Johann Valentin Andreae - Vita Johannis Conradi Goebeli Theologi (Latin), 1644 by gnosisclassics

Over dit boek Dit is een digitale kopie van een boek dat al generaties lang op bibliotheekplanken heeft gestaan, maar nu zorgvuldig is gescand door Google. Dat doen we omdat we alle boeken ter wereld online beschikbaar willen maken. Dit boek is zo oud dat het auteursrecht erop is verlopen, zodat het boek nu deel uitmaakt van het publieke domein. Een boek dat tot het publieke domein behoort, is een boek dat nooit onder het auteursrecht is gevallen, of waarvan de wettelijke auteursrechttermijn is verlopen. Het kan per land verschillen of een boek tot het publieke domein behoort. Boeken in het publieke domein zijn een stem uit het verleden. Ze vormen een bron van geschiedenis, cultuur en kennis die anders moeilijk te verkrijgen zou zijn. Aantekeningen, opmerkingen en andere kanttekeningen die in het origineel stonden, worden weergegeven in dit bestand, als herinnering aan de lange reis die het boek heeft gemaakt van uitgever naar bibliotheek, en uiteindelijk naar u. Richtlijnen voor gebruik Google werkt samen met bibliotheken om materiaal uit het publieke domein te digitaliseren, zodat het voor iedereen beschikbaar wordt. Boeken uit het publieke domein behoren toe aan het publiek; wij bewaren ze alleen. Dit is echter een kostbaar proces. Om deze dienst te kunnen blijven leveren, hebben we maatregelen genomen om misbruik door commerciële partijen te voorkomen, zoals het plaatsen van technische beperkingen op automatisch zoeken. Verder vragen we u het volgende: + Gebruik de bestanden alleen voor niet-commerciële doeleinden We hebben Zoeken naar boeken met Google ontworpen voor gebruik door individuen. We vragen u deze bestanden alleen te gebruiken voor persoonlijke en niet-commerciële doeleinden. + Voer geen geautomatiseerde zoekopdrachten uit Stuur geen geautomatiseerde zoekopdrachten naar het systeem van Google. Als u onderzoek doet naar computervertalingen, optische tekenherkenning of andere wetenschapsgebieden waarbij u toegang nodig heeft tot grote hoeveelheden tekst, kunt u contact met ons opnemen. We raden u aan hiervoor materiaal uit het publieke domein te gebruiken, en kunnen u misschien hiermee van dienst zijn. + Laat de eigendomsverklaring staan Het “watermerk” van Google dat u onder aan elk bestand ziet, dient om mensen informatie over het project te geven, en ze te helpen extra materiaal te vinden met Zoeken naar boeken met Google. Verwijder dit watermerk niet. + Houd u aan de wet Wat u ook doet, houd er rekening mee dat u er zelf verantwoordelijk voor bent dat alles wat u doet legaal is. U kunt er niet van uitgaan dat wanneer een werk beschikbaar lijkt te zijn voor het publieke domein in de Verenigde Staten, het ook publiek domein is voor gebruikers in andere landen. Of er nog auteursrecht op een boek rust, verschilt per land. We kunnen u niet vertellen wat u in uw geval met een bepaald boek mag doen. Neem niet zomaar aan dat u een boek overal ter wereld op allerlei manieren kunt gebruiken, wanneer het eenmaal in Zoeken naar boeken met Google staat. De wettelijke aansprakelijkheid voor auteursrechten is behoorlijk streng. Informatie over Zoeken naar boeken met Google Het doel van Google is om alle informatie wereldwijd toegankelijk en bruikbaar te maken. Zoeken naar boeken met Google helpt lezers boeken uit allerlei landen te ontdekken, en helpt auteurs en uitgevers om een nieuw leespubliek te bereiken. U kunt de volledige tekst van dit boek doorzoeken op het web via http://books.google.com

This is a reproduction of a library book that was digitized by Google as part of an ongoing effort to preserve the information in books and make it universally accessible.

https://books.google.com

Â£TYChrisfi Virtute renascar ut T A.

--- *-***--*-. -

. -

… .. • -

,• *•

•. -

' *r… -

. -

…

- - ------ ---

-* . --- -

-- ---

• _* ; . -

-.-.-

- --

*. -

_ -

AN D R E A R E IN. H A R D E ,

V I R

O R

natiffimc,amicorum oculiffime.

§ UI o q u o C 1 R $\\ cumfpicio , hor ridam , circa me, -

five fodalium, fi

ve amicorum, five neceffario rum folitudinem intueor; eo

rumfcilicet, quibufcum vel o

1 lim ftudialiterarum funt coep

| ta ; vel curfus eorum eft conti nuatus ; vel vitæ, laborumq; ordines exa&i ; indeq; fecun uis eos adverfisq; vicibus me

j cum rotatos memini,quos il 'Jusjambeatâ quicterepofitos, £

m€

£•

me tot malis fuperftitem, refi &um : robuftâ illos compage,

complexioneq; firmâ, me af fli&â ferè femper valetudinc;

florente illos , capaciq; inge nio,me hebeto & repente:lau

¢â illos, ridenteq; fortunâ, me injuriarum & calumnig pilam: Patriæ illos ornamenta,mevel

in patriâ exulem ; felices illos dicerc , me miferum putare

pofTem, nifi fummi Impsrato £is decreto, parêre, & adfigna,

qua parte locavit, ftare , magis & Fide, & roborc Chriftiano cffet.

ipauci interim ex fævâ Gcr

maniæ tempeftate , & Patria

meæ Wirtembergia clade fu perfunt; ac pueriti? quidem •

fodales, nonnifi Iohamme** - - --------*

tinu£

tima, Ejfemgreim cognatus, Lau remtius Neffel,& Georgius Comra dus Maickler : ftudiorum com

militones , Burckhardus Rem

melim, Georgius Krompeim; & Sa

muel Hafemreffer : honorum li terariorum ,

competitores,

Vulhelmus Bidembach, & Chri

/?ophorus ύλ{accius ; Converfa tionis focii , Iacobus Schüzius,

cognatus,Iohammes Velimu, & Er hardus Artmer ; Præceptores & fautores nulli funt reliqui, quod vel illos fenium dcpave rit, vel hos torrens malorum

noftrorum impctuabripuerit,

præcipuè verò Davidem Mage rum, 1 03 0. Bemiamim Buwingk

| Wemffum, 4.

haußum, 4.Feb. 1630. Wilhelmum Aug. 1641. ac nuper admodum Fridericum Richar dum a 2 ' ; ------ --

<!wm Morkelivm,7.1Dee.1643.fele

&iffimos, verisque lachrimis neisdefletos, ipfumq; Chriífo

phorum Befoldum 1 63 8. omni hus mihi præferendumfiavitâ fide, & Patriæ charitate pcrfti

-tiffet. Præcipua verò mihi do loris ex eo materia nata eft,

«quod quicquid condiendæ in ter adverfa vitæ remedii ex ho

refto, fimul neceffarioq;cum. Ecclefiæ noftræ laborantis an

tiftitibus, Viris pietate, fcien tia, &rerum ufu confpicuis, li terario commercio jucundif

fimaq; familiaritate,fuperfuit. | & ipfum mihi Mors per brevia fax b17. Ae* intervallacarpferit Hofii,Chri g-1637. fophorum Schleupmerum;* Jenæ, cam Sep.

a639.

Iohammem Gerhardum ; b Ulmæ,

d4.Fei.

Comradam Zheodoricum; c Au guftae,

affé.

guftae, Sermbardam Albertum ;£.,,,Campidoni, Davidem Steudli- ji 147. mum;* Sebufii, Iohammem Stal-i. 16a2: 3æ *

pium ; f Noriberg: Chriffopho- £.£

rum Leibnizium ; & Erfordiæ, [?: AMatthiam Mayfardum;5 Argen-Â; tinæ, Damielem Hizlerum,iStut- k£. *•

gardiae , Erhardum Weimmam- £;íet. mum, * & Iacobum Grabium, lig.

Vaihingæ, Erhardum Machtol £j, fum , m Geppingæ, Samuelem ;?; Gerlachium, n præter innume- ^4*ji

ram minoris fámæturbam., à ** quibus orbatus, eorundemó; alloquio, & confiIio, deftitu

`tus,triftem profeótò vitam du cerem, nifime Iohamm& $chmi

dii, Iohammâ Sauberti, Baltha/2rà Gockelii, Chrijfophori Meelfiereri, cum paucis aliis cx Ecclefiæ:

paraftatis,familiaris convcrfa a $

tio*

tio,fùftineret; dum S E Q u 1 i1 lud, MoRI, JuNGI, divino be neficio feliciter contingat. Nuncq; adeò præter expe &tationem acerbo mc vulnere

afflixit obitus , Viri è paucis Theologi, lohammâ Comradi Gae belii, Auguftani antiftitis defi deratiffimi ; foceri tui vene

randi , cujus laudatæ , & rei

Chrißianæ perutilis vitæ com pendium, dum animo meo re voluo, multa praeclara inve nio, quæ non tam adfervan dam Viri ingenio elegantis, moribus facilis,meritisq; con fpicui famam, jam ante fibi in

Chriftiano atrio fatis fuperq; paratam,faciant; quam imita

tionem, & exemplum, ad ho ncfta,& reipublicae ufum con *-

tCn

*j.

tendenti,præcipuè verò, rebus Ecclefiæ deftinato, devotoque

proficuum,& expeditum, præ ftare poffent, quæ fi currente calamo inter negotiorum tu

multus,perftringerem,nihil a 1ienum amicitia noftra, quæ

per undecennium non vulga ris; pofterioribus verò, com munis calamitatis annis, ar

&iffima fuit, feciffe videbor; meum certè dolorem,hacrudi

felicis ßudioß; apti magi#ri ; co mù mariti; fidelis amici; & bomi

Epißopi, imagine,utcunq; deli nivero, fortaffis & /iduæ, Or

phamorumg, luétui confuluero ; Tibi fanè, qui ex amicorum , naufragio, mihi non vifis pre

tii tabula fuperes,fatisfecero. Natus Ioh: Comradu Gabelius 2 4 .

t\Q*

pofter,BartlingaWirtemb.que oberweldem/% Ecclefiæ, fub A

delbergemß infulâ, filia; Geppim gemfi, verò Præfe&uræ fubdita. eft; atq; ibidem Iohammâ Decke ri longævi fenis minifterio re natus, Parentes fuos, Wilhel

mum Gabelium, Hemmebergem

fem, Venationi totâ fua vitâ addi&um, & ©£mmam Anckeli

mam, puer admodum Momtem

pelicardum fècutus, tenellam. linguam primis literis &galli colepore imbuit. Hinc in Pa

triâ redux, Rechberghufàmum & Waßhembeuremfe, utrumq; tri vium,quicquid Romanis fæci bus infeótum, arduo labore di

urno,quippe per milliarisGer manici intervallum, adire jufl. {ius,difcendiardore obduravit, dum,

•*

dum Geppinge 15 97. & $targar. die 159 8. liberaliori difciplinæ: fubjiceretür,qugbiennio,Coe

nobiali gymnafio tyronem , per quam aptü reddidit, quod

Adelberge primum,fub Abbate

Andreaofiamdro II. Jan.1599. fe liciter contigit. Secutum a1

terü Bebemhufanum poft quin. quennium', tandemq; nobile

illud Collegium 7wbimgem/€The. ologicum, 1 6o 6. Ecclefiæ fe.

minarium per celebre, biennii

decurfu , quo temporis inter

vallo, hanc fibi laudem para vit , ut ingenii alacritate, ju dicii acrimoniâ, & morum a. moenitate, plaerisq; fodalium antecelleret;Infpeétoribus ve rò & du&orib° indeliciis effet. In literis interim eos fibi fe a 5

cit:

* -

re.

cit paratus, qui in totfus vitae ornatum & ufum quafi fuffice- . rent;duas namq; Principes1in

guas,quà foIuto,quà ligato pe de familiares fibi fecit, cui ter tiam Sacrofanétam Petrt Mez.

derlimi du&u maturis annis fe

ficiter addidit , easq; Logicæ rationi, & Rhetoricæ floriita.

aptavit, ut ad omnes animi c ruditi fun&tiones, expeditas

habeFet.

Non dubito quin

Mathematicas etiam difcipli

nas addiderit , fine quâ vafta. quævis,& ftreperaeruditio,di midiata,mancaq; eft. Hoccer tum eft, lauro utraq; I 6 o 4. & 1 6 o 7. 19. jan. rion ut ii, qui ex feptem artibus o&o-nefciunt, fedfuo merito, primariáq; fta

rione ornatum cffe. Quoties, ---•

•

••

Scho

€f,

Scholarum coenobiafiurn r€

cordor , quibus ad liberalcs

fumptus ; difciplinæ inftitu tum ; loci commoditatem;

temporisq; impendium , fub vigili Antiftitum curâ accede re nihil potuit, mirari animo fubit, pauciores, quam pro a Humnorum turba, ex his litera

riæ rei officinis,excultos,tantg exfpe&tationi pares nobis pro diiffe; quum magmam partem præceptis artium farti, Syllo

gifmoq; cornuto formidabi les, cætera animum, ab omni rerum humanarum fcientiâ

vacuum, Reipublicæ muniis attulerint, cuj* culpafortaffis in effoetü aliquem Magiftrum hofpitem ; ejufdemque collc

gam crudum magiftellum,cö a 6

fcrri

1£.

£rripoffèt,fub quibusflos Ju ventutis exaruerit, nifi aliquo rum induftria&fideshocdam-.

num compenfaffet, illi verò ultra poffe & fcire (quid enim, ad rem tanti momenti, idonci

in ipfis deprehenfüm) obligari. non potuerint. Felixergo Gae

Abelius nofter fuit,& exiis, quos; per tot obftacula, non nefcire,, mirari confuevimus, tempo-. risq; ufum parandis iis inftru-. smentisfoeneratus eft,quæ Rei-. publicae: officiis habilem & i-. doneum efficercnt; quod uti-. nampofthac in exemplum du-. ccretur, necignorare, quæ difl.

cere & fcire Juventutem Ec-. clefiæ & Reipublicae: intereft,,

liceret, talesq; Magiftrinume-.

! -

ro & do&rinâ, fufficientes li-. :

bera--

{ ~_

13.

berali ftipendio conducerea tur,àquibusprimarum lingua rum trias, cum fèptem artium breviariis,repofcijure poffent; quodcptare, quàm fperare(ut duræ cervicis, barbaries cum ,

opinione eft)facilius arbitror. Exfelici&inftru&o ftudiofo. 2.

expeditus ad aptum magifte rium progreffus fuit;quodC4

delberga fub Præfule Damiele ». Schrötlimo, 1 6o 8.29.Junii con tigit, cujus, quàm commodü, quamq; amabilem collegam; naëtus fit, luculenta teftimo nia extant. Sed præftat difci

pulos teftes præconesque ha bere , fcilicet opere , artificis; certiffimo indicio;meminiau

tem multos eorum, & præci•

puè clariffimum noftrum Pae da-.

•4.

dagogarcham lohammem Glóc£. .lerum audiviffe, qui hujus ma giftri inftitutionem in magna

felicitatis profeétuumque fuo rum parte locaverint, fidem , verò imprimis, facilitatem, & dexteritatem,p!urimum extu

Jerint.

Ex multis fæpè magi

ftris,nec iis imperitis, unus in terdum palmam aufert,cui de beri re&tæ inftitutionis,& libe

raliorisdifciplinæ, pretium ip fi fateamur, adeò non paffim , obvium eft, quod tamen pro mifcuè à quovis ligno, ut Mer curius velfiat,vel alium faciat,

exigitur. Nofterverò Gaebelius, cum ftudiofæ Juventuti indu ftria curaq; fua benefecit, tum. ipfe gemino ma&atus eft bene ficio : nam &docendo, indies quae *.

*£.

•.

quæ adhuc nefciret , didicit, quam per ré prope unâ, quot

quot ad Reipublicæ ufum ex crevêre,eve&tos multis experi mentis didici ; & ad pedes Ga

malielis pofitus, ad fenile ex emplum fe compofüit, quod informationis genus omnium cft facilimum & expeditiffi

mú ; nempè fuam fcabritiem, fuum füpercilium, fuos nævos nemo mufteus & inco&tus ho

mo ponit, nifi ad Seniorum ,

(qui Abbates noftri Sapientiæ faude & rerum ufu confpicui

fuêre) Limam , & cotem lævi gatus.

Atq; hæc aftera Gæbelio, ad majora olim in Ecclefiageren da præparatio fuit,ut cum jam

facris Humasholzio, de quo fuo. -

1oco,

16. I

foco fungeretur, ad Schrötlimi*

1ibellam, fuadamq; expolire * tur ; & dicendorum facicndo

rumq;norma, quæ omnem ,

poftea vitam rcgeret, inftruc

retur.

•

•••

•.

, Interea maritali etiam jugo^

collüre&iffimè fubdidit,quod &ipfum feliciter obtigit, du

&aprimum Margaretha, Io/ephi Friefehii filia virgine; 1 6 o 9. 15. Aug. quam fociam commo-. dam,frugalem,foecundam, to-. tis viginti tribus annis eft ex

pertus, magnoq; lu&u Augujfa extulit,I 63 2. 29. Sept. dehinc: Amma Maria Erhardima, Iohammâ.

Prechlerividua, 1 634. 3o. Jan. quæ in folatium cordolii & A. perculfæ domus fuffulcimen |

tum fuccefferat, qua in Patris. * - . .

fami

17.

fàmiliâs ftatione, eum fe præ ftitit,qualem D. Paulus pofcit.' qui negat domui D E 1 quem

quam utiliter prgeffe poffe,qui

privatæ fuæ familiæ, non pof fit, quomodo enim in ponto, navem gubernârit , qui duo rum fcalmorum naviculam,

gubernare nequeat. Hinc no-.

fter, eâ fapientiâ gravi, con ftantiq; difciplina ita univer fäm fuam numerofamq; fami liam rexit, & inftituit, ut &

Conjuges, fummâ concordiâ coleret ; & liberos, ex illis, il

linc deccm , pari mafculos & foemellas numero; hinc,quin que, quorum quatuor mares, fufceptos, fummo ftudio in. pietate,& literis,quarum ne fi

lias, quidcm ignaras effe vo -

luit,

i$.

fuit,erudiri,educariq; curaret, deniq; & uxores & liberos, &c ancillas,&hofpites,inter quos egregiae indolis & bonæ fru

gis, Leomhardus Laaremtiua fuit, non aufterâ quâdam & acerbâ morofitate, fed piae fanétæque vitæ exemplo, au&oritate , &c ' humanitate in mutuâ pace at

que concordia, in difciplina, officio , obfequioq; contine ret, cujus hunc fruétum tulit, ut quibus filias fuas elocaret,

iis maritos fuos planè bea ret,nempè Te Virum OrnatifT. • poft elatam optimam Barba

ram, Nicolai Feilffergeri & Mar garethae Po//amdiæ F. duræ diur naeq; crucisbajulam,Viduum,

Cdmma primiogenita fua, quæ

poft difficilem gemellorum , -

par

. ;

19.

partum, ex vitæ tuæ periculo haud dubio contra&tum, ex tin&ta, æternú fui defiderium ,

ob incomparabiles animi & ingenii dotes,Tibi reliquit : & Z)amielem Sahmidium collegam fuum, Dorothea fecundogeni

ta, quæ & ipfa unicum conju gii biennium trifti fuarum vir tutum memoriâ, nobilitavit;

quas ambas tenerè dileétas, & maritis probatas , cum qua

tuoraliis praeclarè fpei liberis, ut dulce amarü juxta experire tur,inverfo naturg ordine cor- , '•.

datiffimus Pater (ut qui tcrna funera uno die duceret, qua

terna,eâdcm terrâ reconderet) DE o fortiter, nec obluétans, reddidit; certus non inanem

educationis operam, quod dc bitúm.

2®.

bitum Ecclefiae,Reiq; publicæ confpicuo fpecimine praefti tiffet, bonis teftibus contulif

fe. Cujus pofthac& Filii & fi

]iæ lo/ephus, lohammes Comradu. Chriffiamus, Damiel, Theodoßus, JMartimus Wilhelmus, & Gott

lieb, cum Amma Maria & Chrifti aa fidem nobis facient, fi quod exanimo precamur, Parentum

jnftitutionis, & exempli me.

mores, rc&to pede in Virtutis.

femitâ,quam benè funt ingrcft. fiprogredientur. Porrò in amicitiis honeftis colendis,mirâ comitate & gra tià nofter Garbelius fuit, quas&: .

judicio elegit , & officiis de vinxit, & ftudio magno ferva

vit; Ac fcriptionis quidem c. piftolicae gencrc , incredibile -

diétu.

21.

di&u eft, quam valuerit cum crebras literas ab omni genere ordinum acciperet , quarum

plærisque , de rebus maximi

momenti & ponderis, quo e ratin pretio, gratia &au&tori

tate,confulebatur,quibus tan tâ ftili elegantiâ & facilitate

refpondebat, quätaâ viro per fpicaci& diferto expeétari po

terat.

Potiffimum verò fuae

profeffionis focios obfervavit.

8c coluit, acexnoftris quidem potiffimum amabile illud ca

put Erafmum Grümimgerum, ex vicinis magnü comradum Theo doricum, ex collegis Bermhar

dum Albertum, Philippum Webe rum,Georgium Erhardum, & cu jus fidei liberos fuos extremü concredidit, lohammem Heimri -

¢£/}λυ

22•

eam Fabrum, ac Paulum femi

fchium, Ecclefiaftici globi At lantem , : fed & quos litera rum petitiâ multis aliis an tetuliffet, maximi fecit velut

Philippum Heimhoferum, ••»«».s4ow , Iohammem Hem /uum, multis virtutum titulis nobi

litatum (cuiut plurima, ita fi lii etiam mei Gottlieb laurum

debeo) & cximium illum Pe trum c Meuderlimum mihi ami

ciffimum , quos tacere nolui. Unum tamen præcipuum, ac tanquam Achatem in fecun dis, adverfisq; habuit nobilem

Virum Wolffgangum Leomhar dum Wefferum, exilii etiam, de quo mox, focium, cum quo i dem velle nolleq; admirabili

conccntuanimorumfuit, Mc *-• -

- -

ctiam

29•

etiam in amicorum numerum

admiffum, & lætor, & libenter

profiteor; quem fubinde eru ditis literis;vel naufeantem rc creavit ; vel haefitantem con firmavit ; vel fatifcentem cre

xit ; nunquam fanè nifi inftru &tiorem dimifit. Quod lite rarium commercium , quic

quid cum laboris aiiquo, tem porisq; impendio, conjunétü, dici non poteft, quam tempo ris hujus amaritudinem con diat , animiq; morfus fallat ; quod morofulis, domivé tor

pidis,ignotum effe,vel vilefce re, 11benter patimur.

Venio nunc ad palmarium. 3.

vitg Gæbeliama pun&um,Eccle fiæ Antiftitiü, quod haud for

tuitò,fcdcxploratisanimi infi gni

- -

24.

gnibus dotibus, quas primum Humasholzii biennii ; poftea Schormbachio, quadriennio 5 in

de Stutgardia, in D.Leonhardi AEde, biennio, magna cú lau

dè approbâffet, fuperioríi gra vi judicio,in immaturum qui dem annis,fed ab omni inftru mento fenili inftru&tiffimum

eft legitimè collatum ; voca tione fcilicetfuis numeris per- !

fe&â, quæ quo rarior hâc aeta- ! te,Vocantis an vocandi, vitio,

quod Acurfios, Decià præfert,eo nobilior & pretiofior æftimá davenit,fcilicet charaéter Dei;

officii bafis ; confcientiæ pul

vinar ; fcutum adamantinum adverfus tela Satanæ;& mundi

carnisq; noftræ frenum atque

retinaculum. *-• _

Haec

25.

Haec demum ftatio Virum

& oftendit & pofcit, quæ ut honoris videtur, ita oneris eft

maximi: falluntur autem, qui lauraftipendia, & honoraria,

rcfpiciunt, cum quanti hæ cu pediae veneant , non intelli gant. Ita enim omnium ho

minum incurfibus, flagitatio

nibus, neceffitatibus, officiis

& ftudiis,expofitum effe,utni

hiltui tibi relinquatur, ingen tis eft faftidii ; unius periculo, vel invidia ftare res Ecclefiae, aut cadere, quantae anxietatis

eft , & folicitudinis; omnium labores in uno hoc centro có currere, quantae molis? Ardua

veròvel maxima lu&á eft,cum ge?io//eudo-politico, jurato illo

Chrifti infidiatore, & hofte, -

qui

26.

4ui cum maximè blanditur,in

feftus eft ; cum palam effertur, truculentus & fævus.

•

Cuifi falfi fratres funt fuc

centuriati 5 fi ventris manci

pia ad figna accedunt ; fi mol Hes & trepidi ftatim dant ma

nus ; fiq; ambitores tacitas fpes fuas fubdunt, habet pro fe&o Antiftes fortitudinis & conftantiæ exercitium : nem

pe dum genius Politicus ftran gulat; coliegavacillat; clerus exorbitat; plebs fuggillat; coe kum murmurat, unus Antiftes

habetquod agat, ut inconcuf fus in folido fubfiftat.

Duri£

fimum verò hoc ex omnibus arbitror, quod fæpiuscum bo norum fimulacris, quam pro fcffis malis, fit cötendendum; -

quod

27.

quod enim hi delinquunt, vix impudentia excufet; illi, quæ maximè verbis probant,ubi in rem ventum eft, turpiffìmè o mnium vel impetunt ipfi, vel deferunt, & fe nihili homines produnt: quibus talibus Anti

ftes nofter,fi quifquam cum in genii folertia, tum oris facun

dia , fed imprimis infigni a nimi lenitate mafculè occur

rit,fecitq;,ut quantum in ipfo effet, res Chrifti commodè ha berent & ftarent.

Præterea hoc fibi palmare Putavit , ut vitam approbaret

nitentcm probitate, & inftru άam falutaribus exemplis, ei. que adcò conformem doâri. fa- » quam profiteretur, ut pa

lam cffet cor fentire, quicqüid -

b 2 ' lin

2?.

fingua loqueretur. Locoeti am fuo, & auditorum amore,

nunquam fubdole ad poten tiam abuteretur, non hinc fibi

pararet honores, non cenfus quæreret, nulla difcordiarum

libidine pulfaretur, fed quan tum adverfarius Dæmon divi

derenitebatur, tantum ille ad unaret.

In ea maximè urbe

4ugujfa, quæ quod Confeffio ni noftræ olim nomen dedif

fet,multis infidiis petita, & in ternis fimultatibus quaffata,

tandemq; in partes fciffa, pa rum à Religionis excidio, ab fuit; quod ut ut vivis rationi bus, moderatisq; a&ionibus, cum fidis fratribus,fatis diu di

ftinuit,non tamen planè evita vit, quincum collegis ad tem -

pus

29• •

pus indignationicedere,coge T€tUir.

Vix $tudtgardiam fecefferat, cum Durlaecum, &illud politi cisartibus turbatum, Antifti

tcm popofcit, quod ea mode ratione & dexteritate geffit, ut & Princeps inclitus Fridericus

à/archio (quod coram audivi) mirificè virum probaret, nec

ipfe Erhardus Machtolfus, inju riam paffus, hunc fuccefíorem

indignaretur.

Refurgente Auguftanis 1i

berioreluce, non alius, quem magis rcpofcerent, quàm Gae

Belius fuit,quem &amplexibus ovantes reciperent, adeò Urbs

ingeniofa Minervæ officina, e

1eganti hoc,& capaci ingenio dcle&abatur.At breviusquam

«A

3e.

provoto& opinione hoc gau dium fuit, triftes in anguftias, fed quas Vox Evangelii etiam num fonora, Sacramentorum

-que liber ufus, folaripoffit, eft

• converfum, manfitq; Gabelia« gregis fui exemplar; continua que pro Ecclcfia Awguftama rogatio,vita ejus fuit ; & quod

pro fiiggeftu facere prohibe batur, vel tacitus obibat, ut in

officio obfequii,conftantiæ, & patientiæ, ad miraculum ufq;, & fpeétantium ftuporem,con tineretur; qua intriftiftatione & patientia , Martyr annos fuos,ad hunc ipfi fatalem, pro duxit, ut nec domi otiaretur,

foecundi ingenii fruétibus nú quam deficientibus ; nec ta

men foris quicquam in repu •j*

bli

3t.

bfica turbaret, fed diverfæ Re

1igionis æquos,fuae verò favcn tifïimosfemper retineret. Sibi nempe, & facris Mufis fuis, ce cinit, fupremumq; melos Pa tieati Chriffo facravit , quod Produci noftro Ferdimamdo Gei

zigkoffero, qui virum valde ob -fervabat,in deliciis fuit.

Ediderat pridem, cum alia, tumimprimis mobile opus lio

meliarum in Augu$famâ Comff. fiomem, quorei Theologicæ pe ritiam eximiam,cum facundia

conjunétam, eft tcftatus, im mortale finceritatis fidei , &

accurati judicii fimbolum ,. Hominem fuiffe quis diffimu

let, inter homines verò è pau cis eminuiffe, ne invidia qui dem, & ejus filia calumnia nc b 4. gavc

32•

gaverit. Optimusnempe, qui minimis urgetur nævis, quod de noftro profiteriaufimus.At hinc mortis in nos imperium perpetuum, cujus aétus gene rofior, fi vitam coronet, nihil

eft gloriofius, hic unus enim. ¢otius vitae fabulam prodit, &c reétè faéti officii tabulam ob

fignat. Vivacior Garbeliuz videba

tur, nec premebaturannis, at fubitò quafi emarcuit. Vix «dierum quatuor febriculae ar dor (incertum quomcdo com traéta) tantum virum extinxit,

haud quidem imparatum ; fed cum Chrifto JEfu facrofan&a communione,tum conftantiae

& patientiae armis fub fidei cly

peo probè munitus. Atq; ficà -

{nQ

33•

nobis abiit, magnis adhuc Ee i [!

clefiæ negotiis & Patriæ com

modis deftinatus, quem expe &tabamus ferio, Auguía refti tutum,vel ex primisfuis votis, volebat. Mihi amicus, multis

nominibus charus, abreptus eft, quem fruftra eft,repetere,

fequi verò, fi fummus Impera tor miffionem det, expediti£. fimum ».

Nec enim calami

tofiffimaGermaniæ facies me. Piora fperare finit ; deteriora verò atq; ipfam Ecclefiæ defo. lationem, nifi invi&us nofter

Chriftus prohibeat,metuere&: expeétare planè jubet. Beatum ergo libertate fua.

Gabelium ; felicem, meritisinl.

£cclcfiam confpicuis; glorio. fum, fidefcrvata;honoratum, b 5

tot

tot rariorum dotium memo-|

ria; pofteris fui ordinis per cü &taaetatis & conditionis inter

valla, imitandum. Mihi fanè , ut Viri fama in.

pretio femper erit, ita /iduae lg

όerorumj, falutem quantum. ufq; fieri poteft, cordi ; recor dationem mutuæ amicitiæ in

«deliciis; ornamentum Virtu

tis ejus vcrò curæ mihi fore,,

bona germanaq; fide , polli ceor ; quod idem ut faciant, quotquot præclara ingenia di

Jigunt 5 officia in Rempubli cam collata, æftimant; Virtu

tis Germaniæ reliquias fartas te&tasq; volunt (bonam quie

tem facris cineribus precatus) majorem in modum obfecro,

& obteftor. Nam ut nunquam -

•

de-

defint, qui loca magnis inge-niis vacuata füppleant,qui im

pleant , expleantq; pauciores funt ; & non nafci, fed coelitus

per intervalla Heroes conce di, nimis notorium eft , fane qui omnem vitam amabili tranquillitate peregerit ; qui

per fortunæ vices æquabili te nore tranfierit ; qui negotiis. par, expeétationiq; de fe undi que refponderit; qui boni pa trouus, mali hoftis eße aufus ;

perpetuò fuerit, eum ego ma gnum /irum & coelo dignum , pronunciaverim, quem fco

pum quam propè noftcr Gæbe Hie attigerit, bonorum & cor datorumjudicio, omnibus ve rò eò collimare liberum reli &um efto.

b 6

Hæc:

36.

Hæchabui,quæ amoribeati noftri Garbelii ; dolori, viduæ.

orphanisq; ; honori familiæ ; aemulationi, quotquot in ex emplum hoc nobile fpecimen intueri velint, candido & offi ciofo animo darem:Tibi verò

Amarea Reimharde Optimi Viri genero, amico meo haud gre gario, quod de Socero contra

xi, perfolvendum putavi, pa ratusetiam inFiliosamicitiam

Parentis, femelinitam, fuccef fione facerc hæreditariam.

Te J e s u C H R 1 s T E , Ec clefig,per mundiaequorflu&uantis, nauclerum fupplexado ro, naviculam tuam, Augu#a»æ Comfeffomu charaétere fince riore infignitam, regere, tue

riq; pcrgas, ncfubfæva præfen -

t18.

37.

cisfecufi tempeftate,vefBcffo næ voraginc hauriatur ; vcl adt

Epicuri fcopulos allidat ; ve! in Barbariei fyrtes deferatur; vel ab Apap infidiis intercipia tur; vel fatuis ignibus circum ducatur;vel focordiæ rimasac

cipiat: Præftate vigilem,cum dormis; præfentem, rebus in clinatis; inviétum,cum trium

phum fluétus minitátur; com pefce turbines, fifte fluétus, pa ca mare inquietum , rcmiges verò tuos fove, anima, juva, impelle, ut per cunétas vafti Oceani procellas, ad portum , ferenitatis æternæ, falvi defe 12 mur.

ServaServatornofterAugw

/fam tuam pupillam, ejufdem

qucvigilibus, Philippo Webere. &t.

38.

, & Paulo femißhio, fervis tuis fi delibus,viris laudatiffimis, fpi ritum principalem, fuadam fe 11cem, & vires inviétas, ingen tis molis ferendæ pares, fuffi ce , ut dum eclypfis præfentis duratio, utinam brevicula eft,

nec Georgii Mülleri zelum ; nec Caffari $auteri induftriam ; nec t Meliorú /olcii eloquium ; nec 10: Comradi Garbelii, fidem & cö

{tantiam, defiderare grex tuus.

devotiffimus merito poffit.

: •*• , ,

C. S,

39.C.

•;

foHANNES c u N R A Durs. G OE B E LIUIS B öRT L IN GA-. pμI R T E MB ER GI CUIS * E R UIDIT IO NI S. S IN GULLAR1£ IL 1 N G UIAE DIS E R T AE

moRuMQ_PLACI DIss T H. E O L O G. Ul S

AuGuSTANAE ECCLESIAE. ANTisT Es PR O R AT 1 ss. , P O s T Q g A M. G R E G 1. CHR 1 s TI A N O. «

DIVERS1S IN LO CIS: PER ANN OS- TR 1 GIN T.AA u 1 N q u e.

•

M A GN A F I D E E T S O L E R T I A. UITI LIT ER PR AE F UIISSET B I S* M A R I Tti S

•

ET XV. L IB ER ORU M P ATER S E C UINDUIM EXUf. L'

P. L A C I DIE I N ' C HR I S T O , O B II T

A N N O S N A T U S LVIII.. M F. N S. V H, D, H I.

VIII. E ID. Jti L. A. C. . M * DC XLIII.

1AE TAM RESURR RIE CT 1 ON EM f EXPECTANS.. *

Gaebe--

4θ•

833 gêô£$ $3$33$ 2S-£%-*

G Oebelius mofer triffifubducitur a%•» 1lle Auguûamigloria, Sol4 foli.

uepacr.sophia fùmmae Pater, •lefecre ras? perborum anterpres magna, ad</fra $etat,

„egaudáumferuit celebrat« inßgni*fama hu»e Auguítatibulumina triffe-&ident. omm.a muliecuplo triffamturnomine; Sed T6

relugio conffam,&pia ornat heges.orbæ, μ,ωι, δ£prsóoluutfubreptam cladib* neplures &idear, heefèper orbe, cruces. £rgo $ale arermam, pietat*amabile/idws.

āg patrâ regno eamdidefellenite-, -*-

itapublicum ivatumás do lorem teftarivoluit Joh: •

•

… .

Valent: Andreæ T• D•

py\rtemb: aulae Ecclefia ftes,&àSacris Confiliis.

Vitæ: *-_ …

Vitæ Coebelianæ breviarium.

VI 38 j•

6.Jan. Natus Jo: Conrad. Goebelius. Patre VVilhelmo:Matre Anna Anchelina»

Börtlingae.

Sequitur Pärentes Mompelgartum

Rechberghufae,& VVafchenbeuraeli* terarum elementa capit.

Geppingae &

w ■ $ 9 7.

Stutgardiæ in majus proficit.

1. 598 Ζ 5 9 p.

11Jan. Intéíalumnosrecipitur Adelbergas abbate Andr. Ofiandro D. Praecep torib.Jo: Conr. Vifches. LeviLu cio,& Ernefto Blofsio

Transfertur Bebenhufium. Abbate

■ 6o4

Johanne Stechero, Præceptorib Mich: VVifenfaut & Uilrico Ken elio.

i;i. Tubingam in iityftre stipes

: 6 o. 6

dium.

' ■ so 7 19Jans;

Laurum fecundam accipit, ordine

x6 o 7

1UIe O&.

Primam concionem public. habuit

16o8

29-Jun. Fa&us Præceptor Scholæ Adelber

fecundu$

Neckerhufae.

enfis : Abbate Daniele Schrötli

no,Collega Joachimo VVeidnero. t6 o 9

15. Aug.

Nuptias habet cum MargarethaJe {ephi Friefchii F.

Denati.

Hundsholzii. Unde liberi. Schornbachii,

]

1635. 11«.

Sept. t, Ap*}3

47• I 6I I

, 17.Sept. ;*. Anna-

Nubit Andreæ Reinhardo.

1631.

:£ÉÉÉ UInde

r63*. 3. April.;t.Anonymus.

1 ;

Phorzheimii•

r63y.25. Ftbr. ]2.Guftavus. I | Auguftae. 1434-24-Aug3 Jo.Bon **£.}1 634* I, .

tura.Auguß{1o. De* 1635.i7.Sept.

ß. s. Gemelli anonymi• f Auguítæ. |

z. Dorothea#613 I

: 6£ f.

— | Nub it Danieli Schmid. [so.'ö

w 6 33. $• Aug•

--> !

z6 t5

. [Stutgardiae. 8.April. |3. Jöíephus. Augu!

r 6r 7 I32 ; 1 t6 2 3

17Junii|4. johan: VVilhelm. 2. Dec. 1;. Ani.fa Maria. s.Aug. i6. Jo: Conradus.

{{# Št 7•

63 f.

4.O& |. I

1;6 £3

Margaretha. Íí 18. íííííí

vt 6 2 7 i.Maji.

… - 4- . ... - *

I 6 3f

1 I 6 29

Durlaci. 1, 63 o

9. Nov. lio. Chriftina.

1-6 1 O

* Aug. i Fa&tus Paftor Schornbachi; 29•Nov. [Translatus Stutgardi • Leonh. 3ardiamad%.

M 6 I4

43. 1- • 1 6

7.Nov. Eve&tus ad Senioratum

1 , 6 29

8.Aug. In exilium miffus. 14.Aug. Rediit Studtgardiam. Io.Jun. Venit Durlaçum ad Gene

Auguftanum. 1I « 2 9

x, 6 3 o

rafem Eccl. infpeétio nem.

34• Maji Revocatur Auguftam. 2 1 63 a 16.Sept. Amittit primam Conjugê

f' ■ 63 2

: I 63 4

2o5Jan.

M:.::;vretham Friefchiâ. Ducit íécundam Anna

Maeiiam Erhardinam, ex qtia

)/ I 63 y

x63 7

7. Maji. 11.'i. AnnaMagdalena. 3Junii. sz. s. Theodofiiis.

: I 639 2o Aug. 16 4. O 1o. Dec•

ty. 3. Martim VVilhelm.

r4. 4. Johann Friderich.

■ ■ 64 * zo. O&. 15. 5. Gottlieb.

| Iterum exul fa&tus.

W s 63 5 1 6 43

ííí

1 63 ;

j.O&

In Domino placide obiit.

I 64z

14. Dec.

44•

Leffus Virorum clariffimorum. &cdo&iffimorum In funere

Fautoris & amici

;

Jo: ConradiGoebelii.

}

defideratifT.

* Dn.M.JohannemConradum * • Goebelium Filium

Venerandi Dn. Parentis triftispietatis officiacu-funere | I

1a11t€ΓΠ.

£gj;

caßw, guà corruptelâ libera, Serva D£/; Arumcipibus magnis fuerat qui magnus amicu, 'Qjupraproperum

£2*& adoratperfòlatiaper£prece, ;

45.

•4aguftaeolumem fuerat quigramae veremde, Po$t quem dejeää vim quoq,paffàgravâ eff, Majeftate carensprifcâ, quafflemdida paffim

'Otsperfit radiosamtè tulitq,/αος, 2um PATER ille tuum terraï curaug, relinquit, AMixtum cælitibu, dedituatg, D 80; Primajuretemes luéìy. Naturarequirit, Vt ffu/e, lacrymasfonte cademte tuo.

Sedpraterlacrymam,vudem' ut Germamia cößet, qu}mpropefitbuffo femi cremata/ao ? Etpacem, &pacùregat inffrumenta reperte, • Hacmagâ ac illam defletabeffefibi. *aucajuvemtutù videt imcrememta.futuri Que deßderio fimtanumata boni:

£infeffematulacrymarum illeumpetu; hocß In lacrymisprimumprecipuumj, tuù.

$ißmt fincerelacryme ibi, chareÜebeli, 4rgemuo ipfealiù dele alacrilacrymae. I.

Conteftandiluêüs, mnemofynoninfuners amici maximi eumabonoomiaeacvotofcribeb.

•

…

Joh: Ceorgius Doricheuss.s.Th.p. ProfiQrdum,&Ecclefiaft.Argent.

Â -

Augm

46,

I I.

' A ll G us r A quem Vindelica expulit folo

C α B E L 1 u M, huncAugust acceloru excipit,

Terris negatum , quæritin poloforum, | Pulfus4; cathedra, Judicis ÉÉÉÉÉm. Stella micat intercoelites G de B e L 1 u s, \

urbifedingratx C o M E r A futuruseft. • F. Iohanm Comrad DannhauerS.S.Th. D, Prof. Ecclefia£ie*, b.t.Co//eg.77, eol Decamus Argemtorati.

III.

vgustanatuäConfeffio morte, Cebeli, | AMortuamom e$t./ed vivida vivitaa, huc.

Vivitin Imperio, ImperiiStatibu£perinde, Sunt quibus aetermi dogmata pura D81. Vìvat Relligio! vivat Confeffionoffra!

Vivat, qui/qui eam vivere/èmperamat! 2. Qaj …

47. 2•

vi,quajperabat.mom vidit in orbe & i»

;

Mi 'Urbe,

Nunc videt, excußìffe, meliora Pole. Georgius Zürlinus, Paftor & Superint.Rotenburg

: 1

IV.

§. *gamhu» im Beatum Abitum cumprimâ A'everemdi Dm. AM. Io: Cumradi

Gabelii,&c.

On efi,non, inquam, eff Audi,momeffè, Triumphos

Perebäes/olitos, Mor$ livida Sorsg, fùperba.

{

AVom vixit,vixitmom.mec morietur im «vum»

, Qu£tamtomox verberehumjffraviffeputari. gJim potiùs vitam vitâ, te Morte vehemte.

, * Mutavit multum-generofàm momme beatâ ?

Accipe quodrefero; (fimemsmülevafuit)mam commemini meritò hîc,4mbo cumfumera ` ` ` ` -

quondam»

T *

-… -

20edw

48.

“Deducebamu, Cælopluvialachrymante, Jlletuens triffe, ad meficformaliter: Ecce, Lugendam hanc mortem Deus admonet ipß pluendo. -

Omini ammon quid Vates ceciniffeputandus ? Sculicet ad cujuafumus ridebat & e^£ther,

Et quaßnulpullù opus effè motabat Olympus, ALumme ceuradiam s totus,mireg, /eremæ : | 2uippe4mumam fanëtam fùfceptam ad gam- ! dta Caeli, |

AJubila quamulla admittant, qua triftia nulla. �bftitit eccenihil,quim/àccumeremus & •p/£: Gaudendam hanc Sortem Deum admonet ip/? micamdo!

guinetiam in terri, NoSTaR manet am ig, felix, AMagnuudä mïajor multò Goebelius :ille & ST, Et F/17.& porro quo4, 8R1T,quàm fficu laque4,

vt Sortis, AMortu.tivoris demig, cunëii

Confodiant Nomen fùfàt vel Tartaralaudet, En trivit tubu/Mors,caputhucCalcame*,exque!

Sperabas,ffumams bule atra,augu$ta Trophaa.] 2Trsvutovans assimis, vt bellipotentù 18S/£ -

- - -

- -

4. — --

Pa//ie,

.- -- --

,, p.£-juerat Noffro Mel;£«/*£*rm* pji, cùScutum, Votum:cuipaffie Cælum, ANon

eft,non,inquam eß, Nec erit,ceuplurimus , Jpf#?,

. Augu$tana f; quôdeat Confefftepeffum, . q'jam dum folidù Goebelius afféputatm*. 7 Bjtcuma qui quondam clangebat alacriteri!4; , cum WeRB/A4 Do Af7 NIfirmum,/ere bumáperemme,

„ Etdiftans ab eo ijlfft Confefftomofras [sicg, valet,vtvetg/imul Confeffiofalvae. ; Aefulta valent, nom cumäa valent temtamina Averni.

„w, valeant,valeant! tamë eft Conféfff»/erbi, Cum&uvalente Deotutore,valentior ullo.

; Spicnlafie tua,/ort.Gebelijs irrita ridet, Vanag/ictua, Sara,ceffaludibriatemnit.

•.

M.Joh. Heinr.Faber, Paftor quondamad D.Georg. Âuguft.

|-|-

-|-

|-•

ae*，

|-|-

|--

··

·|-

||-

-|-

！|-

·|-，|-

|-||-|-

·|-

|-·

|-|-|-

----*

·！|× |-

|-·|-

|-|-|-

|-·

ae||-|-

.**· |-~--~

|-||-