DECEMBER 2016 | JAARGANG 32 | NUMMER 7
special
‘GRANNY
VALENTINA HOORT ERBIJ!’
www.dorcas.nl
2
ALSTUBLIEFT! In dit speciale Dorcas Journaal staan ouderen centraal. We willen met hun verhaal u als lezer inspireren. Juist oudere mensen, die al veel hebben meegemaakt, hebben een hoop te vertellen. Daarnaast zien we het belang van een luisterend oor. Veel granny’s in onze projecten voelden zich vaak eenzaam. Dankzij de steun van vrijwilligers, buren en kerkleden horen de granny’s er weer bij! Niet alleen in dit Dorcas Journaal, maar ook in ons online magazine vindt u inspirerende verhalen van granny’s, sponsors en vrijwilligers. U kunt het magazine vinden via www.adoptagranny.nl.
Ook in Nederland worden ouderen steeds meer gezien en gehoord. Dat vinden we hoopvol! Welke hoopvolle momenten en herinneringen spreken ons aan?
MARIKE (redactie Dorcas Journaal): JANET (campagnecoördinator Adopt a granny): ‘Mijn 87-jarige oudtante uit Friesland is blij met het contact dat ik met haar heb via WhatsApp. Zo is haar familie uit Gelderland toch een beetje dichtbij en geniet zij van de foto’s die we aan elkaar sturen.’
‘Ik ben dankbaar voor al die enthousiaste thuiszorgmedewerkers die (extra) tijd nemen om om te zien naar ouderen in hun wijk. Samen boodschappen doen of naar een voorstelling gaan. Bijzonder dat zoveel mensen een extra mijl gaan!’
Veel leesplezier!
ANNEKE (eindredactie Dorcas Journaal): MIKAL (beeldredacteur): ‘Mijn opa en oma wonen in Australië. Face to face hebben we weinig contact, maar dankzij Facebook kunnen we makkelijk leuke ervaringen delen.’
BETTY (communicatieadviseur): “Wat hebben jullie een mooie kerstboom. Hij lijkt wel echt’, zei ik vorig jaar aan de keukentafel bij mijn ouders. ‘Ja, hij komt bij mevrouw Dorcas vandaan’, glunderde mijn vader. Ik weet precies over wie hij het heeft. Vlakbij mijn ouderlijk huis, aan een Fries landweggetje, heeft een oudere mevrouw haar schuur vol staan met spullen. Die komen mensen brengen en zij verkoopt ze voor Dorcas. Altijd is het er druk. ‘Mevrouw Dorcas’ is al ergens in de tachtig, maar voelt zich allerminst een granny. Elke dag is haar winkeltje open. Ik koop er regelmatig iets en nog steeds vertelt ze – met een folder in de hand – waarvoor ze het doet. ‘Kijk. Die mensen in Afrika hebben dit mooie werk zo hard nodig’, zegt ze met glimmende ogen. Ik knik dan en luister aandachtig.’
‘Altijd als mijn opa en oma op bezoek kwamen, kregen we een zakje met wat lekkers. Soms een mandarijn, een andere keer dropjes of een pennywafel. We waren er altijd blij mee. De dropjes met driehoekjes en rondjes erop zijn voor mij nog altijd oma-dropjes. En nog steeds zijn ze heerlijk!’
SJOERD (coördinator team Sponsoring): ‘Mijn oma lag onlangs in zeer kritieke toestand in het ziekenhuis. Gelukkig gaat het weer goed met haar. Over een half jaar hoopt ze 90 te worden. Toen ik laatst bij haar was zei ze: ‘Ik ga ervoor hoor!’, die levenslust raakte me.’
ARENDJE (programmacoördinator): ‘De opa’s en oma’s van mijn kinderen wonen niet om de hoek, des te meer waarderen ze de momenten die ze met elkaar hebben. Als moeder koester ik die momenten en geniet ik van de warmte die ze naar elkaar uitstralen.’
3
COLOFON
‘IK BEN EEN DANKBAAR MENS’
Het Dorcas Journaal is een gratis uitgave van Dorcas. U kunt dit blad naar keuze acht keer, vier keer of één keer per jaar ontvangen.
Dorcas-directeur Nico Hoogenraad sprak voor het Dorcas Journaal met granny Maqe en schreef haar levensverhaal op. Maqe: ‘Ik ben een dankbaar mens. Ik dank de Heer dat Hij naar mij heeft omgezien.’
Dorcas is een christelijke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking en noodhulp die in 18 landen in Oost-Europa, het MiddenOosten en Afrika 168 projecten van lokale partnerorganisaties ondersteunt. Dorcas helpt, geïnspireerd door Mattheüs 25, de allerarmsten in de wereld en werkt bij voorkeur met lokale partners, zoals plaatselijke kerken en organisaties. Dorcas biedt ondersteuning ongeacht ras, religie, geslacht of politieke overtuiging.
4-6 EEN ONTMOETING MET BONENSOEP, KOFFIE EN GRANNY’S
Tienduizenden vrijwilligers, ondernemers en giftengevers zijn bij Dorcas betrokken.
Tien grannysponsors kwamen in Andijk lunchen om met elkaar en Dorcas in gesprek te gaan over waarom zij sponsor zijn geworden van een granny. We schreven een reportage over deze ontmoeting.
REDACTIE Dorcas, team Marketing en communicatie
ADRESWIJZIGINGEN info@dorcas.nl
10-12
EINDREDACTIE Anneke Schaap E-mail: redactie@dorcas.nl
VORMGEVING Abovo Media www.abovo.nl Pagina 16: KALMADESIGN www.kalmadesign.nl
ADOPT A GRANNY: ERBIJ HOREN Henk Stoorvogel deelt in zijn column enkele ervaringen over de gebrokenheid van het leven; in Nederland en over heel de wereld. Maar ook over de hoop die er is om mensen weer te zien en wat voor moois er dan kan ontstaan.
DRUKKER Pieters Media www.pietersmedia.nl
DORCAS Postbus 12 1619 ZG Andijk Telefoon: 0228 595900 E-mail: info@dorcas.nl IBAN: NL04 RABO 0106 2500 00
13
Volg Dorcas op de sociale media voor de meest recente ontwikkelingen en persoonlijke verhalen.
WELKOM
2
INSPIRATIE
7
ELKE GRANNY HOORT ERBIJ @dorcashulp
/dorcashulp
/dorcashulp
EVEN IN HAAR KLEINE WERELD
8-9 14-15
DECEMBER 2016 | JAARGANG 32 | NUMMER 7
4
‘IK BEN EEN
DANKBAAR MENS’
Nico Hoogenraad, directeur van Dorcas, was onlangs in Albanië. Daar ontmoette hij granny Maqe. In haar kleine woonkamer sprak hij drie uur lang met deze tachtigjarige vrouw. Ze vertelde over het leven, haar stille verdriet, armoede en over de impact van Adopt a granny. Nico schreef haar levensverhaal op voor het Dorcas Journaal.
5
Ze heeft pretoogjes waarin lichtjes dansen. Ze heeft al heel wat gezien in het leven, maar het vuurtje is nog zeker niet gedoofd. Ze doet graag haar verhaal, want door het grannyprogramma is het leven weer leefbaar geworden. ‘Het is voor mij een kwestie van leven of overleven.’ Zonder de contacten en de hulp zou het een uitzichtloze toestand zijn. Nu heeft het leven weer fleur gekregen en is ze uit haar eenzaamheid verlost. Voor Maqe is het heerlijk dat mensen van het project haar bezoeken. ‘Ze zijn als mijn kinderen die naar me omzien!’ Dat is heel wat anders dan het harde leven dat ze achter zich heeft. Ze wordt geboren in een dorp in het midden van Albanië in een gezin van twaalf. Haar vader is kostwinner en werkt in de bouw. Hij is weken achter elkaar van huis en ze ziet hem af en toe. Het is een armoedige boel. Ze wonen in een huis van stro en stenen. En eigenlijk er is nooit genoeg eten. Als ze terugkijkt op haar jeugd zijn er weinig mooie momenten om aan terug te denken. Het mooiste is eigenlijk als ze het dorp kan verlaten en naar een stad in het oosten van Albanië trekt. Haar vader en moeder zijn dan al overleden en ze staat er alleen voor. Via een van haar zussen krijgt ze werk
in een kledingfabriek, waar kleren gemaakt worden voor nota bene Nederland. Voor een hongerloon maakt ze heel lange dagen. De Tweede Wereldoorlog trekt een streep door haar jonge leven. De Italianen bezetten Albanië. Die maken niet veel indruk op haar. ‘Ik was niet bang voor hen, zelfs niet als ze met hun geweren voor m’n neus stonden te zwaaien. We waren strijdbaar!’ Uiteindelijk wordt de bezetter verdreven en kan het leven weer z’n gang gaan. Maar in Albanië gaat dat toch anders. Een communistische dictator grijpt de macht en uiteindelijk wordt Albanië het eerste atheïstische land op de wereld. Kerken worden afgebroken of voor andere doeleinden gebruikt, en religie is uit den boze. Maqe wordt door een buurvrouw geïntroduceerd bij een jonge man. Er is geen familie in de buurt om haar uit te huwelijken, maar een aardige buurvrouw neemt die rol graag over. Op de dag dat ze aan elkaar worden voorgesteld, verloven ze zich. Zo hoort dat, want anders is het niet netjes om tijd met elkaar door te brengen: eerst een officiële band aangaan, dan samen in het openbaar gezien worden. Of ze ook verliefd wordt op de jongeman? Ja, wel zeker! Het duurt zo’n twee weken, maar dan begint er iets te kriebelen en dat is geheel
MAQE IN HAAR TUIN
.
wederzijds. Na ongeveer zes maanden verloofd te zijn geweest, trouwen ze. Niet in de kerk, want die is verbannen uit het openbare leven. ‘We hadden een fijn huwelijk. Hij was aardig, rustig, vriendelijk. Ik niet. Ik ben helemaal niet kalm en rustig, eerder druk met veel babbels.’ Nee, ze hebben geen kinderen kunnen krijgen. Haar ogen worden vochtig en het is duidelijk dat we een tere snaar raken. Haar vriendelijke gezicht vertelt me dat ze graag kinderen had willen hebben om voor te zorgen en van te houden. Maar het heeft niet zo kunnen zijn. Ze zijn niet naar het ziekenhuis geweest om onderzoeken te ondergaan. Het is zoals het is. Zo’n tien jaar geleden is haar man overleden. Dat is een zwarte dag. Haar schamele spaarcenten gaan op aan de begrafenis. Ze weigert hulp om de begrafenis te betalen, want ze heeft er zelf voor gespaard. ‘Ik ben een dappere vrouw. Ik wil zo veel mogelijk op eigen benen staan.’ Daarna moet ze rondkomen van een pensioen van omgerekend een kleine 100 euro per maand. Daar moet ze alles van doen: eten, stoken, elektra betalen, voor medicijnen zorgen. Dat is heel erg passen en meten.
DECEMBER 2016 | JAARGANG 32 | NUMMER 7
6
’s Winters betekent het kiezen tussen de warmte van het kleine houtkacheltje of eten; allebei tegelijk kan niet, daarvoor is het geld niet toereikend. Na drie jaar ploeteren, breekt de zon door. Zíj heeft niet het granny programma gevonden, het programma heeft haar gevonden. Op een mooie dag staat ze voor haar huisje als de sociaal werker van de partnerorganisatie langsloopt en stopt voor een praatje.
Van het een komt het ander en gelukkig wordt er snel een sponsor gevonden in Nederland. Dezelfde sociaal werker komt nog steeds bij haar over de vloer. ‘Hij is als mijn zoon, ik ben zo dankbaar voor hem! Om de zoveel tijd krijg ik een doos met voedsel en af en toe wat kleding, dekens en handdoeken. Het geeft m’n leven – samen met de persoonlijke contacten met deze mooie mensen – net datgene dat het leefbaar maakt. Ik ben een dankbaar mens. Ik dank de Heer in de hemel dat Hij naar mij heeft omgezien.’ Krijgt ze post van haar sponsor uit Nederland? Jawel, elke kerst komt er wel een kerstkaart en af en toe ook een brief. Nee, ze heeft haar sponsor nog nooit ontmoet. Maar als het zo uitkomt – er verschijnt een ondeugende lach op haar gezicht – wil ze best wel met me mee naar Nederland om haar sponsor te bezoeken.
TROUWFOTO VAN MA
QE.
Granny Maqe vertelde aan Dorcas-directeur Nico Hoogenraad haar levensverhaal.
MAQE EN HAAR ZUS.
Het grannyprogramma is misschien wel het mooiste programma dat Dorcas heeft: omzien naar arme ouderen. Onze partnerorganisatie in Albanië die met de granny uit dit verhaal werkt, heet Emmanuel. Die naam betekent: ‘God met ons’. Dat is het grannyprogramma ten voeten uit: de liefde van God dicht bij deze mooie ouderen brengen.
7
INSPIRATIE DANKZIJ OPA & OMA Oudere mensen en hun gewoonten mogen gezien worden. En dat dat nog interessant is voor de jongere generaties, staat vast – op deze pagina genoeg inspiratie! Als redactie van het Dorcas Journaal zijn we enthousiast over de volgende tips.
efoon een kaa rt met Via een app op je tel een persoonlijke en een eigen foto r je eigen oma of naa ren stu boodschap oma of opa. opa of naa r een andere st. Met het apo Om Dat is het idee achter zaamheid een de st apo initiatief wil Om het voor en aan eng teg n ere onder oud om aan ken ma jongeren ma kkelijker . ken den ouderen te
Granny’s Finest
Prachtig breiwerk tegen eenzaamheid. Granny’s Finest is een bedrijf dat zich inzet tegen eenzaamheid onder Nederlandse ouderen door middel van handwerkclubs . Een succesvol initiatief waarbij de grann y’s prachtige producten breien voor jong en oud, hun ambacht overdragen en nieuwe vriendschappen sluiten. www.grannysfinest.com
OmaPost
voor iOS en Android. De app is beschikbaar www.omapost.nl
Geef ‘t door Geef een diepe betekenis aan een sieraad door oud zilver of goud te laten omsmelten tot een ring of ketting. Op die manier draag je iets wat van je opa of oma is geweest.
Oma’s appeltaart
Die speciale appeltaart die je altijd op een verjaardag van opa of oma kreeg. Een eigen smaa k, met net een vleugje andere specerijen dan gewoonlijk. Het was vaak een speciaal familierecept. Laura van Laura’s Bakery deelt haar familierecept op haar website. www.laurasbakery.nl/omas-appeltaa rt
en, Insteken, doorhal afhechten
n? willen leren breie Heb je altijd al n gratis ee e lin on je n Op wolplein.nl ku n n aa n de ha nd va breicursus volge ls rre ko te rs ge bels tot filmpjes. Va n ka le al er nt ku je k; stee of een gevallen den ken en vaardighe nie ch te ke lij ge mo tis gra i ook allerle vinden. Er staa n op de website. n ne ro at breip Breien maar!
Meer inspiratie? Online hebben we nog veel meer inspiratietips voor je verzameld. Lees ze in ons online magazine op: www.adoptagra nny.nl.
/leren-breien
www.wolplein.nl
DECEMBER 2016 | JAARGANG 32 | NUMMER 7
8
ELKE GRANNY HOORT ERBIJ!
Granny Valentina bij haar huis.
Wennen aan stilte. Veel alleen zijn. Zelden mensen over de vloer. Voor veel ouderen in Oost-Europa en Afrika is dit de dagelijkse praktijk. Ze hebben het gevoel dat niemand hen kent of naar hen omkijkt. Daarnaast hebben de ouderen vaak moeite om rond te komen. Er is niet altijd genoeg geld om eten te kopen of de gasrekening te betalen. Wij kiezen ervoor om kwetsbare ouderen te zien. Dit doen we door ouderen op te nemen in ons Adopt a granny-programma. Iedere granny in het Adopt a grannyprogramma krijgt naast praktische hulp ook maatschappelijke hulp.
Dit betekent dat sociaal werkers regelmatig op visite gaan en dat de granny wordt uitgenodigd om mee te doen met groepsactiviteiten. Die aandacht en betrokkenheid zorgen ervoor dat veel granny’s weer zin in het leven krijgen en gelukkig zijn.
In de Adopt a granny-programma’s is de samenwerking met lokale kerken en vrijwilligers van groot belang. Mede dankzij de vrijwilligers die de granny’s bezoeken, ontstaat er een gemeenschap waarin iedereen gezien wordt. De granny’s zelf worden aangemoedigd ook actief te worden en op hun beurt weer anderen te helpen. Afgelopen jaar begon in Roemenië de mobiele grannyclub. De nog mobiele ouderen gaan op bezoek bij granny’s die hun huis niet meer uit kunnen. Lees in het online magazine op www.adoptagranny.nl meer over de grannyclub. Adopt a granny is een geweldige manier om kwetsbare ouderen weer onderdeel te laten zijn van de gemeenschap. En u kunt meedoen!
9
BEZOEK IN DE STILTE De tachtigjarige Valentina uit Rusland heeft er jarenlang alleen voor gestaan. Als weduwe moest ze alle zeilen bijzetten om genoeg geld te verdienen. In de zomer lukte dat door de verkoop van groenten, maar de winter was elk jaar een zware periode. Valentina had geen contacten in haar omgeving. Haar zoon is vertrokken en haar man overleed in 1976. ‘Ik ben gewend geraakt aan de stilte.’ Midden in die stilte kwam Lena bij Valentina langs. Lena bezoekt Valentina nu om de week. Valentina geniet van de bezoekjes. ‘Ik ben zo blij dat Lena regelmatig langskomt. We maken een praatje en drinken thee. Lena neemt ook eten voor me mee. En ze helpt me met betalingen doen.’ De bezoekjes hebben weer geluid en gezelligheid in het leven van Valentina gebracht. Daarnaast neemt Lena Valentina mee naar ontmoetingsdagen met andere ouderen. ‘We worden zo fijn
behandeld daar! Er is altijd wat lekkers om te eten, we zingen en we dansen. Ik voel me enorm gelukkig als ik daar geweest ben.’ Valentina is een van de duizenden ouderen die in de Adopt a grannyprogramma’s zijn opgenomen. Hoewel al hun verhalen verschillen, is eenzaamheid een groot probleem bij al deze ouderen. Het contact met een sociaal werker en de ontmoetingen met andere granny’s brengen daar verandering in.
Gyorgy 90 jaar | Oekraïne Dossiernummer: 3247.1072
Ilie 69 jaar | Roemenïe Dossiernummer: 3606.0255
Philipo 75 jaar | Tanzania Dossiernummer: 3357.0389
Nakembetwa 77 jaar | Tanzania Dossiernummer: 3360.0321
Berta 72 jaar | Oekraïne Dossiernummer: 3247.1074
Lidia 77 jaar | Rusland Dossiernummer: 3273.1002
Fausta 76 jaar | Tanzania Dossiernummer: 3357.0387
Yeshi 70 jaar | Ethiophië Dossiernummer: 3849.0140
SPONSOR EEN GRANNY!
VERTEL OVER ADOPT A GRANNY!
Wilt u een van de granny’s op deze pagina ondersteunen? Bel dan met het kantoor van Dorcas, tel. 0228 595900 of vul de ingehechte kaart in en stuur deze op naar Dorcas. Op www.adoptagranny.nl vindt u nog veel meer granny’s die wachten op hulp. U kunt op www.adoptagranny.nl ook het sponsorformulier invullen.
Sponsort u al een granny? Dan moedigen we u aan om het verhaal van uw granny te delen met uw familie, kennissen, vrienden of in uw gemeente. U kunt bijvoorbeeld dit Dorcas Journaal doorgeven of verwijzen naar onze website: www.adoptagranny.nl. Als sponsor bent u de beste ambassadeur van de granny’s.
Florica 68 jaar | Roemenïe Dossiernummer: 3501.0735
Myfit 86 jaar | Albanië Dossiernummer: 3199.0600
Skender 87 jaar | Albanië Dossiernummer: 3199.0597
Maria 71 jaar | Tanzania Dossiernummer: 3357.0382
DECEMBER 2016 | JAARGANG 32 | NUMMER 7
10
Sponsors ontdekken meer over Adopt a granny
Aan een prachtig gedekte tafel zitten tien grannysponsors. Sommigen hebben deze ochtend een lange reis gemaakt om in Andijk te komen. Anderen wonen in de buurt. Wat hen samenbrengt, is hun inzet als sponsor van een granny. Ze zijn op Dankdag te gast bij Dorcas om elkaar te ontmoeten en meer te horen over het Adopt a granny-programma. Ook gaan ze met elkaar in gesprek over waarom ze hebben besloten iets van hun rijkdom te delen. Op tafel staan fotolijstjes met daarop de gesponsorde granny’s. ‘Hé, wat leuk! Kijk, dit is granny Maria uit Moldavië’, zegt één. ‘Mag ik die van jullie zien?’, vraagt een ander. Terwijl de sponsors vertellen, genieten ze van Tanzaniaanse bonensoep en Russische hartige taart.
11
Als de soep wordt rondgedeeld door medewerkers van team Sponsoring, begint de familie Van Eeken uit Nijkerk te vertellen. Het echtpaar sponsort sinds kort een granny in Tanzania. ‘Ik werd geraakt door de verhalen van de ouderen. Hun omstandigheden zijn soms zo troosteloos’, vertelt mevrouw Van Eeken. Ze besloten daarom een granny te sponsoren. De foto van granny Felista staat op tafel. ‘Ik zou het leuk vinden om van haar een reactie te krijgen. Ze is net zo oud als ik ben.’ Aan de andere kant van de tafel zit de familie Steur uit Berkhout. Ze zijn net terug van een sponsorreis naar Moldavië, waar zij hun granny Maria hebben ontmoet. Vol enthousiasme: ‘Juist door de hulp die wij kunnen bieden, krijgen ouderen een menswaardiger bestaan. Ik vind het leuk dat we contact kunnen hebben met onze granny. Het bezoek aan haar was erg bijzonder! Ze was zo dankbaar. Ze heeft de hele tijd onze handen vastgehouden.’
Medewerkers van team Sponsoring zorgden voor de maaltijd en de bediening.
Ook heel moeilijke momenten worden gedeeld. De vrouw van meneer Oudejans uit Bovenkarspel is begin dit jaar overleden. Tien jaar eerder zagen meneer en mevrouw Oudejans een uitzending over Adopt a granny op televisie. De beelden grepen hen aan en ze besloten zelf ook een granny te sponsoren. Sindsdien is de betrokkenheid groot. ‘Ik heb granny Lyudmila een brief geschreven en verteld dat mijn vrouw is overleden.’
Van geven word je blij
Voor een aantal aanwezigen is het sponsoren van een granny dé manier om hun geloof handen en voeten te geven. De familie Van Blooijs uit Apeldoorn: ‘Eerder reisden we zelf jarenlang naar Hongarije om praktische hulp te geven. Nu we minder mobiel zijn geworden, vinden we het sponsoren van onze granny een mooie manier om toch te helpen.’
Een koninklijke behandeling, een leuke dag
Een uniek verhaal Iedere sponsor heeft een uniek verhaal waarom hij of zij een granny ondersteunt. De motivatie die aan de spon soring ten grondslag ligt, is bij iedereen hetzelfde: iemand anders helpen. Meneer Schagen is sinds kort sponsor van Maria uit Oekraïne. Hij vindt het van groot belang om iemand te kunnen helpen. ‘Juist door dit project krijgen ouderen weer kwaliteit van leven.’
Mevrouw De Winter is al jarenlang sponsor van verschillende ouderen én kinderen. Een preek van een dominee, jaren terug, heeft haar doen besluiten het geld dat ze heeft te delen. ‘Van geld geven word je niet armer, je wordt blijer!’ Het lezen van verhalen van ouderen die ziek zijn en zichzelf moeten redden, raakt haar. Inmiddels is ze ook al een paar keer bij ‘haar’ granny’s op bezoek geweest.
Voordat de lunch begon, kregen de sponsors een presentatie over de Adopt a granny-programma’s in verschillende landen. Daarna volgde een rondleiding door het kantoor en de opslagruimte van Dorcas. De groep is enthousiast over de projecten en de manier waarop de granny’s worden geselecteerd. ‘We krijgen een koninklijke behandeling!’, klinkt er over de tafel. ‘Jullie hebben professionaliteit hoog staan! De organisatie is ook veel groter dan ik dacht’, zegt meneer Schagen stellig. Ook de medewerkers van team Sponsoring zijn enthousiast over de dag: ‘We vonden het leuk om jullie te ontmoeten. We hebben het elke dag druk met ons werk, en nu zien we eens de gezichten achter al die namen. Het is goed om van jullie te horen!’
DECEMBER 2016 | JAARGANG 32 | NUMMER 7
12
Tijdens de sponsorlunch werden twee gerechten uit projectlanden van Dorcas geserveerd. We delen graag de recepten met u. Eet smakelijk!
nsoep
ne Ta nza niaa nse bo n Ingrediënte 1,5 liter soep) (voor ongeveer okte rijst - 100 gram geko ter - 2 eetlepels bo - 1 ui
ika - 1 groene papr rriepoeder - 1 theelepel ke - 3 tomaten - peper en zout
ik) neybonen (uit bl - 600 gram kid kokosmelk - 500 milliliter - 700 milliliter
water
Recept 2
Bereiding
grote pa n. smelten in een • Laat de boter eine stukjes. kl in paprika Snijd de ui en de in de boter, veer 2 minuten Fruit deze onge t zout en he , r de rriepoe samen met de ke de peper. Voeg deze ten in stukjes. • Snijd de toma nuten op mi 2 g no geheel toe en laat het orkoken. een laag vuur do sief vocht, neybonen, inclu • Voeg da n de kid e. to r te het wa de kokosmelk en kook en opnieuw aa n de Breng de soep n. ke ko s zachtje laat 10 minuten
Recept 1
n e de va n tevore • Voeg als laatst op smaa k g en Br e. to st gekookte rij per. met zout en pe
Russische ha
Ingrediënten
rtige taa rt
Voor het deeg : - 400 gram ta rwemeel - 130 millilite r water - op smaa k br engen met pe per en zout Voor de vullin g: - 300 gram ru ndergeha kt - 60 gram bo ter - 1 ui - 1 paprika - 1 prei - 1 teentje kn oflook - 50 millilite r water of bo uillon - peper en zo ut - 1 ei
Bereiding • Los het zout in lauw water op. Zeef het tarw emeel in een kom en maak een kuilt je in het midde n. Giet beetje bij beet je het water in het kuiltje en verm eng vanuit he t midden telkens wat ta rwemeel met het water.
Ga hiermee do or tot al het meel vermen is met het wa gd ter en er een glad beslag is ontstaan. • Laat het de eg 20 à 30 m inuten rusten het ka n rijze , zodat n. Verdeel het deeg in twee een deel om ën: de vorm mee te bekleden en een deel om de vulling mee af te dekken. • Maak ondert ussen de vulli ng . Meng het gehakt met de fijngehakte ui en, knoflook, paprika en pr ei en het wate r of de bouillo Breng de vulli n. ng op smaak m et peper en zo ut. • Neem een ta artvorm, vet deze goed in bekleed de bo en dem en de zi jkanten met het deeg. Doe de vulling in de vorm, voeg geklopte ei to het e door het ov er de vulling gieten. Dek de te ze af met ee n ronde lap de waar verschill eg ende sneden in gemaa kt zi va n ongeveer jn 3 centimeter la ng. Sluit de ra nden goed af. Ba k de ta art in 20 à 25 minut en in een voorverwarm de oven op 240 graden. Ha al de taart uit de vorm en smeer hem in met bo ter.
13
ADOPT A GRANNY: ERBIJ HOREN Geen enkele weduwe of wees zult gij verdrukken (Exodus 22:22)
Twee jaar geleden overleed mijn vader en werd mijn moeder weduwe. En ondanks haar vijf volwassen kinderen die veel van haar houden en dicht om haar heen staan, ondanks de kerkelijke gemeente waarin ze nauw betrokken is, ondanks haar negen kleinkinderen waar ze zielsveel van houdt, ondanks haar vriendinnen en familie, is dat toch echt een ding. Weduwe. Jarenlang ben je zo met elkaar verweven geraakt, dat met het sterven van je echtgenoot er ook een deel sterft van jezelf. De weduwe staat voor de opgave om het leven opnieuw uit te vinden. En hoewel we in Nederland een sociaal vangnet hebben en talloze mogelijkheden hebben om elkaar te ondersteunen, ervaar ik van dichtbij toch de kwetsbaarheid van het leven van een weduwe. De keuzes waar je in essentie alleen voor staat. Het lege huis waar je ’s avonds alleen binnenkomt. De maaltijden die je voortaan dikwijls alleen voor jezelf kookt. Meerdere malen heb ik de afgelopen twee jaar nagedacht over Gods oproep om juist de weduwen en wezen bij te staan. Tot het moment dat ik geconfronteerd werd met de realiteit van de situatie van mijn moeder had ik me nauwelijks gerealiseerd welke gevolgen het heeft wanneer een mens weduwnaar of weduwe wordt — en hoe wezenlijk de Bijbelse oproep is om juist de weduwen bij te staan. Als een weduwe in Nederland al extra bemoediging, zorg en liefde behoeft, hoeveel te meer dan de weduwen in die
Granny en vrijwilliger van het Adopt a granny-programma uit Roemenië.
delen van de wereld waar mensen leven in de cirkel van de armoede? Ik heb met eigen ogen gezien hoe sommige weduwen in Afrika leven, heb hun hutjes bezocht en hun verhalen gehoord. Overgeleverd aan de grillen van vaak gewelddadige of hebzuchtige mannen. Levend van de lucht. Elke dag alles gevend om tenminste het einde van die dag te halen. Ik heb de leegte gezien in hun ogen. De gebrokenheid van waardigheid die geknakt is en hoop die vervlogen is. Ik ben daarom zo blij met het programma van Dorcas: Adopt a granny. In achtergelegen gebieden, waar het leven een bikkelharde
strijd is om water, brood en brandstof, trekken weduwen dikwijls aan het kortste eind. Gedwongen door nood en onrecht brengen zij hun dagen in bittere koude en afstompende eenzaamheid door. Dorcas doorbreekt hun isolement, door via vrijwilligers de gemeenschap te mobiliseren om de weduwe of weduwnaar heen te gaan staan. De gemeenschap ontdekt dat ouderen zo veel liefde en wijsheid te geven hebben. De ouderen worden verrast door liefde en hervinden naast gezondheid, voedsel en brandstof vooral hun waardigheid. Zij horen erbij. Henk Stoorvogel
Henk Stoorvogel is voorganger in de Vrije Evangelisatie Zwolle (VEZ), mede-oprichter van mannenbeweging de 4e Musketier en auteur van meerdere boeken, waaronder Geboren om te vliegen, de Onderweg met… bijbelstudieserie en Jezus leven. Hij is getrouwd met Ruth. Samen hebben ze vier kinderen. www.henkstoorvogel.nl.
DECEMBER 2016 | JAARGANG 32 | NUMMER 7
14
EVEN IN HAAR
KLEINE WERELD ‘Rietje Bakker en Nina in Rusland’
Rietje Bakker reisde dit najaar naar Rusland. Pracht en praal en diepe armoede liggen er dicht bij elkaar. Verdriet en wanhoop is van vele gezichten af te lezen. Adopt a granny is een lichtpuntje in vele mensenlevens. Zo ook voor de granny’s die Rietje ondersteunt. Samen beleefden ze bijzondere momenten.
15
Wie is Rietje Bakker? Rietje Bakker is kunstenares. Ze maakt schilderijen, geeft workshops en exposeert regelmatig met haar kunstwerken. Sinds 2007 is ze sponsor van meerdere granny’s en families in Oost-Europa. In het contact dat ze met hen heeft, ervaart ze een diepe verbondenheid. Sinds 2015 is Rietje ambassadeur van Dorcas. www.rietjebakker.nl
‘Dit is Nina. Ik loop de trappen op, die zij iedere dag moet beklimmen. Dat valt niet mee op haar leeftijd! Het is zo bijzonder om haar nu te zien. Ik kom haar kleine wereld binnen en zie haar op een stoel in haar kleine kamer zitten. Ik kijk haar in de ogen en hoor haar vragen: ‘hoe is het toch mogelijk dat we elkaar nu zien?’. Ze kan er niet over uit.
Alsof we dat wekelijks doen, pakken we direct het gesprek met elkaar op. Ik ‘ken’ en sponsor Nina nu al bijna tien jaar en het is een onvergetelijk moment dat we elkaar nu eindelijk ontmoeten. Ik geef haar een knuffel en kan zien dat de ontmoeting grote indruk op haar maakt.
En, ik heb nu met eigen ogen gezien dat granny’s als Nina door het sponsorprogramma weer in contact komen met de mensen om zich heen. Dat ik door mijn bescheiden bijdrage hier onderdeel van ben, geeft een bijzonder gevoel van verbondenheid.’
Nina vertelt dat het Adopt a grannyprogramma veel voor haar betekent.
DECEMBER 2016 | JAARGANG 32 | NUMMER 7