraties: een mediator spreekt begrijpelijke taal, geeft u duidelijke informatie en analyseert uw wensen. Hij/zij begeleidt en ondersteunt u bij het maken van de afspraken. • Balans: ieder van u krijgt evenveel aandacht. Daarnaast wordt ervoor gezorgd dat de machtsbalans tussen u beiden zoveel mogelijk in evenwicht is. • Oplossingsgericht: de begeleiding is gericht op het vinden van oplossingen die voor u allebei passend zijn. Er wordt gekeken naar bindende factoren. • Geen verliezers: één van de grote voordelen van mediation is dat er geen verliezers zijn. U probeert namelijk uw geschillen samen op te lossen, hierdoor ontstaat er een win-winsituatie. • Op gang houden communicatie: u blijft met elkaar in gesprek, waardoor een dure en ontwrichtende juridische procedure - oftewel een vechtscheiding voorkomen kan worden. • Informeel karakter: het proces verloopt informeel, zonder ingewikkelde procedures. Bij een gerechtelijke procedure zijn de omgangsvormen en contactmomenten vaak een stuk formeler. • Goedkoper en sneller dan via een advocaat: u hoeft immers niet twee advocaten te betalen en het werkt ook veel sneller. Waar advocaten zich kunnen verliezen in standpunten en juridische trucjes, zorgt mediation juist voor overleg en onderhandeling.
Scheidingsmethoden
30
Samen scheiden/Mediation bij de Scheidingsplanner
De Scheidingsplanner heeft zeer veel ervaring met het begeleiden van gezamenlijke scheidingen. De Scheidingsplanner is onafhankelijk, onpartijdig en zoekt samen met u naar een voor beide partijen zo gunstig mogelijke oplossing, zodat u de scheiding op een prettige manier kunt afwikkelen en met een goed gevoel weer verder kunt. Want wij kijken verder dan alleen dit ene moment.
Alleen scheiden Helaas is het niet altijd mogelijk het scheidingstraject samen met uw partner te doorlopen. U of uw partner kan dit te emotioneel vinden of bang zijn dat de eigen belangen niet goed behartigd worden. U kunt het daarnaast ook moeilijk vinden om voor uw eigen belangen op te komen, bijvoorbeeld omdat dit voortkomt uit het rollenpatroon tijdens uw relatie. Ook kan het vanwege allerlei redenen gewoonweg niet mogelijk zijn om in goede harmonie samen aan tafel te zitten. In deze situaties kunt u ervoor kiezen om alleen te gaan scheiden. Bij deze vorm van scheiden zal het traject wel langer duren en zijn de kosten hoger, omdat u ieder een eigen adviseur in de hand neemt.
Hoe werkt het?
Bij alleen scheiden zal uw scheidingsbemiddelaar alleen uw belangen behartigen. Hij is uw vertrouwenspersoon en neemt u het gehele proces uit handen, inclusief het contact met de adviseur of advocaat van uw partner. Het uitgangspunt bij alleen scheiden moet wel zijn dat er geprobeerd wordt om zoveel mogelijk in overleg met de andere partij tot afspraken te komen. Apart strijden in plaats van apart scheiden levert namelijk alleen maar verliezers op. Niemand is gebaat bij ellenlange procedures bij de rechtbank en onnodige escalaties, zeker uw kinderen niet. Denk er dus goed over na hoe u wilt dat er met uw wensen en belangen wordt omgegaan. Er in goed overleg met elkaar uitkomen of tot het einde toe strijden? Ook bij alleen scheiden in goed overleg worden uw belangen altijd volledig behartigd, maar met als resultaat dat u toch beiden achter de gemaakte afspraken staat. En dat blijkt vaak bij te dragen aan een goede verstandhouding tussen u en uw ex-partner na afloop van uw relatie. Iets wat, zeker als er kinderen zijn, heel belangrijk is. Maar ook zelf komt u op deze manier met een positiever gevoel uit de scheiding dan wanneer er strijd is geweest. En dat maakt het een stuk prettiger om op een positieve manier uw leven weer op te pakken.
Voordelen alleen scheiden
Nadelen alleen scheiden
• Uw eigen adviseur behartigt alleen uw (financiële) belangen • Een eigen vertrouwenspersoon • Met goede begeleiding er samen toch in goed overleg uitkomen
• Scheidingstraject duurt langer • Hogere kosten doordat een ieder een eigen adviseur heeft • Hogere kans op een vechtscheiding als beide partijen er niet in goed overleg willen uitkomen
31
Alleen scheiden bij de Scheidingsplanner
Is er ruzie en zijn uw beider wensen onverenigbaar? Kunt u niet meer met elkaar door één deur? Ook dan kan de Scheidingsplanner uw belangen behartigen en overzicht brengen in uw situatie. Dankzij onze brede expertise en goede samenwerking met ervaren echtscheidingsadvocaten bepalen wij samen met u welke aanpak het beste bij uw situatie past. Waar nodig en mogelijk houden wij uw wederzijdse belangen nauwlettend in het oog. Bijvoorbeeld als er kinderen in het spel zijn. Wij doen er alles aan om een vechtscheiding te voorkomen. Dit streven wij in goed overleg met u als eerste na, want scheiden zonder ruzie is voor iedereen beter.
Uit elkaar gaan van samenwoners Een samenleving zonder samenlevingscontract kan verbroken worden doordat een van beide partners elders gaat wonen. U bent elkaar niets verplicht, want de rechten en plichten voor samenwoners zijn namelijk niet vastgelegd in de wet. Als u wel een samenlevingsovereenkomst heeft, is vaak in de overeenkomst vastgelegd hoe de samenleving beëindigd kan worden. Maar hoe dan verder? De samenleving is weliswaar beëindigd, maar wat spreekt u af over de bezittingen en de schulden? Wat legt u vast inzake de zorg voor de kinderen? En hoe wordt dat financieel geregeld?
Wat moet u wel regelen?
In hoofdlijnen zijn dit de belangrijkste onderwerpen: • Verdelen/verrekenen vermogen • Afspraken met betrekking tot eigen woning en de daaraan verbonden hypotheek • Partnerpensioen toedelen • Afspraken met betrekking tot het verdelen van de kinderkosten en kinderalimentatie • Ouderschapsplan
Wat hoeft u juridisch gezien niet te regelen
In tegenstelling tot een echtscheiding hoeft u deze zaken niet wettelijk te regelen: • Partneralimentatie (tenzij er andere afspraken in het samenlevingscontract staan of als u zelf toch andere afspraken wilt maken) • Verevening van het ouderdomspensioen • Rechterlijke uitspraak met betrekking tot de gemaakte uitspraken, tenzij u daar voor de kinderalimentatie zelf voor kiest
Scheidingsmethoden
32
In theorie kunnen samenwoners alle bovengenoemde scheidingsmethoden volgen. In de praktijk komt de beĂŤindiging van de samenleving via de rechtbank niet veel voor, omdat de rechter geen rol hoeft te spelen in de verbreking van een samenleving. In geval van ernstige onenigheid over de verdeling van het gezamenlijke vermogen of de kosten van de kinderen is vaak wel tussenkomst van de rechter nodig.
�
Uit elkaar gaan via de Scheidingsplanner
Met of zonder samenlevingscontract, ook voor samenwoners kan de situatie financieel en juridisch complex van aard zijn. De Scheidingsplanner biedt u inzicht in de gevolgen, zodat u weer overzicht heeft en u voorbereid uw toekomst tegemoet kan treden. Ons ScheidingsplanÂŽ geeft u het gewenste inzicht en overzicht voor wat betreft uw situatie en wensen, alsmede de haalbaarheid daarvan.
33
Scheiding van tafel en bed Deze vorm van scheiding komt tegenwoordig niet veel meer voor. Het is een oplossing voor echtparen die niet meer bij elkaar willen wonen, maar om religieuze of emotionele redenen geen definitieve ontbinding van het huwelijk wensen. Als u (tijdelijk) niet meer bij elkaar wilt wonen, kan een van beiden op een ander adres gaan wonen, maar blijft het huwelijk nog in stand. Aangezien gehuwden niet langer verplicht zijn om samen te wonen, is deze oplossing niet echt meer nodig. Door een scheiding van tafel en bed wordt alleen de gemeenschap ontbonden, niet het huwelijk zelf. Er is wel sprake van een alimentatieverplichting en pensioenverevening (behalve het bijzonder nabestaandenpensioen). Aan de rechter wordt een beschikking gevraagd waarin de scheiding van tafel en bed wordt vastgelegd. De scheiding is officieel na inschrijving van die beschikking in het huwelijksgoederenregister van de burgerlijke stand. Wil één van de echtgenoten alsnog een echte scheiding, dan kan dat pas als de scheiding van tafel en bed drie jaren heeft geduurd (één jaar bij wangedrag). Uiteraard kan dit ook op ieder moment wanneer beide partijen dit wensen.
Tips om een vechtscheiding te voorkomen 1
eg de schuld niet bij de ander: waarschijnlijk verschilt u van mening waarom u L gaat scheiden. Door alle emoties wordt de schuld vaak alleen bij de ander neergelegd. Doe dit niet. U gaat elkaar alleen maar verwijten maken, met als gevolg dat u ook geen respect meer voor elkaar heeft. Dat lost niets op.
2
lijf naar elkaar luisteren: hoe moeilijk dat ook kan zijn, blijf naar elkaar luisteren B en hou de communicatielijn open. Niemand is erbij gebaat als de communicatie zich tijdens de scheiding verhardt. Probeer u in te leven in uw partner en te begrijpen wat hij/zij bedoelt. Stel vragen en probeer te begrijpen wat er in uw communicatie gebeurt.
3
ater bij de wijn doen: realiseer u dat niet alles zal worden of zal gaan zoals u W wilt. Als u afspraken met elkaar gaat maken, zult u beiden water bij de wijn moeten doen. De hakken in het zand zetten werkt alleen maar vertragend. Voor de kinderen is het alleen maar prettig als er snel duidelijkheid is. Niemand is er dus bij gebaat als u blijft vasthouden aan uw eigen belangen en wensen.
4
aat oud zeer los: misschien heel lastig, maar laat oud zeer liggen waar het ligt. L Het heeft geen zin om steeds naar het verleden te kijken. Kijk liever naar de toekomst en hoe de situatie op een goede manier opgelost kan worden. Uiteraard staan hierin de belangen van uw kinderen centraal.
Scheidingsmethoden
34
Keuze mogelijkh Keuzemogelijkheden scheidingsbemiddeling scheiding middeling 35
Keuzemogelijkheden scheidingsbemiddeling Er tegenwoordig veel keuze in scheidingsprofessionals. Welke scheidingsprofessional bij u past is natuurlijk heel erg afhankelijk van uw wensen en behoeften. En van welke belangen bij u voorop staan. Omdat wij vaak horen dat scheidende mensen door de vele mogelijkheden keuzestress ervaren, hebben wij voor uw gemak de belangrijkste opties op een rij gezet.
De advocaat Samen naar een advocaat
U kunt kiezen om samen naar een advocaat te gaan. De advocaat behartigt dan de belangen van u beiden. De advocaat kan ook de rol van mediator aannemen, indien u in een conflictsituatie zit. Er zijn veel ervaren echtscheidingsadvocaten en de meesten zijn verenigd in de vereniging vFas, Vereniging Familierecht Advocaten Scheidingmediators. Zij hebben allen een gespecialiseerde opleiding gevolgd op het gebied van familierecht en echtscheiding. Veel echtscheidingsadvocaten hebben echter niet de specifieke financiële kennis in huis die de Scheidingsplanner of een Register Financieel Echtscheiding Adviseur wel heeft. Dit leidt er vaak toe, dat bij een scheiding via een advocaat toch daarnaast ook de specialistische kennis ingeroepen dient te worden van een financieel deskundige. Bijvoorbeeld voor het verdelen van de gemeenschappelijke woning en de hypotheek. Of bij een het verdelen van uw eigen bedrijf.
Uw eigen advocaat
Uw eigen advocaat komt op voor uw belang en zal daarom strijden voor uw belang zo lang als u dat wenselijk vindt. Strijd leidt echter in de meeste gevallen alleen maar tot tegenstand van de andere partij, wat kan resulteren in een vechtscheiding. De ervaring leert dat vechtscheidingen vaak langdurige en pijnlijke scheidingstrajecten zijn. Eigenlijk kent de vechtscheiding alleen maar nadelen. Eén van de nadelen van een eigen advocaat is dat de kans bestaat dat u de financiële aspecten maar niet afgekaart krijgt. Eén van de lastigste onderdelen van een scheiding is immers het maken van financiële afspraken. Over het algemeen is een advocaat geen financieel specialist. Hij heeft wel financiële basiskennis vanuit zijn ervaring en bijscholing, maar de finesses zijn meestal onbekend. In de praktijk lopen nogal wat zaken stuk doordat advocaten de financiële zaken onjuist inschatten. Een ander nadeel is dat procedures erg lang kunnen voortslepen. De zaak wordt dan tussen de advocaten heen en weer gestuurd, waardoor ook de kosten oplopen. Daarnaast geeft u de regie uit handen en daarmee ook de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op zaken die belangrijk voor u zijn. Als een rechter een uitspraak doet, kan die negatief zijn voor de één, voor de ander of voor beiden. De rechter kan tenslotte ook een middenweg tussen beide eisen kiezen.
Keuzemogelijkheden scheidingsbemiddeling
36
Mediator In het hoofdstuk samen scheiden/mediation vindt u al veel informatie over dit onderwerp. We benoemen hier nog een aantal extra voor- en nadelen.
Voordelen
Nadelen
• Vrij snel een oplossing bereiken: zo kan escalatie worden voorkomen. De relatie tussen beide partners staat dus minder onder druk. Hierdoor wordt de weg opengelaten om later ‘normaal’ met elkaar om te gaan. Als er nog banden tussen u als ex-partners zijn (zoals de gezamenlijke kinderen) is dit een groot voordeel!
• Veel tijd voor de onderliggende emoties: dat is op zich ook logisch, omdat deze bepalend zijn voor iemands houding en gedrag. Wanneer u of uw partner echter klaar is met die emoties en wil overgaan tot de praktische afhandeling van zaken en u nog niet (of andersom), kan dit nog wel eens gaan tegenwerken omdat er voor de ene partij dan onvoldoende snelheid in het proces zit.
• Het gevoelsmatige aspect: de partner die u ooit liefhad, wordt bij een echtscheiding al snel een tegenstander. Gevoelsmatig is dit nogal gecompliceerd. Immers, vaak kent u uw partner beter dan wie dan ook. Tijdens het echtscheidingsproces wordt hij of zij dan ineens vijand, terwijl op dat moment het rouwproces van het mislukte huwelijk volop aan de gang is. Mediation kan voorkomen dat mensen als vijanden tegenover elkaar komen te staan.
• Financiële onkunde: niet alle mediators hebben een financiële achtergrond, zodat u op dit gebied vaak onvoldoende kunt terugvallen op uw mediator. Nogal wat trajecten mislukken uiteindelijk, omdat de mediator vastloopt op financiële zaken.
• Het kostenaspect: een goed mediationtraject kent gemiddeld zo’n drie gesprekken. De ervaring leert dat de meeste mensen er met deze drie gesprekken wel uit kunnen komen met elkaar. Dit betekent dat u in dat geval samen maar één partij hoeft te betalen die een relatief klein aantal uren moet investeren om tot een oplossing te komen.
37
Scheidingsplanner Met aandacht voor de belangen van beide partijen zorgt de Scheidingsplanner voor maatwerk. Wij doorlopen samen met u alle juridische en financiële aspecten die bij uw scheiding van belang zijn. En wij komen met concrete, constructieve oplossingen voor de lange termijn. Op basis daarvan stellen we een Scheidingsplan® op, op maat gemaakt voor uw situatie en in begrijpelijke, heldere taal. Dit Scheidingsplan® vormt de basis voor de verdere afwikkeling van uw scheiding. Zo weet u altijd waar u aan toe bent, nu en in de toekomst. De Scheidingsplanner begeleidt uw scheiding vanaf het eerste gesprek tot aan uw nieuwe start. Van A tot Z. Daarbij is de Scheidingsplanner uw bemiddelaar en financieel deskundige in één. En dat is wel zo praktisch. Door middel van onze unieke werkwijze en ons eigen concept, het Scheidingsplan®, verkrijgt u het benodigde inzicht en overzicht om weloverwogen keuzes te maken. En daarmee is het Scheidingsplan® een prima voorbereiding op uw nieuwe toekomst.
Onderlinge verschillen mediator, advocaat, Scheidingsplanner
We hebben voor uw gemak de onderlinge verschillen op een rij gezet, zodat u een weloverwogen keuze kunt maken. U kunt het overzicht hier downloaden.
Keuzemogelijkheden scheidingsbemiddeling
38
Wie zijn wij
Wie is de Scheidingsplanner
39
Leer ons kennen… Waarom zou u kiezen voor de Scheidingsplanner? Omdat wij een onafhankelijke vereniging van ervaren deskundigen op het gebied van scheiden zijn en hierin al een decennia lang professionele en betrouwbare hulp bieden. Wij helpen mensen die gaan scheiden, alleen of samen, en dat doen wij objectief en onafhankelijk. Daarmee creëren wij een uitstekende uitgangspositie voor een nieuwe toekomst. Dát is wat ons drijft, want in het creëren van nieuw geluk ligt de uitdaging, motivatie en zingeving van ons vakgebied.
Een nieuwe start
Wij halen onze motivatie uit het realiseren van een goede nieuwe start voor u, uw ex-partner en uw kinderen. Wij helpen u om weg te blijven van de vechtscheiding. In plaats daarvan begeleiden wij u in constructieve overleggen tussen u en uw ex-partner, wat leidt tot een wijze van scheiden die u beiden past. Het resultaat daarvan is dat u – ondanks dat u als partners uit elkaar gaat - als ouders een goede relatie kunt behouden, voor uzelf én voor uw kinderen.
Gespecialiseerd in financieel en fiscaal advies
Eén van onze specialiteiten is het in begrijpelijke taal verwoorden van de financiële complexiteit van uw scheiding. Wij maken samen met u zulke duidelijke en transparante afspraken dat u echt in staat bent om vooruit te kijken. Zo weet u heel snel waar u na de scheiding precies aan toe bent. • Financiële positie na scheiding duidelijk in beeld • Financieel en fiscaal advies samengevat in een persoonlijk plan • Kostenbesparende en vlotte afwikkeling • Deskundige begeleiding met een informeel karakter Onze Scheidingsplanners zijn allemaal gedegen opgeleide deskundigen met tenminste 15 jaar ervaring in het geven van financieel advies. Een Scheidingsplanner is bijvoorbeeld opgeleid tot Federatie Financieel Planner (FFP, zie ook www.ffp.nl) of Register Financieel Echtscheidingsadviseur (RFEA, zie ook www.rfea.nl). Verder hebben Scheidingsplanners een specialisatieopleiding gevolgd om u optimaal te kunnen helpen en adviseren tijdens uw echtscheiding. Voel u vrij om contact met ons op te nemen om te bespreken wat wij in uw specifieke situatie kunnen betekenen. We staan u graag te woord.
Met oog voor de emoties
Scheiden kan een hectische gebeurtenis zijn, waarbij onzekerheden en emoties een grote rol kunnen spelen. Dat weten wij en door onze jarenlange ervaringen zijn wij in staat daar maximaal rekening mee te houden. Wij helpen u om eventuele emoties te relativeren, in plaats van deze te laten escaleren. Wij werken samen met u aan een nieuw (financieel) toekomstperspectief. Daar kunt u op rekenen.
De Scheidingsplanner
40
Op naar de toekomst!
Uw gezamenlijk overeengekomen toekomst leggen we vast door middel van ons unieke concept: het Scheidingsplan®. Hiermee ontzorgen we u compleet. Alles wordt voor u afgehandeld, zodat u na uw scheiding allebei een goede nieuwe start kunt maken.
Onze werkwijze: het Scheidingsplan® Wij hebben met het Scheidingsplan® een unieke methode ontwikkeld om u op de best mogelijke manier te laten scheiden. Het is een allesomvattend plan voor uw scheiding. Het is uw persoonlijke plan en bereid u voor op uw nieuwe start, op uw toekomst na de scheiding. Het Scheidingsplan® zorgt daarmee voor duidelijkheid in uw situatie en de te nemen stappen. Om het Scheidingsplan® te kunnen vormgeven bespreken wij eerst samen uw wensen, doelstellingen en belangen. Hierbij bekijken wij niet alleen alle praktische zaken, maar hebben wij ook oog voor uw emoties. Zijn er bij uw scheiding kinderen betrokken? Dan stellen wij hun belangen centraal. Bij minderjarige kinderen begeleiden wij u bij het opstellen van het ouderschapsplan. Voor het financiële gedeelte inventariseren we alle zaken die op uw situatie van toepassing zijn. Pas wanneer alle onderwerpen duidelijk zijn, u gezegd heeft wat u wilde zeggen en als alle gegevens zijn aangeleverd, gaan wij aan de slag met uw persoonlijke Scheidingsplan®.
Huis & Hypotheek
Inkomen na scheiding Samen scheiden/ Mediation
Scheidingsmelding
Kinder- & partneralimentatie
Apart/Eenzijdig scheiden
SCHEIDINGSPLAN
Vermogensdeling
Onderneming Ouderschapsplan
Kinderen & Toeslag
Pensioen
Onderwerpen Scheidingsplan®
Second Opinion
Het Scheidingsplan® vormt de basis van het echtscheidingsconvenant, alle puzzelstukken van uw scheiding vallen hier in elkaar. Na de inventarisatie adviseren wij u over de onderwerpen die op uw situatie van toepassing zijn en die in het Scheidingsplan® opgenomen dienen te worden. Hierbij houden wij vanzelfsprekend maximaal rekening met uw wensen, net zoals we dat met de financiële en fiscale wetgeving doen. Mogelijke onderwerpen in het Scheidingsplan® zijn:
41
• Het ouderschapsplan • Kinder- en partneralimentatie • De juridische omstandigheden • De eigen woning en de verdeling of verkoop daarvan • De nieuwe woonsituatie • Het besteedbaar inkomen: waar leeft u van na de scheiding? • Fiscale gevolgen en informatie over toeslagen/subsidies • De verdeling van uw bezittingen en vermogen • De verdeling van een bedrijf of het voortzetten daarvan • De pensioenregelingen • Praktische zaken, bijvoorbeeld verdelen bankrekeningen In uw Scheidingsplan® staan alle onderwerpen in heldere en duidelijke taal beschreven. U krijgt deze toegezonden, zodat u de tijd heeft om deze op uw gemak door te nemen. Hierna bespreken we het Scheidingsplan® samen. Bent u beiden akkoord, dan zal het echtscheidingsconvenant opgesteld worden.
Begeleiding van begin tot eind
De Scheidingsplanner biedt u en uw ex-partner één loket om de scheiding in harmonie en op basis van uw wensen tot stand te laten komen. U hoeft niets zelf uit te zoeken, want u wordt door de Scheidingsplanner gedurende het gehele scheidingsproces begeleid. Samen met een advocaat zorgt de Scheidingsplanner er voor dat uw afspraken worden opgenomen in het echtscheidingsconvenant en dat de scheidingsaanvraag wordt afgehandeld door de rechtbank. Zo weet u snel waar u aan toe bent en dat geeft rust; niet alleen tijdens de scheiding, maar ook daarna. Uw leven na de scheiding is belangrijk en daarom kijkt de Scheidingsplanner altijd verder dan naar de scheiding alleen.
Maak gerust een afspraak
Een scheidingstraject is een vertrouwenstraject, waarvan er niet één gelijk is aan de andere. Daarom heeft u een specialist van de Scheidingsplanner nodig. Iemand die het klappen van de zweep kent en u aan de hand van het Scheidingsplan® door de soms lastige perioden loodst op weg naar een nieuwe start en een prettige toekomst. Vertrouwen geven en krijgen begint met persoonlijk kennismaken, iets wat de Scheidingsplanner graag met u doet. Neem vandaag nog contact met ons op voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Dit geeft u de gelegenheid om uw verhaal te vertellen, waarna de Scheidingsplanner u inzicht geeft in de werkwijze. Uiteraard is dit gesprek vertrouwelijk en zijn hier geen kosten aan verbonden.
De Scheidingsplanner
42
Vestigingen Op zoek naar een Scheidingsplanner bij u in de buurt? Op onze website vindt u makkelijk en snel uw dichtstbijzijnde vestiging met meer informatie over uw lokale Scheidingsplanner.