! ! ! ! ! ! ! ! Ο Ανοικτός Κύκλος
!
Έχει ο καθένας μας, πέρα απ’ το φθόνο έναν άνθρωπο, για τον εαυτό του και μόνο άυλον άνθρωπο - που του απλώνει φυλλωσιά χωρίς να ’ναι δέντρο ή ομπρέλα, μοναχά δροσιά. Τον κρατάει κρυφόν από τον κόσμο, αλλά ο ίδιος τις νύχτες τον αγγίζει απαλά κι ας είναι άυλος όμως μεσουρανεί στα χαρούμενα όνειρα, σε χρώμα ουράνι. Γιατί ο άυλος στ’ όνειρο γίνεται υπαρκτός πιάνεις το σώμα του, τα στήθη, εκτός αν χάσεις ποτέ το αόρατο νήμα θα μείνεις μόνος, με τα δάκρυα και τη ρίμα. Γιάννης Βαρβέρης, Σαν Εξομολόγηση. Από την ποιητική συλλογή Πεταμένα Λεφτά, Κέδρος 2005 Αν μας καλούσαν να διηγηθούμε μία και μόνο ιστορία, αυτή που θεωρούμε την πιο ενδιαφέρουσα, η προσωπική μου επιλογή θα ήταν αυτή της ∆ημιουργίας του Κόσμου. Η κοσμολογία είναι ενδιαφέρουσα, γιατί αφενός απασχολεί για χιλιάδες χρόνια πολλούς πολιτισμούς, αφετέρου οι αφηγήσεις που προκύπτουν βρίσκονται σε μία αντίστοιχη κλίμακα που καλύπτεται από ευφάνταστες δημιουργίες και μύθους μέχρι πανανθρώπινα χαρακτηριστικά και ιδεολογίες που επιβιώνουν μέχρι τις μέρες μας. Κοινωνίες εξελίχθηκαν και πολιτικές εφαρμόστηκαν οι οποίες στηρίζονται ακριβώς πάνω στην εκάστοτε αντίληψη που υπάρχει για τη δημιουργία του κόσμου. Στο συλλογικό ασυνείδητο του δυτικού και χριστιανικού κυρίως κόσμου είναι γνωστή η αντίληψη που υπάρχει και περιγράφει τη δημιουργία του κόσμου εκ του μηδενός από τον Θεό σε επτά ημέρες. Αυτή την ανύποπτη πληροφορία, που συχνά την αναγνωρίζουμε και ως «γνώση», είναι από τα ελάχιστα πράγματα που τα δεχόμαστε από την παιδική μας ηλικία ως απόλυτο και αλάνθαστο γεγονός. Οι υπερβατικές αξίες που ανακαλούνται στη θρησκεία, οι συμβολισμοί, οι πανανθρώπινες αξίες, η ιερότητα αλλά και η διδακτική μέσω της εικόνας, απασχόλησαν την τέχνη από πολύ νωρίς. Όλες οι ιστορίες των θρησκειών, από τις πιο πρωτόγονες, έως τις πιο διαδεδομένες σήμερα διαχωρίζουν το κοσμικό από το ιερό και το υπερβατικό. Η έμφυτη υπαρξιακή αναζήτηση του ανθρώπου, ο ενστικτώδης φόβος και η ενοχή του, αλλά και η
απορία της ύπαρξης μετά τον θάνατο οδήγησαν στη δημιουργία της έννοιας του «ιερού» με σκοπό την πίστη, τη λατρεία, την προσευχή και την προστασία. Αναπόφευκτα, δημιουργήθηκαν από τις ανθρώπινες κοινωνί- ες τελετουργικοί χώροι, όπου θα μπορούσε να βιωθεί αυτή η ιερή λειτουργία μακριά από την «κοσμική» ύπαρξη. Το νοητό στην αρχή και κτισμένο στη συνέχεια αυτό περιβάλλον, την εξέλιξη αυτού που σήμερα γνωρίζουμε και αποκαλούμε ως «εκκλησία» δημιουργήθηκε από τον άνθρωπο, προκειμένου να δημιουργεί μέσα στον χώρο αυτόν τελετές υπέρβασης. Οι τελετουργικοί αυτοί χώροι διαχωρίζουν τον «κοσμικό» χρόνο και χώρο από τον «ιερό». Μέσα σε αυτούς θα λατρεύονται τα μεταφυσικά πρότυπα και θα δημιουργηθούν οι αναπαρα- στάσεις τους και οι συμβολισμοί τους, ενώ θα αποκαλύπεται μία ιστορία σε υπεράνθρωπο τελετουργικό επίπεδο. Σκοπός είναι η βιωματική εμπειρία μίας «ιερής ιστορίας», όπου οι θνητοί θρησκευόμενοι ζουν σε καθαγιασμένο χώρο και χρόνο, σύγχρονο των θεών και των ημίθε- ων πλασμάτων, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Mircea Eliade, στο σύγγραμμά του με τίτλο Το Ιερό και το Βέβηλο. Ουσιαστικά, το ζητούμενο είναι να πλησιάσει ο θνητός τα ιερά του πρότυπα μέσω των κατασκευασμένων αλάνθαστων προτύπων που ο ίδιος έχει δημιουργήσει. Ο ∆ημήτρης Φραγκάκης στην ατομική του έκθεση με τίτλο The Open Circle (Ο Ανοικτός Κύκλος) αφηγείται εικαστικά τη δημιουργία αυτού του υπερβατικού και αλάνθαστου χώρου. Έχοντας στον πυρήνα του έργου της συνολικής εγκατάστασης, που μιμείται αρχιτεκτονικά στοιχεία ενός βυζαντινού ναού τρίκλητης βασιλικής, ορθώνεται στο τέλος της αίθουσας κατασκευή που μοιάζει με ροτόντα και τύμπανο Αγίας Τράπεζας. Σε αυτόν τον χώρο, η in situ εγκατάσταση παρουσιάζει έναν μεγάλο μπλε κύκλο ως σημείο κέντρου, ενός σημείου φυγής και απόδρασης, ενός ψήγματος απελευθέρωσης. ∆ιατηρώντας ο καλλιτέχνης την εικονοπλαστική ιδιότητα της βυζαντινής τέχνης και της αγιογραφίας, συγκρούεται με την εικόνα και τα σύμβολα της βυζαντινής παράδοσης. Το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή πουλιού εμφανίζεται σε μία διαδοχική αρχαιολογικού τύπου αφήγηση, μέσα από τις επτά διαφορετικές γλυπτικές παραστάσεις που παρουσιάζονται στην έκθεση. Στη σειρά των σχεδίων του σε μολύβι, ο Φραγκάκης κατασκευάζει την εικόνα του ιερού μέσα από αλληγορικές φιγούρες με καθαρά κοσμι- κά χαρακτηριστικά, ενώ στο απόγειο αυτής της αφήγησης βρίσκεται το ψηφιακό βίντεο με τίτλο Σημείο Φυγής. Τέλος, η ψηφιακή σειρά με τίτλο Ιερά Σχήματα, αποτυπώνει καλειδοσκοπικές κατασκευές, που αποκαλύπτουν σχέδια και σύμβολα, τα οποία ακροβατούν μεταξύ ιερότητας και λαϊκής τέχνης. Ο καλλιτέχνης στην έκθεση αυτοπροσδιορίζεται ως μία υπερβατική φιγούρα που κατασκευάζει τον κόσμο από μηδενικό σημείο. Η έκθεση, που προσομοιάζει με την εικόνα ενός «θεϊκού» εργαστηρίου, έχει τον χαρακτήρα εικονοπλασίας του υπερβατικού μέσω της αφήγησης μίας απόκοσμης, αλλά οικείας και γνώριμης συνθή- κης δημιουργίας του κόσμου. Σκοπός είναι η τελική άρθρωση ενός βασικού πανανθρώπινου ερωτήματος: κατά πόσον η ίδια η δημιουργία του σύμπαντος είναι από μόνη της τέλεια και άραγε, μπορεί να διαρρηχθεί η γνώριμη «αλάνθαστη» θεοκρατική κοσμική αφήγηση;
! Παναγής Κουτσοκώστας Ιστορικός τέχνης, μουσειολόγος Κεντρικός επιμελητής / Συντονιστής Πεδίου ∆ράσης Κόδρα
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
The Open Circle Each one of us, apart from envy has a person, only for himself an incorporeal person—who spreads for him a leafage without being a tree or umbrella, merely a dew. He keeps him hidden from the world, but the same person touches him softly at nights although he is incorporeal; but this person culminates in the happy dreams, acquiring the sky’s color. Because the incorporeal person becomes real in the dream you can touch his body, chest, unless if you sometime loose the invisible thread; you will then find yourself alone, accompanied by tears and rhyme. Giannis Varveris, “Like a Confession.” In Discarded Money. Athens: Kedros, 2005. If we were invited to narrate only one story, the one that we deem the most interesting, my own choice would be the story of the World’s Creation. Cosmology is appealing because, on the one hand, it preoccupies various cultures for millennia, and on the other hand, the emerging narrations are found within a scale that is full of imaginative creations and myths to panhuman and universal traits and ideologies that survive to date. Societies were formed and policies were implemented that are based on the occasional existing perception in regard to the world’s creation. In the collective unconsciousness of western, mainly Christian, world, the existing perception narrating the world’s creation out of nothing by God in seven days is well-known. This harmless information, often characterized as “knowledge,” is among the very few things we accept, already from childhood, as an absolute and infallible fact. The transcendent values invoked by religion, the symbolisms, the panhuman and universal values, holiness, as well as the didactics through the image preoccupied art from early on. All histories of religion, from the primitive to the most popular ones today, make a distinction between the secular and the sacred and transcendental. The innate existential seeking that humans have, their instinctive fear and guilt, as well as the question of the port mortem existence led to the creation of the concept of the ‘sacred,’ aiming at faith, worship, prayer, and protection. Inevitably, human societies created spaces of worship, in which this sacred liturgy could be experienced, away from the secular and ‘profane’ existence. The initially conceived and later on constructed environment, the development of what we today call the ‘church,’ was established by humans in order to create within that space rituals of transcendence.
These ritualistic spaces distinguish the ‘profane’ time and space from the ‘sacred.’ Within them, the metaphysical models were worshipped and their representations and symbolisms were created, while a story was revealed that belonged to the superhuman ritual level. The aim is the living experience of a ‘sacred history,’ where mortal religious people dwell in a sanctified space and time which is contemporary with the gods and the semi-divine creatures, as Mircea Eliade eloquently puts it in his treatise The Sacred and the Profane. Virtually, the goal is for the mortals to come closer to their sacred models through the constructed infallible examples that they themselves have created. In his exhibition entitled The Open Circle, Dimitris Fragakis narrates in an artistic fashion the creation of this transcendent and inerrable space. At the center of his overall installation, which imitates architectural elements of a byzantine three-arch basilica, one encounters the erection of an installation at the far end of the room that looks like a rotunda and the space surrounding the holy altar. In that space, the in situ installation presents a big blue circle as the center point, that is, an exodus and escape point, a snippet of liberation. Preserving the iconoplastic capacity of byzantine art and hagiography, the artist clashes with the images and the symbols of the byzantine tradition. The Holy Spirit, represented as a bird, appears in a successional narration of an archaeological type, through the seven different sculptural representations offered at the exhibition. In the series of pencil drawings, Fragakis manufactures the image of the sacred via allegorical figures that have clear profane characteristics, while at the climax of the narration one encounters a digital video, entitled Exodus Point. Finally, the digital series entitled Sacred Schemes present kaleidoscopic constructions that reveal drawings and symbols, which are balancing between sacredness and folk art. In this exhibition, the artist is self-defined as a transcendent figure that constructs the world out of nothing. The exhibition, which resembles the image of a ‘divine’ workshop, is a type of the trancendent’s personification through the narration of an otherworldly but simultaneously familiar and known condition pertaining to the world’s creation. The aim is the final articulation of a basic and universal question: is the creation itself of the universe inerrable and, if not, is it possible to breach the known ‘inerrable’ theocratic narration of the cosmos? Panagis Koutsokostas Art historian, museologist Main curator / Coordinator of Action Field Kodra
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
!
!
Ο ∆ημήτρης Φραγκάκης γεννήθηκε το 1982 στη Θεσσαλονίκη.
Dimitris Fragakis was born in 1982, Thessaloniki, Greece. He graduated from the Mechanical Engineering dpt. at T.E.I. of Kavala in 2007. In 2014 he received his BA in Fine Arts, Aristotle University of Thessaloniki. He has presented his work in several exhibitions including 2015: The Open Circle, Action Field Kodra, Thessaloniki / Antallaxima-Syn, Georgiadis Mansion, Mytilene / 2014: Heroes are Dead. Long Live the Heroes!, Kodra Fresh, Macedonian Museum of Contemporary Art, Thessaloniki / 7th BIENNALE of Schools of Fine Arts in Greece, Theocharakis Foundation, Athens / 2012: TRANSFORM (Pandora’s box), Teloglion Arts Foundation, Thessaloniki / ‘’no more real than you are’’, Dynamo Project Space, Thessaloniki / 2011: XV BIENNALE DI MEDITERRANEO, SYMBIOSIS? , Thessaloniki / International Festival for young Artists ΑΝΑ-ΚΑΤΑ, Pavlos Melas Field, Thessaloniki / 2010: 2nd UNIT, ArtForum Gallery, Tsatsis Projects, Thessaloniki. He lives and works in Thessaloniki.
Αποφοίτησε από το τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του Τ.Ε.Ι. Καβάλας το 2007. Το 2008 εισάγεται στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ αποφοιτώντας το 2014. Έχει παρουσιάσει την δουλειά του σε εκθέσεις όπως, 2015: The Open Circle, Action Field Kodra, Θεσσαλονίκη / Antallaxima-Συν, Αρχοντικό Γεωργιάδη, Μυτιλήνη / 2014: Οι Ήρωες Πέθαναν. Ζήτω οι Ήρωες!, Kodra Fresh, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη / 7η BIENNALE Σχολών Καλών Τεχνών Ελλάδος, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Αθήνα / 2012: TRANSFORM (Pandora’s box), Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών, Θεσσαλονίκη / ‘’no more real than you are’’, Dynamo Project Space, Θεσσαλονίκη / 2011: XV BIENNALE DI MEDITERRANEO, SYMBIOSIS?, Θεσσαλονίκη / ΑΝΑ-ΚΑΤΑ, ∆ιεθνής συνάντηση νέων καλλιτεχνών, Στρατόπεδο Παύλου Μελά, Θεσσαλονίκη / 2010: 2η ΕΝΟΤΗΤΑ, ArtForum Gallery, Tsatsis Projects, Θεσσαλονίκη. Ζει και εργάζεται στην Θεσσαλονίκη.
!
Sky View, 2015 σκόνη χρώματος (lapis lazuli) επικολλημένη σε τοίχο, διάμετρος 220 εκ. Sky View, 2015 color pigment (lapis lazuli) mounted on wall, diameter 220 cm
!
Άποψη Έκθεσης! Exhibition view
Κείμενο καλλιτέχνη Από ένα μεγάλο αρχείο υλικών και εικόνων που συνέλεξα σταδιακά και αναγνώρισα σ’ αυτό μια αδόκιμη εικονοπλασία, ξεκίνησα να επιλέγω αυστηρά αυτό που θα μπορούσε να μετατραπεί σε κάτι το οικουμενικό, απαρνούμενος την μέχρι τώρα υπόστασή του. Στα έργα μου μετατρέπω το απλό αντικείμενο σε καθολικό. Χρησιμοποιώ όλα εκείνα που ο άνθρωπος απορρίπτει λόγω οικειο- ποίησης, φθοράς ή συνήθειας. Ισχυρή θέση κατέχουν δίπολα όπως, η προσπάθεια και η αποτυχία, η άνοδος και η κάθοδος, το φως και το σκοτάδι, η πτήση και η προσγείωση, η βαριά ύλη και το ελαφρύ πνεύμα. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργώ ένα πεδίο με έντονες μεταβάσεις, διαφορετικά περιβάλλοντα και χώρους που υποδέχονται τον άνθρωπο, που ακόμη και με την απουσία του θέτει πολλά ερωτήματα. Με ευδιάκριτη την πρόθεση των παρελθοντικών αναφορών σε σύμβολα και μνήμες που αγγίζονται φευγαλέα, συντάσσω κυκλώματα έργων με αρχαιολογική αλλά και πρωτόγονη προσέγγιση, που προήλθαν από σπαράγματα ύλης και εικόνας. Αναζητώντας μία διαφορετική σχέση ανάμεσα στην ευπλα- στότητα και στην αιχμηρότητα, οδηγούμαι στην σύνθεση έργων επιλέγοντας διαφορετικές τεχνικές, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε έργου ξεχωριστά. Σαν «συλλέκτης» που προσπαθεί να εμπλουτίσει την συλλογή του με έργα με τα οποία ταυτίζεται και αναζητά κάτι ποιητικό και ταυτόχρονα επιθετικό. Κάτι που θα ξεπερνά την αξία της ύλης και της πρόθεσης. Κάτι σαν ιπτάμενη παρουσία, σαν πουλί χωρίς πόδια που είναι καταδικασμένο συνεχώς να πετά και ζητά ανάπαυση. ∆ημήτρης Φραγκάκης
!
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Άποψη Έκθεσης!
Exhibition view
Artist’s statement From a large file of materials and images that I gradually collected and recognized in this an inappropriate imagery, I started to choose strictly what could be turned into something universal, denying it’s so far existence. In my works, I convert the simple object in universal. I use everything that the Man rejects due to ownership, damage or habit .Dipoles, such as effort and failure, the rise and descent, light and darkness, heavy material and light spirit hold strong positions. In this way i create a field with strong transitions, different environments and reception areas for people that even in his absence raises many questions. Keeping distinct the intention of past reports, I draw works’ circuits with archaeological and primitive approach, which are derived from fragments of matter and image. Searching for a different relationship between plasticity and sharpness, I lead to the composition of works by selecting different techniques depending on the needs of each project separately. As a ‘collector’ trying to enrich the collection with works by which he is identified, he looks for something poetic and aggressive. This would exceed the value of matter and intent. Something like flying presence; like a bird without legs, which is constantly doomed to fly, and asks for rest. Dimitris Fragakis
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !! !
Άποψη Έκθεσης!
Exhibition view
Άποψη Έκθεσης
Exhibition view
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! Ο Συλλέκτης, 2014 ρητίνη, ξύλο, χρώμα, 55 x 32 x 28 εκ. The Collector, 2014 cast resin,wood, paint, 55 x 32 x 28 cm
! Η Φωλιά, 2015 ρητίνη, ξύλο, χρώμα, 55 x 32 x 28 εκ. The Nest, 2015 cast resin, wood, paint, 55 x 32 x 28 cm
Λεπτομέρεια Detail
To Χαμόσπιτο, 2014 , ρητίνη, ξύλο, χρώμα, 55 x 32 x 28 εκ. The Hovel, 2014, cast resin, wood, paint, 55 x 32 x 28 cm
! Λεπτομέρεια Detail
H Πισίνα, 2015 ρητίνη, ξύλο, χρώμα, 55 x 32 x 28 εκ. The Swimming Pool, 2015 cast resin, wood, paint, 55 x 32 x 28 cm
!
! !
Λεπτομέρεια
Detail
!
Ο Περίπατος, 2015, ρητίνη, ξύλο, χρώμα, 55 x 32 x 28 εκ. The Walk, 2015, cast resin, wood, paint, 55 x 32 x 28 cm
! !
! ! ! ! Λεπτομέρειες Details
! ! Επισκέψεις, 2015 ψηφιακή εκτύπωση, 52 x 40 εκ. Visits, 2015 digital print, 52 x 40 cm
! ! ! ! ! ! ! ! ! Τόπος Ανάπαυσης, 2014 μολύβι σε χαρτί, 13,5 x 10 εκ. Rest Area, 2014pencil on paper, 13,5 x 10 cm
! Νυχτερινή Βάρδια, 2015 μολύβι σε χαρτί, 28 x 19,5 εκ. Night Shift, 2015 pencil on paper, 28 x 19,5 cm
!
El Capriccio, 2015 μολύβι σε χαρτί, 28 x 19 εκ. El Capriccio, 2015 pencil on paper, 28 x 19 cm
! ! !
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Λουλούδι (από τη σειρά «Ιερά σχήματα»), 2014 ψηφιακή εκτύπωση σε χαρτί, 110 x 110 εκ. Flower (from the series “Holy shapes”), 2014 digital print on paper, 110 x 110 cm
! ! ! Κελί (από τη σειρά «Ιερά σχήματα»), 2015 ψηφιακή εκτύπωση σε χαρτί, 137,5 x 110 εκ . Cell (from the series “Holy shapes”), 2015 digital print on paper, 137,5 x 110 cm
! Χωρίς Τίτλο (από τη σειρά «Ιερά σχήματα»), 2015 ψηφιακή εκτύπωση σε χαρτί, 152 x 110 εκ. Untitled (from the series “Holy shapes”), 2015 digital print on paper, 152 x 110 cm
! Χωρίς Τίτλο (από τη σειρά «Ιερά σχήματα»), 2015 ψηφιακή εκτύπωση σε χαρτί, 152 x 110 εκ. Untitled (from the series “Holy shapes”), 2015 digital print on paper, 152 x 110 cm
!
! ! !! !
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
O Μάγος, 2014 μελάνι σε χαρτί, 33 x 24 εκ. The Magician, 2014 ink on paper, 33 x 23 cm
! Κάτω από τον Ορίζοντα, 2015 ξύλο, μπρούτζος, δέρμα, 110 x 36 x 15 εκ. Under the Horizon, 2015 wood, bronze, leather, 110 x 36 x 15 cm
! ! ! ! ! ! ! !
! ! ! !
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! Σημείο Φυγής, 2015 βίντεο, 13’43’’ Vanishing Point, 2015 video, 13’43”