Mai 2004
PAPUR BRO DINAS CAERDYDD A’R CYLCH
Rhif 288
Y GWIR YN ERBYN ‘Y BYD’? Mewn
cyfarfod
a
gynhaliwyd
yn
Y
GORYMDAITH
rhain,
ac
nid
Stadiwm y Mileniwm ar Nos Fawrth 23
papur dyddiol yw
Mawrth
`asgwrn
fe
wahoddwyd
yr
Eisteddfod
Genedlaethol i Gaerdydd yn 2008. Amlinellwyd Eisteddfod
oblygiadau
i'n
plith
g
gwahodd
gan
Aled
yr
y
m
angen
cyfle
drefn
gan
fod
i
papur
iawn
ond
mewn
trefnu
eisteddfodau.
mileniwm
mae
Ers
Caerdydd
Urdd
(ddwywaith!),
Eisteddfod 2009
heb
eto
yn
sôn
am
yn
2005
gefnogi
efallai
sefydlu dyddiol"
ar
Ni
croesawu'r
ac
gwell
draul
beth ?
eisoes wedi bod yn gartref i Eisteddfod yr
"ni
fyth
trigolion Caerdydd bellach yn brofiadol
dechrau'r
d
e
Efallai ddaw
egluro'r
y
n
Gymraeg.'
Sion,
Trefnydd Eisteddfodau'r De. Go brin fod iddo
cefn u
Daeth ddaw
gwell
yn
cyfle
i
ac
i
gefnogi
Eisteddfod
fyth
h y r w y d d o
Casnewydd eleni hefyd.
papurau bro ledled Cymru. Mae gan pob
Gall
papur
y baich cyson
gael effaith ar ein
bro
griw
wirfoddolwyr
ymroddgar
yna arloesi? Go brin y gwelwn feysydd
gwyrthiau yn fisol ond does yr un papur
parcio yn lliwiau'r Urdd a go brin hefyd
bro
y gwelwn atgyfodiad Dinesydd Dyddiol.
geiniogau prin i'w gynnal.
nad
a
o
brwdfrydedd a' n dyhead i fentro`~ Fydd
gweithgar
sy'n
sy'n
apelio'n
cyflawni
gyson
am
Felly beth am ddweud `Na, dim diolch Erbyn diwedd y flwyddyn neu yn gynnar
i
yn y flwyddyn newydd fe fydd gennym
rhowch
bapur
ddatblygu'n papurau bro."
dyddiol
Thomas,
Cymraeg.
Cadeirydd
Gymraeg
yw un
lleiafrifol
yn
yr
o'r
Yn
Ned
`Dyddiol',
ychydig
UE
ôl
sydd
y
ieithoedd
heb
bapur
dyddiol yn yr iaith.
bapur
dyddiol
ar
ychydig
hyn
o'r
o
bryd,
cyllid
i
ond ni
digonol
nid
yn
unig i
gyfer pob un o bapurau bro Cymru i fod yn gyfrifol am oruchwylio'r cynhyrchiad
Thomas ei hyn ar ran Cwmni Mercator,
o fis i fis? Mewn oes mor dechnolegol aeddfed, beth am sicrhau cyllid digonol i wella diwyg ambell un? Beth am gyflogi cydlynydd hysbysebion
cefn i'r gymuned Cymraeg."
cenedlaethol?
gan
y
rhelyw o
wledydd
disgwyl
Gan
cyflogi
fod
dros
Y
40
o
Byd
yn
weithwyr
Ewrop bapurau dyddiol mewn ieithoedd
llawn amser a chynnal swyddfeydd yn y
lleiafrifol,
gogledd, y de a'r canolbarth, mae'r arian
ond mae sefyllfa
wahanol. Sawl
gwlad
Cymru yn
sy'n gallu brolio
cynhyrchu dros hanner cant o
bapurau
yno! Oes
yna
rywun
allan
yna'n
gwrando
bro yn yr ieithoedd hynny? Ein papurau
neu a ydyn ni i gyd yn rhy brysur yn
bro
trefnu steddfodau?
yw'r
arfau
mwyaf
pwerus
sydd
yng
Genedlaethol
Cathays.
Cafwyd
banerog
a
ddinas
at
risiau’r
ym
Mharc
gorymdaith
phawb
mewn
liwgar
hwyliau
a
da.
Erbyn y flwyddyn nesaf gobeithir gweld llawer
mwy
o
bobl
yn
ymuno
â’r
orymdaith hon i ddangos balchder yn ein cenedl
ar
ddydd
ein
Trefnwyd
yr
Ymgyrch
Treftadaeth
nawdd
orymdaith
sant.
eleni
gan
Cymreig
dan
arweiniad Henry Jones-Davies.
PROBLEMAU LLWYDDIANT
gennym i feithrin darllenwyr Cymraeg.
Y
llynedd
cafwyd
problem
Gymraeg Pwll Coch
yn
Ysgol
gan fod yr ysgol yn
llawn ac yn y diwedd gorfu i’r Cyngor Ystafelloedd
Dosbarth
symudol
i
gwrdd â’r gofyn. Nawr, mae yna broblem yn
Ysgol
Gymraeg
newydd
y
Berllan
Deg yn Llanedeyrn a agorodd y llynedd
o'r grwp Super Furry Animals, "Asgwrn
fod
drwy’r
godi
"O'r diwedd!" ychwanegodd Gruff Rhys
Efallai
ynghyd
papurau ond i'w datblygu.
Yn dilyn dros ddeunaw mis o ymchwil
Ni fu erioed
bobl
Amgueddfa
gynnal y
a gwaith paratoi, llawer ohono gan Ned
mwy o angen papur Dyddiol Gymraeg."
o
orymdeithio
Beth am wneud yn siwr fod gennym gyllid
200
i
Beth am gyflogi un person rhan amser ar
daethpwyd i'r canlyniad, "
tua
Ngerddi Soffia ar ddydd Gðyl Ddewi i
hefo dau gant o ddisgyblion ond hefo lle i 420 o ddisgyblion. Ond oherwydd y galw am y 60 o lefydd ym mlwyddyn un mae rhaid gwrthod mynediad i rai! Yn ôl y Cyngor y llynedd cafwyd 37 o geisiadau am fynediad i Flwyddyn Un
ond
eleni
mae’r rhif wedi codi i 67 o geisiadau ond dim ond lle i 60. Felly mae’r gofyn am addysg
Gymraeg
yn
cynyddu
yn
ein
prifddinas a rhaid pwyso ar y Cyngor i agor mwy o ysgolion i gwrdd â’r gofyn.
MônStar o Gystadleuaeth! Tudalen Gefn Gyda chymorth James Pringle Weavers LLANFAIRPWLLGWYNGYLLGOGERYCHWYRNDROBWYLLLLANTISILIOGOGOGOCH
2
Y DINESYDD MAI 2004
CROESAIR Rhif 47 gan Rhian Williams
Y Dinesydd www.dinesydd.com
Cyhoeddir Y Dinesydd gan Bwyllgor Y Dinesydd. Fe’i cysodir gan Gwe Hendre a’i argraffu gan Wasg Morgannwg, Mynachlog Nedd.
Golygydd y rhifyn hwn: Cen Williams Golygydd y rhifyn nesaf: Garwyn Davies.
NEWYDDION, ERTHYGLAU, ETC Anfonwch ddefnyddiau ar gyfer rhifyn Mehefin 2004 erbyn 22 Mai at: Garwyn Davies, 27 Baron Rd., Penarth, Bro Morgannwg CF64 3UD (Ffôn: 029-2070-8253) gol@dinesydd.com
neu at Gadeirydd Pwyllgor Y Dinesydd: Dr E. Wyn James, 16 Kelston Rd., Yr Eglwys Newydd, Caerdydd CF14 2AJ (Ffôn: 029-2062-8754; e-bost: JamesEW@caerdydd.ac.uk).
CALENDR Anfonwch eitemau at Dr E. Wyn James. (Gweler uchod)
DERBYN A DOSBARTHU COPIAU Os oes gennych unrhyw sylwadau ynghylch dosbarthu'r Dinesydd (er enghraifft, os ydych yn cael anhawster i gael gafael ar gopi, neu os ydych yn barod i fod yn ddosbarthwr), neu os ydych am dderbyn Y Dinesydd drwy'r post, cysylltwch â CERI MORGAN, 43
Australia Rd,
Y Mynydd
Bychan, CFl4 3BZ Ffon: 07774-
816209; e-bost: ceri33@btopenworld.com
HYSBYSEBU Mae
3,000
dosbarthu.
o
gopiau
Mae'n
o
bob
gyfrwng
rhifyn
hwylus
i
o'r
Dinesydd
gyrraedd
yn
cyfran
cael uchel
eu o
Gymry Cymraeg y brifddinas. Os ydych am hysbysebu yn Y Dinesydd y mis nesaf cysylltwch â CERI MORGAN, 43 Australia Rd, Y Mynydd Bychan, CFl4 3BZ Ffôn: 07774-816209; e-bost: ceri33@btopenworld.com
CYNORTHWYO'N OLYGYDDOL Gwaith tîm o wirfoddolwyr yw cynhyrchu a dosbarthu'r Dinesydd. Rydym bob amser yn croesawu pobl newydd i ymuno a'r tîm! Os ydych yn barod i gynorthwyo mewn unrhyw fodd - trwy gasglu newyddion, teipio erthyglau, golygu rhifyn, etc. - yna cysylltwch a Chadeirydd Pwyllgor Y Dinesydd (Gweler uchod)
CYFRANNU'N ARIANNOL Mae parhad Y Dinesydd yn dibynnu ar roddion gan unigolion a chymdeithasau.
Mae
ein
Trysorydd,
CERI
MORGAN,
yn
croesawu pob rhodd, bach a mawr. Anfonwch ato yn 43 Australia Rd, Y Mynydd Bychan, CF 14 3BZ Ffôn: 07774-816209; e-bost: ceri33@btopenworld.com
APEL Y DINESYDD Mae pobl yn dal i anfon cyfraniadau i'r Apel a dydy hi ddim yn rhy hwyr i chi anfon eich cyfraniad tuag at y Gronfa!
Ar Draws 1. Mae Alys fach yn llawn dyhead (4) 8. A oes dagrau cymysg yn dilyn cant o grasadau? 9. ‘___ ___ ar ei niddfan Mae pob ochenaid ddrud Yn ddigon mawr o haeddiant Ei hun i brynu byd.’ (W.W.) (1,7) 10. ‘A llym Gyfiawnder oddi fry Yn saethu ___ o’r cwmwl du.’ (W.J.) (4) 12. Anghyfiawnder tawel yn swnio o dan 13 (6) 14. Dau galluog yn ymddiddan (6) 15. Llond ceg o ofn rywsut yn creu’r goludog (6) 17. Dydd im rywfodd a phedol allu dileu (6) 18. Lle bu llosgi ar yn ail y mae’r beius (4) 19. ‘Byw i weld yr Anweledig ’Fu farw ___ ___ ___ yn fyw.’ (A.G.) (2,2’1,3) 21. ‘A dyna pam y chwiliaf am ___ ___ ___ ___ i’r cymoedd. Am Gwm tawelwch.’ (G.R.J.) (1,3,2,4) 22. Suddo mewn diddosrwydd wysg ei gefn (4) I Lawr 2. ‘ef ___ ___ fy mywyd o’r pwll, ac yn fy nghoroni â chariad a thrugaredd.’ (Salmau – BCN) (2’1,7) 3. Trwy balu crea erw (4) 4. Ai tawel eu nos gofidus? (6) 5. Lle i ddysgu yn dawel am hen bolyn! (6) 6. Dehonglwr yn deall myrdd mewn dryswch (8) 7. Pris cwch ar y Cam efallai? (4) 11. ‘Drain ac ysgall mall a’i medd, Mieri ___ ___ ___.’ (E.E.) (2,2,6) 13. Philip bach a Megan yn cyfuno’n ardderchog (8) 16. Mae rhoi llawer yng nghôl y gwan yn feius (6) 17. Mae’r ferch yn colli’i phen a dilyn Sid i fyny yn sarrug (6) 18. Aderyn yn dioddef o lid y croen (4) 20. Awyrgylch yn codi alarch yn Lloegr (4) Atebion i: 22 Heol Cae Rhys, Rhiwbina, Caerdydd. CF14 6AN i gyrraedd erbyn 22 Mai 2004. Croesair Rhif 46 Ar draws: 1. Brymbo; 4. Gwraig; 9. Tagfa; 10. Tincial; 11. Bwldogu; 12. Cnau; 13. Caboli; 15. Edmygu; 19. Traw; 20. Gwarchae; 24. Beiddgar; 25. I Dad y; 26. Digoni; 27. Hiraeth. I lawr: 1. Beti; 2. Ysgaw; 3. Brawdol; 5. Wyna; 6. Ariandy; 7. Golau; 8. Ategu; 11. Bwa; 14. Bratiog; 16. Direidi; 17. Gwe; 18. Gwyrdd; 19. Tybed; 21. Angau a; 22. Agen; 23. Byrth. Derbyniwyd 13 o gynigion a 12 ohonynt yn gywir. Danfonir y tocyn llyfr i H.O.Hughes, Tan Graig, Penlan Llyn, Pwllheli. Cafwyd yr atebion cywir eraill gan Gaenor Hall, Heledd Hall, Gwenda Hopkins, Idwal Hughes, Gethin Jones, Margaret Jones, Dilys PritchardJones, Buddug Roberts, Catrin Rowlands, Huana Simpson a James Weigold.
Y DINESYDD MAI 2004
3
Calendr y Dinesydd John Walter yn ymddeol mewn steil!
Iau-Sadwrn, 13-15 Mai Cwmn i
Theatr
cydweithrediad Cymru Wyn
yn
Sh erman
â
Llwyfan
cyflwyno
Reynolds
Collodi,
o
Gogledd
cyfieithiad
‘Pinochio’
yn
Perfformiadau
mewn
Theatr
am 1.30
Elinor
gan
Carlo
Sherman.
p.m.
ddydd
Iau,
10.30 a.m. a 1.30 p.m. ddydd Gwener ac 11.00
a.m.
a
2.00
p.m.
ddydd
Sadwrn.
Tocynnau: 029-2064-6900.
Sadwrn, 15 Mai Cymdeithas wlad
yr
Carnhuanawc:
Arglwydd
Rhobat
ap
Rhys,
Steffan.
Gwibdaith
dan
i
arweiniad
Manylion
pellach:
Mae’n anodd meddwl am Fwrdd yr Iaith
gyfraniadau
Gymraeg heb John Walter Jones fel ei
radio
brif weithredwr. Bu yno yn y cyfnod cyn
broffesiynol a graenus.
ar
yn
y
hollol
Llwyddodd y Bwrdd o dan arweiniad
Sul, 16 Mai
statudol llawn. Roedd yr apwyntiad yn
medrus John i ddarparu llu o gyfleoedd
Eglwys
sicr yn benodiad ardderchog – doedd neb
gwahanol i ddefnyddio’r Gymraeg, ond
Sa le m,
arall
byddai bob amser yn dweud na fyddai’r
Treganna. Rhisiart
Caerdydd
C y mr u
Cymanfa’r
a’i
Plant
Fand)
Chymanfa’r
yn
am
(gyda
10.30
Oedolion
am
Dewi
a.m. 6
a
p.m.
Arweinydd: Rhian Jones Davies.
fyddai
Roedd
ei
y Llywydd, Heulwen Cooper, yn festri’r
gweithio
Eglwys
ogystal
Annibynnol
Gymraeg,
Sgwâr
y
Brenin, Y Barri am 7.15 p.m.
Tþ’r
Cymry,
11
Heol
mae
adnabyddiaeth
dros
yn
â’r
y
ddeg
ar
swyddfa
dwsinau
beirniadaeth
bod
Cwlwm Busnes Caerdydd: Geraint Talfan Cadeirydd
Glas
Cymru,
yng
Ngwesty Churchill’s Llandaf am 6.00p.m.
Sadwrn, 22 Mai Hanes
Cymru,
‘Agweddau yn
llywodraeth o’r
o
ar
Hanes
nad
y
gwallt
coch
yn
fraint honno yn
perthyn i
dydd.
yn
Ar un wedd, mae rhywbeth yn drist am
ganolog,
yn
ymddeol, ond gall John edrych yn ôl yn
y
fodlon ar y cyfnod hwn o’i fywyd gan
yn
wybod
y
Bwrdd
yn
dod
i’r
ei
fod
ar
bob
chaiff
o’r
un
broblem
amlwg
Prys Jones fel ei olynydd.
argyhoeddiad
ddadl
diffuant.
gydag
Roedd
i
fwynhau
ei
Ar ran darllenwyr Y Dinesydd – diolch
John
y
wedi
ymddeoliad yng nghwmni ei deulu.
John,
ennill
achlysur
gwneud ei orau. Dwi’n siwr o un peth na
ambell waith, bron yn ddieithriad byddai yn
bobl Cymru
trwy fanteisio ar y cyfleoedd hynny a’i
hugain
weithwyr
oedd
Bwrdd byth yn achub yr iaith – roedd y
defnyddio yn naturiol yn eu bywyd bob
cyflawni’i orchwyl yn ddigonol, ond er
Iau, 20 Mai
Chymdeithas
y
o
Yn ddyddiol bu’n rhaid i John dderbyn
Gordon, yn cyfarfod am 7.00 p.m.
Undydd
drylwyr
Mentrau Iaith dros Gymru benbaladr.
Mercher, 19 Mai
Caerdydd:
â’i
gymwys.
O gychwyn gyda staff o dim ond tri, bellach
Ysgol
cymhleth
ogystal
Cymdeithas Cymrodorion y Barri: Noson
Davies,
yn
adnabyddiaeth
gyfundrefnau yn
bod
swyddogion allweddol yn holl bwysig.
Mawrth, 18 Mai
Cymdeithas
wedi
a
amser
statws
Dosbarth
cyfrifoldeb
cyfweliadau
bob
i’r
B r e s b y te ra id d
gael
mewn
teledu
carnhuanawc@onetel.net.uk
Cymanfa
Bwrdd
a’r
a
phob
dymuniad
da
i
Meirion
ei
JAE
Prifysgol
Grefydd
Cymru
a
Fodern.’
gan yr Ysgrifennydd, Tony Couch (Ffôn:
Gwen er,
0 2 9 - 2 0 7 5 - 3 6 2 5 ;
Gorfennaf
e - b o s t :
16
Go rffen n af– Su l,
18
Traddodir darlithiau gan Dr Eryn White,
ajcouch@yahoo.co.uk).
Cymdeithas Carnhuanawc: Gwibdaith haf
Llion
Mercher, 9 Mehefin
i ddwyrain Lloegr, gan gynnwys ymweld
y
Arad Goch yn cyflwyno’r sioe gowbois,
â
Crwys, Richmond Rd., rhwng 10.30 a.m.
‘Llew Lletchwith’, yn Theatr Sherman am
Sempringham a man claddu y Dywysoges
a 5.00 p.m. Pris: £10. Manylion pellach:
10.30 a.m. Tocynnau: 029-2064-6900.
Gwladus
029-2087-6104.
Iau, 10 Mehefin
brawd Llywelyn y Llyw Olaf) yn Sixhills.
Llun, 24 Mai
Cyngor
Cymdeithas Gymraeg Rhiwbina: ‘Enwau
Owen John Thomas, A.C, yn annerch ar y
carnhuanawc@onetel.net.uk
Lleoedd.’ Sgwrs gan yr Athro Gwynedd
testun ‘Gweld Caerdydd o’r Newydd’, am
Llun, 19 Gorffennaf
Pierce, ym Methany, Rhiwbina, am 7.30
7.30
Cymdeithas
p.m.
5163.
Mercher, 26 Mai
Gwener, 11 Mehefin
Cyngerdd
Aduniad
Athro
Roberts, J.
Gwynfor
y
Cilgant
p.m.yng
Ioan
Matthews
Jones.
Dathlu
Cymdeithas Sant,
Dr
Eglwys
Daucanmlwyddiant
Beibl, Sant
nghwmni
Yn
a’r
yn
Eglwys
Andreas, Côr
Dewi
am
Merched
7:30
Canna
Eglwysi
p.m.
Cymraeg
Manylion
Caerdydd:
pellach:
029-2062-
M
chofeb
a
n
y
Dywysoges
(merch
y
l
i
o
y
Gwenllian
Tywysog
n
p
e
l
Gymraeg
yn
Dafydd,
l
a
c
h
:
Rh iwbina:
Gwibdaith.
Ysgol
Institiwt,
Mercher-Gwener, 4-6 Awst
Feithrin
Llandaf.
Tyllgoed
Manylion
yn
yr
pellach:
Llwyfan
Gogledd
‘Deinameit’
gan
Cymru Mari
yn
Emlyn
perfformio a
Gwion
Jenny Davies (029-2056-7682).
Hallam yn Theatr Sherman am 7.30 p.m.
Llun, 21 Mehefin
Tocynnau: 029-2064-6900.
(Arweinydd: Delyth Medi Lloyd). Croeso
Cymdeithas
cynnes i bawb. Gwneir casgliad at waith
‘Atgofion.’
Myfanwy
Anfonwch fanylion ar gyfer y Calendr
Cymdeithas y Beibl.
Jarman, ynghyd â Chyfarfod Blynyddol y
at Dr E. Wyn James, 16 Kelston Rd.,
Iau-Sadwrn, 27-29 Mai
Gymdeithas, ym Methany, Rhiwbina, am
Yr
Theatr Genedlaethol Cymru yn cyflwyno
7.30 p.m.
2AJ
‘Yn
Llun, 5 Gorffennaf
Debyg
Iawn
i
Ti
a
Fi’
gan
Meic
Gymraeg
Sgwrs
Mrs
Eglwys
Newydd,
(Ffôn:
2062
Caerdydd 8754;
CF14
E-bost:
JamesEW@caerdydd.ac.uk).
Povey, yn Theatr Sherman am 7.30 p.m.
Cylch
Tocynnau: 029-2064-6900.
Ngwesty
Llun, 7 Mehefin
p.m ar gyfer 7.30 p.m. Manylion pellach
M e n t e r
Cylch
gan yr Ysgrifennydd, Tony Couch (Ffôn:
ww w. m en te rca er dy d d. or g/ cy m rae g/
0 2 9 - 2 0 7 5 - 3 6 2 5 ;
digwydd.htm
Cinio
Ngwesty
Cymraeg
Churchills,
Caerdydd,
Llandaf,
am
yng 7.00
p.m ar gyfer 7.30 p.m. Manylion pellach
Cinio
gan
Rh iwbina:
Cymraeg
Churchills,
Caerdydd,
Llandaf,
ajcouch@yahoo.co.uk).
am
yng 7.00
e - b o s t :
Mae Calendr y Dinesydd hefyd ar wefan C a e r d y d d :
h t t p : / /
4
Y DINESYDD MAI 2004
Newyddion
A N R H Y D E D D U
Eleni
‘BUFFS’ YN ENNILL GWOBR Y BWRDD enillydd
diweddara’
oed
cystadleuaeth
Iaith Gymraeg. tystysgrif
arbennig
i
berchennog Buffs, Martin Madden gan y Gwe ini dog Chwaraeon Pugh
AC
dros
a’r a
Ddiwyllia nt,
Iaith
Gymraeg,
Meirion
Prys
Alun
Jones,
Mae
c ysta dle uaet h
bwyty
y
sydd
mis
â’r
yn
bwydle n gwobrwyo’r
fwydlen
ddwyieithog
(Cymraeg a Saesneg) orau bob mis. Mae enwebydd derbyn
y
fwydlen
magnwm
garedigrwydd
lwyddiannus
o
cwmni
yn
siampên,
drwy
gwerthwyr
gwin
Tanners. Enwebwyd bwydlen Buffs gan Clair Baguley o Fangor wedi iddi fwyta yno
tra’n
ymweld
â
Chaerdydd
ar
wyliau.
Llongyfarchiadau Nicholas
Davies
i ar
Siân eu
Beddis
a
dyweddïad
yn
ddiweddar.
DAWNSIO DRWY’R NOS Wener,
5
Mawrth
cynhaliwyd
cyngerdd poblogaidd a llwyddiannus yn y
Clwb
Trydan
Caerdydd
a
dan
nawdd
Chymdeithas
Menter
Rieni
ac
Athrawon ysgol Gyfun Plas Mawr pan welwyd Meic Stevens a Heather Jones yn diddanu’r gynulleidfa fawr yno.
Y
PRIFARDD
JAMS
NICLAS YN
Daeth llond y festri o bobl ynghyd yng Nghapel Minny dan
Cymrodorion
St. ar nos Wener 5
nawdd i
Cymdeithas
wrando
ar
y
o y
Prif-fardd
a’r Cyn Archdderwydd Jâms Niclas yn traddodi
darlith
am
Waldo
Williams.
Cafwyd noson i’w thrysori yn ôl pawb oedd yn bresennol.
gynt
Grey-Thompson o
Gaerdydd
Cym rae g
yng
Nantgwrtheyrn
teledu.
a
yr
Athletwraig
ddyfarnwyd
yn
Ngha nol fa n
yn
realaeth
Llyn
‘Cariad
Penderfynodd
y
dan at
Iait h
nawdd
Iaith’
ar
gwylwyr
y y
mai
Tanni a ddangosodd fwyaf o ymroddiad yn ystod yr wythnos hefo Amy Wadge gwraig yr actor Alyn ap Brinli yn ail. Llongyfarchiadau iddyn nhw a gweddill y
criw
Brodor
Hoddi n ot t
o’r
Urdd
Bargoed
ond
flynyddoedd
bu’n
yng
Gobaith yw
Alun
Mark a wyres gyntaf i Rhun a Gwyn, Steve a Sandra a nith i Wncwl Rhodri a Mali.
byw
am
Llongyfarchiadau – i Catherine a Melfyn
Nghaerdydd
cyn
Hopkins, Rhiwbina, ar enedigaeth Alys
symud i’r Gorllewin. Mae o wedi cael
Elizabeth
gyrfa
y
Ebrill,
chwaer
Coleg
Daniel
Gwyn
ddisglair
Brifddinas
a
bu’n
thra’n
byw
darlithio
yn
yn
y
yn
Ysbyty’r fach ac
Cerdd a Drama a Phrifysgol Caerdydd.
Gwenda
Hopkins,
Llongyfarchiadau iddo.
Celia
Horn,
Brifysgol
i
ar
7
John
a
Gwyn
a
Owen
wyres
i
Llanisien,
a
John
Garstang,
a
swydd
Gaerhirfryn.
DAU GOLEG YN UNO Ar
y
1
Awst
Caerdydd
2004
a
Cymru
cyfanswm
o
pum
mil
uno
20,000
staff
a
Prifysgol
Meddygaeth
yn
dros
o
bydd
Choleg
Prifysgol
a
o
bydd
fyfyrwyr,
chyllideb
o
£250
miliwn gan y sefydliad newydd.
RH’UN BACH ARALL! Llongyfarchadau Iorwerth
ar
i
Rhun
enedigaeth
a
Llinos
Osian
eu
ap
mab
cyntaf, a brawd i Elen a Siwan ar y 13 o Fawrth yn Ysbyty Llandochau. Llongyfarchiadau i Aled a Maria Lewis (Penylan) ar enedigaeth William Gethin
PEN-BLWYDD
ar Mawrth y 9fed. Ðyr cyntaf i Gethin a
Llongyfarchiadau
i’r
Roberts
ar
Williams
darlledwr ddathlu
John
ei
ben-
Gill Lewis a gor-ðyr i Dave Price, Dinas Powys.
am
eu
Am gyfnod bu’n byw yn Rhiwbina cyn
RASLAS BACH!
dychwelyd
Llongyfarchiadau hefyd i’r Parch Gareth
i’r
Gogledd
Llanrug. Mae mab iddo,
i
fyw
yn
sef Robin yn
hymdrechion
Rowlands
a
byw yn yr Eglwys Newydd. Mae John
enedigaeth
Roberts
Non
Williams
wedi
darlledu
ei
ar
Bethan
Efa
5
Ellis
Rowlands
Grug,
chwaer
Mawrth.
Wyres
i
ar
Begw
arall
i
gyfraniad wythnosol ‘Dros fy Sbectol’ ar
Wynfford a Meira Ellis Owen, Creigiau
Radio
a
Cymru
am
wyth
mlynedd
ar
hugain. Tipyn o gamp!
P AR TI
Pyrs
a
Patrisia
C AWS
Cynhaliwyd nghartref
parti
Rowlands,
Llan
Ffestiniog.
A
G WI N
BBC Cymru yn chwilio am dalent newydd!
LLWYDDIANNUS caws
a
Gwin
yng
Mari Price yn Llandaf ar 23 Mae
Cymdeithas Awtistiaeth.
ac
tiwtoriaid Nia Parry ac Ioan Talfryn.
i’r
BBC
ymgyrch
BORE
COFFI
PROFFIDIOL
YN
Cynhaliwyd broffidiol Festri
Bore
ar
Capel
arian
tuag
i’r
Apêl
fore
yn
Coffi
Sadwrn
Bethel at
Genedlaethol
o
Ebrill
yn
Rhiwbina
Gronfa
Casnewydd. wych
hynod 3
a
i
godi
Eisteddfod Bu’r ymateb
hoffai
Gwilym
mwyaf
diffuant
i
bawb
a
gyfrannodd yn anrhydeddus i’r apêl ac i bawb
ddaeth
Cymru
enfawr
gyflwynwyr
i’r
bore
ac
i
bawb
a
gyfrannodd mewn unrhyw fodd i sicrhau llwyddiant y Bore. Yr elw ar ddiwedd y
a
dawnus
lleisiau’r
Dinesydd a’i
ddiolch
chyfeillion
yn
i
Lorraine
PPS,
Ystum
Taf am eu gwaith yn cysodi’r Dinesydd nifer
o
flynyddoedd.
Mae
hi
wedi
cydweithredu gyda llu o olygyddion ac wedi
o
ar
hyd
dyfodol.
i
Mae'r
pobol
ifanc
sy'n
Felly
os
dalent,
oes
gennych
rhwng 8 -
chi
sbarc
o
25 mlwydd oed, yn
rhugl yn y Gymraeg ac yn meddwl fod gennych chi'r ddawn a'r ymroddiad i fod yn gyflwynydd teledu, mae BBC Cymru yn disgwyl am eich galwad! Fe fydd gweithdai yn cael eu cynnal yn Eisteddfod rhwng
yr
Urdd,
Ynys
Mon
eleni
Mai'r 31ain a Mehefin y 5ed a
bydd cyfle i'r rhai sydd am gymryd rhan a
chyfweld y
rhai
byd
o
radio
wynebau a
teledu
Cymraeg.
DIOLCH
am
y
dyfodol,
adnabyddus
Rogers
dechrau
ddod
dangos brwdfrydedd tuag at ddarlledu.
gyflwyno
dydd oedd £900.
Hoffai’r
wedi i
BBC yn awyddus i chwilio am wynebau
RHIWBINA
ddiolch
enillydd ar ddiwedd wythnos o ddysgu
rhaglen
Cymru.
Gymrawd
Roberts, trefnydd y Bore Coffi, fynegi ei
TANNY YN ENNILL ETO! Tanny
yn
gael ei
CROESO i Elin Mair, merch i Lowri a
Mawrth a chodwyd £200 tuag at Gronfa
CYFAREDDU
Fawrth
Alun
Genedigaethau - -
blwydd yn naw deg oed ar y 24 Mawrth.
DYWEDDÏAD
Nos
cyfansoddwr
Prif
Weithredwr Bwrdd yr Iaith Gymraeg.
ddwyieithog
y
ac fe’i hanrhydeddir drwy
wahodd
bwydlen ddwyieithog y mis, Bwrdd yr
Cyflwynwyd
bydd
Hoddinott yn dathlu ei benblwydd yn 75
‘Buffs’, bwyty a bar ym Mae Caerdydd yw
A L U N
HODDINOTT
sicrhau
fod
ein
papur
bro
cyrraedd y wasg yn dwt ac yn daclus.
yn
Rhaid
i'r
ymgeiswyr
fod
rhwng
8
a
25ain mlwydd oed ac os o dan 18 oed, mae'n
rhaid
iddynt
gael
caniatad
ysgrifenedig rhiant / gofalwr. I gofrestru ar
gyfer
angen
ei
y
digwyddiad,
wneud
yw
y
cyfan
ffonio
029
sydd 2032
2095 a byddwn wedyn yn gofyn i chi gwblhau ffurflen gofrestru.
Y DINESYDD MAI 2004
Y Cyfryngau
Tanny gynt
llynedd
Jones,
Gethin
gan
‘Company’. enillodd
y
flynyddol y
rhaglen teledu.
a
Eleni,
a
yr
Athletwraig
ddyfarnwyd
yn
Ngha nol fa n
yn
realaeth
Llþn
dan
‘Cariad
Penderfynodd
at
y
Iait h
nawdd
Iaith’
ar
gwylwyr
y y
mai
yn ystod yr wythnos hefo Amy Wadge
Albanwr
ond
yng
Tanni a ddangosodd fwyaf o ymroddiad
Cylchgrawn
teitl
Gaerdydd
Nantgwrtheyrn
‘Hen lanc y flwyddyn’ mewn
drefnir
o
Cym rae g
rhaglen
‘Planed Plant’ ar S4C y teitl
cystadleuaeth
Grey-Thompson
enillydd ar ddiwedd wythnos o ddysgu
enillodd
cyflwynydd
gwraig yr actor Alyn ap Brinli yn ail.
daeth
Alun Williams, gyd-gyflwynydd â Gethin Jones yn ail yn y gystadleuaeth gan ennill gwyliau i ddau am dair noson yng Efrog
Llongyfarchiadau iddyn nhw a gweddill y
criw
am
eu
hymdrechion
ac
i’r
tiwtoriaid Nia Parry ac Ioan Talfryn.
Newydd! Cynhaliwyd y digwyddiad yng Nghlwb
CADEIRYDD NEWYDD
nos ‘ Y Nefoedd’ yn Llundain o flaen tua
I SGRÎN CYMRU
mil o ferched! Daw Alun, sy’n 26 oed o
Elis Owen aelod o Fwrdd Sgrîn Cymru a
Ruddlan yn wreiddiol ond bellach mae’n
Rheolwr
byw
newydd Sgrin Cymru yn lle y Cadeirydd
yng
Nghaerdydd.
Llongyfarchiadau
Alun!
ITV
Cymru
fydd
gribinio’n
ddyfal am newyddion
ar
gyfer pob rhifyn. Diolch iti yr hen lanc!)
Llongyfarchiadau
yng
Nglantaf,
caneuon
CHWARAE TEG
yn
ei
ôl ar
BBC
Radio
Cymru
ac
mae’r tîm yn barod i frwydro ar eich rhan. Ydych
chi
a
i
Ieuan
disgybl am
Wyn
6ed
dosbarth
gyfansoddi
ymddangosodd
o’r
un
ar
o’r
Cân
i
Gymru eleni. Pris Rhyddhad oedd y gân
Ydi wir mae’r bumed gyfres o ‘Chwarae Teg’
Mercher 31 Mawrth daeth Clwb Rygbi
CÂN I GYMRU
Eglwysnewydd,
wedi
cael
cam
neu
ac fe’i canwyd gan Catherine Ayres sy’n fyfyriwr yn y Coleg Cerdd a Drama.
eisiau
bwrw eich pen yn erbyn y wal ac eisiau
Dyletswydd
cyngor? Os felly, Cysylltwch â ni ar 029
llynedd, oedd cyhoeddi teyrnged goffa i
20 576666.
Wyn Roberts, Rhiwbina, a fu farw yn dra
drist
s y dy n
Dymuniad
iawn,
ym y
mis
teulu
fis
Medi
y
G o r f fe n n a f .
oedd
i
unrhyw
gyfraniadau gael eu gwneud i ‘Glwb Sul Ty Celyn’, canolfan i blant ac oedolion
ANNWYL BAWB
ifanc
ag
anghenion
arbennig.
Cafwyd
ymateb hael, a braint yw cael cyhoeddi Ydych chi’n perthyn i Barti Ddu? Yn gweld eich hun yn debyg
llythur oddi wrth sylfaenydd yr elusen honno, Ms Maggie Harries MBE.
i
ewyllys
enfawr
a
chithe’n
gwybod dim am y peth. Bron yn fisol, mae rhywun yn darganfod eu bod nhw’n perthyn i un o dywysogion Cymru. Rydym yn chwilio am unrhyw straeon difyr am achau (wedi eu profi’n wir, neu si yn unig) Unrhyw hanes am berthynas difyr, neu enwog, straeon am ewyllysiau neu gerrig beddau rhyfedd, neu ddafad ddu y teulu. Ydych chi’n gwybod am bethau
sy’n
genhedlaeth c y fr in ac h o l,
cael i
eu
trosglwyddo
genhedlaeth he n
g a r,
ee
o
recipe
c w ilt,
neu
carwn ddiolch o galon am y cyfraniadau hael a gawsom yn sgil marwolaeth Wyn G Roberts. Elusen fechan leol yw hon, ac mae mab Wyn, Richard, wedi bod yn dod atom ers blynyddoedd. Roedd
cyfanswm
gwario’n
ddoeth
‘Maketon’
Ein
am
nod
rhan
â
Rwy’n
nia@bont.tv
we neu
-
eryl@bont.tv ar
y
ffôn:
neu
01286
677225 neu anfon lythyr at Eryl
Humphreys,
Ganolfan LL55 2BD
Deledu,
ar
ein
haelodau.
bedair
cwrs
yw
wythnos
cymorth
ac
cyntaf
fe yn
Bont,
Y
Caernarfon
a
chafwyd
ceisiadau
gan
Iestyn
Williams, Geraint Fowler, Rhys Angell a Dafydd Emyr a thri throsiad gan Dafydd Shurmer.
Seren
y
Lewis.
gem
oedd
Rhif
8
Llongyfarchiadau
i’r
CWIS HWYL CENEDLAETHOL MERCHED Y WAWR Yng ngwesty’r Tþ Nant, Pentrepoeth ger Radur y daeth aelodau Merched y Wawr Rhanbarth y De Ddwyrain ynghyd ar nos Wener Ebrill 2ail. Dyna noson y Cwis Hwy l
parhau
i
fwy
cyflawn
siwr
blesio’n
y
arw
yn
byddai fod
y
haelioni. Yn gywir Maggie Harries
Ce ne dl a e t h ol .
Rhanbarth
trwy
addysgu
ein
gymdeithas.
Wyn
cynifer
wedi o
Roe dd
Gymru
yn
14
cystadlu
a
Nant
roedd
dwsin
o
dîmau
yn
gwelwyd fod dau o’r tîmau yn gyfartal sef
tîm
Cangen
ei
blant
Y
Garth,
Pentyrch,
a
thîm Cangen Bro Radur. Ond rhaid oedd aros
tan
gwybod
chwarter pwy
wedi
oedd
Pan
ddaeth
deg
cyn
yr
enillwyr
y
cael
canlyniad
lawr y llinell ffon o’r Brif Swyddfa yn Aberystwyth,
llawenydd
mawr
oedd
deall fod tim Y Garth a thîm Bro Radur wedi dod i’r brig ynghyd a thîm cangen Llaniestyn, Rhanbarth Dwyfor. Llongyfarchiadau mawr i aelodau tîm Bro
arbennig iawn yn elwa oherwydd eich
Ffilmau’r Cibyn,
yn
haelodau fel eu bod yn gallu chwarae
clywed eich straeon. Mi allwch gysylltu y
gais
cenedlaethol.
cyfraniadau
Rydym eisioes wedi cael cwrs arwyddo
ystod Mis Ebrill.
ar
y
£3,900., a bydd pob ceiniog yn cael ei
yn y teulu - gwallt coch, trwyn mawr,
ni
ym
ymgiprys. Erbyn hanner awr wedi naw
Ar ran aelodau Tþ Celyn Sunday Club,
gynhaliwyd
Mi fydden ni wrth ein bodd yn cael
be n
Sgoriodd y Capten Geraint Morgan ddau
Tþ
Annwyl Ddarllenwyr Y Dinesydd
nodwedd arbennig sy’n cael ei etifeddu
dawn arbennig?
yn
mawr oedd yr hwyl a’r crafu pen. Yn y
i Marilyn Monroe? Efallai eich bod yn etifedd
Ca e rdyd d
mhencampwriaeth Cynghrair S A Brain.
Clwb.
WYN ROBERTS
Cym ry
Richard
cwyno? Ydych chi’n teimlo eich bod yn
e-bost: chwaraeteg@bbc.co.uk
CRICC YN BEN Trwy guro tîm Llanrhymni 36-19 Ddydd
(Derbyniwyd y newyddion yma gan ‘hen
Gwilym yn cyfrannu’n gyson i’r Dinesydd
Plant Ysgol Pencae yn cyflwyno siec am £1,800 i Mrs Iris Williams o'r elusen Barnardo's.
Cadeirydd
presennol Dr Geraint Stanley Jones.
lanc Y Dinesydd’ Gwilym Roberts. Mae
trwy
ARIAN YN LLIFO
TANNY YN ENNILL ETO!
NEFOEDD FAWR! Y
5
Radur
Maurin
sef
Hurley,
:-
Rhiannon
Elinor
Jones,
Evans, Eirlys
Davies. Mae dwy gangen o Ferched y Wawr yn y brif ddinas. Estynnwn groeso cynnes i unrhyw ferch a garai ymuno â ni. Cysylltwch â’r swyddogion lleol. Cangen
Caerdydd
:-
Mrs
Myfanwy
Jarman 20486463 Cangen Bro Radur :- Mrs Mary Wiliam 2064406.
6
Y DINESYDD MAI 2004
IFOR REES Rhan o deyrnged iddo Havard
Gregory
Nghapel
yn
a roddwyd gan ei
Bethlehem,
BWRLWM BRO EIRWG
angladd
yng
Gwaelod-y-Garth,
Tybed faint o ddarllenwyr y Dinesydd a
ar fore Mercher 3 Mawrth 2004.
gafodd
Pan own i’n grwt 12 oed, yng nghefn
wneud
cysgodol y galeri yma, ac yn ddigon ewn
Maerdy,
arweinydd
i
gymryd
rhan
mewn
rhaglen yn stiwdio gynnar y BBC ar hen donfedd
Rhaglen
ddweud ymhen Ifor,
i’r
Cymru
llwybyr
i
drysori
pwy
hwnnw
blynyddoedd
ac
-
at
ei
fy
gael
all’sai arwain
adnabod
gyfeillgarwch
a’i
gwmni - cwmni a fyddai’n gymanfa bob tro.
Ym 1957 ymunodd â staff y BBC ym
ddyddiau’n hwy, byddai wedi dathlu ei benblwydd yn 83 ar ddydd Gðyl Ddewi. Bu ei briod Joan farw 14 blynedd yn ôl, a
Mangor fel cynhyrchydd. Ddwy flynedd w e dy n,
ga fa e l
gwefreiddiol i ’r
yn
newydd:
byd
y
bu Esme yn
teledu,
c yffroe s
yng
Nghaerdydd. Ymhlith meysydd eraill, fe fu
cynhyrchydd
cyntaf
y
Cynhyrchodd doreth o raglenni teledu
rhyfeddodau gostrelodd
llawer ei
gwlad,
brofiad
yn
ac
ei
fe
gyfrol
“Siwrneio”. Wedi ymddeol o’r BBC ym 1981,
aeth
ymlaen
drwy
wneud
Joan, sef “Ffilmiau’r Garth”.
hithau,
nith
Ifor,
o
Cafodd
Ifor
Ramadeg
ei
addysg
Abertawe
yn
a
Ysgol
Choleg
y
Brifysgol Abertawe lle graddiodd gydag anrhydedd yn y Gymraeg. Oddi yno, i Goleg y Presby, Caerfyrddin, a dod yn B.D.
Ym
1996,
gyfraniad
helaeth
darllenadwy M.A.
fe
er
gydnabuwyd i
estyll
caredigion
Anrhydedd
ei
mwyaf
llên
gan
gan
Brifysgol
radd
Cymru.
mewn lle’r
i’r BBC oedd
pan
stiwdio
yng
Nhaerfyrddin,
fach
ac
Aneurin
Talfan yn gynhyrchydd sgyrsiau. Wedi
gadael
weinidogaeth:
y
deng
Presby, mlynedd
i’r
hapus yn
wella
eu
haddysg
ac
i
gael
cyfleodd
newydd. Fe fu plant ac athrawon yr ysgol yn
nghwis llyfrau Caerdydd yn ddiweddar. Braf
oedd
wahanol ystod
y
gweld
cymaint
ysgolion diwrnod
c yme ria da u.
yn ac
o
blant
cymdeithasu
yn
trafod eu
E dryc hwn
o yn
hoff
yml ae n
at
gystadlu yn y rownd nesaf ac at weld cyflwyniadau o wahanol lyfrau er mwyn codi blas i ddarllen ymhellach !! Er
mwyn
dathlu
Diwrnod
y
Llyfr
roedd holl blant yr ysgol wedi gwisgo i
O bawb yn y BBC, fe oedd a’r shooting
fyny
ratio
Cafwyd gwobrau am y gwisgoedd gorau
gore:
fe
oedd
yn
defnyddio’r
fel
cymeriad
llawer o luniau er mwyn addurno wal y Ysgrifennydd
urddo’n
am ugain
Dderwydd
Ngorsedd
y
gorseddol
y
er
Beirdd,
flynyddoedd
yn
Cymrodorion
mlynedd. Wedi ei Anrhydedd bu
am
ymweld
gwledydd
â
yng
nifer
Celtaidd
ar
ran
Gorsedd Cymru. Bu’n aelod o Bwyllgor
Gadeirydd
Pwyllgor
Ymgynghorol
‘Cwrs y Cyfryngau’ yn Athrofa Addysg
erbyn
batrwm
wyth i’r
1990,
o
roedd
gyfrolau.
gyfres
Tynnwyd
pwy
yw'r
cymeriadau
lliwgar
yn
y
llyfrau. Profiad
arbennig
i
blant
Bl.6
oedd
treulio diwrnod yng nghwmni Myrddin ap
Dafydd
yn
ba rt ne ri aet h
ddiweddar. yr
ysgol
Fel
a
rhan
o
U.W. I. C.
cawsant gyfle i gyfansoddi cerddi doniol a gwreiddiol o dan arweiniad Myrddin. Roedd y diwrnod yn un llawn hwyl a
Uwch De Morgannwg.
cyhoeddi
sbri!!!
llyfrgell a rhoi cyfle i'r plant i ddyfalu
o
mudiadau
llawn
Cymraeg.
a
Bu’n
yn
lyfr
gilydd!
Caerdydd
diwrnod
o
lleiafswm o ffilm cyn rhoi’r rhaglen at ei
Eisoes
mynd
gyfrifiauron i Uganda er mwyn iddynt
Roedd un arbenigrwydd yn perthyn i Ifor y tynnid ei goes yn aml yn ei gylch.
Llên Cyngor Celfyddydau Cymru, ac yn
Roedd Ifor wedi gallu cael eu traed i
ni
pori trwy lyfrau er mwyn cystadlu yng
Joan, yn dod yn rheolaidd, ac yn llawn ei
Menna
rydyn
gwerthfawrogi. Rydym yn anfon yr hen
rhaglen
“Heddiw”.
ffurfio’i gwmni ei hun ynghyd â’i briod
A
Wel,
wneud hyn rydym yn helpu plant eraill i
symud
rhaglenni ar gyfer yr S4C newydd, drwy
bellach i ffwrdd, yn cyson gysylltu.
un?
a
ne wydd
chwe blynedd diwethaf. Ac Anne, nith
arno.
hen
gael eu defnyddio mewn ysgolion. Wrth
gwmni clos iddo am y
gofal hithau, o Landysul i gadw golwg
gyda'r
c y fr wn g
o’r mwyaf difyr, gan deithio ar drywydd
Petai Ifor wedi cael byw ond ychydig
wrth
yn sicr eu bod yn cael eu defnyddio a'u
emyn nesa”, gyda’r canlyniad imi gael ngwahodd
oddi
hen gyfrifiaduron ac wrth wneud hynny
Cymanfa
Ganu’r Groglith hwnnw “i ddarllen yr
fy
newydd
yma ym Mro Eirwg yn ail gylchu ein
i dderbyn gwahoddiad yr enwog W. D. Evans,
gyfrifiadur
Siôn Corn ac yna ddim yn sicr beth i
wedi
Ifor a
boblogaidd
roes
“Bro
a
pwy
a
wyr,
feirdd
efallai
Bro Eirwg
y
clywch
chi
am
yn ymddangos yn y
Babell Len cyn hir !!!!
Chapel
Bywyd”, gan fod yn gwbwl gyfrifol am
Sioe ffasiynau ? Modelau'r dyfodol ?
Maen Gwynfe, Shir Gar - ardal enwog,
y rhifyn cyntaf ar T H Parry-Williams
Fe allech chi daeru bod plant Blwyddyn
cartre’r cenhadwr mawr David Griffiths,
ym 1981, ac yna un ar Cynan ym 1982.
2
a
Wedyn,”Gwþr
Llên
ym
iddynt wisgo eu dillad disgo i ymuno yn
1995.
ddathlu
fugail
eglwysi
Syr
John
brenhinol
a
sefydlu’r
Jeriwsalem
Williams,
y
gyfrannodd
Llyfrgell
Aberystwyth
a
-
ac,
meddyg
gymaint
Genedlaethol wrth
gwrs,
at yn
Beriah
fuan
wedi
iddo
ddod
i
Wynfe,
priodi Joan, ei gariad o Bontyberem, a fu’n gefen ac yn gadernid iddo. Tra yng Ngwynfe,
a il - dde c hre uodd
ysgrifennu nodwedd cyfresi
sgriptiau a
radio
rhaglenni
“Teulu
Tþ
Mans”,
a
rannwyd
Davies
a
Gwilym
-
Ifor
rhaglenni
cylchgrawn,
Coch” gan
a
“Teulu’r
Ifor
Morris,
a’r
a
pan
Jacob oedd
“Raligamps”, draws gwlad.
a
fyddai’n
megis
crwydro
ar
barti
mawreddog
wrth
lliwgar, a'r grðp Triongl yn dawnsio ac
Ffynnon
yn canu yn wych . Mae pawb yn edrych
Felin
Bach”.
Natur
ei
holl
mwynhau.
yma ym Methlehem, a daeth i’r adwy dros nifer o flynyddoedd o’r pulpud hwn gan
draddodi
ugeiniau
o
bregethau
ac
ysgwyddo llawer cyfrifoldeb bugeiliol a chynnal breichiau’r saint. Rwy’ yn credu y byddai Ifor, a ddaeth â’r fath fwrlwm o lawenydd yn ei waith ac
yn
ei
ymlaen at ddilyn y rhaglen ar S4C, yn ogystal
Bu Ifor yn aelod gweithgar a phybyr
Dduw
cyfresi
i
yr hwyl yn Stiwdio Fflic. Roedd y set yn
y
Yna,
mynd
canmlwyddiant
llawenydd
hwn.
yn
geni Cynan ym 1995, y gyfrol “Dôr o
Gwilym yntau’n weinidog ar yr achos yn capel
i
Tawe”
lyfrau oedd: mor hawdd eu darllen a’u
Gwynfe Evans. Yn
Yna,
Cwm
berson,
yn
ninnau,
amdano.
llawenhau
wrth
Rwy’n
inni
yn
ein
ddiolch
siwr
mai
i ei
ddewis e’ fyddai inni oll weld yr enfys drwy y glaw.
a
chael
mwy
o
gyfleodd
i
wrando ar ganeuon Triongl. Ar
ddiwedd
y
dydd
pob
ddydd
Mawrth mae criw lwcus o blant Bl.6, a'u hathro
Mr
Ganolfan dysgu
sut
hyderus. fyddant gan
Iwan beicio i
yrru
Erbyn yn
wybod
Davies,
beic
yn
bod
ffordd fawr yn gywir.
saff
gwmpas yn
mynd
Maent
gwyliau'r
gyrru o eu
yn
Gabalfa.
dilyn
ac
Pasg
i
yn yn fe
Caerdydd rheolau'r
Y DINESYDD MAI 2004
Y Border Bach Fues
i
eriod
Mamgu
yn
hoff
iawn
(wallflowers).
ganddynt
ddelwedd
o
I
7
Ysgol y Wern
flodau
mi
mae
anffodus.
Fe’i
gwelwch gan amlaf mewn cymysgwch o liwiau rhwdlyd sy’n f’atgoffa o hen lenni felfed, neu orchudd bwrdd hen ffasiwn.
Mae eu henw Cymraeg yn eu
gwe ddu
i’ r
dim!
Mae
nhw’ n
blodeuo’n hwyr yn y gwanwyn ac yn llawn
lle
am
ychydig
ond
yna
mae
nhw yn y ffordd pan fyddwch am gael rhywbeth mwy hafaidd a lliwgar yn y border.
Timau’r Cwis Llyfrau:
Y tîm rygbi buddugol
Manon Richards, Dafydd
Ond
i
fod
yn
deg
â’r
blodyn,
mae
ganddo ei le mewn border neu botiau i dyfu gyda’r daffodil neu yn arbennig y tiwlip i ymestyn y gwanwyn hyd nes i flodau’r
haf
ymddangos.
Gallwch
gael bron unrhyw liw o hufen a melyn trwy’r pinc a’r coch i borffor sy’ bron yn ddu.
Cwis Llyfrau
Benham, Elin Griffiths (rhes
Llongyfarchiadau Llyfrau
sydd
i’r
wedi
ddau
dîm
Cwis
profi
llwyddiant
ail yn y Sir a thîm Bl6 yn gyntaf. Fe fydd
derfynol.
tîm Bl6 yn cynrychioli’r Sir yn y Rownd
cynrychioli’r
Genedlaethol ym mis Mehefin. Pob lwc i
Genedlaethol a fydd yn cael ei chynnal
chi yn Aberystwyth.
ym
Rygbi
a’i
tiwlips
mewn
lliw
Fe
Mharc
y
fydd Sir
y
yn
Strade
Wern y
ar
nawr
yn
Gystadleuaeth
Fai
15fed.
Da
iawn chi fechgyn. Tipyn o gamp!!
cadwch at un lliw yn lle cymysgwch gyda
ysgubol yn ddiweddar. Daeth tîm Bl4 yn
Mae nhw’n fwy trawiadol os
rhoi
gefn) Rebecca Thomas, Gwenllian Williams, Carys Jones
Mae tîm rygbi’r ysgol wedi cael tymor
Eisteddfod yr Urdd
cyferbyniol, e.e. blodau mamgu melyn
llwyddiannus
yw
Pob lwc i Alys Walsh Bl 6 a fydd yn
golau gyda tiwlip porffor tywyll.
Pencampwyr Urdd Sir Caerdydd a’r Fro.
cynrychioli’r Sir yn yr Unawd Piano dan
Ar
12 yn Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd
Mae
eu
huchder
Mae
‘na
rai
yn
byr
amrywio
tua
9
tipyn.
modfedd
ddydd
iawn.
Mawrth,
Y
Wern
Mawrth
30ain
enillodd y tîm 5 gêm cyn ennill y rownd
ar ddechrau Mehefin.
o
uchder, eraill tua 12 modfedd ac eraill eto i fyny i ddwy droedfedd.
Cânt eu tyfu fel blodau eilflwydd, h.y. gellwch eu hau nawr ar gyfer blodeuo y flwyddyn nesaf. planhigion
yn
Neu gellwch brynu
yr
hydref
Fa w rth
ar
ta n
gyfer
blode uo
o
Mehefin.
Fe’i gwerthir yn aml mewn
de c hra u
bwndeli sych ond cofiwch ddewis rhai cryf ,
llaw n
ac
nid
rha i
te nau,
gwannaidd neu fe gewch eich siomi.
Mae yna ambell fath parhaol i’w gael er
nad
yw’r
chwaith.
rheini
Fy
yn
ffefryn
hir
o’r
Erisymum Bowles Mauve.
hoedlog
rhain
yw
Mae hwn
yn tyfu’n llwyn bychan tair troedfedd ar draws â dail llwydlas cul sy’n para trwy’r gaeaf. pinc
yn
Chwefror
Mae’r blodau porffor-
dechrau a
Gorffennaf.
gallant
ymddangos bara
ymlaen
Yn wir, os yw’n hoffi ei
bron.
Mae’n
A fuoch chi erioed yn gweithio yn ysgol Melin Gruffydd? Os do, hoffech chi ymuno â’r staff presennol am noson hwylus o drafod atgofion yn y Juboraj Rhiwbeina ar nos Wener 2 Gorffennaf o 7.30p.m. ymlaen. Cysylltwch â Mair Robins ar 02920 691247 neu ar e.bost schooladmin@ysgolmelingruffydd.cardiff.sch.uk i roi eich enw ar y rhestr ar gyfer y noson. Oeddech chi’n ymwneud â grwp Llywodraethol cyntaf yr ysgol? Os oeddech, mae gwahoddiad i chi ymuno â’r Pennaeth a’r llywodraethwyr presennol am ginio yn La Marina, Penarth ar nos Fercher 23 Mehefin 7p.m.
yn tan
le gellwch gael ambell flodyn rown y flwyddyn
DATHLU PENBLWYDD YSGOL GYMRAEG MELIN GRUFFYDD YN 25 OED
blanhigyn
gwerth chwilio amdano.
Mae’r teulu i gyd yn hoffi man heulog
Cysylltwch a Mair Robins ar 02920 691247 neu schooladmin@ysgolmelingruffydd.cardiff.sch.uk Os oeddech yn un o ddisgyblion cyntaf yr ysgol yn y flwyddyn 1979 / 80? Mae gwahoddiad i chi ymuno â ni mewn Barbeciw yn yr ysgol ar 19 Mehefin 4 7p.m
ac heb fod yn rhy ffyslyd am y math o dir.
Byddai’n braf iawn gan yr athrawon eich cwrdd unwaith eto. (Mae gwahoddiad hefyd i rieni’r disgyblion hynny.)
8
Y DINESYDD MAI 2004
Newyddion o’r Eglwysi
yma i gael y tri brawd ochr yn ochr ar yr un
ddiweddarach,
Eglwys Y Crwys Yn
ystod
Mis
Mawrth
bu
aelodau
y
yn codi arian er budd elusen Tþ Gobaith a Hafan.
ddiddori
Daeth
Hywel
cynulleidfa
Gwynfryn
deilwng
iawn
yn
i y
Theatr, tra i aelodau Côr CF1 rannu o’u
y
Capel.
gynhyrchiol
Bu’r
adladd
iawn
ac
fe
yma
hefyd
rannwyd
yn
rhyw
£600 rhwng y ddau elusen. Nos
Lun,
Merched thema
29
Mawrth
gyfarfod
cafodd
gwerthfawr
‘Paratoad
ar
y
Grðp
iawn
gyfer
y
ar
y
Pasg’.
Arweinwyd y defosiwn a’r myfyrdod gan y Parch Ifan Roberts. Aelodau y Gymdeithas o
dan
Glyn
arweiniad
ein Gweinidog
Tudwal Jones
a
y
Parch
fu’n arwain
oedfa
adlewyrchu
dwyster
ac arwyddocad y daith i Jerusalem. Fore Sul y Pasg profasom y llawenydd wrth i’r Gweinidog
dderbyn
Eglwys,
Lowri
Geraint
Edwards,
wyth
Phillips,
o
ieuenctid
Mair
Dafydd
yr
Rowlands,
Evans,
Elgan
Richards, Owain James, Owain Thomas a Rhys
Wheater
ogystal,
yn
aelodau
gweinyddwyd
fedydd
ar
Edwards.
Mared Ar
y
cyflawn.
Yn
sacrament
Jarman
ddiwedd
yr
a
oedfa
daeth
i
ddiolch
am
‘ffynhonell
y
cariad
tragwyddol’. Yn
dilyn
nghapel
oedfaon
y
ddyfynnu enillodd
Crwys o
yr
gerdd
iddi
wythnos
gallwn
yn
Gwenno
gadair
fawr
addas
yng iawn
Richards
Eisteddfod
a
y
ni
ym
mwdwl ar
Catherina
a
chamddealltwriaeth,
(priod
Iorwerth
Martin
Morgan,
Luther)
Elwyn
gan
Hughes
a
Cawsom gyfres o oedfaon bendithiol a phregethau
treiddgar
gan
ein
Gweinidog
yr un oedfa cawsom dystio
Cadi
Nash
Andrew,
a
(Radyr) chwaer
cawsom barhau
–
merch
fach
gyda’r
rhyw
bedwar
dathliad gydag gwadd.
Gðyl
Iwan
a
i fedydd
Sioned
Mali. gyfres
Llanisien
ugain
Nos o
fu
ohonom
Ddewi Nansi
ac
Sul,
oedfaon
CIS Cawsom
y
Owain
Oruwchystafell” fodolaeth
un
Festri.
a
–
o’r
Lona
gan
“yn
yr
fanteisio
ar
ystafelloedd
Daeth
y
yn
llofft y
gweithgareddau
i
ar
gyfer
Jones
yn
–
westeion
Cawsom wledd i’w fwyta, amser
ychydig o’i hanes – gan ganolbwyntio ar nifer o bobl fu’n ddylanwad arno – ynghyd
dop wrth i “Fois Parc Nest” roi noson o Diolch am nawdd oddi
wrth yr Academi i sicrhau y cyfle arbennig
rhai
yn
disgleirio
yn
llawn
mwy
na'i
Ethol Blaenoriaid Etholwyd blaenoriaid newydd i Salem ar y 21ain o Fawrth, yn ystod oedfa'r bore.
uchafbwynt fore Sul y Pasg gydag Oedfa Gymun Deuluol.
Marwolaeth Gwyneth Lloyd Jones
cynrychiolaeth
An nib ynn ol
o
Cy mraeg
Eglwysi
Trist
iawn
yw
adrodd
am
farwolaeth
Caerd ydd ,
Gwyneth, gwraig Edwin Lloyd Jones, oedd
Casnewydd a Phenarth i Minny Street fore
yn agos at ein calonnau ni i gyd yn Salem.
Sul y
Cydymdeimlwn yn fawr ag Edwin a'r teulu
Blodau
i Oedfa o
Fawl.
Cafwyd
oedfa fendithiol iawn dan lywyddiaeth ein
i gyd yn eu colled.
Gweinidog,
am
Alun
Guy
gyda’r a
y
dan
chynhorthwy
wrth yr organ. wnaeth
canu
arweiniad
Helen
Evans
Yn dilyn yr oedfa, parhau
gymdeithas
dros
baned
yn
y
ei
Byddwn yn cofio'n hir
hanwyldeb,
addfwyn.
sirioldeb
Byddwn
yn
a'i
hysbryd
gweld
colli
ei
chyfeillgarwch a'i gwen garedig oedd yn nodweddu ei chymeriad llawen.
Festri. Mae’r Clwb Ieuenctid, sydd yn cyfarfod
Tabernacl Caerdydd
dan arweiniad Owain a Lona ddwywaith y mis, yn ymwneud â ac yn ymdrin â nifer o ddigwyddiadau nosweithiau
a
ymweliad
â’r
Cafodd
bobl
y
phynciau.
“allan”
yn
Synagog ifanc
Un
ddiweddar yng
flas
o’r oedd
Nghyncoed.
arbennig
ar
y
Ysgol Sul. Cynhaliwyd drafod
sawl
cyfarfod
darpariaethau’r
eisoes
Ysgol
i
Sul.
Derbyniodd Rob Nicholls y cyfrifoldeb o
noson hon – ac yn werthfawrogol iawn o’r
arwain
trefniadau a wnaed ar eu cyfer.
mae
gweithgareddau’r
ganddynt
arddegwyr
gynlluniau
ac
gwerthfawr.
Gwerthfawrogwyd cyfraniad Siân Helen Williams i addurno rhai o’r ystafelloedd
farw un
o ffyddloniaid y
capel, Mrs
Roedd Mrs Edwards yn hannu o
Bren-teg
ger
lyfrgellydd
yng
Porthmadog Ngholeg
a
bu'n
Harlech,
cyfarfu â'i darpar wr, Tom Edwards.
lle
y
Wedi
iddi symud i Gaerdydd rhoddodd gymorth mawr
i
nifer
o
elusennau
gan
gynnwys
Achub y Plant, Age Concern ac yn fwy diweddar,
Ysbyty
gwasanaeth
ym
Methel,
arweiniad
y
Parchedig
Thomas.
Felindre. Ebrill D.
Bu'r 19eg
dan
Haydn
Cydymdeimlir yn fawr â Tom,
Diolch i aelodau'r Ysgol Sul am eu cyfraniad teilwng i oedfa Sul y Bodau.
A
braf oedd cael croesawu bron i hanner cant o
ddisgyblion
Ysgol
Fethel, Mawrth 24ain.
Melin
Gruffydd
y
festri,
a
bwriedir
prynu
mwy
o
gyfarpar addas yn fuan. Llawenydd i bawb yw deall bod rhai o’r arddegwyr hyn wedi gofyn am gael eu bedyddio ac mae hyn yn argoeli’n dda am ddathliad wrth ail-agor y capel.
Croeso adre. Roedd
pawb
yn
falch
o
ddeall
bod
y
Gweinidog wedi cyrraedd adre’n ddiogel o’i daith yn Zambia a De’r Affrig. yno
ar
wahoddiad
fel
aelod
o
arweinwyr
Cymorth
grðp
eglwysig
yn
Aeth
Cristnogol cynrychioli
Prydain.
Mae’n
amlwg iddo gael amser da a bod ganddo genhadaeth i sôn am ddioddefwyr HIV/ AIDS yn y byd.
i
Fe'u croesawyd gan
Apêl y Congo.
y Gweindiog, y Parchedig T. Evan Morgan
Yn
a fu'n egluro ei ddyletswyddau a gwaith y
gweinidog
capel yn gyffredinol.
sleidiau
â chael eitemau ar y delyn gan Alecs Peate. Canol Mawrth, ac roedd y Festri yn llawn
gyda
gymdeithasol
taro deuddeg!)
arweiniad
cyrchfan
Gymdeithas
noson
nos Iau Cablyd i oedfa arbennig iawn dan
Bernice, Anna Lisa a gweddill y teulu.
difyr dros ben yn gwrando ar Iwan yn rhoi
fwynhad pur i ni.
Mawrth.
gilydd ar y carioci! (Evan yn enwedig yn
10fed.
cylch Rhiwbeina yn ein harwain. Golff
Cafwyd ymweliad a'r sinema yn ystod mis
Rhiannon Edwards, Heol-y-Coed ar Ebrill
yng ngofal ardal arbennig gydag aelodau
Clwb
Clwb y Bobl Ifanc
yn
â chyhoeddi’r Beibl Cymraeg Diwygiedig.
Roedd
Pasg, a daeth nifer o’r aelodau at ei gilydd
Bu
wnaeth gyfuno dathliad o fywyd Dewi Sant
Yn
Evans, Minny Street yn ðr gwadd.
yn
Llyr
hwyl,
‘Roeddem ni yno,
a’r bobl ifanc yn cyflwyno gwasanaeth a
Owain
dros gyfnod y Grawys yn ein harwain at y
Bethel, Rhiwbina
Ar fore Sul cyntaf mis Mawrth bu’r plant
Gwyl Ddewi
Parchedig
haddysgu ar yr un pryd.
Ysgol
Minny Street, Caerdydd
swper
gyda'r
a
Dyrinos Thomas – y tri yn ein difyrru a’n
Gyfun Glantaf eleni,
Roeddwn i yno.’
hefyd
Churchills,
mwynhau'r dathlu a'r gloddesta!
gwyddoniaeth
o
Geraint
cynulleidfa gref at Fwrdd y cymun i gofio ac
haelodau
Cawsom ein tywys i fydoedd “cymuned”,
Daeth
Cafwyd cynulleidfa deilwng iawn mewn yn
o’n
Roedd yn flasus iawn hefyd!
Cawsom
yn noson hynod o hwyliog a phawb wedi
gymun fore Dydd Gwener y Groglith.
gwasanaeth oedd
tri
Mawrth.
yn
dymor hynod lwyddiannus i’r Gymdeithas.
doniau cerddorol mewn cyngerdd cofiadwy yn
By the fnos
Minny Street fu’n cloi pen
Gymdeithas a’r Grðp Merched yn ddiwyd
Thþ
“l lwy fan”.
ystod
mis Apêl
yn
Congo
ymwneud
perthnasol.
Salem Treganna.
Mawrth, y
Mae’r
lansiodd gan
ag
y
ddangos
agweddau
apêl
hwn
yn
ychwanegol at bob gwaith arall a wneir gan
Dathlu Gðyl Ddewi
yr
Cawsom gawl Gðyl Ddewi eto eleni yn y
Genhadol a Chymorth Cristnogol. Rhennir
festri, yn dilyn yr oedfa ar ddydd Sul cynta
y
eglwys
cyfanswm
i
gefnogi’r
rhwng
y
Gymdeithas
ddwy
elusen,
a
Y DINESYDD MAI 2004 noddir
chwe
hyfforddi
phrosiect
yn
ymwneud
gweinidogion
a
DYSGWRAIG DDAWNUS
â
phlannu
Un oedd hi,
datblygu gwaith mewn canolfan feddygol,
fynnodd
noddi
ymddeol.
cynlluniau
sy’n
AIDS cymell
a
chefnogi
heddwch
yn
y
gymuned.
o amryw yn Nhþ’r Cymry a
ddysgu
siarad
Nid
Cymraeg
oedd
pall
ar
ar
Mwynhawyd
Bro Morgannwg ar 6 Mawrth bu farw
ei
Eddie
eleni,
a
hyfryd
yn
gwerthfawrogwyd
hwyliog
a
difyr
gan
y
gðr
y
festri
anerchiad gwadd,
sef
Hywel Jones. Mwynhaodd pawb yr arlwy wrth y bwrdd, gan ddiolch i’r chwiorydd am eu gwaith.
Roedd hi’n hyfryd clywed
aeddfedrwydd
Steffan
unawd
‘Y
Cymro’
i
Jones
yn
canu’r
gyfeiliant
sicr
ei
chwaer Marged.
ar
ran
a
gallent
hwythau
ganu
parablu
rhugl
Margaret
yn
gradd
dosbarth
llwyddiannus a
nifer
o
ysgrifau
a
gyhoeddwyd
G a de i r ydd
Cymry.
Eisteddfod
Margaret Cymry a
oedd
daeth
aelod
70
y
hynaf
cant
Tþ’r
o’r aelodau
presennol i’w hangladd. Estynnwn
ein
74
oed.
i’w
oedd
o
a
Caerdydd
cyntaf
mewn
ddiwydiannwr
rhwng 1981-1999
Pw yl l go r
Ganol
bu’n
Cyl l i d
Genedlaethol
Morgannwg
ac
rhwng
yr
yn
Sir
1984-85
a
derbyniodd yr OBE am ei waith ym myd busnes.
cydymdeimlad
Ffestiniog
Mhrifysgol
Bu’n
gan CAG / WEA ar ran dosbarth Tþ’r
Cynhaliwyd
Amlosgfa
ei
Bryndrain
angladd
Llanisien
ar
yn 12
Mawrth.
Iorwerth Morgan CYDYMDEIMLWN ag Alban Rees a’r
Undeb
teulu ar golli ei briod Olga Rees yn 91
Roedd
y
gyda
ym
hefyd,
yn
Stryd
Flaenau
Cemeg.
Llongyfarchiadau.
Seion,
o
graddiodd
ddihareb yn Nhþ’r Cymry. Ysgrifennodd
Bedyddwyr Cymru mewn oedfa arbennig Eglwys
yn
Brodor
hi,
Braint i’r gweinidog oedd derbyn rhodd Newydd
diwydiannwr
helpodd
Argraffiad Newydd o’r Beibl Cymraeg.
Beibl
y
Gedy weddw a thri o blant ac un ðyr.
meibion, Robert a David a’u teuluoedd.
o’r
Rea
chanmoliaeth i glwstwr o athrawon a’u
Roedd
noson
Yn sydyn yn ei gartref yn y Groeslon,
ôl
clodydd Margaret ar ei llwyddiant. Swper Gðyl Ddewi.
EDDIE REA Y DIWYDIANNWR YN MARW
Bu farw Margaret Hargrave yn 86 oed.
eglwysi, hyrwyddo gweithgarwch addysg,
prosiect
9
Popty,
Aberystwyth.
yn
oed ar y 19 Chwefror. Bu’r angladd yn
hyfryd
clywed
am
y
cyfle
gafodd Tom Sennitt i chwarae rhan
a
gyda
Eglwys y Crwys ar 27 Chwefror ac wedi hynny yn Amlosgfa Bryndrain.
Cwmni Opera Cenedlaethol Cymru yn eu Anrhydedd cerddorol arall
cyflwyniad o Hansel a Gretel yn Sadlers
Roedd yn dda gennym glywed bod Alice
Wells.
Reed
yr
Llwyddiant arall a daeth i ran Tom fel ei
Associated Board of the Royal School of
wedi
ennill
Diploma
gan
chwaer Hannah oedd ennill y ‘belt ddu’
Music wrth ganu’r delyn. Gwyddom am
yng nghamp Tai Kwando.
ei hathrylith, ac mae’n braf deall bod y byrddau cerddorol yn cydnabod hynny.
Teithiodd
Rhys
a
Rhodri
ab
Owen
i
gynhadledd ryngwladol yr ifanc yn Efrog Newydd,
o
dan
nawdd
y
cenhedloedd
Helynt y pedestreiddio yn yr Ais.
Unedig. Teithiodd pymtheg o ddisgyblion
Diolch i bawb am hyrwyddo’r dadleuon.
Ysgol
Bu
Owen
John
Thomas
yn
arbennig
o
hwn,
Glantaf lle
gwahanol
y Western Mail gryn sylw. Mae’n bwysig
gwleidyddol.
bod
yn
dwyn
sylw
cyfeillion,
cymdogion a chydnabod i’r sefyllfa, gan fanteisio ar bob cyfle i bwyso ar aelodau’r
digwyddiad
roeddent
egnïol, a chafodd llythyr ei fab, Rhys, yn
ein
i’r
wledydd
pwysig
yn
cynrychioli
mewn
trafodaethau
CYDYMDEIMLWN
Gwyneth
Edwin
Lloyd
a
fu
farw
ar
14
Mawrth
yn
Ysbyty, Llandochau. Bu’r angladd yng Nghapel Mawrth
Salem ac
yn
Treganna dilyn
ar
yn
y
22
Amlosgfa
Bryndrain.
CYDYMDEIMLWN
â
Megan
Roberts
a’r teulu Llandaf ar farwolaeth ei gwr Tegwel Roberts ar y 29 Chwefror yn 80 oed.
Rhannwn lawenydd John a Beryl Hall ar
ag
Jones, Llandaf a’r teulu ar golli ei wraig
Bu’r
angladd
yn
Amlosgfa
Bryndrain ar 9 Fawrth.
ddathlu eu Priodas Rhuddem. Roedd hi’n braf gweld Owain Williams
CYDYMDEIMLWN
hefyd
â
theulu
y
wrth yr organ fawr yn Neuadd Dewi Sant.
Parch J Haines Davies, Hen Golwyn ar
llygad barcud ar eu datganiadau yn ystod
Tybed
ei
y tri mis yn arwain at yr etholiadau lleol.
offeryn?
Cyngerdd y Côr.
Cymdeithas Nos Fawrth.
Cyngor
bod
y
lobi
eglwysig
yn
cadw
ai
ef
yw’r
ifancaf
i
chwarae’r
farwolaeth
ar
5
Mawrth
yn
Ysbyty
Glan Clwyd yn 87 oed. Bu ei angladd yn hollol breifat yn ôl ei ddymuniad.
Mwynhawyd nghapel
cyngerdd
arbennig
darlith werthfawr
gan y
Parchg
CYDYMDEIMLWN
a
theulu
Grev
James, Pwll y Glaw, Cwmafan a fu farw
gyda chynulleidfa dda yn gwerthfawrogi
un o gyn-weinidogion y Tabernacl, sef y
yn
arlwy fendigedig.
Parchg
y
Bu’r angladd yn Eglwys Mihangel Sant
y
ar y 5 Ebrill ac wedyn ym mynwent yr
ac
unawdwyr,
Paul
Iona
Jones.
Diolch i Euros Evans a
am
ymarferion
mis
Cafwyd
John Rice Rowlands o Gaergybi ar fywyd
Nicholls
ddiwedd
yng
Mawrth
Rob
Ebeneser
eu
yn
y
harweiniad gyngerdd,
Jones,
Gareth
nifer
Yn
o
dilyn
selogion
yr
ddarlith
Gymdeithas i fwynhau pryd o fwyd yn y
Eglwys.
Bu’n
bwyty cyfagos.
oedolion
am
hefyd
eglwys a gyfrannodd eitemau, sef Alice
Roedd yr eglwys yn ddiolchgar i’r Parchg
Reed, Owain Williams, Steffan Jones ac
Dr Densil Morgan am lenwi’r bwlch eleni
Aled John.
yn ein cyfarfodydd blynyddol.
Bu nifer eraill yn cyfrannu i
Diolch
i
Eglwys
Ebeneser am eu hynawsedd arferol.
Ail agor y capel.
ddigwydd
hynny,
gobeithiwn
y
Pan bydd
Teithiodd chwech o’r aelodau i ymweld
pawb yn ei weld fel cyfle i ail gysegru eu
â’r
hunain
Haapsalu
dros
diwedd Mawrth a dechrau Ebrill.
gyfnod
i
wasanaeth
yr
Arglwydd.
Bydd
Apeliwn ar y sawl sy’n awyddus i weld
gan Alan ac Alwen Kemp, Hugh a Verina
cyfle i ymgysegru o’r newydd i fanteisio
Matthews a Gwenallt a Non Rees lawer
ar yr achlysur hwn.
i’w ddweud am eu hymweliad.
Mawrth.
Cymraeg
flynyddoedd
a
i
byddai
CYDYMDEIMLWN
â
Rhiwbina
ar
a’i
deulu
Tom golli
Edwards, ei
wraig
Rhiannon.
y capel yn ôl i ddefnydd yr eglwys.
yn
diwtor
30
Ni ellir bod yn sicr eto pa ddyddiad bydd
Estonia.
eglwys
y
yn ei gofio.
lwyddiant y noson ac fe ddiolchwn i bawb cyfraniad.
ar
llawer o ddysgwyr Caerdydd a’r Cylch Cyrddau Pregethu.
eu
Treforys
i’r
ddoniau disglair o blith aelodau ifanc yr
am
Ysbyty
yn
a
aeth
Davies.
ac John
Gwerthfawrogwyd
Charles
CYDYMDEIMLW N
â
t he ul u
y
diweddar Elgar Evans, Abertawe , gynt o Gaerdydd a fu farw yn sydyn yn 60 oed. Bu
Elgar yn aelod
brwd o
Aelwyd yr
Urdd pan oedd yn ifanc ac yn aelod o Gôr yr Aelwyd.
10
Y DINESYDD MAI 2004
Cymraeg yng Ngerddi Soffia www.mentercaerdydd.org 029 20565658
Cychwynnodd
lledr ar helyg'
Cwis y Fenter
rhwng
Cafwyd noson ddifyr yng ngwis y Fenter Nos
Wener,
Ebrill
yr
2il
yng
Bu 13 o dîmau yn
ymladd
gyntaf
y
wobr
–
ac
yn
Hwyl yn Llangrannog
y
P
a’r
Testunyddion.
Yn
oedd
Llongyfarchiadau!
yn
dilyn
i
bawb
yr
fenter newydd
iaith
Gymraeg
a
Mae’r
Gymraeg
i’w
chlywed
ym
fel
rhan
o i
ymrwymiad hybu
a
parhaol
dat bl ygu’r
defnydd o’r Gymraeg. O ddiwrnod agoriadol y tymor criced
fuddugol!
Diolch
diolch i
Bwrdd
Morga nnwg
rownd ychwanegol ar gyfer y ddau – Y Testunyddion
Criced
mhencadlys y tîm yng Ngherddi Soffia eleni
diwedd roedd dau o’r timau yn gyfartal – Maes
newydd
Criced Morgannwg.
Nghlwb
Criced Morgannwg. am
tymor
Morgannwg yn sðn rhywbeth mwy na'
newydd (Gwener Ebrill 16eg) mae pob
â
cyhoeddiad swyddogol a wneir yn ystod
gymerodd rhan ac yn arbennig i Keith!
gêma u
Gobeithio y gallwn drefnu noson debyg
cartref
Mo rga n n wg
yn
ddwyieithog o hyn ymlaen. I ddathlu’r
eto yn y dyfodol…..
ffa it h,
ro ed d
R ho d ri
Wil lia m s,
Penwythnos Teulu i Langrannog
Cadeirydd Bwrdd yr Iaith Gymraeg yn
Treuliodd bron i 50 o deuluoedd o ardal
gyfrifol
Caerdydd
hunan - yn fyw - ar ddiwrnod cyntaf y
gan y
benwythnos
Fenter yng
wedi’i
threfnu
Nghwersyll yr Urdd
Llangrannog, ganol fis Ebrill. penwythnos
yn
llawn
o
Celtiaid yn Sain Ffagan
Cynlluniau Gofal y Sulgwyn
Fe fu nifer o’r teuluoedd yn
lwcus i aros yn y Bloc Cysgu newydd sbon – ac mae’n amlwg yn ôl y gwaith sy’n
mynd
ymlaen
yno
bod
yna
Ysgol Treganna Canolfan Bethel Ysgol Berllan Deg
ddatblygiadau cyffrous iawn yn digywdd yn
y
Gwersyll.
gadarnhad ond
Rydym
dyddiadau
gobeithio
y
yn
gan
y
byddwn
aros
am
yn
medru
nesaf.
ei
tymor.
cyntaf,
dywedodd
Rhodri
Williams:
wedi cymryd yr awenau fan hyn ac yn cyflwyno’r Gymraeg i holl agweddau’r clwb o arwyddion dwyieithog newydd i l e nyddi a e t h
Gym ra e g
a
he fyd
y
cyhoeddiadau dyddiol.
01/06/04 – 04/06/04
Gwersyll,
trefnu’r un penwythnos eto’r flwyddyn
cyhoeddiadau
“Dwi yn hynod o falch bod Morgannwg
anturus a buom yn hynod ffodus gyda’r tywydd!!
leisio’r
Yn siarad cyn iddo gyhoeddi am y tro
Cafwyd
weithgareddau
am
“Mae raddau
Am fanylion, cysylltwch â ni yn swyddfa’r Fenter
dyfodol helaeth
yr iaith ar
y
yn
dibynnu
defnydd
a
i
wneir
ohoni mewn amgylchiadau anffurfiol a sef yll fao ed d Morgannwg
c ymd eith asol.
wedi
cydnabod
Mae
hynny
ac
wedi ymateb i’r alwad drwy gyflwyno’r
Brwydr y Bandiau 2004 Eleni, mae Mentrau Iaith Cymru ar y cyd â C2 Radio Cymru yn cynnal Brwydr y Bandiau - Cystadleuaeth Genedlaethol i chwilio am fand orau Cymru.
Fe fydd
Rownd Rhanbarthol Morgannwg Gwent yn cael ei gynnal Nos Sadwrn, Mehefin y 19eg yn y Ffatri Bop.
Os ydych chi
mewn band â’r aelodau o dan 21, ac yn ffansi
ennill
gwobrau
anhygoel
–
recordio albwm, saethu fideo, taith gyda radio
cymru,
a
pherffformio
yn
‘Steddfod Casnewydd – cysyllywch â ni fan hyn yn swyddfa’r Fenter
Cynlluniau Gofal Menter Caerdydd Cynhaliwyd wyliau’r
4
Cynllun
Pasg
eleni.
Gofal
Yn
Ydych chi’n bwriadu mynd ar wyliau i Sbaen neu i Dde America’r haf hwn??
dros
ogystal
â’r
A fyddai diddordeb gennych i ddysgu ychydig o’r iaith cyn mynd?
c hwa rae on, cynhaliwyd parti
coginio, drama,
ce rddoriaet h gwibdaith
pyjamas,
a
i
ac
a ti,
Sain
Ffagan,
gweithdy
siocled
arbennig ar gyfer y Pasg ganThorntons roedd
y
plant
mynd
â’r
gyda nhw!
yn
ddigon
campweithiau
lwcus siocled
i
gael adref
“Dwi
wedi
Mae Menter Caerdydd yn gobeithio cynnig cwrs Sbaeneg byr (6 wythnos) i’ch paratoi chi cyn mynd ar eich gwyliau! Fe fydd y cwrs yn dechrau ar ôl y Sulgwyn ac yn parhau am 6 wythnos. Os hoffech fwy o wybodaeth am y cwrs, rhowch wybod i ni, ac fe gysylltwn â chi unwaith y byddwn wedi cadarnhau’r trefniadau.
d d wyi eith o g.
yn
cefnogi
criced
gydol fy mywyd a dwi’n edrych ymlaen yn
at
agor
y
ddiweddara
fawr
‘ma.
F’unig
batio
yn
y
obaith
fenter yw na
fydd y glaw’n rhoi terfyn ar y chwarae: fe allai hynny roi terfyn ar fy ngeiriau innau hefyd! yw
cartref
criced
yng
Nghymru. Rwy’n hynod o falch bod yr iaith
Gymraeg
bellach.
Dwi’n
wedi
ymgartrefu
mawr obeithio
y
yma bydd
chwaraeon eraill yn dilyn esiampl dda Morgannwg.” Pwysleisiodd Paul Russell, Cadeirydd Clwb Criced Morgannwg, bwysigrwydd y Gymraeg i Griced Morgannwg “Mae fed ru
Criced
holl
Morgannwg
h y r wy dd o’ r
chyflwyno
mewn
dull
gefnogwyr
cynyddu’r
yn
falch
G ym rae g
o’r
Gymraeg
Morgannwg
yn
o
a’i
cymdeithasol
Morgannwg.
defnydd
ngweithgareddau
i
Mae yng rhan
annatod o’r moderneiddio sydd ar waith yma.”
029 20565658
yn
bod
“Morgannwg
gweithgareddau arferol - castell neidio, celf a chrefft, dawnsio,
cyhoe ddi ada u
Y DINESYDD MAI 2004
YSGOL BRO MORGANNWG
PIGION CHWARAEON TYMOR Y GWANWYN
ysgol
am
mawr
gyrraedd
i
dîm
rownd
dadlau’r
derfynol
De
Cymru yng nghystadleuaeth dadlau y Clwb Rotari yng Nghaerfyrddin yn ddiweddar – perfformiad gwych o ystyried mai dyma’r tro cyntaf i ni gystadlu yn y gystadleuaeth hon.
Y
tîm oedd
(Cadeirydd), Laura
Benji Mallett-Williams
Elena
Best
Cresci
(Cynigydd)
(Gwrthwynebydd),
i
gyd
a o
Flwyddyn 10. Fe ddewison nhw drafod y pwnc
‘llosg’
"Smoking
in
public
places
should be banned". Yn y rownd gyntaf, fis Ionawr, fe guron nhw ddau dîm o Ysgol
Barri
nhw
yn
wedyn
rownd
yn
cynrychioli’r
derfynol
rhanbarth
Caerdydd a’r Fro, yn Nhrefforest ym mis Chwefror, lle’r oedden nhw’n cystadlu yn erbyn
tîmau
chweched
profiadol
dosbarth
o
o
fyfyrwyr
Ysgol
Uwchradd
hoci
blynyddoedd
Ysgol
St.
Teilo's.
Rhoddodd
y
Felin, Castellnedd yng nghwpan “Cyril
Rogers”.
Sgorwyd
y
Cymru
goliau
gan
Tîm
pêl-rwyd bl 9 ar gyrraedd yr wyth
olaf ym mhencampwriaeth y sir. Tîm gymnasteg bl 7 a 8 ar ddod yn ail
Aled Williams(2), Joseph Dalton a Lloyd
ym mhencampwriaeth y sir.
Thomas.
yw Elinor Lewis,
Lucy Galea,
ysgol Daniel James, Abertawe yn rownd yr
Sioned
Lauren
wyth olaf.
Sophie Grisdale. Llongyfarchiadau mawr i
Tîm
Mae’r
tîm
pêl-droed
ysgol
ar
Caerdydd
guro o
5-1
i
chwarae
merched Ysgol yng
o
yn
dan
erbyn
14
yr
Llanrumney,
nghwpan
Elinor
Young,
Lewis
bl
7
ar
Aelodau’r tîm
ddod
roedden
tîmau
fyfyrwyr
dosbarth.
Er
o
nad
enillon
nhw
Anna Carling. Tîm pêl-fasged blwyddyn 8 ar gyrraedd rownd
cyn
Danielle
derfynol
Clarke, Stokes,
Caerdydd
Courtenay Elinor
a’r
Fro.
Hamilton,
Lewis,
Sara
Meredith a Tom Whitmarsh Knight ar gael eu dewis i gynrychioli Ysgolion Caerdydd a’r Fro ym mhencampwriaeth trawsgwlad Cymru ganol Mawrth yn Aberhonddu
Y Tîm Dadlau, Elena, Benji a Laura
eto’n
tro
hwn,
cynulleidfa fawr, ac maent yn haeddu pob canmoliaeth am gyrraedd safon mor uchel.
GWOBR AM GYFLWYNIAD FFRANGEG Llongyfarchiadau i ferched Bl 8 sydd wedi cipio'r wobr gyntaf i gyfnod allweddol 3 yng
nghystadleuaeth
Prydeinig
"Dod
c y n o r th w y -y d d
CILT i
ia ith
a'r
Cyngor
adnabod
eich
tr amo r . "
Fe
gyflwynodd y merched fideo creadigol yn llawn ffeithiau am eu cynorthwy-ydd iaith Ffrangeg
Jean-
ffeithiau
am
Phillipe Ffrainc.
yn
ogystal
Buont
â
mewn
seremoni wobrwyo yn Abertawe ar Fawrth 24ain i dderbyn eu tystysgrifau.
ym
Cymru.
chweched
nhw’r
ail
Sgorwyd y goliau gan Megan Evans(4) ac
tîm
cafwyd perfformiad hyderus arall o flaen
yn
a
mhencampwriaeth Cymru.
Yn y rownd derfynol, lle’r oedd enillwyr rhanbarth,
Elin Yapp,
Duddridge,
wobr unigol am Gadeirydd gorau’r noson.
chwe
ar
bencampwriaeth.
rownd yma hefyd, gyda Benji’n derbyn y
wynebu
10
y sir, ac i dîm Bl 9 yn enwedig am ennill y
berfformiad cryf arall, ac fe enillon nhw’r
o
a
Tîm pêl-droed bechgyn blwyddyn 7 ar eu
Eglwys Newydd, Ysgol Merched Howells ac
9
Llongyfarchiadau i’r canlynol:
Martha
Gyfun Bechgyn Y Barri. Roedden
Tîmau
gyrraedd rownd derfynol pencampwriaeth
buddugoliaeth o 4-2 yn erbyn Ysgol Dwr y
DADLEUWYR O FRI Llongyfarchiadau
11
Y Cyflwyniad Ffrangeg
Y Tîm Gymnasteg
12
Y DINESYDD MAI 2004
Cerddoriaeth CÔRDYDD YN DISGLEIRIO I gyfeiliant y Gerddorfa Baroc Cymreig o
dan
arweiniad
Dickson
Andrew
Wilson-
perfformiwyd Meseia Handel
ym Mhontypridd ar 28 Mawrth ac yn y Coed
Duon
ar
6ed
Ebrill.
Cafwyd
Meseia, Côrdydd
gwledd o ganu yn y ddau gyngerdd a’r gynulleidfa a’r wasg wedi eu cyfareddu
CYNGERDD O SAFON
gan sioncrwydd a nerth cantorion ifanc
Cafwyd cyngerdd ardderchog yn Theatr
Rhys
Côrdydd. Yr unawdwyr oedd Iona Jones,
Ysgol
nos
organ ac unawdau gan Paul Carey Jones,
Buddug
Wener
nawdd
Steffan Jones, Gareth John ac Iona Jones
Verona
James,
Aled
Hall
a
Stephen Hamnett.
Gyfun 27
O pera
Cymerwyd
C Y H O E D D I
EISTEDDFOD YR URDD 2005 Cynhelir Urdd
Eisteddfod
2005
Cymru
yng
ym
neuadd
Sant
ffaith.
ar
ac
felly
Mawreddog yr
Bryn
21
yr
Mileniwm
Caerdydd
Cyngerdd
Dewi
gyhoeddi’r
Nghanolfan
Mae
cynhaliwyd
Genedlaethol
yn
Mawrth
Terfel
oedd
i y
sy’n
gyfer
eu
opera. bariton
Haf,
Eisteddfod
Lewis,
Aled
Pedrick,
Daniel
Mair
Evans,
Gerddorfa a
broffesiynol
o
i
yn
i’w
cantorion
Carey
yn
W. ifanc
Genedlaethol
yn
y
ar
byd
oedd
y
Rhiwbeina
Gyfun
gantorion
derbyn
paratoi
eleni
Jones,
Ysgol
Opera
graddedigion
ac
Ysgoloriaeth
Mirain
Rhian
o’r
cyn-ddisgybl
Roberts
Wyn,
dan
blwyddyn
Paul
Enillodd
gan
Cymru
gyrfa
Un
ar
Gene dlaethol.
gantorion
hyfforddiant
prif seren a hefyd cymerwyd rhan gan Fflur
rhan
Cenedlaethol ifanc
Penarth
Chwefror
Stiwdi o’r
C Y N G E R D D
Stanwell
eitemau gan y Côr dan arweiniad Euros
Glantaf.
2001.
yr Pob
hwyl iddo yn ei yrfa ym myd yr opera.
CYNGERDD
Wyth
Aelwyd
dan
CÔR Y TABERNACL
Arwel
Hughes.
Cyflwynwraig
oedd
Heledd
Cynwal
a
y
noson
chyfeilydd
y
noson oedd Michael Pollock.
Rob
ar y
Nicholls
delyn
a’r
wrth
organ
yr
gan
Alice Reed ac Owain Williams. Yna, yn ail
hanner
perfformiad Sainte
cyngerdd
‘Messe
Cecile’
arweiniad unawdwyr Paul
y o
Carey
gan
Euros Iona
Jones.
Gounod
Rhys
Jones,
cafwyd
Solonnelle
Evans
Gareth
de dan a’r
John
a
Llongyfarchiadau
i
bawb am gyngerdd ardderchog.
YMDDEOLIAD ARWEINYDD Eleni mae Côr Meibion Orffiws Treforys yn
gorfod
chwilio
am
arweinydd
newydd gan fod yr arweinydd presennol
Adran Ddynion Cor CF1, a chor Unedig Owain
unawdau
a
Towyn yn
Catrin Finch, Dawnswyr Hafodwennog,
arweiniad
ac
Evans
Cynhaliwyd
y
ers pum mlynedd ar hugain sef Alwyn Humphreys
Cyngerdd
yng
Nghapel
Ebeneser, Heol Siarl ar nos Fawrth, 30 Mawrth.
Yn
y
rhan
gyntaf
wedi
penderfynu
rhoi’r
gorau i’r arweinyddiaeth ar ddiwedd y flwyddyn.
cafwyd
MONSTAR O GYSTADLEUAETH I BLANT YSGOLION CAERDYDD!
Gyda Steddfod yr Urdd ar y trothwy, dyma’ch cyfle i ennill gwobr arbennig! Mae Huw Môn ar dân dros yr Urdd! Nodwch y deg gwahaniaeth rhwng y ddau lun a gyrrwch eich atebion i’r Dinesydd, 27 Llantrisant Rise, Llandaf, Caerdydd CF5 2PG erbyn Dydd Gwener 21 Mai 2004.
A
Fe fydd y pum enillydd cyntaf allan o’r hosan yn ennill tocyn £5 i’w wario yn siop enfawr ‘PRINGLES’ Llanfairpwllgwyngyll, Sir Fôn yn ystod wythnos y Steddfod!
B
Diolch i James Pringle Weavers am noddi’r gystadleuaeth.