1.2 … impliceert een daling op andere ladders ������������������������������������������������������

We moeten dus ook oog hebben voor de transitie naar een duurzame wereld. Die transitie is op sommige vlakken al ingezet: dat zie je hieronder.

Wat lees je af op de kaart voor:

• België?

• China?

• V.S.?

Jaarlijkse verandering in verbruik van fossiele brandstoffen, 2019

Deze kaart illustreert de verandering in het verbruik van fossiele brandstoffen, in vergelijking met het jaar ervoor, gemeten in terrawattuur. Dit is het totaal aan energie afkomstig uit houtskool, olie en gas.

WIST-JE-DAT

Terrawattuur (TWh) is een eenheid van energie. Het staat gelijk aan 1 miljard kilowattuur (kWh). In 2019 heeft België 25 TWh minder energie uit fossiele brandstoffen gebruikt. Ter vergelijking: de batterijen van een krachtige elektrische wagen kunnen 100 kWh aan energie leveren. Zo’n wagen is in staat om van 0 tot 100 km/h op te trekken in een viertal seconden. Behoorlijk snel dus! Omgerekend kunnen we dus stellen dat de Belgische daling in energieopwekking uit fossiele brandstoffen in 2019 gelijk staat aan 250 miljoen krachtige elektrische wagens!

Jaarlijkse verandering in de opwekking van herwinbare energie, 2019

Deze kaart illustreert de verandering in de opwekking van herwinbare energie, in vergelijking met het jaar ervoor, gemeten in terrawattuur. Dit is het totaal aan energie afkomstig uit waterkracht, zonnestraling, wind, aardwarmte (geothermie), golfslag, getijden en biomassa.

Wat lees je af op de bovenstaande kaart voor:

• België?

• Noorwegen?

• V.S.?

Welke uitspraken over de twee kaarten zijn correct? Kruis aan.

In Europa daalde het gebruik van fossiele brandstoffen in de meeste landen.

In Europa steeg de hoeveelheid energie opgewekt uit herwinbare energiebronnen in de meeste landen.

In Azië daalde het gebruik van fossiele brandstoffen in de meeste landen.

In Azië steeg de hoeveelheid energie opgewekt uit herwinbare energiebronnen in de meeste landen.

In Afrika daalde het gebruik van fossiele brandstoffen in de meeste landen.

In Afrika steeg de hoeveelheid energie opgewekt uit herwinbare energiebronnen in de meeste landen.

De daling in het gebruik van fossiele brandstoffen is ongelijk verdeeld in de wereld.

De stijging in het gebruik van herwinbare energie is ongelijk verdeeld in de wereld.

In Afrika zijn er weinig gegevens beschikbaar over het gebruik van fossiele brandstoffen en herwinbare energiebronnen.

WIST-JE-DAT

Duurzame of herwinbare bronnen zijn vrijwel onuitputtelijk. Tegelijk brengen ze geen schade toe aan de planeet. Dubbele winst dus!

In België is er bijvoorbeeld de waterkrachtcentrale van Coo, die 1080 megawatt (MW) groene stroom kan opwekken. Eén megawatt aan vermogen voorziet al snel 1000 huishoudens van elektriciteit. Bij een kleine vraag naar elektriciteit pompt men het water hogerop. Als de vraag toeneemt, kan de elektrische centrale flexibel worden ingezet door het water naar beneden te laten stromen. Dit moet wel gebeuren op een rivier of aan een (stuw)meer.

In de oceaan zijn nog meer opties om energie uit water te halen. Denk maar aan golfslag- of getijdenenergie. Met lage structuren op het wateroppervlak, constructies onder water of aan een klif, kan men bewegingsenergie naar elektrische energie omzetten.

Geothermische energie maakt gebruik van de aanwezige warmte in de ondergrond van de aarde. In België zit heet magma niet dicht aan de oppervlakte, maar toch is geothermie er mogelijk. Daarvoor boort men een sonde in de aarde en haalt men warmte met een constante temperatuur van 10 à 12°C naar boven. Met behulp van een warmtepomp kunnen mensen hun huizen vervolgens verwarmen tot 30°C. Via vloerverwarming heeft het hele huis dan een aangename temperatuur.

Zonne-energie, windenergie of energie uit biomassa ken je wellicht al. Biomassa verwijst naar materiaal van plantaardige of dierlijke oorsprong, zoals restproducten uit de akkerbouw, groenteafval, mest, olie … Deze grondstoffen worden verbrand, vergist of vergast en omgezet in bio-energie.

In module 1 van het vierde jaar ISAAC-fysica (‘Het energievraagstuk’) leer je meer over duurzame energie.