PIRAEUS TOWER
I os i fi di s D i mi t ri s
A dp tive R eu s e G re e n C i t y
ΑΚΤΟ Art & Design College
BA (HONOURS) DEGREE IN INTERIOR ARCHITECTURE MIDDLESEX UNIVERSITY
ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Επανάχρηση του Πύργου το Πειραιά & Μετατροπή σε μια πράσινη κατακόρυφη πόλη
ΟΝΟΜΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ Ιωσηφίδης Δημήτρης
ΟΝΟΜΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ Κανελλόπουλος Ευάγγελος
2018-2019 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ 3 Iουνίου 2019
1
1.1 1.2
Ο Πειραιάς Ο Πύργος
Τ ο π ο γ ρ α φ ικ ό ς Π ροσδι ορι σμός Περιοχή 2.2 Τοπόσημα 2.3 Πρόσβαση στο Κτίριο 2.1
σελ. 24 - 31
3
2
Απ ο τύ π ω σ η Κ τιρίου 3.1 3.2 3.3
Φωτογραφίες του κτιρίου Αρχιτεκτονικά Σχέδια Σκίτσα Προσδιορισμού
4.2
4.1 Προσδιορισμός λόγου Επιλογής Ο Προβληματισμός μου για το Πειραιά
5
Κεντ ρι κ ή Ιδέα 5.1 5.2
Εξελικτική Πορεία Ανάπτυξη Concept
4
σελ. 32 - 37
Λό γ ο ι Ε πανάχ ρη ση ς
σελ. 38 - 47
σελ. 16 - 23
Ι σ το ρ ικ ή Αν α δρομή
CON
σελ. 08 - 15
Ει σαγ ωγή
6.1
7
Επέμβαση - αρχιτεκτονικοί χειρισμοί 6.2 Οργάνωση Λειτουργιών 6.3 Ανάλυση Προγράμματος
6
Τελική Πρόταση Αρχιτεκτονικά Σχέδια 7.2 Κατασκευαστικές Λεπτομέρειες 7.3 3D Απεικόνιση 7.1
Μ ε λ ο ν τικ ό ς Π ροσδι ορι σμός
8.2
9
8.1 Προσφορά του κτιρίου στο κοινό Ως προς το περιβάλλον & τον αστικό ιστό
8
Σ ημ ά ν σ ε ις & Ε ξ οπ λι σμ ός
11
10
Βι βλι ογραφία Π η γές Ε ι κ όνων
σελ. 148 - 153
Μακ έτ α
σελ. 154 - 157
σελ. 140 - 147
σελ. 134 - 139
ENTS
σελ. 58 - 133
σελ. 48 - 57
Κ τιρ ιο λ ο γ ικ ό Πρόγραμμα
Ε ισαγωγή Ο πύργος του Πειραιά βρίσκεται στον κέντρο της πόλης, στην οδό Ακτή Ποσειδώνος & Μιαούλη, ένα κομβικό σημείο κατά την είσοδο και έξοδο από το λιμάνι, με οπτικές διαφυγές από σχεδόν όλα τα σημεία του Πειραιά. Παρότι η τοποθεσία του είναι κεντρική, με άμεση επικοινωνία από τα μέσα μαζικής μεταφοράς, δεν έχει καταφέρει, 50 χρόνια μετά από την κατασκευή του σκελετού, να αξιοποιηθεί από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς ώστε να αναδείξουν την σημαντικότητα της περιοχής αλλά και της δυναμικής του κτιρίου. Η συγκεκριμένη μελέτη έχει στόχο την ανάδειξη και αξιοποίηση του πύργου αλλά και του λιμανιού, μετατρέποντας τον σε μια κατακόρυφη πράσινη πόλη. Το μεγαλύτερο μέρος του κτιρίου θα τελεί ξενοδοχειακής χρήσεως με παράλληλες χρήσεις χώρων εστιάσεως, εμπορικά καταστήματα, την στέγαση βασικών δημόσιων χρήσεων για την άμεση εξυπηρέτηση των πολιτών αλλά και χώρους γραφείων που θα μπορούν να στεγαστούν μικρές και μεγάλες εταιρείες. Οι χώροι του κτιρίου ολοκληρώνονται από ποικίλες χρήσεις όπως συμβαίνει στις πόλεις και που εξυπηρετούν τις ανάγκες των κατοίκων και των επισκεπτών. Η εισαγωγή πρασίνου μέσα στο κτίριο είναι βιοτικής σημασίας για τον Πειραιά, αν λάβουμε υπόψιν την σοβαρή έλλειψη φύτευσης και τα πολύ μικρά ποσοστά πρασίνου ανά κάτοικο. Λόγο της κατακόρυφης δυναμικής του πύργου και των πολλών τετραγωνικών που διαθέτει, θα προσφέρει αρκετά τετραγωνικά πράσινου με προοπτικές βελτίωσης των συνθηκών της πόλης.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 8
1.1 1.2
Ο Πειραιάς Ο Πύργος
σ ελ . 08 - 1 5
01
9
10
1 .1
Ο Π ει ρ αι ά ς
Από αρχαιοτάτων χρόνων, το λιμάνι του Πειραιά και ολόκληρη η πόλη, συντέλεσε σημαντικά στην ανάπτυξη της Αθήνας και κατ’ επέκταση ολόκληρης της Ελλάδας. Η ναυτιλία χαρακτηρίζει την ύπαρξη και την ανάπτυξη του Πειραιά αφού ιστορικά υπήρξε το πρώτο λιμάνι της Μεσογείου που ήταν οργανωμένο με εμπορική και επιχειρησιακή δραστηριότητα αλλά και παράλληλα οχυρωμένο. Κατά τα χρόνια ο Πειραιάς έχει πάρει πολλές ονομασίες αλλά παρέμεινε ως Πειραιεύς, Περρέας, Πειραιάς από το 1833 μέχρι σήμερα από την ημέρα που κηρύχθηκε ανεξάρτητος Δήμος. Η εικόνα του Πειραιά άλλαξε σταδιακά από την ημέρα που ορίστηκε ως Δήμος και από την απόφαση του Ελευθέριου Βενιζέλου να δημιουργήσει αρχικά το 1911 και μετέπειτα το 1930 έναν μεγάλο λιμενικό οργανισμό για την κατασκευή υποδομών και την λειτουργία του λιμανιού ως ενός μεγάλου και σύγχρονου εμπορικού λιμένα. Κατά την ανάπτυξη της περιόδου αυτής ο πληθυσμός των κατοίκων αυξήθηκε από τους 70.000 το 1900 σε 200.000 το 1940 και σε περίπου 500.000 κατοίκους στο ευρύτερο σύμπλεγμα του Πειραιά. Σήμερα το λιμάνι, το οποίο περιγράφουν οι περιηγητές σε διαφορετικές περιόδους χαρακτηρίζοντάς το ως έναν έρημο τόπο, είναι ένα λιμάνι σύγχρονων υπηρεσιών, ένα κέντρο εμπορικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας, ένα λιμάνι τουρισμού και πολιτισμού, στου οποίου τις ακτές μπορεί κανείς να δει και να θαυμάσει τα αποτυπώματα ενός αρχαίου πολιτισμού, παράλληλα με τη ζωντανή πόλη της επιχειρηματικότητας και της καθημερινής πολύβουης δραστηριότητας των κατοίκων της. Σ’ αυτή την πόλη καθοριστικό ρόλο έπαιξε και παίζει ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς, ο οποίος ως Αρχή Λιμένος και ως επιχείρηση λιμενικών υπηρεσιών έχει καταστήσει το λιμάνι του Πειραιά κέντρο σημαντικών υπεραξιών και ανάπτυξης. Στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πολιτικών για τη λιμενική αγορά, έχει καταστεί πόλος έλξης διεθνών μεταφορικών εταιριών και εμπορίου.
11
1.2
12
O Π ύργος
Ο Πύργος του Πειραιά είναι γνωστός και ως «κοιμώμενος γίγαντας», ένα κτήριο - φάντασμα που παρέμεινε ουσιαστικά ημιτελές, και στο μεγαλύτερο μέρος του ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε. Η ανέγερση του Εμπορικού Πύργου Πειραιά έγινε στο διάστημα 1972-74 επί Δημαρχίας Α. Σκυλίτση. Για να κατασκευαστεί ο Πύργος κατεδαφίστηκαν 2 σημαντικά ιστορικά κτίρια της εποχής, η Κεντρική Δημοτική Αγορά Πειραιώς (1861) και το λεγόμενο «Ρολόι» (1873), παλιό Χρηματιστήριο και μετέπειτα Δημαρχείο της πόλης. Για την ανέγερση του Πύργου ισοπεδώθηκε όλο το οικόπεδο, ενώ οι φήμες της εποχής αναφέρονταν σε προβλήματα με τη στατική επάρκεια του κτηρίου και πως δήθεν έχει πάρει κλίση, τις οποίες όμως διέψευδαν οι επίσημοι φορείς και οι τεχνικοί επιστήμονες. Η μελέτη έγινε από τους αρχιτέκτονες Βικέλα, Μολφέση και Λοΐζο και τον πολιτικό μηχανικό Οικονόμου. Πρόκειται για μια κατασκευή όπου «θριαμβεύει» το οπλισμένο σκυρόδεμα. Ο σκελετός αποτελείται από υποστυλώματα μεγάλης διατομής, μειούμενα καθ’
ύψος, συνδετικές δοκούς και πλάκες για τις οποίες εντυπωσιάζει το μικρό τους πάχος. Οι εσωτερικοί τοίχοι είναι ελάχιστοι, καθώς οι όροφοι δεν ολοκληρώθηκαν, τα φρεάτια των ανελκυστήρων επίσης από οπλισμένο σκυρόδεμα παραμένουν ανοικτά. Τα 2 βασικά κλιμακοστάσια είναι και αυτά μπετονένια χωρίς επικαλύψεις και τα δάπεδα δεν έχουν τοποθετηθεί στους ορόφους. Οι εξωτερικές όψεις επενδύθηκαν το 1983 με γυαλί και μεταλλικά στοιχεία. Η γενική εικόνα του πύργου είναι μιας ανολοκλήρωτης κατασκευής που παρέμεινε στην τύχη της μέχρι και σήμερα δίχως καμία αξιοποίηση από τις δημοτικές αρχές ως προς την εκμετάλλευση του. Ένα καθαρά μοντέρνο κέλυφος, όπου οι χώροι είναι απολύτως κενοί και ο σκελετός δίνει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες επέμβασης.
13
- 1966:
Ανέγερση του πύργου Marble Arc Tower στο Λονδίνο
- 1967:
Η Επίσκεψη του Α. Σκυλίτση στο Λονδίνο & και η επιρροή του για το νέο σχέδιο του πύργου στο Πειραιά
- 1968:
Επίσημη αναγγελία ανέγερσης του πύργου 23 ορόφων
- 1971:
Σκίτσο για το σχέδιο του πύργου
- 1972-74: Ανοικοδόμιση του πύργου
14
1967 1966
1971 1968
1972-74
- 1983:
Προσθήκη γυάλλινων επιφανειών στην όψη του πύργου
- 2002:
Μειοδοτικός Διαγωνισμός που κέρδισε η εταιρεία Αβαξ αλλά ποτέ δεν προχώρησε η υλοποίηση
- 2010:
Νέος Διαγωνισμός για την μετατροπή της όψης του πύργου
- 2010:
Νικητήρια & προτεινόμενο σχέδιο μετά την προκύρξη του Διαγωνισμού
- 2019:
Η πιο πρόσφατη ανακήρυξη προς την εκμετάλλευση του πύργου από τον Δήμο Πειραιώς σε ιδιώτες
15
1983
2019
2010 2002
2010
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ 2.1
16
2.2 2.3
Περιοχή Τοπόσημα
Προσβασιμότητα
σ ελ . 16 - 2 3
02
17
18
[ Χάρτης Ελλάδας ]
2. 1
Π ερ ι οχή
Η πόλη του Πειραιά ανήκει στο νομό Αττικής και αποτελεί το νοτιοδυτικό προάστιο της. Ο πύργος του Πειραιά βρίσκεται στο κέντρο της πόλης επι της οδού Ακτή Ποσειδώνος & Μιαούλη, με το οικοδομικό του τετράγωνο να συμπληρώνεται από την οδό Γούναρη και Εθνικής Αντιστάσεως. Βασικό στοιχείο της τοποθεσίας του είναι η άμεση πρόσβαση στο λιμάνι με την πυλη Ε8 να απέχει 100 μ. από τον Πύργο και την πύλη Ε9 200 μ.
[ Χάρτης Αττικής ]
Î’ [ 37.944829, 23.643702 ]
19
Ηλεκτρικός Σταθμός Πειραιά 500 km. ~ 3 min.
Δημοτικό Θέατρο 300 km. ~ 2 min.
20
Ο. Λ. Π. Πειραιά 800 m. ~ 5 min.
Μαρίνα Ζέας 950 km. ~ 7 min.
2.2
Τ οπόσ η μα
Η θέση του κτιρίου στο κέντρο του λιμανιού αποτελεί προνομιακή θέση από την άποψη της άμεσης μετακίνησης και επικοινωνίας προς τα βασικότερα σημεία του Πειραιά. Περιμετρικά του κτιρίου, σε απόσταση μικρότερη των δυο χιλιομέτρων μπορεί ο επισκέπτης να βρει αρκετά μέρη για να επισκεφθεί. Αναφορικά:
Λόφος Καστέλλας 1 km. ~ 8 min.
Μετακίνηση
90m.
- Από τον ηλεκτρικό σταθμό με κατεύθυνση προς την Αθήνα και τα βόρεια προάστια. 60m. 30 m.
Ψυχαγωγία - Στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά για θεατρικές παραστάσεις.
Μικρολίμανο 1,5 km. ~ 10 min.
Διασκέδαση - Στο Μικρολίμανο και τη Μαρίνα Ζέας για έξοδο φαγητού και ποτού καθώς και περίπατο περιμετρικά των λιμανιών.
21
2. 3
22
Π ρ oσβασ ι μ ό τη τα -
Με αυτοκίνητο
-
Με τα πλοία της γραμμής από και προς τα νησιά του Αιγαίου και του Σαρωνικού
- - - -
Με τον Ηλεκτρικό από την Κηφισιά / Αθήνα και τους ενδιάμεσους σταθμούς Με το τραμ από την Βούλα / Γλυφάδα / Καλαμάκι και τους ενδιάμεσους σταθμούς Με το μετρό (μπλέ γραμμή) από το αεροδρόμιο / Αθήνα και τους ενδιάμεσους σταθμούς Με το Προαστιακό από Κιάτο / Κόρινθο / Μέγαρα και τους ενδιάμεσους σταθμούς
-
Με λεωφορείο & Τρόλεϊ από Πεϊραική / Δραπετσώνα / Καστέλλα / Νίκαια / Κερατσίνι / Αιγάλεω / Περιστέρι
23
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΑΠΟΤΎΠΩΣΗ ΚΤΙΡΙΟΥ 24
3.1
Φωτογραφικό Υλικό
3.2
Αρχιτεκτονικά Σχέδια
3.3
Σκίτσα Προσδιορισμού
σ ελ . 24 - 3 1
03
25
3.1
Φ ωτογραφίες Κ τιρίου
26
[ Λήψεις από την εξωτερική όψη του κτιρίου & το εσωτερικό του ]
27
3.2
28 26
Α ρχιτεκτονικά Σ χέδια Α ποτύπωσης
[ Κάτοψη Ισογείου ]
[ Κάτοψη 1ου Ορόφου ]
[ Κάτοψη Τυπικού Ορόφου ]
[ Όψη Μπροστινή ]
29 27
[ Όψη Πλαινή ]
3.3
Σ κίτσα Π ροσδιορισμού
30
[ Σκίτσο του χάρτη της περιοχής του πύργου & της κίνησης των οχημάτων ]
[ Σκίτσο κάτοψης της περιοχης ]
31
[ Σκίτσο του πύργου σε όψη & των διπλανών κτιρίων ]
[ Σκίτσο υψομετρικών παλμών ]
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΛΟΓΟΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ 32
4.1
Προσδιορισμός Λόγου Επιλογής
4.2
Ο Προβληματισμός για το Πειραιά
σ ελ . 32 - 3 7
04
33
4.1
Π ροσδιορισμός Λ όγου Ε πιλογής
Για δεκαετίες ο πύργος του Πειραιά ή αλλιώς «ο Κοιμισμένος Γίγαντας», παραμένει ανεκμετάλλευτος και αναξιοποίητος. Η επιλογή του πύργου για επανάχρηση συνδυάζει πολλά κριτήρια για μια ολική αντιμετώπιση επανασχεδιασμού και αξιοποίησης, ώστε να δώσει μια νέα πνοή σε ένα “νεκρό” σημείο του κέντρου, που ακόμα και για έναν περαστικό είναι απαγορευτικό, λόγο της κακόφημης περιοχής που έχει καταλήξει να είναι ο πύργος. Ένα κτίριο φάντασμα στο κέντρο της πόλης, που σε καμία περίπτωση δεν περνά απαρατήρητο, λόγο των διαστάσεων του, παραμένει ανεκμετάλλευτο 47 χρόνια μετά την κατασκευή του σκελετού του. Η μοναδική παρέμβαση που πραγματοποιήθηκε σε αυτόν τον μισό αιώνα είναι η επένδυση των όψεων με γυάλινες επιφάνειες το 1983, για την κάλυψη του σκελετού ώστε να μην φαίνεται παρατημένος. 34
Η τοποθεσία του είναι ιδιαίτερα προνομιακή αφού βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, πάνω στο λιμάνι, με βασικό χαρακτηριστικό την άμεση πρόσβαση στο κτίριο από τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Η αρχιτεκτονική του τυπολογία το συγκαταλέγει στα σημαντικότερα κτίρια της εποχής για τον λόγο της κατασκευαστικής του επίτευξης εκείνων των χρόνων αλλά και της μοναδικότητας των κτιρίων-πύργων στην Αθήνα και την Ελλάδα γενικότερα. Ο πύργος του Πειραιά αποτελεί σήμα κατατεθέν για τους πολίτες και για τους ναυτικούς, ένας φάρος σύγχρονης μορφής για τα Αθηναϊκά πρότυπα, που θα μπορούσε να είχε συντελέσει τρομερά στην ανάπτυξη του λιμανιού αν είχε εκμεταλλευτεί από την αρχή της κατασκευής του. Τέλος, η επιλογή του πύργου του Πειραιά για επανάχρηση και αξιοποίηση είναι προσωπική, λόγο του ότι σαν πειραιώτης που είμαι, αλλά και της καθημερινής μου διέλευσης μπροστά από τον πύργο, θα ήθελα να τον δω να αλλάζει μορφή, να δώσει νέα ζωή στο τόπο και να αλλάξει την εικόνα του Πειραιά.
35
4.2
Ο Π ροβληματισμός
για το
Π ειραιά
36
Αστικό Πράσινο & Περιβάλλον Από μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε το εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος του ΕΜΠ (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο) και δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα της καθημερινής, περί του αστικού πρασίνου για την πόλη του Πειραιά, ήταν το ξεκίνημα για τον προβληματισμό μου και την αναζήτηση τρόπων επιλύσεως αυτού του ζητήματος. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν πως μόλις 1,56 τ.μ. πρασίνου αντιστοιχούν κατά μέσο όρο στους πολίτες του Πειραιά, ποσοστό που φθάνει ακόμα και το 0,45 τετραγωνικό σε περιοχές όπως η Πειραϊκή, το Χατζηκυριάκειο και η Φρεαττύδα. Με αυτά τα δεδομένα, η ανάγκη για τη διάσωση και φύτευση όλων των ελεύθερων χώρων της πόλης είναι επιτακτική όταν ο μέσος όρος κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα ανέρχεται στα 8 τ. μ. ανά κάτοικο.
Έλλειψη Ξενοδοχειακών Μονάδων & Τουριστικών Προορισμών
Το βασικότερο όμως πρόβλημα του Πειραιά βρίσκεται στην παντελής έλλειψη ξενοδοχειακών μονάδων και καταλυμάτων διαμονής αξιόλογα για την περιοχή του, παρά μόνο δύο ξενοδοχείων του Theoxenia (5 αστέρων) και του Efplias (4 αστέρων). Η απουσία χώρων διαμονής για τους τουρίστες είναι ένα πολύ μεγάλο οικονομικό πρόβλημα στην ανάπτυξη της αγοράς του Πειραιά καθώς είναι ελάχιστοι αυτοί που θα παραμείνουν στο κέντρο για διαμονή και έξοδο στο λιμάνι. Συγκεκριμένο παράδειγμα που δείχνει την έλλειψη ξενοδοχειακών μονάδων ήταν το 2004 κατά τους Ολυμπιακούς αγώνες, που για να μπορέσουν οι τουρίστες και οι επισκέπτες να παραμείνουν στην Αθήνα & στο Πειραιά από την πληθώρα των επισκεπτών, χρησιμοποιούνταν πλοία της γραμμής και κρουαζιερόπλοια ως καταλύματα. Από το 2004 μέχρι και σήμερα η εικόνα ως προς την αντιμετώπιση της διαμονής των επισκεπτών, για την δημιουργία ξενοδοχειακών μονάδων, παραμένει απαράλαχτη δίχως κανένα ενδιαφέρον από τις δημοτικές και ιδιωτικές αρχές προς τον τουριστικό τομέα. Καθώς η ιστορία του Πειραιά έχει συντελέσει σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη της Αθήνας και ολόκληρης της Ελλάδος, με μεγάλη ιστορία και σημαντικά γεγονότα κατά τους αιώνες, αυτή την στιγμή δεν υπάρχει σχεδόν κανένας αξιόλογος χώρος που να προβάλλει την ιστορία του Πειραιά με σεβασμό τόσο στον αρχιτεκτονικό τομέα όσο και στον ιστορικό, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γνωρίσει ο τουρίστας, ο επισκέπτης αλλά και ο κάτοικος του Πειραιά την σημαντικότητά του στην ιστορία.
Κυκλοφοριακό & Χώροι Στάθμευσης Ένα ακόμα μεγάλο ζήτημα που αντιμετωπίζει το κέντρο του Πειραιά , πέριξ του λιμανιού και στις ευρύτερες περιοχές του, είναι το κυκλοφοριακό και η μεταφορά από σημείο σε σημείο ειδικά τις ώρες αιχμής, όταν σχολάνε οι άνθρωποι από τις εταιρείες, τα σχολεία και τις δουλειές τους. Η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος απαιτεί άμεση επίλυση διότι είναι ένα κριτήριο που πάρα πολλοί πολίτες, τουρίστες και επισκέπτες κατά την είσοδό και έξοδο τους από το Πειραιά αντιμετωπίζουν προβλήματα μετακίνησης με αποτέλεσμα να μην τον επιλέγουν ξανά ως προορισμό. Μπροστά από τον πύργο, επι της οδού Ακτής Ποσειδώνος και Μιαούλη παρατηρείται το μεγαλύτερο κυκλοφοριακό πρόβλημα. Η έλλειψη χώρων στάθμευσης στο κέντρο του Πειραιά είναι εμφανής καθώς στους δρόμους βρίσκονται παρκαρισμένα αυτοκίνητα επί των δρόμων και των σημείων απαγορευμένης στάθμευσης.
37
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΚΕΝΤΡΙΚΉ ΙΔΕΑ 38
5.1
Εξελικτική Πορεία
5.2
Ανάπτυξη Concept
σ ελ . 38 - 4 7
05
39
40
5.1
Ε ξελικτική Π ορεία
Κατά τα στάδια της εξελικτικής πορείας υπήρχαν διάφορες ιδέες στο πως και σε τι θα μετατρεπόταν ο πύργος, με την βασική ιδέα ως ένα ξενοδοχειακό κατάλυμα που θα εξυπηρετεί τουριστικές ανάγκες. Η επένδυση της όψης ως νέας προσθήκης ήταν το κύριο ζητούμενο επίλυσης διότι είναι η βασική αλλά και η πρώτη εικόνα κατά την είσοδο στο λιμάνι. Παράλληλα η επίλυση του κτιριολογικού και με ποιον τρόπο θα εξυπηρετούσε καλύτερα τις ανάγκες των χρηστών με απασχόλησε αρκετά κατά την διάρκεια της εξελικτικής πορείας ώστε να μπορούν με μια αρμονία να συνδυάζονται εσωτερική και εξωτερική όψη.
41
[ Kinetic Architecture]
42
[ Metabolism ]
[ Organic Shape ]
[ Parametric Design ]
43
Δοκιμές σε μακέτα μιρκής κλίμακας για την δημιουργία ιδεών της εξωτερικής όψης
1
Μερική κάλυψη της όψης περιμετρικά και των τεσσάρων επιφανειών της
44
2
Προσθήκη εξωτερικών όγκων για την δημιουργία τρισδιάστατης όψης με χρήση προβόλων
3
Κάλυψη ολόκληρης της επιφάνειας με θαμπό υλικό για σκίαση, σε παραμετρική μορφή που να θυμίζει θάλασσα
4
Δημιουργία αστικής αρτηρίας της πόλης του Πειραιά στην επιφάνεια σε μεταλλική πλέξη
45
5
Κάλυψη της όψης με ανοιχτά και κλειστά σημεία για σκίαση & καλύτερη θέα αντίστοιχα
CON 46
Η βασική ιδέα ώστε να μετατραπεί ο πύργος του Πειραιά σε μια κατακόρυφη πράσινη πόλη είναι το σύνολο πολλών σκέψεων και ερευνών κατά την διάρκεια του έργου. Πρωταρχικό κριτήριο στην ιδέα ήταν η υλοποίηση ενός έργου που θα έλυνε βασικές ανάγκες της πόλης και θα εξυπηρετούσε παράλληλα τους πολίτες της. Η τοποθεσία του στο κέντρο σχεδόν του νομού Αττικής, στο επίκεντρο του Πειραιά και πάνω στο λιμάνι λειτούργησε σαν ένας πυρήνας που θα μπορούσε να συγκεντρώνει όλες τις ευρύτερες χρήσεις και τις βασικές ανάγκες μιας πόλης συγκεντρωμένες σε ένα κτίριο, σε κατακόρυφη πλέον αντιμετώπιση και όχι οριζόντια όπως γίνεται στις πόλεις. Η προσθήκη του Green Architecture εισήχθη στο σχέδιο από την ανάγκη της αύξησης του πρασίνου στο Πειραιά και το γεγονός ότι ο πύργος καταλαμβάνει αρκετά μεγάλη έκταση, στην κατακόρυφη μορφή του, θα έδινε μια αρκετά μεγάλη πνοή πράσινου και φύτευσης στην πόλη. Η εισαγωγή του νερού της θάλασσας στο εσωτερικό του πύργου ήταν επιτακτική καθώς βρίσκεται
μπροστά στο νερό και δίνει την αίσθηση της εξάρτησης του κτιρίου με το υγρό στοιχείο, αλλά παράλληλα την δημιουργία αντιπαράθεσης ως προς τις απόψεις και φήμες πως γέρνει ο πύργος λόγου του υγρού και ασταθές υπεδάφους του. Τέλος, η λειτουργία του αντικατοπτρισμού στις επιφάνειες των όψεων λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ θάλασσας, ουρανού και πόλης αφού αντικατοπτρίζονται σ’ αυτήν ανάλογα με το φως της ημέρας. Χαρακτηριστικό στοιχείο επίσης του αντικατοπτρισμού είναι πως μπορεί άλλοτε να “εμφανίζει” και άλλοτε να “εξαφανίζει” κομμάτια του πύργου μετατρέποντας τον σε έναν όχι και τόσο μεγάλο και βαρύ όγκο στο κέντρο της πόλης.
Προσθήκη Όψης
Αστική Αναρχία
CEPT ή
τικ
Ατ
ιάς
α ειρ
Π
Χρωματική Παλέτα
ο
τρ
Κέν
Νερό
Αντικατοπτρισμός Νερού
ς
γο
ρ Πύ
Δέρμα
Διάγραμμα Κύματος
Τσιμέντο
Ξ’ύλλο
Κυματιστή Ανακλώμενη Όψη
Συμβολική Σημασία ως Φάρος Πράσινη Πόλη
47
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΚΤΙΡΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
48
6.1 Ε π έ μ β α σ η & Αρχιτεκτονικοί Χειρισμοί 6.2
Οργάνωση Λειτουργιών
6.3
Ανάλυση Προγράμματος
σ ελ . 48 - 5 7
06
49
6.1
Ε π έμβ ασ η - Α ρ χ ι τεκ τ ον ικ οί Χ ειρ ισ μοί [ 1 ] ΥΠΆΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΆΣΤΑΣΗ
[ 2 ] ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΣΑΝΣΕΡ
[ 3 ] ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΝΕΡΟΥ
[ 4 ] ΚΟΨΙΜΟ ΔΑΠΕΔΟΥ
50
[ 5 ] ΠΆΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ & ΡΟΛΟΙ
[ 6 ] ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΧΩΡΩΝ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
51
[ 7 ] ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΟΨΗΣ
[ 8 ] ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΑΣΙΝΟΥ
6.2
Ο ργά ν ωση Λ ε ιτ ο υρ γ ι ώ ν
Επαγγελματικοί Χώροι Εμπορικά Καταστήματα
Χώροι Διαμονής Δημόσιοι Χώροι Ψυχαγωγίας & Αναψυχής 52
Καφέ - Μπαρ - Εστιατόριο Δημόσια Πάρκα
Εκθεσιακοί Χώροι & Προβολές Χώρος Στάθμευσης Οχημάτων
23ος
22ος
20ος
18ος 9ος 6ος 53
3ος
1ος
Ισόγειο
Υπόγειο
Β ασικές Υ πηρεσίες & Π αροχές
[ Πυρόσβεση ]
54
[ Παροχή Νερού ]
[ Θέρμανση ]
[ Κίνηση Χρήστη ]
55
6.3
Α νάλυση Π ρογράμματος ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ Δημόσιες Υπηρεσίες Χώροι Εστίασης Cinema Θέατρο Γυμναστήριο Βιβλιοθήκη Εκθεσιακοί Χώροι Εκκλησία Χώρος Υποδοχής
AΡΙΘΜΟΣ 7 6 2 1 1 1 2 1 1
4618m2 467 2372 185 212 238 265 708 28 143
m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2
16%
13% ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ Καταστήματα Τράπεζες Super Market Κομμωτήριο Φαρμακείο
56
ΙΔΙΩΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ
Γραφεία Αίθουσες Συνεδριάσεων Εργαστήρια Κλινικές Θεραπευτικό Κέντρο Show Room
AΡΙΘΜΟΣ 29 3 2 1 1
AΡΙΘΜΟΣ 16 6 3 2 1 2
3589m2 3241 134 87 58 69
m2 m2 m2 m2 m2
3385m2 2136 576 182 168 126 197
12%
m2 m2 m2 m2 m2 m2
26% ΧΩΡΟΙ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Δίκλινο Δωμάτιο Τρίκλινο Δωμάτιο Τετράκλινο Δωμάτιο
ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ Παρκινγκ Επισκεπτών Παρκινγκ Υπαλλήλων
ΦΥΤΕΥΣΗ ΠΡΑΣΙΝΟΥ Επιδαπέδια Φύτευση Επιτοίχια Φύτευση
AΡΙΘΜΟΣ
7380m2
ΘΕΣΕΙΣ
4228m2
150 50 14
100 30
3750 m2 2650 m2 980 m2
3750 m 2650 m2 2
9580m2
4493 m2 5087 m2
15%
16%
Κυκλοφορία του Χρήστη
Ανοιχτός Χώρος H o t e l Ta r g e t G r o u p
Χώροι Διαμονής
Εμπορικά Καταστήματα User Activities
57
Κοινόχρηστοι Χώροι
Επαγγελματικοί Χώροι
Wo r k i n g A c t i v i t i e s
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ 58
7.1
Αρχιτεκτονικά Σχέδια 7.2
Κατασκευαστικές Λεπτομέρειες
7.2
3D Απεικόνιση
σ ελ . 58 - 1 3 1
07
59
Βορράς
4
2 3 2 1
60
3 3 2 2 3
2
1 1
Κάτοψη Ισογείου 1
Τράπεζες
2
Εμπορικά Καταστήματα
3
Δημόσιες Υπηρεσίες
4
Είσοδος Υπογείου 2m. 1m.
5m.
Βορράς
4
2
61
5 3 1
4
Κάτοψη Υπογείου 1
Parking Αυτοκινήτων
2
Κλιμακοστάσιο
3
Εκθεσιακός Χώρος
4
Μηχανοστάσιο
5
Παροχή Νερού
2m. 1m.
5m.
Βορράς
2 2
2 2 2
4
2
62
2 2 3
1
Κάτοψη 1ου Ορόφου 1
Εκκλησία
2
Εμπορικά Καταστήματα
3
Δημόσιο Πάρκο
4
Κλιμακοστάσιο 2m. 1m.
5m.
Βορράς
5
2
1
4 2
63
3 2
3
Κάτοψη 3ου Ορόφου 1
Χώρος Υποδοχής
2
Καθιστικό - Lobby
3
Καφε - Εστιατόριο
4
Δημόσιο Πάρκο
5
Βιβλιοθήκη
2m. 1m.
5m.
4
Βορράς
4 1 3
2 2
64
2
L1
2 3
L2
9 5 6
L3
0
8
*
7 4
#
1
1
L4
1
Κάτοψη 6ου Ορόφου 1
Γραφεία
2
Δημόσιο Πάρκο
3
Super Market
4
Cinema 2m. 1m.
5m.
Βορράς 1
5
2
65
4
3 5
Κάτοψη 9ου Ορόφου 1
Γραφεία
2
Φαρμακείο
3
Θεραπευτικό Κέντρο
4
Θέατρο
5
Δημόσιο Πάρκο
2m. 1m.
5m.
Βορράς 1
1 1
2
66
3
1
Κάτοψη 18ου Ορόφου 1
Δωμάτια Ξενοδοχείου
2
Αναψυκτήριο
3
Δημόσιο Πάρκο
2m. 1m.
5m.
Βορράς 1
1
2
1
3
1
67 1
Κάτοψη 20ου Ορόφου 1
Δωμάτια Ξενοδοχείου
2
Εργαστήριο
3
Κομμωτήριο
2m. 1m.
5m.
Βορράς 3 1
1
2 1
68
1 1
Κάτοψη 22ου Ορόφου 1
Δωμάτια Ξενοδοχείου
2
Καθιστικό
3
Δημόσιο Πάρκο
2m. 1m.
5m.
Βορράς
3
4
2 2
1
69
2
2
Κάτοψη Ταράτσας 1
Μπαρ - Καφέ
2
Εστιατόριο
3
Κουζίνα
4
Βεστιάριο 2m. 1m.
5m.
70
Front Section
71
Side Section
72
Front View
73
Side View
74
75
7.2
Κ ατ ασ κ ευ ασ τι κ ές Λ επτ ομέρ ειες
Επιφάνεια Ανακλώμενη Αλουμινίου
1
2 Γυάλινος Ανελκυστήρας
3 Λευκή Μεταλλική Επιφάνεια Επένδυσης 4 Επένδυση Υπάρχουσας Κατάστασης 76
5 Λευκή Μεταλλική Επιφάνεια Προβολών
6 Υγρό Στοιχείο Γλυκού Νερού
1
2
3
4
5
6
Λεπτομέρεια Όψης
Κάτοψη
77
Τομή
Αξονομετρικό
Περιστροφή της όψης ανάλογα με τον φωτισμό της ημέρας Στάδιο 1
Στάδιο 2
Στάδιο 3
Πρωινές Ώρες
Μεσημεριανές Ώρες
Απογευματινές Ώρες
Π άρ κ ο
3ο υ
Ο ρόφου
Green Design
78
Άγριο Χόρτο
Water Supply
Λεπτομέρεια Φυτεμένου Δαπέδου
Οπλισμένο Σκυρόδεμα Μεμβράνη Αποστράγγισης Παροχή Νερού 79
Αντιριζική Μεμβράνη Θερμομόνωση Διηθητική Μεμβράνη Τροφικό Υπόστρωμα Φύτευση
Πλάτανος
Μελιά
Καρυδιά
Μουριά
S mar t R o o m H o t e l Vegetation
80
Electricity Connection
7.09
7.10 4.83
2.60
2.95
7.20
2.10
0.87
2.10
4.50
Κάτοψη
Πλαινή Τομή
Θερμοκρασία
Μπάνιο
Φαγητό
Κλείδωμα
Φωτισμός
81
Τηλεόραση
5.75
1.00
Η τεχνολογία “‘έξυπνου δωματίου” σε χώρους διαμονής, μικρής αλλά και μεγάλης διάρκειας παραμονής στο χώρο, εξυπηρετεί άμεσα και γρήγορα κάποιες από τις ανάγκες του χρήστη, μέσα από μια εφαρμογή στο κινητό ή τον υπολογιστή. Μπορεί λοιπόν ο χρήστης να διαχειριστεί λειτουργίες όπως τον φωτισμό του δωματίου αλλά και την θερμοκρασία, να παραγγείλει φαγητό από τους χώρους εστίασης του κτιρίου αλλά και της γύρω περιοχής και να το παραλάβει στον χώρο του, είτε βρίσκεται σε αυτόν είτε όχι την δεδομένη στιγμή της παραλαβής. Βασική επίσης λειτουργία για τον χρήστη είναι η δυνατότητα κλειδώματος-ξεκλειδώματος από απόσταση σε περίπτωση ανάγκης.
82
3D
Rend
dering
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
[ Ισόγειο ]
93
94
[ Ισόγειο / Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών ]
95
96
[ Ισόγειο / Κατάστημα Boutique ]
97
98
[ 1ος Όροφος / Πάρκο ]
99
100
[ 1ος Όροφος / Πάρκο & Εκκλησία ]
101
102
[ 1ος Όροφος / Κατάστημα Αγορών ]
103
104
[ 1ος Όροφος / Κατάστημα Αγορών ]
105
106
[ 3ος Όροφος / Εστιατόριο - Μπαρ ]
107
108
[ 3ος Όροφος / Εστιατόριο - Μπαρ ]
109
110
[ 3ος Όροφος / Καθιστικό ]
111
112
[ 3ος Όροφος / Καθιστικό ]
113
114
[ 3ος Όροφος / Reception ]
115
116
[ 3ος Όροφος / Reception ]
117
118
[ 3ος Όροφος / Εξωτερικό Πάρκο ]
119
120
[ 3ος Όροφος / Εξωτερικό Πάρκο ]
121
122
[ 6ος Όροφος / Γραφείο - Επαγγελματικοί Χώροι ]
123
124
[ 6ος Όροφος / Γραφείο - Επαγγελματικοί Χώροι ]
125
126
[ 18ος Όροφος / Δωμάτιο Ξενοδοχείου ]
127
128
[ 18ος Όροφος / Δωμάτιο Ξενοδοχείου ]
129
130
[ 23ος Όροφος / Sky Bar - Restaurant ]
131
132
[ 23ος Όροφος / Sky Bar - Restaurant ]
133
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΜΕΛΟΝΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ 134
8.1
8.2
Προσφορά του κτιρίου στο κοινό Ως προς το Περιβάλλον & τον αστικό ιστό
σ ελ . 132 - 1 3 7
08
135
P eople I nteraction
136 134
135 137
Η αξιοποίηση του πύργου θα προσφέρει πάρα πολλές δυνατότητες στην ανάπτυξη της περιοχής του λιμανιού αφού θα ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας από διάφορους κλάδους επαγγελμάτων και θα προσελκύσει επαγγελματίες από την γύρω περιοχή, την Αθήνα αλλά και από το εξωτερικό. Η επανάχρηση και ο επανασχεδιασμός του πύργου θα τον μετατρέψει ως ένα σύμβολο για το λιμάνι και θα γίνει το νέο σημείο αναφοράς που χρειάζεται η πόλη ώστε να αναδειχθεί, να αναπτυχθεί και να προσελκύσει τον τουρισμό.
138 136
Φύτευση Πράσινου σε ελεύθερους χώρους
Δημιουργία νέων χώρων στάθμευσης
Πεζόδρομοι
Διαδρομές Οχημάτων
Η ανάπτυξη του λιμανιού του Πειραιά είναι βιοτικής σημασίας για την πόλη και τους κατοίκους της από την δυσλειτουργία πέριξ του λιμανιού κατά την αποβίβαση και επιβίβαση των οχημάτων και κυρίως των φορτηγών στα πλοία. Η έλλειψη ανάπλασης αστικών περιοχών μεγάλης κλίμακας στην Ελλάδα είναι φανερή με αποτέλεσμα, ο Έλληνας πολίτης, να μην αντιλαμβάνεται πως επηρεάζει, μια καλοσχεδιασμένη και λειτουργική αστική αρχιτεκτονική, στην καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής του. Παράλληλα, η αξιοποίηση του λιμανιού θα προσφέρει νέες θέσεις εργασίας και αύξηση του τουρισμού, με δεδομένο πως ο τουρίστας θα παραμένει στο Πειραιά για την διασκέδαση και περιήγησή του στο μεγαλύτερο λιμένα της Ελλάδος.
Δυνατότητες και προοπτικές ανάπτυξης του λιμανιού
139 137
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
140
ΣΗΜΑΝΣΕΙΣ & ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
σ ελ . 138 - 1 4 5
09
141
Γραφείο Calligaris - Layers Desk
Πολυθρονα Cappellini - Ant Chair
1 42
Καναπές Minotti - Quadrado
Κρεβάτι της εταιρείας Flou - Μοντέλο Icon
Willsau - Riale
Ethnicraft - TEAK BOK | Table
143
Τραπέζι Alias - Meeting Table
Καρέκλα Arper - Catifa Up
101 Copenhagen - ARC BULB
Platek - FLAMINGO
144
Modular Instruments - MULTIPLE TRIMLESS
Artemide - VECTOR MAGNETIC
CSMA - Hanging Vase
YLighting - Spar Floor Lamp
145
Flos - Light Cut
SIMES - KUBE
146
147
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
148
M A K E TA
σ ελ . 148 - 1 4 9
10
149
150
151
152
153
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
154
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ
σ ελ . 154 - 1 5 7
11
155
Β ιβλία Ζαχαριάδης Α., (2004), Οικοδομική τεχνολογία, University Studio Press Λάββας Γεώργιος, (2002), Επίτομη Ιστορία της Αρχιτεκτονικής. Εκδόσεις University Press Παπαϊωάννου Τάσης, (2015), Σκέψεις για την αρχιτεκτονική σύνθεση, εκδόσεις Ινδικτος ΣΤ. Καραμπερόπουλος, (2010), Πειραϊκό Λεύκωμα, Έκδοση Κοινωνική Φιλιππίδης Δ., (2006), Αρχιτεκτονικές μεταμορφώσεις, Εκδόσεις Μέλισσα Frampton K., (2009), Μοντέρνα αρχιτεκτονική, Εκδόσεις Θεμέλιο Le Corbusier, (1923), Για μια αρχιτεκτονική, Εκδόσεις Εκκρεμές, Μτφρ. Τουρνικιώτης Π. Neufert E., (1998), Οικοδομική & αρχιτεκτονική σύνθεση, Εκδόσεις Μ. Γκιούρδας
156
Έ ν τυπ ος Τ ύ π ο ς Δομές, (2016), Ενική Υλικότητα, Εκδόσεις Fotolio & Typicon ΚΤΙΡΙΟ, (2016), Αρχιτεκτονική & Ξενοδοχεία, Εκδόσεις ΚΤΙΡΙΟ ΚΤΙΡΙΟ, (2017), Αρχιτεκτονική & Εξοικονόμηση Ενέργειας, Εκδόσεις ΚΤΙΡΙΟ Casaviva, (2019), Urban Living, Εκδόσεις Αττικές Casaviva, (2018), Summer Houses, Εκδόσεις Αττικές Interiors, (2015), Season Rounds, Εκδόσεις TS Media
Δ ια δ ίκ τ υ ο Archdaily: https://www.archdaily.com/ Archello: https://archello.com/ Architectural Digest: https://www.architecturaldigest.com/ Divisare: https://divisare.com/ Dezeen: https://www.dezeen.com/ Greek Architects: https://www.greekarchitects.gr/ Pireorama: http://pireorama.blogspot.com/ Vice: https://www.vice.com/ 157
Π η γ ές Ε ικ ό ν ω ν Archdaily: https://www.archdaily.com/ Archello: https://archello.com/ Architectural Digest: https://www.architecturaldigest.com/ Divisare: https://divisare.com/ Dezeen: https://www.dezeen.com/ Greek Architects: https://www.greekarchitects.gr/ Pireorama: http://pireorama.blogspot.com/ Vice: https://www.vice.com/
160
