dr Tomasz Cecot
Półkule mózgu Opis powierzchni mózgu. Wyznaczanie granic płatów kory mózgu
Półkule mózgu Brain hemispheres
Kresomózgowie dzieli sią na kresomózgowie parzyste i nieparzyste. Półkule mózgu tworzą kresomózgowie parzyste. Powierzchnia półkul jest silnie pofałdowana i pokryta korą mózgu. Tworzą się tu wypukłości nazwane zakrętami (gyrus/gyri) poprzedzielane bruzdami (sulcus/sulci) lub znacznie głębszymi szczelinami (fissura/fissurae).
Powierzchnie mózgowia Brain surfaces
W celach opisowych na każdej półkuli wyróżnia się trzy powierzchnie:
Teraz pokażę jak na każdej z powierzchni wyznaczyć granice płatów kory mózgu.
•
Górno-boczną
•
Przyśrodkową
•
Dolną (podstawną)
Powierzchnia g贸rno-boczna
Powierzchnia górnoboczna Supero-lateral surface of the brain
Przypatrzmy się charakterystycznym bruzdom na powierzchni górno-bocznej.
Bruzda boczna Latareal sulcus
Najłatwiej rozpoznawalną bruzdą na tej powierzchni jest bruzda boczna zwana dawniej bruzdą Sylwiusza.
Jest na tyle głęboka, że czasami używa się również określenia „szczelina”. Posiada dwie gałęzie:
Gałąź wstępująca
•
wstępującą i
Gałąź przednia
•
przednią
Bruzda środkowa Central sulcus
Drugą charakterystyczną bruzdą jest bruzda środkowa, dawniej nazywana bruzdą Rolanda.
Czasami w nomenklaturze anatomicznej można spotkać się z eponimami. To nazwy struktur nadane od nazwiska ich odkrywcy lub na cześć wielkiego anatoma. Współczesne mianownictwo nie zaleca ich stosowania. Podaję je, gdyż można się znimi spotkać w literaturze.
Bruzda ciemieniowopotyliczna Parietooccipital sulcus
To kolejna charakterystyczna bruzda. Jednak na powierzchni górno-bocznej widziać zaledwie niewielki jej
fragment.
Wcięcie przedpotyliczne Preoccipital notch
Znamy już wszystkie charakterystyczne punkty niezbędne do wyznaczenia płatów kory mózgu.
Wyznaczenie granic płatów
1. Kierujemy się wzdłuż bruzdy środkowej, przedłużając ją do bruzdy bocznej. 2. Początkowo wzdłuż bruzdy ciemieniowopotylicznej, dalej prosto do wcięcia przedpotylicznego. 3. Wzdłuż bruzdy bocznej, przedłużając ją aż do wcześniej wyznaczonej granicy.
Płat czołowy Frontal lobe
PĹ‚at ciemieniowy Parietal lobe
PĹ‚at potyliczny Occipital lobe
PĹ‚at skroniowy Temporal lobe
Wyspa Insula
Głęboko w bruździe bocznej jest ukryty kolejny płat – płat wyspowy w skrócie nazywany wyspą.
Przekrój czołowy
Bruzda boczna
Kora płata skroniowego Początkowo trudno sobie wyobrazić położenie wyspy... Najłatwiej można je zrozumieć na przekroju czołowym. Widać, że kora wyspy nakryta jest korą sąsiadujących płatów, ukryta głęboko w bruździe bocznej.
Powierzchnia przyśrodkowa
Podobnie jak poprzednio pokażę jak na powierzchni przyśrodkowej wyznaczyć granice płatów kory mózgu.
Bruzda zakrętu obręczy Cingulate sulcus
Bruzda oddzielająca ciało modzelowate (spoidło wielkie) od kory mózgu to bruzda zakrętu obręczy.
Bruzda zakrętu obręczy Cingulate sulcus
Wokół ciała modzelowatego przebiega zakręt obręczy. Ma on też jednoimienną bruzdę, której część końcowa kieruje
sie w stronę powierzchni górnej półkuli.
Bruzda ciemieniowopotyliczna Parieto-occipital sulcus
Teraz widzimy w całej okazałości bruzdę ciemieniowo-potyliczną,...
Bruzda środkowa Central sulcus
ale tylko fragment bruzdy środkowej.
Bruzda podciemieniowa Subparietal sulcus
Bruzda poboczna Collateral sucus
Wyznaczenie granic płatów 1. Bruzdą ciemieniowopotyliczną kierujemy się do wcięcia przedpotylicznego.
2. Od części podstawnej mózgu, bruzdą zakrętu obręczy i bruzdą podpotyliczną kierujemy się do granicy 1. 3. Od granicy 1. podążamy bruzdą poboczną. 4. Bruzdę środkową przedłużamy do granicy 2.
Płat czołowy Frontal lobe
PĹ‚at ciemieniowy Parietal lobe
PĹ‚at potyliczny Occipital lobe
PĹ‚at skroniowy Temporal lobe
Płat limbiczny Limbic lobe
Ostatnim, szóstym płatem kory mózgu jest płat limbiczny. Został on wyodrębniony z punktu widzenia
czynnościowego oraz histologicznego. Nie jest uwzględniany w starszych opracowaniach.
Powierzchnia dolna
Szczelina podłużna mózgu Longitudinal fissure
Największa szczelina mózgu, rozdzielająca dwie półkule to szczelina podłużna mózgu.
W niej znajduje się sierp mózgu.
Bruzda boczna Lateral sulcus
Bruzda poboczna Collateral sulcus
Bruzda ciemieniowopotyliczna Parieto-occipital sulcus
Wyznaczenie granic płatów
1. Zaznaczmy bruzdę boczną 2. Znadujemy bruzdę poboczną.
3. Bruzdą ciemieniowopotyliczną kierujemy się do wcięcia przedpotylicznego.
Płat czołowy Frontal lobe
PĹ‚at skroniowy Temporal lobe
PĹ‚at limbiczny Limbic lobe
PĹ‚at potyliczny Occipital lobe
Bieguny mózgu Brain poles
Znając granice poszczególnych płatów łatwym wydaje sie wskazanie biegunów mózgu: •
przedniego (czołowego)
•
dolnego (skroniowego)
•
tylnego (potylicznego)
KONIEC
Zapraszam na kolejne prezentacje.