Jong & tandarts 2019 by De Startende Tandarts

EDITIE 2019

www.colgatetalks.com

TALKS

Join the dialogue with dental professionals Community Get inspired Dental life

Products

REGISTREER EN ONTVANG! EEN GRATIS TUBE!*

NIEUWE TECHNOLOGIE

* De tube Colgate Total zal na registratie worden opgestuurd.

Webinars

Voorwoord Why? That’s why! Kan je je nog het moment herinneren dat je besloot tandarts te willen worden? En kan je je nog herinneren hoe blij je was toen je hoorde dat je was toegelaten tot de opleiding? Gemiddeld zes jaar later is het zover en mag je je dan eindelijk tandarts noemen, vol overgave met patiënten aan de slag. Maar is dat het dan? Wat ons betreft een keiharde NEE. Toegegeven, als tandartsen hebben we het doorgaans best goed. Zolang wij netjes aan de stoel blijven zitten, hoeven we ons eigenlijk geen zorgen te maken over onze financiële situatie. Maar blijf je voor de rest van je carrière iedere week hetzelfde doen, en kiezen voor zekerheid? Of snakt je verborgen innerlijke warrior toch naar meer avontuur? Sommigen zoeken de uitdaging in een differentiatie of specialisatie, anderen zoeken het in een eigen praktijk, soms zelfs meer dan één. We zijn tenslotte opgeleid als tandarts, en ergens wordt van ons verwacht dat we de mondgezondheid verbeteren. Maar hoe zit het met je eigen gezondheid? Heb je weleens nagedacht over welke uitdagingen buiten de tandheelkunde-bubble voor jou in het verschiet liggen? Sterker nog: als je opnieuw zou mogen beginnen, zou je dan opnieuw tandheelkunde gaan studeren? Wat zou je eventueel anders doen? In de wereld is immers nog zoveel meer te ontdekken. Zeker nu je nog jong bent, en de meesten van ons relatief veel tijd en weinig verplichtingen hebben. Over al dit soort zaken gaat deze Jong & Tandarts, net als vorig jaar een samenwerking tussen Prelum | Medische media en nascholing en De Startende Tandarts. Een magazine opgezet om studenten, starters en jonge tandartsen wegwijs te maken in tandartsland. Met ervaringen en tips van jonge tandartsen, info over wat je moet regelen en weten, differentiatiemogelijkheden, hoe je je werk presenteert en veel meer. Veel meer, want tandarts zijn is veel meer dan naar je werk gaan en patiënten behandelen. Wat is jouw ‘why’? Waarom ben je tandarts geworden en doe je de dingen die je doet? Wat zijn jouw drijfveren, de reden dat jij iedere dag opstaat? Welke dromen en ambities zouden mogelijk verloren gaan, als je er plots niet meer zou zijn? Of is je ‘why’, in het Japans ook wel ‘Ikigai’ genoemd, nog niet helemaal scherp gedefinieerd? Misschien een mooie aanleiding daar eens over na te denken. Wij tandartsen zijn niet vastgeketend aan onze praktijk en patiënten. We kunnen onze eigen keuzes maken in de dingen die we doen. Eén beslissing kan je leven compleet veranderen. Jaag je dromen en ambities na die je al als klein kind had, en zorg dat je dan ieder geval blijft groeien. Want persoonlijke groei zorgt ervoor dat je leeft. Zoals ook André Hazes jr. zegt. Het is nooit te laat om een nieuwe uitdaging op te pakken. Zoals ook wij doen. Een van de resultaten daarvan is de Jong & Tandarts die jij nu in je handen hebt. Wij willen iedereen bedanken die aan dit magazine heeft bijgedragen, als auteur, sponsor of anderszins. Veel leesplezier en inspiratie toegewenst!

Stephan Tjiook

De Startende Tandarts

Ben Adriaanse Prelum

TEKST: IMELDA VAN DE WARDT FOTO’S: DIQUE FOTOGRAFIE

Startende tandartsen Madelyn en Jeffrey geven tips

“Het is een combinatie van vlieguren maken en durven” Van kleins af aan wist Madelyn Penders (25) het zeker: ze wilde tandarts worden. Na de middelbare school volgde ze de opleiding Tandheelkunde aan het Radboudumc. Inmiddels is ze afgestudeerd en werkt ze als zzp’er bij twee groepspraktijken in Breda en Doetinchem. Jeffrey Knip (30) realiseerde zich tijdens zijn studie Mondzorgkunde dat hij meer uitdaging wilde. Hij volgde de opleiding Tandheelkunde aan ACTA en deed tegelijkertijd als mond hygiënist ervaring op in de praktijk. Na zijn afstuderen opende hij zijn eigen praktijk in Pijnacker. Welke afwegingen maak je na je afstuderen? Wat moet je regelen? Lastige vragen voor starters, maar Madelyn en Jeffrey hebben tips. Wat is je leukste herinnering aan je studietijd? Jeffrey: Het laatste jaar van de opleiding. Aan de ene kant wilde ik graag afstuderen, maar aan de andere kant wilde ik ook genieten van het jong zijn. Je leert in die tijd veel mensen kennen. Ik ga nu nog steeds regelmatig met vrienden van toen naar een cursus of congres, en daarna natuurlijk op stap. Dat zijn toch wel de leukste momenten. Madelyn: Je bouwt in zes jaar een band op met iedereen. We hebben veel leuke feestjes met de vereniging gedaan en vooral veel plezier gemaakt. Maar de THK-masterkliniek, die tijdens mijn laatste jaar werd opgezet, vond ik in het bijzonder erg leuk. Met een aantal Tandheelkunde- en Mondzorgkundestudenten richtten we een minipraktijk op. We moesten zorg dragen voor ongeveer 500 patiënten. Voor mij was dit de eerste keer dat ik intensief samenwerkte met studenten Mondzorgkunde. Ondanks dat je in de praktijk veel met elkaar gaat samenwerken, werd toen pas duidelijk wat ze precies voor ons konden doen.

Zou je achteraf iets anders hebben aangepakt tijdens je studie? Jeffrey: Na mijn opleiding heb ik vrijwel direct een cursus endodontologie gevolgd. Soms denk ik wel: als ik vaker op andere afdelingen had meegekeken tijdens mijn studie, dan had ik die dure cursus misschien niet meteen hoeven doen. Je kunt namelijk zo veel meer leren dan je zou denken. Dan moet je wel zelf initiatief tonen. Maar als student denk je toch vaak: ik ga lekker naar huis.

Madelyn: Wat je trouwens ook echt wel moet doen natuurlijk. Je moet wel relaxen. Ik hoorde om me heen regelmatig studenten die stress hadden tijdens hun studie. Maar ik ben het wel met Jeffrey eens: het is slim om bij verschillende disciplines te kijken. Het verbreedt je blikveld. Als student vond ik chirurgie helemaal het einde. Ik vind het nog steeds onwijs leuk, maar ik kom nu tijdens mijn werk veel in aanraking met restauratief en cosmetisch werk. Dit vind ik ook erg interessant. Ik denk dat je aan de start nog geen keuzes moet maken. Leer eerst alle disciplines kennen.

Jullie zijn inmiddels allebei aan het werk. De één in een groepspraktijk, de ander in een eigen praktijk. Welke afwegingen speelden een rol in deze keuze? Jeffrey: Toen ik de studie Mondzorgkunde had afgerond, was alles nieuw. Ik heb een aantal jaar als mondhygiënist gewerkt en dan zie je wat andere tandartsen doen. Je ziet goed werk, maar ook slecht werk. Vullingen met een slechte aansluiting, of te diep gelegde vullingen. Ook kijk je als mondhygiënist op een andere

“Zie de opleiding Tandheelkunde als behalen van je rijbewijs: je krijgt alle basisingrediënten aangereikt. Maar het echte doen en kunnen, dat komt later pas”

“Het is slim om bij verschillende disciplines te kijken. Het verbreedt je blikveld” manier in de mond. Je focus ligt buiten het element, terwijl je als tandarts een element van binnen benadert. Toen ik 28 was, ben ik als tandarts gaan waarnemen in een praktijk. Het viel me op dat sommige tandartsen met zo min mogelijk middelen zo veel mogelijk omzet willen draaien. Ik had inmiddels zo veel in de praktijk gezien en was vastbesloten om het helemaal anders aan te pakken. Madelyn: Ik zie de opleiding Tandheelkunde zoals het behalen van je rijbewijs: je krijgt alle basisingrediënten aangereikt. Maar het echte doen en kunnen, dat komt later pas. In de tijd dat ik nu werk, heb ik zo veel geleerd door het gewoon te doen. Ik heb bewust gezocht naar een groepspraktijk met een ervaren tandarts, zodat ik de mogelijkheid heb om een patiëntencasus te bespreken of feedback te vragen. Ik denk dat ik op deze manier grote stappen kan maken in mijn eigen ontwikkeling. Ook wilde ik werken in een praktijk met verschillende disciplines onder één dak, met verschillende visies. Er zijn dingen die in het werkveld standaard zijn, maar die toch vrij nieuw voor mij waren: bepaalde technieken, inzichten en manieren van behandelen. Dan is het fijn dat je er niet alleen voor staat. Ik heb het geluk dat collega’s altijd bereid zijn om me te begeleiden bij een moeilijk behandelplan, zonder dat ik de patiënt uit handen moet geven. Want ik denk dat dat heel belangrijk is: je moet het wel zelf doen. Zou jij het niet fijn vinden om met iemand te overleggen? Jeffrey: In een eigen praktijk moet je problemen vaak zelf oplossen. Al ben ik nog nooit iets tegengekomen waarvan ik dacht: nu weet ik echt niet meer wat ik moet doen. Maar ook ik vraag feedback wanneer ik twijfel. Ik heb laatst nog foto’s van een moeilijke casus naar mijn endodontoloog gestuurd. Vervolgens is

het een risicoschatting of ik de behandeling zelf uitvoer of dat ik de patiënt doorverwijs. Maar je moet wel een beetje durven in het vak. Ik ben nu anderhalf jaar verder en omdat je alles zelf moet doen, ga je ook alles kunnen. Daarnaast heb ik de mogelijkheid om alle tijd voor een patiënt te nemen. Het is mijn eigen praktijk en niemand vertelt mij hoe lang ik ergens over moet doen. Ik denk dat dat het minpunt is van werken in een groepspraktijk: dat je misschien toch een beetje onder tijdsdruk staat. Madelyn: Als ik ergens meer tijd voor nodig heb, kan ik dat gewoon aangeven. Mijn focus ligt niet op de omzet. Ik ben er om goede zorg te verlenen. De ene dag draai ik beter dan de andere, maar gelukkig hoef ik me daar nu niet druk om te maken.

Waar moet je op letten bij het starten van een eigen praktijk? Jeffrey: Zoek eerst uit of je iets over wil nemen of iets nieuws wil starten. Ook de locatie is erg belangrijk. Begin in een nieuwbouwwijk of een zorgcentrum waar nog geen tandarts zit. Mijn praktijk zit in een nieuwbouwwijk. Ik ben met niks begonnen en intussen heb ik bijna 2.000 patiënten. Probeer je te onderscheiden van praktijken die in de buurt zitten. Madelyn: Ik ben vooral gefocust op een goede tandarts worden. De hele bedrijfsvoering komt later wel. Ik vind het wel heel interessant en knap van je dat je dit al hebt bereikt, maar voor mij &

Tandarts

Nascholen wanneer het uitkomt Nooit eerder was nascholen voor tandartsen zo gemakkelijk – en zo voordelig! Met AccreDidact bepaalt u zelf het moment van nascholen. In de vorm van een boekje en als eLearning online. Met meer dan 20 jaar ervaring in éducation permanente in de gezondheidszorg weet AccreDidact als geen ander wat u wilt en nodig heeft.

Nascholen met AccreDidact Tandarts: – – – –

hoogwaardige eLearning rijk geïllustreerd naslagwerk KRT en Q-Keurmerk flexibel en vrij: losse programma’s via de webwinkel – voordelig abonnement

Bekijk de demo op WWW.ACCREDIDACT.NL

“Als je iets niet wilt doen: gewoon niet doen en lekker doorverwijzen”

3 tips van Madelyn

is het nu nog een stap te ver. Je hebt ook wel veel gedoetjes met een eigen praktijk, zoals assistentes die ziek zijn geworden en daardoor niet kunnen werken. Ik vind het heel fijn dat ik die zorgen nog niet heb.

Wat zijn de belangrijkste zaken die je moet regelen als jonge tandarts? Madelyn: Begin met je BIG-registratie. Daarnaast is het verstandig om je verzekeringen te regelen en je in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Er bestaan veel lijstjes met wat je precies moet doen. Dat wijst zichzelf wel. Heb jij nog aanvullingen? Jeffrey: De AGB-code! Met deze code staan zorgaanbieders geregistreerd in een landelijke database. Wanneer je dit niet hebt, kunnen declaraties niet verwerkt worden. Madelyn: Klopt. Volgens mij moet je dat met aanvragen van bepaalde machtigingen wel hebben. Voor bijvoorbeeld een grote OPT bij kinderen heb je een eigen code nodig. Jeffrey: En in een eigen praktijk is het verstandig om je aan te melden bij VECOZO. Doordat de communicatie met onder andere zorgverzekeraars via deze weg digitaal gaat, bespaart het je administratieve lasten. Daarnaast moet je een UZI-pas aanvragen bij de overheid, waarmee je patiëntengegevens kunt opvragen. Zonder deze pas kun je BSN-nummers van patiënten niet controleren, dus eigenlijk geen patiënten inschrijven. Madelyn: Hier hoef ik me gelukkig niet druk om te maken (lacht).

Werken tandartsen uit eerdere generaties anders dan onlangs afgestudeerden? Madelyn: Tandartsen die nu met pensioen gaan, zijn heel anders opgeleid dan wij. Maar ik denk dat onze werkwijze wel te vergelijken is met tandartsen die nu twintig à dertig jaar werken. Jeffrey: Het verschilt per persoon. Je hebt een tandarts die in 1970 iets geleerd heeft met een bepaald soort materiaal en er nooit meer vanaf is gestapt. Die zet zijn kronen nog steeds vast met hetzelfde cement en vindt het jammer dat er geen amalgaam meer is. En je hebt een tandarts die zichzelf altijd heeft ontwikkeld en de nieuwste materialen kent. Madelyn: Ontwikkelingen binnen de tandheelkunde gaat ontzettend snel en je moet wel bijblijven. Als je dat laat versloffen of je denkt ‘ik stop er toch over tien jaar mee’, dan mis je wel echt iets. Al is dat natuurlijk makkelijk praten voor iemand die net is afgestudeerd (lacht).

1. Als je nog niet precies weet wat je wilt, loop dan mee bij verschillende praktijken. Bekijk goed welke praktijk het beste bij je past. 2. Sta open voor feedback en kritiek. Overleg met specialisten om je heen en durf vragen te stellen. Daar leer je alleen maar van. 3. Blijf dicht bij jezelf. Wij vertellen hier wat wij hebben gedaan en wat we nog willen doen, maar kijk waar jij je fijn bij voelt. Daar gaat het uiteindelijk om.

op het gebied van wortelkanaalbehandelingen, kroon- en brugwerk, materialen en Cerec. Je komt veel nieuwe dingen tegen in de praktijk, maar het is belangrijk dat je niet aan jezelf gaat twijfelen. Als je iets niet wil doen: gewoon niet doen en lekker doorverwijzen. Maar ga ook geen dingen uit de weg omdat je denkt dat het te moeilijk is.

Welke vaardigheden heb je in de praktijk geleerd?

Doe je dingen anders in de praktijk dan tijdens de opleiding?

Jeffrey: Tijdens de opleiding doe je niet zo veel endo’s. Dat heb ik wel echt in de praktijk geleerd. Madelyn: Dat geldt voor mij ook. Ik heb in de praktijk veel geleerd

Jeffrey: Snelheid! Eerst doe je een uur over een vulling, dan wordt het drie kwartier en intussen ben ik in een half uurtje wel klaar. Je wordt steeds handiger met je materiaal. &

3 tips van Jeffrey “Bij het starten van een eigen praktijk is het belangrijk om de overheadkosten zo laag mogelijk te houden” Jeffrey: Bij het starten van een eigen praktijk is het belangrijk om de overheadkosten zo laag mogelijk te houden. Op het moment dat je een praktijk start, komen er ineens allemaal bedrijven naar

je toe. Het enige dat zij willen, is winst maken. Vaak zeggen ze dat je bepaalde dingen moet hebben volgens de wetgeving. Kijk hier kritisch naar en doe alleen wat nodig is voor de patiënt. Anders red je het niet. Madelyn: Als je je als zzp’er inschrijft, krijg je die telefoontjes ook inderdaad. Ik kan er weinig mee, maar zodra bij de Kamer van Koophandel jouw nummer bekend is, begint het.

Wat heb je met je eerste salaris gedaan? 1. Wees niet bang om een eigen praktijk te starten als je net bent afgestudeerd. Je kunt altijd vragen stellen aan andere tandartsen en daarnaast doe je veel ervaring op. 2. Koop van je eerste salaris een goede loepbril of microscoop. Je zorgt hiermee voor minder belasting van je nek en daarnaast zie je natuurlijk meer. 3. Bij gebrek aan ervaring is het verstandig om rond te kijken bij zowel groepspraktijken als solopraktijken. Ik heb bij ongeveer zes praktijken gewerkt als mondhygiënist en zowel succesverhalen als mislukkingen voorbij zien komen. Naast dat je hier ontzettend veel van leert, ontwikkel je ook een eigen visie.

Madelyn: Ook kleine vaardigheden zoals een rubberdam aanbrengen gaat nu steeds makkelijker. Vroeger zat ik echt te klooien, maar ik word steeds vaardiger.

Wat is een valkuil voor de jonge tandarts? Madelyn: Dat je werk gaat vinden na je afstuderen, is een zekerheid. Maar ik denk wel dat het je heel erg kan maken of breken in wat voor een praktijk je terechtkomt. Wees je bewust van wat je wil. Er is veel verschil tussen praktijken en het is zonde als je niet op je plek bent.

Madelyn: Volgens mij ben ik gaan shoppen. En ik ben uit eten geweest. Jeffrey: Mijn eerste salaris als tandarts heb ik in mijn praktijk geïnvesteerd. Madelyn: Een groot gedeelte van mijn eerste salaris had ik vooraf al uitgegeven! Ik had de maand voordat ik ging werken namelijk vrijwilligerswerk gedaan op een ziekenhuisboot in Bangladesh. Heel leerzaam trouwens, aangezien je daar met compleet andere casussen te maken krijgt. Maar ik was dus helemaal bankroet toen ik begon met werken. Ik dacht: nu ga ik geld verdienen en dan komt het helemaal goed. Alleen, als zzp’er krijg je natuurlijk niet meteen na de eerste maand je geld. Na die maand stuur je een factuur en een maand later krijg je pas salaris. Ik moest twee maanden overbruggen. Dat was wel even slikken.

Wat wil je de komende jaren verbeteren? Jeffrey: Uiteindelijk streef ik naar een goed, vast en stabiel team. Daarnaast zou ik er graag een praktijk bij willen openen. Ik ben hier al mee bezig. Het lijkt mij ideaal als ik uiteindelijk drie dagen kan gaan werken. Twee dagen in de ene praktijk, één dag in de andere en voor de rest management. Ik wil dan niet te veel kamers hebben. Misschien vijf in de ene praktijk en drie in de andere. Zo kan ik het overzicht behouden en de kwaliteit hoog houden. Madelyn: Voor mij is persoonlijke ontwikkeling het belangrijkste. Ik wil een goede tandarts zijn die de juiste zorg levert. Daarnaast wil ik mezelf meer ontwikkelen op het gebied van reconstructieve tandheelkunde. Ik wil altijd weten waar ik moet beginnen om de puzzel te leggen. Ik denk dat ik al op de goede weg ben, omdat ik veel cursussen volg en ook in de praktijk veel leer. Maar ik ben er nog niet.

Clinical Implant Program™ Ga van start met implantologie

Registreer nu gratis op FOR.org!

U wil graag van start gaan met implantologie? Neem deel aan het Clinical Implant Program van Nobel Biocare en ga op een succesvolle manier van start in de praktijk! Dankzij een mix van theoretische lessen, hands-on sessies en begeleiding door onze mentors geniet u de nodige ondersteuning. U maakt ook kennis met de digitale tools die helpen bij een voorspelbare behandeling.

nobelbiocare.com/clinicalimplantprogram Word lid van de Foundation for Oral Rehabilitation en krijg toegang tot insights van experten in het vak, patiëntencases, FOR behandelingsinstructies en nog veel meer!

© Nobel Biocare Nederland B.V., 2019. All rights reserved. Nobel Biocare, the Nobel Biocare logotype and all other trademarks are, if nothing else is stated or is evident from the context in a certain case, trademarks of Nobel Biocare. Disclaimer: Some products may not be regulatory cleared/released for sale in all markets. Please contact the local Nobel Biocare sales office for current product assortment and availability.

TEKST: STANLEY PRANOTO

AFGESTUDEERD, EN DAN? Stappenplan in een notendop Hard gestudeerd? Check. Diploma? Check. BIG? KvK? Verzekeringen? Wat moet je straks eigenlijk allemaal regelen als tandarts? Wij hebben het voor je op een rijtje gezet. Wij nemen in vogelvlucht met jou de belangrijkste zaken door om te weten en regelen op het gebied van wetgeving, verzekeringen, belastingen en al het andere papierwerk. Wil je meer weten? Ga dan naar www.destartendetandarts.com. Succes! 1. BIG-registratie Registreren als tandarts in het BIG-register is verplicht. Je hebt het nodig om zelfstandig voorbehouden handelingen te mogen uitvoeren én om de titel Tandarts te mogen gebruiken. In het BIG-register worden ook schorsingen, beperkte bevoegdheden of schorsingen door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) vastgelegd. Registreren doe je via https://www.bigregister.nl/registratie/.

2. Kamer van Koophandel De meeste starters zullen aan de slag gaan als tandarts in een praktijk van iemand anders. Hiervoor bestaan verschillende vormen van samenwerking. De meest voorkomende vorm is het werken als zelfstandig tandarts op basis van een overeenkomst van opdracht. Voor deze vorm is het belangrijk dat je fiscaal en juridisch gezien ondernemer bent en bij een ondernemer hoort een rechtsvorm: De meest relevante rechtsvorm voor starters is de eenmanszaak (ook wel zzp’er, zelfstandige zonder personeel, genoemd). Ga je in loondienst, treed je toe tot een maatschap of start je een eigen praktijk? Dan is deze stap niet relevant voor jou. Het registeren van jouw eenmanszaak gebeurt bij de Kamer van Koophandel.

3. Verzekeringen Hopelijk hoef je er nooit aanspraak op te maken, maar regel het goed. Er zijn drie belangrijke verzekeringen waar je op moet letten als zelfstandig tandarts: Een beroepsaansprakelijkheidsverzekering dekt schade die volgt uit beroepsfouten. Dit betreft met name fouten die leiden tot directe vermogensschade. Vanuit het modelcontact ben je verplicht tot een ‘binnen het werkveld gangbare dekking maar met een minimale dekking van € 1.000.000,- per gebeurtenis’. De verzekering dekt doorgaans kosten van verweer (proceskosten en kosten van juridische bijstand), wettelijke rente, bereddingskosten en ondersteuning bij de verdediging van je belangen, ongeacht of de schadeclaim gerechtvaardigd is.

De beroepsrechtsbijstandverzekering, of zakelijke rechtsbijstandsverzekering, dekt de kosten voor rechtskundige bijstand. Dit is bijvoorbeeld belangrijk bij geschillen met derden zoals waarnemers, zorgverzekeraars of de IGJ. Arbeidsongeschiktheidsverzekering. Raak je arbeidsongeschikt, dan kan je niet meer werken als tandarts en verlies je je primaire inkomstenbron. Voor zelfstandigen bestaat er geen ziektewet en ben je aangewezen op je eigen opgebouwde financiële middelen óf een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Hiermee kan je (een deel van) je inkomen verzekeren indien je arbeidsongeschikt raakt. Denk ook aan tijdelijke invaliditeit bijvoorbeeld als je een arm breekt tijdens wintersport. Dan kan je zomaar 4 maanden zonder inkomsten zitten.

4. De Wkkgz en de klachtenregeling De overheid wil dat iedereen goede zorg krijgt en heeft daarom wettelijk vastgelegd wat goede zorg inhoudt, en wat er moet gebeuren als mensen een klacht hebben over de zorg. De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) verplicht tandartsen om te beschikken over een klachtenregeling die voldoet aan de eisen die hiervoor gesteld zijn, en aangesloten te zijn bij een erkende geschilleninstantie. Als zelfstandig tandarts heb je dus een klachtenregeling nodig. Een eenvoudige manier om je klachtenregeling te regelen is via je beroepsvereniging, de ANT of de KNMT.

5. Beroepsvereniging Zeer waarschijnlijk ben je al bekend met de ANT en de KNMT. Naast verschillen in het aanbod van diensten zijn er ook organisatorische verschillen en verschillen in visie en maatschappelijke standpunten. Kijk op www.ant-tandartsen.nl of www.knmt.nl welke partij het beste bij jou past, of misschien wel allebei!

TIP: Staar je niet blind op percentages. Het is belangrijker dat je een goed gevulde agenda hebt, goede assistentie, dat je veel kan leren van je collega’s en met plezier naar je werk gaat.

7. Modelcontract Als je een contract gaat afsluiten met een opdrachtgever, heb je eigenlijk niet bijzonder veel keuze. Dat komt omdat het contract aan bepaalde eisen moet voldoen, zodat je als zelfstandige tandarts kan werken en niet als tandarts in loondienst. Hiervoor is er een modelovereenkomst opgesteld. Het modelcontract vind je terug op onze website.

8. AGB-code 6. Solliciteren Bedenk van tevoren wat jij verwacht van jouw toekomstige werkplek, bijvoorbeeld: ■■ In loondienst of overeenkomst van opdracht? ■■ Solo- of groepspraktijk? ■■ Hoeveel dagen wil je werken, ben je bereid op zaterdagen te werken? ■■ Welke tijden wil je werken en ben je bereid om in de avonduren te werken? ■■ Wat wil je leren de komende vijf jaar?

Waar Je kan sollicitatieplekken vinden op vacaturebanken als Mondzorgbaan.nl en de KNMT vacaturebank. Ook werving- en selectiebureaus, open sollicitaties en je eigen (LinkedIn) netwerk zijn goede opties. Je netwerk van vrienden en kennissen is een goede manier om in contact te komen met tandartsen en tandartspraktijken. Maak kenbaar dat je bent afgestudeerd en op zoek bent naar een praktijk om te werken.

Een eerste gesprek Bereid je voor: hoeveel medewerkers heeft de praktijk, zijn er specialisaties of differentiaties in huis, wat kan je verwachten van het patiëntenbestand gezien de locatie? Toon interesse in de praktijk en zorg dat je gericht vragen kunt stellen. Stel jezelf voor. Leg nadruk op je sterke kanten. Laat weten wat jíj de praktijk te bieden hebt. Zorg dat je een dag in de praktijk kan meelopen. Zo kan je zelf kijken hoe er met de patiënten en het team wordt omgegaan, hoe de sfeer is in de praktijk, en hoe de patiëntenstroom verloopt. Belangrijke aandachtspunten in het gesprek: agendavulling - neem je een agenda over of moet je een agenda opbouwen? Tijds- en behandelplanning - kan je zelf aangeven hoeveel tijd je voor behandelingen en taken nodig hebt? Stoelassistentie - heb je een assistent aan de stoel? Hoe is deze opgeleid? Materialen neem een kijkje in de voorraadkast om te kijken of je kunt werken met de (aanwezige) rubberdam, contactmatrix enzovoort.

Honorarium en percentages Het is gebruikelijk om een percentage af te spreken op basis van je (gemiddelde) dagomzet. Als startende tandarts kun je de eerste periode een dagomzet verwachten tussen de 800 en 1200 euro. Uiteraard zijn er individuele verschillen en is het sterk afhankelijk van je werktempo en agendavulling. Je kunt een vast percentage afspreken, doorgaans tussen de 30-50%, of werken met een staffel. Hierbij is je percentage afhankelijk van je gemiddelde dagomzet. Bij voorbeeld 30% bij een omzet lager dan €900, 35% bij een omzet tussen €900 - €1200, 40% bij een omzet tussen de €1200 - €1500, 45% bij een omzet hoger dan €1500.

Het Algemeen GegevensBeheer (AGB)-register is het identificerende register in de zorg, met de AGB-code als unieke sleutel. De AGB-code is belangrijk in het declaratieverkeer en is ook van belang bij de contractering met zorgverzekeraars en de vindbaarheid via bijvoorbeeld zorggidsen. Op onze website vind je stap voor stap een handleiding om je op www.agbcode.nl te registreren.

9. Financiële administratie Een zakelijke rekening is handig om je geldstromen van elkaar gescheiden te houden en het ziet er professioneel uit. De kosten voor een zakelijke rekening blijven vaak beperkt. Sommige banken hebben speciale pakketten voor medici, anders kun je op www.zakelijkbankieren.nl ook eenvoudig een vergelijking maken. Als zelfstandig tandarts zal je aan het eind van de maand je factuur moeten indienen. Zo’n factuur heeft een aantal verplichte onderdelen. Op onze website kun je een voorbeeldfactuur downloaden en invullen. De balans winst- en verliesrekening is een verplicht stukje administratie voor de eenmanszaak. De balans betreft een jaarlijkse financiële stand van zaken met alle bezittingen (inventaris, vorderingen en liquide middelen) en schulden (te betalen omzetbelasting, lening, eigen vermogen, crediteuren). Deze cijfers heb je nodig voor je aangifte inkomensbelasting. Een jaarrekening is een financieel eindverslag van wat je zakelijk allemaal hebt gedaan in een bepaald boekjaar. Al je inkomsten en uitgaven zie je terug in dit verslag. Denk aan je investeringen zoals je loepbril of laptop, maar bijvoorbeeld ook aan de tankbonnetjes van je auto als je deze zakelijk rijdt. Een jaarverslag of jaarrekening is niet verplicht als zzp’er. Voor een kleine onderneming met beperkte in- en uitgaven is het zelf opstellen van een balans of jaarrekening goed te doen. Veel (startende) tandartsen kiezen er echter voor dit uit te besteden. Omdat je jaarrekening nog relatief eenvoudig is, bieden veel bureaus dit voor een aantrekkelijk tarief aan. Let er wel op dat je zelf aansprakelijk blijft voor de juistheid van de balans en/of jaarverslag en je aangifte inkomensbelasting. Dus aan de slag, wij wensen je in ieder geval een fantastische carrière toe!

Over de auteur Stanley Pranoto studeerde in 2015 af aan ACTA en is de oprichter van De Startende Tandarts, een platform om pas afgestudeerde tandartsen onafhankelijke informatie te bieden.

Bright MY SMILE IS

#MYSMILEISPOWERFUL

Haleigh,

uit de Verenigde Staten is haarstylist, gamer en sporter en glimlacht, omdat ze blij is dat ze zichzelf kan zijn. Het Opalescence Go®bleeksysteem past perfect in haar drukke schema: • • •

Comfortabel en direct vanuit de verpakking te gebruiken Voorgevulde bleeklepels voor thuisbehandeling 6% waterstofperoxide

Lees meer over cosmetische bleekbehandelingen op opalescence.com/nl.

20190621_Jong & Tandart_2019_Opalescence Go_Haleigh.indd 1

Medisch-tandheelkundig kompas

Dr. H.H. Bruins

MEDISCH

Medischtandheelkundig kompas

16.05.2019 15:31:08

Auteur: dr. H.H. Bruins Omvang: 540 pagina’s Prijs: € 74,50

OROFACIAAL FARMOCOPEE

In deze volledig herziene en geactualiseerde versie van het eerder gepubliceerde Vademecum mondarts staan de medische implicaties en beïnvloedende factoren van mondgezondheid centraal. Het boek vertrekt vanuit de veiligheid van de zorgverlening en beoogt via adequaat risicomanagement risico’s te vermijden of onder controle te krijgen. Vanuit die gedachte ondersteunt het de mondarts om klinische valkuilen te ontwijken, maar ook om adequaat en alert te reageren in noodsituaties.

ACUUT EN ALERT

Het Medisch-tandheelkundig kompas is een essentieel en praktisch hulpmiddel dat waardevolle handvatten geeft bij de transitie van tandarts naar mondarts. Daarom verdient het een plaats in elke mondzorgpraktijk.

Bestel deze en andere tandheelkundige titels op www.geneeskundeboek.nl Geen verzendkosten en levering binnen 24 uur.

Geneeskundeboek adv_A5.indd 1

06-06-19 14:28

TEKST: CAMIEL VERSLUIS

HOE HOUD JIJ JE VAK BIJ? In 2018 is een wetsvoorstel gepresenteerd waarin staat dat naast werkervaring ook deskundigheidsbevordering een voor waarde wordt voor de BIG-herregistratie. Het is nog niet bekend wanneer de wetswijziging ingaat en hoe de verplichting voor deskundigheidsbevordering er uit gaat zien. Daarover zijn de beroepsorganisaties KNMT en ANT met de minister van Volks gezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in gesprek. Er wordt gedacht aan een vast aantal uren bijen nascholing, mogelijk nader on derverdeeld in een aantal groepen.

Visitatie

KRT-registratie

Een slimme manier om deskundigheidsbevordering aantoonbaar te maken is registratie. Het register heeft contact met alle opleiders. Als je ergens een cursus volgt, wordt jouw deelname door de opleider ingevoerd. Zo is het heel eenvoudig om een gevalideerd digitaal dossier op te bouwen van de door jou gevolgde bijen nascholing. Het dossier is persoonlijk en vormt een belangrijk hulpmiddel om gedurende je loopbaan permanente educatie bij te houden en aantoonbaar te maken. Binnen de tandheelkunde verzorgt Stichting Kwaliteitsregister Tandartsen (KRT) de registratie van deskundigheidsbevordering.

Punten Veel registers werken met punten. Vaak heten dit PE-punten, een verwijzing naar Permanente Educatie. Eén punt staat doorgaans gelijk aan één uur netto scholing: de tijd van bijen nascholing zonder ontvangst/registratie, introductie van sprekers, koffie- en theepauzes, lunch, diner, prijsuitreiking, examen of toets. Tandartsen spreken van KRT-punten.

Cursussen Er zijn meer dan honderd partijen die bijen nascholing aanbieden in de vorm van klassikale cursussen, online trainingen,

seminars, congressen en klinische avonden. Het voordeel van klassikale bijeenkomsten is dat je collega-tandartsen ontmoet met dezelfde interesses, leuke verhalen of een interessant netwerk. Als je een keer minder tijd hebt, kun je in de vrije uurtjes vanuit huis online leren. De kwaliteit van online en klassikale scholing is tegenwoordig goed vergelijkbaar. Als je weet wat je zoekt, kunt je via Google veel vinden. Wie liever door het aanbod heen scrolt, kan de scholingsagenda van het KRT raadplegen. In deze online agenda vind je meer dan 95% van alle tandheelkundige scholing.

Anders leren Permanente educatie is meer dan alleen cursussen volgen. Intercollegiaal overleg (ICO) is daarvan de bekendste vorm. Tandartsen kunnen zelf een eigen ICO-groep opzetten of zich aansluiten bij een bestaande groep, zoals IQual- en IQudent-groepen van respectievelijk de KNMT en ANT. In een ICO-groep heerst vaak een vriendschappelijke sfeer, het is een goede manier om ingeplugd te blijven op de actuele ontwikkelingen in de tandheelkunde. Andere vormen van educatie zijn onder andere een peerreview, publicatie, voordracht of commissiewerk.

Voor tandartsen wordt het steeds gewoner om elkaar te visiteren. Dit wordt aangemerkt als deskundigheidsbevordering doordat je reflecteert op de beroeps uitoefening. Georganiseerde vormen van visitatie worden aangeboden door de KNMT, ANT, sommige landelijke ketens en de verenigingen van gedifferentieerde tandartsen. Zelf een visitatie organiseren kan ook aan de hand van de criteria die door het KRT zijn opgesteld.

Het KRT heeft als doel om permanente educatie te stimuleren. Ter ondersteuning daarvan biedt het KRT registratie aan dat gebruik maakt van het online registratiesysteem PE-online. Medisch specialisten, notarissen en nog vele andere beroepsgroepen werken met ditzelfde systeem. Er is ook een PE-online-app. Bijna alle opleiders werken er ook mee. Gevolgde cursussen worden, zonder dat je daar omkijken naar hebt, toegevoegd aan je online dossier. Dat ontzorgt en scheelt gedoe. Andere activiteiten, zoals een publicatie of een buitenlands congres, kun je altijd zelf toevoegen. Tandartsen die zich binnen 3 jaar na afstuderen inschrijven, ontvangen een aantrekkelijke korting.

Wil je meer weten? Kijk dan op www.tandartsregister.nl.

Word nu lid! Net afgestudeerd? Profiteer van

30% korting! Kijk op www.qualitypractice.nl

Programma 2019/2020 Mens, mond en microbioom

Bijzondere patiëntengroepen

Moderator: Bastiaan Krom Zaterdag 5 oktober 2019 (Regio Utrecht)

Moderator: Marjolijn Oomens Zaterdag 18 april 2020 (Regio Utrecht)

Droge mond en speeksel

(Genees)middelengebruik

Moderatoren: Marja Laine en Floris Bikker Zaterdag 18 januari 2020 (ACTA, Amsterdam) Zaterdag 8 februari 2020 (Apeldoorn)

Moderator: Renée Helmers (MKA-chirurg) Zaterdag 23 mei 2020 (Regio Utrecht)

Een gaatje: eerste begin tot minimaal invasieve behandeling Moderator: Catherine Volgenant Zaterdag 7 maart 2020 (ACTA, Amsterdam) Zaterdag 28 maart 2020 (Den Bosch)

Parodontologie: richtlijn, classificatiesysteem en peri-implantitis opnieuw bekeken Moderatoren: Monique Danser en Martijn Rosema Zaterdag 20 juni 2020 (ACTA, Amsterdam) Zaterdag 27 juni 2020 (Regio Utrecht)

Word nu lid en ontvang een compleet nascholingspakket

Ook mogelijk

voor € 1.220,-, bestaande uit:

Abonnement op nascholingstijdschrift (€ 275,- per jaar)

Keuze uit 3 van de 6 themadagen

Bezoeken afzonderlijke themadag (€ 470,- per themadag)

6 nascholingstijdschriften 6 kennistoetsen

Schrijf u in via www.qualitypractice.nl!

2 uur nascholing via webtv/e-learning Totaal 35 KRT-punten per jaar

Ga naar www.qualitypractice.nl &

TEKST: ARJAN WIJNANDS

Financiële planning en pensioenopbouw Nederlanders gaan nog liever naar de tandarts dan dat ze pensioenpapieren bekijken. Het is saai, ingewikkeld en het wordt vaak vooruitgeschoven. Als tandarts weet je dat het uitstellen van een behandeling niet verstandig is. Voor je pensioenplanning geldt hetzelfde. Belangrijk is dat jij straks kunt wonen en leven zoals je nu gewend bent. Of de plannen kunt realiseren die je voor ogen hebt. Arjan Wijnands van ABN AMRO zet de mogelijkheden op een rijtje.

Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers: pensioen van de overheid, pensioen van de werkgever en aanvullingen die je privé doet.

• Pensioen 1e pijler: de overheid (AOW) De Algemene Ouderenwet (AOW) vormt de eerste pijler van het pensioenstelsel. Het is een basisinkomen om te kunnen rondkomen. Iedereen die in Nederland woont of werkt, bouwt automatisch AOW op. Voor gehuwden of samenwonenden is het op dit moment maximaal € 835,- per maand. Bruto, dus daar moet nog belasting vanaf. De hoogte van de AOW wordt jaarlijks aangepast aan de ontwikkeling van het minimumloon. De AOW-leeftijd gaat in stappen omhoog naar 66 jaar in 2018, en 67 jaar in 2021. Vanaf 2022 is de AOW-leeftijd gekoppeld aan de levensverwachting. In 2022 wordt de AOW-leeftijd 67 jaar en drie maanden.

• Pensioen 2e pijler: de werkgever De meeste werknemers in Nederland bouwen pensioen op samen met de werkgever. Dit is de tweede pijler van het pensioengebouw. Dit geldt echter niet voor de tandarts!

Het lukt echt niet om in een paar jaar een vermogen op te bouwen waar je van je eenenzeventigste (zie rekenvoorbeeld) tot je vijfen tachtigste van kan leven. Het is zeer belangrijk je daar bewust van te zijn. Als je het geld niet over hebt, houdt het natuurlijk op. Maar je kunt ook andere keuzes maken.

Pensioen opbouwen Je kunt als zelfstandige op diverse manieren pensioen opbouwen:

1. Banksparen of bankbeleggen - Box 1 Je kunt bij een bank een geblokkeerde spaarrekening of effectenrekening openen en zo sparen voor een aanvulling op je pensioen. Als je aan bepaalde regels voldoet, kun je het geld dat je inlegt aftrekken van de belasting. Je betaalt in de toekomst wel belasting over de periodieke uitkeringen. Als je overlijdt, krijgen je nabestaanden (je partner, je kinderen of familie) het bedrag dat is opgebouwd. Bij bankbeleggen kan jouw geld meer waard worden, maar ook minder.

2. Lijfrente

Bovenop het pensioen van de overheid (AOW) moet je dus zelf voor extra pensioenaanvulling zorgen om je gewenste levensstijl voort te zetten. Dit kan je zelf aanvullen door te sparen, te beleggen of bijvoorbeeld fiscaalvriendelijk te sparen.

Je kunt een verzekering afsluiten waarmee je geld spaart om later jouw pensioen mee aan te vullen. De premie kun je van de belasting aftrekken als je kunt aantonen dat je een pensioen tekort hebt. Je betaalt in de toekomst wel belasting over de periodieke uitkeringen. Bij sommige lijfrentes kun je een contraverzekering afsluiten. Hiermee kun je het opgebouwde tegoed nalaten aan je nabestaanden.

Hoeveel moet ik sparen/reserveren?

3. De oudedagsreserve

Hoeveel geld je na je pensionering nodig hebt, is heel persoonlijk. Het hoeft niet altijd minder te zijn dan nu, bijvoorbeeld omdat je dan meer uitgeeft aan vrije tijd of zorg. Als je wilt sparen voor je pensioen, is het handig om daar zo vroeg mogelijk mee te beginnen. Hoe later je begint, hoe meer je in korte tijd opzij moet zetten. Als er financiële ruimte is, begin dan meteen. Zeker voor tandartsen is dit belangrijk, omdat je geen pensioen (meer) opbouwt in een beroepspensioenfonds.

Je kunt een bedrag reserveren - doteren - als oudedagsreserve (OR). Dit kan voor een ondernemer een mooie manier zijn om een pensioen op te bouwen. Het betalen van inkomstenbelastingen wordt uitgesteld. Maar omdat de oudedagsreserve in bepaalde situaties verplicht afneemt, kunnen de voordelen daarmee (deels) verloren gaan. Daarom is een oudedagsreserve niet voor elke ondernemer aantrekkelijk. Om een goede keuze te kunnen maken is het belangrijk om de totale financiële situatie mee te wegen.

• Pensioen 3e pijler: privé

Inkomens- en uitgavenoverzicht

Leeftijd 26ste t/m 28ste jaar

Leeftijd 28ste t/m 71ste jaar

80.000

100.000

Pensioendatum 71 jaar en 3 maanden

Vereenvoudigd voorbeeld Winst uit onderneming AOW

10.000

Ziektekosten

2.000

Arbeidsongeschiktheidsverzekering

2.000

4.000

Huur woning (inclusief G/W/E)

12.000

Rente en aflossing woninghypotheek Diverse vaste lasten **

2.000

29.000 1.000

5.000

Belasting (indicatief)

25.000

30.000

2.000

Totaal Vrij Besteedbaar Inkomen

38.000

30.000

2.000

Uitgangspunten: Op basis van een geboortedatum 10 april 1992 krijg je volgens de huidige wetgeving vanaf 10-01-2063 AOW. Je leeftijd is dan 71 jaar en 3 maanden. AOW bedrag afgerond (1 persoon op basis van gehuwd of samenwonend). Arbeidsongeschiktheidspremie gebaseerd op 80% van bruto inkomen. Op basis van het huidige inkomen (EUR 100.000) wordt een woning aangekocht en volledig gefinancierd met een lineair aflossingsschema in 30 jaar. Totale hypotheek EUR 400.000. **Diverse vaste lasten zoals schadeverzekeringen, gas/water en elektriciteit en onderhoudskosten eigen woning. Bepaalde bedragen zijn afgerond.

4. Vermogensopbouw - Box 3

Uitstelgedrag

Je kunt sparen en/of beleggen in box 3. Hierbij zet je geld opzij om later je pensioen aan te vullen en behoud je volledige flexibiliteit. Je krijgt bij sparen zekerheid van een rentevergoeding en terugbetaling van je inleg. Maar de rente staat nu erg laag, lager dan de inflatie. Als je grote bedragen spaart, betaal je ook nog eens belasting over het vermogen. Zo wordt spaargeld alleen maar minder waard in plaats van meer. Beleggen wordt dan interessant ondanks de (grotere) risico’s. De spreiding moet internationaal en over verschillende sectoren en bedrijven zijn. Als je een persoonlijk risicoprofiel en -plan laat samenstellen door een deskundige, kun je met beleggen een hoger rendement halen. Iedere Nederlander betaalt tot een bepaald bedrag geen belasting over zijn/haar spaargeld in Box 3. Het spaargeld dat vrijgesteld is van belasting, heet het heffingsvrije vermogen. De Belastingdienst bepaalt jaarlijks de grens tot welk bedrag je vermogen belastingvrij is.

Behalve financiële factoren zijn er ook andere redenen waarom sommige tandartsen géén pensioen opbouwen. De keuzes rondom de pensioenopbouw kunnen lastig zijn. Daarnaast is het moeilijk om je een goed beeld te vormen van de inkomsten die je later (als zelfstandige pas over een heel lange tijd) nodig denkt hebben. Dat schrikt velen af. Daar komt bij dat veel mensen uitstelgedrag vertonen en het regelen van een pensioenvoorziening voor zich uitschuiven. Dit is voor tandartsen niet anders. Het is wel belangrijk dat je van toeschouwer verandert in regisseur. Stippel je eigen koers uit. Maak je eigen behandelplan. Plan een periodieke controle en stuur tussentijds bij. Wees dus attent op tussentijdse veranderingen en pas je plan aan de gewijzigde (gezins)situatie aan. Neem zelf de regie in handen. Wacht niet af tot het te laat is en begin vandaag nog.

Handig Als je wilt sparen voor je oude dag kun je dit bijvoorbeeld doen door automatisch te sparen. Je stelt dan automatisch sparen in om je spaardoel te halen. Je weet dan zeker dat je elke week of maand geld overboekt naar je spaarrekening en/of beleggingsrekening. Met een flinke buffer achter de hand kun je de kosten van je oude dag opvangen. Essentieel is dat jouw persoonlijk Diagnose- en (pensioen) behandelplan wordt gemaakt. Bovenstaand voorbeeld illustreert hoeveel je tekort kan komen na pensionering. Ik wil hier benadrukken dat elke situatie uniek is.

Inzicht + overzicht = geeft rust Je wilt pensioen opbouwen, maar je weet niet precies hoe je dit wilt doen? Of welke optie het beste bij jouw situatie past? Maak dan een afspraak met een Financieel Planner FFP CFP® en creëer rust en overzicht. Want wat voor een tandarts het maken van een diagnose en behandelplan is, dat is het maken van een analyse en adviesplan voor een Financieel Planner FFP CFP.

Over de auteur Arjan Wijnands FFP CPF® is sectorspecialist Medische en Vrije Beroepen bij ABN AMRO. Hij adviseert en begeleidt tandartsen bij diverse ondernemersvraagstukken.

TEKST: IMELDA VAN DE WARDT

“Door differentiëren wordt tekort aan algemeen practici alleen maar groter” 44% van de onlangs afgestudeerde tandartsen wil zich in de toekomst mogelijk differentiëren. Dat blijkt uit onderzoek naar de toekomstplannen van pas afgestudeerden. Op dit moment telt Nederland ongeveer 8.760 tandartsen, waarvan er 595 gedifferentieerd zijn. Is differentiëren wel een goed idee? En wat betekent het als steeds meer tandartsen zich toeleggen op een bepaald deelgebied? Jong & Tandarts ging in gesprek met tandarts Luuk van den Bosch, die het onderzoek heeft uitgevoerd en de resultaten ‘problematisch’ noemt, en Rob Burgersdijk, lid van Commissie Linschoten. Beiden kijken kritisch naar het ‘woud van differentiaties’.

Rob Burgersdijk

Na het behalen van je diploma Tandheelkunde kun je direct aan de slag als algemeen practicus. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om verder te studeren. Zo kun je kiezen voor een specialisatie of differentiatie. Het aantal gedifferentieerde tandartsen ligt per januari 2019 op ongeveer 7% van de actieve beroepsgroep. In de afgelopen jaren is dit aantal weinig veranderd. Toch blijkt uit het onderzoek van tandarts Luuk van den Bosch dat de mondzorg er in de toekomst wellicht anders uit zal zien. “Een groot deel van de tandartsen zal zich in de toekomst meer toeleggen op een specifiek tandheelkundig deelgebied. Dat is in tegenstelling tot de mondzorg nu, waarbij de overgrote meerderheid de algemene tandheelkunde uitoefent,” stelt Van den Bosch.

“Wanneer je weinig complexe behandelingen uitvoert, acht je jezelf op den duur niet meer bekwaam”

Minder solotandartsen De mondzorg is door de jaren heen sterk veranderd. Naast de huidige focus op preventie in plaats van curatie, hebben de jonge tandartsen volgens Van den Bosch andere prioriteiten dan eerdere generaties. “Je ziet dat pas afgestudeerden

nu minder vaak een eigen praktijk openen en eerder in groepspraktijken aan de slag gaan, zeker in de eerste jaren na het afstuderen. Daarnaast hechten ze meer waarde aan hun privéleven, wat tot gevolg heeft dat ze minder werken.” Ook Rob Burgersdijk merkt op dat solopraktijken tegenwoordig minder populair zijn. Een slechte ontwikkeling is dat volgens hem niet. “De solotandarts ziet in zijn praktijk vaak te weinig moeilijke patiënten. Wanneer je weinig complexe behandelingen uitvoert, acht je jezelf op den duur niet meer bekwaam. Het logische gevolg is dat je patiënten sneller zal doorsturen.” De tandheelkunde kende jaren geleden nog geen differentiaties. “Mijn generatie, afgestudeerd eind jaren 60, was opgeleid om de tandheelkunde in de volledige omvang uit te oefenen. Aangezien er geen deeldisciplines waren, was normaal dat je zelf kleine kaakchirurgie deed. Nu zijn er tandartsen die niet eens meer een extractietang in hun praktijk hebben,” stelt Burgersdijk. Wel merkt hij op dat patiënten vroeger sneller een prothese aangemeten kregen en dat erg complexe gevallen soms niet behandeld werden. De opkomst van de groepspraktijk draagt mogelijk bij aan de heersende wil onder &

jonge tandartsen om te differentiëren. “Binnen de meeste grote praktijken kiezen algemeen practici sneller voor een specifiek terrein dat ze leuk vinden. Daarnaast kom je meer patiënten met complexe mondproblemen tegen,” aldus Burgersdijk. Van den Bosch deelt deze mening en ziet de voordelen van een groepspraktijk. “Ik vind het zelf prettig om met collega’s te kunnen sparren over gecompliceerde behandelplannen. Daarnaast kun je altijd hulp vragen wanneer je je niet volledig bekwaam voelt om een ingewikkelde behandeling zelfstandig uit te voeren.”

Menskrachttekort In totaal hebben 231 tandartsen, die tussen 2013 en 2017 zijn afgestudeerd in Amsterdam, Groningen of Nijmegen, door middel van een enquête meegewerkt aan het onderzoek. De resultaten noemt Van den Bosch problematisch. “Er is momenteel sprake van een tandartsentekort en te weinig opleidingscapaciteit, mede door de keuzes die recent afgestudeerde tandartsen maken. Uit het onderzoek blijkt dat de

meerderheid van de jonge afgestudeerde tandartsen parttime werkt, waarbij vrouwelijke tandartsen significant minder werken dan hun mannelijke collega’s. De komende jaren zullen voornamelijk vrouwelijke tandartsen afstuderen. Wanneer tandartsen zich vervolgens ook nog massaal gaan differentiëren, wordt het tekort aan algemeen practici, waar naar mijn mening veel behoefte aan is, alleen maar groter.” Volgens Burgersdijk is er geen sprake van een tandartstekort, maar een menskrachttekort. De taakherschikking kan het tekort grotendeels opvangen. “Eenvoudige verrichtingen kunnen aan preventieassistenten en mondhygiënisten besteed worden. Dit zal leiden tot meer patiënten in de praktijk en daarnaast zullen tandartsen meer moeilijke gevallen kunnen behandelen. Op deze manier zal de deskundigheid en handvaardigheid van tandartsen beter op peil blijven.”

Woud aan differentiaties Burgersdijk is sceptisch over de huidige ‘differentiatiedrang’. “Als veel tandartsen

Specialisaties Kun je er na zes jaar studeren nog steeds geen genoeg van krijgen? Of heb je altijd al affiniteit met een bepaald vakgebied gehad? Dan zijn er nog genoeg vervolg opleidingen die je kunt doen na je opleiding Tandheelkunde. Zo zijn er twee mogelijkheden om je specialiseren: orthodontie en kaakchirurgie. Let wel op: wanneer je kiest voor een van deze specialisaties, mag je na het behalen van dit diploma alleen verrichtingen doen die aan dit vakgebied verbonden zijn. Zowel de orthodontist als kaakchirurg mogen geen algemene tandheelkunde uitoefenen. Orthodontie De opleiding Orthodontie is een vierjarige fulltime opleiding. Er is dus geen mogelijkheid om naast deze opleiding in de praktijk te werken. Wel krijg je tijdens de opleiding betaald. Per universiteit is bepaald hoeveel dat is. Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar voor de opleiding. Ook dit verschilt per universiteit. Houd de websites van de verschillende faculteiten in de gaten voor de inschrijf periodes voor de nieuwe lichtingen. Meestal zijn de inschrijfperiodes bijna een jaar van tevoren al open. MKA-chirurgie Om toegelaten te worden tot de opleiding MKA-chirurgie, dien je de opleidingen Tandheelkunde en Geneeskunde te hebben afgerond. Het is mogelijk om Geneeskunde in een versneld traject van vier jaar te doen, in plaats van zes jaar. Voor de meeste opleidingsplaatsen bij Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie is het verplicht om ook te promoveren. Dit betekent dus dat je zes jaar Tandheelkunde studeert, vier jaar Geneeskunde, vervolgens doe je promotieonderzoek en dan studeer je nog eens vier jaar MKA-chirurgie. Tijdens de opleiding tot kaakchirurg ontvang je een AIOS-salaris.

een differentiatie gaan doen, kun je de opleiding net zo goed terugbrengen naar vijf jaar.” In 2007 is de opleiding Tandheelkunde verlengd naar zes jaar. Het was Commissie Linschoten die het voorstel heeft gedaan om de opleidingsduur te verlengen. “We constateerden dat het woud aan differentiaties aan het toenemen was. De algemeen tandarts dreigde een hbo-tandarts te worden, die alleen nog maar eenvoudige behandelingen uitvoerde en moeilijke gevallen doorverwees.” In dit extra toegevoegde jaar zou meer aandacht worden besteed aan disciplines waar voorheen te weinig tijd voor was, zoals bijvoorbeeld de implantologie. “Met een extra jaar kon er weer een adequate algemeen practicus opgeleid worden die zelf complexe behandelingen uit zou voeren, zoals het extraheren van verstandskiezen en apexresectie. Behandelingen die nu vaak standaard door de MKA-chirurg worden uitgevoerd.”

Basispijlers Dit betekent volgens Burgersdijk niet dat er helemaal geen differentiaties meer moeten zijn. “Voor heel moeilijke zaken moeten er nog steeds een aantal gedifferentieerde tandartsen zijn. Het hoeven er alleen niet zo veel te zijn.” Wel is hij kritisch over bepaalde differentiaties. “Ik vind dat bijvoorbeeld de parodontologie geen differentiatie zou moeten zijn. Het is een van de basispijlers van de tandheelkunde en hoort thuis in het algemene pakket van de algemeen practicus. Wat doet de algemeen practicus nog als hij de parodontologische behandelingen doorverwijst? Dan houdt hij niets meer over. Aan het einde kan hij alleen nog een simpele kroon en vulling maken, maar daar heb je geen universitaire opleiding voor nodig.” De keuze aan differentiaties is groot. De Nederlandse Vereniging voor Gnathologie en Prothetische Tandheelkunde (NVGPT) heeft onlangs een nieuwe differentiatie erkend: de prothetisch-restauratief tandarts. Daarmee komt het aantal differentiaties op twaalf. Burgersdijk pleit echter voor vier ‘superdifferentiaties’, zoals het Radboudumc het aanbiedt. “Studenten vinden bepaalde onderdelen binnen de tandheelkunde leuker dan andere gebieden, maar het is beter om de vele differentiaties terug te brengen naar vier profielen: reconstructief, chirurgisch, kind en ontwikkeling en gerodontologie.” Deze profielen werken

Luuk van den Bosch:

“Ontwikkel jezelf na het afstuderen eerst tot volwaardig algemeen practicus”

samen over de grenzen van verschillende bestaande differentiaties heen. “Als je deze profielen samen in één praktijk onderbrengt, kun je bijna de hele tandheelkunde bestrijken en hoeft er minder doorverwezen te worden.”

deelgebieden bijspijkeren en jezelf ontwikkelen en bekwamen.”

Nascholing

Vlieguren

Uit het onderzoek blijkt dat jonge tandartsen zich graag willen differentiëren in restauratieve tandheelkunde. “Als ik om me heen kijk naar andere tandartsen, zie ik dat jonge collega’s het meest geïnteresseerd zijn in implantologie en restauratieve tandheelkunde,” aldus Van den Bosch. Dit is opvallend, aangezien restauratieve tandheelkunde op dit moment niet tot de populairste differentiaties behoort in Nederland. “Ik kan me voorstellen dat studenten het idee hebben dat ze op dit gebied niet voldoende zijn opgeleid en dat jonge tandartsen daarom de behoefte hebben om zich op dat gebied verder te bekwamen,” stelt Burgersdijk. Jonge tandartsen hebben de behoefte om hiaten in kennis na het afstuderen op te vangen. “Ik denk dat er onder pas afgestudeerden vooral veel vraag is naar kennis over nieuwe inzichten en technieken,” merkt Van den Bosch op. “Dit is niet alleen mogelijk door middel van een differentiatieopleiding, maar ook via bijen nascholing kun je je kennis op het gebied van diverse

Wanneer je twijfelt om een differentiatie te gaan doen, heeft Van den Bosch een duidelijk advies aan jonge collega’s: “Ontwikkel jezelf na het afstuderen eerst Differentiatie1

tot volwaardig algemeen practicus. Maak vlieguren en kijk vanuit daar verder naar je interesses.” Het is natuurlijk je eigen keuze of je je wilt specialiseren of differentiëren. Maak een overwogen keuze en het belangrijkste: zorg ervoor dat je het leuk houdt en plezier hebt in je vak.

Erkend door:

Implantologie

NVOI

225

38%

Slaapgeneeskunde

NVTS

14%

Endodontologie

NVVE

13%

Parodontologie

NVVP

13%

NVvK

NVGPT

Pedodontologie Gnathologie Maxillofaciale Prothetiek

NVGPT

Restauratieve Tandheelkunde

NVVRT

Tandheelkundige Zorg Gehandicapten

VBTGG

NVGd

Gerodontologie Angstbegeleiding Aantal tandartsen met differentiaties Totaal aantal ‘actieve’ tandartsen

VBTGG

595 8.760

meer differentiaties mogelijk. Recent erkende de NVPGT de prothetisch-restauratief tandarts; deze differentiatie is nog niet vermeld.

(bron: Staat van de Mondzorg)

AUTEUR: TESSA VOGELAAR

Filtek

™

Universal Restorative

Uw restauratie. Uw composiet. Uw dag.

Simpelweg

eenvoudiger.

Een druk schema vraagt om efficiëntie, vandaar dat tandartsen bij circa 80% van alle restauraties kiezen voor 1 kleur.* Dankzij 3M™ Filtek™ Universal Restorative met NaturalMatch-technologie kunt u efficiënter werken én een esthetisch resultaat garanderen, anterieur en posterieur. Met slechts 8 kleuren, een universele opaciteit en een wittere Extra White kunt u de meeste patiënten een passende oplossing bieden. Maak het uzelf simpelweg eenvoudiger.

3M™ Filtek™ Universal Restorative 3M.nl/FiltekUniversal 3M.be/FiltekUniversal

TEKST: IMELDA VAN DE WARDT FOTO’S: SPIEGELBEELD - VERENIGINGSBLAD DER TANDHEELKUNDIGE FACULTEITSVERENIGING NIJMEGEN, NUMMER 3 APRIL 2017 & NUMMER 5 JUNI 2017.

Vroeger was alles anders, wordt vaak gezegd. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw waren er geen computers, de maatschappij was verzuild en de meeste moeders waren huisvrouw. Maar hoe zit dat met de mondzorg? Was het vroeger totaal anders om Tandheelkunde te studeren en als starter aan de slag te gaan? We gingen in gesprek met inmiddels gepensioneerd MKA-chirurg dr. Ralph Voorsmit, die ons meenam naar zijn jaren als jonge tandarts.

MKA-chirurg Ralph Voorsmit over zijn beginjaren als tandarts

“Na mijn eerste behandeling kreeg ik een vis” “Al in 1960 op het Dalton Lyceum in Den Haag – en gedurende het laatste jaar Gymnasium β - was ik vastbesloten om naar de hotelschool te gaan”, vertelt Voorsmit. “Ik wilde graag naar het buitenland en werd aangenomen in Zürich. Kort voordat ik naar Zwitserland zou vertrekken, zei mijn vader: “Zou je niet voor een ‘echte studie’ kiezen?” Hij bracht me aan het twijfelen. Misschien had hij wel gelijk. Dankzij mijn aardige jonge tandarts viel mijn oog op Tandheelkunde. Er was in de zestiger jaren sprake van een groot tandartsentekort, dus het was makkelijk om aan werk te komen. Ik heb me aangemeld voor de opleiding in Utrecht, maar werd uitgeloot. Terwijl ik op de wachtlijst bleef staan, heb ik eerst mijn dienstplicht vervuld, waarna ik werd ingeloot voor de opleiding in Nijmegen.

Tijdens de studie volgden we vier hoofdvakken: conserverendeen prothetische tandheelkunde, orthodontie en kaakchirurgie. Er was geen curriculum, zoals we dat nu kennen. Wanneer je voor een van de vakken een onvoldoende had, moest je dat compenseren. Slaagde je hier niet in, dan werd je geacht het hele jaar opnieuw te doen. Met ongeveer de helft van de studenten haalden we na zes jaar de eindstreep. De anderen hebben er langer over gedaan, soms zelfs wel tien jaar, of zijn gestopt met de studie. In mijn tijd wist je niet hoe snel je een eigen praktijk moest starten. Dat was toen ook bij wijze van spreken een fluitje van een cent. Nagenoeg al mijn jaargenoten hebben dit gedaan. Ik was de enige die zich wilde gaan specialiseren.

Mannenstudie

Ik ben één jaar abactis, het jaar daarop praeses en vervolgens ook nog praeses van het 1e Lustrum van de Tandheelkundige FaculteitsVereniging Nijmegen (TFVN) geweest, waarbij ik diverse ludieke evenementen organiseerde. In die periode kwam ik intensief in aanraking met de entertainmentwereld. Dankzij mijn opgebouwde netwerk lukte het zelfs om prins Claus (de nog toenmalige verloofde van prinses Beatrix) en later ook André Hazes naar Nijmegen te halen.

We begonnen de opleiding met ongeveer veertig studenten, allemaal mannen. We hadden een kleine, hechte groep. Iedereen kende elkaar. In mijn tijd was tandheelkunde dus echt een mannenstudie, in tegenstelling tot nu. Het was ook een vrij dure studie. Naast het feit dat de studiekosten hoog waren, moest je als student ook over veel spullen beschikken, zoals een kistje met instrumentarium. Een financiële bijdrage van je ouders of een lening in de vorm van een beurs moesten voorzien in je studiekosten.

Olifanten, tijgers en wurgslangen

“Wanneer je voor een van de vakken een onvoldoende had, moest je dat compenseren”

Na mijn specialisatie in de Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie (MKA-chirurgie) ben ik betrokken gebleven bij de opleiding en TFVN. Ik organiseerde nog steeds diverse activiteiten, zelfs voor de Medische Faculteit en de gehele Radbouduniversiteit. We gebruikten de Stadsschouwburg en het concertgebouw De Vereeniging regelmatig als uitvalsbasis voor feesten. Wanneer ik zelf een keer naar de schouwburg ging, mocht ik via de artiesteningang naar binnen vanwege zeer goede contacten met de toenmalige schouwburgdirecteur. Men kende mij inmiddels. Er werden destijds niet zo veel evenementen georganiseerd als nu, omdat er best veel geëist werd van je studie. Maar de evenementen die werden georganiseerd, waren wel grootser en indrukwekkender, omdat er dankzij enorme sponsoring veel meer geld beschikbaar was. Toen de opleiding een kwart eeuw bestond, organiseerden we drie dagen lang festiviteiten met als hoogte punten het ‘Junglefeest’ en galafeest ‘There’s no business like toothbusiness’. Het bijna surrealistische ‘Junglefeest’ is tot op heden ongeëvenaard gebleven en heeft alle media gehaald. Voor een paar duizend gulden had ik een deel van een circus ingehuurd. Er stonden twee olifanten bij de ingang en in een kooi midden in de feestruimte zat een zestal leeuwen met hun dompteur. Op het podium stond een vrouw omhuld door wurgslangen die een striptease-act deed. Toen de laatste slang van haar onderlichaam gleed… bleek zij een hij en dus een travestiet te zijn. Er werden zogenaamd kippen geslacht en mensen konden als het ware de leeuwen aanraken. Meerdere toeschouwers zijn die avond flauwgevallen, maar gelukkig stond een EHBO-post paraat. Het was een onvergetelijke avond die menigeen zich nog tot in lengte van jaren zal blijven herinneren.

Opmerkelijk sollicitatiegesprek Na mijn afstuderen wilde ik één jaar overbruggen om uit te zoeken welke specialisatie ik wilde doen: Orthodontie of MKA-chirurgie. Ik las een vacature in een tandartsenblad: ‘Waarnemend tandarts op Curaçao gezocht’. Enigszins impulsief heb ik gereageerd. Ik ontving een reactie dat de betreffende tandarts naar Nederland zou komen en graag kennis met mij wilde maken. Samen met mijn toenmalige vriendin en inmiddels al bijna vijftig jaar mijn echt genote spraken we af op het station in Arnhem. Het was mijn eerste professionele sollicitatiegesprek, best spannend. Ik zou hem herkennen aan zijn regenjas en hij zou een krant in zijn hand houden. Eenmaal op het station was het allerminst moeilijk om hem te vinden. Er stond een man met een heel innemend uiterlijk.

Zijn huid was te bruin voor april. Hij droeg een broek, waarvan de omgeslagen zoom was vastgeniet. En inderdaad, hij droeg een regenjas. We maakten kennis en zijn naar een café gelopen. Achterin namen we plaats. Hij stelde enkele vragen. Ik denk dat het gesprek niet langer dan een half uur heeft geduurd toen hij tot mijn grote verbazing vroeg wanneer ik kon beginnen. Dit ging mij eigenlijk veel te snel. Over een maand was ik pas daadwerkelijk afge studeerd. We namen afscheid en ik stapte in de trein. Daar realiseerde ik me dat wij noch hij hadden afgerekend in het café. Ik heb contact opgenomen met de Nederlandse Vereniging van Tandartsen (NVT) en concludeerde dat ik geen buil kon vallen aan de baan op Curaçao. Ik wilde de uitdaging aangaan en heb het contract getekend.

Betalen in natura Onze ouders vonden dat mijn vriendin en ik als getrouwd stel naar het buitenland moesten gaan, dus zo geschiedde het. We zijn in mei 1970 getrouwd en eerst gaan reizen naar IJsland, Groenland en New York, waar onze dollars als sneeuw voor de zon verdwenen. Zo kwamen we platzak aan in Curaçao. We kregen tijdelijk onderdak in een shabby pension, dat gerund werd door Surinamers. De volgende dag werd ik meteen rondgeleid in de tandartspraktijk. Ik was natuurlijk net afgestudeerd en had nog geen werkervaring. De praktijk zat midden in het centrum van Willemstad, op de eerste verdieping van een winkelcomplex. De behandelkamer was vrij klein. Er stond voornamelijk oude apparatuur, maar alles wat ik nodig had leek aanwezig. De tandarts, met wie ik in Arnhem had gesproken, zei: “Ik moet even iets regelen. Oriënteer je maar in de tussentijd.” Hij was nog geen tien minuten weg, toen de assistente vertelde dat er een jongetje aankwam dat was gevallen en meteen geholpen moest worden. Ik trok de te grote, witte jas aan die in de praktijk hing. Het kind werd binnengebracht en ik heb een melktand geëxtraheerd. Na de behandeling werd ik door de moeder van het jongetje bedankt en kreeg ik als honorarium een vis. Ik keek de assistente aan en vroeg: “Is dit gebruikelijk?” Het bleek normaal dat mensen met weinig geld in natura betaalden. Vervolgens verscheen een tweede patiënt, die mij na de behandeling 2,50 Antilliaanse gulden betaalde. Ik heb dit papiergeld nooit uitgegeven. Nog altijd bewaar ik mijn allereerste verdienste als tandarts ingelijst op mijn studeerkamer. Na ruim een week in het Surinaamse pension zijn we verhuisd naar het huis van die tandarts, een prachtige huurwoning met een grote tropische tuin. Eén jaar overbruggen werd uiteindelijk vier jaar. Er waren weinig tandartsen op Curaçao, dus iedereen was sterk verbonden met elkaar. We hadden veel leuke bijeenkomsten. In die periode kwam ik in aanraking met een tweeling, de gebroeders Maal. Beide heren waren werkzaam als kaakchirurg. Moeilijke gevallen verwees ik naar hun door. Vaak bleef ik er dan bij en assisteerde ik. Wanneer zij op vakantie gingen, verrichtte ik regelmatig extracties. Toen wist ik het zeker: ik wilde MKA-chirurg worden.

Watergate-affaire Een Amerikaanse orthodontist , die met zekere regelmaat naar

■■

Curaçao kwam, vroeg of ik interesse had om naar Amerika te komen. Ik heb op zijn aanraden gesolliciteerd op een prestigieuze plek op het Eastman Dental Center (EDC), een gerenommeerd instituut voor tandheelkundige behandelingen en wetenschappelijk onderzoek. Er werden jaarlijks vijftien tandartsen toegelaten, waarvan vier buitenlanders. Ik was een van die vier. Samen met mijn vrouw verhuisde ik in juni 1974 naar Rochester in NoordAmerika. Omdat ik graag MKA-chirurg wilde worden, liep ik stage in het universitair ziekenhuis dat gerelateerd was aan het EDC en solliciteerde ik daar voor een MKA-opleidingsplek. Vlak vóór de kerstdagen kreeg ik bericht dat ik was aangenomen. Echter, vanwege de Watergate-affaire en afzetting van president Nixon moest ik mijn visum ieder jaar opnieuw verlengen. Dat was een risico en gaf onzekerheid, aangezien de opleiding tot MKA-chirurg vier jaar zou duren. Ik had inmiddels vernomen dat ik ook in Nijmegen was toegelaten tot de opleiding. Om het zekere voor het onzekere te nemen, zijn mijn vrouw en ik terugverhuisd naar Nederland.

Het zwarte boekje Het was 1975 en ik begon de specialisatie MKA-chirurgie aan het Radboudumc. Tijdens deze opleiding kwam ik in contact met een MKA-hoogleraar in Utrecht, die mij heeft geleerd hoe ik het beste kon omgaan met complicaties en mislukkingen. Dit wordt immers niet onderwezen tijdens de opleiding. Hij gaf me de tip om een ‘zwart boekje’ aan te schaffen, wat ik meteen heb gedaan. Op de rechterkant schreef ik alle complicaties en dingen die ik meende fout te hebben gedaan, zoals het abusievelijk verwijderen van een verkeerd gebitselement. Op de linkerkant schreef ik hoogtepunten: een mooie film, goede show, tentoonstelling of een bijzondere vakantie. Aan het einde van het jaar bladerde ik door het boekje en ging ik na hoe vaak iets fout was gegaan. Soms was dit vaker het geval dan ik van tevoren dacht. Het boekje hield me scherp en maakte mij tevens bewust van mijn kennis, grenzen en tekort komingen. In 1979 kon ik mij inschrijven in het MKA-specialistenregister. Ik ben 25 jaar werkzaam geweest als MKA-chirurg. Toen ik met pensioen ging, heb ik een aantal confronterende lezingen gehouden uit mijn zwarte boekje: van ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen tot het overlijden van een patiënt. Zulke zaken maken veel indruk op je. Wat heb ik fout gedaan? Had ik het anders moeten doen? Fouten maken is menselijk. Stelling zes in mijn proefschrift luidt dan ook: ‘De chirurg die geen complicaties kent of heeft, is de chirurg die niet opereert’.”

Ralph Voorsmit als teamcaptain van het winnende ‘team Nijmegen’ tijdens de Nationale Tandheelkunde Quiz in 2018. FOTO: D.I.Q.U.E. FOTOGRAFIE

“Omdat ik graag MKAchirurg wilde worden, liep ik stage in het universitair ziekenhuis dat gerelateerd was aan het EDC en solliciteerde ik daar voor een MKA-opleidingsplek”

Biografie Ralph A.C.A. Voorsmit studeerde in 1970 af als tandarts in Nijmegen. Na een verblijf van vier jaar op Curaçao en een jaar op het Eastman Dental Center in Rochester-NY USA, specialiseerde hij zich van 1975 tot 1979 in de Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie aan het Radboudumc te Nijmegen. Hier bleef hij gedurende zijn hele loopbaan werkzaam. In 1984 promoveerde hij tot Doctor in de Geneeskunde. Voorsmit publiceerde veelvuldig in boeken en tijdschriften en vervulde diverse (inter)nationale bestuursfuncties. In 2004 ging hij met pensioen en werd hij door de Faculteit Tandheelkunde geëerd met een plaats op de ‘Wall of Fame’. Nog altijd is hij betrokken bij het Radboudumc, waar hij colleges mondzorgkunde verzorgt en het jaarlijkse introductiecollege voor tandartsen en mondzorgkundigen op zich neemt. Daarnaast is hij als erelid nog steeds nauw betrokken bij de TFVN.

TEKST: ARJAN WIJNANDS

Een hypotheek als starter anno 2019

JE STUDENTENKAMER UIT! Wanneer je je eerste huis wilt gaan kopen, komt er veel op je af. Wij helpen je alvast een beetje met oriënteren en zetten een aantal vragen voor je op een rij. 1. Uit welke aflosvormen kan ik kiezen?

2. Hoeveel kan ik lenen op basis van mijn inkomen?

Om je hypotheekrente af te kunnen trekken voor de inkomsten belasting is in de wet vastgelegd dat je een lening in uiterlijk dertig jaar moet hebben afgelost. Deze aflossing moet tenminste op annuïtaire wijze zijn gebeurd. Sneller aflossen is ook toegestaan. In de praktijk betekent dit dat er twee aflossingsvormen zijn waaruit je kunt kiezen: annuïtair en lineair.

In de Gedragscode Hypothecaire Financieringen is beschreven hoeveel je kunt lenen. In de praktijk komt het erop neer dat jouw maximale leencapaciteit weinig zal verschillen bij diverse geldverstrekkers. Over het moment wanneer je geld zou kunnen lenen als zzp’er wordt wel onderscheid gemaakt tussen diverse geldverstrekkers. Je leencapaciteit wordt vastgesteld aan de hand van je toetsinkomen. Voor zzp‘ers wordt dit berekend op basis van je jaarcijfers, zoals deze zijn vermeld in je belastingaangifte. Afhankelijk van de geldverstrekker kan er bijvoorbeeld een percentage worden genomen van het inkomen van de afgelopen één tot drie jaar. Als je nog geen jaarcijfers hebt, kan je een financiële prog nose laten opstellen.

Voor een annuïteitenhypotheek betaal je over de hele looptijd meer dan voor een lineaire hypotheek, omdat meer rente wordt betaald. Wel zijn de maandlasten in het begin lager. Bij een hypotheek van € 200.000 met een rente van 2,5% en een looptijd van dertig jaar zijn de maandlasten in het begin bruto € 176,- lager dan bij een lineair schema. Het duurt gemiddeld tien tot vijftien jaar totdat je bij lineair aflossen per maand minder betaalt dan bij annuïtair aflossen. Hierdoor houd je in de eerste jaren meer geld over. Vaak wordt gesteld dat een lineaire hypotheek goedkoper is dan een annuïteitenhypotheek. De waarheid is niet zo zwart-wit. Bij een lineaire hypotheek los je in het begin meer af, waardoor je minder rente betaalt. Minder rente betalen betekent echter ook dat je minder rente kunt aftrekken. Voor een hypotheek van € 200.000,- betaal je bij een rente van 2,5% over de periode van dertig jaar in totaal € 9.000,- bruto minder bij een lineair aflosschema ten opzichte van een annuïtair aflosschema. Bij een annuïtaire aflossing houd je dus meer over in het begin. De vraag is wat je met dit geld doet. Staat het op een slecht renderende spaarrekening? Of geef je het uit? Dan kan extra aflossen inderdaad voordelig zijn. Investeer je dit geld in iets wat waarde oplevert (belegging, studie, etc.) dan kan annuïtair aflossen voor jou financieel juist voordeliger zijn. De meeste starters kiezen voor de lagere maandlasten die een annuïtaire hypotheek in de eerste jaren biedt. Je kiest voor een lineaire hypotheek als je bereid bent te beginnen met hogere maandlasten, die wel iedere maand dalen. Een reden om voor een lineaire aflossing te kiezen kan bijvoorbeeld zijn dat je de zekerheid wilt dat je in de eerste jaren meer aflost. Hierdoor wordt de kans op een restschuld sneller verkleind en ben je flexibeler om op korte termijn weer te verhuizen. Bijvoorbeeld als je plannen hebt om naar het buitenland te gaan of als je groter wilt wonen in verband met gezinsuitbreiding.

Houd er verder rekening mee dat de volgende zaken je maximale leencapaciteit verminderen: ■■ (studie)leningen ■■ erfpachtcanon (gerelateerd aan de woning) ■■ partneralimentatie ■■ rood kunnen staan/creditcards/kredieten (mits geregistreerd bij BKR) ■■ private lease Hoe zit dit bij een tandarts? Als tandarts heb je een interessante positie. Als zzp’er ben je ondernemer en daarmee vorm je een groter risico voor geldverstrekkers. Doorgaans worden hogere eisen gesteld aan startende ondernemers (MKB’ers) die een hypotheek willen afsluiten, zoals meerdere jaarresultaten. Als tandarts heb je een relatief hoog inkomen in een baanvaste sector. Maar als je net gestart bent, dan heb je nog geen jaarcijfers. Je kunt dan een financiële prognose laten opstellen door een accountant met kennis van de medische sector. Belangrijk voor een financiële instelling is dat je laat zien dat het benodigde inkomen voor de gewenste woninghypotheek bestendig is. Dit kun je doen door over een bepaalde periode je omzetten te laten zien, waarbij rekening is gehouden met vakanties en je zakelijke lasten. Houd er ook rekening mee dat een bank ook waarneemcontracten (DBA) opvraagt en checkt of dit klopt met de omzet op de rekening, dan wel realisatie-/prognoseberekeningen van de accountant. Aan de hand hiervan is ABN AMRO bereid om met je mee te willen denken bij een hypothecaire financiering. Raadpleeg een adviseur of maak een afspraak met de bank om te kijken wat er voor jou mogelijk is.

3. Hoeveel telt je studieschuld mee? Om de maximale hypotheek te bepalen, wordt gerekend met de overgebleven studieschuld. Van deze schuld wordt 0,45% meegenomen in de berekening van het bedrag dat jij mag lenen voor de koop van je woning. Overige leningen Tel al je leningen bij elkaar op. Ook je limiet op je creditcard, het bedrag dat je rood mag staan op je rekening en koop op afbetaling. Neem 2% van het totaalbedrag. Dit heeft invloed op wat je maximaal aan hypotheek kunt verkrijgen.

Rekenvoorbeeld Je hebt een studieschuld van € 50.000,-. Dan betaal je elke maand € 225 af (0,45% van € 50.000,-). Dit wordt meegenomen in je maximale maandelijkse lasten. Je bent verplicht om bij je hypotheekaanvraag te melden wat voor schulden en/of betalingsverplichtingen je hebt. Ook je studieschuld bij DUO moet je melden. Toch zijn er mensen die hun studieschuld verzwijgen. Geldverstrekkers kunnen namelijk niet gemakkelijk controleren of jij een studieschuld hebt omdat de schuld niet geregistreerd staat bij Bureau Krediet Registratie (BKR). Geef je je studieschuld niet op en ontstaan er later betaal problemen, dan kan dat gevolgen hebben voor de afhandeling vanuit de geldverstrekker.

4. H oeveel kan ik lenen op basis van de waarde van de woning? Naast een maximale leencapaciteit op basis van je inkomen, is er ook een maximale leengrens op basis van de waarde van de woning (marktwaarde). Vanaf 2018 kun je niet meer lenen dan de marktwaarde van de woning. Bij een bestaande woning stelt een taxateur de marktwaarde van de woning vast in een taxatierapport. Ga je de woning verbouwen? Dan stelt de taxateur de marktwaarde van de woning na verbouwing vast. De waarde van de woning bepaalt hoeveel hypotheek je kunt krijgen. Je woning is namelijk het onderpand voor de hypotheek. Bij nieuwbouw is de marktwaarde meestal gelijk aan de zogeheten stichtingskosten: de optelsom van alle kosten inclusief de grond en eventueel meerwerk. Waarom eigen geld inbrengen? Banken verstrekken op dit moment 100% van de koopsom van de woning als hypotheek. De kosten koper (k.k.) zijn de bijkomende kosten voor de aankoop van de woning. Als je een huis gaat kopen, betaal je namelijk niet alleen de vraagprijs van de woning. De ‘kosten koper’ worden onderverdeeld in de aankoopkosten en de financieringskosten. Het percentage kosten koper bedraagt gemiddeld zo’n 5 à 6% van de aankoopprijs van een woning. Deze moeten uit eigen middelen worden voldaan.

5. Woninghypotheek als tandarts-waarnemer (zzp’er), is dit mogelijk? Ben je net afgestudeerd als tandarts? Dan kan het lastig zijn om een hypotheek te krijgen. ABN AMRO praat dagelijks met tandartsen en begrijpt hoe je carrière er ongeveer uit zal zien. Daarom is het mogelijk om ook als tandarts-waarnemer een hypotheek te krijgen.

Een voorbeeld uit de praktijk Je bent in juni afgestudeerd als tandarts en direct begonnen bij twee praktijken. Je beschikt over twee waarneemovereenkomsten; bij een praktijk in Rotterdam voor 2 dagen en bij een praktijk in Amsterdam voor 3 dagen per week. Bij beide opdrachtgevers bestaat jouw vergoeding uit een deel van de declaratie. Dit varieert van 36% tot 41%. De omzet en dus je declaratie in je startjaar zal lager zijn dan de jaren erna. Het is immers je aanvangsjaar en je bent pas in september echt aan de slag gegaan. Jouw te verwachten omzet, op basis van de huidige waarneemovereenkomsten, is circa € 68.000 met een winst van € 50.000 (bruto jaarinkomen) in het eerste jaar. Dit betreft een ‘aanvangssalaris’ en zal de komende jaren nog stijgen. In december van het zelfde jaar heb je de wens om samen met je partner een eerste eigen woning aan te kopen in Leiden. Het aankoopbedrag wil je volledig financieren met een hypotheek. Er is een klein beetje spaargeld om de kosten koper en inrichting te betalen. Je partner werkt in loondienst (vast contract) en verdient € 35.000 per jaar. Je wilt samen de woning kopen voor € 300.000. Er zijn géén andere schulden dan jouw studieschuld van € 25.000. Samenvattend Inkomen tandarts € 50.000 Inkomen partner € 35.000 Originele studieschuld € 25.000

Over de auteur Arjan Wijnands FFP CFP® is sectorspecialist Medische en Vrije Beroepen bij ABN AMRO. Hij adviseert en begeleidt tandartsen bij diverse ondernemersvraagstukken. &

TEKST: TESSA VOGELAAR FOTO’S: MIRLO

“Rol van de tandarts verschuift naar ingenieur en arts” Dertig jaar geleden waren de digitale mogelijkheden in de gemiddelde tandartspraktijk nog nihil. De ontwikkelingen op dit gebied voltrekken zich nu echter in razend tempo, en tandarts dr. Joerd van der Meer volgt ze op de voet. Voor Jong & Tandarts bevroegen we hem over jouw toekomst als tandarts. “Wij kunnen ons nu nog niet voorstellen dat een robot een kroonpreparatie maakt of een gaatje boort, maar de technologie is er al wel.”

Van welke digitale technologie kon u als student alleen maar dromen, maar is voor de startende tandarts van nu niet meer weg te denken? Eigenlijk alle digitale mogelijkheden van nu bestonden in mijn studententijd nog niet. Vandaag de dag zijn er intra-orale scanners, waarmee je sneller kunt scannen dan dat je een alginaatafdruk kunt maken. In mijn tijd was de CEREC er net. Dat vonden we toen al heel stoer, terwijl deze in die tijd nog bijna niets kon. Wat ik me destijds verder helemaal niet kon voorstellen was 3D-printen. De introductie daarvan in de tandheelkunde is heel langzaam verlopen, maar inmiddels zijn deze printers supersnel. In combinatie met de ontwikkeling van een aantal biocompatibele materialen is er echt een kantelpunt bereikt waardoor gebruiks vriendelijk 3D-printen nu heel snel voor een heel grote groep beschikbaar wordt.

“Het merendeel zal meegaan met de technische mogelijkheden, maar de vraag naar traditionele tandheelkundige technieken zal blijven bestaan” 26

Wat is het niveau van digitale technieken in het huidige tandheelkundige onderwijs? Met dat onderwerp wordt momenteel ontzettend geworsteld. Iedereen wil graag dat digitale technieken standaard deel uitmaken van het onderwijs. In Amsterdam is al nagedacht over een speciale Master Digitale tandheelkunde. Op alle opleidingen is wel een aantal intra-orale scanners aanwezig waarmee wordt gewerkt, maar eigenlijk zou je vanaf dag één naast de traditionele, ook de digitale technieken moeten leren. In het Raamplan Tandheelkunde uit 2008, waarin beschreven staat welke competenties een afgestudeerde tandarts moet hebben, ontbreken digitale technieken echter volledig. Geheel onterecht en niet meer van deze tijd, vind ik. Tijd voor een nieuw Raamplan, wat mij betreft.

Welke zaken worden voor studenten en jonge tandartsen de komende decennia steeds belangrijker in de mondzorg? Traditioneel gezien waren tandartsen heel erg gericht op fijne motoriek: nauwkeurig werken op de millimeter. Ik verwacht dat dit in de toekomst minder nodig gaat zijn. Diagnostiek zal dankzij technologie makkelijker en vooral objectiever worden. Waarom zou je de controle visueel en met een sonde blijven doen, als een computer het mogelijk maakt een objectieve diagnose te stellen? Daarmee krijgt de tandarts ruimte om zich op andere zaken te richten. De rol van de tandarts verschuift naar die van een ingenieur en arts. Laatstgenoemde omdat de focus meer komt te liggen op het hoofd-halsgebied en de relatie met de rest van het lichaam. En ingenieur omdat met de komst van technologie er meer behoefte is aan technische supervisie of de planning van behandelingen.

dr. Joerd van der Meer: “Maak digitale technieken standaard onderdeel van de opleiding Tandheelkunde.”

Hoe verwacht u dat het werkveld van de tandarts er in 2030 uitziet? Ten eerste zijn de patiënten veranderd, vanwege de vergrijzing. In Japan kennen ze hetzelfde probleem, en daar wordt steeds meer gewerkt met zorgrobots. Wij kunnen ons nu nog niet voorstellen dat een robot een kroonpreparatie maakt of een gaatje boort, maar de technologie is er al wel. Dat deze technologie er komt voor de tandheelkunde is een kwestie van tijd. Ten tweede denk ik dat steeds meer met hulpkrachten gewerkt gaat worden. Technische ontwikkelingen maken het mogelijk dat steeds meer zaken veilig uitbesteed kunnen worden. Assistenten

“Technische ontwikkelingen zorgen ervoor dat steeds meer zaken veilig uitbesteed kunnen worden”

Biografie maken nu al röntgenfoto’s en afdrukken, terwijl de tandarts dat vroeger zelfdeed omdat dit werd gezien als ‘technisch moeilijk’. Naar verwachting maakt de tandarts over een aantal jaar ook geen afdrukken voor kroon- of brugwerk meer, maar doet de assistent dat.

En wat is in 2030 onveranderd gebleven in het werk van de tandarts? Ik hoop het menselijk contact. Dat klinkt misschien raar, maar het prettige aan de tandarts is dat het iemand is die jou kent, en waar je een vertrouwensrelatie mee hebt. Ik denk dat mensen het fijn vinden om uitleg te krijgen van een mens, en niet van een computer waarop bijvoorbeeld een filmpje wordt getoond.

Naar welke digitale technieken van de toekomst kijkt u het meest uit? Momenteel doen we bij het UMCG in Groningen onderzoek naar een robotarm waarover ik heel enthousiast ben, omdat het nog echt onontgonnen gebied is. Ook de ontwikkeling van 3D-printers vind ik erg interessant. Ze worden niet alleen steeds sneller, er wordt ook gewerkt aan het combineren van verschillende materialen. TNO is hier momenteel heel druk mee, want op dit vlak is nog veel winst te behalen.

Welk advies heeft u voor studenten en starters met een bijzondere interesse in digitale tandheelkunde? Als studenten behoefte hebben aan meer digitale tandheelkunde in het curriculum, dan raad ik hen aan dit duidelijk uit te spreken op de faculteit. Het enthousiasme is er, van mij en van alle andere ‘digitale’ collega’s op de universiteiten. Zodra de vraag ernaar ook zichtbaar is, zal dit katalyserend werken.

Dr. Joerd van der Meer deed in 1989 tandartsexamen aan de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). In 1996 begon hij als docent voor de disciplinegroep Tandheelkunde/ Mondhygiëne van de RuG. Twee jaar later startte hij in Zwolle zijn eigen verwijspraktijk voor endodontologie, waar hij parttime werkzaam is. In 2016 promoveerde Van der Meer op het onderwerp 3D-technologie en digitale workflows aan de RuG. Ook is hij sinds 2009 Honorary Research Associate bij het University College of London Eastman Dental Institute.

Voor wie bijna afgestudeerd is en binnenkort een keuze gaat maken voor een werkplek, raad ik aan bij een bezoek aan de praktijk te vragen naar de digitale mogelijkheden. Kijken ze je vragend aan? Dan weet je dat je beter verder kunt kijken. Maar ook een wisselwerking is mogelijk. Als studenten digitale kennis meenemen van de opleiding, kunnen ze die ook toepassen in de praktijk: dat wordt overal gewaardeerd.

En welk advies heeft u voor de groep die deze interesse helemaal niet deelt? Blijf vooral doen wat je leuk vindt en laat de technologische vooruitgang gewoon over je heen komen. Toen het elektrisch licht werd uitgevonden, ontstond onder de kaarsenmakers grote onrust; zij vreesden voor hun baan. Maar uiteindelijk zijn kaarsen — en dus kaarsenmakers — blijven bestaan. Het zijn er alleen een stuk minder. Dat verwacht ik ook in de tandheelkunde. Het merendeel zal meegaan met de technische mogelijkheden, maar de vraag naar traditionele tandheelkundige technieken zal blijven bestaan.

TEKST: IMELDA VAN DE WARDT FOTO’S: MAARTEN DE BEER

“Dankzij Instagram kijk ik kritischer naar mijn eigen werk” Hoe laat je als jonge tandarts zien wat je in huis hebt? Social media kunnen daarvoor een geschikt podium zijn. Zoals Instagram, dat een enorme groei doormaakt. Ook in Nederland, waar inmiddels 4,9 miljoen mensen gebruik maken van het platform. Volgens cijfers van Nationaal Social Media Onderzoek 2019 zijn dat er 800.000 meer dan vorig jaar. Ook tandartsen over de hele wereld delen foto’s van hun werk op Instagram. Maarten de Beer is een van hen. Hij publiceert sinds een jaar foto’s van zijn restauratieve werk onder de naam The Dental Dutchman.

Hoe zorgt Instagram ervoor dat je kritischer naar je eigen werk kijkt?

“Ik heb een paar maanden lang nonstop foto’s gemaakt van zo veel mogelijk behandelingen”

Ik maakte tijdens behandelingen vaak gebruik van een loepbril met drie keer vergroting. Toch bleek dat er op de foto’s meer details zichtbaar waren. Je kunt op een foto natuurlijk ook meer inzoomen. Ik hield vervolgens tijdens behandelingen rekening met deze details. Ik dacht bijvoorbeeld wel eens: de vorige keer was dit niet zo mooi gepolijst, misschien moet ik hier nu meer aandacht aan besteden. Ik ben ook beter gaan kijken hoe mijn bandje aansluit en hoe ik composiet aanbreng. Ik ben tot de conclusie gekomen dat ik overmaat beter weg kan halen voordat ik het uithard, in plaats van achteraf terugslijpen. Het zijn de kleine dingen die je ook op een andere manier kunt doen. Inmiddels probeer ik zo veel mogelijk behandelingen met de microscoop te doen, omdat je daarmee ongeveer dezelfde vergroting kunt krijgen als met je camera.

Wat wil je met je account bereiken?

Hoe ben je op het idee gekomen om een tandheelkundige Instagram te starten? Eind 2017 werd ik door een jaargenoot gevraagd om een duopresentatie te houden op het ANT-starterscongres. Dat leek mij super leuk, maar ik bedacht me dat ik helemaal geen foto’s had om te laten zien. Ik begon hierdoor wel een beetje te stressen. Toevallig had ik rond die tijd een camera gekocht, dus ik heb een paar maanden lang non-stop foto’s gemaakt van zo veel mogelijk behandelingen. Ik dacht: als ik overal foto’s van maak, dan zit er vast wel iets bruikbaars tussen. Ik merkte echter al snel dat wat ik in de mond zag, er op een foto totaal anders uitzag. Je ziet veel meer op een foto. Wanneer ik bijvoorbeeld tevreden was over het resultaat van een behandeling en vervolgens een foto maakte, zag ik soms toch nog een randje of hakkeltje. Ik werd hierdoor steeds kritischer op mijn eigen werk. Op een bepaald moment had ik veel foto’s gemaakt en ik speelde met de gedachte dat ik er iets mee wilde doen. Een collega bracht me op het idee om een Instagram-account te starten. Ik heb dit gedaan, omdat ik denk dat het een goede stok achter de deur is om foto’s te blijven maken en bewust met mijn werk bezig te zijn.

Mijn doel is niet om veel volgers te krijgen, maar om mezelf te blijven verbeteren. Elke keer als ik een post vormgeef, zie ik foto’s van mijn werkzaamheden meerdere malen voorbij komen. Ik word er dus telkens mee geconfronteerd, wat me scherp houdt. Instagram is voor mij een middel om een portfolio op te bouwen en kritisch te zijn op mijn werk. Uiteindelijk is het natuurlijk leuk als anderen jouw foto’s zien en de volgende dag denken: dat wil en kan ik ook. Ik wil niet alleen maar vooren nafoto’s laten zien, zonder bijpassende uitleg. Ik documenteer alle stappen en reageer altijd op vragen van anderen.

Wanneer vind je een foto geschikt om te publiceren? Ik maak veel foto’s. De ene dag heb ik misschien wel vijf dingen die geschikt zijn voor Instagram en de week daarna niets. Zo heb ik een tijdje alleen maar porseleinen facings en kronen gefotografeerd en gepost. Ik vind het wel belangrijk dat het afwisselend is, dus heb ik meer vullingen gedocumenteerd. Ik deel vooral casussen waarvan ik zelf vind dat ze goed gelukt zijn. Maar ik zet niet alleen mijn succesverhalen erop. Ik plaats ook wel eens dingen waar ik niet 100% tevreden over ben. Ik twijfelde laatst bijvoorbeeld over een foto. Die liet ik zien aan een vriend en ook hij twijfelde. Maar ik wil wel twee keer per week foto’s delen en ik had op dat moment niets anders, dus ik heb het gewoon geplaatst. Uiteindelijk behoorde deze foto tot mijn meest gelikete foto van de maand. &

Lenen alle deelgebieden binnen de tandheelkunde zich voor Instagram? Ik denk dat restauratieve accounts het meest vertegenwoordigd zijn. Ook orthodontie, endodontologie en chirurgie zie ik regelmatig voorbij komen. Maar uiteindelijk vallen mensen toch sneller voor een foto van een mooi vormgegeven molaar, dan voor een röntgenfoto van een behandeld wortelkanaal. De kracht van restauratieve tandheelkunde is dat je een vooren nafoto snel naast elkaar kunt zetten, aangezien je vrij snel resultaat boekt en dit in een hoog tempo op Instagram kan blijven plaatsen. Een orthodontische behandeling duurt bijvoorbeeld vaak jaren.

Leeft Instagram onder Nederlandse tandartsen? Ik heb weinig Nederlandse tandartsen ontdekt die echt actief zijn op Instagram. Ik denk dat het er hooguit twintig zijn. In het buitenland leeft het veel meer, met name in Engeland. Daar heb ik veel contacten opgedaan via Instagram. Ook in Amerika is het populair. Tandartsen lokken daar potentiële patiënten via social media. Sommige Amerikaanse tandartsen hebben meer dan 100.000 volgers. Zelf heb ik er ongeveer 3.000, dus dat is een behoorlijk verschil.

Hoe valt dit te verklaren? Veel landen hebben vrije tarieven in de zorg. Dat betekent dat je klanten aan wil trekken en wil laten zien wat je kunt. In Nederland hebben we dit niet. Wij zijn als tandarts gericht op zorg en niet of nauwelijks bezig met marketing. In Nederland zie je bijvoorbeeld nooit reclame voor tandartspraktijken langs de weg en kom je niet zo snel advertenties tegen in bladen. In Amerika heeft echter vrijwel elke tandartspraktijk reclame op de gevel staan. Amerikaanse tandartsen zullen Instagram ook sneller inzetten als marketingtool. Je ziet wel een duidelijk verschil tussen tandartsen die foto’s delen voor potentiële patiënten en tandartsen die publiceren voor collega’s. Sommigen tonen bijvoorbeeld alleen vooren nafoto’s en gaan hierbij niet in op details, terwijl anderen meer op de achterliggende techniek ingaan. Op dat laatste zit een patiënt uiteraard niet te wachten.

Als je naar die buitenlandse tandartsen kijkt, zie dan verschillen tussen behandelingen? Dat had ik wel verwacht, maar eigenlijk zie ik het niet. Er wordt altijd gezegd dat de tandheelkunde in Nederland op hoog niveau is.

Maar als je kijkt naar de mensen die ik volg uit Oekraïne, Brazilië, Zuid-Afrika, Canada of België – en dat is natuurlijk selectief, aangezien je alleen mensen volgt die je wil volgen – dan halen zij wel allemaal een bepaald niveau, dat vergelijkbaar is met bijvoorbeeld Nederland.

Op welke manier zijn andere tandheelkundige Instagram-accounts inspirerend? Ik heb afgelopen jaar ontzettend veel geleerd via Instagram. Zo zijn er bepaalde accounts die foto’s delen en hier artikelen aan linken. Een voorbeeld hiervan is het account van Biomimetic Study Club. Als ik een post zie van iemand, like ik het. En als ik er meer over wil weten, stel ik een vraag of stuur ik een privébericht. Zo ontstaan er vaak hele leuke gesprekken waar je ontzettend veel van kunt leren. Via Instagram ben ik in aanraking gekomen met de biomimetische tandheelkunde en heb ik mij daar vervolgens ontzettend in verdiept. Via Instagram is het ook makkelijker om ‘bekende’ tandartsen vragen te stellen. Zij hebben mij in de goede richting geholpen door te wijzen op bepaalde artikelen of mijn vragen te beantwoorden. Op deze wijze heb ik veel geleerd en nieuwe vrienden gemaakt. Uiteindelijk maak je het jezelf eigen, ga je het ook proberen en laat je dat vervolgens op je eigen Instagram-account zien. Het grappige is dat jij vervolgens weer vragen van anderen krijgt over iets waar je zelf via Instagram mee in aanraking bent gekomen.

Wat zou jij andere tandartsen willen leren? Tijdens het eerste jaar van mijn opleiding kregen we redelijk veel rubberdam-onderwijs, maar vervolgens is dat een beetje weggeëbd. Dus toen ik zelfstandig patiënten ging behandelen aan de stoel viel het me op dat niemand het meer over rubberdam had. Ik heb twee jaar geleden de rubberdam herontdekt. Ik merk in de praktijk dat er nog veel vragen over zijn. Niet iedereen deelt dezelfde mening over de rubberdam, terwijl iedereen wel van mening is dat je bijvoorbeeld een bandje aan moet brengen om te vullen of dat je composiet moet uitharden. In mijn ogen heeft de rubberdam zijn nut wel bewezen. Het isoleert immers je werkterrein, dus ik zie alleen dat wat ik wil zien en dat geeft mij veel meer overzicht, rust en controle. Het draagt in mijn ogen dus echt bij aan een betere kwaliteit van mijn werk.

Op welke post ben je het meest trots? Ik heb eind januari een facing geplaatst. Het was een moeilijke

10K

VIJF TIPS VAN MAARTEN DE BEER VOOR HET MAKEN VAN EEN GOEDE MONDFOTO 1. Maak gebruik van een spiegelreflexcamera met een 100mm lens. Je hebt hiermee een comfortabele afstand van je patiënt en een 1-op-1 vergroting. 2. Zorg dat je goede spiegels hebt om te fotograferen. 3. Doe een mondfotografiecursus, zodat je de instellingen van je camera goed leert beheersen. 4. Fotografeer elke stap vanuit dezelfde hoek. Hoe constanter je bent, hoe beter je de verschillende stappen kunt zien en naast elkaar kunt zetten. 5. En als laatste: ga oefenen, oefenen en nog meer oefenen.

casus om te doen. Mijn tandtechnicus heeft een eigen protocol van kleurbepaling en hij had volgens zijn eigen berekeningen een 100% match in kleur. De vrouw bij wie ik de facing heb geplaatst was destijds in opleiding tot tandartsassistente en werkt inmiddels bij mij in de praktijk. Ik kijk nu dus vrijwel dagelijks tegen dat werk aan. Dat is wel heel gaaf om te zien. Ik heb deze casus tot in den treure vastgelegd, met ongeveer 150 foto’s. We gebruiken haar ook regelmatig als voorbeeld in de praktijk. Veel patiënten zien niet welk element ‘nep’ is, wat natuurlijk een mooi compliment is.

Wat zijn valkuilen voor een tandheelkundige Instagram? Je moet natuurlijk toestemming hebben van de patiënt om de foto te mogen gebruiken. Ik vind het belangrijk dat je het voor de patiënt inzichtelijk maakt waar je de foto voor gaat gebruiken. Daarnaast moet je er rekening mee houden dat je veel tijd kwijt bent aan het bijhouden van een account. Je moet goed bedenken of je dat wel wilt. Ook krijg je soms kritiek. Mensen vragen waarom je behandelingen op een bepaalde manier hebt gedaan of delen wat je in hun ogen hebt fout gedaan. Daar moet je wel mee om kunnen gaan. Je moet sterk in je schoenen staan en je standpunten goed kunnen weerleggen.

Waarom zouden tandartsen zich op Instagram moeten profileren? Je moet dit niet doen voor marketingdoeleinden. Wel kun je bepaalde behandelingen meer onder de aandacht brengen. Ik vind het zelf fijn dat het een portfolio is. Daarnaast kunnen de foto’s meewegen in de behandelkeuze van de patiënt, aangezien je de

patiënt snel kunt laten zien wat de mogelijkheden zijn en hoe het eindresultaat eruit gaat zien. Ook is het maken en delen van foto’s een goede manier om van je eigen werk te leren. Ook al denk je dat je het heel goed doet, toch kunnen foto’s verbetermogelijkheden aantonen. Er is eigenlijk nooit een casus waar ik 100% tevreden over ben. Het is in ieder geval goed om je werk te fotograferen. Instagram dient slechts als stok achter de deur om dit ook daadwerkelijk te blijven doen. Ik ben inmiddels vier jaar afgestudeerd, maar ik denk dat ik in het afgelopen jaar, sinds ik met Instagram bezig ben, de grootste stappen heb gemaakt.

Biografie Maarten de Beer heeft in 2015 de opleiding Tandheelkunde aan de Radboud Universiteit afgerond. Vervolgens heeft hij ervaring opgedaan binnen de endodontologie. Na het waarnemen in een aantal praktijken begon De Beer in het najaar van 2016 als tandarts in twee groepspraktijken in Arnhem en Dieren. Hier kwam hij in aanraking met restauratieve tandheelkunde, waar hij vervolgens een aantal cursussen in heeft gevolgd. Naast zijn werkzaam heden als tandarts startte De Beer in mei 2018 een Instagram-account onder de naam The Dental Dutchman. Ook werkt hij als columnist bij Dentista en is hij redacteur bij het vakblad TandartsPraktijk (TP).

TEKST: STEPHAN TJIOOK, TANDARTS & CREATIVE DIRECTOR BIJ DE STARTENDE TANDARTS

YOU’RE NOT A TREE! Inmiddels is het ongeveer een jaar geleden dat ik van ACTA ben afgestudeerd. En het is me een jaar geweest. Niet alleen met De Startende Tandarts, maar ook op persoonlijk vlak. Nu ik dit stukje schrijf besef ik me hoe enorm veel er is gebeurd, hoeveel ik de afgelopen twaalf maanden heb geleerd. En ook vooral hoe snel de tijd voorbij is gegaan. Terwijl ik deze woorden typ, betrap ik me er tegelijkertijd op dat ik best vaker mag stilstaan bij alle mooie momenten die voorbij komen. Om in dankbaarheid te genieten van hetgeen je allemaal mag meemaken tijdens een reis waarvan het einde nog lang niet in zicht is.

Het is moeilijk om een punt aan te duiden waar deze ‘rollercoaster ride’ begon, maar in de context van dit stukje zou Kickstart 2018, de tweede editie van ons jaarlijkse inspiratie-event, een mooi beginpunt zijn. Tijdens dit evenement hebben we voor de eerste keer met energizers, rookmachines en moving heads gewerkt. Op een zodanige manier dat na afloop mensen naar me toekwamen met de vraag of ik toevallig was geïnspireerd door Tony Robbins. “Tony Robbins? Wie is dat dan?,” vroeg ik vervolgens. Inmiddels ben ik degene die mensen vaak uitlegt dat deze Amerikaan een ware goeroe is op het gebied van persoonlijke en professionele ontwikkeling. Zo’n beetje de grootste ter wereld. En een gigant die 25 bedrijven bezit en een winst draait van 5 miljard dollar per jaar. Dat is nog eens een verschil met de gemiddelde cijfers die in tandartsenpraktijken voorkomen. Kenmerkend voor zijn events is dat er met ‘high energy’ wordt gewerkt om mensen in een zogenaamde ‘peak state’ te krijgen zodat ze bij de les blijven. Behalve dat zijn meerdaagse events soms bijna op rockconcerten lijken, kunnen de dagen ook nog eens intens lang duren tot soms wel 03.30 uur ’s nachts.

Enfin, terug naar mijn afstuderen. Want wat heb ik sindsdien veel geleerd als tandarts. Net zoals je pas echt leert autorijden wanneer je eenmaal je rijbewijs hebt gehaald. Parallel met mijn werk als tandarts liep De Startende Tandarts. En daarnaast ook nog mijn persoonlijke ontwikkeling. Wat mij ontzettend boeit, is dat met weer een nieuwe levensfase ook weer nieuwe behoeftes naar boven komen. Als student is het leven heerlijk en gedij je relatief veilig in een educatieve en diverse sociale omgevingen. Behalve het behalen van mijn diploma had ik tijdens mijn studie dan ook relatief weinig zorgen. Een behoefte die ik wel al voelde tijdens mijn studie, was om de tandheelkunde leuker te maken. Met Kickstart 360 hebben we dan ook een uniek inspiratie-event gecreëerd dat inspeelt op de behoeftes en beleving van de jonge tandarts. Waarom? Omdat ik onderdeel uitmaakte van mijn eigen doelgroep en op dat moment behoefte had aan iets tofs en vernieuwends, tussen het veelvoud aan tandheelkundige congressen dat ons land al rijk is. Eenmaal begonnen aan m’n postacademische leven kwamen er vrij snel nieuwe behoeftes naar boven. Want dan heb je je

diploma, en dan? Ik voelde in ieder geval de behoefte om door te blijven leren op tandheelkundig vlak. En daarnaast voelde ik ook de behoefde me op persoonlijk en professioneel vlak verder te ontwikkelen. De eerste behoefte heeft geleid tot het ontstaan van De Opleidingspraktijk, tegenwoordig Kickstart University geheten. De tweede behoefte heeft zich geuit in het ontstaan van het Kickstart Leadership Program. Wat me daarnaast opviel, is dat het na afstuderen ontzettend gemakkelijk is om snel het contact met de universiteit te verliezen, en idem dito met bepaalde groepen studievrienden. Ook dat zijn twee redenen waarom we geloven in de behoefte aan een overkoepelend, interfacultair Alumni Network. Met Kickstart University willen we jonge tandartsen stimuleren het beste uit zichzelf te halen, door op maandelijkse basis binnen een laagdrempelige en interactieve onderwijssetting een kort weekend bij elkaar te komen om samen te leren van ervaren docenten. Vanuit een jaarprogramma waarin concrete en relevante onderwerpen voor zowel de starter als de meer ervaren tandarts worden behandeld. Behalve dat je op het gebied van inhoudelijke, integrale tandheelkunde heel veel leert, is het ook

“Het Kickstart Leadership Program is bedoeld om studenten en (jonge) tandartsen te stimuleren zich op zowel persoonlijk als professioneel vlak zo sterk mogelijk te ontwikkelen”

ontzettend leuk, inspirerend en motiverend om binnen een groep van gelijkgestemde young professionals elkaar scherp te houden en samen tot grotere hoogtes te stijgen. Het gaat dus niet alleen om inhoudelijk leren, maar ook juist om het sociale contact binnen een bevlogen peergroup, waarin je getuige bent van elkaars ontwikkeling. En dat voor een prijs die niet meer bedraagt dan het collegegeld dat je normaal gesproken aan de universiteit zou betalen, inclusief twintig cursusdagen. Het Kickstart Leadership Program is bedoeld om studenten en (jonge) tandartsen te stimuleren zich op zowel persoonlijk als professioneel vlak zo sterk mogelijk te ontwikkelen. Dit doen we door middel van een full immersive 3-daags weekend in Brabant

van 5 t/m 7 juli, waar je met gelijkgestemde collega’s jouw en elkaars grenzen verlegt. Een interfacultair summercamp, afgestemd op de interesses en vraagstukken van de millennial. Tijdens de bootcamp worden door gerenommeerde trainers thema’s als groepsdynamiek, public speaking, emotional intelligence, storytelling, personal development, how to win friends and influence people, MBA en personal leadership behandeld. Want leiderschap is immers de kwaliteit om anderen tot grotere hoogtes te laten stijgen. Met ons Alumni Network tenslotte, willen we tandheelkundig Nederland met elkaar verbinden als nooit tevoren. Door een levendige community van gelijkgestemde studenten en tandartsen te creëren waarin

alle ruimte is voor kennis delen, netwerken en social fun. Een overkoepelend, interfacultair netwerk voor iedereen die zich verder wil ontwikkelen en zijn of haar peergroup wil verbreden. Genoeg reden tot inspiratie en persoonlijke groei in ieder geval. Want ik ben ervan overtuigd dat zolang je groeit, het leven nog ongelofelijk veel mooie verrassingen voor je in petto heeft. And always remember: you’re not a tree! Ben je geïnteresseerd om meer te weten te komen over onze initiatieven en/of wil je in een awesome peergroup terecht komen? Neem dan eens een kijkje op www.alumninetwork.nl.

WIJ ZIJN ER VOOR DE TANDARTS (NOG) GEEN EIGEN PRAKTIJK

• Breed aanbod vacatures • Oog voor jouw ambities • Informatie over praktijken • Persoonlijke aandacht

• Advies over contracten • Persoonlijke ontwikkeling • Werkvitaliteit • Loopbaanadvies

• Vind de juiste praktijk • Actieve benadering • Eerlijk advies • Samen gaan voor jouw succes

MET EIGEN PRAKTIJK

WERVING EN SELECTIE

• Groot netwerk kandidaten • Professionele voorselectie • Tijdsbesparend • De juiste match

HR-ADVIES

• Verzuimbegeleiding • Teamontwikkeling • Wet- en regelgeving • Ontslagprocedures

PRAKTIJKOVERNAME

• Waardebepaling • Groot netwerk praktijkzoekers • Vertrouwelijk contact • Goed eindresultaat

HET DNA VAN ONS TEAM:

PERSOONLIJK • BETROKKEN • ONTZORGEND • VERBINDEND

WIJ ZIJN ER VOOR JOU! Bel 035 6959501 Mail team@dcprofs.nl Schrijf je in op www.dentalcareprofessionals.nl

ADVERTORIAL TEKST: ANNA NATASCHA HANTKE I.O.V. ULTRADENT FOTO’S DRS. CHRISTIAN GAN: KIM VERKADE

De professionele bleekbehandeling:

Belangrijke pijler voor moderne praktijken Tandarts Christian Gan biedt in zijn tandartspraktijk, Mijn Tandarts Heemskerk, al sinds de start 9 jaar geleden bleekbehandelingen aan. “De laatste jaren is een witter gebit steeds meer in trek, omdat mensen de neiging hebben elkaar te beoordelen op hun uiterlijk en dan vooral op de kleur van hun gebit,” meent Gan. Bij bleekbehandelingen gaat het volgens hem dan ook om meer dan alleen het bleekeffect. “Deze behandelingen zorgen ervoor dat patiënten weer een aantrekkelijke, mooie glimlach hebben en hun zelfvertrouwen terugkrijgen.”

Wat zijn uw ervaringen met bleekbehandelingen en welke resultaten kunnen er worden behaald? Mijn ervaring is dat bleekbehandelingen echt een eenvoudige manier zijn om patiënten een meerwaarde te bieden. Bleken is geschikt voor iedereen, zelfs voor patiënten met vullingen in het front. Het is belangrijk om vooraf de mogelijkheden met de patiënt te bespreken en duidelijk te maken wat hij of zij van een bleekbehandeling kan verwachten. Als mijn patiënten vragen om een ‘Hollywoodglimlach’ bespreek ik of dat met alleen een bleek behandeling wel mogelijk is, of dat we dan beter voor facings kunnen gaan. Vaak vragen patiënten die in bleekbehandelingen geïnteresseerd zijn om veel achtergrondinformatie. Deze patiënten zijn zich bewust van het belang van hun gebit en willen graag het beste voor hun mondgezondheid. Na het eerste consult overhandigen we onze patiënten daarom een uitgebreide gebruikershandleiding voor bleekbehandelingen. Daarmee kunnen eventuele vragen die thuis naar boven komen gemakkelijk worden beantwoord en opgehelderd.

Wat zijn meestal de verwachtingen van uw patiënten?

“Doordat hun gebit witter en hun glimlach aantrekkelijker is, passen patiënten automatisch hun gedrag aan en krijgen zij daardoor meer zelfvertrouwen” Aan welke bleekmogelijkheden geeft u de voorkeur? Na de eerste behandeling in mijn praktijk en een aantal duidelijke instructies raad ik altijd aan om verder thuis te behandelen met OpalescenceTM PF 16%-bleekgel. Ten eerste omdat Opalescence PF gemakkelijk in gebruik is dankzij de op maat gemaakte, perfect passende lepels. Ten tweede omdat Opalescence PF voor zeer goede en langdurige resultaten zorgt. In vergelijking met andere bleekproducten biedt Opalescence PF momenteel de meest efficiënte resultaten en is het het veiligst in gebruik. Ook economisch gezien is het voor iedere tandarts een interessant product. Er hoeft namelijk alleen maar een snelle afdruk te worden gemaakt. Naderhand is er geen tijd aan de stoel meer nodig, omdat de patiënt de behandeling helemaal zelf thuis kan doen. Op die manier is een aanzienlijke tijds- en kostenbesparing mogelijk, terwijl er wel omzet wordt gedraaid.

Hoe werkt een bleekbehandeling? De blekende stof (carbamideperoxide of waterstofperoxide) dringt door tot in de glazuurprisma’s en bereikt zo de verkleurde mole culen binnenin de tanden of kiezen. Zuurstofmoleculen brengen het bleekproces op gang door te reageren met de verkleurde moleculen in de tanden en kiezen. Ze verbreken de verbindingen die de verkleurde moleculen bij elkaar houden. De zuurstofmole culen verspreiden zich en bleken zo het hele gebitselement. Zo lijkt het gebit witter en lichter.

De meeste patiënten willen gewoon een lichter, witter gebit en een mooie glimlach zonder verkleuringen. Als we de voordelen van een bleekbehandeling uitleggen, zijn ze meestal opgelucht dat een bleekbehandeling zo snel en gemakkelijk is.

Wat zijn de voordelen voor uw patiënten en hoe kunnen ze hun stralend witte glimlach zo lang mogelijk behouden? Doordat hun gebit witter en hun glimlach aantrekkelijker is, passen patiënten automatisch hun gedrag aan en krijgen daardoor meer zelfvertrouwen. Wij zien bij volgende bezoeken meestal dat patiënten blijer en tevredener zijn. Uit onderzoek blijkt dat het gebit zelfs twee jaar na een bleekbehandeling meestal nog witter is dan voor de bleekbehandeling. Het bijwerken kan gemakkelijk thuis worden gedaan met behulp van de bestaande individuele lepels en een paar spuiten bleekgel, die verkrijgbaar zijn bij de tandartspraktijk. Een zeer prettig bijkomend verschijnsel van een heel andere orde is dat een mooi gebit vaak leidt tot een betere algehele mond hygiëne. Als u terugdenkt aan uw schooltijd, dan weet u vast nog wel dat u vaak de meeste aandacht besteedde aan de vakken waarin u toch al goed was. En dat is met een aantrekkelijk gebit niet anders: het wordt beter verzorgd dan daarvoor het geval was. Wij raden onze patiënten ook aan om na de bleekbehandeling niet meer te roken. Maar over gebitsverkleuring door bepaalde soorten voedsel en dranken wordt in mijn ogen erg overdreven gedaan.

Hoe integreert u de bleekbehandelingen in uw dagelijkse werkzaamheden? Het is volgens mij enorm belangrijk om zoveel mogelijk informatie te geven over de behandeling en om zo snel mogelijk tot actie over te gaan. Als een patiënt geïnteresseerd is in een bleekbehandeling, laat ik mijn assistent verder uitleggen hoe de behandeling in zijn werk gaat, wat de mogelijkheden zijn, hoeveel het gaat kosten en welke verwachtingen patiënten kunnen hebben. Mijn patiënten vinden deze manier heel prettig. Het is ook aan te raden om direct te beginnen met de behandeling. Zodra de bleeklepels klaar zijn, wordt dan nog een keer alle benodigde informatie gegeven. Bleken wordt niet alleen door de tandarts besproken als hij of zij een patiënt

OpalescenceTM PF (Ultradent Products) voor thuisbehandeling is perfect voor mensen die graag meerdere opties willen hebben. Het bleekgel (10% en 16% carbamideperoxide) wordt aangebracht met op maat gemaakte lepels en is verkrijgbaar in drie smaken. FOTO: ULTRADENT PRODUCTS

Opalescence GoTM (Ultradent Products) met 6% waterstofperoxide is de perfecte methode voor patiënten die op zoek zijn naar een gemakkelijke, kant-en-klare bleekbehandeling voor thuis. FOTO: ULTRADENT PRODUCTS

in de stoel heeft liggen. Het is een vrij gebruikelijk onderwerp, waarover ook met mondhygiënisten of assistenten wordt gepraat bij de halfjaarlijkse controle. Daarnaast maken wij in onze wachtkamer reclame voor bleekbehandelingen met behulp van posters en brochures en besteden we er aandacht aan via onze activiteiten op social media. De ideale situatie is dat een patiënt proactief vragen stelt over de behandeling. Patiënten zijn vaak verrast dat bleekbehandelingen niet eens zo duur zijn, maar eigenlijk juist heel betaalbaar.

met behandelingen met Invisalign, volledige restauraties of facings. Vandaag de dag vormt de bleekbehandeling een van de belangrijkste pijlers van een moderne tandheelkundige praktijk: deze behandeling zorgt voor een professionele uitstraling en is economisch interessant.

Hoe trekt u voor uw bleekbehandelingen de aandacht van uw patiënten? De beste platforms zijn onze social media- en andere online kanalen en onze wachtkamer. Wij maken zelf YouTube-filmpjes over bleekbehandelingen waarnaar wij doorlinken vanaf onze website en onze socialmediaprofielen. Ook draaien er filmpjes over bleken in onze wachtkamer. Door het aanbod aan bleek behandelingen zichtbaar en duidelijk te maken, stimuleren wij de vraag ernaar.

Zorgen bleekbehandelingen ervoor dat patiënten hun praktijk trouw blijven? Bleekbehandelingen worden gezien als kwaliteitsaanbod van een tandheelkundige praktijk. Deze behandelingen helpen om het vertrouwen van patiënten te winnen en de relatie tussen patiënt en tandarts naar een hoger niveau te tillen. Wij zien dit iedere dag aan onze tevreden patiënten. En tevreden patiënten zorgen beter voor hun gebit en brengen regelmatiger een bezoek aan onze praktijk.

Welke andere toegevoegde waarde hebben bleekbehandelingen voor uw praktijk? Een geschikt bleekbehandelingsprogramma verandert de positie van tandheelkundige professionals. Patiënten zien de tandarts dan als cosmetisch tandheelkundige. Wij bieden in onze tandheel kundige praktijk de complete reeks aan bleekbehandelingen aan. Vaak is er in onze ‘one-stop-shop’ ook sprake van combinaties

Zijn er aanvullende of andere producten voor thuis bleken verkrijgbaar? In onze praktijk hebben wij goede ervaring met het bleek product Opalescence GoTM. Opalescence Go heeft een waterstofperoxideconcentratie van slechts 6% en is daardoor bij uitstek geschikt voor bleekbehandelingen thuis. Het product is gemakkelijk in gebruik doordat het geleverd wordt in kant-en-klare, voorgevulde lepels. Er hoeven dus geen afdrukken te worden genomen en individuele lepels te worden gemaakt. Patiënten kunnen meteen beginnen met de behandeling en zijn goedkoper uit. Dit soort behandelingen is geschikt voor iedereen, maar vooral populair bij jongere patiënten vanwege het gemak en comfort. In onze praktijk bieden wij voor 99 euro bleekbehandelingen met Opalescence Go aan.

Wat zou u tandartsen aanraden die tot nu toe nog geen bleekbehandelingen aanbieden? In de eerste plaats is het heel belangrijk om patiënten voor te lichten over alle voordelen die bleekbehandelingen kunnen hebben. Bleken is veilig en efficiënt zolang het wordt uitgevoerd onder leiding van iemand met ervaring en een degelijke tandheelkundige opleiding. Producten die vrij verkrijgbaar zijn, kunnen in eerste instantie heel verleidelijk lijken. Maar als dergelijke producten verkeerd worden gebruikt, kunnen ze schadelijk zijn en letsel veroorzaken. Bovendien zijn ze vaak helemaal niet efficiënt. Ik vertel mijn patiënten altijd dat ik zelf ook regelmatig mijn gebit bleek. Er is geen betere manier om reclame te maken voor bleekbehandelingen, want welke tandarts zou nou vrijwillig zijn eigen tanden en kiezen beschadigen? &

JE BIJ- EN NASCHOLING AL GEREGELD? Ook na je studie wil je je vak bijhouden. Hoe volg je de nieuwe ontwikkelingen in de tandheelkunde en fris je je kennis op? Bekijk hieronder een aantal mogelijkheden.

N N N T V TT V T N T V T TT T 04 04

Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde Onafhankelijk. Onderzoekend. Onderscheidend.

tandarts – in plaats van reguliere tandpasta

Regulier abonnement: € 199,- per jaar Studentenabonnement (bachelor): € 30,75 per jaar Masterabonnement: gratis (zie hieronder)

Hoe breng je slecht nieuws?

* Na 3 tot 6 maanden, vergeleken met 1100 ppm fluoride tandpasta ** Voor patiënten ≥ 16 jaar 1 Baysan et al. Caries Research 2001;35:41-46 Verkorte productinformatie Duraphat 5000 ppm. Voor de volledige en meest recente productinformatie verwijzen wij naar de goedgekeurde SPC op www.cbg-meb.nl. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: Duraphat 5000 ppm tandpasta. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING: 1 g tandpasta bevat 5 mg fluoride (als natriumfluoride), overeenkomend met 5000 ppm fluoride. FARMACEUTISCHE VORM: Tandpasta. THERAPEUTISCHE INDICATIES: Ter voorkoming van dentale cariës (tandbederf) bij jongeren en volwassenen, met name bij patiënten met een risico op meerdere vormen van cariës (coronale en/of wortelcariës). CONTRA-INDICATIES: Dit geneesmiddel mag niet worden gebruikt in geval van overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor één van de in de rubriek lijst van hulpstoffen vermelde hulpstoffen. BIJZONDERE WAARSCHUWINGEN EN VOORZORGEN BIJ GEBRUIK: Duraphat 5000 ppm tandpasta mag niet worden gebruikt bij jongeren en kinderen jonger dan 16 jaar. Deze tandpasta bevat een hoog fluoridegehalte. Daarom moet het advies van een tandheelkundig specialist worden gevraagd voordat het product wordt gebruikt. Een verhoogd aantal potentiële fluoridebronnen kan leiden tot fluorosis. Voordat fluoride–bevattende geneesmiddelen zoals Duraphat gebruikt worden, moet een beoordeling worden gedaan van de totale fluoride-inname (dat wil zeggen drinkwater, gefluorideerd zout, andere fluoride-bevattende geneesmiddelen zoals tabletten, druppels, kauwgom of tandpasta). Fluoride tabletten, druppels, kauwgom, gels of vernissen en gefluorideerd water of zout dienen tijdens het gebruik van dit middel te worden vermeden. Wanneer algemene berekeningen worden uitgevoerd van de aanbevolen inname van het fluoride ion, welke 0,05 mg/kg per dag is uit alle bronnen en 1 mg per dag niet mag overschrijden, moet er rekening worden gehouden met eventuele inname van de tandpasta (elke tube Duraphat 5000 ppm tandpasta bevat 255 mg fluoride ionen). Dit product bevat natriumbenzoaat. Natriumbenzoaat is licht irriterend voor de huid, ogen en slijmvliezen. BIJWERKINGEN: Maagdarmstelselaandoeningen: Frequentie niet bekend (kan met de beschikbare gegevens niet worden bepaald): brandende orale sensatie. Immuunsysteemaandoeningen: Zelden (≥1/10.000 tot <1/1.000): Overgevoeligheidsreacties. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: CP GABA GmbH, Beim Strohhause 17, 20097 Hamburg, Duitsland. VOOR INLICHTINGEN EN CORRESPONDENTIE: Colgate-Palmolive Nederland B.V. Leeuwenveldseweg 3F 1382 LV Weesp Nederland. NUMMER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN: RVG 120994. AFLEVERSTATUS: UR (Uitsluitend recept). VERGOEDING: Wordt deels vergoed. DATUM VERGUNNING: 25.01.2018. DATUM SPC: 13/11/2018

Masterabonnement

onafhankelijk. onderzoekend. onderscheidend.

Uitsluitend op recept verkrijgbaar Voor patiënten ≥ 16 jaar

COP181160-ADV-DURAPHAT.indd 1 102385_Prelum_NTvt-2019-04_Omslag.indd 1

Jaargang 126 April 2019

NTVT.nl

Nieuw

Het NTVT is vernieuwd. Met een nieuwe huisstijl, een opgefrist uiterlijk en een zo duidelijk mogelijke link naar je dagelijkse praktijk. Behalve het tijdschrift biedt het NTVT ook een online kenniscentrum met database en tijdschriftarchief, en ontvangen abonnees een Wordt maandelijkse e-mailnieuwsbrief. nu deels Het NTvT staat voor: vergoed ■■ een goede balans tussen wetenschappelijke en praktisch toepasbare informatie; ■■ evidence-based dentistry vertaald naar de algemene praktijk; ■■ een mix van verdieping, wetenschap en praktijkinformatie; De eerste tandpasta op recept voor ■■ artikelen van topkwaliteit, geschreven doordagelijks experts; tandenpoetsen extra fl uoride door ■■ helder gebruik van klinisch•beeldmateriaal en Voorkomt meerdere vormen vaninfographics; cariës (kroon- en/of wortelcariës) • Klinisch bewezen significant effectievere remineralisatie van primaire wortelcariëslaesiespublicaties en medisch■■ casuïstiek, reviews van wetenschappelijke • Voor patiënten met verhoogd risico op cariës tandheelkundige info. • Gebruik 3x per dag tot het volgende bezoek of advies van de

Malocclusie bij een gecompro mitteerde centrale bovenincisief Herkennen van idiopathische calcificaties in weke delen De zorgafhankelijke, cognitief beperkte patiënt: autonomie in het mondzorgplan NTVT.nl

onafhankelijk. onderzoekend. onderscheidend.

16-01-19 09:43

Ben je student tandheelkunde en heb je je bachelordiploma behaald? Dan krijg je het NTVT-studentenabonnement cadeau! Het abonnement geldt voor de periode van maximaal vier jaar (drie jaar masterstudie en één jaar na je afstuderen). Met het gratis masterabonnement kun je tijdens jouw masterstudie gebruik maken van het NTVT. Onze redactie stelt wetenschappelijke artikelen met kennistoetsen, themanummers, e-learningmodules en de nieuwsbrief samen tegen de achtergrond van recent wetenschappelijk onderzoek en actualiteit. Daarnaast bevat het kenniscentrum van het NTvT op www.ntvt.nl – onmisbare informatie over de volle breedte van je vak; perfect om alle vragen die in je dagelijkse praktijk als tandarts opkomen, te beantwoorden.

Bekijk de spelregels op www.ntvt.nl/masterabonnement

20-03-19 12:29

jaargang 14 | nummer 2 | december 2018 ACTA Dental Education | Prelum | www.qualitypractice.nl

Quality Practice Tandheelkunde 2018/2019 (2)

Quality Practice Tandheelkunde Houd je vakkennis en vaardigheden up-to-date Nascholing kan prettig en gezellig zijn, maar is ook serious business. Je volgt nascholing om er in je werk als tandarts je voordeel mee te doen, zonder open deuren en herhaling van wat je al weet. Topklinische, maar toch voordelige nascholing die je tijd en geld waard is. Wil je een compleet nascholingspakket met veel keuzevrijheid? Meld je dan aan bij Quality Practice Tandheelkunde. Een voordelig lidmaatschap, een los abonnement op het nascholingstijdschrift of het bijwonen van losse themadagen: het is allemaal mogelijk. Benieuwd naar ons programma voor komend seizoen? Ga dan naar www.qualitypractice.nl!

Implantaten: waarom niet?

De richtlijn overkappingsprothese op implantaten in de edentate onder- en bovenkaak Korte implantaten in de tandheelkunde Interdisciplinaire behandeling van patiënten met oligodontie De kroon op het werk: keuzestress? Esthetische implantologie en dento-alveolaire botopbouwen

Ben je minder dan twee jaar geleden afgestudeerd? Maak kennis met QP en ontvang 30% korting op een lidmaatschap, abonnement of themadag! Ga naar www.qualitypractice.nl voor de voorwaarden.

Geneeskundeboek.nl Dé boekhandel voor tandheelkundige literatuur Wil je tandheelkundige boeken of nascholing kopen? Ga dan naar Geneeskundeboek.nl. Hier vind je elk tandheelkundige boek tegen de beste prijs. ✔ Gratis verzending vanaf € 20 ✔ Kosteloos retourneren ✔ Snelle levering ✔ Ruim 250.000 boeken ✔ Nederlandse titels in 24 uur leverbaar ✔ Meest complete assortiment tandheelkundige boeken ✔ Student? Bij ons de beste prijs!

Studentenkorting Ben je student? Krijg meer korting! Geef ons je studielijst door en wij doen je vrijblijvend een aantrekkelijk aanbod op maat. Gegarandeerd een betere prijs dan via je studievereniging. Neem direct contact met ons op via klantenservice@geneeskundeboek.nl. &

TEKST: STEPHAN TJIOOK

BURN-OUTS,

beter voorkomen dan genezen Als tandheelkundestudent heb je jarenlang hard gewerkt voor je felbegeerde bul en binnenkort is het zover: je gaat officieel aan de slag als tandarts! Een fantastische periode die zeker in het begin leuk, spannend en uitdagend is. Toch liggen ook de negatieve kanten van ons vak op de loer. Volgens TNO en CBS hebben ruim een miljoen Nederlanders last van burn-out-klachten. Bij tandartsen worden hoge percentages genoemd van twaalf tot zeventien procent. Wat weten we inmiddels over dit ‘modewoord’, dat vroeger werd bestempeld als oververmoeidheid of overspannen zijn?

Bij een burn-out kan je niet meer werken en nauwelijks binnen je thuis- of gezinssituatie functioneren. Je voelt je totaal emotioneel en fysiek uitgeput. Vaak is dit het gevolg van jarenlange spannings klachten die op de achtergrond hebben gesluimerd. Ook voor je omgeving is dit vaak merkbaar: de sprankel is ervan af en je bent niet meer de persoon die je eerst was, hetgeen depersonalisatie wordt genoemd. Daarbij worden alledaagse zaken als een mailtje beantwoorden, een appje sturen of opruimen steeds moeilijker: alles kost bakken met energie. Negatieve gedachtes als ‘waar doe ik het allemaal voor?’ of ‘ik sta er alleen voor’ komen steeds vaker om de hoek kijken. Op een bepaald moment loopt de emmer over en stort je in. Soms letterlijk, alsof je hele lichaam niet meer wil. Slechts een tijdje rust nemen is daarbij niet voldoende: deskundige hulp en training wordt ten zeerste aangeraden. Tijdens je herstel periode is het van belang je grenzen te leren kennen en te bewaken. Van bepaalde dromen en ambities moet misschien afstand worden gedaan. Maar vergeet vooral ook niet: uit een burn-out kan je sterker komen. Beter is het om een burn-out voor te blijven. Het is dan ook zaak om waarschuwingssignalen als concentratie- en slaapproblemen, vergeetachtigheid, stemmingswisselingen, langzamer en minder efficiënt werken, meer fouten maken, lusteloosheid, onverschillig heid, vermoeidheid, verminderde weerstaand en minder zin in intimiteit of het ontvangen van vrienden hebben te herkennen en tijdig te tackelen.

Stereotypes Ronald Gorter, psycholoog en universitair hoofddocent aan ACTA, deed jarenlang onderzoek naar burn-outs. Wanneer een patiënt gestrest is, en de tandarts heeft daar moeite mee, dan wordt de patiënt een stressfactor voor de tandarts zelf, zo bleek uit zijn studie. Juist 1) de pezers, de zogenaamde ‘ik-zeg-graag-ja-types’ en de ‘ik-kan-geen-nee-zeggen-types’, krijgen doorgaans sneller een burn-out. Ze willen graag aardig gevonden worden en meestal zijn het de perfectionistische controlfreaks. Daarnaast zijn ook de stereotypes 2) tredmolenlopers, die doorwerken met weinig enthousiasme om de vaste lasten te kunnen betalen, 3) de walgers, die er te laat achterkomen dat ze het werk toch niet leuk vinden, 4) de gecrashte idealisten, die bevlogen zijn begonnen maar tegen talloze frustraties aanlopen en 5) de depressieve tandarts te onderscheiden.

Bore-out Verhoogd vatbaar voor een burn-out zijn tandartsen die een grote praktijk runnen en te maken hebben met grote financiële investeringen. Daarnaast is bekend dat jongeren meer prikkels nodig hebben dan ouderen, en ervaren vrouwen vaker stress door onduidelijke en onverwachte tandheelkundige situaties en logistieke privéstress. Mannen maken zich daarentegen vaker druk maken om een gebrek aan loopbaanperspectief. Dat wetende, is het goed om te beseffen dat een bore-out, het verveeld zijn door eentonig, saai, niet-uitdagend werk, net zoveel klachten kan geven als een burn-out.

“Wie te lang ‘voortdobbert’, kan geheel opbranden” Balans Gelukkig is een groot voordeel van tandheelkunde dat je vaak naar tastbare resultaten werkt: een mooier gebit of het verhelpen van een pijnklacht levert vaak voldoening en energie op waardoor je werk leuk blijft. Natuurlijk is een goede balans daarbij belangrijk. Wanneer je niet helemaal in balans bent, kan je enerzijds je belasting verlagen door minder of efficiënter te gaan werken. Anderzijds kan je je belastbaarheid verhogen door te investeren in je mentale en geestelijke welzijn, sport, ontspanning, een gezond slaappatroon en gezond doch lekker eten. Zeker in de drukke agenda van de tandarts, waarbij het achter raken op schema op de loer ligt, kunnen onredelijke of veeleisende patiënten enorm veel energie vergen. Ook de monotonie in het werk, het gebrek aan uitdaging en loopbaanperspectief, de beslomme ringen van het praktijkmanagement, de overheidsbemoeienis en regeldruk, de tijdsdruk en aangegane financiële verplichtingen (inclusief wanbetalers in combinatie met niet of te laat verschijnende patiënten) vallen binnen de grootste risicofactoren van een burn-out. Een combinatie van deze factoren leidt vaak tot het verliezen van de controle en sturing op jezelf, waarbij je door je werk wordt gedomineerd. Als tandarts wordt je daarbij nauwelijks door je omgeving gecorrigeerd: er is niemand die met je meekijkt of het goed met je gaat of niet. Je bent daarmee min of meer je eigen personeelsmanager, waarbij je het niet altijd in de gaten hebt als het wat minder gaat.

Overbelasting Je patiënt zal overbelasting niet snel bij je herkennen. Een assistent zal je er niet altijd op durven wijzen, en indien het gebeurt is het nog maar de vraag of je de feedback ter harte neemt. Vaak denken tandartsen ‘dat overkomt mij niet’ of ‘het gaat wel weer over’. Er is vaak niemand die voorstelt een cursus of training te volgen; je moet het plezier in je werk dan ook grotendeels uit jezelf halen. Aan het begint lukt dat meestal wel, maar na een aantal jaren kan de gedachte ‘is dit het dan?’ zomaar om de hoek komen kijken. Op zo’n moment kan het waardevol zijn meer in jezelf te investeren, om je persoon beter te leren kennen. Tandartsen zijn over het algemeen geen Tandheelkunde gaan studeren om later een eigen bedrijf te runnen. Toch heb je, zeker als praktijkhouder, straks met de bedrijfseconomische kanten van je praktijk te maken. Dat kan op een gegeven moment zijn tol gaan eisen. Het zogenaamde voortdobberen kunnen tandartsen lang volhouden. Bij drie tot vijf procent van de tandartsen is echter sprake van ongezond lang doorwerken, waarbij je zonder inspiratie onbewust bezig bent geheel op te branden. &

dat betreft aannemelijkere redenen. In zo’n geval is het de kunst je dag evenwichtig in te delen, met een aantal ruime afspraken waarbij je de tijd hebt van je vak te kunnen genieten.

Bevlogenheid en passie Bij het tackelen van een burn-out is het belangrijk goed naar jezelf luisteren: wat geeft je werkelijk voldoening? Daarmee kan je je wapenen tegen bijvoorbeeld het gebrek aan uitdaging of beroepsperspectief. In zo’n geval kan je je horizon verbreden, zowel binnen als buiten je vakgebied. Ga bijvoorbeeld doceren of differentiëren, ontwikkel je op per soonlijk, zakelijk en communicatief vlak. Alles draait daarbij om het hervinden van je plezier in de dingen die je doet. Een specifieke tip is om daarbij niet te lang van de werkvloer te blijven: het buiten de openingstijden behandelen van enkele vertrouwde patiënten kan een prima opstap zijn om je werkplezier weer terug te vinden. Geef jezelf ook regelmatig cijfers op diverse gebieden: financiën, werkdruk, de relatie thuis.

“Leg onder deskundige begeleiding eerst weer een basis”

Uit het dal Is er sprake van een echte burn-out, waarbij je mensen volgens tandarts en ervaringscoach Nico Bezuur kan omschrijven als bijna-dode plantjes die totaal futloos zijn, dan is het zaak onder deskundige begeleiding eerst weer een basis te leggen. Na de herkenning van een burn-out is de eerste stap in het herstelproces het erkennen van je probleem. Aankloppen bij de huisarts kan dan een goede eerste stap zijn. Wanneer vervolgens praten over je werk of praktijk - vaak de oorzaak van het probleem - niet mogelijk is, wordt vaak gekozen jezelf eerst weer fysiek bij elkaar te krijgen. Door te beginnen met relatief eenvoudige zaken als wandelen, fietsen en een gezond voedingspatroon, wordt een basis gevormd om weer naar jezelf of je werk te kunnen kijken. Daarbij kan het traject naar een werkelijk gezond herstel zomaar een half jaar tot een jaar in beslag nemen. Daarbij, maar ook in het gewone dagelijkse leven, zijn mentale fitnessactiviteiten als yoga, meditatie, body balance en mindfulness goede methodes om even stil te staan, tot rust te komen en te reflecteren: hoe gelukkig ben je? Regelmatig ligt de oorzaak bij het reilen en zeilen in de praktijk: bureaus boordevol ‘must-do’s’, knellende strakke tijdschema’s, teruglopende patiëntenservice, een groter aantal stoelen dan past bij de tandarts als persoon. In zo’n geval is het zaak te reorga niseren waarbij wordt gezocht naar een goede harmonie. Veelgehoorde excuses als dalende tarieven en omzet hoeven je niet per se de das om te doen. Tandartsen behoren namelijk nog altijd tot de twee procent rijkste Nederlanders. Het is dus zaak alles in perspectief te zien, aangezien je als tandarts nog altijd heel behoorlijk kan leven. Zaken als overheidsbemoeienis en regelcultuur zijn wat

Blijf vervolgens je bevlogenheid, enthousiasme en toewijding vasthouden. Bedenk daarvoor wat je energie geeft en koester dat. Wees je bewust van je sterke punten en besteed niet-favoriete taken als bijvoorbeeld administratie uit. Blijf je ontwikkelen en streef een realistisch carrièrepad na, waarbij je zelf, en desnoods met hulp van je omgeving, de regie behoud. Ook is het daarbij van belang op een goede manier met spanning om te gaan, afhankelijk van je eigen persoonskenmerken en de mate waarin je je daarvan bewust bent. Zo bestaan er diverse cursussen die je leren hoe je effectief met je energie om kan gaan.

Gezond leefpatroon Slaap genoeg, ontbijt goed, blijf op gewicht, rook niet, drink niet teveel alcohol en zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Met beweging wordt een gezonde dagelijkse lichaamsportie beweging bedoeld: fiets naar je werk, loop een ommetje bij de lunch en veeg de vloer eens wat vaker schoon. Daarnaast is het volgens arbeids deskundige Joseph Wouters raadzaam je jaar in periodes van zes weken op te delen en deze te beëindigen met een vakantie, lang weekend of studieverlof. Op die manier is de afstand tot vrij zijn altijd redelijk dichtbij, hetgeen kan helpen als je het even niet ziet zitten op je werk.

Regie Een tandarts die sturing geeft aan de uitoefening van zijn of haar beroep, zich realiseert dat werk niet alles biedt en tijd vrijmaakt voor hobby’s, interesses en passies, zou een tevreden mens moeten zijn. Eventueel kan een coach je daarbij helpen je persoonlijke talenten en motivaties te (her)ontdekken. Wij wensen je in ieder geval een inspirerende en burn-outvrije carrière toe!

Bronnen: Fonds Psychische Gezondheid, voorjaarscongres ‘Conflict: distantiëren of confronteren?’ van de NVvK en VBTGG, 2012. GORTER RC. Opgebrand en uitgeboord? Burn-out in de tandartsenpraktijk; achtergronden en adviezen. 2001. BRAKE TE H. Tandarts en burn-out. Kansen en bedreigingen in de tandheelkundige praktijk. 1999. GORTER RC. Werkdruk en gezondheid bij tandartsen. 2000.

TEKST: TESSA VOGELAAR FOTO’S: MIRJAM LEMS

Businesscoach Mariëtte Ham zet patiëntvriendelijkheid centraal in de praktijk

Hoe zorg je dat de veeleisende patiënt van nu kiest voor jouw praktijk? Mariëtte Ham startte in 1989 met haar echtgenoot een algemene tandheelkundige praktijk en een kliniek voor parodontologie en implantologie. Ze begon achter de balie, maar zag al snel welke processen en systemen beter konden. Haar dertig jaar ervaring als ondernemer in de tandheelkundige praktijk zet ze nu in als organisatieadviseur en businesscoach voor tandartsen. Een prettige ervaring voor de patiënt zit volgens haar in de details. “Wij nemen bij binnenkomst je jas aan en schenken een kop koffie of thee.” Wat vinden patiënten volgens u echt belangrijk in de keuze voor een tandartspraktijk? Er wordt vaak gedacht dat de kennis en kunde van de tandarts het belangrijkst zou zijn in de afweging van de patiënt. Maar mensen blijken hun keuze meestal te maken op basis van het gevoel dat ze hebben bij de tandarts. Ze kiezen voor vertrouwen en een gevoel van verbinding met de tandarts. Een grote groep mensen stapt nog altijd met een angstig gevoel de praktijk binnen. Om te zorgen dat dit gevoel bij patiënten zo snel mogelijk verdwijnt, nemen we in onze praktijk altijd de jas van patiënten aan en schenken we bij binnenkomst een kop koffie of thee. Daar zijn we in 1989 mee gestart en dat doen we nog steeds.

Hoe zorg je voor een prettige uitstraling van je praktijk? Dat is afhankelijk van wat je als praktijk wilt uitstralen. Ga je voor een meer zakelijke uit-

straling of liever voor een huiskamereffect? Mijn advies is daarin een middenweg te vinden. Schaf meubilair aan dat makkelijk zit en kies voor prettige, aansprekende kleuren. Kies voor lampen met sfeerverlichting en planten of een mooi boeket bloemen. Heb je een kleine praktijk en minder mogelijkheden? Schaf dan een fijne, grote tafel aan en verwelkom mensen met nette tijdschriften, niet meer dan een maand oud. Het zijn weliswaar details, maar het belangrijkste is dat je praktijk een uitnodigende sfeer uitademt. Mensen gaan nu eenmaal niet graag naar de tandarts en op deze manier probeer je de drempel voor hen te verlagen.

Zijn de eisen die patiënten stellen aan een tandartspraktijk door de jaren heen veranderd? Ja, patiënten zijn een stuk mondiger geworden. Bij de start van onze praktijk in 1989 kwam vanzelf een stroom patiënten naar ons toe, en deze groep bleef ook bij ons.

Nu vertonen patiënten shopgedrag. Ze doen online research, maken een keuze en zodra er niet aan hun eisen wordt voldaan kijken ze verder. In 1989 was hier nog helemaal geen sprake van.

Hoe spring je als praktijkhouder in op deze hoge eisen? Door eerst bij jezelf te rade te gaan wat jij belangrijk vindt. Bedenk wat je wilt uitstralen met je praktijk, welke expertstatus daarbij past en welke patiënten je wilt aantrekken. Ga vervolgens na welke expertise je daarvoor nodig hebt en haal deze in huis. Zo kun je de patiënt optimale zorg bieden. Wat ik zie is dat tandartsen zich erop instellen alleen de behandeling uit te voeren waar de patiënt voor komt en die de patiënt verwacht. Je kan de verwachtingen van de patiënt overtreffen door te communiceren en mee te denken. Speel in op bijzondere levensgebeurtenissen, zoals bijvoorbeeld een bruiloft. Let daarbij vooral goed op de signalen van een patiënt, communiceer en laat zien wat de mogelijkheden zijn. Zo heb je een grotere impact op de patiënt en creëer je voor jezelf meer en gevarieerd werk.

Wat leer je niet op de opleiding Tandheelkunde, wat in de praktijk wel heel belangrijk is voor een prettige patiëntervaring? Goed communiceren. Daaraan wordt tijdens de opleiding veel te weinig aandacht besteed. Hoe ga je met elkaar om? Hoe stuur &

je een team aan? Begrijpen we elkaar goed? Dat zijn heel belangrijke onderwerpen in een praktijk. Gaat het mis in de communicatie, dan ontgaat dat de patiënt nooit.

Wat zijn veelgemaakte fouten in tandartspraktijken als het gaat om patiëntvriendelijkheid? Tandartsen gaan er vaak ten onrechte vanuit dat de medewerkers in de praktijk begrijpen wat er van hen wordt verwacht. Maar als de tandarts zelf niet helder heeft wat hij wil en waar hij naartoe wil, dan kan hij dat al helemaal niet van zijn medewerkers verwachten. Tandartsen communiceren hierover te weinig en sturen hun assistenten te weinig aan of bij. Het gevolg daarvan is dat iedere medewerker in de praktijk doet wat hem of haar het beste lijkt, maar een eenduidige visie ontbreekt. Dit zorgt voor onduidelijkheid en verwarring voor de patiënt, terwijl deze juist behoefte heeft aan toegankelijkheid, expertise en een strakke organisatie.

Mariëtte Ham:

“Bedenk wat je wilt uitstralen met je praktijk, welke expertstatus daarbij past en welke patiënten je wilt aantrekken”

Hoe kunnen bestaande praktijken zich op dit vlak verbeteren? Mijn advies zou zijn om eens door je praktijk te lopen met iemand van buitenaf. Probeer daarbij open te staan voor feedback om jezelf een spiegel voor te houden. Je krijgt dan weer oog voor de manier waarop het team onderling met elkaar omgaat en hoe patiënten reageren op medewerkers. Maar je staat ook stil bij je inrichting en de vraag of je bedrijf stilstaat of nog vooruitgaat.

Hoe kun je als startende tandarts bijdragen aan een prettige werksfeer in je team? Definieer ten eerste je rol als tandarts en collega in het team. Helaas zie ik te vaak dat de assistent de tandarts die net van de opleiding komt aanstuurt, in plaats van andersom. Zeker als de assistent heel veel ervaring heeft. Dit komt echter vreemd over bij patiënten. Het kan zorgen voor een breuk in het vertrouwen en doet af aan de expertstatus van de tandarts. Dat wil niet zeggen dat je niks aan hoeft te nemen van een assistent. Het betekent dat de assistent geen taken over hoort te nemen die enkel bij de tandarts horen te liggen. Wees een leider over jezelf en communiceer duidelijk met je team, om zo in afstemming met elkaar prettig samen te werken.

De meeste jonge tandartsen doen na hun afstuderen eerst ervaring op, maar dromen van een eigen praktijk in de toekomst. Hoe kunnen zij hun ondernemersvaardigheden ontwikkelen? Als je overweegt een eigen praktijk te starten, is het raadzaam extra scholing te volgen over ondernemerschap. In de opleiding wordt aan ondernemerschap namelijk amper aandacht besteed. In 1989 kregen mijn man ik gemakkelijk een lening voor het starten van een kliniek, maar tegenwoordig is dat heel anders. Je moet een goed businessplan hebben en je missie en visie moeten duidelijk zijn. Behalve een plan voor de bank, moet je ook een plan maken voor jezelf: een meerjarenplan voor je persoonlijke groei en voor de groei van je bedrijf.

Veel starters, ook tandartsen, krijgen te maken met burnoutklachten. Hoe zorg je voor het behoud van een goede balans tussen werk en ontspanning? Jonge tandartsen, vers van de opleiding, denken al heel veel te kennen en te kunnen. Deze groep loopt het risico opgebrand te raken wanneer blijkt dat ze in de praktijk nog heel veel moeten leren. Waak hiervoor door in je eerste baan een lerende houding te behouden. Laat je verder niet beïnvloeden door anderen die zeggen dat iets moet omdat het altijd al zo gebeurt. Ga op zoek naar dat wat je echt leuk vindt in je werk als tandarts en sta open voor mogelijkheden om je werk leuker te maken. Als die mogelijkheden er zijn, creëer je voor jezelf ruimte. Dan maakt het niet uit of je druk bent of niet.

Wat is de belangrijkste tip die u aan startende tandartsen wilt meegeven? Blijf bij jezelf en blijf de focus houden op wat je doet en waarom je dat doet. En ontwikkel jezelf door anderen te helpen ontwikkelen. Als je enthousiast bent en openstaat om dingen bij te leren, kun je de groep jonge collega’s om je heen eveneens iets leren. Op 4 oktober 2019 verschijnt het eerste boek van Mariëtte Ham, getiteld ’Word wakker tandarts! Je praktijk als onderdeel van je ideale leven’. Hierin deelt zij 30 jaar onder nemerservaring in de tandartspraktijk als niet-tandarts en geeft ze onder meer advies over sales, het aansturen van een team en het behouden van de balans tussen werk en privé. Kijk voor meer informatie op www.marietteham.nl/wordwakkertandarts.

Epidemiologische gegevens Als nieuwe generatie tandartsen kunnen we er niet omheen: er zijn belangrijke wisselwerkingen tussen de algemene en mondgezondheid. Wat moet je hier precies over weten? Een handig naslagwerk hiervoor is het Medisch-Tandheelkundig Kompas (2018), geschreven door dr. H.H. Bruins. Op deze en de volgende pagina vind je twee fragmenten uit dit boek.

H RTFALEN Belangrijk ■■ ■■

■■ ■■ ■■ ■■

■■

kans op bacteriële endocarditis, indien tevens klepafwijkingen en/of hypertrofische obstructieve cardiomyopathie (HOCM) orthostatische hypotensie: bloeddrukdaling met duizeligheid bij het rechtop gaan zitten of opstaan uit behandelstoel (orthostatische duizeligheid) Let op: patiënten met hartfalen kunnen ook antistollings medicatie gebruiken geen langdurige behandelingen (evt. gefaseerde behandeling), stress voorkomen pas op voor te plat liggen (vooral bij linksdecompensatie) bij patiënten met ernstig, chronisch hartfalen: tandheelkundige behandeling in overleg met arts/specialist, zo nodig tandheelkundige behandeling in medisch centrum indien geïndiceerd: NSAID’s kortdurend voorschrijven (1-3 dagen) vanwege cardiovasculaire risico bij langer gebruik

Omschrijving Hartfalen (hartinsufficiëntie, decompensatio cordis) is een toestand waarbij de pompfunctie van het hart tekortschiet om aan de behoefte van het lichaam te kunnen voldoen. Het hart kan de hoeveelheid aangeboden bloed dan niet goed wegpompen, zodat het bloed als het ware voor het hart blijft staan. Hartfalen is de belangrijkste complicatie van praktisch alle hartaandoeningen. De incidentie neemt toe doordat steeds meer patiënten een hartinfarct overleven, maar met een ‘slecht’ hart overblijven. Een aantal patiënten komt daarom in aanmerking voor een harttransplantatie.

Orale manifestaties O.a.: ■■

■■ ■■ ■■

soms orale bijwerking geneesmiddelen: droge mond, tandvleeszwellingen (calciumantagonisten), prikkelhoest, smaakverlies, angio-oedeem (ACE- remmers) verhoogde bloedingsneiging bij antistollingsmedicatie licht cyanotische lippen, met blosjes op de wangen (vooral bij klepafwijkingen) hals: zichtbare pulsaties in de grote halsaderen

Overbelasting: ■■ ■■

■■

■■ ■■ ■■ ■■

Zwakte of ontsteking van de hartspier: ischemische hartziekten/hartinfarct cardiomyopathie ontsteking van de hartspier (myocarditis)

toegenomen pompweerstand (ejectieweerstand) als gevolg van hoge bloeddruk, klepvernauwing (stenose) toegenomen pompvolume (slagvolume) als gevolg van klepinsufficiëntie, congenitale hartafwijking (bv. links-rechtsshunts) toegenomen lichaamsbehoefte als gevolg van hoge stofwisseling zwangerschap, anemie

Klinische kenmerken O.a.: Decompensatie van linkerhartkamer (linksdecompensatie): ■■ kortademigheid bij inspanning (dyspnée d’effort) ■■ kortademigheid in liggende houding (orthopneu) ■■ hoesten (nachtelijke aanvallen) ■■ vermoeidheid na inspanning, zwakte ■■ overmatige urineproductie gedurende de nacht (nycturie) Decompensatie van rechterhartkamer (rechtsdecompensatie): ■■ pijn rechts in bovenbuik (leverstuwing) ■■ oedeem rond enkels en benen (pitting oedeem) ■■ verminderde perifere doorbloeding (perifere cyanose) ■■ moeheid, kortademigheid, collapsneiging (vooral in combinatie met linksdecompensatie) ■■ vochtophoping in de vrije buikholte (ascites)

Algehele complicaties Afhankelijk van ernst: ■■ longafwijkingen (asthma cardiale) ■■ leverstuwing ■■ collaps ■■ ritmestoornissen door te laag kaliumgehalte in het bloed (hypokaliëmie) en/of door digitalisintoxicatie

Medische behandeling ■■ ■■ ■■

Pathofysiologie

In 2015 waren er naar schatting 227.300 mensen bij wie de huisarts hartfalen had gesteld: 104.100 mannen en 123.200 vrouwen (jaarprevalentie). Dit komt overeen met 12,4 per 1.000 mannen en 14,4 per 1.000 vrouwen.

■■

behandeling van onderliggende oorzaak gedoseerde, beperkte inspanning (regelmatig bewegen is belangrijk) dieet, o.a. zoutbeperking geneesmiddelen: - diuretica: furosemide, bumetanide, triamtereen, chloortalidon, thiaziden - digitalis - ACE-remmers: captopril, lisinopril, enalapril - angiotensine II blokkers: losartan, valsartan &

Tongafwijkingen Anatomie en anatomische variaties Een V-vormige groef, de sulcus terminalis, verdeelt de tong in een voorste 2/3 en een achterste 1/3 deel. In het midden van de sulcus terminalis bevindt zich een depressie, het foramen caecum. Er zijn vier typen papillen: ■■ papillae vallatae, meestal 8-12: lijnvormig gerangschikt nabij de sulcus terminalis; de grootste papillen, met een diameter van 1-3 mm; de oppervlakte is vlak, met een circulaire depressie en omgeven door een grachtvormige ring; in de wand van deze groef bevinden zich talrijke smaakpapillen ■■ fungiforme papillen: kleiner dan de papillae vallatae, zijn verspreid over de tongrug, vooral in het voorste gedeelte; zij zijn rond en paddenstoelvormig ■■ papillae fi liformes: de kleinste en talrijkste tongpapillen; langwerpig conisch en wittig door hun uitgesproken keratinisatie ■■ papillae foliatae: verticale plooien van de tongrand juist ventraal van de arcus palatoglossus

Candidiasis.

Harige leukoplakie.

White sponge naevus.

Leukoplakie.

Landkaarttong.

Uremische stomatitis.

Candidiasis, chronische atrofische vorm.

Bloeding (trombocytopenie).

Anemie.

Mediane romboide glossitis.

Bestralingsmucositis.

Sjögrensyndroom.

Pseudomembraneuze candidiasis.

Hamartoom.

Caverneus hemangioma.

Lymfangioom.

Fissuurtong.

Ulcus (neutropenie).

Tonganatomie.

Oorzaken Diffuse tongzwellingen Congenitaal ■■ cretinisme ■■ mucopolysacharidose ■■ syndroom van Down (macroglossie) Ontsteking ■■ postoperatieve infectie ■■ tongpiercing Allergische reactie ■■ insectenbeet ■■ anafylactische reactie Geneesmiddelen ■■ ACE-remmers ■■ allopurinol ■■ amitriptyline ■■ betamethason ■■ chloordiazepoxide ■■ diazepam Andere oorzaken ■■ acromegalie (macroglossie) ■■ amyloïdose (ziekte van Kahler) ■■ cysten ■■ hematoom ■■ (angio)oedeem (ACE-remmers) ■■ tumor, o.a. lymfangioom, hemangioom Lokale tongzwellingen Congenitale afwijking ■■ hamartoom ■■ tongstruma Andere oorzaken ■■ corpus alienum (vreemd lichaam) ■■ cyste ■■ neoplasmata: fi broom, lymfoom, lymfangioom, cystisch hygroom, papilloom, reuscelgranuloom, plaveiselcelcarcinoom

Roodheid Infectie

landkaarttong/lingua geographica ■■ candidiasis, chronisch atrofische vorm ■■ mediane romboïde glossitis ■■ lymfogranuloma venerum (met vorming van vuurrode groeven) ■■ roodvonk (lingua fructosa, aardbeitong) ■■ levercirrose (‘lakmoestong’) Slijmvliesatrofie anemie ■■ sjögrensyndroom ■■ syndroom van Plummer-Vinson ■■ sclerodermie ■■ landkaarttong/lingua geographica Mucositis ■■ contactmucositis (‘denture stomatitis’) ■■ bestralingsmucositis ■■ t.g.v. chemotherapie/cytostatica Trauma ■■ bloeding ■■ bloedblaar, angina bullosa haemorrhagica (ABH) ■■

Witte afwijkingen ■■ acute/pseudomembraneuze candidiasis ■■ harige leukoplakie ■■ haartong/lingua villosa ■■ witte tong/lingua alba ■■ landkaarttong/lingua geographica (tevens lokale roodheid)

TEKST: ROSANNE BRAKELÉ EN MARLIES VAN DER VOOREN

JE BENT JONG EN JE WILT, MAAR WAT? Je bent bijna klaar met je studie of pas afgestudeerd, maar weet jij al wat je écht wilt? Ook al ligt het voor de hand dat je gaat werken als tandarts, je komt vast nog veel momenten tegen waarop belangrijke keuzes gemaakt moeten worden. De basis om goede keuzes te maken is zelfkennis: wie ben je, wat kun je en wat wil je? Wil je eerst werkervaring opdoen als zzp’er of in loondienst, of begin je het liefst zo snel mogelijk een eigen praktijk? Ben je daar eigenlijk wel ondernemend genoeg voor? In dit artikel bespreken we verschillende keuzes die je kunt maken als pas afgestudeerde tandarts en geven we je praktische tips, zodat jij een gelukkig werkleven tegemoet gaat!

Je eerste werkplek kan grote invloed hebben op het plezier in het vak en het gevoel de juiste beroepskeuze te hebben gemaakt. Voordat je begint met solliciteren is het dan ook goed om jezelf af te vragen wat voor soort praktijk en werkomgeving bij jou past. Wat past er bij jouw persoonlijkheid? Lijkt de reuring van een grotere praktijk jou leuk of voel je meer voor de gemoedelijke sfeer in een kleinere praktijk? Wil je dat alles heel strak geregeld is, of vind je het prettig als er ruimte is voor eigen inbreng en ideeën? En wat past er bij jouw wensen en ambities? Wil je graag betrokken zijn bij de praktijkorganisatie of je in de praktijk alleen bezighouden met behandelingen? Wil je kennis maken met een bepaald specialisme of zo breed mogelijk aan de slag gaan? De eerste periode van je loopbaan ben je als tandarts vooral bezig met het opdoen van ervaring en het verder ontwikkelen van je handvaardigheid. Hoewel het misschien lastig is openlijk toe te geven, kun je je in het begin wat onzeker voelen op sommige vakinhoudelijke aspecten van het werk. Een werkomgeving waarin je je vrij voelt te overleggen, hier begrip voor is en waarin je goed begeleid wordt heeft een belangrijke invloed op je professionele ontwikkeling.

Sollicitatietips Als je voor jezelf op een rijtje hebt wat voor soort praktijk het best bij jou past, ben je klaar om te solliciteren. Wanneer je gaat solliciteren is het voor je toekomstige werkgever belangrijk dat hij of zij een goed beeld van jou krijgt, maar voor jou is het minstens zo belangrijk dat je een goed en eerlijk beeld krijgt van de praktijk. Als je werk zoekt via een werving- en selectiebureau kun je vooraf informatie krijgen over praktijken en overleggen welke vacatures goed aansluiten bij jouw wensen.

“De eerste periode van je loopbaan ben je als tandarts vooral bezig met het opdoen van ervaring”

Hoe weet je als solliciterend tandarts of een werkomgeving biedt wat jij zoekt? Goed doorvragen tijdens een sollicitatiegesprek werkt verhelderend. Bijvoorbeeld:

Hoe is het team samengesteld wat betreft leeftijdsopbouw en ervaring? ● Hoe zijn de taken verdeeld in het team en wat is de mate van taakdelegatie? ● Is er regelmatig werkoverleg? ● Hoe wordt de agenda gepland? ● Wat wordt er gedaan aan bijen nascholing? ● Hoe kun je handelen als je een patiënt in de stoel hebt en je wilt overleggen met een collega? ● Wat voor patiëntenpopulatie heeft de praktijk? ● Wat zal jouw rol worden in het team, zowel wat betreft patiëntbehandeling als betrokkenheid bij praktijk organisatorische zaken? ●

Bied aan om een dag(deel) mee te lopen in de praktijk. Zo krijg je een goed beeld van de praktijk, zowel van de werksfeer in het team als de manier van omgang met patiënten. Hopelijk heb je daarna een hartstikke leuke en leerzame werkplek gevonden! &

Ben jij een ondernemer? Heb je een paar jaar ervaring opgedaan in verschillende praktijken, dan kan het ondernemersbloed gaan kriebelen en droom je wellicht van een eigen praktijk. Beschik jij over ondernemerskwaliteiten? Doe het testje hieronder en ontdek hoe ondernemend jij bent!

Colofon Jong & Tandarts verschijnt in een oplage van 15.000 exemplaren en is een uitgave van De Startende Tandarts en Prelum | Medische media en nascholing. Hoofdredactie Ben Adriaanse, Stephan Tjiook

Eigen praktijk Wanneer je de stap waagt een eigen praktijk te beginnen moet je aan veel denken. Begin je alleen of zoek je iemand om een maatschap mee te beginnen? In welke regio wil je je vestigen? Wil je een praktijk in een dorp of liever in de grote stad? Wat is voor jou de ideale samenstelling van het team? Hoeveel behandel kamers heb je nodig om die ideale praktijk te kunnen realiseren? En denk jij dat je een praktijk van die omvang kunt leiden? Gelukkig hoef je niet alles alleen uit te zoeken. Een adviseur die gespecialiseerd is in de mondzorg kan je helpen jouw wensen op een rijtje te zetten, het praktijkaanbod door te nemen en de plussen en minnen overzichtelijk te krijgen. Zo weet je goed waar je aan begint. Dit helpt je bij het verkrijgen van een bankfinanciering, omdat je kunt laten zien dat je plannen realistisch en goed doordacht zijn. Kortom: je hebt een mooi vak gekozen met veel mogelijkheden. Waar je ook voor gaat, doe wat goed voelt en wat bij jouw ambities en persoonlijkheid past. Zo ga je een gelukkig werkleven tegemoet!

Over de auteurs Rosanne Brakelé en Marlies van der Vooren zijn werkzaam bij Dental Care Professionals, bureau voor werving- en selectie, praktijkbemiddeling en HR-advies in de mondzorg.

TEST:

Redactie Imelda van de Wardt, Oglaya Doua Sales Harry Velthuis Mediaorder Stephanie van Elmpt Vormgeving Haagsblauw, Den Haag Contact www.destartendetandarts.com info@destartendetandarts.com www.prelum.nl info@prelum.nl © 2019, De Startende Tandarts & Prelum | Medische media en nascholing Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voor afgaande toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toege staan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatie- of andere werken (artikel 16 Auteurswet 1912), in welke vorm dan ook, dient men zich tot de samenstellers/uitgever te wenden.Ondanks alle aan de samenstelling van deze uitgave bestede zorg, zullen noch de samenstellers, noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen.

HOE ONDERNEMEND BEN JIJ? 1. Ik vind het fijn om de leiding te kunnen nemen. ONEENS/EENS

7. Ik vind het fijn als anderen zeggen wat ik kan/moet doen. ONEENS/EENS

2. Ik stel het op prijs als ik weet waar ik aan toe ben. ONEENS/EENS

8. I k houd van netwerken. ONEENS/EENS

4. Ik heb een duidelijke visie, normen en waarden. ONEENS/EENS 5. Ik vind het moeilijk om knopen door te hakken. ONEENS/EENS 6. Ik kan goed verantwoordelijk heden dragen. ONEENS/EENS

9. Ik beschik over voldoende financieel inzicht. ONEENS/EENS 10. Ik raak in paniek als dingen anders lopen dan ik vooraf had bedacht. ONEENS/EENS Kijk hiernaast hoe je je score kunt berekenen. Let op: dit is slechts een indicatie. Overweeg je serieus een eigen praktijk te beginnen, maar twijfel je aan je ondernemerschapskwaliteiten? Dan kun je een professioneel en uitgebreid assessment doen.

Als je op de vragen 1, 3, 4, 6, 8 en 9 met ‘eens’ hebt geantwoord krijg je 1 punt per vraag. Als je op de vragen 2, 5, 7 en 10 met ‘oneens’ hebt geantwoord krijg je 1 punt per vraag. Tel de punten bij elkaar op. Dit is je eindcijfer als indicatie hoe ondernemend jij bent.

3. Ik durf risico’s te nemen. ONEENS/EENS

“Mijn zelfvertrouwen als tandarts is gegroeid” Goede begeleiding voor startende tandartsen “Via mijn beste vriendin en haar vriend hoorde ik elke keer enthousiaste verhalen over Dental Clinics, onder andere over de goede begeleiding die zij bieden aan startende tandartsen. Inmiddels heb ik dit zelf ook ervaren. De ondersteuning en begeleiding die je krijgt, vind ik perfect! Alle collega’s zijn heel behulpzaam, de assistenten zijn ervaren en deskundig en als ik vragen heb, kan ik altijd binnenlopen bij één van de tandartsdirecteuren voor tips en adviezen. Hierdoor heb ik als tandarts veel meer zelfvertrouwen gekregen en kan ik mijn patiënten uitstekende zorg garanderen.”

PARISA PANAHI MOGHADDAM (27) Afwisselende werkdag

TANDARTS BIJ DENTAL CLINICS IN HUIZEN

“Vaak begint mijn dag in de praktijk om 08.00 uur met een aantal controles. De rest van de dag verricht ik verschillende

Dental Clinics is een initiatief van tandartsen

behandelingen, zoals restauraties, endodontische behandelingen,

voor tandartsen. In onze 87 praktijken bieden

extracties, kroon- en brugwerk en prothetiek. Vervolgens sluit ik

we complete mondzorg voor het hele gezin,

mijn werkdag weer af met controles. Genoeg afwisseling dus!

waarbij we samen met het team altijd zorgen

En natuurlijk is er tussen alle werkzaamheden door ook altijd tijd

voor kwalitatieve hoogstaande zorg voor al

voor een gezellige kop koffie met collega’s.”

onze patiënten.

Meer weten? Dental Clinics is altijd op zoek naar nieuwe collega’s. Ben jij op zoek naar een prettige werkplek waar alles uitstekend voor je geregeld is? Kijk dan snel op onze website of er een leuke functie voor je tussen zit. Als je graag met eigen ogen wilt zien hoe het er in de praktijk aan toe gaat, stuur dan een mail naar werken@dentalclinics.nl. Je bent van harte welkom om een keer vrijblijvend mee te lopen! WERKENBIJDENTALCLINICS.NL &

Een stralende glimlach, van tandarts tot patiĂŤnt Wij geloven in de kracht, het enthousiasme en het positieve gevoel van een lach. Met dit enthousiasme, gecombineerd met meer dan 80 jaar expertise in de tandheelkunde, helpen wij u om het maximale uit uw praktijk te halen. Wij doen dit door met u mee te denken en persoonlijk advies te geven op het gebied van apparatuur en praktijkinrichting. Op deze manier bieden wij solide oplossingen die bijdragen aan de verhoging van de efficiĂŤntie en kwaliteit en vermindering van de complexiteit en kosten. Zo kunt u zich volledig focussen op uw patiĂŤnten. Begin de dag met een lach en u zult zien dat alles mogelijk is.

Arseus Dental Nederland Cartografenweg 18, 5141 MT T +31 (0)416 67 50 00

Waalwijk