Jaco o Olivieri
Newton FİZİK SİHİRBAZI
Re imleyen: Andrea Castellani
Birinci Bölüm
Tüm Zorluklara Rağmen
Bu, bir elmanın öyküsüdür…
Ve aralarında piramit biçimli bir cam parçasının da bulunduğu pek çok başka nesnenin. Ve çoğunlukla ağırbaşlı kişilikleriyle bilinen bilim insanları arasında, gelmiş geçmiş en alıngan, en hırçın ve en kibirlilerinden birinin öyküsü. Bütün ömrü boyunca sadece bir kez güldüğü söylenen birinin. Aynı zamanda yalnızlığı, başkaları ile birlikte olmaya yeğleyen birinin öyküsü. Öyle ki hiç evlenememiş ve hatta kimseye fazla sevgi gösterememiştir. Bu durumunun çok az istisnası vardır; onlardan biri de kedilerdir. Ama bu aynı zamanda, hem kendi dönemindeki hem günümüzdeki meslektaşlarının belirttiğine göre, gelmiş ~5 ~
geçmiş en büyük bilim insanlarından birinin hatta en büyüğünün, evrenin yasalarını keşfeden matematik dehasının öyküsüdür. Komik tarafıysa bilim insanımızın öyküsünün bir matematik hatasıyla başlaması… Isaac Newton, Galileo’nun öldüğü yıl, İngiltere’nin Lincolnshire yöresindeki Woolsthorpe’da, 1642 yılının Noel günü dünyaya geldi. Yok, aslında tarih bu değildi. O gün, Avrupa kıtasında, tarihler 4 Ocak 1643’ü gösteriyordu. Bu farkın sebebi, Katolik ülkelerin, 16. yüzyılın sonundan başlayarak Papa XIII. Gregorius’un ortaya koyduğu takvim reformunu benimsemiş olmalarıydı. Kalvinist, Luterci ve Anglikan (İngiltere gibi) mezheplerinden olanlar ise bu reformu ancak 18. yüzyılda uygulayacaklardı. Her ne kadar söz konusu on günlük bir fark olsa da o dönemde çok şey ifade ediyordu. O yıl, yeni doğan Isaac’in ülkesi büyük bir kargaşa döneminden geçmekteydi. Katolikliğe sempati besle~6 ~
yen I. Charles ile Püriten olan (yani bağnazlık derecesinde Protestanlığa bağlı) azılı düşmanı Oliver Cromwell arasındaki çatışma yeni patlak vermişti. Cromwell, hükümdarın mutlak monarşi düzenini ortadan kaldırıp yerine cumhuriyeti kurmak istiyordu. İki mezhep arasında bölünmüş olan ülke, amansız bir iç savaşın tam ortasındaydı. Ama Newton’ların büyük evinin bulunduğu sakin kırsal kesimde sorunlar daha farklıydı ve acilen çözülmesi gerekiyordu. Ailenin reisi, yani baba Isaac, oğlunun doğumuna üç ay kala ölmüştü. Aile, babanın anısına, bebeğe onun adını vermişti. Köklü bir aile olan Newton’lar, sahip oldukları topraklar sayesinde kuşaklar boyunca geçim sıkıntısı çekmemiş, hayvancılık yapan, inek ve koyun besleyen çiftçilerdi. O zamana kadar içlerinden okuma yazmayı öğrenen çıkmamıştı. Öyle ki baba Newton, vasiyetnamesi dâhil, bütün belgeleri X işareti ile imzalamıştı. ~7 ~
Isaac yetim olarak dünyaya gelmiş ama talihsizlikleri bununla sona ermemişti. Annesi Hannah’nın dediğine göre, doğduğunda öyle küçük ve zayıftı ki rahatlıkla litrelik bir sürahiye sığabiliyordu. On yedinci yüzyılda, neredeyse derebeylik şartlarında yaşayan köylerdeki ağır koşullar göz önünde bulundurulduğunda pek çok kişi minik bebeğin hayatta kalamayacağını düşünmüştü. Isaac, tahminleri boşa çıkararak hayatta kalmayı başarmıştı.