ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ by διάλογος (dialogos)

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017 ΤΙΜΗ:1 ευρώ

Για πρόσεξε (πατρίδα) τα λούλουδα προτού να μαραθούνε…* «Μάνα γλυκειά Ελλάδα μου πώς το βαστά καρδιά σου κι αφήνεις ξενιτεύονται τα πιο καλά παιδιά σου; Φεύγουν τα νειάτα, οι βλαστοί, φεύγουνε τα λουλούδια και φεύγοντας σου τραγουδούν λυπητερά τραγούδια. «Φεύγω πατρίδα μου γλυκειά. Δεν ξέρω αν θα γυρίσω Μα τι να κάνω ο δύστυχος πού δεν μπορώ να ζήσω; Αφήνω την μανούλα μου, πατέρα κι αδελφούλα Αφήνω τη γυναίκα μου, λίγων ετών νυφούλα». Φεύγουν και παν’ στους άνεμους, κάτω στην Αυστραλία, κι άλλοι πάνε τσοπάνηδες πέρα στην Ελβετία. Αλλά το φοβερότερο, με λύπη σου το λέω κι όταν το λέω, δεν βαστώ και κάθομαι και κλαίω, πολλοί πάνε και χώνονται στις τρύπες τού Βελγίου πού για να έβγης

ζωντανός, θάν’ θέλημα Αγίου. Φουσκώνουν τα πνευμόνια τους πνέοντας απ’ τη μύτη αυτή την επικίνδυνη τη σκόνη τού λιγνίτη. Δεν θέλω Μάνα μου γλυκειά να σε στενοχωρήσω. Το παρακάτω δίστιχο θέλω να σου χαρίσω. Για πρόσεξε τα λούλουδα προτού να μαραθούνε γιατί σε δύσκολη στιγμή πάλι θα χρειαστούνε». * Οι στίχοι αυτοί γραφτήκανε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Βέβαια σήμερα οι συνθήκες της μετανάστευσης άλλαξαν, αλλά το… ενδιαφέρον της Ελλάδας για τα απόδημα παιδιά της παραμένει το ίδιο…

Αναζητώντας 1.000.000 Θεσσαλούς εκτός Θεσσαλίας! ΔΙΑΒΑΣΤΕ Το πρόγραμμα του 9ου Παγκόσμιου Ανταμώματος Θεσσαλών 2 / Ο ΞΕΝΟΣ. Από την Χαραυγή του Ελληνισμού μέχρι σήμερα, του ΜΑΚΗ ΕΞΑΡΧΟΠΟΥΛΟΥ 4-5 Γίνεται πατρίδα με ένα κιλό κιμά και μία κάσα μπύρες; Του Σταύρου Παρχαρίδη 5 / ΤΡΙΚΑΛΑ. Μία πόλη να την… ερωτευτείς! Του Σωτήρη Κύρμπα 6-7 ΜΑΡΙΑ - ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΑΚΛΑΒΑ: Συστήνοντας τη Θεσσαλία στην αγορά 8-9 / Εκδηλώσεις τον Σεπτέμβριο σε Αργαλαστή Πηλίου και Καλαμπάκα 10-11 Χαιρετισμοί επισήμων για το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα 12-13 / Ντίνα Δήμα: Τουρισμός στα Τρίκαλα. Μία νέα αγορά γεννιέται 14-15 ΑΘΗΝΑ ΚΡΙΚΕΛΗ: Ανεβάζοντας τον Όλυμπο στην κορυφή του κόσμου, από τη ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ 16-17 Θεόφιλος Αναστασίου: Τα Τρίκαλα πρωτεύουσα πόλη του λαϊκού τραγουδιού 18 Βασίλης Γιαγιάκος: Το ΕπιμελητήριοΤρικάλων δικτυώνει τους Έλληνες όλου του κόσμου! 19 ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΗΣ: Πύλη εισόδου για τον Κόζιακα αλλά και τον Ασπροπόταμο 20-21 Γνωρίστε τα παράλια της Λάρισας, επισκεφτείτε (κάθε εποχή του χρόνου) τον Δήμο Αγιάς 24 ΞΕΝΙΟΣ ΖΕΥΣ: Οι επαγγελματίες του ορεινού όγκου Πύλης σας προτείνουν ξεχωριστές αποδράσεις 26 Το Α’ Συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας το 1917! 28-29 / Οι Έλληνες μετανάστες έγιναν απαραίτητο «κομμάτι» της Αυστραλίας! 29 Μία συζήτηση με έναν βιωματικό Σαρακατσάνο, τον 85χρονο Θωμά Σπανό, από τα Βούναινα Λαρίσης. Του Χαράλαμπου Ζορμπά 31

CMYK

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚαλοΚαιρι 2017

2 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΑ ΘΕΣΣΑΛΙΚΩΝ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΩΝ & ΣΥΛΛΟΓΩΝ Η Παγκόσμια Συνομοσπονδία Θεσσαλικών Ομοσπονδιών και Συλλόγων – Ασκληπιός «γεννήθηκε» το καλοκαίρι του 2008 και έχει έδρα τα Τρίκαλα. Τα ιδρυτικά μέλη, που συνυπογράφουν το καταστατικό της και οι τότε πρόεδροι των Ομοσπονδιών που συμμετείχαν είναι: 1. Ομοσπονδία Θεσσαλικών Συλλόγων Ευρώπης (Διαμαντής Γκίκας). 2. Ομοσπονδία Θεσσαλικών Συλλόγων Αυστραλίας (Ασπασία Ρωσσίδου) 3. Ομοσπονδία Θεσσαλικών Συλλόγων Οντάριο Καναδά (Δημήτριος Αγιώτης) 4. Ομοσπονδία Θεσσαλικών Συλλόγων Αθήνας (Επαμεινώνδας Μπακάλης) Το Δ.Σ. της Ομοσπονδίας εκλέγεται για 3 έτη και στη Γ.Σ. που έγινε στο πλαίσιο του 6ου Παγκόσμιου Ανταμώματος Θεσσαλών στις 23-24/8/2-14 στη Λίμνη Πλαστήρα εκλέχθηκαν στο Δ.Σ. οι εξής: Πρόεδρος: Βόμπρας Γεώργιος, ΓΕΡΜΑΝΙΑ Α’ Αντιπρόεδρος: Λαμπίρης Νικηφόρος, ΚΑΝΑΔΑΣ Β’ Αντιπρόεδρος: Ρωσσίδου Ασπασία, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ Γ. Γραμματέας: Γούλα – Ντόντου Ρένα, ΕΛΛΑΔΑ Ειδικός Γραμματέας: Πορνάρας Γεώργιος, ΚΑΝΑΔΑΣ Ταμίας: Τασσίκας Θόδωρος, ΓΕΡΜΑΝΙΑ Αναπλ.Ταμίας: Ηλιόπουλος Δημήτριος, ΓΕΡΜΑΝΙΑ Υπεύθ. Δημ. Σχέσεων: Λαμπίρη Χριστίνα, ΚΑΝΑΔΑΣ Μέλη: Κατσίδης Ηλίας, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ Νέος Γεώργιος, ΚΑΝΑΔΑΣ Κούτρας Στέφανος, ΕΛΛΑΔΑ Στο φετινό Αντάμωμα στα Τρίκαλα, την πρώτη ημέρα (Παρασκευή 28/7) θα γίνει η ετήσια γενική συνέλευση της Συνομοσπονδίας και οι εκλογές για την ανάδειξη του νέου προεδρείου. Οι εργασίες τη Γ.Σ. θα γίνουν στην αίθουσα εκδηλώσεων του Gallery Art HOTEL, στο χώρο του υπεραστικού ΚΤΕΛ Τρικάλων.

ΤΑ ΟΧΤΩ ΠΡΩΤΑ ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΑ (και το πρόγραμμα του φετινού 9ου Ανταμώματος στα Τρίκαλα) Η κορυφαία ετήσια εκδήλωση της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Θεσσαλικών Ομοσπονδιών και Συλλόγων – ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ είναι ασφαλώς το ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ που γίνεται από το 2009, σε διαφορετικό νομό της Θεσσαλίας κάθε χρονιά και με διαφορετικά θέματα – αφιερώματα κάθε φορά. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΤΗΣΙΩΝ ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΩΝ – ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ 1ο. Στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας. 22/8/2009 2ο. Στα Τρίκαλα (Υπαίθριο θέατρο). 20/8/2010 3ο. Στην Αγιά Λάρισας. 26/8/2011 4ο. Στο Βόλο. 16/6/2012 5ο. Στον Δήμο Πύλης, Τρικάλων. 26-28/7/2013 6ο. Στο Νεοχώρι Καρδίτσας, Λίμνη Πλαστήρα. 23-24/8/2014 7ο. Στην Λάρισα. 11-12/7/2015 8ο. Στην Τσαγκαράδα Πηλίου. 15-17/7/2016 9ο. Στα Τρίκαλα (Μουσείο Τσιτσάνη). 28-30/7/2017 Το φετινό Συνέδριο είναι αφιερωμένο στο τρίπτυχο «ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ – ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ – ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ» ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Οργανωτική επιτροπή: - Κωνσταντίνα Δήμα, Αντιδήμαρχος Δήμου Τρικκαίων - Ηλίας Κουτσερής, Δημοσιογράφος - Μαρία Ρήγγα, Γραμματέας της Παγκόσμιας Συνομοσπ νδίας Θεσσαλών 1η ημέρα Παρασκευή 28 Ιουλίου 2017 Χώρος: GALLERY Art Hotel (Περιφερειακή οδό Λάρισας – Καρδίτσας) 18:00 Γενική Συνέλευση Εκλογές για την ανάδειξη του νέου προεδρείου 2η ημέρα Σάββατο 29 Ιουλίου 2017 Χώρος: ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΣΙΤΣΑΝΗ (Παλιές Φυλακές) 18.00 Έναρξη, αναφορά προσκεκλημένων, Χαιρετισμοί • Γεώργιος Βόμπρας, Πρόεδρος της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας • Νικηφόρος Λαμπίρης, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Καναδά • Διαμαντής Γκίκας, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ευρώπης • Ηλίας Κατσίδης, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αυστραλίας • Στέφανος Κούτρας, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Θεσσαλικών Σωματείων Αττικής «Η Πανθεσσαλική Στέγη» • Θεόδωρος Διαμαντόπουλος, εκπρόσωπος Θεσσαλικών Συλλόγων Αμερικής. Θα ακολουθήσουν σύντομοι χαιρετισμοί των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, χαιρετισμοί επίσημων καλεσμένων. • Κρις Σπύρου, Πρόεδρος της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης Αθήνας, με θητεία και εμπειρία σε υψηλά πολιτικά αξιώματα στην αμερικανική πολιτική και Θεσσαλός στην καταγωγή. Ομιλίες - εισηγήσεις: • Κωνσταντίνα Δήμα, Αντιδήμαρχος Διοικητικών Υπηρεσιών - Δημοσίων Σχέσεων Απασχόλησης και Τουρισμού Του Δήμου Τρικκαίων «Τουρισμός στα Τρίκαλα: Μια νέα αγορά γεννιέται». • Ιωάννης Κωτούλας, Πρόεδρος της e-Trikala Α.Ε. «Τα σύγχρονα Τρίκαλα. Η Τεχνολογία και τα οφέλη στους Πολίτες». • Θεόφιλος Αναστασίου, Φιλόλογος - Ερευνητής «Τρίκαλα η Πρωτεύουσα του λαϊκού τραγουδιού» 20:15 Πέρας των εισηγήσεων. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει πολιτιστική βραδιά με αναφορές στην παράδοση που θα περιλαμβάνει γλέντι με δείπνο και χορό. 3η ημέρα Κυριακή 30 Ιουλίου 2017 Ξενάγηση στην πόλη των Τρικάλων.

Αναζητώντας 1.000.000 Θεσσαλούς εκτός Θεσσαλίας! Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού σήμερα ζουν εκτός Ελλάδας περισσότεροι από 5 εκατομμύρια πολίτες ελληνικής καταγωγής και είναι διασπαρμένοι σε περισσότερες από 140 χώρες του πλανήτη, σχεδόν δηλαδή σε κάθε χώρα υπάρχουν και κάποιοι Έλληνες. Ο μεγαλύτερος αριθμός Ελλήνων σε ξένη χώρα βρίσκεται στις ΗΠΑ, περίπου 3 εκατομμύρια άτομα και ακολουθεί η Ευρώπη με 1 εκατομμύριο και η Αυστραλία με 650.000 άτομα. Σε ΗΠΑ και Αυστραλία οι Έλληνες μετανάστευσαν κατά το πρώτο κύμα μετανάστευσης 1900-1920 ενώ στην Ευρώπη, ειδικά στη Γερμανία, κατά το δεύτερο κύμα 1955 – 1965. Σήμερα ζούμε το τρίτο κύμα μετανάστευσης, λόγω των μνημονίων και τα στοιχεία δείχνουν πως κυρίως οι νέοι επιστήμονες μας που φεύγουν μαζικά από την Ελλάδα «προτιμούν» κυρίως τη Γερμανία και τη Βρετανία. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία η ροή Ελλήνων μεταναστών προς τις δύο προαναφερόμενες χώρες τα τελευταία χρόνια έχει ως εξής: ΕΤΟΣ 2008: 2009: 2010: 2011: 2012: 2013: 2014: 2015:

Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ 2.931 2.751 3.260 5.598 7.417 9.891 9.790 12.022

ΓΕΡΜΑΝΙΑ 12.256 23.046 32.660 32.088 28.752 28.256

Σε πολλές χώρες της Ευρώπης έχει καταγραφεί αυξητική τάση έλευσης Ελλήνων, κυρίως νέων επιστημόνων, μετά το 2010. Στην Ολλανδία από 16.000 που υπολογίζονταν οι Έλληνες το 2010 σήμερα ξεπέρασαν τις

25.000! Στη Δανία από 941 το 2010 έφθασαν τους 2.360 το 2016. Στο Βέλγιο υπολογίζεται πως μετανάστευσαν πάνω από 5.000 άτομα, άλλοι τόσοι στην Ελβετία, στη Νορβηγία μετανάστευσαν 6.521 άνδρες και 3.380 γυναίκες, σχεδόν δηλαδή 10.000 άτομα! Ακόμη και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν μεταναστεύσει πάνω από 4.000 Έλληνες την εποχή της κρίσης, ενώ στην Αυστραλία μεταναστεύουν χιλιάδες Έλληνες κάθε χρόνο, ενώ και αρκετοί από όσους είχαν επιστρέψει στην Ελλάδα ξαναγυρίζουν στην Αυστραλία, τρομαγμένοι από την οικονομική αβεβαιότητα. Χωρίς να υπάρχουν επίσημα στοιχεία, οι απόδημοι Θεσσαλοί υπολογίζονται σε σχεδόν 1 εκατομμύρια άτομα, διασκορπισμένοι σε κάθε γωνία του πλανήτη! Καιρός λοιπόν να τους αναζητήσουμε, να συνδεθούμε μαζί τους, να συνεργαστούμε, να ΑΝΤΑΜΩΣΟΥΜΕ. Νίκος Παζαΐτης

Αρχή (έντυπου) ανταμώματος με τους όπου γης Θεσσαλούς Τρικάλων) θα προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε στο μερίδιο της ΦαIνεται πως όταν ο Θεός έπλασε τον πρώτο Έλληευθύνης που μας αναλογεί για να δημιουργηθεί ένα μεγάλο δίκτυο να, του εμφύτευσε μαζί με την ψυχή και το «μικρόβιο» της μεεπικοινωνίας με τους όπου γης Θεσσαλούς (και όλους τους Έλλητανάστευσης, της συνεχούς αναζήτησης καλύτερων συνθηνες) και να αναζητήσουμε όλοι μαζί τρόπους συνεργασίας για το κών ζωής σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Γι’ αυτό και από αρχαικοινό όφελος.Πρώτο βήμα είναι η ειδική έκδοση, που κρατάτε στα οτάτων χρόνων οι Έλληνες μετακινούνται σε ολόκληρο τον χέρια σας, με αφορμή το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα Θεσσαλών, που κάθε φορά γνωστό κόσμο είτε ομαδικά, είτε ατομικά. γίνεται στα Τρίκαλα από 28-30 Ιουλίου 2017. Ένα συνέδριο που πιΒEΒαια δεν θα μπορούσαν και οι Θεσσαλοί να ξεφύστεύουμε πως θα γίνει αφετηρία για καλύτερη συνεργασία των φογουν από αυτό τον κανόνα γι’ αυτό και σήμερα σ’ όποιο σηρέων της Θεσσαλίας με τις εκτός Θεσσαλίας συλλογικότητες των μείο του πλανήτη βρεθεί κάποιος είναι σίγουρο πως θα συΘεσσαλών. Ελπιδοφόρα επίσης πρωτοβουλία για το «αντάμωμα» ναντήσει και κάποιον μετανάστη Θεσσαλικής καταγωγής. των Θεσσαλών είναι και το πρόγραμμα ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣτη ΣYγχρονη Ελλάδα έχουν καταγραφεί τρεις ΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, μία πανελλαδική πρωτότυπη δράση που σχεδίασε διακριτές περίοδοι μαζικής μετανάστευσης, ενώ οι Έλληνες και υλοποιεί το Επιμελητήριο Τρικάλων και ο πρόεδρος του κ. Βααπό τα χρόνια της Άλωσης συνεχώς αναζητούσαν ζωτικούς σίλης Γιαγιάκος. χώρους εκτός της τουρκοκρατούμενης πατρίδας για να ξεδιΣε αΥτο το αΦιερΩμα φιλοξενούμε και δύο δυναμιπλώσουν ελεύθερα το δημιουργικό τους ταλέντο. κές γυναίκες από τη Θεσσαλία που η κάθε μία στον τομέα τους η πρΩτη περιοΔοΣ μαζικής μετανάστευσης, Του Δημήτρη συμβάλλουν στην παγκόσμια προβολή της Θεσσαλίας, βασική προπου ο απόηχος της παραμένει ζωντανός στην καθημερινότηΚρούπη ϋπόθεση για την ανάπτυξη του τουρισμού και της εξωστρέφειας, τά μας (ο θείος από την Αμερική π.χ.) ήταν στις αρχές του που τόσο έχουμε ανάγκη, αλλά και στη ΔΙΚΤΥΩΣΗ των όπου γης 20ου αιώνα (1900-1920) και κύριος προορισμός ήταν οι ΗΠΑ και η Αυστραλία. Αυτή την περίοδο όσοι μετανάστευαν συνήθως έμεναν (λόγω Θεσσαλών και Ελλήνων. απόστασης και μη αναπτυγμένης τεχνολογίας, όπως το αεροπλάνο) για πάντα Αναφερόμαστε στην Λαρισαία, που ζει όμως εδώ και 27 χρόνια στη Νέα Υόρστη νέα τους πατρίδα. Δεν έχασαν όμως την ελληνική τους συνείδηση, την κη, δημοσιογράφο και σκηνοθέτη κ. Αθηνά Κρικέλη η οποία κάνει γνωστό τον οποία φρόντισαν να μεταλαμπαδεύσουν και στους απογόνους τους. Και έτσι Όλυμπο σε ολόκληρη την οικουμένη, μέσα από μία σειρά ντοκιμαντέρ (4 μέχρι γεννήθηκαν οι Ελληνοαμερικανοί που σήμερα ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια και στιγμής) για το ένα εκ των οποίων μάλιστα θα είναι υποψήφια για Όσκαρ το ανάμεσά τους πολλοί έφθασαν να έχουν σημαντικό ρόλο στο πολιτικό – επιχει- 2018 (βλέπε σελ. 16-17)! ρηματικό γίγνεσθαι των ΗΠΑ. αναΦερομαΣτε επίσης σε μία άλλη υπερδραστήρια γυναίκα, την το ΔεΥτερο μαζικό κύμα μετανάστευσης σημειώθηκε την περίοδο τρικαλινής καταγωγής δημοσιογράφο κ. Μαρία – Χριστίνα Μπακλαβά, η οποία 1955 – 1965 και είχε ως αποτέλεσμα να ερημώσει η ελληνική ύπαιθρος και να ασχολείται με το «χτίσιμο» δικτύων Ελλήνων (επιχειρηματιών και φορέων) ανά «γεννηθεί» μία ακόμη ελληνική «φυλή» οι ελληνογερμανοί οι οποίοι όμως λό- τον κόσμο. Το ευτύχημα είναι πως οι κ.κ. Κρικέλη και Μπακλαβά συνεργάζονται γω απόστασης αλλά και εξέλιξης των μέσων μεταφοράς ερχόταν κάθε καλο- μεταξύ τους. Σ’ αυτή την ειδική έκδοση γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στα Τρίκαλα, καίρι στην Ελλάδα για διακοπές σκορπώντας και πολλές χιλιάδες μάρκα ο κα- αφού είναι η πόλη που φιλοξενεί φέτος το Παγκόσμιο Αντάμωμα των Θεσσαθένας. λών. Θέλοντας λοιπόν να βοηθήσουμε τους απόδημους Θεσσαλούς να γνωρίΣημερα, μετά το 2010, ζούμε μία νέα «φάση» του μεταναστευτικού φαι- σουν καλύτερα την πόλη των Τρικάλων φιλοξενούμε ένα ενημερωτικό φωτορενομένου το οποίο για πολλούς μελετητές ίσως είναι και το ποιο επικίνδυνο για πορτάζ του συναδέλφου Σωτήρη Κύρμπα, αλλά και τις ενδιαφέρουσες ομιλίες το μέλλον του ελληνισμού. Αφού αυτή τη φορά δεν φεύγουν φτωχές οικογένει- της αντιδημάρχου Τρικκαίων για τον τουρισμό κας Ντίνας Δήμα που περιγράφει ες προς αναζήτηση καλύτερης τύχης. Τώρα εγκαταλείπει μαζικά την Ελλάδα το με λεπτομέρειες πως τα Τρίκαλα γίνονται σημαντικός ηπειρωτικός τουριστικός πιο δυναμικό τμήμα της, οι νέοι επιστήμονες οι οποίοι αδυνατούν να βρουν απαπροορισμός. Φιλοξενούμε επίσης την ομιλία του «τσιτσανολόγου» κ. Θεόφιλου σχόληση ανάλογη των ικανοτήτων τους στον τόπο μας και αναζητούν τη δυνατότητα να ασκήσουν το επάγγελμα που σπούδασαν σε άλλες χώρες, κυρίως σε Αναστασίου, αφού ο Τσιτσάνης είναι από τα δυνατά μας όπλα σε παγκόσμιο επίΒρετανία και Γερμανία. Μέσα στην περίοδο των μνημονίων εκτιμάται πως πά- πεδο και ο βασικός λόγος για τον οποίο τα Τρίκαλα διεκδικούν τον τίτλο της νω από 500.000 νέοι επιστήμονες «κούνησαν μαντήλι» στην Ελλάδα… και το πρωτεύουσας του λαϊκού τραγουδιού. Θα ΦροντιΣοΥμε αυτή η έκδοση, εμπλουτισμένη και με τα συμπεμεγάλο στοίχημα όλων μας είναι αν αυτός ο ξεριζωμός της γνώσης και της επιράσματα του 9ου Ανταμώματος να φθάσει στα χέρια χιλιάδων Θεσσαλών (ενστημονικής κατάρτισης θα είναι οριστικός ή αν θα δημιουργηθούν προϋποθέτός και εκτός Θεσσαλίας) και να αποτελέσει έναν ακόμη δίαυλο για καλύτερη σεις επιστροφής. ΩΣ «ΞένιοΣ ΘεΣΣαλοΣ» (και ως «διάλογος» σε επίπεδο Π.Ε. επικοινωνία και συνεργασία των όπου γης Θεσσαλών.

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 3

CMYK

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

4 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

Άποικος – Πρόσφυγας – Μετανάστης

Ο ΞΕΝΟΣ Από την χαραυγή της ανθρωπότητας, μέχρι σήμερα

Του Μάκη Εξαρχόπουλου

μετακίνηση μεμονωμένων ατόμων ή πληθυσμιακών ομάδων από έναν τόπο σε άλλον, πρόσκαιρα ή μόνιμα, είναι μια πανάρχαια πρακτική. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμασαν «ξένο» αυτόν που προέρχεται από άλλη χώρα. Άλλες λέξεις που προσδιόριζαν αυτόν τον «ξένο» ήταν ο «αλλοδαπός», ο «πρόσφυγας», ο «μισθοφόρος», ο «μη Ελλην», ο «παράδοξος» και ο «ασυνήθιστος». Η λέξη «ξένος», όπως αναφέρει η Άννα Τζιφοπούλου - Ευσταθίου στο βιβλίο της «Ο εν τη λέξει Λόγος», ετυμολογείται από τη λέξη «σκηνή» (σκηνή από το σκιά, η οποία παρέχει προστασία από τον ήλιο, αλεξήλιο κατά κάποιον τρόπο), το πρόχειρο κατάλυμα που βρισκόταν συνήθως στο Αίθριο. Στην ομηρική εποχή ακόμη και οι Θεοί μπορούσαν να εμφανιστούν στους ανθρώπους με τη μορφή ενός ξένου, για να δοκιμάσουν την καλοσύνη τους. Η συγγραφέας Ελένη Λαδιά στο πολύ ενδιαφέρον δοκίμιό της με τίτλο «Η σημασία του Ξένου», που εκδόθηκε πριν ένα χρόνο, γράφει: «Στην αρχαία Ελλάδα η έννοια του ξένου ήταν διαφορετική. Ο ξένος προερχόταν από μία πόλη ελληνική. Στις ελληνικές πόλεις – κράτη υπήρχε ίδια θρησκεία, ίδια γλώσσα, ίδιο αίμα. Δηλαδή η φιλοξενία βασιζόταν στο όμαιμον, το ομόγλωσσον και το ομόθρησκον. Ο ξένος προστατευόταν από τον Ξένιο Δία, την Αθηνά Ξενία και τους Διόσκουρους Κάστορα και Πολυδεύκη. Ξένος είναι μόνον ο Ελληνας και δεν παρέμενε πολύν χρόνο στον τόπο φιλοξενίας, ενώ ο αλλοδαπός εθεωρείτο βάρβαρος. Όταν ο ξένος (και μιλάμε πάντα για Έλληνα στην αρχαιότητα) πέθαινε, τον έστελναν στον τόπο του να ταφεί από τους δικούς του». Ο Πλάτων, στους «Νόμους» του, στο κεφάλαιο που είναι σχετικό με την υποδοχή των ξένων, αναφέρει ότι υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες ξένων: 1) Αυτοί που έρχονται κάθε χρόνο, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, όπως τα αποδημητικά πουλιά και είναι συνήθως έμποροι. Αυτούς πρέπει να τους υποδέχονται ειδικοί άρχοντες, προσέχοντας μήπως κάποιος από τους ξένους εισάγει νέα ήθη στην πόλη των Αθηνών, γιατί τα ήθη πρέπει να παραμένουν ανόθευτα. 2) Αυτοί που φθάνουν ως απεσταλμένοι για να παρακολουθή-

σουν τα θεάματα και τα ακροάματα των Αθηνών. Γι’αυτούς υπάρχουν ειδικά καταλύματα κοντά στους ναούς, όπου τους φροντίζουν οι ιερείς και σε περίπτωση αδικήματος τους δικάζουν. 3) Αυτοί που αποτελούν τις κρατικές αποστολές και φιλοξενούνται με έξοδα της πολιτείας. Στην υποδοχή τους θα παρευρίσκονται στρατηγοί, ίππαρχοι και ταξίαρχοι, ενώ την περιποίησή τους θα έχει ο φιλοξενών άρχοντας με τη βοήθεια των πρυτάνεων. 4) Η τέταρτη κατηγορία είναι η πιο σπάνια κατά την αρχαιότητα. Πρόκειται για τους περιηγητές, οι οποίοι οφείλουν να επισκεφθούν τα αξιοθέατα της πόλης και να μιλάνε στους πολίτες για τις ομορφιές που είδαν σε άλλες πόλεις. Έχουν ακόμη το δικαίωμα να πάνε ακάλεστοι στα σπίτια των πλουσίων και των σοφών, γιατί ανήκουν στο ίδιο επίπεδο με αυτούς. Ο Πλάτων πιστεύει στη φιλοξενία των ξένων, αρκεί αυτή η φιλοξενία να μη θίγει τους νόμους της πολιτείας, και να μην εισάγει νέα ήθη. Άλλωστε, ηθική δέσμευση του θεσμού της φιλοξενίας ήταν να μη σηκώνουν όπλα ο ένας εναντίον το άλλου, ο φιλοξενούμενος και αυτός που τον φιλοξενούσε. Αυτό δέσμευε και τους απογόνους τους. Όσο για την ελληνικότητα του ξένου στην αρχαιότητα υπάρχει ένα περιστατικό που αναφέρουν στα έργα τους ο Πλούταρχος, στο «Βίοι παράλληλοι» και ο Διογένης ο Λαέρτιος, στο «Βίοι φιλοσόφων». Τον 6ο αιώνα π.Χ., όπως λένε, ο Ανάχαρσις, αδελφός του Σκύθη βασιλιά, επισκέφθηκε την Αθήνα και πήγε στο σπίτι του Σόλωνα για να τον γνωρίσει και να φιλοξενηθεί. Ο Σόλων του είπε πως είναι προτιμότερο να συνάπτει κανείς δεσμούς φιλίας και φιλοξενίας στη δική του χώρα και όχι σε ξένη. Τότε ο Ανάχαρσις του είπε πως βρίσκεται ακριβώς στη χώρα του, αφού η μητέρα του ήταν Ελληνίδα και ο ίδιος μιλούσε δύο γλώσσες. Όταν άκουσε αυτά ο Σόλων τον φιλοξένησε και τον έκανε επιστήθιο φίλο του.

Ο αποικισμός Όμως, πέρα από την μετακίνηση μεμονωμένων ατόμων, υπάρχει διαχρονικά και η μετακίνηση πληθυσμιακών ομάδων, κυρίως για μόνιμη εγκατάσταση κάπου αλλού, σε μια άλλη χώρα.

Στην αρχαιότητα το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε «αποικισμός» και έφθασε στην αποκορύφωσή του δύο φορές. Η μία ήταν τον 12ο αιώνα π.Χ., αμέσως μετά τον Τρωικό Πόλεμο, όταν τα μυκηναϊκά βασίλεια καταρρέουν, και η δεύτερη γύρω στα 800 π.Χ. Με τον όρο «αποικία» εννοούμε τη νεότερη πόλη, που χτίζεται σε έναν τόπο από τους κατοίκους μιας άλλης περιοχής. Οι αποικίες ήταν πόλεις – κράτη που ιδρύονταν από μια μητρόπολη, δηλαδή από ένα μητρικό κράτος, που διατηρούσε την ανώτατη νομοθετική εξουσία. Οι ιστορικοί διακρίνουν τρεις βασικές μορφές αποικιών κατά την αρχαιότητα: Τις εμπορικές, όπως ήταν των Φοινίκων, τις εκπολιτιστικές, όπως ήταν των Ελλήνων και τις στρατιωτικές ή πολιτικές, όπως ήταν των Ρωμαίων. Αποικίες ιδρύονταν μερικές φορές και από πολιτικούς, που είχαν χάσει την πολιτική μάχη και έπρεπε να εγκαταλείψουν την πόλη τους, δηλαδή ακούσια. Τις περισσότερες όμως φορές οι αποικίες ήταν εκούσιες, γιατί ήταν αποτέλεσμα του υπερπληθυσμού. Σε κάθε περίπτωση βέβαια οι άποικοι ήταν ξένοι για τους ντόπιους πληθυσμούς στην περιοχή όπου ίδρυαν την αποικία τους.

Πώς κτίσθηκε η Αμφίπολη Απ’ όλες τις περιπτώσεις αποικισμού κατά την αρχαιότητα, νομίζω πως αξίζει να αναφερθούμε ιδιαίτερα σε μια αποικία, η οποία μάλιστα ιδρύεται σε μεταγενέστερη εποχή από τις δύο περιόδους που αναφέρθηκαν. Πρόκειται για την ίδρυση μιας από τις σημαντικότερες και πλουσιότερες πόλεις της αρχαιότητας στη Μακεδονία. Η περιοχή του χρυσοφόρου Παγγαίου, στην ανατολική Μακεδονία, από νωρίς τράβηξε το ενδιαφέρον των Αθηναίων, οι οποίοι το 476 π.Χ. πολιόρκησαν και κατέλαβαν την Ηιόνα, σημαντικό λιμάνι κοντά στις εκβολές του ποταμού Στρυμόνα. Επιδίωξη όμως των Αθηναίων ήταν να ιδρύσουν στην περιοχή μια πόλη δική τους, μια αποικία, απ’ όπου θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της περιοχής. Έτσι, το 465-464 π.Χ., στέλνουν ένα εκστρατευτικό σώμα 10.000 επίλεκτων αποίκων, με αρχηγούς τον Λέαγρο και των Σωφάνη, για να εγκατασταθούν κάπου κοντά στο Παγγαίο. Οι άποικοι κατέλαβαν τις «Εννέα Οδούς», έναν οικισμό δίπλα στον Στρυμόνα. Αλλά όταν προσπάθησαν να προχωρήσουν προς το εσωτερικό, σκοτώθηκαν όλοι στον Δραβήσκο από τους Θράκες Ηδωνούς, όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης. Οι συνέπειες της απόπειρας αυτής ήταν πραγματικά οδυνηρές για τους Αθηναίους, οι οποίοι όμως δεν εγκατέλειψαν την ιδέα της ίδρυσης μιας πόλης για την εκμετάλλευση του πλούτου της περιοχής, αλλά και για να έχουν μια βάση της επεκτατικής πολιτικής τους. Έτσι λοιπόν, 27 χρόνια αργότερα, το 437 π.Χ., οι Αθηναίοι στέλνουν νέους αποίκους με οικιστή αυτή τη φορά τον Άγνωνα, γιό του στρατηγού Νικία. Τώρα πλέον, έχοντας ως ορμητήριο την Ηιόνα, απωθούν τους Θράκες Ηδωνούς και καταφέρνουν να εγκατασταθούν στη θέση των «Εννέα Οδών», κτίζοντας επιτέλους μια πόλη. Στην πόλη αυτή ο Άγνων έδωσε το όνομα «Αμφίπολις», επειδή γύρω της κυλάει ο ποταμός Στρυμόνας. Γρήγορα η Αμφίπολη, που βρίσκεται σε μια θέση μοναδικής στρατηγικής σημασίας, εξελίχθηκε σε σημαντικό στρατιωτικό και εμπορικό κέντρο. Η πόλη αυτή, εκατό περίπου χρόνια μετά την ίδρυσή της, θα σταθεί η αφετηρία της μεγαλύτερης εξόρμησης για την κατάκτηση της Ασίας, αφού εδώ συγκέντρωσε τον στόλο και τον στρατό του ο Μέγας Αλέξανδρος, το 334 π.Χ., και από εδώ ξεκίνησε την εκστρατεία του.

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 5

Ο Ξένος στον Χριστιανισμό Με το πέρασμα του χρόνου και την εξάπλωση του Χριστιανισμού αλλάζει ριζικά η έννοια του «Ξένου». Ο Χριστιανισμός θεωρείται ξένος πάνω στη γη, η οποία ανήκει αποκλειστικά στον Θεό και ο ίδιος είναι πολίτης της ουράνιας πατρίδας, όπου συγκατοικεί με τους αγίους. Ο ίδιος ο Χριστός είναι ο μέγας «Ξένος», που παίρνει διάφορες μορφές, όπως του πεινασμένου, του διψασμένου, του γυμνού, του ασθενή και του φυλακισμένου. «Επείνασα γαρ και ουκ εδώκατέ μοι φαγείν, εδίψασα, και ουκ εποτίσατέ με ,ξένος ήμην και ου συνηγάγετέ με, γυμνός, και ου περιεβάλετέ με, ασθενής και εν φυλακή, και ουκ επισκέψασθέ με», γράφει ο Ευαγγγελιστής Ματθαίος.

«ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΑΤΡΙΔΑ;» Με ένα κιλό κιμά και μία κάσα μπίρες…

Του Σταύρου Παρχαρίδη

Μετανάστευση και νεώτερος ελληνισμός Αργότερα, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, η ξενιτιά μπαίνει έντονα στη ζωή των υποδουλωμένων Ελλήνων. Πολλοί νέοι σε όλο τον Ελλαδικό χώρο, ξενιτεύονται και ο λαός, πίσω στην πατρίδα, πλάθει τραγούδια για την ξενιτιά, τον ξένο, τον ξενιτεμένο, τον χωρισμό, τον αποχαιρετισμό, τον μισεμό. Ένα δημοτικό τραγούδι, που προέρχεται από τη Θεσσαλία, με τίτλο «Ο Ξένος» λέει: Ξενιτεμένο μου πουλί και παραπονεμένο. Η ξενιτιά σε χαίρεται, σε χαίρονται τα ξένα. Κ’ εγώ σε κλαίω, σε μύρομαι στα μαύρα φορεμένη. Τι να σου στείλω ξένε μου, τι να σου προβοδήσω. Να στείλω μήλο, σέπεται, κυδώνι, μαραγκιάζει. Να στείλω καν τα δάκρυα μου σ’ ένα ψιλό μαντίλι. Τα δάκρυα μούναι καυτερά και καίγουν το μαντίλι. Τι να σου στείλω ξένε μου, τι να σου προβοδήσω; Όμως η μεγαλύτερη πληθυσμιακά μετακίνηση έγινε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Πρόκειται για τη Μικρασιατική Καταστροφή και τις συνέπειές της. Η Μικρασιατική Καταστροφή στοιχειοθετεί μια από τις σημαντικότερες τομές στη νεότερη ελληνική ιστορία. Η Ελλάδα, διχασμένη πολιτικά και εξαντλημένη οικονομικά, δέχτηκε 1.200.000 πρόσφυγες, περίπου το 1/4 του πληθυσμού της. Οι κυβερνήσεις της εποχής προώθησαν την εγκατάσταση των προσφύγων στην ύπαιθρο, βλέποντας την περίπτωση ως ευκαιρία για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα της χώρας. Η αποκατάσταση των προσφυγικών πληθυσμών στον υφιστάμενο πολεοδομικό ιστό των αστικών κέντρων, σήμαινε και την ενσωμάτωσή τους στον κοινωνικό ιστό της πόλης. Στη Θεσσαλία, η μόνη απ’ όλες τις πόλεις που δέχτηκε σταδιακά πρόσφυγες σε αναλογία σχεδόν 29% του γηγενούς πληθυσμού ήταν ο Βόλος. Αλλά πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα, ένα μεγάλο κύμα μετανάστευσης απ’ όλη την Ελλάδα εκδηλώθηκε, κυρίως προς την Αμερική και την Αυστραλία. Και μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο ένα άλλο κύμα μετανάστευσης ξέσπασε από την Ελλάδα προς την Γερμανία. Πριν λίγες μέρες, παρακολουθώντας ένα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση, πληροφορήθηκα έκπληκτος ότι η ηττημένη στον πόλεμο Γερμανία, με τις μεγάλες καταστροφές που υπέστη από τους νικητές συμμάχους, συμφώνησε μυστικά μαζί τους να τη βοηθήσουν στη γρήγορη οικονομική της ανάπτυξη. Ετσι, πλήθη εξαθλιωμένων εργατών από την ταλαιπωρημένη Ελλάδα της Κατοχής, πήραν τον δρόμο της μετανάστευσης προς τη Γερμανία, για να συμβάλουν αποφασιστικά στην ενδυνάμωση του μέχρι πρότινος δυνάστη κατακτητή τους. Ισως δεν χωράει ο νους του ανθρώπου αυτά που πραγματικά συνέβησαν και συμβαίνουν, αλλά η έρευνα των αρχείων των χωρών που συμμετείχαν στον πόλεμο, φέρνει στο φως ανατριχιαστικά στοιχεία. Γι αυτό σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τον πόλεμο εμφανίστηκαν μεγάλες γερμανικές εταιρείες – κολοσσοί, που κυριαρχούν στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα και η Γερμανία παίζει και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ευρώπη. Σήμερα, ένα άλλο κύμα μεταναστών φθάνει στην Ελλάδα. Χιλιάδες ξένοι αλλόθρησκοι και αλλόφυλοι κατακλύζουν τα νησιά και άλλες περιοχές της χώρας. Κι εμείς τι κάνουμε; Τι πρέπει να κάνουμε για τον πρόσφυγα, τον ξένο, τον μετανάστη; Πόσο είμαστε απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων; Πόσο γνωρίζουμε την άποψη του Πλάτωνα, που δεν ήθελε την εισαγωγή νέων ηθών; Και πόσο είμαστε οπαδοί του Χριστιανισμού; Πόσο δεχόμαστε την εντολή του Χριστού ότι σε κάθε ξένο βρίσκεται ο ίδιος; ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - Ελένη Λαδιά, «Η σημασία του Ξένου», Δοκίμιο, Εκδόσεις ΑΡΜΟΣ - Δημήτριος Λαζαρίδης, «Αμφίπολις», ΥΠΠΟ-ΤΑΠ, Αθήνα 2001 - Arnold Passow, «Ρωμαίικα Τραγούδια», ΝΙΚΑΣ Εκδόσεις Ελληνική Παιδεία - Γρηγόρης Στουρνάρας, «Ο Βόλος του μεσοπολέμου: Η εγκατάσταση των προσφύγων και η συγκρότηση της Νέας Ιωνίας», 1ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, τόμος ΙΙ. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 9-11 Νοεμβρίου 2006.

Εκείνο το απόγευμα το μαγαζί δεν είχε πολύ δουλειά έτσι η κοπέλα που εξυπηρετούσε την «φραου Κυριακή» όπως συνήθιζε να την προσφωνεί, με το που την είδε να πλησιάζει στον τομέα όπου εργαζόταν, προσφέρθηκε να την εξυπηρετήσει. «Τι θέλετε να σας δώσω σήμερα» την ρώτησε, στα γερμανικά φυσικά που ήταν η μητρική της γλώσσα, «Ένα κιλό κιμά» απάντησε με σπαστά γερμανικά η εικοσιεξάχρονη Ελληνίδα. Τα γερμανικά της ήταν σε αρχικό στάδιο, είχε λίγα χρόνια που ήρθε μετανάστρια στην Γερμανία, εκεί γνώρισε τον Γιώργη που της εμπιστεύτηκε τις οικονομίες του και το υπόλοιπο της ζωής του. Η υπάλληλος της χαμογέλασε και πήγε να ετοιμάσει τον κιμά. «Σήμερα είσαστε πολύ περιποιημένη και πολύ όμορφη» είπε καθώς της έδινε την παραγγελία. «Παντρεύτηκα το μεσημέρι» απάντησε εκείνη και συμπλήρωσε «πρέπει να ετοιμαστεί το τραπέζι του γάμου», χρειάστηκε να δείξει η Κυριακή τα ρύζια που είχαν φωλιάσει στο σπάνια χτενισμένο σε κομμώτρια μαλλί της, για να πειστεί η κοπέλα «Να ζήσετε Φράου Κυριακή» ευχήθηκε η υπάλληλος. Την ίδια ώρα κάποιος φίλος αγόραζε μια κάσα μπύρες για το ίδιο γλέντι. Δικαίως κάποιος θα αναρωτηθεί«γίνεται γλέντι γάμου με ένα κιλό κιμά και μια κάσα μπίρες;». Να που έγινε και ο γάμος κράτησε και παιδιά γεννήθηκαν και από αυτά εγγόνια και δισέγγονα. Αυτή η μικρή ιστορία είναι μια από τις χιλιάδες μικρές ιστορίες που γεμίζουν άπειρες σελίδες στο βιβλίο των αναμνήσεων, όλων εμάς που υπήρξαμε μετανάστες. Μια μικρή «πατρίδα» μπορεί κανείς να ανταμώσει ακόμη και σε ένα χωριό μιας οποιασδήποτε χώρας, μια «πατρίδα» που ήταν όλη κι όλη καμιά δεκαριά δωμάτια και μια δυο σαλοκουζίνες, εκεί που ένα δωμάτιο ήταν ένας νομός και οι κάτοικοί του είχαν ονόματα και παρατσούκλια για να ξεχωρίζουν, όπως αυτό της Ελένης της βολιότισας που έπρεπε να ξεχωρίζει από μια άλλη Ελένη, αυτήν του κουρέα την θεσσαλονικιά και την κυρά Μαρία που δεν είχε παρατσούκλι, μιας και είχε το προνόμιο να είναι η μοναδική Μαρία. Σε ένα από αυτά τα δωμάτια ένας πιτσιρικάς στεκόταν με τις ώρες όρθιος πάνω από το κρεβατάκι της αδερφής του γιατί η μητέρα του του είπε «Φεύγω για την δουλειά να προσέχεις την αδερφούλα σου μην την χάσεις από τα μάτια σου, αν πάλι χρειαστείς τίποτα θα πας στην γιαγιά την Μαρία, καλά;» και μετά κουμπαριάσαμε, αγαπήσαμε σαν οικογένεια εξ αίματος η μια οικογένεια την άλλη και ακόμη και σήμερα μια μεγάλη οικογένεια είμαστε και ας μην βρισκόμαστε συχνά. Για τέτοιες πατρίδες υπάρχουν πολλά να πει κανείς, μα η ΠΑΤΡΙΔΑ μία, η γη της επαγγελίας πάντα μία, στα όνειρά μας η πατρίδα μία. Κάποιοι γύρισαν, κάποιοι άλλοι όχι, μερικοί που γύρισαν είδαν τα παιδιά τους να φεύγουν, να γίνονται γονείς, επιστήμονες, πετυχημένοι επαγγελματίες, τα εγγόνια τους δεν μιλούν καλά την γλώσσα των προγόνων τους, αλλά με καμάρι φωνάζουν το όνομα της πατρίδας των γονιών και των παππούδων τους και μέσα τους φωλιάζει στην απέραντη ψυχή τους η πατρίδα, που δεν τους μεγάλωσε αλλά τους κάνει περήφανους μόνο και που κατάγονται από αυτήν. Γίνεται γλέντι γάμου το λοιπόν με ένα κιλό κιμά και μια κάσα μπίρες; Η γνώμη μου είναι πως γίνεται και δεν γίνεται μόνο γάμος αλλά γίνεται «πατρίδα». Η φράου Κυριακή γέννησε τρία παιδιά, τα οποία με την σειρά τους της χάρισαν οχτώ εγγόνια και ένα δισέγγονο. Και όλα αυτά ξεκίνησαν με ένα γλέντι που έγινε με ένα κιλό κιμά και μια κάσα μπίρες. Και η μόνη σχέση που είχε με την Θεσσαλία είναι πως ένα κομμάτι της «οικογένειας» της ζει στην θεσσαλική γη. Και σας ρωτώ για μια τελευταία φορά, γίνεται πατρίδα με ένα κιλό κιμά και μια κάσα μπίρες; Εσάς ρωτώ στην Γερμανία, στο Τορόντο τον Κυρ Βαγγέλη πού έπλυνε τόνους πιάτα και ξεκίνησε από την θεσσαλική γη, που τα βράδια γράφει στοίχους. Ρωτώ εσάς στο Σύδνεϋ της μακρινής Αυστραλίας, εκεί που ο Αντωνάκης με το ακορντεόν, μεγάλωσε τα παιδιά του, τα οποία γέννησε η γυναίκα του η Θεσσαλή. Ρωτώ και σας στο Οχάιο, στο Μίσιγκαν, στην Αστόρια, στον Αμαζόνιο όσο και να μην το πιστεύει κάποιος. Ρωτώ και σένα Κώστα και Πασχαλιά, που φύγατε νιόπαντροι μετά από ούτε μήνα γνωριμίας από την Κρανιά και γεννήσατε δυο κόρες, δυο ζωγράφους. Ρωτώ και σας που δεν φύγατε ποτέ από την Πατρίδα σας αλλά φύγατε από την πόλη που γεννηθήκατε. Γίνεται πατρίδα με ένα αντάμωμα ζωής; Τώρα ξέρετε πως γίνεται και δεν χρειάζεται τίποτα παραπάνω από ΕΝΑ ΚΙΛΟ ΚΙΜΑ και... όλοι μαζί... ΚΑΙ ΜΙΑ ΚΑΣΑ ΜΠΙΡΕΣ. Καλά να ανταμώνουμε το λοιπόν. Αφιερωμένο στην μνήμη της μητέρας μου.

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

6 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

Μια πόλη να την ερωτευθείς! Με ιστορία 5.000 ετών τα σύγχρονα Τρίκαλα αποτελούν έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς σε πανευρωπαϊκό επίπεδο Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να επισκεφθεί κανείς τα Τρίκαλα, όχι μόνο τους θερινούς ή ανοιξιάτικους μήνες, αλλά κάθε εποχή του χρόνου, ακόμη και στην καρδιά του χειμώνα. Και αυτό γιατί πέραν της μακραίωνης ιστορίας της ο κάθε επισκέπτης θα ανακαλύψει μια όμορφη και ανθρώπινη σύγχρονη πόλη που δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα οποιαδήποτε άλλη ελληνική ακόμη και ευρωπαϊκή.

εν είναι εξάλλου καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι τα Τρίκαλα έχουν χαρακτηρισθεί ως ένας από τους δέκα δημοφιλέστερους προορισμούς για οικογενειακές διακοπές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο! Συνδυάζουν τις ανέσεις μιας σύγχρονης πόλης σε ένα καταπράσινο τοπίο, ικανοποιώντας και τους πιο «αστικούς» τύπους, αλλά και αυτούς που αναζητούν φύση και όμορφα τοπία.

Λίγα ιστορικά στοιχεία Η πόλη των Τρικάλων είναι χτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη Τρίκκα ή Τρίκκη, η οποία ιδρύθηκε γύρω στην 3η χιλιετία π.Χ. και ονομάστηκε έτσι από τη νύμφη Τρίκκη, κόρη του Πηνειού ή κατ' άλλους του Ασωπού ποταμού. Η πόλη ήταν σημαντικό κέντρο της αρχαιότητας, καθώς εδώ έζησε και έδρασε ο Ασκληπιός, ο πρώτος ιατρός παγκοσμίως, και που σήμερα αποτελεί έμβλημα του Δήμου Τρικκαίων. Στην περιοχή υπήρχε μάλιστα ένα από τα σημαντικότερα και αρχαιότερα Ασκληπιεία της εποχής. Η πόλη φέρεται επίσης στην Ιλιάδα του Ομήρου να συμμετέχει στον Τρωικό πόλεμο στην πλευρά των Ελλήνων, με τριάντα πλοία και αρχηγούς τους γιατρούς γιους του Ασκληπιού Μαχάωνα και Ποδαλείριο. Κατά τους ιστορικούς χρόνους, η πόλη της Τρίκκης και η γύρω περιοχή του ποταμού γνώρισε ανάπτυξη. Έπεσε στα χέρια των Περσών το 480 π.Χ., ενώ περίπου δέκα χρόνια αργότερα προσχωρεί στη νομισματική ένωση Θεσσαλέων. Το 352 π.Χ. ενώνεται με τη Μακεδονία του Φιλίππου Β'. Αποτελεί θέατρο σκληρών μαχών ανάμεσα σε Μακεδόνες και Ρωμαίους, κατά την εισβολή των τελευταίων στην Ελλάδα, καθώς ο Φίλιππος Ε' και ο γιος του Περσέας προσπαθούν να την κρατήσουν ελεύθερη, χωρίς τελική επιτυχία αφού το 168 π.Χ. κατακτάται. Τους πρώτους μετά Χριστόν αιώνες η πόλη

Η κεντρική γέφυρα των Τρικάλων επί του Ληθαίου ποταμού και η περιοχή γνωρίζει όλους τους τότε εισβολείς στο Βαλκανικό χώρο: Γότθους (396), Ούννους (447), Σλάβους (577), Βούλγαρους (9761025), Νορμανδούς (1081), Καταλανούς (13091311) και από το 1204 τους Φράγκους, ενώ για ένα σύντομο διάστημα ξαναγυρίζει στη Βυζαντινή αυτοκρατορία και το Δεσποτάτο της Ηπείρου. Στις αρχές της πρώτη χιλιετίας η πόλη παρουσιάζεται για πρώτη φορά με το σημερινό της όνομα, Τρίκαλα, στην «Αλεξιάδα» της Άννας Κομνηνής. Η πόλη κατακτάται τελικά από τους Οθωμανούς το 1393 και μετά από μια παρατεταμένη περίοδο παρακμής γίνεται σημαντικό κέντρο οικοτεχνίας, με ονομαστά μάλλινα υφαντά και προϊόντα δέρματος. Επίσης αποτελεί σημαντικό πνευματικό κέντρο, καθώς για ένα μεγάλο μέρος της Τουρκοκρατίας (1543-1854) λειτουργεί εδώ η Σχολή Τρίκκης (και αργότερα Ελληνική Σχολή) στην οποία διδάσκουν γνωστοί διδάσκαλοι της εποχής, όπως ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος. Στις 23 Αυγούστου του 1881, με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, η πόλη περνά στην ελληνική κυριαρχία. Στη συνέχεια τα

www.mezedokamata.gr CMYK

Τρίκαλα παίζουν βασικό ρόλο στις αγροτικές κινητοποιήσεις των αρχών του 20ού αιώνα εναντίον των τσιφλικάδων και γίνονται ο τόπος ίδρυσης του πρώτου Γεωργικού Συνεταιρισμού στην Ελλάδα, το 1906. Στη περίοδο της Εθνικής Αντίστασης κατά τη διάρκεια της κατοχής τα Τρίκαλα αποτελούν ιδιαίτερο πεδίο δράσης. Από τα Τρίκαλα καταγόταν ο στρατηγός του ΕΛΑΣ Στέφανος Σαράφης, ενώ σε κεντρικό σημείο της εκτίθεται σε δημόσια θέα (Ιούνιος του 1945) το κεφάλι του Άρη Βελουχιώτη μετά τον θάνατό του.

Αξιοθέατα με μακραίωνη ιστορία • Ο ΛηθΑIΟς πΟτΑ-

Το Βαρούσι με τα όμορφα αρχοντικά με τους περίτεχνους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς του μOς που διασχίζει και χωρίζει την πόλη στα δύο και η κεντρική γέφυρα, η οποία ενώνει την κεντρική πλατεία με τον πεζόδρομο της Ασκληπιού. Μια γέφυρα πραγματικό στολίδι, κατασκευασμένη το 1886 από Γάλλους μηχανικούς, είναι τα πρώτα σημεία που κεντρίζουν το μάτι του κάθε επισκέπτη. Χαρακτηριστικό και το άγαλμα του Ασκληπιού πάνω στην ομώνυμη γέφυρα επί του Ληθαίου. • τΟ ΑςΚΛηπΙεIΟ της αρχαίας Τρίκκης, το αρχαιότερο και σημαντικότερο της Ελλάδας κατά τον Στράβωνα. Πιθανολογείται βάσιμα ότι βρίσκεται κάτω από τη συνοικία Βαρούσι. Προς το παρόν στην περιοχή έχουν ανασκαφεί ρωμαϊκά λουτρά και ψηφιδωτά, καθώς και δημόσιο κτίριο των ελληνιστικών χρόνων με ψηφιδωτό, όπου απεικονίζεται ο βασιλιάς των Ηδωνών της Θράκης Λυκούργος. • τΟ ΒυζΑντΙνO ΦΡΟYΡΙΟ της πόλης, που κατασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό πάνω στην αρχαία Ακρόπολη της Τρίκκης κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα, με τριπλό τείχος. Από το 1936 έχει κατασκευαστεί στο δεύτερο διάζωμά του το ρολόι της πόλης που παραμένει ως σήμερα το σήμα κατατεθέν της πόλης. Στο τρίτο διάζωμα του φρουρίου, από τον πυθμένα ενός πηγαδιού, ξεκινά τούνελ που διέσχιζε το λόφο του Προφήτη Ηλία και κατέληγε στο δρόμο προς Καλαμπάκα. Σήμερα το Φρούριο φιλοξενεί το υπαίθριο θέατρο του Δήμου, ενώ είναι επισκέψιμο το ρολόι (όπου φιλοξενεί και έκθεση φωτογραίας για τα

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

Το Κουρσούμ Τζαμί, μνημείο προστατευόμενο από την UNESCO

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 7

Το Βυζαντινό Φρούριο των Τρικάλων με το ρολόι-σήμα κατατεθέν της πόλης

Ο Μύλος Ματσόπουλου που φιλοξενεί κάθε χρόνο τον «Μύλο των Ξωτικών»

Τα παλιά «Μανάβικα» των Τρικάλων που έχουν μετατραπεί σε εξαιρετικά μεζεδοπωλεία

Η πεζογέφυρα με το άγαλμα του Ασκληπιού Τρίκαλα) με θέα όλη την πόλη. • Η παλιά πόλη, το Βαρούσι βρίσκεται στις παρυφές του Φρουρίου. Επί τουρκοκρατίας ήταν χριστιανική συνοικία, μέχρι τη δεκαετία του 1930 η αρχοντογειτονιά των Τρικάλων και σήμερα είναι στο σύνολο της διατηρητέα. Τα παλιά βαρουσιώτικα σπίτια κτισμένα μεταξύ 17ου και 19ου αι. και οι πολυάριθμες εκκλησίες αντικατοπτρίζουν την οικονομική και πολιτιστική

και χρησιμεύει ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων. • Ο ΛΟφΟσ ΤΟυ ΠΡΟφΗΤΗ ΗΛΙΑ, ένας αξιόλογος πνεύμονας πρασίνου με θέα την πόλη και σε κοντινή απόσταση από το κέντρο της πόλης. Στο συγκεκριμένο λόφο βρίσκεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία (του 1896) το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στη θέση Ντάπια και ο Ζωολογικός Κήπος της πόλης που

Τα Τρίκαλα είναι πραγματικά μια απολαυστική πόλη που σε συνάρτηση με το φιλόξενο πνεύμα των κατοίκων της φροντίζει να μοιράζεται τις απολαύσεις της με τον κάθε επισκέπτη της πόλης.

άνθιση του 18ου και 19ου αι. που ήταν αποτέλεσμα της ανάπτυξης του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Το Βαρούσι διακρίνεται για τα όμορφα αρχοντικά με τους περίτεχνους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς και τις μακριές μαρκίζες. Συνέχεια της συνοικίας Βαρούσι μέχρι και την κεντρική πλατεία βρίσκονται τα παλιά Μανάβικα, γειτονιά της παλιάς πόλης με χαρακτηριστική, ομοιόμορφη αρχιτεκτονική. Εκεί βρίσκονται μερικές από τις καλύτερες ταβέρνες και καφέ-μπαρ της πόλης. • ΤΟ ΤζΑμΙ ΤΟυ ΟσμΑν σΑχ, κτίσμα του 16ου αιώνα σχεδιασμένο από τον Μιμάρ Σινάν. Το τζαμί ονομάζεται και Κουρσούμ Τζαμί από την τουρκική λέξη κουρσούμ, που σημαίνει μόλυβδος, καθώς ο θόλος του είναι μολυβοσκέπαστος. Πίσω από το τζαμί σώζεται το μαυσωλείο του Οσμάν Σαχ, ανεψιού του σουλτάνου Σουλεϊμάν. Κατά την παράδοση ο Οσμάν Σαχ έκτισε το τζαμί, επειδή στα Τρίκαλα θεραπεύτηκε από αρρώστια που τον ταλαιπωρούσε. Το τζαμί σήμερα είναι μνημείο προστατευόμενο από την UNESCO

ανάμεσα σε άλλα φιλοξενεί τίγρεις, τσιντσιλά και ιγκουάνα, έμου, στρουθοκαμήλους, άλογα, ελάφια και αρκετά είδη πουλιών. • Ο μυΛΟσ μΑΤσΟΠΟυΛΟυ, που κατασκευάστηκε το 1884 και σήμερα είναι ιστορικό-βιομηχανικό πάρκο και πολιτιστικό κέντρο. Εδώ φιλοξενείται κατά την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων ο «Μύλος των Ξωτικών» που αποτελεί το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα ανάπτυξης και λειτουργίας πολιτιστικής δράσης από Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον Ελλαδικό χώρο. Κατά κοινή ομολογία σήμερα ο «Μύλος των Ξωτικών» είναι η κορυφαία εκδήλωση (όχι μόνο Χριστουγεννιάτικη) στην Ελλάδα! • ΤΑ ΠΑΛΑΙΑ ΨυγεΙΑ-ΠΑγΟΠΟΙεΙΑ ΚΛΙΑφΑ, ένα χαρακτηριστικό βιομηχανικό κτίσμα του 1926, το οποίο ανακαινίστηκε με δαπάνη της εταιρείας, διατηρώντας την αρχιτεκτονική του γραμμή και ένα μεγάλο μέρος του μηχανολογικού του εξοπλισμού. Λειτουργεί σήμερα ως πολιτιστικό κέντρο, Κέντρο Ιστορίας και

Πολιτισμού της εταιρείας «Κλιάφα» και πέρα από τις ενότητες τις σχετικές με την ιστορία της πόλης, στεγάζει παραδοσιακό τυπογραφείο, παλιό φαρμακείο, καθώς και παιδική και εφηβική βιβλιοθήκη με 6.000 τίτλους, πολυμέσα και χώρο ειδικά διαμορφωμένο για την αφήγηση παραμυθιών. • ΤΟ ΔΗμΟΤΙΚO ΙσΤΟΡΙΚO ΑθΛΗΤΙΚO μΟυσεIΟ που ιδρύθηκε το 1998 με βάση το συλλεκτικό υλικό του Βασίλη Πελίγκου, το αρχείο του Σπύρου Μπονώτη και δωρεές αθλητών και ανωνύμων. Στεγάζεται σε διώροφο νεοκλασικό κτίριο και η παρουσίαση των εκθεμάτων διαρθρώνεται σε τρεις αίθουσες, όπου παρουσιάζεται η αθλητική ιστορία των Τρικάλων από το 1896 μέχρι σήμερα. Λειτουργεί επίσης Αίθουσα Τροπαίων του τοπικού αθλητισμού καθώς και αναγνωστήριο με βιβλιοθήκη και πολυμέσα. • ΤΟ μΟυσεIΟ ΙεΡAσ μΗΤΡΟΠOΛεωσ Στεγάζεται στο Μητροπολιτικό Μέγαρο της πόλης και αποτελείται από τις αίθουσες: Εκκλησιαστικό Μουσείο, με εκκλησιαστικά είδη, εικόνες και άμφια, Λαϊκό Μουσείο με λαογραφικά και είδη καθημερινής χρήσης παρελθόντων ετών, και Βιβλιοθήκη που λειτουργεί και ως αναγνωστήριο ανοιχτό στο κοινό και περιλαμβάνει 19.000 τίτλους. Όσον αφορά την σύγχρονη πόλη, τα Τρίκαλα είναι πανέμορφα! Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σε αυτή την πόλη γυρίστηκε ένα από τα πιο δημοφιλή σίριαλ της ελληνικής τηλεόρασης, το «Βέρα στο Δεξί»! Στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, στον πεζόδρομο της Ασκληπιού, είναι συγκεντρωμένες οι πλέον πολυσύχναστες καφετέριες, ενώ σε απόσταση αναπνοής, στα παλιά «Μανάβικα» οι παλιές αποθήκες έχουν μετατραπεί σε εξαιρετικά μεζεδοπωλεία, με πλούσια παραδοσιακή τρικαλινή κουζίνα, με έμφαση φυσικά στο τυρί και το καλό κρέας.

Ο πεζόδρομος της Ασκληπιού με τις πιο πολυσύχναστες καφετέριες

Το Δημοτικό Ιστορικό Αθλητικό Μουσείο Τρικάλων

Το Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού εταιρείας «Κλιάφα»

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

8 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

Μαρία Χριστίνα Μπακλαβά:

Συστήνοντας τη Θεσσαλία στην Αμερικάνικη ταξιδιωτική αγορά Συνέντευξη στον Δημήτρη Κρούπη Στην προσπάθεια που ξεκίνησε ο «Ξένιος Θεσσαλός» για να εντοπίσει πάνω από ένα εκατομμύριο Θεσσαλούς που βρίσκονται εκτός Ελλάδας, σύμφωνα με ανεπίσημες εκτιμήσεις, δεν ήταν δυνατό να μην «σκοντάψουμε» πάνω σε μία υπερδραστήρια συμπατριώτισσά μας, την κ. Μαρία – Χριστίνα Μπακλαβά. Η κ. Μπακλαβά με ρίζες από τα Τρίκαλα Θεσσαλίας, μέσω της εταιρίας της Noema Solutions, χτίζει δίκτυα μεταξύ Ελλήνων όπου γης, στους τομείς του τουρισμού, του πολιτισμού και της επιχειρηματικότητας, ακριβώς δηλαδή τους τομείς δράσης και του «Ξένιου Θεσσαλού», από άλλη βέβαια οπτική. Τα περισσότερα δίκτυα που συστήνει η κ. Μπακλαβά προσπαθεί να έχουν και θεσσαλικό στοιχείο, λόγω της καταγωγής της, αλλά και επειδή πιστεύει στις δυνατότητες της Θεσσαλίας και των Θεσσαλών, αν αποφασίσουν να… δικτυωθούν.

Με κινέζικη αντιπροσωπεία στο Δήμο Χαϊδαρίου

Ποια είναι η κ. Μαρία Χριστίνα Μπακλαβά Η Μαρία Χριστίνα Μπακλαβά είναι ιδρύτρια και Διευθύνουσα Σύμβουλος της εταιρείας Δημοσίων Σχέσεων και Στρατηγικής Επικοινωνίας Νoema Solutions στους τομείς του τουρισμού, πολιτισμού και επιχειρηματικότητας, με στόχο την ανάπτυξη δικτύων σε διάφορες χώρες για την ενίσχυση του brand name δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Είναι κάτοχος master of Arts στην Ποιοτική Δημοσιογραφία και τις Νέες Τεχνολογίες από το Danube University στο Κρεμς της Αυστρίας. Για πολλά έτη ασχολήθηκε με τα παγκόσμια ομογενειακά δίκτυα και υπήρξε εκ των ιδρυτικών μελών και Γεν. Γραμματέας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Θεσσαλών. Για τη δραστηριότητά της έχει τιμηθεί πολλές φορές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ελληνίδων και υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων του Επιμελητηρίου Ελβετίας-Ελλάδας, του Επιμελητηρίου Μαγνησίας καθώς και διευθύντρια επικοινωνίας στην Ευρώπη για την Αμερικάνικη εταιρεία Εllopia Media Group στη Νέα Υόρκη. Επίσης είναι συνεκδότρια της ηλεκτρονικής εφημερίδας athenswest.gr και μέλος της ομάδας υποστήριξης του ομογενειακού ραδιοφωνικού σταθμού της Νέας Υόρκης Cosmos FM.

ο πρότζεκτ που δουλεύει αυτή την εποχή είναι ιδιαίτερα σημαντικό και η κεντρική του στόχευση είναι να συστήσει τη Θεσσαλία στην τεράστια (αριθμητικά και οικονομικά) αμερικάνικη ταξιδιωτική αγορά. Στο πλαίσιο αυτού του στόχου είναι και η πραγματοποίηση μιας σειράς κονσέρτων (τον Απρίλιο του 2018), στη Μαγνησία, ίσως και σε άλλες θεσσαλικές πόλεις από το φημισμένο Chamber Music Society του μεγαλύτερου συμπλέγματος τεχνών της Αμερικής, του Lincoln Center.Έτσι θα υπάρξει μία μεγάλη προβολή της Θεσσαλίας στα μεγαλύτερα ΜΜΕ των ΗΠΑ, ενώ θα προκύψουν και άλλες συνέργειες, αφού θα οργανωθούν και master classes για τους νέους του δημοτικού Ωδείου Βόλου και του μουσικού σχολείου. Μία δράση η οποία ασφαλώς θα μας απασχολήσει και σε επίμονες εκδόσεις.

Σε τηλεοπτική εκπομπή για προβολή της Θεσσαλίας

Ας αφήσουμε όμως την ίδια την κ. Μπακλαβά να μας μιλήσει για τη σχέση της με την Παγκόσμια Ομοσπονδία Θεσσαλών (υπήρξε ιδρυτικό μέλος και γραμματέας του Δ.Σ.), την τωρινή ασχολία της με τη «δικτύωση» των όπου γης Ελλήνων, αλλά και το τι σημαίνει για την ίδια ο όρος εξωστρέφεια, ένας όρος εξαιρετικά επίκαιρος. Η συνέντευξη με την κ. Μπακλαβά Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με την ομογένεια και ποια είναι η σημερινή σας διάδραση μ´αυτή εφόσον ζείτε στην Ελλάδα; Έχουν περάσει πάνω από 10 χρόνια ενασχόλησής μου μ’ αυτό που λέγεται Παγκόσμιο Συμβούλιο Θεσσαλών. Συναναστράφηκα, συνεργάστηκα και τελικά καταφέραμε και κάναμε τα πρώτα δημιουργικά βήματα οι γηγενείς, με τους Θεσσαλούς απ’ όλο τον κόσμο. Το εγχείρημα δεν ήταν εύκολο, κυρίως όταν στο ξεκίνημα είναι όλα λευκό χαρτί και δέχεσαι την κριτική και των... "απ’ έξω από το χορό". Είμαι πολύ περήφανη γι’ αυτά τα πρώτα βήματα που καταφέραμε με τους άλλους συνοδοιπόρους και εκλεκτούς φίλους πια, της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Θεσσαλών. Αυτός ο κύκλος ολοκληρώθηκε για μένα, ωστόσο η γνώση που αποκόμισα από τη γνωριμία μου με τους Θεσσαλούς της Διασποράς υπήρξε για μένα μεγάλο επαγγελματικό εφόδιο και όχι μόνο, αφού τελικά ο κάθε ένας από αυτούς τους ανθρώπους μου έδωσε και μια διαφορετική γνώση από τη χώρα που ζει και δραστηριοποιείται. Ποια είναι η δύναμη των δικτύων και γιατί πιστεύετε σε αυτή; Αναμφίβολα όλα είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους κι έχουν αντίκτυπο στην κοινωνία και σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής, στην οικονομική, επιστημονική κ.ο.κ. Και δεν είναι τωρινό φαινόμενο πχ. ο Απόστολος Παύλος σε παγκόσμια κλίμακα, θεμελίωσε την εξάπλωση της χριστιανικής πίστης, ακολουθώντας μια δικτυακή λογική, οι αρχαίοι έλληνες είχαν την εκκλησία του Δήμου και πολλά άλλα ακόμη παραδείγματα στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, που δείχνουν περίτρανα ότι όλα είναι δίκτυο, απλά αλλάζουν οι συνθήκες, τα εργαλεία και ο τρόπος που αποτυπώνεται αυτή η δικτύωση. Ποιος μπορούσε να φανταστεί στα αρχαία χρόνια ότι θα έμπαιναν στη ζωή μας οι αλγόριθμοι κι αυτοί θα είχαν τόσο καθοριστική σημασία πολυεπίπεδα; Είναι μεγάλο θέμα αυτό και έχω κάνει ενδελεχή έρευνα στο πλαίσιο της διπλωματικής μου εργασίας που δεν ειναι δυνατόν να εξαντλήσουμε CMYK

εδώ... Θεωρείτε ότι η δικτύωση μεταξύ των Ελλήνων ανά τον κόσμο θα δώσει λύσεις στα προβλήματα της ελληνικής επιχειρηματικότητας; Η δικτύωση γενικά μπορεί να δώσει λύσεις παντού. Ειδικά στην ελληνική επιχειρηματικότητα είναι κάτι που και το πιστεύω και το δουλεύω, μιας που η εταιρεία μου Noema Solutions στήριζεται πάνω στο δίκτυο σημαντικών ανθρώπων ή εταιρειών του εξωτερικού που αποτελούν κομβικούς συνεργάτες μας, προκειμένου να δώσουμε λύσεις στους Έλληνες επιχειρηματίες ή φορείς να αναπτυχθούν, φτιάχνοντας τα δικά τους δίκτυα παντού, χωρίς κατ’ ανάγκη να χρειάζεται να μεταναστεύσουν. Πρόσφατα σας είδαμε να "συστήνετε" τη Θεσσαλία στην πιο υψηλή στάθμη Αμερικάνων ταξιδιώτων όπως στα πανεπιστήμια και στους μεγάλους πολιτιστικούς οργανισμούς. Μπορείτε να μας περιγράψετε το εγχείρημά σας σε σχέση με την εισαγωγή των "καλύτερων" Αμερικάνων ταξιδιωτών στη χώρα μας και δη στη Θεσσαλία; Γιατί αποφασίσατε να επικεντρωθείτε στη Θεσσαλία; Επίκεντρο μας είναι η ανεξερεύνητη Ελλάδα. Η Θεσσαλία για τρεις βασικούς λόγους: πρώτον γιατί κατάγομαι από τη Θεσσαλία, δεύτερον γιατί είναι ανεξερεύνητη και έχει μια αυθεντικότητα (αφού δεν έχει αλλοιωθεί και εμπορευματοποιηθεί) και τρίτον γιατί η συνεργασία που ανέπτυξα με το επιμελητήριο Μαγνησίας ως σύμβουλός του σε θέματα στρατηγικής επικοινωνίας, με οδήγησε σε δρόμους πραγματικής εξωστρέφειας. Βλέπετε, την πολυπόθητη και χιλιοειπωμένη εξωστρέφεια δεν την πετυχαίνεις με τα λόγια, αλλά με τις πράξεις. Και ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Μαγνησίας κ. Αριστοτέλης Μπασδάνης, καθώς και τα μέλη του Δ.Σ. τόλμησαν και κινήθηκαν στρατηγικά προς αυτό το σκοπό. Χτίσαμε μαζί την ιδέα ότι για να προσελκύσουμε τον ποιοτικό ταξιδιώτη της Αμερικής θα πρέπει να μην αρκεστούμε στις φυσικές ομορφιές, αλλά και στον ανθρώπινο πλούτο με όλα του τα παράγωγα, όπως είναι ο πολιτισμός, τα προϊόντα, η γαστρονομία, οι επιστήμες. Για το λόγο αυτό συστήσαμε στο μεγαλύτερο σύμπλεγμα των τεχνών της Αμερικής όπως είναι το Lincoln Center, τη Μαγνησία και σχεδιάσαμε τον Απρίλιο του 2018 να έρθει το Chamber Μusic Society του Lincoln Center με τους καλύτερους μουσικούς του, προκειμένου να πραγματοποιηθούν μια σειρά απο κονσέρτα σε επιλεγμένους χώρους της περιοχής, αλλά και masterclasses για τους νέους του Δημοτικού Ωδείου Βόλου και του Μουσικού Σχολείου.

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 9

2ο Παγκόσμιο Συνέδριο Θεσσαλών στα Τρίκαλα

Σε έκθεση ελληνικών προϊόντων στη Ζυρίχη μαζί με εκπροσώπους των Επιμελητηρίων Μαγνησίας & Ελβετίας-Ελλάδας

γι΄αυτούς που είναι έξω απο τη χώρα μας ... άρα μιλάμε για εγχώρια κατανάλωση - συζήτηση. Άνευ στόχευσης και σημασίας. Στην εξωστρέφεια δεν χρειάζονται εντυπωσιασμοί, αλλά ζωντανός διάλογος και θέληση μεταξύ αυτού που θέλει και εκείνου που αποτελεί "στόχος", προγραμματισμός και υπευθυνότητα. Γιατί οι Έλληνες επιτυγχάνουν πιο εύκολα στο εξωτερικό παρά στο εσωτερικό; Αναμφισβήτητα είμαστε πολύ έξυπνος λαός και δεν νομίζω ότι έχει να κάνει με DNA, αλλά με το βαρύ πολιτιστικό απόθεμα που έχουμε και τον

Αυτό θα έχει θετικό πρόσημο και στους άλλους νομούς της Θεσσαλίας. Η προβολή που θα γίνει θα είναι τεράστια από τα ΜΜΕ της Αμερικής, αφού οι ίδιοι οι καλλιτέχνες είναι βαρυσήμαντοι και τα μέρη μας μοναδικά. Θα ήταν δε παράλειψή μου να μην αναφέρω, ότι σ´αυτό το εγχείρημα όλοι οι τοπικοί φορείς (Επιμελητήριο, Ένωση Ξενοδόχων, Δήμος Βόλου, Μητρόπολη, Εφορία Αρχαιοτήτων, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Μουσεία και προπαντός επιχειρηματίες, συνεργάστηκαν και το πίστεψαν, στηρίζοντας ο καθένας με τον τρόπο του... γι´αυτό νιώθω και αισιόδοξη και περήφανη που δουλεύω αυτό το project. Κι επειδή πάντα ισχύει το φαινόμενο της πεταλούδας, πολλά άλλα ωραία έπονται, αρκεί να είμαστε έτοιμοι κι ανοικτοί να δεκτούμε τις ευκαιρίες... Κατά τη γνώμη σας τι χρειάζεται η Ελλάδα για να βγει από την κρίση; θα πω κάτι που ίσως ακουστεί περίεργο.... η Ελλάδα χρειάζεται έναν καλά δομημένο και αναπλασμένο "χαρακτήρα". Αυτό είναι το καλύτερο αντικλείδι. Άλλωστε δε λένε οτι η μοίρα του ανθρώπου είναι ο χαρακτήρας του; Και δεν μιλώ για ένα προϊόν μυθοπλασίας, αλλά σκληρής και επίπονης αξιακής κατεργασίας. Ο χαρακτήρας προδιαγράφει τις τάσεις συμπεριφοράς, όπου εκδηλώνονται οι αρετές, τα πάθη, αξίες και συναισθήματα. Η δομή του εθνικού μας χαρακτήρα κρίνω ότι διαβρώθηκε εκ των έσω, λόγω του ιδιοτελούς κομματικού καιροσκοπισμού που επικράτησε τα τελευταία χρόνια και της αυτοεξυπηρετούμενης ανέλιξης, τόσο από την πλευρά των πολιτευτών, όσο κι απο την πλευρά όλων εμάς και τα κριτήρια που τους επιλέγουμε. Αυτό έπληξε το εθνικό συμφέρον, καθώς και η ατιμωρησία. Όπως στον άνθρωπο η κατασκευή του χαρακτήρα του είναι μια κοινωνική-ιστορική διαδικασία, έτσι και σε μια κοινωνία σμιλεύεται και πλάθεται από το πνεύμα της εποχής, διαμορφώνεται από τις επιλογές που κάνει τη δεδομένη χρονική στιγμή. Αρα η συνταγή είναι μία για κάθε έναν/μια απο εμάς..." Ήθος δοκίμαζε" (Χίλων) Τι σημαίνει εξωστρέφεια και πώς αυτή επιτυγχάνεται; Εξωστρέφεια σημαίνει να τολμώ να δω πιο πέρα απο εκεί που ξέρω. Να μη βάζω όρια στους στόχους και στο όραμα μου. Στην περίπτωση της Ελλάδας έχει ταλαιπωρηθεί πολύ ο όρος στο στόμα των "ειδικών" που τις περισσότερες φορές δαπανούν υπέρογκα ποσά για marketing plan, αλλά που δυστυχώς αναλύουν μόνο τα πρέπει κι όχι το πώς... Το τραγελαφικό είναι να μιλούν κάποιοι για εξωστρέφεια χωρίς καν το κάλεσμα-πρόσκληση να είναι στην αγγλική και CMYK

Στο New Greek Tv στη Νέα Υόρκη μαζί με την Αθηνά Κρικέλη και Γιάννα Νταρίλη ήλιο πάνω απο τα κεφάλια μας που μας λούζει ενέργεια και δύναμη. Υπάρχει όμως κι ένας άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας που αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς συγκριτικά κι αφού ζήσει και σε άλλες χώρες. Έχοντας ένα χαοτικό σύστημα και τρόπο ζωής ο Ελληνας προκειμένου να επιβιώσει έχει αναπτύξει τέτοιες ικανότητες που μπορεί και βλέπει τους τρόπους και τις ευκαιρίες εκεί που οι άλλοι ούτε καν ψιλιάζονται. Τίποτα δεν είναι αυτονόητο για μας... όλα πρέπει να τα σκαρφιζόμαστε με έναν τρόπο... όπως κι ο πολυμήχανος Οδυσσέας... Δεδομένου ότι ταξιδεύετε τακτικά κι έρχεστε σε επικοινωνία με Έλληνες του εξωτερικού και του τρόπου ζωής τους, τι θα συμβουλεύατε κάποιον που σκέφτεται τη μετανάστευση; Εσείς θα μεταναστεύατε; Η θεωρία που έχω αναπτύξει δεν έχει και τόσο θλίψη σχετικά με την μετανάστευση, κυρίως

γιατί αυτή έχει πολλά κριτήρια και κίνητρα. Εξαρτάται από τους λόγους που υποκινείται κάποιος να μεταναστεύσει μια δεδομένη χρονική στιγμή. Αν είναι το κίνητρο η επιστημονική κατάρτιση και αυτοβελτίωση του τρόπου ζωής, είναι μια συνειδητή επιλογή. Δεν βλέπω τίποτα το κακό. Το κακό είναι που οι κυβερνήσεις δεν παίρνουν το μήνυμα και δεν δημιουργούν "αντισώματα", ώστε αυτή η συνεχιζόμενη εκροή να μην οδηγήσει σε ολοκληρωτική εγκατάλειψη. Και αν είναι οικονομικοί οι λόγοι που οδηγούν κάποιον στο "ξερίζωμα" απο την πατρίδα, το προτιμώ από την ανέχεια και την ταπείνωση. Άλλωστε δεν είμαστε δέντρα να βγάζουμε ρίζες σε έναν τόπο... όσο η γη γυρίζει θα γυρίζουμε κι εμείς μαζί της. Είναι μια πράξη ελευθερίας και συνεχούς αναζήτησης του ίδιου μας του εαυτού. Έλληνας δεν είσαι γιατί ζεις στην Ελλάδα, αλλά γιατί την αναπνέεις όπου κι αν βρίσκεσαι...

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

10 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

Αναμένονται πάνω από 10.000 επισκέπτες!

Τέλος Σεπτεμβρίου η 3η Γιορτή Μανιταριού στην Καλαμπάκα Διοργανωτής το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και Μουσείο Μανιταριών

τις 29, 30 Σεπτεμβρίου και 1 Οκτώβρη θα πραγματοποιηθεί φέτος η 3η Γιορτή Μανιταριού στην Καλαμπάκα. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και Μουσείο Μανιταριών που τη διοργανώνει, υπόσχεται και φέτος πολλές εκπλήξεις αφού μετά και την τεράστια επιτυχία των δύο προηγούμενων γιορτών, ο πήχης έχει ανέβει πολύ ψηλά για τους διοργανωτές. Μανιταροεδέσματα και τρουφομακαρονάδες από δεκάδες σεφ, εξορμήσεις στο βουνό για κυνήγι τρούφας και συλλογήταυτοποίηση μανιταριών, εκθέσεις, σεμινάρια, δράσεις για παιδιά και βεβαίως καλλιτεχνικά δρώμενα, συνθέτουν ένα τριήμερο απολαυστικό, γεμάτο γεύσεις, γνώσεις, νέες εμπειρίες και πολλή διασκέδαση. Όλα αυτά ΔΩΡΕΑΝ! Είναι μία προσφορά του Μουσείου στους επισκέπτες, που εκτός των άλλων, θέλει να αναδείξει την υψηλή διατροφική αξία των μανιταριών, ενώ επιχειρεί να βάλει αυτόν τον ιδιαίτερα θρεπτικό καρπό της φύσης στο καθημερινό μας διατροφολόγιο. Φέτος, η προσδοκία των διοργανωτών είναι η συμμετοχή του κόσμου να ξεπεράσει

τις 10.000. Η εκδήλωση αυτή έχει την υποστήριξη των επαγγελματιών της περιοχής, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Δήμου Μετεώρων αλλά και μανιταροφιλικών οργανώσεων με κορυφαία εκείνη των Μανιταρόφιλων Ελλάδας. Είναι σίγουρα μια Γιορτή που θα σας μείνει αξέχαστη.

Πρόσκληση συμμετοχής τοπικών συγκροτημάτων Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και Μουσείο Μανιταριών στα δυόμιση χρόνια της λειτουργίας του έχει αποδείξει ότι στηρίζει έμπρακτα το ντόπιο καλλιτεχνικό δυναμικό μέσα από εκθέσεις, εκδηλώσεις και δραστηριότητες που αναδεικνύουν το πλούσιο πολιτιστικό επίπεδο της περιοχής. Συνεχίζοντας αυτή τη διαδρομή και στα πλαίσια της 3ης Γιορτής Μανιταριού στις 29, 30 Σεπτεμβρίου και 1 Οκτωβρίου, απευθύνει πρόσκληση συμμετοχής σ’ αυτήν σε τοπικά συγκροτήματα, παρέχοντάς τους ένα βή-

μα έκφρασης και ανάδειξης των μουσικών τους δυνατοτήτων. Όποιο συγκρότημα επιθυμεί να συμμετάσχει μπορεί να επικοινωνεί με το Μουσείο στο τηλέφωνο 24320 24959 και στο email: info@meteoramuseum.gr. Το Μουσείο πιστεύει ότι η συμμετοχή αυτή έχει τη δικιά της συμβολή όχι μόνο στην ανάδειξη των τοπικών δυνατοτήτων αλλά και στη μετατροπή της ευρύτερης περιοχής και ειδικότερα της Καλαμπάκας σε πόλο έλξης, όπου ο επισκέπτης έχει πολλές δυνατότητες επιλογών ψυχαγωγίας και διασκέδασης.

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 11

ο Ινστιτούτο Ανάπτυξης Πηλίου σε συνεργασία με τους παραγωγούς Μανιταριού Τρούφας του Πηλίου διοργανώνουν εκδηλώσεις στην Αργαλαστή Μαγνησίας με τίτλο: «4η Πανελλήνια Γιορτή Μανιταριού Τρούφας». Οι εκδηλώσεις είναι υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, του Υπουργείου Τουρισμού, του Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος και του Επιμελητηρίου Μαγνησίας. Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στην Καμάρα Αργαλαστής Πηλίου στο κτήμα «Πατιστή» στις 1,2 και 3 Σεπτεμβρίου 2017. Στις εκδηλώσεις θα γίνουν ομιλίες από τον Δρ. Στέφανος Διαμαντής - Δασολόγου - Μυκητιλόγου τέως τακτικός ερευνητής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών με Θέμα: «Στη χώρα μας χρειάζεται υποστήριξη και νομοθετική ρύθμιση». Ομιλία της κ. Ελευθερίας Τζιάτζιου - Συλλέκτης και Παραγωγός Τρούφας με Θέμα: «Σημαντική η ευκαιρία καλλιέργειας τρούφας σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας μας». Ομιλία από εκπρόσωπο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων. Προβολή σχετικής ταινίας με θέμα το μανιτάρι τρούφας. Στις εκδηλώσεις συμμετέχουν ο Εκπολιτιστικός - Επιμορφωτικός - Εξωραϊστικός - Σύλλογος Γυναικών Πηλίου «Οι Αφέντρες των Αφετών», ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αργαλαστής «Σπάλαθρα» και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξυνόβρυσης. Θα υπάρχουν περίπτερα πώλησης αγροτικών προϊόντων με μανιτάρια τρούφας, θα γίνουν σεμινάρια για τα μανιτάρια τρούφας, μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, γευσιγνωσία και παρασκευή Πηλιορείτικων παραδοσιακών εδεσμάτων με μανιτάρια τρούφας. Ο Φώτης Παρασκευαϊδης θα μαγειρέψει εδέσματα με μανιτάρια τρούφας για όλους τους παρευρισκόμενους. Δωρεάν κρασί από τους οινοπαραγωγούς της Αργαλαστής Λάζαρο Καριπίδη, Δημήτρη Μυλωνά, Δημήτρη Πατιστή, Νικόλαο Ρακή.

ο Ινστιτούτο Ανάπτυξης Πηλίου σε συνεργασία με τους οινοπαραγωγούς της Αργαλαστής Λάζαρο Καριπίδη, Δημήτρη Μυλωνά, Δημήτρη Πατιστή, Νικόλαο Ρακή διοργανώνουν εκδηλώσεις στην Αργαλαστή Μαγνησίας με τίτλο: «Μονοπάτια Κρασιού Αργαλαστής Πηλίου». Οι εκδηλώσεις είναι υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, του Υπουργείου Τουρισμού, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος και του Επιμελητηρίου Μαγνησίας. Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στην Καμάρα Αργαλαστής Πηλίου στο κτήμα «Πατιστή» στις 1,2 και 3 Σεπτεμβρίου 2017. Στις εκδηλώσεις συμμετέχουν η Ένωση Κυπρίων Μαγνησίας, ο Εκπολιτιστικός – Επιμορφωτικός – Εξωραϊστικός – Σύλλογος Γυναικών Πηλίου «Οι Αφέντρες των Αφετών», ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αργαλαστής «Σπάλαθρα» και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ξυνόβρυσης. Θα υπάρχουν περίπτερα πώλησης αγροτικών προϊόντων, θα γίνουν σεμινάρια για το κρασί, μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, δρώμενα του τρύγου με τη συμμετοχή των χορωδιών Εκπαιδευτικών Νομού Μαγνησίας και τη Βολιώτικη Χορωδία, γευσιγνωσία και παρασκευή Πηλιορείτικων παραδοσιακών εδεσμάτων. Τα οινοποιεία θα έχουν τις πόρτες ανοιχτές το τριήμερο αυτό και ο καθένας θα μπορεί να γευτεί τους τοπικούς οίνους της Αργαλαστής.

ΑΡΓΑΛΑΣΤΗ - ΤΚ 37006 / ΤΗΛ: 6932 222 440 & 6970 116 247 / www.pilio.net / email: pilioins@otenet.gr

Το ξενοδοχείο Aglaida στην Τσαγκαράδα κερδίζει τις καρδιές των επισκεπτών του

Άνετοι και φιλόξενοι χώροι με θέα το Αιγαίο Μία ιδανική επιλογή για κάθε εποχή του χρόνου Στην ξακουστή Τσαγκαράδα Πηλίου, μέσα σε μια καταπράσινη βλάστηση, με θέα το Αιγαίο, βρίσκεται το ξενοδοχείο Aglaida Hotel & Apartments παρέχοντας ξεχωριστές υπηρεσίες διαμονής, διατροφής, ξεκούρασης και αναψυχής μέσα σε ένα περιβάλλον φιλόξενο με την αύρα πηλιορείτικης παράδοσης να μαγεύει τον επισκέπτη δημιουργώντας ανεπανάληπτες εμπειρίες και αναμνήσεις. Το Ξενοδοχείο Aglaida βρίσκεται στο Ανατολικό Πήλιο, το βουνό των Κενταύρων, τρία χιλιόμετρα από το κέντρο του χωριού της Τσαγκαράδας και συγκεκριμένα στη συνοικία της Αγίας Κυριακής, ενώ απέχει 4 χιλιόμετρα από τη βραβευμένη παραλία του Μυλοποτάμου και 2,5 χιλιόμετρα από τη φημισμένη παραλία της Φακίστρας. Λίγα μέτρα από το ξενοδοχείο ξεκινάει το μονοπάτι το οποίο καταλήγει στη διάσημη παραλία από τα γυρίσματα της ταινίας Μάμα Μια και στον ομώνυμο οικισμό της Νταμούχαρης. Όλα τα δωμάτια με θέα το Αιγαίο Το ξενοδοχείο αποτελείται από 34 διαμερίσματα όλα με θέα στο Αιγαίο, κουζίνα και τζάκι. Επίσης διαθέτει πισίνα, pool bar, εστιατόριο και χώρο πολλαπλών χρήσεων ιδανικό για συνέδρια, σεμινάρια yoga, camp πολεμικών τεχνών, γάμους και διάφορες άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις. Το ξενοδοχείο Aglaida Hotel & Apartments εξυπηρετεί τις ανάγκες όλων μιας και παρέχει ησυχία, μυστικότητα, οικογενειακά διαμερίσματα, καλό παραδοσιακό φαγητό και απέραντη θέα! Είναι χτισμένο στην πλαγιά του βουνού με υπέροχη και ανεμπόδιστη θέα προς το Αιγαίο πέλαγος, περιτριγυρισμένο από πλούσια καταπράσινη βλάστηση. Η φυσική του θέση είναι εξαιρετική μιας και συγκεντρώνει όλα τα πλεονεκτήματα που ζητά ο επισκέπτης, δίπλα σε δίκτυο μονοπατιών που μπορούν να τον οδηγήσουν με τα πόδια στις πολύ όμορφες παραλίες του Ανατολικού Πηλίου. Η αύρα της πηλιορείτικης παράδοσης Το ξενοδοχείο αποτελείται από ανεξάρτητα συγκροτήματα διαμερισμάτων χτισμένα και διακοσμημένα από Πηλιορείτη καλλιτέχνη με σεβασμό στην παραδοσιακή αισθητική. Κάθε διαμέρισμα έχει ανεξάρτητη είσοδο, ένα ή δύο δωμάτια με όλες τις ανέσεις και πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα. Ο ιδιοκτήτης του Aglaida Hotel & Apartments κ. Γιώργος Ζαφείρης τόνισε πως "οι επισκέπτες μας απολαμβάνουν την ποιότητα, την ηρεμία, το φιλόξενο περιβάλλον και ένα πλούτο δραστηριοτήτων για τη διαμόρφωση ξεχωριστών εμπειριών και αναμνήσεων. Γι' αυτό και επιστρέ-

CMYK

φοντας στους μόνιμους τόπους διαμονής τους γίνονται οι καλύτεροι πρεσβευτές του τόπου μας. Μάλιστα προσφέρουμε ποιοτικές υπηρεσίες για όλο το χρόνο, καθώς το ξενοδοχείο καλύπτει τις ανάγκες για όλες τις εποχές. Δραστηριότητες για όλους τους επισκέπτες Πλούσιες είναι οι δραστηριότητες που μπορούν να απολαύσουν οι επισκέπτες όλων των ηλικιών. Οικογένειες με παιδιά, νέοι, αλλά και ηλικιωμένοι μπορούν να περάσουν όμορφα αξιοποιώντας όλη την ημέρα μέσα στη φύση, τη θάλασσα, τα καλντερίμια και τα μονοπάτια, ενώ υπάρχουν και οργανωμένες υποδομές. Πεζοπορίες, θαλάσσιο καγιάκ, ορεινή ποδηλασία, τοξοβολία, τουριστική ιππασία, κατάβαση φαραγγιών, αναρρίχηση, είναι μερικές από τις δραστηριότητες με τις οποίες οι φιλοξενούμενοι δημιουργούν ευχάριστες εμπειρίες. Το Πήλιο βρίσκεται στο κέντρο της Ελλάδας, 370 χιλιόμετρα από την Αθήνα και από Θεσσαλονίκη 270 χιλιόμετρα. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν την ξεχωριστή παράδοση της περιοχής μας μέσα από οργανωμένες επισκέψεις. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν για πληροφορίες - κρατήσεις:

www.aglaida-apartments.gr Τηλ.:(0030) 2426049097 / Fax: 2426049098 email: info@aglaida-apartments.gr ΜΗΤΕ 0726Κ033Α0199001

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

12 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

«Έχουμε ανάγκη από γέφυρες επικοινωνίας και συνεργασίας» Ο χαιρετισμός του Προέδρου της Π.Ε.Δ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ και δημάρχου Μουζακίου κ. Γιώργου Κωτσού για το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα των Θεσσαλών

ε ιδιαίτερη τιμή χαιρετίζω το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα Θεσσαλών, ενός θεσμού ο οποίος από το πρώτο αντάμωμα κατέδειξε τη δυναμική του και με το πέρασμα του χρόνου αναδεικνύεται σε αναγκαιότητα, αφού ως Έλληνες και ιδιαίτερα ως Θεσσαλοί έχουμε πλέον ανάγκη να ακούμε φωνές ομοψυχίας και στήριξης από τους απόδημους Θεσσαλούς. Έχουμε ανάγκη για ανάπτυξη συνεργασιών σε πολιτιστικούς, επιχειρηματικούς και άλλους τομείς, για διάδοση και συνέχιση της ιστορίας, του πολιτισμού, της παράδοσης και προώθηση της

καινοτομίας στη Θεσσαλία. Έχουμε ανάγκη από γέφυρες επικοινωνίας και συνεργασίας που θα συμβάλουν στην εξωστρέφεια της Θεσσαλίας αλλά και από συνδετικούς κρίκους με τις νέες γενεές ώστε να παραμείνει άσβεστη η φλόγα της θεσσαλικής παράδοσης. Το γεγονός ότι το πρόγραμμα του Ανταμώματος είναι αφιερωμένο στο τρίπτυχο Βασίλης Τσιτσάνης, Τεχνολογία και Τουρισμός καταδεικνύει ότι η Θεσσαλία έχει μια ξεχωριστή ταυτότητα. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη μουσική παράδοση του τόπου που άφησε ανεξίτηλη με

την σφραγίδα του ο Βασίλης Τσιτσάνης, ούτε το συνολικό τουριστικό προϊόν της Θεσσαλίας με το γαλάζιο των Σποράδων, τα επιβλητικά Μετέωρα, το μαγευτικό Πήλιο, το βουνό των Θεών, τον Κίσσαβο, την Λίμνη Πλαστήρα. Ως Πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Θεσσαλίας νιώθω ιδιαίτερα ευτυχής που στο διάστημα 28-30 Ιουλίου 2017, τα Τρίκαλα θα γίνουν το επίκεντρο των Θεσσαλών από όλο τον κόσμο. Είμαι σίγουρος ότι το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα θα αποτελέσει ένα ακόμη σημαντικό γεγονός με παγκόσμιο απόηχο για όλη τη Θεσσαλία.

Μέσα από τα κοινά μας Δυναμικό κομμάτι του ελληνισμού ήταν και βιώματα γεφυρώνουμε τις αποστάσεις με τους απόδημους είναι οι απόδημοι Θεσσαλοί Χαιρετισμός του δημάρχου Πύλης Κώστα Μαράβα για το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα Θεσσαλών

«Και φέτος συναντιέται το έμψυχο υλικό της Θεσσαλίας μας και μέσα από τα κοινά βιώματά μας γεφυρώνουμε τις χιλιομετρικές αποστάσεις που μας χωρίζουν. Χαιρετίζω εκ μέρους των δημοτών μου το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα των Θεσσαλών. Από 28 έως 30 Ιουλίου η καρδιά των

Απόδημων Θεσσαλών θα χτυπά στα Τρίκαλα, θα ακούγεται στην Πύλη, στην Φαρκαδόνα, στον Βόλο και σε όλη την Θεσσαλία. Είναι αλήθεια ότι οι Έλληνες του εξωτερικού είναι δύο φορές Έλληνες. Γιατί είναι βαριά η ευθύνη τους στην διάδοση, στην συνέχιση της παράδοσης, του πολιτισμού και της Ιστορίας στους χώρους που δραστηριοποιούνται. Εύχομαι να είναι γεροί και να προωθούν - ιδιαίτερα τώρα - στα γκρίζα χρόνια του Μνημονίου τις θέσεις, τις απόψεις και τα συμφέροντα της Μητέρας Ελλάδας. Συγχαίρω όλους όσους συντελούν σε ότι γίνεται σήμερα και χθές. Ιδιαίτερα τον Πρόεδρο της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Γεώργιο Βόμπρα, τον Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Ευρώπης Διαμαντή Γκίκα, τον Προέδρο της Ομοσπονδίας Καναδά Νικηφόρο Λαμπίρη και Ομοσπονδίας Αυστραλίας Ηλία Κατσίδη. Καλή επιτυχία».

Χαιρετισμός του δημάρχου Καλαμπάκας κ. Χρήστου Σινάνη για το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα των Θεσσαλών

Σήμερα, σε δύσκολους καιρούς που διέρχεται η χώρα μας, οι Έλληνες του Εξωτερικού, καλούνται, για μια ακόμη φορά, να δώσουν ελπίδα και όραμα στη Μητέρα Πατρίδα. Οι απόδημοι Θεσσαλοί αποτελούν ένα από τα δυναμικότερα κομμάτια του Ελληνισμού της Διασποράς και κατόρθωσαν να στεριώσουν, να προ-

οδεύσουν και να αναδείξουν, με τον καλύτερο τρόπο, την παράδοση και τον πολιτισμό της Θεσσαλικής γης. Έχουν αποδείξει με τον καλύτερο τρόπο, ότι δεν ξεχνούν τη μητέρα πατρίδα και στηρίζουν, τόσο τη χώρα, όσο και την ιδιαίτερη πατρίδα τους, την Θεσσαλία. Ο Δήμος Καλαμπάκας αγκαλιάζει, τέτοιες πρωτοβουλίες, αφού πιστεύει ακράδαντα, ότι η διοργάνωση τέτοιων εκδηλώσεων, συμβάλλει σημαντικά στην καλλιέργεια ισχυρών δεσμών ανάμεσα στην μητροπολιτική πατρίδα και τους Έλληνες του εξωτερικού, στη διατήρηση της εθνικής μας συνείδησης, της ξεχωριστής πολιτισμικής μας κληρονομιάς, της ελληνικής γλώσσας και της θρησκείας μας. Θα είμαστε δίπλα σας, σε ότι χρειάζεστε, γιατί είστε αναπόσπαστο κομμάτι μας και οι στόχοι σας είναι και δικοί μας στόχοι. Εύχομαι κάθε επιτυχία και στις φετινές εκδηλώσεις του 9ου παγκόσμιου Ανταμώματος Θεσσαλών.

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 13

Η Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων για τον τουρισμό, τον Τσιτσάνη, την τεχνολογία Ο χαιρετισμός του Αντιπεριφερειάρχη κ. Χρήστου Μιχαλάκη στο 9ο Παγκόσμιο Θεσσαλικό Αντάμωμα

αιρετίζω τις εργασίες του 9ου Παγκόσμιου Θεσσαλικού Ανταμώματος που η Παγκόσμια Συνομοσπονδία Θεσσαλών με το Δήμο Τρικκαίων συνδιοργανώνουν στα Τρίκαλα στις 28, 29 και 30 Ιουλίου και μεταφέρω τις θερμές ευχές του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας κου Κ. Αγοραστού που για μια σειρά από λόγους δεν μπόρεσε να παραβρεθεί στο τριήμερο. Εύχομαι τα Τρίκαλα αυτό το τριήμερο να γίνουν το επίκεντρο των Θεσσαλών από όλο τον κόσμο. Το πρόγραμμα του Ανταμώματος σύμφωνα με τους διοργανωτές είναι αφιερωμένο στο τρίπτυχο Βασίλης Τσιτσάνης, Τεχνολογία και Τουρισμός ένα τρίπτυχο το οποίο έχει μεγάλη και κεφαλαιώδη σημασία για τη Θεσσαλία και τα Τρίκαλα. Οι τρεις τομείς αναφοράς του τριημέρου αποτέλεσαν και αποτελούν στρατηγικό στόχο της Περιφέρειας και προσωπικά του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας κου Κ. Αγοραστού μιας και από το 2010 σχεδιάστηκαν, υποβλήθηκαν και υλοποιήθηκαν μια σειρά από σημαντικά έργα σε όλη την επικράτεια της Περιφέρειας αναδεικνύοντας εκτός από το όλον της Περιφέρειας και σημειακά περιοχές με ιδιαίτερη πολιτιστική και τουριστική σημασία. Από την μεριά μας ως Περιφέρεια Θεσσαλίας – Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων μπορούμε να συμβάλουμε στον όλο προβληματισμό που θα αναπτυχθεί καταθέτοντας για

κάθε ένα από τα παραπάνω και μια σειρά σημαντικών έργων – δράσεων που έχουν υλοποιηθεί ή συνεχίζουν να υλοποιούνται ή πρόκειται άμεσα να υλοποιηθούν: Για τον Βασίλη Τσιτσάνη η Περιφέρεια (ως διάδοχος της Ν.Α. Τρικάλων) θεσμοθέτησε και υλοποιεί την Πολιτιστική ενότητα των «Τσιτσανείων» ενός θεσμού με υπερτοπικό χαρακτήρα και με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου στις εκδηλώσεις. Επίσης χρηματοδότησε και υλοποίησε σε συνεργασία με το Δήμο Τρικκαίων και μέσω του ΕΣΠΑ 2007 – 2014 την δημιουργία του Μουσείου Τσιτσάνη στην πόλη των Τρικάλων το οποίο και φιλοξενεί την σημερινή ημερίδα. Τέλος ευελπιστούμε μέσα στο επόμενο διάστημα να έχουμε ψηφιοποιήσει το σύνολο των υλικών που έχουν παραχθεί από την υλοποίηση των «Τσιτσανείων» αξιοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες, παραδίδοντας ένα σημαντικό υλικό προς χρήση και αξιοποίηση στο κοινό των Θεσσαλών, την επιστημονική κοινότητα και τους απανταχού λάτρεις της Λαϊκής Μουσικής και του Τσιτσάνη. Για τον Τουρισμό η Περιφέρεια Θεσσαλίας εκτός όλων των άλλων (προγράμματα τουριστικής προβολής, έργα αποκατάστασης μνημείων, έργα πρόσβασης και προσπελασιμότητας σε τουριστικούς χώρους και πολιτιστικά μνημεία κλπ) το τελευταίο διάστημα προχώρησε στην θεσμοθέτηση

Η δικτύωση των Θεσσαλών του πλανήτη και η εξωστρέφεια στους βασικούς μας στόχους

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΜΠΑΣΔΑΝΗ «Το Επιμελητήριο Μαγνησίας είναι ο κατ’ εξοχήν φορέας προώθησης και ανάδειξης της επιχειρηματικότητας. Στην δύσκολη οικονομική συγκυρία που βιώνει η χώρα μας, οι προσπάθειές μας γίνονται ακόμη πιο έντονες και ουσιαστικές ώστε να συμβάλλουμε πραγματικά στην προστασία και την ανάπτυξη όλων των επιχειρηματικών κλάδων του Νομού μας. Το τελευταίο διάστημα το Επιμελητήριο Μαγνησίας κινείται με πολύ συντονισμένες δράσεις για την ανάδειξη του τουριστικού προϊόντος του Νομού μας. Ήταν κάτι εξάλλου που πάντα αποτελούσε μέλημα της Διοίκησης, η αύξηση, όμως της εισροής των τουριστών στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια σε συνδυασμό με την εδραίωση της σημασίας του τουρισμού ως «ναυαρχίδας» ανάπτυξης στην Ελλάδα, έκαναν πιο επιτακτική

αυτή την ανάγκη. Η παρουσία μας σε διεθνείς τουριστικές εκθέσεις, αλλά και σε πιο εξειδικευμένες συναντήσεις διεθνούς επιπέδου, αλλά και η πρωτοβουλία μας σε συνεργασία με την Ένωση Ξενοδόχων για την ανάδειξη του αεροδρομίου Νέας Αγχιάλου σε αεροδρόμιο Κεντρικής Ελλάδας και φυσικά ο συντονισμός των τοπικών φορέων για την ενίσχυση της κρουαζιέρας στο λιμάνι μας, είναι δράσεις που, και ανταπόκριση βρίσκουν και αποτέλεσμα φέρουν. Η δημιουργία κονσέρτων, όσο και master classes τον Απρίλιο του 2018 από τους καλύτερους μουσικούς της Αμερικής στο Πήλιο από το Chamber Music Society του Lincoln Center for Performing Arts (CMS) με σκοπό την τουριστική προβολή του νομού μας, αλλά και ολόκληρης της Θεσσαλίας, σε παγκόσμιο επίπεδο, καταδεικνύει περίτρανα τις φιλότιμες προσπάθειες εξωστρέφειας που καταβάλλει το Επιμελητήριο μας, σε καιρούς χαλεπούς. Η δικτύωση των Θεσσαλών και η ανάδειξη της Περιφέρειας μας σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο στο επιχειρηματικό, όσο και στο πολιτιστικό πεδίο αποτελούν μία από τις βασικές μας προτεραιότητες, καθώς δηλώνουμε εραστές της ρήσης «η ισχύς εν τη ενώσει» σε μία χρονική περίοδο που η χώρα μας προσπαθεί ξανά να βρει τον βηματισμό της προς την πρόοδο και την ανάπτυξη. Σε κάποιους μπορεί να ακούγεται ως κλισέ, αλλά η πραγματικότητα είναι αυτή: έχουμε την τύχη να ζούμε σε έναν πραγματικά ευλογημένο τόπο. Έχει τόσα πολλά να προσφέρει σε τόσους τομείς, και είναι χρέος όλων μας, ως πολίτες και ως επιχειρηματίες, να το καταφέρουμε για να πάρει η περιοχή μας τη θέση που της αξίζει. Γι’ αυτό και θα θέλαμε από την πλευρά μας να χαιρετίσουμε το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα των Θεσσαλών που γίνεται στα Τρίκαλα από τις 28 - 30 Ιουλίου 2017, ευχόμενοι με την σειρά μας, καλή επιτυχία στις εργασίες του».

ενός νέου καινοτόμου εγχειρήματος του «Ενιαίου Φορέα Στήριξης της Τουριστικής δραστηριότητας στην Π.Ε. Τρικάλων» σε συνεργασία με όλους του Δήμους του Νομού, το Επιμελητήριο και τους εμπλεκόμενους με τον Τουρισμό Τοπικούς Φορείς. Ευελπιστούμε στο πλαίσιο αυτού του νέου φορέα ότι θα υπάρξει συνεργασία με την Παγκόσμια Συνομοσπονδία Θεσσαλών. Τέλος για την Τεχνολογία και την αξιοποίησή της η Περιφέρεια Θεσσαλίας παρέδωσε μέσα στο 2017 δύο νέα σύγχρονα Μουσεία Ψηφιακής απεικόνισης (στον Όλυμπο και τα Μετέωρα) τα οποία ήδη λειτουργούν και δέχονται επισκέπτες, συνδυάζοντας και αναδεικνύοντας με την χρήση της νέας τεχνολογίας (τρισδιάστατης απεικόνισης) την πολιτιστική κληρονομιά με την τουριστική ανάδειξη. Φυσικά και όλα αυτά δεν εξαντλούν την συμβολή της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων στα εν λόγω αντικείμενα. Αναμένουμε τόσο εμείς όσο και ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κος Κ. Αγοραστός τα αποτελέσματα του σημαντικού τριημέρου και ευελπιστούμε να συνδιοργανώσουμε και να συμβάλουμε στην προώθηση των νέων δράσεων/ιδεών που θα εκπονηθούν. Ευχόμαστε ένα δημιουργικό και παραγωγικό τριήμερο αντάμωμα των Θεσσαλών όλου του κόσμου.

Γιώργος Ζαφείρης:

Οι Θεσσαλοί, από τα δυναμικότερα κομμάτια του Απόδημου Ελληνισμού

Χαιρετισμός του προέδρου της Ένωσης Ξενοδόχων Βόλου για το 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα των Θεσσαλών Αγαπητοί Θεσσαλοί, Με ιδιαίτερη χαρά σας απευθύνω το θερμό χαιρετισμό μου με την ευκαιρία της διοργάνωσης του 9ΟΥΠαγκόσμιου Ανταμώματος Θεσσαλών και εύχομαι κάθε επιτυχία στις φετινές σας εκδηλώσεις. Επιβεβαιώνεται για ένατη χρονιά, τόσο από την προσέλευση σας όσο και από την στήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η θέληση για τη διατήρηση της επαφής

με την πατρίδα, τον τόπο, την παράδοση και τον πολιτισμό της Θεσσαλίας. Οι δυνατές αυτές λέξεις αντιπροσωπεύουν επάξια τον λόγο που βρεθήκατε όλοι εσείς σήμερα κοντά από όλα τη σημεία του πλανήτη για να πραγματοποιηθεί αυτό το Αντάμωμα. Ο Απόδημος Ελληνισμός, με την διάθεση προσφοράς, τις καινοτόμες ιδέες και την φιλοπατρία του είναι η μεγαλύτερη υπαρκτή δύναμη, που έχει η Ελλάδα για να διατηρηθεί η παράδοση. Αισθάνομαι μεγάλη υπερηφάνεια καθώς οι απόδημοι Θεσσαλοί αποτελούν ένα από τα δυναμικότερα κομμάτια του Ελληνισμού της Διασποράς διαπρέποντας ανά τον κόσμο, χωρίς ποτέ να ξεχνούν και να στηρίζουν, ανταποκρινόμενοι στο πατριωτικό τους καθήκον, τόσο την χώρα, όσο και την ιδιαίτερη πατρίδα τους την Θεσσαλία. Χαίρομαι ιδιαίτερα για την επιλογή σας να συζητήσετε τη φετινή χρονιά το τρίπτυχο Βασίλης Τσιτσάνης, Τεχνολογία και Τουρισμός. Στον χώρο του τουρισμού, που δραστηριοποιούμαι προσωπικά εδώ και πολλά χρόνια, θεωρώ ότι ο Απόδημος Ελληνισμός μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα στο τουριστικό προϊόν της χώρας. Επιπλέον η Ένωση Ξενοδόχων Ν. Μαγνησία στο marketing plan που έχει εκπονήσει και αποστείλει εδώ και χρόνια στους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αναφέρει το project «Έτος Επιστροφής στην Πατρίδα». Γιατί μια είναι η έκφραση: «Όλοι μαζί μπορούμε!».

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

14 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

«Τουρισμός στα Τρίκαλα: Μια νέα αγορά γεννιέται» Η ομιλία της Αντιδημάρχου Τουρισμού κας Κωνσταντίνας Δήμα στο 9ο Παγκόσμιο Αντάμωμα Θεσσαλών Τρίκαλα, Μουσείο Τσιτσάνη, Σάββατο 29/07/2017 «Αγαπητοί Κυρίες και Κύριοι, Όπως γνωρίζετε, ο τουρισμός στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει μαζικοποιηθεί και αναπτύσσεται ραγδαία, λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή αλλά και της σημαντικής βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών, παρά την οικονομική κρίση που ταλανίζει γενικότερα τα τελευταία χρόνια την ελληνική κοινωνία Καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του τουρισμού, ιδιαίτερα του εσωτερικού τουρισμού, παίζει και η Τοπική Αυτοδιοίκηση η οποία βελτιώνει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η επίτευξη ποιοτικών υπηρεσιών πραγματοποιείται με έργα υποδομής που πραγματοποιεί η τοπική αυτοδιοίκηση στην προσπάθειά της για έμμεση προώθηση του τουριστικού της προϊόντος. Το τουριστικό προϊόν είναι από τη φύση του πολυσύνθετο. Η ποιότητά του έχει σχέση από το επίπεδο της γενικότερης τουριστικής υποδομής του προορισμού. Επομένως οι δημόσιοι φορείς που παρέχουν κοινωφελείς υπηρεσίες και αποφασίζουν για τα δημόσια έργα που θα κατασκευαστούν, αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στη διαμόρφωση της ποι-

ότητας του τουριστικού προϊόντος σε μια τουριστική περιοχή. Ένας προορισμός είναι ελκυστικός όχι μόνο από τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις αλλά εξαρτάται καθοριστικά και από την ποιότητα του περιβάλλοντα χώρου που διαμορφώνεται από το κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση. Βασικό κομμάτι ευθύνης της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι και οι υποδομές τόσο σε κτιριακό επίπεδο όσο και στην παροχή υπηρεσιών. Τα δημόσια κτίρια πρέπει να είναι διατηρημένα. Το οδικό δίκτυο είναι σημαντικό για την απρόσκοπτη κυκλοφορία των τουριστών. Πρέπει να έχει πάρα πολύ καλή σήμανση και διαγράμμιση. Η πρόσβαση στους τουριστικούς προορισμούς πρέπει να είναι άνετη και γρήγορη. Η σωστή ενημέρωση για το τι σημαντικό υπάρχει σε μια πόλη και πως είναι οργανωμένη η καθημερινότητα, μας επιβάλει τη δημιουργία γραφείων πληροφοριών. Φυλλάδια εύστοχα και ακριβή με τις δραστηριότητες μιας πόλης βοηθούν στη δημιουργία καλύτερης εικόνας για τους φιλοξενούμενους. Η ύπαρξη πολιτιστικών εκδηλώσεων όπως θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις ζωγραφικής δημιουργούν ένα ευχάριστο κλίμα και αφήνουν πολύ καλές εντυπώσεις στους τουρίστες. Ένα καλό και διακριτικό σύστημα αστυνόμευσης αποτρέπει την εγκληματικότητα και δημιουργεί αίσθηση ασφάλειας ενός τουριστικού προορισμού. Τα Τρίκαλα ως τόπος προορισμού, έχουν γνωρίσει τα τελευταία χρόνια μεγάλη ανάπτυξη και αυτό οφείλεται στη συλλογική προσπάθεια όλων των τοπικών φορέων. Η πόλη του Ασκληπιού, του Τσιτσάνη, του Βίρβου, του Καλδάρα γίνεται σιγά – σιγά ο σημαντικότερος ηπειρωτικός προορισμός της χώρας. Με ορμητήριο την πόλη μας ο επισκέπτης μπορεί σε επισκεφθεί γρήγορα πολύ σημαντικούς προορισμούς όπως τα Μετέωρα και η Καλαμπάκα, η Ελάτη και το χιοCMYK

νοδρομικό κέντρο του Περτουλίου, ο ορεινός όγκος του Ασπροπόταμου, η λίμνη Πλαστήρα, το Μέτσοβο κ.ά. Όμως τίποτα δεν είναι τυχαίο … για την προσέλκυση και ολιγοήμερη διαμονή τουριστών. Η εξωστρέφεια που επιδεικνύουμε σε συνδυασμό με περισσότερη οργάνωση, καταγραφή αναγκών και συνεχή προσαρμοστικότητα με βάση συγκεκριμένο σχεδιασμό, αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων αποτελούν τα εργαλεία για την ανάδειξη του Δήμου Τρικκαίων σε έναν σημαντικό πόλο προσέλκυσης επισκεπτών, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Κάτι που μέχρι πριν λίγα χρόνια, ήταν τουλάχιστον αδιανόητο. Η πρώτη πράξη, ήταν ο Μύλος των Ξωτικών που ξεκίνησε για πρώτη φορά το 2011. Πλέον, οδεύοντας στην 7η διοργάνωση, με καμάρι αναφερόμαστε στο μεγαλύτερο δωρεάν θεματικό χριστουγεννιάτικο πάρκο της χώρας, με περίπου 1.000.000 επισκέπτες, ακόμη και από γειτονικές χώρες. Το μήνυμα από το εγχείρημα του Μύλου ήταν σαφές: με σκληρή δουλειά και συνεργασία, μπορούμε να κρατήσουμε τον επισκέπτη πάνω από ένα βράδυ στα Τρίκαλα. Ένας ιδανικός προορισμός για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου.,

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

{{

Η πόλη του Ασκληπιού, του Τσιτσάνη, του Βίρβου, του Καλδάρα γίνεται σιγά – σιγά ο σημαντικότερος ηπειρωτικός προορισμός της χώρας. Με ορμητήριο την πόλη μας ο επισκέπτης μπορεί σε επισκεφθεί γρήγορα πολύ σημαντικούς προορισμούς όπως τα Μετέωρα και η Καλαμπάκα, η Ελάτη και το χιονοδρομικό κέντρο του Περτουλίου, ο ορεινός όγκος του Ασπροπόταμου, η λίμνη Πλαστήρα, το Μέτσοβο κ.ά.

αλλά και ένας προορισμός ουσίας. Για τον λόγο αυτόν, έπρεπε να πλαισιώσουμε τον Μύλο με πρόσθετες δράσεις, με περισσότερα αξιοθέατα, με νέα δεδομένα. Έτσι, ακολουθώντας το πνεύμα συνεργασίας που χαρακτηρίζει όλες τις δημοτικές αρχές των Τρικάλων: • Εγκαινιάσαμε και λειτουργούμε το Μουσείο Τσιτσάνη στο χώρο των ανακαινισμένων πρώην Φυλακών. Μοναδικό μουσείο για τον μεγάλο Έλληνα συνθέτη. Σε αυτό, η μουσική συναντά τη ζωγραφική, το παραδοσιακό τραγούδι συναντά τις σύγχρονες μουσικές εκφράσεις. Η Τέχνη αναγεννιέται στην πόλη – πρωτεύουσα του Λαϊκού μας Τραγουδιού • Είμαστε έτοιμοι να εγκαινιάσουμε πολύ σύντομα το Μύλο Ματσόπουλου ως ένα Μουσείο Αγροτικής Ζωής. Ένα από τα ελάχιστα, ακόμη και στα Βαλκάνια, μνημείο παραγωγής αλεύρων, τετραώροφο και με μηχανές πλήρως συντηρημένες. Μια ματιά στην ιστορία και την παράδοση της βιομηχανικής και αγροτικής ζωής του τόπου μας • Υποστηρίζουμε κάθε προσπάθεια για ανάδειξη του Κουρσούμ τζαμιού, του Κάστρου μας, του Ασκληπιείου, των «μανάβικων», του προστατευόμενου παραδοσιακού οικισμού του Βαρουσίου • Αναδείξαμε τον Ληθαίο ποταμό, το στολίδι μας, ως τόπο προορισμού… από μέσα. Με βάρκες για μικρή προς το παρόν διαδρομή, η ευκαιρία για να πλαισιώσουμε τον Ληθαίο είναι μοναδική • Παραμένει πόλος έλξης το Δημοτικό Ιστορικό Αθλητικό Μουσείο. Μοναδική καταγραφή πλουσιότατης ιστορίας ολυμπιονικών, παγκόσμιων πρωταθλητών, σε πλήθος αθλημάτων Δημιουργήσαμε έναν κεντρικό ποδηλατόδρομο, τον τρίτο της πόλης, προκειμένου να στηρίξουμε την κυκλοφορία των δεκάδων χιλιάδων ποδηλατών, σε μια διαδρομή γύρω από το ποτάμι και ιστορικά κτήρια • Εγκαταστήσαμε το Κέντρο Τουριστικών Πληροφοριών (Info Point), με πλήρη παροχή υπηρεσιών ενημέρωσης και πληροφόρησης προς τους επισκέπτες • Συνεργαζόμαστε με τον Σύλλογο Φίλων Μουσικής για την αξιοποίηση πρώην αποθηκών και την ανάδειξή τους σε χώρο μουσικής εκπαίδευσης • Αναδείξαμε το κάλλος της λίμνης Γκιτζή, σε χωριό μόλις 3 χιλιόμετρα από τα Τρίκαλα • Προωθήσαμε, μέσω της Ομάδας Εθελοντών, τη διεξαγωγή σεμιναρίων για συνοδούς – ξεναγούς επισκεπτών για γκρουπ και μεμονωμένους πολίτες • Συνεργαζόμαστε με συλλόγους Ατόμων με Αναπηρία για την έκδοση Τουριστικού Οδηγού για ΑμεΑ Και όχι μόνο αυτά Αναδεικνύουμε την ιστορική παρακαταθήκη του πρώτου Γιατρού της Ανθρωπότητας, του Ασκληπιού. Μέσω του «Σχεδίου Ασκληπιός»: • Ενεργοποιούμε την καλλιέργεια θεραπευτικών φυτών στα ριζά του Κόζιακα • Ενισχύουμε τους νέους αγρότες με τη λειτουργία clusters για την αξιοποίηση των φυτών αυτών • Καθιερώνουμε στο Πρίνος και το πρώην Δημαρχείο σε χώρο εκθετηρίου και συνεδρίων για ιατρικούς σκοπούς Κι ακόμη παραπέρα, συνδέουμε τον θεματικό τουρισμό με την Υγεία και τον ιατρικό τουρισμό, στο Ρίζωμα. Ο ιαματικός πόρος του χωριού, ο πλουσιότερος σε υδρόθειο στη χώρα μας, αποτελεί την αναπτυξιακή προοπτική για ολόκληρο τον Δήμο μας. Ήδη, μετά τις εξασφαλίσεις αδειών, προχωρούμε στην εκπόνηση μελέτης, μαζί με τους ειδικούς και σε ανοιχτό διάλογο με την τοπική κοινωνία, για το μοντέλο που θα ακολουθηθεί ως προς την αξιοποίηση του πόρου Κι όλα αυτά, αφού συνεργαστήκαμε με όλους τους άλλους Δήμους του νομού, ιδρύοντας τον Ενιαίο Φορέα για τον Τουρισμό, με στόχο την ουσιαστική, μελετημένη, εξορθολογισμένη, συντονισμένη προσπάθεια για ανάδειξη της περιοχής μας , την προώθηση με διαδημοτική συνεργασία του θρησκευτικού και αθλητικού τουρισμού. Παράλληλα σχεδιάζουμε και αναπτύσσουμε νέους τομείς δράσεις όπως: • Δημιουργία σημείων πληροφόρησης στους περιαστικούς τουριστικούς σταθμούς, • Δημιουργία χαρτών δωρεάν για τον επισκέπτη, • Ίδρυση θεματικών τοπικών αγορών στους σταθμούς και διασύνδεση με τις τοπικές αγορές στο κέντρο της πόλης και στα κέντρα των χωριών του Δήμου. • Δημιουργία διαδρομών τουριστικού ενδιαφέροντος με βάση το ποτάμι, από το Τζαμί έως τον ζωολογικό κήπο. Ιστορικές διαδρομές μέσω του ποταμού από τα Τρίκαλα του χθες στα Τρίκαλα του σήμερα. Αναβίωση των μύθων της πόλης. (Σακαφλιάς, Ασκληπιός κ.α.). • Σύνδεση πράσινων χώρων της πόλης με περιπάτους και ποδηλατοδρομίες, γιορτές παλιάς πόλης σε Κάστρο, Βαρούσι, Μανάβικα. • Στήριξη υφιστάμενων θεσμών. Ταξίδι γνωριμίας τουριστικών πρακτόρων στο Δήμο Τρικκαίων, επαφές με ξένες αγορές όπως Τουρκίας , Μ. Βρετανίας, Ισραήλ, ΗΠΑ, Ρωσίας κ.α. • Ενεργοποίηση ηλεκτρονικών μηνυμάτων για την προσέλκυση επισκεπτών στην είσοδο του Δήμου με αποστολή SMS καλωσορίσματος

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 15

όπως συμβαίνει όταν εισερχόμαστε σε … ξένη χώρα ! • Τοποθέτηση γρήγορων κωδικών κωδικών πληροφόρησης (QR Marks) στα αξιοθέατα της πόλης και σύνδεση με ηλεκτρονικές συλλογές. • Έκδοση έντυπου σύγχρονου τουριστικού οδηγού της πόλης και λοιπού τουριστικού υλικού. • Δημιουργία μόνιμων χώρων στάθμευσης των τουριστικών λεωφορείων … Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι Τα Τρίκαλα δεν διεκδικούν την πρωτοτυπία και τη μοναδικότητα ενός σημαντικού τουριστικού προορισμού. Κυρίως επειδή στόχος μας δεν είναι να «κλέψουμε», ούτε να μιμηθούμε. Στόχος μας είναι να αναδείξου-

με, να προσελκύσουμε, να προσφέρουμε φιλοξενία, με χαμόγελο και συνεργασία. Δεν είναι τυχαίο που πριν την έναρξη του Μύλου των Ξωτικών, σε συναντήσεις με τους επαγγελματίες, χαράσσουμε τη γραμμή του σεβασμού στον επισκέπτη, εντρυφούμε στον Κώδικα Συμπεριφοράς, προσφέρουμε υπηρεσίες και βελτιωνόμαστε.Ουσιαστικά, τώρα μαθαίνουμε. Αλλά μαθαίνουμε με όρεξη και μεράκι. Αγαπούμε τον Δήμο μας, τα Τρίκαλα, τα Μετέωρα, τον ορεινό όγκο της Πύλης. Τα συγκοινωνούντα δοχεία του τουρισμού στον νομό Τρικάλων, συνδυάζονται με τα τεχνολογικά επιτεύγματα του Δήμου Τρικκαίων, δημιουργούν τη νέα εικόνα της φιλοξενίας και αναδομούν την τουριστική προβολή προς το καλύτερο. Με όλους τους απόδημους Θεσσαλούς μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο προώθησης και προβολής της περιοχής μας. Πρώτα και κύρια για όλους εσάς. Για όσους έρχονται σπάνια ή συχνότερα στην περιοχή, για όσους είναι ήδη τρίτης γενιάς μετανάστες, για όσους επιθυμούν να μάθουν τη γη που γέννησε τους πατεράδες τους. Και αυτό το ταξίδι στη γνώση και την ιστορία, περνά μέσα από μια μελετημένη, προσεκτική, με συνετά βήματα πολιτική. Σας θέλουμε κοντά μας, τους Θεσσαλούς όπου γης, εσάς που αποδεδειγμένα αγαπάτε την γενέτειρα γη , την δική σας και των προγόνων σας, να μας συμβουλέψετε, να μας υποδείξετε, να συνεργαστούμε και γιατί όχι, να επενδύσετε εδώ.

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

16 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

ΑΘΗΝΑ ΚΡΙΚΕΛΗ. Η Θεσσαλή, που με έδρα την Νέα Υόρκη

Ανεβάζει τον Όλυμπο

στην κορυφή του πλανήτη! - Μία συγκλονιστική συνέντευξη για τους απόδημους Έλληνες, τη συμπεριφορά της πατρίδας απέναντι τους και την ανάγκη «να μαζευτούμε λίγο στα λόγια και να δώσουμε έμφαση στις πράξεις» - Ένα από τα ντοκιμαντέρ της για τον Όλυμπο θα είναι υποψήφιο, το 2018, για ΟΣΚΑΡ! Συνέντευξη στον Δημήτρη Κρούπη

ο ένθετο που κρατάτε στα χέρια σας πιστεύουμε πως θα άξιζε να εκδοθεί έστω και μόνο για να σας συστήσουμε τη δουλειά και τις απόψεις μίας ξεχωριστής Θεσσαλής Ελληνίδας, της κας Αθηνάς Κρικέλη. Άλλωστε έχει τόσο πλούσιο και σημαντικό έργο, ως ερευνήτρια – δημοσιογράφος και ως παραγωγός ντοκιμαντέρ σημαντικών για την παγκόσμια προβολή της Θεσσαλίας που ελπίζουμε σύντομα να της αφιερώσουμε μία ειδική έκδοση και ευελπιστούμε αυτό να γίνει μαζί με την ανακοίνωση μίας ύψιστης διάκρισης για την κ. Κρικέλη, την κατάκτηση του βραβείου ΟΣΚΑΡ, για το οποίο είναι υποψήφιο το ντοκιμαντέρ της «M+ Olympus The creation” ! Η κ. Κρικέλη γεννήθηκε στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη, από γονείς με καταγωγή από τη Λάρισα. Έζησε στη συμπρωτεύουσα τις δύο πρώτες δεκαετίες της ζωής της και διδάχτηκε τα πρώτα μαθήματα δημοσιογραφίας στη μεγάλη σχολή (την εποχή εκείνη) της εφημερίδας ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ με δασκάλους τον πατέρα της Παναγιώτη Κρικέλη αλλά και τον τρικαλινής καταγωγής δημοσιογράφο και καταξιωμένο συγγραφέα σήμερα Γιώργο Σκαμπαρδώνη (ουζερί Τσιτσάνης κ.α.). Έφυγε όμως γρήγορα για σπουδές στην Αγγλία και για μεταπτυχιακό στην Νέα Υόρκη η οποία και την κέρδισε αλλά κέρδισε και η ίδια από την Αθηνά Κρικέλη. Και αυτό δεν είναι υπερβολή αφού ο ίδιος ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης, ο γνωστός Ρούντολφ Τζουλιάνι την τίμησε για την προσφορά της στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της Πολιτείας της Ν.Υ.! Μετά από «θητεία» σε όλες σχεδόν τις εμπόλεμες ζώνες του πλανήτη (Κόσοβο, Σερβία, Ιράν, Ιράκ, Αφγανιστάν, Σιέρα Λιόνε κ.τ.λ.) και δεκάδες βραβεία για τις δουλειές της (βλέπε άλλη στήλη) το 2014… ερωτεύεται τον Όλυμπο, το μυθικό μας, βουνό στην αρχαιότητα αλλά και τόσο ζωντανό και σήμερα και βάζει στόχο ζωής της (μαζί με τους εκλεκτούς της συνεργάτες) να τον

συστήσει στο παγκόσμιο κοινό μέσα από την δημιουργία 12 ντοκιμαντέρ, όσοι και οι μυθικοί 12 Θεοί που «κατοικούσαν» στις Βουνοκορφές του, σύμφωνα με τα πιστεύω των αρχαίων Ελλήνων. Μέχρι στιγμής έχουν γυρισθεί 4 ντοκιμαντέρ, το ένα καλύτερο από το άλλο και κάνουν όλα διεθνή καριέρα, μάλιστα στις ΗΠΑ έχουν προβληθεί σε κανάλι που έχει 52 εκατ. τηλεθεατές! Για το πιο πρόσφατο ντοκιμαντέρ που καταγράφει την καθημερινή ζωή των ανδρών της 8ης ΕΜΑΚ, των διασωστών – πυροσβεστών του Ολύμπου, θα βραβευθεί το φθινόπωρο από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Όμως πριν λίγους μήνες που έγινε η πρώτη προβολή στη Λάρισα, οι άνδρες της ΕΜΑΚ έκαναν έρανο για να της αγοράσουν το εισιτήριο ούτως ώστε να έρθει από τη Νέα Υόρκη και να είναι μαζί τους, σε αυτή την ξεχωριστή για τους ίδιους ημέρα. Δεν γνωρίζουμε αν απευθύνθηκαν για βοήθεια στον κ. Αγοραστό αλλά αν το έκαναν φανταζόμαστε πως το αίτημα τους θα εξετάζεται ακόμη… Τα όσα μας λέει η κ. Κρικέλη στην συνέντευξη της είναι συγκλονιστικά και σίγουρα θα αποτελέσουν θέμα μεγάλης συζήτησης. Που να πρωτοσταθούμε; Στην άποψη της για την ελληνική νεολαία η οποία είναι ένα διαμάντι αλλά η πολιτεία το παίρνει και το βουτά στη λάσπη αλλά «παραμένει διαμάντι, απλώς θέλει καθάρισμα». Στη θέση της πως «αν… μαζευόμασταν λίγο στα λόγια και δίναμε έμφαση στις πράξεις θα ήταν καλύτερα τα πράγματα», για την Ελλάδα; Στην δήλωση αγάπης για την Ελλάδα από την οποία λέει πως η ψυχή της είναι γεμάτη και αν κάποιος μπορούσε να διαγράψει αυτό το κομμάτι τότε «θα πέθαινα την ίδια στιγμή…»! Ας κρατήσουμε όλοι μας την διάθεση της να είναι «στην πρώCMYK

τη γραμμή της προσπάθειας για την αξιοποίηση των Ελλήνων του εξωτερικού αν και εφόσον η πατρίδα αποφασίσει να ξεκινήσει μία τέτοια προσπάθεια». Εμείς πάντως προτείνουμε στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Θεσσαλών, όπως προτείναμε και στην κ. Κρικέλη, να πλησιάσουν οι Έλληνες της Ομογένειας τους νεομετανάστες των τελευταίων χρόνων, που στην συντριπτική τους πλειονότητα είναι νέοι με γερές επιστημονικές βάσεις και να τους στηρίξουν να κάνουν καριέρες αντάξιες των προσόντων τους αλλά κυρίως να τους διδάξουν πώς να μην χάσουν την επαφή τους με την πατρίδα η οποία αν και τους φέρθηκε σκληρά, τους χρειάζεται. Η συνέντευξη με την κ. Αθηνά Κρικέλη Ερώτ.: Πόσα χρόνια ζείτε και δραστηριοποιείστε στο εξωτερικού και που; Είκοσι έξι (26) χρόνια - πως πέρασαν; - Τρία στο Λονδίνο και τα υπόλοιπα στην από εδώ μεριά του Ατλαντικού, στην Νέα Υόρκη. Ερώτ.: Η διάδρασή σας με την γενέτειρα δεν αρκέστηκε μόνο στις ολιγοήμερες διακοπές αλλά φροντίσατε μέσα από δημιουργικούς τρόπους να χτίσετε γέφυρες. Ποιοι είναι αυτοί; Μα “δεν έφυγα ποτέ”. Αν και αγαπώ την χώρα που με δέχθηκε με αγκάλιασε και μου έδωσε άπειρες ευκαιρίες για σπουδές και εργασία, στην Ελλάδα είμαι κάθε βράδυ που κοιμάμαι, κάθε πρωί στο πρώτο ξημέρωμα. Όταν βρισκόμουν σε εμπόλεμες περιοχές και ο φόβος σήκωνε κάθε τρίχα του σώματός μου, το πατρικό μου στην Θεσσαλονίκη και το χωριό μου στη Λάρισα έβλεπα, σκηνές μικρές γρήγορες, μυρωδιές και ήχους, σαν να τα ξαναζούσα από την αρχή.

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 17

Κάθε άνθρωπος έχει μέσα του έναν επεξεργαστή όπως στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Ψυχή τον λέω εγώ και ο δικός μου, είναι γεμάτος με Ελλάδα. Δηλαδή, άν με κάποιο τρόπο έσβηνε κάποιος ότι ελληνικό κουβαλώ στα εσώψυχά μου, θα πέθαινα την ίδια στιγμή...

στε έξω από τον χορό και δεν ξέρουμε πόσο βαθειά στον λαιμό της κάθε κυβέρνησής μας, χώνουν το μαχαίρι, όμως ευθύνη έχουμε όλοι! Εκεί που η κυβέρνηση δεν μπορεί να πεί όχι στους δυνάστες... να το πεί ο λαός της..

Ερώτ.: Γιατί πιστεύετε ότι οι Έλληνες τους Εξωτερικού δεν πρέπει να αποκόβονται από τις ρίζες τους αλλά να φροντίζουν με διάφορους τρόπους να συνεργούν με την πατρίδα; Το αντίθετο συμβαίνει... η Ελλάδα δυστυχώς είχε και έχει ακόμα για πολλές δεκαετίες παρατημένους τους Έλληνες του εξωτερικού. Μόνο όταν χρειάζεται κάτι τότε τους δίνει σημασία. Οι Έλληνες της Αμερικής από τους πρώτους μετανάστες που ήρθαν εδώ για να εξασφαλίσουν ένα κομμάτι ψωμί, κρατούσαν με χέρια και με δόντια κάθε τι ελληνικό! Την ίδια στιγμή όμως έπρεπε για τα παιδιά τους να βεβαιωθούν πως θα ενταχθούν στην εδώ πραγματικότητα να γίνουν αμερικανοί πολίτες και να έχουν τα ίδια δικαιώματα και ευκαιρίες όπως τα άλλα παιδιά. Εκεί πολλοί γονείς έχασαν το στοίχημα. Κατέληξαν να μην έχουν γλώσσα επικοινωνίας με τα παιδιά τους. Αυτοί μόνο ελληνικά, τα παιδιά μόνο αγγλικά...Ακόμα και έτσι όμως έβρισκαν τρόπο να τα κάνουν να αγαπούν την Ελλάδα και κάθε τί ελληνικό.

Ερώτ.: Έχετε κάποια σχέδια-προτάσεις που αφορούν τη διατήρηση μιας γόνιμης σχέσης μεταξύ της χώρας που διαμένετε με την πατρίδα; Οχι! Και είμαι κατηγορηματική γιατί έχω κουραστεί και απελπιστεί όλα αυτά τα χρόνια να ακούω εκατοντάδες “ειδήμονες” με πομπώδεις αναλύσεις και προτάσεις που τις περισσότερες φορές δεν ανταποκρίνονται στην εδώ πραγματικότητα. Θεωρώ πως αν “μαζευόμασταν” λίγο στα λόγια και δίναμε έμφαση στις πράξεις θα ήταν καλύτερα τα πράγματα.

Ερώτ.: Ποιες είναι οι σκέψεις σας για την οικονομική κρίση που διανύει η χώρα μας και με ποιους τρόπους θα μπορούσε να βγει από αυτή; Δεν έχω καθόλου οικονομικές γνώσεις! Θεωρώ όμως πως όταν έχεις έναν "δυνάστη" που διαρκώς σε πιέζει προς τα κάτω, εξευτελίζοντας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τις αξίες του έθνους, που τσαλαπατά όνειρα, ευκαιρίες, και σβήνει τα βλέμματα των συμπολιτών μου, τότε πρέπει να αποφασίσεις! Τον πετάς έξω όπως έκανε η Αργεντινή, ή τον ανέχεσαι! Βέβαια είμα-

Ερώτ.: Πιστεύετε ότι η "αριστεία" εκτός συνόρων είναι πιο εφικτή παρά εντός της χώρας μας; Αν ναι, γιατί συμβαίνει αυτό; Ε ναί! Όταν στην Ελλάδα καταφέρουμε να συνυπάρξουμε με την αξιοπρέπεια και την αξιοκρατία τότε θα λάμψουν οι πολίτες της σαν διαμάντια. Έχουμε “ορυχείο” στον τόπο μας αλλά φορτωμένο με άχρηστα μπαγάζια που το γονατίζει! Τι εννοώ; Φωτεινά παιδιά νέοι και λιγότερο νέοι, που βουλιάζουν καθημερινά σε πραγματικότητες οικονομικής αστάθειας, ανεργίας, ηττοπάθειας, μιζέριας, έλλειψης οράματος… είναι σα να παίρνεις το διαμάντι και να το βουτάς στην λάσπη! Παραμένει διαμάντι αλλά θέλει καθάρισμα... Με λύπη μου διαπιστώνω πως στην Ελλάδα ο ταλαντούχος, ο ικανός, ο πρόθυμος να δουλέψει δεν έχει πέραση. Υπάρχουν βέβαια και φωτεινά παραδείγματα που “βάζουν γυαλιά” και μας φορτώνουν περηφάνεια. Έχω λόγω επαγγέλματος γυρίσει όλον τον κόσμο (εκτός από

Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία) και όταν θέλω να δημιουργήσω με την ομάδα μου κάτι μοναδικό... Έλληνες διαμάντια από την Ελλάδα ζητώ να συνεργαστούν μαζί μας... Ερώτ.: Τι θα λέγατε σε έναν συμπατριώτη σας που σκέφτεται να μεταναστεύσει λόγω της οικονομικής κρίσης; Η Αμερική είναι ένα χρυσό κλουβί, με πολλές ευκαιρίες για ένα καλύτερο μέλλον, αρκεί να έχει διάθεση να δουλέψει. Και να ξέρει πως ζει σε ένα χρυσό κλουβί, έτσι ώστε να διαφυλάξει όλα όσα κουβαλά μαζί του, ελληνική παρακαταθήκη. Θα τα χρειαστεί για να πάει ένα σκαλί ψηλότερα. Ερώτ.: Πώς στηρίζουν οι Έλληνες ομογενείς τους νεομετανάστες, είτε αυτοί είναι έρχονται για να αναπτύξουν την επιστήμη τους, είτε προς αναζήτηση εργασίας; Οι έλληνες του Εξωτερικού πάντοτε έχουν τις πόρτες και τις καρδιές τους ανοιχτές για να βοηθήσουν νέους μετανάστες και έλληνες γενικότερα που έρχονται από την Ελλάδα. Δεν υπάρχει δυστυχώς ένα οργανωμένο σώμα που να ασχολείται με αυτό αποκλειστικά. Θα πρεπε. Όμως το κενό, καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό διότι κάθε ένας ελληνας του εξωτερικού λειτουργεί από μόνος του ως ο “απο μηχανής Θεός” για τους νεομετανάστες. Αν και εφόσον η πατρίδα αποφασίσει να αξιοποιήσει τους Ελληνες του εξωτερικού για το καλό του Εθνους, θα είμαι στην πρώτη γραμμή μέσα από τις γνώσεις και εμπειρίες μου να στηρίξω. Πιστέψτε με δεν είμαι η μόνη, είμαστε χιλιάδες! ΣΗΜ.: Ευχαριστούμε θερμά την κ. Μαρία - Χριστίνα Μπακλαβά, υπεύθυνη επικοινωνίας για την Ευρώπη της ELLOPIA MEDIA GROUP, για τη βοήθεια της στη συνέντευξη μας με την κ. Κρικέλη.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ H Αθηνά Κρικέλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Θεσσαλονίκη με καταγωγή από την Λάρισα. Πριν φύγει για σπουδές στο Λονδίνο διδάχθηκε τα πρώτα βήματα της δημοσιογραφίας από τον πατέρα της Παναγιώτη Κρικέλη και τους δημοσιογράφους Γιώργο Σκαμπαρδώνη (τρικαλινής καταγωγής) και τον Κώστα Μπλιάτκα στο μεγάλο μαρμάρινο τραπέζι της εφημερίδας «Μακεδονία». Εργάστηκε στο Λονδίνο για ένα χρόνο στο BBC στο τμήμα ντοκιμεντέρ για τηλεόραση κατά την διάρκεια των σπουδών της στην Αγγλία (1987-1990) και πήρε Πτυχίο Δημοσιογραφίας από το London School of Film. Το 1990 μετακόμισε στην Νέα Υόρκη για μεταπτυχιακές σπουδές. Από τον Οκτώβριο του 1990 μέχρι και τον Απρίλιο του 1992 εργάστηκε στην αίθουσα σύνταξης των Ηνωμένων Εθνών. Από το 1992 μέχρι το 1997 ανέλαβε την μοναδική ζωντανή ραδιοφωνική εκπομπή του Αντ1 sattelite με εμβέλεια Αμερική, Καναδά και Βενεζουέλα. • 1992 Επικεφαλής του γραφείο Τύπου της μεγάλης διαδήλωσης στην Ουάσιγκτον για το Μακεδονικό Ζήτημα • 1992-1997 Αντ1 Satellite • 1993-2015 Ανταποκρίτρια της Φωνής της Αμερικής στην Νέα Υόρκη • 1994 Το Μουσείο Ραδιοφώνου και τηλεόρασης της Νέας Υόρκης επιλέγει την εκπομπή της ώς την πιο αντιπροσωπευτική ελληνική εκπομπή στην Αμερική και μέχρι σήμερα αποτελεί έκθεμα του Μουσείου (52str btw 5th and 6th Ave) • 1994-2017 Αποτελεί την μοναδική Ελληνίδα στην Αμερική που ψηφίζει στα προκαταρκτικά των Οσκαρς στα ΕΜΜΥ και το

New York Festival. • 1997-1999 WNYE TV Channel 25 New York Εκπομπή ΟΝ ΤΗΕ ΜΟVE with Athina Krikeli • 1997 Ο πρώην Δήμαρχος της Νέας Υόρκης Ρούντοφ Τζουλιάνι, την τιμά για την προσφορά της στο πολιτιστικό γίγνεσθε της Πολιτείας της ΝΥ. • 1999-2001 Διευθύντρια Γραφείου Τύπου Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής • 2001- Ιδρύει την τηλεοπτική εταιρεία ELLOPIA MEDIA GROUP • 2002 Κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του μηνιαίου περιοδικού Ellopia Press NY Magazine • 2003 Της απονέμεται από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο, το πρώτο βραβείο για το καλύτερο ντοκιμαντέρ από Ελληνα δημιουργό του Εξωτερικού (οι Εγκλωβισμένοι) • 2002-2014 Πολεμική ανταποκρίτρια σε Κόσοβο, Σερβία, Ιράν, Ιράκ, Αφγανιστάν, Σιέρα Λιόνε, Κασμίρ Θιβέτ, Συρία. • 2005 Master degree Communications στο New School for Social Arts and sciences • 2004 Ξεκινά την συνεργασία της με το National Geographic ως εξωτερική παραγωγός • 2004 Αναλαμβάνει την δημιουργία του Γραφείου Τύπου της Ι. Μητρόπολης Κεντρικής Αμερικής. • 2006 Κερδίζει δύο πρώτα βραβεία στο παγκόσμιο Φεστιβάλ Φιλμ Telly Awards • 2007 Κερδίζει άλλα δύο πρώτα βραβεία στο παγκόσμιο Φεστιβάλ Φιλμ Telly Awards CMYK

• 2011 ΚΑΝΝΕΣ - Πρώτο βραβείο καλύτερου πολιτικού ντοκιμαντέρ στην Αμερική και Παγκοσμίως για το ντοκιμαντέρ Oι Εγκλωβισμένοι στην Κύπρο (The Enclaved in Cyprus) • 2015 Eπιλέγεται από την Ευρωπαίκή Τράπεζα Επενδύσεων να δημιουργήσει ένα αφιέρωμα/ντοκιμαντέρ, για την ελληνική κρίση και τις δυνατότητες επένδυσης στην Ελλάδα. • Ξεκινά μια σειρά workshop και διδαχής Δημοσιογραφικής ηθικής και τέχνης του ντοκιμαντέρ στο πανεπιστήμιο New School. • 2015 Ξεκινά τα γυρίσματα του πρώτου ντοκιμαντέρ της σειράς Mt Olympus • 2017 Η σειρά Μt Olympus (τα τρία πρώτα ντοκιμαντέρ) έχει αποσπάσει ήδη 12 αγαλματίδια από παγκόσμια Φεστιβάλ Κινηματογράφου (www.ellopiatv.com). Τον Σεπτέμβριο του 2017 το ντοκιμαντέρ Mt Olympus the Creation θα παίξει στο αμφιθέατρο του Μουσείου Ραδιοφώνου και Τηλεόρασης της Νέας Υόρκης, και θα ξεκινήσει επίσημα την πορεία του για τα ΟΣΚΑΡ του 2018 MEΛΟΣ • Της Εθνικής Ακαδημίας των Τηλεοπτικών Τεχνών και Επιστημών(National Acacemy Of Television Arts and Sciences, ΝATAS), • Tου Συλλόγου Τεχνολόγων Μηχανικών Πληροφορικής (Σ.Μ.Π.Τ.Ε.), • Του Φόρειν πρεςς Foreighn Press) • του Συνδέσμου Ανταποκριτών των Ηνωμένων Εθνών. (United Nations Correspondent Association, UNCA). • American Professional Woman Association • EMMY Judges Association

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

18 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

Τα Τρίκαλα πρωτεύουσα πόλη του λαϊκού τραγουδιού

Του Θεόφιλου Π. Αναστασίου*

διεκδίκηση του τίτλου «πρωτεύουσα του λαϊκού τραγουδιού» από την πόλη μας, στηρίζεται κατά κύριο βεβαίως λόγο στο γεγονός ότι εδώ γεννήθηκε, μεγάλωσε, διαμόρφωσε την προσωπικότητά του, τον χαρακτήρα του και ήρθε σε επαφή με τον μαγικό κόσμο της μουσικής ο Βασίλης Τσιτσάνης, που κατά γενική ομολογία υπήρξε ο αναμορφωτής της λαϊκής μουσικής και του λαϊκού τραγουδιού. Η παρουσία ενός ανθρώπου σαν κι εκείνον είναι, νομίζω, υπεραρκετή για να στηριχτεί μια τέτοιου είδους αξίωση, η πόλη μας όμως, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, δεν στηρίζει την αξίωσή της μόνον σ’ αυτόν. Όπως ο Βασίλης Τσιτσάνης, εδώ γεννήθηκε, μεγάλωσε, διαμόρφωσε την προσωπικότητά του, τον χαρακτήρα του και ήρθε σε επαφή με τον μαγικό κόσμο της μουσικής και ο Απόστολος Καλδάρας, όπως επίσης και οι στιχουργοί Κώστας Βίρβος και Γιώργος Σαμολαδάς καθώς επίσης και ο σπουδαίος τραγουδιστής Δημήτρης Μητροπάνος. Από την ευρύτερη περιοχή των Τρικάλων κατάγονταν επίσης ο στιχουργός Χρήστος Κολοκοτρώνης (Καλαμπάκα), ο συνθέτης Βασίλης Καψάλης-Καραπατάκης (Καστανιά), αλλά και αρκετοί αφανείς συμπολίτες μας που δεν εμφανίζονται στους καταλόγους της δισκογραφίας. Αναφέρω πρόχειρα τα ονόματα του Χρήστου Τσιτσάνη, του Δημήτρη Παπασίκα, του Κώστα Παιδή καθώς επίσης των αρχαιότερων Κώστα Τσιτσάνη και Θωμά Παπασίκα. Το ζήτημα ωστόσο δεν είναι αμιγώς ποσοτικό. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 αρχίζει μια μεγάλη στροφή στο χώρο των ελληνικών γραμμάτων, με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Σεφέρη, αρχικά, και στη συνέχεια με τους υπόλοιπους σπουδαίους δημιουργούς, που όλοι μαζί πήραν το όνομα στην ιστορία της γραμματολογίας μας ως η «γενιά του τριάντα». Αυτοί ήταν οι πρώτοι που ως ομάδα και συντονισμένα προσπάθησαν να δημιουργήσουν τέχνη ελληνική, ισότιμη με την τρέχουσα τότε ευρωπαϊκή, στηριγμέ-

νη όμως αποκλειστικά στην ελληνική πολιτισμική διαχρονική εντοπιότητα. Το τραύμα της μικρασιατικής καταστροφής έπρεπε να κλείσει και ο νέος ελληνισμός, που συντίθεται τώρα τόσο από τους κατοίκους της παλιάς Ελλάδας, όσο και από τους Έλληνες της Μικράς Ασίας, έπρεπε να αρχίσει μια καινούρια πορεία στηριγμένος στις δικές του δημιουργικές δυνάμεις. Είναι ίσως περίεργο, αλλά την ίδια ακριβώς περίοδο κάποιοι λαϊκοί άνθρωποι, που καμιά σχέση δεν είχαν με τους προηγούμενους, επιχειρούν κι εκείνοι μια ανανέωση του λαϊκού τραγουδιού, με τους ίδιους πάνω κάτω όρους. Δημιουργούν σταδιακά ένα τραγούδι που δεν έχει καμιά σχεδόν σχέση με το σμυρναίικο (κυρίαρχο μέχρι τότε στη δισκογραφία και στη διασκέδαση): που δεν στηρίζεται δηλαδή στις παραδοσιακές μουσικές φόρμες και δεν χρησιμοποιεί τα μουσικά όργανα της παραδοσιακής σμυρναίικης ορχήστρας (τα σαντουρόβιολα), αλλά έχει ως κύριο μουσικό όργανο το μπουζούκι, ένα παμπάλαιο όργανο της παράδοσης του ελλαδικού δημοτικού τραγουδιού, άγνωστο στους εκπροσώπους της σμυρναίικης σχολής. Αυτό το τραγούδι, ενώ εμπεριέχει στοιχεία της παράδοσης (κλίμακες, ρυθμούς κλπ), την ξεπερνά με νέα μουσικά στοιχεία, νέα εκφραστικά στοιχεία, νέο ύφος και νέο ήθος. Παράγεται έτσι ένα τραγούδι εντελώς καινούριο. Μα θα μου πείτε, έχει την ίδια σημασία και αξία το απλό λαϊκό τραγούδι με την ποίηση και την πεζογραφία ή τη σοβαρή μουσική που είχε καλλιεργηθεί και στην Ελλάδα μέχρι το 1930; Ασφαλώς. Ο κλονισμός της Μικρασιατικής καταστροφής ήταν τεράστιος. Από το σημείο αυτό και μετά δεν υπάρχει πια μια ενιαία κυρίαρχη ιδεολογία, ικανή να λειτουργεί ως εθνικός συνεκτικός ιστός. Ο Ελληνισμός, που μέχρι το 1922 κατελάμβανε μια τεράστια έκταση στα Βαλκάνια, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Μεσόγειο, βρέθηκε ηττημένος, καταρρακωμένος και συγκεντρωμένος στα όρια μιας Ελλάδας μεγαλύτερης από εκείνης του 1912, αλλά μικρότερης σε σχέση με την έκταση μέσα στην οποία ζούσε μέχρι τότε. Και το 1930 με την υπογραφή του συμφώνου ελληνοτουρκικής φιλίας έπεσε οριστικό τέλος στις ελπίδες των Μικρασιατών για επιστροφή στις πατρογονικές τους εστίες. Όλοι οι Έλληνες έπρεπε τότε να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα και να αποκτήσουν νέες πνευματικές συντεταγμένες, νέες μορφές έκφρασης των παθών, των αγώνων και των ελπίδων τους. Δικές τους, όμως, πνευματικές συντεταγμένες και δικούς τους τρόπους έκφρασης, ούτε δάνειες, ούτε αντιγραμμένες από αλλού. Κι αυτό, όχι μόνο γιατί ένας λαός χωρίς δικές του δημιουργίες, χωρίς δικούς του τρόπους σκέψης και έκφρασης, δεν είναι ζωντανός, δεν υπάρχει, αλλά και γιατί ο απλός λαός, που ψυχαγωγείται, διασκεδάζει αλλά και διδάσκεται και φρονηματίζεται από τα λαϊκά τραγούδια, κυρίως, δεν θα μπορούσε να συνεχίσει τη δύσκολη καθημερινότητά του με οδυνηρές αναμνήσεις χαμένων πατρίδων. Αυτό το νήμα της σκέψης φαίνεται πως ακολουθεί περισσότερο από τους άλλους λαϊκούς ομοτέχνους του ο Τσιτσάνης με εκατό εντελώς πρωτότυπα και σε μερικές περιπτώσεις μεγαλειώδη έργα στην πρώτη περίοδο της δημιουργίας του, μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια, από τις αρχές του 1936, δηλαδή, μέχρι την 27η Οκτωβρίου του 1940. Τη δημοτική μουσική τη γνωρίζει, αλλά τον αφήνει αδιάφορο. Τη σμυρναίικη την παρακολουθεί, αλλά την αντιπαθεί. Την παράδοση δηλαδή την ξέρει, μ’ αυτήν έχει μεγαλώσει, την εγκαταλείπει όμως και αρχίζει από την αρχή. Χωρίς να το γνωρίζει, ακολουθεί την αρχαιότατη παράδοση του Ελληνισμού, εκείνη της Εκλογίκευσης, που αντλώντας στοιχεία από κάθε κατεύθυνση, γηγενή και ξένη, δημιουργεί νέες μορφές πολιτισμού. Η ίδια ανάγκη της ανανέωσης προέκυψε και μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας κατά την περίοδο 1944-1950. Όχι μόνο εξαιτίας της ανάγκης του λαού για λύτρωση και παρηγορία, καθώς οι ανθρώπινες απώλειες που είχε υποστεί η Ελλάδα και οι υλικές καταστροφές ήταν τεράστιες, ύστερα από δέκα χρόνια πολέμου, κατοχής και εμφυλίου πολέμου, αλλά και γιατί από τότε και στο εξής εισέβαλαν ξένες μουσικές και ξένοι τρόποι έκφρασης με πολύ εντονότερους ρυθμούς αυτή τη φορά. Σ’ αυτή την εποχή, λοιπόν, που ο πολιτιστικός προσδιορισμός και η καλλιτεχνική ανασυγκρότηση ήταν επιτακτικότατες ανάγκες, ο ρόλος του Τσιτσάνη ήταν πρωταγωνιστικός με 214 τραγούδια, από τα μέσα του 1946 μέχρι και το 1954. Τότε μάλιστα για πρώτη φορά όχι μόνον αναγνωρίζεται η προσφορά του από τους

ανθρώπους των γραμμάτων και τους λόγιους μουσικούς, αλλά και ένα μέρος τουλάχιστον της δημιουργίας του γίνεται η βάση για την εξέλιξη του νέου ελληνικού τραγουδιού. Ο Μάνος Χατζηδάκης ήταν ο πρώτος που στήριξε την αρχή της προσπάθειάς του στη μουσική του Βασίλη Τσιτσάνη, ενώ ακολούθησαν αργότερα και οι περισσότερο σημαντικοί λόγιοι δημιουργοί. Τότε, από το 1946 και μετά, εμφανίζονται σταδιακά, συμπαραστάτες και αρωγοί του, οι νέοι τρικαλινοί δημιουργοί. Ο Καλδάρας πρώτος, ο Βίρβος ύστερα και ο Κολοκοτρώνης. Όπως και άλλοι λαϊκοί δημιουργοί εκείνης της εποχής, αρχικά ήταν μαθητές του. Εκείνον είχαν για πρότυπο και από εκείνον επηρεάστηκαν, είτε το ομολογούν είτε όχι, εκείνος τους βοήθησε στα πρώτα τους βήματα. Και οι τρικαλινοί μαθητές εξελίχθηκαν σε αντάξιους του δασκάλου τους δημιουργοί, με σημαντικότατο και εκτεταμένο έργο. Το έργο όλων μαζί των Τρικαλινών, για να ξαναγυρίσουμε και στις ποσότητες, είναι τεράστιο. Αν αθροίσουμε τον αριθμό των τραγουδιών που έχουν γράψει θα συγκεντρωθεί ένας αριθμός μεγαλύτερος από 3000 τραγούδια. Το σημαντικότερο όμως δεν είναι αυτό, αλλά το γεγονός ότι πάνω από το 50% αυτών των τραγουδιών είναι έργα διαχρονικά, έργα δηλαδή που ακόμα και σήμερα ανταποκρίνονται στις βαθύτερες πνευματικές, ψυχικές και εκφραστικές ανάγκες του λαού μας. Την προσφορά του Βασίλη Τσιτσάνη, αρχικά, αλλά και όλων των άλλων Τρικαλινών δημιουργών προσπαθεί εδώ και χρόνια να τιμήσει ο Δήμος Τρικάλων, με ονοματοθεσίες οδών, συνέδρια και μουσικές εκδηλώσεις και τα τελευταία χρόνια με τη δημιουργία των δύο πολύ σημαντικών ιδρυμάτων: του «Κέντρου Έρευνας - Μουσείου Τσιτσάνη», μέσα στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, και του «Σπιτιού των Τρικαλινών «Δημιουργών», την έγκριση της χρηματοδότησης του οποίου ανήγγειλε πριν από λίγο καιρό ο κ. Δήμαρχος. Τι μπορούν να προσφέρουν σήμερα, την εποχή του ίντερνετ και του mp3, τα δύο αυτά ιδρύματα; Πάρα πολλά. Τη συγκέντρωση του έργου όλων αυτών των δημιουργών, τη συγκέντρωση αν είναι δυνατόν όλων των έργων των Ελλήνων λαϊκών δημιουργών, ώστε να εξελιχθούν αυτά τα ιδρύματα σε πανελλήνια κέντρα έρευνας και μελέτης της ελληνικής λαϊκής μουσικής και του λαϊκού τραγουδιού, τη δημιουργία βιβλιοθήκης και αρχείου σχετικά με τη λαϊκή μουσική και το λαϊκό τραγούδι, την συνέχιση της έρευνας και της μελέτης, που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, γύρω από το λαϊκό τραγούδι και τη λαϊκή μουσική, την παρουσίαση και την ανάδειξη νέων έργων και δημιουργών, τη δημιουργία ιντερνετικού ή και απλού ραδιοφωνικού σταθμού, τη διοργάνωση εκδηλώσεων σχετικών με τη λαϊκή (και όχι μόνον) μουσική και άλλα πολλά. Γιατί χρειάζονται όλα αυτά; Εθνικό αρχείο δισκογραφίας δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Το εργοστάσιο της Columbia κατεδαφίστηκε κι όλο το αρχειακό υλικό που υπήρχε εκεί λεηλατήθηκε. Οι μουσικές δημιουργίες ενός ολόκληρου λαού, ενός ολόκληρου αιώνα (19002000) βρίσκονται στα χέρια συλλεκτών, εδώ αλλά και στο εξωτερικό, στα αρχεία των οποίων είναι αδύνατον να μπει κανείς. Κάπου πρέπει να αρχίσει μια προσπάθεια συλλογής αυτού του υλικού, έτσι ώστε να προστατευτεί και να αξιοποιηθεί. Βρισκόμαστε, δυστυχώς, και πάλι σε μια εποχή που έχουμε ανάγκη από πολύ δυνατά στηρίγματα, ψυχικά και συναισθηματικά, για να αντέξουμε στις τεράστιες δυσκολίες που ορθώνονται εμπρός μας. Κι αυτό όχι μόνον εξαιτίας της τερατώδους οικονομικής κρίσης. Ζούμε εδώ και μια περίπου εικοσαετία, αν όχι και περισσότερο, στην εποχή της παγκόσμιας κουλτούρας, μέσα στην οποία οι επιμέρους εθνικοί πολιτισμοί φαντάζουν ασήμαντοι. Αν δεν μπορέσουμε να διατηρήσουμε στη ζωή κάποια από τα πολιτισμικά μας δημιουργήματα, σε συνδυασμό και με την καταρράκωση της οικονομικής μας ζωής, θα χαθούμε. Ξαναθυμίζω: λαός χωρίς δικές του δημιουργίες, χωρίς δικούς του τρόπους σκέψης και έκφρασης, δεν είναι ζωντανός, δεν υπάρχει. Ιδού λοιπόν πεδίον δόξης λαμπρόν για την πόλη μας. Άλλωστε μια «πρωτεύουσα» δεν αρκεί μόνον να θέλει να ονομάζεται έτσι, πρέπει και να θέλει να είναι «κατ’ ουσίαν» αυτό που διεκδικεί να λέγεται. * Ο Τρικαλινός φιλόλογος Θεόφιλος Π. Αναστασίου είναι μελετητής του έργου του Βασίλη Τσιτσάνη και γενικότερα του λαϊκού τραγουδιού. Το κείμενο είναι η ομιλία του στη διάρκεια των εργασιών του 9ου Παγκόσμιου Ανταμώματος

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 19

ο Επιμελητήριο Τρικάλων, ως φορέας επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης, έχει θέσει ως βασική προτεραιότητα, στον άξονα των δράσεων του, τον απόδημο Ελληνισμό και ανέλαβε την πρωτοβουλία να ενώσει την ελληνική επιχειρηματικότητα με τους επιχειρηματίες της ομογένειας. Να προωθήσει τη συνεργασία τους, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας δίνουν οι νέες τεχνολογίες, ώστε να έρθουν κοντά και να γνωριστούν με στόχο την ανάληψη κοινών επιχειρηματικών δράσεων και επενδύσεων, μέσω των οποίων θα αναδειχθεί και η δύναμη του Ελληνισμού.

Μία πανελλαδικά πρωτοπόρα πρωτοβουλία του Επιμελητηρίου Τρικάλων

Δικτύωση της Παγκόσμιας Ελληνικής Επιχειρηματικότητας Για το λόγο αυτό και κατόπιν εξουσιοδότησης της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας υλοποιεί την ολοκληρωμένη δράση μέσω της εφαρμογής «ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ», η οποία είναι ήδη διαθέσιμη στο Portal του Επιμελητηρίου και σύντομα θα αποκτήσει διεπημελητηριακόεθνικό χαρακτήρα. Οι χιλιομετρικές αποστάσεις δεν μπορούν να σταθούν εμπόδιο στην ανάπτυξη ουσιαστικών δεσμών των απανταχού Ελλήνων. Λίγα λόγια για την εφαρμογή Το Επιμελητήριο Τρικάλων, έχοντας ήδη ξεκινήσει επαφές με ομογενειακές οργανώσεις ανά τον κόσμο, δημιούργησε ένα ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό περιβάλλον υποστήριξης συνεργασιών μεταξύ της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας και των ομογενειακών επιχειρήσεων για την περαιτέρω ενδυνάμωση της επιχειρηματικότητας. Μέσω της εφαρμογής «ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» στο Portal του Επιμελητηρίου www.trikala-chamber.gr, διευκολύνεται η δικτύωση και η δημιουργία συνεργασιών με τις ελληνικές επιχειρήσεις αλλά και μεταξύ των ομογενειακών επιχειρήσεων. Κάθε επιχείρηση που θέλει να προβληθεί αλλά και να συνεργαστεί με Ελληνικές ή/και ομογενειακές επιχειρήσεις μπορεί εντελώς δωρεάν να δημιουργήσει τη δική της ολοκληρωμένη παρουσίαση στον Επιχειρηματικό Οδηγό της εφαρμογής και να χρησιμοποιήσει τις διαθέσιμες υπηρεσίες της. Η κατασκευή των mini sites του Επιχειρηματικού Οδηγού γίνεται χωρίς κόστος, εύκολα και γρήγορα. CMYK

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

20 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

ΤΡΙΚΑΛA – ΠΥΛΗ – ΕΛΑΤΗ Μια μαγευτική διαδρομή που συγκινεί όλο και περισσότερους ταξιδευτές Κείμενο - φωτογραφίες: Άγγελος Σινάνης info@likno.gr

ποτελεί γεωγραφικό παράδοξο ότι σε όλη τη διαδρομή για τον ορεινό χώρο Τρικάλων διασχίζουμε τον αχανή θεσσαλικό κάμπο, με το βλέμμα στραμμένο στις πρώτες, ήπιες κορυφές των Αγράφων. Φτάνοντας ο ταξιδιώτης στα Τρίκαλα το κυρίαρχο αίσθημα των περισσοτέρων είναι συνδεδεμένο με τα Μετέωρα. Π ράγματι, λίγοι είναι οι πληροφορημένοι ταξιδιώτες που γνωρίζουν την ιστορία που κρύβεται πίσω από τον Κόζιακα, το ανατολικότερο βουνό της κεντρικής Πίνδου. Ακόμα λιγότεροι έχουν άποψη για τους σπουδαίους ανθρώπους που έζησαν ή γεννήθηκαν σ’ αυτόν. Την ιστορία, τα πολιτιστικά, αρχιτεκτονικά μνημεία των ίδιων των Τρικάλων, της ευρύτερης ορεινής περιοχής που απλώνεται έως τα ορεινά των Αγράφων και του Βάλτου, τα Ξυλοχώρια και Καστανοχώρια του Κόζιακα ή ακόμα, την σπουδαία ικανότητα που κατέχουν αυτά τα χωριά να προσαρμόζονται ισότιμα, στα δύσκολα, και πολλές φορές ακατανόητα μηνύματα των καιρών. Αν γυρίσουμε όμως πίσω στο χρόνο θα δούμε ένα τελείως διαφορετικό σκηνικό. Όλοι όσοι κατοικούσαν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960 σ’ αυτά τα χωριά, δεν είχαν καμία εξάρτηση από το τι θα αγόραζαν για να ζήσουν. Όλα τα νοικοκυριά είχαν μια αξιοθαύμαστη αυτονομία, αφού παρήγαγαν σχεδόν τα πάντα. Οι γυναίκες είχαν τον πρώτο λόγο μέσα στο σπίτι, ύφαιναν στον αργαλειό, έπλεκαν, ετοίμαζαν τα τρόφιμα της οικογένειας για τον βαρύ χειμώνα. Η γεωργική εκμετάλλευση ήταν περιορισμένη αφού τα εδάφη ήταν ορεινά, ενώ η κτηνοτροφία αναπτύχθηκε σημαντικά. Όταν τον 18ο αι. οι οικισμοί μεγάλωσαν, αρκετοί τσελιγκάδες διακρίθηκαν στο εμπόριο, συσσωρεύοντας πλούτη …μυθικά από τα προϊόντα που οι ίδιοι παρήγαγαν, όπως το μαλλί. Η ευμάρεια αυτή αντικατοπτρίζεται στα μεγάλα δίπατα - τρίπατα σπίτια ελάχιστα δείγματα των οποίων έχουν μείνει όρθια ως τις μέρες μας, αλλά και στο κτίσιμο εκκλησιών ή μοναστηριών, τις δωρεές και τα δεκάδες κοινωφελή έργα. Ο τότε πλούτος των ανθρώπων της περιοχής σήμερα φαντάζει εξωπραγματικός. Όμως ίχνη της αλλοτινής ευημερίας τους θα διακρίνετε καθώς θα περιηγείστε στα τοπία και τα χωριά του Κόζιακα.

Ο Ιερός Ναός της Πόρτα Παναγιάς στον ομώνυμο συνοικισμό της Πύλης Τρικάλων

Το πέτρινο γεφύρι του Αγίου Βησσαρίωνα

Πύλη Τρικάλων

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 21

Πύλη Τρικάλων Καθώς προσεγγίζετε την Πύλη νομίζετε ότι κατευθύνεστε σε... αδιέξοδο καθώς το μικρό φαράγγι που χωρίζει τα βουνά Ίταμο και Κόζιακα μοιάζει απροσπέλαστο. Μεγάλα βράχια υψώνονται μπροστά στο τελευταίο χωριό του κάμπου, αλλά σαν από θαύμα, κάποιο θεϊκό χέρι κόβει το βουνό στα δύο, και η «Πύλη» προς τον ορεινό όγκο ανοίγει, οδηγώντας από τον Θεσσαλικό κάμπο στα ορεινά των Τρικάλων και την Ήπειρο από τον συντομότερο δρόμο. Η σημερινή κωμόπολη Πύλη είναι το πρώτο εμπορικό - διαμετακομιστικό κέντρο για ένα μεγάλο τμήμα του ορεινού χώρου του νομού Τρικάλων. Στα αξιοθέατά της περιλαμβάνονται η Πόρτα Παναγιά, η Μονή Γκούρας, η Μονή Αγίου Βησσαρίωνα Δουσίκου, το πέτρινο γεφύρι του Αγίου Βησσαρίωνα και οι θαυμάσιες πεζοπορικές διαδρομές.

Η Ελάτη του Κόζιακα

Η Ιερά μονή Αγίου Βησσαρίωνα

Αφήνοντας την Πύλη ανηφορίζετε προς την Ελάτη μέσα σε ένα κατάφυτο τοπίο. Οι κορυφές των βουνών αρχίζουν να ξεχωρίζουν ενώ φαίνονται τα χωριά Άγιος Προκόπιος, Καλόγεροι, Βροντερό, παρασύροντάς σας ώστε να καλύψετε γρήγορα τα δώδεκα χιλιόμετρα μέχρι την Ελάτη Τρικάλων (πρώην Τύρνα).Χτισμένη σε υψόμετρο 940 μέτρων εξελίχθηκε σε τουριστικό θέρετρο χάρη στις προσπάθειες των φιλόξενων κατοίκων της. Στην είσοδο του χωριού θα δείτε τον μεγάλο ενημερωτικό πίνακα – χάρτη και το κέντρο ενημέρωσης του συλλόγου επαγγελματιών «Ξένιος Ζεύς» τα οποία εξυπηρετούν και διαφωτίζουν τους επισκέπτες. Επίσης, στην κεντρική πλατεία υπάρχει μεγάλος χάρτης με τα μονοπάτια του Κόζιακα και τους χρόνους που χρειάζονται για να τα περπατήσετε. Αναδημοσίευση από το πρώτο τεύχος του ΞΕΝΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΥ Ελάτη Τρικάλων

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

22 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

CMYK

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 23

ΠΕΡΤΟΥΛΙ ένας επίγειος παράδεισος Κείμενο – φωτογραφίες: Άγγελος Σινάνης info@likno.gr

ε 14,5 χλμ. από Ελάτη - 26,5 χλμ. από Πύλη, φτάνετε στο πανέμορφο Περτούλι που ορθώνεται περήφανο σε μια μαγευτική, γεμάτη έλατα τοποθεσία του βουνού Φούρκα της Πίνδου. Από τον άλλοτε λαμπρό οικισμό, αποτέλεσμα των ανθηρών οικονομικών που εξασφάλιζε η ανεπτυγμένη κτηνοτροφία και το εμπόριο, με τα δεκάδες πετρόχτιστα αρχοντικά (Χατζηγάκη, Φορλίγκα, Νταή, Μπατάλα, Μπαλιάκου, Βλάχου κ.ά.), δεν σώζονται παρά ελάχιστα δείγματα.

Όμως παρά τις μοντέρνες επιρροές διατηρεί σε ικανοποιητικό βαθμό την παραδοσιακή ηπειρώτικη αρχιτεκτονική η οποία αποτυπώνεται σε αρκετές κατοικίες, όπως και στις πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις και το κτήριο του δασαρχείου. Αυτά δημιουργήθηκαν από το 1954 έως το 1966 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη και τη δουλειά της Αναστασίας Τζάκου, μαθήτριας του Πικιώνη στο Ε.Μ.Π., η οποία εργάστηκε στο Περτούλι μαζί με τον δάσκαλό της. Ο οικισμός έχει αρκετούς λόγους που έχει γίνει ευρύτερα γνωστός. Πρωταρχικό ρόλο είχε και έχει το εκπληκτικό οικοσύστημα που το περιβάλει, προσφέροντας απεριόριστες δυνατότητες δραστηριοτήτων στους περιηγητές. Επίσης, οι αναβαθμισμένες τουριστικές υπηρεσίες διαμονής και εστίασης που απολαμβάνουν όλοι όσοι το επισκέπτονται και βέβαια, η πρακτική εκπαίδευση και έρευνα, που διεξάγεται κάθε καλοκαίρι στο ομώνυμο δάσος από τους φοιτητές του τμήματος Δασολογίας και Φυσικού περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. Το δασικό σύμπλεγμα Περτουλίου με πολλές φορές αδιαπέραστη βλάστηση, φυσικές πηγές, μικρά πεντακάθαρα ρυάκια αλλά και μεγαλύτερα ρέματα ή εποχιακές λιμνούλες έχεισυνολική έκταση 32.970 στρ. και συνολική δασοσκεπή έκταση 25.300 στρ. Εξακολουθεί ως τις μέρες μας είναι από τα παραγωγικότερα δημόσια δάση της χώρας μας. Για λόγους εκπαιδευτικούς, έρευνας και πρότυπης δασικής εκμετάλλευσης η νομή του έχει παραχωρηθεί από το Υπουργείο Γεωργίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το 1934 χάριν των ενεργειών του φωτισμένου καθηγητή Αναστάσιου Οικονομόπουλου. Η ύπαρξή του επιτρέπει την πρακτική εκπαίδευση των φοι-

τητών ενώ ταυτόχρονα συντελεί στην τουριστική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Μια από τις σημαντικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονται στα Λιβάδια Περτουλίου, είναι το ετήσιο Αντάμωμα των Σαρακατσάνων, κάθε χρόνο το τελευταίο σαββατοκύριακο του Ιουνίου. Στα Λιβάδια Περτουλίου (στα 8,3 χλμ. από την Ελάτη) θα απολαύσετε ένα αλπικό τοπίο στα 1.180 μ. Καταπράσινα λιβάδια, δεκάδες μικροσκοπικές λίμνες, πεντακάθαρα ρυάκια και δεκάδες άλογα και αγελάδες να βόσκουν ελεύθερασε αυτόν τον επίγειο παράδεισο, ενώ τα πιτσιρίκια γεμίζουν με απορίες και όλο ρωτούν να μάθουν για όλα αυτά που αντικρίζουν, ίσως για πρώτη φορά. Ευκαιρία να κάνετε βόλτες με άλογα στα πολυδαίδαλα μονοπάτια του ελατόδασους και περιπάτους στους δασικούς δρόμους ή να δοκιμάσετε νόστιμα μαγειρευτά φαγητά στο ‘’Κερκέτιο’’και στο σαλέ του χιονοδρομικού κέντρου. Το χιονοδρομικό κέντρο στο Περτούλιαναβαθμίστηκε και πλέον διαθέτει νέο σαλέ 1.000 τ.μ., ευρύχωρο παρκινγκ, πίστα αρχαρίων, αλλά και δύο μεγαλύτερες (400 και 1.350 μέτρων), τρεις αναβατήρες (ένας διθέσιος εναέριος, ένας συρόμενος και ένα babylift), ηλεκτροφωτισμό κεν-

τρικής πίστας –όπου συχνά γίνονται νυχτερινά πάρτι– και ένα μικρό σαλέ στο σημείο που σας αφήνει ο αναβατήρας. Πολύ σημαντική είναι η παρουσία της σχολής σκι του Συλλόγου Ορειβασίας Χιονοδρομίας Τρικάλων, η οποία εγκαθίσταται στη βάση του χιονοδρομικού κέντρου την χειμωνιάτικη σεζόν (Δεκέμβριος – Μάρτιος) και παραδίδει δωρεάν μαθήματα σε ενδιαφερόμενους όλων των ηλικιών. Αναδημοσίευση από το πρώτο τεύχος του ΞΕΝΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΥ

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

24 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

Αγιόκαμπος

Κόκκινο Νερό

Γνωρίστε τα παράλια της Λάρισας επισκεφθείτε (κάθε εποχή) τον Δήμο Αγιάς

Μπούκα

Σωτηρίτσα

Παλιουριά ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ 4 ΕΠΟΧΩΝ

Τόπος ιστορικός, τόπος ευλογημένος από το Θεό και δοξασμένος από τους ανθρώπους ο Δήμος Αγιάς. Ξακουστή μοναστηριακή κοινότητα στα βυζαντινά χρόνια. Το «Όρος των κελίων» αποτέλεσε τον πρόδρομο του Αγίου Όρους. Η βαριά ιστορική παρακαταθήκη είναι εμφανής στην περιοχή. Εμφανής είναι και η οργιώδης βλάστηση του Κισσάβου και του Μαυροβουνίου, βλάστηση που φθάνει μέχρι τα πεντακάθαρα νερά του κεντρικού Αιγαίου. Στο κέντρο της ηπειρώτικης Ελλάδας, στο κέντρο του Αιγαίου, στο κέντρο των μύθων, των παραδόσεων, της ιστορίας, ο Δήμος Αγιάς διατηρεί αναλλοίωτη (και) τη φυσική κληρονομιά.

Δήμος Αγιάς είναι ο παραλιακός δήμος της Π.Ε. Λάρισας με ακτογραμμή 36 χλμ., όπου γραφικοί όρμοι εναλλάσσονται με μεγάλες παραλίες, συνδυάζοντας με μοναδικό τρόπο το πράσινο του Κισσάβου με το γαλάζιο του Αιγαίου. Από το Στόμιο έως τον Ρακοπόταμο ο επισκέπτης μπορεί να βρει την παραλία της επιλογής του, ενώ οι περισσότερες παραλίες είναι οργανωμένες, διαθέτουν ναυαγοσώστες, με

Βελίκα

οργανωμένα θαλάσσια σπορ. Χαρακτηριστικό στοιχείο της περιοχής είναι τα δεκατρία χιλιόμετρα συνεχόμενης αμμώδους παραλίας, από τη Βελίκα έως τον Αγιόκαμπο. Ο φυσικός πλούτος της περιοχής είναι μεγάλος. Τα πυκνά δάση του Κισσάβου, δεκάδες πηγές, λίμνες, χείμαρροι,καταρράκτες, σπάνια είδη φυτών και πλούσιο ζωικό βασίλειο επιβεβαιώνουν την εικόνα ότι η περιοχή είναι απείραχτη.

Στόμιο

Ατράνταχτη μαρτυρία τα 35 χιλιάδες στρέμματα του δημόσιου πλέον δάσους Πολυδενδρίου (πρώην Βασιλικό κτήμα) το οποίο έχει αξιοποιηθεί από το Υπουργείο Γεωργίας. Ο υδροβιότοπος του Δέλτα του Πηνειού που σχηματίζεται στις εκβολές του Πηνειού ποταμού, μέρος του αισθητικού άλσους τηςκοιλάδας των Τεμπών και το αισθητικό δάσος του Κισσάβου (Όσσας) ανήκουν επίσης στον Δήμο Αγιάς.

Πλατιά Άμμος CMYK

Η Ιστορία και θρησκευτική παράδοση του δήμου, ο οποίος βρίσκεται στον Κίσσαβο, γνωστό και ως «όρος των κελλίων» , με τρία ενεργά μοναστήρια και πληθώρα βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων είναι επίσης πλούσια. Ο συνδυασμός της παρθένας φυσικής ομορφιάς, με την πλούσια ιστορική και θρησκευτική παράδοση, προσφέρουν πολλαπλά σημεία ενδιαφέροντος και μοναδικές διαδρομές στους επισκέπτες της περιοχής.

Ρακοπόταμος

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 25

CMYK

26 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

ΞΕΝΙΟΣ ΖΕΥΣ Ανακάλυψε την Eλλάδα σου στις περιοχές: Nεραϊδοχώρι Καλόγηροι - Πύρρα Περτούλι - Ελάτη

εν υπάρχει σχεδόν Έλληνας που να μην έχει, ακουστά τουλάχιστον, την περιοχή Ελάτης, Περτουλίου και Νεραϊδοχωρίου Τρικάλων. Έναν από τους γνωστότερους ορεινούς (και όχι μόνο) τουριστικούς προορισμούς, λόγω και του Χιονοδρομικού Κέντρου Περτουλίου. Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης που «χτύπησε» περισσότερο τους προορισμούς που στηριζόταν στον εσωτερικό τουρισμό, ήταν φυσικό να επηρεαστούν και οι επαγγελματίες της περιοχής. Όμως δεν το έβαλαν κάτω και συσπειρωμένοι στον σύλλογο τους, τον «ΞΕΝΙΟ ΖΕΥΣ» στον οποίο το τελευταίο διάστημα εισήλθαν και πολλοί νεαροί επαγγελματίες αγωνίζονται για να ανεβάσουν την περιοχή τους ψηλά στις προτιμήσεις των ταξιδευτών. Αλλά ας αφήσουμε τον νέο και νεαρό πρόεδρο του Συλλόγου, τον κ. Χρήστο Παπαγιαννάκη, να μας «συστήσει» το σημερινό «πρόσωπο» του Συλλόγου Επαγγελματιών Ορεινού Όγκου Τρικάλων «ΞΕΝΙΟΣ ΖΕΥΣ». Ο σύλλογος των επαγγελματιών ορεινού όγκου Νομού Τρικάλων αποτελείται από τουλάχιστον εβδομήντα επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού, επιχειρήσεις εστίασης, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, καφέ - μπαρ και καταστήματα τοπικών και παραδοσιακών προϊόντων. Η δράση του συλλόγου επικεντρώνεται στην προβολή και προώθηση των επιχειρήσεων που είναι μέλη του, αλλά και της ευρύτερης περιοχής του ορεινού όγκου, η οποία διαθέτει ιδιαίτερο φυσικό πλούτο και πολύ καλές υποδομές. Επίσης σε πολλά ζητήματα συνδικαλιστικής φύσης προάγοντας και υπερασπίζοντας τα συμφέροντα των μελών του. Οι επιχειρήσεις που απαρτίζουν τον σύλλογο είναι διασκορπισμένες σε αρκετά από τα πανέμορφα χωριά του ορεινού όγκου καλύπτοντας ένα πολύ μεγάλο γεωγραφικό τερέν με ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες μοναδικές σε κάθε περιοχή. Όπλο του συλλόγου είναι το νέο «αίμα» επαγγελματιών που έρχεται για να τον ανανεώσει. Η τεχνολογία και τα ανοίγματα σε νέες αγορές σε συνεργασία με τον δήμο Πύλης, την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τους κοντινούς δήμους Τρικκαίων και Καλαμπάκας (Μετεώρων) πρόκειται να βοηθήσουν στην περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής. Το καλοκαίρι του 2017 αισίως ο σύλλογος συμπληρώνει είκοσι χρόνια ύπαρξης και στοχεύει στην προσέλκυση ακόμη περισσότερων επιχειρήσεων και από άλλες περιοχές του ορεινού όγκου του νομού, με σκοπό την αύξηση του δυναμικού του. Απώτερος στόχος είναι η προώθηση του τουριστικού προϊόντος και η αύξηση της επισκεψιμότητας της περιοχής.

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 27

CMYK

28 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο των Ελλήνων στο Ταγκανρόκ (φωτ. από το βιβλίο του Ελευθέριου Παυλίδη «Ο ελληνισμός της Ρωσίας και τα 33 χρόνια του εν Αθήναις συλλόγου των εκ Ρωσίας Ελλήνων»).

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΤΑ «ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΑ» ΤΩΝ ΟΠΟΥ ΓΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ

Το Α΄ Συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας, το 1917! Του ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ*

To έτος 1917 ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ευρωπαϊκή ήπειρος είχε μπει από το 1914 σε μια περίοδο πλήρους ανατροπής των έως τότε ισορροπιών. Η εμπλοκή της Ρωσίας στον πόλεμο είχε ξεκινήσει τον Ιούλιο του 1914. Μέχρι τον Νοέμβριο τα μέτωπα είχαν σχεδόν οριστικοποιηθεί.

πό τη μια πλευρά οι Ενωμένες Δυνάμεις, η Αντάντ, (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, από το 1915 η Ιταλία, οι ΗΠΑ από το 1917 και η Ελλάς τελευταία) και από την άλλη οι Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Ο θωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία). Το μεγάλο πρόβλημα για τη ρωσική πλευρά το δημιουργούσε η απουσία γεωγραφικής επαφής με τους συμμάχους της. Γεγονός που επηρέαζε την υλική της δυνατότητα να αντιμετωπίσει τα γερμανικά στρατεύματα στο Ανατολικό Μέτωπο. Η κατάληψη των Στενών των Δαρδανελλίων φάνηκε ως ένα μέσο για απόκτηση άμεσης επαφής. Το ζήτημα αυτό επιχείρησαν να επιλύσουν οι σύμμαχοι με την εκστρατεία της Καλλίπολης που άρχισε την άνοιξη του 1915. Η επιχείρηση απέτυχε και μία από τις αιτίες υπήρξε η στάση της Ελλάδας που είχε αρνηθεί να πάρει μέρος στη συμμαχική προσπάθεια επειδή κυριαρχούσαν τότε στην Αθήνα οι μοναρχικές φιλογερμανικές δυνάμεις. Η αποτυχία της επιχείρησης είχε ιδιαίτερη σημασία για την εξέλιξη του πολέμου, εφόσον παρέτεινε τη διάρκειά του και ευνόησε την εμφάνιση μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων και εντάσεων στο εσωτερικό της Ρωσίας. Παράλληλα, επέτρεψε στους Νεότουρκους να θέσουν σε πλήρη εφαρμογή τα σχέδια γενοκτονίας των χριστιανικών πληθυσμών.

Μετά την επανάσταση του Φεβρουαρίου ’17 Οι μαζικές εργατικές διαδηλώσεις στην Αγία Πετρούπολη κατά το τέλος του Φεβρουαρίου του 1917 οδήγησαν στην ανατροπή της τσαρικής απολυταρχίας και στην εγκαθίδρυση ενός αστικού δημοκρατικού καθεστώτος. Η ανατροπή του τσαρικού απολυταρχισμού επέτρεψε στις ιδέες του διαφωτι-

σμού να απλωθούν στον χώρο. Αρχισαν να εμφανίζονται χωριστικά εθνικά κινήματα. Η κατάρρευση του ρωσικού κολοσσού αφύπνισε πολλές συνειδήσεις και οι καταπιεσμένες μικρές εθνότητες κινήθηκαν προς την κατεύθυνση της απόκτησης των ελευθεριών. Οι Ελληνες της Ρωσίας αντιμετώπισαν θετικά την ανατροπή του τσαρισμού, ο οποίος όπως έγραφαν τότε: «Κατέπνιγε την φωνήν των αληθών τέκνων του τυραννούμενου λαού». Η έως τότε ασκούμενη αφομοιωτική και πανσλαβιστική πολιτική του τσαρικού καθεστώτος περιγράφεται αυθόρμητα σε μια επιστολή που είχε στείλει τον Απρίλιο του 1914 ο Παναγιώτης Φωτιάδης, ένας Ελληνας του ρωσικού Καυκάσου στον πρόεδρο του Μικρασιατικού Συλλόγου Αθηνών. Στην επιστολή αναφέρει έχει «υιόν φοιτήσαντα εις ρωσσικήν σχολή» τον οποίον θέλει να αποστείλει για σπουδές στην Ελλάδα και να τον αποσπάσει «αν και αργά, εκ των ονύχων του σλαυϊσμού», γιατί «εδώ εις την Ρωσσίαν εις τα Ρωσσικά σχολεία τα ελληνόπαιδα όλα σχεδόν ανατρέφονται αντεθνικώς και διαφθείρονται». Οι ιδέες της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας οδήγησαν τους Ελληνες της Ρωσίας στον δρόμο της πολιτικής τους οργάνωσης για την κατάκτηση των δικαιωμάτων τους. Η πρώτη κίνηση μετά τη φεβρουαρινή επανάσταση ήταν η σύγκληση της Εθνικής Συνέλευσης των Ελλήνων της Υπερκαυκασίας στην Τιφλίδα τον Μάιο του 1917. Αποφασίστηκαν η εθνικοποίηση των ελληνικών σχολείων, η δημιουργία εθνικού τυπογραφείου, η έκδοση ελληνικής εφημερίδας και η συμμετοχή στο Πανελλήνιο Συνέδριο στο Ταϊγάν (Ταγκανρόκ). Σε συμφωνία με τους άλλους λαούς του Καυκάσου προχώρησαν στη δημιουργία αυτόνομου καθεστώτος για τις ελληνικές περιοχές και συγκρότησαν

ελληνικό στρατιωτικό σώμα για την υλοποίηση αυτού του στόχου. Στη συνέλευση της Τιφλίδας οι Ελληνες φάνηκαν αποφασισμένοι να απαιτήσουν τη βελτίωση της θέσης τους από εθνική άποψη. Δεν παρέλειψαν όμως να μιλήσουν και για κοινωνικά ζητήματα. Ετσι έθεσαν μεταξύ των πρώτων, το αγροτικό ζήτημα. Στον χώρο του Καυκάσου εμφανίστηκαν ακόμα και ελληνικά πολιτικά κόμματα. Στο Βατούμι ιδρύθηκε το Ελληνικό Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο εξαρχής δήλωσε ότι υποστηρίζει τις δημοκρατικές αρχές και ότι «αναγνωρίζει το μάλλον τέλειον πολίτευμα, την Δημοκρατία...».

Το συνέδριο στο Ταγκανρόκ Στις 29 Ιουνίου του 1917 συνήλθε στο Ταϊγάν (Ταγκανρόκ) το συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας. Η αρχική ιδέα σύγκλησης πανελλήνιου συνεδρίου ανήκε στην ελληνική κοινότητα του Βατούμ. Μέχρι τις 10 Ιουλίου συζητήθηκαν όλα τα μεγάλα προβλήματα που απασχολούσαν τον ελληνισμό της Ρωσίας. Με την έναρξη του συνεδρίου, ο πρόεδρός του Βασίλης Σιφναίος απέστειλε το εξής τηλεγράφημα προς τη νέα επαναστατική κυβέρνηση, της οποίας πρωθυπουργός ανέλαβε από τον Ιούλιο ο Αλεξάντρ Φιοντόροβιτς Κερένσκι, φιλελεύθερος σοσιαλδημοκράτης και μέλος του Σοσιαλεπαναστικού Κόμματος: «Το πρώτο Πανρωσικό Συνέδριο των Ελλήνων, έχοντας ξεκινήσει τις συνεδριάσεις του στο Ταγκανρόκ, για την εξέταση των κύριων θεμάτων που προέκυψαν από τη ζωή του ελληνικού πληθυσμού, καθώς και για την επίλυσή τους, σύμφωνα με τις ιερές αρχές των ελεύθερων λαών, που εξυμνήθηκαν από τη μεγάλη Ρωσική Δημοκρατία, στέλνει εγκάρδιους χαιρετισμούς στην Προσωρινή Κυβέρνηση και στο Συμβούλιο των Εργατών, των Στρατιωτών και Αγροτών

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

Βουλευτών, καθώς και εκφράζει τη βεβαιότητα ότι μέσα από κοινές προσπάθειες και δημιουργική δουλειά όλων των εθνικοτήτων που ζουν στη Ρωσία, εκεί όπου κυριαρχούσαν η καταπίεση και το μίσος απέναντι στον συνάνθρωπο, θα δημιουργηθούν νέες συνθήκες συνύπαρξης και θα καθιερωθεί ένα φωτεινό σύστημα αρμονικής ζωής με τις αρχές της αδελφικής εμπιστοσύνης, της απόλυτης ελευθερίας και της ισότητας».

Οι προτάσεις Στο συνέδριο του Ταγκανρόκ έκαναν πολιτική παρέμβαση δύο οργανωμένες ομάδες Ελλήνων με συγκεκριμένες προτάσεις τόσο για την επίλυση του ελληνικού ζητήματος όσο και για τα εσωτερικά κοινωνικά προβλήματα της Ρωσίας. Ειδικά, το Ελληνικό Δημοκρατικό Κόμμα του Βατούμ και οι αντιπρόσωποι από το Ροστόβ με μερικούς από την Οδησσό, εξέδωσαν φυλλάδιο με τίτλο «Ολίγα περί του ελληνικού ζητήματος», με το οποίο συστηματοποιούσαν τις θέσεις τους περί των αναγκαιοτήτων και των πολιτικών προτεραιοτήτων. Στο συνέδριο αποφασίστηκε η ίδρυση του Συνδέσμου των εν Ρωσία Ελλήνων. Ενα από τα βασικά ζητήματα που συζητήθηκαν στο συνέδριο ήταν η εθνικοποίηση, μέσω της απορωσοποίησης των σχολείων και της εκκλησίας. Οι προτάσεις των συνέδρων, που αφορούσαν την αναδιοργάνωση της ελληνικής εκπαίδευσης, προέβλεπαν δύο βαθμίδες: την κατώτερη με δύο τετραετείς κύκλους σπουδών και τη μέση. Το ιεραρχικά ανώτερο όργανο των Ελλήνων της Ρωσίας ονομάστηκε Κεντρικό Εκτελεστικό Συμβούλιο με έδρα το Ροστόβ επί του Ντον. Επιπλέον, εξελέγη οκταμελής Εκτελεστική Επιτροπή, η οποία ήταν υπεύθυνη της υλοποίησης των ψηφισμάτων και της εκπόνησης προγράμματος δράσης. Aποφασίστηκε η έκδοση περιοδικού στην ελληνική γλώσσα. Το Κεντρικό Συμβούλιο του συνδέσμου κατέθεσε στην ελληνική κυβέρνηση υπόμνημα για το ζήτημα της εκπαίδευσης των ελληνοπαίδων της Ρωσίας, οι οποίοι ανέρχονταν σε 50.000. Στο υπόμνημα καταγράφονταν η εκπαιδευτική κατάσταση του ελληνικού πληθυσμού και τα προβλήματα που υπήρχαν, όπως για παράδειγμα η έλλειψη σχολικών βιβλίων. Ο στόχος του υπομνήματος ήταν: «...ν’ αναπτύξωμεν εν Ρωσσία γενεάν Ελλήνων επικοινωνούσαν πνευματικώς μετά της συγχρόνου Ελλάδος».

Οι εν Τουρκία αδελφοί Ενα από τα άμεσα προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ο σύνδεσμος ήταν το προσφυγικό. Αρχισε τη διενέργεια εράνων «υπέρ των εν Τουρκία καταδυναστευομένων αλύτρωτων αδελφών». Στους εράνους αυτούς συμμετείχαν Ελληνες από κάθε γωνιά της Ρωσίας. Δεκάδες χιλιάδες ρούβλια αποστέλλονταν στην Τραπεζούντα, η οποία αντιμετωπιζόταν ως η πρωτεύουσα του ελληνισμού. Η συνεργασία με τις ελληνικές αρχές που βρίσκονταν στον παρευξείνιο χώρο ήταν καλή. Ο ελληνισμός της Ρωσίας έθεσε άμεσα τα ζητήματα εκπαιδευτικής, κοινοτικής και εκκλησιαστικής αυτοδιοίκησης. Με την υιοθέτηση των αιτημάτων της οργάνωσης του Αικατερινοντάρ τέθηκε και το αίτημα της απελευθέρωσης του μικρασιατικού Πόντου και της δημιουργίας ανεξάρτητου ελ-

ληνικού κράτους εκεί. Κατ’ αρχάς απαιτήθηκε η επιστροφή των ελληνικών περιουσιών που διηρπάγησαν. Οσον αφορά το εκπαιδευτικό ζήτημα, ζητούσε το δικαίωμα να ιδρύει και να συντηρεί ελληνικά σχολεία όλων των βαθμίδων, να διορίζει και να μισθοδοτεί τους δασκάλους και τους επιθεωρητές και να διαμορφώνει τα σχολικά προγράμματα δίχως την επέμβαση των ρωσικών αρχών. Οσον αφορά το καθεστώς που διείπε τις ελληνικές κοινότητες, ζητούσαν να τους επιτρέπεται η διαχείριση των κοινοτικών περιουσιών καθώς και κάθε εκκλησιαστικής και εκπαιδευτικής υπόθεσης. Ζητούσαν επίσης την αναγνώριση του πλήθους των ελληνικών κοινοτήτων ως ένα ενιαίο οργανικό σώμα, του Συνδέσμου καθώς και των πανελληνίων συνεδρίων. Η πρότασή τους απέβλεπε στην αναγνώριση από τις ρωσικές αρχές μιας ελληνικής αρχής, η οποία θα εκλεγόταν από τα πανελλήνια συνέδρια. Οι Ελληνες της Ρωσίας έδιναν μεγάλη σημασία στην εκπαιδευτική και εκκλησιαστική αυτονομία, η οποία θεωρήθηκε ως η μόνη δυνατότητα να εμφυσηθεί εθνικό φρόνημα στον ελληνισμό και να μείνει έτσι συσπειρωμένος γύρω από ελληνικά οργανωτικά κέντρα.

Ενας αιώνας με πολλές δυσκολίες Οι εξελίξεις στη συνέχεια ήταν ραγδαίες. Η εσωτερική κρίση στη ρωσική κοινωνία κορυφώθηκε τον Οκτώβριο του 1917 με την επανάσταση των μπολσεβίκων. Η πολιτική ειρήνευσης με τους Γερμανούς και τους Νεότουρκους που ακολούθησε η κυβέρνηση του Λένιν είχε ως άμεσο αποτέλεσμα τη μεταφορά των εντάσεων στο εσωτερικό μέτωπο. Ο σκληρός εμφύλιος πόλεμος θα λήξει τον Οκτώβριο του 1920 και θα αφήσει πίσω του βαθιές πληγές. Η ελληνική κοινότητα θα διχαστεί επίσης και στη θέση της παλιάς της ηγεσίας θα αναρριχηθούν οι Ελληνες μπολσεβίκοι. Μέχρι το 1937 οι ελληνικές κοινότητες θα μεγαλουργήσουν πολιτιστικά στο νέο πλαίσιο και θα κατακτήσουν ακόμα και τη δημιουργία τεσσάρων Αυτόνομων Ελληνικών Σοβιετικών Περιοχών. Ομως, οι σταλινικές διώξεις κατά των μειονοτικών ομάδων από το 1937 θα τραυματίσουν βαρύτατα τις ελληνικές κοινότητες και θα καταστρέψουν όλες τις προηγούμενες κατακτήσεις τους. Οι μαζικές εκτοπίσεις του ελληνικού πληθυσμού κατά τη δεκαετία του ’40 στην Κεντρική Ασία θα ολοκληρώσουν το σταλινικό έγκλημα. Μόνο με την έναρξη της Περεστρόικας οι Ελληνες της ΕΣΣΔ θα αρχίσουν και πάλι να διεκδικούν τα αυτονόητα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Σταθμός στη δράση τους θα είναι το Α΄ Συνέδριο των Σοβιετικών Ελλήνων στην πόλη Γελεντζίκ της Νότιας Ρωσίας τον Μάρτιο του 1991, όπου θα διατυπώσουν σχεδόν παρόμοια αιτήματα με αυτά του Ταγκανρόκ του 1917... Ομως, η κατάρρευση της ΕΣΣΔ τον Δεκέμβριο του 1991 άλλαξε και πάλι δραματικά τις συνθήκες, ορίζοντας έναν νέο μετασοβιετικό κόσμο, στον οποίο οι Ελληνες της Ρωσίας και της ΕΣΣΔ θα έπρεπε να βρουν για άλλη μια φορά το κουράγιο και την ευφυΐα να επιβιώσουν. * Ο κ. Βλάσης Αγτζίδης είναι διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικός, https://kars1918.wordpress.com/ (ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ 9/7/2017)

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 29

Τι λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας Μελβούρνης

Στην κρίση ήρθαν 20.000 Ελληνες Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΦΩΤΙΑΔΗ «Μελβούρνη, η Αθήνα του Νότου. Αποτελεί την πιο επιτυχημένη πολυπολιτισμική κοινωνία στον κόσμο. Και εσείς το κατορθώσατε αυτό. Δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε τη σύγχρονη Αυστραλία, τη σύγχρονη Μελβούρνη, χωρίς τους Ελληνες». Το απόσπασμα από τον χαιρετισμό του Αυστραλού πρωθυπουργού Malcolm Turnbull, στο Ελληνικό Φεστιβάλ της Μελβούρνης, τον περασμένο Φεβρουάριο, είναι ενδεικτικό του κύρους που έχει κατακτήσει συν τω χρόνω η δραστήρια ελληνική κοινότητα Μελβούρνης. «Στη Μελβούρνη ζούμε 300.000 Ελληνες, σε όλη την Αυστραλία είμαστε 600.000», αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος της κοινότητας, Βασίλης Παπαστεργιάδης. Σε εκείνον αποδίδουν πολλοί τη σημερινή δυναμική εικόνα της Ομογένειας. «Προσπαθήσαμε να απαλλαγούμε από αγκυλώσεις του παρελθόντος», διηγείται ο ίδιος, που ανέλαβε τα ηνία το 2008, «διαρρήξαμε τις παθογόνες σχέσεις με τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, αυξήσαμε τις δραστηριότητές μας –ως επί το πλείστον εκπαιδευτικές και πολιτιστικές–, καθιερώσαμε υποστηρικτικές υπηρεσίες για τους νεοφερμένους, στέλνοντας προς όλες τις κατευθύνσεις ένα μήνυμα ενότητας». Ο ίδιος έχει ιδρύσει μεγάλη δικηγορική εταιρεία και έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους 40 κορυφαίους δικηγόρους στην Αυστραλία, αλλά αφιερώνει αμέτρητες εργατοώρες στην Κοινότητα. Από την έναρξη της οικονομικής κρίσης έχουν φτάσει από την Ελλάδα περί τα 20.000 άτομα. «Η συντριπτική πλειοψηφία είχε αυστραλιανό διαβατήριο, μόνο 2.000-3.000 ήρθαν χωρίς να έχουν καμία σύνδεση με τη χώρα». Τα πρώτα χρόνια το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κατακλυζόταν από ερωτήσεις ενδιαφερομένων, που σταδιακά κόπασαν λόγω των δυσκολιών στην έκδοση βίζας. «Προκειμένου να διευκολύνουμε τη νόμιμη μετανάστευση, συνομιλήσαμε πολλάκις με το υπουργείο Μετανάστευσης», λέει ο κ. Παπαστεργιάδης. Ενα σημαντικό επίτευγμα ήταν η θεσμοθέτηση της working holiday visa, που θα προσέφερε τη δυνατότητα σε νέους για έναν χρόνο να σπουδάσουν δουλεύοντας παράλληλα. «Εμείς το περάσαμε στην Αυστραλία το 2012, στην Ελλάδα επικυρώθηκε μόλις χθες», αναφέρει με πικρία. Ευτυχώς, οι ρυθμοί στην Αυστραλία είναι πιο γρήγοροι. «Εχουμε ιδρύσει τρία νέα σχολεία, για να εξυπηρετήσουμε τις αυξημένες ανάγκες», διευκρινίζει ο ίδιος, «προσφέρουμε μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών, που έχουν σταματήσει από άλλους φορείς, με αποτέλεσμα να έχουμε αύξηση του ενδιαφέροντος 300%, ενώ οι μισοί του συνόλου δεν έχουν ελληνική καταγωγή». Την ελληνομάθεια ακόμα και μεταξύ της δεύτερης και τρίτης γενιάς μεταναστών θεωρεί ο ίδιος ως ένα μεγάλο επίτευγμα – εξ ου και υποστηρίζουν σθεναρά τον θεσμό «Μιλάμε Ελληνικά τον Μάρτιο». Το 2014 η κοινότητα «μετακόμισε» σε 15ώροφο κτίριο, όπου λειτουργεί και υπηρεσία πρόνοιας για τους άρτι αφιχθέντες. «Αξιοποιούμε ένα οικόπεδο δικής μας ιδιοκτησίας στο Bulleen, όπου θα ανεγερθεί ένα νέο Ελληνικό Κέντρο, στο οποίο θα στεγαστεί μεταξύ άλλων και γηροκομείο». Το ετήσιο Lonsdale Street Greek Festival συγκεντρώνει πάνω από 150.000 επισκέπτες, ενώ μεγάλη επιτυχία σημειώνει και το νέο γαστρονομικό φεστιβάλ. Εξίσου ενθαρρυντικό, ωστόσο, για τον πρόεδρο της Κοινότητας είναι ότι η «φωνή» της εισακούεται. «Πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές, μας προσέγγισε η κυβέρνηση εκφράζοντας την επιθυμία να μας κάνει μια προσφορά», περιγράφει, «λίγες μέρες αργότερα, μας προσέγγισαν δύο άλλα κόμματα με την ίδια πρόταση». Η ελληνική πλευρά είχε συγκεκριμένες ανάγκες, που ήδη εκπληρώνονται. «Πρόκειται για τέσσερα προγράμματα: μαθήματα γλώσσας για τις νεοφερμένες οικογένειες, ανέγερση εκθεσιακού χώρου για την ιστορία των Ελλήνων στην Αυστραλία, καταγραφή της ιστορίας της κοινότητάς μας, όπως και εκπόνηση οικονομοτεχνικής μελέτης». (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 9/7/2016)

Βασίλης Παπαστεργιάδης: «Στη Μελβούρνη ζούμε 300.000 Ελληνες, σε όλη την Αυστραλία είμαστε 600.000».

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

30 / 9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ

Μία “φωλιά” στο Μεταξοχώρι Αγιάς

Ο ξενώνας του Σουλιώτη στο Μεταξοχώρι είναι μια φωλιά. Ένα παλιό αρχοντικό προσφέρει φιλοξενία και είναι ότι καλύτερο για να ξεφύγουμε απ την μονοτονία των πόλεων. Η ηρεμία και η απόλαυση μεταφυτεύονται στην ψυχή. Και οι άνθρωποι εδώ ξέρουν από φιλοξενία, γιατί δεν τους ακούμπησε ο τουρισμός και τρέφουν εκτίμηση στον περιηγητή που θέλει να ξεκουραστεί. Η περιήγησή σου στα ορεινά χωριά της Αγιάς Λάρισας, στις παρυφές του βουνού Κίσσαβος θα σου αφήσει μια ευχάριστη ανάμνηση θαυμάζοντας τα ρυάκια, το μοναδικό δάσος με τις καστανιές και το ορεινό έλατο. Οι δραστηριότητες στην περιοχή της Αγιάς Λάρισας θα σε καταπλήξουν αφού μπορούμε να σας προτείνουμε και να σας συνοδέψουμε στην περιήγησή σας για να εξερευνήσετε τα αρχαία της περιοχής, τα πέτρινα γεφύρια, τα μουσεία και φυσικά για τους τολμηρούς και λάτρεις των δραστηριοτήτων ιπασσία, καγιάκ, trekking, ποδηλασία ή τοξοβολία με τους έμπειρους οδηγούς της περιοχής μας. Κι έπειτα άμα γυρίσεις στον Ξενώνα του Σουλιώτη η μυρωδιά της σπιτικής και παραδοσιακής κουζίνας σε καλωσορίζει!

Στοιχεία επικοινωνίας: Οικισμός Μεταξοχώρι, Αγιά Λάρισας, ΤΚ 40003 Τηλ.: 24940 22040, 6949 199 657 / Fax: 24940 22008 Email: archodikosoulioti@gmail.com ArxontikoSoulioti

www.souliotismansion.com CMYK

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017

9ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΘΕΣΣΑΛΩΝ / 31

ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΙΚΗΣ ΛΑΟΤΗΤΑΣ Σε ένα άλλο Αντάμωμα, γνωστό στο θεσσαλικό χώρο, αλλά και πανελλαδικά, αυτό των απανταχού Σαρακατσαναίων που γίνεται κάθε χρόνο στα περτουλιώτικα λιβάδια, ήταν αφιερωμένη η προηγούμενη ειδική έκδοση του ΞΕΝΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΥ. Μία έκδοση που έγινε αφορμή να γνωριστούμε με πολλούς «σύγχρονους» Σαρακατσάνους, από τη Θεσσαλία και από άλλα μέρη της Ελλάδας αλλά και από τη Βουλγαρία και από τα Σκόπια. Αυτό το αφιέρωμα προκάλεσε θετικότατα σχόλια και από τον 85χρονο σήμερα Θωμά Σπανό, που ζει στα Βούναινα Λαρίσης και μάλιστα εξέφρασε την επιθυμία να γνωρισtούμε και να μας διηγηθεί τις αναμνήσεις του από τα παιδικά του χρόνια, που γνώρισε την αυθεντική Σαρακατσάνικη νομαδική ζωή, αλλά και τις προσπάθειες που έκανε για πολλά χρόνια ως εκδότης της εφημερίδας των Σαρακατσαναίων, για την καταγραφή και ανάδειξη του νομαδικού τρόπου ζωής των τσελιγκάτων. Με μεγάλη μας χαρά θα τον συναντήσουμε και θα καταγράψουμε τα όσα έχει να μας αφηγηθεί για να τα συμπεριλάβουμε στη μεγάλη έκδοση για τα ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΑ, αλλά και τις δραστηριότητες των Συλλόγων Σαρακατσαναίων (ειδικά της Θεσσαλίας) αλλά και την ιστορία της Π.Ο.Σ.Σ. Για σήμερα φιλοξενούμε ένα κείμενο του φίλου και συνεργάτη του ΞΕΝΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΥ του κ. Χαράλαμπου Ζορμπά, συνταξιούχου τραπεζικού και συγγραφέα βιβλίων για τη σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας. Προέκυψε μέσα από συζητήσεις με τον Θωμά Σπανό, συζητήσεις οι οποίες βέβαια εστιάστηκαν κυρίως σε λέξεις που χρησιμοποιούσαν στην καθημερινότητά τους οι Σαρακατσάνοι την εποχή της νομαδικής τους ζωής. Δ.Κ.

Συζήτηση μ’ έναν παλιό Σαρακατσάνο Του Χαράλαμπου Ζορμπά Συνταξιούχου τραπεζικού και συγγραφέα βιβλίων για την ελληνική γλώσσα Στις 5 και 19 του τρέχοντος μηνός είχα τη χαρά και την τιμή να επισκεφθώ στο σπίτι του, στα Βούναινα Λαρίσης, τον Θωμά Σπανό, έναν παλιό Σαρακατσάνο, φίλο του αειμνήστου πατέρα μου, τον οποίο γνώριζα κι εγώ, εξ αποστάσεως θα έλεγα, αλλά δεν ήξερα ότι πρόκειται για ένα άτομο ιδιαιτέρως χαρισματικό, πράγμα το οποίο διαπίστωσα κατά τις επισκέψεις μου αυτές. Γαλουχημένος από τον πατέρα μου με διηγήσεις και παραδόσεις, καθώς και δημοτικά τραγούδια σχετικά με την πιο θρυλική μορφή της κλεφτουριάς, τον Κατσαντώνη, γνήσιο Σαρακατσάνο (τον οποίο, βεβαίως, τιμούν παντοιοτρόπως οι απόγονοί του, οι σημερινοί Σαρακατσάνοι, και για τον οποίο δικαίως σεμννύονται), θαύμαζα και θαυμάζω τον συγκεκριμένο μεγάλο ήρωα, και ως εκ τούτου έτρεφα και τρέφω μεγάλη εκτίμηση για τη φυλή αυτή. Και όταν μου ζητήθηκε να γράψω ένα άρθρο για τον «Ξένιο Θεσσαλό», το οποίο να αναφέρεται στους Σαρακατσαναίους και κυρίως στο γλωσσικό τους ιδίωμα, θεώρησα ότι έπρεπε να συλλέξω τα στοιχεία που ήθελα κατευθείαν από μία αυθεντική πηγή, από τον καταλληλότερο άνθρωπο· τον άνθρωπο που κουβαλάει μέσα του ζωντανή την σαρακατσαναίικη παράδοση και μάλιστα, έχει το χάρισμα να μπορεί να την εκφράζει και να την αποτυπώνει με διηγήματα και ποιήματα. Κατά την πρώτη μου επίσκεψη πάνω στην κουβέντα τον προσφωνούσα «κύριε Θωμά» αλλά ο αγέρωχος Σαρακατσάνος, κάποια στιγμή μου έκανε φιλική μεν, αλλά κάπως αυστηρή παρατήρηση: - Δεν θα με λες «κύριε Θωμά». - Εντάξει, Θωμά σκέτο. Σ’ έναν απόγονο του Κατσαντώνη, σ’ έναν άνθρωπο που μεγάλωσε και ανδρώθηκε στο βουνό, μέσα στη φύση (στα περτουλιώτικα βοσκοτόπια) και νοσταλγεί έντονα αυτή τη ζωή και η επιθυμία του είναι, όπως ο ίδιος γράφει σ’ ένα ποίημά του Ν’ ανέβαινα απόβρεχο ψηλά σε μία κορφούλα στον κάμπο να ‘χει καταχνιά και στα ριζά δροσούλα Να έρχεται ανάλαφρα ο καθαρός αέρας ν’ ακούγονται βελάσματα κι απόηχος φλογέρας, δεν ταιριάζουν αυτές οι κοινές και τετριμμένες κοσμικές προσρήσεις. Μεταξύ άλλων μου είπε, ότι οι Σαρακατσαναίοι είναι ευσταλείς και υψηλού αναστήματος, γι’ αυτό και πολλοί απ’ αυτούς υπηρέτησαν, ανέκαθεν ως εύζωνοι στην ανακτορική φρουρά, τότε, και στην προεδρική φρουρά μετέπειτα. Αυθεντικός γνώστης του σαρακατσαναίικου γλωσσικού ιδιώματος, με πλήρη πνευματική διαύγεια στα 85 του, μου έδωσε πολύτιμα στοιχεία, τα οποία καταγράφω αυτούσια: Μεϊντάνι (η πιάτσα – η αγορά) Σιλιαμέτι (ομαδική συζήτηση) Καβούλι (ραντεβού) Σιμπριά (συνεργασία) Πριντζιπάτο (το μεγαλύτερο τσελιγκάτο) Κουλούκι (οι εργαζόμενοι στα κτήματα του Μπέη, κατά την Τουρκοκρατία) Καπάκι ή καπάκια (δόλια συμφωνία) Κοντράτο (η μεγάλη συμφωνία) Ξόμπλι (σχέδιο που χρησιμεύει ως πρότυπο για τη δια κόσμηση υφασμάτων ή κεντημάτων) Φάντιασμα (φαντασία). Υπάρχει και αντίστοιχο ρήμα (π.χ. αυτός φαντιάστηκε)

Μαστρόφλας (ανεμοστρόβιλος), επειδή «μαζεύει» τα φύλλα Χόβολη (αναμμένα κάρβουνα) Λαπάτα (σιδερένιο εργαλείο για το συνδαύλισμα της φωτιάς) Αμόνω (ορκίζομαι). Από το αρχαιοελληνικό (ομηρικό) όμνυμι – ομνύω (ομόνω – αμόνω). Ορκίζονταν με τη φράση «μα τον ήλιο». Ζούμπερα (τα έντομα) Μασλάτια (κουβέντα και καλαμπούρια για να περνάει η ώρα) Μουραπάδες (διηγήσεις διάφορες) Ανέμκα (περίμενα). Από το «αναμένω» προφανώς Αδρόμα (περπάτα ή τρέξε γρήγορα). Από τον αόριστο του «τρέχω» «έρδαμον». Τφάνι (απότομο καιρικό φαινόμενο) Στλιτς (στραβόπιασμα) Ίδιο τσάρκο (μία ηλικία). Και για ανθρώπους και για ζώα. Σκρούμπος (σκόνη από καμένο μαλλί ή από καμένο μάλλινο ύφασμα, η οποία χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς, με εξωτερική χρήση) Κουντουρέσιο (συμβούλιο) Μαρκάτη (το γιαούρτι) Σταχτόκλουρα ή χραμποκούκι ή βιταλιά (είδος πίτας από καλαμποκίσιο αλεύρι συνήθως) Ξυθάλι (εργαλείο για το καθάρισμα από την καπνιά). Ξύνει την αιθάλη. Σιμποδαύλι (ξύλο για το συγύρισμα της φωτιάς) Πυροστιά (μεταλλικός τρίποδας με τριγωνικό ή κυκλικό πλαίσιο για την τοποθέτηση χύτρας ή άλλου σκεύους πάνω στη φωτιά). Αλήξουρος (λαίμαργος) Βάτρα (μαύρη πλάκα – πέτρα, πάνω στην οποία άναβαν τη φωτιά και τοποθετούσαν τη γάστρα, για να ψήσουν ψωμί ή φαγητό) Ντιρσέκι (μονοπάτι – δίοδος) Ντίρα (δίοδος για βοσκοτόπους) Σαγάνι (αυτός που ζει ή προσπαθεί να ζήσει παρασιτικώς) Αλογοσύρτης (κλέπτης αλόγων) Κεχαγιάς (αυτός που έχει την ευθύνη και τη διαχείριση, όσον αφορά τους βοσκούς ενός κοπαδιού) Πριόβολος (ατσάλινο εργαλείο, το οποίο χρησιμοποιούσαν μαζί με τον πυρόλιθο και την ίσκα για να ανάψουν φωτιά) Αμπόχνω (απωθώ – σπρώχνω) Κούτρα (κεφάλι) Αχαμνός (αδύνατος, λειανός) Αλάργα (μακριά) Αλάνταβος (αυτός που δεν έχει καλό περπάτημα) Τσιμπρής (ο δύσκολος στη συνεργασία) Ταλαγάνι (ελαρύ επανωφόρι φτιαγμένο από πρόβειο μαλλί) Όταν τα παιδιά ήθελαν να συγκροτήσουν δύο ομάδες για να παίξουν διάφορα παιχνίδια, οι δύο απ’ αυτά που επεβάλλοντο στα άλλα και λειτουργούσαν ως αρχηγοί (συνήθως μεγαλύτεροι στην ηλικία) για να επιλέξουν τα άτομα που ήθελαν ο καθένας για την ομάδα του, έπρεπε να πουν τα εξής λόγια: Ούνο μήνα ντούντου μήνα τρέι σάρι σάρα βέλι πίτελι πιταγγούρι χαβιλιάρι – μπουγουσούλι ντάλιας γκρίτσκας κέβγας.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ (ΘΕΣΣΑΛΙΚΗΣ) ΓΝΩΣΗΣ! «Πακέτο» γνωριμίας με τον «ΞΕΝΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟ» και τις εκδόσεις ΚΡΟΥΠΗ (προς τιμή του 9ου ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΟΣ ΘΕΣΣΑΛΩΝ) Α. ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΟΥΠΗ ΑΟΤ

Η οδός Ασκληπιού

620 σελίδες! Με τα πρώτα χρόνια (1963-2013) του Α.Ο. Τρίκαλα (ΕΝΑΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΑΘΛΟΣ ΣΕ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ)

Η ιστορία της οδού Ασκληπιού, από τότε που ήταν… μονοπάτι, μέχρι και σήμερα, με σπάνιο φωτογραφικό υλικό. Η ιστορία της πόλης των Τρικάλων, μετά την προσάρτηση της στο νέο ελληνικό κράτος. ΣΗΜ.: Περιορισμένος αριθμός αντιτύπων

ΤΡΙΚΑΛΙΝΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΑ Η ιστορία των Τρικαλινών ευεργετών

Ένα άλμπουμ με υπέροχους πίνακες ζωγραφικής από Τρικαλινούς ζωγράφους.

Β. ΟΛΑ ΤΑ (ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΑ) ΤΕΥΧΗ ΤΟΥ «ΞΕΝΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΥ»

Όλο το πακέτο μόνο

(Αρχική τιμή 80 ευρώ) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Μαυροκορδάτου 3 / ΤΡΙΚΑΛΑ Τ: 24310 33215 / xeniosthessalos@gmail.com

ΤΕΥΧΟΣ 1: 108 μεγάλες σελίδες με κεντρικό αφιέρωμα στο Νέο Πρόσωπο της Καλαμπάκας

CMYK

ΤΕΥΧΟΣ 2: 132 μεγάλες σελίδες γεμάτες Θεσσαλία και Θεσσαλούς!

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ: Μία ειδική έκδοση αφιερωμένη στην ιστορία των Σαρακατσαναίων, το ετήσιο αντάμωμα τους στο Περτούλι και τους Συλλόγους Σαρακατσαναίων της Θεσσαλίας