---I
Buteykoland
by Vie. t 0 r Lunn-Roekliffe
-
'-
"'::-'~ . ({
...
".
Toelichting bij de afbeelding Buteykoiand door Victor Lunn-Rockliffe Aan de linkerzijde van zijn afbeelding heeft Victor Lunn-Rockliffe zich een wereld voorgesteld, die zich geleidelijk aan vormt wanneer de Buteyko principes ge"lntegreerd worden in het dagelijks leven. De tijd wordt in beeld gebracht, naarmate je jezelf verder in de afbeelding verplaatst. De voorgrand is het heden, de achtergrand is ergens in de toekomst. Ademhaling wordt zichtbaar gemaakt aan de hand van kleine witte wolkjes. Hoe meerwolken, des te grater is de omvang van overmatige ademhaling. Dus, als je voortgaat in de afbeelding en door de tijd, ademen links sommige mensen meer en meer, en het gevolg daarvan is dat hun gezondheid verslechtert. De Contrale Pauze (CP)*1 wordt weergegeven door de steile helling die het landschap in tweeen deelt. In de drassige grijze vallei is de gemiddelde CP lager dan boven in de hooglanden. Op de voorgrond zijn er slechts een paar mensen, die ontdekt hebben hoe zij hun gezondheid kunnen herstellen door hun ademhaling te verminderen. Het is een tamelijk moeilijke klim op de CP berg. Gaandeweg maken steeds meer mensen zich de Methode eigen, ontsnappen, en komen in het land van gezondheid en een hoge CPo (Onderaan rechts kun je de artiest zien, die het landschap aan het schilderen is!)
*1Contrale Pauze (CP) wordt verderap in het boek uitgebreid uitgelegd. 1
Leven zonder astma De Buteyko-methode Andrey Novozhilov
Vertaling Wim Weel illustraties door Victor Lunn-Rockliffe Oorspronkelijke Novozhilov
titel: "Living without Asthma,
The Buteyko Method" Dr. Andrey
ISBN 978-90-74579-05-6
Waarschuwing Dit boek is een inleidipg tot de Buteyko-methode. Wanneer er geen Buteyko-therapeut aanwezig is die je kan begeleiden, raden we ten sterkste aan datje jouw arts raadpleegt alvorens je iets gaat veranderen in je medicatie. De supervisie en instemming van een dokter verzekert een veilige en effectieve uitvoering van de Buteyko-methode. Dit boek is auteursrechtelijk beschermd en mag niet verspreid worden zonder de geschreven toestemming van de uitgever.
2
Dankwoord van de schrijver Ik wil graag de Engelse kunstenaar Victor Lunn-Rockliffe bedanken, die zijn werk beschikbaar heeft gesteld voor de promotie en een beter begrip van de Buteykomethode. Dank gaat ook speciaal uit naar Patrick McKeown, een Buteyko-therapeut uit lerland, en naar Peter Kolb uit Australie, die geholpen hebben bij het bewerken en vertalen van de tekst vanuit het Russisch in het Engels. In het bijzonder wi! ik Dr. Buteyko bedanken en zijn vrouw Ludmilla, voor het geven van zo veel enthousiaste ondersteuning bij het schrijven van dit boek.
Dankwoord van de vertaler/uitgever Bij deze Nederlandse uitgave wil ik aansluiten bij bovenstaand dankwoord van de schrijver Andrey Novozhilov en hem bedanken voor het het schrijven van dit boek. Daarnaast wil ik in het bijzonder Masha Anthonissen-Kotousova bedanken, directe leerling van Dr. Buteyko, die ons de Buteyko-methode leerde, dit boek cadeau deed en heeft geholpen bij inhoudelijke vertalingscorrecties. Verder dank ik Rian Smolders voor haar ondersteuning bij deze uitgave. Veel dank is ook verschuldigd aan Philo Mentink en Rosemarie Smarius voor het doorspitten van de ruwe vertaling en hun verbeteringen in het Nederlands.
3
INHOUD Voorwoord door K.P. Buteyko
7
Voorwoord van Andrey Novozhilov M.D
8
Introductie Theoretische basis Astma - Een beschermingsmechanisme De test met hyperventilatie De ontwikkeling van astma en de standaard therapie De Buteyko adem slang C02-niveau's in de longen en in het bloed Normaal C02 Laag C02 Hoog C02 Veranderingen van C02 en 02 in de longblaasjes, in het bloed en in de cellen Het C02-niveau in de lucht van de longblaasjes is belangrijk Drie manieren om het C02-niveau in de alveolaire lucht te stabiliseren Hoe de controlepauze te meten Mogelijke fouten in het meten van de controlepauze De ochtendcontrolepauze Verlengde en maximale pauzes Sleutelbegrip betreffende adempauzes
9 10
Buteyko-ademoefeningen Wanneer en hoe lang de Buteyko-ademoefeningen te doen Wat te doen als je geen symptomen ervaart " Raadpleeg je Buteyko-therapeut Hoe weet je dat je de oefeningen goed doet Een comfortabel tekort aan lucht Keuze van oefening Oefening 1 Hoe de diepte van de ademhaling te verminderen door ontspanning Benadering 1 Bewustzijn van het ademproces Benadering 2 Buitengewoon gevoel van welzijn Benadering 3 Gewoon zinspelen op vermindering van de luchtstroom Opmerkingen bij Oefening 1 - Benadering 1, 2 en 3 Oefening 2 Adempauze aanhouden Oefening 3 Adempauze aanhouden tijdens lichamelijke oefeningen Oefening 4 Vele korte adempauzes verspreid over de dag Belangrijke regels voor aile Buteyko-oefeningen Noodgeval-oefeningen om astma-aanvallen te bestrijden Noodgeval-oefening 1: Vele kleine adempauzes Noodgeval-oefening 2 : Ontspannen in plaats van uitademen Noodgeval-oefening 3 : Ontspannen tijdens het uitademen Reinigingsreacties
23 25 25 26 27 27 28 29 29 32 33 34 36 38 39
4
10 11 12 12 14 15 15 15 16 17 17 18 19 19 20 22
41 42 42 43 43 45
Adviezen voor het dagelijks leven Hoe hyperventilatie te voorkomen tijdens de slaap Hoe hoesten te stoppen Ais je last hebt van een chronische loopneus Niezen Hoe lichamelijke oefeningen te gebruiken am astma tegen te gaan Hoe hyperventilatie te voorkomen tijdens het spreken Hoe blijf je gemotiveerd de oefeningen doen De Buteyko-methode en dieet De Buteyko-methode leren aan kinderen Het verhaal van het kleine muisje Het verhaal van astma die op de loer ligt Spelletjes met vele kleine adempauzes Goed voorbeeld doet goed volgen
46 46 47 48 48 48 50 50 51 52 52 52 52 52
Buteyko's snelle en veilige stero'idenkuur bij astma Principes Welke soorten steroiden zijn geschikt? Wanneer steroiden nemen Voorbeeld 1: Moet ik steroiden nemen na een nacht met astma-aanvallen? Voorbeeld 2: Moet dit een lage dosis, kart durende kuur zijn of niet?
55 57 58 58 60 60
Protocol voor steroidentherapie in de Buteyko behandeling van astma De eerste dag van de steroidenfherapie bij astma Hoe te bepalen of de dosis juist is ingesteld (niet overdadig noch ontoereikend) De eerste dag instellen van je begindosis (als je nag geen steroiden gebruikt) Het eerste uur Het corrigeren van de dosis als je reeds steroiden gebruikt De tweede dag van steroiden behandeling bij astma Samenvatting van het doseringsproces Vermindering van de dosis en stoppen met de steroiden therapie Buteyko therapie in vergelijking met traditionele behandeling van astma
61 61 61 62 62 63 64 64 65 67
Veel gestelde vragen Het juist meten van de CP Astma en extreme lichamelijke activiteiten Astma binnen de familie Ontspanning versus bewuste controle Dr. Buteyko's laboratorium Het leren van de methode Moeilijkheden bij het volgen van het aanbevolen steroide protocol
69 69 69 70 70 72 73 74
5
Aanhangsel Over Dr. Buteyko Andrey Novozhilov De Buteyko Kliniek Het handelsmerk van de Buteyko Kliniek Belangrijke adressen
75 75 75 76 76 77
Nawoord bij de Nederlandse uitgave De benauwdheid voorbij De symptoombestrijding voorbij Ondersteuning zelfgenezing
78 78 79 79
6
Voorwoord door K.P. Buteyko Tweehonderd jaar geleden werd astma als een milde ziekte beschouwd. Over het algemeen betekende het hebben van astma, een leven lang vrij zijn van andere ziektes. Maar niemand kon uitleggen, hoe astma het krijgen van andere ziektes voorkwam, of waarom astmatici langer leefden dan andere mensen. Tegenwoordig weten we, dat astma geen gewone ziekte is. Bronchospasmen (het samentrekken van de bronchien), het belangrijkste element van astma, werken als een beschermend mechanisme om biologische constanten te handhaven en belangrijke functies zo normaal mogelijk te houden. We weten ook dat er geen astma en geen bronchospasmen kunnen zijn zonder dat het CO2 (kooldioxide) niveau in de longen abnormaallaag is. Aangezien de stofwisseling en het immuunsysteem alleen maar goed kunnen functioneren als het CO2-niveau normaal is, garandeert deze beperking van CO2-verlies de mensen met astma een lang en gezond leven. Het is dit krachtig beschermingsmechanisme, dat de astmatici voorziet van een verbeterd biologisch systeem. Klaarblijkelijk zijn bronchospasmen een manier, waarop het organisme in staat is zich aan de moderne omgeving aan te passen. De moderne behandeling van astma met medicijnen heeft tot doel dit beschermingsmechanisme te neutraliseren. Het organisme vecht dan steeds terug met nog sterkere bronchospasmen. Dit leidt tot een snelle verslechtering van astma als gevolg van een medicinale behandeling. Het is niet mogelijk astma te genezen door het weghalen van een beschermings-mechanisme zoals dat van de bronchospasmen. Aileen wanneer de toestand die verantwoordelijk is voor de bronchospasmen wordt weggenomen, kan astma verdwijnen. Dit boek beschrijft ademoefeningen, die gebruikt kunnen worden om elke vorm van astma te behandelen zonder medicijnen. Sommige van deze oefeningen worden in dit boek voor het eerst gepubliceerd. Er worden enkele nuttige wenken gegeven, zoals hoe je het hoesten of een hoestaanval kunt stoppen. Hoesten is een van de belangrijkste symptomen van astma, vaak de enige. Elke astmatische mens is zich er terdege van bewust, dat het moeilijk en vaak zelfs onmogelijk is, een hoestbui te stoppen, vooral wanneer deze zich voordoet tijdens de slaap. Het advies dat in dit boek gegeven wordt is een snelle, effectieve en medicijnvrije hoestremedie. Niet alleen het hoesten zal stoppen, maar ook een astma-aanval, die vaak het resultaat is van dit hoesten, kan voorkomen worden. Andere bruikbare suggesties bevatten technieken die hyperventilatie voorkomen tijdens de slaap. Je zult ook in staat zijn om de kans op een astma-aanval 's nachts nauwkeurig te bepalen, door je controlepauze te meten voor en na het slapen. Bovendien wordt in dit boek voor de eerste keer een uitvoerige leidraad gegeven voor een sterorde therapie. Ik hoop dat dit boek nuttig zal zijn voor zowel astmapatienten als Buteyko-beoefenaars. Moskou, maart 2003 K.P. Buteyko M.D., Ph.D
1CO 2: kooldioxide: C = koolstof 0= zuurstof, CO2 is een verbinding van 1 koolstofatoom en 2 zuurstofatomen
7
Voorwoord van Andrey Novozhilov M.D. Ik heb dit boek geschreven, om praktische informatie beschikbaar te stellen over de uitvoering van de Buteyko ademoefeningen en het gebruik van steroiden in de behandeling van astma. Er is enige informatie op het internet en elders te vinden, over hoe de Buteyko oefeningen gedaan kunnen worden, maar een betrouwbare begeleiding voor een effectieve en veilige toepassing van de methode, is erg beperkt. Tot op heden is er geen gedetailleerde informatie gepubliceerd over de rol van sterorden in de Buteyko-methode. Dit gebrek aan informatie komt gedeeltelijk doordat de methode het best geleerd kan worden van een therapeut. De meeste therapeuten maken zich terecht zorgen over de onjuiste toepassing van de Buteyko-oefeningen. Het is moeilijk, de methode effectief toe te passen op een doe-het -zelf basis, vooral als je astma hevig is. Men kan gemakkelijk fouten maken, en het kan moeilijk zijn te zien waar je in de fout gaat. Een therapeut zal de methode aanpassen aan de aandoening en omstandigheden van het individu en fouten, die verhinderen dat er vooruitgang wordt geboekt corrigeren. Waarom heb ik besloten tot het publiceren van dit boek? Dat is om verschillende redenen. Ten eerste zal er altijd vraag zijn naar praktische informatie over het "hoe" van de patienten, die het zich niet kunnen veroorloven of niet de mogelijkheid hebben les te krijgen van een therapeut, dikwijls omdat de afstand te groot is. Ook vanwege patienten die onderricht hebben gehad van een therapeut en vaak ter aanvulling van wat ze geleerd hebben van hun leraar naar geschreven informatie zoeken. Daar komt bij dat praktijkleraren, vooral die beginnen met het onderrichten van de methode, zeer geholpen zijn met betrouwbare informatie over de methode ontwikkeld door Dr. Buteyko en zijn medewerkers in Rusland. Ten tweede vind ik de illustraties in dit boek erg nuttig, om aan mijn patienten uit te leggen hoe de oefeningen gedaan moeten worden en de aard van de onderliggende ideeen. Ik hoop dat de lezers ze in gelijke mate nuttig vinden. Ik ben daarom tot de conclusie gekomen, dat het mijn plicht is de kennis en ervaringen, die we opgebouwd hebben door de behandeling van duizenden patienten gedurende de laatste twintig jaren aan het Buteyko Instituut in Moskou, aan een zo groot mogelijk publiek beschikbaar te stellen. Er is reeds een behoorlijke hoeveelheid informatie over de fysiologische basis van hyperventilatie, zodat ik niet geprobeerd heb dit tot in detail weer te geven. Ik heb me echter geconcentreerd op het uitvoeren van de Buteykooefeningen, omdat bij deze methode daarover de meeste verwarring en misverstanden voorkomen. Dr.Andrey Novozhilov
8
Introductie De Buteyko-methode omvat ademoefeningen en is een therapie, die het mogelijk maakt elke vorm van astma onder controle te krijgen en uiteindelijk te genezen zander medicijnen of met een sterk verminderd medicijngebruik. Dr. Buteyko ontdekte dat hyperventilatie de fundamentele oorzaak is van astma. Hij was de eerste wetenschapper die het samentrekken van de bronchieen toeschreef aan overmatige diepe ademhaling ofwel hyperventilatie. Hij begreep dat, indien men hyperventilatie zou kunnen keren, de astmasymptomen onder controle gebracht zouden worden. Dit leidde tot de ontwikkeling van zijn nieuwe therapie met het doel de hyperventilatie te genezen. De Buteyko-methode kan aile vormen van astma verminderen, ongeacht de hevigheid, omdat aile vormen van astma het gevolg zijn van hyperventilatie, die we omkeerbaar achten. Echter, bij matige tot hevige astma is het soms nodig, medicijnen te gebruiken tijdens het herstelproces. Medicatie wordt altijd geleidelijk aan verminderd en uiteindelijk gestopt met de Buteyko-methode. In sommige gevallen leidt chronische hyperventilatie en sterorde misbruik tot zo'n sterke beschadiging van de bijnieren, dat ze niet volledig kunnen genezen. Dan zullen kleine hoeveelheden van sterorde aanvullingen permanent nodig zijn. De Buteyko-methode is afhankelijk van de inzet van de patient. Volledig herstel wordt alleen bereikt als de patient de methode goed beoefent. Dit is gewoonlijk niet het geval. Succesvolle toepassing van de methode vereist soms oak de ongezonde manier van leven en leefgewoontes te veranderen. De Buteyko-methode is geen wondertherapie en er komt geen "magie" aan te pas. Het is een zorgvuldig ontwikkeld programma met als doel het herstel van een goede gezondheid. De methode belichaamt een eenvoudig en effectief systeem voor het meten van je gezondheidstoestand. Dit systeem is gebaseerd op de controlepauze (CP), dat is de tijdsduur waarin je zander ongemak je adem kunt stilleggen (de CP wordt verderop in het boek uitgebreider beschreven). Het regelmatig meten van je CP geeft een objectieve maat van vooruitgang naar het normaliseren van de ademfuncties en herstel van de gezondheid. Tegenwoordig hebben 60 tot 80% van de astmatische mensen een milde vorm van astma. Bij een milde vorm van astma komen kleine verergeringen zander een sterke astma aanval overdag niet meer dan twee keer per week voor en niet meer dan een keer per maand 's nachts. Dit niveau van astma vraagt geen speciale medicatie en kan helemaal genezen met de Buteyko-methode. Helaas, zoals later zal worden uitgelegd, is juist de standaard medicijntherapie voor milde astma een van de hoofdoorzaken van het steeds erger worden van astma. De Buteyko-methode kan niet alleen mensen met een matige astma helpen (die niet meer dan drie sterke astma-aanvallen hebben gedurende de dag en een in de nacht) maar oak diegenen met hevige astma. De methode kan zander medicatie herhaalde acute aanvallen voorkomen. Het geeft een snelle vermindering van het medicijngebruik, als onderdeel van een standaard astma behandeling en leidt in de meeste gevallen tot een volledige eliminatie van het medicijngebruik. 9
..
Kenmerkend is, dat een patient al binnen een of twee weken een veelzeggende en duurzame verbetering van symptomen merkt, nadat hij/zij met de oefeningen is begonnen, uiteindelijk leidend naar een levenslang vrij zijn van symptomen en medicijnen. De Buteyko-methode zorgt oak onmiddellijk voor verlichting (binnen enkele minuten), door het opheffen van hoesten, piepen, hijgen, kortademigheid (het eerste teken van een aanval), verstopte neus, etc., zander medicatie. Echter, zoals hierboven is benadrukt, vergt een succesvolle toepassing van de methode, dat de patient deze conscientieus beoefent.
Theoretische
basis
De Buteyko-methode is gebaseerd op een nieuw beg rip van de manier waarop astma zich ontwikkelt. Van de basisfysiologie is bekend, dat een van de hoofdoorzaken van bronchospasmen in de longen het lage C02niveau van de lucht in de longblaasjes is. Dit veroorzaakt een extreme spanning in de gladde spieren van de bronchien wat leidt tot vernauwing van die bronchien en het gevoel van ademtekort. De eerste wetenschapper die dit ontdekte was de medicus en doctor K.P. Buteyko uit de Oekraine, die werkte op de Siberische afdeling van de USSR Academie voor Medische Wetenschap (Instituut voor Experimentele Biologie en Geneeskunde te Novosibirsk) en die dit fenomeen beschreef in 1962. Hij stelde een fundamenteel nieuwe behandeling voor zander medicijnen, die ervoor kon zorgen dat het CO2-gehalte in de longen toenam tot het normale niveau. Dit zorgt ervoor dat de gladde spieren in de bronchienwanden ontspannen, waardoor het samentrekken wordt vermeden, de luchtwegen openen en daarmee astma-aanvallen worden voorkomen. Ais er een tekort aan CO2 in de lucht in de longblaasjes is, dan is medicatie de enige manier am overdadige spanning in de gladde spieren van de bronchien te voorkomen. Echter, de medicijnen bestrijden alleen maar de symptomen: wanneer zij niet meer ingenomen worden komen de symptomen terug. De onderliggende oorzaak van astma is het lage C02niveau in de lucht van de longblaasjes. De Buteyko-methode beoogt dit tekort te corrigeren door de ademfuncties te normaliseren. Bewijs voor de effectiviteit van de methode wordt geleverd door de vele voormalige astrnapatienten in Rusland, die door het leren van de Buteyko-methode, meer dan 30 jaar zander astma-aanvallen leefden. Astma - Een beschermingsmechanisme Volgens de Buteyko-methode wordt bronchiale astma eerder als een fysiologisch beschermingsmechanisme gezien, dan als een ziekte. Om op een adequate wijze in onze stofwisselingsbehoeftes te voorzien, dient er een juiste verhouding te zijn tussen stofwisselingsactiviteit en longventilatie. Dit leidt tot een normaal C02niveau in de cellen, het bloed en de lucht in de longen. Indien de stofwisselingsactiviteit te laag is ten opzichte van de luchttoevoer, of de luchttoevoer groter is dan nodig voor de stofwisseling, zal er een tekort aan CO2 zijn in de cellen, het bloed en in de lucht in de longen. Zander CO2 zou de stofwisseling niet kunnen bestaan. Met een laag CO2, zouden verschillende systemen zoals het immuunsysteem verstoord en disfunctioneel worden. Onder deze omstandigheden zijn
10
er twee mogelijke uitkomsten voor het lichaam: het gaat dood, of het probeert het overmatige verlies aan CO2 tegen te gaan. Er zijn veel mechanismen am het CO2niveau te behouden. Vernauwing van de bronchien is een paging, overmatige uitscheiding van CO2 te voorkomen. Bronchospasme is een van deze mechanismen. Vernauwing van de bronchien is een paging het verlies aan CO2 in de longen te voorkomen. Daaruit voigt dat astma geen ziekte is, maar simpelweg een fysiologisch antwoord am verder CO2 verlies te voorkomen. Het wordt duidelijk dat astma als iets positiefs gezien moet worden, als een bescherming die astmatische mensen werkelijk voordeel qeeft.'
De test met hyperventilatie Astma is niet de enige reactie op een laag C02gehalte. Er zijn duidelijke individuele verschillen in de reacties afhankelijk van de genetische aanleg. Sommige mensen ontwikkelen astma als gevolg van een laag CO2-gehalte, anderen krijgen circulaire of neurologische verstoringen. De specifieke aanleg kan getest worden door de symptomen op te wekken met het aanzienlijk overmatig ademen gedurende een korte tijd. De symptomen, die opkomen tijdens deze test, demonstreren het belangrijkste mechanisme dat het lichaam beschermt tegen een overmatig verlies van CO2• Elk symptoom, dat ontstaat door deze test geeft een beschermingsreactie op een bedreiging van de gezondheid. Bijvoorbeeld, wanneer een persoon met astma bloedvatspasmen ervaart tijdens deze test, dan zijn de ziektes in verband met de verkramping van de bloedvaten nag gevaarlijker dan de astma. De medewerkers van de Buteyko kliniek in Rusland vragen hun patienten deze test te doen am hun symptomen op te roepen ofte intensiveren. De gevolgen van deze test overtuigt de patienten er steeds weer van, dat hyperventilatie werkelijk de oorzaak is van hun kwalen en het motiveert hen am zich met nag meer toewijding te richten op de therapie. Het is belangrijk erop te wijzen dat deze test gevaarlijk kan zijn en alleen gedaan moet worden in aanwezigheid van een medisch therapeut."
Inderdaad, daarom hebben astmatici van oudsher de reputatie lang te leven. Hun astma is een effectieve bescherming tegen hyperventilatie. 1
2 Siagaders en aders hebben gladde spieren in hun wanden, net zoals de bronchien. Wanneer het aderlijk CO2 erg laag is, kan het samentrekken van deze gladde spieren leiden tot een toename van de bloeddruk. De verminderde bloedstroom is gedeeltelijk verantwoordelijk voor de flauwte die zich soms voordoet tijdens de hyperventilatie. Het kan oak hoofdpijn,migraine en angina veroorzaken, omdat er dan te weinig bloed in het hart en de hersenen komt. Dit zijn enkele voorbeelden van de mogelijke symptomen, die zich voor kunnen doen wanneer je de test met hyperventilatie doet.
11
•
•.
De ontwikkeling
van astma en de standaard therapie
De hedendaagse standaard behandeling van chronische bronchitis kan leiden tot de ontwikkeling van bronchiale astma. Dit kan gebeuren tijdens de eerste zes maanden als gevolg van een verslechtering van de bronchitis. Dokters schrijven antibiotica voor, wanneer de conditie van een patient achteruit gaat, omdat dit de meest agressieve methode is die men tot zijn beschikking heeft. Chronische bronchitis kan echter niet eindeloos behandeld worden met antibiotica. AI na een of twee kuren met antibiotica kan de patient perioden van kortademigheid ervaren. Dokters schrijven dan medicijnen voor die normaal gebruikt worden voor bronchiale astma. Het gevolg is, dat een patient meer last krijgt van kortademigheid en afhankelijk wordt van medicijnen voor bronchiale astma. Dit is het begin van de ontwikkeling van astma bij een patient. Wij schatten dat zo'n 60 a 70% van de bronchiale astma het gevolg is van de gangbare behandelmethode voor andere ziekten, speciaal de behandelmethode voor chronische bronchitis. De Buteyko-methode stelt ons in staat de chronische bronchitis te genezen, in de meeste gevallen zonder gebruik van antibiotica. Hoe paradoxaal het ook moge klinken, de hedendaagse standaardtherapie voor astma is zelf juist een van de hoofdoorzaken van het toenemend aantal gevallen van astma in vele landen. Zoals hiervoor uitgelegd, is het samentrekken van de bronchien een beschermingsmechanisme om het verlies van CO2 in de long en te voorkomen. Het onderdrukken van dit mechanisme leidt tot meer verlies van CO2 en tot sterker samentrekken van de bronchien, wanneer de werking van de medicijnen vermindert. Het resultaat is, dat de toestand van astma verslechtert. Anders dan de meeste ziekten is astma enkel een overlevingsmechanisme. De Buteyko ademslang Om je te helpen met de Buteyko-oefeningen, willen we je hier laten kennismaken met de ademslang. Het ademen kan gemakkelijk weergegeven worden aan de hand van de golfbewegingen van een slang. De symbolische betekenis van de slang omvat eveneens de filosofie van Dr. Buteyko zelf over het ademen: het is een fysiologisch proces, dat gerespecteerd dient te worden en behandeld met grote gevoeligheid, alsof het om een levend wezen gaat.
12
00
De kleine wolken tonen het volume aan lucht, dat in- en uitgeademd wordt.
De golven van de slang illustreren het proces van inademing en uitademing.
Hetzelfde kan gezegd worden over het ademen. Licht ofwel normaal ademen is een fundamentele voorwaarde voor een lang en gezond leven. Diep ademen is de basis voorvele ziekten. Aldus kunnen we onze ademhaling als een vijand beschouwen wanneer die diep is en als een vriend als deze normaal of licht is. We gebruiken ook kleuren om de diepte van het ademen te illustreren. Rood staat voor diepe ademhaling, blauw voor lichte ademhaling, en geel of groen voor de stadia ertussen in.
Diepe ademhaling
Het herstellen van de ademhaling dient nooit een strijd te zijn. In plaats daarvan kan het gezien worden als iets levends en heilig, dat gekoesterd en gevoed moet worden, zoals een baby.
(
13
CO2-niveau's
in de longen en in het bloed
Het lezen van dit onderdeel is niet essentieel voor het eigen maken van de Buteykooefeningen. Het is hoofdzakelijk toegevoegd, als hulp voor de technisch qemteresseerden en voor de Buteyko beoefenaars die vaak in de war raken door een ogenschijnlijke contradictie betreffende de methode. Het doel van de methode is de longventilatie te verminderen om zodoende het CO2-gehalte in de longblaasjes te vergroten. Veel astmatische mensen hebben echter een hoog CO2-gehalte in het bloed. Dit leidt ertoe dat artsen het tegenovergestelde adviseren - toename van de longventilatie - om het CO2 in het bloed te reduceren, omdat het hoge CO2-gehalte te wijten is aan de onvoldoende ventilatie. Maar een diepere ademhaling zal het CO2 in de longblaasjes verminderen en het samentrekken van de bronchien veroorzaken. Dit stelt artsen voor een dilemma. In 196210ste Dr. Buteyko voor het eerst in de geschiedenis van de geneeskunde, deze paradox op. Hij verklaarde, dat het verschil tussen het CO2 in het bloed en in de long en bij sommige astmatici wordt veroorzaakt door beschadiging van longweefsel, dat een verstoring van de gasuitwisseling in de longen teweeg brengt. In dit geval veroorzaakt de toegenomen ventilatie alieen in de long en een tekort aan CO2, met als resultaat een overspanning van de gladde spieren in de bronchienwanden, hetgeen vernauwing van de bronchien veroorzaakt. Het onderstaande diagram verbeeldt bij benadering de gasuitwisseling in de longen met normale hoeveelheden CO2 en 02 in de lucht van de longblaasjes en in het bloed. Verhoogde spanning van de gladde spieren in de wanden van de bronchi en is het resultaat van een laag CO2 in de longblaasjes.
Aderlijk bloed O2: 40mm Hg CO2: 47mm Hg
Gladde spieren in de wanden van de bronchi en
Siagaderlijk bloed O2: 100mm Hg
Maar bij astma zijn deze hoeveelheden niet normaal. Meestal hebben astmatici constant een erg laag niveau aan CO2 in de lucht van de longblaasjes, terwijl het CO2 in het bloed laag, normaal of hoog kan zijn, afhankelijk van de hevigheid van de astma. Het constant lage niveau aan CO2 in de lucht van de longblaasjes is een gevolg van chronische hyperventilatie. Het hoge niveau van CO2 in het bloed is het gevolg van beschadigd of vernietigd longweefsel, waardoor het gasuitwisselings-proces in de longen verslechtert. Het navolgende illustreert hoe het CO2 in de longblaasjes en het bloed van astrnapatienten kan varieren.
14
Normaal
co,
Bij gezonde mensen of bij mensen met een vraeg stadium van astma is het CO2-gehalte in de longblaasjes en in het bloed hetzelfde. Dit geeft aan dat het longweefsel normaal is en dat er een normale gasuitwisseling plaats vindt door de membranen van de longblaasjes.*
normaal alveolair COz
normale gasultwisseling
Laag CO2 De membranen van de longblaasjes zijn normaal, terwijl het CO2-gehalte in de longblaasjes en in het bloed laag is. Bij gezonde mensen ligt het niveau van CO2 in de longblaasjes rand 40mm Hg. Bij astmatici is het nooit zo hoog. De oorzaak van het lage CO2-niveau in de longen is chronische hyperventilatie.
samentrekking van bronchlen
O normale gaswisseling
D
laag bloed CO2
HoogC02 Bij hevige astma is het CO2-gehalte in de longblaasjes altijd erg laag. Het CO2-gehalte in het bloed is hoog bij hevige astma en soms bij milde tot matige astma. Dit is het gevolg van beschadigd longweefsel en de vermindering van gasuitwisseling in de longen. Longemfyseem en verharding van het longweefsel kunnen vaak slagaderlijke aftakkingen in de long veraorzaken. In dat geval voorkomt het beschadigde longweefsel de normale gasuitwisseling, met gevolg dat het slagaderlijk bloed, met een hoog CO2- en een laag 02-gehalte, in feite teruggevoerd wordt in de aderen.
/
1/
-;J /
~
samentrekking van bronchlen verslechtering van de gasuitwisseling
~ hoog bloed CO2
CO2 in de longblaasjes dient gemeten te worden aan het eind van een normale uitademing. Het komt vaak voor dat CO2 metingen aan het einde van de uitademing schijnbaar een hoger CO2 laten zien in de lucht van de longblaasjes, dan de gemiddelde CO2-niveaus. Dit komt voor bij een onnatuurlijk lange uitademing. In dit geval komt de lucht, het dichtst bij het bloed, dat rijker aan CO2 is, in het analyseerapparaat terecht en zal een hoger percentage CO2 in de longblaasjes dan de gemiddelde waarde tonen. Daaram is het van belang om CO2 te meten bij een normale uitademing, vooral als er een normale gasuitwisseling is in de longen
* Een
ander woord voor (de holle ruimtes in) de longblaasjes is alveoli en alveolair CO2 is dus het CO2-gehalte in de longblaasjes. 15
Veranderingen
van CO2 en 02 in de longblaasjes,
in het bloed en in de cellen
De grafiek hieronder toont bij benadering de veranderingen van CO2 en 02 in de longblaasjes, in het bloed en in de cellen - afhankelijk van de veranderingen in het longweefsel en de vermindering van gasuitwisseling in de longen.
Astma stadia:
2 Typisch matig 3 Typisch 1 Typisch beginstadium stadium van stadium van astma
hevig van
astma
astma
C02 in de alveoli
----~~~------------------------------------------~
Normaal
C02 in het bloed Normaal
C02 in de eel Normaal
02 in de __________ alveoli
-c~
~
~
Normaal
02 in het bloed
------~~----~~~----------------~---------------;
Normaal
02 in de eel Normaal
Alveolaire ventilatie Normaal
16
Het CO2-niveau in de lucht van de longblaasjes is belangrijk Een van de belangrijkste kenmerken van bronchiale astma is overmatige spanning van de gladde spieren van de bronchien (hypertoniciteit). Dit is het gevolg van een laag CO2-niveau in de longblaasjes en veroorzaakt samentrekking van de bronchien (broncho-spasmen). Ais je ernaar streeft een astma-aanval te voorkomen, dien je een normaal CO2-niveau in de long en te hebben. Tegelijkertijd kan het CO2-gehalte in het bloed hoog of normaal zijn. Verkramping van de bronchien en astma-aanvallen zijn niet afhankelijk van het niveau van CO2 in het bloed. Volgens de Buteyko-methode zijn er twee hoofdoorzaken voor het lage niveau aan CO2 in de longen bij astmatici: 1.
"Chronische alveolaire hyperventilatie" ofwel "diepe adem haling", met andere woorden: te veellucht vloeit door de langen, waardoor grote hoeveelheden aan CO2 verwijderd worden. Dit geeft een tekort aan CO2 in de lucht van de longblaasjes.
2.
Lage stofwisselingsactiviteit,
resulteert in een lage CO2 productie.
Drie manieren om het CO2-niveau in de alveolaire lucht te stabiliseren •
Bewuste controle: Vermindering van de luchttoevoer door middel van bewuste controle met de Buteyko ademoefeningen. Deze stellen je in staat de longventilatie overeen te stemmen met de behoeftes van je stofwisseling. De belangrijkste Buteyko-oefeningen staan in detail beschreven in dit boek. Aile oefeningen zijn ontworpen am de diepte van de ademhaling te verminderen, met variaties aangepast aan verschillende situaties.
•
Oefening: Vergroting van de spieractiviteit door lichaamsoefeningen. Dit zal het CO2 doen toenemen als een van de producten van stofwisseling. Dit is de meer natuurlijke manier, maar het is erg belangrijk de hoeveelheid lucht die door je longen viae it onder controle te houden en te beperken terwijl je oefent. Indien je reeds hyperventileert, is het niet mogelijk met lichamelijke inspanning het CO2niveau te vergroten, omdat dan de ademhaling waarschijnlijk sneller toeneemt dan de CO2 productie, waardoor een astma-aanval wordt opgewekt. De Buteykoademoefeningen zullen je helpen de longventilatie in overeenstemming te brengen met de behoeftes van je stofwisseling tijdens het oefenen (zie "Hoe lichamelijke oefeningen te gebruiken am astma tegen te gaan").
•
Oorzaken opsporen: Herken en verwijder oorzaken van diepe ademhaling. Er zijn vele factoren zoals te veel eten, te veel slapen, overmatig ademen tijdens het praten, voortdurende stress en andere gewoontes en omstandigheden die waarschijnlijkde ademhaling doen toenemen. Ditzalleiden tot lagere CO2-gehaltes in de langen, die op hun beurt vernauwing van de bronchien kunnen veroorzaken en een acute astma-aanval. Ais het basisniveau van CO2 in de lucht van de longblaasjes reeds laag is, dan zal elke verdere vermindering van CO2, door overmatig eten, ofte veel slapen, de diepe adem haling nag meer intensiveren en een astma-aanval veroorzaken. Het is daarom van belang te leren in elke situatie 17
de controle over je adem te behouden, bijvoorbeeld als je slaapt, autorijdt, danst, een liefdesverklaring geeft, of simpelweg naar een bank gaat. De Buteyko-methode voorziet ook in advies voor dieet en leefstijlgewoontes. Dit advies dient aangepast te worden aan de omstandigheden van het individu en kan het beste gegeven worden door een Buteyko-therapeut. Opgemerkt dient te worden, dat als de CO2gehaltes hersteld en weer normaal zijn, factoren zoals dieet, slaap, etc. minder belangrijk worden.
Hoe de controlepauze te meten Een korte definitie van de controlepauze (CP) is: 'De tijdsduur waarin geen adem plaats vindt, totdat je de eerste impuls voelt om weer te ademen'. Bij het hervatten van het ademen dien je hetzelfde adem patroon te kunnen voortzetten, zoals je had vlak v66r je de adempauze begon. Je hebt een stopwatch, een horloge, of een klok met een secondewijzer nodig, om het aantal seconden te kunnen tellen. voor de adempauze
de adempauze meten
na de adempauze moet de diepte van de ademhaling hetzelfde blijven
Als na het meten van de controlepauze de eerste ademhaling die per is dan daarvoor, dan is het meten niet goed gedaan.
1
2
3
4
1.
Zorg voor een goede lichaamshouding, met de rug recht.
2.
Na een normale uitademing houd je metje vingers de neus dicht.
3.
Start de stopwatch, of kijk naar de secondewijzer van je horloge. Houd je adempauze aan totdatje de eerste behoefte voelt weer in te gaan ademen. De gehele adempauze moet volstrekt moeiteloos gaan. De duur van deze adempauze heet 'controlepauze'.
4.
Zodra je de eerste behoefte voelt om weer te ademen, laat je de neus los en vervolg je het ademen. De diepte van de eerste inademing moet hetzelfde zijn als die van voor de adempauze. Het allerbelangrijkste om te onthouden is, dat de diepte van de eerste inademing aan het einde van de CP niet dieper mag zijn dan die vlak voordat je de adempauze begon.
18
Dr. Buteyko ontwikkelde de CP als een eenvoudige en betrouwbare meting van het CO2-niveau in de longen. Toen Dr. Buteyko begon met het ontwikkelen van de methode, was er geen behoefte aan het gebruik van de CP omdat hij een goed geoutilleerd laboratorium tot zijn beschikking had met instrumenten om het CO2-gehalte te meten. Echter, nadat zijn laboratorium vernietigd was.' moest hij een nieuwe simpele manier vinden om het CO2-gehalte te meten. Aldus ontwikkelde hij het concept van de CP. Mogelijke fouten in het meten van de controlepauze •
Je verlengt je adempauze, met enige moeite, tot voorbij het punt waar je de eerste aandrang voelt tot inademen. Door dit te doen, zal je adempauze langer zijn dan je echte CP.
•
Je meet je CP direct na het doen van Buteyko-ademoefeningen. Waarschijnlijk leidt dit tot het meten van een kortere adempauze dan je echte CP, omdat je direct na het doen van de ademoefeningen een licht tekort aan lucht voelt. Daarom dien je drie tot vijf minuten te wachten na het doen van de Buteykoademoefeningen, voordatje de CP meet.
•
Je verandert op de een of andere manier je ademhaling (ook bij de Buteykoademoefeningen) voordatje de CP meet. Dit resulteert in een verkeerde meting. Je dient de CP te meten onder standaard voorwaarden. Dit betekent dat je de CP moet meten wanneer je gewoon ademt, zonder enige speciale aandacht voor de manier waarop je ademt.
•
Je meet je CP te vlug na het doen van lichamelijke oefeningen. Waarschijnlijk geeft dit een onnauwkeurige en lage meting. Na het doen van lichamelijke oefeningen is het vooral belangrijk te wachten totdat het normale ademen is hersteld (dat is zo'n 10 tot 15 minuten), voordat je de CP meet.
De ochtendcontrolepauze De CP die je 's morgens meet, direct na een nacht slapen, is vooral belangrijk. Deze wordt de ochtendcontrolepauze OCP genoemd. Dit is een meer betrouwbare bepaling van je gezondheid, dan je CP gemeten op andere tijdstippen, omdatje de ademhaling tijdens je slaap niet onder controle hebt. Het is daarom een maatstaf voor je natuurlijke manier van ademen. CPs genomen gedurende de dag kunnen beduidend van elkaar verschillen. Voor het eten, bijvoorbeeld, kun je een CP van 40 seconden hebben, terwijl deze na het eten kan zakken naar 20 seconden. Welke van deze twee is de echte CP? CPs gemeten direct na het doen van intensieve oefeningen zullen lager uitvallen, dan genomen v66r het oefenen. Daarom is het wenselijk, de OCP te gebruiken als basismeting.
4
Zie hiervoor bij: "Veel gestelde vragen" de vraag over 'Dr. Buteyko's laboratorium' 19
Indien je een CP van 20 tot 40 seconden hebt gedurende de dag, maar je OCP slechts 5 seconden is, dan is je werkelijke CP 5 seconden. Hogere CPs gemeten gedurende de dag zijn van minder betekenis. Wanneer ik mijn patienten vertel, dat astma-aanvallen zullen verdwijnen zo gauw ze een CP langer dan 20 seconden hebben, betekent dit dat ze een OCP van meer dan 20 seconden moeten hebben. Het is niet belangrijk welke CPs ze hebben tijdens de dag. Astmatici hebben vaak een CP van 30 a 40 seconden gedurende de dag, maar omdat hun OCP minder is dan 20 seconden, hebben ze nog steeds last van astmaaanvallen, Verlengde en maximale pauzes Naast de CP worden andere soorten van "pauzes" of "adempauzes" genoemd in boeken over de Buteyko-methode. Ze worden hieronder beschreven, met gebruikmaking van de CP als maatstaf. De controlepeuze is de tijdsduur, die je zonder inademing kunt aanhouden, zo, datje bij het weer gaan ademen, meteen moeiteloos hetzelfde adem patroon kunt aannemen datje had voorde ademstop.
normaal adem patroon
adempauze
het ademen onmiddellijk hervat met het normale adem patroon
Verlengde pauze: elke pauze langer dan een CP maar korter dan een maximale pauze
normaal adempatroon
20
controlepauze
het ademen geforceerd tot hetzelfde adem patroon
Absolute maximale pauze: Absoluut de langste periode die je kunt aanhouden zonder te ademen, waarbij na hervatting het niet meer mogelijk is jezelf te forceren tot hetzelfde adem patroon zoals v66r de adempauze.
• normaal adem patroon
controlepauze
wilskracht-~...pauze 1"/
'I'
!~
absolute maximale
~ ,,-::::
onmogelijk hetademen ,.' te forceren tot '\, hetzelfde adempatroon
l(
_
z~~~ao~ .~o-o~pauze \.\. '"
()
\
21
Sleutelbegrip betreffende adempauzes De CP is een betrouwbare maatstaf voor de toestand van de ademhaling en de gezondheid en speelt een centrale rol in de Buteyko-methode. Zoals je zult zien in de volgende onderdelen, zullen de adempauzes langer dan de CP gebruikt worden tijdens sommige Buteyko-ademoefeningen om het CO2-gehalte te verhogen. Ze geven echter geen enkele bruikbare wetenschappelijke informatie, zoals de CP dat wel doet. Ais je de adempauze te lang aanhoudt, zul je merken, dat het onmogelijk is je adem haling onder controle te houden, wanneer je weer begint te ademen. Het is een belangrijk principe bij de Buteyko-ademoefeningen, dat als het om adempauzes gaat die langer duren dan de CP, je altijd bij het weer gaan ademen in staat moet zijn onmiddellijk in je normale adem patroon terug te komen. Anders kan je adem verstoord raken en riskeer je eerder een toename van hyperventilatie, dan een vermindering.
~
(
if
)
ODD
'0\\ IlilVf;Ji\\J?' / '!;!J\\'0!/ \\:::Y \\ ~ j
22
,
Buteyko-ademoefeningen Het belangrijkste doel van aile Buteyko-ademoefeningen is het verminderen van het luchtvolume, dat iedere minuut door de longen heen vloeit (het minuutvolume wordt op de volgende pagina beschreven). Dit steltje in staat CO2 op te bouwen tot het normale niveau en daarmee de vernauwing van de bronchien te stoppen en te voorkomen.
CP onder 20
Verrninde . nng van
CP boven 40
at
ODO 0 ODe000 lepte van d
adernhalin
0 0
Wanneer dit doel is behaald, worden stofwisseling en immuunsysteem vanzelf normaal. Wanneer je OCP bijvoorbeeld meer dan 40 is, weet je dat je vrij bent van virale en andere infedies. De Buteyko-methode is gericht op het verminderen van de diepte van de adem, niet het ademtempo. Daarom dien je de diepte van elke adem haling te verminderen totdat die weer normaal is. Niettemin is er een verband tussen de diepte en de frequentie van hetademen: •
Diepe en snelle ademhaling neigen samen te gaan. Ais een astmaticus een CP van 5 a 10 seconden heeft, zal dit gewoonlijk gepaard gaan met een ademtempo van 20 a 50 ademhalingen per minuut.
•
Een persoon met een CP van 60 seconden zal kenmerkend slechts 3 a 5 ademkeringen per minuut hebben en automatisch een korte pauze tussen uitademing en inademing. Deze automatische pauze kan 10 a 20 seconden duren met een tempo van 3 a 5 ademhalingen per minuut.
•
De eerste automatische pauze tussen de ademhalingen zal verschijnen, wanneer je een OCP hebt van minstens 15 seconden. Een OCP van 15 seconden met een automatische pauze van 1 seconde, betekent dat je automatisch een seconde niet ademt na elke uitademing.
23
Het is belangrijker de diepte van de ademhaling te verminderen, dan het adem-tempo, omdat: 1.
Ais je een goed ontwikkelde gevoeligheid voor je ademproces hebt, zul je een natuurlijke behoefte voelen je adem gedurende 1 a 2 seconden te stoppen, vooral tijdens oefening 1. ("Hoe de diepte van de ademhaling te verminderen door middel van ontspanning"). Je moet niet proberen zulke pauzes te onderdrukken.
2.
Je kunt de luchtstroom niet verminderen door je ademtempo te veranderen, omdat datjuistje ademhaling zal verdiepen. De Buteyko-ademoefeningen hebben alleen tot doel de diepte van de ademhaling te veranderen. De frequentie zal automatisch en op een natuurlijke manierveranderen.
"De diepte van de ademhaling verminderen" betekent in wezen dat de hoeveelheid aan ingeademde lucht tijdens en na de oefeningen minder is dan v66r de oefeningen. Volume per minuut
CP In seconden
Diepe adem
Het totale luchtvolume inen uitgeademd in een minuut
onder 20
20 tot
000 0 0 0 0 0000 0 0 0 0
30
3000000000000 tot 40
o 60
L-
24
000
~====~~~=====~~==~~~~==~Q~==~~ ~
__~~
__~
__~
__ Lichte adem
Wanneer en hoe lang de Buteyko-ademoefeningen
te doen
Indien je last hebt van astmasymptomen, of andere symptomen van aan hyperventilatie gerelateerde ziektes ervaart, zou je de Buteyko-ademoefeningen moeten doen totdat de symptomen verdwijnen. Het is niet zo belangrijk, welk type ademoefening je kiest, zolang hetje maar in staat stelt de diepte van je adem te verminderen. Voel je vrij am te experimenteren voor het vinden van de oefeningen die het beste bij je passen. Bijvoorbeeld: •
Ais je hoofdpijn hebt, dien je een licht maar comfortabel gevoel van luchttekort te krijgen door te ontspannen, totdat de hoofdpijn verdwijnt. Ais het gevoel van luchttekort te sterk is, zal de hoofdpijn op zijn minst 5 10 minuten heviger worden, alvorens te verminderen.
a
•
Ais je een loopneus hebt en een verstopte neus, is het nodig een middelmatig of sterk gevoel van luchttekort op te wekken am de symptomen snel kwijt te raken. In dit geval helpt het am fysieke oefeningen te combineren met herhaalde adem-pauzes. Stop het ademen: houd je neus dicht metje vingers en ga lopen, rennen of springen, zodatje een sterk gevoel van luchttekort ontwikkelt. Zodra dit gevoel sterk is, moet je je neus loslaten en het ademen voorzichtig hervatten, waarbij je een diepe eerste inademing mijdt. Ga gewoon door met lopen, prabeer te ontspannen en je adem rustig te maken. Zodra je ademhaling weer rustig is geworden, herhaal je de lichamelijke oefening terwijl je weer je adempauze aanhoudt. Meestal verdwijnen de symptomen van een neusslijmvlies-ontsteking binnen een tot vijf minuten. Oit betekent datje neus draog wordt en je makkelijk kunt ademen. Zodra je neus weer open is, is het niet nodig am de Buteykooefeningen voort te zetten, omdatje symptomen zullen zijn verdwenen.
Ais de symptomen later weer terug kamen, moet je de oefening herhalen totdat ze weer verdwijnen. Het is erg belangrijk dat je in staat bent am de symptomen te laten verdwijnen met Buteyko-oefeningen. Het bouwt vertrauwen op in de effectiviteit van de methode en geeft een stevig fundament voor het succesvol behandelen van je astma. Wat te doen als je geen symptomen
ervaart
Ais je geen symptomen hebt, zou je de Buteyko-ademoefeningen moeten doen totdat je CP op zijn minst vijf seconden langer is, dan datje CP was voordatje began met de oefening. Je hebt op zijn minst een verschil van vijf seconden nodig am er zeker van te zijn dat je CP grater is geworden. Kleinere verschillen kunnen te wijten zijn aan meetfouten. Oenk eraan, datje alleen je CP meet zo'n drie tot vijf minuten na het doen van oefeningen, niet meteen erna. Oit, omdat je direct na een oefening automatisch een licht tekort aan lucht voelt en je CP lager zal zijn. Maak je hier niet druk am, maar neem rust en hervat je gewone adem haling zander enig gevoel van luchttekort . Meet je CP opnieuw nadat je adem weer gewoon is.
25
Het is niet belangrijk hoeveel tijd je besteedt aan je ademoefeningen. Het is veel belangrijker er zeker van te zijn dat je CP na het oefenen groter is dan ervoor. Oit is een fundamenteel principe van de methode. Je kunt alleen je astma de baas worden als je jouw CP kunt vergroten. Indien je vijf minuten nodig hebt om je CP te vergroten, betekent dit, dat vijf minuten zittend oefenen genoeg zijn voor je. In de regel zal je CP in ruwweg een a twee uur minder worden. Je dientje CP dan weer te vergroten door opnieuw te oefenen. Je kunt Buteyko-ademoefeningen doen in vele korte momenten van drie tot vijf minuten gedurende de dag. Het punt is, niet een vastgestelde tijd voor de oefeningen te nemen, het gaat erom er zeker van te zijn dat je CP toeneemt, ongeacht de tijd die ervoor nodig is.
o o
Raadpleeg je Buteyko-therapeut Herstellen van je ademhaling is niet iets wat je zo maar eventjes doet. Voor een succesvolle toepassing van de Buteyko-methode ben je er zeer bij gebaat, de methode te leren onder begeleiding van een ervaren Buteyko-therapeut. Oit is vooral zo, als je lijdt aan een hevige vorm van astma. Zoals eerder is uitgelegd, heb ik dit boek geschreven om duidelijk te maken hoe de belangrijkste oefeningen uitgevoerd moeten worden en om tegemoet te komen aan de vraag naar betrouwbare informatie over de praktische toepassing van de techniek. Er is echter geen garantie, datje in staat bent de oefeningen juist te interpreteren, of te weten hoe je ze kunt aanpassen aan jouw specifieke omstandigheden.
26
Daarom is het belangrijk datje, als je het gevoel hebt datje gezondheid achteruit gaat of vindt dat je astma-aanvallen oproept, dat je de oefeningen onmiddellijk stopt en begeleiding zoekt van een Buteyko-therapeut. De meeste Buteyko-oefeningen zijn gebaseerd op het vermogen je ademhaling te voelen. Een Buteyko-therapeut zal je leren hoe dat gedaan wordt en hoe je de diepte van je adem haling gemakkelijk en comfortabel op elke plaats en in elke situatie kunt verminderen. Ais je niet kunt zien en voelen hoe je ademt, zul je de luchttoevoer waarschijnlijk eerder vergroten in plaats van verkleinen. Zulke pogingen kunnen een astma-aanval tot gevolg hebben. In dat geval zal jouw therapeut je helpen een passende alternatieve oefening aan te leren. Een therapeut zal je dan ook advies geven met betrekking tot andere factoren gerelateerd aan dieet (zoals te veel eten) en andere gewoontes (veel praten op een verkeerde manier, te veel slapen, niet in staat zijn om te ontspannen, etc.), die de hyperventilatie versterken en astma-aanvallen veroorzaken. Ais je eenmaal het CO2-gehalte hebt verhoogd tot een normaal niveau, zal je stofwisseling automatisch normaliseren en zullen je symptomen, veroorzaakt door hyperventilatie, verdwijnen. Dan zul je in staat zijn een normaalleven te leiden en geen advies meer nodig hebben.
Hoe weetje datje de oefeningen goed doet Je doet de oefeningen goed, als: •
je in staat bent de astmasymptomen te overwinnen.
•
je CP toeneemt.
•
je in staat bent een gevoel van luchttekort op te wekken, wanneer je de diepte van elke inademing vermindert door middel van bewuste controle. Dit gevoel is het belangrijkste teken, dat de luchttoevoer is verminderd. Het niveau van luchttekort kan zowel klein als groot zijn. Het verkrijgen van een licht gevoel van een tekort aan lucht dient altijd een comfortabele ervaring te zijn.
Een comfortabel tekort aan lucht
27
Verschillende Buteyko-ademoefeningen veroorzaken verschil in niveaus van een gevoel van luchttekort. De sterkte van dit gevoel is afhankelijk van de specifieke oefening die je doet. Oefeningen gedaan tijdens lichamelijke inspanning kunnen elk niveau van luchttekort geven, klein of groot. Ais je oefeningen doet zonder lichamelijke inspanning, dien je slechts een zeer mild gevoel van luchttekort te krijgen, en dit moet comfortabel blijven. Wanneer je echter ademoefeningen doet terwijl je fysiek actief bent kun je zelfs een sterk gevoel van luchttekort ontwikkelen. Keuze van oefening Aile Buteyko-oefeningen die hierna beschreven staan zijn bedoeld om de diepte van de ademhaling te verminderen. De variaties in de oefeningen zijn ontworpen voor verschillende situaties. De keuze voor een oefening is aan jezelf, afhankelijk van jouw omstandigheden en watjij vindt dat het beste bij je past. De beste oefening is welke je in staat steltje CP permanent te verlengen. Er is een belangrijk verschil tussen de drie benaderingen beschreven bij oefening 1 en de andere Buteyko-oefeningen. Met oefening 1 verkrijg je een voortdurende vermindering van de ademhaling door middel van ontspanning. De andere oefeningen zijn afhankelijk van wilskracht, door het uitoefenen van controle over de ademspieren om de diepte van de ademhaling te verminderen. Het gebruik van bewuste controle verhoogt het CO2-gehalte in een relatief korte tijd. Dit resulteert niet in dezelfde langdurende vermindering van de luchttoevoer en een ander adempatroon, zoals dat mogelijk is met oefening 1. Daarom is het noodzakelijk, de oefeningen die een luchttekort creeren, vaak te herhalen totdatje CP stabiel op een hoger niveau is. Hoewel het verminderen van de luchttoevoer door middel van ontspanning de ideale benadering is, hebben sommige mensen met een korte CP problemen met het voelen van hun ademhaling. Ze vinden het moeilijk de mate van mentale en lichamelijke ontspanning te verkrijgen, die nodig is om een veelbetekenende vermindering van de luchttoevoer te bereiken. In dat geval, moeten ze een van de andere oefeningen uitproberen, totdat hun CP op zijn minst 20 seconden is. Ais hun CP langerwordt, zullen ze het in toenemende mate gemakkelijker vinden een variant van oefening 1 te doen. Het is ook heel gewoon, dat mensen het tegenovergestelde probleem hebben. Met andere woorden, vinden het moeilijk de ademhaling te verminderen door bewuste controle. Er kunnen zich problemen voordoen, wanneer met te veel kracht de ademhaling verminderd wordt. Dit kan oncomfortabel zijn en een toename van de luchttoevoer tot gevolg hebben door spanning en angst. In zulke gevallen is het belangrijk manieren te vinden om lichaam en geest te ontspannen, speciaal de ademspieren. Een ervaren therapeut zal in staat zijn je te helpen een benadering te kiezen, die het beste bij je past. Aile Buteyko-ademoefeningen dienen met toewijding gedaan te worden totdat de OCP stabiel boven de 40 seconden is.
28
Oefening 1 Hoe de diepte van de adem haling te verminderen door ontspanning
"\ '>
Het doel van oefening 1 is het verminderen van de ademhaling om daarmee het CO2-gehalte in de longen te vergroten door ontspanning en de ontwikkeling van een fijngevoelig bewustzijn van hoe je eigenlijk ademt. Dit is zo fundamenteel voor de Buteykomethode, dat hieronder drie verschiliende manieren beschreven worden voor het verminderen van de ademhaling door ontspanning.
AI deze benaderingen hebben hetzelfde doel: de ademhaling verminderen door middel van ontspanning. Ze zijn aliemaal afhankelijk van een rustige geest gericht op het ademproces, wat leidt tot een diepe lichamelijke en mentale ontspanning, en een verminderde luchttoevoer. De eerste benadering ontwikkelt een fijngevoelige bewustwording van de ademhaling. De tweede benadering leertje jezelfvoorte stelien, dat je adem haling langzamer gaat, zonder dat je enige inspanning gebruikt om de ademhaling te verminderen. De derde benadering is gelijk aan de tweede, maar is gericht op het visualiseren van het adempatroon. Verschillende benaderingen worden beschreven, zodatje kunt ervaren dat de ene beter voor jou werkt dan de andere. Deze oefeningen zijn niet zo eenvoudig als ze lijken, omdat ze zowel veel aandacht eisen voor het ademproces als een uiterste gevoeligheid voor je ademhaling.
Benadering 1:
Bewustzijn van het ademproces
Het doel van deze oefening is de diepte van je adem te verminderen door de ontwikkeling van een sterke bewustwording van je ademhaling en het ontspannen van desbetreffende spieren. Het is wenselijk een juiste lichaamshouding aan te nemen door comfortabel te zitten met je rug recht. Probeer je ademproces te zien en te voelen. 8tel jezelf de vraag wat het is dat je voelt en ziet tijdens het proces van inademen en uitademen.
29
Nee? Neem de tijd
Kun je jouw adem waarnemen?
\\
~f~
\V ~
Concentreer en voel hoe je adem je longen in- en uitvloeit.
I7l:\ '0
PI \:::/J
Precies! Stem af op het patroon van je ademhaling.
Wordje zeer bewust van je ademhaling.
S~t?JllIl/f/ I ,I I I SUtllll1 ~"."'1
Je kunt direct het inen uitstromen van de lucht in je lichaam voelen door een vinger onder je neus te houden. Luister naar je ademhaling
30
Kijk hoe je borstkas en middenrif op- en neergaan bij het ademen.
Richt je op het ontspannen van je lichaam vanaf je hoofd naar beneden. Besteed aile aandacht aan het ontspannen van aile spieren die betrakken zijn bij het inademen. Concentreer je op het ontspannen van de spieren rand je middenrif. Dit is het gebied in je bovenbuik, tussen navel en borstbeen. Behoud de goede houding, trek je bovenbuik een beetje in en voel en zie hoe je borstkas daardoor een beetje hoger opkomt dan daarvoor. Ontspan daarna de spieren van het bovenste gedeelte van je buik. Dit zal ervoor zorgen dat je bovenbuik een beetje uitzet. De spieren gespannen, zo stijf als een boomstam
Deze oefening bevordertje gewaarwording van het volume aan lucht die door je longen vloeit. Na een tijd van intensieve concentratie
op het ontspannen en voelen van je adem haling (10 - 40 minuten), zal de diepte van je adem op een natuurlijke manier beginnen te verminderen, totdat deze een nieuw, aanzienlijk lager niveau bereikt. Op dit punt zou je CP met 10 - 20 pracent moeten toenemen. De tijd die nodig is om je ademhaling te verminderen is afhankelijk van je omstandigheden en de mate waarin de ademspieren ontspannen raken. Deze oefening moet geen inspanning kosten. Je moet niet opzettelijk de diepte van je ademhaling veranderen. Denk eraan, het doel is de ademhaling te verminderen door middel van ontspanning. Prabeer deze oefening te allen tijde en in aile situaties te doen. Wees bewust van je adem haling en richt je steeds op ontspanning. Het is een goed idee iedere dag een bepaalde tijd te reserveren om te gaan zitten voor deze oefening, totdat je er bekwaam in bent. Raak niet ontmoedigd wanneer je het in eerste instantie moeilijk vindt te ontspannen. Door te oefenen ontdek je hoe je de ademspieren in voldoende mate kunt ontspannen, om te komen tot een verminderde ademhaling.
Ontspan! 31
Benadering 2
Buitengewoon
gevoel van welzijn
Neem de juiste houding aan door rechtop te gaan zitten - rug recht, schouders ontspannen. Deze houding zal ervoor zorgen dat de bovenbuik op natuurlijke wijze ingetrokken is zonder enige moeite of spanning in de buikspieren. Bemoei je niet met je adem in dit stadium. Dit kan moeilijk zijn, omdatjuist door het aannemen van deze houding automatisch de diepte van je adem haling een beetje vermindert. Dit kan ervoor zorgen dat je dit proces nog verder door wilt voeren door een bepaalde mate van bewuste controle toe te passen. Het is belangrijk niet een gevoel van luchttekort op te wekken. Nadat je deze rechte houding hebt aangenomen 1.
Pro beer je je ademhaling waar te nemen. Wat voel je precies? Voel je lucht bewegen in je neus? Hoor je je adem? Zie je jouw bovenbuik en borstkas bewegen wanneer je ademt?
2.
Stel je nu voor dat de luchtstroom een beetje vermindert. Je moet niet proberen de luchtstroom te verminderen door bewuste controle van je adem. Het moet voldoende zijn je gewoonweg voor te stellen dat de luchtstroom vermindert. Door te ontspannen, je adem waar te nemen en voor te stellen, maar niet te forceren, zal een vermindering van de luchtstroom tot gevolg hebben en een daadwerkelijke lichte vermindering van de diepte van je ademhaling. Je zou je rustig, kalm, op je gemak en totaal ontspannen moeten voelen.
) ) Voel de luchtstroom je longen ingaan...
3.
32
...Zachtjes op en neer bewegend...
... bij het minste idee van verminderde luchtstroom
Probeer dit aangename gevoel van een licht verminderde luchtstroom te handhaven gedurende 5 seconden, 10 seconden, 20 seconden, en dan langer. Ais je een licht gevoel van spanning voelt na 5 tot 10 seconden, dan zul je dat comfortabele gevoel kwijt zijn en zul je meer inademen, in plaats van minder. Deze spanning is eerder het gevolg van je poging, de ademhaling met inspanning te verminderen, dan met ontspanning. Bij deze oefening is het een misvatting, de ademhaling met wilskracht te verminderen. Ais dit het geval is, stop je de oefening, richt je aandacht een minuut of twee ergens anders op en begin je opnieuw.
In het begin zul je deze oefening maar 5 tot 10 seconden kunnen doen. Later zul je in staat zijn dat de hele dag door te doen. In deze oefening weerklinken de woorden van Laozi (± 500 v.C.): "De wijze mens ademt alsof deze niet ademt."
Benadering 3
Gewoon zinspelen op vermindering
van de luchtstroom
Deze oefening is gericht op het verminderen van je ademhalingsniveau door je alleen maar te richten op het patroon van je ademhaling. 1.
Neem een juiste lichaamshouding aan en zit comfortabel met je rug recht.
2.
Probeer je adem te zien, te horen en te voelen. Wat neem je waar? Voel je lucht bewegen in je neus? Voel je de beweging van je borstkas of bovenbuik terwijl je probeert jouw adem te voelen?
3.
Probeer je adempatroon visualiseren:
Verminder het volume van de ademhaling zonder enige overdreven verandering in je adempatroon.
te
•
Wat is de frequentie van je adem haling?
•
Hoelang duurt elke in- en uitademing?
•
Is je adem regelmatig en kalm, of is je adem onregelmatig?
Je hoeft geen rekenkunde te doen om de frequentie van je adem haling te tellen, ook is het niet nodig de duur van elke in- en uitademing in seconden te tellen. Je moet echter wel een gevoel voor je adem patroon ontwikkelen. Dit is belangrijk, zodat wanneer je luchtstroom begint te verminderen, je jouw nieuwe patroon kunt vergelijken met het patroon, dat je voor het oefenen had.
adempatroon v66r de oefening
adempatroon tijdens de oefening
Overdadige vermindering in het volume van de adem haling resulterend in een overdreven verandering van het adempatroon. Oit moet worden vermeden.
het ademen erv66r
de frequentie van de ademhaling is veranderd
het adem en erv66r
de duur van elke inen 'uitademing is veranderd
Probeer de diepte van de ademhaling te verminderen door je voor te stellen dat de luchtstroom een beetje afneemt. Je dient dit gevoel aan te houden, zonder overdreven verandering in je adempatroon. Ais je voelt dat het patroon toch verandert, dan heb je de diepte van de ademhaling te sterk verminderd. Wanneer dit gebeurt, stop je de oefening, richt je de aandacht een minuut of twee ergens anders op en begin je opnieuw. Bij deze oefening is het een vergissing om te proberen met wilskracht de adem te verminderen.
33
Opmerkingen bij Oefening 1 - Benadering 1,2 en 3
ademhaling v66r de oefening
de diepte van de adem haling vermindert vanzelf
00000
aangenaam gevoel van tekort aan lucht
o o o
\..
beginpunt van ontspanning en helder gewaar worden van en gevoeligheid voor het ademen
een buitengewoon gevoel van welbehagen
Mogelijke fouten bij oefening 1 •
Je bewust bemoeien met het ademproces om een verminderde luchtstroom sneller te bewerkstelligen. De vermindering van de diepte van je ademhaling met oefening 1 dient op een natuurlijke manier automatisch tot stand te komen als resultaat van de ontspanning en het denken aan een verminderde luchtstroom z6nder enige moeite.
•
Op enig moment een gevoel hebben van hunkering naar lucht. Als de diepte van je ademhaling eenmaal verminderd is, zal dat een zeer aangenaam gevoel zijn, dat gemakkelijk is te behouden.
•
De frequentie van je ademen vergroten, of de lengte van je in- of uitademing veranderen.
•
Het teweegbrengen van allerlei spanning of ongemak.
34
Vergeet niet je CP te meten v66r en na elke Buteyko-ademoefening. En denk eraan dat je na een gewone lichamelijke oefening, enige tijd moet wachten totdat je adem stabiel is geworden op het normale niveau, voordatje de CP meet, . Bewuste ademcontrole: minder is meer
normale ademhaling
. . hoge mate aan luchteen metiq ntvea~ van tekort, ongemak, moeite, lu~~tt~kort, ~pannmg van meer spanning van P1J~/1Jke spteren en ~en pijnlijke spieren Itchte vermoeidheki en vermoeidheid
35
Oefening2
Adempauze aanhouden
Zoals eerder uitgelegd, hebben sommige mensen met lage controlepauzes moeilijkheden met Oefening 1. Ais dit het geval is, kun je Oefening 2,3 of 4 proberen. Oefening 2 is ontworpen voor het verminderen van de diepte van de adem haling en verhogen van het CO2-gehalte, door het creeren van een comfortabel gevoel van luchtlekort. Dit wordt bereikt door met wilskracht het ademproces zo te bemvloeden, dat er een hevig verlangen naar lucht ontstaat. Dit geeft een ander gevoel dan hetgeen ervaren wordt bij Oefening 1, waar de adem wordt verminderd door middel van ontspanning en voorstelling van vermindering van de luchtstroom. Er komt geen wilskracht aan te pas.
Deze oefening doe je zittend
1.
Bij deze oefening adem je normaal uit. Op het einde van de uitademing houd je de neus dicht met je duim en wijsvinger. Probeer je uitademing niet te forceren, omdat dit onmiddellijk een onbehaaglijk gevoel veroorzaakt.
2.
Houd je adempauze aan, zolang je een licht en aangenaam gevoel van luchtlekort hebt.
3.
Wanneer je weer gaat ademen, houd je dit gevoel zo lang mogelijk aan.
/'
/
de adem van te voren
I;
\ adempauze aanhouden
het punt waarop je een comfortabel gevoel van luchttekort hebt en je neus loslaat om weer te ademen
Ais je weer begint te ademen, probeer je het comfortabele gevoel van luchttekort te hand haven met ontspannen ademspieren. Ais je te fanatiek probeert een luchttekort te creeren, zal ditje adem patroon verstoren, kan dit diepe ademhalingen teweegbrengen en dus hyperventilatie veroorzaken.
36
Het is belangrijkje neus dicht te knijpen tijdens deze oefening, omdat over het algemeen (vooral bij beginners) 5 tot 30 procent van het totale longvolume ingeademd wordt, z6nder er bewust van te zijn. Mogelijke fouten •
Je adempauze te lang aanhouden met als gevolg een overmatig luchttekort.
•
Het adem patroon verandert te veel met als resultaat een overmatig luchttekort.
•
Elke spanning of ongemak tijdens de oefening.
)f
\ ~/
*
,/,
*
~.
I(
<,
37
Adempauze aanhouden tijdens lichamelijke oefeningen
Oefening3
Bij deze oefening houd je de adempauze aan terwijl je lichamelijke oefeningen doet, zoals lopen, joggen, of verschillende soorten sport. Hier is een voorbeeld:
o {(
Terwijl je loopt,
,,, ,,
"
/
begin je de adempauze door je neus dicht te knijpen na een normale uitademing.
Blijf lopen, terwijl je een steeds toenemend gevoel van luchttekort ervaart van licht, naar gemiddeld
â&#x20AC;˘..,\" ,.-
--
-
--
I(
... naar sterk op het eind. Je kunt gaan rennen om het luchttekort zelfs nog groter te maken.
Begin weer te ademen, nog voordat het luchttekort te extreem wordt. Handhaaf een lichttot-gemiddeld luchttekort
Ga door met lopen of rennen en ontspan je ademhaling zo snel mogelijk door je ademspieren te ontspannen.
Zodra je je adem weer gekalmeerd hebt, kun je weer opnieuw beginnen.
Ditzelfde patroon kun je volgen bij zowat elke soort oefening. Denk eraan, datje wanneer je het ademen hervat, slechts een korte periode een licht-tot-gemiddeld luchttekort handhaaft, en dat je je adem rustig maakt door je ademspieren en andere spieren te ontspannen.
38
Mogelijke fouten •
te lang je adempauze aanhouden, gevolgd door een diepe ademhaling
•
helemaal niet in staat zijn om je adempauze aan te houden als gevolg van te zware lichamelijke oefeningen
•
je luchUekort te lang aanhouden na een adempauze
Oefening4
Vele korte adempauzes verspreid over de dag Oeze oefening is erg nuUig voor mensen die gedurende hun werkdag geen tijd hebben om uitgebreid aandacht te besteden aan andere Buteyko-oefeningen gedurende hun werkdag. Met deze oefening is het mogelijk, vele malen korte adempauzes te houden op verschillende tijdstippen van de dag, zonder veel verstoring van je werkschema. Stop met ademen om een beetje luchttekort te creeren. Houd deze adempauze voor ongeveer de helft van de lengte van de CP aan, waarbij je zorgvuldig elk gevoel van ongemak vermijdt. Adem dan een poosje norrnaal. Oit zou je tussen de honderd en vijfhonderd keer per dag moeten doen.
o o o
Adempauze aanhouden
Mogelijke fouten Het luchUekort wordt te groot, gevolgd door een diepe ademhaling. Het adem patroon verandert te veel, als gevolg van een overmatig luchUekort Aigemene spanning of onbehagen tijdens de oefening.
39
Vele malen je adempauze even aanhouden gedurende de dag Op je werk - nuttig am stress te vermijden
Als je naar je werk gaat
Wanneer je wakker wordt
Wanneer je thuiskomt van je werk
In de bioscoop
40
Belangrijke regels voor aile Buteyko-oefeningen â&#x20AC;˘
Hoe groter de spieractiviteit, des te intensiever kun je het gevoel van luchttekort opvoeren.
â&#x20AC;˘
Ais je stilzit terwijl je de Buteyko-ademoefeningen luchttekort slechts heellicht zijn.
â&#x20AC;˘
Ais je tijdens intensieve lichamelijke oefeningen je Buteyko-ademoefeningen doet, kun je jezelf ertoe brengen, een grotere mate van luchttekort te ervaren.
doet, mag het gevoel van
Ais je bijvoorbeeld loopt, rent of springt, kun je een groter gevoel van luchttekort verdragen, omdat je spieractiviteit dan groot is. De combinatie van een intensieve oefening en een sterk gevoel van luchttekort produceert een erg hoog CO2-gehalte. Wanneer je het ademen weer hervat, nil een adempauze tijdens een intensieve oefening, moet je blijven bewegen tijdens het normaliseren van je adem haling. Deze ademoefening zou verschillende keren tijdens lichamelijke oefeningen herhaald moeten worden. Het belangrijkste voordeel van een adempauze gedurende lichamelijke activiteit, is dat het CO2-gehalte in wezenlijk grotere mate toeneemt, dan wanneer je een adempauze aanhoudt tijdens het stilzitten. Deze oefening leert ons niet echt op een juiste manier te ademen. Het vergroot snel het CO2-gehalte om symptomen te bestrijden, maar het effect is slechts tijdelijk. Kort nadat je bent gestopt met de oefening, zal je CP terugvallen naar hoe die was voor de oefening. Ais je deze oefening vaak herhaalt, lijktje CP langer te worden, maar zal niet blijvend het CO2-niveau verhogen, totdat je CP de 40 seconden bereikt heeft. Deze drempel markeert het punt waar lichamelijke veranderingen het mogelijk maken de diepe ademhaling blijvend te overwinnen. Daarom dien je de Buteyko-ademoefeningen te blijven herhalen totdat dit niveau bereikt is. Pas op: Zolang de CP nog tussen de 5 en 15 seconden blijft, moet deze oefening vermeden of alleen met de grootste voorzichtigheid gedaan worden. Omdat het ademen erg instabiel is met zulke lage CPs, kan een astma-aanval al teweeg gebracht worden door een enkele diepe adem haling nil de adempauze. Ais het toch zinvollijkt met deze oefening te werken, doe dit dan voorzichtig, kalmaan en met langzame bewegingen. Om een astma-aanval te vermijden, is het belangrijk geen diepe ademteugen te nemen nil het hervatten van het ademen.
41
Noodgeval-oefeningen
om astma-aanvallen
te bestrijden
Deze oefeningen kunnen gedaan worden in de eerste fases van een astma-aanval Ais een aanvallanger duurt dan 10 minuten, is het gevaarlijk en veel moeilijker deze met oefeningen tegen te gaan. In dat geval is het nodig onmiddellijkje medicijnen te nemen.
/ -10
minuten------.:
/ -10
minuten-----':
Noodgeval-oefening
1:
Vele kleine adempauzes
Houd vele kleine adempauzes, elk van slechts 1 a 2 seconden. Neem na elke adempauze ongeveer een minuut de ruimte om te ontspannen en je adem haling tot rust te laten komen, voordatje een volgende adempauze begint. Kalmeer de adem na adempauzes.
Âť>:
~ \
(
Mogelijke problemen Ook ontstaat er een probleem als je de adempauzes te snel achterelkaar doet. Je moet voldoende ruimte tussen je adempauzes houden, om je adem voldoende tot rust te laten komen, alvorens je weer een adempauze begint.
Het belangrijkste punt om te onthouden is, dat als de adempauze te lang is, de volgende inademing te diep kan zijn, met als resultaat een toename in hevigheid van de aanval.
te lange adempauze
\
((,
~ ,\
42
Noodgeval-oefening 2 :
Ontspannen in plaats van uitademen
Het is normaal datje moeilijkheden hebt met uitademen tijdens een astma-aanval. Om het uitademen te ondersteunen, speciaal tijdens de eerste stadia van een astma-aanval, zou je het volgende moeten doen: 1.
Adem in en stop het ademen gedurende een halve seconde. (Het is niet nodig je adem langer stil te houden.)
2.
Ontspan de spieren van je bovenbuik (het gebied boven je navel), zodatje op een natuurlijke manier zonder enige moeite uitademt. Forceer je adem niet. Laat je ontspannen spieren de hoofdrol spelen tijdens het uitademingsproces.
Moge/ijke touten â&#x20AC;˘
Wanneer het luchUekort te groot is, kunnen de ademspieren niet ontspannen.
Noodgeval-oefening 3: Ontspannen tijdens het uitademen TerwijIje uitademt, stel je je voor dat de ademspieren zich ontspannen van boven naar beneden. Je kunt weten wanneer je ademspieren, vooral die van je middenrif, helemaal ontspannen zijn, door een natuurlijke pauze van ongeveer een halve seconde op het eind van de uitademing. Moge/ijke touten â&#x20AC;˘
Vermijd het kunstmatig vasthouden van je adem op het einde van de uitademing. Een pauze op het einde van de uitademing moet het resultaat zijn van het ontspannen van de ademspieren, vooral die van het middenrif.
43
Hoe meer je traint, hoe groter je vooruitgang : Oag
Oag
Nacht ........ _
_
_
_ __
_ 1...._
_.._
Nacht .....................1......_
1_.
Oefening 1: Verminderde ademhaling door mid del van ontspanninq
I
Oefen het ontspannen overdag zoveel mogelijk
Langzame afname van CP na Oefening 1
Toename van de OchtendCPna twee
CP2U
I Oefening
oefeJ
Oefening
dagen
; ' .
~i
CP2Q Oefening 2-4:Verminderde ademhaling door mid del van bewuste controle (door vaak te oefenen) Toename van de OCPna twee dagen
Snelle afname van CP na oefeningen met bewuste controle
CP2
CP2Q Oefenin
:
:
:
2-4:Verminderde ademhaling door middel van bewuste' controle (door af en toe te oefenen) i Oefenperiodes zijn te v~r van elkaar vervaiderd. Herhaling
CP
25_--'
van oefeningen~~,;:r::::e~~:r;;~e~a:: de
CP
Geen toename van de OCP na twee dagen
tothet
1
9E?9- -!:.Li
--===~---=::::::=~~
NoodgevaJ oefeningen:
Ver~inderde
__ ~
...:::::==-- _
_,_--=====..!!: i
:
adem haling door middel van bewuste stu ling
;
De OCP is hetzelfde als twee dagen ervoor, maar een snelle afname van de CP is succesvol tegengegaan
CP2~1
CP2Q
CP
I
I~=N=O=O=d=g=ev=a=l=o=e=fe=n=i=n~~e=n==~~;;~~~==============~====~~~~ . !
15_--1 Astma aanval
44
Dit diagram illustreert het belang van het regelmatig doen van de Buteyko-oefeningen, voordat de hogere CP, bereikt door eerdere oefeningen, weer terugvalt tot het oorspronkelijke niveau. Het is duidelijk dat, hoe meer je het verminderen van de adem haling oefent, des te groter de vooruitgang in de toename van je CP is.
Reinigingsreacties Het herstel van je adem leidt waarschijnlijk tot de zogenaamde "reinigingsreacties". Deze reacties, zijn per persoon zeer verschillend qua type, hevigheid en duur. Over het algemeen is het zo, dat hoe sneller je vooruitgang boekt, en hoe intensiever je pogingen zijn de adem te verminderen, des te waarschijnlijker is het dat zich reinigingsreacties zullen voordoen. Ongeveer 30% van de mensen die de methode beoefenen ontsnappen aan dit alles. Reinigingsreacties zijn meestal van tamelijk korte duur, typisch is zo'n 2 tot 3 dagen, maar ze kunnen ook langer duren. Het afscheiden van slijm door de neus, bijvoorbeeld, kan maanden duren. Elke toename van de CP met 10 seconden, gaat gewoonlijk gepaard met een of ander soort van reinigingsreactie, niet alleen slijmafscheiding. Vaak zullen mensen, die starten met een CP van 10 seconden, verkoudheidachtige symptomen ondervinden, als hun CP in de buurt van de 20 seconden komt. Typische reinigingsreacties omvatten: •
Het opnieuw verschijnen van symptomen in omgekeerde volgorde als waarin ze zich oorspronkelijk voordeden.
•
Symptomen van verkoudheid en griep
•
Slijmafscheiding, soms met een beetje bloed
•
Je niet lekker of gewoon ziek voelen
•
Hoofdpijn
•
Pijn in spieren en gewrichten
•
Misselijkheid
•
Veranderingen in zweet en urine (donkerder)
•
Tranende ogen
•
Geeuwen
•
Diarree
.
,
~ ,Q
p
e
Mensen interpreteren deze reacties vaak als een teken dat de onderliggende conditie eerder verslechtert dan verbetert. Een ervaren therapeut kan de patient door zulke periodes heen helpen, aanmoedigen en advies geven hoe de specifieke symptomen die zich hierbij voordoen het hoofd te bieden, zonder de methode op te geven. Let op alsjeblieft, bovengenoemde reacties zijn niet allesomvattend. Reinigingsreacties kunnen zich in vele verschillende vormen voordoen.
45
Adviezen veer het dagelijks leven Hoe hyperventilatie
te voorkomen
tijdens de slaap
Astmatici zullen vaak te diep ademen als ze slapen, wat kan leiden tot astma-aanvallen in de nacht. Je kunt hyperventilatie tijdens je slaap voorkomen door de volgende maatregelen te nemen: Meetje CP voordatje gaat slapen. Daarna meetje de CP opnieuw 's morgens zodra je wakker wordt, (dat is de OCP). Normaal zou je CP 's ochtends grater moeten zijn dan die de avond daarvoor. PIEP PIEP
HOEST PIEP
•
Zo niet, dan adem je te diep in je slaap. Wanneer de CP na het slapen 5 seconden meer is dan v66r het slapen gaan, zul je geen enkel astma prableem hebben tijdens de nacht.
•
Ais je al symptomen ervaart v66r het slapen gaan, dan is je OCP waarschijnlijk lager, omdat de ademhaling tijdens de slaap normaal gespraken dieper wordt.
•
Contraleer voordat je gaat slapen jouw gezondheidstoestand en overweeg of er zich mogelijk een astma-aanval zal voordoen gedurende de nacht. Ais je hevige symptomen hebt, of je hebt het gevoel dat er grate kans is op een astma-aanval in de nacht, dan kan het veiliger zijn wakker te blijven totdat de dreiging verdwijnt, of rechtop zittend te gaan slapen.
•
Probeer Buteyko-oefeningen te doen, om een aanval in de nacht te voorkomen. Ais dat niet helpt, kan het nodig zijn steroiden in te nemen.
46
•
Zet 's nachts je wekker om je elke 1, 2 of 3 uur wakker te maken, afhankelijk van de hevigheid van jouw situatie.
•
Meet iedere keer als je wakker wordt je CPoDit zal een goede indicatie zijn van het niveau van jouw gezondheid. Probeer de ademoefeningen te doen totdat de symptomen verdwijnen.
Hoe hoesten te stoppen Hoesten is een veel voorkomende oorzaak van hyperventilatie, omdat bijna iedereen diep inademt na het hoesten. Je kunt stappen ondernemen om hyperventilatie door hoesten te verminderen, die ook het hoesten zelfzullen verminderen. Hoesten is zowel een symptoom als een oorzaak van diepe ademhaling. •
Probeer, indien mogelijk, helemaal niet te hoesten.
•
Doe geen speciale moeite het slijm uit je bronchien te verwijderen. Slijm is een beschermingsmechanisme en kan niet op natuurlijke wijze verwijderd worden totdat het CO2-gehalte voldoende is toegenomen. Wanneer je met de Buteykoademoefeningen begint zal het CO2 -gehalte toenemen en verdwijnt het slijm zonder enige moeite. Ais je doorgaat met hoesten, zal het CO2-gehalte afnemen en daardoor de kans op een astma-aanval vergroten.
•
Ais je echt moet hoesten, doe dat dan metje mond dicht. Hoest door je neus.
•
Houd na elke kuch je neus dicht met duim en wijsvinger, en adem 1 tot 3 seconden niet, om het verlies aan CO2 te herstellen.
•
Terwijl je de neus dicht houdt, ontspan je aile spieren die bij het hoesten betrokken zijn: schouders, borstkas en bovenbuik.
,
47
Als je last hebt van een chronische
loopneus
Het belangrijkste punt dat je in de gaten moet houden is dat het snuiten van je neus normaal een grotere ventilatie en dus verlies van CO2 teweegbrengt. Ais het doel is CO2 te behouden, dan zou je overmatig snuiten moeten proberen te vermijden.
Het beste is, als je toch moet snuiten, een grondige schoonmaak te vermijden.
Ook kun je het verlies aan CO2 compenseren door je neus dicht te houden met je vingers en de adem-pauze 5 seconden aan te houden meteen na het snuiten.
Het is belangrijk, je neus alleen schoon te maken nadat je een adem-pauze van 5 seconden hebt gehouden. Doorhetschoonw~ven van je neus v66r de adempauze, krijg je waarschijnlijk een diepe inademing, terwijl je daarmee bezig bent.
Niezen Dezelfde principes gelden als je moet niezen. •
Nies, stop en neem een adempauze van 3 tot 5 seconden, en pas daarna maak je je neus schoon.
•
Maak je neus niet schoon v66rdat je de adempauze houdt, omdat je dan een diepe inademing zult nemen terwijl je de neus schoonmaakt.
Hoe lichamelijke oefeningen te gebruiken om astma tegen te gaan. Lichamelijke oefeningen zijn erg belangrijk, omdat ze je helpen je CO2-gehalte te normaliseren. Echter, tenzij je in staat bent zorgvuldig je adem te controleren terwijl je oefent, kan hetje conditie verslechteren, vooral als je CP minder is dan 20 seconden. Ais je CP laag is, moetje bijzonder zorgvuldig te werk gaan als je oefent en erg heftige oefeningen vermijden. Jouw doel moet zijn, door het oefenen je CP te verhogen. De kernprincipes die je in acht moet nemen zijn: 1.
Meetje CP direct voordatje begint met oefenen.
2.
Doe de oefening, en controleer zorgvuldig je ademhaling terwijl je oefent, door:
48
L
•
de hele tijd een licht gevoel van luchttekort te handhaven.
•
steeds door de neus te ademen. Indien je CP groter is dan 20 seconden, kun je kort door de mond ademen tijdens de meest inspannende fasen van de oefening.
3.
Meetje CP na de oefening. Als de oefening niet te inspannend is, bijvoorbeeld na een lange wandeling of wat werken in huis kun je de CP meten, direct na het beeindiqen van de activiteit. Maar na een grate lichamelijke inspanning, zou je een tot twee uur moeten wachten, voordat je de CP weer gaat meten.
4.
Na de oefening moetje CP grater zijn dan erv66r.
5.
Als je CP na de oefening lager is, heeft dit oefenen je CO2-gehalte verminderd.
6.
In dit geval moet je het niveau van je oefening verminderen gemakkelijker is om je adem te contraleren.
tot waar het
49
Hoe hyperventilatie
te voorkomen
tijdens het spreken
Het is van belang te allen tijde volledige aandacht te schenken aan je adempatroon, watje ook doet, zelfs terwijl je praat. Ais anderen je kunnen zien ademen terwijl je spreekt, adem je waarschijnlijk te veel. Wanneer je dit merkt, stop dan meteen met spreken.
(
(\
\
Er zijn een aantal dingen, die je kunt doen om overmatig verlies aan CO2 te voorkomen, terwijl je spreekt: Adem nooit door je mond.
~
•
In plaats daarvan, maakje de zinnen korter.
•
Pauzeer.
•
Ontspan je spieren.
•
En, neem kleine ademteugjes ... door de neus ... in het midden van de zin.
Hoe blijf je gemotiveerd
de oefeningen doen
Veel mensen houden de Buteyko-methode niet vol vanwege drie hoofdredenen: •
Ze vinden de oefeningen onaangenaam en vermoeiend.
•
Hun symptomen verbeteren niet snel genoeg.
•
Ze hebben problemen met reinigingsreacties.
Je motivatie kan echter zeer sterk groeien als je ontdekt hoe je de symptomen kunt overwinnen door je adem te verminderen. Je zult ook aangemoedigd worden ademverminderende oefeningen te doen, als je ontdekt hoe je hier een gemakkelijke en prettige ervaring van kunt maken.
50
."'1;
De Buteyko-methode en dieet De Buteyko-methode leert je hoe je de ademhaling normaliseert. Er is geen speciaal dieet verbonden aan de Buteykomethode. De Buteyko-methode gaat over herstel van de adem, niet over wat en hoeveel je zou moeten eten en drinken. Toch is er een belangrijk verband tussen ademen en eten, omdat al het voedsel de diepte van de ademhaling doet toenemen. Je kunt dit heel gemakkelijk testen, door je CP v66ren na de maaltijd te meten. Het effect van de verschillende soorten voedsel en drank varieert per persoon. Het helpt, om uit te zoeken of je gevoelig bent voor bepaalde soorten voedsel en die dan te vermijden als ze jouw vooruitgang vertragen. Wanneer je eenmaal een hoge CP hebt, zul je uiteindelijk aile soorten voedsel kunnen verdragen. Het is dan niet langer nodig, datje zoveel aandacht schenkt aan je dieet, op voorwaarde dat je CP hoog blijft. Hoewel de reacties op een dieet per persoon verschillen, zijn er enige algemene regels betreffende de invloed van dieet op het ademen, die als leidraad kunnen dienen voor je eigen gewoontes: â&#x20AC;˘
De meesten van ons eten te veel. Dus het kan een goed idee zijn, de hoeveelheid voedsel die je eet te verminderen, of af en toe een maaltijd over te slaan. Dit kan het oefenen van ademvermindering op den duur vergemakkelijken en het helpt je jouw CP sneller te verlengen.
â&#x20AC;˘
Eet alleen wanneer je honger hebt, en alleen zoveel als je nodig hebt om je honger te verzadigen.
â&#x20AC;˘
Vers, rauw, onbewerkt voedsel is het beste. Fruit en groenten hebben een minder schadelijk effect op de CP dan zuivelproducten, vlees en vis. Denk eraan, het is niet mogelijk je adem geheel te normaliseren door alleen maar je dieet te veranderen. Het is veel beter je te concentreren op je pogingen de adem te verminderen, dan ingewikkelde dieten te bedenken.
51
De Buteyko-methode
leren aan kinderen
De beste manier om kinderen te helpen begrijpen hoe belangrijk het is diepe ademhaling te vermijden, is door ze verhalen te vertellen. Hier volgen enkele verhaaltjes, die hebben bewezen erg effectief te zijn voor de groeiende bewustwording bij kinderen van hun adem en hun vermogen om het volume van de luchtstoom te controleren. Het verhaal van het kleine muisje Stel je voor, dat je een klein muisje bent en dat er een grote hongerige kat buiten de deur staat. De kat heeft een heel goed gehoor en luistert naar het ademen van het muisje. Het muisje moet het geluid van zijn adem zo verminderen, dat de kat het niet kan horen. Op deze manier kan het muisje voorkomen dat het wordt opgegeten door de kat. Je kunt dit verhaaltje wat dramatischer maken door het muisje te veranderen in een klein meisje (of jongetje), dat speelt in de tuin en de kat in een tijger, in de tuin ernaast. Het meisje moet zo geruisloos mogelijk ademen, om te vermijden dat de tijger haar hoort. Ais de tijger haar hoort, zal hij over de muur springen en haar opeten. Hierbij moet het meisje met he Ie kleine beetjes onhoorbaar ademen, net als een muisje. Het verhaal van astma die op de loer ligt Dit verhaal is erg effectief om kinderen te leren alleen maar door de neus te ademen. Stel het spook van bronchiale astma voor, dat zoekt naar kinderen met open mond en verscholen achter de deur, luisterend of er iemand ademt. Zodra het een kind hoort ademen, zal astma de kamer binnen komen en het lichaam van het kind binnendringen door de open mond en knabbelen aan de longen. Deze twee verhaaltjes worden op de volgende bladzijden ge"lilustreerd. Spelletjes met vele kleine adempauzes Het kan heel goed werken om kinderen een spel te laten spelen met vele kleine adempauzes en tussenpozen van een minuut tussen elke adempauze in. Goed voorbeeld doet goed volgen Kinderen zullen hun ouders precies na doen, zelfs als dat een slechte gewoonte is, zoals diep ademen. Het is daarom erg belangrijk, dat ouders het goede voorbeeld geven. Het zal kinderen opvallen dat ouders, die zelf de Buteyko-ademoefeningen doen, met hun mond dicht ademen en altijd vermijden diep te ademen. Kinderen zullen zulke goede ademgewoontes nadoen, ze op zeer jonge leeftijd onbewust overnemen als van henzelf.
52
Het verhaal van het kleine muisje ~
o
"-
\ o~~
0 \
bo.
~
./'
~
o
II
53
Het verhaal van astma die op de loer ligt
o
!1.1 I
<::>~'.: "
: -, 7:':' (:
-";,,:
. :;".:",.
e
~'0 ~~.",':-""" ~.â&#x20AC;˘.:~'.
54
4o"
Buteyko's snelle en veilige sterotdenkuur bij astma Bij de Buteyko therapie, worden sterofden (zoals bijvoorbeeld Cortison) niet simpelweg beschouwd als anti ontstekingsmiddelen. De diepe biochemische verstoringen, veroorzaakt door chronische hyperventilatie, leiden vaak tot hormonale storingen, zoals onvoldoende cortison productie. Wanneer niet aan de cortison-behoefte voldaan wordt, zal zowel de ademhaling als de hartslag toenemen, en voigt een algehele staat van malaise. In zulke gevallen is een korte periode met aanvulling van sterolden een onmisbare toevoeging bij de Buteyko therapie.
Licht adem en
Licht ademen geeft zowel de bijnieren als de productie van steroiden de gelegenheid naar behoren te functioneren.
",J)
Overmatig-ademen
Overmatige adem haling veroorzaakt biochemische verstoringen en verslechtering van de bijnierfunctie.
Licht ademen
~~
@
Zorgvuldig afgepaste dosis van steroiden zal de symptomen verlichten, ...
... verminder de adem en herstel het juiste functioneren van de bijnieren en de stero"ldenproductie.
55
Buteyko's korte steroiden behandeling
Traditionele sterofden therapie
Steroide
Steroide
Buteyko ademoefeningen
gezondheid lange CP
ziekte korte CP
Buteyko-ademoefeningen minimaliseren de sterorden-doserinq en maken een eerdere beeindiqinq mogelijk van de sterorden-therapie.
tijd
-./
r
j'
-I
I I ,I
,
I
'I
!.
Dit hoofdstuk behandelt de volgende onderwerpen: •
De principes van Buteyko's korte en veilige sterordenkuur
•
Het vaststellen van de juiste tijd om sterolden te gebruiken
•
Het gebruik van het meest geschikte type van steroiden.
•
Protocol voor de toepassing van Buteyko steroidentherapie, inclusief instructies voor vermindering van de dosis en de beeindiqinq van de sterordentherapie.
56
Principes Steroiden kunnen kart, veilig en effectief gebruikt worden bij de behandeling van astma, Normaal gesproken is dit een eenrnaliqe ingreep, zander dat verder gebruik nodig is, Het is echter belangrijk de principes waar de kuur op gefundeerd is te begrijpen en zorgvuldig de procedure te volgen bij de beslissing wanneer de sterorden genomen moeten worden en wat de juiste dosis is, Conventionele medische behandeling stelt ons voor een probleern. Zodra iemand de sterorden begint te verminderen, neemt oak de OCP af, hetzij onmiddellijk, hetzij een tijdje later, Dit vergroot de kans op een astma-aanval. Een lage OCP maakt het heel moeilijk voor astmatici am een langere periode zander steroiden te kunnen leven, zodra ze afhankelijk zijn geworden van dit type behandeling, De conventionele behandeling van astma heeft daarom geen methode am de sterordentherapie voorgoed te beeindiqen, De Buteyko stero'ldenkuur maakt het mogelijkjezelf het steroidenqebruik te ontwennen en uiteindelijk astma te voorkomen, zander ooit nag sterolden nodig te hebben. Dit wordt bereikt door de Buteyko-oefeningen ijverig te doen, terwijl gedurende een betrekkelijk korte periode nag kleine hoeveelheden steroiden worden qenomen. Het doel is de OCP tot boven de 20 seconden te verlenqen. Ais je eenmaal dit niveau bereikt hebt, zul je geen astma-aanvallen meer ondervinden, waardoor je in staat bent te leven zander ste roid en , Soms zal je CP nag wel eens zakken en het nodig zijn tijdelijk sterolden te gebruiken, maar zodra je CP weer toeneemt zal de behoefte aan sterorden geleidelijk verminderen, totdatje helemaal geen sterorden meer nodig hebt. Je bent in staat het innemen van sterofden voorgoed te stoppen, als je CP gedurende een langere periode 40 seconden of meer is, Dit doel kan alleen bereikt worden als je de Buteykoademoefeningen consequent doet. De Buteyko kuur is veilig omdat: â&#x20AC;˘
De kuur slechts een lage dosis sterorden vereist. De gemiddelde dosis is 0,005 tot 0,025 gram (1-5 tabletten) Prednison of een gelijkwaardig middel, mits je de sterordentherapie vroeg genoeg begint.
â&#x20AC;˘
Het is echt een korte kuur in vergelijking met de standaard steroidentherapie voor astma. Ais je de sterordentherapie op tijd begint en met de juiste dosis, duurt de kuur normaal een a twee daqen. Ais je het nemen van steroiden uitstelt, zal het een aantal dagen langer duren voordatje kunt stoppen met steroiden te nernen. In dit geval zul je een dosisverminderend schema nodig hebben. Gemiddeld duurt dit ongeveer een week,
De succesvolle toe passing van de kuur is vooral afhankelijk van het consequent doen van Buteyko-oefeningen, Voorwaarde is, dat de patient sterk gemotiveerd de oefeningen doet en vastberaden is ze vol te houden, maar dat is zeker de moeite waard.
57
Welke soorten sterorden zijn geschikt? Je arts kan je adviseren wat voor soort sterotde het meest geschikt is voor je, maar je zou het volgende in acht moeten nemen: •
Het is niet van belang wat voor soort steroide je gebruikt. De sterolde zal alleen dan gaan werken als de dosering hoog genoeg is om in voldoende mate in je bloed te komen om je hele organisme te be"lnvloeden. Aileen wanneer het stero"ldentekort geheel is aangevuld zal het effect hebben.
•
De dosering aan steroiden is belangrijker dan de soort sterorden (bijv. oraal, inhalator of intraveneuze injectie).
•
Het is gemakkelijker de vereiste veranderingen in de dosering onder controle te houden met kort werkende oraal ingenomen steroiden (tabletten in plaats van inhalator).
•
Ais je andere ziektes hebt zoals maagslijmvliesontsteking, maagzweren, hoge bloeddruk, etc. moetjouw arts je het geschikte type steroide geven, passend bij jouw conditie.
Wanneer stero"iden nernen Er zijn drie belangrijke aanwijzingen, die je samen in staat stellen te bepalen wanneer je steroiden zou moeten nemen: 1.
De gezondheidstoestand: Deze zou gemeten kunnen worden aan de hand van je behoefte aan Ventolin of gelijkwaardig middel. Het is belangrijk hier een onderscheid te maken tussen "de behoefte aan" en "het gebruik van" een nietsterordale inhalator zoals Ventolin. Het is mogelijk voor een patient een astmaaanval te doorstaan, zonder zijn toevlucht te nemen tot een inhalator of door meer puffen te nemen dan noodzakelijk is. Het is de toegenomen "behoefte aan" en niet het toegenomen "gebruik van" die bepaalt, of aanvullende steroiden nodig zijn. De behoefte aan meer dan 3 puffen Ventolin (of equivalent) in de voorgaande 24 uur geeft het begin van de verergering van astma aan en de achteruitgang van je conditie. Denk eraan, medicatie zonder sterorden kan een ernstig verslechterende conditie niet stoppen.
2.
Pols: Je "normale" pols dient in rust gemeten te worden, als je geen astma-aanval hebt. De twee belangrijkste drempels waar je voor uit moet kijken zijn: als je pols boven de 80 slagen per minuut komt (voor volwassenen) of indien je pols 10 tot 20 % hoger is dan je gemiddelde normale polsslag in de voorgaande 24 uren. In 80% van de gevallen gaat de toegenomen behoefte aan Ventolin gepaard met een hoge polsslag. Maar in ongeveer 20% van de gevallen gaat deze indicatie niet op. Zo kan bijvoorbeeld je behoefte aan Ventolin oplopen naar 5 tot 15 puffen per dag, maar je polsslag aanvankelijk bijna normaal blijven. In zulke gevallen is het echter waarschijnlijk dat de polsslag binnen 2 a 3 dagen toeneemt.
58
.I 100(
3.
De OCP: Je dient jouw OCP te meten wanneer je 's morgens wakker wordt en nog in bed bent. Een CP van minder dan 10 seconden zal de behoefte aan steroiden versterken, wanneer een van de twee indicaties aanwezig zijn (d.w.z. de behoefte aan meer dan 3 puffen Ventolin per dag, of een toegenomen polsslag). Ais je pols normaal is en je geen 3 tot 5 puffen Ventolin of iets dergelijks per dag nodig hebt, zou je in staat moeten zijn je CP te verlengen met alleen Buteykoademoefeningen, zonder sterorden te nemen. Een CP boven 10 seconden is een indicatie dat je mogelijk behoefte hebt aan steroiden. Het besluit sterorden te nemen wanneer je CP boven de 10 seconden is, hangt af van de andere indicaties. Je zou geen sterolden hoeven nemen als je CP boven de 20 seconden is.
Ais je bang bent om bij astma sterorden te gebruiken, kun je wachten totdat aile drie de indicaties hun kritieke drempel bereiken. In dat geval, zul je toch steroiden moeten gebruiken, maarde dosis zal dan hoger zijn. Daarom is het beter de kuur liever eerder dan laterte beginnen en sterolden te gebruiken om astma te behandelen, dan datje het gebruik van Ventolin of een equivalent opvoert tot meer dan 3 puffen per dag. De volgende tabel geeft een samenvatting van het advies voor het innemen van steroiden.
locp
速 minder dan seconden minder dan seconden minder dan seconden 10+ second 10+ second 10+ second
Ventolin
I
1>
Het aantal puffen nodig de afgelopen 24 uren
I
Jr'
Pols
8egeleiding Neemje steroiden?
10
3+ puffen
Boven nonnaal: polsslag boven 80 per minuut (voor volwassenen) of 10 tot 20% hoger dan de gemiddelde polsslag afgelopen 24 uren boven normaal
10
3+ puffen
normaal
ja
10
niet meer dan 2 puffen 3+ puffen 3+ puffen niet meer dan 2 puffen niet meer dan 2 puffen
boven normaal
ja
boven normaal normaal boven normaal
ja nee nee
normaal
nee, want mogelijk is de CP te verlengen alleen met Buteykooefeningen nee
l\\
en en en
minder dan 10 seconden
10+ seconden
niet meer dan 2 puffen
normaal
" ~)
~t~
ja
59
Voorbeeld 1: Moet ik stero"idennemen na een nacht met astma-aanvallen? Je wordt wakker na een nacht met astma-aanvallen en je voeltje niet goed. Nu moetje besluiten of je steroiden zult nemen of de dosis zult verhogen als je ze al gebruikt. Zoals eerder besproken moet je rekening houden met de drie indicaties, dat helpt te besluiten watje moet doen: je bekijktje polsslag, je algemene gezondheidstoestand enje OCP. •
Wanneer je polsslag 10 tot 20 procent hoger is dan normaal en niet veranderd is sinds de vorige dag, is het nodig datje steroiden neemt of datje de dosis verhoogt. Ais je hoge bloeddruk hebt, dient je dokter daar rekening mee te houden omdat sterorden soms de bloeddruk kunnen verhogen.
•
Ais je gezondheidstoestand slecht is, (d.w.z. je had de afgelopen 24 uur meer dan drie puffen nodig van een bronchien verwijdende inhalator, zoals Ventolin), dan is het nodig datje sterojden neemt of je dosis verhoogt.
•
Indien je OCP lager is dan 10 seconden, maar de andere indicaties zijn niet zo slecht (bijvoorbeeld, je pols is normaal en je had de afgelopen 24 uur niet meer dan 3 puffen Ventolin of iets dergelijks nodig), dan zou je in staat kunnen zijn je CP alleen met Buteyko-oefeningen te verlengen. Echter, als je 's nachts astrnaaanvallen hebt gehad, zal je polsslag niet normaal zijn en heb je waarschijnlijk ook meer dan 3 puffen Ventolin of equivalent genomen. Dan is het nodig dat je sterorden neemt of je dosis verhoogt.
Voorbeeld 2:
Moet dit een lage dosis, kortdurende kuur zijn of niet? .
Je polsslag is hoog, maar je gebruikt niet meer dan 1 tot 3 puffen Ventolin dergelijks per dag. Je OCP is rond de 15 seconden.
of iets
•
Het zou voldoende voor je moeten zijn om 1 a 2 steroide tabletten te nemen op de eerste dag, wanneer je de dosis bepaalt. Indien je polsslag normaal wordt, je gezondheidstoestand voldoende verbetert en je CP de volgende morgen niet afneemt, dan kun je het gebruik van steroiden onmiddellijk stoppen. Ais je op tijd sterorden begint te gebruiken, zal de kuur slechts een dag duren en is het niet nodig de dosis geleidelijk afte bouwen.
•
Ais je wacht totdat de pols hoog wordt en je 5 tot 10 puffen Ventolin of een dergelijk medicijn per dag nodig hebt en je OCP tot onder de 10 seconden daalt, dan heb je waarschijnlijk meer dan drie steroidentabletten nodig op de eerste dag. De kuur duurt dan meestal enkele dagen, en je zult een schema met een afbouwende dosering moeten toepassen. Dit kan allemaal vermeden worden als je de sterorden op tijd begint in te nemen.
60
..... Protocol voor stero"identherapie in de Buteyko behandeling van astma Het doel van dit protocol is om voor iemand de "juiste dosis" sterorden te bepalen op de eerste dag. Dit betekent dat de eerste dag gewijd is aan het instellen van de dosis.
De eerste dag van de stero"identherapie bij astma Dit zijn de regels voor het instellen van de dosis: 1.
Meetje pols. Vergroot de dosis totdatje pols begint te normaliseren. Je pols hoeft eigenlijk niet meteen normaal te zijn, maar zou in ieder geval moeten beginnen normaal te worden.
2.
Neemje gezondheidstoestand in overweging. Vergrootje dosis totdatje niet meer dan een puf Ventolin (of een andere niet-sterorden inhalator) per 24 uur nodig hebt.
3.
Meetje OCP op de dag na het nemen van de sterorden. Je CP zal gewoonlijk tot boven de 20 seconden stijgen, na het instellen van de dosis. Dit kan al gebeuren tegen de avond van de eerste dag of de volgende ochtend.
Hoe te bepalen of de dosis juist is ingesteld (niet overdadig noch ontoereikend) Wanneer je de "juiste dosis" hebt uitgezocht zul je het volgende opmerken: â&#x20AC;˘
Je polsslag begint te normaliseren: Je polsslag hoeft niet meteen normaal te zijn, maar moet beginnen lager te worden (richting normaal). Indien je een te grote dosis hebt genomen, zal je pols te snellager worden. Ais je een te kleine dosis hebt genomen, gaat je polsslag binnen de twee volgende dagen niet naar beneden.
â&#x20AC;˘
Je gezondheidstoestand verbetert: Een goede gezondheid genieten betekent, dat terwijl je nu geen symptomen van astma meer hebt, je nog steeds af en toe een symptoom kunt krijgen. Je kunt deze echter overwinnen door Buteykoademoefeningen te doen, of hooguit een puf bronchien verwijdend middel per 24 uur te nemen. Ais je een te grote dosis neemt, zul je helemaal geen astma symptomen hebben. Je kunt aile symptomen van astma vrij snel wegwerken door middel van een overdosis. Voor korte periodes te veel doseren is niet zo gevaarlijk. Maar je hebt af en toe wat astmasymptomen nodig, om je te motiveren de Buteykoademoefeningen te doen. Ais je te weinig neemt, zul je meer dan 3 puffen bronchien verwijdend mid del per 24 uur nodig hebben.
61
•
Je OCP wordt langer dan 20 seconden: Ais de juiste dosis is ingesteld en toegediend, als resultaat van dit dosis-instellingsproces, zal de diepte van je ademhaling automatisch verminderen. Een CP van meer dan 20 seconden zal de mogelijkheid op een astma-aanval verminderen. Ais je te veel doseert, zal je CP stijgen naar ongeveer 30 seconden en zul je geen enkel astmasymptoom ervaren. Ais je te weinig doseert zal je CP dalen tot onder de 10 seconden.
•
Waarschijnlijk zul je te veel doseren als je in paniek raakt bij het begin van een astma-aanval terwijl je probeert de dosis te bepalen.
•
Het is niet gevaarlijk om een korte periode een overdosis aan steroiden te nemen. Een overdosis kan helpen de dosering sneller te verminderen en maakt dat je jezelf beter voelt.
De eerste dag instellen van je begindosis (als je nog geen steroiden gebruikt) Het eerste uur 11/
Neem je gezondheidstoestand en je polsslag in overweging. Ais je polsslag tussen de 80 en 100 is en je kunt je redden zonder bronchienverwiidende medicijnen, dan gaat het niet zo slecht metje. Je dient slechts 1 steroide tablet meteen in te nemen. Ais je pols tussen de 100 en 120 of hoger is, fluiten of piepen je luchtwegen en heb je 1 of 2 puffen van een bronchienverwijdend middel nodig, dan rechtvaardigtje conditie onmiddellijk 2 a 3 steroide tabletten te nemen.
De standaard dosering van een sterorde tablet is 0,005 gram Prednison of 0,004 gram Triamcinoline of equivalent. Ais je de steroiden in tabletvorm neemt, slik je die niet heel door, maar zuig je erop totdat de tablet in zijn geheel in de mond is opgelost. Je zou ook een Buteyko-ademoefening kunnen doen, die niet is gebaseerd op lichamelijke inspanning. Ais je conditie niet al te slecht is, probeer je de oefening 'Ontspannen in plaats van uitademen' te doen. Een van de kenmerken van een astma-aanval is de moeilijkheid met uitademen. Omje te helpen bij het uitademen, vooral tijdens de eerste stadia van een aanval, doe je het volgende: •
Adem in en stop een halve seconde met ademen. Het is niet nodig een adempauze te houden.
•
Ontspan de bovenbuikspieren zodat je natuurlijk zonder enige moeite uitademt.
•
Forceer de uitademing niet of adem niet kunstmatig uit. Het uitademen zou door het ontspannen van de ademspieren natuurlijk moeten gaan.
62
Ais je conditie slecht is, prabeer je de oefening 'Vele korte adempauzes verspreid over de dag' te doen.
â&#x20AC;˘
Doe vele kleine adempauzes van een of twee seconden elk.
â&#x20AC;˘
Neem een interval van 1 a 2 minuten tussen elke adempauze. Tijdens deze interval prabeer je de bovenbuikspieren rand het middenrifte ontspannen.
â&#x20AC;˘
Denk eraan, houd de adempauze niet te lang aan, anders zal de volgende inademing waarschijnlijk te diep zijn en een astma-aanval opwekken. 1111111
Na 1
a 2 uur
Ais er geen verandering is en je voelt je nog steeds slecht met een hoge polsslag, een korte CP en een behoefte aan een bronchien verwijdend middel, neem je nog 1 tablet. lllill
De volgende 2 tot 3 uur Prabeer de Buteyko-ademoefeningen te doen, met speciale aandacht voor de ontspanning van de bovenbuikspieren random het middenrif. Ais er dan nog steeds geen verandering is na 2 a 3 uur, neem je nog een sterorde tablet.
!lUll
De volgende 3 tot 4 uur Ga door met de Buteyko-ademoefeningen. Denk eraan aandacht te schenken aan het ontspannen van de bovenbuikspieren random je middenrif. Ais er nog steeds geen verandering is na drie tot vier uur, neem je nog een tablet. Blijf de Buteyko-ademoefeningen doen.
111111
Elke volgende periode van 3 tot 4 uur Ga door met nog een tablet te nemen na elke 3 tot 4 uur, totdat je pols normaal begint te worden en je jezelf beter begint te voelen.
Het corrigeren van de dosis als je reeds stero"iden gebruikt Ais je reeds aan de sterolden zit, kun je dezelfde principes volgen zoals ze hierboven beschreven staan om je dosering optimaal te benutten. Een optimale dosis is er een die resulteert in een goede gezondheidstoestand. Met andere woorden, je pols is bijna normaal en je kunt gemakkelijk de symptomen overwinnen met de Buteykoademoefeningen of met een pufje van een niet-sterorde inhalator per 24 uur.
63
Je zou eenvoudigweg de hoeveelheid steroiden die je neemt moeten aanpassen, tot aan het niveau waarop je slechts af en toe nog astma symptomen hebt. Deze kunnen gemakkelijk beheerst worden met ademoefeningen. Ais je al sterorden neemt met een gebruikelijke afsteliing van de dosis voor de behandeling van astma, dan is deze bestaande dosis waarschijnlijk hoger dan watje nodig hebt volgens de Buteyko kuur. In dit geval zul je de dosis in toenemende mate moeten terugschroeven tot het punt waarop je een 'goede gezondheidstoestand' kunt handhaven. De tweede dag van sterorden behandeling
bij astma
De hoeveelheid steroiden die je de eerste dag neemt wordt 24-uurdosis genoemd. Op de tweede dag moet je de 24-uur dosis in tweeen delen. Eenderde van de '24-uur dosis' wordt de dagdosis genoemd en tweederde ervan de 'nachtdosis'. Het grootste deel van de 24-uurdosis (2/3 ervan) zou genomen kunnen worden voordat je 's avonds gaat slapen. Omdat het moeilijk is de diepte van je adem haling te controleren wanneer je slaapt, heb je 's nachts meer sterorden nodig dan overdag, om de diepte van je ademhaling te verminderen terwijl je slaapt. Ais je dagelijkse dosis meer is dan twee tabletten, dan zou je dezelfde dosis op zijn minst een aantal dagen moeten nemen. Je zou dan deze dosis geleidelijk aan moeten verminderen verdeeld over het volgende aantal dagen.
Samenvatting
van het doseringsproces
Ais je jezelf de juiste dosering gegeven hebt, zal je polsslag normaal zijn, maar kun je nog steeds af en toe astma symptomen hebben, die je kunt overwinnen met Buteykoademoefeningen of met hoogstens 1 puf niet sterorde inhalator per 24 uur. Wanneer je gezondheid is verbeterd, in zoverre datje compleet vrij bent van symptomen en dus geen Buteyko-ademoefeningen nodig hebt, dan heb je een overdosis aan sterorden genomen. In dit geval dien je de dosis te verminderen totdat de symptomen terugkeren, maar je nog steeds gemakkelijk in staat bent de symptomen te overwinnen met Buteyko-ademoefeningen. Het hebben van de symptomen in dit stadium moedigt je aan om de ademoefeningen te doen en zal je de ervaring geven de symptomen te overwinnen. Ais je sterolden gebruikt, maar je polsslag is hoog, en je hebt meer dan 1,2 of 3 puffen met bronchienverwijdend middel zoals Ventolin per 24 uur genomen, dan heb je een te lage dosis sterolden gebruikt en moetje de dosis verhogen. Het is beter dat je een hoge dosis hebt genomen, dan een lage. Onderdosering van steroiden kan erg gevaarlijk zijn, omdat dan de astma nauwelijks onder controle te krijgen is. Met te weinig sterofden is het erg moeilijk het luchtvolume van je adem haling te verminderen, zelfs als je probeert de Buteyko-ademoefeningen te doen.
64
." Dit zal de kans vergroten op een spoedopname in een ziekenhuis vanwege een hevige astma-aanval. Je zult dan veel grotere doses sterorden nodig hebben om je astma onder controle te krijgen.
Vermindering 1.
van de dosis en stoppen met de stero"iden therapie
Hoe lang moet je stero"iden innemen? Theoretisch gezien moet je sterorden innemen totdat je ocp hoger wordt dan 20 seconden. Wanneer dit gebeurt zullen je gezondheidstoestand en je pols normaliseren en kun je de dosis verminderen en beginnen met de beeindiqinq van de steroiden aanvulling.
2.
Hoe lang moet je dezelfde dosis steroiden aanhouden? Zodra je astma genormaliseerd is zou je de 24-uur dosis nog twee dagen aan moeten houden, maar vergeet daarbij niet de dagelijkse dosis te verdelen in een dagdosis en een nachtdosis. Ais je gezondheid zwak is gedurende deze twee dagen en je astma niet gestabiliseerd is, dan is het nodig om je 24-uur dosis te verhogen. â&#x20AC;˘
Indien je conditie overdag slecht is, verhoog je de dagdosis.
â&#x20AC;˘
Indien je conditie 's nachts slecht is, verhoog je de nachtdosis.
65
3.
Wanneer kun je beginnen met het verminderen van je dosis? Ais je astma gedurende twee dagen stabiel is gebleven, kun je in overleg met je arts de dosis verminderen. Wanneer je polsslag normaal is, en je OCP is tussen de 20 en 30 seconden, en als je het vertrouwen hebt datje gezondheids-toestand stabiel is, dan kun je eerder beginnen met het verminderen van de steroiden. Indien je CP stabiel blijft rond de 20 30 seconden, dan kun je de volgende dag beginnen met het verminderen van de sterorden.
a
4.
Hoe de dosis te verminderen? Begin met het verminderen van jouw dagdosis. •
De mate waarin je de dosis gezondheidstoestand.
vermindert
is afhankelijk
van jouw
•
Je kunt jouw dagdosis met de helft verminderen indien je een normale polsslag hebt en een CP van 20 a 30 seconden.
•
Bij twijfel verminder je de dagdosis slechts met een kwart.
Verminder je nachtdosis niet totdat je jouw dagdosis tot nul hebt teruggebracht. Aileen wanneer je overdag niet langer sterorden inneemt, kun je de nachtdosis verlagen. De behandelkuur met sterorden kan 1 a 2 dagen tot 1 a 2 weken duren, afhankelijk van je 24-uur dosis en je CP. 5.
Wat moet je doen, als je conditie achteruit gaat terwijl je steroiden dosis vermindert? Je conditie neemt alleen af wanneer je CP korter wordt. Dan zul je het verminderen van de dosis sterotden moeten uitstellen. Je zult jouw dosis opnieuw moeten verhogen en de Buteyko-ademoefeningen actiever moeten doen, totdat je pols weer normaal is en je CP stabiliseert tot boven de 20 seconden. •
Indien je overdag achteruit gaat, verhoog dan de dagdosis.
•
Indien je tijdens de nacht achteruit gaat, verhoog dan nachtdosis.
•
Je hoeft de 24-uur dosis niet te verhogen.
Begin opnieuw met de dosis te verlagen, wanneer je pols weer normaal wordt en je OCP langer is dan 20 seconden. 6.
Hoe vermijd je een toevlucht te moeten nemen tot verder stero"idengebruik Zolang jouw OCP langer is dan 20 seconden, zul je geen astma-aanval krijgen. Je eerste doel zou daarom moeten zijn, een OCP van meer dan 20 seconden te verkrijgen. Steroiden en Buteyko-ademoefeningen helpen je dit niveau van OCP te bereiken. Je zou geen sterorden meer hoeven te nemen onder voorwaarde, dat je met behulp van Buteyko-ademoefeningen je OCP boven de 20 seconden kunt houden.
66
, .••.
Echter, je zultjouw astma niet eerder genezen hebben, totdatje OCP minstens 40 seconden heeft bereikt, omdat je nog steeds af en toe terug kunt vallen tot CPs onder de 20 seconden, die waarschijnlijk gepaard gaan met een terugkeer van astma-aanvallen. Om astma helemaal te genezen en nooit meer een stero"identherapie nodig te hebben, dien je op zijn minst 6 maanden een OCP langer dan 40 seconden te hebben. Dit vereist een voortdurende toepassing van de Buteyko-ademoefeningen totdatje een vaste hoge OCP bereikt hebt van boven de 40 seconden. Buteyko therapie in vergelijking
met traditionele behandeling
Er zijn een aantal tekortkomingen in de gebruikelijke tegenstelling tot de Buteyko therapie voor astma:
van astma
medische aanpak in
•
De dosis wordt niet aangepast aan de individuele behoefte. Er zijn geen duidelijke richtlijnen en aanwijzingen, die men kan volgen bij het instellen van de dosis, buiten "goede gezondheid", "slechte gezondheid" en "beterworden".
•
Richt het instellen van de dosering op de individuele behoeftes en voorziet in duidelijke richtlijnen voor het instellen van de dosis.
•
Terwijl de conventionele behandeling ervoor kan zorgen dat de patient zich snel weer goed voelt, leidt dit gewoonlijk tot doseringen die te hoog zijn.
•
Herkent de behoefte aan een hogere dosis 's nachts.
•
Men schrijft een dagdosis voor, dat een grater deel is van de 24-uur dosis. Het niet herkennen van de behoefte aan een hogere dosis als iemand slaapt (wanneer het moeilijker is de ademhaling onder contrale te houden) veraorzaakt 's nachts waar-schijnlijk gezondheids-prablemen.
•
Mijdt overdosering, omdat de therapie van korte duur is en een lagere dosis vereist.
•
De conventionele behandeling prabeert patienten geleidelijk van stero"iden af te helpen, ongeacht de gezondheidstoestand. Zelfs wanneer de gezondheid achteruit gaat, gaan artsen door de stero"idenaanvullingen te verminderen.
•
Stelt de patient in staat uiteindelijk te leven z6nder ooit nog sterorden in te hoeven nemen en te genezen van astma.
•
Maar de Buteyko-methode is afhankelijk van de patient die de ademoefeningen toegewijd moet doen.
67
De snelle en veilige Buteyko steroide kuur normale dag Oag
Dag 1
Necnt :
................... ·;············h····················
Oag
Dag 2
----_. Necht :
Oag
Pols / __
-=-8-'-10
=
Pols 80: geldt als normaal bij dit voorbeeld (De. gemiddelde normale pols is rand de 70).
·
7~n
80
meerdan 3 . puffen per 24 uur. Je niet goed
80 .
Aigehele betere conditie. Niet meer dan 1 tot 3 puffen per 24 uur nodiq. Daaram hoeft de dosis steroiden niet verhoogd te
iT
\
y
I
J
•20
Pols is 10 Meet je pols, indien ~og 10 boven a 20% boven normaal, eem een tweede ~osis.
morgens als eerste gemeten)
Meet je pols, indien nog : steeds 10 a 20% b0f.n normaal, nee een vol ende dosis.
"v
Verdeel op de tweede Neem gedurende !wee da n de dagdag de dagelijksedosis en nachtdosis.Als je je g~ vaelt en je in twee delen; dag- en pols en CP steeds verbete~n, kun je nachtdosis. De op de derde en vierde dag !fe9innen nachtdosisis tweederde met dedosering Ie laten ve alien. Start van de dagelijksedosis. met dedagdosis. Buteyko-ademoefeningen
""''v ""''v
(.~ .....
.:
(.~.\" .:
Het is erg belangrijRde ademoefeningerEte blijvendoen.
68
:
@@@
........................................................
Buteyko ademoefeningen
met Buteykoademoefeningen. Niet oefenen betekent een veel tragere vooruitgang.
Scherpe daling van de CP ('s
\
~
.2020
:
a 20%
Erg korte behandeling met ademvermindering is alieen mogelijk
7---'------------;------------:---------1
10
Steroiden
()0(J
Nachl
80
80
rn~~~en /
!~I~~i
De gemiddelde rust CP voor deze persoon is rond de 20 seconden. (Voor andere irjdividuen kan dit lager liggen.)
Controle pause
Oag
genomen tot het punt waar de pols v rbetert,
.J JJdJJJ JJJ 20
Nacht
.
·
: tot 3 puffen per : 24 uur - niet : nodig steroiden
•te
Oag
Day 5
Zodra de pols begint te dalen is niet nodig een aanvulende · dosis te nemen. De totale hoevee heid .
95
c&
Oag
Dag 4
---~ Nacht:
............................•................................•...
100
Astma aanval
Dag 3
----~ Necht :
0.GO(} GO () •
•
Regelmatigeontspannings-en ~~=~feningen
GOOO\]
;djnde basis vo
Veel gestelde vragen Dit deel is toegevoegd in opdracht van de uitgever en om de meest algemeen gestelde vragen die voortkwamen uit de eerste editie van dit boek te behandelen. De antwoorden zijn goedgekeurd door de auteur.
Hetjuist meten van de CP Vraag: In diverse boeken heb ik verschillende instructies gelezen over het meten van de CPo Ik ben in verwarring gebracht, of de CP gemeten moet worden na de inademing, na de uitademing, of zoals sommige schrijvers aangeven met het middenrif in een relatief neutrale stand, noch overdreven in- of uitgeademd. Welke is goed? Antwoord: Je meet de CP als je volledig ontspannen bent na een normale uitademing. Wanneer je helemaal ontspannen bent, neem je na het uitademen automatisch een pauze. Dit is precies het moment om een CP te meten. Echter, het komt vaak voor dat veel mensen problemen hebben met het waarnemen van dit moment, omdat ze niet in staat zijn voldoende te ontspannen. Ze neigen ertoe de uitademing een beetje te forceren en ademen een beetje extra in voordat ze de CP meten. Hoewel de op deze manier gemeten CP niet accuraat is, is dit niet iets om je ongerust over te maken. Doe je best te ontspannen en begin de adempauze op een niet geforceerd einde van een normale uitademing en hervat het ademen bij de eerste aandrang tot ademen. Richtje op het consequent meten van je CP, zo dat elke keer als je een meting doet dit op precies dezelfde manier wordt gedaan. Dit verzekert je ervan, dat de trend van je metingen een correcte weergave is van je vooruitgang. Zelfs als je de CPs niet helemaal juist meet, zul je weten datje op het goede spoor zit zolang die CPs gemiddeld in lengte toenemen. Hoe meer je de CP meet en de oefeningen doet, des te vaardiger word je in het waarnemen van je adem, en des te preciezer zullen de CP metingen worden.
Astma en extreme lichamelijke activiteiten Vraag: Er zijn veel Olympische atleten, die gezond eten en fysiek erg actief zijn, maar toch astma hebben. Hoe komt dit? Antwoord: De reden is, dat hoewel atleten een hoog niveau van fitheid kunnen verkrijgen en intensief trainen, ze ertoe neigen de uit- of inademing een beetje extra te forceren. De CO2 geproduceerd door hun spieren is kleinerdan de uitgeademde hoeveelheid. Deze onevenwichtigheid kan zich voordoen, ongeacht of ze nu intensief trainen of niet, en kan astma als verdedigingsmechanisme opwekken. Bij lichamelijke inspanningen zullen de spieren grote hoeveelheden CO2 voortbrengen. Echter, dit zal teniet worden gedaan door de toename van de ademhaling. Daarom zouden de atleten Buteyko-ademoefeningen moeten doen om een balans te bewerkstelligen tussen de CO2-productie en hun adem.
69
Astma binnen de familie Vraag: Zal astma voor blijven komen in mijn familie als ik de Buteyko-methode volg?
Antwoord: Astma als ziekte kan niet van ouder op kind worden doorgegeven. Echter, aangezien een neiging tot samentrekken van de bronchien, een verdedigingsmechanisme van het lichaam tegen overmatig CO2 verlies, kan erfelijk zijn. Binnen families met astmatici zijn er vaak kinderen zander astmasymptomen die een ander verdedigingsmechanisme hebben ontwikkeld, bijvoorbeeld het vermogen van de bloedvaten am te verkrampen. Dit kan leiden tot hoge bloeddruk op latere leeftijd. Ontspanning versus bewuste controle Vraag: Volgens mij is er een grote tegenstrijdigheid aanwezig in de Buteyko benadering.
Oefening 1 is gericht op het verminderen van de ademhaling door middel van ontspanning, maar andere oefeningen bevatten bewuste controle am de ademhaling te verminderen door het opwekken van een gevoel van luchttekort, met spanning tot gevolg. Hoe kunnen deze twee met elkaar in overeenstemming gebracht worden? Antwoord: Er is geen tegenstrijdigheid in het doel de ademhaling te verminderen. Beide benaderingen zullen dit doel halen, maar via verschillende wegen die na verloop van tijd samengaan. Het is te prefereren de ademhaling te verminderen door middel van ontspanning omdat dit een prettiger ervaring is dan het doen van adempauzes. De Buteyko-methode erkent echter, dat veel mensen het moeilijk vinden de adem haling te verminderen door middel van ontspanning aileen, speciaal als ze een korte CP hebben en dus een laag CO2-gehalte. Een laag CO2-gehalte veroorzaakt een overgevoelig zenuwstelsel, wat leidt tot gevoelens van spanning, angst en nervositeit. Dit kan het heel moeilijk maken am te ontspannen. De Buteyko-methode bevat daarom oak andere oefeningen waarbij bewuste controle betrokken is, die niet hoofdzakelijk afhankelijk zijn van ontspanning. Leerlingen die aanvankelijk de weg van bewuste controle volgen, leren meestal steeds beter de ontspanningsmethode te volgen, zodra hun CP beduidend begint te verbeteren. Ais je begint met de bewuste controle en met succes je CP vergroot, zou je moeten proberen geleidelijk over te stappen op de ontspannings-methode. Vraag: Is het echt mogelijk de ademhaling te verminderen door middel van ontspanning?
Heb je enig bewijsmateriaal waarmee je dit kunt aantonen? Antwoord: Het is algemeen bekend, dat ontspanningstechnieken zoals meditatie diepgaand de fysiologische processen kunnen bemvloeden. Verschillende studies hebben aangetoond, dat meditatie een hoop biochemische en lichamelijke veranderingen in het lichaam te weeg brengt, die allemaal vallen onder de verzamelnaam "ontspanningsreactie". De ontspanningsreactie bevat veranderingen in de stofwisseling, vermindering van het hartritme, ademhaling, bloeddruk en veranderingen in de chemie van de hersenen.
70
¡" Meditatie, zoals in oefening 1, betekent normaal het vermijden van dwalende gedachten en fantasieen, en het kalmeren en concentreren van de geest. Oit soort ontspanning is kwalitatief anders, dan wat men in het algemeen verstaat onder ontspanning, zoals zitten voor de TV, terwijl je kijkt naar een film en een pizza eet. Oit zal niet de fysiologische verandering tot gevolg hebben die gepaard gaat met de diepe ontspanning die verkregen wordt door meditatie en oefening 1. Oefening 1 is werkelijk een andere versie van meditatie, die gebruik maakt van het concentreren van de aandacht op het ademen en de ontspanning van de ademspieren als middel am dwalende gedachten te vermijden. Sommige leraren voor meditatie en ontspannings-technieken suggereren dat het adempatraon veranderd zou moeten worden door het nemen van diepe ademhalingen. Oit moet natuurlijk worden vermeden. Het volstaat diep te ontspannen am daarmee een automatische vermindering van de ademhaling teweeg te brengen. Vraag: Wat is de fysiologische basis van ontspanning en stress? Antwoord: Het lichaam wordt gestuurd door het zenuwstelsel. Het lichaam heeft twee fundamentele systemen, een van activiteit en energie, am bedreigingen te weren en te vechten am te overleven, deze wordt gestuurd door het sympathische zenuwstelsel; het andere zorgt voor herstel en ontspanning, en wordt gestuurd door het parasympathische zenuwstelsel. Seide systemen zijn in feite altijd aan het werk. Maar nu eens domineert het ene systeem en dan weer het andere. Het sympathische systeem is verantwoordelijk voor de energievoorziening, vooral nodig in situaties zoals hanger, angst, of extreme lichamelijke activiteit. Het sympathische systeem wordt oak gestimuleerd door spanning bij sociale activiteiten ofwerksituaties, die niet noodzakelijk met lichamelijke activiteiten te maken hebben. Het sympathische systeem zal fysiologische veranderingen teweegbrengen am organen te stimuleren en energie te mobiliseren door de bloeddruk te verhagen, ademhaling te verdiepen, hartritme te versnellen, en de bloed voorziening van de skeletspieren van het bewegingsapparaat te verbeteren ten koste van het spijsverteringsstelsel en de huid, en verwijdt zowel de oogpupillen als de bronchien, am de persoon te voorzien van een versterkte blik en ademhaling. Na het te boven komen van zo'n uitdaging vormende situatie, is het lichaam uitgeput en moet het rusten, herstellen en nieuwe energie opdoen. Oeze taken vallen onder de contrale van het parasympathische systeem, dat het hartritme en de bloeddruk verlaagt, de ademhaling vermindert, een grate hoeveelheid van het bloed terug laat vloeien naar de huid en het spijsverteringsstelsel, de oogpupillen en bronchien samentrekt, speekselklieren stimuleert en de peristaltische beweging versnelt. Eigenlijk bemvloeden de parasympathische zenuwen de organen am te herstellen en energie te sparen. Oefening 1, zoals oak andere ontspanningstechnieken, brengen een toename in de parasympathische tonus teweeg.
71
â&#x20AC;˘
Vraag: Ik heb in een academische studie over de effectiviteit van de Buteyko-methode gelezen, dat leden van de contralegraep, die zich alleen maar bezig hielden met ontspanning, geen veelbetekenende verbetering van hun gezondheids-toestand bereikten, terwijl de graep die de Buteyko-methode toe paste een grate vooruitgang in hun gezondheid boekten. Zou ik dan niet moeten concluderen dat voor het verbeteren van astma ontspanning alleen geen effect heeft? Antwoord: Er was wel degelijk enige verbetering in de contralegraep. Er was bijvoorbeeld een vermindering in hun gebruik van bronchienverwijdende middelen. Maar de veranderingen waren van te weinig betekenis vergeleken met de bereikte vermindering in de Buteyko groep. Aan de patienten in de contralegraep werd niet verteld dat ze hun ademhaling tot een minimum moesten beperken. Zonder deze informatie was ontspanning alleen veel minder effectief. Het is ook zeer waarschijnlijk dat, zoals al eerder is aangegeven, de mensen in de ontspannings-graep, het moeilijk vonden geheel te ontspannen, telkens als ze al een relatief korte CP hadden. Ais de CP kort is, is het vaak moeilijk voldoende te ontspannen, vanwege de opgewonden staat van het zenuwstelsel veroorzaakt door een laag CO2-gehalte. Dr. Buteyko's laboratorium Vraag: Ik heb in een boek gelezen, dat Dr. Buteyko's laboratorium op een bepaald moment vernietigd is. Waaram gebeurde dit? Antwoord: Dr. Buteyko's laboratorium werd vernietigd in een poging zijn werk te saboteren. In die tijd waren er veel doktoren in de USSR, die vijandig tegenover zijn werk stonden. Wat hem overkwam is misschien hetzelfde als wat Semmelweiss meemaakte in de jaren rand 1840. Semmelweiss was de arts die ontdekte dat het wassen van de handen en het reinigen van de medische instrumenten het risico op infectie tijdens geboorte bijna geheel uitsloot. Ook hij ondervond heel veel tegenstand tegen zijn ideeen. Uiteindelijk werd deze grate man in een gekkenhuis opgesloten. Dit was toen de gebruikelijke manier om met met dissidenten om te gaan. Buteyko zei, dat hem bijna eenzelfde noodlot overkwam. Het medische en politieke mijnenveld waarin Buteyko zich bewoog was enorm. In een interview zei hij het volgende: "Op 14 augustus 1968 werd het laboratorium gesloten, al mijn col/ega's werden ontslagen zonder dat er ander werk werd aangeboden, en de gehele uitrusting werd gestolen." Het zou blijken, dat dit een direct resultaat was van het rapport over zijn eerste klinisch onderzoek in Rusland. Dit rapport was duidelijk vervalst, maar er is een andere versie van het verhaal, dat zegt dat ze de resultaten simpelweg niet geloofden.
72
' ..â&#x20AC;˘.
Het leren van de methode Vraag: De auteur waarschuwt, dat het moeilijk is de Buteyko-methode enkel uit een boek te leren en de instructies daaruit te volgen, en dat het wenselijk is de methode van een ervaren Buteyko-therapeut te leren. Toch beschrijft het boek niettemin zeer gedetailleerd hoe de oefeningen gedaan moeten worden. Is het veilig voor mij te proberen de oefeningen te doen zonder de supervisie van een therapeut? Antwoord: Zoals de auteur uitlegt, heeft het de voorkeur de Buteyko-methode te leren van een competente therapeut. Het is echter niet altijd even gemakkelijk een therapeut te vinden. In landen als Australia, waar de methode is geaccepteerd door de regering, zijn er veel praktijkleraren. Aan de andere kant, is het in de landen waar de Buteykomethode nog nauwelijks bekendheid geniet, niet altijd mogelijk in de directe omgeving een therapeut te vinden. Er zijn nog steeds veellanden met helemaal geen Buteykotherapeuten, Frankrijk bijvoorbeeld. Canada heeft slechts twee praktijkleraren in westelijk deel van dat land. Een ervan reist heel veel en doet zijn best de methode te introduceren, maar het is een groot land. Zo zullen er altijd wel omstandigheden zijn, waarin mensen gedwongen worden het zelfte doen. Hopelijk kan in dergelijke gevallen dit boek dienen als een introductie en voorkomen dat een student het soort fouten maakt, die iemand gemakkelijk maakt bij de afwezigheid van betrouwbare informatie over hoe je de oefeningen moet doen. Een ding is zeker: patienten moeten altijd in overleg blijven met hun huisarts en ze moeten er zeker van zijn dat de arts hen voigt en de vinger aan de pols houdt tijdens wijzigingen in medicatie om elk mogelijk gevaar voor henzelf te vermijden. Wanneer je zonder toezicht werkt wordt ten zeerste aangeraden jezelf te houden aan de oefeningen zoals ze beschreven staan in dit boek. Ais je gezondheid achteruitgaat, of als je ademhaling destabiliseert en chaotisch wordt, moet je de oefeningen onmiddellijk stoppen en een ervaren therapeut zoeken voor begeleiding. Je kunt ook contact zoeken met een therapeut door middel van ernail. Indien dit, om wat voor reden dan ook, moeilijk is, zou je een Buteyko-groep kunnen zoeken, en eenmaal gevonden er aan deelnemen, zo'n groep is een bron van veel praktische informatie en begeleiding. De Buteyko-methode lijkt gemakkelijk te leren, maar er zijn vele subtiele en complexe dingen die zich kunnen voordoen en die het beste door een ervaren therapeut bekeken kunnen worden. Jaren van ervaring met vele patienten, die in de Buteyko kliniek in Moskou zijn behandeld, heeft aangetoond, dat de standaard 5 daagse Buteyko-cursus vaak aangevuld moet worden en aangepast aan de individuele omstandigheden. Meestal is het zo, dat, hoe slechter de conditie is, des te waarschijnlijker is het dat de patient speciale aandacht nodig heeft. Er is dan meer tijd nodig, niet alleen om de basis van het systeem aan te leren, maar ook om de patienten te voorzien van de nodige steun bij het overwinnen van onverwachte reacties en mogelijke teruqval, Deze gaan onvermijdelijk samen met de diepe biochemische aanpassingen die het herstel van de adem met zich meebrengt.
73
Oaarom adviseert Or. Buteyko zijn therapeuten beschikbaar te blijven voor hun patienten.
nog jaren na de eerste behandeling
Het aanleren van de Buteyko-methode lijkt erg op die van yoga, gevechtskunsten of zelfs golf. Zoals bij al deze disciplines is het afhankelijk van de "Ieerling" en het onderricht dat deze leerling krijgt van een expert in het vak. Het is mogelijk de basis te leren door een boek te lezen, maar het is uiterst zeldzaam een meester te worden in een van deze disciplines, inclusief Buteyko, zonder in enig stadium, iemand te hebben die reeds bedreven is in de kunst en die je kan laten zien hoe je het moet doen. Een expert, een waarnemer van buiten, is veel beter in staat, de vele fouten die gemakkelijk gemaakt kunnen worden, te duiden en te corrigeren, - soms grote, vaak kleine, die soms te maken hebben met de levenstijl, als wel met de wijze waarop een oefening wordt gedaan.
Moeilijkheden
bij het volgen van het aanbevolen
sterolde
protocol
Vraag: Ik weet niet hoe ik gebruik kan maken van de aanbevelingen met betrekking tot het sterorde protocol. Ze lijken enkel geschreven te zijn voor Russische omstandigheden. In mijn land nemen astmatici gewoonlijk geen cortison in tabletvorm. In plaats daarvan wordt ze voorgeschreven twee keer per dag een sterorden inhalator te gebruiken. Het is onmogelijk mijn dosis in drieen te delen. Hoe kan ik zo'n inhalator gebruiken om mijn dosis aan te passen op de manier zoals door de auteur wordt beschreven?
Antwoord: Oit is precies een van de problemen met sterorde inhalators en de reden waarom Or. Novozhilov aanraadt de steroiden in tabletvorm te nemen. Met inhalators is het niet mogelijk de 24-uurdosis accuraat in te stellen en dan de dosis in te delen in stukjes van jouw 24-uur dosis. Je zou kunnen proberen het gebruik van de inhalator aan te passen, bijvoorbeeld door het een keer 's morgens en twee keer 's avonds te gebruiken. Maar dit zou een onnauwkeurige methode zijn, die minder geschikt is om de 24-uur dosis correct in te stellen en het daaropvolgende doseringsregiem, dan wanneer je oraal in te nemen steroiden zou gebruiken. Je zou je arts moeten consulteren over deze vraag en hem moeten vragen voor jou het juiste medicijn voor te schrijven. Vraag: Ik gebruik een inhalator met een combinatie van corti son en een bronchien verwijdend middel in een dosis. Er is geen mogelijkheid deze twee substanties apart te houden. Oit betekent dat ik niet in staat ben te zeggen hoeveel puffen van een bronchien verwijdend middel ik per dag nodig heb. Het bronchien verwijdend middel, dat verwerkt is in mijn inhalator, is 12 uurwerkzaam. Wat moet ik doen?
Antwoord: Je zou je arts moeten vragen het bronchien verwijdend middel en de steroiden inhalator apart voor te schrijven, liever dan deze gecombineerd te accepteren. Je zult waarschijnlijk moeten overgaan op een van de "oude" toepassingen, waarbij je het bronchien verwijdend middel en de sterorden apart inneemt. Oeze nieuwe toepassingen, die beide substanties combineren, hoe praktisch ze ook mogen lijken, helpen alleen nog maar de zaken ingewikkeld te maken. Spreek je arts hierover aan en vertel hem over de Buteyko-methode!
74
' .....
Aanhangsel Over Dr. Buteyko Dr. Konstantin Buteyko MD., Ph.D., is de ontwikkelaar van de fundamenteel nieuwe, medicijnvrije therapie voor bronchiale astma, tegenwoordig bekend onder de naam Buteyko-methode. Hij is geboren in de Oekraine, medisch wetenschapper en medisch therapeut, die ontdekte dat de hoofdoorzaak van verkramping van de bronchien bij astma het CO2-tekort in de alveolaire lucht is, als gevolg van hyperventilatie en weinig stofwisselingsactiviteit. Hij toonde aan, dat hyperventilatie het hoofdelement is in de etiologie (leer van de oorzaken van ziektes) en de pathologie van astma. Hij was de eerste die dit mechanisme beschreef in 1962, toen hij werkzaam was als directeur van het onderzoekslaboratorium voorfunctionele diagnostiek in de Siberische tak van de USSR Academie voor Medische Wetenschap (Instituut voor Experimentele Biologie en Medicijnen, Novosibirsk). Het begrijpen en kennen van dit mechanisme was de basis voor de ontwikkeling van de Buteyko-methode, die niet alleen astma ten goede keert, maar ook aile andere aan hyperventilatie gerelateerde ziektes en vaak in verband gebracht met astma, zoals bronchitis, hoesten, allergie, loopneus, hoge bloeddruk etc. In 1988 vestigde hij de Buteyko Kliniek in Moskou, een van de eerste medische prive praktijken in de voormalige USSR. Andrey Novozhilov Dr. Andrey Novozhilov MD., de auteur van dit boek, is in Rusland geboren, afgestudeerd aan het Eerste Medisch Instituut in Moskou nu genaamd de Medische Academie Moskou. Ais negenjarige jongen was hij twee keer getuige van de klinische dood van zijn moeder als gevolg van hevige astma-aanvallen. Toen professor Buteyko haar bezocht voor de behandeling van haar astma, leerde hij Andrey hoe die zijn moeder moest behandelen met de Buteyko-methode omdat ze de professor niet kon verstaan. Andrey begon astma te behandelen met de Buteyko-methode op negenjarige leeftijd. De afgelopen 33 jaar is zijn moeder helemaal vrij van astma. Na de afronding van zijn studies aan het Eerste Moskou's Medisch Instituut in 1989, was hij werkzaam als therapeut en algemeen beroepskracht aan de Buteyko Kliniek in Moskou. Nu is hij Hoofdmedicus en auteur van de Buteyko-therapeuten trainingprogramma's aan de Buteyko Kliniek.
75
De Buteyko Kliniek De Buteyko Kliniek in Moskou is meer dan vijftien jaar geleden in 1988 door Konstantin Pavlovich Buteyko opgericht. De Buteyko-methode werd al vroeg officieel bekrachtigd door het Sovjet Ministerie voor Gezondheid als een klinisch effectieve behandelmethode. Ais gevolg hiervan werd de kliniek het enige officieel erkend medisch centrum in Moskou dat de Buteykomethode mocht gebruiken voor de behandeling van bronchiale astma, bronchitis, verschillende allerqieen, longontstekingen, chronische loopneus, hoge bloeddruk, angina pectoris, en verschillende andere ziektes en symptomen. Dr. K.P. Buteyko was de directeur en de hoofdmanager van de kliniek vanaf de oprichting tot 2003. Het meest populaire programma van de kliniek is ontworpen om aile allerqieen en bronchiale astma te elimineren, en het immuunsysteem te normaliseren met gebruik van speciale vaststellingsmethoden. De kliniek voorziet zowel in individueel aangepaste programma's als behandeling in een aantrekkelijk en rustig retraite centrum in de buurt van Moskou. In de kliniek worden ook internationale trainingsprogramma's gegeven voor therapeuten en artsen met deelname van beroepskrachten van de kliniek. "Dokter, voordatje anderen geneest, genees jezelf." Dr. Buteyko stelde als voorwaarde dat aile stafleden van de kliniek de Buteyko-methode zouden moeten leren en in staat moeten zijn de methode in praktijk te brengen. Veel artsen die in de kliniek werken zijn voormalige astmatici, of mensen die aan overgevoeligheid en/of aan allergie leden. Het handelsmerk
van de Buteyko Kliniek
Het handelsmerk van de Buteyko Kliniek symboliseert het leven op aarde. Kooistof is het fundamentele element in de organische scheikunde en van aile levende dingen. Elk koolstofatoom verbindt zich met vier anderen en vormt de raamstructuur. Het Latijnse symbool voor koolstof "C" is vervangen door een cirkel, omdat de cirkel het symbool is voor eeuwig leven. Het koolstof atoom in het midden is vervangen door de aardbol om het centrale belang ervan voor het leven op aarde weer te geven. De geel gekleurde landmassa op de aardbol is de Oekraine, Dr. Buteyko's thuisland.
76
-tlJI
." 8elangrijke adressen Nederland Buteyko Centum Nederland, Masha Anthonissen-Kotousova, tel. 010-465.83.43, e-mail: kotousova@compaqnet.nl Buitenland http://www.mamut.netlbuteykoinstituut Buteyko Kliniek Dr. Andrey Novozhilov 3-Vladimirskaya street, 3-2 111123, Moscow, Russia Telephone 7-095-3041889 (kantoor) E-Mail: info@buteykoclinic.ru Dr. Novozhilov: novozhilov@buteykoclinic.ru http://www.buteykoclinic.ru Ademhaling en gezondheid (BIB H) http://www.buteyko-institute.com Peter Kolb's Buteyko - Website Hier kun je belangrijke links vinden naar bijna iedereen in de Buteyko-wereld. Bovendien kun je je inschrijven voor de 'mailinglist', die een grate bran van informatie is voor veel mensen: http://members.westnet.com.au/pkolb/buteyko
.htm
www.buteyko-method.com
77
Nawoord bij de Nederlandse uitgave Waarom dit boek vertalen en publiceren? Oit zal ik hier proberen duidelijk te maken. Ik was drie jaar en kreeg longontsteking. Oaar hield ik chronische astmatische bronchitis aan over. Oit betekende regelmatig ziek zijn, thuisblijven, weinig meer kunnen doen dan rusten en hijgend, piepend, angstig afwachten tot het over was. Behandelingen van de huisarts haalden weinig uit. Ongeveer zes jaar later, besloot hij mij op te laten nemen in een sanatorium bij Breda, voortwee en een halfjaar. Ten minste, datwas de bedoeling, maar ik ging bijna dood van de heimwee, vanwege het strenge regime aldaar. Ik kreeg allerlei medicijnen en twee keer per dag een spuit. Na tien weken kon ik gelukkig weer naar huis en ging alleen nog overdag naar de Openluchtschool in Goirle. De medicijnen hielpen niet en om de pijn wat te verlichten bij mijn benauwdheidsaanvallen kreeg ik ephidrine (is amfitamine, drugs dus) voorgeschreven. Uiteindelijk kwam ik terecht bij een longspecialist in een ziekenhuis te Tilburg, die erom bekend stond een kruiwagen medicijnen voor te schrijven. Waaronder natuurlijk het wondermiddel prednison. Het mocht allemaal niet baten. Met mijn eenentwintig, kreeg ik een inzinking, werd psychotisch en moest opgenomen worden in genoemd ziekenhuis. Na vier dagen bleek dat ik een nierstilstand had. Gelukkig hielp de nierdialyse en begonnen mijn nieren geleidelijk aan weer te werken. Bijzonder is wel dat de medicijnen, die ik van de longarts kreeg op de nierafdeling in de prullenbak werden gegooid: "omdat we dat anders toch maar eruit moeten spoelen!" Ik ging hetzelfde doen en genas voorspoedig, binnen de helft van de geschatte tijd voor genezing.
De benauwdheid
voorbij
Ik besloot zelf op zoek te gaan naar een alternatieve manier van genezen. Oit is een lange weg geworden. Van alles geprobeerd, waaronder homeopathie. Een paar jaar later ontdekte ik acupunctuur. Toen ik de acupuncturist vroeg of yoga goed zou zijn, zei hij dat ik als lonqpatient beter Taiji (T'ai Chi) kon gaan leren. Toevallig begon er een groepje in Tilburg. En inderdaad mijn conditie begon erdoor te verbeteren en ik werd steeds actiever. Ik werd fanatiek en wilde er alles van weten. Ging er les in geven, vertaalde en publiceerde o.a. een handboek met de titel: 'De Weg van Taijiquan'. Overdag studeerde ik Sinologie in Leiden en's avonds en in het weekend gaf ik les. Hieruit blijkt wel dat ik al behoorlijk gezond aan het worden was en mijn kwaal voldoende onder controle had om goed te functioneren. Toch bleef ik nog af en toe benauwdheid houden en gebruikte daarvoor dan maar weer een puffer Ventolin. Toen gebeurde het, dat tijdens een workshop van onze Qigong-opleiding, een van de cursisten vertelde over de Buteyko-ademmethode. De aanpak van deze methode sprak me erg aan, te meer omdat ik al bezig was in die richting en was gaan beseffen dat veel en diep ademen eigenlijk niet zo goed is. We organiseerden een cursus met Masha AnthonissenKotousova, schrijfster van het boekje: 'Leet gezond, adem rustig', en het hielp. Binnen een week was ik van mijn benauwdheden af. Oat is nu meer dan drie jaar geleden en ik kan inmiddels wel zeggen dat ik genezen ben.
78
De symptoombestrijding
voorbij
De Buteyko-ademmethode is het meest geschikt voor mensen met astma en aanverwante ziektes, maar het werkt ook bij andere kwalen. Door op een speciale manier met je adem bezig te zijn, kan geleidelijk aan duidelijk worden welke rol je ademhaling speelt in je lichamelijk functioneren. De methode maakt duidelijk hoe je een natuurlijke evenwichtige gasuitwisseling in je longen kunt ontwikkelen, waardoor je lichaamsfuncties verbeteren. De methode richt zich op de oorzaak en niet op symptoombestrijding. Het is niet gemakkelijk, wantje moet er wel wat voor doen. Het vraagt dagelijkse oefening, zolang je nog aan het genezen bent. Daarnaast kun je reinigingsreacties krijgen, waarbij oude ziektes in mildere vorm weer terug komen. Dan kun je den ken , dat het allemaal niet helpt. Maar het helpt wel degelijk! Het maakt je minder afhankelijk van medicijnen en mogelijk kun je uiteindelijk helemaal zonder.
Ondersteuning
zelfgenezing
Dit boek is bedoeld ter ondersteuning van zelfgenezing. De oefeningen staan duidelijk omschreven en de ervaringen bij het oefenen worden goed uitgelegd. De illustraties met de 'adems/ang'verbeelden op een leuke manier bepaalde gevoelens die je kunt hebben, als je met de ademoefeningen aan de gang gaat. Bijvoorbeeld een te sterk gevoel van ademtekort, als je probeert minder te ademen en een te lange adempauze neemt. Het kan een hele tijd duren, voordatje de juiste manier van ademen gevonden hebt en dit onder aile omstandigheden evenwichtig en ontspannen kunt doen. Oefening baart kunst ... in dit geval ook nog gezondheid. Moge dit boek leiden tot een beter begrip van de Buteyko-ademmethode zijn voor velen.
en bruikbaar
Wim Weel
79
~~Q~Q~
<r:
.~
â&#x20AC;˘
~\0
I-
"CD
~"
~),
I\t~
\o-j
, }-O'?O \~
Albeweging gezondheidsoefeningen
Scorpius 23, 5175 XM Loon op Zand telefoon: 0416-362004 E-mail: albeweging@xs4all.nl Website: www.albeweging.nl postbank rekeningnummer 4053461
Boek bestellen kan via de website www.albeweging.nl of via uw boekhandel.
80