dr Tomasz Cecot
M贸zgowie Sekcja
czyli wprowadzenie do realnej anatomii OUN, w wersji polskiej i z mianownictwem angielskim, przy wykorzystaniu rycin z programu Anatomy & Physiology Revealed 2.0
Rozpoczynamy naszą podróż przez kolejne warstwy ciała człowieka. Zobacz, jak w rzeczywistości wygląda ułożenie mózgowia w czaszce. Zwróć uwagę na rzutowanie czaszki na skórę.
Czaszka jest kostną puszką chroniącą to, co w człowieku najcenniejsze – jego mózgowie...
Część twarzową czaszki tworzy 13 kości, z czego z boku widać tylko niektóre z nich.
Żuchwa Mandibula
Nieparzysta żuchwa...
Szczęka Maxilla
parzysta szczęka...
Kość jarzmowa Zygomatic bone
parzysta kość jarzmowa...
Kość nosowa Nasal bone
oraz dwie niewielkie kości nosowe wspólnie tworzą część twarzową czaszki.
Kość czołowa Frontal bone
Część mózgową czaszki tworzy 8 kości.
Jedna kość czołowa...
Kość ciemieniowa Parietal bone
dwie kości ciemieniowe...
Kość potyliczna Occipital bone
jedna kość potyliczna...
Kość skroniowa Temporal bone
dwie kości skroniowe...
Kość klinowa Sphenoid bone
i jedna kość klinowa.
Zobaczmy, co znajduje się tuż pod kośćmi części mózgowej czaszki.
Jeszcze nie widzimy mózgowia, gdyż ukryte jest ono pod trzema błonami ochronnymi nazwanymi oponami mózgowia.
Opona twarda Dura mater
Opona twarda (podświetlona na zielono) jest najbardziej zewnetrzną błoną. Pod nią ułożone są w kolejności opona pajęcza i opona miękka.
Tętnica oponowa środkowa Middle meningeal artery
Opona twarda ma swoje własne ukrwienie. Największym naczyniem ją zaopatrującym jest tętnica opnowa środkowa. Jest to bardzo ważne naczynie, którego pęknięcie może spowodować powstanie krwiaka natwardówkowego.
Opona pajęcza Dura mater
Nareszcie widzimy Ośrodkowy Układ Nerwowy (OUN)! Ta cienka błona pokrywająca mózgowie to opona pajęcza. Widać pod nią prześwitujące naczynia własne mózgowia.
Mózgowie Brain
Na OUN składa się mózgowie...
Rdzeń przedłużony Medulla oblongata
oraz ukryty w kanale kręgowym rdzeń kręgowy. Widzimy tylko niewielki fragment odcinka szyjnego rdzenia kręgowego.
Korzenie nerwów rdzeniowych Roots of the spinal nerves
Z rdzenia kręgowego wychodzą korzenie nerwów rdzeniowych.
Po rozcięciu opony twardej widoczne są przestrzenie nazwane zatokami opony twardej. Do nich spływa krew żylna.
Zatoka poprzeczna Transverse sinus
Tu widzimy zaledwie dwie zatoki (ale ważne, bo stanowiące główną drogę odpływu krwi z mózgowia).
Jest to zatoka poprzeczna...
Zatoka esowata Sigmoid sinus
dalej przechodząca w zatokę esowatą.
Z niej krew płynie żyłą szyjną wewnętrzną w kierunku serca.
Móżdżek Cerebellum
Poniżej wspomnianych zatok leży móżdzek....
Prawa półkula Right hemisphere
ale większą część jamy czaszki wypełniają półkule mózgu.
Bruzda środkowa Central sulcus
Na powierzchni górnobocznej półkuli można znaleźć 2 charakterystyczne, stale występujące bruzdy.
Pierwszą z nich jest bruzda środkowa.
Zakręt przedśrodkowy Precentral gyrus
Do przodu od niej rozciąga sie zakręt przedśrodkowy, a do tyłu...
Zakręt zaśrodkowy Postcentral gyrus
zakręt zaśrodkowy. Oba zakręty są łatwe do rozpoznania, bo jako jedyne na takiej długości przebiegają prostopadle do sklepienia czaszki. Mają one też ważne znaczenie czynnościowe: tu zlokalizowane są ośrodki ruchowe i czuciowe.
Bruzda boczna Lateral sulcus
Drugą ważną bruzdą jest bruzda boczna.
Wspólnie z bruzdą środkową stanowią...
Płat czołowy Frontal lobe
granicę płata czołowego.
Płat ciemieniowy Parietal lobe
Na powierzchni górno-bocznej widoczne są również inne płaty kory mózgu: Płat ciemieniowy...
Płat potyliczny Occipital lobe
płat potyliczny i...
PĹ‚at skroniowy Temporal lobe
płat skroniowy.
No i nadszedł czas na wycięcie prawej połowy mózgowia.
Sierp mózgu Falx cerebri
Na zielono zaznaczona jest wypustka opony twardej – sierp mózgu. Oddziela on dwie płółkule mózgu od siebie. Sierp mózgu położony jest w szczelinie podłużnej mózgu.
Sierp móżdżku Falx cerebelli
Półkule móżdżku oddzielone są sierpem móżdżku.
Zatoka strzałkowa górna Superior sagittal sinus
Przestrzenie pomiędzy dwiema blaszkami opony twardej to zatoki. W takim ujęciu widzimy: Zatokę strzałkową górną...
Spływ zatok Counfluence of sinuses
uchodzącą do spływu zatok,
Zatoka strzałkowa dolna Inferior sagittal sinus
oraz dużo mniejszą zatokę strzałkową dolną, która przechodzi w...
Zatoka prosta Straight sinus
zatokę prostą, również uchodzącą do...
Spływ zatok Counfluence of sinuses
wspomnianego wcześniej spływu zatok.
Stąd krew żylna przez znane już zatoki poprzeczne i esowate opuszcza jamę czaszki.
My jednak usuniemy oponę twardą, i zobaczymy w pełnej krasie przekrój poprzeczny przez mózgowie.
Lewa półkula mózgu Left cerebral hemisphere
Pofałdowana powierzchnia kory lewej półkuli mózgu widoczna od strony przyśrodkowej.
Tu też da się wyróżnić płaty:
Płat czołowy Frontal lobe
płat czołowy...
PĹ‚at ciemieniowy Parietal lobe
płat ciemieniowy...
Płat potyliczny Occipital lobe
płat potyliczny.
Bruzda ciemieniowo-potyliczna Parieto-occipital sulcus
Pałat ciemieniowy od potylicznego oddziela bruzda o łatwej do zapamiętania nazwie: ciemieniowo-potyliczna.
Spoidło wielkie (ciało modzelowate) Corpus callosum
Poza korą mózgu do kresomózgowia zaliczana jest główna grupa włókien komunikujących prawą i lewą półkulę - spoidło wielkie (=ciało modzelowate)....
Przegroda przezroczysta Septum
przegroda przezroczysta...
Sklepienie Fornix
oraz sklepienie.
Wzgรณrze Thalamus
Miฤ dzymรณzgowie utworzone jest przez wzgรณrzomรณzgowie...
Podwzg贸rze Hypothalamus
i podwzg贸rze.
Szyszynka Pineal gland
Z międzymózgowiem związane są również dwa gruczoły wydzielania wewnętrznego:
- szyszynka, będąca częścią wzgórzomózgowia...
Przysadka mózgowa Pituitary gland
i przysadka mózgowa spoczywająca w kostnym wydrążeniu nazwanym siodłem tureckim.
Móżdzek Cerebellum
Koordynacją ruchów zajmuje się móżdżek.
Jego środkowa część nazwana została robakiem. Dysfunkcja robaka związana z nadużyciem alkoholu prowadzi do widocznych zmian w behawiorze.
Śródmózgowie Midbrain
Pośrodku mózgowia leży śródmózgowie.
To stara ewolucyjne część zawiera między innymi jądra zawiadujące odruchami wzrokowymi i słuchowymi, a także „mózgowe centrum nagrody”.
Most Pons
W skład tyłomózgowia wchodzi most....
Rdzeń przedłużony Medulla oblongata
oraz rdzeń przedłużony.
Rdzeń kręgowy Spinal cord
Na wysokości otworu wielkiego czaszki, znajdującego się w kości potylicznej kończy się mózgowie, a zaczyna rdzeń kręgowy.
Komora trzecia Third ventricle
Warto wspomnieć jeszcze o przestrzeniach w mózgowiu, które wypełnione są płynem mózgowo-rdzeniowym.
Na przekroju widzimy komorę trzecią (jej ściany tworzy miedzymózgowie: wzgórzomózgowie+ +podwzgórze)...
Wodociąg śródmózgowia Cerebral aqueduct
W odociąg śródmózgowia, którym płyn mózgowordzeniowy jest transportowany do...
Komora czwarta Fourth ventricle
k omory czwartej.
Tętnica podstawna Basilar artery
Na zakończenie jeszcze jedno z naczyń krwionośnych zaopatrujących mózgowie: tętnica podstawna.
Nasza podróż dobiegła końca.
To jednak jedynie ogólne wprowadzenie do bardziej szczegółowej anatomii oraz rozpoznawania lokalizacji czynności w obrębie mózgowia.
Zapraszam na kolejne prezentacje już wkrótce.
KONIEC