Over dit boek Dit is een digitale kopie van een boek dat al generaties lang op bibliotheekplanken heeft gestaan, maar nu zorgvuldig is gescand door Google. Dat doen we omdat we alle boeken ter wereld online beschikbaar willen maken. Dit boek is zo oud dat het auteursrecht erop is verlopen, zodat het boek nu deel uitmaakt van het publieke domein. Een boek dat tot het publieke domein behoort, is een boek dat nooit onder het auteursrecht is gevallen, of waarvan de wettelijke auteursrechttermijn is verlopen. Het kan per land verschillen of een boek tot het publieke domein behoort. Boeken in het publieke domein zijn een stem uit het verleden. Ze vormen een bron van geschiedenis, cultuur en kennis die anders moeilijk te verkrijgen zou zijn. Aantekeningen, opmerkingen en andere kanttekeningen die in het origineel stonden, worden weergegeven in dit bestand, als herinnering aan de lange reis die het boek heeft gemaakt van uitgever naar bibliotheek, en uiteindelijk naar u. Richtlijnen voor gebruik Google werkt samen met bibliotheken om materiaal uit het publieke domein te digitaliseren, zodat het voor iedereen beschikbaar wordt. Boeken uit het publieke domein behoren toe aan het publiek; wij bewaren ze alleen. Dit is echter een kostbaar proces. Om deze dienst te kunnen blijven leveren, hebben we maatregelen genomen om misbruik door commerciële partijen te voorkomen, zoals het plaatsen van technische beperkingen op automatisch zoeken. Verder vragen we u het volgende: + Gebruik de bestanden alleen voor niet-commerciële doeleinden We hebben Zoeken naar boeken met Google ontworpen voor gebruik door individuen. We vragen u deze bestanden alleen te gebruiken voor persoonlijke en niet-commerciële doeleinden. + Voer geen geautomatiseerde zoekopdrachten uit Stuur geen geautomatiseerde zoekopdrachten naar het systeem van Google. Als u onderzoek doet naar computervertalingen, optische tekenherkenning of andere wetenschapsgebieden waarbij u toegang nodig heeft tot grote hoeveelheden tekst, kunt u contact met ons opnemen. We raden u aan hiervoor materiaal uit het publieke domein te gebruiken, en kunnen u misschien hiermee van dienst zijn. + Laat de eigendomsverklaring staan Het “watermerk” van Google dat u onder aan elk bestand ziet, dient om mensen informatie over het project te geven, en ze te helpen extra materiaal te vinden met Zoeken naar boeken met Google. Verwijder dit watermerk niet. + Houd u aan de wet Wat u ook doet, houd er rekening mee dat u er zelf verantwoordelijk voor bent dat alles wat u doet legaal is. U kunt er niet van uitgaan dat wanneer een werk beschikbaar lijkt te zijn voor het publieke domein in de Verenigde Staten, het ook publiek domein is voor gebruikers in andere landen. Of er nog auteursrecht op een boek rust, verschilt per land. We kunnen u niet vertellen wat u in uw geval met een bepaald boek mag doen. Neem niet zomaar aan dat u een boek overal ter wereld op allerlei manieren kunt gebruiken, wanneer het eenmaal in Zoeken naar boeken met Google staat. De wettelijke aansprakelijkheid voor auteursrechten is behoorlijk streng. Informatie over Zoeken naar boeken met Google Het doel van Google is om alle informatie wereldwijd toegankelijk en bruikbaar te maken. Zoeken naar boeken met Google helpt lezers boeken uit allerlei landen te ontdekken, en helpt auteurs en uitgevers om een nieuw leespubliek te bereiken. U kunt de volledige tekst van dit boek doorzoeken op het web via http://books.google.com
This is a reproduction of a library book that was digitized by Google as part of an ongoing effort to preserve the information in books and make it universally accessible.
https://books.google.com
THECÂ G
L
A
DM
SPIRITVS: S ENTE NT IA S quasdam breves , vereque philofopbicas conti\ nens.
щтт
ARGENTORATI.^ Impenfîs Lazari Zetzneri. Anno M. PC. XVJ,
L.
S.
fíf¡7¡§? X Adverjàrijs Tob'ue WäM Htßtj,viri-pij¡Mtfyinonmilitteramrâ, 'verja, tijßmijtunc interßanclos age»tú, hasceßntentias сгигmm , Candi de Leüor: quas (ut conijcimm) partim ex Übris manufiriptis, fartim prœle vulgatis excerpfit;, partim euamipßJUggejßt piarum cbfirvatiocogitationum ,qwbu* tum pr&ßnteßculinoßrißaciedijudiçabatjuprrvatarHmfitarunt calamitafwn vincebat importunitate. Vndenunc ejulationes nue exultâtiones , moxfimilesgeßus, quibmTentawnum &patie»t'ta Jehola Auditoresjùosirion certe ex methodiArißotelicalege) exerçet,
ift'íbi licet invenire : de ijs ïtatfe (j,recor) iwiciumferre definat^ qui in illâpaUflrànon eiï afßdyje •verfatus.. Eimmodi Ыс,defidtramus Cenßtores , errant*'чЛШ non fuccenfiant ; .(¿'probe quifiiant trrare' bumanum .condonare C.hrißianorum effeSane bac ,utcunifcfient , dignijtma omniпо . multis vißfuere ,quaexnaufra gioLitterarixfùpeUefîilts tantivi rtudpublicum Solemexficcarentur, cr omnium bonorumfavor candoriifccommendarjentur. Vale&ßruere.
TheeaiGiadii SpiKiTUf. % tmi a qui non nrmt, qui non deperit ,a pijs amari nonpotelr, à Deo non vivlt. Eftenim nunquam fallibik fignumy terrena plus amari quam tœleftia. Cbuiltianus Colmoxcnus, humanae quidemintirmitatis miicriaeqüe propagaeftj. fed commiicrantis-& praevenienris gratiae: nova & regencrata creatura, tota prsefenm tolerans , tuturi ihidtoia , terrae non hoipesfolumniodö,fed mortuus,acnulta lui parte accommodus:morríbumveluti, inter deriioresjed Deo fuoin delitijs, acomnmo taüVcujus vitanon hie , fed alibi vivitur: <^ii gaudio non extra, ieciintra exultat r cuju* fcienria non ibris,iëd intus icitur; cujus \-ча rа nihil mundo mawnum,celebre,furMimr„ ftreperum , delicatum expetitur ; fed qui ц» felum modo latiatuc , qxiae praeterea ncmini' fatisfaciunt , fedabfentibus fperandis ,.ercdcndis, & ut malignè improbi rident , imaginarijs aequiefeit.Incn:dibilediéxu, hommes ad perfpeftos mundiexquifitiffimos crueiatus redireeitiùs:quàm tantillum ambitiofi cerebri , de licate caims,confuetorum morum. immu. tare. 4 Chriftum durum , affligentem agnolc». Ä ä
Tutel Guííí ramus : nevè mora & cruris , У&^фШ npatientes,mcerore, lachrymis , * .. narionealiâ temere extorqiiere aulímus ; игe Ipohte tantùm, unicam , fed ieriam viщиc cottformem pœnitemiam iequunir reditumin viarn fe: Honet natura Chriftiana tota , tantan» ominumcaecitatem, utagnitam Verität?» iquc adeo loco habeat infamo, пeque ma ris cam faciat;quâ tarnen Chriftus deteitur,ciavts quaiî cœjeftium & terreftrmmî uà ad novam ceniorem icholam,exaftio:m, feheiorem vitam , folidiora , conitanlora bona , jueundiorem , perfeftiorem a-> iickiam7puiiore», diuturniöies voluptacô , per exiguum laboris & cruris velüti m Br am vocantur,provocantur: verbis & rgumeiuisvarièvanjs, fide fidis. QJcuhque & iecum abundè & cum mo:ftá defideratiflimarum rerum mora, & um hoHiinum artificioso ac fevero riiu,fínulque urgente prafenti & cathenatâ in:licitatecoi>flicrantur, delicate non viv ut; :d ope Dei momentanea opus habent> ec unquàm ita fatis erigí poiTunt,quin abireiúumillum Chriftum, velfaltem dorùtare , non interdira feltem fubdubirat. . Ita
Spiritus,.., .7, Itadeinfallibili Dnprote£b'oneperpe- 7 tuo cermm ei1è,ut in eâ.etiam fub ipfismet torcularis ponderibus acquiefeamus; hoc yero aliquandogloriaerit,&gratiam emerebitui;. J . Tempus abrodat, quiequid nulla arte, * nullo amore potuit ; ut vel amariiîîmâ hujus vitae naufea/raftos , nefeientes & invitos,Deo fruitrà abas vocanti,quoquo mo do politioresatrrahat. Vtamonnalum omnemilleque oiTen- * (Iones praeponderat -' ita cohdolentia vindiclam aboleat. . Diicenda velinvitidifeamus. „i0 Theiàuri loco nobis iînt qualescunque unoftri profeftus , quibus addat temper aliqud dies,nil derrabar. Vulgatohominumitinere coclum baud - ,* petitur,neque ChriiH dona , ibrdidorum & tetrenis aireftibus oppletorum animas unquàm iñgrediuntur. Quies apparens,fecuritas,jucundiias, fc- l* licitas , Схрe Г> е ixdonum non eft ; fed à fa-' thaná vc'r.t fomnus immitTus , velutiniidioii maris invitatio quae iaciiimeiccuris pcrfuadei)t,mundurntam malitiofum aut infidelem noaeife, qualemcum Chriftus defcripfit. A 4
*4 Ц 16
iy
¡8 I5;. го 21
Inter ebriorum Arepitas plenoqueventre,extra teli jaítum nemo eft. Chriftum propius repraefentemus ; qui fummè innocens , culpain tarn luitdurilfimèquàmpatieniiffimè. Humana vox quicquidagat, Biblijs S.. fuccum,nervum, pondus, fpiritum, myfteria extrahëdo,cIumbat ac faltem extenuar le enervum aliquid minimeque ut antea ûpidum relinquit : ita tarnen aaufeantib us & delicatis, va bum Dei vari j s condimentis & pracmanlum quail in os ingeritur. . _ Biblia eui non fufficiunt, Biblijs qui noa. tota corde acquiefeit , inque ijs exultat í quantum à Deo ablit.facilè detegit : neque eocibo, quo Sanftiomnes & Angelí aeternùm beatiflimè vivunt,fe paici , fcdporeorum inflar lîliquis nutriendum cfte,:prodit.. Amorimmutabilis , quocunquemodo. aliorumarnictiones iublcvare tentat. Nonfulgentia , non corporiullam fecuritatem 3 fed D e u m folum & animae glo rian» quaefivifle videamur in omnibusMale habeamus, quandoqnidem.id.rnagis conducir. Homoanimalubiquemiferabile; confilijs ««eus , opibus vanus, appetitibus Ipurcus,
S>i* i та s; 9 cus, deiíderijs inconftans , denic|ue ubique minimus , nec unqiiam nifi- fua opinione grandis.,V Praxis ffulti'tiav & inopias Cbriftianae , à Chrifti aileelâ ibruáiínc & indclincnter exereeada. Corpusdeperditum aiTuefaciíndarftfo'rnno,cibo,veftibus¡ laboribus, filentio, partientiâ iliberali täte , ad'novam obtdicnfiam' quo in domicilio poftmodúm ad - Chriftunvcompofitcanima melius lit haftitura. Otio & fagina,nil ad'obruendam & coacukandam animam praefemhtt & ctrtios-.. Nunquaminareicent probi ita; lit undiqueeisfuccusdefit. Quare alter alterum femper juveirmsGhriftiani,qui.nunc poteft iaciat;pa\ilo poft alter porerk:Meîiùs habemus folliciii,quàm iècuril Braüdumdeinceps-nodecipietcurr»qui. irra:lignum repent. Qui cuncbr.nequir, eohibear quantumpofeihMundus perniciter peribir priiisi quam' jufti expcftatio.Nbirenim dedpit qur pro;nifit: Homines ab feamoveanr , qurbus fere.A- i-
22г$
zf 2$' -
2* '*7 *8 29' W.
K> Т Я 1 С A. Ô I a.-» i t bus inimicos,profitentur¡& poitulatadaaubusdabunturquoquequíe petunt. |t N¿c ratio,nec patientia.nee eruditio.nec ínib'riuicb,ncec>mne terienum aliquid facere potuit, ubi non eftD e i manus. 32 Scabies.fiíritif magnitudinispraemium. 33 Silere aequum eft eum , qui relata habet non inventa myfteria. 34 Poíreritati infeheitaté mui tiplicat, quis quis iernen infelix mu 11 iplicat. 35 Mifer qui magna per pudenda quaerit} fitque jure infamium primus, qui primus t eue voluitcuriofitate, & fummus inter irraticmabiles. 36 Mali contra bonos malum eoquunt» ièL.' pios abiurnprùrum. 37 Qíl'd vari è dreumípicis , quem varia ni hil emendant,fed contaminant ï jg D e u м ne fuípenditote,muudum ne intromittitote. -39 Saepè confultiflîmum id nobis eft , quod -, - ,cumnoftromagnodolorefit. 40 i_ Hyems, tametiî univeriàm terram tegit ; earn tarnen nemo odit agrícola , nift ftultus. 4.i Curfpiritua!iainpunclopetis,feiensrc,l lumnaturaliumeûetempeftivitatem > . .. Solli.
, ; S? ibít as, . ... Ç SoUicitus efle difeit,apud homines habitans. ' . . .-' . л Merentur merito & pariunt properè ¡ eandor amorem , traftabilitas correftion , " nem , defertio expenmentum , timor me• . moriam,mutabilitas increpationem. Maxime penculoia,quae nobis infeijs Sc imprudentibus imponuntur. Crucem nonexdelicatocarnisiênfu,fed fpiritus Chrifti , & obecUentis animae tolerantiâ metiamur. . Sathanas novam fubinde peribnam induens,novanosquoquearmacapelîèrejubeti& proipfiusaulu ex Chrifti armamen tario varianda variare. . Neminem male habeat , quowss fubdu&й cœlefti recreatione ad fuae imbedllitatis , nullitatis , miferiaeque contemplatior nemadmittitur. Drus deleftatur animae excellentiâ & confli ftn, non ftupore. In Chrifti voluntate acquiefeere, Se ad quameunque fortem , vitam,coipus ,bona, commoditates, etiam animi excellentias Venales cireumferre, hominis eft perfeftio, nec quicquam amare altius , quàm uti à Peoamandumornandumq;mutu6 conceûumcft. A &
+t 4} ,
,-
44 4$ \ 46 47 s 4g ^9
ИTheeaGlabii Illa eantùmbonaad quorum jafturanv fumùspraepacati,voluptatem-adferunt.Ncque cnim vita ipfa jucunda eft continuo trepidantibus,nceam perdant. Idem Vitium eft , cum dolore miferura efle,& cum gaudiofelicem. - Nil quicquam moleftum aut intolerabile judicemus,quod D e о placuerit ; atq judicia,conje¿>uras,examina , imaginationcs eunftasabjieiamus ; paratiorrme uti praefensfuerit, juffique errmus pramptiflime exsipere. Qui,maxime impediuntur , iortius Sc jucundius amant. Qui, tblidi funt, Vulnera non accipúmt ; пeque mundr ruinar ferient non mundanos. Liberations fuae tempus perfpectunr habentes Chriftiani, aequo animo quod intereft,feruut;atqueiacilèquicunqueannorum , honoris vel divitiarum aliquaipealuntur,cun£r,a adverià incommodaque.. A Deonil'quicquàminvitiaccipiamus, in ejuscjue umbrâ veluti foporati & eidem fortiterarBxi,humilitate,precibus,eleemofiha,iortem omnem cumreliquis communem IibentiiTimè fubeamus. DecretüeftDeo juftitiariuae fatisfacer« nonillî,qnam noilrapromeruit malitia,veiùm
S г i * i т u s. Ij mm quam ejus conftituit miierkordia,fufficientem.Hanc vero extenuare aut effuger.e nullius- hominis eft , & Chrifti paifi cxèmplumreelamacoinnemque Ipem & cogirationem adimir.. D'elera jamque condonatapeceata, fuosiub cure catnifices reljnquunt. Luit, narhque David peccatorremiflapcccata,& Pau lus furocis fui amarara fènfit condonationem,, Veritas tarrretfiTemperrigidiufeula videatur ; ejus tamen tanta ramque excellens vis eft, utin medio infimtarfi opinionum, ilia Tola & arguar,limul & pudeiaciat delinquemes.. Veritas fola blandirias millas novit i neс arres'intelligit,quibns inter fe homines colludunt, & feelera fuairrvicem tegunt. Nihilaecidit, ne malis quidem nolente Р'жО'} nihil bonis,Deo non volente & fob• mirteme-.. DfUM honorantibusutidecet, fide,fiduciâ,vitâ,preeibus,militiâ,nunquàm dec rit cur meritöirideant & infultent fuis adverürijs quotidiè.. Stemus nos & noftra ad nutum D e i, nihil'haefítantes, divinantes, interrogantes, opponentes;maris «iam fluftibus conduA 7
n
5J». 6o. 6i
ва-
63
ft 66 . 67 *8
69
70
Ц. TuЕ С A G lA »11 iidnterque medios hoftes nihiLtrepidaa. tes.cum cum habeamus qui & mare & petras citiùsin cffugium noftrum divifurus, quam in malevolorum nos ludibrium lit traditurus. - .Malum faecundum non cft , ncc femper propagabitur in moleAiam Dei. : Deeretum faiHgmm praeeipitat fublimes ; quia poteftatis viftor flulluseft,nifii tempuspraenxum. Sibi & merees eft.qui fibi placet;& monihumquandofeipfumadmiratur. Mandata fua iàcilimè commcndat ,ne-. ceifitas,ingcnioilexili. Nil liberat quando animus interne aeftuat,non habens ubi fefe reponat. Si non in omni vitâ , faltem dum licebit liber ero ; aunque non licebit , animo ta rnen ad libertatem potius, quam fcrvitutem inelinaba. Acquiefeamus cum tolerabiliter nlalè cft,ne quam nûe odimus vit am , paulo poil exoptare nobis Sc laudarca mi ilàmque turpiter deplorare habeamus necefle. PerpetuamfelicitatemD eus dare non vu! t,natu i a non audet, homofibi non poteftmec mortalium quisquam aitiusadlcen-, dit» 1 s
S pi» i т u ff. - -,' в dit,quàm qui adveria perindè aе fi bona et ftnt,eft intuitus. Crucem oportet enc,quam D e u s mittiterueem , &noscxeâ parte iáu ciare ubi patemus. ^ccommodavit enimitafînguIis |fingulas, utgemantfinguli, necfitqui iub fua ridere poflit. Eiïè i!lud & velle eflè , quod D e u s vult, felicis eft ; nolle ftulti rmucrriini , infelicit (uni. Omnis error primùm habet eaecitaron, deinde vanitatem. Sicut avariria , vili terra: excremento la bores humanos compeniàt : ita ambitio, nos fumo etiam auraque paicir. Paucilfimi intelligunt quanto ambitiolbs vel uncia vani iftius honoris premat ppndere;quanti veneratio ipfis conftet. Mali cùm opes perdunt,excoriati fibi, ac pelle exuti;nonopibus videntur. Saepè principes vicinioris agri centum perticas,pluris;quàm centum aut mille notse fidei miniftros faeiunt. Votorum rumina & felicitatis finis eft, reddi D e o iîmilem. ChriftianuscumMundoinvifuseft,DÈO gratus & acceptus eft. Cibo
71
7* 73 74 75 7^ 77 7* 79
i6
■
84 8J 8e
87 Sif
TÍ Е С A G I А В I Г ' Ciboutendumnonad voluptatem , icdut vivendo aliquibus iim us utiles. In affliflo habitantes corpore; velutiùv navigis navigantes veteri , non fin* focordes , icd femper orent , corda elevantes ad* De им., г Non in meditatione iermonis & ftrufturâ verborurrt; ièd in rebus opere declarandis , tanquàm doftrinâ viva profeffio' noftra polîta eft , qui Chriftö nomendedi- mus. Qui,eftproprdominum , eftplenus flageifis. Liber picTum natura eft rerunv conditarum;quae ijs praeftoeft,quotiescunquefer- 1 mones D E i legere voluerunt..^ Si vis eile templum Dei.iacrificium aCiîduitatis: ailíduam feilicetorationem' affiduèipfioffèras. Si vitam quae verè vita- eft defíderas; ex pedía femper mortem humanam , & odio- . perfequcrevirampraefentem1. NepetasàDeo du!cia,fed folatibifilutaria. v Quid eft Chriftianiirnus ? SimilitudeDei , quantum рошЪЛe eft humanae natu rae. Si iufeepifti efle Chriftianus,ieftinafieri. fimüis Deo,indue Chriftum. Sufficit
S p i » i т u s. i7 SufBcit nobis ad omncm dignitatem,. quando nos tanti Domini fervi appellaxnur.. Pietas pulehra fepultura, puleh rum Epitaphium eft. Quserere gloriam ab hominibus,fignum. eftincredulitatis&abalicnatae pietatis. Omnisa&ia, omnisquelêrrno Servatoris noftrilheiú Cluifti , pietatis ac virtutis rcoula.eft. Ptaefensvita,totaoperumacccrtaminu eft- Futura verá coronarum & retributionum. O Deus quod fuirtegequod erit rege. Quorum corpora fub cruce fenefcunti corum antmae Dep-adoleiunt.. MelioT eft pro pietate icdîtio,quàm coneoncorduuvitio ¿ afteíHbus obnoxia. / Loquere qux fiint fpiritus ; & fi poflîbile eft, nil aliud. Habeant illi populos , nos Angelos ; illi audaciam,nosfidem ; illiminas, nos precationes;illLverbera,nostolerantiam i illi auram& argentum.nos verbum purum. D1eum plus habitare oportet in eo , qui plus fert ignominia.. Puichram audeamus audaciam ; nempè Ut pietatem confiteamur. , Non
89. 90. 9i 9a 95 94. 9$, 96 97 9t
99 ioo
«V, Thíea GiAbH Nonfuieipit Dcus venerationemtuam ex dimidio,totùm te pium eflè vult. loi - Artium intolerables amor eöprofa pit; ut magnum fidei myfterium in argutam quandam artem ( apud quosdam ) degeneret, . 4 . ios Bonum eft illam agnofeere opulentiarei i ncrnpèpropterChriftum egere. i04 Bcatior es dum male aflictas; quam alij dumfanifunt. ~ W$' Aut non doccudum , aut morum exem ple docendum eft. i06' / Loquarquaedecet, quae autem fas non f eft eloqui,neque feirecupio. i07 Mutti quidem multa de charitate dicunti inlblisautem Chrifti diicipuhs earn quaefitam invenies. , .. ic8 Agnoice nobilitaté tuam ô homo,tuamquedignitatem quam pretiofus fis ; frater Chrifti,regisamicus,fponià c<eleftis fponfil 100 ' Vbi Dei lapie nua eft , non amplius hu mana indigemus. |W 1 Nullum armature genus validius eft, quàm gaudere iècundùm D Elf м.,. л ï» Nihileftquod adeo fit inconcinnum Se alienum à Chriftiano,quàm requiem & recreationem quaerere. ., \ c' :j .. . . - t ; ь fo юг
Spiritus. . 1 i9. - Is folidè nequit perfiftere , c[\¿ rationes humanas coniùlit & mquint. Duo i'unt fidei miracula, impetrare magna & pan magna. Animarum cadaver eft cbrius,ipontefuâ Di.ibolus.Ebrietasvero morbus , cui nulla debet m- venia, lap fus cui quid pretendas non habeas ; arramen commune noftri ge neris dedecus. : Qui habet uxorem malam , fuorum fe peccato.um mereedem accepiûè iatelligu. HaeciîrChri/Kanorumultio, ut iâlventur qui eos aiFecére injuriâ ; & confiteantürca bona eii¿,quaepiiús funt perfecuti. Sipè quos curiofitas & rerum admirabilium fama con¡ungit,ctnvci fatio deinde & ,ngenioium utrinqueapprobatioreddit famniariores i liberalitas Oc promptitude arebores, , Q.iisquis Chrifti ambit fraternitarem, aut amicitiam;de novae & inulitatse amici-. tiae legibus.de vitae univerfae reformationc, deque eo labonosè & fideliter imitando moxeogitet. Pr;epediti veterum confuetudinum,vulgarium opinionum, carnalium expeftationum,& iiigidiorum operationum deniitate:
ta n| ii4.
hj i16 "7
'<
M*
zo Тhесл GiADi i tate:Deum fuum non bene jntueri , nee quietis viam dextrè ihchoare , nec impedimcnta:accommodè folvere , nec carnem ad rigidiorem vitamindurareplenè poterunt. 120 Per devia & deferta ciroimducendi,nwr; borum & afflictionum ibgellis exckandi, temporismorâ frangendiad typuml/raeHtarum;quOtquot foris quaerunfcquae iutra' fe inveftigare, asd'mittere, fentirr, & impcriumvehV habere debcbant, verè aliquid aliud quam quod gentes font exhibants, tantisque promiffioniBus cottdignum.. 12i O felices , qui ad veratvitae centrum ( Chriftum ) tendunt; perveram obedientiae viam ingrediuntur,vcris patientiae & fi— - dei armis piwnanr,vero'precum viatitoin'ftiu£ti,verâ-ndel'ram nota( ыы ore) figna> tifunt:cognitionc&vitâ fie verum acbonum conjungunt orantes laborantesqucJ22 Non quid dicantur,fed quid fintres,jam' intueamur : non qpid fiat, fed quid velit Deus profequamtrr.-, nSquid'aftra veltemporis computatiff , fed1 quid Deus nobispromittat,acquotidièexhibeat,arnplc£ramur : pracbentes nos nunquàm-non. mate. riam Deo creatori noftro tracbbilcnx& faaicin. . юг. Chriihfideliumea maxima cura eft, ne escte-
♦ - 'S-r i -m tu s. ai -caeterorum morcprafentibus inhaereant, praefentiaaut diligant aut deplorent; ex ijsdem de futucis judiciumferentes, eorumq; causa t uturorum oblmfeentes: fed veluti ia Deo repoliii,,pr«crira, pra:fentia , futura unooculo tautùm ,alpe£tuque eodtmintuentes. Superemusvehementiâpraeterita; certi- i24 tudinis,&futuraepromiffiomsfeniumpr3efentium,quoties is cutem pungit aut cere- , brum impugnat;nccDeum nobis unquàm mutabilem videri patianmr. 'Qiii pridem DeumJiabuit «pemisquc Of eft bonum,mirabilem , auxfliarorem , conT folatorem,vifterem;habebit talem pofthâc quoque. ©eus .apud <è , animo paterno nil нn- i26 quam,ffltcmmodo&ratione tra&andifiUos,vel tan tillum mutaturjhinc merito lu¿lum in adverfis.exultationcm in profperis fuipendamu$,ejusquelocoanimi immobi- le ^equilibrium induamus. Tantaeftfacilitas humanse acquiefeen-, i27 tiae;quse ubi primùm mediocriter habet benè.ejus potiùs augmenta qnàm «terna bo na curat. -' Verè diligentibus , certo propolitum eft, i2t adfuramumutilitatisfaftigiumcontende- ч Klut
S»^' TüECfc GlAKl'» re;utiuusipforumamor, ChrilH aut pùrè Chriftiamisfiat. Animam non igtiaram fuae dignitatis,., ièeptra minuti fui vegni cspefu reconvenir} praeqne illo omnia quse ib'ris ,imi ( iünt autemmundana 'omna) contcmnere. Vno vcrbo,intrà , cmms illius , quod extra bene fit,compendiumlaboie,lhidio,appetituiàcere. - .- ' . -' Vt magnes ad originem fuam quoties licet,refpicitiitafelecbe & liberatae animar, quoties è terrenis (ôrdibus eluctantur , ipei acuifuperimpoiïtaeadprincipium vergür i Л exindè quka,uid àlij a'kunde fruflra petunt,indubitatoaccipiunt ; nec diilîmilitudineillâ & litigio indè cum mundo orto, unquàm fe avocari patiuntur. Cœleftispater,unus pro infinita bonitatemalevellenunquàmpoteft : pro ineffabi!i iàpientiâ «iamtlituns commoditatibus proipicit ; 4c quicquid breve pradens cft , iemper in aeternum iuturum bonum^ convertit, Paupertariscommoditas,ignorantiaejucunditas.obfeuntatis utilitas ,iîmplieitatic felicitas,patieritise facilitas , charitatis hilaritas,acquieicentiae tranquill itas -.triodo ca tnbomincm Deo 4c iuture vit* dçditum lacra
»
iS P I * I T U S.
, •2§
lacratumqueincidant, ignota ncmini eût poilimt. V Iejunijs utere contra Bacchum , iolitudu J3J. nc contra vcnerem , indigentiâ contra Plutum,nuditate contra Luxum, vcrbcribui eontra iram, ruditate contra ambitionem, laboribus eontra otium : talibus quae corporimagis quam animae competunt , hoftiquetaminfeliciaarmafortiter eripiunt; , Redo*i vero fuo,fententijs,perfnafionibus, eonelufionibus,minh , longé citius , jucundius & facilms Imperium reddunt. Etfidiverlâcfuntvocandiinvineam ho- Г34.' rae,denarij tarnen fol vendí una tantum eft, quàm anticipare primis , diffore ultimis ' nonlket. De iniquitarevero aliquâ cum murmure conqueri,minimè convenir. Sana cum morbidis recumbant mon- «3$ bris,feque mutuo quoquo modo iolentui : пой inique à corpore folui petant. Medicum pium prudentemque, пеese- itf groti deliria irritant , nec fanitatis mora expellit,nec fœtoris moleftia impedit, neе là' nefeentis ingratitudo oificium defererejubet:imo exvarijs hominumaffe£ribus difficultatumque varietate , fuccurrendi & aptitudo & promptitude creicit. ' IntaDçi ckculum, quem malum no- i37 * xiumque
M TfiïtA GlAMÏ xiumque nullum ingreditur coniîfte;ïnque mundoextramundum, in terriscxtra tencua, in carneextracarnalia , in natura extra naturam , in cruce extra crucem , fub ccelofupracalum: feilicet in Chrifto tuo Chriftianè;fpiritualiter,fupernaturahter, & ad'vitae aeternx jucundam aemulationem yiue. ~ i38 Omnibus fuus modulus diftributtis eft. i39 Deus iîrigulos penè fingulis vijs introducit;fictaBieu,utfuHuniC2 in Chrifto pa-^ rallelsc 140 - Deiaculeata dona dividentis , accepta nts diftnbutionem ,non eligamus, 14i Sinec gemitus,nec fufpiria nee lachrimarumgume pijs pcreunt, quas fuorum cauia profundus ; qui pereat illud quod in Deum impenditur ? . Vч i42 Medium Lucri cceleftis faciendi frequentiffimè oblatum, ampleftamur avide ;re- ípicientesnon adpraeièntem indigentiam, пeque varios fortunae cafus met11 en t es , iêd futura aeterna lucra. 143 -, Demus demus &dabitur;etiamfi fuá Deus ad pauperiem noftram repetat. Nam qui primusdedit, quiquelobo multiplica te ablata reftituit , ismiraculis hodiè non minor cft;tametii crederûibus & quifidem in cm»
'S J, r H I T u «. 2i in com ad irortem uscjwe reponanr , indigentiorfít. Nos credamus Deo , praeftabir, nos cxpeácmus^Jleaderit. Modum vero & tcmpus fibi praeferibi,non patwor. Ingens hominis bencfieium eft, extam щ brevibus * arrtfninofis vita: diebus lucran ingens , & in aetcmum duraturum «apere; exalierristerrenisbenis, fuaiempitetnaemolumentaimpetrare. . , Tanta eft tenenornm tenacitas , ut ca ,+5 velutiianguincm& fuceum noftrirm inviti,& vixunquàrnbenèniÎMn mortediinittamus ; uteunq; verbis fubindè excitemur, -promifliombus provocemur , jurgas protrahamur. ' Debs а-iiùm iàtis impedire poteft, tibi i+j nos vultdolere ; ubi paticntiae quafi reme dia definunt, cum obediential praeceptamcipiunt,* elamores noftri,nemitus,ftridores etiamDeo fatisfaciunt. Areana iba , Deus fuis fttis & cum metr «47 noillorum bono aperit cumpungir ; do cet cum nocet,ligat cum afflrgit. Nihil eft quo homo indigere plusappareat,quam aifíduâ admonitione, dehortatione,excitationc,crednonc,reprehenUone. Equidem pane & aquâ ci ti ùs aut confultius homo carebit,quamhis. В
Tut С A Gl A» If Saepe Deut promifeuos quaiî homfne», & ut multis videtur , nulla rationc comparabiles.ita conjungit, coadunat, & in unura -qu.ifi concreiccre fach : ut& llbi inviecm multum prodeiiè,& naturarumdiverGtate infigne temperamentum , fonorum diffe rentia j ueun d iflïmam harmoniam efficere, Deiquefapientiam ,qui tarn exafte conciiiandorumhominum rationenmovit,teftatam facerepoffint. <50 laboramus'Vita nos citiùs deferet quàm Verbi divini majeftatem , neceiîkatem,jucunditatemq;explicaverirnus,quo;d nemo íibenter legit, intelligit, ad -vitara refert; nemo cum Chrifto & Chriftianißnp eohfert;nemointrafeefficacem fauit;ncmo id in univerfo contemplatione fcquttur,nifiquieft exfpiritu. Ц1 Quid eft , quod varie necquicquàm difquinmus.quod in uno perteftiffimè poflidemusecce eft quod làtiat,eftquçanimam benèpatet,cœleftisaqua,& cum lâtietate fîtim,cumiiti iàtietatem afferent 1 *Jî QuicquidicirepotefthoHio,veineccflc habet:id una iàcra lectio, cui ipiri tus San-ftus a/fidet,pr;Eftat una atque fola. ingua.nee memofideü&fimpbci peâorct i44
S p i к i т u s. , if Aore; is facillimè praecepta,iuo tam carneo cordi imprimir, , & Ihefu Chrifti nomine dulccdinequetotumopplet. Sieut dubitatio , disputatio , oppofitio à щ nemincmliSathanainitium fumpiîr.atq; «o ipfo i'ortiorem diligenrioremque non ' babetprornot01 em :i tл m imdus ejus Simia, nihil hoc tempore quo fe jaftet fpeciofiu* habet, quàm tot diveriiifimarum fententiarum collationes , difquifitiones , exa mina ( fi careant pietate.) . y ' SpiritusSanftusnifirelufrantem d¡фu- щ tantern q ; animam nil habet ¿ni'e! ici us ; a ce ipiëhomo in mortis articulo niii dubia & objeäa,nil mol elHus periculofí us . Sao X ScriptureLeftio, Spiritui Sánelo цй aptos difeipulos, Chullo aptos imitatores, patri aptos fervos i indeque fclieiifimosibcios,fratres,filios,coheredescjuereddit. Si quid homini рrгмer & poft facra in- ^ ipiciendum eibnihil nifi humans vitse tra ducire contemplatio jam pcr fex propemilknarios.excufabile eft. Si quisquàm perfeftiorhiftoriarum feo- t¡$ pus eibis cquidem, qui divinam Arithnaedcen, dctemporum areanum concentym typorumquc complaionem elicit , ^eflc potcft. .; . \ / ;
H
Ц9
f¿0
i6i
-
tóí
l6*
Theca Gladii г Dens usque adeö otiofos * malignos ipccïatores oditiuorum opcrumjutquod inrinuim myfterij eft , rllosifatroipiccre nô nnat,<èd fuis tantùm refervet. Sicut amore vero nil habet degarnius univerfus mundus , Deoque propinciuiuj: ita quoq'ie anim«:ml«ft:Utilius,niiad vitse Лчaт magis ncceflàrïurn. - , Non (altem junflim sliquî terras rélinquamus., coclttm petamus , mala feramus, .bana,fperemus,pr,ophana nefeiamus , iàcra 3ifeamus,temporaliadiftrihuamus,'aeterra poffidearous,in miido taceamus , cum Deo coriferarnus, Chrifto adhaereamus ; & quae alia junfto.amore ,opere , 'junftisuionitis fieri decent.Sed amor'hicnofterin Deo to tus immergatur , cumeouniatur,abipib iblùm omnem motum,iángumem,nervoí Л vitam accipiat,ac per fidem pofteá nararam corporeaque omnia conculeet atque tlevincat. Quicquid nobis acciditJDeusjubet;quiequid jubetbonofitnaftro : indeque jucundiflimum , exoptatiffimumquc.ideflè intelligamus. Vnus Шe Deo iémper appropinquat, nunquámfitbfiirit, nunquàm retrofpieir; qui juflà Deiicmperiequitur, nccunquàm inijg
5>ï*t*us. ар1 ?K ifs rationis objeitiones audit ,. minus ConliUum cjusrequirit,minimè admittit. Ille fecurilfimc ambuiat , qui vel caecus i64. ducentem Dcum audáderfeibicquitur ; ille bona femper obtiner ,. qui dona Dei promifeuè accipit ; ille ieûriffimè defipit , qui cum tori us mundi ri fu , vcxborum Dei credulus cft, ille terminum mumbeatiilîmè attingit , qiuañionum fuarura.terrenum nullum icopurn judicare poteft.. Daim nos agentenx ac moventem ob- . i6$ fervcmus,erudienternaudiamus,jubentem< icq u.i mu:, regentem ornniicverentiâ pr»iêquamur : fed & £o:is in tanti fioipit is ho norem , divina infignia in facie & ubique üilpcndamus. Tales nos , qui Deum poiïïdeanr, à Deo \c<S> poifidcantur:opere, lêrmone,ftudijsexbi.. oeamus cruris vexilhnTi& vise peïfieiciTdae. ntenfurarrrin acuris oculis „ibincris diiïïcultateni,cafuum multrplicitaterrr, in forti aiiiinoii;nis perfe¿honcrw& commutationis exeellenriam in, tranquilla anima ha. beamus,con(i;rvcimi5,rctineamus. FeliciiErni qui fummo terreno bono' l67(amicitiâ,.) fummo quktis fiindamentw (limplicitate, ) fummo malorunv remedio' (patkntiâ., ) fummopofl'cüioiiunifaftigio^ В- 5 i . \
3* Тясёл C'tA»rt (fcCQUiEscEMTi A-;)adfummi fiitnmö- f rum poflcffionem impctrandam fubaftâ carne, optimi Cofmopolkx , prudentes Cofmoxcru,poiiiint uti. L Homines usque adeo pendent , nee ad Deum planè fccedere volunt; ut ineuiànteS mundum,artes, labores,aulas, curias, fora, à Deo emendationcm cxpoicew audeant : ñeque à fe exordiri & confuetam vitam immutare, mundum, opes, honores, famam, ' ám eos, liberos etiam i uxores, fiitaneceflefit deicrercpropterDeutn, cogitent. Longé periettiofioia funt tempora.inter hypocntas & pietatis fimulatores, quam ubi Deo aportè contraitur. Qupties vitaecorreftiourgetur, mirum. diftu eft, quàm m üdus omms , caro omnis, princeps omnis ringat, quàm finuosè hune iftum exeutiat onmis. SicredimusauîaTu'm noftri ieculi fhidi» cum Deo poiTètmiri:eujusmodi iuntPoliticorum figmenta, aulicorum impuriras> impoftorurnfortuna.prirrcipum Tuxus, huinani generis contemptas, concionatorum adulatio,mulierum faftus,omnium impietas ;nse nos Deum longè alium, quàm qui ab aeterao fuit , & in aeternum erit, credimui. I»
Irijuftâindignatione Chriftianns ne ef- i72 fcrvelcito , quxque emendare non potes abjkere ne cogjrato;iîd iorsiur ferto. Poftfimplicemnarrationcm,cmendatio '73 eoncinna- íc laudabilis eft > poft iteratam non sequè. Qnae Deus ¡uflerit eitô & absque omni 17+ reípcftu expedienda : Eventus omnes qiiieunque illi iuerint;tum judicia & tentamina hom ; num ci committenda , qui eft imperator omnium. Iehova mundo labafeente, 8c propemo- '7> dùm periodo abiôluti, ad principium pro perante; naturae ordincm invertit. Vtcunque \ alidam,a:grotaretamen ¡i119 i7* animam agere Phüoioprnam noftri temporis.indubitatumquàmpluiimiscft. / Philofophia nobis nulla eft , quam quae \jj facukatum,lcientiarum,artium caput;quse fi rroftrumípe&emus feculum, Theolograe piurimum & Medicmae.iurisprudentiaermniniurn habet ; quae cœlum atque terrarn exquifitiori anatomía icrutetur , aut ut fummatimdicamus,unum homiuem fatis exprimât. Ex mundi revolutionc , futura fmral & 17» ptîeiêntiaaliquomodometin quimus. Sui feculi incommodis occupati,non i79 B * '*
3* Thsca. Giabii fccus in mundo ambulant ; quàm caeei,qui media luccnilnifi taftu difeermmt." Suis hoc injunxitDcus , nc quemvis au di ant;cos nubibus fuis vallavit, ne qua yis ipfis intendatut. Magus dicitur , cuieunque magnas Del lucras, quasmuridimachiuîeinfcripiît , Ле. per impenorum viciffitudines alternatim repetit,intueriЛeйcre , atquccxinde fe cru dire conceflum eft. Boni malis prodi noil pofliint infuam perniciem;necabalijs cogi, contra Dei de erctum.. Impia confifiä in authorum. capita redüdant atque refiliunt ; L,eoni vindici reponunturveteraác nova omnia., iDivino confilio nunquàmdeiùnt eje cutores ; cujus iemper ímncij pracmittuntur. Deus cuneta eav quae humanuni inte rnum adinvenit,, fuae occultae feripturae in iervire facit.. Libernaturaein omuiumoculis expanfus , àpaucisomuino legitutvel intellioi. tur. - ° Charafteres Deus & iiium alphabetuirt iparlim Sacris Biblijs inicruit ; ecu quoque in ad-
S'miTus:53г. in adm irand o eren ti o ni s opere. cœlis,terrae,. animalibus maniicftè impreflît. Quo Mathematicusmodo Ecclipfes prç-videt,eodcmEcclefiae obfeuiationcs & du lzones praenofçimnir.. Li tens & notislinguaque Magica, fímul rerum natura exprimitur. Linguse Babyloms confuiione contamiaatse , neutiquamillam. Adarni &. EnochiIcdolént.. Lcftiofrequens,affidua S. Bibüorum una-, prima, amiceium. Del amkos efficit Dcique„ Biblia iTnrvirsc regula , ftudiorum funima,mundique univerií compendium: nen .utea perpetuo crep-mus , fed'ur ipforum fenftun omnibus mundifeculiscoavcuienter applicemus.. Ädmirabflius,majus & ialubrius a mundioriginc darum non eft Romini , quam S.. Bibüorum opus ; quod qui. Habet felix eft, qui Jcgit feficieequLediicibfelieiffimus,qui. inrelligit Deafimillimus.. Mctallorum transmutatio-, noir perpetuönaturae cognitionem iccunradfert.Philbibphia vcrautrunqucillam nimirùm & infinita alia naturae miracula edoeet; cujus üin:cmeritopotior habenda eft ratio.
ХШ i89i90^ i9Г i9z:
i95;
is*
34
Л96 «97
199
Л00 яо>
аса
THïca Gi Summus Reftor excellentiam confère humilibus,fuperbosobicuritatecruçiat,taciturms Angelos co.ifabulatores mittit garrulos in folutudinem detrudit. Pfeudochymicoram libri nequam& pe^ ftilentesabjiciendi. ';, Credulorum curioiîtas, nugivendulis iumivoris lucrum eft. Veritas ftmplex cft& mida: Mendacium eft contra ípecioium,& lacinijs ex divinâ * humana làpientiâ ornatum : illi ut difficiliùs^huic&citiùsfideshabeatur. Obfequendum haud injuria & accederrdùm alaerker ijs eft ; qui Chriftum iîncerè profitentur , Papam execrantur, philofophiam finecriorem ampleftuntur , vitam nomine dignamagunt , & ad commune íbumipiorumconibrtiurn-plures, eosque quibuseadem à Deo lux affulfit, invitant,. vocant,orant. Boni bonorum inexpecbtâ arSùentia, ad vitamdelicatam , otioiànt , 1 uxunofam, pompoiàm facile provocantur. Etfi medicina eft , quae omnes paritet morbos depellitnllis tarnen , quos Deus morbis torqueri vult,haec occauo non imxnittitur. Pitamur, erudimur, it ab infinitis in. esta»
. 5р r к i та sv Я •ormnodis liberamur, Deus fi armuat ; quo mvito,tantiimabeft,fuis ut bonis fruamur» ut vitam potiùs quaerendo perdiiuri, quam mveniendofelicitatemaflccuturifimus. SathanflageHationiiuaeoblivionem еоrum ireqHenterimmilcet , quibus-utplurimùm alias erigimuFv Pijeapotiflimumtemporr ubi retiratutiiîbi videntur,ar£Hùs torquentur. QuádovenitMoyics.duplicanturlateresv ïlludendum Sathauacrquandomagnum fe iacere purat,dum bonosadpaucosquosdam dies exterrer. Peragendaquae Denis /übet,praquefiBe miqintatis orandum;jun<äis precibus,unanimi ionce. Nullatemis trepidemus coram ijs , qui nosangunt,íc examinant : contenti auxilio mvi(¡b*Hr, nobisque bonumís exoptabfle credamus.quicquid'accidit. Praccipere nobis & conatus emnes à nebis exigere ieventusvero reiervare fibi,Dei uni us eft. Rifus mundo ia fpiwtnaiibus proprio» tft. * Crucefignati, noneaeei amplïus tnhee mundo atq; inter tot Dei figna ambulant* fedagnolcuntcureafiant,ciuque itafeha-В &
2oj 20^. 20J ao&207
** Я«> .
2U «12
2i? 3i4 2ti
2i6 3i7 2iJ
Зв Тяеcа Glabit beant , quae reliqui ineptitemeraria & for.tuitacredunt. OblivifeiSalvatorisác fervandorum,gravilïîma pœna eft. Nihil eft quod ad rem fe ullamtamalliciat,& tamattrahat,quam ad amicitiamfimilitudo.Hincboni bonos diligunt, fibiq; adfeilcunt,quafipropinquitatcconjunftos. atque natura. Amici Dei.nefeientibus invitiï & relu ctant ¡bus bencfaciunt. Vttenebraelucem ;emperpraecedunt,iic aiflictio gaudium,nox diem,vincula liberationemjcruxgloriamk 1 . Solatio omni fe indignos reddunt , qui. bus S.Scriptura iàtis noneft: ilia, quae Creatorem creaturarutn Ipouforem mterponi v, ilia qua; animae noftrae dignitatem, usq; ad majeftatis divinae unionem extollit , ilia quae momentaneas mifenae cum 'aeternâacterna-SEterna gloria commutationem of fert. Expe&atio longior, fœnus multiplicat. Sanguine partavi£horia,acenimi pugilis nomen confert. Apudjuftosmajorisaurminoris nominanonexaudiuntur -, nequequibus mundus iupobibaut quos magno vendit, titulisglo-
Spiritus. 37lis gloriantur : fed ijs fine applicatione utuntur ad communem falutem. SacrisBiblijs praealijs bbris incumbentes,inque charitatis Chriftiarae mutuas certamea descendentes ; oportet vanitatum mundanarumiareinam , Sc lneptiaiummflatum utremdeponere.. - Sodomitas,ealigo&tenebraecraciarunti & adhue excruciantillis.haud abfimiles. Inter aifficiiones St tormina,quibusDcus £uos à fordibus in mundo immundo cun áis abluit,.viva ejus & miraeuloia iblamina. accipúnus.. , . Mundanae miieriae arque invidiae freementes impetus , mutuâ piorum chantate & amore inter fe arebffimo condiuntur, íranguntur,cliduntur.. Candidis & bonis feculi iniquitas non difplicet taniùm ¡ fed'ijs nonnunquam gemitus & lachry mas txtorquet.. Duleeeftin omni tcntatione , tt eiKeaciiTimae coniolationis nomine-„ cogitare quosad. Dcum bonosprœmiferimus; quos. item in.texra;adhuciuperltites habeamus. Tempora noftra ea maxime exigunt,quaî mi£èriarum,oblivionem,confabulandique materiam adfei ant, quaeque amarillentas horast'allant. В 7
2i9'
22*. 22i,
222;
223; 224. 2*í,
40' T^heea GtABfi Veri interpretes plerunque irridentur,«: ignominiosè excipiuntur. 24i: Perdumetaác (pinas m hortum odoriferum , rofis albis atque fanguinc is confitum,penettandum. З42: Extihguereicmenlacob,&eriperelibellum ( Biblia )e manu piorum ; coniîhum. impiorum concors.&rroviffimum. 243; Finis malorum, noftis,tencbrarum,itiT feitiae, debilitatis, mortis atejue damnat ionis,initium crit dulciifimae quietis.. 244 Sathan etiam à vinculis liber , rrifi impetratâ àDeo.veniâ , rrocere non poteft , auc tentare quenquàm. 245. Altiifimus iàpientiâ femper prarvalet,irritos pudëfacit Sàthanaeconatus, ejusque, contra Sandtos eludit máchinationes. 246 Malum boni foltem fpccieimponit. 247 Iniquorum-potentia ipeciofa , momen tanea eft. Piorum autcm debilitas roboratur ab eo,qui eft omnium qui fuerunt , qui. funt,& futuri mnt.fortiuTmus. 2481 Dicb,fatb, feripta Sanftorum , peftoribus noftrisincludenda,utnunquam exci- " J dant. *W* Homo Dei in uno punfto fufficere poteftpro vitâmundi , paucosque fuosannos txanfigere,ac fi abAdami temporibus vixiC fet,por-
240
Spiritus. 4> fcr, porroque vifturus efletrfcüic«praeterU torum omnium gnarus/uturorurnomniü praefeius.. - Opertumpellibusalbicantibus» nan videntem niii per berilios eosque inil-ftos,. non audientem nifiperarandinem,non loquentem, nifi per, putres canales : Quibonum,(vel felicerft.' eum cenlèam ï 4Omnia quaecunquc iacta funt лиг fiunr, ad Chriftura Mcfiiam accommodai 1 po£fimt&dcbent:. Anatomía cujuslibetrei, multa apene aperih Peregrinantes fub dominatons umbra tuti,inlpiciut adverlârij nam, quxûus Ran tum eft gravis & iruolerabilis. Dominator Dominus, pauper hominibus apparet & dives eft ; inermis ijsdem videtur,&armotum iàtis poilîdet r Nuditate mortalium gaudet, qui infinitas limes VCftimentorum; haber.. Cujus eftiapiemia & miiericordia ; ejus eft,u t ex indignis. eligat quem donis fuis dignumfaciat. Sunt qui- terrena quidem non diligunt; ita-tarnen ijs adhaercnc , ut ea, diligecc vidcautui. Acerba.
j5q»
251 252 253; 354
z5f. 25*
44 "И-
a7J 276
377 a78 a79
*8i
2?r 2Í3
Тяш с» G t а в i т. Difeendum à cunftis , quos docere nos: pofle putaœus: вг omnLftudio enitenJunv ne fubmdeadpriftinamimbecilhtatem te labamur. / Egregium eftamare ¡nvicem Sc corrigcre,ialritmqucOmncm.abjicere. Bonum eft afffiítioncs ferre parieitter ; mehus iamcdijsiUis gaudere hilaremque ' cflèJèd longe omnium optimum^ninmm. nonpenitusabjiccreaut deiperare.. Deus in. media cruce ,.mirabilis eft in. fuisDetrahaturpriuspiuguedo nobis mundanastumdernum gracues-erimus ad ipuitualiammiûcn.i. Ptcces & Bibliorum leftio , fint princi pi um & fundamciuumaftionum omnium. noftrarumFidamus Deo umce,non aequè mundo. Ea eft hominum pervertiras , utmundo' ju ris valedlcere noiiut ; quam Deus eos на molliter excipiat „ ut nonperdidiue, led comnmrafle vohtptatem icntiant. Anima Dei eft, corpus terrae : cui fine pompâ tradendum.. Alachrymis, àprolixis inicriptionibus& fplendidä memoria , men tö libi tempè rent ChriftianL Еч
Spixituí. 45 Ix majori amore , majus eft defiderium. 284 Prima vocationis vox per univcrihm S. z4 icripturam:relinqucre omina &ífqui, Inter ludos Bíblicos & pios,crclcit pue- г|6 ritia Chriftirvincitqueilla fynagogiftarum aeumen. Confflium Dei longé ab hominumdif- 2Í7 J-T-a 1 \identurabiurda:pàuperrate , iímplicitate, - timore,&catque adeo omnibus i ;s,q uae ex ternè videnturdariora , internè fuawiîîma iiint,aeferena maxime. Arcanum hoc eft , captmrm fieri , utad agg regnum quad eveharis : Oves palcere, ut perenne folium inftendas. Ac quomodô Chriftus ipfe iècit,mori ut vitam reftituas. Hominenatus,varijscorporisjanimi at *g» bonorum caiibus obnoxius eft. .Qui maris nuctrbus jaérantur, Jberant 20e fua laborioiîffimè parta , aut incendio , aut depraeda tione aut infortunio perdiderunt, confolari iepommtiterum,&novam acquirendi ipem concipere> Quid ni Chriftiam? Sunt qui vivereneminem poflè putant, 291 aut iànè commode vivere , cujus aedes non vacua aliquot conciavia habeant ) cujus pa ñetes
^
*W
■P*
*55
»97 г*,
4« Thïca GlaHî" rieres non vario fupelleéMii, imo onereinifc tilieniteant, cujus ¡nenia non varijs cibotum generibus inftrufta fit, cujus cillât non aliquot vcftimcntorum formas , ac fpectee continea »t: qui bus tamen nos carere pofle gentiles e iam,optimè intellexerunt. Ita abundent Chriftiani , ut jucundiflijnum i plis fit , humana: imbecillitatis neceiïîtudinem quàm làpiffimè experiri. Dco relinqiicudum de hominibus judi cium ; qui fatis fupercjue in openbus luis oftendit,quanti faciat hominem , äc quàm invitusad vindiüam defiendat. . ., Ordiunturnonnunquàm homines,dum reipirandum erat1, feholam Rhadamanti- cam; quam non habucrumeum majora ipfis incurnberent pondera. Inaifl.crionibus Dco nihil praeferibamus: cum denarios f ios ijs etiam det, qui antum folis,& diei labores non fuftinuerunt. Tantulumnoneft,ingcnijs ac inprimis libemmis imperare quàm multis videtur '' fed connivendum nonnihil usquc defer* buerint. Amicifibiinvicemlargilîïmarum opum, ¿c pretiofiffimorum thciâurorum inilar cflèpoifimt. igiú uJtúnoabfiuacdujn trade tur.qupd
S ti » i т u s. 4f fix Chrifto prae foribus ftanti вс petenti daium Juillet. Multùrnintereft, dcmusnorrraDeo, an 299 ille violenter nobis auftrat. Typus Haman, docet inter meras minas 30e eoniutCTepiorumaffli£tiones. Minantibus autem iübeunda iuaexcogitata mala,fuftinendosque laboriosc conquifitos cruciarus; neminique timendum Phalaridis taurum,niiïauthori. Inter preces gaudendum. $oi Fraternitas Chriltí,adcb eft humano ge- 3c* neri honorifica ; utfubiimiusnihilAngcli prorerre,&lú;guâfuâenuntiare pollint. Nat иrг imbeciilis & terreuae originis re- 3°l 'liquijc.Ch riftшп nunquam tantilàciunt ac facienduseft; nunquam magis quàm pa rentes , uxores, liberes, armeos, opes, addo etum i'cientiam , d 1 lig unt. Chriftus fuper omnia amandus,& amori 30+ ejus cunela pofthabcnda, quaecunquecor- pon iunt gratiffima : id quod Biblia perpe tuo inculcant , ac ipfa natura cxpeditiiTimü vitat genus efle oftendit. Homo mirabile eft animal , in quo con- 3*5 Vertendo etiaro Deus artem quafi adhibet. Qujtrendo nimiùm , nec non acquiror- 30* do>multa perdere poflumus. Omnjno
48
3°7
S°* 309
Jîo зп ^tx
3H
TUSCA GlAKTt Ormino is eftimjbre humilitatis, qui in cо loco,ac !¿s¡ortur.iS,ubWujx:rbirepotelbanimum demittiti qi'am quem penuria rerum & infdicitaseoadigir. Tenij-oraeainiTant.quae fatis Aipcrque admenebunt mundumnudkatis , vamtatisquel'uae. Tanta'Sathanae ex Dei indulgcntia potcftas ,m Ecelefrac rugiendum lit prxco, dandsequeci-alae ; cùm potiùs -imeriniere eum poflèt Dommvs, ni'iilèrvat u m vellet, tjuod femel ordinavit. CordaBonfoperficiem formatote. Iucuditatetemporisamaritudines tan* perarote; viribus Sathanx ne ceditote. Muhiim polTunt.parentum vel lachrymae , vcl ir* ,'vel preces , vel objurgationes, -vel acculâticmes.Vixenim ficinlâniunt ho mines, ut ii utrunque & malum & bonum ipfisdono detur,non eligant bonum; mm malum fub boni larva tantùm irnponat. Terreni pulveris multùm habens inlperium, demortenunquàm niiicum honore cogitabit. Vitae noftrae filum ex Dei manudependet;quiid non eae cо erroreabmmpit, fed prout nobis cum ео & ipfius legibus convencrit,
S» i к i tu s. 48 Tenerit,itavelnodis crëbrioribus implicat, vcl ex improvifo diflècat. -.' DclàlubriPanacepraipiciendunvquo- Зц ties malum evitari nequk. Aquum eft, ut qui dolores communes }j6 habuerunt,gaudij etiam xluleiffimorumq; ' frufl uum fiantparticipes. Cireumftrepentibus auresmortalium о- ^ mnium maloium rumonbus; majusChriftianç fiducie фecмnen exhibere haudqua<IuampoiTumus, quàm gaudere Temper & laetafacbi celebrare. Omnes turbas januam ingreflùmq; ad jij Îùpremam immorralitatis feucitatem habemusiimo propter nos penèï& in gloriam noftram, orbem commoveri & coucuti" : ftimus. Bella hominibus merito metuenda ; ut 319 qúae eos de miferiâ in miferiara , atque â " temporali m aeternam transmutant. Mundus iàftuofiffimis & feftivis fuis fo » 310 lenni tatibus maxime pffendit Deum;peil>' maque eoniuetudihe pompas illas folicitè & artificiose deferibit,depingitque : ne hominibus unquàmtantaeiniquitatismemo- . -\ ria exeidat, aut fedus defit quod imiteu' tur. С ' ' ' X '
ja
Thica GtADri Gaudij Sc mceroris mixturam , noftra tempora omnirií> requirunt. J22 Dei mikricordiaф повил indignitas лgnoicenda. , ^ '.. , . , щ ymbradeb«urij»,iiuiadmabram pri321 '
324 325 326 127 328 329
33° 33« -* С 332
Qui inDeo omnia poifident,i js aliorurn amicitiáopusaoneft, Belgarum fanguineüam ma quae orЬcга mcenfura videbat ur,extinfta eft. In circu!o,fi nisim tio dï prоpinqua ma xime. .. Hoftem femundi & mundanorum môflroi um apei te deelarat, verum qui fe Dá amicum profitetiir. . Ignitum examen illis,quibus candor 3c finceritas in peftore , innocuum ; fed iraurliummacuhsnotatisplanèintolcrab;le. Divina Theologia,abilláibominumirigidâ & fuper.vacaneâ plurimùm diftat : quamvishaecfamiliaiiorDeo, ic eiproximaappareat. Fclicior qui feipfum,quàm qui alios moderatur. , Amabitur quidilexit, extolletur qui k fubjecit,coronabiturqui toleravit. ' Delicatis quaevis aura- gravis: induratis etiamttmpcftatestokrabiles. . Ocia
S** « it Bfc .г ' 9, ' Deus optimus maximus univerii condi- 33} tor , ipicItbi eft bonorum omnium admo nitor , cau fa, pracmium ; пeque ullo modo quam Capto Konoratur , Ubique gloriofus unus eft. Spuriochymiain veram religionem bla- . 334 -"~iaeft ,-& â Deo paulatim abdueitad Miferi homines quibus vix humana nofcere datum eft , infpintum fibi judicium fumunt& dilcretionem. Aurum bominibus temper in Corde eft, cjuicquid lingua Dcum aut divina crepet, quicquid fubfídium pauperum. Malunt enim rem familiärem augere , quam, fapientes eft. чг * Tantum.eft in Germania fimi,ut vel decem Hereules exportando non fuffieiant. Perfuadert cœkftia terreftribus praeponenda, non ab eloquent iâ femper confequimur. Deushomihum oculOs,'aures,,lînguas, manusligatashabet; cujus typum praebent Sodomitae. O Biblia, Biblia qualiahabetis,& quam elaré loquimi ni,nec vos intelligunt , qui ici maximx pr? ièferuBt. Taûta eftbominum euriofitas tam deС z
335 33^
337 33» 339 34° 34'
344 345
3+5 547 4 348
349 350
}i T H ЕС A G t AD il ' licati ipforum ftomachi , ut propemodum fordeant religio,corlum,Deus. Mirabiliterfomniare.folent , qm ultrà qiùm.hominiioncelIàrH,eft , feire appetunt. Cum-mundo ineptiendum aliquando. 'Domini voluntas/cft, per ignem & aqùi tranlîre nösad fperatam requiem , рaccш, gloriam. iCaLvinianaréligio perpetuo iibiob fiib:tilitatis opinioncnrplacer,&'Chnftum cxaminaregeftit;quiindurationc lèiè vintücat. , Adulator non â Corde mutuatur blanda & mollis fua verba;fed linguae ipfius liberalitas eft. , 'Non-prodeibprudentia , fapientia , eloquentia;&aftutia.contra.Dominum. ** Firmiter credamus,neque fufpiriiunlil; liim,nequedefiderantisanrmç vótüml'-''' cum interi re , cujus non nota aliqua apud Deum exiet. ' _ J ,. [ ' Naturalis amemus , fed ante omniarse, leftia; nequeca quaeadpompaiftVeí \ofiptatemfaciunt. ' : , ' Furibfi homines,quç maxime; ea paulo poil â Ce repelluut , me
. - S+t m т u s. -, . i Ш irerum implicant;in nuHo fere negotioaut confiho periêverantes. Viam quiens, quaeplana. lucida, & fine eafu eft,necdifeere vultquisquam , & cam ingrediandet nemo : Sedin adverfum quae aiperaduravèeft, omaes fcruntur précipi tes. Non fuit noftro feculo curiofíus. Curiofus nemo mil otiofus.J Akhymia fir, uli.t alia re imponit, hoe nomine fufpendio digna: eft; quod feetato res flios mendaces, vaniloquos,impoftores, feiiàrios,idoiolatras&vcipertiliones facit; Dciq4ie eontemptum per fceleftas figuras introducir.' Quid-de AntichriiK crudelitate conque^ nintiu,ejusque ruina gaud en t,qui fid em i n Deum nullam.chantatem in homines nullam, emendationcm in vitâ nullam oftendunt 5 Quijbus caftftas , pietasу virtus cordi eftV, cos nec terror,nec favor, nee auri. m afla in diverfum rapit allicitque. Terrst ob fcel'eratum. fernen, maledicit lehovah.. Dca indulgenti & fpariunvrefipifcendi cowecdentr, corde contrito, Äpœnitente «indura mature eft obviam,nifi irrepara-* С s '
35i
,352' , 353 ,354.
щ ч 356 357 35Í
Tut СХ Ol A» It Mem änimae jafturam quis feu„ 359 Qüianimaemedetur.illi plusquàmc360
Vera fomnia, quae lingulare ( вае ,& divinum " non negligamus. 36J Deusfapicns , fua non unâ die confer* hom imbus,rdervans fibi infinita. 5ft2 Tempoiis fin telicitatem nemopwetermittat ofeitanter. x - -ч, 363 in luxum aut vonipeatem 1 quicqmdmfumetur. faepè non abfimilcs funt eorum, c, difeurrunt fruftrà , nec multo fui quàm promovent. 3*5 .bilesctiam, qui-aU— quinotio,fci;ftijaftud;ft»««. 366 - Ex raro * inaudito ingenio , nihil no* poteftnonprodcremirab;le. 367 Poft priraitivi Eccleiiítlumina, falubrioremhominem mundonón eomigiflèLu* thero,iâniomnesaffirmarecoguntur. 368 Non polTumus- non amare , qui nosa niant; ¿reorumetiam mileren , qui nullo iiio memo mundi huju» malis premun*► Sexué
S ni rtiir. ft -Sötusmuliebrii in abfconditis nimiùm cuno fus , ad ridicula & tenuia facile dclabiШГ.. , ... - ; . Ingram facile memoria exciduntbeneficia,gratis airè i nhs rent.. Judoiti Monachi. in cо nii ciendis membranis & pingctrdis literis , c л Ii influxum obfervarunr,nonfi ne fecreti pucguilu. Abbates Ioac hinuis & Tntherruus , noftro feculo proi beftun* voluerunt,. magis quam fuistemporibus. ILiudtantumnTodoperpetuumeû,quod Deum authoreru & coadjutorem habet;reIiqua ad pufijlum durante Fortunarum rempus,quofePrincipesecv demittunt ; ut nonIolum inferiorutit amieitiam ferant.iêd quaeranr, & pro ipfi; foli-
^0 ~jt 3,2 ¿?)
Pluriumanûcitia negotii dat plurimùm;; 375: hand tarnen, utriusque partis, deûdcriaex pier. Non minima majeffatis divin« pars eft, 37« reconditos fenfus& abftruiás cogitations*exacte icrutari.. ,t Vitam foli Deo deditam abomni huma- 377 nâmoleftiâ expeditam , libciam>qui*cjuis ftquitur¡nec dolet nimiùm, neegaudet №-
378 37S>, 380 3X1
383; З84. 38í3$6 387 588
5e . Тh se aGladii fuse , nec iperat vana , neе metuit mundi mundanaque terriculamenta omnia. Si exiguumeft quod hic vivimus,& petpe шит victuri aliquando. fumus;vivanius unquam abituri ad momentum. Vita Chriftoproxima , â mundo remo» tiflüna,longc omninm optima. . < . Sieut Dina cum expatiaretur vitiataeft ; ita accidit pijs,quotquot inmundum voluptatis gratiá deicendunt. Qui Chtiiío totos feconfecrârunt , nt confidant folos fe mundi illettamentispofferefiftere. „ . JFácüis eorum conyerfio, qui erroris mâ ture admonentun. Nunquàm. tantùm honoris in mundi: fummo gradu, quam eft in Chrifti infimo. Qui femel fe mundo concreçtidit facilè . abripituiimprudènc; utfui&.eorum qu» Dei funtobliviicatur> Glorificemus Dcum ; cujus tanta benignitas,ut ob futuram pœmtentiam,prefenua nobis deliña condonet. Stu!titia regnavit,obliterato Magiae ne- . mine,lbco iàpientiae. Praefraftummundiingenium,virgâfer- reâ opus habet.. - —' . . . ; . Mjra&miprdviüeftDeiaclmimerafua voca.
SV i ж i т u sST vaczúa.Rcm, mftmt irrevocabilia Dei mu ñera & VQcatus.Deus fuos explorat Iuirratque per cru- 3Í9* eem haud perpetuam; fed cum aeterno ¿mpiorum dolore aUqutfnde defiturairr.. SapientiffimusDcOs ita iàBricam fiiam- 390 eonftruxit,ut'homini veuiminisinftar ma-gni fit ; in quo Sc divinae majeiraris- expolitas opes contempletur, Sc ex quo ad vitam beatam praeeepta fibi idonea petar: atque ita in hocDcltireatro JeamBultt,ut chora-, gi iûi actus iea:nas & intericaenia' nequa quam lomnoleurisoculisprseterrnittat. [ VerBum Dei myiri«rienfu abundat;ad- 39l coque diveseiriutquicquidhaiueamus,exhaurire minime poiîimus. Sublimius nihil eft- , quodeicendar ho- 39^ mo,dumcorpus-- iecmrr trahitv quàmicire.Verum' agereque Bonum : quod icireD e u K.ccclefteque regnum & naturae inti ma aperit;Vitam vero fanftam &optimam reddit,agere Bo n u if. . VitaaChriftf'yJerivata , ipfiiis exemple1 до; conformis fit у nеДие cшй' mundo' quidî eommune habeat..,,' _ , Servt, Deum metuunt Gefiennae metu;- Wfr Mercenai ij Deum amant,aeternç vitae amo-
TR« С Л G LKDtX : Filij uni Deo fe totps credunt. , totiq; ab ÍO pcndcilt. Nohâ fabricante aream.tempus erit reiîifeendi,autnunquàm erit.. Gaudia &. Voluptates- absque Chrifta îeri (b nt cruciatus,miicra biles cjulatus., cfc iturae mfelicitatisprodiomi. Ea eft generis humani infelicitas , ut lo~ um eum , quem ei Deus aiGgnavit , nunuàm poffideat quietum. , Homines ad mutuam credem, lanienant. '< internecionem feipibs invitant, ac libell er comparent: tametfipoit infinitas cala.îitates.miferabilesq ue bellorum turbines, neliùs nunquàm habcant.led tantùm vit* lujustïdiumincurrant.. ,Omnium malorumincentor iinflator niais,Dubolus eft. Natura vetö humano» d mfelicià cúnela ïubje&um mobile. Homo fsepè,non taedio vitç hujus aut fuuraedefidena, fed alien* folummodö voiin tatis gaudens obfequio , morti оvans it bvianu. Germania omnium ferè gentium mater», lundi periodum terminibiu Mali cum bono,vitij cum virtute;impie ttis cum religione naturale & areanum elfc ¡fidium : hisq;ab illis perpetuo bella inoentur. ' . Pater
У > Г » Г т ti Г. 5У Tatet impudentia?diabolus,iîmulator & 403' atmulator,excogitavit fuis bonam cauiTam & glonam; quibus demcntatos. adducit ad id,quod incredibile videri poiïèt. Tanto fpeciofuisSathanlua inventa ho- 404 minibus iniinuat, quäto ob naturae Vitium faciliùsillabunrur. ConfeicmiarumtranqtiiffitatemcV con- 405 fident iam;divina^i n fpiratю- Se uni verfitatis bujus harmoniaexcitant. Monarehiae areano'Del coniffio & Ec- 40* cl'efiae perutili,exortae funt. ' Chriftiana rehgio, una', quicquidinna- 407" «ira oprimunreiKiieqilitur; quae & divinis irradia tur revelation 1 bus. . Frnicipesita alijs prxiint; utquospopu- 40I' Iiis in iuam. falutem eligir , non. lili popu«..»- '—"Г'" -о Tyrannorum ierèommum Exitus mife- 405rabile*; IraroDeonosfervimusrnaximè,codem- 4J0 que placato liberi fiunus maxime: Confaederationis tementas ,. â condito' 4iV mundo- omnes pene gentes peflundeditlf.Z.zfaral \%. 19.20. Tanta fiftitiaç, & mortalîs immortalít*. ^.ц-. tis vis eft, ut ab nomine poffit omnia im petrare, quae natura nunquàm auiaiuuTet:
бо' Тягe к Gik v'w expetere : mendax tarnen, eft injuriofa ,indifcnminatim laudis fuae prodiga; &poft pufiU'um fuor um obliviofa & omninb de fit ura. 4:4' Servili ingenio fumus ,& fervi qui deftturae immortali tatis perfuafione; non cuilibet tamùm imperanti verbo , Sc incitanti voci , fed illiipfi quam nobismetimgimus honeftatialligamur.. - - . Amorbelua, etiam in pacata natura in domita. *Ч Vindifta ex implacabili ira enata , plerunqueeousquc pxogreditur;uteruciatus. ipilvixvoluntati pares,imo mors exiguümu videatur. +,<s' Ad injuria; nomen libenteromftes confurgimus ; alienant indignationemtam libenternoitramiacientes , quàm Chriftianam charitatem prompte exuimus.l 4'7 Videndumiue quis iânguis innocens nocentiadmifeeatur; imôpropter innocente hocenti pareatur. Pijs ftomachum movent sathanae caftra,exprimuntque gemitus.. Homihes fumus, jam à primi hominis defeebone fervitijs Sàthang,quàm libertad in Deo magis aiTùeti . Homines unius atqr duloiUmae mortis metu, in mille miferabi• - , les mor
S p m i Ttts;. ett ' : - -\ les imortes detrudendi ; Hommes nec poft Chrifti glorioiàm- reconciliatíonem Deo fatisfidi: quibusque unis id iufignc abfiir- dum iniîtum , fugiendo mortem querere, ¿cinvenire.. . 1 '* ' Politiarum quç maximè liberales libère- ' 4*о. que inftitutae funt,quaeque hominum quátùm fieri poteft aequalitatem , ac vitse.aliquamrationabilitatemquaefíerint,notaeft felicitas, bonorum aiHuentia; caelica eflèt defevfio. Naturale eft, eos quibus idem in vitam 42* irigreflùs idem egreflus , non nimiùmvitâ dirterre•. Nihil infeliciùs,nildivinâ ab ope ac praelêntiâ usque adeè dereliftum' quae ubi ho- ' mohonoresfibidivinosfumit,ubi iafxorû & arbitrij fui jüdicem admittit neminem, ubi halitu ac vifu quafi homines interimir. 'Quantulinobis videmur; quitanti vifi 42J. fùm us iilio Dei , ut miferrimâ morte liber- ' tarem nobis redderet ! - Libertas excellens , poft maximam de- 1 424 preflîonem,praemium quafi & corona diuturnaetolerantiaecontingit(BeIgis.) Tyrannus naturalium legum,& humani - 42$, pudoris oblivifcitur, humanae focietatis vincula riimpit.. '""".-','
426
Vbi Deas fernim irringit , ant nos pr» Dco ; ibi otiofi «juafi ipeâamus hoftiur»
4*7
rlerunqcDeicaufai noftramqueDei 3 mixtura uni Dco dijudi-
42g:
Omn«oeinfs*i«iciiBqucannosfuos Se labores mundo locarunt , dç ingratitudine eonqucnumic Qmcunque fine mutui officii reciproca- . tione imperant ; tollùnt iocietatis nom.cn, Dei volunrati,imo exemplo repugnant. rijqualiscunque obcdientiae /иг, &in. firms in Dcum fiduciac accipiunt fruflum acprxraium-.Ghnftifiaternitatem, гпerпге glorii hereditarent, & Trinitatis S.S.perpetuamconverlàtionem-. Creator corn. Creaturâ ita quafi paétus eft;illc vitarflvmotum.exiirentiam, cun£ta> que quae excogitan poilunt bona der ,kaec ci cultHmAadorationcm. Apum ilupendun» regimen, libertatii verse , id eftcommode in hic terra vivendi Idaeam repraefentat;amore fuperiorum,venérátioae inferiorum , laboriofitate utrorumque.
429 430
43«
432'
S>* ж. #-т u'»«% Tempora noftra uti ad mundi finem aр- 434. -properant;itàpenè univeriaebomtatisDei, quafi fum mam & compendium, maütiacq; Sat hлnас umverik exhibent. Hatrefes tenebras ipfie appetunt i пeque 43* eum veritntis unquàmluce,nifimagna fuá ignominiácachinuisqucibeáatommconPapa feelerum princeps,* impiorüquot- 43* , quot fei è à condito mundo iucrimt, arehetypus;miplacabilion cótra Chnftum odio, quàm q uisqium alius flagrans, veneno iivcns,flammisrutilans,aqub tumens , rudis ineptusquenebulo. Cùm fuccubuMe videtut Chriftus , for- 437 tiiEmc pugnati vincit cùm vi<Sus creditur; vivitcuramortuus, Quando fecui è de libertate.dereligione, 438 tnnquàm jure bellicapti* confulkur,fupremusilleChoragusaftonb^iaiijs.alioTheatro , aliâ etiam kaenâ , inexpcûatum introducitplaufum. Qjod opes noir poteraur, paupenes faciat, quod nomuniciones , rui na: -, catapliraftorum numero inermiuai paucitas fubftituatur , viftoriofis parentibus mexerei tat i orbique adoleicentes. VnaDcimanus ,cademque 1
«С Thecä GlAïir patrona; &eripitviftoria:rriumphumcopijs,<St tradit manipulo. 44O' Vi minori , Chrifti fideliflimis manibus dcreliftum ,at majori miraculo peragitur. 44t Vincic'perpetuö Veritas , vmcit religio; vineitbonacaufa-. 4421 Deus qui aegrè iuis iraieitur, libenter iisdem 1 econciüatur qu.i aboutîtes à iè,manibus hominum immirtit, conniventiâ; eâ redeuntesadfe,fuâ manu defendit vigila ijtiâ.bono perpetuo in bonos , malo in ma los,* ipfa fui populï flagella redundante. 445 Skurapparatusomn;s,fiE>eus placetut irritus,ita externi hoftis repulfio nulla,dum internus toleratur.. 444 Ärmaexpediamus,iœderaineamus, opcm follicitemus , copias numeremus , apparatum faciamus;nunquàm minùs parati, . nunquàm tuti minus crimus, quam {ituntillum his confifi fuerimus. *45' Exeat patria noitrâLuxus,libidp,irnpletas,avaritiä,iölutaquc vita;proditores feilicet patrisr,& quç hoili venienti portas pandentesfaciunt. Ordiatur emendado N;hivitarum in morem , comitetur. coneeptas^ preces vitae reformatio, adjungantur fœdcri cц Deo novse vitae condition'es ,redeat ilia terreni lut1 abd icario, & induamur can. . didi*
Spiritus. „ 6$; did is can doris Chriftiani indumemis,& redibit Dominus in catira Гиa. . ^ Frafti orbis ruinas impavide excipiamus,. Romain eœli fulgura , fulmina, grandines, vortices, turbines, contemnamus; areara Dei coníil i j. velo ïnvoluti. Quantö Papam videinus iurereimpotennus, quantö ipirare ib. nroas & venena exhalare crebriùs;tanto capita nobis cxtollataltiùs,utliberationemfxpeftcmus.. Papeincrerru'nta.meru^iidjauipliùsnô funt : quotîdië decrementa ejus inmentibus , cuivispetcHÍlóu'iammatuii , fpeñatoribus cjuaií quo impetu,quomiuiv,ureipià natura creaturarum omnium voto eй t urpiffimè ej cftu ra, locum que ab eo inquinatumluftraturafit. .- . Caula cumdivinâ voluntate côiêntiens.5 cque verbo omnipotent^ Dei nata,ftat fta- : bkquerefta>immota,etiam iruafta.. _ Borne cauiae impugnatores quidem[aliquandö deerunt ,. defenfores. verö nunquam.. v. ... Felices quoseunqi nonvoliiptatum fla- . git ia. ied DominiS.S.niilitia,noi\ vita molKs,fed Ecclefiae utilis, non moi s otiofa , led inncgotio Domini laborioia.habebit i'oeios;occupabitfedulos,avocabitgloriofos. lllorum
447.
4^5; > -
449 450' - ,451:
6S
TheCa Glabti IUoramdemùtn perfecta & fortunatiflima amicitia,quos Dens areano iiio cоnfilioita conneíht ;út in cо , quod maxime divinse voluntati (Sc naturaeregulis convenit,eonfentiant. Quanto divinius cftamicorum eonnubium,tanto etiam rariusinternosapparet,. tantoque implacabiliorem habet humanar genris hoftenr.. Sathanaslevi momentaamicitiasdifturbare iblet ? ubi (ók jucundita&vel militas i altem intervenir. '>' Amore vero reciproco-, eujus vinculum* Deus, nil homini conceflum jucunc'ius , nil1 divinitati propius.. AmorabundusChrilrns , chnritatis mu tuaequafífocietatem doârinâ & exemple» mftitui t ; hominumque omnium pracemincntiarrrfiatiumappellationeconfudit. Cluiitiarnfmusfere aliud nil eft, quànv fiaterni tas quatdam magna eorum, qui re nuncialo mundi<Sr voluptatumejus amore, in uno capi te & fonte amoris Chriftocon ipirant;propter enmíéie diligunt m/icem & benefitciunt,propter cum egentibus fus dirtnbuunr. Vcrè beau funt itaDco addiai ; ut eos
$M*rtT B S.
lv
mtmdi faftidium , Sc vitae raüonabiüons defideriumutrinque -eapiat. Habere propofiti fui approbatorern , arcanorum confciiim , errorum admonitorem , a mundi lllecramentis revocatorern, in ad venís confolatoremjn profperis gaudij moderatorem ; ejusque omni no quod Deusdedir, participem, &ad quostuncjuc caius paratumamicum ; maxima felicitatis in hoc mundo pais ей. s. v- - - , .-. ' Ел ira , quâ !íu;us setatis more vivitur, quaeque mundo communiifima; nil exco gitan poteitlabonofius,nil mefenusquicquim. Vniverfus orbis fj avius nil habet fear» moma ca,quae a Deo oritur, quae ab hacuшveriî pu^chernmâ ftru£turâ exci puur , 1 nque liorainem homini unit um derivator t quae tarnen nafyiánrntít ubi,ift, per, & pro» pterDcum, inter homines amor, confenlus,eademqueTolumas,erearurarumq$ re» liquarum bcniguum & liberale minifteriumeft. . и -í Quotquot Dcum vitae fuae 9c amoris fundamentum habent , illumquc cœlum fuum, Angelosque , ftellas fitas taciunt : ab altero reato ccelo,aitos4ue'ommbus,nihil f periculi
4Í9
460»
461 ' >
' 46«
X fS Theca GlADlf periculi metnunt; utqutomaes ereaturaf Übi.propitias fcrvilesque experiantur. «-Vbicunque Dcus amoris centrum ilgimr,illiusq; exemplar oculis humains praefigitur; ;binui'adiitincrione exeeprioncq» illicöoportet longùm valere, &plorareSathanam,rnundum ik mundana omnia. Vt dreulus,Cmper unico fuo centro innititur; ficcandidorumac Chriftianorum peftorurrr rotunditas;unam earn opti mam fibieligitdilcctionis bafinv Nunquàm. í ii,utardtnter quisquàm ani mae tùae ibcii-m amet;quicummundo ( ta to folicetaninwi um hoik-, peinicie tanta) commune cmtillum haberIneifabilis majeitatis Dcus so fcdemiíitut cum cicaturâ fuâ , fuo quondam hofre,, nuncindignrnímofetvo, fraremitatisintimae arftimmaeque ibedus inierit. f Dcus fi quid defuo redditur,magná gra tia &infiiririspraEmijsaccipiti. Non poflèflores iedrdi^eniatores fu-' mus bonorum ccelèiburrr: quae fi unis nobis refervamus; furum peffimi «flficirnur. QuiinacceiTibirem lucerrr inhabitar, federrrque- coelurrr Haber, terrarriqucicabellum ; ita hormmsamore ardet , ut nulpiàm lud
îmiius. Щ üií in fidelis pijque hominis peftorerequiefcerc,deliteicerequemalit. Dcus înamore periefto nobis praeit;ncc ТасЛe ullâ.in reenagis eluceicit , lucelat, quam dileftiont. Opes mundus magnifacit ; Chriftus * Tanateas oitendit , & periculoias , & facra Viaton plenè abjiciendas. Chriftus ctimdífeipulis pauperem vitam eligit,cgÍTcjuc,dani|)erfc¿hmmé vivefet; â quo ddciYit,/êcus iaciens Ecelefia. Natura ipia omnem fuperfluitatem ridet damnatquc. Hui quantum mundus à mundo diiTèrt, opes ií tollas & honores : cui uno quafi hoc inviiús Chriftus , quia ipfe pauper cffc vult ac humilis. , ' .Opes poft -nece/iítatem fupervacancae planefunt,&moleftiifimae : quae quatrendo nabétmoleñiam,& confervando laborem, amittendo dolorem. QuantôTJcuspareiusminimoque fumptuhonorari & cœli vult; tanto mundus iua vult habere iumptuofiora & laborioilora. Mundus hyftrionico apparatui & ceraemonijs deditus,de cordenunquàm cil iblicuus. Dcus
47° 47i
47* 47Î 474
47Í
476
477
jB
47» 4?9 ' , 4to 4Ä 4**
4S5
4*4485 4S6
The ça GiAMi Deus ècontrà,corde pi° & fideli.maximc aificitui&delecbtui-. .,'. Dum Chnitus ad mundum non qua. drat ; «iaraminiftros ejus difpares, cique ridiculos, inaequaks & inimkos cfle opor ■ tct. ;. _ .. Rifus,inacpatio,avocatio; inter pios,& mundanos perpetuùm íiint reciproca. Chrifti mundique mixtura , commoda dan nonpoteft. Mundanjeiapiemiae, eloquentiae,prudentia: examen, Chriftianâ Gmplicitate, filentio,íecuritate'cludamus: nec quéquarn prae Chrifto nortro aliquid icire, ¿ene loqui,utiliterconiukre porte credamus. Mundi revolutio brevis eft<omedia,noí. unius fcaenae hyftriones, ubi res omnes ali ter quam funt , deferibuntur atque evhibentur. . Germania noftra, quondam fímplicitatis integrique curtos ; nuneexternarum in. eptiarum ineptiflîma aemula eft, ' ; ApparètlongèaliudefleDei.quàm mü. di de hominibus judiciumslongè alios оcи los,& politiam toto â mundo averfam. Deus obfeura, abjeftaquc fibi digit;* quae mund us maxim] facit , afpcruatur.
J Sp IUI TU s. .^1 <;hriftianus melius opes Tuasinpaupe- At? rum vcntribus,quàm ullis loculis recondit; cujus encomia in precibus illorum fundan, Reformatorum vita nunc vixgentilium honeftatiJtemperanti*)abftinentiçiefpoader;totafuidecoris.inChiifto oblita. Modicum hoe A imperfecbim , non fit noftra porticbfedjlla sterna, perfeftillnna, & ineffabilia. ' Auimse, quae immortalis, pot iùsquàm <orpon paulo poftexuendo,proipiciamus. Opes onerantjionores inflant , fcicntiae turban t , vires praeeipkant , voluptates inficiunt;omnKTvero -cccli fimulac inferniobr livioncmadducanz. Chriftofaciliùsnummcquàm mundo integro floreno iatisfacere poüumus. A barbarorum vita,non 1 .bris, non Асademijs,non t itulis: fed moiibus quos Chriitiano philoibphia pratfcribit,dirîeramus. Reformat* in Chrifto vita: norma, ficut optimae religionis confedéres : ita optimae Vitae imitatores demonftret. Quantum iniHtutione valeatDeus , id Apoit olorum & fanftorum fuorum cxem. plo cdocuit. Vbi humana fapientiâ definit , mundiq; feientia
48t 4|j' 490 49» 49* 493 494 49$ , 496
457 49Í
5oo
'
уг ~ Тhйса 'GiADÎt 'cientiain nobis coUiqueieit; ibiDeusöpci iuas expandit , ine^hauftosquc thefauros aperit,ac libcrali/fiff cduh-ibuit. Vnis ChriiHanis natura rerum iùccum-bit,na-tutalesque leges effïingit firma folidaqr.e fides. . Vitaeaetemaefecuriflîmi ïn maximo periculo vcriàntur ; ne qucmihk cötemnunt, illîeetiamcontemnat , quem viliffimis re bus hîc poftponunt, ill,cad fenon intromittat : cujus amorem & mvocationem ad cxtremum vitae punéhim di ftèrunt,illic ло omnibus respondeat &iuecurrat. Inter eos vcrfamur,'qiubus omnia Cliri'fti praeterquàm qaae ad ni;miîitatem,patiêtiam , panpeitarem Se fummatim munxli contemptum vocant , placent & qui illi» non nifi per otium & aliud agendo ièr-viùnt. Heu nobis, qui ad eas funcTiones vocamur^nqmbusTioivnifiinfelichfirnè&per'dite mori licet. ! Vita Chriiri Chriftiano fit navicula.maJus crux , velum gloriofe victoria: Chrifti ' yexillum, cynofura fides;remi preces , dileftio,patientia,temperant;a; viftus verbum Dti, ami£his innocentia Cbrifti , anchora Dei voluntas, venti San&i Spiritus flam i na, quibus
S pi к i r us. V 73 quibus omnibus propefímplicitatisChriftianae tutiilrnium iittus , in optatiifimum usque hereditatis artera* portum properabit. Nemo fe rebus ullis unquàm, quae ad vitarn aeternam i 11 í ufui non erunt,implicet. Terrenis non-aliter quam commodatis, & ad Angula momenta hilariter prompteque am,ttendis, abjiciendis , relinqucndis utamur. , Deus humiliter confuiais, gloriose reipondebit. In eum locum á Deo bberaliiïïmo cou irituti, ubi bene de hominibusmereti poCiùmus ; etiam cum fupremis regibusamore,oiEcijs&optabilious quibusque rebus ccrtareaudemus. - Fotius nihil icire , quàm Academicas artestantùmfeireoptemus. , Reftituto homine, reftituuntur quoque propter hominemcreata: hucusque fervituti eorruptioms obnoxia. Oculi iàcerdotio fungantur,cornua praelint politice. Corporei ex totofunt, quospremqnt tenebrae eradas & ipiflâe. Optimiilli,qui maxime coli uftantur;&
¡ot 50j
¡q^ 505
59* 507 50^ 5oj> $i0
TlUti GtABTl 7* crepufeuluminter ve^eram&manecxpe-' riuntur. 51i ItaDeo credamus, ut de quibus totus mundus deiperat , futura promiilà certo > fciamus; & invrfibilium ipe, viGbilia relinquamus : contra omnem naturae ac mundi lientes. -5i2 Qui liberis fuis fe oprime proipicere putant;melius inDeumpoflè,minimèinduci ' poiTuntutcredant. 5>3 Deus mortuos fifei optat, & caecos,-& mancos , &-iècuros , etiam dormientes ; in. quibus,& cum quibus operari vult glorio se : hanequeomnino gloriam affefitat ,ut fieut ipic tacit omnia, itafeciflè etiam videatur , nec manus fuas autingenium acccififle glorian quispoflít. J*+ , CcmiiusitDeusubinoseonGdemus¡<rigit íefe,ubi nos jacemus ; tum curat, cum ' nos fecuri fumusitum vigilat, cum dormimus,tum vivit,cum mortui fumus. 5i5 Deus non vultnobiscirm curam'dividere,fed eamfolam poflíderevütiarecúmnos -ex mundi epulis furrexerimus , veftire cum nos etiam poflèflàs veftes abjecerimus,fuis palatijs excipere,quando ex habitationibus noftrisexiverimus,doeerecùmjam terrenanefeiYerimus , & beneplacitos fuos vocare,
Spiritus. TS cafe,cumomnibu$ penèhominibus atq; in omnibus dilplicuerimus. Tum demum gloriose Reges regnabunt; рв -quandо humillimè Deo iuo iervierint. Tcntaminum plurimorum diferimina, Ji7 pluninâ laude & gloria decorabuntur. Deusin iabri candis area & tabernaculo 5ig non voluit nomines tantiun coniervare,& foederis tabulis teftum extruere i fed futurorumMeffiaequemittendi umbramexhibere fapientiflîmèr Vmbra,omniacorporis majora five ex- Jr» pania membra,repraeiêntat. Paueihoc noftro feliciffimo ГecцЬ & 5Я» -erudito ; Creatoris iápientiam in Creaturis,&bu7us tam admiranda: machina; ftrufturârimantur. Ad humanam focietatem utilia,omni 521 laude & fama digniffima iuut. Omnium noftrorum conatuum & ne- $2* gotiorHm , optimum & certiffimum eft ^ fundamentum Deus ; qui uti femper, ita maxime in arduis ardenriffimè invocan debet. QuiingerùoReipubl.ièrvirevolunt, va- $4 leantingenio maxime ;qui laboribus , viri bus praecellant. Sedulitas,fi conftantia adfit, incrcdibilia 5*4 D *
526 527 52Î $29 550 53i $32 V, 533 534 535 536 537
7« ТhЕeа Gladii praelVat;adeout non raro ingeniofum ofdtantem,àtardiorelaboriofoiuperatumdeprehenfum fit. Vilo juramento temerè ne aflueicito. A mulierum aUenarurn amore penitùs abftineto. Ebrietatem ceù peftem fugito. Viftu moderate utitor. Prava fodalitia,ftudijs detrimentoià valdè,averfator. Singulis fermonis periodis,¡uramentum admifeere;orationeradeformatTionomat. Ad Temperantiam quid aliud magis atque corporis valetudo invitabit ? Dei requifita,ad fummam felicitaren! Se feientiam , diiEcilioranon fíint : quàm vel mundi,veliathanae. Nox plurimùm iàvet ftudijs ; cùm àër â turbis hominum maxime liber eft. Cùm natura elaudanturoculi, aperianturque cum eâdem. Si quid utile Reipubl.optari poflèt, ill ud eflèt ; literге homines non alerent , aut eos pauciores. Otio Sc delitijs afluetum hominum ge nus, ad labores difficulter retrahitur. Bon* eruditionis ingens eft ufus ; quâ humana
Spikitus. 77 humana focietasad infinitabona commo-daque uti poteft. . ' Deforme eft, pro literarum gloriâ af- J3i ferre , quorum minimum ne quidemhabeamus. Sapiens quotiescunque voluerit , potue- 539 ritditeicere, Dcridendos fe propinant nobiles, glo- 5+0 riantes de majovum fuorum virtute 3c iortimdine ; nifi fortes fint, & ipfi virtuteque praeftantes.Secundum lllud : Mea nobilitas in me incipiat. 'V Ira kgere nos hiftorias , & hominum'a¿tainfpicereoportet;utquod optimü ¡mi- ' temur,quod peifimum fugiamus. .v Decet hominem eruditionem affcftaiu ¡±i temcncumípicére, quam primùm res aliqua Celebris eft ; an fortunae vel artis bencficium fit : & fi artis apparet, de eâ ampliùs tanquàm fuae ipfius junsdiftionis cogitare. Magno & nobili ingenio condignum 543 utrunquc;multa& utilia mediocriter frire, vel in uno faltem ftudio excellerc. Divitijs indivulse adhserent inquietudo, 544 morbi,labores,& multa incommoda. Tantum eftReginse peeunise Imperium, 54Í ut plœraquc mala ipfi debeamus; neque tamenilla etiam literae obviam eunt. P 3. -
{* 546
Í47
348
549 5Í°
*' Я2
«J
TutCA GlA»II Nomine hominii liberalis dignus noa videtur,qui vel priorum fccuIorura,vd /al tem fui feculi & temporis , aut deni que pa triae iuse afta recitare non poteft. Taatam feticitatem anerant bonse literat,ut futurorum penè praelcios faciâc. Prudentia enim ex iàpientum fernentijs propcmodùm vaticinatur . Qui,urbem unam vidit Ä: montes,* pla nifies , & arbores , ¡c flumina , & pontes , St naves,& animalia , is terram umvetiam vidit.His enim rebus ea conftat . Homines, Sz inprirhis libridocerepoffum,non iylvae,maria aut urbes i uti ineptè peregrinantes credunt. Quicquidiaeptum, mdoftum 8c viliffimum eftDeo adicribimus:Si quid ingenio>fum rarum de admirandum,hогшлum icntentiâ Daemoois eft. -' Dcus hominum ingenia ita nobiiitavit *. utexcultaea&àterrenisabftracb,rnaximè mira Sc quaiî incredibUia prxftare poffint. Maximum ftudiorumeir , utilia (altera artium addifeere;& quae tlmul ad convcriationem hominum vel neceffiria iunt , vd commoda. . . Nec ineptè de axtibus , ií quando in di£ fera-
î Я 1 I t в », 79 fcrtatîonem veniunt,judicemus;nequeearum fummisfaftigijsnos immittamus. Converiàtiones plus in memoria relinquunt,quàm fi plurimo temporeaddifeendis prœcepns defudaverimus. Potior eñ,& plus confort ad conftamiam j5j Chnftianam,patientiiuma confiantia martyrum ; quam ille , qui pro cathedra , ob hanc,illam,aliam diftinftionem fudat, centumquedifputationibus, quae Majeirarem Divinani,omnipotmtiam,omnifeicntiam, ctiam fubriliffimè,ut nobis videtur ■ in du« biumvocant. . t Non adeo absurdum eft , conciliare ex 556 parteahqua Galenum &Paracelfum;cujus nonftmperinfeliciteradhibenturremedia, illius verö àon femper feliciter. , гMagia eftmultarum artium ftudium,ii- 557 ludqueailiduum. ' -, Deus,cujusSol impijs etiam oritw,nun- 55g quàm pijs honcftisque conatibus decft. Faxir Deus , ne quodverbumnobis inu- #9 tile excidat,ne quod temporis momentum inutiliter effluat ; ne quis malus confultor, ab optimo inftitutonos dimoveat. In magno liberorum numero, illius di- $6o leftio & iolieita cura maxima appavet , qui male habet,reliqui negligi videntur;utcunD 4
56i
562 5Ö3 -
564 565
}66
'
to . ТЯВСА GlA»I I que hi primi iint gaudio máximo , Übe tríftiutemaximae. v Inter impoflibilitatis, abfurditatis , invifibilitatis, confuetudinisquc lyrrißfamata cruciancur; qui cum aniici s,amonbus,auro, fama,delicijs confliftantur. r Ad imbccilliores majorem euram , pluresque amoris explicationcs converters baud iniquum eft. - Belhcis tantisorbis commovendi minis involuti , atquc hyftrionicismurmuribus, aëris irregularibus , inexplicabilibusquc infidijs,terrae fructuosa fterilitate , hominum fecurâ trepidatione,iumis peftoribus èiùblimi quoscunquecafusintueamnr,dc precibus piaqueOeconomia,potiùs quàmullâ re atiâ nos praemuniamus. Cui iàtis non eft , ad mundi Arithmetic cam jucundc non vivkur. Sumptus in fumptuofo hoc mundo ei deeflè Гemper manifeftum eft ; quern ad alienum exemplar., viftum, amictum , aedes, fupellecîilia,delicias,exereitia,habereopor. tet. Quorum liberi non pietate, Chriftianâ diftiplinaji terarum inftitutionc , Oeconomiae icientiâ.párentumque honeftatecommendabiliores iiint ¡ quam quos larga dos, - -, atquc
Spiritus -Ji atque rerum omnium «iam ingenij morumque luxuries comitatur;quorum deniquearniiinonaeternaeparriae municipium, lcdia^TSopes& mereedemqu3erunt,maluntque dignirfimum quam Chriftianiffimum, negotijs hominû praefeftum , quàm ^' Dei umbrâ teftum; confiliarium quàm Eleemoiinarium aliquandô habere & poflî<Jcre;eorum quidem,ubicunque mundüm cpniuluerint,res eft defperata. Deus fibi eligit , quae hominum conje- 507 öüris, fupputationibus ac divinanonibus ¿naccetfa ftint. *' Quoscunque Dei fidei tutelarque noftris }C» precibus concredimus; deijs ultra fidelis, ac Clinftianae curse modum haudquaquam fîmus foliciti. Divinum Patrimonium, cœleftem do- $69 tur. exiftimemus;Dei timorem , vit« integritatem,precum arfiduitatenvfaciamusq; majoris longè , quàm ingentes thelàuros, quae durabiliora atqueauro Sc gemmis accommodatiora ad degendum vitam gloriofifllmè, poflcflores fuosfcmper felices reddunt,infelices fieri non peimittunt. Mundus madentibus oculisintirebitur, 570 eos angelico pane ycfci ncftarque bibcre,
$7i Í7* 373 )74 <
}7i 576 577
Í7t
IX , ТНЕСА GlABII quos fame interituros credideratún mcdf;* Tantali obibnijs,rUpplicio aifeftus. Puero fruftrà fublimiora P|jfarf3phrae traduntur;cui rúmirum ab elemennS- incipiendum. Inter Alphabetarios Chriiti federe gloriouùsprofefto,quàminpeftilenti impío rum cathedra. Molochus creaturarum ambit iofiiTima. Homo divina? fapientise ac porentiae exeelfiiTimum fpeeimen , mundi rector & ex emplar, ac creaturarumarehetypus; adeo femet rebellions fuâ deftruxit,ut iàftus jam fit íupra Sathanл impius ac infelici/Iímus : novaque creatione ad finem primum opus ha beat maxime; id quod no vi Creâtoris Chrifti fui opeconiêquitur. Deus idem fißi ubique eft afpedtu eodem. Homo infe, & exfe, ni1 nifi inanc va cuumq; eft;bonitatis veritatisque nefeium, imoab hisaverfirm. Qujcquid ubiquelucis, luminis , elaritatis,ill uftrationisque eft atque fuit,in unum fo'areeorpus Chriftum noftrum collatum eft ; ab coque liberal îiîîmè iterum diipergitur. Homines quotidiè moriuntur ; nec ma-
Spuithí. £ gis in quae tempora porteros fuos demittant , quàm argenti quantum ipfis reKnquant,folidi i funt. Aequicfee forte tuâ qualieunque litaliam non quieras ; iíquidem paucos intra annos,menies,dies,horas,momentafeilicít eum Mors accefierit,nccartis, nec ingenij, neepeeuniae, necform;e.necvirium ullum tibi crit ufus aut pracrogativa. Quorum res cunebe ab unius aut alterius amici coniilio, auxilio , aut liberalrtare dependent; cui eidem tarnen mors aut infelieiffimi cafus ad momenta Angula im pendent: eorum respariter omnesquoq, corruunt;tenui hoc rupto filo. Tuto & feliciiiimè Deo nos coneredimus : qui fi juvandumeft, millenos mille auxilij modos habet; fi docendum , ipiè iapientia eft; fi dcleftandum,ipfegaudia,pulchrum & deleftabile omne poflïdet. I>eus pudeiicri non vult iùos apnd incireumeifos , ut in auras evanuifte tot preces eorum dicant ; fed cum morula aliquâ, eaque ijs non iruitili , retribuit patientiam gratiâ;caeteris illufioncm ira : ut qui multa Ytderunt,audiverunt,Iegerunt; perijife quidem ac interirfle fuperbos impieque divites,dcktasquoqueaudiumiîiatas injuftoD ft
J79
$So
5>i
$tz '
-
(4Тhеcл Gladii rum familias. Nunquàm vero piorum prolem e\'tinctam,aut perpetua paupertate depreflàm meminerint. jj3 Non pei eunt precumjachrymarum, difeiplinae,bonique exempli filij;fed abindulgentilïimoDeo,reditum,refipiicentiam,& divinae virgae torreftionem , fi quid in ijs mundus corruperit , impetrant : ut innotefcateisdemvindiftaimpietatis intres,pietatis bcnediftio in mille generationes. 5Ï4 . Magnum eííe oportet , cuinon potisfit refiftere is.qui in animo volvit,brevi & hoc & cunfta alia deutura mala58$ Dcp omnium divitiarum pofleflori pretiofius nihil eithomilie.;quodeleftaturprf omnibus reliquis iàpientiffimè puleherrimeque creatis fuis. 386 Fratris voluntas iâtis eft pro mandate precesque fraternae magis quàm Туrran,norum juilà urgent. 587 Benè precandum benefacientibus. 5S8 Qui tantili um à iàcris Biblijs abeunt , & diftant/odio habeantur extremo : amentur vero.quicum ijs funt,& fentiunt. 589 Simplicium credulitatene quis abutatnr.cavcant qui authori täte aliquá valent. Í90 Tabules graviùsaroiguntur.quoties aie / invicem
. ' - - ' '.v.. . . Spuiïuj. t$ invîcem publico diftrahunturmalo ; quàm cjuos ipfum malum premit propiùs. Pauper non eft, cui ad vitam honeftè ac ^ eommode degendam nihil deeft. Pauper eûc non poteft , quem Dcus vult 392 alere. . AdfequcndumChriftunj , fuiHciat una '5pj haee vox lequere; tam praepotens , uteâ aul dita , Matthaeus AZachaeus opumiùarum obliti,feicad apparentempauperem Chriftum illico adjunxerint , eumque fecuti fint. ,Homines plerunque de eâ temperatura ^ fiint /oliciti, ne mundum offendant,& Deo fatisfaciant. . Deum oportet videri ineptum , ridicu- jp5 lumin<ànomundo;oportetreprehendi,ex- л agitari etiam , perfecutionem pati ; cujus vindicta,cui ultio , qui millies auctiora hominum icelera adaequaie poteft. Provident,fibi quid eventurum fit , Deo 59e fi ferviant homines;cur non itidem fi mun. doï Cùm vix decimas exegit, penè mendica- ¡97 turDeus; in res vanas impiasque profuse prodigi,confulimus, examinamus, difqui- N nmus,dubitamushaefitamus, ruminamus, mutamus & terimus malè mukös dies. H 7
S6
59Í Í99
<5oo 60i
'03
**4 io/
Triea Gitïii Humana ratio , in mundanis pleranqtreeft fecuriffima : in divinis vero foupulosè curroià & diligens.. J) NufprànimagisoirendirurDcusîquàm. finegotiaipfiusmetimur, numeramus.& ponderamusinea quae fafturus eft, inqirirentes. Humanae miiêriae niroma eft, fibi relinqui àDeoirato. Quàmprimum homo ratiocinari incipit , tumîèipfum infeûciiïrmè defatiget; ftruendo labonofum aliquid,quod ventuj quisque proximè exoriens,difturbet;eum-— que revolvere faciat Syiiphi Lapidem. Faciat Deusquicquid voluerit, bonum erit : faciat mundus quicquid poteft, rnalû erit. Involutum ergo rab cruce bonum à Deopotiùs accipiamus,quàm â mundo tenuimrnâ boni umbrâ tectum malum. Pulvis qui ex terrenis eommotionibuS' exoritur,facilèièfeinftermt;ic horridareddit,obfitaque fancb etiampectora, coram facie Altiffimi. Centuplum â Deo recipimus , quories ei nos dïmidium aut fimplum damus. Antiqua virtus,ex patriae & ReipubF. cô modis gaudia fua metita eft; rurfumque ad iueommoda ejus fummè indoluit. Qui
S p i it i т u s. 17 Qui Icfum Chriftum Politiae noftrae . & univerfaevitaefundamenturnbaiinque habemus ; feficitatem vel irifehcitatem noftram , in cunftis ncgotijs ab ipfius regni incrementi s decrementisvc , ac Chrimanx regulae obícrvatio ne aeftimare, infallibileq; expetendarum fugiendarumque rerum ju dicium petere debemus. Primae Ecdefia; , prima eura fuit ; ut ci cum Chrifto optimè conveniret:qua£nempè non praefentium brevitate afKceretur, fed futurorum aeternitate caperetur, penetraretqucilluminatisfide ocuIis,rerum humanarum cuncrarum vitrum , & fpiritualibus perpetuo,non autem corporeis, carnalibus.terreis infigeretur. Ex vitae blanditijs , quàm minimum ad nos redundet : noftraque tanquàm aliena poffideamus,& in rerum omnium aifluentia,votorumquc expletione , mediecria expetamus,nobisquefumamus. . . Quicquidfolidè bonum , quicquid divinum & fublime^ primùm fuis â Deo cornmunicatum eft,& hinc ad alios derivatum. In bonorum fuorum aeftimatione fur. sùm numerent hommes ; praetiofioraquc judicent,qua;Deo propinquiora funt. Pci, Sathanineptus impiusque semutus eft;
606
ö0_
од
-
619
&2
'
*
GS
%S ТНЕСД Gl a di i «ft:qui iûos opinionum infinitate,voluptâ.tum multiplicitate,vitaeque la xi ta te ita detinet, itacaecosrerum judicesfacft ; ut ipfam& terrena fordidaprimo, Deum poftremo vel nujlo planè loco habeant ; Гua admirentur,atque folicitè traftent,iûperio- radeipiciant,feientiam faftuofiffimè mentiantur,ipfosfeientes extremo odio profequantur. Superbo iblio imponuntur.ae primç dâtur.Sathanae inventione mundo immilïis; quae feilieet terram propiùs attingunt, Se corporibus noftris beneiaciunt.Animarum vero propria & falubria poftponuntur. Ij etiam,qui non planè mali, coniuetuVdinis,&creberrimorum exemplorum vitio; ad ea citiùs,quae praefentia funt , quàm quae iuturo tempore apparebunt,abripiuntur. Dignitas & infelicitas оmnis Reipublicae confiftatin vero Dei cultu primo; deindè in juventutis egregia inftitutione.3.segrorü dcbiliumvè curâ.4.Civium honeftate.y.Artium icientiarumque bonarum propagatione,atque ita confequenter , initio à Deo iùmpto,peranimarn ad corporis lanitatem deicendatur.ad «cereitia,victim, amiftum. Abfoluti regiminisaffefratio , divina; poteftatis aemulatio , âprimi hominis iuperbiî
1 ... - € p i я i т. de. t9 perbiâinnos derivataeft;utinvitiiïîrniDeo iubilmi's ,.illiq;:crarionem aftionumnoítrarum reddamus. TaaunoHracftvivcndilîbiJoadlibidinerriiUtquicOídeacconicientiâ Dcum ncgare nonbotu<runt,oretamen fuftulerint, & h'ncqualemcunque vivendi moriendiq» ' iècuritatmi cmaefierint. Dctis negatus abnegatusque, praeièntiam fuam exemplorum hombilium,fimul acfuaviffimorummultiplicitate & frequétiâ probat.horumiidelitatem liberaliffimè remunerando, aliorumimpietatem feverè punièndo. * Ita plerisque confeffio divinae Monarchiae invita eft, ut veluti ingratam mate ria prçteimittieam, aut ahjs fermönibus dilui , v.el oblivione etiam honorem Dei temperari velimus. A politieorum noftrorurh impietate 5 prudentia, rcügioquenoftristemporibus, cohibendis hominibus , non honorando Deo,multisinlgcisadhibitaeft:faftumque Reipubl. areanum, quod Dcoerat debitum. Simulator impotentiùs,religiofus tranquilliore vultu.voce ac geftibusDco fervi« tanquàm eidem familial is. Quàmprimùm religio humanuni quiddam
6i6 ' 6i7 .
&S
^ 619
C20 6г\
€22
623 624 6zj 626
*г7
jo Тяе c; A Gilí!» dam fit; incipit iímul ctiam efle civilitas, geftkuIatio,lucrnriT. ' Nihil adverfum , moteftum aeinopina' tum acciderepoteftei , qui mortem , non gcntiKummododefpicitifedutvitsrjanuá, tranquiffitatisque portum iuipicit , \eneratur,praefapponit. Omnes humanae confolationes> in eo plerur.que coincidunt ; ut mortis terrorem leniant.eximantque. Vir bonus & fortis collabentepatriae decore.una corroere ; ac poftremo virtutis agoni intereflè.nimquàm reformidat. Amici Dei gaudent Гemper , tranquilli funt & felices : infelices icmper ejus inimici trepidant,dolent,crucianmr. Amici ï>ei dicuntur,quibus non rantùm cultus divinus,& ante omnia fa 1 u ci s doérrina.eordi eft; fed qui ab hoc principio , in r«liqua fua voluntatem divinam derivant: eâ cuníb metiuntur , & ad earn omnem Retpublieae ftatum,ic iormam accommodant. In Republica optimè conftitutâ; erunt magiftratus,pater:paftor,vigil:Subditi,fili^ iratres amici. Superiores maxime laborabunt,eurabunt,etiamorabunt: nonplurimùm abfument, ditapidabunt,abtrgurient. Inferiores maxime diicçnt , requiefeent, mul-
S p i к i r n s. 9t multipiicabuntur ; non brutales relinqueir tur,non exagitabuntur, non maftabuntur Caputreiiquis excellatnon sedificio , vc- 6jj ftib us,ci Ыs,equis ; fed prudentiâ, fapientiâ» religionedaborioiîtate. Membra capiti parebunt , non ad libidi- 629 nem,luxum , crapulam ; fed adlaudandum Deum,defendendum patria: honorem , adque propaganda laudabilia quaequc. Erexitßeuspopulumfuum ex tenuiffi- 630 mis prmcipijs, fupra omnes terrarumpa- pulos;& beatiffimo loco repofitum, omnigenis optabilibus affluent cm , viciorijs ter ribilem reddidit. y ChriftiRegnum,Crucepotius quam ter- äji renis opibus triumphati tantoque fulgentius futurum ah quandö, quintó fortius hic plurimapatitur. Chriftiani regni civibus , nec polliceri *» quae hic feiieia funt,& florida judicant ur,omnino poilu m us; n ce denegare prorsùs. Qui non Corporis.fed animae,iolicitudi- 633. nemprofitentur; corpore interdùm , ani mo femper-femper feliciiïïmi, icgaudentes,ab omnibus fuis molcftijs majorem triumphandi occafionem fumunt. Tumdcmumadmodùm infelices iîunt 634 Chriftiani,cùm animabusipforum infidiae tendun-
<*35
6З<5
*37
<38
®
91 ТЯНСА GlABIt tenduntur,caeque inpericulum conjicîuntur;retrogrado rerumfac;endarum oídme, ferie universa irequcntiùs. Animum occupaniibus curis.hu manis» tepeicit is ÍLmul,frigefeit,congelafeit,&obriget planc,necdl¡iate quÄdam; nifi ruanas divina fuccurrat,ác à ccelefti igni tam con creta peftora eolliquefeant. Sathanlaboriofus,hifeenti rimulae facile fe intrudit , & impudentiífimè ingerit ; authorirate,cxemplo, confuetudinibus : à capite j)lerunque initium fumtns , quofibi fubafto, dimidiâ vulgi parte ampliùsftatimcollapfumcft. _ Vtcujusvis magnatis ingenium eft, ta les quoque funt Satbanaeinfidkt; adeö teftae , ut damnum indè emergens , non nifi poft tempus appareat. Vbicunque fama . & applaufus nationum principi favent ; illûc totus & impotentiùs inelinat, minus commodis fuorum & fiituri attentas. Qui non cttleftisf praemij fpe , aut infernal i u m torm en t о ru m metu bene agit i fed fiio motu, & boni five Dei amore puro , ad bonum incitatur; hodiè non eft , ant homo non eft, autiî horno eft â reliquis homini bus plurimùm abeft. Fieri
Spiritus. 9) Fieri facilimè potenSüt qui fînguli intra Îè Deum nullum agnoieunt ; jun&im tamen religiofum aliquid & cum qui apparet Dei cultum repraefentent , cisque hoc totum,quod cum Deo homini intereeditr taut 11 m commodum commentum &fabua utilis videatur. Inepti homines,mhitfupra ftultum vulgus iàpiemes ; quibus fi cum fupremo Faieonario , ftabulario , cubiculario , jan: tore, fortem commutare integrum eflèt ; nаe illi Deum, altaría, Biblia & quiequid ccelum refipit,promptè relinquerent. Nunquàm feita humana infinnitas attemperat, ut ab eo, qui îè lubmittit ( Chrifto) qui minimum in rebus noftris petit, qui facilimè omnium acquiefeit , qui omnia patitur, omnia benè interpretatur, femper orat , nuhquàm femim ftringir, iêmper efutit,nunquàm plenus eft , femper friget,nunquàmbenèveftitusincedit,femper fervir,nunquàm liber eft; ab codem,qui omnibus rebus deftitutus videtur , omnia quae humano generi neceflària funt conii denter petat & infallibiliterexpeôet; ejus auxilio contra potentiifimos hoftes , ejus confilio ad regendos populos, ejus alimen tas ad pafeendum multitudinem , ejus me dica-
640 ,
^ ' . 642
643 644
645 <4б
e47
<4t
94 ТНЕСА GlAMt dicamentis contra omnes morbos, ejus benedidrione ad fclicitandum terrarum orbemutatur. Vlium vix unquàm feculum adeo fibt coniidit,mmusque ionitliorum eum Deo communicarevoluit,quam noltrum. Pbilofophia.res quales funt , non quales videntur,oftendit;quae fublatâ confufione, ordinem,& illam an ream cathenam è ccelo ad terras usque demitti t . Coniîliorum humanorumerrores.ad eá quaehodie apparet, molem excreverunt; nulli bominum dirimendam 1 ollendamvè. Iurisprudentiae oificium erat;cœtus hu manos ita confervare laudabili ter, ceu quae abfentis Dei yoluntatem exequeretur , qua Dei poflèffio adminiñraretur, Dei popuJus contra adveriàm partem deienderetur,aleretur,propagaretur. Statim atque humana malitia legibus eludere , & libidini fus , boni colore quodam fatisfacere adinvenit ; tantùm fubito juri negotium datum eft,ut aequum iniquo pellendo par non fuerit. Sed de aequiifimi hominum,iniquitatem ipiàm cum aequita. te commit tendam cenfuerint. Mali omnis fumma & compendium eib quód Da armeitiara aut repudiamus planè,aut
Spiritus. 9$ iK,aut poftremo loco habemus; nec du« benenobis,eft, iârtam teftam earn confervamus. Cum Deusuleifei fe cogitat, perituris apertam omnibus ca:citatem, fenfumque^ praepofterum immittit ; ut infeliciifimi fe lices fe dicant,& mentiantur, malintq; cum amaro Dei odio perire , quam in gratiara cum ipfo redire : non prius deponentes, quos contra Deum fu-inpferunt ipiritus, quàm animam. ADeiamoriscentrOj&humanaefimpk«taris punelo egrelfi, deferimur ad inge-, niorum ventolas fumofas .& laboriofas fpiras. , . . Ex verbo Dei faluberrima petamos , remedia petita adhibeamus nobis, adhibita diligentiffimè reponamus ; lânitate reft itutâ.iisquerepofitis, Deo noftro tanti^tamq; nobis neceflàrij operisgloriam dernus. Definamusefle iortes, prudentes, feienWs , cfc ftruebram noftram Babylonicam demoliamun extruamus vero novum.aedificium,inquo fundamentum & lapis angu laris fit Chriftus; bafis,perra illa totum idolum noftram commmuens ; cujus fulcra Chriftiana chantas,fmiplicitas;fides, patiétia;
649
65o
651
«5*
653
654 ., 655 \_
656 , 657 - $58 659 i
96 T H Е С A G "t AB ti tia ; * erit nobis pax , iàlus , inerementum, quies,honos,durabiiitas. Initium â reconàliatione divinâ fiat, praeparatâ juventute ad fervitium Dei noftri , virtutumque Chriftianarum ingrcffum. - i л Mentis confternatio, incogitanter aâorurn pudor ) aut convenientis remedíj taci turn votum ;. è rebus dubijs neminem eripiunt,auttutionlocoreponunt. Nihil omni no tarn fublime atque admirabile.quod exoratusâ nobis Deus praeftare non poilît;vix quicquàm laudabile quod non velit , dum iilij dilefti Chrifti regnum accreicat:nobis etiam ex mifericordiae pa ito haud facile quae bona funt,folida atque vera denegar. f - .'» Inrenobis,quàmvitâmagis neceflam; vota,preces,& defideria jungamus,adimpetrandum expeditius , âein Deofecurius vivendi genusatque tempus. Reperto velo , quo virtutis & Dei oculi obteguntur , icelera facile impudentiflïma ánimos refumunt,remittit pietas. Hominis antèinfamis-famç non eftparcendum;Dei famâ negleftâ. Maximi fit libertas terrae fuse principi . . „ pru
"S p i * t T m a "ff pïudenti;quàm ablatara vcl tentaram graviter reftituat,reddar. Libertas рaтг,malos aut bonos rcddit, CG* aut iuvitos cohibet : quam princeps plane pofteritati debet , ut perpetuam boni quaii necciïïtatem habeat. j Bono principi ad decus , iubditisad feli- 'Cet citatem nihil deeflè , Malo vero ad lubiturh nihil adeflèiuna-fecuritatis & diuturnitatis iuRepubLviaeft. . Luxus fumptu vixeomparabiliconftans, S6t ànfefolidinihil ; -adverii Deo quàmplurimum'bàbet. ; Indecorum eft,Germanum'peüus, Gal- 6<S» licâ,Italicâ,aut Hiipanicâ mollitie eile coopertum. Pcrfcâc & prompte iUccurrendi metho- 664. - dus,requiri t cognitionem morbi periculoß,& cauiarumejusacm. Dei cauiàm ïgentiutn ,'pofteriores aut 66$ planè null з: hodie funt partes.Dantur enim omnium primae , quiTua , vèl cum univerii Orbis dañino commoda quserunt. Mobiles,hominum genus ad exorbitan- CSC dùm proclive. Тaк eft humanum iiigenium,ut ièmper, CCj ibeordiâ fuâ fibi onus imponat; quod odie pofteahabet,ác danculum inieftatur.
, \_ 9» "fufCA GtABtl 66g Nonnobilitas, fed inter nobiles boni díligantur,deligantur. 669 Qui infenorum & plebis contciTiprara penè cum^rimo lacre imbiberunt, quiiivlumcre potiùs quam parare aflueti fuite, qui quovis titulo abundare potiùs quam t cum hendíate mdigece didicerunt; non benèChriman* politiae prxlunt. / 67 o Jnfelix femper fapient ibus viia eft eon ditio prineipum , quaiidö rerum pené omnium inicijeducantur; vivant, morian. » „tur.aequefacilealiud ipfis objiciatur , nili quod fplendet,quod fucat um , fimulatum, mentitum : cujus fi unquàmnunc pailu» ' ebvij funt exquifiti artifices. e?i Exparfimooiâ veftigal. v 672 Sub humana prineipum fpe 1 4c imbecillitate , mortalibus plurimùm commodi , (1 boni ; incommodi,ÍImali,Iatet. - ' : 673 Animo indulgentes,paulatimanimi cóirernationem ingrediuntur. $74. Emareefeimus & fuffocamur tnfeliciter . inumbr.íerroiumnoftrorum,excrefeentia in proceras arbores. C75 Nunc,aunc,eradicanda er-uendaque de quibus admonemur. gft Verûtilu ingenia ijs nunquàm defont i
Su Kirn«. 99 qui ventrem Deum adorant,variorum ma<hi namcn torn m 'Sc ag iitatis pratfidem. Ea prineipum eft ielicitas , ut ad eos оptimi hominum confluant , Sc de optimo cum ipfis commim:cent, modo velint , eos fi:ranuaut provoeent. y, . Mifemmi, qui ex optima commode fibi faciendi licentiâ eadeligunt ; qu« plùsmokfti ж an jucunditatis habeant , orones una cum ipíis hommes addubkarc mentö poffmt. .'vfc Nonetiôfumaliquideftmultispraeflè, multis p;-odefie, multis intereile ; fed tale quid, quod nemo velit etíenifiDeut impouat:haudquaq>iàm ita â Deo conftitutum, ut unumnominem vix aliquot mille alát: fed ut unius aliquot mille hominumnecefCtatibusoneret humeros. . Corona laboris nondefidne, fertum vigilantirt non fomni.torquis fidelitatis non otij,ichola abftincntiae non abundantiç,pafeeftra preeum non delieiarum ; aliquando nitebit , virebit , rutilabit, candebit, olebit, elarilîimè, jucundiffimè, fulgentiffimè, ardentiffimè/uaviflimè. M. . Maximaruminconvenientiarumfruftui protrud it , infru£hioû auxilij apud boraU aesixnploratio. „ g p .
677
67f ' 679
6I0
Щ.
toa Tkíea Ci/kMt «Sí Ab inquietudine rem edium petit agretans: ita animae noftrsc morbus. ôî3 Avulcuprindpis penduii, quö videtur inchriare,eo trepidè dependent; folieiti , nediflentiarK,quibus ideo peccare non poteft, etiam dum peccat ; . neque;eunr benè agit - i- -oertus efleabeoramapprobatione: qubd iemper approbent ; nifi. affeftato aliquo, callifloquèJibertatisgenercn;onnullainterdùm fed innocua tautum reprehendant, .dolarnm&adúJatioaibm^ilhi _-Manáus,tant£csKÍtate, tantâ.furd"irare laborar ;urquicquid temes- opera perear: - eftque difeipulus,quem fruftra Deus,Chriftus,prophets, Apoftoli, Doftores, Marty res , (apiernes docucrunt ; & quo delperato tandem abjecerunt. П. i' fli diahölus.capureft ; ibi- mendacium, »12' tmalam,inrcitiam,errores,confufionem , & ea omnia quae in.mundo apparent , adeiTe oportet. г 4i6 Vbi humanuni ingenium terree praceft; ibiinccrtitudincm,miferiam,labores.vani, . tatem, lcvitatem,curiofitatem,gefticuIationem, otioiás.inutilesque artes & fimiles (!» humani cerebri veipas obvolitare neceflè eft. - -v; - «io».:i- .-' t Mt Rcliílo «- <í
loi S> it it as. .Kelifto bono & vero,nihil ultra eft,quod 6i7 homines beatos feientesque faciat. Arenae aedincatores, pulveris eoacervatores,nivis extruftbres , palèamm cumula» tores-aqua;acr,igB*s& terra delcbunt, nec quid again ultra- , aut quod'feiant ,-relhv quent.. _ Deusá nobis derelifliis aliqtiandiù iùb- 6ißfiftit,<Scprecibus,deindè minis, pœna; & le rn eaftig.uione,,nommnquàm vicinorum exemplo.nps revocat.-Relucbntes auicm ita tandem dèiêrit ; ut una feeunrreligio, pax,felicitas,faecunditas,fama; feientia, ftitia,fortitudo,& univerfus virtutum chorus-iinibusiioirris-exccdant,,.ihque.löcumi eorum omnia mala fubcant. . ©eus ukor faclimè fle&itur; qui â mun-- 69*5 do condito ncminem-verè panitentem.fi- nitperire.. Nónpocnitere eft iafti iâltem-pudôremT 691' Jiabeic, dèreliquo pergere-tritâviâ-; &id: unum afteftarcut malè nobis etiam agen- tibus, pacatumhabeamus-, iefervemus Deum.SS:Dëi reditum exoptamus-, agnofeendir. в$гdèli£him,<3c removendumjtollendaáue illa idolá.quae Déi oculos averterunt; <5c e tem plo domini ejicicnda, eonfringenda, comе- a
#93 ff4
,#95
<9б
Цду
ft Títei Giiïii minuenda , in aërem denique fpergenda fimt. -' Nihil nobis adverfum eft,aut eiTc poteib quàmDeus:quioiFcnfustotam fecumtrahitnaturam. Vt cum , qui tot bona perpetuos habet comites,lucníaciamus,attraharnusq; i impendamus libetítiifímé omnia noftra>eriam corpora ipfa:quo pro nobis {tante , ni hil elle poterit contra nos , nec non natura rerumad voluntatemnutumque noftrum ièfeinelinabit. \ ÀDeiinvitationc,&regiminis foeietate initium faciant principes;quotics terrarum iiiarum incommoda fentiunt , iublataquc volunt ; etiam Dei arma majoris tàciant quam alium quemeunque potentem adveriàrium,& huj us vires illorum infirmitas vincet. Multùm intereibpro te an contra te Deú babeas : cùm ibi fubuniverfi muudi ruina, & hoflium omnium conglobarione fecurè confiftas; hîcâmuribus etiam & pediculis tutus non iîs,nec tam minutum quicquàm, quod tibi noccre non poffit , orbis conti ncar. Boni,pi;,Chriftiani Principis nomen laudesque appetenti ; pre abo, potu , fomno, vcftibàf
S n* ITU*. to* ifeftibusatquea:dibus,incLimbit,ut anxiè laborct defpiciatque,fibicumDeo, cique fecum conveniat. Si in feiTionc,fermonibus.tituu's, in equi <598 phaleris , & gemmato habitu princeps lê agnofeit & oftcntat. Quanto magis,cur Prineeps àDeo couftitutus , quibus legibus inftitutus', fitlcireipfuro, & in fingulisaihombus ponderai econvcnit : cujus nuuquaffl^nc maximo .uo delicto, fubditorum irreparabili damno oblivilcirur. Errorisiomes peiiculum;quo detecîo C99 dr gatente, ultra euncrari aut obrigerc imprudaitisnoncir. , icdftupidiaut omnino indurari. Qii¿s illeerit,qùihiicereaufurusefteon- 70» tra cum i qui Dcum tarn gloriose iutiodaxerit, ut juditijs fuis jufiitia praefit , làpicntiaapud cumdoceat,temperantia pafe;J, fortitudo tueatur î Qujserit, quirefiftati- ' plïus conatibus , quis iter ad fupremum, raft;giumimpediat î V Si Dcurn areibus praeficias, quis expu- 701 gnabit ? Si cum Dco arecs obfideas, quis defendet ? Si Deum inacie fiftas , quis pugnab t ? Si Dcum agriculture admoveas, quae terra non centuplum proferet ? Si АcаE 4 ,...>>,
КУр Тя ВС A. GxADItî demiae Deum praeponas , quisibi nefäet?' Si urbium regimen Deo committas , quis . civis non belliffimè pcriun&urus eft officio, fuo? yoa. InDcoomniahabcmusíbellatoremiivvi&um,Iudicem jüftiflimumä doftorem omnifcientem.agricolamoptimurn. . ' ypi Amid Dei, quàmviliffimi ctiam>rerumquenefcij apparent, conquifendi :inimici. Dei.quamvis fplèndèntes, feientes , çtocen, ,*es, & mille artes pollicentes , fugandi. Mi-' n:mè verö fuitentandi.,.eVliberaliter ha- tendj., ' Chrifti vita tota lâtet,leviterqueprodu. ßa>ridiailaieft, . Scilicet, ineptiamus, prias,', tumultuemur, difcurramus;poftiibi cое-lfes ingrcdi.neceiGim, eil , caelica meditemur,. " Ccelùm- tapïpulehrum & aipecbbile,, quondam: imperij- noftri, ingens, portio,. î Reftbr nobis atque tortor impofitus eft j- i tàm corpora noftra morbis infihitis -affligit-, quàmkanimos ( vcHmaginationem) ctiam, diverfis. erroribus ambagibusqueexagitat* . 706: . VtChriftus aftris nequaquam fefub¡e-:. cit: ita quotquot nommi ipfitis nomcn ~ dam,
¿Sf» h it u s; i05; dänt,omneseosillörumetiam imperioty. rannidique eximis penitus. Qui metuunt cœlum^Uique viÂàs por-. rigunt mantis , inChriftumfuum -& libertatemCrfriftianam'-funt injurij. . Qui vero ifellas quoqueconfulunt,&ab ijsdemdeièjudicium .vaticiniuritque- exqairuntr, bla-iphemr acplané intolerafailes: Non tantùm regulam- acregirhen vit* in Chrifto-i fed follicitametiam noftri curam.b'orri affluemiam;rriali a?erfîonem,fe- îrcitatis - orrmis iümmam atquecompen-dium habere poiïùmus.'. . Abjeftâ. &impiâ curiofítatecœléitíunr cотротит-'vires'inquirere,- Chrifti prote ction! & euitodiii eft diffïdere;ac Гирreтжгquae unis Ch'riftianis-eonceilà eft libertad renunciare. - Aftra , Chriftíanaeihviftae aréis délertores,'& ad fe transfug5s,fêverèexcipiunt,fer- ViJiterhabent ; &ludi£caöonibus-varijsex-agitanr.'- , . Qùicunque Pfanetarum^potiusquamDïifflij elTe l'atagunc ; quibusque Chiiftus « iatis non eft i ut vitam отneт â natali ad i Mortem usque feHciiïïmè, fapienriflîme, . filubeoimc dirigat; fed arcanum codi соачЕ- $.
у0^7
7o* .
7°9*
7i6 »
71a
«Л ÎHtaGtaiii filium explorare libet:ij bona, magnâ fpe merito fruftrà exfpecbnt,mala ingenti trepidatione metuunt miferandi , quöd coelo fe malum quam Chrilto accommodare. 74 Aftrologiautplurimùfnperiuaiîoni,Opinionîbus ac aphorifmis gentilium innitens.ignorantiâ, incertitudine, impofturis, latibulis,& effugijs plena icatet. 7Ъ Quoties Aftrologis faifa , cum veris Theologiae ; dubia cum certis, lubrica cum firmis , vana cum fohdis, impia cum ianûis committentur ; oftenia aliquantulüm & producía Chriftiana inelareicet libertas, fordebitque iërvile aepuerileAftromm jugum. 7«4 Nonferamuseos,quitamnobilem an¡mam , tamnobilitatummagisquenobilj. ,tandum corpus , ad miferas creaturas abicgant,examinant&dijudicant. - . y\f Chriftianus nil facile admirabitur, niií ,, Chriftum fuum fummum miraculum i áe . cum omnes homines amat , paucos & in ijs pauca laudabit. ja6 Nonanimae taut ùm â cœleitiortu cum Deo cognatio ; led corpori cum Chrifto ' tomanguinitas elt .V ', . u Home
S f i t i T u s. Homo nunquàm nifi Chrifti fui vefte teftus,involurusqué in conlpeftum, cœleftis prodit Patris;tanta eft fordidi Adami in Cœlefti regiâ , Chriftique regno invidia» nauica & odium. Chriftiano familiaritas erit exigua ; ut quaeibrdiumfeçumfertplurimum, & in ternara illam cum Chrifto , & anima iaimliaritatem interturbat maximè. Mundus quibus ut plurimùm utitur, quos promptoshabet,quosqueevehit;non tamcn minus ridet, cavülatui & inimicitijs cxereet. .. . Gloriofum id tantùm odium eft , quod odio Chrifti jai Chriftianum derivatur , quo minime commo vet ur,deturbatur,ringitur ; quodDei dileftionelargiterrecompeniatur. Matrimonii felicitas â domino eft , & felicitatis humanae punftum. Infelicitas,mors fine morte , ac inferni prseludium. Sacrum conjugium , quod anima: cum corpore; facratius , quod iànitati fidei cum lânctita.tevitae;facratifllmumquodanimae jponfae cum iponfo Chrifto eft , ac inter* ax conjuncüonis vincula exigí t: utrobique E 6
7i7 7ig
7i9 . 72e
jZl
7^ 4
maris jus it feminae debitunrquse quisquís . eontundit, concentum jam iblvit eonnu- bi.Uis duleedinis. y2j Abundè miferiarum-ubicunquc dîvortiuminhis locumobtinet; ftcrilitasubicaelibatus.Cùmverôconjugiurn,tum dos: at- que primi facia tranquillitas, fccundi ado- ptio beatajertij glpriofa aeternitas ; quibus ielix Chriftianus.non «mjugium habet,fed ; perpetuas nuptias. . 724 . Quicquid-reliquis mortalibus domina-. turaCliriftianofervit... . 7*i Hâeaetatejnter homines beftiarum plus . citquam hominumicuraque major quam 1 h;OtnunuBù 7а6-. Chriftiano cum beftijs multum ncgotij j crit;ut quern modo hominem facies dixit, moxmaledicumcanem ,lafcivumhireum, . impuram fuem , imperitum & pigrum. , : ^ afinum , lividam, ferpcntem .,, cxperiatur. . 727; Renato necullum condùcibilius erit ter-' - '- ris caeloqucmunus,nifi paftorale; quod PatriarehaJe,r£gium,prophcticum, Apoftoli- eum,Chriftianum. 72S Non cft cujusvis, fed nec optimorum omnium,itafe ab omni terreo abftrahere, ur uni.
S'PIKITUS. TOJ* uni Deo vacent ; utque ijs carere poflînt» qaibusalijindigent,gaudere inijs, quae a-lios contriftant,iàpereea quae alijsapparent inGpida.... * Definantinepte de renato iu.(picari,eum 725 , fiiturum?otiofum automnino fuum. Nam . eui.charitas pro officio eft -, nunquàm о* tiabitur> habcbitque foi taflîs Arehiteftum Reipublica , opihce.eâ. carente .& opera- rio Renatus eft Sacerdós , cujus -ftola inno- 730 ; certtia Chrifli ; oblationes, preces; lúлves od ores, cli antat i s ipecimina ; altare proximus ; templum caetus Chr ftianus,iauftum fanftorurrH arúmaecumChriftocohabitatio:quibus dignitatibus exceliüs,triumpha- bit aevitemum. . Ecquid fortuna faciát,aut quid minetur, 751 /homini immobili,& omni , nifi Chrifti inb perio, exempto ?;Theûnrus theiàurorum-verbum Dei 733; eft; cujus complexu quicquid orbis terrarum-habetpretioficomprehenditur;in quo machinae tonus ihpientiffimam-ftrufturam, rerum ,.futurarum pnfigurationes, ., temporum admirandam harmoniam, Sc. uniYeriumcum Chrifto concentum rcpo.T7 _
tn ТЯЕСА GUM! rirepoflumus : verbum tonans , ièipiütt probans,fíbi femper convemcns,intus conyincens ac eommovens. Quidni divcs fit,cujus bibliothecaeftiiber feript u rac,li ber vitae , confeiemiae, nam rae,cuiquc Deus,natura, ac creature omnes opes fuas communicant ? Vnîcae ad recram viam impetrandá commoditates foperfunt ¡ parentum probitas, loci opportunitas,temporis felicitas,educatiomsfcdulitas , inftitutorum cemieientia, piorum preces,occafionis devitatio,laboris aifiduitas,aetatis maturitas;icd fupra cunetaerucis exereitium : quseita confringimt noftrae malitiae luxuriem, ut vel mviti tandem & fub jugo fapiamus. Facilioreft pugna , &victores noscitiùs relinquunt neccliitasabitinendi; quam cu jusvis mali copia,licentia. Nuipiàm miferiùs & indigniùs icrvit homo;quàm ubi iêipfo iîiaque vanitateligatus.ipfelibifervit. -^. Tanta virtutis inter mortale« eil commoditas; ut ci, vel nobis infcijs, tota Reipubl.moles innitatur. Dolcdum,cum ReibцЫeterna fit; seter
S м » i T u S. -: ' m fies quoque eos non eflè,qui eandem optimèadminiftrant. Plerunque non agnofeimus quos poffidemus curatorcs Reipublicae, brmatoresque;multo minus annotamus,quo illi mo do tantùm onus fuftinuerunt , mature oblivifeentes formamab ipfis mftitutam. Boni quicquid ubiq; terris iupereft,bono fimplici,refto,verisq; virtutibus debemus. Artes quibusindomitumvulguscohibendus ; fed inprimis tam efferus & dif* fluenshominis animus cicurandus, hodiè raro exaudiuntur. Veftigia corurri .qui reftè ambulârunt, magnâ iàgacitate indaganda; ut quâ illi viâ tot,tantùm,totiesproruerunt , eádcm contineantur; retenta femper commoditatis, fèlicitatisque è fimplici,refto, bonoque rcdundantis recenti memoria. Genus hominum ab origine fuâ liberum аc fublime , primo fallu humikatum vinÛumquecft. 1 Homo imperans , monftrofiilimae Iibidinis executione , intolerabilis , & in promilcuâ libertate informe hcentise chaos in troducá. TaíBctúübcrtaí,tamIiberabterinnaturam
731
739 74©
y¿¡
742
74.}
744
,
Vir ТЯЕСА GtABÏI ' ïamiè diffuderit; ut inquifitores de praefentis vitse commodiorc lifu abunde , Sc cum pudote iuftrucre poifiuattamen nuipiàm meliùs, expeditiùs, quam in Ihefu Chrifto rerum omnium (copo , & fine in VeniiipoteiK . ' 7\i. Quoquo modo converiàtionis civilis' forma ineatur; ubique exereendae maliüae abundans erit materia: 74e . Qúi ab hominumcontàcb firaiFeftu fe moti vixerunt;vitae talis aflueti, liberrimos íe hominuimeitari Junt: 747/ Homo â feipfo Kberandus eftipoíreá ubi^ ubi ambulet; &iinconferti(îîmâ turba , (o- . lus , & in cunáis careeribus liber erit , ac in ' . vacuo quafihabitabit.-. . 74? Flenus vitijs, vanitate, ignorantiâ, opinióne.&'mnltarum rerum indomito appetitu.rraftra malûmeffugiet ; quia feipfum efTugerenon poteft ', inqfie abftrufiflinium ipecum СcГе abdens, firhulturbas, coramotiones, & eunifci fflëntio mentis ac träquil- - L'tati adverià,feeum infertr 749* Vèntris juflu, rationem , unicum noftrum â relupa creatura diferi men , exuimus. J Homines libertatis obliti, Imperium fibi i ab ехь-
Sf miTUS. jij: ab exihbus eorpufeulis fuis cripi ; volunto, tem pro lege dominari:, imprudentes ac cum pernicie fua panuntur.. Vna Chriftianorum crux , tam verütile 75i & vertumnum Sathanse caput:, facile exter- ret,omnino confondit, eaervat. conculear* perimir. Papa in iàcris.Aula in prophanis, vanita- y52 . tisceicmonialis funt excmpla, documen ta.. _ ч ' Multos majorumvirtus Sc nobilitas , ita jejunos pafcit: jejune alit fcfaturat ; ut pro pria- virrutis folidiori nutrimento nunquàm fibi opus. eflc'-. perluafum. haheant. . QoisquUf-mel van'tatem cordi (iioin- 7J+r tromittit: impudentemfimul acmoleftam, pofteà pcrpet ийт.es agitant cm , nec facilè expeUëndam Hofpitetnaccipit ; cujusetiam,; exigui impetus metuendi;. Iâ icieurise humanae inveftigatione, quo 7JJ quis magis proficit , plus eo deiperat amplius; Ieitque tumminimè,cùm plurimùm . fefeirearbitratur.-. ' Méliorum ex gentilibus vita , quod cum 75e vero fumino bono ( Chrifto noftro ) nil commumcaret,. fibi reliefereft; & fedatore».
757 7$
7jy 760
7¿i
702 .
■4 TíLCa GlABII fei fuos pulehritudincfamâ,*- exemplo/í> tiavitxvprobrando nobis inirituto,qui noftra in Chrifto bona ita maligne ignorare volumus. Paupertate vohœtariâ , in his terris mhit ingeniolius,fehcius & adfuperumitercxpcdltius. Infelicitatis mater,morfisoblivio;quam infinitis dcleftationum. , agitationun-que occupationibiisaÍTcttam us-.cu jusque mem m i ilci norio a lias, vincula mille íii bim us:& со ipfo quo invincibiles fumus, vinckndos nos turpiter damus. \. Philofophusratione,eoniaentiá,ainicitiä,coronä,k-eptro,ngülo , rex morraJitatU eft. Nemo in hoc magno tmiveríb magmis, felix,bouus,iâpicns,aives, dominant, Uber, nifi Chriftianus;Chrifti fui, filius , irater, amicus.divinse poflciiíonis cohaeres.angcloriim nunc cura.aliquandô judex, Sacroiàoftae Trinitatis delirium. л Credere Deum omnipotentem, omni* icieritem,omnipraeiêntem^uftum, & miiêricordem , & hanc fidem reipsâ conteftari} Humanam vetôrationem,nôaiuluc, fum-, roa fapientiaeir. .. f:.',. Ammus íik nimio vacuus eil, que Deuj ПОП
S f 1 1 1 T u s. »4 ton inhabitat ; nimiùm â reliquis dificntit, qui cum Deo opiniones fuas nú conjungit} nimiùm folitarius cft,qui necâ Deo invifitunilliberale cxperitur hoc univerlùm, fi id ei â Deo fit interdiíhun; male iblus ambulat,qui vias Dei non novit. Dcniq; liberni miùm cft,qui Dei legibus iolutus viyit. EiTantium,non cohibenda , corrigenda, 76g clamola & Arepera mulntudo; violentiâ' fuâautabripitomnia,autreluftamibus vb tarn omni morte amariorem reddit. Chriftianoferviat , quiequid ubique re- 764 rum eft;ille faltem nemim fervit, & â fëipfo fib;etiam maxime cavet. Ai) imi aur nunc proipicere oportewut 7*5 nunquàm :6c brevitatihuiedatumeiteorpus,ut aeterrutati confulat. Г Magnates â Dco ad magna onera elefti, yçf fedaJ majusfic pericиlofius examen refervati,foris corporis miferijs acincommodis alijs pares,intus magnis perturbationibus, comniotionibus ,hominum exagúationibus : tum vero rationis obnubilationibиf, ac inprimis magnarum vanitatum & excefifuum , five voluntario five invito fervitio« plerisque ex mferioribus infcliciores. Satis divites , qui Chriftum poflldcnt, is 767 фЦС,
7
' '' 76$.
769.
770'
„ \ v'_
ti*' Thïca Giabiï quicquid fibi adjungit illud ornat excitatque : in Ecelefiafte zelum-, in Iurisconfulto confeientiam,in Medico cr»aritatem,in Philofophomodcftiarruin ConffliarioDei metum,inOeconomoihregritatern , in Patrefamiiiâs virtutum praeparationem , atque intra fe. hanc atque «ternam fchcitatem progencrat:. Dcus dum Hominernirangir, eundemaedificat¡düm deirruit,renovat;dum humiliat,exaltatidum obtenebrat,novani lucem infundit i dum hominem ab- hominum eonfoi tioavcttit, in cseleftium comereiunr introducit.. Bivitiae quae fóntem habcnt vcram fapiëntiàm , , non afferunt fecum dolorem cum affluuntHiec.pariüt dolorem cum recedunt.Fontemeninv divitiarumpeflídét, pi) & fidèles Dei dileéfi .fàpientiam ipfam. Tirquaterqucfelix,qqiâitmquamDca repugnat;q'ui cum fine diíputarionc & mo ra intromittit,& fine dolore: poffidet, fine metu obfequitur,iinegldrîolarelucet,fine fubfiftcntiâ, & errorein ejus via permit: Chriftiamim fe exertè oftendens , tamnobilemdileftamque Deocreaturam, ad cu jus genituram omnes caeliese Hierarchie êxultant.. Gla~
S t> I R ! T H s. Hf 'Gladium Sp¡ritus,*-/¿í/"6. id eft, divina •dicta iumite. Vitaomnis Dci unius Servitio , proximi miniiterio, animae cuva inlumitor. Mortalium ncmoaltiùsadicendit;quàm qui adveria etiam velun bona client, eliintuitus. . .... Quo quisque magis adveria pati novit, ео majore pace fruit u r i idemque & victor -eft iin,Sc dominus mundi,& amieusChrifti &haerescaeli. , . ' Vis.vocereí)eum,praticntem,*pr;eforibusibntem intromitte,reiqucte lubmittr. Imperanti vero nequaquam mund urn aflocia. O homo intuere juftitixSólem in Sole, .in ftclliieleôos,-in Äoribus¡farad?fum , in homine mi feria m tuam , in Deo Patre gratiaminfmitam ,in'Obrifto fraternitatem amibilem , in.Spintu Sanerо charitatem communicabilem ,'inmacrocoimo providentiamdivinam.m miciocoüno fapientiam eandem ; in multis miî unum , multamque unamquc inte uno excellentiam. O Chrifte Ihcfu , efto boni tutela , maß medí ciпa, fuperbos deprime , fubjeñis parccns,hoftcsquc repelle.
77« 77* 773 774 . ¡ 77J
77*
777
Zodiacos Cbrifiiani Cofinoxeni. Sf, \A Vndopalámadverfümeat,ftadquí. vis ignominiam eonfl;ftum, & inopiatn fe non ill ibenter paret. У. Nihil unquàm dchominibus temereju. die«;lid arcana ПeоГио, fine ceriofitate, carnisqne tülatione relinquat. ' . Q Otulos á vana aípcfru , linguam ab ine« pris col¡oqui;s,aures à pravis ionis,palatum a dehcatis cibis , corpus ab otio , animum à divagatione , animam ab omni teneo, quancumvis laudatillimo avocet , & ad Chrifti feveritatem absque excuiatione ' comportat*. ''S --.' -- - . . ---t< . g5, Odium cum nemine mortalium, neteЛит quidem exerccat ; Se inimicos veluti preceptores reverenter habeat. Dileftionf Imgulisdiebus, ad minimum -. quoquedie unoipecimine cxhibeat.A mulierum vero joculari converlâtione, prattef Matrimonii Sacrum & moderatum dccus, pcnitiffimèabltineat. ;..» - -. liy. Preces b^eât ft quotidjaoab ftfrequé» " » tes
S p te t T u s. tf> ter : tiles etiam , quse malis ludibrio efle ulhbiimpedirivelminuip,itiatur. . .. ; Irarn nuipiàm,nec debite correclioni adlübeat; ácd malum, animi ac linguse moderatione piopellet: citiùs iilud,quàm (Unaledicta opponat,iuperaturus. .. luramcntis Cbnftianum -honeftumque icrmonem ne contaminet ; nevè odiofas Beo veces , unquàm verbis , moribus & a¿tionibus Deo dcbiris adm i lecat. Silencio Sacram Dei in fe operationem ièpdiat . &humilemdèobedicntise Divi nsr ^ermen,fidcique ardentioicmftuäure intra fe enafeifinat. Elecmoiynis fit pro Dci "benediérione largus , laboresque quantum per Familisr vitamíeri poteft/non-vendat : fed gratuita mana, fe libro Dei inferibat. NunquàmnonaliquidChriftianiofficij inDei.templo. velfingulis menfibusprae<let;& ír.primis S. Ecclefiam vel mana , vcl roce,vclopere ipib adjuvet. Verbe'Dei frequentiffimè ié erigat , informet ,& exerecat ; Sc cоcпэeГасго fanДо Sacramento (ídem , pœnitentiamquc erebejrimè obfignct promoveatque.
s2t,
ífy.
Л
?rtí.
X. . ,'
120 ТЯЕСА GtABI I LegehocquisquisPoliticus dicier ,1 gnum putas : Ucok. 4. Qui cftis animo dupUci,airli£rate vos , lugete ac plorate. Rift» ■ vefterinluftumconvcrtatur > & gaudium inmœrorem, jidi»nge P¡al\2.. 4 ' '. 779 Non eft dignusaïtâ Dei eontemplatif ne.quipro Deo non fuit exereitatus aliqua miferia. Solet enim:pratcedtns tentatio , fequentis confolationisefle fignum. Qui vicerit,dabo ti vefei ligno vita: , & daboeiiêdere meeum.^í¡p<>í'.2.'v-->. . 7*° Ip/eiîbiquisqueplus nocet yqui Ihefum non quark i quàm univerfus orbis,omnesqueadveriarij. --. „ — У*1 Fides opera adjuvat; illamquehaecvividam eue o&endunt. . ,. , ^* -. Qiianto tu plura melioraque didkeri* tantograviorespœnaslues,niiî co/ân&'ùc Vixeris. - './ i-,- V ,. ' . -: *"? Concefsâ tibi тerшп cognitione , timidior non tumidior efto. 7** Sivisutiliteraliquid icire&difeere;ama neiêiri,proque nihilo haberi. 7*5 Omnisinhâc vitâperfectio, imperfcfti quiddam fibi armexum habet f omnisquenoftravcri procidentia caligine non «arct .-- - j 0 :» ' 1 '.i . . .1 Vbi >7*
'S PI RITUS. 121 ' *Tb! j udici i dies venerit,non quid legeri- 7S6 mus, icd quid egerimusneque quam benè dixerimus , fed quam religiose vixerimus, exigetur à nobis ratio. Magnae fapientise eft,nec in agendo prae- 7*7 eipitem eflè; nec in eo, quodfemel animo concupiveris,pertinacem. Ejusdemiàpientiaeeft, neque quibusli- 7ÎIbet hominum credere verbis; neque audita aut credita mox in alioium aures effunf dere. . íNeícriiorum figuratis verbis offènditor, 7S9 neque eftim temerè enunciantur. Qui animo pauper <¿ fubmiiTus eft, is in 790 altâ pace degit. Charitas nabenda eft ergaomnes,fed fa- 79t miliuritatem habere non expedit. Tutiùs eft audire & accipere confilium, 792 quàm dare. Conducit non parum ad proficiendum . 79í inrebusdivinis,religiofadeeis collocutio; praeiértim ubi homines animo fpirituque fimiles,inter ièfeinDeocopulantur. Deus certantes fuumque favorem ipe-- 794 rantes,paratus eftadjuvare. Grave eft aflueta relinquere, gravius fuse 79* ipfius Yoluntati repugnare.
797 . 79t
y99 £c#
Ш fЯЁСЛ GtADll-SpIlUTnî. 1 'Tentaciones homini faepè valdè Uüjoj licet цюкЛгe ; utpote quibus homo depri* matur,purgetur,crudiatur. Vt erga quamque rem affefti fumu; ; (Ic deeâ plerunque judicamus: facilequepri* vato amore excaecatl, verum judicium 1mittimus. Antiqua confuetudo difficulter relinquitur ; ultra id quod videt nemo libenter ducitur. Scientiainflat:Charitasalijsprodcit
XI Chrifio trißt recepte.
MÉMO-
MEMORIA то
В
I
ж
H Е SSI I, V.l. DO CT О RI S, Theologiiniîgnis. Medici Clariiïimi,
tienlißimiy
) .i
A M I С I.
Ippocrates vixit теш, o metu Hit Machaon, Hess i us,^r«/à quifuit arte Dita. F г
Murmurât hîc contra dolor: Aut non. debuitille Nafci , aut tarn cito non debuit Ше mon. Sed ratio , Similislobo fuit H e s s i u s, infit, .Nifortè <5c plures pertulitifte cruces j At quia virtutes conculcans degenec orbis. Immeritis confert pratmia » non __meritis,. Exciit emeritum D e u c; $c nunc civis Olympieft Felix, quiinfelix HEssiusantè. fuit.. Fecitlbomas LanfiuijC & frofejfor in IUufiri Cohgio Qrdinarimxj. - Novtmb. Annoi 6i4.. B. F.