Przewodnik lublin v 4 4 by doktor szron

PRZEWODNIK PRZEWODNIKTURYSTYCZNY TURYSTYCZNY

PRZEWODNIK TURYSTYCZNY

LUBLIN – PRZEWODNIK TURYSTYCZNY Lublin 2015 1000 egzemplarzy Egzemplarz bezpłatny Wydawca: © Lubelska Regionalna Organizacja Turystyczna ul. Jezuicka 1/3, 20-113 Lublin, tel./fax: +48 81 5321448 info@lrot.pl, www.lrot.pl tekst: Magdalena Gorgol-Rzepecka zdjęcia: zespół redakcyjny: Dorota Lachowska, Beata Pajdosz projekt graficzny: Piotr Wysocki Publikacja powstała w ramach projektu „Perły Europy Wschodniej; rozwój i promocja produktów turystyki kulturowej miast transgranicznych” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa, Program Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina 2007–2013.

Wydanie przygotowane przy wsparciu Unii Europejskiej. Treść wydania jest kwestią wyłącznej odpowiedzialności Lubelskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej i nie może być uważana za taką, która odzwierciedla pozycję Unii Europejskiej.

LUBLIN – PRZEWODNIK TURYSTYCZNY

SPIS TREŚCI Spis treści ..........................................................................................................................................3 Informacja turystyczna.....................................................................................................................4 Prezydent Miasta Lublin ..................................................................................................................5 Lublin – miasto inspiracji .................................................................................................................6 Dlaczego Lublin? 10 powodów, dla których warto tu przyjechać ...............................................8 Najważniejsze wydarzenia z historii Lublina ...............................................................................10 Znani z Lublina ................................................................................................................................11 Odpoczynek wśród zieleni ............................................................................................................12 Lublin – 10 atrakcji, których nie możesz pominąć ......................................................................14 Zamek Lubelski i Kaplica Trójcy Świętej .......................................................................................14 Archikatedra i Wieża Trynitarska ..................................................................................................16 Bazylika O.O. Dominikanów ..........................................................................................................18 Rynek Starego Miasta ....................................................................................................................20 Piwnica pod Fortuną ......................................................................................................................22 Brama Grodzka – Teatr NN ...........................................................................................................24 Lublin – Jerozolima Królestwa Polskiego .....................................................................................26 Państwowe Muzeum na Majdanku ..............................................................................................28 Muzeum Wsi Lubelskiej i Ogród Botaniczny UMCS ...................................................................30 Zalew Zemborzycki .........................................................................................................................32 Propozycje zwiedzania / idąc przez Lublin ..................................................................................34 Lublin w 2 godziny ..........................................................................................................................34 Lublin w 4 godziny .........................................................................................................................39 Lublin w 1 dzień ..............................................................................................................................45 Lublin z dzieckiem ..........................................................................................................................52 Zobaczcie koniecznie .....................................................................................................................54 Niezbędnik podróżnika ..................................................................................................................56 Noclegi w mieście ...........................................................................................................................56 Dobra kuchnia ...............................................................................................................................61 Centra rozrywki dla dzieci .............................................................................................................67 Teatry / Kina ....................................................................................................................................68 Muzea ..............................................................................................................................................69 Galerie .............................................................................................................................................70 Instytucje kultury ...........................................................................................................................73 Wydarzenia artystyczne ................................................................................................................74 Kluby ................................................................................................................................................76 Zakupy .............................................................................................................................................77 Parkingi / Kantory ..........................................................................................................................78 Bankomaty ......................................................................................................................................79 Wypożyczalnie samochodów i taksówki ......................................................................................80 LUBLIN – PRZEWODNIK TURYSTYCZNY / SPIS TREŚCI

INFORMACJA TURYSTYCZNA Lubelski Ośrodek Informacji Turystycznej i Kulturalnej ul. Jezuicka 1/3 20-113 Lublin tel. +48 81-532-44-12 e-mail: info@loitik.eu www.lublintravel.pl www.lubelskietravel.pl Godziny otwarcia: Kwiecień – Październik pon.-pt.: 9:00-19:00 sob.-niedz.: 10:00-19:00 Listopad – Marzec pon.-pt.: 9:00-17:00 sob.-niedz.: 10:00-17:00

Punkt Informacji Turystycznej w Porcie Lotniczym Lublin Oddział LOITIK ul. Króla Jana III Sobieskiego 1 21-040 Świdnik

LUBLIN – PRZEWODNIK TURYSTYCZNY / INFORMACJA TURYSTYCZNA

PREZYDENT MIASTA LUBLIN

Szanowni Państwo, Lublin to miasto o dużym potencjale turystycznym. Zachwyca ponad 700-letnią historią opowiadaną poprzez muzea, zaułki i uliczki, liczne zabytki oraz tajemnice skrywane w murach kamienic na Starym Mieście. Wyjątkową atmosferę Lublina tworzy jego bogactwo historyczne, wielokulturowe korzenie, a także wciąż żywe tradycje okresu jagiellońskiego i diaspory żydowskiej. Tajemnice i opowieści zaklęte w murach kamienic, a także ulice i place tętniące życiem dzięki licznym festiwalom i imprezom plenerowym, zachęcają do głębszego poznawania i zrozumienia naszego niezwykłego miasta. Warto odkryć również filmowe, teatralne i artystyczne oblicze Lublina, przemierzyć miasto szlakami turystycznymi, posłuchać legend i opowieści o jego wyjątkowym dziedzictwie. Lublin to jedno z tych miast, które należy bliżej poznać by zrozumieć jego niezwykły charakter i wyjątkowość tego miejsca. Każdy kto je odwiedzi będzie zauroczony jego atmosferą, bogactwem kulturalnym, historycznym i kulinarnym. Zapraszam Państwa do odkrywania piękna Lublina i Lubelszczyzny.

Z poważaniem dr Krzysztof Żuk Prezydent Miasta Lublin

LUBLIN – PRZEWODNIK TURYSTYCZNY / PREZYDENT MIASTA LUBLIN

LUBLIN – MIASTO INSPIRACJI Kto najpiękniej pisał o Lublinie? Oczywiście Józef Czechowicz, poeta, pedagog, dziennikarz. Jego wiersze pokazywały ogromny sentyment do Lublina i fascynację miastem. W Lublinie poeta spędził dzieciństwo i młodość, tu dojrzewała jego niezwykła poetycka wyobraźnia.

JÓZEF CZECHOWICZ – POEMAT O MIEŚCIE LUBLINIE /fragmenty/ Na wieży furgotał blaszany kogucik na drugiej – zegar nucił. Mur fal i chmur popękał w złote okienka: gwiazdy, lampy. Lublin nad łąką przysiadł. Sam był – i cisza. Dokoła pagórów koła, dymiąca czarnoziemu połać. Mgły nad sadami czarnemi. Znad łąki mgły. Zamknęły się oczy ziemi powiekami z mgły. --(…) Wędrowcze, oto już kręte uliczki starego przedmieścia, Wieniawy. Dawniej, gdy winnice opinały te wzgórza, nazywano je: Winiawa. Idąc dziś między cieniami ruder i zapadłych w ziemię domostw myślisz, wędrowcze, o tym tylko, że miasto kochane już cię ogarnia i tuli. --Wędrowcze, masz towarzysza. Księżyc w pełni, srebrny, daleki pójdzie odtąd za twoimi krokami. Powiedzie cię do miasta umarłych, gdzie twoi bliscy leżą po głazami i darnią. Osrebrzy ci stare kamienice w rynku, widma ukaże w kościele na Zamku, wreszcie znowu cię w pola wywiedzie przez ulicę Szeroką, przez Kalinowszczyznę i Czwartek. To jest księżyc, towarzysz. Niech sobie poeci mówią: tarcza, gołąb, srebrny, korab nadziemski. Dla ciebie to jest po prostu księżyc. Może nawet księżyc z Twardowskim, może ze 6

LUBLIN – MIASTO INSPIRACJI

świętym Jerzym. Bo przecież świecił taki sam nad ulicą, gdy matka opowiadała ośmioletniemu: święty Jerzy tam ze smokiem walczy. Bo przecież to tu było w tym mieście, do którego wracasz, jak syn marnotrawny. Wiatr, znowu wiatr się podrywa. Obaj, on i księżyc, ku cmentarzowi idą. Do ojców. A wiatr głosy jakieś przynosi od wieżyc miasta. --Kamienie, kamienice, ściany ciemne, pochyłe. Księżyc po stromym dachu toczy się, jest nisko. Zaczekaj. Zaczekajmy chwilę – jak perła wypadnie w rynku miskę – miska zabrzęknie. W płowej nocy, po kątach nisz głębokich po bram futrynach i okien załamany, bez mocy, cień fiołkowy uklęknie. Gwiazdy żółte, które lipcowy żar ściął, lecą – kurzawą – lecą, firmament w złote smugi marszczą, za Trybunałem na ślepych szybach świecą cichym wystrzałem. Noc letnia czeka cierpliwie, czy księżyc spłynie, zabrzęknie, czy zejdzie ulicą Grodzką w dół. On się srebrliwie rozpływa w rosie porannej, w zapachu ziół. Jak pięknie!

Dobranoc miasto stare, dobranoc. Drogi białe wychodzą stąd na północ, zwężają się w ścieżyny, ścieżyny rozlewają się w drobne strużki steczek. Wędrowiec jest już tylko ciemnym punkcikiem na jednej z nich. Zniknął za wzgórzem. Dobranoc, miasto, dobranoc... LUBLIN – MIASTO INSPIRACJI

DLACZEGO LUBLIN? 10 POWODÓW, DLA KTÓRYCH WARTO TU PRZYJECHAĆ

Lublin jest nazywany miastem inspiracji. Przyciąga turystów wyjątkowym klimatem, zabytkami, ofertą kulturalną, pyszną kuchnią. A oto 10 szczególnych powodów, dla których warto tu przyjechać:

STARE MIASTO Jest uznawane za jedno z najpiękniejszych w Polsce. Posiada dobrze zachowany pierwotny średniowieczny układ przestrzenny. Zachwyca nie tylko bogactwem zdobień na fasadach kamienic, ale również autentycznością, oryginalnością oraz klimatem sprzed wieków.

KAPLICA TRÓJCY ŚWIĘTEJ Uznawana jest za jeden z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Turyści z całego świata podziwiają w niej wspaniałe XV-wieczne freski w stylu bizantyńsko-ruskim ufundowane przez króla Władysława Jagiełłę.

TRASY PODZIEMNE LUBLINA Spacer labiryntem zabytkowych piwnic staromiejskich dostarcza wielkich emocji, będąc jednocześnie wędrówką w czasie. Lubelska Trasa Podziemna, multimedialne muzeum 8

DLACZEGO LUBLIN? 10 POWODÓW, DLA KTÓRYCH WARTO TU PRZYJECHAĆ

Piwnica pod Fortuną w podziemiach zabytkowej kamienicy Lubomelskich oraz Podziemia Browaru są jednymi z ciekawszych atrakcji dla zwiedzających, którzy pragną odkrywać historię Lublina w nietypowy sposób.

LUBLIN KULTURALNY W mieście odbywa się wiele niepowtarzalnych przedsięwzięć artystycznych, które przyciągają do Lublina znanych artystów z całego świata. Są to m.in. Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej „Kody”, Noc Kultury, Festiwal Sztuki w Przestrzeni Publicznej „Open City / Otwarte Miasto”, Inne Brzmienia Art’n’Music Festival, Jarmark Jagielloński, Carnaval Sztuk-Mistrzów, Festiwal „Konfrontacje Teatralne”, Europejski Festiwal Smaku, a także Międzynarodowe Spotkania Teatrów Tańca i Lublin Jazz Festiwal.

KULTURA ŻYDOWSKA Lublin był jednym z najważniejszych ośrodków w historii Żydów wschodnioeuropejskich. Nieprzypadkowo określano go mianem Jerozolimy Królestwa Polskiego. Do dziś można podziwiać budynek Dawnej Uczelni Mędrców Lublina – Jeszywas Chachmej Lublin, która przed wojną uchodziła za jedną z najnowocześniejszych i najznakomitszych uczelni rabinackich na świecie.

MUZEUM WSI LUBELSKIEJ Położone na obrzeżach Lublina w dzielnicy Sławin, jest znakomitym miejscem zarówno dla miłośników historii, jak i aktywnego wypoczynku. W różnorodnym i malowniczym krajobrazie zgromadzono tutaj bezcenne pamiątki związane z dawnym życiem wsi, dworów i miasteczek Lubelszczyzny.

TRADYCYJNA REGIONALNA KUCHNIA LUBELSKA Kuchnia lubelska to potrawy wywodzące się z menu dawnych mieszkańców naszego regionu. Mieszają się w niej smaki żydowskie, ukraińskie, litewskie, tatarskie, węgierskie, a nawet ormiańskie. Popularne dania to forszmak lubelski, potrawy przyrządzane z kaszy gryczanej oraz różnego typu pierogi. Koniecznie należy spróbować cebularza lubelskiego.

TROLEJBUSY Lublin jest jednym z trzech miast w Polsce, obok Gdyni i Tychów, w którym jeżdżą trolejbusy. „Maskotką” Lublina jest Ziutek, odrestaurowany radziecki trolejbus ZIU, którym można zwiedzać miasto. Ziutek jest chyba jedynym na świecie trolejbusem wyposażonym w stoliki, bar i … toaletę.

CZARCIA ŁAPA I OBRAZ MATEJKI Muzeum Lubelskie na Zamku kryje wiele niespodzianek. To tu znajduje się stół z diabelskim odciskiem dłoni, związany z Legendą o Czarciej Łapie. W Galerii Malarstwa Polskiego i Obcego eksponowany jest zaś jeden z najbardziej znanych obrazów Jana Matejki Unia Lubelska.

KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI To najstarsza i najbardziej znana uczelnia wyższa w Lublinie. Od 2005 roku nosi imię Jana Pawła II, który jako kardynał Wojtyła był z nią związany blisko ćwierć wieku, od 1954 roku do wyboru na papieża w 1978 roku. DLACZEGO LUBLIN? 10 POWODÓW, DLA KTÓRYCH WARTO TU PRZYJECHAĆ

NA JWAŻNIEJSZE WYDARZENIA Z HISTORII LUBLINA

Historia Lublina obfitowała w wiele wydarzeń ważnych nie tylko dla rozwoju miasta ale i kraju. Do najbardziej istotnych należą:

1198 – najstarszy zapis źródłowy nazwy Lublin - dokument potwierdzający powstanie archidiakonatu lubelskiego; 15 sierpnia 1317 – Książę krakowsko-sandomierski Władysław Łokietek nadaje Lublinowi przywilej lokacyjny oparty na prawie magdeburskim; 1569 – zawarcie unii polsko-litewskiej, zwanej Unią Lubelską, która powołała do życia Rzeczpospolitą Obojga Narodów; 7/8 maja 1575 – wielki pożar Lublina; spaliły się m.in.: kamienice mieszczańskie, ratusz, mury obronne z basztami i bramami oraz kościoły i klasztory; 1578 – powołanie Trybunału Koronnego w Lublinie, tj. najwyższej instancji sądowej dla obszaru Małopolski, z siedzibą w ratuszu; 7/8 listopada 1918 – powstanie w Lublinie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele; przez kilka dni - aż do utworzenia Rządu Polskiego w Warszawie - Lublin był stolicą kraju; 1918 – powstanie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego z inicjatywy księdza Idziego Radziszewskiego;

1930 – otwarcie żydowskiej Uczelni Mędrców Lublina (Jeszywas Chachmej Lublin); 18 września 1939 – wkroczenie Niemców do Lublina; lipiec 1944 – opanowanie miasta przez wojska radzieckie wraz z towarzyszącymi im oddziałami polskimi; formowanie struktur komunistycznej PRL; Lublin tymczasową stolicą Polski (164 dni);

1944 – likwidacja obozu koncentracyjnego Majdanek; powstanie Państwowego Muzeum na Majdanku – pierwszego muzeum tego typu na świecie; 1944 – powołanie Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej; 1980 – wybuch w Świdniku i Lublinie strajków robotniczych (tzw. Lubelski Lipiec), stanowiących zapowiedź przemian polityczno-gospodarczych w kraju, m.in. powstania Solidarności. 10

NA JWAŻNIEJSZE WYDARZENIA Z HISTORII LUBLINA

ZNANI Z LUBLINA Przez prawie 700 lat istnienia, z Lublinem związanych było wiele osobowości, które odegrały znaczącą rolę w polskiej historii, kulturze i sztuce. Jan Kochanowski, Henryk Wieniawski, Józef Czechowicz, Józef Pankiewicz, Stefan Wyszyński, Karol Wojtyła… Nie sposób wymienić wszystkich.

A kogo dziś można spotkać na ulicach miasta inspiracji? Od lat z Lublinem związani są: wokalistka zespołu Bajm, Beata Kozidrak, lider Budki Suflera Krzysztof Cugowski oraz jego synowie Wojciech i Piotr Cugowscy z zespołu Bracia.

Lublin jest również znany ze swojej bogatej sceny teatralnej, zarówno repertuarowej jak i alternatywnej. Czołowymi postaciami teatru autorskiego są Janusz Opryński, współzałożyciel i reżyser teatru Provisorium, inicjator Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego "Konfrontacje”, Włodzimierz Staniewski, reżyser teatralny, twórca i szef Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice” oraz Leszek Mądzik, scenograf, reżyser teatralny, profesor sztuk plastycznych, twórca Sceny Plastycznej KUL. Szeroki wachlarz oferty teatralnej uzupełnia silne środowisko związane z tańcem współczesnym, skupione wokół Lubelskiego Teatru Tańca, tworzące festiwal Międzynarodowe Spotkania Teatrów Tańca. Z Lublina pochodzi Marcin Wroński, pisarz i redaktor, autor popularnych kryminałów o komisarzu Maciejewskim. Jednym z najbardziej znanych artystów wizualnych jest Robert Kuśmirowski - performer, autor instalacji, fotografii, rysunków. Któż nie zna porucznika Borewicza z serialu „07 zgłoś się” czy Tośka z „Plebanii”? Lublinianie często spotykają aktorów Bronisława Cieślaka i Jerzego Rogalskiego podczas pieszych wędrówek po mieście. Z Lublinem są również związani znani szerokiej publiczności artyści kabaretowi (Marcin i Michał Wójcik, Waldemar Wilkołek, z Ani Mru Mru oraz Paweł Szwajgier, Michał Kincel, Andrzej Mierzejewski z Kabaretu Smile). Skecze obydwu kabaretów biją rekordy popularności. ZNANI Z LUBLINA

ODPOCZYNEK WŚRÓD ZIELENI Lublin zaskakuje ilością parków, ogrodów i zielonych terenów rekreacyjnych w niewielkiej odległości od Starego Miasta i Śródmieścia. Z pewnością niewiele miast może się poszczycić taką ilością zielonej przestrzeni w sercu miasta. Można tu przyjemnie wypoczywać – spacerować, jeździć na rowerze i rolkach lub odpocząć na ławce w promieniach słońca.

OGRÓD SASKI przy Al. Racławickich to najstarszy park w Lublinie. Został założony w 1837 roku na gruntach podominikańskich na wzór ogrodów angielskich. Inicjatorem jego powstania był inżynier gubernialny Feliks Bieczyński. Ogród Saski (nazwany tak na wzór stołecznego) dla Lublinian jest miejscem wyjątkowym. Klomby z kwiatami, szerokie alejki, urokliwy staw z łabędziami, fontanna, plac zabaw i przytulne altanki powodują, że jest ulubionym miejscem spacerów. W centrum Ogrodu znajduje się Muszla Koncertowa. Od maja do września każdego roku odbywają się tu koncerty muzyki poważnej, koncerty rockowe, spektakle teatralne, kino pod gwiazdami, festyny rodzinne oraz wiele innych ciekawych imprez. Ciekawostkami Ogrodu Saskiego są: kamień z datą założenia parku oraz zachowany częściowo zegar słoneczny z 1848 roku. Blisko 5-metrowa wskazówka pokazuje godziny na zielonym cyferblacie z bukszpanu. Uwagę spacerujących przyciągają również wiewiórki. Warto również zwrócić uwagę na niewielką neogotycką budowlę, usytuowaną obok głównego wejścia – to domek stróża, zwany też domkiem odźwiernego. 12

ODPOCZYNEK WŚRÓD ZIELENI

ZALEW ZEMBORZYCKI to malowniczo położony akwen pomiędzy dawną wsią Zemborzyce a Lasem Dąbrowa. Jest to doskonałe miejsce do rekreacji i aktywnego wypoczynku. Każdy znajdzie tu coś dla siebie – miłośnicy sportów wodnych, żeglarze, amatorzy leniuchowania na plaży, rowerzyści a nawet wędkarze. Na terenie miasta znajdują się również:

PARK AKADEMICKI położony na terenie Dzielnicy Uniwersyteckiej, zaprojektowanej przez Czesława Gawdzika i Tadeusza Witkowskiego. Od 1946 do 1965 r. znajdował się tu Ogród Botaniczny, przeniesiony później na Sławinek. Park rozdziela poszczególne budynki uniwersyteckie, łącząc jednocześnie całe miasteczko uniwersyteckie w jeden żywy organizm. Od Akademickiego Centrum Kultury „Chatka Żaka”, wzdłuż domów studenckich, aż do Akademickiego Ośrodka Sportowego prowadzi przez park alejka spacerowa. Jest to doskonałe miejsce do odpoczynku pośród drzew. PARK LUDOWY jest największym parkiem Lublina. Założony został w latach 50. XX wieku. Leży w dolinie rzeki Bystrzycy, która wyznacza północną granicę parku, przez co część jego obszaru jest podmokła. Na obrzeżach Parku Ludowego znajduje się siedziba oraz hale Targów Lublin. PARK RURY to bardzo malowniczy park, leżący w wąwozie lessowym, stanowiącym naturalną granicę między dzielnicą Czuby a osiedlem LSM. Jest to doskonałe miejsce do spacerów. Często można tu również spotkać rowerzystów i biegaczy. Ciekawostką są znajdujące się na terenie parku kamienie z nazwami miast partnerskich Lublina

OGRÓD BOTANICZNY UMCS to jedno z najpiękniejszych miejsc Lublina, które w okresie letnim odwiedzają rodziny, wycieczki szkolne oraz inne piesze grupy turystów. Stanowi on doskonałą scenografię dla ślubnych fotografii. Możemy w nim podziwiać rośliny z całego świata. ODPOCZYNEK WŚRÓD ZIELENI

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ .

ZAMEK LUBELSKI I KAPLICA TRÓJCY ŚWIĘTEJ Przez wiele stuleci Zamek Lubelski spełniał ważną rolę w historii Lublina a także Polski. Został założony na wzgórzu u zbiegu dwóch rzek: Bystrzycy i Czechówki. Jego najdawniejsze dzieje są związane z planami utworzenia kasztelanii lubelskiej pod koniec XII wieku. Wówczas był to kompleks budowli drewnianych.

Pierwszym murowanym elementem drewnianego wtedy Zamku, jest istniejący do dzisiaj donżon. Powstał w połowie XIII wieku jako budowla obronno-mieszkalna i jest to jedyny zachowany przykład obiektu o takim charakterze na Lubelszczyźnie. Ta trzykondygnacyjna, owalna wieża budzi zachwyt nad mistrzostwem i doświadczeniem ówczesnych muratorów. Jej wysokość sięga 30 metrów, a grubość jej muru dochodzi do 3,4 metra. Wewnątrz biegnie spiralna klatka schodowa. Na 3. kondygnacji zachowało się typowe dla sztuki romańskiej okno bliźniacze zwane biforium. Obecnie, na szczycie wieży znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać wspaniałą panoramę Starego Miasta. Kaplica Trójcy Świętej nazywana również zamkową jest uznawana za jeden z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej w Polsce. Ta gotycka budowla wzniesiona za czasów Kazimierza Wielkiego, odgrywała przez kolejne stulecia znaczącą rolę w dziejach Lublina. We wnętrzu gotyckiej świątyni, w sierpniu 1418 roku, ukończono malowidła ścienne w stylu bizantyńsko-ruskim. Polichromie o tematyce staro- i nowotestamentowej zostały wykonane przez mistrza Andrzeja i jego uczniów. Ich fundatorem był król Władysław Jagiełło, który został dwukrotnie sportretowany na ścianach kaplicy. Unikatowa w skali Europy kaplica posiada Znak Dziedzictwa Europejskiego (EHL) jako jeden z trzech obiektów związanych z Unią Lubelską. Jest wyjątkową atrakcją dla znawców i miłośników zabytków, zwiedzających Lublin. Harmonijnie łączy zachodnią gotycką architekturę z malarstwem wschodnim.

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Zamek, leżący na szlaku z Krakowa do Wilna, cieszył się szczególnym upodobaniem Jagiellonów. Tutaj, pod opieką Jana Długosza i Filipa Kallimacha wychowywali się i kształcili synowie Kazimierza Jagiellończyka. W latach 20-tych XVII wieku przybył do Lublina nadworny architekt Zygmunta Starego - Bartholomeo Berecci, który doprowadził do przebudowy zamku na rezydencję królewską w stylu renesansowym. Kres świetności zamku przyniosły pożary oraz działania wojenne drugiej połowy XVII wieku. Na dawnych fundamentach wzniesiono w stylu neogotyckim w latach 1824-1826 więzienie kryminalne. Funkcję tę zamek pełnił przez 128 lat, do 1954 roku. Dzisiejszy Zamek to Muzeum Lubelskie, funkcjonujące w tym miejscu od 1957 roku. Wśród bogatych zbiorów uwagę zwraca kolekcja malarstwa polskiego XVII-XX wieku z Unią Lubelską Jana Matejki oraz polskie malarstwo historyczne i batalistyczne. Dużą część ekspozycji zajmują zbiory etnograficzne. Warto również zobaczyć nową, multimedialną wystawę archeologiczną, prezentującą ponad dwa tysiące zabytków pochodzących z badań archeologicznych na Lubelszczyźnie. Muzeum Lubelskie w Lublinie ul Zamkowa 9, 20-117 Lublin tel. +48 81 532 50 01 do 03 Dostępność dla zwiedzających: wtorek, czwartek-sobota 9.00-16.00; środa, niedziela 9.00-17.00. Zwiedzanie kaplicy po wcześniejszej rezerwacji tel. 81 532 50 01 w. 61 bilety: kaplica (6,50 zł / 8,50 zł), zbiory (6,50 zł / 10 zł), baszta i taras widokowy (4 zł / 6,5 zł).

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

ARCHIKATEDRA I WIEŻA TRYNITARSKA ARCHIKATEDRA PW. ŚW. JANA CHRZCICIELA I JANA EWANGELISTY

Świątynia jest największym obiektem sakralnym w Lublinie i pełni funkcję kościoła archikatedralnego Archidiecezji Lubelskiej. Uznawana jest za perłę baroku na Lubelszczyźnie.

Powstała jako kościół jezuicki, wzorowany na rzymskim kościele Il Gesu. W pierwotnej formie kościół zaprojektowany został w 1586 roku przez zakonnika jezuickiego Jana Marię Bernardoniego. W 1752 roku podczas pożaru znaczna część założenia uległa zniszczeniu. Świątynię odbudowano pod kierunkiem Franciszka Koźmińskiego. W 1757 wnętrze świątyni pokryto iluzjonistycznymi freskami autorstwa Józefa Meyera, nadwornego malarza Augusta III Mocnego. Polichromia przedstawia m.in. sceny zaczerpnięte z Apokalipsy oraz z działalności patronów katedry. Sześć kaplic dedykowanych świętym - św. Marii Magdalenie, św. Franciszkowi Ksaweremu, św. Ignacemu Loyoli, św. Janowi Nepomucenowi, Michałowi Archaniołowi oraz św. Stanisławowi Kostce - zostało udekorowanych scenami z ich życia. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 roku kościół przeszedł na własność zakonu trynitarzy. W latach 1799-1805 w świątyni Rosjanie urządzili magazyn wojskowy. W 1805 roku przywrócono funkcje sakralne budowli, a po utworzeniu diecezji lubelskiej kościół przeznaczono na siedzibą biskupa. Część wyposażenia przeniesiono z kościoła św. Michała Archanioła. W 1821 roku architekt Antonio Corazzi dobudował do barokowej fasady klasycystyczny sześciokolumnowy portyk z tarasem, podkreślając tym samym reprezentacyjny charakter obiektu. W czasie II wojny światowej katedra doznała największych zniszczeń. Portyk został zburzony, zawalił się także dach oraz jedna z wież. W dniu 3 lipca 1949 roku w katedrze miał miejsce tzw. cud lubelski. Na obrazie Matki Boskiej Płaczącej (kopia obrazu jasnogórskiego), na twarzy Maryi pojawiły się łzy. Zauważyli je modlący się wówczas przy obrazie parafianie. Aby zbadać to zjawisko, powołana została specjalna komisja. Podjęte badania naukowe nie wyjaśniły jednak pochodzenia łez. Wieść o cudzie rozeszła się szybko po całym kraju. Do katedry i Lublina ściągały pielgrzymki wiernych z całego kraju. Ówczesne władze PRL starały się zdyskredytować wiarygodność cudu i umniejszyć jego znaczenie, stosowano także represje wobec pielgrzymów. Oficjalnie, wydarzenie nigdy nie zostało uznane za cud. W 1988r. obraz Matki Boskiej Płaczącej został koronowany. 16

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Po wojnie przystąpiono do poważnych prac konserwatorskich, którym patronował ówczesny biskup lubelski Stefan Wyszyński. Wtedy też umieszczono na fasadzie kartusz z napisem Soli Deo [Jedynemu Bogu], który stał się dewizą późniejszego Prymasa Polski. Po obejrzeniu wnętrza kościoła warto zwiedzić dostępną dla turystów Zakrystię Akustyczną. Posiada ona szczególną właściwość przenoszenia dźwięków. Tuż obok Zakrystii mieści się Skarbiec. Na jego sklepieniu znajduje się najbardziej spektakularny fresk z całego zespołu katedralnego – wypędzenie Heliodora ze Świątyni Jerozolimskiej. Dużym zainteresowaniem wśród zwiedzających cieszą się cenne zbiory zabytków sztuki sakralnej – złotnictwa i szat liturgicznych. W wyposażeniu świątyni na uwagę zasługują również: czternastowieczna chrzcielnica z brązu, przeniesiona tu ze zburzonego kościoła farnego pw. św. Michała oraz siedemnastowieczny, monumentalny ołtarz główny z czarnej gruszy libańskiej, ufundowany przez Jana Mikołaja i Zofię z Tęczyńskich Daniłłowiczów.

W 1757 wnętrze świątyni pokryto iluzjonistycznymi freskami autorstwa Józefa Meyera, nadwornego malarza Augusta III Mocnego. Archikatedra Lubelska Plac Katedralny, Lublin Wnętrze archikatedry można zwiedzać codziennie Zakrystia akustyczna, skarbiec: wtorek-sobota 10.00-16.00 (bilety 3 zł / 4 zł)

WIEŻA TRYNITARSKA Wieża Trynitarska zwana również Bramą Trynitarską jest najwyższym punktem widokowym w Lublinie. Pierwotnie wchodziła w skład zabudowań kolegium jezuickiego i była tylko furtą klasztorną. W roku 1627 podwyższono ją i przeznaczono na dzwonnicę. Po kasacie zakonu jezuitów przeszła w ręce oo. trynitarzy. Pomimo, że budowla krótko należała do zakonników, od tej pory zaczęto ją nazywać Wieżą Trynitarską. Obecnie w Wieży znajduje się Muzeum Archidiecezjalne Sztuki Religijnej, a z jej szczytu rozciąga się wspaniały widok na Lublin. Wieża Trynitarska Plac Katedralny, Lublin Dostępność dla turystów: wtorek-niedziela 10.00-17.00 (bilety 5 zł / 7 zł) możliwość nocnego wejścia na wieżę po wcześniejszej rezerwacji telefonicznej, tel. +48 695 475 152 LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

BAZYLIKA O.O. DOMINIKANÓW

Dominikanie przybyli do Lublina prawdopodobnie w 2. połowie XIII wieku. Murowany kościół i klasztor zostały zbudowane w 1342 roku, dzięki fundacji Kazimierza Wielkiego, w miejsce drewnianej kaplicy św. Krzyża. Kościół wznoszono etapami – najpierw prezbiterium, następnie nawę główną, potem nawy boczne.

Wielki pożar, który strawił Lublin w 1575 roku, nie oszczędził również świątyni dominikanów. Odbudowano ją dopiero na przełomie XVI i XVII stulecia w stylu renesansowym, nadając jej obecny kształt. Oprócz szczytu fasady w typie renesansu lubelskiego, dobudowano również jedenaście kaplic bocznych, które odznaczają się szczególnymi walorami artystycznymi. Fundowane były przez przedstawicieli wielkich polskich rodów. Powstawały z chęci upamiętnienia siebie i rodziny, spełniały również funkcje kaplic grobowych, przede wszystkim miały jednak służyć przechowywaniu relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Na szczególną uwagę zasługuje Kaplica Firlejowska. Zbudowana na rzucie kwadratu, nakryta kopułą o stiukowej dekoracji, która uznawana jest za szczytowe osiągnięcie renesansu lubelskiego. Została wykonana w latach 1620–1630 przez muratora Jana Wolffa. Kaplica mieści (ocalały z pożaru w 1575 r. i zamontowany tu wtórnie) nagrobek Mikołaja i Piotra Firlejów, wiązany z warsztatem Jana Marii Padovano. Jest on jednym z pierwszych nagrobków piętrowych w Polsce. Równie interesująco przedstawia się Kaplica Tyszkiewiczowska, która znajduje się na przedłużeniu prezbiterium kościoła. Wystawiona z fundacji wojewody kijowskiego, Janusza Tyszkiewicza, jego siostry Krystyny oraz kasztelana sandomierskiego Stanisława Witowskiego. Głównym architektem kaplicy był murator lubelski Jan Cangerle. Dekorację stiukową wykonał wzięty ówcześnie włoski sztukator Jana Baptysta Falconi. Kaplica nakryta jest elipsoidalną kopułą, ozdobioną monumentalną kompozycją freskową, przypisywaną Tomaszowi Muszyńskiemu. Przedstawia Sąd Ostateczny. 18

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Na prawo od wejścia znajduje się Kaplica Szaniawskich, a w niej obraz przedstawiający pożar Lublina w 1719 roku, namalowany około 1740 roku. Obraz ten jest jednym z najważniejszych źródeł ikonograficznych przedstawiających Lublin w XVIII wieku. Ukazano na nim miasto od strony północno-zachodniej. Centralnym punktem obrazu jest wzgórze staromiejskie. Przedstawieni zostali również ludzie biorący udział w gaszeniu pożaru oraz mieszczanie i duchowieństwo idący w procesji wzdłuż murów z chorągwiami i relikwiami Krzyża Świętego. XVII i XVIII wiek był okresem największego rozkwitu lubelskiego klasztoru. Wtedy to największą popularnością cieszył się kult lubelskiej relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Po powstaniu styczniowym władze carskie doprowadziły do kasaty zakonu. Dominikanie odzyskali świątynię dopiero w 1938 roku. W 1967 roku świątynia dominikańska otrzymała tytuł bazyliki mniejszej. Zwiedzając kościół warto zobaczyć wystawę stałą Klasztor w sercu miasta, która prezentuje skarby lubelskich dominikanów – kolekcję zabytkowych szat liturgicznych i wyrobów złotniczych.

Bazylika oo. Dominikanów Wśród bogatego wyposażenia Bazyliki oo. Dominikanów zdecydowanie dominują elementy związane z przechowywaną tutaj przez wieki relikwią Drzewa Krzyża Świętego, skradzioną w roku 1991 i do dziś nieodnalezioną. Według Jana Długosza przywieźć ją miał do Lublina i przekazać pod opiekę zakonu Dominikanów książę Rusi i Kijowa Grzegorz, za czasów panowania Kazimierza Wielkiego. Według innej wersji legendy, powstałej na początku XVI wieku, około roku 1420, biskup kijowski Andrzej przejeżdżał przez Lublin z relikwią. Seria cudów sprawiła, iż niepodzielona, uważana za największą z istniejących, cząstka Drzewa Krzyża pozostała w lubelskim klasztorze. Dominikanie byli w posiadaniu największej istniejącej części Krzyża do 1991 roku. Obecnie w kościele pozostał jedynie niewielki fragment Drzewa Krzyża Świętego.

Bazylika oo. Dominikanów ul. Złota 9, Lublin Informacje na temat zwiedzania oraz rezerwacje: Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego i Wydarzeń Kulturalnych czynne codziennie w godz. 10.00-18.00, tel. +48 81 532 89 80, 728 429 926 LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

RYNEK STAREGO MIASTA Stare Miasto to historycznie najstarsza część Lublina. Posiada dobrze zachowany pierwotny średniowieczny układ urbanistyczno-architektoniczny, tym samym należy do najlepiej zachowanych staromiejskich zespołów w Polsce. Rynek ma kształt nieregularnego czworoboku o wymiarach ok. 62x72 m. Asymetryczny kształt rynku był uwarunkowany ukształtowaniem wzgórza staromiejskiego oraz zabudową sprzed lokacji miasta.

W centrum rynku znajduje się Stary Ratusz, późniejszy Trybunał Koronny.

Powstał on prawdopodobnie już w II poł. XIV w. W XV w. budynek ulegał licznym przebudowom. Po pożarze Lublina w 1575 roku został odbudowany w stylu renesansowym i miał nawiązywać do siedzib władz miejskich w Sandomierzu i Tarnowie. Początkowo pełnił funkcję miejskiego ratusza. Wewnątrz mieściły się Izby Rady i Ławy, skarbiec i archiwum, a w podziemiach piwnica oraz izba tortur. W 1578 roku został siedzibą najwyższej instancji sądowej dla szlachty z Małopolski – Trybunału Koronnego. W latach 1781-1787, gmach Trybunału został przebudowany według projektu Dominika Merliniego – nadwornego architekta Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nadano mu wówczas dzisiejszy klasycystyczny wygląd – został rozbudowany i niemal dwukrotnie poszerzony. Wykończono także drugie piętro z przeznaczeniem dla sądów ziemskich, natomiast pozostałe wnętrza pozostawiono bez zmian. Obecnie mieści się tu Pałac Ślubów, a w podziemiach ma swój początek Lubelska Trasa Podziemna. Z Trybunałem Koronnym wiąże się również słynna legenda o sądzie diabelskim i Czarciej Łapie. 20

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Lubelska Trasa Podziemna to blisko 300-metrowa trasa turystyczna biegnąca pod Rynkiem i kamienicami Starego Miasta.

Powstała w wyniku połączenia korytarzami kilkunastu staromiejskich piwnic z XVI i XVII wieku. Trasa rozpoczyna się w budynku Starego Ratusza, potem biegnie ulicami Złotą i Archidiakońską aż do Placu po Farze. Przejście Lubelską Trasą Podziemną to podróż w czasie, podczas której można poznać historię rozwoju Lublina. Przybliżają ją makiety przedstawiające miasto sprzed wieków, a punktem kulminacyjnym podziemnej wędrówki jest wzbogacona światłem i dźwiękiem ruchoma makieta inspirowana obrazem przestawiającym wielki pożar Lublina z 1719 r., znajdującym się w kościele oo. dominikanów. Lubelska Trasa Podziemna Rynek 1 (Trybunał Koronny), Lublin tel. +48 81 535 65 70 (grupy zorganizowane po rezerwacji telefonicznej) SEZON LETNI poniedziałek 10.00-14.00; wtorek-piatek: 10.00, 12,00, 14.00, 16.00 sobota - niedziela: 12.00, 13,00, 14.00, 16.00, 17.00 SEZON ZIMOWY poniedziałek 10.00-14.00; wtorek-piatek 10-15.00. Wejście dla turystów indywidualnych o godz. 14.00 sobota- niedziela:12.00, 13,00, 14.00, 16.00 W poniedziałki zwiedzanie połączone jest z inscenizacją (konieczna rezerwacja dla wszystkich) bilet: 7 zŁ*/ 8 zł / 10 zł z inscenizacją 9 zł* / 10zł/ 12zł * bilet edukacyjny dla zorganizowanych grup szkolnych powyżej 10 osób Historia staromiejskich kamienic sięga XV wieku. Wówczas były to murowano-drewniane domy. Pożar z 1575 roku strawił całą średniowieczną zabudowę. Kamienice odbudowywano już w stylu renesansowym. Posiadały bogato rzeźbione portale (część zachowała się do dzisiaj), nie miały podcieni, wieńczyły je zaś często wysokie attyki. Ponieważ nie stosowano numeracji domów, kamienicom nadawano nazwy wywodzące się od imienia lub zawodu właściciela. Nieco rzadziej pojawiały się nazwy związane z funkcją lub wyglądem samej kamienicy. Ich właścicielami byli mieszczanie pochodzenia polskiego, niemieckiego, żydowskiego, ormiańskiego, węgierskiego czy rosyjskiego. Z lubelskimi kamienicami związani byli ważni przedstawiciele polskiej historii, sztuki czy literatury m.in. Jan Kochanowski, Henryk Wieniawski, Wincenty Pol. Niemal każda z nich odznacza się wysokimi walorami architektonicznymi. LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

PIWNICA POD FORTUNĄ .

Piwnica pod Fortuną to pierwsze multimedialne muzeum w Lublinie, które znajduje się w podziemiach zabytkowej kamienicy Lubomelskich (Rynek 8), w sercu staromiejskiego rynku

Muzeum jest podzielone na kilka części, z których każda dotyczy innego aspektu historii miasta. Odwzorowano m.in. wygląd ulic z różnych epok oraz wnętrze mieszczańskiego domu z przełomu XVI i XVII wieku. Znaczna część ekspozycji została poświęcona różnym kulturom i religiom, których przedstawiciele tworzyli niegdyś tutejszą społeczność. Jest więc sala poświęcona katolikom i protestantom, wyznawcom prawosławia i społeczności żydowskiej. Wystawa przybliża również historię wymiaru sprawiedliwości i rozwój lubelskiego przemysłu.

W Muzeum wykorzystano szereg multimedialnych rozwiązań pozwalających w nieszablonowy sposób przybliżyć historię Lublina

Służą one prezentacji zdjęć, map, starych dokumentów, materiałów wideo i dźwięków, które tworzą iluzję nieistniejącego już świata. W muzeum znajdują się również eksponaty, m.in. kopia aktu Unii Lubelskiej, przedmioty kultu religijnego czy dawne narzędzia tortur. Atrakcją wystawy jest również wirtualna lokomotywa. Dzięki tak zaaranżowanej ekspozycji można przenieść się w czasie i przestrzeni; nie tylko zobaczyć, ale także poczuć atmosferę dawnego Lublina. W Piwnicy pod Fortuną zwiedzający mogą obejrzeć dawną winiarnię, której ściany pokryte są renesansową polichromią - wyjątkowymi w skali Polski malowidłami o tematyce świeckiej, datowanymi na drugą połowę XVI w. Ich fundatorem był Erazm, syn Jana Lubomelskiego, który odziedziczył kamienicę w 1573 r. po swojej siostrze Urszuli. Autor polichromii jest nieznany. 22

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Na sklepieniu winiarni przedstawiona została półnaga kobieta z długimi rozwianymi włosami, stojąca na kuli umieszczonej w muszli. Jest ona utożsamiana z rzymską boginią losu Fortuną. Na ścianach winiarni znajdują się obrazy, które odwołują się do kultury antycznej (mitologii i literatury) oraz renesansowej obyczajowości. Przedstawiają m.in. Triumf miłości, Demokryta i Heraklita, Drzewo szczęśliwe. Przy obrazach umieszczone zostały cytaty z Horacego i Wergiliusza oraz napisy w języku łacińskim i niemieckim. Polichromie odnoszą się do idei epikurejskiej, do renesansowego sposobu patrzenia na świat. Każdy zwiedzający Piwnicę pod Fortuną, oprócz wyjątkowych wrażeń, może zabrać ze sobą na pamiątkę kartkę z własnoręcznie odbitą najstarszą pieczęcią miejską Lublina z 1401 roku. Wszystkie prezentacje w muzeum dostępne są w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim. Ekspozycja jest również dostosowana do potrzeb osób niedowidzących, dzięki zamontowaniu tablic z treścią w alfabecie Braille'a i możliwości odtworzenia nagrań głosowych. Obecnie Piwnicą pod Fortuną zarządza Lubelska Regionalna Organizacja Turystyczna. Piwnica pod Fortuną Rynek 8, 20-111 Lublin tel. +48 81 444 55 55 czynne codziennie od 11.00 do 19.00 bilety 8 zł / 10 zł LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Kamienica Lubomelskich Kamienica, w której znajduje się wystawa, jest zlokalizowana w północnej pierzei Rynku. Od XV wieku (razem z kamienicą przy ul. Grodzkiej 3) należała do bogatej i wpływowej mieszczańskiej rodziny Lubomelskich. Z lat dokonanej przez nich przebudowy zachował się fragment renesansowego portalu z datą 1540, napisem Jan Lubom i gmerkiem Zadora. W kamienicy zachowały się również liczne przykłady polichromii na ścianach i drewnianych stropach. Na szczególną uwagę zasługują malowidła znajdujące się w dawnej sieni kamienicy, powstałe około połowy XVI wieku z fundacji Jana Lubomelskiego. Zachowały się one w stanie oryginalnym. Większa część polichromii ukazuje bitwę pod murami gotyckiego miasta. Ta panorama została uznana za widok średniowiecznego Lublina. Obok panoramy ukazana została Madonna z Dzieciątkiem.

BRAMA GRODZKA – TEATR NN Ośrodek „Brama Grodzka Teatr NN” powstał w 1990 roku i jest instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego. Program Ośrodka koncentruje się wokół historycznego oraz symbolicznego znaczenia Bramy Grodzkiej, która dawniej stanowiła granicę między chrześcijańskim a żydowskim Lublinem oraz miejsce spotkań różnych kultur, tradycji i religii. 24

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

W Ośrodku można zwiedzać wystawę Lublin. Pamięć Miejsca, która jest poświęcona wielokulturowemu, przedwojennemu Lublinowi.

Pierwsza część wystawy opowiada o życiu Żydów w Lublinie do 1939 roku. Ekspozycja została zbudowana na wzór wnętrza archiwum wypełnionego metalowymi regałami, ze stojącymi na nich segregatorami. W każdym segregatorze znajdują się materiały archiwalne, zdjęcia, nagrane wspomnienia, teksty literackie dotyczące konkretnych domów i ulic przedwojennego miasta. Wystawa kończy się w miejscu, w którym można obejrzeć makietę przedwojennego Lublina. Druga część wystawy Pamięć Światła – Pamięć Sprawiedliwych poświęcona jest pamięci o zagładzie społeczności żydowskiej w Lublinie. Jest to też opowieść o Sprawiedliwych, którzy ratowali Żydów w czasie Holocaustu. Ma ona formę instalacji artystycznej. Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” ul. Grodzka 34, Lublin tel. +48 81 532 58 67 czynne poniedziałek-piątek 9.30, 11.00, 12.30, 14.00 bilet 5 zł / 7 zł, grupy zorganizowane po rezerwacji telefonicznej

DOM SŁÓW – IZBA DRUKARSTWA Izba Drukarstwa – Dom Słów mieści się w pomieszczeniach drukarni "Popularna", która funkcjonowała w kamienicy przy ul. Żmigród 1 w latach 1932-1946. Przed wojną bywali w niej m.in. Józef Czechowicz oraz Józef Łobodowski. W czasie okupacji pracownicy „Popularnej” współpracowali z Podziemiem, drukując w tajemnicy konspiracyjne ulotki, dokumenty, afisze, pisma. Od 1972 roku do połowy lat dziewięćdziesiątych funkcjonowała tu Izba Tradycji Drukarstwa Lubelskiego. Obecnym gospodarzem miejsca jest Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN”. LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Dom Słów to unikatowe miejsce, pokazujące fundamentalną rolę słowa mówionego i drukowanego. To jedna z trzech placówek w Polsce, gdzie są eksponowane maszyny drukarskie i zecerskie, przyrządy introligatorskie oraz inne urządzenia, związane z drukiem. Od innych wyróżnia ją to, że wszystkie zgromadzone eksponaty są w pełni sprawne i ciągle używane. Oprócz ekspozycji stałej w Izbie prezentowane są wystawy czasowe. Prowadzone są tu również warsztaty edukacyjne dla dzieci i młodzieży, podczas których uczestnicy poznają techniki druku wypukłego, wykonują matryce i drukują grafiki, składają tekst czcionkami. Poznają również techniki kaligrafii. Dom Słów - Izba Drukarstwa ul. Żmigród 1, Lublin, tel. +48 81 53 452 33, czynne poniedziałek-piątek 10.00-15.00, bilety 4 /6 zł

LUBLIN – JEROZOLIMA KRÓLESTWA POLSKIEGO Dzieje Lublina są nierozerwalnie związane z życiem ludności żydowskiej, która przez prawie 500 lat współtworzyła charakter miasta, wywierała wpływ na kształt kultury, edukacji, religijności i życia społecznego. Lublin był jednym z najważniejszych ośrodków w historii Żydów wschodnioeuropejskich. Nieprzypadkowo określano go mianem Jerozolimy Królestwa Polskiego. Żydzi w Lublinie prowadzili bardzo aktywne życie religijne. Przez szereg lat obradował w Lublinie żydowski parlament – Sejm Czterech Ziem, utworzony w 1580 roku. W XVIII wieku, w Lublinie rozwijał się chasydyzm - ortodoksyjny żydowski ruch religijny, związany z wybitnymi przedstawicielami, takimi jak Jakub Icchak Horowitz zwany Widzącym z Lublina. Aktywne życie religijne wyraźnie oddziaływało na poziom edukacji. W Lublinie w XVI wieku powstała akademia talmudyczna przy Synagodze Maharszala, a później, słynna na całą Europę Środkową Jeszywas Chachmej Lublin. Dzięki tak wybitnym ośrodkom Lublin zyskał rangę „Żydowskiego Oxfordu”. W czasie okupacji Niemcy zburzyli żydowską dzielnicę, a jej mieszkańców wymordowali w obozach na Majdanku, w Bełżcu i Sobiborze. Ślady obecności żydowskiej społeczności przypomina Szlak Pamięci Żydów Lubelskich. 26

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Uczelnia Mędrców Lublina – Jeszywas Chachmej Lublin uchodziła za jedną z najnowocześniejszych i najznakomitszych uczelni rabinackich na świecie. Działała w latach 1930-1939. Pomysłodawcą jej utworzenia oraz pierwszym rektorem był rabin Majer Szapiro. Gmach uczelni był jednym z najbardziej reprezentacyjnych budynków w tamtym okresie. W uczelni znajdowała się m.in. aula wykładowa, pełniąca także rolę bożnicy, specjalna sala z makietą Świątyni Jerozolimskiej oraz jeden z najbogatszych w Polsce księgozbiorów judaistycznych liczący ponad 12 tysięcy tomów – zaginiony podczas wojny. Obecnie Jesziwa należy do Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Warszawie, znajdują się tam hotel Ilan z salą modlitw, salą spotkań, biblioteką i mykwą. Jeszywas Chachmej Lublin ul. Lubartowska 85, Lublin tel.: +48 81 747 09 92

Stary Kirkut jest najstarszą, powstałą w połowie XVI wieku, żydowską nekropolią Lublina i jednym z najstarszych cmentarzy żydowskich w Polsce. Znajdujące się na nim macewy stanowią jedne z najcenniejszych zabytków w skali europejskiej m.in. pomnik na grobie znanego rabina i talmudysty Jakuba Kopelmana z 1541 roku, który jest najstarszym nagrobkiem żydowskim na ziemiach polskich, istniejącym w swym pierwotnym miejscu. Podziwiać tu można rzeźby nagrobne, które są doskonałymi przykładami sztuki renesansu, manieryzmu, baroku i neoklasycyzmu. Przede wszystkim jednak lubelska nekropolia ma ogromne znaczenie historyczne. Znajdują się na niej macewy znanych, również poza granicami kraju, przedstawicieli społeczności LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

żydowskiej. Na lubelskim cmentarzu pochowany został w 1815 roku rabin Jakub Icchak Horowitz, zwany "Widzącym z Lublina", uważany za ojca chasydyzmu w Królestwie Polskim. W 1829 roku cmentarz został formalnie zamknięty dla kolejnych pochówków, a gmina żydowska założyła nową nekropolię przy dzisiejszej ulicy Walecznych. Stary Cmentarz Żydowski ul. Sienna / ul. Kalinowszczyzna Aby dostać się na cmentarz należy skontaktować się z lubelską filią Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Warszawie: tel.: +48 81 747 09 92? Lampa Pamięci O mieszkańcach dawnej dzielnicy żydowskiej przypomina jedna z ostatnich ocalałych w Lublinie, przedwojennych latarni ulicznych przy ul. Podwale, która świeci całą dobę. Co roku, 16. marca odbywa się tu Misterium Światła i Ciemności, które upamiętnia kolejne rocznice zagłady lubelskiego getta. Najpierw odczytywane są setki nazwisk przedwojennych mieszkańców dzielnicy żydowskiej, potem na terenie dawnego getta gasną wszystkie latarnie. Oprócz tej jednej…

PAŃSTWOWE MUZEUM NA MA JDANKU

W listopadzie 1944 roku na terenie dawnego obozu stworzono Państwowe Muzeum na Majdanku.

Jesienią 1941 roku, na południowo-wschodnich krańcach Lublina, na obszarze 270 ha, przy drodze prowadzącej do Zamościa i Lwowa, Niemcy założyli obóz koncentracyjny. Budowę rozpoczęto na rozkaz szefa SS Heinricha Himmlera. Docelowo miał być przeznaczony dla 150 tysięcy więźniów i jeńców. Na pełną realizację planów nie pozwoliły niepowodzenia na froncie wschodnim oraz trudności gospodarcze. Więźniarską część obozu tworzyło pięć tzw. pól więźniarskich, na których znajdowały się drewniane baraki dla więźniów. Prymitywnie zbudowane, z reguły przepełnione, rzutowały na warunki egzystencji więźniów, zwiększając panującą w obozie śmiertelność. Sytuację więźniów pogarszał brak wody, żywności, odzieży, lekarstw. Więźniowie Majdanka pochodzili z prawie 30 państw. Dominowali Żydzi, Polacy, Białorusini i Ukraińcy. Przedstawiciele innych narodowości, m.in. Francuzi czy Niemcy, stanowili 28

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

niewielki odsetek ogółu więźniów. Osadzeni umierali w wyniku głodu, pracy ponad siły, kar i szykan, chorób, nieludzkich warunków bytowych. Ginęli oni także w egzekucjach, a od jesieni 1942 roku mordowano ich w komorach gazowych. Spośród prawdopodobnie 150 tysięcy więźniów, którzy przeszli przez Majdanek, według najnowszych ustaleń życie straciło blisko 80 tysięcy osób, w tym około 60 tysięcy Żydów. 3 listopada 1943 roku w obozie na Majdanku Niemcy dokonali największej w historii obozów koncentracyjnych egzekucji przez rozstrzelanie – zamordowano wówczas około 18 tysięcy Żydów. Zwłoki pomordowanych i zmarłych m.in. palono na stosach spaleniskowych i w krematorium. Historia KL Lublin dobiegło końca 23 lipca wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej do Lublina. Przez pewien czas na terenie Majdanka funkcjonował obóz NKWD dla aresztowanych członków Polskiego Państwa Podziemnego. W listopadzie 1944 roku na terenie dawnego obozu stworzono Państwowe Muzeum na Majdanku. Jest to pierwsze muzeum martyrologiczne na świecie. Instytucja prowadzi działalność wystawienniczą, edukacyjną i naukową. Misją Muzeum jest pielęgnowanie pamięci i rozwijanie edukacji historycznej o okupacji niemieckiej na Lubelszczyźnie podczas II wojny światowej, w szczególności poprzez upamiętnianie ofiar, ochronę obiektów oraz dokumentowanie historii obozu koncentracyjnego na Majdanku oraz obozów zagłady w Bełżcu i Sobiborze.

Na terenie dawnego obozu w 1969 roku wzniesiono ku czci pomordowanych monumentalny pomnik projektu Wiktora Tołkina. Pomnik Walki i Męczeństwa jest formą przestrzenną składającą się z Bramy, Drogi Hołdu i Pamięci oraz z zawierającego prochy ofiar Mauzoleum. Stanowi on swoistą przestrogę dla współczesnych, ale jednocześnie jest on symbolem zwycięstwa godności ludzkiej. Państwowe Muzeum na Majdanku ul. Droga Męczenników Majdanka 67, Lublin Informacje na temat zwiedzania oraz rezerwacje: Centrum Obsługi Zwiedzających: tel. +48 81 710 28 33 Muzeum dostępne jest dla zwiedzających od wtorku do niedzieli - kwiecień-październik 9.00-18.00; listopad-marzec 9.00-16.00. Ze względu na prezentowaną tematykę zaleca się, aby teren Muzeum zwiedzały osoby, które ukończyły 14 lat. Wstęp do Muzeum jest bezpłatny LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

MUZEUM WSI LUBELSKIEJ I OGRÓD BOTANICZNY UMCS

Będąc w Lublinie, koniecznie należy poświęcić czas na wizytę w Muzeum Wsi Lubelskiej.

Jest to wymarzone miejsce dla wszystkich, którzy chcieliby poznać dawne życie lubelskich dworów, wsi i miasteczek. Na niezwykle malowniczym terenie znajduje się prezentacja kilku krain geograficznych, zróżnicowanych pod względem krajobrazowym i etnograficznym – Wyżyny Lubelskiej, Roztocza, Polesia Lubelskiego, Podlasia, Mazowsza i Kotliny Sandomierskiej. Turystów wita wiatrak typu holenderskiego z Zygmuntowa. Koniecznie trzeba też zajrzeć do najstarszego obiektu w sektorze Wyżyny Lubelskiej – chałupy z Tarnogóry z 1773 roku. W centrum skansenu, w otoczeniu ogrodu i parku, znajduje się dwór ziemiański z Żyrzyna z XVIII wieku. Jest on widoczny niemal ze wszystkich sektorów wiejskich muzeum. W sektorze roztoczańskim warto szczególnie zwrócić uwagę na trzykopułową drewnianą cerkiew z Tarnoszyna, której przywrócono funkcję kultową. Jest ona jednocześnie obiektem muzealnym oraz świątynią Grekokatolickiej Parafii w Lublinie. Niezwykle interesująco zapowiadają się również umiejscowione wokół zbiornika wodnego wiejskie zabudowania, charakterystyczne dla Powiśla.

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Od października 2013 roku turyści mogą oglądać wnętrza i ekspozycje pierwszych budynków w Miasteczku Prowincjonalnym Europy Środkowej. To miejsce jest dla wszystkich, którzy chcą poczuć atmosferę codziennego życia polskiego miasteczka lat 20. i 30. XX wieku. Wybrukowany kocimi łbami rynek ze studnią, ratusz z Głuska, remiza strażacka z Wilkowa, restauracja, sklepiki… Największą gratką dla odwiedzających są cztery budynki. Jest wśród nich Fryzjernia Jankiela Struzera ze sprzętami, które służyły do strzyżenia i golenia przedwojennych mieszkańców Dubienki. Ciekawostką są też oryginalne meble, zachowane niemal w komplecie. Natomiast w sklepie żelaznym, należącym przed II wojną światową w Siedliszczu do Hersza Libhabera, zobaczymy zarówno materiały wykorzystywane w budownictwie i rolnictwie tj. młotki, kosy, sierpy ale także te codziennego użytku m.in. bańki na mleko, garnki, czajniki, balie. W warsztacie kołodziejskim większość narzędzi to przedmioty, na których rzeczywiście w latach 30. XX wieku pracował w Bełżycach Zygmunt Ćwikliński. Ekspozycje muzeum wzbogacają uprawy rolne i ogrodnicze, a także obecność hodowlanych i dzikich zwierząt. W skansenie organizowane są cykliczne imprezy i wydarzenia muzealne nawiązujące do roku obrzędowego i gospodarskiego (np. sianokosy), a także zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży. Muzeum Wsi Lubelskiej al. Warszawska 96, 20-824 Lublin Tel. +48 81 533 85 13, +48 81 533 31 37, fax: 81 533 30 51 www.skansen.lublin.pl; e-mail: skansen@skansen.lublin.pl Od kwietnia do października muzeum czynne we wszystkie dni tygodnia, 9.00-18.00 styczeń-luty, listopad-grudzień: od wtorku do niedzieli w godz. 9.00-15.00 Bilety 6 zł (ulgowy),12 zł (normalny), 30 zł (rodzinny – Karta Dużej Rodziny) LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Ogród Botaniczny UMCS powstał w 1965 roku na Sławinku. Szczególnie pięknie jest tu wiosną, kiedy kwitną krokusy, hiacynty, narcyzy i tulipany. W rosarium można podziwiać ponad 200 gatunków róż. Zainteresowani Dalekim Wschodem powinni odpocząć w Ogrodzie Azjatyckim, pod drzewami kwitnących wiśni. Najbardziej egzotyczny jest niewątpliwie Dział Roślin Tropikalnych i Subtropikalnych z 400 odmianami kaktusów. Ogród Botaniczny oferuje również fascynującą podróż w odległą przeszłość starotestamentową, którą można odbyć odwiedzając Dział Roślin Biblijnych.

O niepowtarzalnym klimacie tego miejsca decydują malowniczo wyrzeźbiony teren w dolinie rzeki Czechówki, poprzecinany lessowymi wąwozami. Na swojej powierzchni skupia 6700 gatunków i odmian roślin z całego świata. O niepowtarzalnym klimacie tego miejsca decydują malowniczo wyrzeźbiony teren w dolinie rzeki Czechówki, poprzecinany lessowymi wąwozami, stawy parkowe w otoczeniu pomników przyrody oraz różnorodność otaczających roślin. Na terenie Ogrodu Botanicznego znajduje się zrekonstruowany szlachecki dworek, który należał w drugiej połowie XVIII wieku do Jana Nepomucena Kościuszki, stryja Tadeusza. Ogród Botaniczny UMCS ul. Sławinkowska 3 (wejście do Ogrodu znajduje się przy ul. Willowej), 20-810 Lublin tel. +48 81 743 49 00 Ogród Botaniczny jest czynny dla zwiedzających od 13 kwietnia do 31 października 2014 r. poniedziałek-piątek 9.00-18.00; sobota-niedziela 10.00-18.00 Bilety 3 zł / 6 zł

ZALEW ZEMBORZYCKI Zalew Zemborzycki to ulubione miejsce wypoczynku Lublinian. Stanowi atrakcyjne miejsce, szczególnie dla tych, którzy nie mają czasu, by wybrać się w dłuższą podróż. Nad Zalewem każdy znajdzie coś dla siebie. Przy ośrodkach wypoczynkowych znajdują się plaże i kąpieliska, które są świetnym miejscem do leniuchowania. Baseny pływackie, rekreacyjne, brodzik dla dzieci, wodny plac zabaw oraz 100-metrowa zjeżdżalnia to atrakcje czekające na najmłodszych w ośrodku Słoneczny Wrotków. 32

LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

Nie zawiodą się również turyści, którzy lubią aktywnie spędzać czas. Zalew Zemborzycki to atrakcyjne miejsce do uprawiania sportu. Można tu pływać kajakami, motorówkami i skuterami wodnymi. Doskonałym sposobem na spędzenie w aktywny sposób wolnego czasu jest również windsurfing oraz wakeboarding. Nad Zalewem Zemborzyckim znajduje się 10 przystani żeglarskich oraz tor regatowy o długości około 2 km, na którym rozgrywane są zawody żeglarskie. Na amatorów bardziej ekstremalnych wrażeń czeka jeden z czterech najdłuższych (760 m) w Polsce wyciągów nart wodnych „Reland”.

Miłośnicy jazdy na rowerze mają do dyspozycji 12-kilometrowy szlak. Ścieżka rowerowa biegnie wokół Zalewu oraz przez las. Jest to doskonały pomysł na spędzenie dnia na świeżym powietrzu. Zalew Zemborzycki to również raj dla wędkarzy. Występuje tutaj wiele gatunków ryb, m.in. leszcz, płoć, karp, wzdręga, lin, amur, a także ryby drapieżne: okoń, sandacz, szczupak i sum.

Małych i dużych przyciąga również park linowy, który dysponuje czterema trasami o zróżnicowanym poziomie trudności, w tym specjalną dla najmłodszych dzieci. Atrakcje są umieszczone nawet na 13 metrach wysokości, dzięki czemu nawet najłatwiejsze przeszkody wywołują niesamowite emocje.

Słoneczny Wrotków ul. Osmolicka 1, Lublin, Tel. +48 81 466 51 70 Ośrodek Sportowo - Rekreacyjny "RELAND" ul. Żeglarska 5A, Lublin, tel. +48 81 745 63 43, +48 605 232 325 LUBLIN – 10 ATRAKCJI, KTÓRYCH NIE MOŻESZ POMINĄĆ

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN LUBLIN W 2 GODZINY Jesteś w Lublinie tylko na chwilę? Mamy dla Ciebie propozycję poznania „miasta inspiracji” w dwie godziny. Tyle wystarczy, żeby zobaczyć kilka najważniejszych miejsc. Skoncentrowana wokół Starego Miasta trasa jest przeznaczona dla tych, którzy się śpieszą i potrzebują gotowej propozycji na niezagospodarowany jeszcze czas. Brama Krakowska – Wieża Trynitarska – Archikatedra – Rynek Starego Miasta – Dominikanie – Plac po Farze – Brama Grodzka – Zamek Lubelski

BRAMA KRAKOWSKA Uważana za symbol miasta i jeden z najpiękniejszych obiektów w architekturze Lublina, łączy Śródmieście ze Starym Miastem. Nazwę zawdzięcza historycznemu szlakowi, który prowadził z Krakowa przez Lublin do Wilna. Została zbudowana po najeździe Tatarów w 1341 roku. Wtedy zapadła decyzja o otoczeniu Lublina murami obronnymi z dwoma bramami. W obecnym wyglądzie Bramy można zaobserwować nawarstwienia różnych stylów architektonicznych. Najstarszy jest ceglany korpus gotycki, do którego przylega XVI-wieczne przedbramie z zębatym zwieńczeniem muru zwanym krenelażem lub blankami. Część wyższa nakryta jest barokowym hełmem z monogramem króla Stanisława Augusta. Dawniej Brama Krakowska pełniła funkcję czatowni straży pożarnej. Była również wykorzystywana do celów mieszkalnych - dla trębacza, wrotnego oraz dla dyrektora zegara miejskiego. Obecnie znajduję się w niej Muzeum Historii Miasta Lublina.

Brama jest również miejscem, wokół którego gromadzą się artyści a Lublinianie umawiają się na spotkania. Tuż za Bramą Krakowską, w pierwszej kamienicy stojącej na rogu ul. Bramowej i Jezuickiej znajduje się Lubelski Ośrodek Informacji Turystycznej i Kulturalnej. To miejsce gdzie można uzyskać informacje, zaopatrzyć się w mapy, przewodniki i foldery promocyjne na temat miasta i regionu, zakupić ciekawe pamiątki z podróży. Po wyjściu z LOITiK kierujemy się na prawo, w ul. Jezuicką. 34

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 2 GODZINY

WIEŻA TRYNITARSKA Okazała Wieża Trynitarska była kiedyś niepozorną furtą klasztorną w murach obronnych miasta. Dopiero po przebudowie w 1819 roku 60-metrowa wieża zaczęła dumnie górować nad miastem. Na jej ostatnim piętrze znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Lublina.

Ze szczytu wieży spogląda blaszany kogucik, który według legendy przestrzegał mieszkańców Koziego Grodu przed zbliżającym się niebezpieczeństwem. Podobno do dziś czuwa nad miastem. Przechodzimy przez bramę w Wieży Trynitarskiej na Plac Katedralny. Według jednej z legend, znajdujący się na szczycie kogucik zapieje, gdy przejdzie przez nią dziewica.

ARCHIKATEDRA

Kościół pod wezwaniem świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty wybudowany został dla zakonu oo. jezuitów.

Projektantem kościoła był jeden z braci zakonnych – Jan Maria Bernardoni, który wzorował się na rzymskiej siedzibie jezuitów – świątyni Il Gesu. Wejdź do środka aby przyjrzeć się bliżej iluzjonistycznym polichromiom Józefa Meyera oraz wspaniałemu wyposażeniu świątyni. Warto zwrócić uwagę na wykonany z gruszy libańskiej ołtarz główny. Ponownie przechodzimy przez Bramę Trynitarską. Pamiętasz legendę o blaszanym koguciku? Na rogu ul. Gruella i Jezuickiej leży niepozorny płaski kamień. Tylko go nie dotykaj! Dlaczego? Przeczytaj legendę. PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 2 GODZINY

KAMIEŃ NIESZCZĘŚCIA Legenda związana z tym kamieniem zaczyna się w XV wieku. Miał on służyć jako podstawa pod pień dla kata. Pewnego razu kat ściął na nim niewinnie skazanego. Topór uderzył z taką siłą, że wyszczerbił głaz. Podobno od tego czasu dotkniecie kamienia przynosi nieszczęście. Kamień zachował moc w nawet w kościele oo. Trynitarzy, którzy chcieli go użyć w 1752 roku do wzniesienia ołtarza. Budowy nie można było ukończyć, dopóki nie usunięto go ze świątyni. Wędrował po Lublinie, ściągając nieszczęścia na jego mieszkańców. Przed wojną znalazł się w obecnym miejscu. I to właśnie ul. Jezuicka najbardziej ucierpiała w czasie bombardowań niemieckich. Warto na niego popatrzeć, sfotografować go, ale dotykać stanowczo odradzam!!! Uliczką Prezydenta Teodora Gruella dochodzimy do Rynku Starego Miasta. Będąc na Rynku, warto zatrzymać się w jednej z kawiarenek i zamówić deser – paschę, sernik z białej czekolady lub szarlotkę z lodami. Stąd doskonale można obserwować okazałe staromiejskie kamienice.

RYNEK STAREGO MIASTA

Rynek Starego Miasta został wytyczony 700 lat temu, po nadaniu Lublinowi praw miejskich. W 1575 r. podczas pożaru miasta znaczna część drewnianej zabudowy spłonęła, a w jej miejsce zaczęły powstawać wspaniałe kamienice.

Kamienica Klonowica (Rynek 2) powstała w 1785 roku z połączenia dwóch, XVI-wiecznych – Wiślickiej i Łabędziowskiej. Z tego właśnie okresu zachował się zbliżony do obecnego układ wnętrza oraz klasycystyczny wygląd na zewnątrz. Dekoracje sgraffitową fasady wykonał Jan Wodyński w 1939 roku. W medalionach przedstawieni zostali polscy poeci związani z miastem – Biernat z Lublina, Sebastian Klonowic, Wincenty Pol oraz Jan Kochanowski. Na lubelskim Starym Mieście najczęściej fotografowanym obiektem jest jedna z najpiękniejszych z kamienic – Kamienica Konopniców (Rynek 12). W swej bogatej historii miała wielu znamienitych właścicieli, rajców i bogatych kupców. Od końca XVI wieku należała do rodu Konopniców. Manierystyczna kamieniarka wokół okien o wpływach włoskich i niderlandzkich została najprawdopodobniej wykonana przez warsztat pińczowski, pozostający pod wpływem Santi Gucciego. W medalionach nad oknami znajdują się dwa wizerunki – kobiety oraz wąsatego mężczyzny w kołpaku. Są to Sebastian Konopnica i jego małżonka, Katarzyna Kretkówna. Kierujemy się ku ul. Złotej, znajdującej się z tyłu Trybunału. Na jej końcu znajduje się jedna z najwspanialszych lubelskich świątyń – Bazylika oo. Dominikanów. 36

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 2 GODZINY

ZESPÓŁ KOŚCIELNO-KLASZTORNY OO. DOMINIKANÓW Początkowo świątynia oo. Dominikanów była drewniana, a następnie na jej miejscu powstał kościół murowany pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Wnętrza kościoła kryją wiele interesujących obiektów, m.in. obraz Pożar Miasta Lublina w 1719 r.

Mamy jeszcze trochę czasu. Możemy wejść do środka, aby chwilę się rozejrzeć. Wychodząc z kościoła, skręcamy w prawo, w ul. Archidiakońską. Dochodzimy do Placu po Farze.

PLAC PO FARZE Nazwa placu wywodzi się stojącego tu od XIII wieku do lat 40. XIX wieku kościoła farnego św. Michała Archanioła – jednej z najstarszych świątyń w Lublinie, najprawdopodobniej pierwszej murowanej świątyni we wschodniej Polsce. Według podań, wzniósł go Leszek Czarny w podzięce za zwycięstwo nad Jadźwingami. Charakterystycznym elementem świątyni była potężna wieża widoczna z odległości 5 mil od Lublina.

Obecnie na placu podziwiać można miniaturę kościoła z brązu oraz zrekonstruowane częściowo fundamenty świątyni, dające wyobrażenie o jej wielkości i kształcie. Z Placu po Farze jest widoczny Zamek Lubelski. To doskonałe miejsce na pamiątkową fotografię. Ruszamy dalej, w dół Starego Miasta. Dochodzimy do kolejnej bramy. PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 2 GODZINY

BRAMA GRODZKA Brama Grodzka w Lublinie jest jednym z pierwszych murowanych elementów obwarowań miasta. Została zbudowana w 1342 roku w czasach Kazimierza Wielkiego. Dzisiejszy wygląd Bramy Grodzkiej zawdzięczamy Dominikowi Merliniemu - nadwornemu architektowi króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który dokonał jej przebudowy w 1785 roku. Świadczy o tym zapisana data przebudowy MDCCLXXXV oraz monogram królewski „SAR” (łac. Stanislavus Augustus Rex) na elewacji bramy. Brama zmieniła wówczas funkcję z obronnej na mieszkalno-handlową. Brama Grodzka zwana była także Bramą Żydowską, ponieważ była „łącznikiem” pomiędzy Starym Miastem, a dzielnicą żydowską. Obecnie wraz z przylegającymi budynkami jest siedzibą Ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN. Przechodzimy przez bramę i wzdłuż mostu zmierzamy w kierunku zamku.

ZAMEK LUBELSKI

Zamek Lubelski był wielokrotnie przebudowywany. Swój obecny wygląd uzyskał około 200 lat temu. Był siedzibą lokalnych władz, królewską kwaterą, więzieniem, a obecnie mieści się w nim muzeum. W Zamku wielokrotnie gościli polscy królowie: Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Zygmunt August czy Kazimierz Jagiellończyk. Kiedy stoimy na Wzgórzu Zamkowym, widzimy przed sobą Plac Zamkowy, który jest uznawany za jedno z najciekawszych urbanistyczno-architektonicznych założeń socrealistycznych w Polsce. Powstał na gruzach dzielnicy żydowskiej, zburzonej przez Niemców. Nazywano go kiedyś lubelskim Mariensztatem. Charakterystycznym elementem placu są kamienice, nawiązujące w stylistyce do tych ze Starego Miasta. Wielu przyjezdnym wydaje się, że są one zabytkowe. Ciekawostką jest to, że jednym z pierwszych lokatorów był tu… Hans Kloss, a raczej znany odtwórca jego roli – Stanisław Mikulski. Tutaj nasz krótki spacer kończy się. Trasę tę można również przejść zaczynając właśnie od Zamku Lubelskiego i Placu Zamkowego. Wtedy ostatni przystanek znajdzie się przy Bramie Krakowskiej. Do zobaczenia następnym razem! 38

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 2 GODZINY

LUBLIN W 4 GODZINY Lublin oferuje kilka ciekawych propozycji zwiedzania w czasie czterech godzin. Proponujemy Szlak Wielokulturowy. Umożliwia on poznanie najważniejszych miejsc i obiektów, które pokazują otwartość i tolerancję Lublinian wobec różnych religii oraz odmiennych idei społecznych. Pomnik Unii Lubelskiej – Cmentarz przy ul. Lipowej - Kościół ewangelicko-augsburski Trójcy Świętej – Pałac Lubomirskich – Kościół św. Jozafata – Zespół Szkół Ekonomicznych im. A. i J. Vetterów - Kościół pomisjonarski - Rynek Starego Miasta – Brama Grodzka – Wzgórze Zamkowe – Miejsce, gdzie wznosił się kompleks synagogalny, w tym wielka synagoga Maharszala - Cerkiew prawosławna Przemienienia Pańskiego – Wzgórze Czwartek

POMNIK UNII LUBELSKIEJ Naszą trasę rozpoczynamy na Placu Litewskim. Według tradycji, właśnie tutaj obradowała w 1569 roku szlachta polska i litewska przed zawarciem unii. Zdarzenie to miał upamiętniać murowany obelisk, który uległ zniszczeniu podczas rozbiórki kościoła oo. Bonifratów. Zgodę u władz carskich na wystawienie nowego pomnika uzyskał ks. Stanisław Staszic i Komitet Budowy Pomnika. Jego uroczyste odsłonięcie miało miejsce 26. sierpnia 1826 roku.

Na obelisku znajduje się klasycystyczna płaskorzeźba przedstawiająca personifikacje Polski i Litwy, zaprojektowana przez wybitnego rzeźbiarza XIX wieku Pawła Malińskiego. Pomnik Unii Lubelskiej posiada Znak Dziedzictwa Europejskiego (EHL) jako jeden z trzech obiektów związanych z Unią Lubelską. Nasze kroki kierujemy teraz w prawo. Zmierzamy w kierunku cmentarza przy ul. Lipowej. Dojdziemy tam w kilka minut ulicą Krakowskie Przedmieście, a następnie ulicą Lipową w dół. PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 4 GODZINY

ZESPÓŁ CMENTARZY PRZY UL. LIPOWEJ Dotarłeś do jednej z najstarszych i najcenniejszych nekropolii w Polsce. Składa się ona z części rzymskokatolickiej z 1794r., ewangelickiej z 1825r., prawosławnej z 1840r., oraz wojskowo-komunalnej z 1916r. Jest to miejsce pamięci narodowej. Spoczywają tu ludzie zasłużeni dla miasta i kraju, m.in. Hieronim Łopaciński, ks. Piotr Ściegienny, August i Juliusz Vetterowie. W części prawosławnej usytuowana jest zabytkowa cerkiew pw. Świętych Niewiast Niosących Wonności do Grobu Chrystusa. Pomniki nagrobne cmentarza posiadają wysoką wartość artystyczną. Jednym z najwybitniejszych dzieł jest rzeźba przedstawiająca żałobnicę z aniołem na grobie rodziny Bobrowskich, autorstwa Bolesława Syrewicza. Ulicą Lipową wracamy do Krakowskiego Przedmieścia. Przechodzimy przez przejście dla pieszych, a następnie po kilku minutach skręcamy w lewo, w ul. Ewangelicką. Po prawej stronie dostrzegamy świątynię ewangelików.

KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-AUGSBURSKI PW. TRÓJCY ŚWIĘTEJ

Kościół ewangelickoaugsburski w Lublinie wzniesiono w latach 1785-1788 według projektu Augusta Zyhlerta.

Jest to skromna, jednonawowa budowla w stylu klasycystycznym z niewielką wieżą. Barokowe elementy wyposażenia: ołtarz i ambonę przeniesiono z nieistniejącego już zboru w Piaskach k. Lublina. Obecnie stanowi największy zbór we wschodniej Polsce oraz czwarty co do wielkości w Diecezji Warszawskiej. Znajduje się tutaj także największy w Polsce – i jeden z największych w Europie – zbiór trumiennych tablic epitafijnych, wykonanych z miedzi, mosiądzu i żelaza. Na przykościelnym cmentarzu zachowało się kilka cennych nagrobków zasłużonych lubelskich ewangelików. Ulicą I Armii Wojska Polskiego wracamy do Placu Litewskiego. Po drodze mijamy zielony skwer z ławeczkami i fontannę, która daje chwilę wytchnienia w gorące dni. Przechodzimy także obok Pałacu Czartoryskich. Dochodzimy do Pałacu Lubomirskich.

PAŁAC LUBOMIRSKICH Wcześniej stała tu rezydencja Firlejów, obok której obozowała szlachta litewska podczas Sejmu Unijnego w 1569 roku. W 1863 roku niderlandzki architekt Tylman z Gameren prze40

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 4 GODZINY

budował pałac dla Lubomirskich, nadając obiektowi cechy barokowe. Potem pałac przez wiele lat należał do Sanguszków, następnie Szeptyckich. W latach 1829-30 odbudowano gmach na rezydencję klasycystyczną, w oparciu o projekt włoskiego architekta Henryka Marconiego. Budynek jest obecnie użytkowany przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Teraz kierujemy swoje kroki w prawo, w kierunku Starego Miasta. Przy urokliwej ul. Zielonej znajduje się niepozorna świątynia.

KOŚCIÓŁ PW. ŚW. JOZAFATA

Świątyni nie można pominąć, bo trudno o lepsze świadectwo współżycia w Lublinie różnych religii.

Cerkiew ufundowali w 1786 roku prawosławni kupcy greccy, na mocy przywileju Stanisława Augusta. Nadano jej wtedy późnobarokowe cechy kościołów halowych, ze skromną dekoracją architektoniczną. W 2. połowie XIX wieku cerkiew przejął prawosławny patriarchat moskiewski (przedtem należała do patriarchatu w Konstantynopolu). W posiadanie kościoła rzymskokatolickiego obiekt przeszedł w 1922 roku. Do niedawna służył również grekokatolikom. Teraz czeka nas krótki spacer. Z ulicy Zielonej kierujemy się w Przechodnią, a następnie w lewo – w ul. Bernardyńską. Po chwili po lewej stronie dostrzeżemy zabudowania szkolne.

ZESPÓŁ SZKÓŁ EKONOMICZNYCH IM. A. I J. VETTERÓW Historia szkoły sięga 1866 rOKU, kiedy to powołano do życia szkołę niedzielno-handlową. Gmach powstał w latach 1906-1907 według projektu Józefa Holewińskiego i Teofila Wiśniewskiego, z fundacji znanego lubelskiego przemysłowca i filantropa – Augusta Karola Vettera. Szkoła była pierwszą placówką oświatowa w Królestwie Polskim, która otrzymała zgodę władz carskich na używanie języka polskiego. Jej absolwentem był m.in. pochodzący z Lublina prezydent PRL – Bolesław Bierut. Dziś tradycje powstałej ówcześnie placówki kontynuuje mieszczący się tu Zespół Szkół Ekonomicznych im. A. i J. Vetterów. Nasz spacer kontynuujemy ulicą Bernardyńską w dół, a następnie ul. Żmigród. Po chwili dochodzimy do kościoła pomisjonarskiego. PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 4 GODZINY

KOŚCIÓŁ POMISJONARSKI I SEMINARIUM DUCHOWNE Barokowy kościół pw. Przemienienia Pańskiego został wzniesiony w latach 1719-1730. Powstał z inicjatywy Zgromadzenia Misjonarzy Św. Wincentego a Paulo, które przybyło do Lublina, aby kształcić duchowieństwo. Nad wystrojem świątyni pracowali wysokiej klasy artyści: Eliasz Hoffman, Sebastian Zeisel i Szymon Czechowicz. W roku 1890 dobudowana została do kościoła neogotycka kaplica, w której znajduje się ikonostas namalowany przez Jerzego Nowosieleckiego. W seminarium przebywają alumni obrządku bizantyńskoukraińskiego z Polski i Ukrainy. Wychodząc z bramy kościoła, kierujemy się w lewo, w ul. Wyszyńskiego. Przez Wieżę Trynitarską dochodzimy po chwili do Rynku Starego Miasta.

RYNEK STAREGO MIASTA

Stare Miasto posiada dobrze zachowany pierwotny średniowieczny układ urbanistycznoarchitektoniczny.

Wokół placu rynkowego o wymiarach ok. 62x72 m stoją okazałe kamienice, które wyznaczają cztery pierzeje. Ich właścicielami byli mieszczanie, nie tylko polskiego pochodzenia. Żyli tu również Niemcy, Żydzi, Włosi, Rusini, Ormianie, Grecy, Węgrzy, Francuzi i Szkoci. W stojącym na środku rynku Starym Ratuszu, który był od 1578 r. siedzibą Trybunału Koronnego, rezydowali w XVI-XVII wieku burmistrzowie, wśród których nie brakowało też osób z Włoch, Francji czy Niemiec. Krótki spacer po „kocich łbach”. Jesteśmy na ulicy Grodzkiej, nazywanej przez wielu ‘sercem Lublina’. Dochodzimy do Bramy Grodzkiej.

BRAMA GRODZKA Brama Grodzka w Lublinie jest jednym z pierwszych murowanych elementów obwarowań miasta. Została zbudowana w I poł. XIV w., w czasach Kazimierza Wielkiego. Dzisiejszy wygląd Bramy Grodzkiej zawdzięczamy Dominikowi Merliniemu - nadwornemu architektowi króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który dokonał jej przebudowy w 1785 roku. Świadczy o tym zapisana data przebudowy MDCCLXXXV oraz monogram królewski „SAR” (łac. Stanislavus Augustus Rex) na elewacji bramy. Brama zmieniła wówczas funkcję z obronnej na mieszkalno-handlową. 42

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 4 GODZINY

Brama Grodzka zwana była także Bramą Żydowską, ponieważ była „łącznikiem” pomiędzy Starym Miastem, a dzielnicą żydowską. Obecnie wraz z przylegającymi budynkami jest siedzibą Ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN. Przechodzimy przez Bramę i wzdłuż mostu zmierzamy w kierunku zamku.

WZGÓRZE ZAMKOWE

Najstarszymi zachowanymi obiektami dawnego zamku królewskiego są: wieża romańska z XIII w. (tzw. donżon) oraz kaplica pw. Trójcy Świętej. We wnętrzu gotyckiej świątyni znajdują się XV-wieczne polichromie w stylu bizantyńskoruskim. Są one najdobitniejszym symbolem wielokulturowości Lublina, jako miasta otwartego na wpływy zarówno wschodniej jak i zachodniej cywilizacji.

MIEJSCE, GDZIE WZNOSIŁ SIĘ KOMPLEKS SYNAGOGALNY, W TYM WIELKA SYNAGOGA MAHARSZALA U podnóża północnego zbocza Wzgórza Zamkowego, od strony Alei Tysiąclecia znajduje się tablica upamiętniająca stojącą tu niegdyś Synagogę Maharszala. Była to największa żydowska budowla Lublina, którą Niemcy zburzyli w 1943 roku. Przechodzimy na drugą stronę ulicy. PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 4 GODZINY

CERKIEW PRAWOSŁAWNA PW. PRZEMIENIENIA PAŃSKIEGO Cerkiew prawosławna mieści się przy jednej z najstarszych ulic Lublina – ulicy Ruskiej. Pierwsza drewniana świątynia powstała w XV wieku, zaś druga murowana ufundowana w tym miejscu w 1588 przez Zygmunta III Wazę, uległa poważnemu pożarowi na początku XVII wieku.

Istniejący do dziś budynek cerkwi został wystawiony w 1607 roku i poświęcony w 1633 roku przez jednego z najwybitniejszych hierarchów na katedrze kijowskiej – metropolitę Piotra Mohyłę.

W jej wnętrzu na uwagę zasługuje wspaniały, bogato rzeźbiony ikonostas, którego powstanie datuje się na 1. poł. XVII wieku. Niektóre ikony znajdujące się w nim datowane są nawet na połowę wieku XVI, jako ikony ocalałe i przeniesione z wystroju poprzedniej, drewnianej cerkwi. Ten wysokiej klasy zabytek zachował się do dzisiaj w bardzo dobrym stanie. Mimo upływu czasu możemy oglądać go w prawie niezmienionej formie. Warto dodać, iż do chwili odzyskania przez kościół prawosławny świątyni w Szczebrzeszynie, cerkiew w Lublinie była najstarszą, nieprzerwanie istniejącą, świątynią prawosławną w Polsce i miejscem gdzie powstało jedno z pierwszych bractw prawosławnych w Rzeczypospolitej w 1586 roku. Naszą wędrówkę kończymy na pobliskim Wzgórzu Czwartek. Stąd rozpościera się jedna z najpiękniejszych panoram Starego Miasta. Widzimy Zamek Lubelski z Kaplicą Trójcy Świętej, Bramę Krakowska, kościół i klasztor oo. Dominikanów, Archikatedrę i Wieżę Trynitarską – wszystkie te obiekty, które współtworzą wielokulturową mozaikę Lublina.

WZGÓRZE CZWARTEK To jedno z najstarszych miejsc osadniczych Lublina. U jego stóp znajduje się istniejące od kilkuset lat targowisko, obok którego wiódł szlak handlowy w kierunku Lwowa i Rusi. Od X wieku osadzie patronował św. Mikołaj, opiekun kupców i handlarzy wspólny dla zachodniego i wschodniego Kościoła. Stojący tu kościół parafialny pw. św. Mikołaja wzniesiono w XVI wieku. Kilka pięknych ujęć Starego Miasta… i szkoda wyjeżdżać, może zostaniesz na dłużej by smakować atmosferę miasta? 44

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 4 GODZINY

LUBLIN W 1 DZIEŃ

Jeśli chcesz poznać Lublin i masz na to jeden dzień, zapraszamy do zwiedzania miasta Szlakiem Renesansu Lubelskiego. Podczas dzisiejszego spaceru będziesz miał okazję poznać zabytkowe obiekty reprezentujące unikalne dziedzictwo architektury Lublina i regionu lubelskiego. Po więcej informacji warto sięgnąć na stronę: www.renesanslubelski.pl.

Renesans lubelski jest unikalnym typem architektonicznym, wykształconym na terenach województwa lubelskiego na przełomie XVI/XVII wieku. Łączy w sobie gotyk z elementami renesansu włoskiego i niderlandzkiego. Takie rozwiązania architektoniczne pojawiły się wraz z architektami zapraszanymi licznie przez miejscową arystokrację. Budowle w typie renesansu lubelskiego charakteryzują się smukłością i lekkością bryły oraz wspaniałymi detalami architektonicznymi w postaci sterczynowych szczytów, bogato zdobionych gzymsów i pilastrów oraz stiukowych dekoracji na kolebkowych sklepieniach. Architektura ta rozprzestrzeniła się na terenach Polski Wschodniej, obejmując przede wszystkim Galicję oraz zachodnią Ukrainę i Litwę. Jest przykładem koegzystencji i wzajemnego oddziaływania inspiracji ze wschodniej i zachodniej Europy na tych terenach. Kościół pw. Nawrócenia św. Pawła - Kościół pw. Wniebowzięcia NMP Zwycięskiej Kościół św. Ducha - Kościół Karmelitów Bosych pw. Św. Józefa Oblubieńca NMP Kościół oo. Dominikanów pw. św. Stanisława BM - Kościół św. Wojciecha - Kościół św. Mikołaja Naszą wędrówkę rozpoczynamy na Placu Wolności. Do 1945 roku stała tutaj wieża ciśnień, o oryginalnej formie neogotyckiej baszty. Obecnie znajduje się tu fontanna z wykonaną z brązu miniaturką wieży. Przechodzimy na drugą stronę ulicy.

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 1 DZIEŃ

KOŚCIÓŁ PW. NAWRÓCENIA ŚW. PAWŁA

Kościół i klasztor wzniesiono dla zakonu Bernardynów z fundacji mieszczan w latach 1473–1495. Przebudowa, wykonana według projektu muratorów Rudolfa Negroniego i Jakuba Balina w 1. połowie XVII wieku, wywarła decydujący wpływ na kształtowanie się renesansu lubelskiego.

Świątynia stała się wzorcem powielanym w kolejnych realizacjach na terenie miasta i regionu. Sklepienie kościoła pokryto sztukateriami – dekoracją plastyczną w postaci listew i figur geometrycznych, uzupełnianych dodatkowymi motywami w formie rozetek, serc i gwiazd. Po wschodniej stronie świątyni zachował się charakterystyczny szczyt pokryty ornamentem okuciowym, pochodzącym ze sztuki niderlandzkiej. Wewnątrz znajduje się renesansowy nagrobek Andrzeja Osmólskiego z końca XVI wieku oraz epitafium Wojciecha Oczki (koniec XVI w.). Przechowywane są tu relikwie św. Walentego oraz św. Antoniego – patrona Lublina. W 1569 roku, po podpisaniu aktu unii polsko-litewskiej, w kościele odbyło się uroczyste nabożeństwo dziękczynne. Wychodzimy z kościoła. Kierujemy się w lewo, w stronę kościoła wzniesionego przez Władysława Jagiełłę jako wotum dziękczynne za zwycięstwo w bitwie pod Grunwaldem. Według tradycji przy wznoszeniu jego murów pracowali jeńcy krzyżaccy, którzy dostali się w ręce polskich rycerzy na polach Grunwaldu. 46

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 1 DZIEŃ

KOŚCIÓŁ PW. WNIEBOWZIĘCIA NMP ZWYCIĘSKIEJ

Kościół zbudowano w latach 1412–1426 dla zakonu brygidek jako wotum dziękczynne króla Władysława Jagiełły za zwycięstwo pod Grunwaldem, przepowiedziane przez św. Brygidę.

W 1. połowie XVII wieku prezbiterium przesklepiono kolebką z lunetami i pokryto sztukateriami w typie renesansu lubelskiego w formie żeber i medalionów z motywami figuralnymi i roślinnymi. Dekorację sztukateryjną wykonano także w południowym skrzydle klasztoru. Neogotyckie ołtarze i ambona pochodzą z początku XX wieku. Na uwagę zasługują stalle i ławki z XVII-wiecznymi obrazami przedstawiającymi sceny z życia św. Brygidy. Renowacja kościoła, przeprowadzona w latach 2009–2012, umożliwiła wyeksponowanie, w przeszklonej posadzce, pozostałości kaplicy, która istniała w tym miejscu przed wybudowaniem obecnej świątyni. Zwiedzającym udostępniono krypty oraz wieżę kościelną. Na strychu kościoła znajdują się XV-wieczne polichromie. Przechodzimy na drugą stronę ulicy. Przed nami Teatr im. Juliusza Osterwy. Jest to jeden z najstarszych budynków teatralnych w Polsce, wzniesiony wyłącznie ze składek społecznych. Tutaj 12 sierpnia 1944 roku, odbyła się pierwsza premiera teatralna w wyzwolonej Polsce. Zagrano wtedy Moralność Pani Dulskiej. Ulicą Kapucyńską dochodzimy do ul. Krakowskie Przedmieście, do deptaka. Skręcamy w prawo. Przed nami krótki spacer. Po drodze, po prawej stronie mijamy uliczny zdrój, któremu nadano formę koziołka. Jest to nawiązanie do lubelskiego herbu. Woda ze zdroju nadaje się do picia. Warto również pogłaskać zwierzaka po rogu – ponoć przynosi to szczęście.

KOŚCIÓŁ ŚW. DUCHA Świątynia pw. św. Ducha została wzniesiona przed 1419 rokiem jako kościół szpitalny, z fundacji mieszczan lubelskich. Kościół zyskał cechy renesansu lubelskiego po przebudowie przeprowadzonej w latach 1602–1608 według projektu muratora lubelskiego Jana Cangerle. Jednonawowa świątynia otrzymała nowe półkoliście zamknięte prezbiterium. W kolejnych latach dobudowano dwie kaplice: fundacji lubelskiego rajcy Stanisława PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 1 DZIEŃ

Świątynia pw. św. Ducha została wzniesiona przed 1419 rokiem jako kościół szpitalny, z fundacji mieszczan lubelskich.

Lichańskiego (1. poł. XVII w.) oraz Stefana Czarnieckiego (2. poł. XVII w.). Zarówno prezbiterium jak i kaplice ozdobiono sztukateriami. W kruchcie znajdują się liczne epitafia. Wśród nich odnajdziemy tablicę upamiętniającą Annę z Dönhoffów Daniłłowiczową. Od zachodu do kościoła przylega przebudowany w XIX wieku budynek, będący pozostałością przykościelnego szpitala. Ulicą Świętoduską schodzimy w dół, w kierunku świątyni oo. Karmelitów Bosych. Zakon ten związany jest z Lublinem od 1610 roku, a więc już od ponad 400 lat.

KOŚCIÓŁ KARMELITÓW BOSYCH PW. ŚW. JÓZEFA OBLUBIEŃCA NMP Świątynię wybudowano w 1. połowie XVII wieku, według projektu Jakuba Tremanzela. Jest to niewielki, jednonawowy kościół. Sklepienie kolebkowe z lunetami pokrywają charakterystyczne dla renesansu lubelskiego sztukaterie. Neorenesansowe attyki nad dzwonnicą i kruchtą, projektu Stefana Szyllera, wykonano na początku XX wieku. Z tegosamego okresu pochodzą dekoracje sgraffitowe na fasadzie, przedstawiające patronów zakonu oraz Matkę Bożą Szkaplerzną. Ich autorem jest lubelski malarz Władysław Barwicki. 48

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 1 DZIEŃ

XVIII-wieczne obrazy w ołtarzu głównym przedstawiają św. Józefa, patrona kościoła oraz św. Kazimierza Królewicza. Przy chórze muzycznym znajdują się dwa obrazy datowane na XVII wiek, przedstawiające sceny przebicia serca św. Teresy i biczowanie Chrystusa.

Po wyjściu z kościoła kierujemy się w stronę Starego Miasta. Ulicą Kowalską dochodzimy do wyjątkowo malowniczego miejsca, zwanego Zaułkiem Hartwigów. Są to schody łączące ulicę Kowalską i Plac Rybny; jedno z niewielu zielonych miejsc na Starym Mieście. Można tu spotkać malarzy przy pracy, a także fotografujących się nowożeńców. Od 2004 roku miejsce to jest dedykowane rodzinie Hartwigów - światowej sławy fotografikowi i dokumentaliście Lublina Edwardowi oraz poetce Julii. Ulicą Rybną, a potem Złotą dochodzimy do Bazyliki Relikwii Krzyża Świętego.

KOŚCIÓŁ OO. DOMINIKANÓW PW. ŚW. STANISŁAWA BISKUPA I MĘCZENNIKA Wzniesiony w 1342 roku z fundacji Kazimierza Wielkiego w miejscu drewnianego oratorium św. Krzyża, z przeznaczeniem dla sprowadzonych do Lublina w połowie XIII wieku oo. Dominikanów. Wielki pożar Lublina w 1575 roku częściowo zniszczył kościół. Podczas przebudowy na początku XVII wieku, według projektu architekta Rudolfa Negroniego, wykonano nowe sklepienie oraz fasadę ozdobioną gzymsami i sterczynami w typie renesansu lubelskiego. W XVII i XVIII wieku do kościoła dobudowano szereg kaplic, w tym m.in. Kaplicę Firlejów z bogatą dekoracją sztukateryjną i renesansowym nagrobkiem Mikołaja i Piotra Firlejów, ozdobioną sztukateriami Kaplicę Ossolińskich oraz Kaplicę Tyszkiewiczów z polichromią na kopule, przedstawiającą Sąd Ostateczny. Od 1967 roku kościół dominikanów posiada tytuł bazyliki mniejszej nadany przez papieża Pawła VI. PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 1 DZIEŃ

Jesteśmy na Starym Mieście. Wąskie uliczki, kamienice, bramy, zaułki… Nie ma chyba bardziej magicznego miejsca w Lublinie. Wiosną i latem odbywa się tu wiele wydarzeń kulturalnych. Na co dzień, Stare Miasto odwiedzają w poszukiwaniu inspiracji artyści malarze, muzycy, fotografowie. Liczne restauracje i kawiarenki zachęcają do skorzystania z chwili wypoczynku. Proponujemy więc czas wolny na obiad, sugerując skosztowanie przy tej okazji dań kuchni regionalnej Miejsce kolejnej zbiórki to Plac po Farze. Rozciąga się stąd fantastyczny widok na Zamek Lubelski. Schodami zwanymi Zaułkiem Władysława Panasa dochodzimy do ulicy Podwale.

KOŚCIÓŁ PW. ŚW. WOJCIECHA

Początki kompleksu św. Wojciecha i zespołu szpitalnego św. Łazarza w Lublinie sięgają lat 1599-1603, kiedy to wybudowano drewniany kościół i budynki klasztorne. Po pożarze, w latach 1615-1650, powstał w tym miejscu murowany kościół i szpital św. Łazarza. Kościół zbudowano w typie renesansu lubelskiego. Jest bezwieżowy, jednonawowy, o zamkniętym półkoliście prezbiterium, nieznacznie węższym od nawy. Świątynia posiada sklepienie kolebkowe z lunetami, pokryte listwami sztukateryjnymi w prostym układzie kratownicy. Trzy późnorenesansowe ołtarze, powstałe w latach 1596-1603, zostały tu przeniesione z kaplicy zamkowej Świętej Trójcy. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Stanisława Janowieckiego z 1611 roku, przedstawiający Koronację Matki Bożej. W XIX wieku klasztor pełnił m.in. funkcje mieszkalne dla ubogiej ludności żydowskiej, dlatego nazywano go „żydowskim klasztorem”. Przechodzimy przez bramę. Jesteśmy na Placu Zamkowym. Po drodze mijamy dawny zdrój na placu dworcowym PKS, który został wybudowany w latach 60-tych XIX wieku. Do chwili obecnej przetrwał on niemal w pierwotnej formie. Przed nami Wzgórze Czwartek z Kościołem św. Mikołaja. 50

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 1 DZIEŃ

KOŚCIÓŁ PW. ŚW. MIKOŁA JA

Kościół pw. św. Mikołaja powstał w XVI wieku, na skarpie ponad doliną rzeki Czechówki. W latach 1600-1620 świątynia została przebudowana w typie renesansu lubelskiego. Nawę oraz prezbiterium przesklepiono kolebką i pokryto sztukaterią w układzie sieciowym. Prace wykonał lubelski murator Piotr Traversi. Klasycystyczna fasada, wieżyczka, kruchta oraz dzwonnica są efektem późniejszych prac budowlanych wykonanych w latach 70. XIX wieku oraz w roku 1900. W ołtarzu głównym z XVIII wieku, przeniesionym z kościoła kapucynów, znajduje się późnorenesansowa rzeźba przedstawiająca patrona kościoła – św. Mikołaja. Na uwagę zasługuje figura Chrystusa Ukrzyżowanego z XVII wieku, umieszczona na belce tęczowej, będąca prawdopodobnie najstarszym elementem wyposażenia kościoła. Ambona i chrzcielnica zostały wykonane na początku XX wieku w Lubelskiej Fabryce Wag Wilhelma Hessa. Tutaj nasza trasa dobiega końca. Jeśli zainteresowała Cię architektura charakterystyczna dla Lublina i regionu lubelskiego, warto przespacerować się wzdłuż ulicy Lwowskiej, następnie ul. Kalinowszczyzna. Znajdują się tam dwa kościoły z cechami renesansu lubelskiego: kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych oraz kościół św. Agnieszki. Również cerkiew prawosławna pw. Przemienienia Pańskiego posiada cechy stylu. Jest ona jednocześnie jedynym w Lublinie przykładem budowli sakralnej w typie renesansu lubelskiego z pojedynczą wieżą w fasadzie. W latach 2002–2003 odsłonięto tu pierwotny, renesansowy wystrój kolebkowego sklepienia prezbiterium w postaci malowideł z przedstawieniami Ducha Świętego, cherubinów i serafinów oraz archaniołów. Możesz także kontynuować swoją podróż samochodowym Szlakiem Renesansu Lubelskiego. Po szczegółowe informacje na ten temat zapraszamy do Lubelskiego Ośrodka Informacji Turystycznej i Kulturalnej przy ul. Jezuickiej 1/3 oraz na www.renesanslubelski.pl. PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / IDĄC PRZEZ LUBLIN – LUBLIN W 1 DZIEŃ

LUBLIN Z DZIECKIEM Podróżowanie z dziećmi przysparza wiele radości szczególnie wtedy, gdy uda nam się połączyć realizację naszych wspólnych potrzeb. Nie ma chyba nic piękniejszego od pokazywania dzieciom świata. Stajemy się dla nich przewodnikami i odkrywcami, a sami zyskujemy nieocenioną dziecięcą świeżość spojrzenia i dostrzegamy piękno emocjonalnego doświadczania podróży. Lublin jest wymarzonym miastem dla rodziców z dziećmi. I to z dziećmi w różnym wieku. Możemy go zwiedzać indywidualnie lub w sposób zorganizowany. Oto kilka propozycji:

SZLAK LEGEND LUBELSKICH Czym jest kamień nieszczęścia? Dlaczego w herbie Lublina jest koziołek? Czy diabeł może być sprawiedliwy? Skąd wzięła się nazwa Lublin? Co zrobić, żeby blaszany kogucik na szczycie Wieży Trynitarskiej zapiał? Dlaczego smażenie naleśników może być niebezpieczne? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań mogą poznać najmłodsi, wyruszając w magiczną podróż po Starym Mieście. Ta wyjątkowa oferta skierowana jest do wszystkich, którzy szukają przygód i pragną wiedzieć więcej o swoim mieście. Przede wszystkim do dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz ich wychowawców, nauczycieli, rodziców i dziadków. Obejmuje zwiedzanie najważniejszych zabytków Lublina z przewodnikiem, który w ciekawy sposób zapozna małych turystów z historią i kulturą miasta, wykorzystując przy tym najpopularniejsze lubelskie legendy. Dodatkową atrakcją jest towarzysząca przewodnikowi maskotka miasta – Koziołek Lubelski.

Najmłodsi podczas wycieczki usłyszą legendy o Nazwie Miasta, o Czarciej Łapie, o Koziołku w herbie, Koguciku na Wieży Trynitarskiej, Śnie Leszka Czarnego czy o Kamieniu Nieszczęścia. Czas zwiedzania: ok 2 godzin Szczegółowe informacje oraz zapisy: pod nr tel. +48 81 532 44 12 lub osobiście w siedzibie Lubelskiego Ośrodka Informacji Turystycznej i Kulturalnej | Lublin | ul. Jezuicka 1/3 (w godz. 10.00 – 19.00). Koszt wycieczki: grupy zorganizowane (do 15 osób – 100 zł; powyżej 15 os. – 150 zł), indywidualnie (1 os. – 10 zł). 52

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / LUBLIN Z DZIECKIEM

BABY TOUR PO LUBLINIE Baby Tour Lublin to autorski program, który pokazuje jak niesamowicie przyjemne może być odkrywanie nowych miejsc z najmłodszymi turystami. To program zwiedzania Starego Miasta z przewodnikiem przygotowany specjalnie dla opiekunów maluszków (w wózkach, chustach lub po prostu na rękach). Baby Tour to wyprawa, w trakcie której płacz, pora karmienia, czy gaworzenie maluchów są wpisane w opowieść o mieście. W przyjaznej atmosferze można poznać historię Lublina. Czas zwiedzania: ok. 1,5 godziny Koszt zwiedzania: 15 zł/osoba dorosła, dzieci – wstęp wolny wycieczki odbywają się na zamówienie i przy udziale min. 8 osób dorosłych. Szczegółowe informacje oraz zapisy: Krajka. Biuro Turystyki Kulturowej Głowackiego 35 pok. nr 37, Lublin tel. +48 695 972 500 lub +48 691 322 888

LUBLIN Z OKIEN ZIUTKA

Chcesz poznać historię i zabytki Lublina w nietypowy sposób? Można to zrobić podróżując ZIU-tkiem, jedynym w Polsce zabytkowym trolejbusem turystycznym.

Trasa I – czas przejazdu ok. 50 minut Zajezdnia przy Kraśnickiej – Racławickie – Lipowa – Piłsudskiego – Wolska – Park Bronowicki – Zygmuntowskie – Piłsudskiego – Lipowa – Racławickie – Nałęczowska (MPK) Trasa II – czas przejazdu ok. 1 h 40 minut Wariant 1: Zajezdnia przy Kraśnickiej - Majdanek – Chodźki – Zamojska – Wolska – Piłsudskiego – Lipowa – Racławickie – Nałęczowska (MPK) Wariant 2: Zajezdnia przy Kraśnickiej – Racławickie – Piłsudskiego – Pl. Bychawski – Kunickiego – Abramowice – Kunickiego – Wolska – Park Bronowicki – Chodźki – Zamojska – Wolska – Piłsudskiego – Lipowa – Racławickie – Nałęczowska (MPK) Szczegółowe informacje: Zakład Działalności Pomocniczej "MPK Lublin" Sp. z o.o. tel. 81 75 04 166 www.ziutek.pl PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / LUBLIN Z DZIECKIEM

ZOBACZCIE KONIECZNIE PIWNICA POD FORTUNĄ Lubelskie piwnice wciąż skrywają skarby! Na przykład dawną winiarnię z renesansowymi polichromiami. Ten unikatowy w skali kraju zabytek można zwiedzać wraz z otaczającymi go piwniczkami, w których powstała nowocześnie zaaranżowana przestrzeń muzealna. Dzięki multimediom można przenieść się w dawne czasy, kiedy w Lublinie mieszkańcy mówili różnymi językami i chodzili do różnych świątyń. Warto przyjść i poznać fascynujące są dzieje Lublina. Obiektem opiekuje się i zaprasza LROT. Piwnica pod Fortuną, Rynek 8 Koszt zwiedzania: Bilet normalny - 10,00 zł, bilet ulgowy - 8,00 zł, bilet grupowy 7,00 zł, bilet rodzinny (2+2) - 25,00 zł

MUZEUM WSI LUBELSKIEJ Lubelski skansen to nie tylko plenerowa ekspozycja starych chat i innych zabudowań, ale bogaty coroczny kalendarz imprez, w których można uczestniczyć z dzieckiem. Ciekawe położenie gwarantuje bezpieczny spacer połączony z możliwością poznania życia i zwyczajów dawnych mieszkańców wsi wschodnich terenów Polski. Muzeum Wsi Lubelskiej, al. Warszawska 96 Koszt zwiedzania: Bilet normalny - 12 zł, bilet ulgowy - 6 zł, dzieci do lat 7 - wstęp wolny.

MIASTECZKO PROWINCJONALNE EUROPY ŚRODKOWEJ To miejsce jest dla wszystkich, którzy chcą poczuć atmosferę codziennego życia polskiego miasteczka lat 20. i 30. XX wieku. Muzeum Wsi Lubelskiej, al. Warszawska 96 Koszt zwiedzania: Bilet do Muzeum Wsi Lubelskiej upoważnia do wstępu na ekspozycję

MUZEUM LUBELSKIE – WYSTAWA ARCHEOLOGICZNA I BASZTA ZAMKOWA Muzeum na Zamku zaprasza do zwiedzenia nowej ekspozycji archeologicznej oraz donżonu, wraz z wejściem na taras widokowy. Wystawa „Śladami przeszłości. Najdawniejsze dzieje Ziemi Lubelskiej” prezentuje ponad 3000 starannie wyselekcjonowanych zabytków, w tym wiele pokazywanych po raz pierwszy. Najstarsze z nich wykonali przed dziesiątkami tysięcy lat neandertalczycy, najmłodsze pochodzą z połowy XIII stulecia naszej ery. Ekspozycję uatrakcyjniają liczne makiety, naturalnej wielkości rekonstrukcje domostw, cmentarzysk, grobów oraz naturalnie wyglądających manekinów naśladujących postacie

PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / ZOBACZCIE KONIECZNIE

z przeszłości. Szałas ze skór renifera, drewnianą chatę z nadrzecznej osady czy półziemiankę pierwszych Słowian można zobaczyć nie tylko z zewnątrz, ale również zajrzeć do środka. Muzeum Lubelskie w Lublinie, ul Zamkowa 9 Koszt zwiedzania: kaplica (ulgowy 6,50 zł / normalny 8,50 zł), zbiory (ulgowy 6,50 zł / normalny 10 zł), baszta i taras widokowy (ulgowy 4 zł / normalny 6,5 zł).

LUBELSKA TRASA PODZIEMNA Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” zaprasza na wędrówkę Lubelską Trasą Podziemną, która rozpoczyna się w budynku Trybunału Koronnego przy Rynku. Spacer labiryntem zabytkowych piwnic staromiejskich dostarcza wielkich emocji, będąc jednocześnie wędrówką w czasie.

Historię rozwoju przestrzennego Lublina przybliżają makiety przedstawiające miasto sprzed wieków, a punktem kulminacyjnym podziemnej wędrówki jest wzbogacona światłem i dźwiękiem ruchoma makieta, inspirowana obrazem przestawiającym wielki pożar Lublina z 1719 r., znajdującym się w kościele oo. dominikanów.. Trasa dostępna jest dla dzieci powyżej 4. roku życia. Lepiej zabrać ze sobą ciepły sweter lub bluzę, gdyż temperatura na trasie wynosi ok. 7 °C Dzieci i rodziców zapraszamy szczególnie na poniedziałkowe zwiedzanie z inscenizacjami nawiązującymi do legend lubelskich. Lubelska Trasa Podziemna, początek w Trybunale Koronnym, Rynek 1 Koszt zwiedzania: bilet: 7 zŁ*/ 8 zł / 10 zł z inscenizacją 9 zł* / 10zł/ 12zł * bilet edukacyjny dla zorganizowanych grup szkolnych pow 10 osób

IZBA DRUKARSTWA Zwiedzając Izbę Drukarstwa można zapoznać się z historią druku, historią pisma, poznać dawne techniki składu gazet i książek. Do miejsca, które zawdzięcza swą wyjątkowość zabytkowym maszynom i urządzeniom drukarskim, zecerskim i introligatorskim, zaprasza jego gospodarz, Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN”. Izba Drukarstwa, ul. Żmigród 1 Koszt zwiedzania: Bilet normalny - 6,00 zł, bilet ulgowy - 4,00 zł PROPOZYCJE ZWIEDZANIA / ZOBACZCIE KONIECZNIE

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA NOCLEGI W MIEŚCIE HOTELE: Hotel ALTER « « « « « Hotel Alter to luksusowy hotel dla osób ceniących jakość oraz wygodę, a jednocześnie zainteresowanych historią. Jego nowoczesne i eleganckie wnętrza łączą się ze stylowymi historycznymi dodatkami i eksponatami z zamierzchłej przeszłości. Hotel mieści się w XVI-wiecznej mieszczańskiej kamienicy przy ulicy stanowiącej niegdyś główną oś komunikacyjną Lublina. ul. Grodzka 30 20-112 Lublin tel. +48 81 516 90 90 recepcja@hotelalter.pl www.hotelalter.pl Hotel EUROPA « « « « Jest to czterogwiazdkowy hotel położony w centrum Lublina, o eleganckim wystroju i luksusowym charakterze. Oferuje usługi noclegowe, wykwintne dania kuchni polskiej i europejskiej, wyborne kawy i herbaty. Posiada zaplecze konferencyjne. ul. Krakowskie Przedmieście 29 20-002 Lublin tel. +48 81 535 03 03 - recepcja fax +48 81 535 03 04 www.hoteleuropa.com.pl info@hoteleuropa.pl rezerwacja@hoteleuropa.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / NOCLEGI W MIEŚCIE

IBB GRAND HOTEL LUBLINIANKA « « « « Hotel mieści się we wnętrzach ponad stuletniego budynku o bogato zdobionej elewacji. Jest zlokalizowany w centrum Lublina. Oferuje klientom luksusowe pokoje i apartamenty, restauracje, sale konferencyjne i orientalne SPA. Historyczny charakter budynku w połączeniu z nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi tworzy niepowtarzalny klimat tego miejsca. ul. Krakowskie Przedmieście 56 20-002 Lublin tel.+ 48 81 446 61 00 - recepcja tel.+ 48 81 446 63 33 - rezerwacja fax +48 81 446 62 00 www.lublinianka.com grandhotel@lublinianka.com Hotel KORONA « « « « Hotel usytuowany jest z dala od zgiełku miejskiego, w odległości 15 minut od Starego Miasta w Lublinie. Jego charakterystycznym elementem są zielone ogrody. Hotel oferuje wygodne pokoje, wykwintną kuchnię, atrakcje dla dzieci i zaplecze konferencyjne. Zemborzyce Tereszyńskie 97A 220-515 Lublin tel. +48 81 503 20 44 rezerwacja@hotel-korona.com

AGIT CONGRESS&SPA « « « Hotel usytuowany jest w pobliżu trasy S19 (Rzeszów – Lublin) oraz trasy 830 (LublinNałęczów). To nowoczesny i wielofunkcyjny obiekt oferujący komfortową bazę noclegową, sale konferencyjne i szkoleniowe oraz balowe, restaurację, SPA z gabinetami odnowy biologicznej, edukacyjną bawialnię oraz bogate zaplecze rekreacyjnorozrywkowe. Obiekt wyróżniony przez miasto Lublin tytułem Miejsca Inspiracji. ul. Wojciechowska 29 20-704 Lublin tel. +48 721 103 300 recepcja@agit.com.pl www.agithotel.pl Hotel FOCUS « « « Hotel Focus oferuje komfortowo wyposażone, klimatyzowane pokoje wyposażone w telefony, telewizory i łącze internetowe. Jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Można tu skorzystać z restauracji oraz zaplecza konferencyjnego al. Kraśnicka 80 20-718 Lublin tel. +48 81 527 00 44 fax +48 81 527 00 46 www.hotelfocus.pl biuro@hotelfocus.pl 30 miejsc noclegowych FOCUS CENTRUM KONFERENCYJNE « « « Hotel ma dogodną lokalizację w pobliżu głównej trasy Lublin-Warszawa, w sąsiedztwie Ogrodu Botanicznego i Muzeum Wsi Lubelskiej. Zaprasza zarówno w celach biznesowych, jak i wypoczynkowych. Al. Warszawska 109 20-832 Lublin tel. +48 81 466 70 66 www.ckhotelfocus.pl skowronkowa@hotelfocus.pl

Hotel FORUM « « « Hotel usytuowany jest w centrum Lublina, przy trasie S-19, łączącej Białystok z Rzeszowem. Dysponuje zapleczem konferencyjnym oraz strefą SPA & Wellness. Oferuje swoim gościom pokoje jednoosobowe oraz dwuosobowe w wersji podstawowej oraz LUX. ul. Obywatelska 8 29-092 Lublin tel. +48 81 452 85 00 kom. +48 519 404 760, +48 519 407 488 www.hotelforumlublin.pl e-mail: info@hotelforumlublin.pl Hotel HUZAR « « « Mieści się na obrzeżach lubelskiego miasteczka akademickiego. Oferuje duże i wygodne pokoje wyposażone w węzeł sanitarny, telewizję, telefon, czajnik elektryczny. Położony w otoczeniu kasztanowców, stanowi enklawę ciszy i spokoju. ul. Spadochroniarzy 7 20-043 Lublin tel./fax +48 81 533 05 36 www.hotelewam.pl huzar@hotelewam.pl Hotel LOCOMOTIVA « « « Hotel wraz z restauracją zlokalizowany w pobliżu centrum Lublina, u zbiegu Al. Solidarności i ul. Północnej. Oferuje eleganckie wnętrza i miłą atmosferę. Jest dogodnym miejscem do organizowania kameralnych konferencji oraz imprez okolicznościowych. ul. Północna 28 c 20-064 Lublin tel. +48 81 441 19 99 fax +48 81 441 19 89 www.locomotiva.pl info@locomotiva.com.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / NOCLEGI W MIEŚCIE

LUXOR « « « Hotel oferuje komfortowe i w pełni wyposażone pokoje, a także zaplecze dla spotkań biznesowych, prywatnych oraz wydarzeń okolicznościowych. Restauracja hotelowa serwuje dania kuchni polskiej oraz specjały kuchni europejskiej. Al. Warszawska 175a 20-824 Lublin tel. +48 887 185 185 fax. +48 81 470 71 76 www.hotelluxor.pl recepcja@hotelluxor.pl MERCURE LUBLIN CENTRUM « « « Hotel usytuowany w centrum miasta, oferujący komfortowo wyposażone pokoje i apartamenty, a także zaplecze konferencyjne. Restauracja serwuje śniadania, obiady i kolacje złożone z dań kuchni polskiej i międzynarodowej. Aleje Racławickie 12 20-037 Lublin tel. +48 81 533 20 61 fax +48 81 533 30 21 www.mercure.com MŁYN « « « Hotel oferuje pokoje wyposażone w pełny węzeł sanitarny, telewizor, telefon i bezprzewodowy internet. Dysponuje salą restauracyjną, konferencyjną oraz monitorowanym parkingiem. ul. Aleje Racławickie 23 a tel. +48 81 536 70 20 fax +48 81 536 70 21 www.hotel-mlyn.lublin.pl recepcja@hotel-mlyn.lublin.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / NOCLEGI W MIEŚCIE

PIANO « « « Hotel zlokalizowany przy ulicy Jana Pawła II, około 6,5 km od Starego Miasta w Lublinie. Lokalizacja gwarantuje dogodny dojazd do każdej części miasta. Hotel dysponuje 39 w pełni wyposażonymi, klimatyzowanymi pokojami z dostępem do internetu. ul. Jana Pawła II 19 20-535 Lublin tel. tel: +48 81 458-38-33 fax: +48 81 458-38-31 piano.lublin.pl recepcja@piano.lublin.pl POD KASZTANAMI « « « Hotel położony jest na malowniczych pery-feriach Lublina, bezpośrednio przy Zalewie Zemborzyckim, 8 km od centrum miasta. To idealne miejsce na wypoczynek, rekreację, szkolenia, konferencje, wesela, bankiety, festyny, przyjęcia okolicznościowe. Do dyspozycji gości hotel oddaje klimatyzowane sale wyposażone w profesjonalny sprzęt, a także restaurację z wykwintną kuchnią. ul. Krężnicka 94a 20-518 Lublin tel. +48 81 750 03 90, fax +48 81 750 09 46 www.hotelpodkasztanami.pl info@hotelpodkasztanami.pl VANILLA « « « Hotel położony w samym centrum Lublina, w XVII-wiecznej zabytkowej kamienicy. Ofe-ruje gościom 18 pokoi w różnych, klimaty-cznych aranżacjach, a także pyszną kawę w przyhotelowej kawiarni Vanilla Cafe. ul. Krakowskie Przedmieście 12 20 – 002 Lublin tel. +48 81 536 67 20, fax +48 81 536 67 21 www.vanilla-hotel.pl info@vanilla-hotel.pl

VICTORIA « « « Hotel Victoria oferuje swoim gościom w pełni wyposażone pokoje w trzech standardach, a także restaurację oraz centrum konferencyjne. Na specjalne okazje udostępniany jest także taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę miasta. ul. Narutowicza 58/60 20-016 Lublin tel. +48 81 532 70 11 fax +48 81 532 90 26 www.hotel.victoria.lublin.pl info@hotel.victoria.lublin.pl HOTEL&RESTAURANT WILLOWA « « « Hotel położony jest w zacisznej, willowej okolicy w pobliżu Ogrodu Botanicznego i Skansenu – Muzeum Wsi Lubelskiej. Dysponuje 16 pokojami o zwykłym i podwyższonym standardzie, a także s alą konferencyjną i restauracją. ul. Sławinkowska 15a 20-810 Lublin tel. +48 81 440 88 88; kom +48 881 329 090, fax: +48 81 440 88 89 www.hotelwillowa.pl recepcja@hotelwillowa.pl ok. 30 miejsc noclegowych Hotel LWÓW « « « Hotel oferuje gościom w pełni wyposażone pokoje o różnym standardzie (Economy, Standard i Lux). Dysponuje także ofertą noclegową dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zapewnia dostęp do internetu oraz zaplecze konferencyjne. ul. Bronowicka 2 20-301 Lublin tel. +48 81 745 57 09, tel. +48 510 861 255 tel. kom. manager +48 503 791 825 www.lwow.lublin.pl lwow@lwow.lublin.pl

Hotel BELLIS « « Kameralny i przyjazny hotel, zlokalizowany bezpośrednio przy drodze narodowej S-17, co umożliwia szybki i łatwy dojazd do centrum Lublina oraz ważnych obiektów handlowych, naukowych i kulturalnych. Oferuje wypoczynek z dala od miejskiego zgiełku, w przyległym do obiektu ogrodzie bądź hotelowej kawiarni. Dysponuje w pełni wyposażonymi pokojami z dostępem do internetu. Dębówka 28B 20-050 Lublin tel. +48 81 742 61 06 rezerwacja@hotelbellis.lublin.pl Hotel CAMPANILE « « Hotel znajduje się w śródmieściu, na bezpośrednim zjeździe z drogi krajowej nr 17. Pokoje są wyposażone m.in. w telefon, budzik, telewizory i dostęp do internetu. Hotel jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Goście mogą zabrać do hotelu także swojego pupila. ul. Lubomelska 14 20-072 Lublin tel. +48 81 531 84 00 fax +48 81 531 84 01 www.campanile.com.pl www.campanile-lublin.pl lublin@campanile.com.pl Hotel NA ROGATCE « Zlokalizowany przy trasie wjazdowej z Warszawy, dysponuje 28 pokojami gościnnymi oraz przytulną restauracją i dozorowanym parkingiem. Stanowi dobrą bazę do wypraw w okolice Lublina, np. do Kazimierza Dolnego czy Kozłówki. ul. Sielankowa 1 20-098 Lublin tel. +48 81 536 00 70, +48 691 604 641 www.narogatce.pl, narogatce@wp.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / NOCLEGI W MIEŚCIE

LOGOS « HOTEL* LOGOS położony jest w akademickim centrum Lublina, obok Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytetu Przyrodniczego, w odległości ok. 2 km od Starego Miasta. Pokoje z łazienką wyposażone są w TV, telefon i internet bezprzewodowy. Obiekt dysponuje także salą konferencyjną i szkoleniową. ul. Akademicka 4 20-033 Lublin tel. +48 81 533 82 85 lub 86 – recepcja fax +48 81 533 82 86 www.hotellogos.lublin.pl recepcja@hotellogos.lublin.pl

MOTELE: Motel PINUS « « Położony jest 10km od Lublina, przy trasie Lublin-Włodawa, w sąsiedztwie doliny Wieprza na czystym ekologicznie terenie. Oferuje pokoje noclegowe wyposażone w klimatyzację, telewizję, internet, łazienkę w przystępnych cenach. Łuszczów I 130A 20-258 Lublin tel. +48 81 750 12 03 motel-pinus@wp.pl PZM « « Motel zlokalizowany w śródmieściu, dysponuje pokojami 1, 2 i 3-osobowymi oraz apartamentami. Posiada restaurację oraz zaplecze konferencyjne. ul. Bolesława Prusa 8 20-064 Lublin tel. +48 81 53 34 232 rezerwacja@pzm.lublin.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / NOCLEGI W MIEŚCIE

MIEJSCA INSPIRACJI: KAMIENICA MUZYKÓW Apartamenty Kamienicy Muzyków mieszczą się w pięknie odrestaurowanej XVII - wiecznej kamienicy, pozwalającej doświadczyć wielowiekowej historii Lublina. Kamienica Muzyków umożliwia odwiedzającym ją gościom poznanie niepowtarzalnej atmosfery lubelskiego salonu przełomu XIX i XX wiek oraz możliwość obcowania z klasycznym już wzornictwem Art Déco, Secesji oraz Arts and Crafts. Obiekt został wyróżniony przez miasto Lublin tytułem Miejsca Inspiracji. Rynek 16 20-111 Lublin tel. +48 500 727 555 apartamenty@kamienicamuzykow.pl HOTEL ILAN Hotel mieści się w historycznym gmachu Jeszywas Chachmej Lublin, dawnej największej i najbardziej prestiżowej szkoły rabiniczej na świecie. Jest zlokalizowany w centrum miasta, 800 m od Starego Miasta. Obiekt łączy wysokie standardy z tradycją żydowską. Umożliwia swoim gościom bezpłatne zwiedzanie synagogi oraz korzystanie z mykwy. Jest w pełni przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Restauracja hotelowa The Olive to synteza kuchni żydowskiej i staropolskiej. Szczyci się wysoką jakością i dostępnością dań koszernych. Obiekt został wyróżniony przez miasto Lublin tytułem Miejsca Inspiracji. ul. Lubartowska 85 20-123 Lublin tel. +48 81 745 03 47, +48 81 478 50 60, +48 81 478 50 63, +48 506 196 017 fax: +48 81 478 50 62 recepcja@hotelilan.pl

DOBRA KUCHNIA RESTAURACJE I PUBY Wśród restauracji w Lublinie znajduje się pięć szczególnych miejsc, uhonorowanych tytułem Miejsca Inspiracji. Są to obiekty, w których dąży się do tego, by poza świadczeniem usług gastronomicznych zapewniać swoim gościom wrażenia i emocje związane z poznawaniem miasta i doświadczaniem jego atmosfery. Jako Miejsca Inspiracji wyróżnione zostały restauracje: 16 STOŁÓW Restauracja usytuowana w sercu Starego Miasta oferuje kuchnię staropolską w nowoczesnym wydaniu, wykorzystując techniki kulinarne takie jak kuchnia molekularna oraz Sous vide. Szefowie kuchni są zarazem właścicielami lokalu, co w tym wypadku bezpośrednio przekłada się na jakość serwowanych dań. ul. Rynek 16 20-001 Lublin tel. + 48 81 534 30 40 www.16stolow.pl biuro@16stolow.pl KARDAMON Restauracja mieści się w przedwojennej kamienicy na lubelskim Krakowskim Przedmieściu. Oferuje pyszną i wykwintną kuchnię oraz wypoczynek w wyjątkowej atmosferze pięknie urządzonych wnętrz. ul. Krakowskie Przedmieście 41 20-002 Lublin tel. + 48 81 448 02 57 www.kardamon.eu restauracja@kardamon.eu

MANDRAGORA Restauracja mieści się w sercu Starego Miasta. Słynie z bogatej kuchni żydowskiej. Przestrzegane są tu podstawowe zasady obowiązujące w kuchni koszernej, a raz w miesiącu restaurację odwiedza maszgicha – strażniczka koszerności, która sprawdza czy przygotowywane posiłki są zgodne z zasadami kaszrutu. ul. Rynek 9 20-111 Lublin tel. + 48 81 536 20 20 www.mandragora.lublin.pl mandragorapub@wp.pl TRYBUNALSKA Restauracja usytuowana w zabytkowej, odrestaurowanej kamienicy na Starym Mieście w Lublinie, w sąsiedztwie Trybunału Koronnego. Oferuje pieczywo własnej produkcji na naturalnym zakwasie, autorskie ciasta i tarty, menu skomponowane z uwzględnieniem produktów sezonowych. ul. Rynek 4 20-112 Lublin tel. +48 81 532 40 65 www.trybunalska.pl www.facebook.com/Trybunalska IRISH PUB U SZEWCA Jedno z najstarszych i najchętniej odwiedzanych miejsc na Starym Mieście, wyróżniające się unikalnym w skali Lublina klimatem prawdziwego irlandzkiego pubu. Karta Menu zawiera liczne irlandzkie piwa oraz restauracyjną ofertę dań. ul. Grodzka 18 20-250 Lublin tel. + 48 81 532 82 84 www.uszewca.pl info@uszewca.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / DOBRA KUCHNIA – RESTAURACJE I PUBY

POZOSTAŁE RESTAURACJE I PUBY WARTE ODWIEDZENIA: Atrium ul. Rynek 2, 20-111 Lublin tel. + 48 81 532 30 66 www.atrium.lublin.pl Aventino ul. Grodzka 1 20-112 Lublin tel. + 48 789 238 939 Ąka ul. Marii Skłodowskiej-Curie 12 20-029 Lublin tel. + 48 508 499 983 www.ąka.pl, onka.lublin@gmail.com Bar Polski Rynek 19, 20-004 Lublin tel. +48 81 532 82 00 www.bar-polski.pl Behemot Cafe al. Racławickie 1-3 (Muszla Koncertowa w Ogrodzie Saskim) tel. 693320497 www.behemotcafe.pl behemotcafe@gmail.com Blues Brothers Pub Ul. Kościuszki 8, Lublin tel. +48 792 989 490 facebook.com/pages/Blues-Brothers-Pub Buddha Indian Restaurant Al. Spółdzielczości Pracy 34 (Centrum Handlowe Olimp) tel. +48 81 444 10 12 www.buddha-lublin.pl Carmen ul. Rynek 7, 20-111 Lublin tel. + 48 81-532-36-11 restauracjacarmen.pl, info@restauracjacarmen.pl 62

Ceska Pivnica ul. Grodzka 28 20-112 Lublin tel. + 48 81 534 30 56 www.ceskapivnica.pl biuro@ceskapivnica.pl Chata Swojsko Strawa ul. Nadbystrzycka 16 20-618 Lublin tel. + 48 81 538 25 25 www.chata.lublin.pl Czarcia Łapa ul. Rynek 19 20-111 Lublin tel. + 48 81 532 82 00 www.czarcia.com Czarna Owca ul. Narutowicza 9 20-004 Lublin tel. +48 81 532 41 30 www.czarnaowca.lublin.pl biuro@czarnaowca.lublin.pl Czarny Tulipan ul. Grodzka 1 20-111 Lublin tel. + 48 81 532 51 04 www.czarny-tulipan.pl Galeria Smaku ul. Okopowa 5 20-022 Lublin tel. + 48 81 472 51 51 www.galeriasmaku.pl restauracja@galeriasmaku.pl Giuseppe ul. Hipoteczna 3 20-027 Lublin tel. + 48 81 534 51 58 www.giuseppe.pl restauracja@giuseppe.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / DOBRA KUCHNIA – RESTAURACJE I PUBY

Gościnne Piwnice ul. Krakowskie Przedmieście 15 22-002 Lublin tel. + 48 81 534 21 93, + 48 601 377 520 Gramoffon ul. Rynek 12 20-111 Lublin tel. + 48 81 534 24 44 Incognito Peowiaków 3 20-007 Lublin tel. +48 81 446 57 57 facebook.com/IncognitOBarRestauracja Jadalnia ul.Wieniawska 8 20-071 Lublin tel.+48 81 534 00 55 www.plackarnia.pl Jezuicka. Kuchnia klasztorna. Jezuicka 4 20-113 Lublin tel. +48 668 314 275 www.facebook.com/Jezuicka Kobi-sushi ul. Tadeusza Kościuszki 10 20-006 Lublin tel. +48 81 44 33 666 www.kobi-sushi.pl kobi@kobi-sushi.pl Magia ul. Grodzka 2 20-114 Lublin tel. + 48 81 532 30 41 www.magia.lublin.pl info@magia.lublin.pl Matsu-sushi Al. Spółdzielczości Pracy 34 20-147 Lublin Tel. + 48 81 747 27 27 www.matsu-sushi.pl restauracja@matsu-sushi.pl

Old Pub ul. Grodzka 8 20-112 Lublin tel. + 48 81 743 71 27 www.oldpub.pl Oregano Cafe ul. Tadeusza Kościuszki 7 20-006 Lublin tel. + 48 81 442 55 30 www.facebook.com/OreganoCafe Orient Express ul. Złota 2 20-076 Lublin tel. + 48 81 532 14 14 www.restauracja-orient-express.pl Paleta Smaków ul. Rynek 14 20-002 Lublin tel. +48 535 465 799; tel. +48 791 348 406 facebook.com/RestauracjaPaletaSmakow Pyzata Chata – ul. Lubartowska 7 ul. Lubartowska 7 20-027 Lublin tel. + 48 81 472 15 15 www.pyzatachata.pl kontakt@pyzatachata.pl Pyzata Chata, ul. Okopowa 5 ul. Okopowa 5 20-022 Lublin tel. + 48 81 472 15 15 www.pyzatachata.pl kontakt@pyzatachata.pl Restauracja Przystań ul. Kunickiego 143 20 - 451 Lublin fax/tel.: +48 81 744 10 97 info@przystan.lublin.pl przystanlublin.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / DOBRA KUCHNIA – RESTAURACJE I PUBY

Restauracja Hades Szeroka ul. Grodzka 21 20-112 Lublin tel. +48 81 532 87 61 www.hades-lublin.pl Sarmata ul. Grodzka 16 20-060 Lublin tel. + 48 81 534 63 89 www.sarmata.lublin.pl sarmata@sarmata.lublin.pl Sielsko-Anielsko ul. Rynek 17 20-111 Lublin tel. +48 81 532 36 17 www.sielskoanielsko.pl Sphinx ul. Lipowa 13 20-020 Lublin tel. + 48 81 532 58 51 www.sphinx.pl Stół i Wół ul. Bramowa 2-6 20-111 Lublin tel. +48 533 644 081 www.facebook.com/stoliwol Św. Michał – Pub Regionalny ul. Grodzka 16, Lublin tel.+48 518 693 530 www.pubregionalny.pl

Trattoria Frascati ul. Chopina 35 20-023 Lublin tel. + 48 81 471 30 60 U Biesów ul. Rynek 18 20-111 Lublin tel. + 48 81 532 16 48 www.biesy.com.pl rynek@biesy.com.pl U Fotografa ul. Rybna 13 20-114 Lublin tel. +48 81 532 37 17, +48 663 880 723 www.ufotografa.pl Ugryź Przegryź ul. Langiewicza 10 tel. +48 537 778 833 www.facebook.com/UgryzPrzegryz Ulice Miasta Plac Władysława Łokietka 3 20-109 Lublin tel. + 48 81 534 05 92 www.ulicemiasta.pl Zadora ul. Rynek 8 20-111 Lublin tel. + 48 81 534 55 34 www.zadora.com.pl

RESTAURACJE WEGETARIAŃSKIE Tawerna Tortuga ul. Krakowskie Przedmieście 26 20-002 Lublin tel. + 48 501 225 705 Toskania ul. Chopina 13 20-026 Lublin tel. +48 81 525 27 86 www.restauracjatoskania.pl info@restauracjatoskania.pl

Umeå ul. Orla 4, 20-022 Lublin tel. +48 502 662 357 www.facebook.com/umealublin Wegetarianin ul. Prezydenta Gabriela Narutowicza 13 20-004 Lublin tel. + 48 500 866 571 www.facebook.com/wegetarianinlublin

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / DOBRA KUCHNIA – RESTAURACJE I PUBY

POZOSTAŁE KAWIARNIE WARTE ODWIEDZENIA:

Wyżerka Garmażerka ul. Kościuszki 3 20-006 Lublin tel. +48 506 500 510

Cafe Lulu ul. Orla 8 20-950 Lublin tel. +48 535 252 474 www.facebook.com/lululublin

Zielony Talerzyk ul. Królewska 3 20-109 Lublin tel. +48 730 133 030, 500 068 241 www.facebook.com/ZielonyTalerzyk

KAWIARNIE Dwie spośród lubelskich kawiarni posiadają tytuł Miejsca Inspiracji, nadany przez Miasto Lublin w 2013r. Są to: AKWARELA CAFE Położona w samym sercu Starego Miasta, klimatyczna i przytulna kawiarnia, która zachwyca pięknym wnętrzem. Miła obsługa, przyjemna atmosfera, szeroki wybór kaw i herbat oraz deserów sprzyjają spędzaniu tu wolnego czasu i zachęcają do powrotu. ul. Rynek 6 20-111 Lublin tel. + 48 81 534 64 09 www.akwarelacafe.pl info@akwarelacafe.pl KAWIARNIA & KSIĘGARNIA MIĘDZY SŁOWAMI Klimatyczna i zadbana kawiarnia, usytuowana w jednej z lubelskich kamienic na Starym Mieście. Miejsce dla zainteresowanych spędzaniem wolnego czasu przy interesującej lekturze, delektując się aromatyczną kawą lub herbatą. Miła obsługa i nastrojowe wnętrze zachęcają do odpoczynku lub spotkań ze znajomymi. ul. Rybna 4 20-114 Lublin tel. + 48 508 217 014 www.miedzy-slowami.com.pl kontakt@miedzy-slowami.com.pl

Cax Mafe ul. Staszica 1 20-085 Lublin tel. +48 696 020 853 www.caxmafe.pl, caxmafe@o2.pl Chmielewski ul. Krakowskie Przedmieście 8 20-002 Lublin tel. + 48 81 532 73 23 www.chmielewski.lublin.pl cukiernia@chmielewski.lublin.pl Heca ul. Hipoteczna 5 20-027 Lublin tel: +48 511 314 144 www.facebook.com/cafeheca Kap Kap Cafe ul. Narutowicza 33 20-016 Lublin tel. +48 602 318 712 www.facebook.com/KapKapCafe kapkapcafe@gmail.com Kawka ul. Okopowa 9 i 1/2 20-026 Lublin tel. +48 512 290 448 www.kawka.lublin.pl Księżycowa ul. Księżycowa 2 20-950 Lublin tel. +48 81 479 85 59 facebook.com/pages/Księżycowa/74493555 5532244

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / DOBRA KUCHNIA – KAWIARNIE

Opium Cafe ul. Langiewicza 10 20-032 Lublin tel. +48 531 331 544 Pożegnanie z Afryką ul. Złota 3 20-112 Lublin tel. + 48 608 068 697 www.pozegnanie-lublin.pl Świętoduska Cafe ul Krakowskie Przedmieście 3 20-002 Lublin tel. +48 81 532 14 65 www.facebook.com/SwietoduskaCafe Teatralna Peowiaków 1 20-007 Lublin tel. +48 730 555 650 www.facebook.com/CafeTeatralna lublin@espresso.pl

BISTRO 24/7 Ćma Krakowskie Przedmieście 32 20-002 Lublin tel. +48 782 298 262 www.facebook.com/pages/Ćma/292541987 478606 Szybka Setka Krakowskie Przedmieście 29 20-002 Lublin tel. +48 81 535 03 33 www.facebook.com/bistroszybkasetka Tancereczka ul. Krakowskie Przedmieście 19 20-002 Lublin tel. +48 723 957 778 www.facebook.com/bistrotancereczka

Vanilla Cafe ul. Krakowskie Przedmieście 12 20-002 Lublin tel. +48 81 536 67 20 www.vanilla-hotel.pl info@vanilla-hotel.pl Velo Cafe ul. Chopina 9/7 20-026 Lublin tel. +48 81 528 43 44 www.facebook.com/CafeVeloLublin cafe.velo@op.pl Whisky Cafe ul. Rybna 4/2 20-114 Lublin tel. +48 512 450 773 www.facebook.com/whiskycafelublin

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / DOBRA KUCHNIA – KAWIARNIE / BISTRO 24/7

CENTRA ROZRYWKI DLA DZIECI “Bugi" Rozwój Edukacja Zabawa ul. Fabryczna 2, 20-301 Lublin tel. +48 81 469 96 08 www.www.bugi.edu.pl bugi@bugi.edu.pl Dla dzieci do 9 roku życia.

Klubokawiarnia Fika ul. Kasztelańska 31 20-810 Lublin tel. +48 791 876 270 www.fika.lublin.pl info@fika.lublin.pl

"Dobry Start" - Akademia Rozwoju Dziecka ul. Głowackiego 35, I piętro p.324 20-060 Lublin tel. +48 796 14 13 57 www.dobrystart.lublin.pl biuro@dobrystart.lublin.pl „Dobry Start” to miejsce dla dzieci od poczęcia do 7 roku życia i ich rodziców.

"Koziołek" - Centrum Rozrywki dla Dzieci al. Spółdzielczości Pracy 34 20-160 Lublin (Galeria Handlowa Olimp) tel.+48 690 001 368 www.koziolek.net.pl

"Family Cafe" - kawiarnia i sala zabaw ul. Dziewianny 3/3a, 20-539 Lublin tel.+48 81 710 73 04 www.familycafe.pl familycafe@op.pl Dla dzieci w wieku do 12 lat "Fiku - Miku" - Sala Zabaw ul. Bursztynowa 17, 20-576 Lublin tel. +48 81 527 20 30 fax +48 81 527 20 70 www.fiku-miku.com biuro@fiku-miku.com "Genimus" - zajęcia edukacyjne dla dzieci ul. Świętochowskiego 113, 20-446 Lublin tel. +48 504 848 945 +48 503 102 179 www.genimus.pl kontakt@genimus.pl Jupi Park Al. Wincentego Witosa 32, 20-315 Lublin (Galeria Atrium - Felicity) tel.+48 726 555 508 www.jupipark.pl lublin_atrium@jupipark.pl

Latająca Owca ul. Koncertowa 11 20-843 Lublin (wjazd od ul. Legendy, pawilon handlowy) tel. +48 511 204 402 www.latajacaowca.pl "Magic Park" - Centrum Rozrywki i Rekreacji dla Dzieci ul. Morwowa 1 20-704 Lublin tel. +48 81 460 81 15 +48 695 426 463 www.magicpark.pl centrum@magicpark.pl Pompon ul. Kryształowa 8/u9 20-582 Lublin tel. +48 666 877 666 facebook.com/pomponlublin Tulejka-studiO Al. Racławickie 44b, 20-043 Lublin tel. +48 733 877 127 facebook.com/TulejkaStudiO Plac zabaw na błoniach pod Zamkiem Lubelskim

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / CENTRA ROZRYWKI DLA DZIECI

TEATRY

KINA

Teatr Stary w Lublinie Jezuicka 18, 20-113 Lublin tel. +48 81 466 59 25 teatrstary.eu

Kino ABC Dom Kultury Czechów ul. Kiepury 5a 20-838 Lublin tel. +48 81 741 99 11 www.dkf16.blogspot.com

Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie ul. Narutowicza 17, 20-004 Lublin kasa biletowa tel. +48 81 532 42 46 rezerwacja biletów tel. +48 81 532 44 36 www.teatrosterwy.pl

Kino Bajka ul. I. Radziszewskiego 8 20-039 Lublin tel. +48 81 533 88 72 www.kinobajka.nazwa.pl

Teatr im. Hansa Christiana Andersena ul. Dominikańska 1, 20-111 Lublin tel. +48 81 532 16 28, +48 81 532 32 25 kasa+48 81 532 32 25. www.teatrandersena.pl

Kino Cinema City Cinema City Lublin Plaza ul.Lipowa 13 20-020 Lublin tel. +48 81 535 25 25 www.cinema-city.pl

Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice ul. Grodzka 5a, 20-112 Lublin tel. +48 81 532 98 40 tel. +48 81 534 64 20 www.gardzienice.art.pl

Kino Grażyna Dom Kultury LSM ul. Konrada Wallenroda 4a 20-607 Lublin tel. +48 81 743 48, +48 660 977345 www.domkulturylsm.pl

Teatr Muzyczny w Lublinie ul. Grenadierów 13, 20-331 Lublin (siedziba tymczasowa) +48 81 532 76 13 www.teatrmuzyczny.eu sekretariat@teatrmuzyczny.eu Filharmonia im. Henryka Wieniawskiego ul. Obrońców Pokoju 2, 20-030 Lublin (siedziba tymczasowa) +48 81 531 51 20 www.filharmonialubelska.pl info@filharmonialubelska.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / TEATRY / KINA

Multikino Multikino w Galerii Olimp Aleja Spółdzielczości Pracy 36 20-147 Lublin tel.+48 81 460 28 10 informacja dla grup (powyżej 15 osób) tel. +48 81 460 28 24 www.multikino.pl Kino Perła Plenerowe (sezonowe) Bernardyńska 15 20-950 Lublin +48 885 850 520 www.kinoperla.pl

MUZEA Apteka Muzeum ul. Grodzka 5a 20-112 Lublin tel. +48 81 532 88 20 Archikatedra Lubelska ul. Królewska 10 20-109 Lublin tel. 81 532 11 96 www.archikatedra.kuria.lublin.pl Bazylika oo. Dominikanów ul. Złota 9 20-112 Lublin tel. +48 81 532 89 80 www.lublin.dominikanie.pl Dom Słów - Izba Drukarstwa ul. Żmigród 1 20-110 Lublin +48 81 534 52 33 www.izbadrukarstwa.tnn.pl Dworek Wincentego Pola ul. Kalinowszczyzna 13 20-129 Lublin tel. +48 81 747 24 13 www.muzeumlubelskie.pl Izba Pamięci Żydów Lublina ul. Lubartowska 10 (wejście z bramy kamienicy nr 8) 20-115 Lublin Tel. +48 602 473 118 pawel-matrashek@wp.pl Jesziwas Chachmej - dawna uczelnia Mędrców z Lublina ul. Lubartowska 85 20-123 Lublin tel. +48 81 747 09 92 www.hotelilan.pl

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP ekspozycja ul. Narutowicza 6 20-004 Lublin tel. +48 81 525 88 31 w. 28 www.pobrygidkowski.kuria.lublin.pl Lubelska Trasa Podziemna ul. Rynek 1 20-111 Lublin tel. +48 81 534 65 70 www.teatrnn.pl Muzeum Archidiecezjalne Sztuki Religijnej - Wieża Trynitarska ul. Królewska 10 (Wieża Trynitarska) 20-109 Lublin tel. +48 695 475 152 www.kuria.lublin.pl/muzeu muzeum.archidiecezjalne@kuria.pl Muzeum Historii Miasta Lublin Pl. Łokietka 3 (Brama Krakowska) 20-109 Lublin tel. +48 81 532 60 01 muzeumlubelskie.pl Muzeum Literackie Józefa Czechowicza ul. Złota 3 20-112 Lublin tel. +48 81 532 30 90 www.muzeumlubelskie.pl Muzeum Lubelskie ul. Zamkowa 9 20-117 Lublin tel. +48 81 532 50 01 do 03 www.muzeumlubelskie.pl Muzeum Martyrologii "Pod Zegarem" ul. Zamkowa 9 20-029 Lublin tel. +48 81 533 36 78 www.muzeumlubelskie.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / MUZEA

Muzeum UMCS ul. Radziszewskiego 11 20-031 Lublin tel. +48 81 537 58 31 www.muzeum.umcs.lublin.pl Muzeum Uniwersyteckie Historii KUL Al. Racławickie 14 20-950 Lublin tel. +48 81 445 40 29 www.kul.pl

Andzelm Gallery – Galeria Sztuki Współczesnej ul. Krakowskie Przedmieście 2 20-002 Lublin tel./fax +48 81 532 48 65 tel. +48 601 30 50 03 www.andzelmgallery.pl info@andzelmgallery.pl

Muzeum Wsi Lubelskiej Al. Warszawska 96 20-824 Lublin tel. +48 81 533-85-13 www.skansen.lublin.pl

Cafe Galeria ”Za Piecem” Al. Racławickie 4 20-028 Lublin tel. + 48 81 743 75 74 za_piecem.firmacja.pl

Ośrodek Brama Grodzka - Teatr NN "Lublin. Pamięć Miejsca." ul. Grodzka 21 20-112 Lublin tel. +48 81 532 58 67 www.tnn.lublin.pl

Galeria „Po 111 Schodach” MDK Nr 2 ul. Bernardyńska 14a 20-950 Lublin tel. +41 81 532 08 53 fax +48 81 531 77 79 www.mdk2.lublin.pl mdk2@mdk2.lublin.pl

Państwowe Muzeum na Majdanku ul. Droga Męczenników Majdanka 67 20-325 Lublin tel.: 81 710 28 33 www.majdanek.eu Piwnica pod Fortuną ul. Rynek 8 20-111 Lublin tel. +48 81 444 55 55 www.piwnica.lublin.eu Via Jagiellonica - Interaktywna Ekspozycja Historyczna ul. Skłodowskiej 3/15 20-029 Lublin tel. +48 81 441 11 18 www.szlakjagiellonski.pl

GALERIE

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / MUZEA / GALERIE

Galeria „Przy Bramie” Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych ul. Grodzka 34/36 20-112 Lublin tel. +48 81 532 28 31 www.tpsp-lublin.pl tpsp.lublin@gmail.com Galeria 31 ul. Braci Wieniawskich 5 20-844 Lublin tel. +48 81 741 62 36 www.niecodziennik.mbp.lublin.pl/ filia30@mbp.lublin.pl Galeria ART ul. Krakowskie Przedmieście 62 20-076 Lublin tel. +48 81 53-220-76 www.zpaplublin.pl zpapartlublin@neostrada.pl

Galeria Autorska - Bartłomiej Michałowski ul. Grodzka 19 20-112 Lublin tel. +48 602 300 379 www.galeriamichalowski.pl bart.michalowski@wp.pl

Galeria Krańcowa Dzielnicowy Dom Kultury Bronowice ul. Krańcowa 106 20-320 Lublin tel. +48 81 744 16 38 www.ddkbronowice.pl ddkbronowice@gmail.com

Galeria Biała Centrum Kultury w Lublinie ul. Peowiaków 12 20-016 Lublin tel. +48 81 466 61 39 www.biala.art.pl biala@ck.lublin.pl

Galeria Labirynt ul. ks. J. Popiełuszki 5 20-052 Lublin tel. +48 81 466 59 20 www.labirynt.com galeria@labirynt.com

Galeria Fotografii Prospero ul. Krakowskie Przedmieście 52 20-002 Lublin tel. +48 81 743 74 38 galeriaprospero.pl info@galeriaprospero.pl Galeria Gardzienice ul. Grodzka 5a 20-112 Lublin tel. +48 81 532 98 40 tel. +48 81 534 64 20 www.gardzienice.art.pl office@gardzienice.art.pl opt@gardzienice.art.pl Galeria Klubu Wojskowego Batalionu Dowodzenia Wielonarodowej Brygady (część polska) Dom Żołnierza im. J. Piłsudskiego ul. Żwirki i Wigury 6 20-029 Lublin tel. +48 81 718 35 60 klub.batalionowy@gmail.com

Galeria Piękno Panie ul. Jezuicka 17 tel. +48 501 606 244 tel. +48 508 789 145 www.facebook.com/PieknoPanie Galeria Poczty Głównej ul. Krakowskie Przedmieście 50 20-002 Lublin tel. +48 81 532 09 95 +48 81 532 04 83 +48 81 532 84 52 Galeria Pomost Dom Kultury SM Czechów ul. Kiepury5a 20- 838 Lublin tel. +48 81 741 99 11 +48 509 35 66 32 www.ddk-sm-czechow.blogspot.com dom.kultury.czechow@wp.pl Galeria Sceny Plastycznej KUL ul. Rynek 8 20-111 Lublin tel. +48 81 445 45 02 www.kul.pl scena@kul.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / GALERIE

Galeria Sztuki Domu Kultury LSM ul. Wallenroda 4a 20-607 Lublin tel. +48 81 743 48 29 www.domkulturylsm.pl dom.kultury@spoldzielnialsm.pl Galeria Sztuki Ludowej Stowarzyszenia Twórców Ludowych ul. Grodzka 14 20-112 Lublin tel./fax +48 81 532 49 74 www.zgstl.pl zgstl@op.pl Galeria Sztuki Nieprofesjonalnej „U Lekarzy” ul. Chmielna 4a 20-079 Lublin tel. 48815327200 Galeria Sztuki Wirydarz ul. Grodzka 19 20-112 Lublin tel.+48 81 441 33 50 tel. +48 604 542 612 www.wirydarz.com.pl galeria@wirydarz.com.pl Galeria Sztuki Współczesnej i Antyki Ewa Majewska ul. Lubartowska 9 20-115 Lublin tel. +48 81 532 78 46 www.galeriasztuki.com info@galeriasztuki.com Galeria w Akademickim Centrum Kultury UMCS-Chatka Żaka Akademickie Centrum Kultury UMCS-Chatka Żaka ul. Radziszewskiego 16 20-031 Lublin tel. +48 81 533 32 01 fax +48 81 533 58 41 www.ack.lublin.pl sekretariat@chatkazaka.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / GALERIE

Galeria Węglin Dzielnicowy Dom Kultury „Węglin” ul. Judyma 2a 20-716 Lublin tel. +48 81 466 59 10 fax +48 81 466 59 11 www.ddkweglin.pl info@ddkweglin.pl Galeria Zespołu Szkół Plastycznych ul. Muzyczna 10A 20-612 Lublin tel./fax +48 81 532 72 39 www.liceumplastyczne.lublin.pl sekretariat@zsplublin.futuro.info.pl Galeria Związku Polskich Artystów Plastyków „Pod Podłogą” ul. Krakowskie Przedmieście 62 20-076 Lublin tel. +48 81 532 68 57 www.zpaplublin.pl zpapartlublin@neostrada.pl Galeria-AMW ul. Biernata z Lublina 34/3 20-465 Lublin tel. +48 797 350 922 www.galeria-amw.pl kontakt@galeria-amw.pl Grabski Gallery ul. Grodzka 1 20-112 Lublin tel. +48 81 442 35 22 www.grabski-gallery.pl jangrabski33@gmail.com Malarnia Krystyny Głowniak (po uprzednim zgłoszeniu) ul. Rynek 18 20-111 Lublin tel. +48 697 072 456 www.glowniak.pl

INSTYTUCJE KULTURY Centrum Spotkania Kultur Al. Racławickie 8, 20-037 Lublin tel. +48 81 533 33 41 biuro@spotkaniakultur.com www.spotkaniakultur.com

Dzielnicowy Dom Kultury „Węglin" ul. Judyma 2a, 20-716 Lublin tel. +48 81 466 59 10 info@ddkweglin.pl www.ddkweglin.pl

Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego ul. Narutowicza 4, 20-950 Lublin tel. +48 81 528 74 00 info@poczta.wbp.lublin.pl www.hieronim.wbp.lublin.pl

Miejska Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego ul. Peowiaków 12, 20-007 Lublin tel. +48 81 466 62 00 mbp@mbp.lublin.pl www.mbp.lublin.pl

Wojewódzki Ośrodek Kultury ul. Dolna Panny Marii 3, 20-010 Lublin tel. +48 81 532 42 08 info@wok.lublin.pl www.wok.lublin.pl

Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych „Rozdroża" ul. Peowiaków 12, 20-007 Lublin tel. +48 (81) 466 61 67 rozdroza@rozdroza.com www.rozdroza.com

Akademickie Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka" ul. Radziszewskiego 16, 20-031 Lublin tel. +48 81 533 32 01 ack.lublin@gmail.com www.ack.lublin.pl

Warsztaty Kultury ul. Grodzka 5a, 20-112 Lublin tel. +48 81 466 59 08 sekretariat@warsztatykultury.pl www.warsztatykultury.pl

Centrum Kultury w Lublinie ul. Peowiaków 12, 20-007 Lublin tel. +48 81 466 61 00 sekretariat@ck.lublin.pl www.ck.lublin.pl

Zespół Pieśni i Tańca „Lublin" im. Wandy Kaniorowej ul. I Armii Wojska Polskiego 3, 20-078 Lublin tel. +48 81 532 78 43 kaniorowcy@lublin.net.pl

Dzielnicowy Dom Kultury „Bronowice" ul. Krańcowa 106, 20-328 Lublin tel. +48 81 744 16 38 ddkbronowice@gmail.com www.ddkbronowice.pl

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / INSTYTUCJE KULTURY

WYDARZENIA ARTYSTYCZNE Harmonie Starego Miasta – www.wieniawski.lublin.pl Died Moroz Convention – www.diedmoroz.org Lubelski Festiwal Piosenki Autorskiej i Poetyckiej im. Jacka Kaczmarskiego „Metamorfozy Sentymentalne" – www.metamorfozysentymentalne.pl Studenckie Konfrontacje Filmowe – www.ack.lublin.pl/kino Międzynarodowy MAAT Festival – www.teatrmaat.pl Lubelskie Forum Sztuki Współczesnej im. Witolda Lutosławskiego – www.filharmonialubelska.pl Ogólnopolski Festiwal Piosenki Artystycznej „Wschody" – www.ack.lublin.pl Lublin Jazz Festiwal – www.lublinjazz.pl Festiwal „Tempus Paschale" – www.tempus-paschale.pl Międzynarodowy Przegląd Teatrów Osób Niepełnosprawnych „Spotkania Artystów Nieprzetartego Szlaku" – www.nieprzetartyszlak.pl Scena Miasta – www.lublin.eu Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej „Kody" – www.kody-festiwal.pl Wielokulturowy Lublin – Festiwal Kultur Mniejszości – www.wielokulturowylublin.pl Festiwal Literacki „Miasto Poezji" – www.miastopoezji.pl, facebook.com/miasto.poezji Studencki Ogólnopolski Festiwal Teatralny „Kontestacje" – www.kontestacje.ack.lublin.pl Centralny Plac Zabaw – facebook.com/centralnyplaczabaw Most Kultury – facebook.com/MostKultury Noc Kultury – www.nockultury.pl Słodko – Gorzki Festiwal Teatralny „Sąsiedzi" – www.festiwal-slodkogorzki.pl Letnie Forum Tańca Współczesnego – www.ltt.art.pl Międzynarodowy Festiwal Organowy „Lublin – Czuby" – www.par.sw-rodziny.lublin.pl Festiwal Sztuki w Przestrzeni Publicznej „Open City/ Otwarte Miasto" – www.opencity.pl Landart Festiwal – landart.lubelskie.pl Festiwal Teatrów Niewielkich – www.ftnlublin.wordpress.com 74

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / WYDARZENIA ARTYSTYCZNE

Inne Brzmienia Art'n'Music Festival – www.innebrzmienia.pl Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne im. Ignacego Wachowiaka – www.zpit.lublin.pl Carnaval Sztuk–Mistrzów – www.sztukmistrze.eu Międzynarodowy Festiwal Sztuki Muralu (Graffiti) Meeting of Styles – facebook.com/MeetingOfStylesPoland Jarmark Jagielloński – www.jarmarkjagiellonski.pl Festiwal „Solo Życia" – www.jurecki.art.pl Europejski Festiwal Smaku – www.europejskifestiwalsmaku.pl Międzynarodowy Festiwal „Andrzej Nikodemowicz – Czas i Dźwięk" – www.wieniawski.lublin.pl Międzynarodowy Konkurs Muzyczny dla Niewidomych im. Ignacego Jana Paderewskiego – www.wieniawski.lublin.pl Festiwal Filmy Dobrze Zakręcone – www.kinoteatrprojekt.pl Festiwal Złote Mrówkojady – www.zlotemrowkojady.pl Międzynarodowy Festiwal „Najstarsze Pieśni Europy" – www.npe-festiwal.pl Chatka Blues Festiwal – www.chatkablues.pl Performance Platform Lublin – www.performanceplatform.pl Festiwal „Konfrontacje Teatralne" – www.konfrontacje.pl Międzynarodowe Spotkania Teatrów Tańca – www.dancefestival.lublin.pl Ogólnopolski Konwent Miłośników Fantastyki „Falkon" – www.falkon.co Ogólnopolski Festiwal Piosenki Studenckiej i Turystycznej „Bakcynalia" – www.bakcynalia.art.pl Ukraina w Centrum Lublina – www.ukrainawcentrumlublina.com Międzynarodowy Festiwal Młodego Kina „Pełny Metraż" – www.kinoteatrprojekt.pl Międzynarodowy Festiwal Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe" – www.mikolajki.folk.pl Międzynarodowy Festiwal Jazzowy „Jazz Bez" – facebook.com/JazzBezwLublinie Festiwal Bożego Narodzenia – www.lublin.dominikanie.pl Sylwester Miejski – www.lublin.eu

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / WYDARZENIA ARTYSTYCZNE

KLUBY Cream Club ul. Krakowskie Przedmieście 40 20-022 Lublin tel. +48 535 715 692 facebook.com/creamlublin

Klub Muzyczny Victoria Al. Piłsudskiego 13 20-016 Lublin tel. +48 81 532 45 87 www.hotel.victoria.lublin.pl

Czekolada ul. Narutowicza 9 20-002 Lublin tel. +48 727 507 905 www.klubczekolada.pl

Klubokawiarnia Komitet ul. Krakowskie Przedmieście 32 20-002 Lublin tel. +48 81 534 69 93 www.facebook.com/klub.komitet

Dom Kultury ul. Krakowskie Przedmieście 19 20-002 Lublin tel. +48 81 532 37 38 www.dklublin.pl

Kotłownia Klub Al. Racławickie 2A 20-028 Lublin tel. +48 695 841 999 www.kotlownia-club.pl

Graffiti Al. Piłsudskiego 13 20-011 Lublin tel. +48 502 262 248 www.graffiti.lublin.pl

Paragraf 14 ul. Langiewicza 12 20-035 Lublin tel. 81 536 78 78 www.paragraf14.com

Helium Club ul. Hempla 5 20-008 Lublin tel. +48 798 677 403 www.facebook.com/heliumclub

Rzut Beretem ul. Hempla 5 20-008 Lublin tel. +48 793 130 360 www.facebook.com/RzutBeretem5

Kazik ul. Nadbystrzycka 40A 20-618 Lublin tel. +48 502 751 203 www. kazik.pl

Shine Club ul. Jasna 7 20-077 Lublin tel. +48 725 700 205 www.facebook.com/ShineClubLublin

Kino Klub ul. Przechodnia 4 20-003 Lublin tel. +48 601 850 472 www.kino.lublin.pl

Silence Club ul. Radziszewskiego 8 20-036 Lublin tel. +48 81 477 57 98 www.silenceclub.pl

Klub Muzyczny Papaya ul. Okopowa 5, 20-002 Lublin tel. +48 721 727 292 76

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / KLUBY

ZAKUPY SKLEPY Z PAMIĄTKAMI:

CENTRA HANDLOWE:

Lubelski Ośrodek Informacji Turystycznej i Kulturalnej ul. Jezuicka 1/3 20-113 Lublin

Felicity Al. Wincentego Witosa 32 20-315 Lublin tel.+48 81 452 88 00, fax +48 81 452 88 01 www.atrium-felicity.pl

Sklep Cynamonowy ul. Grodzka 21 20-112 Lublin tel. +48 694 153 239 Viberta Rynek 3 20-111 Lublin Cepelia ul. Narutowicza 21 20-004 Lublin tel. +48 81 532 16 19 Słońce S.C. Sklep "Proszę Słonia" ul. Rynek 14 20-111 Lublin tel. +48 81 534 61 83

Galeria Olimp Aleja Spółdzielczości Pracy 34 20-147 Lublin tel.+48 81 740 47 40 www.galeriaolimp.com.pl Galeria Orkana ul.Władysława Orkana 6 20-504 Lublin tel.+48 81 463 27 73 www.orkana.pl Plaza ul. Lipowa 13 20-011 Lublin tel.+48 81 536 22 05 www.lublinplaza.pl Tarasy Zamkowe Aleja Unii Lubelskiej 2 20-108 Lublin +48 81 464 43 01 www.tarasyzamkowe.pl

Tarasy Zamkowe NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / ZAKUPY

PARKINGI Na terenie Lublina obowiązuje strefa płatnego parkowania. Działa ona od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00–17.00. Obejmuje centrum miasta wyznaczone ulicami: Al. Solidarności, ul. Lubomelska, ul. Czysta, ul. Lipowa, Prezydenta Gabriela Narutowicza, Plac Wolności, Bernardyńska, Żmigród, Podwale, Plac Zamkowy, Al. Tysiąclecia. Parkujący pojazdy w strefie płatnego parkowania zobowiązani są do wykupienia biletu parkingowego w parkomacie, bądź też wykupienia abonamentu parkingowego. Więcej informacji na stronie lublin.spp24.pl

W centrum miasta działają także płatne parkingi. Do największych należą: Parking „Targ pod Zamkiem” niestrzeżony, całodobowy, płatny. ul. Unii Lubelskiej, Lublin EuroPark Polska Sp. z o.o. S.A. Plac Katedralny – niestrzeżony, całodobowy, płatny. ul. Królewska 10, Lublin Parking na Placu Zamkowym płatny, niestrzeżony (mogą tu parkować zarówno auta osobowe, jak także busy, autokary i autobusy). Plac Zamkowy, Lublin

KANTORY "Grażyna" Kantor ul. Peowiaków 8 20-007 Lublin tel. +48 81 532 69 23 www.kantory.lublin.pl Kantor - Peowiaków 9 ul. Peowiaków 9 20-007 Lublin tel. +48 81 534 04 81 Kantor – ul. Kościuszki 6 ul. Kościuszki 6 20-006 Lublin tel. +48 81 532 11 66 Kantor Europa ul. Krakowskie Przedmieście 29 20-002 Lublin tel. +48 81 532 21 02 www.kantoreuropa.eu 78

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / PARKINGI / KANTORY

Kantor J&M ul. Lipowa 13 20-024 Lublin tel. +48 81 532 02 70 Kantor Zamkowy Plac Zamkowy 8 20-121 Lublin tel. +48 512 897 725 www.kantor-zamkowy.pl Korab-Start ul. Peowiaków 5 20-007 Lublin tel. +48 81 532 65 73 www.kantorkorab.pl

BANKOMATY Bank BPH — ul. Krakowskie Przedmieście 68 (oddział Banku BPH), 20-076 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 72, 20-076 Lublin — ul. Królewska 15 (oddział Banku), 20-109 Lublin Bank Ochrony Środowiska — ul. Krakowskie Przedmieście 24, 20-002 Lublin Bank Zachodni WBK — ul. Braci Wieniawskich 12, 20-844 Lublin BGŻ SA — ul. Chopina 18, 20-023 Lublin — ul. Dolna 3 Maja 3, 20-079 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 44, 20-002 Lublin Citibank - Handlowy — ul. Krakowskie Przedmieście 55, 20-002 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 7, 20-002 Lublin Euronet — Al. Racławickie 6 (BRE Multibank SA), 20-028 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 51 (LUKAS Bank), 20-002 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 6 (BRE Oddział banku), 20-002 Lublin — ul. Lubartowska 5 (LUKAS Bank), 20-115 Lublin — ul. Lipowa 13 (CH Plaza), 20-020 Lublin ING Bank Śląski — ul. Narutowicza 50, 20-016 Lublin

Kredyt Bank — ul. Krakowskie Przedmieście 37, 20-002 Lublin Millenium Bank — Al. Racławickie 6, 20-028 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 74 (oddział Banku), 20-076 Lublin — ul. Lipowa 13 (CH Plaza), 20-020 Lublin Pekao SA — Al. Racławickie (KUL), 20-950 Lublin — ul. Chopina 26a (siedziba IV oddziału), 20-023 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 62 (siedziba III Oddziału), 20-002 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 64 (siedziba III Oddziału), 20-002 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 40, 20-002 Lublin — ul. Królewska 1 (siedziba V Oddziału), 20-109 Lublin — ul. Narutowicza 61 (sklep "Gloria"), 20-016 Lublin PKO BP — ul. Głęboka 8a (odział PKO Banku Polskiego), 20-612 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 14 (oddział PKO Banku Polskiego, 20-002 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 39 (oddział PKO Banku Polskiego, 20-002 Lublin — ul. Krakowskie Przedmieście 52 (delikatesy "SPOŁEM"), 20-002 Lublin — ul. Lubartowska 43 (sklep BAZAR), 20-094 Lublin — ul. Narutowicza 58/60 (Hotel VICTORIA), 20-016 Lublin — ul. Radziszewskiego 11 (biblioteka UMCS), 20-031 Lublin

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / BANKOMATY

WYPOŻYCZALNIE SAMOCHODÓW Anax Rent ul. Czechowska 4A/6, 20-072 Lublin tel. +48 510 110 761, biuro@anaxrent.pl

Express ul. Bursaki 8, 20-150 Lublin tel. + 48 81 469 16 14 www.express.pl, lublin@express.pl

AVIS ul. Spadochroniarzy 9 (Hotel Huzar) 20-043 Lublin tel. +48 663 611 508, www.avis.pl

Globtroter s.c. Czechowska 6/02, 20-072 Lublin tel. + 48 81 742 90 99

CRH Żagiel Auto ul. Roztocze 4, 20-722 Lublin tel. + 48 81 527 37 72, +48 606 810 810 www.wypozyczalnia.zagiel.pl wypozyczalnia@zagiel.pl

HERTZ ul. Sobieskiego 1 (lotnisko), 21-040 Świdnik tel. +48 601 263 864 www.hertz.pl

TAKSÓWKI Radio Taxi Lublin tel. + 48 81 196 28, + 48 81 196 67 Echo Taxi tel. + 48 81 524 00 00 www.echo-taxi.lublin.pl Dwójki Taxi tel. + 48 81 742 22 22 Radio Damel Taxi (również transport niepełnosprawnych na wózku) tel. + 48 81 196 26, + 48 815 333 333 www.taxiwlublinie.com Radio Taxi Eska tel. + 48 81 194 55, + 48 81 740 00 00

Radio Taxi Czwórki tel. + 48 81 44 444 44 www.taxilublin.pl Ale Taxi (osobowe i bagażowe) tel. + 48 81 511 11 11 www.aletaxi.pl Taxi Trójki Lublin tel. + 48 81 743 33 33 www.radiotaxilublin.pl EkocabTaxi Lublin tel. + 48 81 744 22 22 www.ekocabtaxi.pl Radio Taxi Mercedes tel. + 48 81 525 50 00

Radio Taxi Siódemki tel. + 48 81 747 77 77 www.alfa-siodemki.pl

Taxi Eska tel. + 48 81 525 25 25

MPT Radio Taxi tel. + 48 81 191 91, +48 81 74 41 666 www.19191.lublin.pl

Radio Taxi Dla Osób Niepełnosprawnych tel.+ 48 81 533 33 10

NIEZBĘDNIK PODRÓŻNIKA / WYPOŻYCZALNIE SAMOCHODÓW / TAKSÓWKI

INDEX Archikatedra 16, 17, 35 Bazylika O.O. Dominikanów 18, 37 Brama Grodzka “Teatr NN” 24, 25, 38, 42, 43, 55 Brama Krakowska 34 Cerkiew Prawosławna Przemienienia Pańskiego 44, 51 Chatka Żaka 13 Cmentarz przy ul. Lipowej 40 Dom Słów - Izba Drukarstwa 25, 55 Domek stróża 12 Donżon 14 Jeszywas Chachmej 9, 10, 26, 27 Kamienica Klonowica 36 Kamienica Konopniców 36 Kamienica Lubomelskich 9, 22, 24 Kamień Nieszczęścia 36, 52 Kaplica Trójcy Świętej 8, 14 Katolicki Uniwersytet Lubelski 9 Kirkut 27 Kościół ewangelicko-augsburski Trójcy Świętej 40 Kościół Karmelitów Bosych pw. Józefa Oblubieńca NMP 48 Kościół Matki Bożej Wspomożenie Wiernych 51 Kościół oo. Dominikanów pw. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika 49 Kościół pomisjonarski pw. Przemienienia Pańskiego 42 Kościół pw. Nawrócenia św. Pawła 46 Kościół pw. Wniebowzięcia NMP Zwycięskiej 47 Kościół św. Agnieszki 51 Kościół św. Ducha 47, 48 Kościół św. Jozafata 41 Kościół św. Mikołaja 51 Kościół św. Wojciecha 50 Lampa Pamięci 28 Legendy Lubelskie 52 Lubelska Trasa Poziemna 8, 21, 55 Lubelski Ośrodek Informacji Turystycznej i Kulturalnej 34

Majdanek 10, 28, 29 Miasteczko Prowincjonalne Europy Środkowej 31, 54 Muzeum Lubelskie 9, 15, 54 Muzeum Wsi Lubelskiej 9, 30, 31, 54 Ogród Botaniczny UMCS 13, 32 Ogród Saski 12 Pałac Lubomirskich 40 Park Akademicki 13 Park Ludowy 13 Park Rury 13 Piwnica Pod Fortuną 9, 22, 23, 54 Plac po Farze 37 Plac Rybny 49 Plac Zamkowy 38 Podziemia Browaru 9 Pomnik Unii Lubelskiej 39 Pomnik Walki i Męczeństwa 29 Ratusz 10 Renesans Lubelski 18, 45, 46, 51 Rynek Starego Miasta 8, 20, 36, 42 Synagoga Maharszala 26, 43 Teatr im. Juliusza Osterwy 47 Trybunał Koronny 10 Unia Lubelska 9, 10, 15 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 10 Wieża Trynitarska 16, 17, 35 Wzgórze Czwartek 44 Wzgórze Zamkowe 43 Zalew Zemborzycki 13, 32, 33 Zamek Lubelski 14, 38 Zaułek Hartwigów 49 Zespół Szkół Ekonomicznych im. A. i J. Vetterów 41 Ziutek 9, 53 Znak Dziedzictwa Europejskiego (EHL) 14