2 minute read
Werkvorm Routekaart
from Praktijkgids Systeemdenken
by Djapo
De routekaart is een werkvorm systeemdenken die je kan inzetten om van een bepaalde situatie, handeling, gebeurtenis, of idee gevolgen te onderzoeken, in het bijzonder als er vermoedelijk meer gevolgen zijn dan je op het eerste gezicht kan zien.
IN HET KORT
Advertisement
1. Formuleer een startpunt 2. Onderzoek samen gevolgen 3. Bedenk gevolgen van gevolgen 4.Evalueer de gevolgen 5. Evalueer het denkproces en eindresultaat 6. Denk verder
VOORAF
Bepaal (samen) een situatie, handeling, gebeurtenis, idee ... waarvan het zinvol kan zijn om de gevolgen in kaart te brengen.
Stap 1 Formuleer een startpunt
Benoem de situatie, handeling, gebeurtenis, idee ... Schrijf die links bovenaan op het bord. Bespreek met de kinderen hoe zij de situatie beoordelen en waarom. Elke mening mag bestaan.
Stap 2 Onderzoek samen gevolgen
Denk samen na over een mogelijk gevolg van je startpunt. Als de kinderen er meerdere kunnen benoemen, schrijf je ze onder elkaar, rechts van het startpunt. Verbind met een lijn.
TIP Verwoord het denkproces in je taal, door regelmatig specifieke woordenschat te gebruiken zoals oorzaak, gevolg, als ... dan..., perspectieven, gevolgen in kaart/beeld brengen ... Zo worden kinderen/jongeren zich bewust van hun eigen denkproces, leren ze het verwoorden en kunnen ze het nut ervan evalueren. Wat gebeurt er als ...? Wat is het gevolg van/voor ...?
Stap 3 Bedenk gevolgen van gevolgen
Denk samen verder na over de gevolgen uit stap 2. Wat is daar telkens het gevolg van? Vul verder aan en schuif steeds meer op naar rechts. Denk enkel verder na over de oorzaak die er direct links van staat.
TIP Gevolgen kunnen van elkaar verschillen afhankelijk van het standpunt van waaruit je ernaar kijkt. Trek het onderzoek naar de gevolgen open door hen verschillende standpunten te laten innemen. Vb. Wat is het gevolg voor ...? En voor ...? Zijn sommige benoemde gevolgen niet waar of twijfelachtig? Duid ze aan, bespreek ze en laat de kinderen ze zelf onderzoeken of hierover in gesprek gaan.
• Welke gevolgen kenden we op het eerste gezicht niet, waren onbedoeld of onverwacht?
• Heeft dit onderzoek je een beter beeld gegeven van de situatie, handeling, gebeurtenis ... ? Vertel. • Zou je verandering willen in de situatie, handeling, gebeurtenis ...? Welke? Geeft de Routekaart je een idee over hoe je verandering kan brengen? Vertel. • Duid indien mogelijk de punten op de Routekaart aan waar de kinderen aangeven dat zij of anderen verandering kunnen brengen. • In welke situaties/contexten zou het nog zinvol zijn om de gevolgen te onderzoeken?
Stap 4 Evalueer de gevolgen
Overloop de gevolgen die je samen in kaart hebt gebracht. Vul eventueel aan. Evalueer de gevolgen:
• Is het positief volgens jou? Kleur het bolletje groen. • Is het negatief? Kleur het bolletje rood. • Is het beide? Kleur het bolletje rood én groen. • De kinderen beargumenteren hun evaluatie. Laat verschillen in beoordeling naast elkaar bestaan. Ze evalueren tot slot ook het startpunt: • Nu je de gevolgen in beeld hebt, hoe evalueer je de situatie, handeling, gebeurtenis nu?
• Is dat veranderd t.o.v. voor de denkoefening? Vertel.
Stap 6 Denk verder
Komen de kinderen/jongeren later op nog meer gevolgen? Vul ze aan in de Routekaart, of laat ze een nieuwe beginnen.
LAAT JE INSPIREREN!
https://djapo.be/routekaart/
