D.V. Coornhert - 1617 Disputatie over den Catechismus van Heydelbergh, by gnosisclassics

Over dit boek Dit is een digitale kopie van een boek dat al generaties lang op bibliotheekplanken heeft gestaan, maar nu zorgvuldig is gescand door Google. Dat doen we omdat we alle boeken ter wereld online beschikbaar willen maken. Dit boek is zo oud dat het auteursrecht erop is verlopen, zodat het boek nu deel uitmaakt van het publieke domein. Een boek dat tot het publieke domein behoort, is een boek dat nooit onder het auteursrecht is gevallen, of waarvan de wettelijke auteursrechttermijn is verlopen. Het kan per land verschillen of een boek tot het publieke domein behoort. Boeken in het publieke domein zijn een stem uit het verleden. Ze vormen een bron van geschiedenis, cultuur en kennis die anders moeilijk te verkrijgen zou zijn. Aantekeningen, opmerkingen en andere kanttekeningen die in het origineel stonden, worden weergegeven in dit bestand, als herinnering aan de lange reis die het boek heeft gemaakt van uitgever naar bibliotheek, en uiteindelijk naar u. Richtlijnen voor gebruik Google werkt samen met bibliotheken om materiaal uit het publieke domein te digitaliseren, zodat het voor iedereen beschikbaar wordt. Boeken uit het publieke domein behoren toe aan het publiek; wij bewaren ze alleen. Dit is echter een kostbaar proces. Om deze dienst te kunnen blijven leveren, hebben we maatregelen genomen om misbruik door commerciële partijen te voorkomen, zoals het plaatsen van technische beperkingen op automatisch zoeken. Verder vragen we u het volgende: + Gebruik de bestanden alleen voor niet-commerciële doeleinden We hebben Zoeken naar boeken met Google ontworpen voor gebruik door individuen. We vragen u deze bestanden alleen te gebruiken voor persoonlijke en niet-commerciële doeleinden. + Voer geen geautomatiseerde zoekopdrachten uit Stuur geen geautomatiseerde zoekopdrachten naar het systeem van Google. Als u onderzoek doet naar computervertalingen, optische tekenherkenning of andere wetenschapsgebieden waarbij u toegang nodig heeft tot grote hoeveelheden tekst, kunt u contact met ons opnemen. We raden u aan hiervoor materiaal uit het publieke domein te gebruiken, en kunnen u misschien hiermee van dienst zijn. + Laat de eigendomsverklaring staan Het “watermerk” van Google dat u onder aan elk bestand ziet, dient om mensen informatie over het project te geven, en ze te helpen extra materiaal te vinden met Zoeken naar boeken met Google. Verwijder dit watermerk niet. + Houd u aan de wet Wat u ook doet, houd er rekening mee dat u er zelf verantwoordelijk voor bent dat alles wat u doet legaal is. U kunt er niet van uitgaan dat wanneer een werk beschikbaar lijkt te zijn voor het publieke domein in de Verenigde Staten, het ook publiek domein is voor gebruikers in andere landen. Of er nog auteursrecht op een boek rust, verschilt per land. We kunnen u niet vertellen wat u in uw geval met een bepaald boek mag doen. Neem niet zomaar aan dat u een boek overal ter wereld op allerlei manieren kunt gebruiken, wanneer het eenmaal in Zoeken naar boeken met Google staat. De wettelijke aansprakelijkheid voor auteursrechten is behoorlijk streng. Informatie over Zoeken naar boeken met Google Het doel van Google is om alle informatie wereldwijd toegankelijk en bruikbaar te maken. Zoeken naar boeken met Google helpt lezers boeken uit allerlei landen te ontdekken, en helpt auteurs en uitgevers om een nieuw leespubliek te bereiken. U kunt de volledige tekst van dit boek doorzoeken op het web via http://books.google.com

‘iì'

DſſlSPVTATlE over den

CatcChiſmùs van Hey.. ldclbcrgh, opcnbaarli'ck Voor den Vo c keghchoudcn op’c Ho van s'Gravcn-Hage in Holland! Anno 1583.

Le: Ozdonnantte van dz Wcu- W., Staten van Bollandc ende Welt-WWMM. ende [fine Pzinceliicke Emu. Wilhelmus … NaſſouWen , in't bpweſm ende WM van nare Wommittmdt. quache"

(' J'Î’: |

Dirck Volckamſz. Coombart : ende Satavìa D. ind:

Theologic,ghcaﬃﬅcert met Arent Comeliſzg ende andere Predicanten.

thdmckt ter Goode,"

BpJIalper Tourney. Mme 1617; <

‘

oì

"01 ..

'. ‘

\' ‘

" .

o .

..."... "

"')

. ...I‘-

‘,

tru

‘

“

.} ...m

(

J .

* .

“.‘

\!*-

-—'\';. .:.} l ".

og.

o' "

’

“’

° ."

o" ‘

ur \. ..L'; .»

&., f-,‘

«'-

I con.

“vt

\ .

'.ſ\'«‘-\

. .

‘-

' '.

‘

".",ſſ "i,“

‘

‘l. .'

_-i"\,. $

..*

"r!

".‘r ' ._~.~'\

. -*-

«!,—‘,.

. ("'

‘ J "

6°. î-ſſ

'Ì\'‘

‘,

: --

l .!

*.1 s

' -’

’ È'.

: o'

ſſ-

“\

‘

.…..

«\

. Ì

... .…..

. \in-!.:

. "'. ' !=

' ‘ con

. .

ſ- >…

[‘n' \

"' l

. ‘

' ﬂ-

a..)“, "I”

f.‘

‘ .

'I:

‘

. ‘~

ﬁ

-/~;~‘ Jun.-'n'! ‘ “ -\“ſſ

(

‘l

._.—....

"‘I" '

(“"i—Y “un \A «‘

\d".l

".I

.?.5.‘

‘

rr» .

‘

…‘

Ì"

\\;

' nf ' . r*

.»

_ î«n,-.! } "1:12

v,!-

,…}

o \

n»

l "a

ſſ \

‘}

—'_

4." "‘-

...’".

. ‘ '

«|

l’

.. ‘ .

) lì:-î L-szſr-‘Îfîîî- ) "*

«".-w…… O

’)

.ſi—LLÌ

Aandcn E. Hoo'ghacht-Îſſ barcn , Hooghghclecrdcn ende Voet-' ſienighcn Hecrcn , mijnen Hccrcn vandcn Hoogcn Rado , mitſgadcrs ſekcrc Ghedeputecrdcn ccnigher Stcdcn in Holland: ,ecrtijdts by den Heer-cn Staten Ghecommit

reel-den tex Schickinghc vende aanghcvanghcn Diſputatic inden Haghe.

’Em "

Ohm pemanden anderS/is mnnen Q.Voogh

achtbaren ende Cel-ramen {Jeet-m beﬅ condt ſhoe datdet

W; Dtſ utatjen affcvcpdt/ upten voozghemelder begqmten ; Dt putatte Lenno 83.npet en was om wech te la new ende den handſ! fon ſolemneljch begounen/telaten eken/ ſi ſſ . ſſſiſi mum: mq vmnen twee ofdzie Wen] weber mdm Mhae

te verſthxtnm ende 'tgeſpzech rot Oodes tere/des!

ruﬅe / ende per Landtſatcn hey! te volvoerm/ opter nervonnen / ofbeter wnſe vp mynen E. E. Heermte ozdonueren. Medea )t tek onda-ghe

noemde ! mynen E. ende Hooghachtbarm

eeren vanden Hoogvm

Sade npet onbekmtte zyn/ poe ubmnue ſcmi elfiche mutuoozde/vol-ſi hens vet voozſz on-ſe affcvepdt bumm de _beﬅemde ache daghen na de clve ſandt aan upmn Hooghacvtvarevzeeeen (van mela: mltfang un de recepiffe van mnnderjeeeren O;:‘ffier Wurz/noel by my bevve) om.

me den Dzedicanten;Dtſputanten ;terﬅondt over .eſonden remerden. Dickens daarnamet hem: te

mſchzxﬄpaar op mde'n Dag! ewcdcr ‘

verſcl) ‘nen fouden/ omme ons epder" ſchzxſtm/ tmaanhpozen

Heer

ren Ojecommitteerdcn voozſz opentlncjz vooz dm balene m teghenwoozſſ

dxghepdt der Diſputanten/aan meder zyden gheſileſm/mde metter Tfſpu: tatie vooztghtvnren te werden/mju Hchxcﬁmîge vp mgnen Peet-en daar op te ﬅcllen. Ende vende un mxmtn E. ende eMac tbarm Hee reu / dane bem-ven noch upct vergvetm te weſeu / dat een manndr of' fes weken na het voozgvtmelde afſchepdt ; npet vcſc geben znnde; teghen tſdve aﬀcvepdnmde ſiende de zpzedtcemtm achter nvenzwederomme mden {Paghe ber) verſchenen/ uwer E . Hooghachtbgarvepdt tot beſcmns muone der zedgcanten aanſochte/endet’gm1tmmhnpermogl en ﬅondt

dcde tot vo vomnghe bande vegotmen Diſputatie/ dte due a [een dooz‘t achter woven dcrvoozſ’s Medicantm isaentg‘gveblewn ſfonder datfp te ſi dim epndſie ldaar na antwedepznn verſcven gvewetﬅ/ gaemar? ann; mùnder znden ſo wepmgh eemgh gnam-dz is bevouden eweeﬅ/ d, tudi _

ooch te Mcpe Anno 1158 . de hype van pes vopzfzgheſ ſi xvowoennghſſef npet moghendelatmna mlnmuwothot Harlem opbzadt/ in en} Hague enthups [merde/enne dear metſi

ran eDzou ende gheſinde/ '

quam metterwoont/pls due npttmhondſſt "doohen !) / ofde Pzedicantm L‘ .)

-‘-

ſoudm‘

‘.

ſoudm W m lautﬅm nſſoch rms bedarmr de grante fthſiﬂdale van ſuch oem: achteWcrmydm/ ende wederomme verſchyugn ter caught vaughn: e ldeſdve'ttgnm mp volvomn/ ende dlr noch te mms

der/ anima-dit m mmoghelych was te vermoeden ( ſoo't noci) ls) dat dt D.H. Sturm de e wichngge fake tot Oodes cere ende hondcmahmghe dgr waarvept ende vernoegmghe der Landtfatcn/ſouden vtbben dom bg

gnmen/ ſonder voomemen van de ſdve te dom volepmm. Maat \\ _. ;edicanten/npec teghmﬅaande alle ſulcr epndtlych mdc mmſ; e ! ſſoo npet allem u oogvachtbaarhepdt/ mum: oock cmen peghelch behent is /. acvter even: ſonder te achten un de grante qrgſſjermﬀe hearder Ltere/ m e krachtigzg vermoedm van der ſelvtr Dolm be/ ha: daat doo; bp dm Landtſatm [tondt tt beduchtm/ ’cwelch oork/ oo fp m der daadt ſelve benindeu / daar up! is gvevolgvt. O_mme welche hture gheghevm arghernif'e perte moghen verſi'nchtm/ſpm dzuchyebbm la

;en u gaan een ſcvzift Wednleggmghqof Catechìﬅa ghmaamr/ maur mne p m nen name ontrouwel‘y'ck mnſbzuyphmde / hruren gbeperſo neerdm ooznl ett na htm-m ſmnſſc tegvrn mon perﬅandtdoeln ſpchml ende veut fake oo botteljjck ſdfverargljcn/ dat n> wel ſimde dat ghe mcene vexﬅauden veut grove Onwaarhepdm licht hondm merckm / dat

fdve ſcvzlft em autwoozduvoewcl dic gltm voum bp mp wasghes ſfhzevm ) en ebbe millen ghewaardigven m dzuch / maar 'tſrlve by my verdzucht / tſghel’ mede der ſclvec Tolfa-he ‘zrdxcantcn Wzocgvs fc_hnft van mp aan :: Heeren Staten ontrmt t lm of twarlf daghm non: den aauvangdzrvoo; Viwmaticn/bp huerin dutch uptghrghc

vm ! mdf noch viel-muove" ere mijn gheſchzcbm antwoozde op des ons

mm: Il. Ozobbelaars gvcdzucht boecrhm (die tot noch ongvedzuckt m gngm/emſdeels m aanſcbou vandmtodt/ als oock vandehope bpm made/dac mvn ruﬅigh ende [Lille ſwyghm/veur onruﬅtghe ende

onw ſe ſmnen wat fonde moghm mum] / dom bcdarm/ mdc hnn: quas Per: 1 ja onberahtìuoozde wederſchziftelyche Lerre / wat mmdcr poghm oudmmct macht te dom voozﬅaan/gvmermt ſp nptt allem / meat

allemzm opentl"> honden merckm / dat fp die met gheen wgarbepdt mhonnen veſ _mnen. Maat vindmde ma [due un [qlche mpne hope mede gmttſcbdyck vtdzogven/ mdc ſmxde detpdmmnghﬁustm beﬅm verandernezhn/ noch mede dat de voozſegginghe der Steve Ltpden/ ende nodi de mune van dat e'enighe vaarder Lem hoofdm aardt. ende

vmmen tot vcrﬅoozin

evande ghemqme rune/maaſ ſ

io!] us by:

vonden inde ghefcviedmlj e tot Iepden/ Macht / Mcdmblu ec. daar doo) fp d’Overhepdt amm mm dan ghmoegb boo; veut [dvr ghewaar

Wuxpcbbm/ﬁcv te hoedmvoo 'ttpnde dams emigbe na travata/naz lamapda Haaſ voeten cc docn k cn vandc bene dicſy ſchuldi h zijn on derworpentc Wcſgn :ſoo tn vebbe (> npet îmm‘bqr tqt vtur

udt ende

lppder verderﬀdndw onruﬅ/ met goeder Conſumnm moghm ruﬃni maarvmc ſdjurfde endeſchadelhdte Lemma?) bmder mdc naackter dan opt/mmm oncdtcken/ſo np dat'ſp cms upſ chaamte raiden moghm

ruſkm bande: gantſche Zandt teontruﬅm [WoW op dat foodamgbe/ des tenlaarder gﬂdzmt zijnde/ d'Ovcrvept ende'tuolck dts cc min ge looks ſoudm Wbbm om dcs Over qdcs macht cc miſbmyckcn , mdc der

Landeſ-atm zidm in verderﬄlàdn Wen te vouden of te lepdrg‘:

ende daaromme 11 E. Vooghacht. Daoghepdtboozſy ootlt Enſame Het em Ovecommittcerdcn dttſetbe mg" gheſchztft millen totepghmen/ ten

epnde de felbt fa] mogbcnſien dat htt brgonnm ﬅych bande ghchoozſaam hept Odds npct allem oozſnlîe is gcwetﬅ ban myn berlmen dts eram itiſ '-mi :maae dat lclt becle mſſeer andere grobe ende ſcvadtlche Tonno jm inde ſelbe/ ende oock in eentge chdtcanttn ſagh : daar boo: ich de Landt ſaten vadde te waarſrhouwm ltnde dtt ten cynde 11 GE. fouden moghen bmaarﬅlgvm nanden H .H. Staten den booztgang bande begonnen Tirputntte/ often mmﬅen dat de ſclbefoudenmoghen berﬅaan de noodt int-he ende wetteltjchte oozſalten um die onware let-te boo; ddt ſp is belmtt te mahen/ om Landtn ende Iuyden boo: deﬂ’elfs ſchadelnck berderfte

waarſchouwen.

Gneſcvztbenbpuwet C.dienﬅwmighe ſi

D. V. Coornhert;

!! iii

Cort

Cort becoogh aan miſſne E. Hooghachc bate, thlcerde ende Voor lcnìghc HH. Commìſſa riſen inde ſake der Predicanten ende Coornhert, nopende dc Leerc begrcpen indcn Nederlandtſchen Catechiſmo. , Adien de Predicanten van Delft in heurlùyder Re - ‘ ‘ . monﬅrantie nanden H.H. Staten van Hollandt , op , ſi Coomherts brief voor’t Boecxkcn vande Procvc - { des voorſz Catechiſmiin druck onlancx uytghege ——

’, ven , yeel meer een Libel fameux , dan cen Remon

” *Ò—Vſſ’ " ﬅtaqtie gheh‘jck wcſcnde , hem Coornhert bcſwa ren met vcrſchcydcn Calumnicn , ende onder anderen _oock met ten namen Pela 'j ende Ccleﬅij , ende dit ter ſaken van’t voorſz Boecxken , heeîhy Coornhert nyet moghen laren voor dat ſelve de'elken oors,dat voor hem fn’dcſen noch mach open zijn, met dit

cort ſchriftgcnſſvoor ooghcn tc ﬅellcn cem'ghc plaacſen ende ceni ghc maaſ aan tc Wijſcn, n et tot bewijs van ﬁjnc Coornhcrts ſakc,

maaſ tot bewijs dat hy in c hoofcſake vſſxn’t ghcſchille inden Catc chiſmo nſyct en Pelagianiſcert , maar gantſchelijck Auguﬅiniſccrt,

Icronimi ecn,Cyprianiſccrt,Baſilianiſcert,8cc; ende dat midtſdieri die Predicanten in ſulck calumniercn,gecnſins en Chriﬅianiſcren. Ommc ’twclck met wcynigh woordé te doen,ﬅaat tc mcrcken het gcſchille ofStatw qua-ﬂionic alhier nyet andcrs te wcſen di ditte:

De Catcchiſmus eﬁ de Predicanten leercn datmen ’tgebodt Godes vandc Liefdc nyetvolcomelijck cn magh ondcrhouden,cr"1 dit op te vijfde Vraghe met een openbarc Nccn.Daar ccghen ſeyt Coorn hert la.Laat nu hoorcn wat Auguﬅinus hier o ſeyt,tc wetcn ditte: De peccato Want die daar ſegghcn dac dc menſche in eſen lcvcn ma h WC rum mcritis contra p…. ſcn ſondcrſondc , cn maghmcn nyet terﬅont met cen onbe ocdt— gian. lib.ij, ſamc vermetclhcyc regen ﬅſſaan.Want loochencn Wy (hen) ſulcx tc ca;-1.6. vermoghen, ſo ſullen wy afbrcck docn, des mcnſchon vrye Wille, dic dat willcndc begheen , ende de cracht ofbcrmhercigheyt Go dcs,die dat helpende volbrengt. . Maat een ander qucﬅic iﬅ , oft magh zijn : ecn under, oft is: cen ander indient magh zijn,waarom dat het nyet en is : eﬁ cen under,

nyet allcé ofdaar yemant is, maar ooc ofclaar t’ccm' ertijx emant magh weſen, dic gantſchclijck noyt ccnighc ſondc ccft g ehadr. 800 no my in deſe vierlcdighc qucﬅic , ghevraaght wordc , of de mcnſchc in deſen levcn magh weſcn ſondcr ſondc: Ick fa] belij den dat hy’t magh wcſcn,door dc genadc Godcs ende ſijncn “Zhen W: e, '

‘

ville , nyet twijſelende , ofde vrye Wille ſclfen behoort o‘ock tor tc ghenade Godes , dat is torte gaven Godes , nyer alleen o dat de

(vrye wille ) zy , maar cock datſè goedt zy , datis ,dat ſy ekeert werdc om de gcbodcn Godes tc docn. Ende alſo cn toonr de ghe ,nadc Godcs,n 'et alleen watmé moet doen , mane ſ hclptoock dat

het ghene [_*y g ctoont hceſt, magh gheſchiedcn o werden, &C. Volght na ecnighe ſchriftlijcke tuy hniſſe tot bewijs van dit voorſz by Auguﬅinum inghevoertmocﬁ ditte: Door deſe ende meer andere ontallijcke meer ghetnyghniſſe n, cn ma h ick nyct twijſelen , dat Gode den menſchc yet onmoghc' lijcx g eboden ſoudc hebbcn , ofdat Gode omme te helpcn— ende te doen worden 'tghenc hy ghebiedt,yec onmogheli'ck ſoude we ſcn. Ende midtſdien vcrmagh de menſche van Co e gheholpen zijndc,ſonder zonde weſen indien hy Wil. Dat ſchrijft Auguﬅinus ende dit noch teghen den Pelagianen

' ,

ſelve. Dit ghelooft Coornhert ſoo wel als Auguﬅinus , ende met

hem de H.Schrifture ſelve : Dit wederſpreken dc Catechiſmus ende Predicanten. Wie van hen be’ den Pelagianiſeert ofAu uﬅi niſeerthier in ditﬅuek,’twelck nu et eenighe gheſchil is tu chen Coornhert ende den Predicantcn. De ſelve Auguﬅinus ſeydt noch opentlijck alſoo: Men moet dan Dc tempi;

weten dat Chriﬅus ons geboden heeft,nyet onmoghelìjckc , mant- €:)“. “" volmaackte dingen, die van David volbracht zijn regen Saul ende Abſalon,8cc. Daarſeydt hy't oock volbracht te zijn van Stephane endePaulo, &c. , Item noch:Want door dien aldervaﬅelijckﬅe wort ghelo ofc dat ’De mm"

Godt, die rechtvaerdigh is ende goet, heen onmoghelijcke ſaken WHQL” en heeft moghen ghebicdcn : ſo wor en wy vermaant in lichte ſa- gian“ ken wat wy docn,ende in ſware ſaken,wat wy biddcn ſullen.\Vane ap'a"

alle dinghen zijn voor de Liefde licht: , den gcnen dien Chriitilaﬁ: licht is,ofſ _alleé(de Liefde).is ſelfde laﬁ: die licht is,na dat woort, Mann,".

Ende ſijn g eboden en zijn nyetſwaar, &c. .': l-loan-s Ende noch ſ rekende _vande Liefde totten vyanden (het ſwnar- 'Scrmo. el_c

ﬅe ghebodt in e gantſche Schrift, by elck een gheacht) ſchrijft h 3,325; ""* alſoo : Maarſal emandt ſegghen : Met gheene reden en magh ic mijn vynndtlie 'hcbben. Inalle de Schrift ſeydt God dat ghy ſulcx vermooght.Annmerckt nu Wien men behooit te ghclooven? cfu, ofGode? Daarommcmadien de waarheydt nyct en magh lieohen , ſoo lam: nu de mcnſchclijcke brooſcheyc hare ydele verontÎChul diginghe varen. Want hy nyet onmoghelijcx en heeſt moghen c* bieden,overmits hy rcchtvaerdigh is : noch hy en ſal den menſc ::

nyet vegdoemenpm ’tgheen hy nyet en heefemogheſſn vermîjdeﬂz over

\ o

overmidts hy ocdcrtieren is. Wat aerſclcn wy te verghccf‘s-ì Nie mant en wcct eter hoc vccle wy vcrmoghen, dan die ſelf ons het vermoghcn hecft ghcghcven. Soo vcele uyt ontnllijcke mccrandere plantſen , hicrte lang, zy

hier ghcﬅelt uyt Au uﬅino , om tc comcn tot'Icronimurn , Wicns ſegghcn Coornhext ier ﬅelt uyt Calvijn met deſe woorden: ' Dat wy d’onderhoudinghe des Wets onmoghclijck ghcſcydt lnﬅdiì 94 _ hcbben te weſen (ſchrijſt Calvijn) ﬅaatſſnu met wcynigh woorden _tc verclarcn ende met cen cock tc bevcſh'ghcn. Het placht ghe mcenlijck d’alderongheſchicktﬅc ſententie te ſchijnen , ſulcx dat oock Ieronimus die nyct en heeft ghetwijfelt te Anathemiſeren. DcBa clſ-_ Aangaande Cyprianum dic ſchrijſt, naacktelijck , dat de Wet. mo (.' \ ! ' Godts ons n eten ’hcbicdt dat onmoghelijck is , ja oock nyet dat ﬅreng is. G 1y ghe iedt my ( ſeydth )Heere datick u ſnl liefheb ben, dat behoor ick ende dat vet-mag ickte doen. Ende ghy ghe biedt my dat icku ghcheelinwendigh ende uytwendigh onder worpen zy. Ende vanden Naaﬅcn gebicdcghy my , datick hem na mijn mate ſal omhclſen. Ick danckeu aldergocderticrenſìe God, want dat ghly van my eyſcht , heb'd eexﬅ m ghegheven. Dc !nﬅîtu Ende Baſi ius Magnus leert ron t uytc , atwy van alle de he “WW boden(Godes)die crachten,als.ons ingheplant zijndc,hcb en:. c hdi Capi). . \

opdat het ons nyet ſwaaren ſoudc zijn,eﬁ als ofdaar W-at nicus van

ons verwachtwordc efi wat vrecmtszefl wedeſom op dat ons geen. oorſake en fonde ſ'chijncn te zijn gegeven ons te verhèffénjndicn Wy waandcn dat by ons Gode wat ſoude wordé oxgeoffcrtflat wy.

'nyct van hem indcſcheppingc o_nſer naturcn ont ange en hebben; Vol ht noch :,Wy hebbcn ’tOhebodt ontfannhcn van Gode lieti tc heb en.De zielc draaght- in Îlch ingheplant «Îe crachtc der Lieſden haar van Gode inſſheplant zi'nde, SCC. Ende daur, na ſprelîcnde vanda Liefde tottcn Naaﬅen -, Capiijz . ibidem,ſcyt dat God het zactdeſcr dcughdcn in ons heeft ezaeytſi ende dat hy daaromme dc vruchten van dienvan ons bcgﬁeert. _ ſiDit corte ſchrift houdt Coornhert ghenoeghſſom allen onpar tìjdighen vecktanden tc bctoonen dat hy nyct nieus noch nyet _ — Pelagiaans in deſen en gevoelt tegé den Catechiſinum,maar in alle

dit over-een ﬅemt met Baſilio,Cypriano,Hieronimo eﬁ Auguſh'no \ ( bchalven vceleandere Vadc1*s,oock Concilien) die ſulcx e 'gent-ſi. lijck vccl al ſclve 'ſchrijft te then den Pela ianen._Endc dat e Pre dicantcn van Delft, mid; dien ghecn C riﬅcu aart- rooncn in’t voorſz hcur Libelſſfamcnx,‘_ . —

, —

D. 7. Coornhert. - Doo;

Vooztedm. _

\aziﬂelnckeîleſrr/alſo eenighe onmaige Piedi tamen “Dich D. Eoognhaet (die lunghe oberleden

o ..;.

is) nyet en laten euﬅenlin hate gedguckte boetken/

als op de Medien-ﬂoat”! / daacſe feet bgpelhtk ban

- ‘— ex:-.‘. e) (pzekm) den felbîſſ fece talumnieren cn unam—(<m ‘- “A* * den : Suo (al ude-hennis-ban dees openbaee Olè fputntie / neben beel andere ſ'xjne untghtgheben Singiften ghe noegl) betoon‘e‘ dat hp fodanigb npct en is geweeîﬅ ols de bpanz deljche tonghen uptſiaan. Ende ﬁtlt mtde beeﬅaan dat-oben"

xrxtij. Ilari. den Catechiſinus van Heydellier‘gh (dear eenige te heel ban honden) openbaarlljtiî-tegen-geſpgoken ende tet ngoe bets gheſielt—gheweeﬅ / ende dat deſe openltare Oifputatie of — Confercntieſeet bziendelijck ende zedeltjch is ghevouden/ eﬁ dat den voognoemden Coognhart ban Eodt beganft/ met grooten. pbce ſcec aanghehouden heeft-aan-ſijne Yzincely‘elte Ercellen‘tkie ' ende am de B.V.Statcn/datchifputatiemie fece foltmneltjciî was begonnen) glxebogdert thude moghen werden :«met—geeote bgpmoedtghepdt ſeer aanſtaande om openbaaelhtken te moghm docn blijclten/dat in den booznocmden Catechiſmus menſchelijc "ke Lceringhen ende fchadeltjrke dolingcn waren ſdaar ban ghp: ſult mogcn oozdeelen. ’ſTſelbe heeft hp dock ecnige jaren dear na, nan den Spnodo in Dollandt (dat Wnno 1 ; 8 9. gchouden werde) ernﬅelich wrderom veeſotht ende aangveboden: maar die ban’t àynodus en hebbcn den Catcthiſinmn regen htm npet willen of detben bcrantwoozdm/ ofte banVtſputatie foo bre] ghrleerde Mannen committeſiren om metpcmnndcn de begonnen boogt te gaan: maaehcvben Eoognhart gheweſen aan de V-V- Staten.

Wls ofdie met Illuthozitept hen lette in dé Vepdelbtrghſth‘é «tra: - techiſmo begrtpen/ ſouden boo; ann : ofte dat \ 1 dom tee tijdt . hate Ed.Mog.het oozdeel de di poſitie ende dcci le bande Lerre ghcheel ende al toe weſcn. Met van eenighe nu gljeh’eel anders

ſpzekcn dle vare D.Oberighept openbnarltjcli berifpen end; tc

genﬅaan om dati’e de Revilie ban den Catechiſinus ende het ma tighm ban eenighe hooglje ende hardt lett-pointten hebbcn toc: gheﬅaan / de ſelbe dear "mne ende in veel tnindee ſahcn nn nptt willende cchennen/ maaefttechtderﬄîerclten (ſo ſp’tboozgebm) boogſiaan. Doch alſoo inde Confcﬃe ende Catechiſinus te tnct

wat is berandett/ ende de Reviſie ende examinatìe vp belen ber.

ſocnt/ ende m ſektrﬁpnodusboch tdcgheﬅarn is :ào fullm de ‘

Il. bſſ

chdepuz.

Voorrcdcn.

Ghedrputeerde (als fulcx halt) met meerder ernﬅ ende onpart : dighepdt te Inter dont op moghm letten / ende de dolinghm o : vzeemde maniere van ſpzeken (die in defen ﬂangeweſm werden) moghen avermeghen ende te recht toetſen : waar inne ghebgech

ofte dupﬅerlgept nindende den Catechifmus ſùllen mugen tech-. ten ende berhetrren na Godes H.Moozdt / dar wel behoozt / ſoo

men den Eaterhiſmus immergi wu behouden/cnde cen fogmelier van eemgheydt laten weſrn. Twelch alle Theologanten mdc ?;edicanten fchuldigh zijn te doen ende de V. Schnfture de be oo [che rere te bewhſen. Dit fonde meetder Liefde ende on: er ingve erndzncvr veroozſalun/ ende de achcbaarhrydt bande

Pzeduanten te meet doen waﬀen/ als men fughe dat hen de waarhept (in de B.Srhzift geoîmbaart) fo liefware datſe npet en ontſaghen naar Lerre ende

even meet ende meet daar nn te

Reformeren ende ghcheel te Conformercn. Suo doende ſoudemen den bpandm de mont _

pen/ God de rechte rere hewljſen/ ende

de menſchen te rrcht wn en tot vare me e berbererﬄghe/Wdf‘ wozdingbe ende fangheppt in E ziﬅo

r onſen Deere. Dam

over God:foam ghenadxgven egven wx gheven. Umm. In

u ln Haarlem den 4. lanuarîj \ 5 8 3.1 Tooznhertaan den @. Nicolas banner Loan. +=

45 , Thtvare boozſtemghe ende lonﬅtghe Vzundt/

« '. >è; Onder andere tedenen op “diam-[degl] tuﬀchen ons nos . : ‘, », pende de vzundtlhclte onder andtlmg e bande Lerre! * - ﬁ floegh D. L. tens upte ] dat dan be ware ’/ dat ,de zedtcantm ende Ich hier of ghehoozt wozden banden

ſi

.le. Staten ſclbe / daar toe cit degeerlhth ja ſeggende npet meet daat afen geblel. __ .aar als ick 'tſelbe whderst

nadachte / dochte het mp npet mmdec noodtlhch dan nut.

Wantghelhclt elclt Oodtbzeeſmde menſch ſchuldtgh is boo; mmſchrn ‘Leere tel ouden /_ alle Lcere meinen npet ſoo claarlhclt als baﬅelhek upte Qodtlh ie Schﬂft en can b_ebmſen : a_lſo medezhn alle Lreraars ghehon dcn haar Lette—unte Oodﬂydîe Schztft daarlncft ende baﬅelyclt te newy ſtn opzzecht tezhn ttghm emen pcghelhclttn. __ Tit houdetch boo: uwe Lenaren onmoghelhck int ﬅuckt ban Wants berder r ſoo fp dat leeren tn hem-en Catethlſmo. Ver albenmoet [> dat dock houden boo; cen menſchen Leere. Nu is dtt boo 5 ﬅuclt metten ghe

bolghe ban dten / cen Hooftſalze ende grondt bande Lette. Tantum Pet dolenm dtm oocli bzengt tot bcrdoemelhcne opmien. In ſoodamghe

ahm dan behoozt te gaan cen opzecht oozdeel bande ‘Leere boozt tocﬅem : men ban dlen. Hull-h oozdctl tn mach npet zhn/ daarmen npet tera hoozt

ende berſkaat bepde pattycn/nn ’tgoudenmoozdt boo; meeﬅ alle bper

(chat-mz Audi altCſſmm partem- Toetmen dtt … clepne ghcldtſahr n tun‘chm Pacticultere part en / vee] meet bchooztmens te doen m dit ﬅuclì / als we ende een Landt alte/ ende gheen ghclt/ maar eeubnghe ſallghepdt ofverr derfniﬀe ban mente!) dupſmt ziclen betreﬀrnde. '

Vet contrariein deren/te wetmhct executeren booz't oozdeel ende het oozdetlen booz’e ghelooz ban d'ecn parthe/ ts nptt min argherlh'clt dan berdtrſinclt/ ſonder nghcn nu nadlcn daar ent gai-the boozhanden lis… Dzaaghtmtn nue. Idi ben berepdt opcnbaarlhc die te berſtreckicn tnt

wederſpzdtenban dtt bcrderf Wdams/ ſo de Nederlautſehc Catechtſmns dat leert meet hooftſkuclten daar upt ſpzu tende, Ende dtt ter ltefdm ban de me Oodes ende Chzlﬅi/bandcr men

m ſahghept/ "ende battdet Ian-:

den nut) npt het ſiipbeten bande onſxntbere lcete te beehopcn ﬅa‘ande/ mtc willtch nanlneden ende beloften ban in dznck opentlhclz te wederrdtprn ’tghtne men mp ſcll connende doen berﬅaan by mp inne ghedoolt te 51)". Dit ſal moghclxlcftmighcradm ſchhncn boo; [remain/te betl ſiende opto mgheachthcpt ende ongelecrthcpt mh'ns perſoons/cnde daar bp ootlt opte perltule bande Ieere/ diemen un al boozſekcc wn ghchondcſſn hebbcn. Des . fen ſal’t ghcncben te mcrtheng dat Marken L_npter cen Pometi“… doch Boolnſch (Thi-olo us; meningi) grootcr ſthhn hadde teghen dm Daus; Cardmalen/Biﬀ oppm/tnde dm alghemtpne (doe mchmngheﬃoomz ſi ſehc Beet-ehe : als hp gehoozt mozde tot Points op een ili etdach boo: den

Staten/Dozﬅema ktctttbozﬅen ch Wer/miniera boo: en Itepſn' BT,;

Dan nu dtſe onghcltrrde mdt onghtachte Contnhcrt mach ſch'nnm ngm dcr Oljtrtfozmrcrdm {Finche / centrando mtr ſtcnlhtne kitchen nu wc; fmdc/ om ghtljdogt tewozonmoo; ſnne Erceﬂenne ende nooz mune E. V.le. den Staten. —

ſ Palude perrone opte Lem comtnde / mortmcn ſtgghtn dat drftlvt is in — allen ﬂuchtn wnamchttgh ofm mngclt decleu onwaaracljtiglyéîﬅ errﬅt/

. mat perirulemar d'ìllmogende Wnarhept op comm vandeſwatkt nulle endrnpttigvelo ell-! D’almadjtxghc Waarbtpt ſtgghe lrn/die dan noc ſ fonde wozdenvernntwoozt bp derle atljtvqte / gtlcrrdeſitndr gptgageet e ?;edicantenm dre dnarom wel ſchuldlgv znn haartnt ende dlyt daar in te eſkedm ) tcghcn tm oftwte lupdtn deracvt tndeſſ onghrleert in tonﬅen/ . maar npet heſſtl onverſocht mde Il}. zcvnft / dre ìmlllglj zan veut tbdt op hour tgghtn roﬅrn mtr vtrſupm dan hem- hupﬀnhen rn deren te byﬅcdcn. fils an oock htt t‘mrcde waar : wat ſcljade ofpetlcnlt mach de Buche dſier Ohttﬀozmrerden naar upt dora op comm/ dan mmderlnglje van do lm hen ſfupvetmgve van nlrcneu / ende aanwas van mrnſcljen-l , ' le (alte ls dan michtich/ vetreft noch npet H.C. noel) mpalleem maar

' Oodrsrrrt/ drr London rnﬅ m der mmſchm faltghept/ tft under due oock mhn E. V.le. de Staten tick felpe / dre Doom) voozueemlxjdz ktnniﬀe van dtſm te hebbenDaar-om nchte [> ooch dat due o ucvtbaarlycker auchan-’ dtlt ſoude wozdtn “tgm; den Ed. D.H. Staten elvt /dan tuﬂ'cljen 15.413. mdc mp vooz dzxe o _ m* perſoonm allcgne/ als wtſmde ghtcn partitulie: B noch clrpne/ maar rtnalghcmtme m : d'nldergrootﬅr fake. fallì nu dat

,E. full-mot!) medo vcrﬅant 'voozt btﬅe Non mi \lpt u wooizden inde Iter->e dochte / ſoo won‘t mi'n ernﬅlncja beghe—eten ldat ME. ’tſelve-met .alle mo anche mtddelm g dimm w\lle tr vozderen aanden D.H. Sta ten/dre aartoe e Sondaghm of andere tnden mochtm fchrchen. Maat dlmckt u eerﬅ [: teſſr het voozgvcnomcn ljandtltn tnﬂ'rven ons/ dont toe fa! WWWF“ mutu mom latere altht betept gheoonden mozden

V. E. d\mﬅi‘chuldighe ' , ..-,z.-'

,.,

..,…

D. V. Coornhert."

. ſſ .

ln Haarlem den 19. Febru'arij 1583. .)

—

ſi

.‘

=1-»—

‘

. --2tar_deluevt Dzundt lchk mecmnn Neeltgen zum ‘

_ .

ghtfondt/

often 19.31. ma dtſſelfs Vaart

ende onjen

oanncmz endeîncnſcnenu allen lic e tot het ee-ſſ

Minderen

\ mtc? tn emrge gotdt m dtﬂ'elvens eenigr even-beddeallmem Tongue heb: P.I.!) etgheſchzevrn/nttmtnu tornergeldinghe dtſe

lenght marg gheſchledem r.

. .

- Dnc-Lorctkennandr gonne-dts Catechiſini vadde ich dotn dzucſznt WU?" HW. Staten toe te epghenm/mde ([di cm in hear nrrgadrrmnlje te doe]! pztfmteren. _Doozt welche rcſt terﬅ emſandt nan Nicolas vander Laan/ doeſoo merende mden Hanneſ met beghmte van dat met anndnrljt te loren/ende [jp dnarmne pet onrerhts benandtſdatrſſſn E. allem ofner“

ﬁlſchapt metzpzedtcantny ﬁller foudetm‘llen ondertrc ten/ſoo mildîſifſiſiſſ‘ . | {:

ﬁller berﬅaande al die ghedzuchte etemplaren berbzanden / ofſo Qin Eîof anderen ſtllcr n et en bermochten/ want me! dat het uptgeben ban ’tſelbe boecxhen (lll de e thden) fchadel _ fonde ballen booz't ghemetn beﬅe / (oo wilde ick dat noch boo: een w le tnhouden ende berdzuclten.

_ HP bande: Loan dat ghe en hebbmde comt te Haarlem/ich bzaghe hoe’t hem behaaght/ hp ſepdt quachh: > bzage na veulhs of redem dat mildet npet upte. Wp comen ten ant en daar inne over-een dat

tot

ſh'nen H fe d'een dagh of d’ander bp een comen ſouden/om hier afte nn delen/ tn [1-an des Medie-mrs Damn / met dzie of bier onparthdlghe Maarten. Tit berandert wedet / ſulcr _dat onttent Jaarfdagh Verlaan mp inde handt heeft vier beagen met ſhn _handt ick meet npet npt wiens

, berﬅandt) ghe chzeben/ begheerende dat [> die onde beantbmozdcn/ dat dede |> n’anderen daaghs: m n antwoozde miſhaaghde hem model ende under anderen boer hp nptej egghende : Het waar dan beﬅ datmen be ﬅelde dat ghp ende de Hzedicanten [dfn bp den eerenztaten inhun bee

gadertnghe berhoo twozdcn, Liebe ja ſpzaeh ' / beﬅelt doch dat/ dat ts mhn begheeren oo inde bgtef aan henlupden boo; de zoebe/ het goal: henlupden ooclt altſamen' ſclbe aan ze. Hier na ſpzach p dat" hp den l’ha

nen mhne antmoozde lebeten ſoude I die ſouden daar weder op ſchzhbtîlv doch mnne bzaghen (ich hadde henlupden weber ghebzae

neben mha

laggiſimgſidàbgghfſichnfte) dan deantwoozdeu bp gheſchzi e. Pit bewtls !

. .

' '

‘

Maat of den Hzedicanten inhn macheu‘ſoo ongheleghen ſſ'gﬁewetﬅ te beautwoozden ] als mhn bntwoozde te wednleggh'en / en meet tela npet/ maar 'tis gheſchiedt dat Det-[aan ſonder mp daar na ban deſen handel te ſpzelten / gherepﬅ is tnden Haghe/ ban want: h mp heeft npten Haghe gheſcvzeben / niet antwoogde op mhn bzagen :: wederlegh ban mhn ant moozde / mane _ſulc; als ghp hier na ſult moghen ﬁen int nptſchſizift ban

(' nen E. bzief/dtcn ich s’andſieren daaohs beanttboozde/ſoghp daar diede ult moghen ſten/ ſonder dat tclt whders pet boo; alſnoch berneme. ;

Dc vier‘vraghen zijn deſe: \.

‘ -ſ ,

Hoe de menſch geﬅelt was boo; ſhnm bal weſende gefchapen na orlo des beelu / ende wat het ſelbe beeldt (Bones is ghewceﬅ.

h, Wat ſchade de menſeh doo; den bal in dit beeldt gheleden httft. ' litigi,; een menſchein Chnﬅo hetbozen zmide mdttthdtlhck leben ghe

iih.ſiEnde hoe de felbe geﬅelt ral weſmna dat hp banden donde berreſcn zhnde / dei: ennnigher ſalighepdt in Chnﬅomelachngh ſal weftn, -- ?* Antwoordc.

{

De mmſche was ooedt/ gheſthapen tot een bedde «Boves / datis mu (t'o hp Onde ghehoozſaemde) te women een deelde Vodka npt-ſſgenaden/ ende dai in Chziﬅo het Woozdt Gode; / die upt _epghender nat_mm het

ſſ beelde Godes/ ſulcx alleen is-dat fo wie hem net/, die ſiet ooclì de Poder. !1- Nadu-n men npet en leeﬅ / dat de mmſche een beelde Oodes was / of dat hp't hadde / en magh hp npet mt deelde Godesdat hp npet / maar wel in fhne goedthept/ onnooſelhepdt ende bzuntſchappe Modes] dle hp

amners hadde/ [evade nheledtn hebvenghehadt. Want npmiatrſidgég

14 . — mach fchadc lhdm in’t ghmeſi hp nyet en in nuchte tn hnﬅ. ih". ﬁechto contrarre hp eﬅrlt ma; un ſhnm val/ due was hp quatdt/ Gode onghehoozfarm / 0:1th onde em dpandt Oodes. Moor un de wedrrgrbuozte lshp goedt/ ode gthoozſonm/ hrphgh ende cm munt/

“ in cm hindt (Bodas. Met dtſtn ondcrſrhſpde nothtnns / dat hp na de wrderghcboozte nprt eruwelhcn en mngh aſhalltn 1 danr un duo; rhum val wc! mocht nſhalltn/ mdc gevallcn zunde/ mtl ttuwtlhch hadde mo ghm nfgheſchepdm blnvgn van God:. nh. Rls Enghrlen Oodts mom Hem:-le, ,

Nadien anderen my vraghen, iﬅ my ghcoorloſr den ſelvcn oock te vraghen.

]. Of Mam em brelde Godoy mas gheﬅhapm/ ſo dat hp't in ſich hod - del ende wat het was. ' _

ﬂ. ., OfWdam dat duo; ' len dal heeftvtrluztn / ende dit vou; ſtch ſrlfola * leon dan vou; degan che mmſchrlhche natante m alle rune noto—mors. ih. Ofme ſchadehp Adam index thdt-gheleden … hem felt mder mdt als _ hp gheloufde ghebetertrs/ dan

‘

nh. . Ofﬁdamn fonde lſchulde en e verdrrflndr mmſ e menſchelhrhe ’ natupze douzunſes Huron eſuC ziﬅlmchtvoerdl ghe ende barbare medxcln bl ghevoet ende gheneſon/ dan npot.

epr/voldommz

gantſthtlhck'is wechghmomen/ì _ , . "

v. Heptnlen aaron :ofChziﬅns uaar toemqgſtomm ﬁnden dleefche :of, ghnﬄs ſulcrſſheeft millen doen : ende of C: alla; ſulrr hreft moghen;

an np .

vj. ,èeptmmhier tocia: of Oudrs m aerdtghept met de volle bt: talmgéghziﬅl nternoeght is dan nprt : o Godoy toozn danr mtde ver nun te . la tot ditte: ufſulckte voldoeninge ende nrrſotningnc ' oent . - .Gepnnmldocſî

Gode doo; ahzlﬅum is ghtſchicdt _… de gantſche menſthelhtlzenntupge _rnde nfcumﬅe Rooms/dan alicenlhck m emige vertooznc en herboogne. ma. Of ſnlcr dnnnuth inde vercoume ende herbuozne maarlhclî ende gheheel : ofwaanlnch ende moar vuo; ren deel ts gheſchxedt.

Inde plaatſc vande belooſde ſchriﬄìjckc antwoorde quam my den 13 . Februarij [ 583. s’avonts deſen Brief.

Copie. ' - '

E Erſame buozﬁenigr diſctete Intere ende Dzundt. Omme te mugen btcomm bande Staten dat u Qvolgrnde ſhne begeerte in hmlup der pzeſmn'e opto Lerre inden Cotechlſmu vervatrt ſuudet mugen wozden ghehouzt/ hobbe idr rantſnam ghevondm u buecrnen daar

"WMS gvemaacht ende dm Staten ghedrdiceert 'cſelve hcnlupdm up defe vergadrringhe te behandighm. Maat up mettm eerﬅen diverſc pgpz

Wolken znn ghevallm / ſo tenige dm Dzucner volgendo den {Bloccare xml-, den Uheﬅrﬂft hrvbm/ Welch achterwogm is ghcblrvcn/ doo; drm lclî fons de dat ’tſelde/ hoewel dat het gedzuckt was/, noch npc: under den gemem

:: te coop en was. Su 11 E. dnar up eerſt wllde hoozen het ghenoelm non

nndercn / mdc nt epndtlhchen daar op EBMR… dat htt ſelne boſſhſſllſſlſi ;; e t

l5 gheﬅelt fonde wozden in handen ban een bande zofeſſozen tot Lepden/ omme ’tſelbe met een Medicom te biſiteten / en e daar upt tc eolligertn/

’tgunt daar inne teghen den Catechifmots ﬅrhdende/ ende ’tſelve in ſfliez re pmpoſitien ofte theſes te berbaten / dlſlllm nter handen ſoude ﬅellen/

omme te meten ofghpſe alſo met de Hchzifture foudtibnllen ﬅaande hou den/ ofteſouden die andere geﬅelt weren/ dan u intende is/ dat ghpſe ſulcp

ſoudet ﬅellen / als Bhp dle berﬅondt ﬅaande te houden / op datmm alſoo

grontlh’dien ſal moghen berﬅaan het diﬀerent / dattet ts tuﬀchen il [core ende des Catechiſmt/ende *tſelbe teghen den techten toetzſteen magh ghe pzobeert wozden. Dit hebbe ich il E. wel millen berbntttgen/ op dat ohp de fake wel grondigh bgtlt mſim/ endenpec dan maarhepdt boozﬅellenſi

Ende mp ter mede gcbtedende tut il E. dtdde ich dm Nlmogende dm fel btn tewt’l ſpaten in langhe ende geluckſalige geſonthept. Wren Haze den nh. fedzuarh 158 5 . D E. dtenﬅwtlli ebziendt Jamanda: Laax» Ende was het chnft/ Eerſamen bo tentghen ende feet diſcreten

Tlrdſſ! Doltitae zeroozn att tot Haarlem. Data de Belen-mmm ‘ detewoopdeldtelch aldu hebbeantwoozdt. ſiſſ ' ' .* ;,ſi, . e

ſi

"' lnHaarlemden xiiii.Febmatìij-83-

,-'--'..Ì

;

‘ )"

Etſame boozſienige ende jonﬅighe Deere/n E. ſchzhben ban gi ﬅer in mp be andet. De pai-the diemen mp heeft gheitelt of noch

ſal millen ﬅel t Want de

to in aangenaam/maar npet de rondine datmen

eeeﬅſoudeſ en- na paopoſmen \dieielt fonde booﬄellen. ethtſmus ﬅelt die trnee/ die in nihn zpzoebe bp mp werden

aenghebochten/ te wetm:

j. Dat onmoghelijck is 'tghebodt vande licſdc toc Gode cndc den Naaﬅcn volcomelijek te houden. Ende: j)." Dat wy alle gencyghtzijn van naturé om Gode di den Naaﬅcn te haten. 2 dat bepde gheen paopoſiticn bande Leeraren nwer Qemepnten-l die he dozen ſp te beeantwoozdm '/ fo ſpſe boo; recht ouden/ maar tra te me

derſpzehen/ſoo ithdt'e boo; onrerht houde. gde nude die boo: otiterht/ ende doe nu lnt'wederſpzehen ban bien / ’tghene een erhnﬅcn fc uldi h 13!

tedoen. ' eten fpintberantbtoozdenban re Lerre’tg een pne totrlhdtſc dtgh {hn te dom : wie ſal dat mo en pzhſen {wat ſal‘t an ders ſchhnm / dan at fp en middel ſiende om de boozſz hare Ltero te becamtnoozden / met \ euptbluchten berhopen te…ontgaan hare ſchul dighe berantbtoozdmghed uc. ſetbecandlt nchtmmſſten.‘ Wtdehoott

ſ i

, muvepmſendàpettemuv wathm af‘lîewmxde‘modocon

(eten holland-im bebondenwozdnl lfalmenmp/daac op bollino}: del betepdt ende willigh toe binden ! diemetherten gaarnc ſie/ datbe H. Htatmden rechten weghttuhouden/ dear itmeldatmende Lerre

metwaaſſrh

tendenpet met macht boo wfl-flaan/ W lofl

E ztﬅelhclt maar moe: bolherdenh

der.:EQendeu

ende

.ſalitllle

WWW wetdtaebomſew banlditudmmbioozbe haropisbm . ' . : anni:". in - "' :“ ‘l; -"’! ‘.: ::ſi ſ'i," "di;"; il"! i. 'E »":ſi D C.dinlﬅſchuldighe-ſi "Gt

W il]

' “

‘. i.; . ‘

" l;’- ': Z.'"ì'.'"""'.ſ" 'Y.,. .;:ſſſſ—z-y:

""".ſi:=-

“

ſ ' ' =!‘.;- ”.:.“.

Coornhert-‘:

Ecl'fa'z

Qerſamedtſcme Lſoo de braun van Holland! ”hebben bcﬂoten ende gheozdonneert met alle goede cvziſitlvehe ozdze te doen voozſim teghms alle onverftandt ende oneemghepdt dle mdc ﬁeligie ende ùercke {Dadea fonde mogven ryfen / ſonderllnghe deux *cghme ‘

dat van uwer E.;n deurbe won uptgljegveven / Ende dat Tula: uwer E. als noch tens op ſg'nenooznemen/grmu/ende meenmgne/dies aangaande

wozdt gljehoozt/ met aﬃnche verantwoozdmgve/ ende onderrecvtmgnel als tot voozﬅande ende onda-bond: van Ood‘esleere / mde ware ﬁelxgxe/

ende tot dienﬅe vanden Lande bevondm ſalwozden te bevnozen : Ho vev benwp uwer E. daar afint’yts wel millen verwimgven/ ten epnde uwer e. daar op verdacht mach zhn amme teghens dent dedat mner E. fa! berſchzeven wozdm gheduerended'aanﬅaande verga mnge bande bra tm vomnoemt/ te compara-en vuo: den gbmen mdeterplaatk naar ende alſulcr alldan ſal women gveozdonneert. ſſ ' Hletmede

Eexfame diferete / We eere Gant zv met enver E. Gveſchzebm mden Hagveden 30.

gatti amo 1583.

‘

Ter ordonnantievande Ghecommìcteerde Kaden

van ſijnc Excell. ende dcſzsmccn van Hollandr. , ,

By my

C. da Rec-bem. 1583.

Endewaadetopſcvzift ' . . : ſſ‘Ecrſamen-diſcret'en Dirck Volcſi …'-'al)"

" . ',ſ

kcrtszoonConnhqx-t.‘ ' " '

'.3'»

....»

—ſi

Dole/wure/voozrzemghe ende veemoghende Heeren/ Het ſrbzhvm doo; uwer EE.ozdonnantie mm 30. ' lealedm mp bevande; zhndemm Winge/ da: im ergenanon; pemanden te verſ: d’aanﬅaande verga

_ en verſehzeven ſmlde- WUWDDWW e/hebbe ich mlghms-îfelve teghen mijn doot

gaande toeſſigghenvan tot Enthupſen te tepſen rom te helpm nedeﬂmì.

Sv.?"(bv Q esvulpe) een aanwaﬀende onmlnne tuſi'chen eehre man ende wyf/ daat op vel-warm te Haarlem tot yupden coe/ et uEEJal game

venſulereedoendoene. Mewmuknpeeenma )Wm-wallne due brſchzhvmsveſalvallM/mde de waumeſſvnmu Nﬂaf fèBdaohm aarts anderwerben van Enehuàen hier cor Haarlem gheaomen

Ul mpom Gode;willmblddendedat

met hace wilde repſen tot

Mugen! fo naar ſaken gem [anger bem

en mochtmﬂlﬂm / ſonder

regem en … een openbare argvemlﬀe ende verderf van [:

der upſe/

9 "“W DW hanon/fo! (ci) mie; PHM enwilde boo; zatſilſiaa ge

17 naaﬅcomende / ende het mhnre Huplbzouwen erat-ich dt ms mothte lhden / haar .‘èaterdaſgh boozſz tot Enchnpſen tebgiggm. eval ben alle *tmelclc de boozſz per one doozdetſahen nootwen ept mp ban niens heeft ernfllhclt gebeden bp bneben om daar doch te _cſſomen.Daatom

ende om dat mhnder Hupſhzommn tranckhept nu mati de ckeris dan te boxen/ ben ich in boomemen lbolghens mhne boo ſz el

tecdaghe naaﬅeomende ſmozghensſi te tepſen na E

en / en za

fen lemme daar

een dagh of time ten langﬅen te [1th / boozt ﬅraex weder te comen tot

Haerlem/ ende dan te berſeh en /ten beſchzhben ban ntbec G.S. ten maar dan fake dat daſelber chzhben Saterdagh ſmozghens boo; mxin bertrech/ mp hier bthandtght wozden ende ſulctboo

_nbnlchen

ghebaueidmpettqt Enehuvren/maae daar’t a E. .ſal

ben/ alſ

dan mil repſen. Dit hev ch npet moghen berberghen u

Edele/whfe/boozſienigheendeachtbareHeeren/deſelbe be begntſirehſii; des alderhooghſtens/endem uroer E-EJchut eu e m

Der ſelber nwec Edelhepden

dienﬅwillighe ende onderdanighe D. V. Coornhert. Ven 15. September 1583.

Endewashet opſchziﬅ Aanden H. H.Sratenì

Oerſameſeer voozſienighediſtrete Noten bp ons op hnpden reſolune ts genomen ! aan gaande de ſaken betmelt in onfe boozgaande ſchzhbens banden zo. der bootleder Maant/ ende wp daar na uwer E. ſch; bens bandenqié. deſer Manat hebbcn ontfanghen ende ghebt neert/ hebven wp uwec . vp deren wel millen vermittigen 1 dat op Woenldagh toetomende den z :. deſet Maandt / de Edmmtﬀartſen ons ſoo bitpten Haden/als den Hooghm ende onbindalen Baden ban ollandt ghedi

donneert / alhier inden Paghe berſchhnen fullen 1 omme op tſanderen

WWW \? compareren ter vequamer laatſe alhier ghedeﬅineert/daar bo rende Hzedtcanten ende tWer E. ghàoozt ſttllen werden/ fo biel inde ber: antwoozdmghe als goede onderrechtinghe/ op ’tmmt E nﬅelhcken alz » daar ſal worden boozghehouden/ende met goede ozdze ;; ehandelt ende » aanghetepchent alſſsna vehoozen. ſiéal daaromme uwer E. npet na laten » ten boogſz trim dage alhier mede te berſchhnen ende optſanderen daaghg boo; de boozſz Conuniﬂ'ariſen metten boozſz Predecenten te eompareren/ ten epnde met een Ehziﬅelhcke ghemoet de boozſz fake aanghebanghen _

endebolepndt mach wozden ter cere OoW/mdeſifglcr nondigh ſal zhn igt ”. tu e

v\ſſ

:: mﬅeendeeenighept/mitſ it t/ende Oderigheptdeſerlandeg.ad” tot conſervatievandeauet M: \:i:

m e Eerſame feet boozſienighe diſcrete / onſe Hem Gode zp met awe: E. Obeſcbzeven ﬁnden Paghe dm 16 . September): Anno 1583. Ter ordonnantic vandc Staten van Hollandt.

By my :

G. de Recbtm. 178 ;. (nde Wbc! opſchziﬅ

Ecrſamen ſccr voorﬁcnigcn diſcrc cen Dirck Volckacrtſz Coornhart

woonendc tot Haarlem.

Monſicur Coomhart, Ck heb achcervolghende uwer E. ſchznvens uwe bue ven aan mhn Heel-en den Staten beethoont/ die daat op adden ghe ozdonneere uwer E. te doen ſcvmven achtervolgende ’tin oudt bande

bzieden neffens deren gaande. Ende fo verre uwer _E. un dan dome fa! hedben/ln'tgum tot vozderinghe vander ſnke/ daar mne eroert / ſal moghen deenen / ral npet laten mp daar toe dlenﬅelhck te laten gnebzupc

aen als na benne-zen

_ . Heer mede

Monſicur Coornhart, Onſe Deere Gode zp met waveſchzevm inden Hague dm 16. àeptembzis Almo 158 3. A] mm: C. (le Rec/nere.

Endewas het opſchzift Aan Dir-ck Volckcrtſz.CoornImt tocHaarlcm,

Druck

l9.

Dmch-ſchiift.

ſi . .

D En Eommiﬀarifen te hoozenſſnpt ſpzefîen. :.

Hoyt terﬅ te berſoetken dat alle de woozden/ſo wn dcr Com-' mìſſar' cn als Coomherts,trouwckx)> o g_eſchzevcn wozden/ende

dat mp ban cleken handelmghe telcliens boozt eſigmnen ban een nietiwe/ ghclebett morde copie autentheh vupten mhne co

3 .

Wepghert men mp ditte/te wepgheren antwoozde als nu al tot Lepden betſocht hebbende wat ſuler is. 4.

Laatment mp toe/tedegeerm leſinge efi boozts

'e augmthclt bander

Eomnnﬀartſen Commiﬀie / oſvp wepgertnge te ſw gen en wech te gaan. 5.

Bewﬂlighen ſp’t / ſoo ral die Eommiﬃe ende al dit booznemen ﬅreclien omme mp teghen den Hzedicanten te hoozen alleenlhch / rot naarder lien

niﬀe ban felini/fender datmer afſal gozdeelemofhetſal ﬅrechen tot bepde.

_ Jfk om hoozen ende berſtaanſonderfoozdeelen / den berept mits dat het inde penne gheſchiede met toeſegghinghe ban techen arthcliele/tweeof due nren boo; d'aanﬅaandc bergadermghe uber te gheben. 7.

Maat fonde ’thoozen dienen omdaar &wmsnmzdeelen/ moet ge: bzaaghe werden mie de Bechters zuèlen

.èepdtmen ſ'nder, Ereefl._met deſſelbenel Badenl ofde Heeren Statenſ ofeeinghe der elber Commiffariſm/ſo moetg htzhn/ofſguipdm fich houden boozſoo berﬅandighutdelì.zchzlft/dat fon erban

depden arthen eendzachtelhcla daaetoe berſocht den bn en ﬅellen tot ﬁerhters in Religions ſaften. Wertter

Uci-nta of

felfwel fouſ

9. ec iter ſalſſte gheenﬄns henlupder oozdeel en mach bmouwſi? eſept ia/ neen daar toe te feggen/ als die de waarhepts lo.

mmers

(Te minder noth / obermidts ſPlupdm meeﬅ al ſelf zhnde bande Religie

(353533? die bertſpt wert/ een gepgeoccupeett oozdeel hebbcn ende _fe _tnx'ine part"en canem in

3911. Marv doch pemandt metrecht ÙFWW Rechtet m

ove-\bar… te mefen '! Ue Overefozmeerdm enwil

Lenno In. tot

ghen alì

den el’a- .

H‘ſifſiſif gg, tholhrhen npet tot ﬁerhterſis lhden. E.fo.z4x. ren felfbcrtlad yang! te weſen op brut zone/aloni: rp reggi met cedevetbondk te zijn gem ntider dan haec religie later te ! ande me te laten. eme nf dat ma; al "per en wm] l'on leer: Beſaſſnaaclltelhcli dat li’—Qbe: heudr ſirb npet en hehe-o;! te miderwtnden re-oozdeelen mf eenlm'e _lettetl’ie is dan npet ! migheſien de km uiſſe ban die" forbtboozl de anche] ende nyet den P.nnccn. Die Wien wu tot minuta] nua: upee tot > RWQW nuſbptprhen. '

‘

.; l; _, ! lo

‘

Dat mach ich noch en/ pden rod Dmeﬂſianten mepni h toelaten/als ſp’tin Dzanchrhcke dm dan Catholh ende de den Daus toe \ :

B !)

Trentenl

Ctenten / builden toelaten. by hoozen nyetmeec rechts aber my dan izle over henlupden te vedben. ' ‘Z'

Maat ben te buden datznen ober wedeezﬁden / ſylupden ende ich/ elck dzce ofbier mannen [etere/dle Oodtberﬅandcgh ende onpartpdcghz ‘ (c_n dten men die can vtndcn/als te beduchten ﬅaat neen) om Ruyter; ler m ne te weren/ fa un dan bnllen aanncmen. !z.

Camnenſulcke onpa ' dige lupden npet becomen/ofwilmen daar npet‘ _aan/datme dan nem e de . elbe Hunters/die m Tuptſchlant ban Luthers/ m antſerlant ban Bwin vela/ende m Manel; ' ck/ oock m den Neder

landen bande Calbiniaan che leere het oozdeel heb en ghegeben lnament luck vet balen/diem oock meeﬅ aangaat/ ende na 'tleſen b_ander Catholyca Ben/onda bande Luthnſche/zwinmLelſche/ ende Talbucxaanſcve ſchchtcn gbeoozdeeltoevbm ghehadt elck int ſyne. 14.. btetheuc

.Ende datmen te dien epnde alle de handelinghen ozdentlyclî ban’tbez

33323" gmne_ten nde toe/fonder een}? beoedhſcle getrouwelnck doe dzocken/ … b,… 6, tormnnre eſchaamthept/ſolc do :oftot des voler waarfcbouwmghe/ 32:33}

ſoodeſeaanghebochcen Leerenpetopzechtenwertvebonden.

ma" t SIBWWwWW'LIB/ffl?{Bgîàîlfàî'nîfffflàffimk'ìàîîî…‘à‘àîdîfſſ.ZE“ ' w d d' WFîìlìîîàſſl-.…ſiîſiì .

go aockiek boozmy ſulct te beſozghen z. a. r 5.

‘ Men eeft oocke npet te mepncn / dar idi mp anderwetben (alsto't Lep den ghe chiede) ſal laten boozſchzy'bſien metten / cn wat ﬅuckm ceh dre leere

ſal aanbechten; want ſuler gheen bzpe/ maac een ghenmplbande Definita ne/xa een Inquiſitc'e/ſoude weſen. ,; ' ſ

' !60

* "Maat deìcclte te ble by mju aanbechttnghe bande Hederlandtſche

Catechiſmo/ al; m ende ( in, m' n'en ooeſſdeele) een berderﬂch benxm boo;

de Impept/ta‘oock boo; de

annen mden Nederlmlden. ! 7.

_Ende en fallen gheene andere bewhſinghen treﬀen of ohelden/dan allem dre gvenomen ſullen weſen upt de Eagonhche prelſche ſcljzxften. !

Sandee dat bcehoden ſal zjn inne te boeren der ouden Dadeten ofdee nieuwen .'échztheſſntenſchzifcen/tot emigbe andere ﬁnen. . ,

Sp doent leghen den D eten tot Vepdelbersh ende Cemden/ ende ioaarom npetlegven den Cat alorſ-ten. 20.

Ben ooekwarebeeden alleente ſmeken tegben een/nbee/bier ofmeer zedleanten (mach oocſîl ’den dat elek ban mùnen Heeren Eommcﬀam mſpzehmroannm ende Wupder ſal gelieben/ mùsdat damon; onderſnnen name aangheteeclcent wozden. 2Ì- '

, Maat ſo pemantîban bepdeu zhden fbaariehept bebint om metter dane opt voozﬅel te anthdE/dat vp daac afhebbende extract] the ſal mune: . . ‘

‘

— -—-—-———-'—-—- —-—-

leini-n onnn'e a’anderen daaghs ende np'et langer/ rhpelhclî ende opzechte

lhch ſulcr te beautwoozden. zz. Ende dat indrn Haghe ſelfalle daghe des namiddaghes opentl ' h ten

aanhoogen bande Heeren Htaten/ Baden / deocaten ende allen

pden .

dient ſal ghelteben daar te comm. 2z.

Maat fonden de Gerefozmeerden henr rane den mont ban een menfche n et derren b_rtrouwen: zo mochmien op echt ſtrhdigh arthckel ſchzhben ( nomen duet en cibile peoceﬂ'eiv in ſaken ban mindrr gemichte zhnde) ende d’een dach om d’ander ban Schnﬅuren bp parthen gheteeckent/ wiﬂ'elen. 24. . zoo mochten fp daar toe ghebzupcnen fon bcele ende fulelse gheleerde‘ Mannen alﬅ hen fonde goetdnnchen. ’tWelch ſo gheſehiedmde doch bcele rhper omſichtightpt/dan bp monde ghehandelt/ende boozts m dzuclt ghe

gheben macht wozden.

E Vele/Eerſame/ boozſienight/achtvare Deeren/ Vooz allen beginne berelare ich D. Holckherts Cooznhert als Burghei: der .ètede {Haarlem/_ dat ick mt nnnﬅe_npet tnſſbooznrmen en ben te bupten t_e_ gaan mhn Burgerrtcht / tn die genna

len der boozſz

atede / met dit mhn onderdani h berſeghncnſſalhter mdeﬃlſiaghe boo; u mhnen E. Heeren Commiſl'ari en/ ter eſrhznbmghe ban \ nder Ercell. ende derledhſſàtatenban Hollant/alſo ich ’tſelbe doe om hoozen ende fien/ of(> in ’tghene ntp hier boo; ghehonden mett/ende noch ſalmoghen wer

den/ ſal moghen bewillighen ten dienſte Oo_des/ der Landthten ende des Landes] ſonder quetſe ban mhne ronſrienttesin bielcken gljeballe ick mp hier binde berepdt omme te ghchoozſamen het bebelen ban lhndrr Ercell. ende mhnen EE. D.H. Staten boozſz. " . Ende ghemercht inden Miﬃbe bande beſchznbmghe boozſz onder an- ,

dere, woozden der La). liz. Staten doch vebonden wozden dere : Op t'gunt ’ Chziﬅelhcken aldaar ſal werden boo; ghehouden ende met goede ozdze ge; ” handelt ende aangheteechent na vehoozen : Zoo berſta ick daar bp deſe " nabolghende [kitchen / als te bitten: . _; . Datter ſoodamghen Chziﬅelhchen gelhchhept ral werden ghehonden in deſen boozghenomen handel / dat d’een parthe gheen boozdeel altocw meet en ſal ghenieten/dan d’ander. _ :. Badges dat in deſe aanﬅaande handelinghe ghetrouwelhck bp twee/ bic: hier np daar toe gereede ſchzhbers aangeteechent ſullen _roozden/alle dewoozden/ :* fogdmm

ſo wel der H…lì} Cominiﬀarifen/als bepder parth'en/ gerne uptghmomen/ fà?, ”‘L‘Iſiî' banden beginne ten epnde toe/ende dit ten behoebe ban elcſt der parthtn. gliene" tilde ; . In ſulcſter boeghcnldat boozt {chelidennpt elcke handelmghe/ ’tghene orbsndè m:

b_eſchzeben ſal zhnj ghebirguleert ende gemiderteerltent ſal wozden bp par- MPH}… then aanweder zhden inde twee ontoeollen. __ Reno-lal ?. Dan welche tweez'pzotocollm parthen over weder zhden elclt een met VII-D.lndt’n

ich t'hups fa! dzaghen/ ſo om berſelzerthepts mille/als tot berberſchinghe B?; 2,33}: der gedachtnnﬀrivom bp cchi weber m d’eerſigvylgcnde dpcomﬅe/gſelîliſizgt ful-nm 17… th

-ſſ

belli-130" te wozden inde vergaderùcge in handen bande bchznbers voozſz/ *cwncn CR,-odg; noch dient tot thdtwmninghe/ die anders ſoude mol-ten gaan aan’t come. me,. … ren ende wachten nadien. . _ dar Moto- 5. Ende ſoo pemandt ban bcpde pen-then ſich beſwaart mochte bmdm ﬄgﬂ" il” omme opter daadt te beantwoozden het fegghen ban d'andere/dat hp ſich

‘ '

daar op ral moghen beraden/ om ter eerſter bpeomﬅﬄﬂcx ſonder lan ghet bgîréendte beantìboozden. (Ten epnde alles met rpper aandacht mach o e c xe en. __ _

QTEK, 6. Doozts nadien ide Edom ett hier berſchxme als beſchzeben zhnde benz-aa: dco bp den Heeren ſiètaten/ ten b

oeche/ n et ban mp/ mane bnnden Deed:

frvemt di! canten mhne parthen/ ſoo fp ſelfs in den

berclaren: ende dere rane cs npet

BMW,", mhn/ maar een ghemeen ſahe : :èo berﬅa ich dat ſulq: fal gheſehceden / ten toreen con. coﬅen banden gemeenen Lande ende npet ban mp/dte aandcn D.H.Hta lon-.:…. ten met gheene meddens en ben berbonden / cn welche: beſchepdenhept ceh

RTTR" dit nochtans ﬅelle/oﬅe doch aan uwer Ercell. '

’

Dan alle ’t

e boozſz ﬅaat/berſoecht met be oozlhcke reverentle/ boot

alle boozdeteÎTndelmgven bctclarmghe om ſi

daar na te boeghen

Pwd EE. dimﬅſchlﬂdighe D. V. Coomhcrts.

ﬂan

Ilan mijntn 415415. 1939. de Ohecom= mitteerden vp \ijndet Excel. ende V.le. Dca tenban Vollaut/tet audientie bande Meditanten ende V. Coognhett/ op deﬀclfs Voetxhen ghenaamt Ygoebe bande Nederlaudtſche Catechiſmo.

Ertoont met ſchuldtghet eetlnedinge de booznoem de Cooznhert/dat hp mtttenMeditanten/ nanirntlh‘cli Harabia

ban Lepden ende Aarnt Cornelifz. met ﬁepnier Donteclocn b_an Delft gehoozt z nde op giﬅer denti:-b. Octopus 1583. apre whſe ban dehandellnge boo; ‘z/daat inne dewtllighde mette ſelben Yzedicanten/ dat fp de boozſz Dzocbe ouden biedetleggm/ende- hp IBertoonder berant

woozden/ozdentlhch banden begmne ten epnde toe/ 'twelclſſt alles ghettob welhclt aangheteechent fonde wosz/ midts dat de ſelbe Eooznhert Der toonder daar vp berſochte / dat die aanteecliemnghe fonde gheſrhieden bp ttuee ſchzxìbers in time Protocollen/om na eldaen handelmge bp den Per: toonder ende Pzedtcanten booznoemt/gevirguleert/ooclt geonderteerlſſient/ ende telchen bp echt bande boomoemdeparthen een bande ſelbe gttetdien

de Motorollen met genomen te wozdene/ ſo tot berbetfehmge ban ele): me morie/als tot berſe er epr bande ſalte/ mits dat elch ſhn ;otocolletelc hen bpcomﬅe wedet ſou e mne bzenghen/ om daar m de bo gende hande lmghe mede/ als bozen aangetecekent/onderteecltent ende gelebert te wet den als boozen ten epnde toe. Det-foche mede de Duppliant / dat alle ſulcr

eſchieden ſoude ten aan dozen ban alle eerſame Lupden / die ’tſelbe fou heeren / ende oo

dat epndtlhclt deſe handel ghettouwelhch in

dntch ebm foude wozden. Maat wert ſulck betſoeth des Verrann ders gheﬅaghen / ende gheſept dat het alles aang eteetltent fonde wo; den bp den Ozeffiet/ dte’t ben 11an telcken na de andclmge boo; fonde leſen. Maat mede de Dettoonder rich qual' ghenoeghntde boogſioegh een ander whſe ban handelmghe / te weten at de booznoande Piedicanz ten mm ofte dzie arthchelen bandeboozſzfflzoebe trffens bp gheſchzift bez ‘

antwoozden / ofwedetlegghen ſouden [ 't be ondertceclîenen ende in des

Ozeﬃers handen'leberen/ die ſuler ſoude behandighen den Dei-toondet/ om bp den ſelben btnnen een dagh daat na under ſhn hantteeclien beaut woozdt tewozdene in den Ozeﬀiers handen/ om booztte beﬅellen aanden

Peedlcanten/ ende fo boozts ten epnde toe. ’ Twckcli meeﬅ ſoude bozdeten/ tn alder ﬅllheptmoghm gheſehieden/ende alſo gheſtelt fonde moghen wer

den fg)!!!"

( datin foo grootwichtighen ſalteimmers wel fonde behoo

ren / ooc foo cozt ende fender Imper-tinentia/ als clef; ſoude mcpnen te vamWoozden. Mita turche whſe ban handtlinge 'tîllandt bande groo te ooﬅen betllcht/ ende de D.H. Commiﬀatiſeu ban defe moeptc—n (om elclt inden lhnen te ma en baceren tot heute EE. ampteten ) ontlaﬅ ſouden meſeiujſNaat \d't elbe al mede afgheſiagcn/ ende ban meus den Vertova det ontſept copie bande aanﬅaande handelmge / ende hem alleenlh'rli aan

ghedoden Lectuteban dien. Als nn de Dertoondet ſch berclaatde daar imie beﬁnaart teznn/ berſochte hp dat times-3% gheliebtn wilde/tchſſàzf u e =

re ſchz "ben om _adbhs ban ſ_tjnder Excel]. ende den HH. btatml maar were ulcr mede afgheſlagen/ omme te b_ermhden dle toſten ban't bcrtrec hen det D.H. Ohecomnnttecrdnmupec ]e cnﬅaande npet ghelct en ſch nt ghetoeeſt te zhn/ opte bermhdmge bande eer groote coﬅen/dle ballen ou de bp 'tlaatﬅe boozgaande booztﬅel des Pertoondersman alſo deſen han del in alder ﬅilheptin afmeſen ban ſoo beele Commlﬀarxſen te bolboeren. - Daaromme nadien de Dertoonder npet anders en can berſlaan/ dan dat fulch wepgheren ban copie autenthcq des boozghnnclden handch / ſfrec ken ſoudc / npet minder tot berdachthept ban datmen het hc )t mhdct ban fo hooghwichtighm algemeencn falce/ dan tot quant na [egg zen ban ſhne Dertoonders fake/diehp acht waarachtigh ende opzecht te zhn/ ende der halben gaeme mach lhden tide een condt ghemaacht te wozden / tot eere Modes ende hcpl der menſchen. Ende ghelhclz bermoeden is gheballen m

Duptſchlandc teghen den Catholhchen / due tot Wozms ( of Spurs) npet en wilden datmen de handelmghe gl emeen ſoude mahen/(‘tlnelch dle zo teﬅanten berſochten)maac wilden ulcr ﬅellen a_an’t belceben banden ey. ſere/daar upt men berﬅont/ſo fp d'oberhant behcelden/datmens dan dzuc

hem maar anders / betdzuchen fonda ende ſulcr meet met macht ende an tozeteptè dan mer reden ſchenen te millen handelen. Om welche ſnſpltce te bermhden die Coning ban D_zanckrhche / ( hoewel Catholhck) mden gare :zòr. dedeberelarenzdat ſhn Maceﬅeptden handel(tuﬀchen de Oe refozmeerden ende Catholhcken ) ghetrouwel ch wilde dom dzuehen/ om ’tbolck te doen berﬅaan / dat mm 11 et met g ewelt noch mec autozctept/

maar met goede ende rechtbaerdig e redene hadde ghehandelt. Veche memtnghe noch opentlhcſi blhckt geweeﬅ te _zhn in hoochloſihcher memo rcen due Peeurbozſt Paltſgrabe/ mt doea come hebben banden handel toc Franchendaal / bepden parthen. zoo cﬅ dat de Vertoonder als noch ban meus bp deſen ootmoedelhch berſocclzt te moghen telchen hebben copuſi au tenthch ban deſen ande] hefchzeben bp twee Notarxen aan weber zyden daar coe te berhce en / w ende in dcen gheballe betepdt / ooch oÉſhn ſelfs coﬅen/ fonder alle Defrop ( 'tîbelrh nochtans hooghghedachte eurboſſzﬅ denDooperen/hoewel ban ’tgantſche ﬂhck boo; Better; beroozdeelt zhn de/ ghegunt heeft ) metten aangeheben handel Theiſielh'ch boozt te baren/ JBerclarende bp wepghermghe pan dien / dat hp \ich in ſodamghen ot

wtchtcghen handel on_1 merclîelhche redenen npet en can begheben/ onder copre a_utenthck bande handel te hebben. Ende da_ar bp/dat hp Suppllant . hoopt m allen gheboden ofberboden/ de Goddelheke bobm de menſche

[ che («Boves teghen zhnde ) te pzefereren/ende meer den quetſe fonte con entxen / dan fc ade in lhfofgoedt te bermhden: twtldî ſxme zupplgants berſoeck ende bcllcclee bzeſmtane / hp berhoopt bp allen Oodtbzychnghen

Lupden berﬅaan te ſuﬂen wozden boo; Ehzlﬅelhch ende behoozlhcn. D. V. Coornherts.

Inden

_/-

,.ſi-r’

.: * laden Hagheden 26.06ì0heti533. ſi _ :

"I.

Eriſ-liebe Spinone Duchea: [handen zan mp “bez handet twee Baiebeii/ doch al dat ich nu ban %dechcn degeerde

metten Coﬀee ende Sach .Vie Vrieben houdendat het een wep ntgh betet met 11 is] ’twelch mp npet wepnigh en berblhdt.

Doch motten wp bebnſhghen in des Heeten luille / willen wp ware ruﬅe ghenieten/‘tblelch bp mp in il ghemereht/m nhett boben al ruſie gheeft. Teſen mozghen moeﬅeich bobzſi deny. . ammini-infra antwoozde inne bzenghen ofich inde Diſ ſſucatie wilde treden ſfonder copie autenthch ban elche handelmghe te hcb en/ dan npet. Lich ſepde neen / ende datmen mp ſulct met gheen redene en macht wepghercn. Na beele woozden bet

truth—ich ſwederinghetoepen zhnde/ werdt mp gheſepdt datmen twee Schzhbersſoude ﬅellen / ende dat ich tot mhnen belieben ’tghene ghehan

dele-mateſ ſoude moghen leſen / midts belobende gheen copie daar upt te ſchmvm. Tit ( ſcpde ich _)_ en mach mp npet bernoeghen / maar htelt aan om ban als e_opie autenthch te hebben. Ich ﬅondt wedet upt/ men be nedtfich weder/ ich werdetngheroepen/ ende men ſepde mp ldatmen het

eene Protocol dp mp fonde laten / midts dat ich fonde beloben gheen copie daat upt te ſchznben noch te doen ſchzhben / om int epnde index; Staten handen te leberen. Saleh was daar nude npet te bzeden/ ſ ‘de mhne rede nen ende oochſonder andetemdat deſe handel betoerde het itht det maar

hepdt / datmenſe ooch openbaer int licht behoozde te handelen ende npet tnt doncher te ſmozen/ende pzoteﬅeerde dat ich ſondet copie autenthch telchen te hebben / npeten dacht indrn handel te treden lais die un al tot

Lepden betſocht hadde mat ſulcr inne heeft. De Commiſſariſen fou den ſich weber betaden /ich

g weber tipe/ende tngheroepen zhnde is

ten laatſien bewilli ht / dat oo wel ich als de Hndrcanten elch een Nota rium ſouden bethi en / die eedt ſoude doen ban ghetrouhepdt / ende alles

aanteechenen matter gheſpzohen ſal worden / dan ſalmens collationeren/ birguleren/ teethenen/ ende mp een doch den Medicanten elch ſulch Pza tocol metgeben/om telchen weder inden aanﬅaanden handtl te b_genghen/ maar ſal epndtlhch el_eh ſulch Dzotocol vehouden/ nndts dat ich’tſelbe

fender belieben ban ſhndet Etcell. ende Statninpet en ſaldooz dguch noch anders ghemeen mahen / op pepne Gc. ende is mede vewillight dat deſe Diſputatie ſal gheſchieden opentlhch boo; alle lupden ban ceten die millennDit ſal mozghen ( ſoo't ſchhnt .) begmnen de cloche acht. De Tommiﬀatiſen ſullen gheen Hechters zhn bande ſahe ſelf / maar alleen ban’t beleedt bande Uiſputatie. Het quam te paﬀe dat Wrnoldus [regem

de dat hp foude telchen moghen leſen upt m'hn Voet-then het arthchele datmm ſal handelen / om baroniac de Lepdtſche Dzedicant) te berlich ten/want die ſal allecn teghen mp ſpzehen. Bich ſepde ia mel/1a ooch maar te bzeden dat ſp alle dzle diſputeerden ende ſpzahen teghen mp ,alleen: maar dit ſloeghcn de Coinmiﬀariſen af/ wel merchende wat het in had de. Le Notarie obet mm mm ſal vetaalt wozden bp den Statenſ maar ban mhn coﬅen ſullendie Commiﬀariſen den Htatenſpzehen /wanttth

frpdet ontecht te weſelidatmenmp uide eoﬅen [dude condemneren eet ich ghehoozt ben cc. (Tot hier toe Zhu wp : ofdie giſgutan'e langhe ſal duſiiſizteg

2.6

mm de eere/buﬃ-Xl ich et. liebe Gode behoede allen. Gaoet m Beau berretta"; banDe Ooﬅhoozn/met band;nnon hate moeptſieſi'.Lane deſen belen en mhn queant/om noch Deda te toonen/dte cele bepde gtoete banDgroeten n xebe WNWUW \: liebe Manmdebeﬅebamdt D. V. Coornhercs.

ﬁndewas [M W Eerbare ende deughtſ'ame Neeltgen " Symons Dochter, Huyſvrouwe van Dirck Volckerrs Coornhert

indeſant[ans (bate tot Haarlem.

Haaghſèbe

ſ Haaghſche Diſpuſſtatìe. " En. rxbn'" Ot ſi tobns due nîtach

fullen werden te dotn hier nat! bol ghende. -

tigh Compateten de in de ﬁaedtha

Den Eedt vandeColloquenten

ſ . mere banden hoo -

oftc Diſputanten.

ge \lade boo; mid dagh / de {Bertin

Dìltfwecten wp/datwponel fel bemnden tegenwoozdigé han banden felben hooghm Rade / als allem Witch bander—aèpburch/Eetſi del obcrſi al reberentelhch / ecrlhch/ rit ban Whngaatdcn / ſiàebaﬅtaan Ehztﬅelhch/ ende zedigh dzagen _ful ban Looſen/ Ohhszecht ban Hoo len/abfkmetende ban alle Ilnjurieu ghendozp / Se un ban Balichem/ fe ende ùhﬀelhche woozden. Dat ende Naim ban Farrell _: Ende wp de Dzotocollen / die ons ten we upten Blade Peobmctaal mhn Dee; derzhden fullen obergelebett wer re Mr Jobs de Martinſ Bande oz den) fecreet houdmſullm/ende die dinariszmwtfgaders ban weghen npet dtbulgeren int heheelenochte den Heerenſſjbtaten/HeereOtto ban deele/ deur ons il )te deur ande Egmont eìidder / Deere ban lite ren / directelhch nochte indirette nenbnrch/u té Edelen :Mr Jacob lhchzdatw oochneerﬅelhchfulleu Fatih Pen ionaris der Stadt Oo; toeſien/ dat ulcr bp eonnibentie ofte ;echt upten name bande frlbe Ste: negltgcnne npet en gefchiedezjﬄaer de: Mr Ilan ban Zupzen cl cn na fullen de felbe Dzotocgollen neerﬅe me ban dle ban Haarlem: r Getz lheh ende fozghbuldelhch under ons

rit Biefen apenfmnaris der .ètede bewaren ende behouden, / ter thdt ban Delft : Willem Jan Reperfz. ende whlen toe anders dienthalbetk ban Heemſherche/ upten name b_an ban wegen die hooghe Obertghept: die ban 'Lepden: Philips-Edenelifz. ſ_al wcfen gcozdonncert. So want upten imam ban dle ban Wmﬅets lhch helpc ons Oodt. Welchen _eedt tcn boozf daghe dam: M= Ilan Ildexaanfzmooz dle ban chhmaar : ende Jacob ﬂoo ghepzeﬅeett is bp den boo; ; Collo ﬅenf5. boo; die ban Enchupfen: alle quenten aan handen banden bo ſz

Ohedeputcetden ende Eeeommit teerde ban fhne Pnncelhche Erri-ll. ende dm Decreti Statnis’ìandts ban Hollandt/ un de tfamenfpzehtn îhe ende ſiDifptttatie die ghefchieden al tuﬀi-he Bonanno .èarabia Mi niﬅer des Elodtlhchen woozdtsi tet eenre/ enDttch Dolchertfz. Edom

Ohecommitteerden / mides dat _pz lupden'tboozfz Motore! tefpectibe

fullenternoodt ende emme raadtſs plegtnge mo hen alleenlhch bertoo

gen/om gele en te werden/trace ofte dzie difcrcte perfonm. Eedt‘ vande Notariſſen .

hert ten andere zhden/Ende hebbcn

de boozſz Oerommitteerden— gecons ' Dîltſibeetéwp/ datw gettone Colloquenten ende Notariﬂ'en na

welh'ch bp gefchzifte el en ful len ’tghene ons belaﬅ fal wogden/

gbenoemt telpecnbrlhch gehouden

datw P ’t ſclbebPW vgohgvcſſhſicm ef zine

cipieert ſeheren eedt/ die de boozlz

Haaghſche

eﬅelt / mettet ghme bp den «Beir booznoemden CWW“? in ſijn ?!?]! banden hooghe ﬁnde mde den Boecrhen ghenaanu / die Dzoebe

anderen Dotata gheſchzeben ende baudeNederlantſchen Catechiſmo/ ghet

ent ſal zhn/ naerﬅelhclî ful

geﬅelt te ma deſe nabolgende Pza

n c ationeren/ ende daar mede ghe / Of de Oheloobighe menſchen

ſullen berghelhchen dat wp ’tfelbe deur Oodts g tenade in Chziﬅo het ons oheſchpfce/ ſoo langhe 'tſelbe m ghebodt athena bande Liefde tot onfen handen \al weſen/ npet en ful Oode ende ſhnen Naaﬅen hier con len copieren ofte pemant mede dep. nen bolcomelhck onderhoude : Vier len / int ghcheele noch lll deele / deuc op doet de qtatechcſmus antmoog ons relben nochte pemandt anders/ den_/ allem ich/fegghende boo; re dircctelhcn nochte mdirectelhcmat dene/Jcll benpan nature genepght wp oocn met alder blht veletten Gode ende mhneNaaﬅente haten/ ende berhinderen ſullen / dat ſulcr Dat hy deſe Vrage in de Catechiſmo npet en geſchlede ’tzp bp berſupme nyct en vindtmerſoecktende aanden nifl'e _ofte anderenvat wp ooclc onfe boozſz_ Cooznhert dat hp hem tous Yeotooollen ſulcr demaren fullen/ nen wn waar deſe Dzaghe ﬅaat. Coor crt. dat daar toe npemant acces hebben en ſal / ofte dat doch de felbe lll me Ich hebbe de ſelbe Dzaghe alfoo mandts anders handen comen ful: gheﬅelt gehadt / berſtaande alſulcx len dan alleenlhch in handen bande ſommierlh'ch d’inhoudt bande ſclbe b_oozſz Oziffier/leﬅer des-Vod Dzagete weſen/ ende en mepn oocle lhché woozts Harabia / ofte Witch npet dat P.I. tot de relbe Pzaghe Dolcfiertſz Cooznhert/ofte ban an ſoude millen Ila ſeggzjen :_ Npet te deren daar't ons ban weghen die min/ daar na rwee ofte due bande

hooghe Oberxgheﬁdt der Ozaaﬀe

felve Boecrlîens gcloaden hcbben

Inch )epdt ban Vo andt velaﬅ ende de aan Nicolas Verlaan ommc ſckcr bebolen ſal werden oberte leberen/ oorſàke my delal-toe porrcndc,hebbe

dat wp boozts generalhchen in al

bebonden dat fhnlL ooch gheſ dt

les ons dzaghen ende qngten ſullen

heeft ſuler inde booſſzſz Catechi mo

alsgoede ende getroin'oe Notai-iſ npet gheſcheeben te zhn/ daaromme ſen toeﬅaat ende bchoozen te doen. ich/ ten epnde alle Cabillatxen ber Suo maarl cle helpc ons Qodt. hoedt ſouden wozden/ hebbe doen Jan Wo ﬀ Morana ban wegen

dzuclîen de ſelbe Dzaghe m fozme ſo

den boozſz Minlﬅer Sarabia/ op die indeCatechifmo ﬅaat begtepen/ ſhnen ouden eedt/ als Notarie ghe daan /velooﬅ heeft ’tſelbe ghetron

ende ’tſelbe op elcli ban alle d'erem plaren / bp mp meſmde gheplacllt/

brclhſiclî na te comm / Rls ooclî inſ ende alſao by my houden legghen/ ghclhchs gedaanheeft gehadt Oo tot dat dieint licht upt gheghebcn _bart ban ammira Notaris/ ban zhn gheweeﬅ/ſo blhchen ſnl nioghen neghen den boozſz Coognhert.

bp de eremplaren under den bolcſze

weſende / alſoo iclî berﬅondt dat in Tecnſelben‘dage boo; deno'ene mhnder macht was mhn epghen zhn de boozſz Ohecommitteecz werck te'beteren/ ende crghermﬀen den enalollonuenten betgadert ofte ſchandalen te berhoeden / lup inde audientie bande boozleizoogen ' dende de ſelbe Dzaghe ulde Voet);

Bade/op'enbaatlhclten ter pgeſentie lzens/ lip-mp uptgheghebem ban ban diberſche ommeﬅanders ende woozde te woogde ſulcr als hier na

, F- toehoozdera/ :. Samvia ſept bp den Wight Burde 3338312 ; wſitdwì'gjett ’ e

ﬁ.

Diſputatie.

» de Wet Gods ban ons/Anttnoozt/ Hrhziftute felbe. @

bande Dza

» Dat leert ons Ehziﬅus lll eender ghe alfooggheﬅelt te he ben is dit de » fomma / Matthet 22. SW ſultlief ooſſtfahe eweeﬅ/ teweten vetmh » hebbenelzod uwen Hecee ban gant dinghe ofte berhoedmghe ban una; ., fcher herten / ban gantfcher zielen/ lhcli hayden/als ofich hielt/ datmen ., ban gantfchenàhemoede/ ende ban fulcr fonderEhnﬅo betmochtmiaet

» alle ctachten.

tt in het eerſke ende hoogcnde ’tſelbe andere ghcnomen

» het groot gebodt. Dat ander i; des te ma / hebbe ict: betandert/ alſoo :: fen ghelhch : th fult uwen ahaa boogfepdt iſis. Ende ſal bebonden ., fken liefhebben alla n felben/aan defe worden tnt belept bander ſahe/ mh » twee gheboden hanget de gantfche nen Butch ghemaacht te zhn opte

» Wet ende Dzopheten. thde Dza Dzaghe bande Eatechifmo felber/ .. he/ Eondt ghp dit al boltomelhch daaromme ich denotatechifmo geen ., gaudenzzbolght nu boozt mtîBoecr

onghelhcli en doezEnde of dat noch

» hen. Hier op doet de Eatcchifmus al eenighfins mochte zhn (als neen) foo wei-t dit felbe met defe o enbare handelinghe ghebetert / fon etlin e Eerﬅ dathier upt mL. behoozt indien goedt bebanden werdt d en een nadenclrcn te hebbeſſnl endeufel andel in dzuclt uptgegeben te wo; ben fufprctte houden intlefen ban en. Ende achte daaromme dattet Hcribenten / omme npt den felben n behoozt te ghelieben opte Dzaghe/ haar becﬅandt ende meeninghe me! foo die iu amen Catechifmo ftaatl te betﬅaan/eer ghp pet daat teghen boozt te baren ende te handelen.

» antwoozden Mremch ec. Saravia.

ili

ſchmft: want npc die Dzagheldte in

Saravia.

den Eatechifmo ﬅaat / en can defe Dat ghp behent hier inne gedoolt Dzaghe npet ghettoelien werden: te hebben/ lei una hertelhch lief / foo wat wp op defe Mage fouden ant het noch is dat ghp u betftant in het

il."

woozde en hebbe ich nu ngn te fegs lefen der Hcribenten ende doch ban gé/dan alleenlhch dit/ dat efe Dza Onder: woozt/fufpect houdt/ bld’ ghe berre een andre antwooztbets dende Eodt dat het fo wefen mauc'h.

fcht / dan die inde Catechifmo Nangaande het gene ital. fegt ſ cr aatmamelhch defe/ Neen ich/ Ilch ghedaan te zyn/ oinline de uade fu ben ban nature ghenepght Onde fpitie ende _argherniﬀe te ch'ouwen ende mhnen Naaﬅen te haten. En ofte berm' den/en is ons npet leedt/ de npet jegenﬅaandeu antwoozde/ haddet gezhiet geweeft fender onfe doetcghp den «latte;. ifmo groot on pzejuditie ofte des Eatechtfnu.Ende g! h ( want den g eheelen Beech mpende ’tandete datmen bebtndcn ghedtcht ende ghemaacht op defe fa! in defe handelmgeg dat onfe mee uwe braghe ende antwoozdezwant ning fulct islconttarie fal bebonden

dein: dat de_ braghe berandertis ge worden/ende ban boo c_te gaan op; weeft /en la dea gheheelen Boech te Mage onſea Eater tſnnzhn wp daar deur npetghebetert. -

Coornhert.

better. ‘

\. Coornhert.

Hebbe ich da_ar gedoolt/ten ware — Ich en hebbe daat npet ghefepdt ’teerﬅ ban mhn leben npet/btdde ban uwe mepnin he albus ofte allb Eodt dattet leſte fonde mugen big tezhn/ maar w dathet gantſche bm/ Mim felbes berſkantl ebbeich beleedt mhns boecrhens ftt-echt oh fuſpect/npet allecn in’t en bande uwe Pieghe/fon die tn owen Tate; Timoteo/maar noch bande heplige chiſmo fiant/ betwacht daaſigtsg

il}.

Haaghſche

nn ume mederlcggm banmh'n aan bande Liefde inde beage boozl‘z ge

“ha

bec tinglhe in’t eerﬅe arthchele ban ﬅelt/ omme dan te ſchumen monze tmiſken die tuﬀchen ons npet en be ’tſ be m:;n boccxlìm. hoozen te meſen / xs mhn be heerte Saravia. Dat het veleedt des boerr npet en dat ghp wilt berclarcn/ of g ſulct is op de bhfde Ves-ghe ende ant: toeﬅemt dan npet. Saravia. moozde des Catechiſnn blhct daar: !th hier upt /dat die bzaghe ende Dat de bhfde beaghe ende ant antmoozde te berﬅaan is banden moozde des Catechiſmi npet te ber mlherbozen menſche / ende ume re ftaan zp banden herdozen menſche/ dene ende argomenti-n ſpzehen ban mett claarlhch vemeſni upt de acht den herbozen mmſchezbo en ui dan ﬅe btaghe mdc ancmoozdt des era

2“ gantſche beleet ban amen boec: techiſmi/ lupdende albus : Maat e npet op de bhfde b ge ende ant zijn mp alſo berdozbe dat wp gant moozde des Catechi mi/ maar beel ſchelhch mibequaam zhn tot reni meet op de beage die u.L.l)aar ccrﬅ gen goede) ende ghenepght eot allen boo; gheﬅelt hadde/ d'melclie bea quade-l ilnt’moozde/Aa bip/Ten zp e la banden gheloobtghen ende dat mp deur den Ohceſt Gods we derghebozen werden: maar upt icſe erbozen menſche.

beſiupte dat de Catechlſmus hem Adrianus Saravian B.V.Coorn

ſelben ghenoeghſamelhch heeft ber

ſiherts. A. Gcnieten. LWolﬀſub

claart/ende dat hier op bzeeder bet ﬁgnavir Notarie. G.I.Rijſwijck elarmghe onnoodigh la. Noraris ſubſignavit.

Coornhert.

Hooghnoodigh is daar op beee

der berclarmghe/ annghemerclit de pzopoſine / daar op de bzage geﬅelt

Ten ſelben daghe na noene/ cs} inhoudt ſde Wet Oodts bande Dnſenten als boben.

Liefde/ ende bp de bhfde bzage ghe bgaeght matt/npet ofwp genepghe

till;

Coornhert. Ck hebbe deſen mozghen aange

zhn tot allen guaden / ende anders als b

epen is mde achtﬅe bzage/

heben teſ _

en/ dat bp aldien in maar p ﬅtecliende rotte boozſz ghe de Eatechi mo npet ghcmepnt en bode bader Liefde/bzaag t/Condt inerdt mec deſe anemooede Neen/ ghp dit al bolcomentlxj houden-l in herbozen/ maar alleenlhek in on nadten_ p nu daar op neen ſeght/ herboeen menſchen/dat dies aan

gcaande tuﬀchen mL. Harabia en mpgheen gheſehille altoos en_ ſal

alleenlyc op den onherbozen men ſche/ ſo ſch nt te bolgen/als gheſept

is/ dat de erbozene alſulct mel bol

ìneſen _/_ _alſoomen mel eſſzeﬀclhch eomentlhcll ſonden connen ander mach fre mt ecrſke arthch eterﬅont houden; dit hebbe ich gebzaaght of: aande Dzaghe bolghende in m'hn 11 mepmnge 15/ mer op en antmoozt

boozſz [correnti:/want dan daer npc de achtﬅe bzage npet alcoos : bgage falnootcll debolgm dat die Nern/ daaromme andertoerf/ of ghp ſulcr npet ghe peonm en mei-dt bande banden hecboze menſchc houdt dan dozen menſche/ ende deſelbe her- npetl zen dan fonde moghen bolvzen Samvia. [hm volcomemlhck de Wet Gods Rls bozen ſeggen mp noch erge; . )

l'.

Dìſputatie.

3I dat den Catechifmns ghenoeghſn; is/hct welchblhcktneen/eerﬅupt

melhch hem berclaart ende bewhﬅ/ debedeelinghe des gantſchm Eate dat de vhfdevraghe ende antwoor chiſnn in dnedeclen / ende ooch nyt dc , alleenlijck behoorc vcrﬅaan te de achtﬅe boozghemelde bzage ende Werdcn vanden onheeboré mcnſchc, antwoozde. Doch amme tot der ſa ende dat den Catec inno mighelhcle lien te comen/ ende u npet langer op is ghedaan op d e plaude/wan t_e_ houden/ wp behennen gaern/ ge neer de antwoozde berder fottſelhck l & wp noch leeren in deſen Cate

iſhîo/ dat dc ghelocvige ende her ghetcoclien wertzDoch omnle geen uptbl tente ſoeclzen / ſoo ſegghen boren mcnſchcn dc gcbodcn Godcs mp dat vet ghe-ne hier upt ban n.1. connen ondcrhoudcn , al doch nyc: beſioten uil dat dehervozen menſche volcomclijck in dic tcghcnwoordigh

wel machtigh zhn ſoude de Wet Oodts bolenmelhck te onderhouz

den / npet en b_olght/ maar af bzee ger t’zynder tht ſal geſpzolien wer en. Coornhcrt.

gele en doe den d;;atechiſmo in't mniﬅe

een onghelheh noch fonſe/

Evenin- t de antwoozde Ween al:

levcn. __

Coornhert.

Het blhcſit daaig ter plantſe ſelbe filler gemepnt te zhn als ich berﬅae/ eﬁ dat claarlhck upt redenen daac aan bolgende/Natnentlhch dat mp ban naturen ghenepghc zhn Onde ende onſen Nnaﬅen te haten : up: crachte bun welche berdozben naz ture de ſcﬅe beage inde cozte ondec ſoeckinge op de thien gheboden wel

mlhch ﬅrecht op_de boogſz bzaghe bande onderhoudmge ſulclier gebo den / fo dat ’tnabolgende bande ge uptdzuckelhck oocle fept/ dannen de neghenthept Sc. npet dan een reden ſelbe ghebodcn in alle haar ﬅuclien is bande bootſ; Dee / en want ſlllct npet antfchelhch en magi) bolbzen

twhfelhck mochte berﬅaan wo: den/hebbe ich ’tſelbe ooch nethe

rih

gen / mmers mde antwoozt bande

bhfde bzaghe des Catechiſini ſelbec ginfel mhno buen-kms twhfelhch ſept hp boo; redenen / als bozen ge ghcﬅelt/ doch innhtſien hebbende _de ſept cs bande naturel genepght om gantſche meeninge bande Catechlf me Gode ende den Maaﬅen te ha: mo/ hebbe ich daar b}: gheſeth/alﬁ ten. Nu is mp wel liennrl ch den: men (ict/Ia: in welt tm" n egghen ghplupden leert oﬅe ghebo c_dnt de idi ſal moghen ghedoolt ebbcn (_ )a aanghebozen quade nature m nie [al doch gedoolt hebben/ ’twſlch ich niandt/ hier op der ?Ierden lebende/ ban herten gaern ſnge mde lichen wm bernnlt ofte uptghero t/ ende nen wille/ als ghp Domine Saravia midtſdirn oock npet inde eloobi uberclaringlhe eont-upt fult millen ghcn ofte herbozen : So bolght dan ſegghen / u oder gheboelen tc zhn/ datde aan ebozme quade nature dat een herbozen menſche de boozſz hcnlupden elet de bolcomen under gheboden bolcomentlhcli magh on hondinghe bande boozſzgheboden bande Liefde/derhalbm ick berﬅae derbouden. aldam: den Catechlſmum npet t’ons Saravia. Lieve Coornhert , wat die mee recht beriſpt te hebbcn. Doch na ;

ning desCatechiſmi in andee p_lnat dim wp nn comen tot de falie fel ſe is/magh een pede'c weten/die den be/ daae ghp belhdt dat de herboze Eateehlſinnni leeſt/ daar af en es nu ne in dcſen leben de boozſz gebodcn gheen queﬅie/ maar of de meenmge npet boleommtlhch en connen on: des Catechiſuu hier ſulcr ghewm‘t [demoudm/ende ick naar regge}?

)

riih.

Haaghſche

; :.

heboele dattet magh zhn/ſoo taal . Duft/want het la een berre andre ter ﬅarus qud’tioms , Ot ecnigh

bzaghe of de herbozcn menſchen

mcnſch, hcrboren ofonhcrborcn,in machngh zhn de Wet Oodesbol deſcn leven dc voorſz gebodcn van comelhca te onderhouden/ende ’eſel der Lict'den volcomelijck magh hou be te bzaghen banden onherbozen/

den oſcc nycc, daar toe mhn ecrﬅe oftebandenherbozen ende onherbo argument falla ſepdt enbemhﬅ/ende ren t’ſamen/ſo dat ich npeten meetſ millen nal. nu mel boeghen ’tſelbe mat n.1. met deſe berandermghe

te mederlegghen. . Saravm. xv.

mcent / ten ware dat v.%. haar bzeeder hier op berclaardc/te me

Tottet eerﬅe deel ban deſc timer ten/ of ghp’t dock ſoo mepnt/ dat die antmoozde/ maar mcdeghp bemh bzaghe ban bepden herbozen ende fen wilt] dat ghp npet t’onrecht den onherbozrn moet betﬅaan merden/ Catechlſmum en hebbet beriſpt/ ende hier op geantmoozt hebbendel ſegghen mp dat al 'tgeen daar ghe ſo fallen wp boozt gaan. Coornhert. allegeert is/ gantſch inpertinent ls/ ons beroepende tot de tlare bedee

TomilleSaravia,i>houdefkﬂcſle rbi.

lln )e des Catechiſmi ende tot de mhn beriſpen pertinent ende recht/ ac ﬅe bzage ende antmoozde. Het dock dat W den Catechiſmmn npet ene dat mi. bcſiupt upt de bh‘fz en hebbe beronghelhcht : maar om:

antwoozde des Catechcſmi/ende me deren dieren thdt met de betam ſeﬅe bzaghe des cozten onderſoecr/ moozdinghe npet te ﬅelen/ende _ban op de chien gheboden ] als oocn upt dat incidentte comen totten penici

onfeghemeene Leee ende geboelen/ pale/ ſo laet icr daar bp blhben/ende en dient geenſins omme te bemhſen regge dattet geenander Status que dat nat. den Catechiſmo gheen on ﬅionis en is/ dan ich daarl ebbe ge ghelgcle en hebt ghedaan/ﬅellende ﬅelt/ ſo will, tſoudeh en ghe _e fake m’t oozdeel ban alle onparz mercht indien e ſelbemaar boozt thdighe Leſers. Tottet tweede deel bande antmoozde / ſpzenende de (tatu qucﬅionis , ſegghen mp dattet een gheheele ander ﬅams (s/ghelhch

gh eleſen hadde npc mhn boecrlîcn ’tglmt daar naar/als ich bande on herbozene ſchepde/ lupdende albus: Maat mepnt de Catechiſmus daar

het emeſen can merdennptde di ſkmctle/ die [LL. ſelbet _ban de mee

inede oorh alle herbozen menſcrhen/ memanden uptgheſmidert/ al men nlnghe des Catechiſmi heeft ghe ſiet Sla ec. daar t’ſamcn bermengt maacht/aldus lupdende: Elk dat de zhn herbozen ende onherbozen(foo't Catechifmus daar bp berﬅaat een oock upt de faire ſelbe nootelhcben onherbozen menſche/ leben mepne bolghc. Wantnadicn op de beaghe npet dat pemant/berﬅandi h zhu ban't bolcomelhch ondethouden ge de /_den Eatechiſmum daar nne ſal antmoozt moet/Nenvallecn bande

beriſpcn/maarbeeleer toeﬅemmen/ onherbozen [oo ghp dat ſegt/ez’i hp ghemercht oodamghe lupden / (ſoo mede rondelhck behent dat ooc de anghe ſp ſo mn blhbcn)deboo3 herbozen de geboden npet en mogen ſepde liefde geen ma’ cn mugen heb; bolcomentlhch houden / mat magh ben emaarupt ghenoeghſamelhck men hier doch anders upt ﬅnptcn/ [!!!]th datin (tatu hujus qucﬅionis, dan dat foo mel herbozene als on de onherbozen npcc begrepen en herbozene de geboden Odds bande ﬂaat/daar nochtans MI. nu den Liefde boozſz npet en moghtn bol-_

onhetbozen metten hervozen geﬅelt comentlhch onderhoudeant 15%}: n.

Diſputatie.

n. L.,‘egghen openbaarlhch/ daat techiſmi de wedergeboogte marghe tegen regge tek dat ſulcx: magh ghe ſioten wozt / ende beſiupte daatom ſchieden. Ils dat dan npet de rechte me boo; het laatﬅe/dat ghp den Ca techiſino onrccht doct, wannccr gky 'ﬅatus qùeﬅionis? B.V.Coornherts. Adrianus Sara

ondcr dcſc vijt‘dc vraghc oock alle hcrborcn mcnlèhen ſcght bcgrcpcu

via. A.Gcnicts. LWolﬀſubſig te worden, Te meetſ Whip P in navit Not.-oris. G.].Rijſwijck ume boecrlten ſelf hebt two ach Notai-is ſubſignavit.

tigh daar ban gheſchzeben. Ohh

ſe datghpingheſien hebt degant ſ e menimge des Catethiſmi/ ende Den rrbiii. Ottobzio 1583- watwpdaarban leeren/maar de

boo; middagh / Yzeſenrm

queﬅie en ishier npet watde Cate;

als booznoemt.

chiſmus elders meent/ of wat my daar ban leeren / maar wat fp hiet

tec plantſe wilt feggen. Wp veleni Lſoo ielz rie dat u.:l. daar op nen wel dat inde hondert beerthien- noch blhft ﬅaande/ dat u be de bzaghe ooclt °Men gheantbmozt Scu-avis…

thy.

nſpen bandeb ide bzage per. is / op de queﬅie ofdc ghcnc die tot tinent is/npet jegen aande ich con God bckccrt zijn , conncn defe ghe trarie beweſen hebbe / ſo heeftet mp bodcn voloomcntlijck houdenjuaar uoodigh ghedocht/ het bewhs ban gheantwoozdt wozdt/ Neenſe. 'tſelbe wat vzeeder / doch met wep aac. ddet n.1. ’tſelbe be oozen nigher woozden boozt te ﬅellen. te bm en/ende npetin de e bea '«Tblhclzt nyt de tweede bzaghe des ghe/daar het npet en vehoozt. Llan Catechiſmi/dat de felbe Catechiſ gaande nu den ﬅandt bande que mixs bedeelt wozt in due deelen / het ﬅie laangheſien ghp ons toeﬅaatſ eerﬅe is ban des mmſc _en ellen dat de onherbozen men\che de Wet dighept : het tweede ban hn berloſ: Oodts npet balconientlhch can on ſingheghet derde bande danchvaar derhouden/ſo b alleen de bzaghe hem du de menſche Onde ſchuldigh ende controber levanden herbogenl s. aan is dere bhfde bzaghe ende of_hp bolcomentlheh _dat gebodt dec anﬁboozde in het eerﬅe dee] begre Lxefde can b_olbzenge ofte npetzcn pen / ſo datde nienſche aldaar won de hier npc rhﬅde re teﬅams que aangeſim in fun berdozben nature ﬅionis , want wp h ben daae op buptcn Chſixiﬅum / want ban _Chzi gheancmoozt/dac dc hcrboren men ﬅo ende ſhne ghenade eerﬅ lll het ſchcn dc gcbodcn Godts conncn on tibeede deel ghehandelt mon : Doo dcrhoudcn , doch nyct volcomcnt big.-kt dan hier. upt dat in defe vhf Iijck , ende :;th ſegt dat ſp’timmers de vmge allccn vandcn onhcrboren boltomentlh' connéonderhouden. menſchc gheijzroken wort, tot ont zoo ﬅaetet dan hiſier' op/ mecha ban dcckinghc ban ſ'ne ellendighepdt. bepden waarachngh zp. Wp ber Uaar na blhcht et ſelbe ooch npc wonderen ons waaromnie ghp den de aehtﬅe bzahhe des Catechiſmi ſſ'kaat aldus ſtelt/of eenigh menſch boogghemtldwdaar gheantwoozdt )ervozen of onherbozen in deren le mozt/ Ila wp: Wen zp dat wp deur ben de boogſz geboden bande Lief den Oheeﬅ Gods medec ghebozen de bolcomentl > magh under ou mozden :opentlhclî te kennen ghe den oftenpet. aat toe ghp eght

vtnde dat in dit eerﬅe deel des exa

Ila. ’mwelch mp npet mel rn bere e;

finanz

\’ I,

Hàagﬁſch ;4 lìaaii : Noehtans _iiidien ghp't ſuo dat nat. hier mede ghenoeghendel hebben milt/ ende mdc qurﬅie alſou nupende dit bouzſz ghcſthille/ te me bepde berbaten herbogen ende un: ten of celi dit op een igentlhclieofte herbuxen/ende bemhſen datfe bepde unepgcntlhckc plaat ehebbegeﬅelt/ de gheboden der Liefdebolcument: bouzt millen baren tot de principale [hen connen onderhoudeii/ mp mi[ (ali e/o mme maar toe doch te rerder len hier iniie n.32. mel gelieben / en te moghm ramen/ich niede gheen bozder queﬅie en bcgheere te malim de ſoo bouzt gaan. Coornhert.

ſbij.

bande ﬅatu qucﬅionis bp mp [lpct

Dominezarabia/ſo uns geſchille ſoiidet reden alſuo ghrﬅelt/endeben mare/ſſ wie ban una bepden perti daaromme te bzedm/ſoo’t u belieft/

nentelhcrt ende dialcctelhcrt [al con

alﬅ mclſcheen giﬅcrendat de ſclbe

neii ſtcllen ihn mcmmght/ldl als ﬅatus geﬅelt zp albus) Ot eé hcrbo onghrleerde ende oncoiiﬅi'gh zhnde/ ren menſchc,de gebodcn Godcs van ſuude u den planta w en / ghe der Lict‘dcn in dclèn lcvcn volco nierclit ghp ghelcerde pden zht/ mcnrlijck magli onderhouden , dan des npet te nnn en can teli noch npet nycc , bgimdtlh'cti begheerende dat berﬅaan/dat ghp fulcli uſegghen n.1. online quifknighe banden thdt Fehr bemeſeii. Ei”: uf ſchuon lip nip te bermhden / daar up millen boozt ier npet up’t pertinentelhcrt ghe barcn ende handelm.

peuhen en mare/om melcli gcfchille c[i hier den the npet cn mil roobm/

Saravia.

Dan alle de beleeide moozden de rir.

ſu achte ich hier nochtans gheſpzu welche NHL hier heeft ghebeupclit/ lien te hebben up’t alder maarach; danclien mp n/ maar mp cn hchbm tighﬅe/ (Bhemerclzt het opcntlîchz uns anders npet cuimen lateujnmc blhclit ilpt de buozgaande haiide in: lien / ſu mel iipten buuzgaande hans ge u [upden bei-[tant te meſen / notti ddl als upt [[ ghcfchzeben boecrlieii/

in deren Eater inno/. dat noch her dan dat u niceninghe ende betﬅant bozennoch on erbozemenſcheidanr gemeeﬅis bande bhfde bzaghe/dat inne al ’mai e elhck gheſiacht is die alſuu mel begrppt de herbozcn bggcrepen) deg ebodenOodts npet als dc onhcrbuzen/maiit dcſe mou; b onimtlhcli en mugen underhou d‘en ſchhncn deſen ſill niede te been den/ [ck ſcgghc oock nerghens dat gen: Maat niepnt de Catechiſmngl ondcr dc vijtdc vraohc ſulcx wcrde daar mede doch alle [ erbozeii nien bcorcpcn , maar wcÎ indc glichcclc ſchcii nicmant uptge uiidert/alſiſmen bcfcdinghe vando Catechiſmo : Dus ſiet J'a/ @ce Waar mp millen’t cn ſe ghvdaar nyct ſoo alﬅindcr gaern daar bp karen/ende tutte que-'

W_W cydc is. ppet temin lomnie hier npet te ſehhnen tmxﬅigh te zhn/ omnie de eere' ban dit iiicident / ſou mil ich n.1. die gaern alleben/ bol

ﬅie conieii/ die n.22. buo

ﬅelt'

Jceft ] waar mcdc wy tc vrc cn zijn, tc wctcn of den hcrborcn incnſchc dc ghebodcn Godcs valide Licfde in lggms mijn tucſeggen ban giﬅeren/ dic lcvcn volcomcndîjck can houden e eergiﬅeren gheſchiet/ te meten/ dan nyct, maar up [LL. ſtpdt Silaſ ſo ghp mp maar condt lll rcnige fa ende mp Laren : ende ii Ea ſoeckit

llen twh‘fePcli mulini / datinen nip u.?Lte belbhſni inct dere bolgende berepdt a binden merrii berﬅant/ bedeclinge ende bemſſhs-redcne/gheſi: dan ’tmhn toe te ﬅemmcii/ als die noteert/Een/ daar gi onderſchepdt [get mhne berdacht hcbbe : wilde tiiﬂ'chen mei-cani die uninoghelhcli/ _ aaromnie biel ghtbedeii heblien/ die ſw-iar/ ende dic [icht ballequ me te

'Diſpntatie.

me te dom: dat onmogelhck is ghe dgie ofbier immgdat een lince tgen fchiedt nennncrmeer/niaar de twee ban nh. ofte tnh.1acen li t : laatﬅe geſrhieden well te metenf die mele): laﬅ wederomnie “naar al ſmaoi-mek] _maac dere _lichtelhck. gheaeht luogdenſnpet tegenſlaande Nu is Chgiﬅi gebodt Thnﬅi laﬅ Gc. de ſelbe een man ban beertich jaren Dam-. up antinoozden \bp/ ſqo beele licht iſiszden weltlien wederonune als defe diﬅulctie a_angaatba were fmaar ſal gerelzent mozden die laﬅ/ hen/ die omnoghelhcli) fwaar/ ende

die boozren ſVaart ofte Olghant

licht ballenonnne te doen. «zza dal: licht is!/ende _o boozt aanz—ſu

dat

onni‘oghel‘ ck is en ghtſchiedt neni men epgentlhck magh ſegghen/ dat mermeer/ aten wp gelden/booz de= \ npetfmaar te zh'n boo; een perſoon {anni fa bele alﬅ gelden ma h/ en in de welche meet—ctachts is dan de comen tot de plaatſe In anni;? \maarhepdt in ihn laſtenzalſoo dat ſijns tei-rien Sendtbziefs ’tb fde nien _doo; een man die hondert pont Capittell’tdtrde bets/dum: h ept/ ebuchts cracht heeft npet en magh dat de ghcboden Chgiﬅi npet aae egghen _ſbiaac te znn een ghewtcht en zh‘n/cnde ſegghen dat Johannes ban emintigh FBond:. ,zſìadien nu daar ſprccckt vandcn wcdcrOhcbo Sanct Johan poſſﬅel hier ſpzeecht rcn mcnſchc,dcn wclcken wyîzckcn bande hervozen Dtmderenſigbodts/ nen dat dc ghcbodcn Godcs nyct efi daar by mel uptdzuclielhch ſepdl: ſwaar cn zijn , na dc ghcnadc die hy defe woozdcn ſte weten in’t naaﬅe van Gode ontt‘anghcn hccſr : Maat berſet booz’t gheallegeetde ; Daan daae npt en conmen npet beſiuptcn aan hennen mp dat mp de [anderen ’tghene dat defe veſiupt-redene bez O_odts deminneivals wp Oodt be whſen wilt/hier namentlhch due di: Ca mhiſſ-ſſmus When ſept ſulct on; ininnenei'i ſ3n geboden doen. Sept mog )elhck te zhn/amnde daarom

bpoztsin'c bolgende berſet :Want dit is de Liefde Ondes/ dac wp [hn

me fallen mp op de deelcn banden gheboden onderhouden. Ende wil lende fulcx noch meet bebeﬅtghen/

argumente antiuoozdemEnde eerſk tot die major ofte ’teerſte deel ban de hewhs-rcdene/al wat indcr waar heyt nyct ſwaar, maar licht is ornme

ſept daar op boo; redene dle moo; den nyt hem by my ingeboert/ cndc

ſijn ghcbodcn cn zijn nycr iwaar, als

tc volbrcngcn, dat magli wel,ja oock ofhp wilde fegghen/ zh‘n mp kinde

Lichtclijck crhcſishicdcn , ontkcnncn ren Oodts fa le: Godtniet onszsjs Wy ſoo abÎolutclijck gheﬅclt waar dan oocthodt niet ons wieſal te achtigh tc zijn , ende ſollde n.31. toe: gen ons zhn / gemertkt hp Illmach tigh is/diens wille memat en magh ﬅaan ſulcr te vewhſen. Coornhert. b_iederﬅaan : dus en iﬅ gheen ſbia Liebeèarabia/ith wilde dat in righept inde cracht ban ſulclicn Xl: de tnt mat betti: beﬅeden/ dan ma - mogenden Odd ende Vader! te on calldttell mttonnoodigc bcwijſingc te beſwaren ende ’tbapier te ber heefgite bnllcn :’tſchhnc dat mL. Bier debihs vegheert bande princi ijs. Wie en berﬅaat npet dat alle

derhouden ſijn Sonus geboden/ die npet fmaar e_n zhn. Derhope hier mede u Damme Harabia de .lntljor

ofte ’teerﬅe deel mhns dewhſis-rc dens gmoeghſaam bemeſen te heb

maar ofte licht fult): genocmt mett bcn / immergi meet _dan te beelj bp ber lhchinge ban 'tghcne daar als merende een notozre lacche / die het teg en werdt ghehouden / alſoo gheen bewhfmghe altoos en de

ſal’t [maar zyn boo; een limdt ban

oefde. .

. c !)

Sara

36 Samvia.

Haaghſche‘ Godcs de gheboden exhziﬅi mugen

De berclaringe ban u.!ſiban het dom.!éier teghens Wi?! Ppentlhclt eerfte deel ban uwer bemhrredenc de antwoozdeupde U_i-uh. Dzaghe

duet mp genoegh: Uaar n.312. ſeght bande Catechirniu / hier bozcn ber dat fp [icht ende nbaar npet abſo mclt artic. rbh. Ende iiadien on lnptelhcli cn neenit/ maar ten aan ſe ﬅntus quei'tionis deſe fake felvc [Sl fiene bande cracht dei: ghener den te meten / ofde herbuienen oftekm

melchen het [icht ofte ſmaar balt. deren Odds de gheboden Gods ni De geallegcerdc plaarſcn,uyt Godcs deſenleben bolcomentlhcli moghen woort , ga [di nn buosz/nicttct ge onderhuuden / daar toe _ 33m iie dat u.?l. ſchhnt daar upt te mille ſegl tende ick glaſ Ho blhrht mides beﬂupten/ ende come tot die Mi

” ”‘ ”

d en u Aileen ſegghen inde huuft

no; ufte htt tweede deel timer be

eſtie npet recht tc meſen/ en mhn mhſredme / te meten deſe/ Te gh c egghen ban Ja mel gheſepttezhn. boden Chriﬅi (daar under htt boo; Saravia. iiecmﬅe is dit ghebodt bandeliefde _ D. L.!iediieght haar grootelhcr "ij. tot Oodt/ ende den Naaﬅen ) zijn indeſe bemhſinge/ almaer ghp ber nyet ſwaar, maar licht omme te vol valt van het doen dcr bodanods b’rcnghen , behennen wp mani-ach toc hci: volcomcn on crhouden der

tigh te zhn (als oocliſidie Concluſie/ ghebodcn Godcs, het welche berre welche deſeis :ſoo blhclit [ludntdit een ander falce is dan het ſimpel ghebodt vande Lictde nyct allccn doender gheboden. Ohrlhclierwhs nyet onmogclijck, oock nyecſwanr, het npetbolgen en fonde baneenen maar [icht IS, umme te bolbzenghen: perſoon/ mien't [icht cate ſchzhben maarteghen de Catechiſmus npet ufte het merch ban eenighe andere en leer; / berﬅaan z” nde banden ronﬅ te doen :het en [_5 deſen er herboie men\cheHet oude cultor ſoon npet Miner/marr [icht te ſc zh ﬅaaii te bemhſenj hoe dir regen den bé ofte _eenigh andcr merci; te doen/ maar inne hp erbaren is / ergo hp Catechiſmum ﬅl’ydt. Coornhert.

camiet boleomentlhcﬁ docn datte:

That is tondelhck ghehandclt/ npet nan cn ghebzeeclit: Wlſoo fe e bzundtlhchezarabia/ende bcrhupe u_uck mp regen mi. in alle:: ban ge

en mp/dat dit npet en ſiupt/ e

indcrcn Godcs connen dat ghebodc

lhehen te dzaghenddſſl. belient hi_ec dcrLicfden lichc doen , ergo fp con; mhnMaioz/mhn Minoa/ende mhn nent volcomentlhch doen: hier up Concluſie/ dat is/ nihn antſche bez ſal [LL. bclieben te antmuozden, Coornhert. mhfredene gui-t te sz ulcr dac den herbozen de Wet «Boots [icht balt Het {lnpt/ ſiàarama biunt in mh umme te'doen/ maar vcrſocckt daar nen uoghcn noch al wonder mel/ bcnevcn bewijs uyt my , waar dat als mp malcanderen maar bet ſulcx ftrijdc teghens uwen Catcchiſ ilaan / daar inne / wat bolcument niuna, dat al ich duen / midts allem [pile een dincli te duen is / dat houdc

hier eerſt __ ellende ’tgnnt iipt ſulclie ick ihlcx te wcſcn , daar nyct aan en mhn bemhſredene nootlhcb bulght: gebrccckt, warn- toe ’tièIVc oéſchiet, Al wat den kinder-cn Gods [icht halt

[gt ſchzhben ghefchiet tot

een an

amme te dom / dat mugen [iindercn r epnde (amme bp uti. ghelhclie (Budda doen : de gheboden Chziﬅi niﬀe te b["ben) dan umme anderen/

ballen den [anderen Onda [icht um; ofte ourli em ſelfs namaals te docu me te dum: ſoo bolght datinnderen betſkacn/‘tgunt men ſcthftſiadeſiiſiict nu

Dìſputatìe.

nn dat peinandt n et de ootﬅe hier inne accozdertn / ende over-een Meeſier ban conlgtlhck %zhben comen / [LL. fonde moeten de ware ‘

weſmde/ maar ſoo ‘beel noehtans ﬅgnificatie ban defe woozden / bol can {chzhben / dat hp perfectelhcli eomentlhch doen/ naarder comen/ ſh’n meeninghe ende [inne op het pa Want defe diﬁnitic dic hy ﬅclt, rc pier can ﬅellen/ omme bp anderen/ wcccn deſc , volcomclijc een dindi

ofte doch namaalſio bp hi_m felben te te doen/ honde ich fult! te meren/ rechte berﬅaan te wozde/ ende nile: daar nyct aan en ghebzeecht/waar. duet/men ſal fulcr ſchzhbe npet ron

recht noemen een b_olcomcn [chm

toe het ſelbe gheſchiedt/is impertcéì. want de volcomcnchcy \ vandé were-'

ben: Wlſo mede hier in defe ſahe/ die kc,'twclck toteé ſckcr cyndc \trcckt, lichtelhch de ghevoden des Heer-en cn dcpcndcert nyct vandcn cyndc, connen doen/n et een/ ofte tibet/of waar coe hct werck wcrdt ghedaan: te eenighe ſtuc eri/_maar in genere Ms boo; erempel/ de bolmaacht de geboden Ehziﬅi :wle mach ont hepdt ban’t ſchzhben en dependent

lzenné dat de ſelbe npet boleoment Peenſins bande _epnde waar toe mè ]th de gheboden 4! mb fonde con;

<) ft.—_Daar is eenen ﬁche ber/

ia den Deere hp chzhft omme een feher alte te Ehziﬅo meer aan’t eene dan aan’t hennen te gheben/ dat ghefchzift/

nen onderhouden-l

ander ghequt gheleghen / ſulcr dat 'tzp inde letters ofte mdecompoſi hp wel m’t ce/ maar in’t ander npet tie/, mach ſeer_wel Imperfect ende gehoozſaamtſoudewillen ’n-lOat onboleomentlhclſſt gedaan zhn / ende en betupght de Apoﬅel , acovus noehtans dies ſſnpet ]eghenﬅaande cap.z.berſ.xo.npetmetſhne won; hetepnde bercr ghen/waar toehp den/lnpdende: zoo wie de gheheele dat ghedaan :- e gheſchzeben heeﬅ. Wet onderhoudt ende obertreedt .ào en accozderen wp dan hier inne ofte ſondightm een/dieisſchuldigh Adrianus Saravìa- D. V. Coorn hcrts. A.Gcnîets. LWolﬀ

npet/dat guaat geſchnft ende quade compoſitie hoe biel dat ſp het epnde ſal bercreghen hebbcn waar toe het gheſchzeben ofte gedaan was / bol

comm gheſchttft can gheſepdt wo:

ſubﬁgnavit Notaris. G.].Rjjſ denJDozder het gene dat ".L. meet wijck Notai-is ſubﬁgnavit. gheſepdt heeft ban allen de ghebo den Oodts te onderhouden/achter bolghende het gheallegcerde upt het lElfen felben daghe naar den thiende berſ.destweeden Cap.Ia

cohi / laten wy nu onbeantwoordc

ſiniddach/Ygefenten als bo en.

' ’ Saravia.

voorby gaan,als cen ander queﬅic Weſcnde, noclitans aen dcſc hanî -

dc: Maar wp en connen alle

ſe

Ch behemie liebe Coomhert / dat queſtien ſeﬀens niet handelen/daar ditgrootelhek dienen ſal tot ber claringhe/npet alleenlhcli ban dit tegclàenwoozdigh argummt/maar oo ban beelmeerandetendiehier na fallen bol hen/mdlen wp rechc tonnen ber aan wat dit woozdt/

omme laat un; nu eerﬅ over-een ramen ban dtt woozdelien / Vol

maackc ofte VOÌCOIDCn .’. ende daar inne boozt baten / ghelhtk het bol

ghende ar

ent dat berBPſcht / al

maar u. . haar bzeeder berclaart/

volmaackt ofte ptt bolcomentlhch efi ‘er namaals tot ſhnder plaatſe domldeWMaat ſoudm wp ſo ullen wp ban dat andet ſpzeken. E tx) Coorn

Haaghſchc

38 Coornherrſi

Wi.

Dzinidtlhehe Sarabia/ dat een hetbozen menſehe de ghebuden Ou des bander Liefden/ ſou die indcn Catechiﬁno vcrclaarr ﬅaan onder de vicrde Vraghe , [[per alleen mach

me denth'dt te minnen/ npet beel muozde mahen/omme dat deſe n.1. antmuuzde up mhne boozgaande Medenen npet en dient / daarom [a

tende ’tghene dat ich impertinent

achte/ fo mil ica eomen tot dc difinis

tie ban _ boleumentlhcli te doen/ bekent bp [LL. maar vocght daar b de wel e ca deſezvatmè een mei-cle daar nyt nyec te volghen, dat hy c rcchc magh heeten boleomentlhcle volcomcntlijck mach onderhoudcn. Ehedaan te zhn/ alﬅ ghedaan is ſoo’t choort hedaan te werdenﬂlndlm Hiertoeſeggheicli a/ei‘izijn daar dom / maar oock lichtclijck , is hier

umme _nu up dit g chille/ mL. ghe

u.L.ber aat bp deſe moozden/ſop’t

lhcbeniﬂ’e ban quaat ghcſehzift en is behoorr ghedaan tc werden, alleeirs gheen uoet aeſcheiﬅ zoon uheſcvzift conſtantié ofte ommeﬅan ' eden] is ’tmeldi bolcumt *tghene daar toe ſou welvande qualieeyten s vande het merde gheſchzeben: ban quaadt oroottc vandc wercken , wy en heb merde uft quaadt ghefchchtenhan geii daar teghen nyet , maar houden delenm nu npet] maar ban edt/ dcſe diſinitie voor cdc efi oprecht. dimm enmp die gelhcliem n la Maat ſoo bele aﬀi> aangaatj dae ten baren / omme te eomen tot boz mi. daar upt infereert dat niemat der betclarmghe ban ’tghene bol het bebulen metere en ronde connen comentlhdi ghedaan mach eten/ doen ſunder alle die behuozlhclihe ende dat bemhſen u e dele alle ſelf den ban qualitepten ende grootte te m queﬅie. zoo b ich noch dar hebbm/ onrkennen wy, ende ls ouch mcn een wcrck recht mach hecten

ﬅrijdende met ume boozgaande de

Volcomenrlijck hedaan te zijn, alﬅ ſinitic buo: de nuene ban ii gegeben ghedaan is ſoo’r ehoort

edaan te

artic. rrii . almaar il. E!. npet en

werdenvittmrch daar iera ge: heeft gh i‘en op de bolniaaclithepdt ſpzohen mett is God lief te he en/ ofte onbulmaaekthept bande mere als under de bierde Dzaghe/ upt ae (maar allemlhch up het‘ epnde/ antfehet herten/upt gantſcher zie behennende dat merci: buo; bul n cc. zai dat mei-eli gedaan muz maact/ waar denr het epnde/maar

den one uheſehieden/ ſo moetet npet toe het ﬅreelit/ean bercreghen mer heſchieden ten halben ufte boo; een

den. Niettemm amme daar upt

eel / ghemcrckr dan dar werck n et gheen grout booedeel te nemen ſſou en ſoudc gheſchieden : Maat Bt ſegghen wp dat die boleomenthept moet gheſehieden ghehee[\ ro alſt be in tweederlepmameren aangheſien Bozt _te geſchieden. Nu behent gh wozdtalzerﬅ [[1 het weſen bande ſa omme Sarabia dat dit buo; lie ſelbe / de welche beﬅaat ban alle mei-eh ban de Liefde Vobis ende heute leden. Ten tmeeden in den

des Maarten ma

_geſehieden/ende maidom ende grootte/ maar toede

dat noch [ichtelh

mden herbozen: fune eumen can ofee eumen magh:

Suo bolght dat ſulcli mei-eli inden fo ſegghen wp dae dc Lieﬄe Godcs _ ozen b_olcomentlheli magh ghe

chiedenzditmederſpzeecht u.}Lal

endc des Naaﬅen volmaackr is,wan

ncer ſy haar ſubﬅantiele dcelé heeſt,

hier/endebl _ \ nntidiendatuat. dat is wanneer ſy loutcr ende an‘ ſpzetct pugnatia ofte ﬅrhdige ſaken. gheveynﬅ is , de melrlie Johannes ﬁfa-Vla.

. Seli en mi! Jliebe Convivere/om

nueint een maarachnghe Liefde ! npet beſiaande mwoozden/nigar m er

Dìſputatic.‘

inder daadt ende waachepdt. Hoe upt/ dat de ſelbe herhozen menſche ma dat deſe Lietde mden beginne de boozſz ghevoden bolenmentlhclﬀt

clepn *weſen ſal / fp magh nochtans tan und-erhoudm/ obermidts inden

Catechiſmo ﬅaat ;ng fult den melcken aan iene fp oſſnbolmaacht Heere urnen Oodtlief evven ban isgheſept (al:: le doch rs/ totter t;}: gantſcher herten gc. Qſſten tweeden

dagelhcr wa enen toenemen : (Ten

toe dat fp totten oppcrﬅcn grant der volmaackth

dr, die ons inder Wet

Godts voorg eﬅelt is , ſal ghecomen weren. Ende dit io un cotte onſe meeninge ende berﬅant bande bol maacht eptende onbolmaackthept

oo wilt ghp dat .bewhſen met We berbeterde definitie ban pet balco nlmﬂch te doen/ ſeggende datmen

een wei-ch teche magh he_eten balco mentlheli ghedaan te 5 n/als het ghedaan wozt/ſo het be duet/maar

dei: Liefde/de meleke Lxefde wp upt n. L. bellupt ; als het wet-cle > het behoozt/ gheſepdt hebben mden herbozen be npet ghedaan la often halben bonden te e/hoe wa nochtans dattet maar ten en onvohnaac cala! MHW hebben/ ghedaaniſis/ende uber fult: mm namelyth ſoo bele ‘e grootte der Log daan. Opdeſettnee ick geantmoozt/ achterlaten Liefde mden erﬅen gtaat/ die Le e’tghene ick gheacht hebbe npet te ons ban Oodt ebolen is / belangt.

dunen tot onſen p volte/dat on Ende defe din __ enzhn gheen pug bolcomenthepdto eonbolmaachta nantia noch hdende d’een teghen d’ander.

_ Coornhert.

ma.

hept banden mei-clie npet infereren en can dat het werck npetenſoude

Pumdtlhtkezarabia/Ilch hebbe gedaan zhn: Gelheh ooclt mL. met daar beel dmgm npt u.‘L. gehoozt/ erempelen/achterbolgende nwe ezr

ende wepnigh/ ja npet altoos bere ﬅe difimtie ban pet bolcomentlhclt nomen/dat in’t minﬅe magh die te doen / hebt in gheſchzifte gheant nen/ tſiot wederlegge ban ’tghene bp woozdt ende oocſi met monde) dat

mp hier naaﬅ boo; ls geſepd / fonde hoewel een eſthſitifte npet_bolco ge <zebe zhnde/ ennoch biel millen dat n. L. petdaar upt ment! tabs hn epnde ber ght / waar mfereerden ende een riot daar upt maacliten / omme ſulcrte bewhſen. toe het ghedaan 15/ b maaclit ghe

rekent wofdt. @ het tweede hebbe

Arien de Seu-Avia. D. V. Coorn herts. A.Genicts. LWOIﬀſub

ich monde n> emutwdozdt / dat inwendi hc wercken des menſchen

ſignavit Notaris. G.I.Rijſwijck onbedee : zi'n , want men nyec cen

Notaris ſubſignavit.

halve Liefde ebben en can,ghclijck men cen halve taſcl ofte banck can

O_mme dat te beibhſen heb Den rrirſi‘ Qctobzis ! boo: makenbe ich dediﬅinctie gemaacletjdie m’t middage / Yzeſenten als ho; Hzothocol ﬅaat ba weſentlhch bol coment ept in hareleden/ ende bol;

ben. Samvia.

triſ

coment e dt inwaidoinengroot

Erſame Cooznhert / amme dat te/ Om te ewhfen dat de Lieſde in ick behent hebbe dat eenherboz haar weſen bolmaaclit zhn tan in . ren menſche de gheboden der den herdoze menſchen/ daarſe noch Liefden/ inde merde bzage des ara tanﬁ/ſoobelede ootteaangaat/ techiſmi berhaalt/lichtelh'ck can on

onbolcomen is / a fan fp tot den ops

derhouden/ſoo beſiupt u. I. daat perſim graatder bolinaachthepdt/ E lll]

die

Haaghſchc 4° . die de Wet epfcht / npet en is ghera

eenleſere/ de letteren mel connendel

men. Obelhdi nu een [nnt ban tiber uncle htt fpellen ende het leſen buleo jaren n et een half menſehe/ maar een gh eel ende buleomen nienſche inſhoewel het noch npet en istot die buleomen groucte gheeomen/ daar tue een Nan ban beerngh ja ren gheraaelitis / ende indien aan; ſiene onboleomen ende onbulmaﬀen

mentlhcli / te connen leſen / of hp ſchoun [angſamer [eeﬅ dan een an der. Maat wanrmcn met gccn gelijc keniſſcn en magh bcwijien , dan al lecnlijck ſijn meeninghe daar by ver

claren,ſo hebbe ich due die ghelhehe mﬀen [aten baren / als ick nu niede

geſept moet : alſo is ooch de Liefde doe/ omnie te conien aen’t bemgs mden herbuzen begonnen een mare bander ſaben. Jn't [aatﬅe ban't ende ghehecle Lictde, (dwelch de rri'ſſ . artic. hadde ich / mi[[ende be Lathnen daaromme Intcgmm noe mh en datmen npet en magh ſeggen men) uemel datſe noch unbolmaſ datpemant duet ’tghene hem bebu fen en onbolcomen la ſoo beel de len isj als hp dat npet en duet fo alft groot epdr aangaat die inde Wet hem is bebulen/dat tS/ſuo’t behouzt t moet. Ende ſu untkennen gh edaan te zhn / daar tue nine ghe mp de e_ tmee dmghen mederﬅrh boert den ſpzueeli Jacobi : Soo wic digh tezhne/manneer mp ſegghen de gheheele Wet ondcrhoudt , ende dat de herboien menſchen de Wet ſondighr in cen , dic is i'chuldi h aan Oodts bande Liefde mel eunnen allen , melcke ſpzune u.:lt. un rant huuden/ hoe mel nochtans dat ſuler muozt booivp [a_at gaan/ leggende! maar npet bemhſcnde/ dar ct een onboleomentlheli gheſchiet.

verze

under quellieis / tmelck u.L.ouch Coornhert. zarabiaîbzunt/dat di un un due mel mereliende/ belhde daar bene ﬅuch zhn/ of het gene [ie telhch ge b_en datſe hangende is aan deſe que daan magh worden / te meten/ nu ﬅieeOmme maar afin! wat bzeeder pende dit ﬅlch bande gheboden te handelen/ regge ich daar up alſo: Eheiﬅlin queﬅie lfulcr magh ghe Men neme of pemant Oud niuehte : ieden ſonder _bulconientlhcle te lief hebben ban_ gantfeher herten/ g eſchieden/milichterﬅuntbzeeder ban gantſeher zielen / en ban gant a handelen/na dat ich een mepnigh ſchcn ghenioede/ maar npet ban al gheſepdt ſal hebben ban mhninghe len erachte:ſoude deſe ii et ſondigen boerde erempel ban't ſchzift bp n.1. in’t nalaten ban een de et gheboden numedetumme buuztgehaalt/ doch ﬅuchen-lich huude melia: ſuo_ſoude npet fao alﬅ bpmpisuheſeedrovz . hp doch aan allen ſchuldi h zhn/en meeﬅ/ghemerelit men uaar npet cn de gheenſins te reeht ghe ept mugen

ſal binden deſe oﬅe deſer ghel'h'clie muzdenl dathp dit ghebodt bander moozdc/ da_thoemel een ſchzift npet boleomeiitlhch geſchzebe en zp [des npettemm can nptrechten het epnde daar tue het ſchzhben heſehiedt: Naarſegghe daar/o npet op't eonﬅelhctſte hefchzeben en zp/ alſo

Liefde (ſoo de Deere dat ghebiedt) ghedaan eeft ofte under-houden!

mant die ulch gebudt bander Lief de npet en bolbzmgt ofte duet/ en duet dat npet al ſuo't hem banden Heer is gheboden. Laat una odile

nochtans ge chzeben [S/dﬂt )et des iiemen dat pemandt Oudt mel be ſchzhbets meennige perfette.;hc can

niint bong _een deel ſhns herten/buoz

doen berﬅa_an /darmen i’uler recht een deel ſhnder zine/bout een deel mſiagh ſcgge bolconientlhcn geſchze ban ( _nen ghemuedc/ ende boo: een be te zan/alſme oocli magh due ban deel under erachte/ maar n et un: ggeheelz

Diſputatìe.

41 gheheelder herten/ zielen ac. magh fire ghenoegh alſmen een bietendeel defe doch te rechi gheſepdt mozden/ (anime ſoo te ſpzekenl de helft ofte dit gebodt Thziﬅi bander Liefden/ dm bicrendeelban die onderhoudt/ alſoo hp dat heeft eboden/ ander ofmil hp dle ſhn ghcboden in't ghe houden te hebven Miti] \geenſnis/ heel onderhouden hebben vl Jen want hp npet en doet dat de Heer mepnt albus: Ofn.31. houdt dat de

hem geviedt. Ofſoumenwillen feg menſc die Chtiﬅi gebodennpet en ghen/ dat Vodt meals een ialours onder oudt/ ſo hp die ghebiedt/ dat liefhedber nieniant in't here der ge

ſſ/ bolcomentlhrli of in’t gheheel/i

loovigyer ncﬀcns hem en wii lijdcn, daar aan fondight of npet «l Ilex:

vernoegé ſoudc met een halfofte ge

houde u.?“al ſegghen/dat hp daar

deelc herte {Wie ſdude ’tander deel aan ſondnght. Maat om hier af te des herten en der liefden hebbenide ſchepden mil ich tamen aan buozder

Dupbel of Waal -! Pernoeght Odd berbhﬁnge :wie eenigh hitch dott met ſultk hinclîen ober bepden zh op e_en ander whſe dan't hem bebo den / dat en ghetu ght de apeopheet len is te doene/ die en doet npet ’tge Delia; npet/ noe; noch gheenſins n_e em te doen is bebolen: wie God Ehzlﬅus de Heer clbe: :èegghende Hellas/ hoe langhe ſuldp ober bep den zhden hmclzen-lis de Heer Ood/ fa bolght hem/iﬅ dorli Baal bolght die.Ende ſeggende onſe Deere/Nie mant en magh tmrellzeeren dienen/ of hp moet den eenen lief ebven en

[[ heefr / maar npet upt gantſcher

herten / gantſcher zxelen qc. ſoo dat

ban Ehzlﬅo ig bebolen/ die duet dat merchſſban bergebben op een an der whſe dan't em ban Chziﬅo rs

bebolen: ſoen doet dan ſuiek een/die e_dod npet ban tſcher herten ec.

de den anderen haten. _anct Jan deren heeft/a ; Chztﬅus dat de ſchmft alſoot‘Maardie ſhn bioozdt beelt/ dar gede-dt nﬄbander Lieſ-, onderhoudt/m hem is maarlh'ck de de dat hem is debo Liefde bolmaacht/daar aan bieten Saravia.

wp / dat w muhem zhn. Mu bez

Liebe Cooznhertl’tgene dat ghp L‘Etf

hoozt elclt [e erlhck te bieten / ofhp daar roert ban het boicomentlhclr

in Chziﬅo is dann et/ ſoo hp npet ſchzhbenl fegahende dat fulcr een (gelhck de Catholhc e leercn/maar npethel) al ſhnleben dette in ancr tige onſefîerhept wil leben. D' Ilbo ﬅel ſtclt hier in tor een inerck-tepc hen ban dat wp in Q_thziﬅo zhn / de

moomnden Hzothocol npetbebon

_den ſal wozdeiv ſegghe daar op/dat ui de ghemepne fpzalie op het con

ﬅighﬅe te re:);hbcn/ ende op't bol maachtſke oſt bolcomentlhckﬅe te bolmaacſite Liefde in’c onder ou ſch; __ben/ al een dinck is / & contra, dcn ban Chziﬅi ghebodenſſèo epdt gh )ch wp hopen beweſen te hed dock de Deere ſelbe Joannis leg ben,,îﬂopende ’tghene dat >L- feat berf.15, to! l’hnen Ilongeren : H : dat ick die plaatſe <chicchi ben boo; dp mp lief/ fo onderhoudt mhn ghe bp gegaan [under die te beantinooz

boden : Ende daar na berfm. Vie den/ mis tot geenen anderen epnde mhn gebodcnheeft ende die ondcr gheſchiet/danlom dat onmoghelhch hondt/ die is die mp ltefheeft. aan ſoude lclî gaern hooze/ wat bp u.J\. de mate is/ ban dit mereli-tepclien/ daar bp men meet datmen in Thai

was bepde die queﬅien die boo: handm waren t'ſam-en te licant WUozdé/latcndedic qucﬅic,t0t ſijnen

bcqumnen tijr. Sſſo bele defe ttgbme

ﬅo is nide hem licfheeft. (Te weten woozdighe queſhe aangaar / te wes ditonderhouden ſhnder gheboden/ \ temo tu lbenisﬅrii, ”f ditteghengbſi bende!

Haaghſche

dende/ dat een herborcn menſche wel de gcbodcn Godcs can houden, maar nochtans nyet volcomenrliick, aanuzde ick up ume tedcn aldua/

ich begheert hier aangheteeehent te zhne tot een maarſehouminghe / op

dat hem memandt hier namaals en

vermondere / maaroinnie dat mp

Dat ich op 11 begheere dat gh!) die ſo ban het eerﬅe up het laatſte ghe major bewh'ſen fuit / want et zhn ballen zhn : ſullen nyettemin hier na berſchepdé dingen/een mere doen/ tcr gclegender tijt efi plaatſc alle de ende dat mel te doen / ende [but he ander redenen bcantwoort worden Coornhert. houzt/ in allen ﬅucben ende deelene So inſgelhcr een bebel ufce ghebodt LlebeZambia/urbe begeere ban

bulbzen in al _

n/ ende dat bulbzenghen de [anghe redene op te houden ende mameren gelhch het bez gebulght/ alſo die noch bupten mijn

bolen 15:

o dattet mel ghefchieden boumemen [anger dan ich meende/

Mij

maeh/ dat pemandt een merclî buen glbaa'ii: [ maronèwſarg/deur t‘ober» en an et en ar Bal hem bebulen/ maar npet c_n allen oop ngm gelhth het hem bebule warſ menten. Omme dan rogge ter (Ego

mdc numana en ſal npet uhefeedt dat mei-ch npet edaan te heb

/ maar mel npet uu buleoment

te rumeni fal't u ghelieben te bei-ela

ren / melclt daar in de laatﬅe [lupt redene/ die il. ‘I. begheert betanc

[hell alii hem bebulen was. moozdt te hebben. Saravia. Adrianus Saravìa. DV-Coorn—ſſ O die [aat e il t-redene/ de here. A.Geniets. [. Wolﬀ ſub e ich be eete eantmoozt te .} ﬁgnavit Nocaris. G.].Rijſwijck hebben / dient het [aatﬅe argument Notaris ſubſignavit. bande lunghe redene/bande welche lele geduleert hebbe Mmm. ſu ſal't

mii'y'è

dan u.L._beliebe_n / daar in buozt te

Ten l'elben daghe naer mid

baren / ende maiorcm te moderni.

dage/ Yzeſenten als boben.

Coornhert.

Gaerne Domine Harabia ende )

Saravia. [tempſe de majorcm aliò : wat nien Eli hebbe mp buo; den noene bp ſche inde geboden Gods ſulcx doce,

monde ghedoleert bande [anghe dat

aan allen de gheboden ſchiil

bedene die Coomhert alidoen ge dig erdt / die en duet npet altous bzupdite /b eerende ban ſh'nder ’t een hem ban (Bt-dis heboden: Liefde dat alle die [anghe rede W [e menſehe die ſchoun a [e ghebo

nen a_ehterlaten ſoude ende cumen den Qodts onderhoudt [ ende fon tut mhn [aatlte beſinpt-redene/ uni dight c_n een / die merde aan allende me die pertinentelhch met cozte gebode ſchuldigh/Ilacobi e.berſ. to. muozden te mederlegghen/ende npc ende en duet daar mne npet altous/ diet oozſahen ſoo hebben mp onbe ban ’tghene hem ban God is bebu antmoogdt buusz [atengaan het len/ ſo bulght dat alle menſche die in gene datter ﬅaat tuﬀchcn het begin cene ſoiidight/ npet altoua en duet ] fel ban fhne redenen tot het epndes ba ’tgene hem ban Oud ia bebulen. ! argument / alwaai’ hy bewijﬅ Saravia. at de gliene die het gebodt Godcs Uaar n.2. ſcght mat menrche mv)". nyct cn volcom: in allen ﬅucken en aan de gheboden Oods ſuler doet/ de dcclcn, gelijck het bcvolcnis, dat dat hp aan allen de gheboden ſchulz ſelvc gheenﬁſſns en doen. Tit hebbe digh merdt/ die en doet npet altgos an

Diſputatie.

ban dat hem ban Qodt geboden is/ twhfelt is / cs eenm ander feet dup dat ontlzenne ich maarachtigh/ dat ﬅer ende onfeher. Doogtſſs manum: en fepdt Jacobus npet. Die minor de Difputeerder duncht/ datmen zhn de woozden Jacobi (_die denen hem negeert per dar bupten allen ne ich waarachtigh te zhn : Maat twhfel naar/hp mach daar af res die major is hetgoedtdunchen ban henſc ap ende redenen epſchen ban de re pondent/ ſo en heeft U-L- geen mi. d welche ick onthenne. Coornhcrc. oozfalie haar te beclaghen in defe fa

mdf!

Domine Harabia/icle hadde wel kefìck mil nll eomen tot ume rede ewilt dattet nal. belieft hadde/ ne. Le fmarighepdt ban dit argue , “e reden ban ſulcr u ontkenſien ee ment dependeert ban het recht bere nigvſins boozt te bienghen/ en mhn ﬅant ende uptleggmghe der plaatfe fegghen te wederleggen/ ſon_d_er mp Haruhi hier gheallegeert/ [alwaar albus te _bemoepen met bebihs ban d’ilpoſtel Jacobus heeft millen lee fahcn/ die fo daar zhn in mhnen oo ren/ dat wp ons npet _eii moeten te ghen als deſſn dagh. Ohelhcli n.1. bgeden houden met die onderhons oocliban diepzopoſitie heeft millen dinghe ban een/twee/ dzie/ofte beer bewh's hebbe/ dat die _eenigh werclî bande ghelîoden Oodtſieu want ſoo doet op een ander whfe dan’t hem wie hem befondight aan een bande

is bebolen te dom / npet en doet gheboden / werdt oheﬅra alarm Egan em te doen debole 13: rechi; obertreder des gantfchen _ de fo maar _omme te berﬅaan wa welche bolmaaclite gherechtighept {i '.

re/daar W us fept: zo wie bol berepfchtzmaar wp en ſien Who: , ﬅandiﬂh . _ totden epnde toe/ die dat pemant hier tipe WW mb! fal ſali _ \ dat die gene npet bol dat een eloobigh nfte, Won ﬅandig

lhbende toc den epnde

menſèhe

'e de macht hce"

, emme

toe / npet fall? en fal werden/ als in allen die oheboden Godts tc wan npet ghedaan ebbende dat hem be delen, diegîieboden Gods npet fou bolen was te doen/ alfoo hebbe icks de houden omme dat hp fchoon defe doch gheacht licht berﬅaan te mo gheboden bolcomentlheﬁen npet en nhen werden/ dat de ene/die aan onderhoudt. Men fonde-momo dee allen geboden fchiildi' wert / npet mhfen _eenen hervozen nienfche / le altoosen doet ban ’tgene hem ghe bende in hoerer _e/nioozdadighept/ boden is/ ghemertlet aan allen ghe haet ende nhdt ns naaﬅens / ofte boden fchuldi te werden noodtſa eenighe andere onde tegen de Wet

lielhclzen upt upt alle wei-ck dat te Gods/bande welchezpanlus feght/ doen is abeboden/berhope dat n.2. dat die fulcr doen et lîhclie W daar mede fal ghenoeghen. _ Saravia.

. aliebe Eooznhert/ et ghene dat idi hier inne hebbe g edaan/ en is . npet ghebeiirt omme u te bemoepen

npet beſitten enf en. Hier en were fulcr npet beweſen ban eemghe her bozen menfche / daarom aehten wp defe plaatſe Jacobi onvequaam ! onime te bewhfen dat de hei-bonu menfehen de Wet Godts npet en

niet onnoodighe bewhſingen/maar amme ozdentlhck te pzocederendau houden om datfe ſultr boicoment

' fo iﬅ fo/ dat alle ogden ban mel ghe lhclz npet en dom. D-V.Coornherts. Adrianus Sara reghelde difputatien ber-epfcht / dat via. A.Geniets. LWolﬀſubſig denuBifputeerder rekenſcjap geben navit Noearis. G.I.Rjjſwijck No fal ban ſhne aﬀettien/ want het ,

ne dat denetnen claar mdeonggî

taris ſubſignavit ’

Len "

Haaghſchc

Den [ellen Ottovzis / boo; midtſdien datſe npet volcomcntlx'che Godtſſs en bolvzenghen/ be ende na middage/ Yzeſenten de…Wet whfen deſe bolghende ghetupgmiſ- ij. uc ſupm, praeter W’yngaarden/ Fozeeﬅ ende Enchupſm / boo; den mtddagve / ende Whngaarz den ende Enrhupſen na den mid daghe. Coornhert.

mix.

ſen/ Eerſl : Dat mp ſeggen dat wp us:-vma gheen ſonden en hthben/ ſao bedzie- :. verna…

Jhen un an:! ſelben ende. de maar )ept en tu ons npet. In delpelthe z});eucheîioannes/dte herboze wayſ

Jem ſelven ende ander ghelooblghe

Wdien Domine zarabia tot oerﬅaat als hp ſeght/ wle/ ec. Het bet-coniuge ban deren handel g ebedt ,onſes eeren Jeſu Chzlﬅi tuﬀchenuj. en mp/ten over atthet 6. ber .… lecrt den her ﬅaan ban mhnen E.}Eerſame Dee: bozcn lltmderen Godts/ wanneet renoIommlſiarifen hier tegenwooz fp haren Hemelſchm ,Dader aan delhch bewtllight ts / dat_ uJL. fous roepen / doo; den heplighen Qheeﬅ deboozt‘barcn tn't bewhw dat de der aannem mghe tot lnnderm / te gheloomghe ofte herbozen de gelid ſeggenzîìergceft ons onſe ſchulden/

en Godcs wel connen onderl ou: ge hch wp onſe ſchuldenaren berge ſo ben. Paulus tot de (Balatertn/ 6, berwachte n> nu ban n.1.de ſelfde berſa. \ zehende tot den gheloobt

deni hoewelnpet boleomentlh

ghen ſeg gt albus: Inn-mar doch een

demhſinghe.

menſche in eenighe nuſdaatghebal Alder eerﬅ tot bewhſinge dat al len/ mrderwnﬅ Dnn/ ghp due geeﬅe ﬂ. le menſchen/ondcr dc welckc de her lhclt zijt/ met den gheeﬅ der facht borcn begrepé ﬅaan , ſondaaxs zi)" n, moedtghepdt/ ſxende op 11 ſelben/op leſſﬂverb. been he ich boozr deſe ſchzifſe ;, Wie dat ghp dock npet berſocht en wo; Saravia.

20. betſ.?

ran egghen ich ben repn lll mhnder det. Iiaeobus z. betſ.z. Wp ﬅrupc

Joh :4.

gerten ende louter ban mijne ſon helen alm bele/hem felben mden ge mi Wie wn ecnen repn bmden/ talle ﬅellmde met den anderen ! dle

verſ. 4.

daar niemant repn en la * Uaar en

inden wmv ﬅfupchelen. Johannes

ÎÎÉÎFÌÌ" ls gheen menſch op Weeden die wat ſeght/ xﬂohſiannis z. berſſſ.9. zoo goets duet ende en ſondtght npetzde wie upt Ood nt gebozen/ dle en duet welche (pzeudte berhaalt in in het gheen ſonden :,Dewelehe nochtans ghebedt .èalomom‘s / Dſalmo 1 . daar na ſeſiht m het bhfde Captttel Lamm a, betſ.: 3. Die can met-chen hot di - banden fel e_n 232lef/ bet-f.le. Jfk brema. was Dpr !bergheeft mp die ber dat pemant ſtet ſhnen Moeller fon- \ bozgen g zehen. Ende mden Cﬂlj. ding een ronde npet totter doodtl Maltuſ zberſ. En gaat npet in't dle al hidden/ende het leben ſal hem gherechtemet uwen hneehte/ want ghegeben werden/den ghenen regge boo; 11 enti geen lebendt e menſche ick dle npet en ſondtggt totter doot. reehtbaerdtgh. Ende almo hon Vere twee plaatſen ewhſen claar dert dertigh/ berſ. 3 . o ghp wilt li'ck , hoc dat dc hcrboren kindercn Heer de fonden toe-rehenen/ wie ſal (godts , dc gheboden wel ondcrhou SM:} 4 Year bp ugeyſergſihelànèf deu , ende nochtans nyc: volcoment e_op atmenu ze e. p e e lijck,aangeſicn dat ſy noch ſondigen, fpzeucfîewert bewtfm / datter gecn het lcvcn vanden kindcren Gods,ſoo mcnſch en is ſonderſonden. Mu ſoo Wel vandcn nicuwcn als vandcn ou heel de hcrborcn lpccialijck aangaat, den Teﬅamentc , bcvcﬅighc deſc dat dic oock haar feylen hebben, voorgaandc Lech. Walmeer .wp ’

millen

Dìſputaiie. 45 millen ſien_op de alder-heplrghſte heeft/ namentlhch betſîzo. Wendet Marinai die ons boozgheﬅelt mu! ban mp finaathept ende berachtinz my fullen vcbinden/ſi dat npet regen ﬅaande haar bzomirhept in het gea

ghe/ mane irli houde ume getulpge niﬂ'en / berſ. 51. De fiorite hc ben

ne datſe na de Wet Godts hebbcn hatenſpot aan mp / dan noch en ghedaan/ noehtans hrbben glicioa

mhrh ch npet ban ume Wet/ betſ.

dighe. Abraham die een Vader is “Aperte ielighedenrhedes nachts der geloobigrn ende alderherbogen aan umen Name ende honde ume Itinderen Gods/heeft (ghelhch mp

Wet/ verſb 7. Eee [> verootmoe

lefen in Veneſi 12. ende zo.) ſ ne dighe werde dwaaldc ick , maar nu upſbzoume ghcpcrluadccrcte ie honde ick n Woordr. Ch. SIM en 3 en , de ſelbe ﬅellende in per chel mhrk npet ban umen rrchte / want banonteett te meſen. Moyics Nu ghp leert mp.ſi Cr. De Oodtlooſen nirrrzo.) heeft gheſondlght aan’t leggen mp ſtriehen/ [> dan noch en tmiſiwatet/ ghelhck het blhrht npt dmale npet ban umen bebrle / Ark het gene datOod tot hem en Aaron nepghe mhn herte te doeniia uwen ſpzarh/ (Te meten / daaromme dat rechte altoos ende eeumel >. Vit hplupden aan mp n . cghelooft en fpzeecht Tabid banhem elbenonz e_bt dat ghp mphep ighdet boo; de ?hebeſſpnſdelhch met een goede ron inderen Ilfraels / en fult ghp deſe cientie / daar hp norhtans hem fel menightenprt in’t Lant bzenghen/ ben bekent heeft een ſondaar / als

dat ich hen hebenfal. {per islien

nel rh hoe ooghlhrk datlob ghe

andere menſchen/ te weren/ derit dien dat hp deWet npet bolroment

pze en merde in het eetﬅe Capittel lhcli ende in alle hate deelen en heeft ſijns Botti:! Te bieten/dat hp was boldzarht. Hoe groumelheli dat hp ſlecht _en recht/ Oodtbzeeſende ende geſnndight heeftinde ſaheDrie ende z.,banaielis u. ende 24. bermhdende het quaadt : Hp heeft _Berfabre/ei'i lll—het tellen des bolcr/ hem felben nochtans mifgtepen/ens iseenen eghelhcliiiamelhclz. Hier

de der albenſhne ſonden velieiit in dibet che plaatſen/ aloni het feben de Capntel/ betſ. l7* almaar _hp

afis oo een claar erempelm Elaia

vide-amme berghebinghe banſhne

denckt torh Heerehoe ich boo; ii

38. almaar Ezerhraſſsin defer ma

niercn God is aanfpzehende : Ghe

ſonden. Ende in 3" 39.Eapittel/ ghemandelt hebbe inder maatgept b_erſ.z7. almaar p ooeli/ verifpt met bolcomender herten / ende rb zhnde banden Heere/ ſhn fchult be

lient met defe )noozdenzſiàiet ick ben

be % edaan mat ii mel behaaght hre . Tit npet ]eghenﬅaande ſoo

ie lirhtbaerdigh ghemeeﬅ/ mat fal

irli alitmoogdrn licſî mil mhn hant

ſeght hp daat na in het 17. bets: zret / om trooﬅ mas mp ſeer lian

op mhnen mont legghen. Ende Cas

ghe/ doch ghp hebt n mhner zrelen

pit.4;. betſ.3. a> behenne dat ick hertelhch aangrnomrn / dat fp npet onmhﬂ'elhrli hebbe gheſpzolien/ dat mp te hoogheis / ende npetenber ſiae.Ende cozts daar nazDaarom me beſrhuldighe ch mp/ende doe boete in ﬅof ende aﬀrhe. ſſDavid, een Fizan na Godts time] in bele ban hne Dſalmen / ende namentlijcli in den Crir.berhaalt dichmilS/dat hp de ghevoden Godts onderhoiiden

en berdozbe/ want ghp merpet alle mhne ſonden achter il te rugge. In

Ezechiele in’t 14. Capittel/ m’: 14. beryl zhn Nopa/ Daniel ende “Job

brrinaart boo; de aldcrhcylìghﬅe, noehtangi Daniel belîrnt fhn ſondcn/ Danieliſis Capua. berf.zo. met de

\e moozden: Als ich ſoo fpzarli ende bade/ende mijn ende mima voler

Jſraels

Haaghſchc 46 gſtaels ſondmbehende/ Gc. Item ſet : \. dat : hem tot Antiochien inc.:. verſ in het nieuwe (Cellamare leſen wp in alder tegjenwoozdtgh t beriſpt in Luca ban Zacharia efi Elyzabec'n, heeﬅ/omme dat hp te del' ighen 6. dat ſp bepde waren rcchtbaerdigh was/ gebende deur ſhn bepnſen den" boo; Oodt/înandclende m allen gc Vepdenen argernzſſr11.Ende ſo bele boden ende rechtbaerdtghmalîmge als den perſoon Pauli aangaat/ ick des Heer-en Dllﬅtaffdxjch/ alwaar late boogvp gaan let htne da_t hp nochtang geleſen wort/ dat Zacha ban hem ſelben ſt 39 t / in ſhnen n'asl moet vetiſpt ende geſtraſt ban Sendtbzzef tot den Homepnen 7. ongheloo ' epc. Ende al en maar berſ.__25. ende 26 . ſoo neme ich al dat npet gh eurt/ men fonde noch lemlhch ’tgene gtſehzebm ﬅaat tot tana moeten bekennen upt mulhere den zAIozmtherm inden ::.Capit ſlerſchap/ dat h een ſondaar was/ tel/ berſ.7. Ende op datieh deur die ban wegen hns ampts alle da de uptuemende opeubaringhe mp ghen moeſle offeren/ als nach ande npet en_ſoudeberheffen haben ma re Dueﬅeten/ eerﬅ boo; ſhn cpghen ten lſo is mp gheghebm een perche! ſonden/ ende daar na boo; de ſon m het blecſch/ de Engel Hatan/ dat dſiendes l'Enel-::. îîgzger de gîuanghe hp mp met bupſken ſlaan ſoude/om Behr-7. ltſthe pm e en g enoe ; me dat lclî mp npet en fonde _hoo er nſ.". ' emma betſ.29.

I oh-Î7 .

. mrſ-6.

"me tenennen/ dat de Apo-_ berheﬀen. Htcromme heb ich en Belen/de welche Ppmden Ehnﬅt {deere detenuta] gebeden / op dat hp ende die DeinderenOods hcbben ges ſoude-van mp m che… Ec- Ende weeſì/ de gheboden E ziſti g_hehous tot de Dhlltppm en m't derde Ca den hebvm/gelhch on e Sanghmas pittel/berſ. _l_ 2. ban hem ſelbm ſWe her ſelbe getnpghr mer clare moo: lsende/ſchzhft albus : ilpet due tele den/ſpzeltende tot ſhnenVemelſchen nu gecregen hebbe ofnu bolmaaeht Vader : Ich hehbe umen Naam ben/maar tdi iaghe daar na/ofich’t geopenbaart den menſ: mdteghp enu‘ghſins grepe/daar toe ich ghe mp upt de Wet-dt ghegjeven hebt/ epen ben ban Chziﬅo era! Qt. Sp warm tube / ende ghp hebtſe garden terﬅen tot den ozinthcn/ mp eſi fp Debben u Woozt Capita. berſ.27. Jfk onderwozs [; ouden. Nu hoe groot dat haar pe mhn lichaam ende maker dienﬅ

ckhepdtis ghetneeſl / mach een vaar/ op dat ich die den anderen pder ſien in de Euangeliſche Hiﬅo: pzedtclîe/ npet eemgljſins betwee rie/ende ' ' !" enbandeboozz pelijck en werde. Die twiſl gereſen naamﬅezìoodat etnpet enbehueſt tuﬀehen Yaulnm ende Barnabam/ in't bethaalt tc 5911.ſhnen Pe : ende die berlutterthepdt daar upt teuslanghe haddehier oWﬁftlſijdîm geſpzoten/ts hmbaar ghenocgh upt Mer lief/ den welclren- hp noch de. Handelmghe der Aipoſkelen/ Ca ſans upt ſwachhepdt eloochent ptttel 15. verſ.”. (TW een ghe

heeſt. Ende hoewcldat p daarna wls teeeljen is ban mcnſchelhche "Zammerlhchm zhn berſlercht ghe gebzehclhrnhcpt under hen. Wc alle ma deuriden hepligen Oheeſt/ die deſeſiàchgtſturcn denen un gettar-gh Wi mtx_terda h ontfanghen ſamentlhcl‘z bcwcſen tc heb cn , dat , en zhn no fans npet bzp dc hcrborcnc dc gheboden Goclts Megumi alle menſchelhche ge: hcbbcn volbmcht , da: is tc ſcgghcu : ' het blhcht in petro/ (omme alle aequivocacie oſce twij fcl Www zen Paulus ſeljzy'ft tot achtigheydt rc vermijdcn) ghcdaan,

pm Galateren mjt ;. Cap! nel W ende nochtans dc {elvigc nyet volco STU:

_.Ì(

Diſpncaiic. mcntlijck ghchouden , teghrn n.15. Dit ſal ich terﬅondt met w aﬀettie/ dp da anche ghp feght/ dar niqemanr dc gcbodcn Gods volbrcn ghcn ot' houden crm , ten zy dachyſc volcomcntlijck hande- Uaar-amme fa! il belieben / ume rcdenen ende àrhziſtuten boogt tc bzenghen / tot bemh'finge ban inne nieeninge/ghez lhrh ich nu ghedaan hebbe bande nihne / ofte de maarhepdt plaats tc

moozden mrderlegghen/al hoebie of icli fulcr ſrhoon npet rn dede/mL.

upt ’tgiint ghp gheſept hebt npeten

ſoudt commi beſlripten /_dat niemande dit ghebodt Chgiﬅl bander

Lieſden/ſoo't lepdt ende iiiqueﬅie ﬅaat/enmagh balconicntlhch ona dcrhoudenetoant tulſehenons noch

gheen‘qiieﬅie en iſſs/Qfdaar pemant

is ofte gheweeﬅ is/die npet en heeft

ghcbeil. _

rlj.

47 '

Coornhert.

gheſondight/ ende noch al beel mini

Oſ pemant la nſ uvemeeſt is / die al

Domine Hatabia/ dat n.1. hier

feet lunghe ende beel heeft gheſmo ſr oon gefondrght hedbende bodies lien / dorli groote menichre ban ter a laat ban meet te ſondighen / foa ten aber hoop ghehaalt/ het zp dan Chzlſſſtus dat bcbal'tDzoutgen/ o of fp ter fahen dicnen dan npet/ en hannis 8. berf.u. Oaat ende on behoebe iclinpet te ſegghai/maar dightnpet meet. Doch e_er ick aan night co tmhfele ofmp toegelate fonde mo; mhn boomenomenſſbe arht met den / :er ban al die booit gehaalde me/ heb irrnoodtlhcjî ſpzohen bp ogdmr re mederlegghen/ berhaal allecnlhcli ba een ofte tmee/ ghemercht elrlie ſpzeurlle meet dan bp mL. mgheboetde Wer-ten ofte thienmaal ſoo beelmoozden behoe etempelen / dat het derde ban daar ben fa! m’t mettel h wedetleggen la] dat de ſelbe epgentlhcfi ter ſalien ban dien. Dat nu nin: doende m "n dienendcbp n::lL. ingheboert fouden ammoozde foolangheſonde ba en 5 n ghemrefk. Men meet meldat nootſalzelhch/dat mL. mogelhchin 33an d'Apoﬅel in ſhiiſmarhhept dzie ofte biel: da hen naumclhci: Chziﬅnni berloochrnde/ boo; dal: arn’t ſpzehen en oude comen / ran hp ontfangen hadde den Hepli en licht hp elrh 'ern ghemerclit maiden. Oheeﬅ : maghmen daarombr up (Tot bernihdinge dan ban all’ulehen tcil dat de felbe Apoﬅrl al ſhn leben onozdentlhrhen moozdt-ﬅrhdt/ bp daghrn deſſur ſo fidarti is geblebeni ſondrr in deſen (Cereal / gheen ban dac m blhclit npet in't begin ban

’tmrrrh det Npoﬅelen/daar DP hem dmn; ;.

allen dienende tottrt gunt boome

lnentlhrh onſe geſchille is/ hebbe ich brrblhde omme den Naam Chziﬅi Berni-' die boo; defe repſc / alfo ſp daatlegs te lhden /ende npetmeet Chziﬅum ghen/ boogllp laten gaan/ want ich mberſaacſitcmiaar ghettooﬅelhch de frlbe altemaal houde boo; npet mepgerde d’Oberighept te gegoop .‘.’ortoz. ;… ter fake dirnendeièe hooftſahe on ſamen boben oftegcn Qool m em; brr-1129. ſer gueﬅic ig / Oi'ycmanc dit gcbodt met openbatr perirnlen ſhneſis le

bens/ Sult: dat te [eggen / Hemi;

vandcr Licidcnpnder de vierdc vrai-'

ghe begrcpcn, volcomentlijck mach ionch zhnde ofemhmdrſihen inEhzi

ﬅo mas [math en fondighde/ daat moozt Bermude-fe Aaron Maniac. npt bolght dat h nn een Man zhu hier toe te bemhfen : Hier toe boett de/ ezide/ ſo ltlî g _eloof/de bolromm ghpiſin/ dit booztſtel/ ban dat de gt ouderdoni Chziﬅi btrepclit hebbcn loobighe oſte hetliozen menfrhe de de/ mede ſmack bias ende ſondigh ghcboden Gods mel can onderhou de :mtlche mamer ban demh's nie drn/ hoe mel npet boleomentlhcli. mant betflandigh boo; gore nitrati oo ; onderlloudé: Tlc Catechiſmns ant:

,ov -v.—..-v-

Haaghſche oozdeelen.’ﬁlander erempel bp mL. die non in ſulcr een fondelijc wercli:

gheallcgeert (omme met wepingh Lille die Gode maar lieſ heeft met Lamas. upt belen te bernoe n) is ban nea halber oſte ghedeelderhertM/zie- verſ-:x. niel/ daar apr 11. . wilt vewhſen len «Le. doetnpet na / maar teghen MPH“ troee ſahen/ als 'teene om dat hp Gods ghebodt ende behaghen :So mittels. ſhn perſoon under al d’ander men doet dan al/ die God maar liefheeft verr-24. ghet/ Daniel ſclber doen noch noch met halber ofgedeelder herten / zie: €???“

een ſondaar mas/ Twelck tela nal. len/Geanſulir ſhnwerch banhalſ daar toe geeomen zhnde met maar hepdt ope te mederſpzehen. D'an der fa e i:; op dat quaat fondament ghevouwen / ! dende albus : Da niel was een ondaar / daar upt bulght dat Job efi Nope ooele ſon darenmaren. Welch beſlupt ban't .. ſonderlmgop het algemeenirlt met .. gheene redenen en ran toelaten.®tt

nu alles laſitende baren ende comen tot mhn bewijs hier: Nirmandt quenber “ de haalt/ſeggheiclſſt alſoo « magh/doende een ſondelhch wereh/ « « « « «

daar in doen ’tgecn hem Oodt heeſt bebulen: Alle wie Oodt met halber oﬅeghedeelder herten/zielen Qt. en dſie npet opt gantſcher hertcn ende zielen gc. liefheeſt / die duet in ſulcli

« gedeelt ofte halſlief hebben een ſon « delhchſſ wercl'r teghen dit ghebodt « Chzlſh in queﬅie : .èoo en magh nu

.. niemant Oodt met halber ofte ghe:

Jemma.

lgſ-;;; ,,,..ſiz', '

metta.-Namen nu n.1. Domine Sarama pooghet te belphſen ldat een erbozen menſche dit ghebodt van eliefde ſoudeconnen bolbzen ghen / ſonder 'tſelbe m’t gheherl of bolcomentlhch na de uptghedzuclzte woozden Cljziﬅi te bolvzenghen/

'twelclt npet upt gheheelder herten/

zielen Ge. en ſonde gheſchieden/ende ſulcr blhcht upt mhn boozſz ar u ment em ſondelhch wei-ch te in en. Soa beſlu te ick mitldeſen dat dit ghebodt C’Bziſti (npet onderhouden zhndena hnen bebelen/gheenſms en magh eſept wozden onderhow den te me en. D-V.Coomhcrts. Adrianus Safa v‘ia. A.Gcniets. LWOlﬀſubſig navît Notaris.G.1.Rijſwijck No tatis ſubſignavit.

« deelder herten/zielen Scllffhfb en .. de/daar mne doen/ ’tgene Ood hem « heeſt vebolm.‘(Tot bewhs ban mhn major ſeggheicli alſoo: Niemant en maghdoen ’tgene God hem beveelt

Den eetﬂéNobemluis : s 83.

in eenigh werch dat God hem npet en heeſc bebulen : Oodt en bebeelt niemandt te doen eenigh‘ ſondelhcli merde/maar ter contrarien te latcn al dat quaadt is ende ſonde : ſoo tn magh dan nirmant in een ſondelhcl:

gede Cooznhert ) mijn (Terten

boo; den middagh / Yzeſen-

ten als bobm / praeter :il-Bmx)" ende Enchupſen.

Sami-in.

tamen lſſnel ten pzopooſle/omme te bewhſenjtgrne lclì boo; had

werck doen ’tghene hem Ood heeft de ende grootelhcr achtcde ten pain bebulen. ! . em! Capittel 4.berſ. : . eipaalﬅen te dienen /te _witten/ de; ende :. E aias nverſaszcmnde (Tita. veeſ.u.ende tz. Voight nu mhn vewhgbende minor hier von; gheﬅelt : Wie m’t merde ban’t licf liſbben Godcs doet/ npet nal maar

' 7'

oſgedeelt liefhebben/ een ſondelhch

whle de heplighe ſiàchzifmpze ende trempelrn dei: ſclber \ hp mp boole ghtbzacht/leeren dat de hei-bonu Godcs gcboden gehouden hebben: Maat omnie datſe norhtaus ſon

leg.-n God:—s grvodt ende brhagrn/ digh ghcwſſſî 3D" ſſoo beſluptrirli *

betſ-e

ﬁli

Diſputacic.

datſe deWetGods npet volcommtz daar inne n ct eh doet dat hem van lljelz en hebbe" boldnan : We dat God: bevo cn is. Dwe minor ep Petrus in fune Mackhepr gtdallen ſchet berdaringﬁe bande woozdm/ V /I ebbe ich npet wlllen beſlupten onlfofte gedeelt Dateſ de \delclî ghp dat gad-dar mne gebleben zp/ want ﬅelt teghcns 'tgantſch ende geheele

ich be enne dat hp met doldet ende verte : ’ſgeheele ende geultſcve verte meerder geben des vepll

n Once

won altemets geﬅelt mde nepuglje

ﬅes beganft znnde/ beel ercker ge Hmziﬂen teghens een dobbel ende mozden w/dan n‘y te dozen was/ ghevepnſcht dette/fon dat Oodtltef ohdn'ck ghp dock elfs leghi / noch Etbben/ Gode loec'kcn van gantſchcr erten , lho vcel is als cprechtclijck tans _en heeft daaromme ban men ſchel' clie gepzeken npet bedzhdt ge ende eenvoudelijck , alſo mozdet ge nte:}? / ghelnch tek upt den Hendr bzupcln: ban David als bpſ ! m [121 totdm Galaters Eapmel :. den Cnr. Dſalm buſ. 10. Ich oet berſqt. bemeſen hebbe. Soa dee! Be u ban gantſcher vetten / laut mp Dame! aan aac / ban hem ﬅaat npet feple ban uwe gebodm. Item .

opentlyeh g eſcmeden: Wanneer ban gheneelder herm: gthen/ > mnne ende mans JBolceIftaels Xctozum 8. 37. album: Ph

ſonden venende. Dozder due un npt totten Woman ſeght/geloo ghp Tantels fonde ſoude beſloten vev ben/ dat alzo a ende Job ſondaars waren/ en almen npet bebinden/ maar hebbe die plaatſe Ezechielis aangUWeſm allem ' h tor demo; del: per beemaarde men worm m Oodtſalxghepdt / omme dre in

up: geheelder herten/ſn moeght ghp gedoopt werdenﬂtem mden twee

den mm Darallpomenon 15. :. van Umana ﬅaat gheſcvzeben / by

dede dat deeere mel dente!/mad: 11ng ganz-ſ egſiherten/ dat :? np opere eongbebepn plaatſeſivan Dame! te ſpzehen ende delhck/ Ende in deſen ſm/ſo houden

re bewyſen _dat npet jegvenﬅaande top de minorem waaracheigh, dat

op Oodtſaltgh wayſ nochtans l'on

namentlhck ſoodgmighe bedepnlde

dx visgveweeſt. Op nînen Hilla gi mum antwoozdeick alſoo/ man

werell/ due 13 geheel fonde g_enoeml:

Liefde epghentlnck em ſondelch

neer_ mL. defe twee woozden ſon magh werden. Maat mdun ghp delichc wcrck , nelnen wilt boo: een neemt / Qodt liefhebben ban gant wel-ck dat epgentlyck quant is/ en

ſcner ende geheelder verte / boo: een

de andere? npet dan fonde/als over; bolman>tliefh>bmſſhdm et Pell dootﬅg h ende dueghelheken/ ﬅen graedt der Jliefde ſghel ' de o bekenne lc dat wie een ſodanigh Wet bande menſche [sberepfchen werck duet ( daarnme n et en dott de / ende defe woozden / mec halver 'tghmevem ban «Badr ebolenis: ofgedeeldcr hertc lict'hcbbcn , ndo; Maat fao uil. met defe woozden/ onvolcomentljck llef hebbcn 1 190 lòndelijck wcrck,berﬅaat ghe! ' &

ontkennen wy den minorcm , mdlen

vetbl‘xjcht Ial een goedtwerc in ghp een ſondeljck mex-> (als vo bem felben ende ban God bedolen/ ren g epr ly) npet boo; een gebzec als het merde del: Lumen/maar Reihe / maar Weber-l quant merde

aan rot ſy‘n bolle perfetta ofte vol

neemt.Maar fo g p’ſſt nremt ulleenz el ch/ 111 latenr ontkcnuen wy dat iòo wie ſulck een toe/ende an mbeﬄxpt u.ſſ .npet maackthcyt, noch yet ghebrceckt, fo meli boo; ghe!)

ſondelijck wcrck doet (dat is, ommc altoos teghen onSDxe bmyſmghe

gontlijck tc ſpcekco,gcbreckclîjck) ban ".L- major gde mjmm ganz}? .'

' Haaghſchc

wp bousz/ dmtpif dat ſp hier mc Die daar weet ſnn bzoeder te ſondis »de genueghſamelhrh mederlept zhn. gen ze. nnllende daar bp te nomen Ende ſuuden wel begeeren ldar mp heben dat ooch een herbuzm men ehe magh ſondighen/tmelcli in mh muchten bouttgaan inde berhande nen oogen geen ander bewhs en is! ling )e nwes botte. . Coornhert. dan oſ nal. ſepdezDaar Zhu herba

dij.

Ounſkighe Paravia/uſdie tertcn ren lnnd‘erliens aan’t lichaam TD!! bp u.L.wel ten pzupooſien zhn ghe

ſti/ uaar uptbolght/ datter gheen

allegeert/ſalme mugen ſien/ als wp Ilongelmghen oſte Mannen aan’t ſullen cumen opte queſin: / Of daar lichaam Chzlﬅi en zhn. Dat zp hier pemat geweeſt iS/die de Wet Gods maar ter loop aangheroert tot een bande Jltefde buleoinentlhclt heeſt elepn betoughmat mp bande Heer cunnen ondethuudenſi Maat want berleent Ul omme te beantwouzden mp nu daar npet en zhn/dan wel up de ander geallegcerde tertE/ als wp

.die queﬅie / Orpemant hier in deſen daar toe gecomen ſullen weſen. En: leben de gebode Ehziſti bande Lieſ de eumen nuup nine terten hier in de/bphem gebenedh‘dt daar upt ge

ghebuert tut bewhs wat die won;

.ſpzoke/bulcomentlheh magh under

den ban antſeher herten ze. alhier

hauden dan n et : ﬅelle daarumme lll deſerp atſe ſouden beteecltenen/ de gheallegeer e terren/ boo; ſu beel te bitten oprechtclijck ende eenvou die dan ſullen bermogen / alhier ter delijck , welche manier ban bewh zijden/ uptgenome een allecn amme ſinghe iſll mede npet en can houden

eozthepdts mille / die ich hier upt de boo; opzccht/ghemerelit ſp npet an ſelbe wii ſtellen/ tut een clepn mon ders en ſkaat in haren grondt / dan ſkerleen bande mhſe hae de anderen bp mL. g eallegent mugen zyn / te momo. merende pzuheîîohanms/bp n.3)… aldus geﬅelt na inhnen beſten unt oudem Dieuyc Godc geboren is en ndight nycc,ſonder daar vp te boe gen het verbulgh ban die/_noehtans [: npet ſeer lancli weſende en houden de/want ſijn zaadt blijft indiem,ende by on magh nyet ſondighen,want hy “

“

ﬂ

“

aldusrîllle htt ſl‘lde dat dc woorden

van gantſchcr licrten op ander placet ſen der heyliger Schrit'turé beteecko nen, dat betcyckenen de ſelve woor den oock hier o deſe plaacſe : Lp David/bp Ama iam/ende erghens betepcltenen de woozden/ban gant ſcher herten / ec. opzechtelhrh ende eenbuldelhch : daar it bulght dat

de ſelbe uuch ſulcr al ier beteeche

is uyr Gode ge boren- Dat zhn nu de né.

nick hewhs en magh niemnnt

wouzden ban dat berſ. Hier vlhcht to até/ die maar tens inden %phcl nu ’tplat tegendeel ban n.31. ſeggen g eſien en heeſt/ dat de name \ ziele upt deſen tert bp u.JL.__ſelfs ghealle ( hghe hundert andere) thien uf geert/ wel uptdzuclzelhch ſeggende/ twmnrh hetepcheninghen hebben. ende hy en magh nyet ondigen,ſo|1 jdpettemm genome noch oft ſehoon der dat ich can ghelooben dat n.35. uoc ſulrr alvier vetepclîende (eraclea tipe de gantſeheîzpbel een eeiughe ich hunde boo; unbewhſrlhck) ſoo ſpzoke ſal connen buozthzenghen/ ſu zhnder herbozenen die ſulelie Liefde onvewimpelt en daarlhcli nptdzncz tot Oud hebben/ often nnnſten mo: Rende dat de herbozen menſrhe in gen hebben/ofdaar en zhnder geen: deſen leben noch altijts moet fondi

??:hnder alſulche/ die ſelbe bulbzen

ghenqjch ſie wel dat n.2. daar te gen oſ mugen bolbzengen dit gehodt ghen inbuert upt het rb1.betſ'. ban't erhgiſti na ſhnen mille en meemnge/ bhfde Coprite! des ſelfden Bziefs : efi mitſ‘uien out!: npet ghevgeehrlhſilt ' ma : )

Diſputatìe.‘

maar boleomentlich. Sundek doch ghelateu \ en hebbe ick npet gednun gheen/ ſoo en bolbzrngt nlrmant dtt als dnar npc foeckende emigh doozi

dee! / als of die moozdrn m'hne mee bp gnande nil. diﬀerenncn bande nmghe tcghen maren/ maar heb bolmaachte gevzeſſelnlhche ofte l'on bet nllcenlhck ſoo gheﬅelt/ om te be gtbodt Chglﬅi. En hm: mede boo;

dclhclle Llefde/ſn: l\ll dat n.1. mhn wgſ… dat Johannes bande Illin belmjeî-redene m’} mmﬅe npet en deren Odds {pzekende ſeght/ dat fp heeft aangebochte/beel mm weder npet en fondlghen/ ende noehtans lept / maar mel dat npx nupepghen daar nel behent/ dut fp ſondighen.

moozden bp mp ontwhfelh > ts ve ﬂoté/datter zhn/ dle defe Wet Thel

,Pll dat n.1. bzeemt lupdt/ als of

dlgh onlme boozt te bare torte ber

Godts lwcder fd tonta ofte onde ZB" / dcſe eyghenlchap hebbcn moe tcn dat ſy nyercn iòndighen , man! Johannes npet en ſpzeeclst m de ee ne plautſe bande onde Mame}: m

tek hxer geen onderſcſſhepc en maura ſtl banderllrfde boltomentlhcfi on te/ tuffihen 10" e Pemderen lll «thei derhoudé ofte mugen onderhouden/ ﬅo/ ende Jon elmghen/ ofle onde ende dele de ghme dlele _npet volco Mannen / ende aldus _ſoude millen mentlhck rn onderhoude/ dock npet beſlupten :Daar znn lunghe Nin en onderhouden. (Ewelelr bp mL. deren m Chnﬅo iergo door en zhn lin-kent z nde /_ſoo’t mel behoozt/ m gheen onde Mmmm. Mhm moo: dien de elbe ſhn epgen woozde npet den en ghebenfulcr npet te lenmen/ el_tbnl wederſpzellen/ ben bnlbeer maar alleexflnrlî dat de Vandel-en handelmghe mans voerr : maar ſoo n. ‘il. dat npet cn doet / en madre gheen rtden omme ban onghedaan wel-cla t_e ſehepdervgemertht men fo doende lll geenen ﬅuckm altoos een bolmaatkte handellnghe enſouden hebbcn.

di zlſto / ende iu d’ander bande jon

g e Hmderen/ maar ſeghr l'impe

lhcll : Sao wie upt Oodt ghebozen

ls/ die en doet gheen fonde. Nu zhn de jongve ende teere ùmders in Ehziﬅo ſoo wel up: Oodt ghebozen geert / omme op diete nntlnoogden als de onde Mannen/ daaromme Saravia.

— ﬁlii].

Liebe Cooznhere ! dat ghp boo; by gnat de trrtenban mp ghealle

ter bequamer thdt/ nnmentlhch als ſoo ſcgabc xclx dat defe ſpzeuckeglo wp ſullen comen opte que'ﬅle / Of hnnnlſſs ſeer bm dlent tot bewhſin daar pnnant eweeﬅ is dle de npet alle ban mhne peopooſken dattet: mderen Godts zhu / die geen fon Godsbande. iefdebolromentlhclî heeft connen under ouden / dunclſſlt den en doen / ende nochtans ban al mp ertmentelhc gheantlboozt/ len fonden nycl: vry en zijn , hoewel anng ellen dot wpdle nujeghen nochmns ſy nyct en lòndx'cîhen corte:-‘ woozdelhck hter landelen : Ten zp door. Nu ſo—bele onſe w erleggmq

dat u.?Lecn qu ein mm 11qu ghe aangaat/ mp dunclit dat n.2. :dcelcn _wzlt. Nopmde de ſpzeuche onſe woozden npetwel enheeft ber Johannes ban mp geallegeert/ende ﬅaon/ want wp en leguhen npet ban ".L. allner booztghebm tot dat defe woozoen ghchecl cndc een denn monﬅerhen als ghp eght/ gantſch , _ enomen zhn by Mat olnme te ‘bewſitjfm hoe onepghentz thenm/ hdlſe genomen zhmnden

lhck dat ch dle Schzifturm hebbe Crm. alm/ende m nnder plautl’en gheallegeert / ſoo anmoozde lele al der rhnfturen meet": Mam: tot ’ dns :Eerﬅ derrick alledu aehter

bertlarmgve bande dnpſkerhqgt dle

volghmde bamzdm hebbe acum

WP volldm lll Weqlaxor tù mmor, V ;)

ommc

jſi—ſiſiſi.ſi

Haaghſche

omme te bewſihſm dat in-ſebere ber

coztﬅe

muhdbrbſallzhu-Eerﬅ

aande de her ozen hmderen Gods uaar u. .ſept bp mp impertinente Godtliefhebben upt geheelder her lhcb beantwuuzdt te zijn/dat ich die ten / ende in eenen ander berſlande terten unbeantmoozt late tut ſhnder "Petſ WNW E" blnckt 11me PM‘ thdt alswp op die queſtle ſullen eu thoeul. Ende ier op en antwoordt men/ hebbe ick up gheantwoozt als u.L. 11 ct altoos. zoo vele als aan ich noch doe/dat ich under allede aat en ﬁn vanden gheboden Go ſpteucben ofte terten/bp nj. ghe es vandcr Liefde,uyt o-ancſcher her

aﬂegeert / npet een en hebbe eonnen

cen , nyt gancſcher zie en , ende nyt bemercbm/ dienſtelhch zhnde tot de

alle onſc crachten , ſegghen dac queﬅle uaar wp nu inne zhn / npet daar de Wet den me "chen voorﬅelc weſende ofdaerſſeenige zhn geweeſl/ de Liefde. die ſy Gode ſchuldigh zijn in haren opperﬅen graadc , londer aanſien ofte onderlèhcyt van eeni rſoncn, op dat de menſchcn he ende een volmaackt exemplaar al ler gherechtigh t , hem lèlven (L'laſ inne moghen o enen, ſiende "ti

maar ufdaar pemant magh weſen die de geboden bander Iiefde<daat arag; nu andelen boleomentlhck m ngengm/ ar bp boegen de/ dat al; top lamp die ander queſde tamen/daaraſſ ehandelen.19.îî_.

bermaan ban dat ich een queſhe npet updat aehter is / maarup et buo; heﬅelien merci; lbeliennende m a oo in’t ; oeo n dat p noch berre zhn bande vol bebindfxmaar—ruel dat ich berm Fdd

"”È-îWWW-'"“WWW

maacktheydt, tot dc welcke ſy trach ten moetcn. Of ich nn pertinente

lhelt hebbe geantmouzt cut awe bez

hebbe/ als ich noch due / que en berſchepden ban aardt zhnde under een te bertoerren. Doozt datmL.

ree-eee-MW

mhſredene/gebetth een pder te ou: deelett. En en begheere andere" npet ; ll . apnnr. er / da: wy moghen in " boecxken vende at 'onth oſre uudt bande voortvaren,alwaar wy oorſake ghe mderen adr; deſe epghenſchap noegh hebben ſullcn omme ce ant hebben mueten/datſ npet en ſondi woorden et'i ucontencemcnc tc ghe gen/en magh gheen ms hieruptbe ven van 'tghene u.L. nu beghcert. ſluten werden/ ghemercht deſe ſelbe D.V. Coomherts. Adrianns Sara Npuﬅel m't naaﬅ buozgaandecap. via. A.Geniets. LWolffſubfig des ſelſden Briefs tot tweemalm naeìc Noraris. G.].Rijſwijck No tue mel perfectelhrh _underſchepde maachttn ehendenſnnderélbodfl/ tarie ſubfig-navir.

daar hp ﬅ / llnndetnens die noch ſehhnen te mugen ſ_ondigen/ Junge

Ten ſelben daghe na den middagh

eſenten als bu

lmghen die ſferra zhnd-e den quaden

berwunnen hebben/mDaderen ofte

Onder-en die hem behent hebben/die banden be ne iseſulcr datmen de Coornhert. ſen under ehepdt / bp den Kpoﬅel BLU-Lumﬅighe zarabia zijn ſelfgheﬅelt/ npet en magh wech ne in e laatſte ſpzehen eemghe din men / ſunder den Lpdſtel teghm "gen geſept/die (ſo iehſe met ﬅille hem ſelben ﬅrhdigh te meinen. zoo ben pmer

gmunt.

nbhghen npet en wu ſchh'nen tue te leeſt men niede tot den Galateren nemmenwp mp nootwendelheb be 5.14. dat die Eheim: toe behuuzen/ ‘ moozdt ſullen werden/doch op’t euren bleeſche met ſhnen ſunden I

Diſputatic. ende beghterlh'cn eden hebbcn ghe

en con che npet gelooben/ dat ſuleke

crupﬅ. Éſ] fa le men bp Marceau fpzoke ufte meenmghe inde Schelf 9.25. Dat ſiden gheluublghen alle lupz were bebunden/ maar leſe beet dllldl mogelhrh zhnſſàu nu pemant fpxulzen plat het contrarie houden de/namentlhch dut fp ons zhn ;; e.

daar upt wilde mbueren/ dot me

mandt Chzxſto toebehoozt / dan dle ben/up dat mp _die ſonden doen. lì nn fhn bleeſth met ſhn fonden ende blhbende bp mhn heſiupt hm: boo; begheerlhclzheden al geerupſl heeft/ amm-hh. gedaan/te metal dat up: ende dar numandt gheluubl h en nll. epgen woozden b_l cht/ daxter

in / dan dle’r alles bermagh/ onde zhn dle dere—Wer Che; i in quell-le wel eenbertwhfelde meenmge mne bolcomentl onderhouden / ofte boeri/den Wackenîcedeheml ethn moghen on erhuuden / ende da: de ﬅl/ Thzlﬅo nuchtans toebehuozen ghene/ dxeſenper bulcumentlhch en de/ elude den ſbuacken in't eluobe/ underhouden/npeten onderhouden. nochtans een maaraehtig ghelouf Mides ’twelclz tek buusz gaande Mendel duotlhdl endeberdueme tneer andere falene/heel: wel dlenſteo weſende. Eli achte _daarunlme \th zonde/amme thtwmninge/itk alſulcleeſ zoedze ende deergelhrllen un bon n.2. berwathte ofde ſelbe

meerber nte moeten wuszban ghellch dat ich nu aande huufrſakle bulwaffm Mannen un al zxﬅo/ dle comende een/twee/ufte meer be: nn haar bleeſth met ſhne onden en wgs—redene [telle tot debeﬅmghe de veoheerlhckvedm %hmupﬅ heb ban’t eerﬅe arncule ban mhn bom ben/ ende bande fiere emu’t gelous ken daar mnewp nu zan. heflbflt ll.‘L-ſeptldat ill "ll major Saravia. endeminor dupﬅerhept is/ eptu.L. Oqud abel Lieve «noname/"

maar en bewhſt dat nperﬄell hun

dat ick d e ume kieplſſkjcke mochte

dem elcr te weſen clare baﬅlghept/ bousz gaan/ ſonder due non te toe; ſu elcle [al mugen b_erﬅaan/dte daar ren / umme ſuo tot de pnnclpaalﬅe maar na ſpeurt dle aangheweſm quenze te cumen ende buuzt te varen plautſen/‘daarnget gheﬅelt m’tlan

inde handelin

e bon uwm boeche:

g ( ummelanr hept te bermhden. maar alſoo u. . npet en heeft cona, o ldî mede ler buosz gae ter ſel

nen buusz aan onbeantwouzdo

ber uozſahe/ jet wederlegghen ban ’tghene duo; e nuene bp mp is ger. u ſg‘beaUegeerde fpzoken "Bt den ſept ghelueeſk/becl nnn can rele ooclt ZB alm/Gemma gene by 11. .daar dere ume ﬁeplhclze unbeamwuozdt

v w gelkelt. 2langaande ‘tſegghm laten. Eerﬅ dat mL. [ ler beloofe bander Ilefde_mden upon-[ten gra= up deſpzoken (by my g eallegeert/ de \ us by my xcr bozen mtmrr. af tut lhnder mdt te antwuuzden/ xs

ghevandelt. lwaar mL. mju on

mp lncf ; men ral dan ſien oſſe to;

derſchept ban ’tg matthew/regen den pzopuuﬅe dlenen often et.(Ten ele}: bel-mugen ge onden zhnde/m’t m. artle. boo; goede aan nam ende daar met bernoeghde. Dane n.2. nu nerhaalt ſudanige woozden ban de Wet Godts/dat fp eenſchhne met bzenghen / als of \ ghegheben ware alleen omme u e ghebzelîen

tweedelmxupendedefpz 1.63]… hannis ; .9. ban mp! _tîelept ende

berﬅaan ùldlfferent hr _ non alle de Mulderen Godts / wll nh bewh

fen mer redenen ende upt den Text: ſelbe.

ohannes ſpzeecht hier ban

den ;; enen dle Y! Oodtghebozen he mderen in aloſilel ze te dum nennen/ ende et boome zi" :'Oe lfſinzhu ſo jun maxell-3D eiÈongelm .. d , mdhdml omme dle al oure doen/

Haagmcne 54 oſte unde Mameli apt Gudt ghe nen npet ghetruchen zhn ( d’andere bozen : ergo/alohannes ſpzeeclzt in; ugtſiuptende / dan alleenlhcle/ na de diﬀerentelh'el-ſſi ban iunghe Kunden/n g elegenthept des exits ende uozſa in Chziﬅu / alſou me! al; ban Jon he/ die de Ehnſtenen moghen heb-‘ ghelmghen ende Ouden. Vorder de ben d’eenmeer dan Wander/maar reden, waarom dat ſy nyct ſondigen ſy zijn alle ghelijck ghehouden haar e'n connen , ﬅaat hier van Iohanne vleel'ch met ſijne ſonden ende bc claarlijcken uytghedruckt , als hy heerli'ckheden te cruyeigen. Ende ſeght: Want ſijn'zaadr blijftin hem, oo b e als d'ander ſpzeuche aan ende hy en can nyet ſondjghen,want gaat/ dat den gheloobtgen alle dm _ zijn/is doch te ber hy is uyc Godt gheboren. Mu is htt ghen mu ſu / dat deſe twee redenen alſuo wel ﬅaangener hehen/ elhchſp ban

toecomen den iun hen Ihmderen in Cſiveiﬄ- ,,umeralbch n uheſpeolîm Chtiﬅu/ als den ungelinghen ofte zhn / gelhcliet den tert ſelbe bewhſl/ Dodero. Suu blh'ft dan mhne upt albus lnpdende: Hu ghp condt ghe leggmggewaaraehtigh/alsich e loobenſi/ alle dlink in den geloobigen .Chnﬅus en fpmdît uaar ſepdt he be / dat Johannes indi e mug

rent

dmb

ban alle de Kinder-en Ou

aachtennpetaan/ endeen

des / ler in deſe plaatſe gheſpzohen epſcht ooeh eenbulmaaehte ghe heeft / waar dem: ieb npet wech en loobe/ghelhc het blhcht upt ‘Luee nem: dc diﬅinéìic van lohanne ghe Caputo! 17. berſ.6. alwaar Ch)! daanmaar achte die gantſrh inper nue ſept: Vade ghplupden geluube tinent tot deſe fake ,’twe1ck ick be als een nioﬅaart zaadt/ ghplupden Wijſe nyt den ſelven Iohannc , die in’c ſoudr tot deſen boom ſeggen/ bmdt ; achtﬅe vers deſes derdé Cap. l'chrijft ontwoztelt/ ende wozt inde Zee ge aldus : Die ſonde doet is uyt den plant/ ende hp ſoude u gehuozſaam Duyvel , want de Dupbel ſundight WELLWP hebbe hier uuch te merc

banden begmnezîlBaar _uptich _e; nen/daterheiﬅus hier fpmcht/npet te _tegen nll. dat de unge Inn ban’t rechtvaerdighmakende gelou erenni Chziﬅo ld'w g pont be/ maar banden gheloobe ommc hent deſe epghenſchap te ebben/ miraculen te doen, ol'te miraculen te . datſeſiget-en ſundighen / n t den ghelèhieden. Daaromme dientdeſe

Bnp . zhn: ten ware dat

p met &cheiſturen et umme te bewhſen/

unsbnllet de diﬅincne bulggen/ die dat de plaat e Juhanms/bp mp ge wp npet upt unſen hoofde enheb allegeert/ re berﬅaan zp bande bol ben berziert / maar upt Johanne wa en Mannen in e\hnſtu. No ſelbe ghenomen/ ban fonde totter pen 'tghene dat n.3. ſeght ban doot/en ban fonde n ttutter doot. uw! major endeſſminor, datſe ſeer

Er'i ſegge dat dc Kin eren Gotico ha. claar ende baﬅ Zhn/ magh meſen in vrijdt zijn yande fonde totrcr doodt, 11111?" “oben maar npet in aller datſe in dien npet ballen moghen/ menſchen oo ſſ en/mtbts de aequivoſi' maar ban d’ander npet. Sou bele carie ofte twnfelachnghepdt bande dle plaatfe torten Galateren aangaac woozden/ de welche ons hebben

berouzſiaacht upt den Wuozde Oo

5:24.alroeae {Bartino ſchzhftzwant

die «ehm zbn hebben haar bleeſch deielte ewxiſen/wat g eheel ende ghecrupſl met de benieginghe ende gantſeh herte _in diver che plaatſe begheerte/ Ende Marci 9. dat de eteeckenen / en dat umme beſchep gh uo'oige alle dinghen moghelhch delhck up de deelen ban u'wrn ar

shn/ en eau tot particuliere Cliente: gument te antwouzden / gelhrb wp -

heb

Diſputatìe.

5 5"

hebben gedaan/ de‘lneltke al. n et enuegh—beantìnoozdt hebbcn e/

De _n.Nobenlbzls : 5 83. due:

[htt op ſhn eerﬅe pzupouﬅe / dat fp bewcſeu heeft upt mhne muuzden/

ren/praeter henenburgh/Menhn

middage / Yzeſenten als bo ende Enrhupſen.

dat ſuu wie de Wet Godts houden

E Conuniﬀariſen venier->e

can / dar de ſelbe die uueh volco

mentlhcli can houdenﬄopende da_t u. 1. buozﬂelebande n‘. ende rr].

hebbende/ dat midtsde multi

plicanen ban berſchepden in

artic. achte tele mpertment tot deſen cidenten/ ende 'tghene parthenten

Ptopuoﬅe. Maat ſuo bele aangaat meder zhden daar op hadden te feg )et ghene dar u.;lſinorh meer feghc/ dat apt mhne wouzden ſchhnen magh / dat mp denchende Wet Gods ons bouzgeﬅelt te zhn/ allem omme unſe ſonden daar unt te ken nen/ende npet omme de ſelve te bois bzenghen/wp antwoozden dual: up

Fbm/ ’cColloquium ofte Viſputati‘e ange ſoude mugen geraken te dup ren/ende met groot the berlies n e: haaﬅ werden gheepndt/omme ’: el

be te berhueden naer buozgaande communicanen / _de Coinquenten daar up ghehoozt zonde/hebben den

dal: de Wet gegeven is] eerﬅ emme trueedeu Nubemvus bcﬂoten ende dat wiſidaar upt_unsſelbenfouden gereſolbeert/ dat den vouzſz Tuoni leeren ennen / endaar na ons roe hert up’t ene giﬅeren bp Sai-ama en blucht genumen hebbende rot Chel masgh epdt/ſalhevhenteſe ﬅnm/hebven onsſelben bebonden ſoo cozt als’tmoghelhck weſen all fu onboiniaackt/dat wp npet mach 'tghene hem goede dnncleen ral/ghe flgh en ! het minﬅe ]ota bande bzuyckende tutdewhs banſhnge Per to do bzenghen/ banden bluecle ſuﬅmeerde aﬀertien tut noch toe al der ſelber berluﬅ fouden werden/ ſulcke allegatien npc Oudes wuuzt/ ende voorcs ons levcn daar na aan tc als hp meem hem daar toe noojui {] l\:cllen. (Twelck laatﬅeich nu dick teweſen.(Ten welchen Horabuaîal bnls aangheruert hebbe ende ghe mugen ſeggen ende allegeren t'? e

notghſamel > teliennen gegeben/ ne hem'beliebenſal/ indien de elbe ſou dat u, daar aannpet en de: Comm: anfen dat goet vebindenz Toute twhfelen. _àuo concludere Ende ’! elbe ghedaan fai den buozſz hier upt dat nione bouzgaande Coomhert lheneﬀens ’tghene hp in ‘redenen noeh m hate cracht lhben/ funen buede ghenaamt de Maeve derhalbe bidde / datmen hier afeen gheſchzeben heeft / met den cuztſien epnde make/online {un tot nwen moghen ſegghen ende allegeren al bueelle le mugen comen/ omme den le ’tghene / daar mede hp den el'are welchen te ruederlegghen wp hier rhlfmum wu mederleggheii/ ende, gecomen zhn / umme tozthepts wil ele_ie argument ban ſhnbouzſz boeclt le boosz gaande ſekere dinghen/ in wii ﬅaande houden / ende dat bp defe ume llîeplhrke fo wel als in an fozme ban pzupuſitien / bueghende

deren/unbeanthoozdt/berhopende achter eche pzſiopuſme ufte artic. tut ſh’nder thdl: dat die falle bzeedet banden felben ſhnen ddeell mede nyt der heglig er Hehztfture/ daar mes ſal bertiaart werden. de hp e elbemeentte bebeﬅighen

D.V.Coornherts. Adrien de Sara via. A.Gcniets. [.Wolﬀſubﬁg navir Nocaris.'- G.I.Rijſwijck Notaris ſubſignavieſſ

ende ﬅaandete onden / ende ſal *op

elckpzopuſme arabia hebbcn ſhn axnînoozt met ghelhthen allegatien

uprdeoozde WPUB/CWÌHDFW ‘O un

fa"!

LA'

Haaghſche

il hehe eﬁàargbiaſhneDag Rangers Chamdom ter tnt evem ”che under meet/en ſ_ullen p_arthe geloobige en wareneOſſg bat qua en onthuuden ban redhten en uuch lſnch ſoude lupdé(alſt qualhcn lupdt niembe allegatie oſte gelhcheniſſen/

al n. ‘L_. mueten ſeg‘îxhen / dat d e

ter materie npet dienende/ te ghe

wuozde UBUNTU] en eloovi en

bznpchiî/ ſo bele des doenlheh wei-t. zijn allen dingen (dat is o n.1… . at Enit-as ondertepckent A. Gcmers. Coornhert.

hier bednpt miraculen) moghelijck, onwaarac igh ſoudé zhn. \Twelclt

tivù. “Domine Harabia / de whſe ban laſteringe oudezhntegenChziſtum/ uptleoginue _der Wllbverzdnlfm die ſelſs de waarh tiszof ten mln re / bp ntp hier duozgaans in n.1. ſlé/ ſo dit bepde qu hch lupdt/muet bernume/arhte ich/umme mhn mee ninge uaar afte ſe gen/ npet te me

men bekennen dit gheſpwhen te zhn npet epgentlhch ha alle geloobigen/ ende initſdien npet banden ſw-arnen

Ten een berelarin e/ maar een ber dupſteringe ende betwerringhe der inden geloube / maar nlleen banden

’ſelber /_ mec nemende allen under ,fchept mdc eeli Schule ﬄve oe

ſlertilen/ tbzelch uuclz waaraehngh.

isſigeblelien in Joſue m't LC _ .in’t

ﬅelt/ ſutejr re t ſuude cunnen be ‘.woſen/ te ware dan dat onnneber coniuge ban deſen handel bp in nen E.Eerſame ende buozſietngen ,ee

rpbetſ. als hp met een unttnh %> gheluuf/ſepde tut de Sonne : En -

ren de Cummiﬀariſen anders geo; bunneert maar gemeeﬅ. Hal daar

enen haaſle hem npetm eenen dagh under te gaan / betſ.: 5 . zoo mede

Weeght u nyet : delli! t’m1_dd2l val! mden gheloof de Sonne ſlille ſfont/

omme meetoelatinge ban haar E. was Helios ﬅerck inde geloobe/ die met dit eemgh bewhs alleen gende 'tbulcli beriſpthebbende bamethal ghen/ ſuu beel als dat aangaat dat ber efi. hunt-tender herten den Heer Il. JL. heeﬅ geſpzohcn un‘enptleggen te willen dimm/twelch haar ſehhnt bande wouzden Thziﬅt Marci 9. bandenﬄaals Dapemnﬀeleert-te zhn berſ.zz .dae dengeloobige allen din gheweeﬅ/leggende enthenſison

?enmogel’ zhii/melchu.L.daar der alle ellebogen en: bzede pzehende reeht a en geloobige ſonder alle daar geen bzede en was (fateli ber underſc epr ban ſwaehe uſte ſlerche ſtae deſe nlbeleere mede te doé)douz

menſchen indengheloobe. Laatnn de gruuthept ban ſhn gheloobe / het due ſpzueelie na n. L. berclaringhe b_per banden Hemel dede ballenop daar npet anders mepné dan won ſnne oﬀerhande .* daar upt ich bez derdade/ſu en mei-clie ich noch geen {mſſs dat uueh die ſmache inden ghe

ſlnpte/ bp n..—L., onbeſchepdelhch ge handelt te zhn in deſen ſpzoeelie/alſo

oobe ([o n. L. dat wii ſeggen) daar de ſelbe ſonder ſulehen onderſthtpde under zhn be epen ) ghemercht die berﬅaan lbeſende/ de buuzſz grove _ gungeren er gilli/nu almonderda abſurden ofte ungeſchiclithedelnoutv en gedaan hebbende efi dorli geloo ſalielhcli medeſuude moetebzmgem Saravia.. ' bigh weſende/ npet en bermochten den maenſuc igen menſche te gene anche baoozden / Liebe el’uom ſen/ſou men ict Matthei 1745. l 6. hert / en dienen tot geen bewhſmge/ Welch ſp immers-ſundenl ebbfcun ofhet ghene dat ich buoztghebzacht nen-dom indien allen ghe uubighen. hebbe upt Luca ende 'upt glohanne

daar- under mare begrepni/ſu u.?lſi'. ſelbe/ tot wedeileggmghe banu dle: bat wilde ſeggen. Ende moet daar': ſlinct'ie/tnﬀche de-tunge l‘tnideren in amme bpu.L.geſept-wuzdendat de Chziſtu/ Jungelinghen ende onde Mane

Diſputatìc.

Manni enio geenſms dupﬅer ufte cloovighcyt, geljcfî Chuang index verwerret/ want ich hebbe u daac Felfde plaatſe betupght/ als hp ant deweſen/ dat de junge Murderlſſiens/ wuuzt tocjhnen Diſnpulen/die hem ſo wel alsde Ilungelmgen ende uu: bzaaghduiuaarom da_t fp de Dup deManne indiﬀerentelhch uptOod' bel npet en hadde comic nptdzpben/ ghebuzen zhnde / hebbe" moeten dit Omme nwes ungheluuſſ mille. Qli

merchteechcn der Dmdereneﬁodſis/ waar hy wederomme berhaaltſſde dat ſP gheen ſundtn duen/ in ſnlcſſken gelhckemﬂ'e ba ee moﬅaart zaat er. berﬅande als daar genumcn wert/ llzier apt mach een veder kennen/ of ende dat daar inne de Bunge in ge

lhcſzen aadt ﬅaan niet dmOude‘n in Che: .‘Zìewhſende bouzt dat de plaatſe/ geallegeert npc her it.eIap. Marci tut nwen pzopuoﬅe gemſms

defe nptlcgginge dupﬅcr ofdernier ret is. Anſghelhcr mannen banden

‘lejpuﬅelen houden inner/of fp due ter

the geluobige ware ofte ungeloobi bighenſſDaarummehebben wy een en was dimende / gel “ci; het blhckt diﬅinctie gemaact ban geloobe/ als

npc de woozden Eh: _ﬅl / dewelciie wp hebbcn geſept dat hier gheloobe

generaal zhn ende to; alle geſploſjen

genome lS/llickdoﬂz rcchtbaerdſſcgh

ie het geluobe conne batten/gclhcle makéde geluubc/ maar vou; ha ge, '- ' "

de muuzden lnpden/ banden‘Dader luobe umme miraculen te dom/om idle boo; l’hnen Minds bade / tut den miracnlé ce geſchxedè/ gnam; inne de .welchcerhnﬅus antwdozdende l'ep bzuumﬅe ſe be/ hen dicawxls m;] de : Hou ghp cundt ghelouben / alle rhpé/alg het geblebèis lll Non e} ie getw feltheeljt neuer multina

. n een \ bolinaach n eﬁ g bpolcomen zo extengs}: der/w enothcas daarumme(gc, .ban lijck cock dc Apoﬅelè) nycc ‘cn‘ magh loobe/ ebbe lo bemellznupc hetrbh. ongeloovigh geſcyr zijn , fo velebet Tap. uce/ alwaar de Deere aldus ſalcghmahende gheluube aangaat/ ſpzeecht: Hadt ghylu den ghcloovc maar wel no ende dat [inch / wan: ſoo groot als cen mo aart zaadr &C. inne fp haar ebbe nuſgrepeJTegen

waar medeChziﬅus bewhﬅ/dathp de bzumi epc des gheluufgl/ due in npet cn ma; vere ſchend’e een bol garcia efi elia bevande :\enhebs maact uﬅe bulma en geluobeſmaar ' wp npet anders da fa "ele ſulclze .daclicc minﬅe gcloovc gcnocghſham geluobeſſaangaat omme miracoli? te is,oprcchr zij nde,ommc tcvcrcn'jgen doen/dar- ﬅlbe althts npet en is derz her ghene wy vanden Heerc in‘onſcn geſelſchapt'met het rechtbaerdigh ‘

noodt bcghccrcn. Want het is een mabende gheloubc/ a_ls't blhcht up!: .pcder lleimelhcl's daede Npoﬅeſen/ . erph.Ca;g.Matthel/berſ.nèh.bele

.nuchinde ſbmchhepthareg geloofel' alle ten die dagetut mpſegg Wee "nde/belemiracnlen )ebbegedaan.< relr—zeere en heb e mp npet douz umi en mare dat- u.L. ſegghen Wilde Naam-%pzophgteert en dmr uwenſi dar de Npoﬅelen boliuaaclit'inden Naam upbelefupr gelnugum/zc,

gheluubc zyn geweeﬅ/booz hetunt Maar ſou bele aangant _dat nheeﬅ fangen dee! hepllggn Oeeﬅes op deu belief: onſeleere ce bei-g_elhcljcnemct' Pmcrterdaghﬂînſoo bce! als aan: delmebàBaalsDape/latewh on: aac ’tgenew Mattheiùîtrbhde beàtibuugt/huewcl dat mp met heel

en/dat de Di ci ulen den maenſi‘ec- . mecrder redencn __deſe nwe leere bp der ſelber heb ber E'lievercutſ leihtkene‘nmnodtHfht Bennpet enheb enronnmgenerem twelclb eni Lis niet gebcnrt online decranclzhcpt haar-pgelooſk'maar ommc haar on- -

njurieuſe' meteo?e dàmecgelhciee o \: ſ - ſſwooz-ſi

Haaghſche

inouzden te berghelben / Vibdenbe fonde. Nu *m eher-fede Godi ſnlca derhalbcn bar

in deſe o_nſe t’ſas unboleomen were-h hier noch ner

menſpzebinge

en bermhden al

g‘hens/ maaroglhebiebt in beſe plant

ſulclîe woozben / die tut geen bewhz ſe ſelbe eenb comen meten/dane upticli nu beſlupt/ dat ooeh de al ſingheendienen.

berbeﬅe merclten ber gheloob' hen herts. A.Geniers. î LWolﬀ u_fte herbozen ni beſen leben onde zhn. Ende want niemandt fonde ſiibſignavii: Notaris. G.].Rijſ-î boenbe en magh doen’tghenehem wijck Notai-is (ùbﬁgnavit. Oudt bebeelt / alſuo be goebe Oobt n hens ſunbe bebeelt / alſoo un al ghcîguuztis/welthe biiighen ſoo'no

Adrianus Saravia. D. V. Coorn

Ten ſelben daghe na ben :iidbagh/pzeſenteaals bo

en. Coornhert.

toirzhn uber de gantſche Schumi re/ dat het beſtaan ban ﬅilcrtebe wh'ſenſuthept ware (zo achte idv

1datmen wavîìatztelhgſitmîſghtigz

upcniipt gene ,gep / Mine te ehoozſamen de m 'e en mozgen buo: ben . dat gheen geloobige ufte herbozenel anbel genurnen/ upten bauer ban beſerîlhiſputatiqbp mh

bit boozſz wereli ber Linde ſonde lhcn boenbe/ daar aan magh buen

nen E. Heer-en Commiﬀariſen hier bat E ginus hier ghebiebt. Ende wouzdigh llate [> achter te eomen nu tottewuo . inmhne egghen /'tghene_i> op bat \) n.1. Maeve up ben Eat iſmum/ bee _ emme Harama/ laatﬅ epr is/ ' ende bierbebzage : Mat epſcht

fonde mugen ſeggen. Late mp auch e Wet/eeenbe gehn zenbetot het bernoeghen/ anime ber cuzthevdts harm. erclups/ _ etch alſu : All mille/ met bit mhn een argument in mat Oud ende Ehzi us ben herba laats ban tibee oſte bzi‘e ſal boozt ren ghebiebt te dome/dat in Vobis

i.ſſ-Omme dan ſtraer te tu

mille / bat ſulcr als hp ghebenebhdt

men op mhn boecrken /_genaamt be bat ghebiebt gheſehiebe: De[e Lief Pruebe des Catechiſnn. Ende ſeg be tut Onde ebiedt Qub en Chris ghe baarumme alſoo: De ſelbe Ca: ﬅus op dieta” e enbegheenanber/ſſ

techiſnnis leert upte lrh.b;aghe/dac als die in begrcpen inde nh. braghe onic (te meten / ber geloobigen ofte des Cam-hiſmi / in ’thuuft ban be Rabanne/Welch bp ua. een is) ſen geſtelt/inhuudende Liefbe/ npet eelber/maar eﬅc werckcn in deſen leven alle on ban halber ofte volcomcn ende mcr ſondcn bcvleſickt bangantſcher en gheheelderher zijn; Wat nu unbulcumeii is/ datſi ten! ze. het zpban ofmen tſou ber

mort unbulcoinen

e_rehent/ uber: ﬅaat da of men’t uock berikaat ban

mibts baar ghebſizec is aan" ’tghene

opzecbt‘erende una vepnlder lim ben mille Oo bes bat deſe Liefde tot Onde mden

batter gheboden is. Wat oben met ten: zoo is dan

ſonden beſmet iS/dat muetnien ber

ﬅaan te meſen ſondigh :Daar iipt herbozene gheſehiede/ ſu bie in beſeii bolgſht nu] nadienher alle ghebzeeli ghebube Th lﬅl ﬂoat ghnſchzebeii/ .

ufte ondeis/ ſoo wel baarmen npet ‘ Of ten min en iipt. upzeehter ende en duet batter werdt bebulen / als baarmen duet batter is berbuben/ bat alſnlrhe unbolcumen wei-chen "(BWV“ WW"? WB“) WEP?” ]

onghebepnſoer herteri/ſoo u.:ll. dat

poucht te bemmnen : (Twelch (ſeg t ghp maar)” alzhierſſdan 15 de ma e <br-dts. {Tot bewne nubat Oud: Ulma-:h

Diſputatìe.

59 Mmachtighis / been he ick bp dere Onde upentliiclt met bcele omme Oudlhche gecupgem e/ eerﬅ Pſalm ﬅanden heeft millen boozcumen de 1:4-6- Want war de Heere ghe onſchulc/ ban dat deîlbet te Maat wu: heeft/ dat heeft hp ghedaan lll: (Maeve onmoflvflhflî) fonde SBN den Hemel / inder Werdm/ inder umme bp den herbuzenen gedaan te

Zee/ ende in allen afgrunden. Pia]. merden. Su leeﬅmen mede Deutc ] ] z . z- maar onſe Oud is mden He ronomij | ;.in’r z.verſ. daar Oud: mel/ die heeft al gedaan dat hp mil buuzſepdt hebbmde bande aancum de.lob z.; . [ 5 .Hp is alleen/niemant ﬅe eens balſchen quphete met des magh ſhn ghedachten at'bzenden/ felbens buuztſtel/ toc lhnen bolche ende fa ma: ſhn ziele wilde/_ heeft hp \pzeeckt alſo : th en ſnlt desjpzo hedaan. Eſaias 46.10. Myu lîﬂadt phetm eDzoomers muuzde npc: Za beſtaan ende alle m' ne mille ſal huuzen mane n Deere Oodt ber

gheſchieden. Ende Ecc eſìaﬅes 5.3. Want alle dat hp ſal millen/ fai hp dom. Dit nu gheboeght op't ghene boozſept islalwaar de mille-Godts

ſueclit n / up dattet openbaer merde ufghp hem lieſ hebt dan npet in alle

:: hei-te / ende lll alle u ziele. Suu nu niemzlndc Godtalſou enmuchte

blhdìt /. dat de erbuzenen \ullen tut hebbcn npc ,al ſhnherte endeuyt hem dgaghen udani he Liefde als l’in zicle / moetmm, bebennen-dat

daar is beſchzcben / alinen mueten

nici: pzoebe en werck Godel! ber

ſenghen dat de herbuzene ſudanlgen gheefs fonde gheſchieden : Twelcks I. de tot Onde mugen dzagen / of men bande alwhl'e Oud npetmagv men ſalmueten ſeg hen teghende gheluoben/ under te ghelouben/ dat buuegheroerde ‘ re ende ciare dle whſ , p Gabes fondedom ſpzcueken ( ] tw‘hfelhcke collec te per eefs / cmel opentlhclien ttcn') dal: cibo npet Almachtlgh en ﬅrhdt ceghe-n den natupze bande la' / twelck geen Chziﬅene betaamt/ mcnſchelhche/ ſw'hcge de Oodtlòche die npet en behouzente twhfelen/ mhſhepdt. ln’cxj. apirtcl xix.cnde datterſſmag ſſgherchieden 'tghene xx. ve cns vandcn Propheec Eze-b upentlhcizen lhcnc den willeOodes chie! lecﬅmcn al ditte :Ende ick fa} te weſen. Men lee Deuteronomij henluydcn cen hertghevcn, ende cc in'c zo. Capittcl de emouzden : Het ncn nicuwcn ghceﬅ là] ick in hcurin ghebudt dat ici: u hupden bebele en hccht ghcven , ende yvech nemen 13 npet bunen u/noch verde ghele get ﬅcenen hertcvan har’é vleyſchc, ghen/nu inden Hem:! gheﬅelt/ſuo ende ſal henlu den gheven een vleeq at ghp oudt moghen ſeggheſſn/wie l‘chen hcrtc. welch by Onde deur onſer bermagh te climmen m den den Mopheet gheſept zhnde/boeght Hemele/ op dat hp’t tot ons bzenge/ ﬅracr daarupnuch daar bp de epn

ende dat hoozen ende metter daadt d . '

: uuzfalie/ maar tue hp hen

fulcr belouft te dome-l te me bulbzenghen: (Ten is dorli npet ghe, luP ſieltuber Zee/dat ghp ſoudt md ten defe / op dal: ſy (ſepdc deigeeije) ., ghen cauſeren ende ſeggen/ wie ban in mijn ghcbodcn wandclen cn mij- ,, uns magh uber de Zee baren / ende neréchtcia beWarcn,cndcdie doen ,, dat tot uns bzenghen/op dat wp ſoriden. Uaar men nu de Wetter) Emden mughenhoozen/ en duen dat Oudes bewaart ende duet] daar is

bulen ls : maar dit Woozt is ſeer fulche abeboozfaamvrpt. als Oud: na bp ul ende in uwen monde} ende begheert banden herbozene. Suo inuwen herte/ .gat ghp'tîuudtz moetmen nn ſegghen/d, God; Pil moghcn duent' * armen [let dat } maehiigh-nptonbermog cuma?

Haaghſizhc

berinagh te ghebeii/ ’tghcne h ſoo miﬅcn i44. verſ. 18. ende i9. ghe genabelhch ſhnen bolche beluo lOſ ſchzeben albus : De Deere is nabp at be eenbiildighe Godi niet eenm allen ben genen die hem aanroepeii/

bubbelbcn niunbt beluben ſuiidete biel ein aanroepe inber waarhept/ gheben/ "twelcli hp npet en mil ghe [ p al bniwille buen ber geenre bie em bzeeſen/ ch Pſalm 49. veri: : ;. ben. Of wilmen Gode ſulcr npet ſonbelheh upbichteii / men ſal moe wert be Deere mgeboert te ſpzehen ten ſeg hen nuobtſaſielhclî/bat be albus: Ende roept mp aan mden Ilmadgiighﬅe Oud bermagh/enbe dagh ber tribulatien / ende ich fai il be eenbuldighe Oudt mille heeft te berluſſeii ende ghp ſnlt mp ecren. ghebeii ufie buen wozbcn/ ’tgene hp Eſhìas in’t zo. Capitrel liec i9. verſ: ni ſhn hepligh Wuozdt beluoſt.3_l)a ſchzhﬅ alſoo: th bolch pan Spun bien nu gheen merci: cn gheſchiedt ſu tin Hiernſalem wuuiie/ſchzepen baar mille oiitbzeecht ofte niacht/ de en ſiilt ghp npet meer ſchiepnv ende daar tegen geſchiet alle bieten unt be ſal hp uwer ontſer

daar mille eiibe macht in amme dat men / ende fai il aiitwoozben ter te buen. Ouch mebe ghemertiit hier ﬅont als Dp bic emme nwes he bewille Godcs bergeſelſehaptz bemetinacl t/omme ſiilelie fatte e loften te _éeben ."Ì buen maiden naaebtel en blhckt / ſuo achte ch datmen under berclepiiin bande tere Ouch et en mae) onthens

roeps ghehoozt al hebben. D elbe

Eſniag/ ſpzehenbe tut ben barm hertige/ſept beſe moozben : Dan lult gliy aaiiruepen ende de Deere ſal’t berhougen / ghp ſult rozen ende hp

ſal ſzggen/ſiei hier ben

. mmm-a

nen/bat ſulche eluſtenOobeS/ bul

de Beupheet bam: nci-nue berbez

maacſzt ofte ten minſken onbebepnſ be ende opzechte ghehouzſaamh behelſenbe/ inden gheluubigheno te herbozen mach gheſchieden. By den

gaanbe ende berthuonende da_tOud, gereeber iii/amme te berhooze/ ban

be gheluubige wel 5” n omnie te roe gen oſte begeeren/ epc inben Nome .A ﬅcl Paulum indcn ij. Briefc'ottcn e:: Heeren : Het ſhl weſen aleer bat *1‘ eſlàlonicenſen ii'.Capit, iij.verſ ſp ruepen .bat icnſe ſal ber oozen/ ken , ,leeſtmen b e weozben : De ende bemhl ſplnpben-nueh pzehen Heer is gherron/bie ſal ubebeſl'i en ſal ich hoomnlnchroverbicn ’tvijfſi ende boo; 'tgiiaabt behoeden. . lle thicndc Capittcl’cnegcnentwintigh wat ſonde le vſ hebzecki '/ bar in itc verſ. binbtmen voci: beſe moo; unaabt : ſoo belu t Gobt baii baar benzìberbe is bellzeere banden gub

ben ſhnen/ban al bar quaabt ofte luoſen / maar ’tghebebt ber nei-.ht

{onde in tebehoeben. Vie belobcr is baerbigen ſal hp berhoozen.Dc Pro ghetrou (ſo b Npuſlel hier ſept)en_de phcct Zacharias in’c rhiende Capittel baar bp Illmachtigh/ſoo ich hier ’cl'cﬅc vcﬄren , met alle fille): over boo; betuunt hebbe: zu berlupte ich een ﬅemmmde/ſpzeect baar iipt ben ier upte nioghtl _te zhn / dat de Nanni des Heeren albus: Ende tele ozme meiiſeie hier mach leben ſal conſoeteren ’thuils ban global

under ſoiide: cTe meer noch/iia

ei'i ſal ſaligh niahen ’thups ban Jo

bien bgguote inenighte ſpzueelien ſeph / ende icli ſalſe beni-eten / want inben jziſtiiren bebinben/inhou lele ſalhenrber untſcrmen/enbeſ dende ciare beloften , dat Gode den

ſullen weſen albſp waren due nel; e

herboren oſte geloovigen ﬁll gheven npet en hadde berwozpcn/bmncicll ’eghcne ſy hem,ghebenedijdt,omme ben heiir Heer 'enbe Vodt lende ick

bufééh- Mio bihdtmeiibpbenfſſſai ſalſe berhoozm. Dcfclvc _Ifropheec ,-..»

in_'_c

-:Diſputatie.

—

in“: xîij.Capittcl, ìn’t ix.vcrſkcn,ſept in mhnen Nameſ dat ral hp n ghe noch aldus : Ende ick ſal'x derden ben. Deel meer anderen dtl‘ﬂﬂhſfîe deel lepden douz’t bper / en ich ſalſe ſpzueeken/inhuudende ciare beloften bzanden gelhek het ſilbec ghebzant Modes/dat den gheloubigen ghe—ge wuzdc/ ende fai e pzoeben ghelhch ben ſal wuzdcn / 'tghene ſp umme

het guudt bepzueft wuzt: hp ſal m : hidden / laat id: om cuzthepts mille \

nen Naam aanroepen / ende ceh al achterweghen/ende [egghe upt defe hem berhouzen / ende ici: ſal ſeggen/ buozghemelde : Namen de belober ghp zht mhn Doich/ende hp ſal feg ghetrouis ende ellmaehfigh \ſulcr gîn/ mhn Heer mhn Gomqîomen dat hp inder waarhepdt wii ende nu bande Mugheten opteEuan oocli magh geben 'cgene dat hp be geliſten/ mnde lc by Marcheiun in-c luoft / datmen ſunder berminderin

xviij.Cap1trel in’r xx. verſ. bp unſen ghe bande waerdighe etre Quoteſ

Heer Ehziﬅum geſpzolié defe wuuz npet magh onekmnen mogelhcn te den : Widerwerffegge ick u lupden/ zhn urnme te geſehieden *tgene fhne lﬅ dat Wee upt u lupden uber-een ehodtlhdze mildthept [uo ghenadv eumen upter Werden/ ban alle dincli lheken belouft I ſunderlmge als'tſel dat ſp _ſullcn hidden] fa! henlupden ve gheſchiedt cor vcrmecrderinghc Bveſcvieden ban mhnen Vader die vanden Rijckc ſi'ns bemindcn Soon; inden Vence! ts. De ſelbe Deere Je Chriﬅi. (Twele ontwyfelhche lille: ſſſus avezﬅus fendt bp den Euangee gheſchietin allen rechegheloobigeu lift Samir Ian, in’cxiiij . Cap .xiij.verſ ofee herbuzen menſchen/ geen dmcle ken albus : Ende ſuu wat fult up Aerden meer begheerende/ dan bidden in mhnm Nameſ dat al ick dat eSatana " in hem bermelt duen/ up dat de Haber heglorifis werde grand ' _endedatdeaee eeert werde mde Zone. cl cn mep re Ehnﬅus ſhn and: boleoment ne [> npet dattet eenigh herbuzen [hen ende ſunder alle weberſiandtin menſche ghebunden magh werden/ healnpden become/ den ﬅel‘chen [ dle npet _upc waren gheluobe met wapen beneme / hem ganrſchel uutmoedigher herten en bidt berloﬅ uptd: be/ende alleen als Canine!:

te wuzden ball alle ’cquaac ende ſon

ende

eere / in heurlnpden zielen

dc , dat noch in hem iS/ ende teghen heerſchappeendeghebiede. ”twelehe p met den bictozieuſen D.V.Coornhcrts. Adrianus Sara Emanu Ehziﬅu ſelbe is ſlrh'den vìa. A.Geniets. I.Wolﬀſubﬁg= del ende moet daarumme grlouben navic Notai-is. G.].Rijſwijck dat ſulch herbozenmenſche upt noot Notaris ſubſignavit. doo; ronde ban ſhn Machhept/met

ball, betrouwen denr tonde ban elhziﬅi getrouhept ende waarhept/ bibdende umme berluﬃnge/de ſelbe

Dèiiiaſſobembzis 15 sz.boo:

ghewepghert fonde wozden. Iﬅ,ſeyt de Heer Chriﬅus in’t vijf‘chiende Ca

ſupra. , praeter Menhir ende Eni.

pittel ’cièvende vcrſken , dar ghy in

convien

de middagb / Bzeſmtm uc

«Dunbar-ende bzuudtlhelſſie lie be zarabia mecmhne rede nen daar ich die giﬅeren hebbe }: wilt/ende het fa! il ghewuzden. ndaarna in'c xvyCa . verſîxxiij. gelaten / boege rele _daar toe al ditte/\ Douzwaar buuzwaar |); xghe ich u/ 'want hgamoga" it is ocn _bceſiwh : mm moge 9 on: [un mac ghp den Vader \ hidden en/ 11

m blijfc ende mijne woorden in n blh‘ben/ ſoo fult ghp hidden al wat

Haaghſchc 62 ghelooven/bat Gobt/ die allem ben ſchulben / want ſchnlbe en [Le gheen gheheelen menſche heeft geſchapen/ ſonbe/ maar be bochter ofte vzuc mette helſcban ſhnen menſc he ſon vanbe ſoube. Ho maghmf be bo - be vernocghen/ amme b'anber helfc ter noch hebben/ als be moeber al ben Haran te laten / enbe alſoo ſhn gheheel epghenbomme beelen met ten Oobt rechtvaer bighDupvrl. / be Dupvel e_s ts onrecſſjtvaer digh. Wat ghemepnſchnp/ ſepbt d’Xpoﬅd z.Corinthcorù 6. wheeft

de gherechtlghept met be ougerech tighepbt anar mclck eg be over

bootis/ bn heetvoozleben ſonbe te

hebben / maar npet ſonbe buen ufte ſonbtgen. In bcſe wuozben en bib de mp npet als m't bibbè om bzoot/ vergheeft ons onſe baghelhctſche

ſunben/ Neen/ maar hergheeſt ons unſe ſehulben. Ouch zhn alth'bt uan ben Lechame Ehzlﬅl meer ſìnache

eenoomﬅeChnﬅx met’ſſBelml-ljﬂeen/ Lebehens ban ﬅerclee. Als bande 4:an en laut ben Du nel nef gerdse'bibben : Vcrghecfc ons onſ-= fens hem npet muone nor _bl ven/ lchuldé, ſu en bibt niemant van hen! heel unnbcr heerſ appen m hnen ver mp mhne fonde/maar unſe anche bander gh oovigher zeelen. ſchu ben/ bars ban npet bcrgheeſs

Sheen nuce Eonm en / maar een non; ben ſwaclze gebebensjmmers Eoninek ſalber w en / ſepdt Gode be geloobige bldt onde in beſm . he doo; Ezechicl 37.11.- heerſchappen de over alleſſdits be Cunlnck Chef

bebe ſelſs/bat hem Oodts lì che

toeeome/ npet op b_at fm! ngm ſonz

ﬂus Godel bre voozſepbnste ſullen belhclîe mille in bac anche Godcs eerſ appen/ Elaias t2-7- Ende bit ſoube eſehieben/nmurbeOoblhehe be elooſbe David als een Her; willy/Feggmde/uwcn wxllc ghclchic ber ende Pinceſ Ezechie] 34. 7.4. bte dc,8Cc.om alſo te ſuvbateren enbete upt ſhnbee nature ſo luttel een Wolf Pheboo ext/bat des Mereu nulle ul

ofſſàatan beneven hem ma? lhben een in hnen hepligé l’ihcke geſcPeef als ’tltcht/ bat hp ſelfis/ de upſker be/ tè nbe alſo het quabe ofde un null-. @uube beſe glozleuſe Eonincle de upt em ſoube werden gebzeven/ ſhn lunch/boo; ſhnen bitteren doubt npet in’t beel/maar m’t geheel/baar inghenomen/ met ben Dupbel bee toe [lp ooc bibt om berloſſinge ban’t lene Wp zhn des {amen lhem be qnabe/te meten bande fonda.—Mach hoozen mp gheheel toe/ die baar toe oſwn Oud boo; Thnﬅum ſulclî ge: ts gheﬅozven/o bntl over leben loovigh Bibber ban’t quabe npet: be ende booben onde eerſchgppen/ ghſſîſijeel berloſſen _ende te reehtvzp ſob Paulus ſchz' ft Romanoru 14. .

m. en-l vzpelhrli m/ lolmnncs 8. z6.

Det wu hp bangoen/ bit beluoſt h9p Ils-barn be Soonvzp nmacm/ ſou »“ 2%?le get magh hp oggi!; born. ſult 'ghp te recht vzp zhn. Want be' ,, __ o un o amog, 'ch/ ja gheloom'ghe bxbt hier/om ln opzeﬄ; ' ltcht/ dat Chenﬅusms alma ende/ teu heluobe un ben wille Chel alleen mber zielen ber herbozene/ dic 2er alſoo beveelt te bibbene:

ſuler uaﬅ gheloobmbe/ſoude heer: vnﬅ bttruuwen hebbenbe tot Che!

ſchappm/ mbe henlupben ban allen ſtum/ but ſoo wat wp bloom nn fa quuabt newaren/ ſoo Paulus ſcht nen wille/ hp ghevenebhbc ons ver .

1.Thcſ- ;. ;. Wars ban onde non al

hoozt/ [.Iol1annc56-l'4- Nabiennu !)

le ſonbeſi/ mel het verberﬀelhcſîﬅe u.L. in’t xlviij.artic- unn beſm one ., quant zhnbe. Hier regen en ſtrhben ſen geſpzoﬁe ſelve met clureu moo;- ,.

geenſmg be womben des ghebebts

ben ſepdt / da't het minﬅc gheloove ,,

Marthe! 6.12. Bergheeft ons unſe ghcuocghſaamjs , cprcchc zijndc, ,, ommc

Diſputatìe.

« omme te vercrijgen 'tghenc wy van .. dèn Deere ù_iunſennoodt begeeren. Flou houde nel: baſkelhclſſt/ dat miſ.. under haar ſelf opentlhch te weber ſpzehen / npet en magh untltennen dat eenighe herbozcne/ een opzſſecht

Elide tot den balene Ilſraels/ werﬅ bulma-ache ende ſonder bleeiîe met

Jeiefden tut Gode / nu hier in ghe

npet en wil ont ſpz n/ende daarte

uwen God/Deuter: | 8. ! z-Dats nu wel berre ban altht unrepn te zhn/

ufte dat unſe beﬅe wet-chen alt dt

fundigh ende beſmet ſuuden we cn. Phelouf hcbbrnde / al waart duel: Dit enwil Oodt npet dat wp zl“ chuon het ininﬅe gheloobe / ende in dat te weten bulmaaekt an der /bleclie / wil Gode datende wp zſſn. euren nuot begeerende 'tghene hier ozen is berhaalt/als boleomcn on Waar’t nu npet een gruote un e derhundinghe der geboden Ouch fchielîthept te gelounen/dat de men ende Chnſti / bulgens dien uucli der ſehenwel inughen zhnftghene Oud

ſehllle weſende / fill_flî maeh/ ]a fa! bercrhgen / cn_de mnſdien uoeli deſe gebodé Chziﬅc bander Liefden bul cumentlheh mach underhunde; (Ten waar dan [LL. nu wilde ſegge/ dat geen menſche op Werder: een upgecht gheloobe(al waart ourſ: het miuﬅe)

enmach hebbcn : Maat filler feg

gen te geloobe dat p npet en mugen

menu’ 'ghene Oodg wille is dat fp ſulle we enlOud wii ſelber een repn water up on; ﬅozten/ Ezcch.36.zj.

ende uns repnigen ban alle unſe on repnigheden ende ſonden/ al waren

die o’oelt ruodt als ſchaarlahen/ſnlcr dat ſp wſiit fallen weſen als witte

gende ſuude die banderìlerde gant

molle/Eidos :. 18. {ene can duchi

chelhcl: weeh nemen de Merritt Thzigtn beﬅaande booznemelhck lll in de die een upzecht gcloofhevben. aar want lcll ſulcr banſiu.L.npet

daarOud ſelbeſo repinght/de {met te der fonden (nhjwhghe deſonde ſelbe) noch ﬅadelhclſſt blhbenj Godi: beluuﬅ daar bulmaaclttclhclten te

en berwachte/ſo beſinpte ici: npc dic repin hen/ Oodt wil dat wp bul bouzſz / dat ecinge erbuzen _ìleindes maac lt zhn ende ſupber/ willen wp ren Hades/dit ghe odt Emlﬅl ban ſulcr m waren gheloobe met Godel

der Jliefde/ omme weler bolcumen ſuu en can de ware ſupberhept ende ghehouzſaemhept ſpniden gheloobe idden/ bulcomentlhch mugen hou den/mdc mitſdien doch/dac de Cas techiſmus Ween daar tue feggende/

onwaarhept leert 1 tweldt dan npet en la? Oodtlhclt maar menſehelhclte leere. Ende nu boozt cumende ban de bcloſté Godcs buuzſz totſhnWet ofte ghebudt in deſen/ en magh nie

inant untiwnnen de willeOudes en de Chzﬂl te weſen/ dat wp ſnllen doen 'tg hene hp uns bebeelt. In de ſen gcbode bander Jliefde mei-t oils cbuden/npct halbe/ ma ar hcele ge Èoozſaamhept/ immerg uns werdt ebolen bolmaacht te zhn / wandclc

bolmaachthepdt npet upt blhben/

want die dat wil ende belooft is Nl machtigh/doende al wat hp wii en de‘brluuft. Weeﬅghplundcn/ſepdt Chzlﬅus Matth.6.49. vo maackt als uwen Hcmclſchcn Vader volmaackc is , berſtaande 'tſelbe bande Iliefde tut den bpandcn. Daaronime itt ourſ: dat Thgiſhisbebeeltdouz ſhn bercozen bat/ dit ſelbe (ze. gcnocgh met ander wouzden / d’eerﬅe cor Timoth. e. 14. alwaar hp fepdt/ dal:

wp 'tghebudt fallen houden \ſunder bleehen (dat zhn ſ heen beſmet te werclten) unberi pclhck tot o den . toecomﬅe ons Heeren Be il

voor my (ſept de Heer»: totìlbzaham Chìlﬅk Dat is uoclì numi-rs hier ende in hem tot alle ſhne gheloobige in deſen leben. Illſuo en magh

6014-17-7- Kindercn) ende wce'lt Yohnaackc: men hier uoelt npet Wîﬂlllell / ' '

de Dfi"!

Haaghſchc

de heplighe mille Gabes te weſen mcer met eeni'ſſgen ſchhn ban want bat be herbozene zprepn ende dol hcpbt/ in twhſele tretlîen / of God:

maaerit. Babini nu Oobt ghetrou ons ſhn Wet dock gheeftop dat um is eﬁ Wlmathtigh / mie magh uan‘t

die ſoudcn bom : Doen/ ſcgghe x‘ek/

mozben nan bien twhfelen / nadien npet ten haloen of met ghrdcelber ſhnen wille hier blhckt ſoiiber te hei-ten / oſnnders ban hp't beveelt/ twhfelen aan ſhn almoghenthepbti' maarin’t geheel ende van gantſchei: Dat en bient npet totter eeren Oo des/ die vuo; allen in allen alleen be Poozt gheſochexe werden. Ofnu choon erghens op een eenſame aatſe verﬅaan moehte werden/ ghebudt neden andere oozſaken mebe _ even te 5 'n/omme te ba renlſſtenn eberſon en/daarupteu vol ht npgt/ batter etgheg even en onbezhn/ omme p num ooh

hei-ten / ze. ſoo hp bat beneelt. Wil

Qub ban/ dat wpvolmaaekt ſullen zhn / ſou hpcghelyienebhbt dat deur gaans nan telhcle ghebtedt/ wie ma die moghelhekhept van ſulc:

gh chit-den / weberſpzelzen ſunber onehziſtelhtk te weberſpzrhen dut bie Gode beg Danel; W_mathttgh ! Shu wille blhtht hier opene l ck / npet dan ſtldtſame ghe-biente

gebenebhdt dat gebiedt/ bat is vo : wonderen / maar banden herboze mmentlhdhmetter daabt volbzutht nen/ ware ende buleomen onderba tema-den. Ofſoude dealw eOod ted eefs hebben geſpzo en deſe «avo! ende/met houdert andere deſer elhtke woozden :Huoztuu

mghepdt Godega/in“: dolmen hen van de geboben dan heuren & ep per/ eere/ ende Onde. Suu magh

ban

e herboztne menſche bent

flſrael (ſepbt de Heer-e Dench. 4. l .) Gods genade/ mden Deere Chziﬅo be gheboden enderechten die ick u vulmaacht 3” n / na' meuſchelhclie -leere/ op bat ghp die boende moecht npet Oodt ">e polmaaekthepbt/ leben. Dolght baar na verſ.6. Ende ende buleomentl _cſe de gheboden Îhy ſulcſc ondcrliouden cndc metter Chziſli bander ieſbeu under-hou aadt volbzenghen oﬅe verdollen. ben. Maat can aan ſulrfi ver - Lats nu npet boeii vooz een beel/ moghendes erbozenen eenighſmſſu ende laten vou: een beel. In'c der hetwhſelt werden / als men vers chiende verſ. baar na noch / ſepbt aac be epnbelhelze oozſake/ baai: Mopſes banden eere ſpzelîende: toe hp van Gode is bei-Rozen lîaa ‘Bîi hy heeſtu fim vcr ondt oethoont, dani: toe be zone Gode; ſelne op dat gh ’: ſoudt doen. Met welc menſch is gewogpen ende geerupﬅ-t [ie plaat en daar ;; eﬅelghnde/met Zhu wp beroepe tot ourepnigh : haar epghen wop; en i ; hier ge ende ſonbelgchheptljàeen vzpelhc %: nuegh achte/midts, daar bp noch Npet (ſoo 'Wpuﬅel tupght I.Thcſi 4.7.) tot unrepm hepbt/muar tot wyſinghen van eender aardt zhnde heplighmahinge. ars nu mel ver nellende eemghe ſkellingen ofre aan

als di dvd)? als Dcuccron. \. 1 . 3 1/ 6.….;./ .i, / 10.12.43. loſuc [. vcrſ. 8. &c. Want npet alle die baar ſept Veere/ Heere/ eu ſal ingaan in’t Inch der Hemelm / maar dic daarſſ

be van baae / dat al onſe beﬅc wcrc- ' ken noch al ’tlcvcn deuſ bcſinct lòn

den zijn mct ſondcn , fo be Glatt-Thiſ

mus qualhrh leert. 3123115 11 verro rm / ſchgjft Petrus in )n ecrﬂcu

dock de willc mijns Vaders die inde Brief, ’tccritc Capittel , ’tccrﬅc'ende Hcmelcn is (ſ_zpdt Chgiﬅuſſs Matthei twecdc verſ. tot hepllghniamnghe

7.3 i.) die fa! nigeian Ìlî't anch ber

des gheeﬅs ende onderdaiughepbt/

Hcmelm- So en maghmen ngnpet enbe (—ſoo Paulus ſepbt Ephei. 1-53;

’

‘ Diſputatie. 65 zh" wp between in hem (Evento) —, fonde ſich w;:ghebmhthebben/ in “op dat wp fonde zhnboo: hem hep _ de plaatſc da bar bulnmaeljte heel ſſlieh ende onbeblecltt inde Defoe, dr TDZlﬅl liane fon-l'elio unbol: ‘Mac nn heplieh is/dat is den hepb

maacbt beelde ſhnen "Ilongheren

gen Oode alieen tuege—epgent/ende . boo; te ﬅellcn rot een bouzbeeltdes en heeft gheen huerachtige gemeen:

Chgiﬅeihcltcn' lebens : Maat wel

ſchap e met de .Llefde tue den Merende dat hp ſelfs nice meet en ‘ſehep elenilbatooclt onbebl cittis/ Ice-("dc, maar Chl'ſſiﬅ'us in hem, Oa :ſidat en is niet beſmet met onden. latercn z.zo.in ſulrlter buegcn dal:

hp oocli niet enduzſle ſpzehen / 'me zberkuzen/ſuu iﬅſſimmers de wille ne Chztﬅus met enſpzach inhem/ ban hem gebenedhdt/ dat wp hep Romanorum 15.18. {heeft hp bzps ,, lich ende onbebleent inder Liefden muedelhclt derren ſchzhben tut ſhne ,,

. Nadien nuOod ons daar toe heeft

ſullen weſen. Blythe hier af dan amiga-en: Weeﬅ mijne navolghcrs .,

our de willeGudes/alſuu’tmnwh feih’cken blhcht/ met upt dnpﬅere 'collectié/ maar upt ciare en naach "te ſententien der gehnﬅupze /ſou men niet onch iﬅeihelt wii ſeg hen/

ick Chriﬅì,t.îId2illth.4.16/u._t. »:

ende Philip.z.17. zoo iﬀet dan de wille Oodes/ dat de herboze ne (ghelhelz wuzdenlhet eden-bcel de ma zoons/ die rs ſo-nder fonde

dat de berlu mge Qodes un eher/ ende ſunder alle ſmet. Hier en ghe beranderlhcit/ ufte te bergheefs is. bzeeeht dan niet altuos ter boleo Hoe ſalmen de mogelhmheptban menhepdt. Die hadde bulmaacl‘ite {niet te wuzden ontlnnnen / [under .Liefde toc Gode/in ditgebudtg :; —quetſe bande Oodlhcbe Almugents ePſcht/die wii Oud dan dat wp ul hept % Ils dit hier niet onſe fake l'el len hebbcn / ende die mach de Illi be % V'ìlpoſtel handelt hier bande machtlgheebudt uns doen hebbcn.

Tieſde felbe- ; up due wp daar imte Dns blheht hier al mede upt het ſuuden zh'n heplich mde onbeblecht. ghene daar toe wp ban Onde zhn ghepzedcſimeert/ dat ren herbozen menſehe mach hebbcn m Chziﬅu ſen duo; de Oodtlheize ghenade in boleomcn gllchoozſaalnhepdt ban fCllziﬅo : Want anders en fonde del'en ghcbude Cllglﬅl. Xangaande

Lhn wp ban Oode daar toe ber ltozen / ſu mugen mp fulcr outil we

niemandt mughcn bercrhghen de ‘ronfuzmiteptſi/ ol? om dupts te [pze

nu .d’ouzſalien \daar rue de Deere Cliziﬅns menﬅh xs gemuzdcn ende

ken / dic ghelijdcdanichcydt van’t gheſiozbcn/leeﬅmcn ce zhn der ghe ‘beelde ſ1jnsSoons Icſi1Chriﬅi. Uaar luobtghm lltplnhepdt ende ſngber;

arde heeft Gode .(fuo panini! ſdet/ .hcpr-nalupdt ban deſe tuuuzde dts ‘Homanuzum 8 2.9- ) ghcprcdcﬅi ;îilpolìrlſis [COMMI-2. 2 2- Nit ]lcelſì: în’eert “den glie-nen dic hy hcclìwoor hy vcrlòc'nc in den ]_ichamc fiji-leg; fien— Vit zhn dts Lipoﬅels moo; ;vleelèhcs door den doodt , omme u dell / want dic hy voorſien heeft,“ dle luydcn rc ﬅcllcn voor hem hcylich hcefi: hy ghepredcﬅincert , glielijck ende onbevleckt ', cndc onbcriſſſpeſſ formich cc worden hctcvenheelde ſilij'ck.Eiide:op datmen nu npet mep fijns SOOns. Wars—nunia tmhaia nmionde dit bp hem gheſpzuhen ce ben of nnboieomelhchjwant dat en zhn/namentoe-rehſmlhcke ofim Amar gheen eunfoznntepe. So defe pumtive Lpllthtpt of-ſupbcrh di] lelbe Wpoﬅel maar een gveﬅuekelzſi fa wert ulcr berelaart m des ee; -de'confonmtept ban’t beelde des' ren woozdcn ſeibe/ hoedanich de Young Godts abroad: baooe/ hpſſ htphchcpdt c.d/ van de welchen de 43 Ohecſk

Haaghſchc

«Bheeﬅ Eheim boo; Medium hier baerblgen (tot wat epnbel) op dat eten , ghe ſchzﬁft: Ende ick heylighe my,ſepdt hy ons loudc Gode o de Heere Johan.x7.19. voor hen

doodcc na den vlecſ

, maar lcvcn

luydcn , op dal: ſy oock ghehcylicht dich ghémaackt na den theﬅ. Dit ibudcn zijn inder Wncrhcydc , dat is gheloobe ich dat gheſchiebt inber

ban de wule dts Almugenben lace re : die mach ban gheſchieben/ ende booltdaerumme be Catediiſmus/ ſulcr onthenncnbr. Of heeſt be Dee re niet ſelſs onſe_ ſonden ghedzagen aanden houte in ſhnen Lichame/ op dat wy de london gcﬅorven zijn

waarhepbt/ ende npet allem were

hmtlxjck : ſuo cnwercht ban baar het boobe ſonbelhclie dleeſrh et/ ende be lebmbtmalienbe Ohe en ruſ! npet in ſoobanighen men che. Mach ban dock ſoubanich menſch ptt quantu bumbe/ ofpet goets las

dc , lòudcn lcvcn de rcchcvacrdic

tende; ſonbighcnl Sou bolbzengt hcyi ch ghccns , door wiens blocdt * ban ooch ſiilcli ten uulcomentl" wy zijn giicncſen ?OngttWÌjﬄſ ja/

dit ghevobt Eheim bande Lin . Het contrarie lcrrt de Eateohiſ mug / enbe moet baaromme baar nine bulen. De ſelde ?lpoﬅcl ſehzhſt

mani ſnlrr getupcht be Wpoﬅel Pe trus i'nden eerſten Veleſ in't derde Tapitttl beffa-}. Wie un de ſondc gcﬅorven is,cn mach dacr inne nyet

mccr lcvcn: Suo d"zl’poﬅel opcnt

vcr [. cube :. Nadien dan Chriﬅus

in ben ſelden 952le «(abit.-z.

lhch ghetuptht \îoni.6.z. In mim inden \"lccièhc hccf'c ghclcdcn , ſoo wapenc 11 nn met den ſcivcn ﬁnnc, want die ghclcdcn hceft indcn vice ſizhc , hect'r opghchoudcn van fondi. when ,op dat ghy nn nyc: meet en maar gheenſiiis een boode eenich fccfc dc reﬅc des tijdts inden vlee be ſonde npct en leeft/ofhp mde ſon de / daar en much be boode ſonbe npet meer buen haar wei-eli ban ſonbighen: Want wel een ſieclie/

werch mach buen. Wie oucli ene; ſche , dc beghcertcn der menſchen, ſen- is waarlhrſſh / npet waa _hcﬁ/ maar den wille Godraàal nn Chai of imputativelhck / boo; [allunghe ſki' boodt ende lhbcn npet vergheeft ban't bierbaar bloebt Thnſﬁ/dle en zhn / ſou mort bit in ptmanbeg e ls nunpet mecr ſieck oferanch/duoz ſthieben/alſo hp tot bien epnde _ be ſoude / de doubt / ]a upt hem is. lcdcn heeft mbe gheﬅuzden iſis. 3191: Weberomme wie baar lceft de nn ophoudt van ſonbighm/ diem rechtvaerditheptmpechn ghen/ ſonblrht npet meer/ ende volvzengt maar Eheim) bieen ſonbi' tnpet baar inne ’tghebobt Eheim: Gaz: meer/ ende volvzengt nnt en vol; cndc l'ondichc nyct meet. Ende wie

cumenti ck bit gebubt Chzi'ﬅi ban de reﬅe ſ “ns levens bonus aan

der L

e/ de omme una ftﬂcrte [cert/npet hnen/ maar Oobts mil

buen werden / ſich heefr laten han le/ tue bpert ben Sabbath des Hee

ghen a_an b_eii erupce. zoo lﬅ ban ren/Eſalas 58.1 3 . ende en ſonbtcht oocfi ſhn mille/die vermach bat/en. npet meet/maar is Oudeghehuoz be die bolbzengt bat ſelde mden ſb nen/ſultr moghelhcli gheloobenbe. Hier toe ſept de Catethiſmus neen/ hepnirh torber eere ende glozie

ſaam (_npet buo; em beel o_ſ ondul comelhckſſ/ maar gheheelhck ende volcomclhcli. Dat ſiilcr nu mach

geſchiedenhier in beſen leben/ dzuo

Eheim. Weis immers (ſo be ſelve lien ontw elhcnen upt / be ciare Upoﬅel ſchzhft papetr.z.18.)eens woozben esjupoſlels / te weten/ gheﬅozben doo; onſe ſunben / be be reſft des thbts / batter noch is \inhtvaerbighe boo; be uni-echt ﬁnden vleeſche : Ende m weber

frimm

...;—'rwé"

Diſputatie. 67 zeect daarummededutechiſmus defer wcrck] (Tita. : :. Is de ghe e mughelhckhepc pan ſulcx mden nade album onor coe verſcheuen/ herbuzene te gheſchieden lnpet op rechtelhch. Suo fp mede npet cn duet de wuozden Pauli cor den Roms. verſ.z. eude4. Want dac

ſo mach ſuicrmpemunot gheſchie den / milmen de verſchnmnghc dc ſer henude npet onnut ende ver

% "s make} Dat waar npet Ehzi

nehſiVte dan alle _boofhept ende

dc Wet onmogclijck was,inde welc

ke ſy ſwack was dcur’cvlccſche,hecſc wereltlncke begheerlnchheden ver God:,ﬁjnen Soon ſcyndcndc in de ſaacht/endevulcht/nuch en due: die gclijckeniſſc des vlceſch dcr ſonden, npet/ende die rechtvaerdelh'ch leeft/ cà vandc fonde dcſonde verdoemt ghevende Gode het [Duel te weren/

inden vlcclèhe , Op dm: de rechcvacr dichmakinghc des chs vervulc ſou dc worden in ons dic n‘yct en wan dclen na den vlecſchc , maar na den Gbecﬅ- Hodanighm en mugen dan

aliefdeupt yourſ?-er herten/chu de oocſz den Mau eher rhue/te we tem Liefde al; pm felben _/ duct m

dit gequt Chzi

dat Chzlﬅus ge

biedc/en due npet ten haipm/ maar npet doen pcs vleeſches wei->mi volcomenrlnck :ende hindu mideſ die fonde zijn/oris laten des Oeeﬅs dien dat ſuln: alhicr mach gheſchxe: Wdîtn die _ghergchtichepdr znn. den. Ende mi noch npet ghecoium Here cn ſondtcht da npet. Vle npet zhndeopde qucﬅie/ of yemandc is enſundicht houde dat epnde Emi ot'ghcweeﬅ is, dic dic ghcbodc van ﬅi van de Liefde. 'lt [cert oe der Licfdc volcumentlnch heeft un: /dat mach geſchieden unum derhouden : maar meſende op dit eſchﬂle/Oſc in een hcrboren men ozene. Hier toe ſepde de Cate chiſmUS/Dem. Wie is hier de ghe !chc ghcſchichn mach , npet in een

louſinaerdichﬅe-i (Ten is immers

wonderdadighe macht / ais of een

Poem onwaarhepdt dat Chnﬅus Maeghtſoudc-burſſem ec. maar in ich vou; ons heeft gegeven/ op da: cm macht van Gode den menſche Fp ons fonde verluﬂ'm ende ſich tuegheſcpdc/beloufc/ ende voozghe oude repnighm een aanghenaam ﬅeit/ achte [> meeſie dan ghenuegh

baldi/_blank ſuicr brtupcht deOeeﬅ ſaam veweſm ce zyn/ ve: cerﬅe ar Eheim clanrli ch dem: den ?Ipoﬅei thclzel mans Boecrkcns/huidende Daulum tot icum z.: 4.1Vat (un dac het mach gheſchieden/ ’tghenei del mar quaadt/ofmat ſmec mach npet cn is onmogeihch/npctſìmarl roth bi'nvcn inden generi ] die dooz’t mum: [jcm omme te buen. Animax: renne bloet des ouvevlrchtenlam n. I. ouch tucghelaten heeft ghz mehens van ſonden ghecepnicht is hadt Domine Hai-avio de major, ende berloﬅ-l gheen altoos. Deſe demi nor , ende Concluſie van da: dan onderhouot volcomenclijck dit few: mhn argument / ſunder duc ' ghe-vont Chnﬅi van der Llewe/ het van noude mare ghetvc-cﬅ/ vle]: ’cwelck hier wei-dr wederſpgolien. ' afdue? lunghe te houde-lmſ ſou u.:lI. en muet immers beliennen / dal: daar af npet amme-ken mmm-el e ghcnadc ons {Ben-mſ un; &a mcr die vpghcvoechde wuuzden / lichmokers/ allen mmſchen i; ver , maar nyct volcomcntlijck. thch ſchenen / ons leermde/ dat wp ver ici; noch uaar na in’t'viercnveer ſaﬁendc de Godﬂooſichept ende de tichﬅc armate van deren gheſpzake wereitfche bcghcerinchhedcn / ſo under:: bechſm ebbe/ upt' de m berlncn I rcchtvaerdclhck / ende clarmghc {civeſ [: n.1. gheﬅeit/ Godivzmhtelnch [onden num 111 bande moozdcn Chziﬅi mangane

' fiv"! ’

Haaghſchc ‘Dìſputatie. ' er-herten/ in't eenentwmtichﬅe Legticule/ in ﬅlltſîtr boegen dat u.! . midbachs ſandt aan emigeHeer-en

' ’tſelbe npet en ſulleii mugen weber

banden ipoogmſiabe/berſoechm- } d‘e berlof om .gms ende weber etnsſſ

ſpzelaen / ſoiider uwe epghen moogz \ t’hups te repſen/ die ſultrrouſens

ben'te weber l'chlien / mibts ﬁndſ» iecrben. Wam- beur de Oecomnii‘t- ( ken ich beſe mijne rcbcnen beſlupte. tcerdcn iiptcn Sieben/noch de Meſ Adrianus Samvìa. D.V.Coom hcrc.G.l.Rìj1'wijck Notaris l'ub

ﬁgnaﬂrſiLWolii'lubſignavit No ‘.) mus.. A.Gcnictcm. .

dic-inte" mebe [[ciì'vfl‘tl'ochﬂl, zhn tot meber-bcſchzhvens toe. Waar na Cooznhert aan ecnighe ban be’ boozſz Baden gheſchecdnihebben du de ſobereii ﬅate ban ſhne upſ- ‘_

”_ Opten berbeii azoprnibziſis dejs bzouim / oocli bat harm ﬅer bach “_ mibbachs na dtſtn bouggaanbtn onſeher mas / berclaarde dat hp haiibel/ heeft Cooznhert ontfangen berepbt maſis te comen/ terﬅont al;

ſchzhden doo; een . Bode'te paerbe/ hp beſchzeve ſonde wozbennſiîwech vantwee Dzuetſchappcn in Haar gheſehicdt teghen. den rxbh.‘ beſer , lem / ſh‘ne Vupzliipdcii / batfp bien ' ina'ant jbobrmbzis. Ende is bit be : ſe'lbm mozghen trnbier urtnghczſi _oozſahe ban dat tuﬀrhen bcn ber-'

h'aalt zhnbe tot Tooznherts lexapr d'en ende. den achtcmwintichﬅen/ bzſſouwe / be ſelbe banden in boobtſis' npet alcune: in beſen handel gebaan noobnizîbegheerende bat ſplupben isgheumﬅ. , ' . ’tſelbe aan haar Man wilde ſchzh; 'LſſwolſſſubſiſignavitNomi-is. —G.I. _ ben /* omme hem noch tens doo; - Rìjſ'wchk Nomris ſirbﬁgnavity [haarſſbuot te mugen ſpzchen / welt

e-niiﬀive hp Coozlſſihert degſelfbeii

‘.

'A_.Gcnict9u.ſi * ‘-

"* :

ſi " Den iiſjÎNovcirib. 583." . ſ

«"'.ì

ff.-Un..

‘ 1

-.' |

"ﬂ

E. Vouehgheleerbe/ boozſi’em'ghe/ achtbare Deere! Ggﬅn midbaghe boootſchap crvomde doo: fm Ma" “ Pm" ‘. _ . ban mijn laupſvzoume/ die giﬅer mozghen lath in boots noobe/ '

dat ſP vou; haarﬅerbenmp begeerde noch eens te ſpzehm/ heb

be boo: den maadtſheere Werderode mhnen Neve/dane toe ‘ berlofboen berſoecken aan n.d. ende di'e verwozden. D_olghens twelcle

ben ick giﬅeradont m puﬅe {: haar ghecomeii/bi’e ich bmbe in fondo… ghen erancken ſlate/ bat ofic baar noch weſenbe ſulcr wiﬅe lqualhth onde maghi" latex! ban nieuws berlofte begheeren ende bp haar t‘e co men/ ſſalſoomen'npet en can bermoeben/dat ſp't lunghe ſal herden. Waar duo; ichſſ hupden npet hebbe eonnen mederom repſm ban‘haar / die ſoo ,_ bzunbtlhclîbegheert mp m haar laatrte bp haar te hebben / nabien nu

haar ﬅerben ende leben mp onſelîer. is / ende mp midtſbien onboenlhele -

thbt te ſchz ben ban mljll webereomſle albaar. Stelle ick ﬁller in han- ‘

ben dann. . die mp berept ſullen binden tot haar E. beſchehbnighe / al baar weber te berſchhnen/ofſchoun mhn liebe laupſvzouwe/mene welc he ieb nu alle daghe merenbeernch jaren lang bzundtlhtlì hupſge ouden ſal hebbeii/ alſdan be boot opte lippen mochte hebben/ "PPT gegen “BW? men noch mp alſo trecleen ſal iipt ſobauighen gheleghenthept op mhnen eoﬅen/npet anders ban als of [> bombe; dat elet; Chziﬅenﬅnèaidſrhz

69 ſchuidich is ee duene Munch nu der Medicanten ſegghen mm in openin ren dzilcke) ai mec een neo:—oozdeel gecondemnccrtſi mare inde coﬅcn non

defe fahen/ als of ick op’t hoochﬅe mei doende / eemch quand; ende ﬅraf baar [luck vedzeven hadpe/ des ai onaangheſim / verclare [di by deſen/ datmen mp/beſchzeven zhnde/ berepdt fai nmdeu ten beﬅeiden daghe al

daar inden Paghe te verſchhnen / om metcen bcgonnen handei vooze te gaan/ die mp fulcr ter herten gaat / dat ick daar hupden gheweeﬅ fonde zh'n/ in de tranm mnnder cranciser Hupﬅnouwe/ van ſuicr mhn doome

men )ouzende/ mp noch npetſſ hier en hadden gehouden. Ende mp dienﬅ lh'ck )ier mede ghebiedcnde in il E. goede jonﬅe. Derwacht deﬀeivens beſchzhvennmnnecc’t den felben ſal ghelieven/ al waar’t noch muzghen/ om daadtlhck ende ſunder vertreck ghewuht te wozden bp il E. D.V. Coornhert.

Ende was het opſchzift

’

‘

Ann M'Dirck vender Nicuburcll.

Greece dircrecez wiife / voozſiem‘ghe Deere lbeiondere goede Dzundt.

Phupden hebbe che uwec E. ſchzhvms handen vierden defer Ponender meant ontfanghen/eﬂ 'efeivemmie mede-Bzoederen ,_

m B_ade voozghedzaghen/die gheihckei ch na den ]eghenwooz delhciien dzoevigen ſtaat uwer E. chz' rii/mp belaﬅ hebbcn te

fchznbm/ dat de Gecommitteecdens bande Steven ende noch de {endi canten van hier bertrochen zjn/mde eicr indcn hem-en ſuiien verwuchcen

onſe beſchzhvinghe omme wederomme aihicr ini—en Vage te verſchhnen/ omme mden vouzghenumen handei voozt te varen / ende dat daarumme

uwer Qwei foi moghen mne nen/hoeſich uwe geiegenthept deur Gabes ghmade ſai toedzaghen/ ende mp inthdts xe verwittighen wanneer uwe

E. beﬅ gheieghen ſal zhn wederommealhier te verſchhnen / ten epnde de voozſz Qecommitteerdeugz ende Medrcanten leghenſſs ſekeren dage daar

toe _te heﬅemmen / ſullen mugen werden befchzeven/daar van ouck uwer E. mthts ſal wozſiden ghewaarſchuut/ omme ſich veerdlch ce houden/ten mare op de ghehceie handeimghe ons andere: wozde belaﬅ / mets Welch

deſen epndighende‘l vidde den Wimoghendcn onſe_n Deere God WE. ſeere diſcrete/ whſe/ voozſienige Heere en befondere goede mune 'tſaiichﬅe te verieenen. Ohcſchzeven indm Paghe deren vhfden Non

vcmbzxs rmſ. dzp ende tachnch. ME. goede ende dienﬅwiliighe Dzundt Diederick van Egmondc vander Nieuburch. Ende was het opſchzifc

E. ſeere diſcrccen,wijſen voorſieni hen mijnen wurden Hecreende ende beſondgcren goede-n vrunt Dirck Volckaariſz Coorn crt , woonende in Sint [ans Simac coe Haarlem. E ij C 0 P 1 o.

7°

Cox-m.

In Haarlem den 8. Novemb. is 8 ;. Rateſ, ten laatﬅen mhn dingen t’hnps embaepnlgh beſehieht heb: bende/ende inde duutlhſſche kranebhepdt mhnre liebe Hupſbzuuwe wat beﬅilt zhnde in mhn hate/dat haar ben Epgenaar op-oﬀertr hebbe ick npet moghen laten n.1. een wcpnichſende bat noch op’t euztſle/ maar oucli op‘t waarachtlthſte te berhalen ban deſe mhne laatſ' tte repſeguben [paghe / ble ich meet na dcr erten berſchepbeiihept/ ber ſehepbtlhck beetelt te mozden. Eerﬅ mepg erbe men mp atte autenthrſe

banden aſſanſtaanben handel / ende bat biel anderhalben dagh langhe (willen die zedicanten ban noch haar ſake a! gaerne m't licht belienc ﬅaanl) ten aatﬅen alu ick ſepbe npet te willen mden handel kreben fon der atte autenthch te hebben ban mhn epghen ſodanieh werd: / lietmm

mp toe het een Maturo! te hebben/ maar dat npet ſonder boozgaanben eebt/ ban ’tſelbe npet gemecn te meinen/1a oucb ban npet dan ſeker elepn ghetal ban perſontn te mugen berthoonen. (ſo betrouwen ſp haar ſﬂſlr) Wp quamen in’t gheſpzalze/ ſp ſpzaben beel ban een bzaghe eerſtghcﬅelt ende na beranbert in mhii boecrlzen. ?> ſepder bi'e reden. aſ\ ooch bat

ich mhn epghen wercli booz't uptgheben mach beranderen na mhneſſn tuale. zoo als ici: haddelaten u tgaan wilde iceberantwoozden. Dit liep lan )/ al walk npet een eenic woozbt waerbith. Uaar na'maaek

ten die zedleanten beel wouzben/bati'cn opte bhſbe bzaghe beriſpt vad

be/ ende npet opte : l4. bzaghe / rec t uſſo beel baar aan ghclegen ware maaricr bmſpte. Doch bet oonbe ch dat ici: ome bhfde bzagedeg Ca techiſmi rethrelihrli beriſpt ebbe. Ueſe beuſebnghen dock uber zhnde/

uamen wp ter aliene de Status qucﬅionis is d'e_ſe . Oſbe herboome men

ehe ’tghebobt Eheim bande Lierde volcomelhcli maehhoubenﬀp ſe . ghenin haar Eateelài‘ſmo Jacen. Jcb Ila. Uaar toe french in mhn eer

articule ban‘t boeer en bi't Hillagiſmumzîlllwat lichtig um bolbzengen/ bat math wel / 1a uock llcljtclyck gheſchieden : girl ſiziﬅi gheboden (baar ’ under bit bande Llefde oocli is) zhn lieht :ſo is dit ghebobt bander Lieſ .ben npetſtbaar / maar oucb lic t om bolbzenghtn. Nalanghe moepten moeﬅen fp (die Yzedicanten) b ennen be Maiorcm. de Mincfcm, ende de Conchiſie' ban bit mhn Splloglſmu / maar bueehben daar bp / bat deſe

Wet Chziﬅi wel licht was om te bolbzenghen/doch datmms npet buleo

melhcb mucht bolbzen hen. Dit bocht mp pugnantia ghrſpgoken te ZB": Want machmen dat g ebudt bolbzenghen/ja oocli lichtelhelî : wat ghe

bzeſſecbter aan bat et npet boleomelhelî ſoude gheſchleben ! Want ghe ſchiebt dat npet bo comelhch ſou’t is ghebobeii/ te meten/ ban gantſrher herteii/gec. ſu en geſchiedt bit hebobt npet : geſchi'edt het bau oocb ſulcx/ ſo geſchiedt dat boleomentlh lec. Dit liep lungh. Sp arbepde hier in te bcmhſm/ dat bit ſelbe wercli gheſchìebt ende npet geſchiedt teﬀens. Dit — bocht mp een touberhe. Epndtlhth ſp ſoubm bewhſen/ dat het npet en

mach geſrhieden (noch duzﬅen ſp ſegghen/ bat het geſthiebt) ende UMD

ten buon beel {Terten /tot bewhs dat alle Heplighen ban Menlﬂìm af (die oocli daar in gherebent) geſondieht hebben/ Sc. Dit bupzde lunghe.

- Ickî ſdee / \? habben npet Moos baar mebe beweſen regen mhèiaſeggeſii " er

7: (andere! dan dat ſp met Cham arbepden heather Vaderen ſchande te ontdecizen / ende alien Hepngcn ſondaren te mahcn ende bupi) huudende

npet ofpemandt ne} ofghebaeeſl ls/ die ſonder ſondighen lecroe/ ofboozts na ‘tſondighen afiiet ban ſondighen / fo dat hp buozts npet mecr en fon dichde _(tot welche qneﬅie wp noch ſouden ramen) maar of ſulcx mach

gheſchledcn. ,Teghe-n ſulcr en diende npet een ban alle hare Texten/ ende midtſdicn alimpertment ende hier npet antwoozdens mari-dich. Hier biel war tuffcven / ten inacﬅen werdt mp ban Commiffanſm veboien ceffi—ns te fegghen / al mar ich tot bebeﬅchhe banjt eerﬅe articuie mhns Dominus hadde te ſegghcn. Dat dedei / bewnſende ce weſen Oudes mflie/ dat wp _ſnn ghebodt bander Iiefden bolcomelhck fouden under

houden/ ende di: mer beel ciare terten ban ghehudt/ ban beioften/ bande. berhiermghe/ende bande oo ſahen ban Chziﬅi menſchwerdinge ende lh den/al tut bolcomen choo; aamhept ﬅcechende. Dane nu bihciit Odds

mille dat pci fai gh

ieden/ machmenſuicr gheſchieden niger ioochenen/

fondec Modes Wlmoghenthept teioochenen ldlt ware Qo aaﬅeringhc. Nu bzochr ich hier gheen ciepne menichte—(npct ban onſeizere coilectienl

maar) ban ciare \Tſierten boozt. Dit berdzoot den Dzedicancen. Doe ciaachden fp banm n ianghſ gehen / ende berſqchten cndt um die te be antwouzden. Sick epde/ ’tis den Eomnn ariſen cut uwen berſoeche

?heozdinrert / dat ichs al tcffens ſuudeſ mc en. Het was teghen m il limeſ ſegghende uptdzucheihch da_t on e Diſputane beranderen [on e in een Medicatie/ il wii is nu gheſchiedt. Eek ghehoozſaam teghen mju mille den Cummiffariſen. Wat onrcchc due ich ua Gc. Dp begeerden the! die Commiffariſen bzaaghden hoe langhe : fp wiﬅens no npet. Daan op quam mp een Man te paerde met Velef/ dat mnn Wii iach u ’r ber

fchepden / ende dat fp mp buo; haar doot noch eens begeerde te pzehen. Acli was bedzoeftende twhfeiachtich often haar ſoude laten ﬅerben/ ende indcn Huge blnben bp mhn fake/fo wel na wenſchen ﬅaandeubant

ſp zijn ai under de bott.) Men rlcdt mp te repſen/dat dede ick met beriof

bande Cummlffariſen duo; bouzgaande hemnffe ba mhn anſhzouwen gheſleltenifl'm. Much ſchamen rich de Oherefuzmeerden npet te berzee

ren ick en weee npet warſ maar meet hp fener-inci; dat [dî hier maar hept (che 've/ende fai ter noor bp mhn zotocui [alguien/Ge.Mhn Hu ſ bzouwe e : om alle uren te berſchcpden. Quei u allen / ſou duet unì a '

bzundtlxj

Moeller D.V.Coomhem.

Ende was het opſchzife Ecrſamcn ,vromen ende be; mindcn Frans Coornhert Volckcrtſz.Sccrctarìs coe Amﬅclredammc.

E iih

72.

la Haarlem den io.Novcmb. i; 8 ;. Hehzhben Dzanbt is mp ghewuzden. finden Paghe iſf foin mierlhcn albus gheballen :Opten bhſ ende ſeſſentblmtiehﬅen “Ottobziſſs is blnnen beſloten Camere b Commiﬀariſen ban weghen ben Punte ban Ozangien ende taten ban Hollandt/ namentlhcb den g eheelen Hooghen Haadt in Holl-mbt femighe upten ﬁabe :obinei'aa ban Hollanbt endie geſantenban Uozdzeeht/ Haar

lein/ _elft/ Lepden/ ?Imﬅeltedam/ ende npet ber Ooube (want die zhn onparthdich in inhnen oughen) Alekmaar ende Enehupſen begonnen te handelen ban be aanﬅaanbe Diſputati‘e. gela begheerde bat die opent [hdi booz el_eh ſonde ghcſchieben/ ende datmen mp teleken ſoube level-en atte autenthcli ban elcke handeli‘nghe / uoelz datmtns tronwelhch ſoube buen dzucken. Hier wllbeii die Oheeommitteerden ”gheenſins aan. ele wilde npet ſunder ſuler inde handeli'nghe treben. Dit liep bpna twee ghen aan/jtbolch berwonberbe ſich hier in. (Ten laatﬅen is toeghelaten

diehandeluighe ln't upenbaar / maar npet het bzucben / ten waar'tben Penice enbe Staten goet doehte/ ende werbt mp gh unt een Notarmm te hebben / mele]: Motoeol gheteecllent zhnbe len te >!" met mp ſuube bmghen/ maar moeﬅ eedt boen ban’t ſelbe boo; ben denen / noch ander; ghemeen te makm/ uock bat ict npet ban ſeher elepn etal ban perſonen

en ſal moghen laten leſen. Dit was mp harbt/ maar arder den begun nen handel daarom te laten. Alſoo gingh ler aan den ri,-bh. Octobzis.

Donderbaaghs began den handel. Ue Dzebieant Harabiatot Lepden ſoude mde penne ſpzelien ende ich/ maar Arene ende ﬁepnier Delfſche Medicantenſouden ſhn gheboeghben zhn/moghende alles aanteecbeneii ende Sarabia hel'pen ingheben ende bedeneken. Mp waren dorli tmee aſſiſimtentoeghe aten / maar bp ghebzeelz ban die te hebben / ſpzaeb lcſî

allem. Die Pzedleanten habben gtoote meiuehte andere Pzebicanten bp ſich mden Height die beel al achter Sarabia ſaten ende hem nielpm ingheben (hp behuefdet ooclz) npet bebecktelhch. In't beginnt hielt of

mende arabia boo; dat ſulcke beaghe in haar Catechiſmo npet en none : it ſlnppgathem benomen zgnbe/ ſepde hp / dat [> op b_e bhſde bzaghe des Cat lſml ſulcr npeten ehouzde gheſept te hebben / maar opte : 14. bzaghe. il_wasj ouek licht gheantwoozbt. Uaar na quamen gup op’t eerﬅe articule in mhnìbzoebe des Catechiſmi/beginnenbezDaar

is onberſehepbt/ ge. Deſe bew'ſ-reben met alle ſhne dee-len / als Major, Minor ende ooelî die Concluſicſ f/belſſiendezarabia wanrachtlrh te me ſen/ te bieten : Dat het ghebubt Ehziﬅi (ſo dat mbe eerſle bzaghe bande Catechiſmo ſkaat) npet onmoghelheli …per ſwaar / maar oocli licht is om bolbzenghen. Als ick hem nu pues dat hp be maarhepbt plantſe gaſ ende biel berſtont bat beſe eene ſahe toeghelaten Zhnbe / be gantſche Ca uchiſmus bol dulinghe blhcht/ſo wlerp hp daar bp een uptſiupp/ in miſ

nen oozbeele gruſenbe bot/ te meten beſe : De herboozne (hier aſſpzahm wp) mach deſegheboben Chziﬅi liehtelijch bolbzengenſſ/ maar hp maehſe

npet boleomelnth bolbzenghen. Als tra un ſepbe ſulcrſim ﬁci) ſclf ﬅmdlſh te znn een ſelbe wet-> lichtrlhelî/ maar npet buleomelhen te moghen bol bgenghen/ want ghebzeecfît baar pet aan ſo en gl eſchiet het npet a_c. ſoo li'ep deſe uptſlnpp eenighe baghen/ tot bat ſp elbe baar afbieſiîg Dg! ee e

73 tweede articuie ban mh'n Pgoebe/ ais wel ſiende (ſo ich muet ghelooben)

dat ſp dit npet ſouden connen uptbueren. Ten luatﬅen is gheozduimeerr/ dat Barabia met Schzlfture dat buuzſz mnn eerſie articuie in mhn Maeve (bp hem nu al mden grundt buicumelncii tueghelaten) ſoude we decieggen. Dat beﬅundt hp upten iaacﬅm Octavzis Maandaaghs met bele terten (coopmanſchap uber huup) in‘t langhe. Ich huogde geduldich ende ſepde/ ais vp upt hadde/dat bp hem npet een terr/under ailedie ghe ſpzokcn/ en bias ter [alien dienende. Want daar npet een under en was houdende unmughelhcis te zhn dat een herbuzen menl’che de Wet Gode; bande Lieide ſoude houden/ twelciî nu onſe queihe ware / te bieten / Ort magh zijn! ende npet oft in pemanden gheſchledt ware. Nu en arbepde {Jp met alle ſxln terten npet/ dan dat hp Chamlſerende gaerne aller Hep ighen Doozbadecen ſchameihept untdeciien ende allen bzunden Gode; fundich ende ſundaren puochde te mahen : ende in ſich ſelf duc ten noch die argumenten npet/als weſende _ban deſer aardt : Ahzaham ecft ghe loghen ban Hara / of haar dum lieghen ende gheſondicht : ergo bleefhp noch cen fundaar ofloghenaar / ais hp ſou gruoten gheloobe hadde / dat \) verept was ihn eenighen ſune/ in men de veiufcen ﬅundem te duoden. u mede etrus boo; den Pinaterdagh berioochende Eheiﬅuin : ergo ooclî een undaar na 'tuntfanghen des D.Geeﬅa/ ec. romina [cſì ſepde/

da: wp nu noch eerﬅ daar up waren (ru gheſept is) ofſſpemant herhuzm znude 1 defe gebudcn Chziﬅi bander Lleida: bulſſcumelhcn magh houdcn/ ende npet oft in emanden ghefchiet is ufgheſchieſ: daar cumende ſuuden wp iiochlhandc en moeten/ ofpemandt tei: merci: ban ]uncr up iceft fuli der ſondigen : Ofniemant dat gebodt Thjiﬅl en magh bolvzengen/daar hp ſepdt tot het Dzauhen/gaat endeſundxght npet meer: te wenn/dat ſp

boogie aflaat banſondighen.1‘91erliep meder beel tuffchen._cTenlaatﬅeu merde gheozdunneert / dat ich teffens al ſoude ſegghen dat ich wilde/iui: bewha ban m n eerﬅe articole in mijn Heuebe/ ſoo mueﬅ ich bewnſen ’tgheen ſnn fel e delega bp ſich heeft/ ende noch m't minﬅe npet en was . wcderlepdt: Dit dede ich tenberſucciîe ban Harum-1 ſcif/ende ten hebele bande Tommiſſariſen. Uaar beweeuiciî eerﬅ de Wmoghcnth

tGo

des. Dovete! den mille Gudes bun ſnicie der hcrhuozncn under uuden ſnnre gheboden. Ende dit npten G ebuden ende hciuften Godts \ uuck upt de uuzſalſſien ban Eheim. menſc1werdinghcende upt de beriiieſinghe dec geiuubgen. Dit [mach ich mdt penne met ſnnenbehoeften ende flut

redenen. ’_t _olciiaanhuuzde ﬅiliekens. Zambia mim pai-the wert t’un . bzeden/ bici in mnn reden/ beciaaghdc mp ban lanckhept ende bnlhepdt ban (CWW/WB dat icii eenige (Terten daat hadde gcbzupclzi/die ich al in mnn Woecriien bande Onderdanighepdt Godts in denen hadde upt

ghegebm. leoochent de Ximogenthept Godts-i (ſpzacii hp) Wit ioo chent de weathepdt Godega riep hp «1 Wp bchennen die/ wat noudt was het alle defe «Terrell hier te ﬅelien % (ze. ſT‘unrecht beclaaghdè: mp/ fepde ick/ banlanchhept/die [elf begveert hebt/ oucii hrbbm‘t e ummiffari fen gheuzdunneert/ dat tek al 'tgheen ich wilde [unde aan een ſpzehcn/ ick was daar teghm/fegghende: dat de Difputatie bei-anderen ſuude in eta Pzedicatie/ men wildee‘ due npet huuzm/ich due dat ghp hegcerde. Ende dat de Commiffariffm uzdunnecrdcn/magh ich daar aan miſdum-i Vc

langende de beeihept bande Terreni de uiucn vtiger; tut Delft ghcciaàaté 4

. . L

dat ghp beel éehziſiupzs booztbzacht ende ick maar bernnſt (bit is on waarachtith) nu beenge itſ: :èeheift'buozt/enbe noch nerghmſis na al bar iru bermagh . Ende macht ban u Uﬃ" parthe gheen wet/ hoe bele terten

icli ſal ghebzupelſſien/oocli npet dati

eenighe tetten in bzucli bp m aghe

bgupclît/ en hier npet ſoude mugen ghebzupcheneſomma Comm” ariſen hielben ſnzane/ ich wachte berbubt : maar men liet mp bien marghen/ tz

meten den derden November / boozt ſpzelien. Ve Pzebicanten met

rabia begheerbenthbt _om al inhn ſegghen te beantmoozben. Acli ende neemt die. De Coinnnſſariſen bzaaghdenhenlnpben hoe laugh ſp tijbt wilben hebben/bat wiſlen ſp noch npet/ ſepben ſp. En de hier weber ber

halende bac nb henlupben ongeliirlz hadde gebaan/ met mijn bewijſinge

‘]

bande Almogenthept ende waarhept Oobes/ rechts ofſp ſulcr loochen bm/ſepbe ich neen/dat ich recht gehandeit hadde ende dat ſpalſulcrmoe . ten looeheneii of beliennen bat het magh gheſchieden/ ’tgheen blhelit be gmlle te weſen banden Illinoghenden ende waarachtigen Oobeisc. Ille! ick nu ſmibb aghs quam t’hups / te menu in mhn Loghs totten Raatſ heere Weber-ode mhnen Mede um te ma / ſoo _quam een Man te paerde oni mp / ban nihn Vupſbzuuw gheſonden/ die mp noeh een; buo; haar doot begheerbe tt ſpgchen/mde bac ſp lach in boots noode : Wlſo menica ghedzonghen berlofte berſoetleen / in poﬅe t'hups te repſen/ ende mhnen parthen the ban beraadt ghenoegh te gheben. Nu lepbt mhn th noch ende ſlerft/ als de {zeri-e haar ghehanlt ſal hebben/ benclze ich weber in

ben Paghe tetrerhen / baarnien bande Oerommitteerden weber ſal be ſchmben/ om metten begonnen handel boozt te baren/ſb baar geen ſiociî in’t wiel en eomt. Hoe‘t is/be Deere heefe mp daar te purge (ſoo't ſehhnt) millen ﬅellen/ ende den Dolche buen ſien enbehouzen/ bat ich npet en ben ſuchen raſenben hunbt mbe Oodlooſen menſeh/ als mp be gebefozmeer ben in ghebefozmeert hebben met achterclap bp den bulehe / dat beel al een afneer ntemt ban fulcſît liipden. mh'n Neeltgen ontbiedt n.3]… hier ben laatſien adieii / u groeten be ineiiden / dock mebe J'tlî.

Genome leer bouzſieni’ghe diſereie Deere! ?

Lſo wp oet ende raaiſaain gebonbenhebben/dat de Diſputa tie oſtet amenſpzelnnge tuſſchen url. ende Qllbzianus Sarabia alhier mden Vage begonnen/gebozdert moehte wozben tot ber

noegen ende contentement ban een peghel' ele/zo ig ons ernﬅe

lheli be heeren ende npettemin ii ozdunneren bp de en/ il te binden alhier

inben age un ben ri.-bh. beſer Marant Nobeinbgis tſabonts inde Dyer berge/omme tſanderdaaghs inde booeſz Oiſputatie ofte tſamenſpzchin ge buozts gepzocebeert te wozbé na behoozen/ſunber des te blh'ben in ge zebe/ alſoowp alle be Qheeommitteerbe tut bien fhiie mebe beſchzeben

hebben. Ihrer mebe . _ Eerſame ſeer boozſienighe biſcrete Iſizeere ; onſe Hem Gobi zp met u. Qheſehzeben biden Paghe den rb. Nonembzis 1583 . Terzgebomiantleban die banden hwgen Rab: in holland-i ? WP

I. Waghewijns.

Ende wa# het o ſ ”ft voorﬁcnighen , diſcretcn Dirck Ecrſaxiſincynuſcer ,jolckaetl‘z Coomhcrc. _Tot Haarlem.

Haaghſchc Diſpuiaiie. 75 Di rxbliiMNuvembzis : 583. gheen yleeſch buo; Godi gheacht. betſchzebe Yzeſenten Nieu

baecdicht cn ſal wozden / ﬁumz.

hurch/ Whngaarden/ Luoſen/ berſ.z_o.®'2ipuﬅelen hebbcn Ehei Banchem (Fuzeeﬅ (zupzen/ ﬅum iiefgheh adi/waar aan fp wel Bieſen/ {Philips Cuzneliſz/ende ghedaan hebben/ ende nuthtans la Dutto; Houghervects ban Ho inde ſelbe hace Llefde ghebzecke lh‘ch epdt gheweeﬅ/algvnameinch/ ren. Saravia. dat p met een bleeſchelhciie aﬀectie H den neghenenbeertichſien ( arm meeſier Eheiﬅum hebben ge

arth'ckcl ghepzuponeert den

ucht op der aerden te hehouden/ .

tweeden Flubcmbziſſs un de ende noch aertſche ghedachtcn bau noene/ helangcnde uwe argumentſ hem hadden/ ban welche ſwacii twelcii gh maacht up de wuugden [RPQ Chziﬅus haar mcermaal ghe des Catecgiſmi mdc tweenb filth ﬅratc llecic, nochtans canmen daar ﬅebzaghe/ houdende dat un e belle iiptnietheﬅuptcn dat hace Iiefde werchen m deſen leben al unbulcu epgentlhch fonde eweeﬅ is/ maar men ende met fonde bebleciit zijn/ mi] ſondelijck cn c ghebrcckclîjck, wear upt ghp beſiupt datſeiòndich welche gebzechelhchcpt duo; de ge Zlin, antwuuzden wp/ dat wp fult): nade Chziﬅi heut niet toeghereiient boo: waarachtich houden / maar en la geweeﬅ. Haier mede bait uutiî ontiiennen 'tgene ghp buuztſſs daar ’tghene ghp boom: ſgght/ nadien upt wilt treciſſien / te weten / dat fo: Oud gem unbolcume wercken ge dell'ue wcrcken eyghentliyck ſouden biedt/ maar boleomèl dat de wcrc fondcn moghcn ghcnoemcwcrden, hen der alderheplichﬅcn in deſen ie want wat bevleckt is mec eenighe ben / ais regen ’tgevodt Gode ghe ſmette, en is dic ſmettc l'elve niet. dam znnde/ſunde fonde zhn : want Om dit bzeeder te berclacen is nou wp untiaenncn dat de unbulcumen dich aangemercht te‘wuzden ’tghe goede werciien ! als namenti cie ne de Catechiſmus inde ſelbebza de Liefde Gods ende desjlaa en/ wanneerſe nyc dcn oeloovc in Chri ghe recht boo; uwe gheallegeerde ﬅum voorc comcn, Îſſonden zijn, [ oe' woozden ſeght / dal: de ghcrechric wcl de onvolcomenhcydc ion eis,. 11th dic voor Godts gherechtc bc ﬅaan &],gants bolcumtn cſi deWct efi ſeg en dat daac in ondcrſchcydc Gods in alien ſiuciien ghelijckma is, in chcn het goede werciſſi- ende

rich moec_ zijn : de welche ghercchs de unbuieumenthepdt dea felben! tichept memant cn heeft ghehadt/ die Cheiﬅus met ſh'ne bulmaachta hepdt bedeciit/ maar up gheloopen Abraham deni-_ ſhue werciien niet hebben alle de [chziften ende crem gherechtbaerdicht en is bp Godtſ pelen die teboze unsup deſe que- — Bum. 4.Eapittel berl'.z. ende ;. ſiie buoztghcbz _ t zhn/ei'i bp il tu: Want hoe goet ende denchdelijciî nueh tue met en zijn wederlept : nu de ſeibe waren / ſou zhnſe nochtans cumen wp totti-t ghene dat \ ghp dan Chriﬅus alleenc, ſuo datoutk

in Godts rechtvacrdich oordcc] be

vleckt ende bcſmcc ghevondcn ghe weeﬅ,ghewegcn zijnde in de waach ſchale dcr Wer Godts, hocwtl hp nuchtans de ſeibe upt gcnade aan ghenaam ghehadt ende g_hcprcſcn

bouzihzenght tot bewvs banden eerﬅen arthciiel uwer qucbe/ ai

waar ghp atgumenteert uldus: Al wat Gudt ende Chziﬂus hhebiedt den hcrbozcn te dome/dat is Gods wiile dat ſuier/ ais hp dat gcbiedt/

cefc, mani upt de mettile der Wet Bbîſcnicde : Dire Liefde tut Gode. " ene

Haaghſchc ghebiebt Gab ende Chziﬅus op b_ie lhcli onberhouden : Want het ſelbe 76

whſe ende gheen ander 1 als die is begrepen inde bierbe bzaghe des Catechiſini/inhoiibende Lieſbe niet ban halber oſte ghedeelber / maar ban gantſcher ende gheheelber her ten / het zp dan ufment ſo berſlaat/ _ ban ufment oocli berﬅaat ban op rechter ende onbebepnſber herten: ſoo is ban burla ben wille Gods bat beſe Ileſbe tthobt inden herbuze

nen gheſchiebe ſou die in beſen ghe

hab-*. gh moghen iiifereren ban al

len men chen tut be welche be ghe boden Oobts/ſhn mille ende macht haer ſtreglien/ ſou wel als tot ben herbozene/ bat namelhch alle men ſchen/ de onherbozenen alſo wel ali be herbozenen / be Wet Vobis bol cunientlhtk moghen onderhuuben. Suo moet ban bat woorr, dc wine Godcs , mer ondcrſcheydc vcrﬅacn

worden : Want de wine WB!

bodenﬂIhnſh ſkaat beſchzeben/ Oſ waar mebe hp Heine! ende Sarde ten mlnſlen iipt opzeehter ende on ghebepnſber herten/ ſoo n.2. bat pooeht te bebnpbé/ het welche (ſe_ t ghp maar) alhier dan la ben e Gabes. Lſiyier op antwuozben wp bar dit gheheel argument teghens

re _rt / ende uzbmeert matter ſal a chiederti wozbt althts bolbzacht ende can ban niemanbt berhinbert

ons gantſch niet en beſlupt/ in mp

xrxiih. Lbfalm; met ander plaatſen

wozben / ghelhcli be ſpzeuelien be

whſen die ghp aanghetoahen Debt iipt ben honbert rih. ende honbert

belienne meer bat het gebode Gods meerzllDaar niet ſhnen wille die hp vandcr Lict'dc hem nycr allecn rot bm menſche heeft geopenbaart en den hcrborcnen , maar oock toc dcn de te kennen ghegeben in ſhn Perl onherborenen ﬅrcckc,want be Wet maar af be .Lehhſture g_hetnpcht Odds gaat allen menſehen aan int

bat be ſelbe bande meeﬅe hoop der

ghemeen/ baaromme hp duel: allen menſehen nagclaten en obertreben menſche gebiedi deſelbe boleoment mozdt. Daarommc glielijck nice cn [heb te oiiberhouden ban gantſcher volche,om dar her Godcs willc is dat herten / ban gantſcher ſielen /enbe alle menſchcn ſijn gheboden ſullen ban allen rraehtenfllboth ghp gaat docn, batſe baaromme alle be ſelbe bouzt op bit eerſie argument ende moghen bolbxenghen/ alſou bolcht poucht te beſlupten/na bienOob al: ooeh gheenſins upt ben mille-{Bubz inaehtich is/omme al ſhnen mille te dat de herbozene boleomentlhck in bolbzengen/ bat baaromme be her alles den ſelbenboen. Dat ick loud}: bozenen die buleomen Liefde (Bode epoucht hebbe be woozben Ehu eonnen toebeaghen/ of datmen ſal gimbhp ſult ben Heereuwen Oudt moeten ſegghen / bat Gobi niet al; lieſ hebben ban gantſcher herte Le. maehtieh en la. Qm'b’almughent alſuo te bcdupben/ als ofdie better hepbt Oobts te bewhſen / allegeert henben iipt opzechter ende unghe ghp beel ſpzeuelien / de toilette ghp bepnſber herten/ghebzaagh iekſſmp wel habt moghen ſparen / want tot hetzſiezoihocolrtwnck uptwyſen nieniant ban ons baar aan en tinh ſal/ bat ici: gheſept hebbe/ de_woo; felt. Voozts belanghenbe u argu ben ban gantſcher herten en ſielen ment/feggen wp/bat bit gants niet in ſommighe paffagien der Schiff! en ſill'gll: God gcbiedc ende Wil bat: turen buo; unghebepnſl ende up men hn gheboden_bolcomentlhcſî reeht ghenomen te 3le / maar niet ſal unberhouden /en la almaehtich datſe m dit ghebodr niet hooghcrs omme te buen al mar hp mil : ergo bctceckcncn cn ſoudcn , in’t welche

be herbuzene moghcnſe boleomentg wel erpzeﬀelheli bpgheboechr zha deſe . !

Diſputatie. defe wuozden / ban aﬂe uwe trach

77 derthiende' Capittel des’ſeibe boecr/

ten ! mette welche als _uuciî met de daar hp ſepdt : th fult de; 1931:- . buuzgaande geſamentihc berlkaan pheten ufte dzoumers wuuzde npet wuzt de alder opperﬅe affi-clie ene houzen/wanr uwe Deere Gud ber de Liefde in ghedaehten / begheer: ſueclst n/ up dattet openhaar wer ten/ wuugden / ende wercheii/ ghe de \ uf—ghp hem lief hcbt … alle uwe ihchſe inde eerﬅe ſcheppmghe ghe; herten ende in alle uwe zielen/ is weeſt is. Nangaande de paffagie hennelhtiz upt b_ele anderepiaatſcn Mopſi/ Demenzoa :. Het gebodc dee Schelfture mden arthciiei rlh. ‘ da: ick u huyden bcvelc , en is 11 ct eenſdeels aanghetughen / dat deſc bovcn u noch verde ghcleghcn, c. maniere ban ſpzeizen/ in alle fhne daar'op ſegghen wp de meeninghe herten ende alle ſhne zielcn/hicr nyct Mupſls aldaar npet te zhn / da: de nndcrs berccckcnt, als met een op ch nyet cn is boven hci: vermogcn rcchtc endc onghcvcynldcr affcétie, ecns menſcthbelllt falce ſollde ﬅrhs want immergi Mupfes npet feg den teghen ’tghene Petrus ſepdt/ ghmwii/ dattetecn teechcn is ban Wctoeum 15. verſ. 10,Wac verſoeckt bulmaaclzthept m pemandt/ als hp gh dan nu Godt , omme den Diſci hem npet en laut beriepden toi; p en ecn. jock op den hals te ‘leg beeemde Guden/maar alieni dat gben , twclck wy noch onſe Vaderen hp met een upzechie Liefde de Hee n et hebbcn connen draghcnPOoch re aanhangt efi hem alleene dient/ aiaupſes laden uziginalen terre ge lander met Ilfguden te huereren. allegeert/ Deuter. zo. ende eenighe Vele uptlegginge blhcht waarach ' ſo Duptſche/als Iathnſche crema.-i tigh te weſen upt den erempel Eze tic npet en berﬅaat ; )et en is npet chie / de welche inſ " ghevedt he

boben il/ maar ten is u nyet verbo r en,ufte berde ban u : want Mup

ſept hebbende/dat )p boo; den ſi cc re ghewandeit hadde met een bul cumen herte/daar un in ſh'nen liof

s ten eerſien chit aidaar de pze bilegien des, bolcx Jiraci; / ban ſanch behent / da: Godi ai ſhn fon

wozpen welche David ſpzeeciztmdeetribh. den achter rhnen rugge Dſalm / verſ. ] . Hy doet Iacob hadde / Elaine 38. ber .z. ende 17. condc ſijn Woor c,Iſrael ſijnc wiji'en Want hoewel hp ban gantſcher ende rechten , ſoo en doe: hy gheen herten de Nfguderhe uptghero t Heydcnen. Te leennen gebende/dat ende den Gudiſdienſi upgher t hem den wilieGods familierihcilen adde/ bulgende alleen den Heere/ gheupenbaart was. (Ten anderen uo heeft hp nuchcans daarentuſ um het bulch te bertruuﬅen / wijﬅ ſchen [onde in hem ghehadt / want

hp aan \ waat ſl’ helen l‘ullen de - andere fo hadde uoch alle de ſchult berllchnnghe des buuzſz jun: / ende offeren , brandtoffcren, cnde verſoe de gheruſihept der conſcientien die ninghep , die de Jiraelicen alle in't de Wet mede bzen en ſoude / in gemeene ende in't particuliere dum dienſeboicumenilh underhouden mueﬅen / te berghecfs gheweeﬅ al ware / namelhchſihet Wuuzdt des len den genen dle den _balſchen Peu Enangelh. Gheihcſi Mabius ſelbe pheten n et aan en hinghen/indien uptlept tottenilîomepnen m’t thien fulcr een eher \ chen eweeſi wa de Capittel berl’.8. ſegghende : Dit re ban bulma ,te'li.’ ende bui is het Woordc des ghelooſs , dat wy comen underhuudinge der gehuden predikcn. Dougie beroerende de OoduWant die buimaacllt is ende andere plaaiſen Mupſifi upt het geen ſchuli en heeﬅ/ en behoeft atm ' ' ſultileu

Haaghſchc

ſulclîlenſſoﬀerhanden ende ſchult-be ende nememﬀe te doen / dre de Petſ ſoo mel een pede: bpſonder/ als allen in't emeen beval/ ende dot op pene uyr en volcke Gods uycgheroyct tc worden : waar upt ghenoegh wm bewcſen /datfe alle ſmldaren ende overtreders der Wet Oodtg ma»

der

ouwelm harer donnaem fgoderhen / en de welche ſp

wandclden voozde gedanckeniﬀe/ maar daar na lll’t ghemeen ſulcr

npet ngm ghedaan en hebben/ als hec blhcht _da: {" hnn: met aller macht cege den fgoden—dlenaars

gheﬅelc / ende omme des rechten ke… hoetoel ſp nochrans den dals Oodſdtenﬅes mule groot dervolch

[then Hzopheten npet en volghden. ghtledﬂl hebben/hocwel ſommighe Men mach leſen Levit.x6.verſ.zg. particulìcrc heur met Afgoderijc

ende Numer.19.derſ.7. Nu comm hcbbcn beſincc, dcwclcke Godc hier wp toc dle ſpzeuckm Ezechieus vp dreychc cc ﬅmﬀcn. Albus beﬅup: unerhaalc/ ghefchzevcn in het elfde dele paﬀagie gantſch npet ] dat het Eaplttel verſ. rg. ende zo.lupdende Doich een belofte van volcomcn! albus: (ck lal curluydcr een here hept ghedaan ſouſſde zhn: ofte indien ghevcn,endc eencn nieuwen Gheeﬅ hem- (ghelhch ghp fegt)‘ ſulcken een lalick in haar ingew : ghcven, &c. toeſcgmnghe ghedaan ts/ ſoo moet op dac ſy in mijn ghe oden wande npc du u derﬅanc volghen/ 'rghene len ende mijnercchten bewaren &c ghp ons poochc te onrecht op le ‘Tot antmoozdt ſcgghen wp daar leggcn/namelhch/ dat God ofnpet lhclî te blhchen up! het gedolch des Mmachnch/ ofnpeeeendoudich en gheheelen texts / aldaar de meeninz de ghetroume in ſnne beloften ls/ e des Deer-en npet anders te zhn/ Want ’cis opcnbaar , dac her Volck

an alſoo’c volcn te dozen dan heu re?;fgoderhen ende grouwelm'tcc

Iſraèls na dc wcdercomﬅc nyc: ghe

hecl volmaackr en is ghcwccﬅ,maar whlen fp lll het lande noch waren/ noch deel gebzehenln hen heeft ghe npet hadden bekeert gheweefk / dac hadt/ no_elch een pegelhch meet dle fp nn het caﬅpemenc der genanche de Hcﬅozcen Eſ‘oze / Nehmne/ mdc niﬂ'e ontfanghen hebbende / ghebe de boecken der due laatﬅe Pooh:

ter: ſouden merden/ nude in haar ten Wagen" / Latham/ende Mala Lande wedergebzachtſſzhnde/ haar con gheleſen heefc: orlnch hce ooclr tot den dlenﬅ des eemghen maren lzennelnch x_s/ dat fp alle ghehonden

Godcs beghevcn ſoudeniwnar toe znn guenzeeﬅ/ bolghcnde de _Wet hen Qodt beloofc een eenich herte hier boom ghenoteert/ Lemma

endeſieenen nleuwen Ohecﬅ.Maar mdc 23.- tnde Num-29. veda. dat ghe! cherw s_ upt de Hlﬅozim ſo wel de hooge lerﬅcr/ ols ’tghe. dlh : / da; p rn het Land: mrder mem Poch den thlenden dagh del: ghekeerc zhnde/ den rechten Oodſ. fevender maant haar ſelde verone dienﬅ hebben opgherecht ende ghe mocdicht ende caﬅhdende offerhan volcht/alſoo blhcht ooch ghenorgh dc voor bare ſonden moeﬅen docu, ſaam/datſc no dele gcbzeken ende Welch un de wedecvzengin e des ſpmckheden hc bell eheh-ndr ſghes Voler upt der ghenanghem enpet lhckmen ooch claarlhclî ſn-n mach noodigh en hadde gheweeſtè indien bp deren Mayhem dac indm ghe: deſe bclofſen/ na ume omme/ van finden Godcs wandelen ende ſhn geheele volmaaclnheptte verﬅaau rcchten doen/ npet gheﬅelt en luozt ware. Doozrs/ leghe ghp/ datmen teghm onvolmaacht zhm maar te leeﬅ in—hec derde Cannell szljcff. gen het wandelen na de ergernlfl'en bitſ-;. De fleece is gherroch , Ts

Diſputatìe.

79”

ﬁlobeveﬁigbenſſ ende voor’ uade behoeden , waar upt ghp pil nadien alle mat fonde is/quaadt nel ende Gudt den ſhnen beluoft ban al bar quaadtis te behueden/dat

hang mgheweeﬅ lſoo iﬅ dan datg pwel ea ept/maarnpet bermughen bt/ te hewhſen npt

l'ai laten uberwinnen: Doch aliﬅ

Yzefenten als bobm.

defe buuzgaande ſchelften / dat de

gheluubigen ofte herbuzen hier fun daarumme het mogelhth tal dat de der fonde zhn mughen/ ten ware herbuzen menſche hier magh leben dat ghp b,?t wuuet mogcn, pet an [under fonde) want de beiuber is ders ber aan wildet/ wear ban ghetruu/ende daar bp Wlmachtich. hier gheen queſiie en la. Hier up antwouzden wp / da! het D.V. Coornhert. Adrianus Sara-4 ibuozdt quade,ufce booſe, hier ende vin. A.Genieten. I.Wolfſubſig in ſeer bele andere plaaeſen/epgent navic Noraris. G. I. Rijſwijck [_Ìjcſl dcn Satan , als den auteur alder Notaris iùbſignavit. booi'hcydt , betcpdient/ Epheſ.6. beef. 16. 1. oh.5.b_ecſ.18. Ende alſuu in den in Pauli / dat Godi de Ehziﬅenenbanden Satan npet en Den reitmjauvemvzis 15 8-3.

dat wp daae bp vcrﬅaan willen het ſondelijckelguaadt, ſuu en beſiupt

nuchtans ſ cr teghens uns npet] dat Gode de herhozene hier indir

Saravia.

War na comt ghp eﬁ, belohﬅ

niet ihren ghetupgemﬀen der leben boleomcn wilt maiien :want Scheiﬅure/ dat Gud 'tgebedt ghelhch God deni erbuzen me! be der herbozenen berhuuzt / tineltk ' maart boo: den atan lal iﬅ dat npewaarts toe en dient/ dan om

den Satan noch rontumme haar pampler te buiien ende den thdt te gaat/ uechende haar te berſllnden/ iﬅen/ want daar npcmant is die ende p teghen hem alſou te ſtrhden ulcronilient. Belangende’tghene hehhen/ datſe nuchtans well ais ghp ſeghtg dat ghp npetenmeent Ml met bupﬅen ghellaghen dattet eemch hervuzen menſche ge ;den/ alſou hewaart Gudc ouck bunden mach werden/ die npetiipt melden l'hnmboozdeſunde/ in ha: warm gheloobe met uotmoediger ren bleeſche zhnde / dade over haar herten en bidt berloﬅ te werden gheen heerſchappic en voert , ﬁom, ban alle quaat ende lunde/ die noch 6. verſ.14. Maat daarumme iﬅ in hem is/ende teghen de welche hp npet‘geſqrt/daiſe geheei bulmaaciit is ﬅrhdende ſbeſluptende daar ups

. alias ſmdtban l’hnen Apu dat hp npet gheloobenen condtl eien ohan.17. berſaz. dat hpſe dat uudaingh hidden under oun bewaart hadde die hem den Vader hadde ghegeben/ende dat npemant ban en beriuzen was / dan de fune der erdetﬀeniﬂ'e / nuchtans heeft

ſuudeblh'ben ufte gewepgert onde wurden / ſonderlinge nadien 'tſelbe

fonde geſchieden tut bermeerderin ghe ban‘t anche Cbnſh in alle

hpſe. npet ban allen fonde bebzhdc: rechtgheluubighe ende hervuzenen WW outil wanneer hp beghe-ere menſchen/gheen dinch op Nerden

ſe de Vader beware va ’tquaat/ meet begcerende/ dan da_t des Ha npet te berﬅaan is/ datſe gheheel tans rughe in hem bernielt werde fouden bulmaacht ende m dirlebm grondelhcii / cn dat de Heere Ehei Lander fonde zhn / met den welche ſlus ihn anche buicomelijch / ende tt HW] datſedaarnanoch ve ſſſonder alle widerſiandt >!)an

Haaghſchc

den become/et.Oanr op antwooz

trappm wei-elit, .Soo vercrhghm

den wp /d.1t wp metu heheiinm/ dan de gheloovighe / wanneer fp oe dat de ware gheloodighe ofte onime de uolmaachthepdt bidden/

ervozene cen operighe luﬅ heblien eencn daghelhcr waldom / tot dat tot de _volcomenhepdt des \îhclî fp deur de trappen/ van Oodt ver Ehtiﬅi m henlupden/ ende volgens tot de volcomcn detloﬂ'mghe non alle ſonde ende verdozvrnheptﬂòee licnnen mede/ dat fp deur de ſelde vperighe luﬅ crnchtelhch beweecht mozden 1 omme ſulcr dan Oodt te begheeren/ende niet ootmoedigher ende geloobiger herten daaromme hidden : Maat dani: iipt en volcht

ozdent / epndelhcﬁ de volmaacht ljepdc hier namaals crijghcn ſullcn. Doch alfa ghp hier van achier na/ handclende dan het Vader onſe / mederomme in't beeede ſpzeecht / ſo ſparen wp de vozdcr antwoozde

tot dat mp daar ghecomen ſullen zhn. Dolgens mel-pt ghp ons doo;

een ander orgument / fommierlihdi

npet dat [Lemandt ſnlci: ſal vcrwcr

degcepen in deſe woozden : ln "en ven in delcn ﬅerffizlijcken vlecſche. “alcijdcs noch ſondc blcvc inden ghe th ſeght dat het Odd ſoo velooft loovighcn , ib ſoude Godi: maar den heefc/ende dat hp mach geben ’me halven mcnlìhe hebben , ende d’an ne hp hceft toeghcſepdt. Dat Oodt der heltì: den Satan , ende den Dup npet en ſoude machtigh 5911 re ghe dcl fonde "WElIH-Thflﬅum heer ben ’tghene hp bcloofc heeft / en can ſchappen ln gli 13th nander ghe npemandt ſegghendſlèaarwp onc loovigher zielen / ende daar fouden Benneu/ dar God‘dcn gheloovighen twee Ton-inghen Zhu: maar nuiﬅ 'bcloofc ſoude hebben in die levcn oninoghelhciz dat dc gcrcchtighept volcomcn“ ende gchcelſonder fonde met de ongcrcchcighcpt/ende Chu tc makcn, het Wchk van u noch nyct ﬅus met Velia! ghemecnſchap heli bewcſen is:Toch hieromnieiﬅ npet veii/z.eîo3iiith.6_.derſ. mec. Ergo gheſept / dat ſodanige ghebedt pdel ſo vlhft npet althdt ronde mden ge ende te vergheefs iſiti/ want fp wer loonighcn ende herbozcn'menſchen/ den verhoozc na daccct mccl’c dien maar ſp mozden doo; Chziﬅnm/die ﬅclijck is cortei- glorie Godcs , htt Nlmachtich ende gctrou is/behoedt welche npet en moet afghemetcn doo; alle quaadt. Nntmoozt: Wp wozden na u goedtduncſien / maar onthenncn htt gevolgh des cerﬅen foo't de Oodrlhche whſhepdt heefc dcels dan deſe ſiupt-rcdcn/ manta! doo; dit tegmwvozdigh leben goec il! buffer noch fonde is mden her ghevonden: Want all‘men na het bozen / ſoo en bedzhftſt baaromme goetdnnthen banden mmſchen fou gheen hecrſohappic old.-ur, ghdhdî de te werclſſi gaan ! \oo foudet meeﬅ {Paulus fepdt/ Moms. verſ.: 4. De tot de glozle “Godcs ſchhncn te dic fondo 1311 ovcr u nyet hcerſclié , want nen / dat hp dcn menſche in een ure ghy nyec en zijtondcr de Wet, maar ſeffcns volcomcn îmaacktc , cnde ander de glzcnadc. Dan heerſchap‘t nyct allenſkcns , noch metter thdt/ de fonde inden mcnſche \ wanntci: gelhcli nochtan's “liminelh'cn is dat (ghelhch Paulus ſept / Epheſ.z.2.)

tet geſchiedt. Uaar-amme

anlus de mcnſche-daar inne wandelt na

{epr/dat de inner-[hehe men che vcr: ment wozdt van-‘ daghe tot daghe/ 2.Co3.4.16. Waal: upt wy merc Iîcn connect / dat Oodt de hepligh makinghe des mcnſchen doo: fener

den loop defer meten/na den Over

ﬅen der macht des lochts/ende des gheeÌS/diemi wercktmdm kinde ren der. onghehoozſaamhept/ wan ddelldeinde bcgeerte ſims vlceſchîc en €

Diiputarie. ende doendc deu wille des vice

haben upt den ghehede uns Heeren

ſchcs , ende der ghedachtcn : Maat

Chziﬅi teghen u gheallegeert heb

ter contrarie / wanneer de menſche den Geeﬅ der wedergebuuzte une: fanghen heeftj fu r ik npet alieen in hem eenen licht \ chen het bleeſch ende den G eeſt/ maar de Gheeﬅ Beerſchet ai uu uber het bleeſch/ dat y ’tſclve is bedwinghende en‘de in

ben/Vergeeft ons onſe ſchuldcn &c.

ende ſuudet gaern de werelt wh;

maﬁen/ dat Chziﬅus bp de ſch ulde gheen fonde berﬅaan heeft/ maar de duchter bande fonde / die ghp de mueder bande ſchult nuemt / feg ghende datmen de dochter wei heb houdcndc ., dattet npet alles di]?! be can/ wanneer de mueder al doot banner wilt/gelhck Paulus fchzhft is : Maat un; berwondert dat , Galat.5. verbs. wandeit na den ghp/ die de hepligheſiàchzifture fuu

Gheeſt/ſu en fult ghp de beghcerten wei geleſen wilt ſchhnen te hebben/ des vleeièhes nyet volbrengé, want het bleeſche begheert teghen den Ghedi/ende den Gheeﬅ teghen het bleeſche/ ze. iﬅ dat g p dein: den Gheeﬅ ghelept werdt o en zht ghp under de Wet npet: Suu en zhnder dan inde herhuzen zielen geen twee

met o bed allegatien/ die ghp uber een huop haalt/npet een; gemercht en helix/dat Lucas m’t elfde ua pittei/berſ .dit [elfde gebedt Chai

ﬅiberhalen e uptdzuciiel

ſepdt:

Ende verghceſt ons on e ſonden,

want w uucit eenen eghelhcie die Cuninghen/ nochte truee Heeren/ unuſ digh isſſber eben : waar maar een eenigh crunch en Heer upt immerge blhcht / dat ſchuiden Ehgiﬅus Jeſus/ die alleen de heer ende funden mden ghebede Chziﬅi/ chappie uber de gheiuubighe zielen buo; een ghenumen werden. flue uert/ dewelclîe overmidcs het hem rendede ' diﬅinctie die ghp maacht/ belieſt heeft dc fonde toc eencn ﬅrij tuffchen ſunde ende ſchult/daarſſ me de ende oeffcningc in den herboren de te hennen ghebende/dac delchulc tc laten , daarumme npet gheſepdt Wei zijn magh,als de fonde wech is; can wuzden. ihn rhch metten za; cunnen wp npet bcrﬅaan wat ghp tan ufte Velia ghemepn te hebben/ daar mede andere meent / dan dat wat aldueîi’hnecracht indeſwach: de ﬅraffenoch vandcn Heerc toege hept berbult wozt. Ouch indien dit rekenc wordt , na dar hy dc iònde al u argument piaatſe teghens ons vergheven heeft , welche ﬅraffe wp gebhen ſoude/ſu gheben wp ute be in defe bede/ na 11 berﬅandt / afbid ? enciwn / waar ghp ſuude blhben den/ hoewel wp ban alle ſunden be met uwe jonge kinderen in Chriſìo, bzhdtznn/waar inne uns dunchi: die ghy bekent fonde aan haar te dat ghp dcr Papiﬅcn ghevoelen, die hedben ende reg en die te ﬅrhden: ghp Eathulhciien nuemt / ſccr na wantmen op du anige whſe oucii come,-Maat upt den wuusdeGoda’ teghen u ſoude mughen ar ueren: hlhchet beel te claarlhch ldat Godc ‘Ho waar de fonde noch blh ldaar heſamenrlijck de tonde ende de affe den boetvaerdigcn vergccſt, moct Gudt maar een deel banden

» ” »

menſche hebbcn lende den Tupbcl ſeggende dat hy dc ſondc inder ccu- » ct andere : Jaden lunge hinderen wigheydc nyec en wil ghedenckcn, » in Chziﬅo hlnft d_e fonde noch : Er Ileremm. Dat h ſe achter ﬁjncn » gu fu muet Gud mhem maar d’een rugghc werpt ,E aie 39. Dat hyſc ”

helfc hehven/ ende de Dupbel d’an

nyt doet als ccn neve], Eſa.44.verf. »

dcr. Dane na comt ghp en poucht zz. Twelch npet gheſepdt en ſoude » te wedcrlegghcnhet ghene wp hier moghen werden / indicn hyie noch » } dachte

82. n .. … ..

Haaghſche

dachte te ﬅraﬀen :ſi Roewe! wp benennen/ dathp ſhne__iii_nderm wel een Vaderlhche caﬅhdinge tot has ret waarſchoùwinge ende veterin-

te ﬅellen / daar inne wp ander-s’ gheen mate comien honden/ ende npet ommcdat wp het felpe npeten ſoudcn moghen hidden in andere

« Bhe toe ſmdt. Immcrsﬅrijdcdatcc- gheheden/ende ſcgghen/uwenwille “ ghen alle reden,dat God den herbo- heden ghcſchicde/ verloﬅ ons dn … rcnen , dic nu ſijn ghebodt volco- ghclhcr vandcn quaden/ ende ſoo .. mentlijck houden , dc Ìraﬀc harcr

voozis.Maar omme dat mp daar

« voorledcnlonclcn, dic by haarlnngc mede npet cnbchoozente vzeden te « vcrghevenhcctc, nochlonde nahou-

zh'n / als met den daghclhcxfchen

“ den, daar

doch bclooft heefc/dat bzoode/ baaromme zhn alle d'an de menſche ie de Wet doct/ daar dere gcbedcn ſondct eenige rcﬅrinc inne leven ſal/ "Leon.:9. welche bc tie dan tyde gheﬅelt/ ende wozden lofte de herbozme un nu de Wet/na begheert doo; nu ende althdts. Bet u ſegghen la in alles onderhouden gene ghp daar bp doecht/heeft ngn dolcementlhcli geloovende/ ſp_ npet mecr grants dan het voozgaan cl behoeven omme de. verghevinghe dat namclh'cli de ﬅercken dit ghe harcr ſchulden te hidden. Indien bcdt npet te verghecfs hidden doo;

ſp't oocli n ſſet daﬅclhcn en gheloo

den fwnchen Ledcheus/ dic daar

dm/foo b hehet daar npt/ dat fp ooch noch ondoloonicn zhn.Dac ghy legſ , dat wp et en ſegghen xder gheeft una un e daghtlhrrſche ſon

5 n inden Lichame Chziﬅi/ want a al de Chziﬅenm ſeggm : vergeeft ons onſe ſchulden /_ſoo degrhpen fp haar ſelven mede indcn hoop / ſoo

d__en / als geeft ons heden ons dage lhct bzoodt/is mede ſo blaeu/dattet nacu waerdigh en in wederlepdt te. wozdcn. Eheiﬅus ſepdt : Waimea:

wel als wannecr fp feggen/Oheeft ons heden ons dagelhcr vzoot/ende

indien einant ſonder [onde ware/ ghp bidder ſo bidt alſo / ende ſeg ht: maniere dan ſpzelfien npet gebzupt , Onſe Vader/Gt. leerende daar nie: heivgelhck Mopſes den [etere bid de / dat alle onſe hebeden na deſen dende vooz’t Volche in ‘Ilf oderhe reghel nicht ghe emeert vehoozen ghedallen/daar vanhp on chuldich

hp en onde onghetwhfelt ſulchen

tc zhn : lap bcdeelt ons oocli altoos was/ npet cn fepdt tot den Heerc/ te hidden ende npet moede te wer Derghecft ons onſe fonden : Maat

den/Luc.18.verſ.1. daaromme ſ 'n vergheeft haar hare ſoiſſiden/Crod. meeninghe gheweeﬅ is/dat wp [go 32. 32. Daaromme zhn dit npet welomme vergevinge der ſonden/ als online onſe thdtlhche nootdznft daghelhcr bcdden ſullen ( waar iipt bulght/ dat wp daghelhcr de ver ghevinghen der ſonden bchoeven/

dan vlaeuwe gloſen/ die ghp iipt u

hooft derziert omme de ciare moo; den ons Heer-en eenen dzeemden ſin

te geden/ de welch wp npet meten]

dat opt non eenigv :àchzilLent op

mant wp alle in beele ﬅrupchelen/ ſulclier whſe uptghclepdt zhn / als fepdt Jacobus Capit.z.verſ.z. al ghp hier doct. Dear na gaat ghp ,en waar’t maar met quade bewes voozt ende ſcght : mmers de ghe ginghen ende ghedachten/ Match. loovighe bidt in’t eldeghevedt/dat 15. 17. Maat dat deſe moozdeiil hem Godcs ﬁnche toe comt/ npet heden ende daghelijckſche, gljeﬅckt op dat ſhnepghen ſondclhchewille zhn mden ghebede banden bzoode/

in dit ﬁhch Oodts fo_ude gheſchte

xs ghcwceﬅ o_mme onſe begeerlhtli den/ maar de Oodtlnclie wille/ als htp: tn thdtlhclie dmgben een mate hp ſepdt :wa mille gheſchicdeé amm

<-\v2;a—\nu-ſ —-

Diſputatìe.

emme alfu te Sabbatherm ende te den heſcherinen/ dat hp ſhne kinde ghedooghen / dat des laceren wille reii daghelhcr inden gcluobe/ Lief alleen in ſhnen hepiigen l‘aprile ghe ſchiede / ende dattet quaadt ufte de fonde npet in deel / maar in't geheei upt hem ſuude ghedgebcn wozdem

de/ ende ghehuozſaamhept ral duen toenemen/doo; dt cracht ſhnsGees ﬅes/ ende de upterlijciie niiddelen/ ban hem daar tue beruzdent/ dat - daar tue hp uoch hidt unime ber hpſe inde hope dei: ſalighept in! der luſſinghe ban’t qualle! te weten / de ſierciien mmme beﬅandigh te hlij fonde. Hier upt hcflupte ghp alſuo: ben tut den epnde tue,?auu dan dat Mar de gheluubighe hidden na den hupten alle twnfeicn tiiſſcheii u en-« wilie Ehziﬅi met een baﬅ hctruu de onu/datmen alſu/ g elhcie Thei weii/ dune di werden fp berhuuzt: ﬅna uns hebolen he /niuet hid Ve geiuobige hidden um het buo; den mtt baﬅen bertruuwen / dat emeide na den wille Eheim/want men berhuuzt l’ai wuzden : Maat p haar 'tſelbe hebeelt te hidden: dequeﬅieishierinne elegen/wan Vaaromme ſuwerden fp berhuuzt neer God den Deere lcr ſhne hin ende mughen bercrhghm filler als dercn gheeft/want hp mort he ſp hidden. Untwuuzdeeren eerſien henneii/ dat de flpu clen langheii laten wp boozhp gaaii het gene ghp thdt 'tſelbe gevedenhehhen/ ſundrc ſeghti datde gheluubighe hidt/ dat nuchtans te bertrhghen / aaiighe em Godts Bucketoecome : want mercht hate ſwaciihedeii / daar de aac ﬅaat npet tuecumende zp uns Dchzi'fture bui ban is : Ouch mede ufte mp ii finche/ maar ſimpelhcli uwe hinderleens ende Macht Jie ende ſigeneralh'cii u anche come. ;hehens in Chziﬅu hidden ettelhche Vuuzts aangaande nwe‘fiuptzre: : laten/al eer ſp ſulrr bercrhgen/ende dene/ dewhle daar inne gheen thdt ghp u_ocii nueen uudt Manzhnde/ uptghedziicht wuzdt/ ſuu ſkaaii wp ende de liciiiiifl'e Gods na uwe opi de ſclbe toe/ met ſulciſſien heſchepdt/ nie lunghe hehadt hehhende / hcht dat de gheloubighe bulcumenber unghetw t langhe geheden ende luffmghe ban alle ſonden bertrhgcn nuchtans/ fuu't uns hedunciit/ de ſullen / nyec hier in deſen, maar hier ’bulcumenthepdt noch npet bercre namaals in het andcr levcn , alwaat ghenzſiiiîwelcii hp niuet hehennen (' verwachten nieuwc Hemelen en daar deni: ghe chiedt/ ubermidis c nieuwe acrdcn , na de helufte Godi: de Deere fhne aben in den

Gudts/ waar inne rcchibaerdic: ,tiidt diehp daartue eifel hcefthe ept wount/ ZANI-3. 1 ;. Dan ſiii ﬅemt/ gheen/ende dat wp ſo lange

en de hlnderen Gode-den Engl-rien inotten hidden tot dat wp bercre ghﬂelèlch wrſen/ npet alieen in un: ghen hrhhen. Nu niueteii wp hier ft

clhciihcpt/Matt.zz.zo.maar omine hidden ſuu lunghe ais wp in

onde in buicomcnder gehougſaam

deſen leben zhn / bulghmde het hc

gept des Godlhciien willing? omme bel elimini/die ghcſepdt heeft/wan en {autem ceuwichepdt teluben neer wp hidden millen/dat wp alſu ende te penſen ! Clans. Wpuc.4.8. hidden moeten/ ghelncli gheſept is] Want dat de hmderen Godts defe endeſii et ſuude u cunﬅe weſen/een bulmaaclithepdt hier in deren thdt reni trenipeltetrcuntrarie buozt ‘ betwerben ſuiidcn/en bindcii wp te hzenghen ban pemaiidt/hae hep nei,-ghene ban Godi htlouft lmaac ligh hp uoch gewgeli zp/die dit ghe wel dat hp ihn ﬁhclie fai bermeer hedt/ in deſen lebe znnde/ npet heeft . deren ( ende teghen alderlep bpan averti-limp?!- tif-Biel!" particulier inch !]

Haaghſche'

lhch aangaat de hede : Vcrloﬅ Ons dan de gheloobige hidden : Verloﬅ vanden quade , ſoo hebben wp hier ons banden quade/[oo wenſchen ſp hoben beweſen / hoe dac woordc, wel bolcomelhch ha alle quaet ber-_ Wade oſre Booſe , dickwils beteec loft te mazda] / mae: wetende dal: kent in der heyliger Schrifcure dcn het den wille Gods is,dat ſy hier ſul Satan , als het oock hier doet in deſc lcn crijch voeren te en hate ghee plantſc. Doch wp hchennen gaet ﬅelhche b anden / oo ig haar ghe ne/ dat het dock npet onhequame hedt dat p Vodt hier immer; te !th berﬅaan can wozden voor de en hem willaten heﬅaen ende den ſonden ende tribulaticn : filſoo he» elben dagelhcr meer afhzeucr bet gheerde d’ìflpoſtel Paulus datmen leene te doen/ tot den epnde toe bol boo; hem ſoude hidden! dat hp ber. herdende inden waren gheloobe. loft wozde bande ongeregelde ende Dit heefc heur Gode belooft hier te hooſg menſchen/ zTheff. ; .1. Inſ gheven ,d’dîdflî fp ooch hier, vtr ghelhcr heeft hp hcgheert bei-loft te crhghen / ende bcrwachten booztz zhn/ ban het uchaam des doodts/ met opgheheben hoofde hcure vol - comcn verloſſingc inde berſchhnim Kom-7.240

e onſes Daten Jeſu Eheim. Ovi! ‘ D.V.Coornherr. Adrianus Sara, egt dat wp hehent hehhen dat het via. A.Genietcn.I.Wolﬀſi1bſig mmﬅe geloobe/ oprecht zhnde/ghe navic Notaris.G.l.Rijſwijck No noeghſaam is oni te bercrhghen tari: (ùbſignavit. 'tghene banden Deere in onſen ‘ noodt he term/ende heﬅupt daai'. iipt dat eenighe herhozene een op Ten l'elben-dage na' den noe recht gheloobe hehhende/ altoaet’t

ne Yzeſenten als hoben. '

ooch ’tminﬅe/ende hegheerſſende het ghene hier bozen berhaalt tei/’tſelbe

Saravia.

moghen/ ia fullen bercrhghen.W11 antwoozden dat wp als noch 'he kent ſ ﬅaan l'tghene wp hier bozen

îlngaande nu den Satan en

de de werelt/isonghethelt dat de gheloobighe daat ban alſoo npet berloﬅ wozden /dat ſp antſch gcen moepten meet bande clben hebben ſouden / maar alleen op ſulchet whſe / dat ſ teghen den Satan het belt hehou en/ Epheſ.

ghefept hebben: Ouch mede npet en

6.1 1, Dat ſp doch deur die trihula

belofte Godcs cnhebben. Touren:

onthennen/ dat de gheloobighe de bolcomenthept moghen ende ſullen vercrijghen : Maat onckennen dit al

lcen dar ſy de ſelve alhicr in dit lcvcn vercrijghcn, wancſy daar van gheen

tie nieteiiwerdiobn.Wnnm/m< hoben indienſe hi_er berct’ gen con bande Lietde Chziſti afgetrochen/ de wozden met bidde/ ſo oude npet Hannay. [.EUMOJz. Op ghe eeni he allem/maar alle herborenc lhcher whfe berloﬅ Oodt hier de deſc vc moeten vercrijghen , mallt ghelooviglje van den vleeſchc ofce fp alle met opzechten ioobe duare. inwoonende ſonde,\vant hy dic nycr omme hidden. Nu ehhen _wp te gantſch W_ech neemt , mace hehoedt

bozen heweſen/dat de gene die boo;

hier de ſhne alfoo da't heur gheloo

d'alderheplichﬅe bermaart zhn ge

be n et en bergae \ gelhch Chziﬅus weeﬅ / de ſelbenpet tlxhtbbtp ghe tot etrum ſepde/Lucc 22.31. Ich hadt/ waar upt een ba bepdc moet hehhe boozugheheden due il ghe bolgen/ of datſe Oodt npet cn heeft loobe npet ſoude bttgaé. Wauneer belooft/ ofindien hpſtbelooft heg’ît/t

Diſpuiatic. _

dat

ſe npet en wii uft en can ghe: maar leinderen zhii/eiî erfgenamen it te ſeggen waar gruuwe Gods doo; Ehziﬅum. Nu ſult ghp lhcii :ſuu is dan ’teerﬅe waarach npet toeſiaeii dat alle hinderèGods tich. rameici: ouck gheiiueuhſaam [under fonde zhn: Want upt bulghe

ben.

hihcht upt de fotine, des ghehudts dat die uoch gheſept mughen wu; Eheim/want hp/ die gehuden heeft de waarlhcii bip, te wcſcii/ die noch te hidden : V Rijcke roecome , uwen npet bulcunientlhch ban alderhan wille gheièhicde &c- die heeft—doch de gehzeciielhciihept uniledicht 52m ' hebolen te hidden / Vcrghceft ons Offrhy ſult de onvolcomen jon en onſe ſondcn. Welche gehedt uiinuuz kinÌeren Godts onder de kn ten dich ſuude weſen buo: den ghenen der ſonden moeten reiienen / ende die de bulcumen berlu inghe ſuude met eenen iipt het hups Gods up hebbcn bercreghen, G berhaalt ten/bmnt een knechi/ſeptChzi uw de ſpzeuciie Chnﬅi/ Juhan.8.36. hlhft npet .in’t .!) s eeuweihcii/ 50 il de Soon vry maackc, iult ghy te maar cen hinc hlnft aac in eeuwe rechrvry welèn. Gm daar mede te lhcii. Bande helofte Gods/ die ghp hewhſen / dat Gudt machtich is de noch npet beweſen heht / comt ghp gheloobighe doo; Chriſhim volco wederomme tut den wille Godts/ mentliick alhier te verloſſen. Uaar daar mede hp (na uwe ghebueleii) upwp antwuuzden dat wpoaande wii / %;ſnlipſivlîiî ſiglen b'utlcuntiteſſn e e n g p eer up e ina t Gods npet en twhfeie/maar z . dat ijnen willc ons nyetenblijckt, i?“ ufte het ghehudt ende ſeght: die dock upt deſen ſpzuecii npet bee Witt Gods wille dat het gheſchie noten en mach merde / want Chai de \ wie mach ban’t wozden ban’t ſkus npet tn ſepdt : Ghy ſiilr hier ſoo ſelbe twhfelen / funder te cm ,e volcomelijck vry zijn dattet gheen len aanſhne almoghenthepdté_ iei:

ghehzecii noch fonde meer hp uſſſai up anmuuzden wp/dat ghp dit ar weſen / maar ghp fult waarlhcli gument hier buo: eens ghehzupclie mp zijn ( ſpzelieiide ban een bep hepdt \die alle kinderen Godts in't emepne tuecumt/ |a waar aan buo: iiinderen Godts ghehent wuzden / want in’t buo ande hp bhfenderti'chﬅe berſet en npet de Mache ende teere kinder iiens Guds regen de ﬅerche/ maar hp ﬅeit de iiiiideren Godts in’t ge

rbt/alwaac wp ’tſelbe ghenuegh ſaam hebben wederlepdt / manen

de underſchepdt tuﬀchm den wille Gods in’t gheben ſhnder Wet ende in de regeriiighe ban Hime] ende

Herde/ daar hp wp’t umme rcdittii te fchuuwen ende-ii hier inne npet

ghelhcii te zhn / willen nu laten hih ben.th poucht den felben wiilc te meen teghen de linechten / di‘e na hcſiupteii upt ſummighe ſpzeuclien/ melhtii under de fonde dienﬅhaar daar medc ghp ſeght dat Godi ons zan/daarmede te keimen ghebende ghehiedt boimaacht te weſen 1 als dat alle inndercn Gods fundec un; Gen.: 7.1.Wandelc voor my, Abra

derſchept/ doo; hem waarlhcli zhn ham , cndc weeﬅ volmaack c. Item br.-p ghemaacht bande dienﬅvaarz DeutJSdz. chﬅ volmaackt met.

hepdt der ſondcn/ende dat fp gheen (len Heere uwen God. Ende iDan. hiiechten meet ghenuemt mughen wuzden. ’<Tweick uucie claar is npc Gaiat.4.6. alwaar men ſien mach dat alle die Gudt buo; haren Da

5.48. Weeﬅ volmaackt gelijck uwen Hemelſché Vader volmaackc is.!hjcc

up antwouzden wp ten eerﬅen/ dat dit iwuuzdt volmaackt … defe paſ

der aenroepen/npet meri: hnechteu/ ſagie epghenilhcii uhenomcn won F ih

buo;

Haaghſche 86 boo; het ghene dac oprccht is , ende Doch ſoo hrkcnnen mp guente dat (amine [_llſt il te ſpzehen) dat { ne ſelfs deſe oprechnchepdt / anghe bolle lede heeft/ hoe mel het tot hnc dt’xmﬅljcpdt/ ſfl licldc tot den vyan bolle groothept nnct i; ghcconien/ den in gtcnen menfthe_dan in Chel ﬅo allcen ghewcell: in d'e' opprrﬅe gmat lmrcr ende te dien aanì'ien noch onvol pcrl'ccſſlic is,volghcnde den maackr is. ?ilſo hebben-mp hicr ho: ben berﬅann / dat Almaſias hc ſprcuckc hier hobcn umighetogm/ ﬅraft mozdt ldat hp npet niet bol: Ecclt‘ſi7.zo. Wetter gheen reche coinender herte dede/‘tghene den vaerdigc op nerd cn is,die goer doce, Heere wel hebirl/_2.Chtonic.zs.z. ende nyct cn fondighr : mont upt Item ban Ezechia/ dat hp boo; ſllldît gebodcn des Vecren can mel deleeere gewandelt hecft met bol heſioten moghen / war ſijnc willc cn comender hei-te /daar hp nochtans dc bcgheercc is , inner nyc: war ons noch onbolconien was / Eſai.38. vcrmogé is, gelhch nn: te dozen ten 3.l7. tem 39.2.3. zoowogtdan deele berﬅaan hehhen/ daer bip ge deſe vo maackcheyc gtﬅclc I npet tes h andclt hebben bande gheboden ohm de ghehzecizelhckhepdt / maar Q_Bodts/ cndenoch meer hoozm ful rechcn dc ghevcynlthcyc cnclc dob

le. th allegeert boozts den ſpgeuce

bc hcyc des hcrten. Dic lhoudt Oud

ke iipt di “Time.“. maar ghan

thaham ei’i ſhnen Do clie Ilſcael booz/ op dat fp hem alleen aanhan en/ heur aan fhne _ogdonnantié al een houden/ “ende Ihnen dienſle niet

lus aldus ſchzhft : Ich ghchiede u boo; Godi/dat ghp‘t gehndt houdt

onhebleclzt ende onhcrlſpelhcli to: de berfchhnmghe ona Heeren Jeſu

geenen Alfgodè aan-cn oſcc dcclcn Chgiﬅi. .Maer wie fiet npet/ dat louden. Dat d e uptlegginghe op: ' aldaar ban Paulo by ’rgebodr nycl;

rccht igl ghedzagen mp ons aan de cn wort vcrſtaan de Wet Gods,maar omﬅandicheden dcr voorghcmcldc 'cghcnc hy in ſijnen brief doorgaans pail‘agien by Moyſcs- Ho beele aan; Timothco bevolè hadde, bel-angeli gaat particulierlhchcn den ſpzeucke dc ſijncn Kcrcken-dienﬅ , _daar ban hp Mattheum int bhfde/ſo hewhﬅ hp hem ooch bermaant/ in’t bierde de plaatſe claarlhck ſwanneer wp Capittel / berſ.6. ende lll het bhtde fchoon ſmegheu/ dat Chela-us ghe Cnn. berſ.25. ende tot deu ſelbm hicdende bolinaacht te "ti ghelhch Z.Tiln.z.15/ 3.14.Maar wat gaat dc VemelſcheVader bo maaclit iS/ dit de bolcomé onderhoudinge degi deſe bolmaaehthept ﬅelt tc hen de Weis aan / maar af onſe queﬅie gherechticheyc dchchriftg eerdcn hier is t'iTis ooch openhaar / dat ende dcr Phari ſcen , hoben de melc bll deſe woozden / onbcﬂeckc mdc he ſp oberbloedigher moeſie zhn/ fo on‘ffmﬀclljck, npet althdt ſodanighe

fp npet iiptghcſioten cnbxilden we, bolcomcnthept berﬅaau wozt daat ſen/ iipt de.! Toninchrhclie Oods/ geen fonde hp lﬁ/ maar een opzech ’tſelfde dI apittel berlin-ende regen tigheptende bzonnghept des bian

dc maniere ban doni dei: Hepdenen dels / die met rechte bande menſche . ende (Tournai-en die haren bzien npet heriſpt can werden. Alfa wilt den allecn goedt deden / daar ter Paulus dat eenîìn‘fchop onﬅra e, contrarie de rcchte longhcrcn Chri lijch zig/dat en is npet geſept ſon er ﬄ oock harc vyrmden lieſ hebben iòndc, maar ſonder ſooclnnigc ghe an de wcl_doen,watr iune ſp als op; brcken , maar deur fhnen dienﬅ rcchte lnnderen gbodts den aardt mochte ghelaﬅert wozden Antiche

hours Hemtlſche Podere betoont'. gchzehen ooch Paulus nldnarvberſſ; aa

Diſpuiatie.

haaitzﬁimaa. Deicide ?lpuﬅei nen die haar velieri-en ſoiideii/ alﬅ bermaant de Chziſtenen / Philip. hlhclit upt de uinﬅandichepdt dcs z.i4. alles te duen ſundcr murmus tettes. .Huudanighe maniere ban

reren ende teghenſpzeken/ op dat fp ſpeehen ghehziipclit duci: David in unheſchuldeihcji znn ſuuden ) ende den Li.Yſalm.ìberſ.z._ als [ p hidt

*‘ſi—în

eenbuudich/ eii unﬅraffelhche hin umme berghebinghe ſhner onden. deren Gods/alwaarmen hp de una Item 1.91uaii.1.9. wuzt de berge heriſpeihthhepdt npet en mach ber binghe ende repninghe bande fonde. ſtaan een volcomcn onderhoudinge boo; een ghenomen. aha dcſeii alle-' dcr Wet GodtS, ten zp datmen ſtgt geert ghp beele paffagien / umme gen wii dat die gheieghen is in npet te hewhſen dat de Wet Gods npet niurmiirereii ende teghenſpzeiien allem ghegheben zp/umme hcnniffe ontrent het duen ban goede wcrc der fondo: le hai-en / maar duci: iié / tideiclibeel te ungerhmt ware. onime bulcumenilh'cii undeihoudcn

th ſegt buuzts dattet Godt ſelbe te wozden : maar eer wp daar up di‘—'

mﬁ ſ —" —\ \{ "_I

wii doen/ te weten uns boleomcn antwoozden/ can ici: npet unheant mallen / ende puocht dat te he wouedt laten buuzhp gaan 'tghene wnſen upt Ezechicl 36.25. daar hp ghp haar ſeght ban een cenſame ſept : Ich wii repn water up u laatſe / deur de welche heweſen ſpzenghen / dat ghp repii wuzt ban uude wuzden/ datde Wet gheghe alleiiwe onrepiiich dt/ ec.:llaaar ben is umme heiiniﬀe der ſondeii te het is upt den text elbe_claac ghe haren / ſocciiende daar mede de au noegh ban wat unrepnichepdt de tuptept ban die plaatſe te [irene latere ſpzeeclit / namelhcii bande heſ ais ofdat ban interder antro is onrcynichey di: der afgoderie: Want tept ware/ 'twelcii in men pia en

hpſeght daar hp/ban alle uwe Ilſ hebonden wuzt / daar nochmns een goden wil ich _u repnighen ende an clare ſpreuckc, die maar eens in de dereeg-i-ouweihciier fonde / umme del:: che ſp npt haar landi geſiuu ten ende under den Hepdmen ber ‘ſi-rupt g ewecſi waren] alſu hlhciit : jet ebenthiende ei'i andere bui

g)ende berſiiens. Van dele onſuy verhcydt belooſt hyſc hier te reyni

ghcn, ende nyet van alle ſondelnck

hcylige Scliriſtuyrc gevonden wort, alioo v_eelbehoort tc geldcn ,als ein-. dere {die inecrmnal vcrhaalt (Lian.

Vaarumme ſicnde ‘dat ghp arht tut gewichtiche t ba dcr ſeike meet" plaatſen nondicj te zhn/ ſuo wii ick boozthzeiighcn ſuinmighe plaatſm meet / up de welche ghp iipctghelet en heht / als ghp. noci: ſiiipet ghe: daan en hadt op defe renige plant ſe inumano. ter ſp ii hp nihiicn. ' Murder heweſcn was iwminccr ghp hier Opentlijck onrkcnt heht de

hey-dt ende glicbi'eken in dit levcn, Oni welche wp npet en leſen / dat ſp gheglaacht ende iiptſſ haar landt bcrdzc en gheweeſt znn. Hiertue hzengt ghp noch cen ſpzeucii boozt upt «tram 1. is. aidus lupdende: Wet ghegevcn tc zijn ommc bc

Wanncer uwe ſunde uuck aireede kcnninge derſondeii cc bareimtfcrﬅ hioet-ruot is/ ſou ſalſeſidoch ſiieewit ﬁum.z.i7.18. _:àitt ghp wozdt een worden ec. iiiaar dit dient noch Jude ghenaanit tilde beriaat "il un \ beelmin ten pzupuuﬅe als't buo; de Wet/ende herueint uban Godel gaaiide / want hier npet geſpzolien ende ghp wetet ſynen wilic/ ende Dozdt vandc on'dcrlioiidinglie dcr : pzhſet dat oede/ gcleert zhiide inde -Wct , maſſar van verghcvinghe dcr Wet ec. nde ﬁom-3.20. Vaar

ſondcn, die Godi hcloofi/ den ghe

umme tu fai gheenblceſch duo; de 5? iih

wcrc

(

ss Haaghſchc merchen der Wet 'gherechtbaer dicht wozden boo: hem/mani doo; de Wet comt de hehenninghe der ſonden. ‘Endè ſelfden hzief 7.7.Jch en hehhe de ſonden niet ghehent/ dan doo; de Wet / want ich ſoude noch de hegheertm npet ghehent

Saravîa.

P anthroozdmſſ wp bonus / dat wp hehe/nnt de Wet oocfi ghegebcn te zhnommc onder houden te Wcrdcn , til dat llptt van

etniche/als bozen gheſept iii/maar ban allen nienſchen in't ghcmeen/

hrhhcn/ rn hadde de Wet npet ghe mani: Oodt cen volcomcn gehoor ſcpdt : th en fult npet hegheren. l'aamhcytvan cen yder is eylchende, Ende tot de Oalat.z .19. maar toe ende bcrblocclit alle de ghene die is dan de Weti Zip iſis om der ober npet en hlhben in alles dat geſchze tredinghe mille daar toe gheſec/tot ben is in: boeck des Mets / omme dat hct 5aat quame dient btlooft datte doen / Deuter.z7.26. Maat was. Homſſsa ; . (Tot de Wet bias hier upt bolcht npet dat pemant de de fonde inde werelt/maar de fonde gehoden Gods bolcomentl ch can

en moet—npet gherehent als de Wet onderhoudewbtantd'ìlpo elHau npet tn is. Ende berlino. De Wet [nel ter contrarie geleert hebbendel Uhoben deſen mgecomé/ op dat de Hal.-gno. dat alle dieupt de were nnſdnat bermrerdcrt wozde. En he des Mets zhn / onder deu bloerk ﬅaan/ enhzengt ſdſſ gheen ander de noch meer andere / die ick boo; hp ga omme rozthepdts mille. Ghy hewhs boozt ba_n ſhn ſegghen/ dan ' hoort hier dac dcur de Wet de men den boozgemelde (punch Telit .27. ſchen tot kcnnilſe van hare ſonden gebrochc werden, ende daar deur

-Waar upt hlhckt dat hp boo; on ghetwhfelr houdt da: niemandc de

meerder ſondaars ghewozden zhn Wet Godcs volcomenclijck can lieu-, dan fp boozde Wet waren/ende den: want andere loude die ſpzeuck hieromme 15 de Wet ghenocmt ee hem npet helpen/ hoewel hp npet nen dienﬅ des dante/e.Cozint. 3.7. anthem dat de Wet gheghebenis ende de cracht der _ſonden / \ .Coz. om bolcomentlhck onderhouden te 15.56. Dit hebheicli hier ſoo wat wozden: leermde Romano. dat hzeeder berhaalt / omme dat ghp te l'!) ohegheben is tot‘het leben/ ghe het den aart der Wet ſoudet oder lh‘chmen leeﬅ JLebtt.18.5. Maat leggè / want dat fa! grootelh‘cr die daar upt cannien npet heﬅupté/ dat , nen omme tot den maarachtighen doo; de ſelbe pemandt'tleben ber berﬅande te come ban alle de ſthzifz crhge can/ want hp fept Val.; .z_r. ten die ghp hier ghehmpcht/omme datter gheene Wet ghegheben tell de bolmaaclithepdt inden menſche die lebcndich can maken / maar

te hcwhſen.

D.V.Coomhert. Adriana: Sara via.A.Genictcn. LWOlﬀſubſig

navi: Notaris. G.LRijſwijck No raris ſubﬁgnavit.

omme andere ! dan obennits me mant de felbe bolcomentlhch can houden : '(Tlnelch toecomt 11 ct hp deonbcrmoghenthepdtdes ets/

maar hp de cranckheydr des vlee ﬁches, ﬁom.8.z. Ende hier en gcldt npet te ſegghen dat biel de qnher

bozene die upten Ehnﬅum zhn \ de

Den lelke'nNo‘bemhzis I ze ;.

Wet Oodts npet en connen onder houden / maar. dat het de herhozm

Yzeſenten als hoben/ mideſ connen doen / mont iipt de ſpzeucſſhe Bauer; hentnhurch.

hp u geallegeert/can dit ſo bii-2111111? }

Diſputatic. 39 beweſen wozden alpſi het andere/ derhielduiyopſes belpoft den bole aengeſien ghp behenne moet dat de he de heerlhcke l’e inghe Gods! ſpzohen/ daar mne God gelnedt ſh wanneerſe mn et ſouden under ne Wet volcomcntlijck tc houden,

houden/ Leb!t.;6.cnde Deuter-.es. Nochtans en bmden mp npet dat Oodt bertoeft heeft ſhn bolclj te fe Wet npet den onherboze/mìaar den ghenen met ſodani he ſegemngm/ herbozen alleme ghe eben is. th als daar bcrhnalt aan 1 tot dat ſp beaaghr of de alwh e Oodt te ber gains bolmaaciit ende fonde]: fon geefs gheſ zohen heeft ’tghene ghp de gheweeﬅ zhn, Wear npt boltht/ upt Wap e berhaaltzwp antwooz: dac de ghene die hen benaerﬅigen

alle mcnſchen in’c gemccn aangant, ten zp dat ghp wilt ſegghen/ dat de

den dat hp gheenſms ſulcr te ber greſ; heeft ghedaan/ want ren cer ﬅen heeft het gheben der Wet den mcnlchen ghedient omme haar on volmaackthcydc daar uyt tc leercn kcnncn , eﬁ met maarachtich leedc Wcſcn harer fonde doo; den gheloo by/ tot de genade Evziﬅi te vliedcn,

die hetware epnde is des .Wets/ Rom. 10.4. Ten tweeden diem het den Oheloobigen inden welcken de wederghevoozte begonnen is / om

inde weghen des Veeren te wan delen/ hoewel fp noch ncrghens na

volcomen zi)n , nochtans voor ghe-' hoorſamc kinder-cn Gods(ende npet

boozonghehoozſame) uyr ghcnadc ghehoudcn worden. Daarenboben geben wp il te bedenehen/die ulaat dunchen/dat Oodt npet ſoude han delen als ſhne whſhepdt betaamt/ wamieer hp een Wet gegeben had del tot de boleomcn onderhoudm ghe van de welche gheen menſche hier mochte gheralſſieu ſOf npet in

m_e (npet als dienﬅvare lmechten die onder dèploech der Wet ﬅaan/ alle conﬅen ende facnltepten heral ./ maar als bzhe kinderen Gods / na deſe volcomen gchoorſamnheyt al le harc lccfdagcn cc rrachccn ende te loopen,na het boozgeﬅehm merck/

der boleomenſke boozbeeldt althts

boleomentlhclt en hnudt : waar te

ke dcr Hcmclcn , maar dic dc wille

banden conﬅcnaren boozgeﬅelt ls]

alſmen flrt in Ciceronis crfeéto Oratorc , ende in der Phi oſophcn ’ttbelck hoe wel ſp in deſen leben whſe Mannen/ hoewel nopt ſnlclte npet en vereprlien/comen nochtans gheen gebonden is eweeſt / eu zhn daghelhtr hoe [anger hoe naarder/ nochtans npet ghe eptſilulcr te ber ende nemen althts toe in hepiichept gheefs ende onwhﬀelhch ghedaan ende ghererhtichepdt. Doch ten is te hebben /want ſulcr numer; ghe gheen wonder ſo ghp ſulclſſi ghehu dient heeft ende noch dient / om een den Godts boo; bei-gheen; houdt/ volcomen Wet boo: ooghen te hed als men npet bolcomentlhek enn ben / daar men op injclim mach. dom/want na u gheboclen/hier ho Onder andere paſlagie der Dchzift ben by 11 ;] eopenbaart .’ mach nie allegeert ghp noch de ſpzeuclz Mat. mant ghe ept wozden de ghevoden 7.21. Nye: alle die cor my lcgglren Godts te qnderhouden dicſe npet Hecrc,Hcere,cn ſullcn gaan m’c ruc ghen wp / artic. rl. beweſm heb mi jns Vaders docn dicinden Heme. ben datter ſeer beele gheweeﬅ zhn/ len is: Maat ﬁct/wat na 11 bevve: melcRer Oodtſalichepdt ende ghe len hier upt ſalbolghen. D egghen hoozſaamhept hoochlhch is genze is/ dat npemant den wille des Da ſen/ende geſept mozden Oodes ge; ders dott / dan die‘t boleomentlhelt boden onderhoudrn te hedven/ hoe doet : Ils dat maarachtigh/_ ſoo en bnl ſpſe npet boicommtlpck en un conntn gheen onbolcomen/dtenotp

:? b

cem:

Haaghſche

eenighe fonde oberich hehhen/ ghe mandt de gheboden (Boote? onder ſeyi: worden den wille des Hccren te houdt / dan dieſe bolcoinelheh doet/ docn : mat lal danhier upt andere! bfflgîlI/‘dflll dat gheene dic hier on bolmaacht ﬅerben / in't fihcli der Hcmelen fallen ingaan .’ als tot het

maar npet met de heplighe Schelf ture I inde welche alle eloovige en de kindcren Godrs onder onder

ſcheyt van ﬅercke oſte ſwackc,heyli

welche die alleen toeghelateii moe: oe gcnaamc werden : Gheldria men den/die hier den mille Gods balco lm __magh dat zpaulus ihn bzieben inentlhcli doen. Maat het blhclit ſchghbende aan de Oemeente Ehei upt de omﬅandé des texts bp Mat

ﬅi/ deLidtmaten der ſelbe in’t ghe

theuni / dat aldaar de Heerc Chri mepn hegroetet met deſe thtelen: ﬅus de geneſ die den mille ihn; Das De ghehcylighdcn in Chriﬅo leſu: dere“ docn/ teghen den wcrckcrs der De gheroepen heylighen : De heyli

onîerechtighcyt ﬅclt , tot de welche ghen ende gheloovighen in Chriﬅo hp egghen ſal : ich tn hehhe u nopt lcſil , Bom-[070 locomtva I. 2 gehent/ ende regen den hypocr'inen, die den Deere alleni op de lippen hebben. Ilndien men ban de onbol maacte omme haret onbolmaaclit hepdts mille npet en mil rclienen ondtr de hppocr "tru ende quaadt doenderii (gclij mm oorli npet en can) ſo inoetcnſe gcrckcnt worden onder den ghencn, die den wille des Vaders ilqen- Uaar na poocht ghp

2.Coz.i.1.Ep_heſ.i.i. Inſghelhcr werden alle Lidtmaten Chziﬅi/die in hem geloobi/ Hepl’ e genaamt/ ende teghen de onr tbaerdi _e

gheﬅelt/ die noch bzeemt ban E 215 [to zhii/x.<toiint.6.i. Terf pemant

(ſ_ept DP) ban u liipden die mat met ſhnen Vzocder tc rechten hceft/ one

dec de onrechtbaerdighe te rechte gaan / ende npet onder de Hephgei

ume opnne bande bolmaackithepdt hart mare immers bieemt te feg in dit leben te hemhſen/upt de int lhcſie oozſalie daar tonod de et

gen/dat Paulus de € jeiſkenen ber hoden ſoude hehhen/ jare queﬅien hozeiie bercozen ende gheroegen hp pemandt andere te laten neder heeft / ia daar toe de Sane Oo ts leggen/alz lip de bolmaachte. Jn’t ſelbe menſch ia gemogden ende ghe: ſelfde Capittel berſiſ. ! ]. ſepdt hp tot rrupſi/ ende hier treclit ghp ten eer alle mare gheloobigc in't ghcnieen: ﬅen aan de ſpeeuche {Bauli : .rTheﬀ. VDP zyt afgemaﬀchen/ geheplight 4.7. Godc cn hecft ons nyec geroe ende ghererhtbaerdighſſt/ ec. Ende PE tot onreynigheyt, maar torhey heeft nochtans npet millen ſeggen/ ighmakinghe : Dit ﬅelt ghp regen dat fp alle te famen ſoiider fonde of de leere onſes Catechiſmi / demelcz te ghehzecli maren. Daarommc en ke ſepdt / dat onfe verte merclien in ﬅelt hy cock deſe rcynigheydr ende deſen leben alle onbolcomen ende hcylighcydt nyet regen dc onvolco met ronde bebleclſſit zhn. Maat bip menhcyc ende gliebreckcli'jckheydt, en ſien npet/ hoe dat dit daar te; maar tcghcn dc wcrcken des vlee

ghenſis ﬅrhdt/ ten zp dat avv hp de ſches_ , die den menſche_upt het He; heplighepdt ofte heplighmnliinghe melrhcli ﬂupten lghelhckmen daar alleni een bolcomen heplighept ber booztri mach leſen/ ende upt beel ﬅaat / aan de welche npet en ghe-‘ andere plaatſen hlhclzt/ dat hp de hzeeclit/endegheenandere he ligen heplighept die den kinderen «Boots e_n ſlt’l’lt / dan die bolcomelijc hep hier toegheſchzeben moet/ ma: an ligh zhn. Twelcae mcl met u ghe der-s merdt berﬅaan / dan een bol

boclen accozdeert/te meten/dat nie

comcu onderhoudmghe desàlegtseſſi o

Diſputarie. 91 Oeds/ als ﬁom. 12.13. rſſ.Cozint. de volcomen onderhoudinghe det 1645. “roma. 1.(Tlm.5.io. gheboden Godts. Npemandt ban Arti:-zum 9 . 1 3 . Lillo wozdt ooclî de ons en cwyfelt/ dat wp bereozm heplighmakinghe/ ban de welche zhn tot heplighmahinge dm Ohee

es.! ende dat dc cyndelijcke oorſa

Paulus ſpececm/m defe paﬀagie hp

\ ."

1: aanghctogrn/ npet gheſtelt regen c der hcylichmakinge is de gchoor- “ ' de onbolromenhepdt ende ſwacli ſaamheyr des willen Gods: dac oock hept der Chziﬅcnen/ maar teghens defe heylighmakingc ende gehoor de merelzinghe der ongereehtichept (Immh dc hier ter Werelc moet we ende booſhepdt/ bande welche alle fen in a len den generi die (àligh ful. Thziﬅenen bzeemt moeten zhnzhit len werden,ghdhcﬁ d'Upoﬅtl fepdt is den wille Gods/ſepdt DP/ name: Hem. 12. 14. zonde]: h - lighma lh'ch iiweheplighmahmge/ dat ghp hinghe ſal npemant God ien. Toz u onthoudt ban hoererhe / t. dat telhcli mp bacghen deſe twee wel een peghel ch under u weee hn bat daden Ehziﬅi/ de _rechtbaerdighept te Beſitten n heplighepdt ende eer: endehe lighmalîmgeonaſſchepdea lhcltheyt/ ende nyc: in quade hem? lhcli in engheloobrghcn te ramen Fugge der begheerlhckhepdt/ ghe met Paulo :.Coznſizo. Manſ wy ne e Hepdentn die Oddt npet en ontkennen , dac deſc heyli hmakin Bremen/dat npemandt ſhnen Vene ghe ende gchoorſaamhey : die aan der en berdzuclze noch bedziegeſisQ dc ſèlvc haugt, in deſcn levcn in ye

mande volcomenis. Het eontrarie

wie dan toc Chriﬅum behnt‘t Z!)"

de/hem onthoudt ban ſodanige ons ban dien moeﬅ ghp bewh‘ſen ende repnighept ende ongererhtighept/ npet ſimpeljcliidac Gode ons Verco cndc tot dc contrarie dcuchden hem ren hecir toc hcylighmaking-c ende oprcchtclijck bcnaerﬅighr, dic moec ghehoorſaamheydt , (warm deſm men .rckenen den willc ende be.-roc i'pzeuclt Petri allem mede bzmgt/

pin hc Gòds na tc comen cndc ſijn

ofghp moeſt ſeggcn ende dewhſen/

dcr eylighmakinghc deelachtigh cc dat daar gheen heplxghmalzmghe zijn , hoewel hy noch ſondcr fonde noch ghehoozſaamhept weſm cqn/ of ghcbreck nyc: cn is: Want dc daar de boleomenthept npet en [el

merckender geloobigen/die fp doen maar upt bel 5 ronde/dar nyemanc npt den gheloobe in Chziﬅum met God ﬁen of ſa igh weſcn ſal, clan dic’ em Rinderlhche aﬀerire tot Oodt hier volcomen ende ſonderſondcis, heuren Lyemelſchenìvadermpet ge twelclinpet allem en ﬅrhdt teghm rrannncert enwozden na de rigen de heplighe .‘èchzifture/ maar dock re ende ﬅrengichept der Wet/maar tegen u epgen Boeri,-lienſ genaamt

na de ghenadighe opneming )e de; Deneb; des Catechiſmi/int welche welbehagens Gods m Chzifizo/ens ghpdie ooclz deſahchept toefchmfl/ dg alſoo mozden fp in hem h ligh due il! haar onvolmaarhthept ende frivolmaaclzt gehouden.Det ee onboltunffenheptﬅerbcn. De der

de ſmeucli die ghp booztbzengt upt de

zcueli is ghenomen upt den

Ep eſ.:.4. alwaargheſeptwozdt/

_: .Het. : .z.lnpdt aldus_: Die berto ren ' na de boozſienichept Gods des aders \ deur de hcplig ma; Binghe des Oheeﬅs tot de gejon; ſaamhepdt ende bcfpzengmghe des blocks Ehziﬅi: maar hier en mogdt mede npet een moon geroertban

dat Gode una m Chziﬅoberﬂozen heeft boo: de grcmdtleggmghe der werelt / op due una [onden zijn hyp ligh ende onﬅraﬀelhch boo; hem in de Liefde. Nntwoozde : Dp laten

\\ toe/dat Paulus hier bp de Iiefde npet

\. —

**..— —W “\

Haaghſche

npet enderſfaat de Liefde Godcs Werckinghe Godcs ghebracht-ſullen tot ons / (doo; de wclcke hp ons in werden. Nu lﬅ lienntlhck/ dat deſe Cheato aauuheſien boo; volcomcn heylighcyr nyer ſeﬀens , noch op ee

hepligh ende onﬅraffelhcli houdt) nen mt en werdr vcrvult,maar dacſe maar de Liefde / daar mcdc wy haar beginſel, haar wal'dom , endc Godi: ende den Naaﬅen liefhebben, voleyndinge hectÌ, tmelch Paulus inde wclcke de volcomcn lieylighcyc daarlhcken hemhﬅ z.Eoziiith.7.i. ende onﬅraffelijckhcyr bcﬅaat, wan Demme mpdan deſe heloften heh neerſe de\Vcc Gods in alles conform hen / liebe laar ons onl'ſelbcn repni is : Maat laat ons heſien/mat ghp ghen ban alle veſmettin he des lic daar i; heﬅupten milt : Nadien/ haams ende des uhee lendede ſeght p /ons Ooh daar toe heeft hepli maliin e bolheengen inde beccozen/ ſoo lﬅ ſijn wil dar w _hey bzee e Gods: [maar Paulus den ligh ende onbcvleckt in de de gheheplighden bermaant tot metr fallen meſm / dat bekcnnen wy. er booztgaiich in de eplighma liootliin eOpenha Dooits ſeght ghp :ſoomen_ et en liinghe/ mil ſcgghcn / dat de berlu ng e ringe ohanniszmi. Die reeht Godts oiiſeher/ beranderlhclſſi/ o e battdigh is / wozde noch reche bergheefs lal ſoo falmen de moghe baerdiger. Want ſolan eals e_cn lhchhepdt ban fulcr te moedeii npet dinck waſſen can,foo eni et tot ſhne moghen oinliennen/ ſonder quetſe bolmaffcnthepdt npet ghecomen. bande Godtlhelie Wlmoghenthept. Ende dezchzifture bermaantoocli Wp antwoozden/dat wp ſulcr npet d'alderheplighﬅe tot meerder toe hegheeren t’onthennen/ende geboe neminge inde heplighept ende ghe: len dat hetnpet alleen mogelhek is rechtighept. Hou ſcggheii mp dani om gheſchieden/maar dat het ooeli dat in allen uptbercozene deſe hep gcſchieden lal aan alle nycvercorcn lighepdt hier hegonnen mozdt doo; ende bcroepen hinderen Oodts : den Oheeſt Godts / ende doo; den maar daar lip! en bulght npet/ dat ſelben hier moſfet ende toeneemt/in het hier in de er cijdt gheièhiedc oſce den eenen min/mden anderen meer/ ohcſi:liieclen can ;twelcke cyghent maar dacſc eerll: in’r toecomendc fijek Ons glieſchil is. Of ſoudt ghp leven voleyncſal worden. Wlſo heeft millen ſegghen/dat de berliieſinghe ooclî ons Oodt bercozen tot de la ende roepmghe Oods onſeher/betz lighept/ſoo Paulus ſept zMîheffal. anderlhcia / ofte bergeefs fonde me 2.13. Maat wpſullenſe ecdl hier ſen/ maimeer het hier npet en ghe iiamaals volcomclijck vercrijghen: ſchiede { So moeﬅcn nyec ſommige, Wp zhn bei-rozen tot de hiiidtſchap maar alle hinderen Oodts/ die ber Godcs / maarmp berwachtenſe cozen ende heroepcn zhn / hier bol. bolcomentl eli. inde ſalighe opﬅan. maaclit merden'inderſiiiiefden/ende

dinghe. O elth de ſelbe Paulus

n ban haarlieden onbolniaaclit ſept ﬁom.8.zz . Wp fuchten in ons rben/ ofte de berhieſinglie Gods ſelben/bermachtende d'aannemin ſoude aan haarlieden onſelîer ofte ghe tot [anderen/de berloſi'mge on berghem! weſen. Uaar tegen feg er liehamen : ende nochtans zhn gen wp claarlhcli genoegh upt den mp hier kinder-cn Godcs/maar cen text felbe te hlhclieu/ dat aulus is noch npet geopenhaart mat mp ier de volcomcn heylichcy !: voor meſen ſullen/:.Jloh.z.z._25lloo con; elr , als her cyndc waar toe alle nyt nm mp hier mel hepligh meſen/ vercorenen , dcur dc cracht ende ban wtuhen der aanghebanggene . ?P

_-ſſ-—-—-- “WF/WM

ſi-..— -—

Diſputaiic.

9; 1

heplighepdt/endecebenwel de bol nn} fa ghp ronde/batter eenige zhnſ epndinge _der hepligl malnnge b_er die de volcomen heplighepdt hier waehten m't ander eben / ghelhclt bercrhgen/oſdieſe hier bercrhgheh die immer; doen moeten / die hier eonnen/ want ghp dat upt de boo; gnbolmàaàc'ht ﬅeiìpen. (gi?: vietrden gemelde ſpzeuche geenſms en condt ;engr een _ pzeue oo; upt eſlupten. den tzr—nef Dault/ fiom.8.29. Die Adrianus Saravia. D.V.Coorn hp boozſien heeft / die heeft hp _ he hert.A.Genieten.l.Wolffi1bſig pzedeſtmeerehec eben-beelde ; navi: Nocaris. G. I.Ri)ſwijck guns gheihekfozmirh te tu en. Notarie ſubfiguavir. ier upth ghp/dattetdewil le Gods 13 t de herbozene gelhrh

wozden et ebendeelt ſhns Soons/ die ts / egt hp / ſonder fonde ende alle ſmette / oo datter npet en ghe vzeeckt ter bolmaaehthept :die wil

danlOod dar w ſullen hebbcn/en de die mach de

lmarhtighe Oodt

ons doe hebbcn. Dic ﬅaan wy gant

‘Ten felben dage na den noe ne Yzefenten als haben] praeter Menenburch. Saravia

Hp bzengt boozt het erempel

Pauli ende ſegtzglndien Dau lus maar een geﬅuclielde con bcn ſullen , hoewel nyet in ſulcken fozmitept ban't beeldt des zoons

ſchelijck coe,ende bekennen,dac alle hcrborenen clie volmaacktheyt heb

graedt der bolmaachthepdt / alsi Odds ghehadtl adde/hp ſoude ſich «®th heeft. Maat ghp moeﬅ weighewaeht ebven mdeplaatſe bem fen Gods wille tc zi'n, dar ſyſc ban dat bolmaachte beeldt Eheim fult): ſhns ſelfs onbolmaacht beeldt nen wy , ende ſegghcn, dac wy eerﬅ ſh'nen Jongeren boo; te ﬅellen/ als inden coecomendenleven den bcel hp ſepde _: Weeﬅ mhne nabolghers de Chrìﬅi volcomelijck ghclijckfor g)elhek ick Chziﬅi ven. Wp ant migh ſullen weſen: ghelhck Johan woozden/dat met deſe woozden mt nes datg empght/ :.Ilo an. 3.2. minﬅe npet deweſenran wozden/ Wderiief e / nu Shi! wp inderen dat ulus abſolutelhrh bolmaact Oodſſs/ doch het en is noci npet ge is g eweeﬅ : want alle vrome Lee openbaart wat wp w en ſullen/ raars zijn ſchiildichJo wel als Pau maar w weten / als hp gheopen lus/haar felben tot boom-eelden en daart ſa zhn/ dat wp hem ſullen de eremplare harer cudde te ſlellen/ elhck weſen / want wp ſullen hem ghelhchſſ Petrus leert / :. _etr1.5. ;. ÈÎ" ghe]: eh hp is. Ende of ghp al ende Paulus ſelbe tot itum 2.7. oudet eggen/ dat thanneﬁ dat Su wepnich nu als het volcht/ dar ſpzeecht bande gloziﬁcatie ende ver alle rethte Jleeraren fonde: fonde rlarmghe der Gheloomgen in't an zijn / obermits fp voozſchziften zhn der leben/ende npet bande hepligh ban hare emeenten/alſo wepmch makinge/ ſo moet ghp doch behen; ſiup tet oo datHaulus volmaaehr nen/ dat ten minſten/ dic hieron is gheweeﬅ/ omme dat hp hem tot volcomcn ﬅcrven , den beelde Chri een erempel des .Chziﬅelheken Le:

hier ebben ſullcn,want ac oncken

ﬅi eerﬅ hier nnmaals ; ſoo wel in de

benz heeft boozgheſielt: ’ſTwelclî

volinaaekte heplightpdtl als il} de doende hp ooelf geenſins ſhn deeldt ?lozie ende heerlhchhepdt/ ghelhclr inde plaatſe des veelts Ehziﬅi/ @

ozmigh ſullcn merdm. :le-email nen Iongheren vomgſiſſſiſiîﬃﬂ

Haaghſche 94 - alſooghp ſeght) maar heeft hem om dies mille dat deur de cratht } ' n ercnipel boozghehoudenſop dat des iiimounende geeſces/het bleeſch p met hem de Deere eſſIhziﬅuinſou bedmongen efi de ſonde haar heer den nabolghen. Jindiemnen gheen ſchappie (wclcke haar leven is) bc erempel der bzomichcpdt / omme nonié mett. Tit hlhclit noch elaar na te bolulien / en mach boozﬅellen der upt Roma:. mdc 12. alwaar dan die gheheelbulmaaclzt zhn / ſuo Paulus deſe twee dinghen teghen en ſullender gee inde hepligezèciziſt malcanderen ſtelt / leben oft man ebonden mozdni/ want mp )eh delen na den bleeſehe / ende leben of . cn te boien hemeſen/ dat oocli de mandelen na den gheeﬅ. Een ban alderbzoomﬅe/ ehnlienenſwaeh hepden moet ban allen ware ghe hedenhehhen ehadt.E_ndeonder loobige gheſept maiden. ,èeptmen andere Paulus ſelbe (die ghp hier/ datſe na den bleeſche leben / ſoo en ſoo‘tſcvhnt/bolmaact wilt hebben) connen ſp Gode npet hehaghcn/ die ﬁin onvolmaackrhcydr dickwils ﬁom. 8.8. zo moeten ſp ooeh ﬅer bckenr , ende ſelſ ontrent die paſſa ben / verſ.: ;. Indien ſulcr banden gien / de welche ban u hier muzden aangetogen/daar h hemſelben tut nabolghiughe boo: elt/i.Eoz.4.4. ſept hp : [ck kennc my ſclven ghccns dings ſchuldi'ch , (ſpzeliende ban ſy‘: nen dlcllﬅ) nochcans en ben ick da:-ir deur nyct glierechtvacrdiglit. Ende tot den Philippa. ſept hp/dat hp noch npet bulmaaclit is/ noch het boozgeſlehc merci: bercregen heeſt. (Bhp ſegt dat Domus/manum hp hem boozﬅelde omine naghebolchi te meſen / mel miſte dat hp npet meet en lecſde / maar Chziﬅns in

DW Galanzzo. ’ſthldi waar

genendie Chziﬅo zhningelhft/ ngn geſept mach worden/maar mel et contrarie/ dat namelhcli/ ſoo Dau lus ſept/ gheen berdoemeniſſe boo;

hen en is/ſoo muetmen uucli venen nen/ hoe mel ſp noch hebben te {lei) dcn regen het vleeſch ende de ſonde, dac ſy iioclitans nyet na dé vlceſche, maar na den ghcell: leven , Efl mo ghen uber ſulcr met Paulo mel ſeg :lck cn leve' nyet incer , maar \ hriﬅusm my. ODP ſegtdat Cl)“

ghen .

ﬅus in Paulo in ſulclier boeghe leeroe / dat hp npet en duzſle ſpze

lien ’tghene Ehziﬅus npet en ſpearl:

achtich is : Maat daarumme iﬅ in hem / ende mhﬅ aan de paﬂagie npet geſeyt dar hy gcheelvolmaackc ﬁom. : 5.18. Wp ancmoozden/ dat was , wanr al war hy daarvan hem

FDP den Lathnſchen tert / dien mp

ſeyt, mach van alle waré geloovi gen

un due ghp ghehgupckt/ daar npet

ghcſcydt worden, ende nochtans en zijnſe nyct alle volmaackr. Alle ghe; loobighen/ die inden naam Chiiﬅi gedooptzijn/hehhenChziﬅum aan

berſiaan heht / en daarumme npet

gcdaan/tut den Val.; .z7.eIhziﬅus is in haar/ LCT-13 .5. hp mount douz’t Oelooſmhare hcrten} Epi).

3-17.Waar upt bolcht dat hy in alle maargheluobighe leeft.lhoe wel nu den cenen meer ende den anderen min verﬅorven is mdc admin… in

recht en heht berduptſk/mantYau lus npet en ſept dat hp npet en derf ſpzelien / dat Ehziſtus in hem npet cn ſpzeecht/ maar dat hp npet en derf ſpzelîen ban pet oſt ban eeinch dincli dat Chziﬅus doo: hem npet en duet tot der {hepdenen ghehoogn ſaamhcpdt/ende moet alſuo hier bp Jpaulum npet geſpiohe bande hep lighept/ die in hem is / maar bande

hem boelt leben/feo mach doch ban bruchten ſh'ns dienﬅes/ de welche allen gheſepdt mozdm / Dat ſy nyet hp Thziﬅo alleme toeſchzhſt. Ende

mecr cn leve, maar Chriﬅllﬁ in haar, albus bljjclſſlt/dat ghy van allen can s..

ten

Diſp‘utatìe. "

ten koop-werd: ghetuygheniiſe der 6.2. Naar hier moeſfmen were-nl , Schrifcuyren te ſamen bgengtſ’czy wat ghp bp de door ofte het leben darle ec paſſe comen hf npet/ amme der ſonden berſkaat. Uaar ber u boozghenomen oplnie te hebeﬅiz claart ghp met defe woozden: In hen. Jan comen wp tot de oozſa wien de ſonde npet en leeft / ofte hp gen ende het epnde waar toe de inde ſonde / daar en mach de doode Heere Chziſiuſſs menſche lg gewozz fonde npet meer doenhaar wcrck den/welehe iſſs der ghelooblger hep ban ſondigen/ want wel een ſieehe/ ſi

lighepdt ende ſupberhept._ Dewhle maar npet een doodegeenigh wcrck dic even her ſelbe_ epnde is / waar magh doengtem wie gheneſen la! , toe wp bercozen en gheroepen. zhn/ npet waanlhch lmaar waarlhchl ende daar ban nu gheſpzohen 15/ fa die is npet meer ﬂech o_fte cranclt

behoeft dit gheen ander antwoozde denr dc fonde/de donde/1a upt hem/ dan hier haben is ghegeben/ daar is: Ildederom die daarleeſt de ghe omme ſullen wp’t cozt over loopen. Ten eerﬅen trecht ghp aan / de ſpzeuch Pauli tot den Coloﬂ'. : .22. daar albus ſtaat :,sz heeft il nu ſe herlheh berſoene in dat Lichaam ſhns bleeſches dop: di boot! opdat ghp u ſondet ha:!tgh/onſtraffelhch/ ende onbeſchuldxght boo; hem fet

rechtighepdt/ dle en ſondight npet

meer / ende bolbzengt de ghevoden boleomelhcli. Hier upt blheht/ dae ghp gheen under behent gheneſen/

noch de fonde geſiozben tez n ende de ghereehtighept te leben /_ an die

boleomen ende ſonder eenlgh ghe lneck oſte ſonde zhn. Wat bolghr

ten. Dat hier ban gem imputacivc hier ngk anders/ dan da: de Ohr hcylighey ocſprokcn wp toe / dc enſide houdenwordt,lattl1 oluloodigh loobi e1__ſoo langhe ſp noch onbol maa t 'nu/ende eenige fonde oben

ban n beweſen te werden. Maar fich heb n/npet de reehtbaerdig wp en ſien npet 1 hoe ghp daar upt/ hepdt/ maar alleen de ſonde leben! ofte doch upt Johanms 17. de bol gis dit waerachtigh /_ ſoo ts mede

maachthepdt in deren leben condt waeracht_igh/dat Chnﬅl dootheur beſiupten. Want of wp u ſchoon n et pzofhtelhch ls: datſiſp deur ſhn toelatcn ldat de bolmaachte hep [: oedt npet gheneſenz n : dal; il! lighept het epnde zp/waar toeChzi noch ﬅaan under de ber oememﬀe/ ſtus is gecomen / ſo en bolght daar want ſp npet na den Oeeſee / maar

na den bleeſche wandelen/ ende dar haar epnde la de doot; want die na

llpt npet/ dat wp dit epnde hier in

dcſen cijdc volcomelijck connen vcr crijgen. Dit quam ll toe te bewh: ſen/tlbelch ghz tot noch toe npet ghedaan en he . Herat na beengt

den bleeſche leben/ die ſnllen ſfer ben/ ﬁom.8.iz. Indien dit qua lhch lupdt bande onbolmaaekte eno“

ghp boozt de woozde Detri/ :.Per. de ſblatlle letmaten Chziﬅi lſoo 2.24. daar hp ſepdt / dat Chziﬅus moetmen ſegghen/ dat_ſp de ſonden onſe ſonden ghcdzagen heeft op her zhn gheſtozben ende die npet meet geneſ op dat wp de ſonden g eﬅoz en leben/ maar de ghereehtlghept.

en , nde lde rechtbaerdi ept le Ende dir is Del: gheboelen bande ben ouden/ delle wiens wonden heplige Schelfture / gelhch upt bele wp gheneſen zhn. Wie de ſondc ge plaatſen deweſen can worden. ll . ﬅorvé is (ſegt ghp hier) dic en mach ius tot den T_oloﬀ. ; .ſchzhft al o tot aar inne nyermeerleyen,dat ﬅaan dm ghdoovlgm; ODP znt avenue

wp toe / want het zh'n deepghen ben ende n leben ls metEhelﬅo ber Moozdè des !lpoſiels Pauli] Fiom. vozgen in Ood/ daac upt menu in!

ocz

"\ ]

96-

Haaghſchc

oozſahe tot de bolghende verma inde fonde leben / npet en la te feg ninghe/ daar hp ſepr : Vodder dan Phen/eenighe onvohnaacktheyc otre

uwe aerdtſehe ledm/ hoererhe/ on -repnighepdt / quade bemegmghe/ gierighepdr/ welch is ngoderhe. Uaar ſien wp datſe geſept mogden mec Chriﬅo ghcﬅorvcn cc zip-: , dle noch daghcli1cx inde doodinghe van

wackhcyc hebben, maar inde ſondc blijvcn , daar inne voortgaan ende

wandelen, ſonder ware bekceringc: Daar teghen dan de ſonde gheﬅoz benÉhn/bcteeekenen moet nyetſOn

der onde wcſcn, maar vandc fonde de ſondc moeﬅen toenemen. Daer bekeert ce zijn, ende die te vermi)"

na ſepdt hp: Jînde welche ghp oock demDit vlhcht ooch eben ſoo daar boozthde mandeldet/ als ghp daar up: het nabolghende/ daar alſoo inne leefdet / Ende geeft daar mede ee berﬅaan/dae fp na de bekeermge ie n 2! um e y no

ee;PW” "aaa “";:

ende gheloobe aan Ehziﬅum npet 'zjin / E] ſh'nen doodc ghedoopt zijn? meer daar inne gheleeft hebben: o hn wp dan _met hem begradenl Noehtans en waren ſP "Per al bol doo: den doop mden doodt /0p dac comen ende bolmaaekt / ban den gclijck Chriﬅus u \ den dooden ver Ioelclien hp dat ſehzyft/ aangheſien Weckc is , wy ooc alſoo corde heer bPſe noch tot meerder afﬅerbmghe lijckhcytſijns Vaders in nieuwighcyc vermaant. Uaar upt dan bolght/ des levens wandelen. Hier ſien 11111 dat die aUeen moghen geſeydt wor welche de veeeeckeninge des doops den inde ſondc te lcvcn , die ſonder zp/ te merende afﬅerbmge ende be, bekecrìnghe inde ſclve voortgaan, grabinge des ouden menſches ende ' ende daar inne wemdclen,maarnycc opﬅandinghe des nieuwen. Dit de gene, die dc vcrdorvenrheydr dic moet dan allen waren geloobigen/ in haar woont, hate-nde ende bcﬅrij die mden Name Chziﬅi ghedoopr dende , noch onvolmaaekcheyr cndc zhn/ toe ramen/ende npet alleen den ſwackheydr aan haar bevinden. Dit bolmaaekten. Of men moeﬅ feg is oooh openbaar upt het ſeﬅe «Ia ghen / dat den Doop alleen in den pittel tor den Homepnen / want bolmaaehten erachtigh is!/ende dat Yaulns'daar genoeghſaam te hen gheen ander geſept mugen wozden nen geeft/ ma: her zp de ſonden ge in nieuwighept des lebens te man ﬅozben tezhn. Emighe namen upt delen. Uaar na in't ſeﬅe berſhen de leere Pauli oozſahe om de ſelbe gheeft Paulus te kennen fwac bp te laﬅeren/ſeggende/ datmen na de hem beet de fonde nyet re lcvcn , te Leere des Wpoﬅels / wel moehte weten/ die nyet ce dienen. Dat is dooztgaan en bolherden inde fon; wat ander-s dan gantſeſſj geen fon den / ]a noch oberbloedigher rondi de te hebben. n her elſ'ke berſhen ghen als te dozen / want hoemen ﬅaat albus :A b ghy oock,houdt u grooter ſondaar ware/ hoe de ghe daar voor dacghy der ibndcn ghe nade grooter fonde zhn. Vere ea ﬅorvcn zijt,endc Godeleefcin Chri lumnie come d’ìlpoﬅel boo; met fo ﬅo Icſu onſen Heere- Salmm feg danige objectiuWat ſullm wp da_n hen dat d’ìllpoﬅel de bolmaachee ſegghen {fullenwp inde fonde blh ler alleen aanſpzeeclzt/ ende npet den / op dat de ghenade te meerder alle ware gheloobige in’t ghemeenl zp-l ende antwoozde daar op :Dat hoe ſal de bermaninge die {Baldas zp berre/ wp die de fonde geﬅozben daar upt beſiupt o}; haar paﬂſenl

zhn / hoe ſullen wp noch in de ſelbe daar hp ſept : So cn aac dan delon leben éDaar upe blhclit dan / dat de gheen overhanc hebben in uwcn ﬅerﬀe

Diſpuratîe.

lerſſclîjcken lichame,om haar-ìn ha betenemenghelhcle het ban nhier xen luﬅen ghehoorſaam ce weſen. ghenomen wert/ ſ0 en ſlen wp npet artiche bermaninghe _is boozden dat ghp pet daar upt teghen ons

bolmaackten , onnoodigh ; want condt beﬅupten. Wp vehninm met daar gheen ſonde is / daar en canſe u dar dit inder waarhept dadelh‘cle npetheerſchen; daar oochſſgeen fon ende npet alleenlhch toerehentlhck de is/ daar can gheen ﬅrhdt weſen gheſchiedtſi/ ende boeghen daar bp/ tuﬀchen het bleeſch ende den gheen; npet ln eemgen / maar in allen wa daar de ſonde t’eeneniaal upt-is/ ſſren gheloobighen ofte herbozenen daar en canmen deſſſelbe npet die men chen/g eboelende datſ al el'a nen. Mar upt [: dit/dat hp de men gcdoo cc zijn na denv ecſc-hc, onbolmaachte aan :eeckt dle noch maar levendigh ghcmaackc na den

de fonde in harm b eeſehe hadden/ GeeſhDaar uptveſiuptg p/dat in inden welchen noch eenighe fonde lheke luﬅ was. Vere bermaanr hp/ dat ſp de ſelbe ſullen wederﬅaan ende haar ban die npet ſnlien laten regieren : Want daar na ſepdt hp:

ſodamghen menſchen het ondelhelſſe

bleeſeh npet en wercht/ noch den le

bendighmahenden Oheeﬅ npet en mﬅ/ ende dac ſp daarumme npet ſondigen mogen/ per quaats doen De ſonde en ſal _geen oberhant uber de/ofte pet gaeta latende. Wp ant u hevven : dat ls wat anders / als woozden dae dit npet enbolght/

ghp fult nautico gheen fondeveb want aangaande de doodlnge des en. zoo ſlen wp dan daar mede/ ſondigen bleeſeheſſeiz hebben wp hier wie geacht moeten worden de fon

bozen oberbloedelhck beweſen/ dat

de te leben/ teweten/die de fonde in die inden menſehen wel weſen ran/ aar laten heerſchm/ die deſelbe in ende in aﬂen herbozenen is! ſonder are luﬅcn ghehoozſaam zhn/ die dat fp noehtans gantſchelheh ban

aar [eden begheben omme de ſon de ſonde ende _de werchinghe des ente dienen/ ende npet dewelcke ſelbighe bzp zhn. Taaromme con noch e_emge onbolmaachthept ofte nenſe noch noch ſondtghen ldat is/ ſondelhche loft in heur hebbcn! dieſe pet quaadcs doen ende wat goedts weberſkaan ende daar regen; lith laten/ende ebenwei deſondc geﬅor deu. Dolchteen ander ſpmlcke He ven zijn, obermidts deſonde haar tri/albus lupdende: Chriﬅus is eens heerſcha pie ende oberhandt beno voor ons geﬅorven, hy rechcvacrdi men is. atdenlebendighmahen ge voor ons onrechrvacrdigepp dat den Oheeſk npet en ruﬅ in ſodanige hy ons rot Gode ſoude brengen , gc herbozene/ belmmen wp gaerne/ ﬅorven na clen vleeſche,maar levcn want hp begheert tegen het bleeſrh digh gemaackc na den Gceﬅc. Dit ende ſkrht naar tegen/ gelhch Pau

laatﬅe berﬅaat ghp alſoo / dattet lus l'epdt Vals. ende wei-che oocle ban den gheloobighen gheſpzoleen alderlep goede wei-chen / daarum noch b hten desſelbe Ghedini is/na deoude Qberſettinghe/maar meſ wo; en gmﬂlcnt op de plant

den Qpecrſehe text whﬅ daarlh'ch upt / dat her ban Ehziﬅo ſelfs ber

ſe. Con

> dchcyligc Geeﬅ dic

ſkaan moet werden / te weten / dat achecrvolgir ende vordert dc doo hp gheﬅozben is na den bleeſche dingc dcr ſonden het gantſch levcn (dat is/na de menſchepdt) el': leben deure,ror dat die in't andcrlcvcn digh ganaaclu na dé Qeeﬅzmaar vole ndr ſal worden : Want ghp mede andere Latijnſche tranﬂatien abu eert u hier inne/dat ghp mepne

over-een ramen. Maat omme ’tſeie defe verﬅervingîſieﬀensinden nſlceèl;

- Haaghſc'heſi 9I ſehe toegaat W hier con ghedaàn dattet npet allem maligni ( maar ende hmdecm werck wo_rr,daar nochtans de hep in allen herbo lige Hehufeuren lhier bobm gheal Gabes gheſchxedt / te weten/ darl'y legeert/ bewhſen datte: een conti ophoaden van ſondigen ,__endenpk! nuele merchmghe is inden geloobi na menſchelhebe bc eerlhchheden; ghen / ſoo lenghe als ſ») hier leben. maar na Oddi-s in le leben. Laax th ſulc numero mel beliennen/ nu [len wat ghp daar upc beﬂupt: dar dc doot Chriﬅi voor den onvol Wie (ſeght ghp) ophoudc ban ſons maacktcn kindercn Gods nycc veſ dighen/ die en ſondxghtſſ npet meet. gheeſs is , maar dat ſp—doo: de ſelbe Item / mie de reſte ſhns lebeng tot Gode ghebzaeht zhn : ſo moeten b_ooztaan leeftmpet na de menſcheſiſi ſp dan ooelî‘ / npet teghenſkaande [hehe begheerlhehheden/maar na Imre onvolmaackchcyt,gcdooc zijn Onde; mille/die bperc den Sab na dcn vlceſchcendc levendigh gc bath deSHeeren endeſondighe npet

maackc na dcn GceﬅczOfghp moeﬅ ſegghen/ dat ſp/ gelhek bp Paulum uaar eocden Epheſ.z. noch doodt zijn lll hare obertredinge ende ron e/tweldſſs den ongeloobigen/ maar

meet. Wp antwoozden / dae daar twhfelaehrighepdt Ul m’t woozde

hmſondigen , mane dae berſchep delhelz ghenomm wozdt. (Ten cer

ﬅen/ ſo in'er een ſcmdlgen/wanneer

gheenſins den geloobngeu binderen men wandelr na de loop deſes we reles inde begeerten des blepſches/ «Boots toecomt.

doende den wille des bleeſehes ende der ghedachteu/ ghelhch Damn; via. A.Genietcn. [.Woiffſubſig ſept tottm Ephckaqdfleleh fondi navir Nocaris. G.LRìjſwijck No. ghen denQngheloobigen ende On beàeerden epghen ls. Uaar na iffer caris ſubſignavir. een ſondlghen up: ſmaehhepdr dos

D.V.Coornhcrt. Adrianus Sara

vlcyſches,wanneer pemant berraﬁ

Den nelle Decembzis : 583. werdt bande fonde ende m eemghe miſdaat balt/ Valea. Such fon Yzeſeneen als bobm/mideſ dxgen wozc bp den hmderen Godi! gaan-s de Heeren ban Schego: ende Pam:. ,

Saravia.

dietot Gode beheert zhn ende aan Eheim-nn gheloofr hebben / bebona den/ want ban ſodanlghe ſepc Jas

Oeh een derde ſpzeuolie petri eob.cap. 5.2. Wy ﬅruyckclen allein boert ghp in/ opere.-}. aldo; veclen. jan moeeen w beſien ban lupdende: mw "le dan Ehei wat ſondigen hier bp enum ghe ﬅus boo; ons mden b epſche ghele ſpzoken moet : npet bande tweede/ den heeft/ſoo wapene ghp u ooclt maarbande eerﬅe whſe banſondi

met den ſelben ſm/ namentlhek due ghen ſpzeeclîthp : Welch openbaar mie mden blepſehe ;Lheleden heeft/ is up: _de circumﬂzaneie des tertej/ die heeft afgehouden ander fonde/‘ want in't derde berſhen ſepdt hp: om nuſi npet na menſchelheke be Het is ons gbenoſſegh dat wp den gheerlhekhedenſilmaar na Godcs boozgaandcn thdt des lebens der nulle den thdt dle noch ober is te le Hepdenen mille ghedaan hebben] ben. Hier ſeghe ghp nu : Hal den wandelende in melluﬅen/ beghccr door ende ’tlhden C:;ziﬅi npet ber Iijckheden , dgonchenſehap / bzaﬀe gheefſſd zhn / ſo moet dit in pemandt the / ſupperhe ende grouwnhehe mi geſchiedeaar op bekennen top/ ngoderhe. zoo heeft dan WW

Dìſpu'iatìeſi

npet andrea willen ſeggen met defe No gheben _wp ee bedeiielien/ of! moore-en / ophoaden van ſondigen, wel lupdee dit teſeggen banden ge dan dae de gene diein den blepſc e‘ nen die tot Ehziﬅum velieert zhnl

geleden hebbe (dat is/ haar blep ch ende aan hem geloabende/ nach ee ebben gecrupﬅ) ſchuldigh zyn npet mghe berdozbenthept ende ſbiadi anger te leben na hare boozgaan

hepdt mheur vebinden. «Bhp ber:

de wandelinghe / ende in de welln maant hier ban het ghebadt ( daar ﬅen ende _begheerlhcliheden / die ſp mede Ehziﬅus den Man / dien hp te bazen dienden : maar ter contra geſondt gemoaclit hadde/ ban hem rie inde ghehaazſaamhepdt Oods/ berlaten heeft/?ahgq 4. ſegghen -

twelch war andai-His / als ſonder de: Oaat ende ondight npet meer/ eenigh ghebzecli ofte fonde weſen. opdat u npet erge-rs en heſchiede. glſgo metà!] tg levcn na. den wille Dit dupdet ghp ooclî eeronber

o s,en eet pPetrumhiernpet ﬅandelhcho _alderlcy ſondigenﬄls bolmaarllt ende onder ghebzeeh of Ehziﬅus ler hadde willen feg zhn/ſo dattet fonde gheﬅelt worden regen de onbolmaaclithept :maar het wazdt heﬅelt teghen hetleben na de mm chelhche begheerlgcèlgee

ghen : Oaat ende leert ſonder eeni ghe onvolcomcnhcydt ende vleckc/ daar ter contrarie upten maazden Eheiﬅi ſelfghenoegh blhclit/ dattet en ban de fonde te berﬅaan is/in de

den /ende metden on elaa i in allen fondenwand en efi boari

welche hp baoz-henen hadde . »

gaan/ ghelhch in’t bolghende beryl wandelt (ende doo: de welche gne bozen berhaalt/ wordt berclaart. langdupzige croncliheptbarrrbih.

Daaromme en can noch upe defe jaren beroozſaackt eweeﬅ was: woozden Petri / noch npc de boo; Tauromme boeght p daar b_p/op ?aande/ de bolmaadiihept eenigh dat u npet erghera en gheſchiede: ins beweſen wazden / maar mach daar mede dupdelhck aanwhſende/ wel met reeht daar tghenomen dat hp ſpzeeclit ban ſodanighe fon Mozden/ dar wy ſchu di zijn na den/waar dear God ſwaarlijck ver dc volcomen ondcrhou inghe der coomr wordt , ende beraozſaacllt

Wer Godts re ctachten. Indien ghp macht zhn hem noch harder als te ſegghen wileg dar ban den anbal bozen aan te talleri / ende npet ban math kinderen Godts npet de onvolmaaclgtheyrmet de welche mach geſept worden/ dacſy opbou Oodtſiinden ſhnen een Daderlhche den van ſondigen,ſoo fult ghp mede mcdelhden heeft. Wp binden dat moeeen (righe… del: ly noch nyec deHem Charms een ovelock ave geleden hc enindenv eyſche,ende badt ge eben heeft de Dzouwe die bolghens (na u epghen reden hier in ob pelghebondenwas/Joh.

bazeii beriiielt) dat de doodt ende 8.11-ſegghende: Qaat ende in fun 'tlhdcn Eheim boo; haar bergeefa dightn et meet. Wie ſalnuſa on zhn / ten minﬅen ſoo langhe ſp npet berﬅan igh weſen/ dar hp’t ban

balcamentlhcli ‘de fonde en laten. de balcamenl ept _ſoiide willen ber Alſoo mede indien ghp onthent dat ﬅaan-l als o Chziﬅus haar ghehu de onbolmaaclite ende ſwadîe na den hadde ſander eenigh ghebzech den wille Godrsleven,ſoo fult ghp

baoztaan te leben / ende npetkbeel

moeten behennen ldat ſpſſ leben na meer bande fonde des Overlpels, demgnſchel' che hegheerlhelihepdt/ na de mille er Hepdenen/zcmant

daar inne ſp vebonden was ghe weeﬅ. Dan etra afſchepdende/

"l'in monteghen ’tander gheﬅelt. comt ghp tot anioni eli berhaale O h

dile

!CO

Haaghſchc

dale ſpzenchen upt ſhne Micheal haalt te women / ende blhckt ooele melehe noch beel mm / als de boo: elaarlhclî/ dal Paulus in deſe paf gaande een pzopaoﬅe dimen. Den ſagien npet eben bande bolmaaen eerﬅen binden wp nomea. ende ten ſpzeeekt / [naar in genere vandc moet albus ban u verhaait: Want geloovigcn kindercn Godcs , die in dat de Wet onmoghdhchwas /ll1 Ehziﬂo zhn/ ende mden welehen hp

de welche fil ſwach was/ (deur't gheen berdoememﬀe meer fepde ee blepſeh) heeft Gode / ſ nen Hone meſen/berſh. (Tweleh maaraeh ſepndende/ in gelhcheni edes blep ſehes der ſonden,l ende ban fonde de fonde berdoemt mden blepſehe / op dat de rechtbaerdighmahinge ber bult wozde in ons/die npet en wan delen na den blepſehe/ maar na den Ohceﬅ: ,zldpet lettende hier op ume

righ te zhn ban allen gheloobighm Ehziﬅus ſelbe betupght Johan.

Wie mhn woozc hoozt/ende eloof: hem die mp gheſonden h / die heefc het eeurmghe leben / ende en

comt in de berdoememﬂ'e npet / ee. Ho is dan dae alle due na de Geeſ}! tranſiatie ,_ de melelle wp booszl ende npet na den bleeſehe wande gaande/willewp allem inſien/wa: . len/ althdts wel denwegh der ghe hp upt deſe Flaatſe pooehc te'-'be boden Godcs alſoohoudm / dac ſy upten. th _ eghe dat ſoodanighe den ſclven nycc c'eencmaal verlaren menſchen / ie npet na den blep ofre te rugge keeren,maar nochrans ſche/ maar na den Oheeﬅ wande ﬅruyckclen ſy inden ſelven chli in

len/ npeten moghendom des bl , velen, ja vallen ſomtijdcs ende Raa ſehes merchen/ die fonde zh'n / o e Wedcr op, ende an voorc tot dacſc [atm deg Oheeſkes merclîen/ dle toc den eynde cs lo‘àÈaans geco. elcke alſoo gherechughept zhn,Hier op delim men ſullen weſen. nen mp waarachngh te zhn/dat zhnde ende oocla aangemercht 'ege ſoodamghe/ als ulus daar be ne Paulus ſepdt Gal. 5.17. Dat dea

ſehmft/met den

ercklupden der geloovigen nyet alles doen Ste wc

ongere tighepe haar npet'en cons rcn,’rgoedr) dat ſy willen,mi es de nen beg even tot de hamermge der ﬅrijc des vlcyſches cegens den eeﬅ, machen des blepſehes / nor te welchenÈeeﬅ ſoo onſe W&W. berlaten dewerckm des Ge / her ſepe areas.”. gewllltgh is) debaelche bp Vopium Galanzag. maar het bleeſoh el.-anch : Hou be ten lupi teche teghenu gheboe 22. Qt. beſehzebezhn/ want ſy wor den gcregeert door den Geeﬅ Gods, en ldat des Catechtſmi leer con immy zaae in hem blhft/ ſo Johan form is der hepltaer Mull—’l wan 1195 ſepdt/ ende baren de fonde , van neer dieleere dat een herbozen men

wicns dicnﬅbaarhcyc ſy dcur de ge ſehe de Wet Godcs in deſen leben nade Chriﬅi ontﬂagen zijn. Maat npet bolcomentlhclſſe can onderhoui

dat fp geen ſonden met-allen meer ober haar hebben/ ende "immer meer in eenighe mifdaat ballen fou den/ende althts npet ander; boozt bzenghen/ dan bzuchten des hepli gen Valles/bol ht upt den won: den Pauli gheen ms/ ghelhcfl upt bele ghetupgheniffm der Semifin ren hier boben ghenoeghſaam ghe-« ‘

hoozr is / onnoodigh als nu ber

den. Beroerende boom! de ſpzeuek Paoliſ (Ut.z.r4. Inhoudende dat «venus ſich boo; ons heeft avem ben/ op dat hp ons ſoude berloﬂ'enl ende ſieh ſoude repnigen een aangea naam Doich-, Waar upt ghp be ſiupt / dat gheen quaadt ofte ſnutre blhben mach in den ghenen die ſoo gherepnight zhn / Ge. Uaar op en behoebm wp hier npet under::1{e a .

Diſputatìc.

101

ontwooeden/dan ghelheli Chziﬅus werehen/hem de volcomen gehoozs eenmaal deur fx)" blaet ons een ceu wige vcrſoeningc ei’i reyninge ver worvè heeſc,dat hp alſo deurgaanj ans aan onſen epgen perſonen ban onſen blechen ſlipberr / tot dat hp

ſaamhept veweſen. Maat nu wozt het ban npemandt/dan ban den ee nigh ghevozen Soon Chziﬅo alleen

aheſepdt / dat bp allem fonde heeft ghehadt/daar hp booztg ons in al.

ons als een anbeblerkteîzzupt/ſon

len_anderen dingheii gelhcli gewoz der rimpel ofte ſmette ﬅellen ſal dè is.,iileaar wanneer ghp alſchoan boa: ſh’nen Hemelſchen Daderﬂìe; beweſen had/ dat het tonde geſchie

ſiuptende iiwe redenen / fight ghp} den (als ghp npet en doet) ſo en ſien dae ghp noch npet gheeomen en zht wp npet/wilt ghp daar inede (npet op de giuﬅlq Ofpemant is/ofghes weeﬅ id/ die dit ghebodt bander Lleſdè boleomentlh'cli heeft ander hoiiden/ maar dat ghp zht ap dit

bewhſeiide/ dattet geſchiet is) beel uptgherechtet heht. Dat ghp ſe ] meer als ghenaegh ban u bew en te zhn/ dat het boazgemelde can ge

geſajil / oft in een herbozen menſche ſchieden / laten ſſ _in het oazdeel gefunden machſimaar op wp ant ban a_llen onpart ”ghe ende ber _ norden-ſ dat dit een onnoodighe ﬅandighe / oft al vais. (Bhp ſeght

diﬅnictie ls/ ( al; [> il baozhenen boaztſſol/ datti gantſche reden op het gave te hennen gegeben) ende me eerﬅe arthckel uwes voecrheng en era toe dienende/ dan amme ons de het eerﬅe argument daar inne ante houden. Want indien g p bee begrepen / alleen ghelaopen heeft. whſen ermdt datter pemant/ chal Daar tipi gheben wp een egelhclî ben Ehziﬅum/ gheweeﬅ l’aſ afte ij/ te bedenclien/ aangheſien et eerﬅe die de Wet .Oadts der Lieſdeſſbols arthcliel ban u Paterlini / maar comentlhcli heeft onderhonden/ ofe ontrent een halbe zhde ba een bladt onderhaudt/ ſoa_ ſal immergi daar granny/wat eenen longen onepn mede beweſen zhnj da_t het in een delhcnen the dat wp behoeben ful herbozen menſche in dit leben can len/ eer wp ten epnde ban’t Bate); gheſchieden. Ende alſo haddenwp lien ramen/amme twelclie te beaut deſe langheberdzietige handelinge woozden defe eonferentie a_anghe wel mughen ſparen. Wanneer wp ſkelt was., Maar het ſchhnt dot dan ſien/ dat ghp deſe queﬅie van ghp ons hi_er deur ban't Woeerlien de andere afſchept ende uptﬅelt/ſaa af-lepde wilt / amine npet te comen cannen wp npet anders denciien/ tot berantwoazdmge ban iiwe on dan dat ghp moet afliiſt hebven tot troiimghept in het allegeren ſom defe lanclihept/ofgeenen raadt we migher zchzidenten (welche alle ten/omme een eenigh ereiiipel baazt iien ghp wilt ſchhnen gedaan te te bzenghen ban pemaſſnt die ſonder %?be amine te bewhſen / dat ghp fonde g eweeﬅ is / beele min om de erempe ente wederlegghen / daar

mede wp ter contrarie deweſen hebbcn/dat de aidrrbermaartﬅe in gjeplighepdt npet ſander fonde ghe eeﬅ zijn. Want Onde—npet ghela ten en ſaude hebbcn / ihn hmderen tot een erempel/ als in eenen hoo

npet nieuwgel boozt eii bzmgt) ende"

in deſe apinie worden wp te meer bei-[teche / obermidts ghp in dit u

be aal tſamen ghebeochthebt ee nig e ar imenten / die hier ende daar in-t aecriien reami/ende wel hadt mughen ſparen /tot dat wp danr waren ghecomen. Ende upt

gen Theatre boo; te ſkelleii/die ghe

deſer oozſahe zhn wp berballen tot

.ne/ due in gedaehten/ woozdm ende

deſe langhe ende perdzienghe diete (3 ip

ringhe

""—ﬁ

102

Haaghſchc Diſpbtatic.

ringhe/bande welche wp ons dieb ovo het (claim te nemo» outbou milsbedaaght hebben/ende ſaghen den can werden. Hoe baﬅ ende dn: alſnoeh gaerne/ dat dip wederomo' wederſpzekelheh dat mhn gheboe me tot den Barelle ende cone mon len zp/ hebbe iefî met beel plaatſen delinghe eonferenne quamen. Dat der hepligher SChuﬅ ende heerlhe idr. dc Major , Minor ende Conciuſic

lie erembelen o_berbloedelheh dewe non il argument toe elaten hebbe/ ſen/ nadien mhnen Hceren goet ge i; maaraehtigh. aar da: lei: bonden hadden ende geogdonneert/

achterna daar ban ghelbeben ben/ dat elelie parthe ſhn bewhſinge/ die onthen ich : Want dat un mp met hp tot de ſelbe ſake upt den Woo; deſe moozden (maar npet bolcome de Oodts hadde / na malcanderen lhcli) naderhandt berelaart hebbe/ booztﬅellen fonde ] omme 'tſelbe La gheſchiedt/ omme dat ich upt u ‘toozdeel des Ieſers te bebelen/ en antwoozde bmxerchte/ dat avv de de boozt te gaan tot mederlegginge gheboden Godcs houden ende bol ban u Boecrben. Hier _teghenſi eu comelheh houden/ boo: een naamt. ebt ghp npct‘da een eauge plaat Dit hebbe n> wednſpzoheu. Oht e upter Schelfi/met ſommighe So lhele ick oooh gedaan fonde hebben phiﬅigc argumenten eﬅelt/ wclcke ee bozen lwanneer iclî ſuler in de ich ooeh wederlepdt ebbe. Vaar deelen uwes arguments hadde be omme ich den onparthdighen her

oozdeel bebele/ ofghp het rontrarie hier ban al boozhenen elaarlhel: ban mhn ſeggen mden rllh,_arthe

bonden/ want ick m'hn gheboelen

hadde gheopenbaart ; articole nh. bel oferghens elders (ghelhck ghp almaar [> behende de gheloobige hier ſegt) deweſcn hebt. 'ende herbozene menſehen de ghebo D.V.Coornhert. A. Genieten. den «Bode: te eonnen onderhouden/ [. Wolﬀ ſiibſignavic Notai-is. doch npet boleomelhck in die leben.

Uaar upt men dan oozdeele many of het boo: een uptblueht (avelhele

G.I.Rijl'wijck Notaris l'ubſig navic.

-_.I—nſi.—ſi_-—_ſi

E En Bondage leﬅlcden 27.3ﬁoben1bzis/quamiekwez der inden Huge. Des Maandaagvs mozgens gebiel dani: me _

der een Camerſpel. Ich niet de Medicanten ﬅonden bumen boo: alde Commiﬀarlſen. Uaar claaghden de Dzedicanten / dat deſe

Diſputane ſoude lang ballen/ſo hare anewoozde op mha feggîjen nu ſegr lang hadde moeten zhn/ ſoo moeﬅe noodtl" > (ſepden rp) … un meme noch langher ballen/ dan heur Duplhc noe langher. Ich ſepde ’twaar haar e ghen ſchult/ ban deſe ozdem‘nghe aan den Heel-en Commiﬀariſen ‘berſo \ te hebben/ die ſuler hadden geappointeert/ teghen nihn berſoeelî

ende remonſtreren/ dat ſo doende de Diſputane ſoude beranderen in ſeer langhe Predicanen/ec, De Commiﬀariſen noegen upt (denckt bzp doo; wicns mgheben) dat ch op elelle ſahe maar een argument ſoude ghe bzupelzen. .èegt (ſepdeirh) ſo lief gheen argument/ende beneemt mp ſoo

alle nuddelen ban bewhſmge/ſo ben irk ghemuplbant. Been. Slendenclt re ghebzupcken thien / trbintigh/ ja hondert argumenten indien [> da: hebbe ende noodigh houde. Dit lupde qualhch lmen biel op een ander peopoſitie/ te weten/ dat ich ſoude ſeggen ende fp ſouden antmoozden op \.n-...__.ſi—.

clclz arncule boo; den Palette. Dan ſoude ich mhn Reply: (die lai}? ‘

103 morire ballen mach fp haar Duplhc oorli langher lnaalaals op rich ſelr handelen. Dat beniaeghde mp gheenſins/ ſegghende ſo ſal't een deelhen/ het boazſpel gehoozt wazden bp alleman *. maar de ﬁeplho mdc Duplhc/

waar inne de eracht ſal legghen/ban ſeer mezz-gh lupden. Wie ſal indm Yaghe millen blh'ben legghen machten ſes a a t dagen/ om een neplhc Duplht te hoogen «tende ſa ſaiidet maar een halfgemaacht wech bal: len. Dat baeght npet in fa hooghwichtigen ſalie. Npettemm/op datmen

mp npet onwimgh en mane/ich ven te bzeden alſo te doene/ mita datmen mp taeſegge/dat ſulch eerﬅe wcrck/mm aders alle de nabolghende Fie

ghenen ende Duplhclien cicli :! ter ’tſ ne in dzucli ſal laten iiptgaan. aar en wildcn de Cammina ' en gheenſing aan/reggende/ wp hebbcn dea geen commiﬄe. Die ronnen (ſepde ich) mhn Heeren nu licht erhgſien/

ſhnder Ertie is te Delﬁ/ende de Staten hier,Teii macht npet zhn.

was geſept men ſaiide dus booztgaan in’t dicteren bandermedicanten anmmzde. Dat geſehiede. Tie ſpzalien allem (ſonder dat ich een wooze dicteerde) tot Dovredagh finozgens toe/ twnitigh bladen bol eſchze

ben aan bepden zhden ende diche / langhe. Tae wozden wp in

oepen

boo; Commiffariſeii/daar wert ghereſalbeert/dat idi t'hiips oude trccz lien / mhn fieplhc ſchzhben ende dien zandagh achtdaghen enden aan den Oziffler inden Haghe banden Hoogen tiade. Tieſal’t dan den Pze dieanten taeſchiclien lom haar Dop! " daar op te mahen/ om dan aan

weber-zhden antboden zhnde/ elclî ’t hne inden Paghe booz’t balch te le ſen/ ende boazts inde Hzotocollen ghenen-ende Wm'tewozdm : fa ben ick giﬅer daar op rhnps gemma/ende binde mhnjſſz'eeltgen alle da ghrn "appel“. Sp Bratt u allen. Wtoheen hopp ban leben.

. . .'l

' -" "= -"_f_-ſl ìlſi Dfi-ere Coornhert. "".

ſſ.

Ende washetopſehziſt Eeeſamcnwronwn‘ endcngelbemin-Î

T* ‘-' --"- " -. -' - " -= .den FràanQe‘rnheri-Volckeriſzſi "' ';«fî; =' '. …_ * SecretariseorAmﬅei-dam. : - ' ‘. ſi- :’(.“ ſ .

…“. ._

Lſo Eoomherelbalghmde’tvaozl’z aﬀehepdt/liinſſe _ ſſ

WMW/mwmeﬂegginghebanalle ’t‘ghene da: bambini Ward

_ aaiim al raw…)

- " bwachtdalgcszgni‘Wﬂ a to li d “I, thdt

landi oberghelebert heeft / [al '

rretaris/hier naaﬅ aan bo

ende,-

2.312;W; .

werde eiidenpet openvaarl booz’eàſſì. . nlhletnptghelatnvmedeTlſ ur .. openbaarboartnolcligheſchie “W:-g

, llaatﬅboozt

l'id indem—szeﬁamom obebmiHol

'r ‘ " lſſe banden felben ﬁm

ſi . mplijcgue opge‘joudm ‘geleren :ia a :tomme …‘ _ſi ‘ “ii”glieli W \ : WWZÎW . … [ _

der oftenaerder beſchepdt/belangeiidede ile \obetdenit e _ begheereiebieten/dienſal iebeii-tel : _ ._Ti'aecaiit. . barone-rm armonica: : Dolingcndes aicchrſnliﬁllnna ;59o‘.ſiill S.,elî Annozero:,

. ematica:zanocomoramai/Wizgòﬃslaeeiﬃg

. , Inn.—……ſi…__ .… .

104;

ecumenencyaamchahen canoni, Wo us:. «ioniche-com:" B.ghedzuehe/ ende daar no in 4. lierdzuekt. Uaar inne de Dolin en de; Eatedjiſmi ſo naaent worden aanghemeſcn ende b_eweſen/ cock ’argu menten bande boozﬅaanders ban dien/ ſoo dupdelhch wederlept/ datter

gheen antwooxde meer ban noode en (eſ alſoomen daar teghen tot noch toe / gheen antmoozt tot berſchooninghe van de; Catechiſml dolmghen

in dzuclz en heeft beriiomen. "‘

Recepìſſc.

ONtfanam hupden R.Wecembzis zgaz. deﬁeplhcque _ban Dir-> Holckertſz ooznhert ;tegens de Dee icanten des Oodlhcr Woozt/

bolghende d’ozdonnantie ende reſolutie bande Heeren banden Dooghen ﬁade ende Ohedeputeerden bande Steven ban Hollandt daar toe ghe

comnutteert/ Ilctum tendaghe endejare ucſupma:}. ',

ſi l,.

" -- .ſi-:"z

‘T

‘

, ,

ai“:

-ſi—_.4ſi_ ſ.i

- :., ’A- Gpnìctcn

‘:

'ſſ

' Copie. .

Qnmghende/ hoochgeleerde/ gtoocaehcbare ende b

"migheheeren—ſiſi

- , .- .

' ‘ DAB. le: conde/ hoe dat bpn E. mitſgadersd'andere Heeren , (Becommitmrdeno ’t beleedt bande aangeheben Diſputatie/ alhier mden Paghe opten eer en Decembzls 1585. doo; beranderinghe daar inne gheballen/ _mas belloten / dat ick / dock mhne parthen ſouden

bertrecken/mits dattdî b_oozden el‘fdender-ſelber maant ſoude oberſen den in gheſchpfte ’tgheenick wilde egghen op't ſchzhben der Medicom ten laatﬅ mne ghebzaehtſi/Cen epnde ’tſelbe mhn gheſchzifte terſiondt beha‘ndet ſoude mozden’dm-pzeditanten/ omme bp den ſelben beaut woozdtl aan u E.;obergh‘eſondm ende na beſchzhbtn he ban parthen/

'tſelbe met ooen mhn gheſchzifte den Dolcke boozg hcl en te mozden/ et. bolghensmlelcheich mhn gheſchzifte den aehtﬅen Decembus oberghe ſ_onden hebbe ghehadt _aan il E. ſ . - Nadien ich nu npet en moeht ber

moedeuſo voongicvneven v

begomlen te zhn geweeﬅ/omme alſo

opten We! (te meten/ op't eerﬅe ban 50. of Go.-arnrulen ee laten ike lien/ en e wel mettimi dat de ſelbe ſoo‘haaﬅnpet a_ſ-loopen en ſoude/ dock datmpongheleghtn‘ware/alſo daghelh‘cr tot mhne grooeen coſim endemoepten tuﬀchſſendeu Paghe ende Haarlem fe ſb eren/hebbeieſì

mhnehapſinghe tot Haarlem beihupzt/hter inden Bag een pure che! nume/ende mp doo: Mep leſìleden met mijne eran e . cbzouwe/ due a'a “ ﬅaan m can lgheboeght metter woone alhier den Paghe! . , ſi t'dat gre-_Medieantm ten leﬅennoeh een; heur ſehzift ome been

, .’.ende'denx .

del'daarſe was ghelateu weber aanhebenſouden.

rwant ich er un di rum fes wehen anemoont hobllende / na dat

Wdzshﬂ—‘otîde ſchziﬅ wel neghenthien welîen obtrgheſonden wag {maﬁe/,B“ altoos en bmieme / dock npet ontboden en moede/ ben [un bed I

canoni-men banden vooztgangdeſes begomm banda;; .

1 o}

die nu alwat traagblcher dan inden beginne/werdt. abebozdert. Ende alſoo mnn Huîſidgouwe npet alleene na den nchamc/ nmar oocſî na nare ſinnchensſod a> zhnde / dat ich mp verbondm houde haar (daar ich mach) te geltcven/ mp onophoudelnck quellrnde is/ om medet tot Haar lem te gaan woqnen / alwaar ick-doch derſupmeſſ eerlx'jclî ghewnme tot mjue hupſhoudmghenoodtlch znnde. zoo ben |> (ſnende deren bande! npetgjljevozdert te wozden) _;n doozllemen ghecomen om mnne tranche Hap zouwe te gelteven / m n vupſ-oirbaar te vozderm/ ende weder tor

Haarlem te gaan woonen; erept o_mme wedcr alljier tot voldoeringhe banden vegonnen bande! m behoozlycher ozdze gheredzcﬂ'eert zhnde / te

nerſchnmn / t'allen tyden als xde daar toe weber veſcvzeven ſal zﬂn / to!

coﬅenz npet dan m maar dan due mp fullen doen beſcpzljven/ foo ich tr zeﬀelnck mets de en mp aanblede/ende erſoeche datmen mp nu weder ehande vet doozſz mune overgheſond

mmm en hebbe) alſoo’t Telve

gheſchzifte (daar van ick gheen

et en is goeſchzeden doo; den Pzedican

ten allem/mmm dat ick befchze en zonde/ ’tſelve/ſdo’t daar lept/weder amme umcbzmgvm endevooz den Doldeeleſen wu. , Dermocende/ voocvgeleerde/ grootachtbnre ende vooeſiemge Heeren zm den Wmoghenden hebolen / gveſchzeden inden Paghe dm 38. Jun“ :584. Wp. Onderﬅondt u EE. dlenﬅwuughe ende onderdamgve/ende

was gheteechent D-V. Coornhercs. Opſchzift was 43. dermoghende/ ſiì-r

hoochgheleerde / hoochachtbare ende doozſienighe Deeren validen Qeo gen linde in Dollandt/ Zeelandt ende Dzieſiandt/ als Vooftgecommlt werden banden nanghevevenalſputatie inden Paghe.

…ſiſ—iſ-y—

]Ck onderghcſchreven , hebbe deſe Copie mec den originalen Brief helevcrt in handen vandcn Secretaris Waghcwijns,preſene den Gr” er Geniets , weſendebeyde inde Griﬀe vandcn hooghen Raadc, datum den xix. Inni)" ſmorghcns Anno : 5841 - Na de midda ben ick wederomme gbccomen om antwoordc opl den principa en brief te hebbcn ,comcnde voor de Camer van

den Hooghen Rand: , Vraaghdcick den Deurwaarden na den voor noemden Wagewi'ns, dewelcke my in de Camer dede comen, daar cock preſcnc was en voornoemdcn Genìcts, welcke Geniets my de Copie met ſijn originalen, weder in mijnen handen ghegeven heeft, gaf my ter anmoordc , dat mijn Heercn de ſelve gheleſen hadden,

maar'dat mijn Heeren daar toe nyet gbecommitteerc cn waren , of haarlieden commiﬃe ſulcx nyet en hielt te doen, volghende Coorn herts beghecrtcn , overmidts daar maar ettelijcke van mciìjn Heeren over gheweeﬅ zijn , want naderh’ant mijn Heer den Preſi ent Wen ſchen,_ende noch andere eerﬅ inclen Hooghen Rude gecomcn zijn: Ende cock medeom datter' okcr gheweeﬅ zijn ſommìghe Heel-eri bytcn'Ra'a-dt'ſſProvincìazl , Deſghelijcx meda ettelijcke vande Staten

endcghedepu'ceérd'e vandc Steden‘,eode dat Coornhert 'tſclve moet . v_erſoexkcn ann ſijn Fim ende aan de Scatcnédibe mijn Heeren van ;

den

";... ”"-

106

dea Rado daar toc ghccommittecrt haddea,ſolcx ﬁjn Extìc ende Staten ordonnercn, hem dan dm na ghelicfc tc rcguleren. \. Evertfz. ter Vaart.

Ck ondcrgheſchreven atteﬅcrc ende verclare [: deſen ten ver Iſoecke van Dirck Coornhert , dat ick t'ﬁjncn vcr occke den prin

cipalen brief tcghens deſe Copie ghccoliationeert weﬅnde ende daar mede accorderendc, op giﬅercn als den vijfdcn Iulij ! 584. c preſcnteerr hebbe lohan Waghewijns , Sobﬅituyt van den GfÌfÈCﬂ' vanden Hoogen Rade in Hollandtpmme den ſclven briefden voor noemdcn Rade te bchandighen ende antwoordt daar op te hebben, wclcken Waghcwijns ten voorſz daghe na den drycn uren na den middagh, voor dc Camere ende in't ingaan vandé voornoemdé Ra dc ſulcx van my vcrﬅaan hebbendc , heefe den ſelven ghercfuſecrt ende gheweyghert van my tc onrfanghen,ſeggcnde den voomocm den brief in voorleden daghen hem noch cens ghepreſcntcert ghe

_ weeﬅ tc zijn , dan dear mede nyet t'e doen re willen hebben. Des t‘oircondc mijne gcwoonlijckc ende dagelijckſche Signatuyrc N07 tarina] hier onder gheﬅclt den vijfdcn lulij \ 584.

G.l.l_ì_ì/ſw_ijck Notarìqﬂlbﬁgnnie.

Requeﬅ aan vſijne Princelijcke Exſie.’ Erthoonc met alte ootmoedt B.V.Tooznhert/dat bolghens het afſehepdt bp den HHWWmiﬀariſm optm etti ﬅen Deeemlms 1583. hem ende den Medicanten ghegheben/te

_ meten / dat Jp zſiÉpbant boo: den elfden Decembzis voozſz fonde innebzenghen re:;ziftl _ / ’tghene hp teſe hen haddeſſtegvm Mm: geſchzifte der Pzedicanten/ die daar op weder ?eînhben ſouden/ om 'teen

neben ftander den Polehe boozgheleſen te mozden / Ge. HP BWV…“ ſnleh ſhngheſehzift den aehtﬅen December boozſz obergheſonden heeft, ghehadt. Ende mepnende hp zupplmnt/ dat d’aangebangen Diſputa tiebooztgang hebben/noch ;) et haaſt epndenſoude/ alſo men n ſiont op’t eerﬅe/ ban meer dan bh _ ch articulen/heeft ſh'n hupſinge tot aar lem berhupzt ende een ander mden Daghe ghehupzt tot bermhdinge ban

groote thdt-quiﬅmghe / eoﬅen ende moepten m’t over ende weber-aber rhden tuſſehen Haarlem ende den Haghe / anch banſh'n ſehadelhcli bere,

ſupm / dooz’t langhe blhben upt ſhnen hupſe. «Tis nu ſooz dat de Sul”

pllant npet ander-s bermoedende / dan dat binnen veerthlen daohm of . rer _mne ghebzacht ſoude wozden 'tboozfz

eſehzift der Medicanten/

bebmde dat dle ſelbe daar mcde un al ghewa t hebben ghehadt ontrent beerthzen welîm ſonder te beantwoozden deo Simpliants gheſchàlſte .

'- )

ﬂ"

.! 07 ban many: b' daghtn. Npet wetmde hp Suppliant un? wanneer fp

ar ſchztft zengljen ſullen / ſunder dat np noch macl) bet aan ofſulche eur ſq groote tr aatvept beroozſaatſtt wdzt upte grante ſwarigvept die fp bebmden m’t wel-beantYooozden dan fun Suppnants gheſthzifte/dan

ofdie comt npt eem e verandtrmge bande e_mecnlandts ſahen. Vaar omme / nadlcn den uppltant onmogheln ts te bermoeden (beel min det te ghelooben) dat de HH. Staten ſulclzdanigljen algemepnen ham del ban ſoo grootwlcvnghen mſxen ſouden hebbe" doen aanbangoen/al leenlnch onune alſo opten dozpel te laten [leben/ende noch al bele mindec ſoude comun dtncken/dat_H.E. mettilende der Gherefozmeerden mu gie npetbzp te znn van dolmghen litebet ſquden ﬁen dat de Landtſaten een twm’tlxlclî bermueden ban, ſulcke dolmghen [onden hebben dooz’t ophouden / dan fp dle ontlbrgfelych [onden derﬅaan doo; den vooztgang

bande aanghebangljen Dtſputane / dxe nn onlochbaarlch fult: werd: gyedﬂaepeert doo; den Pztdxcanten/dat fp doo; duſdamgt'ptwinnlnge el ett het epnde ban des Huppltants leben/dan bande i putatie fou den mogm berhopen : Naveen mede nu npet ſeer dupﬅerlhch bermerckt es 312 den .Supplxant wat tlepndet nonſke hp heeft/ ende wat grootet na len de Hzedtcanten hebben vp eenighe bande Hoofden e_nde boo;

neemﬅen det Staten mdc Lﬁaden / den welclzen bp den Dzedxcanten al over een wyle boo: adv

ts ghegheben des Dolny'tken Oberhepdts

amp! onder anderen ooc te weren/ dat ſp met ghebangemffe ofaan den lilbe/ et. ﬅraffen den genen dle de uptetl'ndze Rerchen-vgede betﬅoozm. Uaar afde Hupplmnt ſo wepnigv ſnn betiſpen banner Oherefozmeet den/ als_ſplupden vent laﬅeten bande: floomſclje Catholche dolingm/ ſoudewlllen of mughen berſtvoonen/ alſdo hp Sllppliant ſgo wel als de

pzeditanten 'tſelbe nondt boo; ſoo noodxghen als «Ihnﬅelnchen wercft. Nadien doch Slipplmnt wel berﬅaat / dat d'Opervepdt m Vollandt/ als nu (na 't egghen der Dzedxcanten m opmvaren dzucne) al eedtgge daan nebbende ban gheen ander Religions extreme/dan alleen det e refozmeerden in Hollandt toe te laten / gheenſins en ſal mughen ghedoo en/ dat hupden een Cooznoert/ mozgljen een ander/ſodamghen (nu al _ oo; goedt geoozdeelden) Beligie ende leere met betlſpen ende diſpnteren heﬅaan te trecken in twyme/ maar beel eet ſulcx/ npet met een pdel

moogdt-bervddt/ om dat npet ﬂluſolt ende onbzuchtbaar tot berathtin ghe te laten blnbnv maar metter boozſz Dzeduanten booegewmde eres tutien daadtlych ſal veﬅaan te _beletten om ontſich te mnken / tet nadal ginghe der Boomſche Catholncken lſonder (ſoo te bedutlnen ﬅaat) feet

te letten opte groote ſtvandale die ſch daar upt ſal berſpzePdtn ove]:

gantfch Europa / van ſoo ſcvielncſx ſelbe te hnnteren / 'tgueen men noch onlnncx ſoo ſcvandelnth heeft ghclaﬅert inden ùoomſchen Catholnchnu fa ter oozſaken ban twelcke / de nondtbaeet om der conſnennen bzphept

te vantbeﬅen meeﬅ_ tet handen ghenomen / doch de Landtſveete betan dert is : Ende nadten de zupplmnt alle: houdende boo; een grove do lingve ende openvatedwang der conﬅimtien/daar tegljen ter nabolgin-

ge banden aparte! {detto/1a ooch ban uwe Er!" ſelbe/ m ernﬅigen booz- 3332" W nemen le: meet Modes teghen der menſcven / dan der menſcven tcghen paz,».

Godes'gheboden te gehoozſamtn/het zpdan met ſpnken/ met ſchzﬂben/

ofmet m dzuck te gbedm ſalîen tot bewps ende maarſcpouwlngv’e van

:o! Melle ende meet andere dierghel' cke grove dolingen lbeſende lnder gne refozmeerden ofre ooek andere erchm / ſulcr hp zuppllant ’tſelbere bcrdedighen t’nllen mden berepdt ſal weſen metter Oodlncﬂerzcmrf

(uren / ſonder nocvtans in een) e ﬅuchen aen te rocren de Poluyche ﬁe geringhe ſbie bande kerrkely eſo verde al:: d’ìoerde banden Hemel is

berſcvepden/ boo; welck boozſz ſnns Suvvixants boomemen ende doen/ hp npet anders en ſoude hebben te berwacvten boo; [’ nen perſone / dan de boozſz rigoureuſe executlen/ ende dat npet wepmg er (ſo gvefepdt ls tnt ſchandale bander Ohercfozmeerdcn Religre ſelbe/dan tor ongem ofſcvade ban fynen perſone of ſczvamele habe/Ulma ſulch boozſz berbodt

ban fgnghedarhren

upt te ſpzeken / ende ban goede Boerhen (daar

boo: e uppllantde ne houdt) ee dzucken/ ander-s dan bpgratle ende zebilegie (als eertxjts e Rettermeeﬅers plachten de lìegeerders ban

epden ln heuren Remonﬅrantxe mel nptdzudlel

ſe ?hen te weren/

het eemghe merch-teeckenban szannye / welche boo

chandale ban

der Overefozmeerdm ﬁelngre des noch te grooter fonde ballen boo: alle de merdt/obermltg fp poogen andere Religions ererntrente beletten/al eer de vare in roettlghm Olſputatle opzecht xs gheblehen / immers daar

fp in Viſputatie annnhevocvten zynde / ſo traagh znn om me te betanc

moozden : zo berſoecſit de Huppliant met alte ootmoedr/dat uwe Exti ten aanſchouwe ban 'tghene boozſz ﬅaat/ gelxeben wi! te doen beﬅellen/ da: de begonncn lepmane (maar infnu al emige merchelhcke deſozdze is gveﬅopen) eerﬅdaaghs in alderghely‘cﬁhepdt obcr weder-zhdm/ooclî ſo dle aldermeeﬅ tot manrhepts-berbzeedinge fa! mogvm ﬅrechm/ ghe

redze eert mach wozdm tor Onde; eere ende der menſcljen ſalighe dt. Ofte/ o ſulcr doo; eemghe beranderinghe bande ghemeen—landts fa en/ booz de felbe nu ſcvadelyck gheacvt mocvte werden (als vp & berhoo neen) dat dan hem anplranr mxddelercndt un bon)

llant Enzi

ﬅeljcn erlſpenbande dollnghen mde boozſz ende andere leerùrge / ma ghen eten de dlerghecocvte bzphepdt der rouſclennen/ Of ten minﬅen/ o men em dat noch npet en ſoudebylllen toelaten / da_t alſdan (dm {chan dale bande ?mfozmmde ﬂelrgre/ ofquetſe ban [' le Snppllants con ſnentle/ per one ofte armoede te boozromen) hem upplrant gheoozloﬅ

mach wozden (twelck hem m \Pn oude dagljen met een onde crane-ke Hupſbzouwe doch wepmgv fa! uﬅen) te berlrcecken metter umane in

eemgher trabnpzen Landen [ deſen npet bpandr nde / daar hp tot een goede condme merdt verſocht / om aldaar nin re gen lebens te epnden m'tbolepnden van ander werrk dat memanr ſchadelnclz ende peghrlch nnt wefen mach bp hemrnu al meer dan 26. uren _vl tel'ycn bearbept we fende/ mlm hem Supplmnt berleenende br oozln . en paﬀepoozte / oock

mede umts dat hp Hupplrant berepdc is t’allen mden als hp tot volboe *rmczﬂe bande be; onnen Dlſpumne beſchzeben fa! werden/tot coLken ban

dre em dan beſczgzyben / mden Paghe te comm ende daar te blybcn ten upt—epnde toe. (Twch doende Gc.

Ilan

>Zr; _

l\ “»A-

—

'.—

.-'

“.

ſ .

.- _

,...—-…..ſi—M

109

Qian miinen O. ende boozſienigen Baeren/den Borghe meeﬅeren ende ﬁegeetderendet Mede bau Haarlem. :

Erthoont met behoozlhche eerbiedin

e Uncle Holden-tſ;

Cooznhert/ hoe dat hp illum : 578. m’! eher merende/dat eeni ghe Munﬅren tot Xlthmaar/ tot {Zoom ende elwaarts opten Pzedtch-ﬅoelen hem Derthoonder bp nante ende toename dif

fameerden boo; een lietter/ Oodtlooſſs/ Liber-thuſ St. ſulcr bp nequeﬅe te lzennen ghegeben heeft ghehadt den HV, Staten van Holland” ber ſoedſſtende verbodt ban ſulclte naamſchendmghe/ of ten minﬅen/dat foo danighe faamroovers belaﬅ fonde mozden / den Verthoonder 'tſelbe in rethte aan te ſegghen lwaar op…de HHataten boozſz mides hate ſeer vzeemde apoﬅxlle npet bederktelhck teltennen _gaben I dat hp Derthoon der ſeer cl e voozﬅandt op ſultke ſhne metnghe clachte hadde te- ber wathten. aar deur/ oooh mede denr bele meet andere wichtige o_ozſa

lten / defe Pet-thunder ghenoodtſaacht la gheweeﬅ twee ofdue Laren daar na [nomen upt te ghenen eemge ſcvnften/daar bp alle onpartydige

menſchenltcht connen mertken »} dat deſe Derthoonder npet en 15 ſulcken Netter / Q_odtloos ende Ltberthn/ endedaar bnleben mcde/ dat de leere van ſodamghe naamſchenders npet en 1; fu gheheel [outer ende hepltgh/ als ſplupden ban hem Verthoonder / ende dock ban hare [tere roepen endeſiuedrcken. Onder welcheſ ' ne uptghegebtn ſchztften eemghe/ fa ha: telhc met onwaarhepden tot _chendmghe ſhns Derthoonders goeden name m dzuch aangebochten zhn ghewetﬅ: dat hp npet minder fon goe dm name teghen ſultlîe faamroobers/ dan mtnigh Coopman ſh'nlhf te

ghen ﬅraatſchenders/ heeft moeten beſchetmen. Welclte ſh‘ne Derthoon dera boozſz noodt-weer hp berneemt wat mln dan melgenomen te wo; den bp den VH- Staten. Immers npet alleen ſulcx / maar ooclſſt med: des Verthoonders heplſame _dtenﬅe bp hem beﬅaan te doene den gemee nen Ntderlanders / m’t bewh's ban eenighe npet depne dolmghen mden Nederlandtſchm Catechiſmo ( dle hp heeft ghedaan dzuchen/ den boozſz HHſſétaten met _een Sendtvziefdaar boo; toeghe-epghent / ende boort u cheben ban dten/ aan eenen achtbaren ende berﬅandighcn perſodne gge onden / omme te bernemen upten ſelben/ of ſhn JL ofte dock eenighe Miniﬅrm/ daar inne wat [onden connen binden / dat fp mepnden deſen Derthoonder te connen bewhſen onrecht te zhn. In welchen gheballe hp ſultr berſlaande / ſich aanboodt alle de ghedzutkte eremplarm te ber bzanden. Of/ſoo ſhn L. ofootk anderen ſulct n :et en bermochten/ maar

dat ſhn L. bermocvt den Perthoonder te vericfjttn /_ dat ha un tgheven der voozſz eremplaren voozdeſe thden eenighſins hlnderlhclt onde mo ghen weſen den ghemeen-landts fahen ; dat hp alſdan dt vooeſz erm plaren dan’t booeſz Boetrkm / ghelmamt Procve vande Nederlandtſchc

Catcchiſmo, noch boo; een whle wilde perdenthen/ ende under hem hou den/ ſonder dte upt te gheben. Welch Boetrken na eenighe communica

tien tnﬃhm den boozfz perſoone ende den Derthoonder daar op gebal len zhnde/bp den ſelben perſoone den LEV.-Staten ts obcrghelevert e weeﬅ/ die na berfrhepden mopooﬅen daar heballen/ daar op gher ol beert hebben ghchadt / dat het ſelde Voet): en gheﬅtlt fonde wozden m

handen ban een bande onfeﬀozen toc Lepden/om 'tſelvemet een Lgb; \

oant te biſiteren/ ende daar u_pt te colligeren/ ’tgunt teghen den Catechlf ma la ﬅrhdende/mde 'tſelbe ln ſelzere p;op0ſit1en te berbaten/dlemen den Perthoonder in handen fonde neuen/ec. Waar na de Derthoonder ber wachtende d’ererutie bander boozſz Heel-en Staten ghelnelde reſolutie/ hebben de H .Staten (ſo hp Derthoonder m’t felîer derﬅﬂat) u mhnen

E. Heeren \: aﬅ deren Derthoonder te vebelen/ alle de ghedzuchte erem plaren ban’t boozſz fune Boerrken m handen ban urner E. te bzenghen. Derntemt mede hp Dcrthoonder (doch maar upt een onſekere mompe lmghe) dat de ſelbe Heerm Staten m mepmnghe ſouden zhn teghen hem Derthoonder re_doen pzocederen tot ﬅraf als ofhg m't doen dzucne ban’t ſelbe ofandere ſhne Voecrhens mlldaan ſoude he ben teghen‘t Plateau: n 't ﬅuch banden Boeclsen/ ec. bp heute EE. ghedaan bercondlghen. welch hp Derthoonder eben \oo wenn: breeﬂ/ als hp wepnigh ghe looft/dat de Heel-en Staten met het ghem _.de heure Placcaat/lnhouden de alleenlhclî verbodt op opzoerſche urgerlhche ende quad; [:on ende ſchziften /_twelclz ſyne Derthoonders Bocchen npet en z n : noch mebe

ſouden millen berlneden alle ﬅichtelh'cke ende goebe Bo

en/ daar boo;

de Petr oonder verepdt xs de ſhne teghen elch te berdedi en. Gemerclu

hp Vert oonder ſulcr gheloobende (dat hem onmogelh

ls) noch fonde

moeten ghelooben ldnc de H[?étaten fouden zhn openbare {szannen/ bpandcn bande verlſpende waarhepdt/ende nabolghers in dtt ﬅucﬁ/ der Bomamﬅen. Mmmers of ſulrr noch al mochte zhn /te weren/ dat der

IM. Staten mepnmge mare alle goede Boecken heure Mlmﬅeren miſl)aghende te berlneden / twelrh deſe Dcrthoonder ooclz gheenſms ban ſo hooghachtbaren ende treﬀelhchen collegie en can bermoeden/ ſo en fonde alſdau gheen rec \ erhalten (daar boo; de Derthoonder ſi< doo; Qo des henade ooc houdt) ſulclxe Placement moghen houden boo; wenlge

gh oden/ dlemen ſchuldrgh rs te gehoozſamen : maar bon.; een unchart lhcken Wang der tonſnentren / dremen ſchuldlgh :; mettelzjck te weber ſpzeken ende daar. teghen te ſeggnen : Oozdeelt ghplupden ſelbe/ oft boo; lfm- 439- Gode recht zp/ u meet te gehoonſamen dan Onde. In welchen gheballe alle menſchen ſouden moghen merrkcn / dat de Mmlﬅers ſlende dat fp har-e JLcere dle de HHſſàmten goedt warren / npet en connen boozﬅaan

met de Wlmoovende Uaarhmdr/ npet over haar zhde weſende/ ſulcr po gen te doen/ter _nabolglnge der ﬁomanjﬅen/ mette macht der amata ten over heur hde weſende. Wlle twelcke/ ſo eſept is/ de Derthoonder

"\.

eenfms he

mugen berlnoedm/der HH- caten mepnmgeln't b_oon'z

ente placcaat te zhn gheweeﬅ lalſoo hp ſulcr houdt boo: tpzann eque mepmnghe/ _daar booz’t ſelbe dock gheacht merdt bp den Magi aat ban Iepdennr henlupder Nemonﬅrann‘e under dere naacllte woozden: * We] bzeemt m onſen oozen lnpdende / dat oock die Lupden ſoo berde co

" menſ dat fg tſſot Bardem te‘berbteden booztgaen / ende npet dan bp gra “ tre ende szxlegle (als eerthts de Rcttermeeﬅers plechren) toelaten wil '- len; een alle weſende/daar over men de auſihcﬁe regeringhe alle wege

'- bﬂllcr cheſcvoldm heeft. Ende daar w

ibercept gera en hebben/ he

" hoemen ſpllſſtpden npte Hlﬅozien / drer p ghenoegh ghel en hebben / wel

« gheleert te Zhu/ſi dac de dgphept altht boomemelhck tn dren beﬅaen heeft/ " dat pemandt ſhn gheboden mp uptſpzelîcn morhte. Ende het is da: :ee -- nigh mcrck-teccken van Tyrannije ghcweeﬅ , aliìnen ſijnſſghcdachtcn nyct,

vry

Il!

.. uv uytſpreken cn moeﬂegìtc. Dat ſept d’Oberhepdt ban Itpdm. A! il]: mi fa datdcn Dtrthoonder (ſoo nu dich bethaalt ﬅaat) onmoghelhtk ts fult]! te ghelooben der HH. Staten mepmnge te zhn gheweeﬅ in't boozſz

heute EE. Dlaccatc; ſoo wetdt hp nochtangberoozſaaclﬂ te twhfelcn aan de mcpnlnghe der ſelbcr Heeren Staten m dten / lladchl htt nu een ſozchlhche fake is teleben onder twhfelhche Hlaccatcn/daat ban dc ber clating e meet hangt aan den makers ban blen/dan aan’t berflaan der ' Onder aten/ ſo werd: de Berthoonder ghenootſaacltt naackte ende een

buldige berclatt'nge te berſocchen bau den boneſ planare / om ſich met goeder conſcienttcn ende ſekethept daar no te \ tram. Tweltk de Der , thoonder berſocht fonde ebben ghehudt aan den Heer-cn °Staten ſelbe/

als autozes banden boa; 5 arcate. Maat want de Detthoonder be bonden heeft/ als boo: m’t ooft ban deſen/ dock mede dat fener ſhn ber ſoeck om berdient falangi an den Hoaétaten/ na beel pzdmterens in't .Cnllegie noch nopt apolltlle (ſwnghe betalinge) waerdtgh gheacht cn la gheldeeﬅ/ ende hp midtſdxen met gheen reden aldaar en mach berhopen

eenigh rondt ende ſ>er antwoozt op ſhn boozſz berſoech ban berclarin: ghe Jaarder EE. mepninghe op dn boozſz Placcaat : zoo [leert ſtch de Perthoonder met hehoozlhche eerbiedinge ende met beter bettouwen tot de onparthdtghe beſchepdenhepdt ban n mhnen E. eeren/ als ooclt wc‘a ſende ſhne wettighe Obﬄepdt ende Btlrghetmee e_ren ban Haarlem! welchcr ampt epghentl ts heuren met-Burgerm tn hate gherechttc ſihept boo; te ﬅaan/ Met ernﬅtgtr bede berſoethende/ dat der felbe oede geliefte gelieben wille defe tîcqneﬅe des ànppliants in beſiote’ mi tbe te

dom pzeſenteren inde bergadetmge der D.H.ztatm bootſept/ met boo; ſthzift efi vegeerte aan de_ſelbe/ban opte lhﬅ bande ſelbefiequeﬅe oﬅe rl waarts hate EE. mepnmge op’t boozſz Hlaccaat/fultr te berclaren/dat de 5111311!th daar af fener mach weſen ] emme ſlch daar na te mughen boeghen ln’t gehoozſamen ban dien / indien hp can berflaande felbe npet te ﬅrhdcnteghen Gode ende des Hunt-llama conſnentte/ die anda-s da: ſelbe Dlaccaat ſal moeten houden boo; een Roomﬅh ende conſcientie dwanghende LDlactant/ende ſich ſelf beel meer/ dan aan ſnlclte menſchen gheboden / betbonden moeten houden aan't gebodt ons Heeren Chziſti/

ban npet te bzeeſm den menſchen / dtt wel mſſo hen dooden het lichaam; maar npet de zxele : maar Gode te bzeeſen / dee hfende zrele inder Hellen math berderbtu. In welcken gheballe / ofte doch bpywepgeringhe ban defe Huppltants boozfz rcdtl _dî berſoech/alfo boozſz la te doen pzeſeute

ren den Den-en Staten (oo

mgheballe ban hem .èuppliant un; n c.

mede-Burgher vehoozlhcke boozſtandt te wepgheren (dat hpſſtmmers

gheenſins mach btrhopen) foo berſotckt hp &nppliant behooelhche paſ poozte ende berlof/ om te gaan wooden in fa bet-de gheleghen plaatſeu/

npet bpandt der Nederlanden 'hnde/dat hp :è [tant npetboo) oogm ſimde ’tghene/waar toe hp pzeﬁmt ſonder quetſe ſ' der conſnentten npet en mach mughen. Wldaar m ﬅilhepdt mach leben ende ﬅerben bupten moepten bande 3219.45me ende vupten ſgne Supphants gebaarlhck

hept. (Twelcfì bozderende fallen a E. mel doen ende den àuppltant toc danchbaarhepdt berbmden. Roma-;

112

Remonﬅrantie B.V.Coornhcrt aan de Donovan 11m gaderlnghe blnnen der Ooude Anno 1589. By Eberhardo prediche ban dee Conde] , gheſchzebcn deſc wnogden:

"_ Want de Iterclren/ die nu opent:

lhcltHacramenten gebzupclſſsen/zhn

Hebbc dit gcleverr dé Sinodo , ende

is my wcdcrom gegcven om D.V. blereznamentlhcﬁ ﬁoomſche/Lup Coornhert wederorn te ghcvcn, terfche/Oerefozmeerde/en Hoops

den +Septembris, Anno

geﬁndczondtr welch de laatﬅe ende

eerﬅe m feet bele/ende d'ander twee mpden beach: mp Eberhardus deren mnnenMxſſlve meda-anmeldte dit drer

bonen lìhzeef ren munen verſoetlre/ reg gendcoar hem mr fchnft banden Medie-engel! medcr was grlebert/dtc hem venale mp t'lel

be wederom re leberm/ fegaende tor beni/mb llennen dm man wel / hebben met hem met to donnbo hp wat mil/hp loout aan nemma tcn. Anno \ 589. den 4.bepte1nlr.

Jebe mannen eﬁ bgunden. Ich onderghmoemde forc . kende t'felbe/datic bermoe de ooch bp allmOodbzueh tighen under :} lieden/ met min ghe: focht te merde/dan vp andere goet

alm ſommighe deelen verdeplt zhn. _.Weche due laatﬅe eendzachte lhclz de ﬁoomſſiclhde‘houden boo; een balſche : ende bande felbe due d’ander three / of non: dolende'ſ of voor _ gheen Marken. , Ort vetupghen ontw felhrh der

ſelber onderlinghe tw: -ſchnften: daarmne ſich elck aanneemt dema re ſienlhcke Heche Chzlſtl te zhn. Mam- dat ſulcr gheſghledt dooz’t

bonmﬀe ban cen bzp en al hcmepn

Conallum : daar ghp alt amen zht bolhoozt bp eenigh onparthdlgh — mepnende Dmyaren ban elch der Godgelecrc Herhter/bp u alle mere due andere frenlhcke Berchenzte we: tot ſnch oozdeel bet-Rozen zhnde: en ten Godcs eere ende der menſchen magh uwer gheen met waarhepdt hepl ;en hebbe npet Bonnen laten/ fegghen fmaar rs elck Mur in [un ſonderlinghen namen u Llrphomﬅ epghen fake ſhn epghen B_echter. alhier ter ﬅede oock oozſahe daar Hoewel nu [luck bonmﬀe gheen toe ſrheen te gheben/de ſelbe boo: te gheloofaltoos en berdient / ſoo zhn ﬅellen t'ghene bulght: el_clz uwer bande dere laatﬅe muge

l rh daar lmle wel met recht te ont Ende eerſt/ dat de Bel->e Godcs chuldigcn : dat het nr 11 macht npet bpwhlen onſienlhck is/tupgen ; bez en is gemeeſt ſodamgen bzpen ende halben bele andere hooghachtbare wettxghen Concrlnun te berſamen.

manum oorhﬄoannes Ealbmns/ Mam: bele achten dat ghp alle bie ende de Deere ban Pleﬀp. Ilndlen

re freaatlh'ck te recht mooght ont

dat opt is ghewecﬅ/ſo lﬅ nu m deſe ſchuldlght werdenſidaar inne: dat thden. ech amet upt onwhſe pbers drone Waal-om en late wp'e npetliever den {hce re toc! gemerrkt hp nllemdeu ſmrenkrnt/dat In! bpwlemdie nptwenbighc henmﬀeſh'nre kercken/nprer menſcden ooat werhnrlne/etc. ln prefazione ad Regem Francorum lnﬅitu.

:;encveſilpud loannem Gcrardum. rigo. Eſi Meſſlrtììhrllppe dtchleſſp in ſ_x‘jnDupt

{che Romam bande Merkel Fou.

kenhepdt meer poocht gne mede hnedhten te ſiaan/met d’ berhepts

marht/ ofmet‘u epgen banne/ oocfi mede doo; nnſvrupcllte Semifin ren/het onwh'ſe bolclt aan n te hou den oftot 11 re trcchcnfla oorh alle menſchen/ende gemepntcn/ due met um

1 1-3.

n in allen articulen npet een; geſint

Spandau/ban megmden Penta" bano : gmt/det Staten ban nalla-nome:.ghednzcîzt

en zhn/lwaar aber ghp manne hter

tac dott-mhr Anna rm. wp en becſheclten

*,.

nu berſaamt/af de ume/felſ aac den va tmgehaaeſamrhept npet ontllagì te me

Lupterſche * beſcholdtghtwan met antwhfelhch bewhs uwer ſendm en afte hercnen den menſchen te

erſekerm wxen ſp haazexvmaar ſp blhben/aſwaar ſp gaan ſullen.

re… ma: allem dat onſ! Conſnunien boa; God den [rere mughen bebzddt blhven : dat wp fun hephgh waozt magneti hoazen eﬂ dat ’ ſelbe nabolgen/ am renna-me ban anſc zielen den aldetoppttnen rethtet/ ten joncrtm daga

te mugen ghenen-Jul" nach mden neonate; aan ihn ultefe/ en den Maat ban Staten dec

Meneame-emme Peonllanttn/ willﬂld! * Diet legga! de Genſazmeerde den Inp

leben na de nfozenane handen Qualiﬁche]

tctſchen aan vernnmen te hebbcn :dnt ſp alle

deu il.]mlﬂ/Nlmo 578. by begheemuende

ande: Sermonti/die met hem: il allen point ten npet ema seſmt en zdn/bmammndat il! mer den name des bndea/ bet zaat der aa; lage npt [pzepden : dac lp fuh op menſthelhtk

betſaechen aatmaedelhtk / daaz’t nnddel dcr btatengenecaal te machen berne" dao; t int ﬅurlt der bzpe open!-are cruente/ban aar

Wren berbaemen/ ett lp obntupght ende

men hebbcn ap u/eemgh mlddelte bindcn ont me toe te laten ten behaghtn mdegbmaeghen

)

baotſz aetate/eee. Guide mapa: hm: be ghennlt berlaten : rwlſt nde [tenue ﬅcapenl liebe Wieumme alle oozſahz ban militan d’odlmhepcs mme nnſbzuptken/emaebac lp wen/ anaac bennoedenluſſdpnd'aune tem verum! Eheim mne mormoni-len! malattie derflederlaM/dle d'aagen altra berne-men zum pag. n.16. Studflmff dec dinner-m mendes wannindc genſoemem de kerrlren/ in Mdfilldtlbflkmffl [aan de ghene dle een feltre baedt gmlaatltt beni datmen nonne het Bet-:huh: al Cambie m.izztuntwerpen bp Galel- banden ma

bmtpegclhellmn gelllcne oeﬀemnge ban bep dz muoiano; tot dar het God belief: Lal heb

bcn/ete. dooz't middel ban een goede. ephg en bzp Geniere-al (often mmmn Minima Cantilinmm beteenlghen de twtﬅen/ di: in

fun te went-ln dele landa ] napende t'ﬅu 'l! betdaanenberfaepdt luther inde ﬁo. Panoalndnn hammam munda ﬁet wel m met wat gennſſen dat ghp ans lnpden l’o danighmweetigheu t'ſamenſ zebinghe harm ont legge… of! : nnt ma: con emme dat ghp

lieden ſa bele kettltel onberhao : ln hann de ſim ende npet anen/ un macht heb n te hetdaemen : recht als aſghp de averne gelten ende haunarhngh waart om aber alle edten I al am te ghùitden ende de ſtlbe te ﬅraﬀen. Jbtdem pag.9l.

eeft adele pemandt uwer belen

valide Kame.

Maar dita verde te ſaeclten bp de ghene ander nſ die des Oberhepdts

macht boa: ſtth hehben. Ronn dit aber-eenmet het bopge tamen/dat het ghelaafmetſſùelxgions extreme

mp behaazt te zhn % alſaa en ma nn npemant anderen neben ſch laden.

Wat anderz heeft elclz nwcr/ alſ;

ihn oep ende herclee tot nach toe menu npet wilde lhden / mecﬅ ber een hapzhen ſenerder beweſen/ dan aozſaacht (ende nach ſal tn beel an de ﬁoomſche leertlte haar ſucceﬀiei whſe pberaars) ee het-ch un te rich mets ghp npet/ manncn / nach tenl He dp:Wp hanwen gcen mew we her en / maar refazmeren als uwer mede-Dienaren. _ſi Nach maar dtt eemghſms lhde Elias dede: Mel-aanrhehdp/als hp hadde/he.- LIE-legnago lack] ſaoeltlt uwer dele hertlzen on detlmghen malhanderen / ende an bel banchode daar taetwaaram cn dere hpſandere menſehen neben ſich doedp dat/fo hp dede/ dé balene tot machten lyden/met heat erern‘tien: henr berſehertHepdt npet vn chen-l la u nach npet bergheten mach zijn Heitor aac ſnlc bebel npet: al npet oe ghp ſelſg nach bmnen wepnigh openſ n> blhchen dat ghp htt on aren herwaatts/ plaght te bld' bntcnde bach m - epdet-l

den/ om met uwellexchtn aeﬀnnn

Hetisimmerg onde/mannenſſ'al nolan.”

gen eleden te mazde tot ruﬅ unter wat npet gheſchlet uptcn gheloobe. Vebdp dan des gheen bebel gchadt ' con cientien. Judi Hendelnief amm Co.]ì'U aicſtryt W" ban Oode/ ſo cn %bdp ſhn woazdt

npc:

I‘

1r4

npet-tot ſulclt wma ban ref-:;:me

gheben : den Michell npet en ſullen

rm. Macht ooclî recht gelooſfzhn hoemen teghenſmeken lnorh regen daar gheen woozt Gode; afen le! ſtaan/ alle due ſlth te hen u ſlellen. * Doedp dan felfdlt groote wel-rh _ D betametdan IB nncn/ heb npet nyt modes bebel! maar upt u lleſde ende mhſhept/ deſe argerni .

ſelfs goetduncllen; npet uptc geloo: ſe uwer leer: wech te nemen/ dle de be/maar ſondelhclî : ſal het onwh'ſe booìſz uweonrhpeWelſſche metdle bold; mede upt ongheloobe/ ſonder nare onwhſelhcn berooz aactheh alle ſeherhepdt ſlch m uwe herclîen ben.u JLmo ent doch beſtaan bup moghen degenen/ ſonder ſuh met u ten ghebaar ckhepdt/ltoſlen ende te bcſondrghen-l Hier toe arbept ghp norhtans ſo

matam. langher ſo meerder om te pzoſelpte

chade. Want het heeft dell Heeren Sta

ten Anno 1583. noch andermerben

rgn/ en veſondight u hier inne met belleftte bebelcn vp heur E.Omiſz te buche hoe langer hoe ſwaarlhcs ſlncn/ datme deſen handel ſoude ve ner. (Tmelch by il mer rechten ernﬅ glnnen / om te bolepnden ltotl epll bedacht zhnde/ delxefde upt medoo: ruſtleneendzacht deſer‘Landt atm; ghendeze armen bolcr fonde berble: Dat boomemen muetmen noch denaîmmers u lupden/Manne/ter betrouwe vp de ſelbe heur E.Em

tht toe ghp ſoo waarlhch/als ope-nz berandert te weſenzſo men npet ca daarlhck uwe leere en ſendmghe de lummerende en mil ſe gm/datheur E.Ets liefde totter . andtſate hepl mareſult hebben beweſen. ſi Vlewwt boo; onlmar te zhn be nu berllout ls. ’ ſchnldtght bp mp / en dat npet hep melhcﬁ / maar openbaatch npet ſonder oozlof/ maar met beneven/ ja ter ozdonnantle bandeOberhept ſelſ in Hollande.Hedben de mon die

Ammers bele ſouden mepnen/of ſchoon deſelbe ſulcr te beﬅaan u ge boden / (dat npet te be‘rmoeden en .

is) dat u lupden da_n fonde betamen

t’antbtooede mette tlpoﬅelenzOoz moghen berantlboozden-l lille man deelt oſ’trechtis boo; Gode u meet MM". meet wel neen. ſ , , dan Onde te ghthoozſamen-l Ofmerct ghp nu npet/ ſo wel al; Want als tel: eur eeni moan den lange inden aghe<a waariclz nwe mene-drenarm noch Nuno 80. nm dlen handels mille maj! gaan wel hebben konnen mettken/ mae muone) berwachtede/om ai weee ſwarighept te beduchten ſtaat boo: znden / weder te Ramen / ende t’be t’landt/ daar d’eenhercke ſich meet :gonnm wel: aſte webnvpolgherts op d’Oberhepdts macht dan: op het aſſchept ons tenvepde zhden bp waarhept berlatendel andere npet den Heeren Commlﬀanﬀen ghege rn millen ghedoogenzſonder te wlle ben : ſo zhn ſy achter gevlebmlblh len haar leere Chpﬅelhcker whſe ben noch achter (en laten ume Ea berantlboozden/en heute ghelooſs

rechlſmalſſe leere m ſchanden ſkehen; rehmſrhan te gheben/ tot boozhoe fonder dre te lionnen maar te zhn dinghe ban mlandtſche twlﬅ. .

bemhſen.

ſi_

Mooghdp die onwhſe voozbech

tere; awe: _leere noch booz_ghetrou we drmare pzhſentzoude dat was

Inc.:-ms. reîtoneeréTvziﬃweſmlOffeelm

nu desMeeﬅers beloften-lDie ſeyt: :> [al n gehen mondt ende mhſhept

"ai: ſchxﬂbenn‘n't bootſ; Rettiﬁche boecx/ toreen lupterſrhe alſozmant ſo guy npet ge heel ende nl dan. uwtn bceſlande tn zar be; rooft/ſo ſict gap wel ont dn mhr: baomemen onſer alghunepne dpmlden (outlet de welche de ſommight ſecrmarhngb zhn / ende dre tot op deſe rode de averne—pure verdolghtheblrm)

alſle dc ſ.lkt un ſullm ſo meo: WRIGHT?" !

n) len doom lieder taeddenl dae npanandt nre kepſetrhtlle ral mughen plantſe hebbcn dan {Quannu/en de gene die dat Wcrthſene beetle

ſnllm hebbcn onderſxhzebln/datſe alſdan hem bettonwende nude berlatende op her aanſu’n ende de ghemapendc macht des nom alle de mldcre ſullen pagm upt het nm te bannen/ dle met u lteden npct ban eencehande geſmts

dcl-dt en zan. Man: hac bele datte: ban dien

dlmſl/ja bath de fannu b un een Chzlſl‘rloeke Glmnepntc enden Waagde Godts barbare-t ende vaozghebetldet / ſa ts hcl crnen ptghelﬁ rz

ken Ehglnengheoozloft de bergadermge ende ghcmcpnte ſhns ehm dnarna tc eramnwren/ ende tt ſien af fp dan: mede oder-eenlmmc, ,ha hp bebmdt dal: de Gemepnte luna tﬂts

bande gheſande leece afghewehen lS/drll ma: ren Gadadimﬅ betbalſcht/ da .baſſtrmnenten

on / die uwe leecmghe npet en konnen aan nghen ] npet alle-en onde: den ghenen / di:

ln .lfgoderlt berandcrt hrcftzſa tn lﬅ hem mlt

Mowgli leecmge npet becſmaden/maa: anch

allem gheaozloft/ maar hp is vath ſthnldtgh

onde: de gene di: de colecſſie ban Hulken-rh

fultlle nnſbzmlrllen tc hcﬅraffen/ende dtll ge nen dle de boatſ; ghemepnten hebolen ma!

mldnſtlpeben brblmnwat noat la het ﬁnn: re beth-nene zaa‘t dan ſoa verde allatta/dat de

haarnnddcl mochte ghebemt women. Dit

Paxſlenrde machu uwen mar balghtnde tot ha onſ-ﬂight rnatﬂnghen ghenepght zhn/ alle de boogſz niet gewapendec hand: formal fae:

gednan. Erga la en hebbcn lp npet meet ghe daan / dan een ghcxmpn Chnﬅen gheaozlaﬅ

ken te bemolle/tole en ſnt npet met wat een Matlock: ende grouſame nllandrſahe ao; Ioghe dat Mele antllandtl n ltrdet Pa detlanat [ame nfghcbzant merde":- ete,

Over mijn zhde hen ick noch/ als boot/berepdt/ om mp ban n metter

maarhept (hebdpſe ergens mne) te

late ondecwhſen. Dat zhdp da aac

una: ban te Mantſmauwm : cp dat brc non; heeft Luther-us ende Idlllrglillﬂtl‘ll eetſlen ia/ ett. elude mt bnozſz ballſ!) wzoeabſdſſmft aanden Staten/ ghenaanlt \àunanſlrantie/ mldettr ckcnt Neilnldus ende ﬁnanzaldus

darne otll I elude htdzntkt Mina rsòz. to: dem bp Hallam mrnrz. fegghen fp alla: (bmg-terne belodcn wp oock / dat linde Gc rtfotmee zdc Renne/fao wel balſehe leert lean

ſſmltmp rnr nlſſelnde ande ketckeghelrropen la: eﬁ ant aber line:/nu ſa mel als eertgtsl opdclecre te lettmnde melrlte ſa pemant an

bevindt/ hp auberbtutt/de ſelbe ſthnldtgh te doen / tmmers aotls te ſupbechcpdt math mdebchoozt aan tt wnſen. anderſoeclzen of de inne dat verma Pen/mamme naah_met gem waar dan grave ende anlhdel"c ept en mach ſegge/ dat [> ergens Re Ileſ; dalmghen in uwen Catechi ma nne banden Wen met maarhepdt / hebbe de ſclbe de Medi abertnpght ben/ ſwhge hartnechez blndende cantcn ban Delft boatſ; eerﬅ aan lhclt in dalm he gheblebcn. geroeſen vp befiatenMxﬂìben/oaclt

Uaar teg cn betamet oaclt mp: bp mande/ ende daar na / de ſelbe

aaclt bolgens derDelfſche drenaren laep ende onhandtſaam bcbanden cpghen berhlaren _in dzuclt endein hebhende/ aandrn Heel-en Staten ſchzlften aan mp(d1en et ren clepne ſelve } ende hebbedaaraan gtdaan

of eenſame/ maar be dalinghm in dat elclt ghemepn Ehzxﬅen te dom mnen Catechlſmo were) die aan te ſchuldigh ende gheaozlaft ts. whſen/te beﬅraﬀcn/ende den gelten

Maat want ſpcſa boa: ﬅaatlan die de Oemepnte hebolen zhn/daar ders hehhenghedaan dan _getrau da te maarſchauwuwant ſulcr een

te doen ſchuldlgh zhn/ Peùhﬂnckî' Chzìﬅm gheaazlaft/ la weJLecraten upter aangertelder Deſputanen m bach ſehuldlgh :s/ ende ſulcr anver den Paghe wech zhn gheblcben/ tea bcurt mach en behaazt aan te wh ghen der Heeren Staten hebelen/ ſen ( ſaa der Delfſche Deeditanten ban te bolepnden/cn dlt al tot groo ſcvztft aan .me ,_ ende heur varca t'en ſchandale ban nmzleere. ſi lbzaeghſchnſt aanden Hunnam-' Sa erhitde left mp nath/ be.-[gens ten ban mp ln openbaren dzuclt be tupghcn.‘ -‘ſ

ſ. -

"der Heerenztaten azdonnanne/tat

Jlîunbxicfmll ma npt delle banden I;. November 1577. venne dmm'le wp hcl-bm

balba'ermghe vant baazſz brſpzeth/ herepdt tcghen n allen/ of regen dm ghenen dlent n L. mp regen te nel

_ Nuanclſche geſande letraſ de rethte mikel

len ſal geltebenîznme hier term-n.?

lmaho dcc dmammeenſ ocn waren Godts : }ſil)

. .

‘t 16 ofwaar ende walmeer het ti fa] de guſliſicatle / zichtbare Iter-clie! lieben/ den begonntn handel boozſz bendinghe der drenanti/Onder te volvoeren / ende dat mondelhtk houdinghc des Weta Oodes in de inde penne boo; alle man/oſbp miſ ſm leben/ ende bande macht des ſel-ſchziften / om in dzuch gheghe Oderhepts teghen de berﬅoo'zders ben te worden / (ſoo’t alleman aan dei: liercken/ beneben toeſegginghe gaat) nicchie laatﬅe mhſe ruﬅelhclz ooclt dat ſp derhalben niemant aan ende in ﬅilhept han gheſchieden. d'Oberhepdt en ſouden defmaren Mides n L. in rechter trouwen nochte beclaghen/Gc. berſeherende/ de Waarhept ter ee

ren / ende ﬂyer te ſullen whchen/

Got mebe int Wroeghſihziſt ammen Sta

maar inne/en ſoo haaﬅ ick ſal lioni nen merchen haar uber uwe zhde te weſen ſonder eenigh wederſpzelien:

in _dſimcli bene del ‘dinghe ban deſen in dere; whſen : Want al oo eenighe ine … ſomnnghe ponteten vernrient waren! ende alreacht wlb"

maar _ſoo‘t ooclt ander-s gebalt ] en

den ziln na de waarhepdt te nan" / nan ons heeſachten/datwp tot haar ondetlndſmghe

ten/germani: ﬁntionﬅrammdanr oock nan:

hope ich met Gadea hulbe haar met (Wittner Ulldlll handelen ] ende mp di: ſelbe nelli-emme: weldaﬅnande noche-ms dac nemmermeer ce beſwhcnen. una melt: nulle was/mec peiiiant andere dre DAL. ſullen henr belieben doen. lp machmrvooztdzmghm (r’ghevzande num

adeemdp deſe mhne a_anbredinghe

diem boo; t'vnpz) in den: pzeſentie te ſdzekl:

aan / hp ſult Chziﬅelhtk doen. Of neen/ o dentlle ick_mhne confclentle ſo luttel te ontruſte doo: [anger in't ongheeozloſt ſwhghen in fa hoogh michnghen fake rot uwe dolin te ruﬅenzals andere npet en mog ru ﬅen/ om elthtrlhttConſctentie doo; meuwe dwang te onruﬅe/ tot hem: epghen rnﬅ/ bate ende ghemacli. _ Ul niet jegmﬅaande mp wel nond tel/dock ppt erbarmge/wat gonﬅe/

ja beeepdt zhnde opte arguments"; die lp tot bewhs ban haar opinien millen ( ſtliziftelgele

ſepdt de arte] ſondet nan te rien dan buen dtt quamen) doo; te nellen/ ſchzifrelﬂclc tot ghe meene nunighepdt te nntwdozden/ ten epllde

dat onſe bootſ; wepghermghe npet glſſdupdet en fonde merde… als of top gheen raadt wu nen tot beranrwoozdnighe onſec leere : boo hebben wp tor ha rhipderbegheerre een ſelter delm ende handel egen onſe lecce vandecrſ fonde! welelt fu una leberen ſouden/ Mitche nomen lie wedetltgghm/mde donne met one ſeu haudttectken belooft / dat [tutti det leere

aſllhehandelt zhnde/ te nomen tot d'andeu: dancin ſp ongmrſl martin/ett.

…

dangk en lo_on desWaarheptMie nare behale dp de werelt: die welc lle plapmﬅrhckers ende logenſpze [lets lieſt ende eert. àonderlmghen noch nadlen ;ve

Ve Wche Predicanten boo}; noemt/ ten halben gheltomen we

ſende inden handel bande Erfſon dellieté die ﬅekenedaar mne fp al te

alberi 'tghene boben gheſchzeben ‘me nlgh achteden op heur noodt ;de Itertken-drenaren tot Delft lh e ende ſolemnele veloften / ghe upten name bande ghnneente/ende ſchiet (ſoo ſp ſchmben) under heute bewilliginghe des erclîen-raadrs handen / Yen name bande ghe

tot Delft/aan

enomen en beloofcſi mepnte tot

elft en deſſelben herc

hehben/ in een chriſt daar ban in mhnen handen/ ende b Donder rloch gheſchzeben/ noch hem/ bp Sli-ent Comelisz. en Pieter Janez. gheondertepclient weſende/ te han:

henraads bewilliginghe/ſonder ee mg ſins daar toe beroozſaackt te in cm dan doo; haar epghen lueg

rien ban wien die quamen) ban

Eigſo hebbe ſp ooclſſt npet boozder

hepdt/ ſoo de boozſz Mmdn anne of wgoeghſchzift opentlhc mede delen de ſchaifcen ( ſonder aan te la zen e.

t’ſhith bander Erfſonden/ bande willen handelen ban d’ander boo; Pape mille / bande Peedeﬅlnatie/ nhenoemde ſkutken / npet ſeer trou inelhck

317 ſi ' welhdmpwvmfzdeloﬅenſhm W…Wmtwſſoozdenwmm

hem: cmhfelhcke medemo“; te re; mda mantercn vooeſz/ofbeter ondnwhſenxo ſolemnelhc gedqan/ dteghp fult mughen bedencken/ lele

lettende / nochte op veurfchuldtghe ben/ ſoo ohtſepdt ls/daar coe inden am

,, ſi

pitch: toe heurdec ſchapm Deere betepde.

ver enel-luce: u_1aar ſchepden upt al

Jlxdlen o_och de ſewe dat wepge

de voozgenome handcl van al d’anten/denche uh dan upt noodtdzan der ﬅucnè voozſz/tot dm fp ter oo:- mhns gewetens m u aller/ende ahm van mijn aanbndm aanden ler menſchen herten/noch onlancrte

cere gtatmoptezpzoevedeseras laten ſien dat ick tot de Catechiſ techxſmt/ gedzongen waren de felpe male grove dolingen lange / fa al a rebeanmooedﬁwaae uptfpmede lmgegernﬅhebbe/nnt' enﬅaan nucleo den/latendedeſelbeun delclîmet Schelﬁ eMac amm eﬅeken/eegeheemdaartege eeſmeken.

nemen del; Heerenzcatenlnhene E,ewMﬄvm un [np/imam meinen handen merende.

ﬁche mdevnmden/de ,uevmde Widmann:

fnnm ven .de-nem deren/eﬁ allen .

PammmeſouLWeÉaMende anderen deﬀelbensgveeﬅderwnſ WWW hebbmde/bek

vuott-te hept/ Amm.

thſcvzeben Wren dee donde; den SWM Inno 1589.

HpmpùLaﬂerdienﬅſchuWW -’

D.V.Coornhen.

.. :

l..

Me opdat !!!!!an opte de-

Datallemenſchm in (bn-Levone.

“ mach letten/ ſoo werden vier fanghcn ende ghcboren worden.

geſirlt anicevandenleuwe ma-

7";

Van alle socdc 89m ende …. *- 9: _ .ſi

Malewooadenmdea erl'[geme/1L ei. -: sben' zii!)WWMM VW“.- )Confeſſie (ma; "ſſzokmvandegratechiſﬄe ' m.

'wde H-Schaﬅn

enſpmellt.

amc-14

*- Dac dc mcnﬅhc eghebodcn van Ònbcqmam ”il" °°! 311° 80047» « gelicfdc nycc volcomdijckcan hou- gllìencyghc vocali-: qua.: endeﬅedes

« _cn.

b 'jvcn.

114. fyin Daz-de li hﬁe,ſobknghc ſiz Tot booſheyt ghagod gheende \ deſenalderh lemczyijnîmaàkècnckglî’ Vanalle marco gcncyghc

…

. bcgîﬂſddcrghchoorſaamhe‘yche

harenNaaﬅentchaten.

" ’ - ben. _ , Eﬁdatuytdcnvﬂdctedﬅevoor[z. Datdcbeﬅe chc'ké vanda reche- oudcren. _,

nex-diga met fonde bcvlcckt zijn. Dat Dae God den m'enﬅhcn cpm-af talamc

volcomelhck macaco be'jnlnﬅimù-boeck, 5.cap.

bcveelr,'t‘rhenc ſ‘è nyetVer- 19.54. s."... ſi

, 16. _7.

8; 5°; ;,

_ ſi . , '7.

zz:

‘ mogcn-Càîvijn ’ _'t.iìj.5.94; .Datde Wadi heydp Godts .. 16. Darby nycedocnen can. ' . vorderdedatzdcmcn hdi ckeNa-. _ “ Dai dc menſchelijckeNacurc‘ghe- mre’diegefondighthadde, voor . fondightheeﬅ. ’ foudebeulm _ ‘ ' DatdeNaturc is verdowenDat God: bean-{,chﬁckelijck m- 30, ., mm , l \

1 i 8" toomt over 'de unghcborcn fonde. alfa]? haar vetdoemenis metbren- .. re.

Dat God‘ſ die tijdcliick ende cea wìzh Wil ﬅraﬀen.

ghen van mocdcrs buyck, &c. I

'Vzeeſen ſp mede npet ban dit

12.

bar God wil dac ſijnc ghereehtig lneemde bper berſlonden te were lcd. rea-z. hey! ghenoegh glicièhiede. den tſal hen oozdeel met barmhet- amm. n. Dat Gods gliercchrighcyt eyſcht, “SDM gheſchicden / die ongheroe dat de fonde wclcke reg-cn de alder pen ſo openbaarlhch in Oodes ocz-_ Mami.; hooghﬅe Majeﬅeyt Gods gedaan is, deelen tredrnt òock met de hooghﬅe, dac is mec de .. .:èal’t ooch pemant breemtghe eeuwighc ﬅrat‘ ann lijf eri zie] ghe veni dat de gheloobers nan ſulche ﬅrafrwerde, &cf'ſi ...-“l' [erre ghencyghtzijn om Gode te ha Met meet dierghelhclîe. ." .. rm e_iiadien ſpden lieben eﬁ barm hertigen Oodt ſo ﬅrmghe ende als - Waat‘ſepdt ſnltr de RSW-l een (szan afmalen ſl ende de mena nerghens. Recht andere tupght de ſchen ban naturen ſoo ſnoode lſoo waarhepdt ſelbe / die ſepdt / datde bons ende ban ſoo-quade conditie « menſche vcrgheven lal wordcnnyet malzen/ dqo; Adams val ende Go “ alleonaUc-ſonde ,. maar oockxalle dcs. Predeﬅmatie \ datmen die bol “ blalpheinic , (Matth.xz.zr.) fon-"_ ghens hen lecxe npet cn ſoude cong der eenighe daar ug te ſondercn/ nen liefhebben. Soler dattet men dartdieteghen dm _.Gheeﬅ ghe ſchelhch gheſlacht eer ſoude moeteu ſchiedt. Dat Adam teghens ’tbet verblhden in de bmnenighvnldin bodt Oodg heeſt gheſondight/ ſept ' ſſghe ban haar bee ofbeeﬅen/alſis in de D.Sehnſt/maar npet dat hp te de [anderen der menſchen / daarſe ghen Onde ghevlaſphemeert heeﬅ. nootelh‘ck in moeten vedzoeben/gez Mie _bmtmen die‘npet en heeft ghe merdtt die na hen leere meeſl al tor: ſondight teghen Onde 4 Die fonde ele ecuwighe verdoemeniſſe werden » T

is dan mede lſoo wel als Adams ‘gheboren , door Adams val, daar .. “ ſonde/ teghcns d'alderhooghﬅe'Ma Godtmaar ccnl he byſondcrc pcr- »

.:: “ )cﬅeyr Gods ende regen den oneyn ſonen nyc verki , die oockſb nooc- » Tarim.“ dcljjckcn Godi! ghedaan: E ièht nu' ſakclijck buyten haar còedoen moe- ,.

3,940, “ Gods gherechtigheyt date keſon ten ſaJi MWm-7. « dc daar ceghe-.us ghedaan oock mg rhuyten

worden :als al d'andere »

ùhulde eewelijck moe-.» '

38-‘9- ') -- d'alderhooghﬅe,dac is mette ecu ten verdoemt blijven. zoo dat de .. “ Wighe ﬅmﬀe aan lijfendc zielc ghe Binder-falighept/ ia etlcbmvan'e ‘ .. ﬅrafc wet-de , ſo en mach npemandt meerdcel dcr menſc cn (na deſe . .:r- ſalighepdthopen. aditeen truo leere) geen ſegen oſtbſſeldaat/maar \ .'11; ' ﬅelhrlt Euangelleo, blhdeverltlm ‘de alderarghſke ende hateihckﬅe, Levien“. dinghe {Dit vzeemde nieutbe npet vloecli ende doot ronde zh‘n/ende be machen-fp boo; den Deere iipt hate ſi-ter datſe nopt ghebozm warm/ na; ma.-6.44 dupſtere baren det menſchelhcàe het oozdeel bande. redelhche men Reſpon. ad . , .| 3 -'. harehinderen alle goedt, .ſi oprme bande breemde ſchulde / bla; ſchen: Die CalamLNe bolo-it fol, 105.

e-wzſinſſſſrveazſifemiﬃ

bende erfſtraf/ende berdoemelh

\:neur‘o

ende gheen quaat nonna:/noch npet MKII}? en ſlraſfen/ dan om hate epgm wel luz.

‘ verſehnlde nnſdaat/ ende beel meet cn . ;_;." « d’onnooſelc nacht-van gegè bergheben / waat inne ſp meerdet ſ.9.ſ.z.ſ. a.“ borﬅen ruckt endein den eeuwi n' liefdez barmhertiohept ende reche i'.”°“ b _ « doodt« Wcrpt, &c. eerſehet . . oor cel baetdighept ſouden betho'onen/als

{Mm-ì a de; doodcs connegſivcrdienen , &C. ſodanigve weber—{theiftelhclte leere‘ .;

_ “ſ'—' ...—_Uno-._.! !“-

e :, God den Pave: efmoeden beh

Fpifm. Ì!- 240

per tot mne ſchepſelen toeſchgh

' '

Dat hy de werelc m ende die bem

Whois delTelfs cpghgnſcvappm/ ‘ nature ende tupghems der htp]: * "gher ràlfljzlt'nu'm. Want dle ve

vyandc waren , ſoo licſheeﬂ: , da: hy

ſijnen cenighcn Sane hcef‘c gcgevcn. m Joan.z.16,x7/1.zsdlìﬄn-s-Sao 131111212245.

ci Dat God ghenadigh , . barmher Dat lîſn ghenadc mecr ! over c'e cigh ende goet is , gcduldigh eﬁ van vloeyendeis, dan dcſondc. n Dom.

« grootcrgoedcrciercnhc dc. : Pfal,

50]

ul702°0

ldTÌÌÌl-ld4d

pda: door Chriﬅum afa ver Nyec b vcrﬅoorcis , dan voor ec ſoentp verloﬂ: ende *; vernicuc ſoude ncn clcynen cijdc,cotcaﬅijdingc,ocſ Werdcnſidac op der aerden is ende in fcningc ende vcrbctcringe der men den HemclﬂColddgſizo. ugual].

“ 145.8/ 118.1/ 34.9. I 8.548. -

ièhcn. b 2213342. MWJJSJ 9. 202.

2.C°2.5.10.18.

ﬁom-3.25.

?ſal.78.38.3 9/ 77.8.9/ 30.6 / xoz. :?oag. 4.13E/ 51. 9. Pèſſflimotv. , :. . . c,. *1 mm. nana-z . ; %ſſo hydcn ”doodt der c ſbndarcn 13ng da: fiflcx al vcrvule : is & felvd nyc: e'n wil (vch min‘der ‘1 on Chriﬅo. : Ioan.19.zo.. nool'elenpfonſchuldigcn) ofdacter \ Dic voor allen is ghclìorven. ycmandt verlorcn = blijve. : Czech. ſz.Eo2.5.15. l.\Timot.z.6. Bom. .

ﬁlo.

- ,

ÌSoBlezolÌe d IWA-.! lo

‘

fa.25.8-Sap.ll.27o att-19014. c LD“.

3 ";-{aar dac alle": ‘ menſchen ben be kceren eﬁſſſaligh werden. \ L@Ilm. 2.414.10'. 3.3?ct.3.9.Ezcch.18.zzl . 1 !. zzDatſijne barmherrighcyt over alle

- ' _ _ ‘

5.17.18. VFW-F9 Waar vlhft hley nu noch de ﬅraf fe vender Nature verdozvmtheptz

hacclùcfm ghenepghrhepdt nun te \ …‘ , mocten ſmxdlgen; Godts epſch van voldoeninghe/ ſchziclzelhcketooznez ende de hooghﬅe numighe [truffe

, . *

der onſchultgighe afcomﬅeſſìldnms/ vlccſchs , ende de werckcn ſijncr om ſhne eenighe fonde: Dremel-no_ handen gaar- ; Eocleſdòaz. Zap. ln'gh—ende herbozen zhnde) m CD:! : l.z4./ ma; Pſalm 57.11 / 108.5/ ﬅo vel-ghenen / voldaan/ dane van v_erloﬅ/ ende felve oeberert ls {Hoe (”Dgr hy uy: rechtvaerdi beydc mochte hp dan de ſclve ſhne naco barmhcmgh is , vermidts y de melmghen aan-erven/ſoo ſPluPdm 1

l\ ſwackheydc ſijncr lèhcpſclen kent. ſi 1- Pſalm 103.13 i78.z8.39. Eccleſ. 708090

‘ſſl

|_\

Hap-12.70

.A.

WMW!

God: en is nycc als een—man da!: ”M by ſoudc lieghen : noch als eenmcﬁ- ” '

Die hy kgcmaac

heeft, ſy nyc: lì:.hcn ſone,dac hy ſoudc verande-ren? * haar ſelVénì ÌPſﬂl-IOOA—J. : ſoudc hy’c ſeg hcnendc nyet doen? » L' Vandc welckc hy nYet cn cyſcht 'ſoudc hy (PREA: ende datnyetbc— » .."1;.oven'k vcrmogen. k [.Cogſſoſig ; , ‘vcﬅighcn? .

"DetÌSQSdiloî Mﬂ-Zolh

:*TDZ.

‘ : .5.8.9.xo. Numa-13.22.2349. ‘ Want God heeft, ſegghen fp (in Kult-ſ; ‘ mona-4.11.12. Jac x7. Tem, .de belhd‘enis van haar gheloobe) 30.11.14] 22.15.27. 210- 27 Adam ghcſhcht doen hy al bavende achz.z\. IGM-16.12. ſcheldt _ van hem vloodt, hem vertrooi’cende [ct inden Phariſeen ‘Lch 1.35. *mectct belovcn ſijns Soons,dic h , , Dach de ccuwighe ouveran cr hem gevcn wilde,8<c.ombem faligſi. . lìckélhefdcis: }x—,.Ioan.4…8. .La ſſte makm

.Hfiﬂ

12.0

Hello.”.

Wy helooven jſegghenſp noch) } o_mde Eateehlſlnus dlt want-ach dat n emaal Go volcomcn barm- tlgh te meſm lu wenn / dat Godt herria-h ende cock gantſch recht- ooclìde aan borenſondemunocv ,. vaer igh is :ﬁjnen Soneheeft geſon- gheljcſtew na de buleomen botte den om aan te nemen de Nature in mdebetalmge/dopzlhztﬅum daat wclcke de ongehoorlàamheytghe- boo: ghedaan/tijdelijck ende eeu- .

khiedc was , om in de ſelve te vol- welijck wilﬅraﬀen (fo de ſtlve Eate- .. doen, &c. chiſmus mede opentlhth ſepdt) hoe zucca.".

Ende die heeſt hem felve gheﬅelt mach de Catechiſmus daar dene

voor ſijnen Vader,om ſijngramſchnp nen geloodenj dat God rechtbaet lette-34.

teſtillen , ende hem ſelven mctvolle digh (rele

everſoent cn harm-,

voidocninghe ghe‘oﬀert,&c.

lﬅ rechwaerdtghept

hertiglms

Item noch / Dat Chriﬅus nyct ebree boeten ende twee detalmgen

min ſijn blocdc gheﬅort heeft om de boo; een eemghe ſonde ende ſchuldt cleynekinderkens der gheloovigen, te epſthm ende te _nemen '! ende

dan morde volwaſſen, &c. zoo leert ooellde Eatetdlſmufl dac Chzlﬅus ' Tot een volcomcn verloffinghe ende gerechtigth-t is geſchoncken. 36- "i l& Den toorn Go ts regen deſonde desgaufebm menſchclipké geflachts Knew. apu Death-m 13,

ghcdraghcn-

39.52. ,

Adams

55,

79,59.

Deur ſijne oﬀerhandc. Deſondcn wech ghenomen.

valſclſſle ende (BWR-lﬂﬅﬄhdîe fa’ hen zh'n/en math ich geen ban veg

Vergiﬀenis verworven.

den ghelooben; maar wel dﬂt %

—

Voor de ſonden genoegb gedaan, Eatechiſmus but leert/ ſalten / dle bcîaalcìc ] d 11 avo ome ijck beta t eeſt.

onwaarachtigh ende vermante !" "u. "

”Èﬄmm ſelfs dat Idem geloo {B e_looftnudeEatechiſ

et voltomelhck en

Den vloccko hem ghenomenbetaalt en egheboet: dat Ons met ſi'n loedc gecocht ende npet techtvaetdigh en . Maat vry ghcmaac : heefr. want dit bepde onwaatathtigve/

31, 73,

djmftvuldige lillo en om denſchul dl leen alſoo te ſtraﬀen en e te berdoemenlals leerene Ho moetbol Pmuptdeſe eeredes Catechiſmi oo die waarachtlgh is) eenvan bepdm tte weeen/ dat Ehziﬅus de ſchulde __ende ſonde

on- high/helmet endeherboZenie he

lijch alleſulcr :namel" : dat *weeﬅ :ſo heeſt Adam dom ter ont

€!)le boo: el'-dante ſonde volco- ghehadt ſo volcomcn vergCVÎſ'ghe ” meine?! Ulivo” ende @“ ſchulde van ſijne ſondemdat hem Godt die ”(utah

bolcomelhck boldaan ende betaalt nyet meer ecc ed rekende. Ende is ”Ammzo. Ken : Hotmachmen gelooben/dat ſoo volcomcn oherechtvmdight al ., “

nechtbaerdigeﬀwhgedebarm- haddehynoytî'onde ghedaan. Alſo »

" Puc God/de Vader Siem Club de gheloovighe waarachtelijck alle ”Umma." _

\) na ſnlclze buleomen bdete ende hare ſondé van God om de verdien- »

'ſi" betalinghe / noch ſoo ſèhrickelijck ﬅen Chriﬃ vergheven zi'n. » mano. 'ﬄoomt . oock over de ungheboſi Waal: Godt waarl' cle degni! ren fonde (ſidat Adams fonde is/ſoo mdt gem fonde meet toe en ent/ deganehiſmus ſepdt) da: by noch daar neemt Oodtmetter daadtde

g‘ch keWei, die door een rechtvacr(ſfpdſ Tamil") dal: Indiana. . :. igſſſſoordee] tijdelijck ende eeuwe- ﬅtaﬀ! Godt demed]. fondeIÌ noch ﬅraft, ſo rekent

[ijclt wi] Ìraﬀeni Ghelooft weber; ,hyſe toe: War ſòude (ſepdthp E?) ..

12»!

Mie. ,, 49, Chrìﬅus ons gebaet hcbben,lò d-ſſſimr digh :an dle de boldaan ende ve.- noch ﬅrafvoor de fonde ghecylcht taalde ſchulde ende de ,del-ghenen wordc ? Czech. 18.22. Jſa.38.17. ſonde/ ende wechghenomen ﬅraﬀe/ « Mich.7.1o. Pſalm 31.2. Want dc nochlclchen ſoude epſchen/cy delijck ,.

.. vergh‘evinghe dcr ſonden, moetmen ende ceuwelijck ſhraffen ( npet aan ,, « be’kennen een voorncmenein God cc den mlſdoender Adam ſelve/maar) « zij n,om de ſondé nyct teﬅraffcnſiòcc. nan deffelfs onfchuldighe afcomfle: bambin .. Hel: blijckc (feggen de Pzedlcan dal: bcyde een grouwcl voor God is, 2.333?“ ten) uyc‘den Woocdc Godts veelcc ce wecen, d'onſcbuldighc ce ſtrafl'cn .. mb. di! « clear,th ſiGOdt Èbd'amcnclijck dc

ende den ſchuldighen vry cc laten. em…”

[panne. « _ſonde metdelìra eden boomm'di» “ ghcn verghceſt, allegerende:

Vacheron-7.15. Herdeisſulntvan :s.

.. , ‘ Dat Gode dc ſondc—indcrccuwîg .. heyde nyc: en wil ghcdcnc-ken, Je

God!/dle alm merate *rechrer *ſiîſſſſgſiî

ls/emrechtvaermgv Godtſ die fan g…; 210. grooten lmetdooghen mer den ſon- ze… .le;

dane felf. heeft/ dle dm mdc ver 33533357, « s DSP—hxmpwﬂzmgazmupr, *Oodtlooſmlelfnpſiet enlmljveel ,,, , « MB!-Hi . :::. “ "

ÎHZQÌ' :\“

'ſſ-zìſiſiſcîtjſi —_ſſ

.…v

ſſJ-J …:,"

…

Daehyl‘e mc doce als emenncvel,

“

«%)—2.“-

Ils dan den

* "

hen ende

mindervnnooſelen. Perde vam- cee’zeszax/ wſiſſgmſijzfîe ende rwwîypg BdS-32.

dine oo eelenon geopenbaſſar ln

, . .

fy'n hepligh endetrooﬅelhck woozt. {fà?}? "

boemaerdlng de ſqndeſelf Maat maarom fonde God noch End-zm zz mer de.lkraﬅementlhcn ver; ſho ſchr—ickelijck vertoornen ,ſiſoudtr Cam…. olchveſinende va Wech;; enaſſde eno zhn om de ﬅraﬀe vando verdorven 1933550, men / dop; d'onervloedige nature (ende ghencyghtheydt ooc'm.

BeszB,

beweſen … Cbzlﬅo Jeſu die van ee bool‘hcy : ende alle quaadc, Bcc.) die wlghepdt ls: Hoe mach maar zhn/ vp rpm ſchepſelen ſelf oplepr moz- ** dal al het menſchelxjch gheſiacht/ dolmeert/als een ﬅraﬀe oxnìldams daarom noch gheﬅraft werdr met fonde l c&ollllen dle om datſe bupten vcrdorvcn Nature, quadc gencgcnc haar ſchnle oftoedoen ſuo ohebozen lxeyde van Gode-ende den Naaﬅen ce ende totſulcke araﬀe geozdonneert ſi

hatcn ;endeftnoomſalzeljìch {ondi wozden / daarom noch mmmhen/ofalcijdc re mnemſorxdighcn [truﬀe ende eeuwlgeverdoemnnﬀe ?heeft Godi dle ſelf d'onepndelhcne moeten lhdenécrnde [al den Schep

per eeuwunck op fune femme"! ghcydt ls] nu luﬅln falde/ende daaromee meet vereooznen Have mm. 7.8. booſhept/ dle hyèhaacmdc, al: em can dil-met «Boves whſhept/eechc {mv- .x6- * Wil?) Wefal Wlan M vaerdlghept/goeehepdt ende nenza Sheehan/, deughde endeſſccchtvaer

P““- 5°7‘ om't derenghedoogenende dzaghen

ende metſſ de voldoemnghe Clmſi'i van plc aldermaarﬅe ”lll-eﬀe van over-een romene Str!) dlr npet fondtghen / ende de hatelhcke gene regen alle eeden/ regen Oodes :ba gvemvept/ ſo ſhhrickcliick noch vcr. ture/ h_ llghe chalflnre ende deu

(ateehiſito. momcn,dac hy die ecuwigh ende Tatechn mum elbe-l Wat heloove

cſſìjdzlijck wil ﬅraﬀen » Mach fult: verdienedanſulchen ,men - gheleert. werden ſonder de hallm

enlee‘r

l'e-.' Ende opſoodamghen qnaden

mnghe/nerſoenmghe ende verdlenc grondt bande blhdende fonde ende

ﬅmmſes Saﬂshmecbers Ieſu verdoemelhclle eeuwlghe etf-item” Ehuﬅi te verdepnm /; in te looche pooghtmen de ſraaarﬅe leer-pomo "'?" nenl Gol;te houden voozwzeet/ tentebonlnem .i'_ -"- : Ende noch wm defe Inpdm WOWSIÙB‘ WW ' mmm \\. I

_ ſi ‘ - -’

[22

roemm ende fchﬁnm te gheloovm darſuler folanſſher fa meet ﬅaat te bobm anderen bande yoìdominge/ verſominge/ende verdlenﬅen Elm ﬅi : ager teghmﬅaande ſp uytdzuc: Mj leeren/datelljziﬅusdeſqnde ende ﬅraﬀe danden bdetdaerdlgm Qnd-ams eene fonde npet bolcome lhck ghebetert / verſoent / nochte « mechghmomen herft/ſcggende/dar (32.10. .” Godt daar ſchrickclijck over ver

ducvten/ ſoo ulclze meemde len-e npet en merdt verbetert-l Waat'c npet bere:: ghenmgven / daar de

lizſiàchzlﬅ npet en ſmeeekt/ da ma duſdamgve metope tale fodamgve garde perdoemelche lcere ſhardt

neckelch te will ﬅaande houden/ ende dle noch te millen verſcljoo- -

nen: met deel groupe b_oecken/ſiàer

« toorntſſlié tijdclijck ende ccwclijck monen ende Hzedxcanen daar op gvemaaclu/ tot vel-daemge bande eomelingljen ende-kinderen mlm“ duFﬅere opmlen deſes Careca: !: luck : ender-lan alle menſc enryde D emen quelemplaam bande ep

.. wìl ﬅraﬀen , aan meeﬅ alle ſjne na

l'ch. Wer dar-Ehm…: na ſulche llge Sconﬁtte; invoert/ſi inde Kerc Wrangler allem gheen zallghmaz hen-verdaartende medtcàtzalsoft

\ .…

mdesmereusﬁnpavandendoo‘ em regvel des nveloofs ware ;dle * -ſi dighe Douz-daderen Adam ende alle Scodolmeelter'sfeﬁ Muntean Munch (daat al (jet mmſchelncke ten vuo; gdedt ſouden moeten be

gljeﬂacht van is nhmmen) maar kennen / maar“: datmen na nare

dom gheen doleomen derloſſet ende , , Salighmalîer en 15 vaueen mugh » ; herbozm menſcl) :alſoo dle hamle “ſ-ﬄ‘ -" .venîlangh doo; (vcrdorvijanu-c, ‘ ‘ " ﬁddcs ghcncyghc cotallc booſheyt,

.Sſſpnodm ende deemen te werche gmglje: Nye: tegbmftaemde den

Qataviſmug. nopc te rechemette lyck gmammeerc ende nﬀwlhoo rmgevan part-Pmin't genmnwoz

.' -. «.

" Godt ende Naaﬅcn tc haccn,8<c.) opzecljt ende chziﬅmanuv la de

ﬅraﬀe om‘ìldams \onde noel) al weſem-Maar daar ceghen dan mp “ dg ande moeten hidden ſcmdnghſienzſoo ende andere-ume: chziftuerlyche “’-"4‘ " dat-d'aldccheyllghﬅcmaarcen clevn waarheye mederſpzdhmſſ m pg!!!

“ Ìeainſel dcrguehoorlàamheydfhn, degeﬅclrimdemzîonmaat open. «Zhen; &c: . :

»;" War-gadom/àmcſiopſ'efîmlz

baadﬁdemmdtght lfdle'dezyze dic'antm npet m hebben millen of

cannon derantnwozden? maar mp ben/due dan zone; met ſuleke duem gemeſen-aan den HHStateans

hoomemen _connm de lnpden heb

" \

de opmlm zyn unghenommmm het of die met manche haar leere ſouden

quant-dem- Godes ghen-Inde eheel moeten von; aant

anda-s dan (ter naz tederlatm/heykglſilende ode ſiWat lg .{uclz fe wozdenrm— ermﬅozgleîu one volginlgne van de Yaplﬅen)_ſnne fen Heereemdemetdim Emanuel menſcbelnclte leermghe ende dolin te ﬅryden teghmde ſondm. om die gven/ dtemen met gheen waarhept ee oderwmnen/ ende Godt vooz de can beſchermm/ met onbeooozlyc overvloedigoe ghenade in Chalﬅo Be middelm/namelnek mcr dwang beweſen ! te men / te lcvcn-ende te ende macht foeelîmvoo; te ﬅaanî dan d -— .’ - ,… . v.- zuſi '— ] Ende te willmghebledm liberan- Nomu. u ' m anm‘etemsmmlml/ derlupden gheloobe Wtonſelenz‘ XP'…" 5.5. \ dal des Catechinni onﬄehtelch ciel-Wanralgde Gchﬄlghe …?… ”* * ende onwaa aevngh ſpzekm deel verﬅanden (mealleen bp de genn e

Squirt blijven) dere menſc el ſ e

doﬂncewmnmverargert/ende km:-peut.lede bzpmoedeſijtch

menſcaen m onden houdt—lin grove {‘

,ſi)

n.3 verwexpen ende tegenſpzenen (den ﬁller te vedenti/np dat ſy hen macht m unuſ-‘ una; cn naamſchendntghe der par nycc cn laten miſbruycken , er'x geen MUD 1566, .

thdlghen ghetrooﬅ zhnde) fallen ſp execuceurs vandchredican té Weezer,” . die dan ooſh-wluenlhdenl ofde fel heyc cn wcedcn , ende den letma Eſi‘ff’ifgy, “ lle als vcrﬅoordcrs van hcn uycer tm Chglﬅl aanden lhve ſtraﬀen/ .… g,], « lijckcn Kerckcn—vrcdc bchagen ende damme mepnt Winters upt te roes « doen ﬅraﬀene met ghcvanckcniſſe, den met derderf van Lande ende « aan den lijvc, ofmct ghelc-bocce, Iupden :Hoqnh heb deweſen dat

volgheng den ſchoonen onderſchept meeﬅ gedeurt ls! daar defe Landt & gnlgthe

zcdlcantenvaan Bize verderﬂhene ende ziel-moozdig e do 3 ! amme van’tvervol n/ ghevolg : ſrhzeven endeodergheghevenì . le! / … mhne Voet en van't Kec . ,a M De ſſìllmaehtighe Gode ghene ſiccedooden, teghen A.J[ipfnnn-en àſiſſàîèſiy de de herſochtewh dt van de ge (C.Da-am ln dauna 1111th .

el en

una 1579.

amm HH.H\RW deſer' enden boo;

en.

- - zzfſiſſſ-ſſ . ., . . . . .‘ ' - 'ſſ-‘ Wſake mune l'chznvens alhler/ls mim Conlclmtltl ' \

" ſſ- ſompſelfals’tîlandt merende. ' ITF: hadde :; edaaght Anno dighjs te doen. . ", ler oder werdtlck verdolght/ 1578. (eee i hier per hadde dpen dzuclten) dan naamﬅhmz ghe aat/ ende met vele laﬅeringen dmge der JpzedlrantE/ vetroce ende ſchandt-namen becladt/jon in kende/ dal hen geboden fonde wer openbnren dzucn/ als daghelhcx un den mp fulcr aan te ſegghen ende te de Peednſſcls-ﬅoelrn bande bitterﬅe vewhfen : of het Mgghm. Ende ende parthdlghﬅe Peedxcanten/die dock te mugen leben _vzher Ton haar leere npet eonnende tegen ſcientiè na deYacifjcane vaOendt. ,vernntwoosz/ mh'n perfoon ſche : .

Men deloofdemvluﬅme/ende mps den/ralumnieren e_tî fnamrooden/ hepdt der Conſcientlen met won:

daarmne de oudeen menwe

ha,

ſi , ne,.

den/ maar metter dnadt was’t ge' rlſeenl'ende Ileſuhten nadal en wepgert under- ‘ ondalere—cdndltien de.- Waar aan hende voozſichtighe ban mp gen-on“ ende ﬅil te dzagen. meliſchen npetenſnllen'ﬅooten/we: Malt-5.21 Wlﬅmen andere van mp :wanrs tende/ldat ſulcr ltrhtelhell hnn de {’,-9“ “' om en ﬅrnftemen mp npet eWſk qnaatﬅe were ghednnn/ ende meez rime.:‘zàn. men npet anders ſwaarom enve ﬅen thtdſi’nlderdzoomſle vansrwe- n.35 ſchermde men mp npetd zoo mede tells-ſchhndeughden ls wedetda- ſſſi- ‘

vandeaonſtlentie te beleven in bep ’un : maar oozdeelen onpartﬁdez Pepdez dtt beloofde men mp/lndieu [here! wien de leel "che ſchnndt-n‘az

Mee > _mhn eIonſctentle wilde laten men van htp-nee Lide dwlngen/ te weten/ mdien ick gem ter/ Pelagiaan/Oodloos/ _ pandt - fchzlften upt en gave ſonder hear ende verachter bande B_cklgle/ Gc. en ſnlcx alﬀe np; ſpouwe/ toecomt: delieden/ ec.

Om’lîlnndt. Ich ſie ſchadelhc

Ofdie de Hellgle/ de vzeeſe O_odts

ke dolinge mde Peel->e dle ch aan

ende ’tdeleden haarder conſaentle whſe ende berlſpe/ volghens het tot Onde-s eere ende dienﬅ banden cala.…"

ſcvlhben endeleereder ;edlcantcn Nnaﬅm / beel meet ache dan th‘dez 6-12-o ſelde / datmen under eurt mach

l ke ruſke/gemach/gunﬅ der men- 3‘“ "***

dom,! behoozt te dom/ endsſcvul

chen/ eer-ìlmpten/ Mandati-‘t;

“i

124 ama.». haar/ja epghenlevemOſ andere nen. Mart fake /dat de benigne

““"-1648 die gveachc/geeert/ ende gegageert Doozﬅanders ende Leeraars van in weelde dxoncken znnde/npeten de Eaterbxſmus/ ſo pverigh waren nn me! naconlen ende beleven dan

,… !

ontſiet fnnen mede-hnecht te ver

.…" ‘“" volghen eil ce ſlaan met het fumare

baren Catechlſmus ofHinder-nere van ſn'ne dpandtlvche logven-ton daarſe met Godes' Moved: over e/ ende des Oderhepdts / daar't een eomt/ als mede m't verbeteren/

Mam. 4-5-0-

en mach ghebeuren/ ſonder eemge daarſe onſcvzlftuerlncn ſpzceeht/ fp onde ofconſaentie daar và te ma ſouden hen [eine/hate leere/ Beligle ken/of eenighe vzeeſe Godts/ Bel: ende de menfcoen verheteren/ ende

me/ of Defoe daar over te betyooz

beel meet vzucvts dom.

Catcchiſî Vraghe I e z . ghen/als WW wel-ellen des dup WM wilt dat negenﬅe gebode-l dels edermhden/ ten zp dat ick den = IWC. '

a Damm.

ſwaren toozne Modes op mpladen “'

Antwoordc. .

Dat tdi teghen npcmandc valſcl)

wil fa Item dat idi in't nghſe/ fbuſm.6.z

Îgiov W 5 ghetupghnuﬀe en- gene/npemanq ende alle andere vandellnghe /, de Plume-.:.:

…. ‘ ' ' ſnne woozden derneere/gten b ach !- Lam.“; terdapper ofelaﬅeraaren zp.Npe

waarhepdr liefhebhe/ ::me WMS-+ ſpzelze ende s benenne: Onde mms ,, Cuban-.

313312123- mandelxcvtelnch c ende ondervoozt Naam-ns eere ende goee gljerucoee , 4 mhr-'N} oozdeele / of; elpe verdoemen d: na gehn dermogen ** dove:.”taeende !: mn.-1,2 numm. maar allerlep ’eghen endebcdziez‘ vez ere. Duet dit qunden/ ende vaart wel.

Seema: .Sul PmusJ-lbﬂ.

°‘*"'°’—

Mr tde ammazzi”. leerden de Yuſdﬂianlﬅen ; datmen deſondcn gycc

cn oiram-ij

n cn kondc,en e dar ſy annghcboren waren, &c

Ende werden (n’; Eqncilievan Boeder-m: doo; meters veroozdeele. Ontrent veertxgv latendaar na roerde haar de Materne-Pradama

forum ,leerende dat alle dmgm waren vooeſien ende gheozdmem/Se. ſo

“ng dac die ghcnc die cer Hellen voorſicn waren, nyec en holy da: ſy geloofden il {un Erw of bocce dcden: ende dat die ten ccuwigen lcvcn Hardware waren geen

noche.

. fonde en ſchade: _ rmoozſpzonen nemende apx

qualjjcﬁ verﬅaan del

ha .

Tfr-MBR in BMW

n meters . Jn't (ancelle van O lngien werden fp verfoepe ende gheanathema

TV"><- txſeert/ gheprc

daar ghelo

en dat pemandt doo; Godcs macht cor her quan:

' ccrcwas, Bcc. FINIL