ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
İTÜ Geliştirme Vakfı Özel Beylerbeyi Ortaokulu Öğrencileri Çalışmamızın planlanmasında, yürütülmesinde ve oluşumunda ilgi ve desteğini esirgemeyen İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı ve tüm çalışanlarına, İTÜ Geliştirme Vakfı Özel Beylerbeyi Ortaokulu Müdürümüz
Sayın E. Aybars ŞEHİRTAY’a, Fen Bilimleri Bölüm Başkanımız Sayın
Sevgi DÖNDÜ’ye ve Fen Bilimleri Öğretmenlerimiz Sayın Ebru KAYA’ya ve Sayın Banu Eroğlu TEMEL’e sonsuz teşekkürlerimizi sunarız.
Elif Nas GÜRSES İlke YILMAZER Aylin AKMAN Dilara TERCAN Irmak İŞGÖREN Lara GÜZELTÜRK İdil GÜRSOY Lara ATMACA Zeynep ULUSOY Ayseli KARABEKMEZ
www.itugvo.k12.tr
(6. Sınıf) (6. Sınıf) (6. Sınıf) (7. Sınıf) (7. Sınıf) (8. Sınıf) (8. Sınıf) (8. Sınıf) (8.Sınıf) (8. Sınıf)
2
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Bilin Bakalım Ben Neyim?
Besinlerindeyim, bedenindeyim, enerji veren her yerdeyim. Sadece size değil, otomobillere bile enerji veririm. Hayatında çok önemli bir yere sahibim Oyun oynayabilmek için bana ihtiyacın var. Merak ediyorsan ne olduğumu, çıkalım kısa bir yolculuğa.
Yediğimiz besinlerin içinde yağ vardır.
Enerji veririm Vücut ısısını düzenlerim Hastalıklardan korurum
Yağı hangi besinlerden alıyorsun? Resmini çizelim.
www.itugvo.k12.tr
3
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Bitkiler, araçlardan çıkan gazı kullanarak besin haline getirir.
Fabrikada elde edilen “biyodizel”, araçlarda kullanıma hazır hale gelir.
Ayçiçeğinden, evlerimizde kullanılmak üzere yağ elde edilir.
BİYODİZEL DÖNGÜSÜ Ayçiçek yağını evlerimizde kullandıktan sonra kullanılmış yağları şişe içinde biriktiririz.
Daha sonra biriktirdiğimiz bu atık yağları belediyenin atık toplama merkezine göndeririz. www.itugvo.k12.tr
4
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Atık yağlardan elde edilen “biyodizel” çevreci bir yakıttır. Biyodizelle çalışan sevimli otobüsü boyayalım.
www.itugvo.k12.tr
5
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Kullanılmış yağlar şişe ya da kavanozda biriktirilir. En yakında bulunan bitkisel atık yağ toplama variline şişesiyle birlikte bırakılır.
Bitkisel yağları yemek yaparken kullanırız.
Atık yağlar, lisanslı toplayıcılar tarafından toplanır.
Kızartma yaptığımızda tavada yağ kalır.
Bu yağlar tekrar kullanılmamalıdır.
Toplanan yağlar, atık yağ tesisinde biyodizele dönüştürülür.
Bu yağlar “atık yağ” olarak toplanır.
Bu yağlar biyodizel araçlarda yakıt olarak kullanılır.
www.itugvo.k12.tr
6
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Lisanslı atık yağ toplama aracının eksik kalan kısmını tamamlayalım.
www.itugvo.k12.tr
7
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
Annesi Duru’ya patates kızartması yapmıştı. Duru, annesinin yağı lavaboya dökmek yerine boş bir şişeye doldurduğunu gördü. Duru, bunun nedenini merak ederek : “Anneciğim, neden yağları şişeye dolduruyorsun?” diye sordu.
Annesi anlatmaya başladı: “Bu yağlar lavaboya dökülünce denizlere karışıyor ve denizde ya şayan canlılara zarar veriy Bu yüzden yağı lavaboya dökmek yerine şişelere dolduruyo Sonra belediyedeki görevliler ge lip onları topluyor ve yakıta çevrilmesi için yağları atık yağ tes isine götürüyor.”
8
www.itugvo.k12.tr
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
çevreye Duru çok heyecanlandı: “Biz de bu yakıtları kullanıp onu onayladı. yardım ediyoruz.” Annesi de “ Evet tatlım.” diyerek saygı gösterip Duru, bu bilgiyi öğrendikten sonra çevreye daha çok doğayı korumaya başladı.
e yor. orum. a
/ itugvo
9
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Bizi gölgemizle eşleştirebilir misin?
www.itugvo.k12.tr
10
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
BİRBİRİNE KARIŞMAYAN SIVILAR Yağ ve su birbirine karışmaz, üstelik yağ suyun üstünü örter. Yapılan araştırmalarda atık su kirliliğinin %25’ini, kullanılmış bitkisel ve hayvansal yağların oluşturduğu tespit edilmiştir. Arıtılmayan atık suların içindeki bitkisel ve hayvansal atık yağlar; denizlere, göllere ve akarsulara ulaştığında suyu kirletir. Suyun üstünü kapladığından sudaki oksijen miktarı azalır. Sudaki temiz havanın azalması, suda yaşayan canlıları olumsuz etkiler. Ayrıca kullanılmış yağlar, lavaboya döküldüğü zaman boruların içine yapışıp diğer atıkların boruların içinden geçmesini engeller. Bu da zamanla boruların tıkanmasına neden olur. Tüm bu olumsuzluklar, doğadaki canlılara ve yaşamımıza zarar verir.
DENEY Malzemeler : Kavanoz, kaşık, su ve sıvı yağ Deneyin yapılışı : 1. Kavanoza bir miktar su dökelim. 2. Su üzerine bir miktar sıvı yağ dökelim. 3. Son olarak sıvı yağ üzerine bir miktar daha su dökelim.
Düşünelim : � Üç adımda tamamladığın bu deneyde sıvılar birbirine karıştı mı? � Hangi sıvı diğerinin üstünde kaldı? � Kavanozu kaşık yardımıyla karıştırırsan sıralamada değişme olur mu? � Suyun üzerine yağı döktüğünde suyun havayla teması kaldı mı?
www.itugvo.k12.tr
11
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Düşünelim :
Tavadaki kullanılmış yağları hangi ok yönünde ilerletmemiz gerekir?
www.itugvo.k12.tr
12
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Düşünelim :
Yer altı suyuna karışmış olan atık yağ, bitkiyi nasıl etkiler?
www.itugvo.k12.tr
13
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
Tabii ki canım kızım.
Hmm... Yediklerim sayesinde kendimi çok enerjik hissediyorum.
14
www.itugvo.k12.tr
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Yediğim bes in yağlar sayes lerdeki in tüm gün ko de şabilirim.
Anne çok acıktım bana sebze kızartır mısın?
Anne ne yapıyorsun?
Kullandığımız yağı lavaboya dökmüyorum, onu cam kavanozda saklıyorum. Biriktirdiğimiz atık yağları belediyenin yağ toplama aracına teslim edeceğim. / itugvo
15
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Düşünelim : Havadaki oksijen tanecikleri deniz canlılarına ulaşamıyor. Bunu sebebi ne olabilir? Denizde yaşayan canlılar, bu durumdan nasıl etkilenir?
www.itugvo.k12.tr
16
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
Atık yağ Atık yağ şişesini İBB’nin aracına ulaştırabilir misin?
www.itugvo.k12.tr
17
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
SÖZLÜK Besin : Yaşamımızı devam ettirebilmek için vücudumuza enerji veren maddelerdir. Enerji : İşi yapabilme yeteneğidir. Bitkisel yağlar : Bitkilerden değişik yöntemler kullanarak elde edilen yağ. Atık : Hastane, ev, fabrika vb. yerlerde kullanılmış; işlenemez veya çevre için zarar oluşturan her türlü madde. Lisanslı toplayıcı : Çevre hakkında bilgi sahibi olan, atık yağ toplama izni olan kimse. Biyodizel : Koza, ayçiçeği, soya gibi yağlı tohum bitkilerinden elde edilen yağların işlemlerden geçirilmesiyle oluşturulan yakıt türü. Arıtma : Temizlemek, temiz duruma getirmek. Döngü : Herhangi bir olayın birden fazla tekrarlanması durumu. Oksijen : Yaşamın devamı için gereken gaz.
www.itugvo.k12.tr
18
/ itugvo
İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL BEYLERBEYİ ORTAOKULU
www.itugvo.k12.tr
“Ana Kucağından İTÜ’ye”
19
/ itugvo
İTÜ Geliştirme Vakfı Özel Beylerbeyi Ortaokulu Beylerbeyi Mahallesi Vakıf Tarla Altı Sokak No : 1 Beylerbeyi / Üsküdar Telefon : (0216) 401 17 73 Fax : (0216) 401 20 81 e-posta : beylerbeyi@itugvo.k12.tr