เข้าเล่มงานสร้างเสริม (ปรับเพิ่มเต

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ชื่อ เอกสาร : เอกสารชี้แจงประกอบการดำาเนินงานตามแผนงาน โครงการ ประจำาปีงบประมาณ ๒๕๕๖ หน่ว ยงาน : กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุข จังหวัดกาฬสินธุ์ จัดทำาครั้งที่ ๑ : ๒๒ มกราคม ๒๕๕๖ ISBN : ที่ป รึก ษาการจัด ทำา เนื้อ หาเอกสาร : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข หัวหน้ากลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ คณะผู้จ ัด ทำา : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข

ดร. สุภัทรา

สามัง นายยุทธพล ภูเลื่อน

ดร. ศิริชัย รินทะราช

นายธนาเดช อัยวรรณ

นางอภัยวัล พรตระ

นายสมพงษ์ สำาราญพงษ์

นายพิทักษ์ กาญจน

นางสุวพิชญ์ วงศ์พรหมเมฆ

นางสาวแอนนา แส

กูลพิพัฒน์ ศร บงบาล นางสาวรฎิกา ฤทธิ์รุ่ง

นางสมหวัง กลาง

นายเอกรินทร์ สังขศิลา

น.ส.จินตนา ฆารพ

นายธีรวุฒิ วรโคตร

นางสาวนภัสวรรณ

นางสาวนภาวรรณ ภูพลผัน

น.ส.กนกพรรณ ยี่วา

นายวุฒินันท์ รัตนะ

นายบุญส่ง โยแก้ว

ประพันธ์

สนธินอก

2

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ศิล ปกรรม ออกแบบปก : นายบุญส่ง โยแก้ว ปรับ ปรุง รวบรวมเนื้อ หา : ดร.ศิริชัย รินทะราช

นางสาวน

ภัสวรรณ สนธินอก นางสาวนภาวรรณ ภูพลผัน

นางสาวประภา

พร ช่วงชัยชนะ ตรวจพิส ูจ น์อ ัก ษร : นางสาวนภัสวรรณ สนธินอก

นางสาว

นภาวรรณ ภูพลผัน

คำา นำา กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นหน่วยงานหนึ่งที่มีภารกิจในการส่งเสริมให้ประชาชน มีสุขภาพดี โดยอาศัยการมีส่วนร่วมของประชาชน ภาคีเครือข่ายต่างๆทั้งภาครัฐ และเอกชน ที่มีองค์ความรู้และประสบการณ์ในการดำาเนินงานส่ง เสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม ซึ่งมีจุดมุ่งหมายให้ประชาชนทุก กลุ่ม ทุกวัย ทุกอาชีพในพื้นที่ ได้รับบริการส่งเสริมสุขภาพที่ได้ มาตรฐานอาศัยสิ่งแวดล้อมที่เอือ ้ ต่อการมีสุขภาพดี ดังนั้น ในปีนี้จึงได้จัดประชุมชี้แจงแนวทางการดำาเนินงานสร้าง เสริมสุขภาพขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้เข้าร่วมประชุมสามารถ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ถ่ายทอดแนวทางการดำาเนินงานด้านส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่ง แวดล้อมสู่ผู้ปฏิบัติให้เป็นแนวทางเดียวกัน เพื่อให้การดำาเนินงานบรรลุ ตามเป้าหมายที่กำาหนด และตอบสนองต่อนโยบายของกรม กระทรวง สาธารณสุข และตอบสนองต่อปัญหาสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ ต่อ ไป กลุ่มงาน สร้างเสริมสุขภาพ สำานักงาน สาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์

สารบัญ เรื่อง หน้า โครงการงานอนามัยแม่และ เด็ก................................................................................................ ......................1 4

Health Promotion : Kalasin Public Health Office โครงการการส่งเสริมสุขภาพวัยทำางานจังหวัด กาฬสินธุ์...................................................................................15 โครงการงานผู้พิการ/กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการตามความจำาเป็น จังหวัดกาฬสินธุ์...............................17 แนวทางการเบิกจ่ายงบ ประมาณการแก้ไขปัญหาผู้เสพ/ผูต ้ ิดยาเสพ ติด...........................................................26 โครงการส่งเสริม พัฒนาและสนับสนุน อสม. ในการดำาเนินงานสุขภาพภาค ประชาชน.....................................29 ตำาบลจัดการสุขภาพดีวิถีชีวิต ไทย............................................................................................... ......................34 โครงการโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพจังหวัด กาฬสินธุ์........................................................................................ การส่งเสริมทันต สุขภาพ.......................................................................................... .........................................52 งานส่งเสริมพัฒนาวัดเพื่อบรรลุเกณฑ์วด ั ส่งเสริมสุขภาพของกรม อนามัย........................................................55 แนวทางการดำาเนินงานอนามัยสิ่ง แวดล้อม......................................................................................... .............57 โครงการพัฒนาชุมชนสีเขียว ระบบนิเวศน์ดีที่เอื้อต่อ สุขภาพ...........................................................................59 ตัวอย่างการดำาเนินโครงการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุระยะยาว .......................................................................62

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ภาคผนวก แบบรายงานประเมินตนเอง “ชุมชน / หมู่บ้านไอโอดีน” (ประเมินราย หมู่บ้าน) .........................................64 แบบประเมินรายหมู่บ้าน แบบฟอร์ม 2 : สรุปผลการประเมิน ……………………………………………………………69 แบบใบแสดงความจำานงขอรับการประเมิน “ชุมชน / หมู่บ้าน ไอโอดีน”จากผู้ประเมินภายนอก…………………71 แบบสรุปการรายงานตัว (การแสดงตน) เพื่อยืนยันการมีตัวตน ตรวจสอบข้อมูลและตรวจสอบสิทธิ์ อสม. ………………………………………………………………………… ……………….72 แบบรายงานตัว เพื่อยืนยันการมีตัวตน ตรวจสอบข้อมูลและตรวจสอบสิทธิ์ อสม. ……………………………………….73

แบบสรุปการรายงานตัว (การแสดงตน) เพื่อยืนยันการมีตัวตน …………………………………………………………… 75 แบบรายงานการดำาเนินงานตำาบลจัดการสุขภาพตำาบลจัดการสุขภาพดี วิถีชีวิตไทย ปี 2556 …….……………. 76 แบบรายงานงานอนามัยโรงเรียน ………………………………………………………………………… ……………………………84 เกณฑ์ประเมินชุมชนสีเขียว ระบบนิเวศน์ดีที่เอือ ้ ต่อสุขภาพ (GHCO) ………………………………………………….93 แบบรายงานปริมาณมูลฝอยติดเชื้อ ………………………………………………………………………… …………………………96 6

Health Promotion : Kalasin Public Health Office แบบรายงานผลการดำาเนินงานพัฒนาส้วมสาธารณะไทย และสถาน บริการสาธารณสุขลดโลกร้อน……………97 เกณฑ์ประเมินโรงพยาบาลสีเขียว จังหวัดกาฬสินธุ์ Green Hospital Criteria : GHC …………………………….99 เอกสาร Power Point แนวทางการดำาเนินงานส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ ………………………………………………. เอกสาร Power Point การดำาเนินงานวัดส่งเสริมสุขภาพ …………………………………………………………………

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๑. งานอนามัย แม่แ ละเด็ก ผู้ร ับ ผิด ชอบโครงการ

:

ดร.สุภัทรา สามัง นักวิเคราะห์นโยบาย

และแผนชำานาญการ

บทสรุป สำา หรับ ผู้บ ริห าร (Exclusive Summary) จากสถานการณ์ในปัจจุบันปัจจัยสำาคัญที่กระทบต่อสุขภาพ ได้แก่การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม การขยายตัวของเมือง พฤติกรรมเสี่ยงต่างๆ แบบแผนใหม่ของการบริโภค แบบแผนของ ครอบครัว การขาดการออกกำาลังกาย ความเครียดสูงขึ้น อีกทั้งการ เปลี่ยนแปลงทางประชากรเข้าสังคมผู้สูงอายุและความไม่เท่าเทียมทาง สุขภาพ ระบบส่งเสริมสุขภาพที่มีอยู่ มีหลายหน่วยงานร่วมกันดำาเนินงาน มีงบประมาณหลายแหล่ง แต่โดยภาพรวมงบประมาณด้านการส่ง เสริมสุขภาพมีสัดส่วนน้อยกว่าที่ควรจะเป็น อีกทั้งที่สำาคัญคือขาดการบู รณาการอย่างจริงจัง ความชัดเจนระดับนโยบาย แนวทางการปฏิบัติ ขาดแคลนบุคลากรในระดับพื้นที่ การประสานและแลกเปลี่ยนข้อมูล องค์ความรู้ใหม่ๆตลอดจนมาตรฐานและมาตรการที่จะนำาไปสู่การ วางแผนละกำาหนดแนวทางในการพัฒนาเป็นไปอย่างจำากัดเนื่องจาก ขาดองค์ความรู้และบุคลากร

ใช้เวลาในการประสาน อันจะส่งผล

ให้การคุ้มครองสุขภาพประชาชนจากปัจจัยเสี่ยงต่างๆไม่มีประสิทธิภาพ เท่าที่ควร ระบบส่งเสริมสุขภาพที่พึงประสงค์ คือเน้นป้องกันมากกว่าการ รักษาพยาบาล เน้นดูแลตนเอง ครอบครัว ชุมชน สังคม สิ่งแวดล้อม

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 8

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เน้นปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพื่อสุขภาพดี สร้างสภาพแวดล้อมที่ เอื้อต่อการดำารงชีวิตที่ดี และเป็นสุข สร้างสังคมมีสุข เน้นการมีส่วน ร่วมกับชุมชน ท้องถิ่น ภาครัฐ เอกชน ประชาชนมีสิทธิ์รับรู้ข้อมูลเพื่อ ประกอบการตัดสินใจที่จะ รับหรือไม่รับบริการ ประชาชนมีสิทธิ์ให้ ประเมิน และประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ ทั้งนี้ผู้นำาต้องมีความสามา รถบูรณาการงานตามภารกิจของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในแต่ละระดับทั้ง ในระดับประเทศ เขต จังหวัด อำาเภอ ตำาบล/ชุมชนและครัวเรือน ให้มี การนำาไปในทิศทางเดียวกัน ปรับวิธีการทำางานให้สามารถผนึกกำาลัง ร่วมกันประสานการดำาเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งที่กล่าวมาข้าง ต้น จังหวัดกาฬสินธุ์ ภายใต้การนำาของผู้ว่าราชการจังหวัดกาฬสินธุ์ หัวหน้าส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและภาค ประชาสังคม มีการขับเคลื่อนกระบวนการดำาเนินงานจนเกิดระบบส่ง เสริมสุขภาพที่พึงประสงค์ แต่ยังคงมีปัญหาสุขภาพที่เกิดจากพฤติกรรม และสภาพแวดล้อมที่เสี่ยงต่อการเจ็บป่วย ตายและพิการ ซึ่งเป็นปัญหา ที่สามารถป้องกันได้โดยมุ่งเน้นไปที่การสร้างพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะ สม และการจัดการสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมสุขภาพที่ดีของประชาชน ซึ่ง เป็นวิธีการที่มีทุนตำ่ากว่าการรักษาพยาบาลอย่างมากและมีความเสี่ยง น้อย 1.

คนกาฬสิน ธุ์ส ุข ภาพดี การจะส่งผลให้คนกาฬสินธุ์มีสข ุ ภาพดี ต้องมีกระบวนการในการ

เพิ่มความสามารถให้บุคคลหรือ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 9

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ประชาชนสามารถควบคุม ส่งเสริมและกำาหนดสุขภาพตามวิถีและตาม บริบท ถึงแม้ว่างานส่งเสริมสุขภาพเป็นบทบาทหลักของกระทรวง สาธารณสุข หากปัจจัยบางอย่างเช่นการศึกษา เศรษฐกิจ สังคม ที่อยู่ อาศัย การผลิตอาหารนอกเหนือภาระหน้าที่เช่นเด็กขาดสารอาหาร มี ความพิการ ฐานะทางบ้านยากจน ไม่สามารถจัดการโดยภาค สาธารณสุขโดยลำาพัง การแก้ปัญหาจึงจำาเป็นต้องให้ภาคส่วนอื่นร่วม ด้วยช่วยกันแก้ปัญหาแบบบูรณาการ 2.

กลยุท ธ์ใ นการส่ง เสริม สุข ภาพ 1. สร้างนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ

การกำาหนดนโยบายที่

ตระหนักถึงผลกระทบต่อสุขภาพ ที่จะตามมา ความรับผิดชอบต่อการตัดสินใจที่กว้าง ครอบคลุมเรื่อง กฎหมาย กฎระเบียบต่างๆ มาตรการทางด้านการเงินการคลัง การ กำาหนดนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ เป็นการทำางานที่ตอ ้ งประสาน งานกันทั้งผู้มีหน้าที่เกี่ยวกับดูแลสุขภาพ ผูด ้ ูแลในการกำาหนดนโยบาย สังคมเพื่อให้เกิดความเท่าเทียมเช่นการสร้างสวนสาธารณะในการออก กำาลังกายที่มีความร่มรื่น มีสุขาน่าใช้ มีความปลอดภัยทั้งเด็ก ผูส ้ ูงอายุ คนพิการ หรือประชาชนทั่วไป มีพื้นที่สร้างสรรค์แก่เยาวชนและวัยรุ่น 2.

การสร้างสิ่งแวดล้อมที่เอือ ้ ต่อสุขภาพ ที่ครอบคลุมการอนุรักษ์

ทรัพยากรธรรมชาติ การใช้พลังงานอย่างประหยัดและยั่งยืน ลด มลพิษทั้งในที่ทำางาน บ้าน ครัวเรือนและในชุมชน 3.

เสริมสร้างกิจกรรมในชุมชนให้เข้มแข็ง เน้นกระบวนการ

ทำางานผ่านการมีส่วนร่วมและความเป็นเจ้าของของชุมชนในทุกขั้น

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 10

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ตอน การพัฒนาจำาเป็นต้องใช้ทรัพยากรของชุมชนหรือท้องถิ่น เพื่อ การช่วยเหลือ การยืดหยุ่น การแลกเปลี่ยน 4. การพัฒนาทักษะส่วนบุคคล

มุ่งเน้นที่การพัฒนาคนและชุมชน

ผ่านข้อมูลข่าวสาร การให้สุขศึกษา การสร้างทักษะชีวิต ซึ่งต้อง พัฒนาตลอดชีวิต เพื่อเป็นการเตรียมตัวให้พร้อมในแต่ละช่วงวัยตั้งแต่ ในครรภ์ การดูแลขณะตั้งครรภ์ วัยเด็กในการส่งเสริมพัฒนาการ การ เรียนรู้ และความฉลาดทางอารมณ์ วัยเรียน วัยรุ่น วัยผู้ใหญ่และวัย สูงอายุ ครอบคลุมทั้งสถานที่เช่น บ้าน วัด โรงเรียน ศูนย์เด็กเล็ก ที่ ทำางาน ชุมชน 3. สถานการณ์ด ้า นการส่ง เสริม สุข ภาพที่เ ป็น ปัญ หาของ

จัง หวัด กาฬสิน ธุ์ 3.1 พัฒ นาการและสติป ัญ ญาเด็ก ไทย

จากผลการศึกษาโครงการสำารวจสถานการณ์และเกณฑ์ ปกติความฉลาดทางอารมณ์ของเด็กไทยอายุ 3-5 ปี ของกรมสุขภาพจิต ปี พ.ศ. 2550 พบส่วนใหญ่เด็กไทยอายุ 3-5 ปี มีคะแนนความฉลาดทาง อารมณ์อยู่ในเกณฑ์ปกติ 125-198 คะแนน(ค่าเฉลี่ย IQ ในเกณฑ์ปกติ 90 – 109) เปรียบเทียบกับปี พ.ศ.2545 เกณฑ์ปกติคะแนนความฉลาด ทางอารมณ์ 139-202 คะแนน และ พบว่าคะแนน EQ กับคะแนน IQ มี ความสัมพันธ์กันในทุกองค์ประกอบ โดยเฉพาะในด้านกระตือรือร้น สนใจใฝ่รู้ กล้าพูด กล้าบอก และมีความพอใจในตนเอง (กรมอนามัย และกรมสุขภาพจิต. โครงการพัฒนา IQ EQ เด็กวัยแรกเกิด – 5 ปี ปี 2552) และผลการสำารวจสถานการณ์ระดับสติปัญญาเด็กนักเรียนไทย

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 11

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ปี 2554. ออนไลน์จาก http://www. smartteen.net/iqeq/project.html/กรกฎาคม 2554 พบว่าเด็ก จัง หวัด กาฬสิน ธุ์ม ี IQ เฉลี่ยเท่ากับ 93.78 ลำาดับที่ 71 ของประเทศ ผลกระทบที่เกิดจากระดับ IQ EQ เด็ก IQ สูง จะส่งผลให้เด็กมีการเรียนรู้ได้ดี จดจำาเก่ง เรียนเก่ง เมื่อ เติบโตขึ้นจะสอบได้ทำางานที่ดีๆ มีรายได้สูง จะสามารถเลี้ยงดูพ่อแม่และ ครอบครัวได้อย่างมีคุณภาพ EQ สูง จะส่งผลให้เด็กมีการปรับตัวให้เข้ากับสังคมได้ดี คิดดี รู้จักแยกแยะดีชั่ว พูดจาดี

มีสัมพันธภาพที่ดีกับผู้อื่น ยิ้มแย้ม สุขุม

มีความใจเย็นอ่อนน้อม มีสัมมาคารวะ ไม่ก้าวร้าว มีความอดทน ฟังคน อื่นพูดได้นาน สามารถแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้ดีและมีความสุขในชีวิตตาม ที่เป็นอยู่ ทั้งนี้เนื่องจากร่างกายมีการหลั่งสารแห่งความสุขออกมาอยู่ เสมอ ในทางตรงกัน ข้า ม กล่าวคือ IQ ตำ่า จะส่งผลกระทบต่อเด็ก คือ สติปัญญาและการเรียนรู้ตำ่า เรียนรู้ช้า ไม่อยากเรียนหนังสือ หรือไม่ได้เรียนหนังสือเมื่อเติบโตขึ้น ไม่มีงานทำา หรือทำางานแต่รายได้ตำ่า เป็นภาระของครอบครัว EQ ตำ่า จะส่งผลกระทบต่อเด็ก คือ เป็นคนเก็บกด ก้าวร้าว ไม่ พูดจากับใคร หรือพูดไม่ดี เข้ากับสังคมไม่ได้ มองโลกแต่ในแง่ร้าย มี ความเครียด โมโหฉุนเฉียวรุนแรง ไม่สามารถควบคุมอารมณ์ตนเองได้ ขาดสติ เนื่องจากมีการหลั่งฮอร์โมนแห่งความเครียดอยู่เสมอ เป็นภาระ ของสังคมที่ต้องได้รับผลจากการกระทำาที่รุนแรงไปด้วย หลัก การแก้ไ ข

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 12

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 1. การตั้งครรภ์ และการคลอดที่มีคุณภาพ การเตรียมร่างกาย ให้พร้อมตั้งแต่การตั้งครรภ์ การกินอาหารที่มีคุณค่า และมีการคลอดที่ ถูกวิธี 2. เลี้ยงเด็กให้มีคุณภาพ เมือ ่ เด็กเกิดมา ต้องได้รับการเลี้ยงดู ที่ดีมีคุณภาพ ดังคำากล่าวที่ว่า “ไม้อ่อนดัดง่ายไม้แก่ดัดยาก” ต้องมีความ จริงใจในการเลี้ยงดูเด็กด้วยความรัก ให้เด็กเกิดการเรียนรู้ตั้งแต่แรก เกิด 3. เป็นต้นแบบที่ดี พ่อ แม่ ครอบครัว ต้องเป็นต้นแบบที่ดีให้ แก่เด็ก ตามความเชื่อที่ว่า ลูกไม้ย่อมหล่นไม่ไกลต้น เช่น พาเด็กไป ศาสนสถานเป็นประจำา ไม่ทะเลาะกันให้เด็กเห็น ไม่ดื่มเหล้า ไม่สูบบุหรี่ งดเว้นอบายมุขทุกชนิด เป็นแบบอย่างที่ดีในการดำาเนินชีวิต 4. ระบบบริการสาธารณสุขในด้านอนามัยแม่และเด็ก ผู้ให้ บริการสาธารณสุขมักจะไม่ได้มองปัจจัยข้อนี้ว่าเป็นสาเหตุ แต่ความเป็น จริงส่วนนี้ก็เป็นสาเหตุด้วย ต้องยอมรับว่าการเลี้ยงลูกให้มีพัฒนาการ สมวัยนั้นต้องใช้พ่อแม่มืออาชีพ ไม่ใช่พ่อแม่มือใหม่หัดขับ ปัจจุบันวัยรุ่น ตั้งครรภ์สูงขึ้นเกือบ 20 % ในบางพื้นที่ ระบบบริการสาธารณสุขในด้าน อนามัยแม่และเด็กยิ่งสำาคัญมากขึ้น ระบบสาธารณสุขต้องพัฒนาให้ทุก โรงพยาบาล เป็นโรงพยาบาลสายใยรักแห่งครอบครัว 5. การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างน้อย 6 เดือน นอกจากจะได้ สารอาหารและภูมิคุ้มกันที่เหนือกว่านมผสม แล้ว สิ่งที่ได้มากยิ่งกว่าคือ ความผูกพัน ถ้าเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ถึง 6 เดือน แสดงว่า แม่ลูกคู่นั้นแทบ จะแยกออกจากกันไม่ได้ ความใกล้ชิดคือสิ่งแวดล้อมที่เอือ ้ ต่อการเรียนรู้ที่

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 13

Health Promotion : Kalasin Public Health Office สำาคัญ และความสัมพันธ์นี้จะเป็นพื้นฐานของความสัมพันธ์อื่นๆตามมา 6. ชมรมสายใยรักแห่งครอบครัว ซึ่งจะเป็นเครือข่ายเชื่อม โยงกัน ทำาให้สามารถเรียนรู้ในเรื่องการตั้งครรภ์ การคลอด การดูแลเด็ก หลังคลอด จากเพื่อน จากพี่ ซึ่ง การช่วยเหลือในการเรียนรู้ จะช่วยลด ช่องว่างของการสื่อสาร และเป็นการสื่อสาร 2 ทาง ผิดกับการให้สข ุ ศึกษา ของเจ้าหน้าที่ ที่นอกจากจะเป็นการสื่อสารทางเดียวแล้ว ภาษาที่ใช้ของ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขอาจจะเข้าใจยากกว่าภาษาของชาวบ้านด้วยกัน นอกจากนั้นยังเป็นการแก้ปัญหาเรื่องความจำากัดของทั้งปริมาณและเวลา ของเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพราะมีเครือข่ายในการช่วยแนะนำาเพื่อให้พ่อ แม่มือใหม่มีประสบการณ์การเลี้ยงดูลูกจากผู้ที่มีประสบการณ์มาก่อน 7. ภาวะโภชนาการของหญิงตั้งครรภ์ส่งผลต่อนำ้าหนักทารก แรกคลอดและระดับการเจริญเติบโตของทารกขณะอยู่ในครรภ์ บทบาทของหน่ว ยงานสาธารณสุข 1. ส่งเสริมสนับสนุนให้หญิงตั้งครรภ์ฝากครรภ์ครั้งแรก ก่อน อายุ ครรภ์ 12 สัปดาห์ เพื่อการตรวจ คัดกรองภาวะเสี่ยง ที่มีผลต่อ สุขภาพของมารดาและทารก และได้รับยาเม็ดเสริมสารอาหารสำาคัญ ตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์ 2. ส่งเสริมสนับสนุนให้หญิงตั้งครรภ์ หญิงหลังคลอด สามีและ ครอบครัว มีความรู้ ความเข้าใจในการดูแลส่งเสริมสุขภาพทั้งสุขภาพ กายและสุขภาพจิตด้วยตนเองอย่างเหมาะสม มีภาวะโภชนาการที่เหมาะ สมได้รับการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการ ภาวะขาดธาตุเหล็ก ภาวะขาด สารไอโอดีน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 14

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 3. สนับสนุนให้หญิงตั้งครรภ์ปกติ ได้รับยาเม็ดเสริมไอโอดีน ธาตุเหล็ก โฟเลต ตลอดการตั้งครรภ์จนถึงหลังคลอดขณะที่เลี้ยงลูกด้วย นมแม่ 6 เดือน ถ้าเป็นหญิงตั้งครรภ์ที่มีอาการของโรคธาลัสซีเมีย ซึ่งเป็น ข้อห้ามในการเสริมธาตุเหล็ก ได้รับยาเม็ดเสริมไอโอดีนเดี่ยวตลอดการ ตั้งครรภ์ จนถึงหลังคลอดขณะที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ 6 เดือน 4. เฝ้าระวัง คุ้มครอง ปกป้อง ให้มีการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ว่า ด้วยการตลาดอาหารสำาหรับทารก เด็กเล็กและผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง (Code นม) บทบาทองค์ก รปกครองส่ว นท้อ งถิ่น 1. ส่งเสริมสนับสนุนการจัดทำาแผนงาน โครงการส่งเสริมการ เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในชุมชน เช่น ตำาบลนมแม่ ชุมชนต้นแบบ 2. ส่งเสริมและสนับสนุนงบประมาณสนับสนุนการดำาเนินงาน การจัดระบบบริการศูนย์เด็กเล็กให้มีคุณภาพตามมาตรฐาน 3. เพิ่มศักยภาพบุคลากร ผู้ดูแลเด็ก ให้จบการศึกษาปริญญาตรี ทางด้านปฐมวัย 4. ฟื้นฟูความรู้ เพิ่มศักยภาพบุคลากร ผู้ดูแลเด็กที่ปฏิบัติงานใน การจัดกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการ เสริมสร้างไอคิว อีคิว เฝ้าระวังส่ง เสริมการเจริญเติบโต อาหารและโภชนาการ 5. ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน ชุมชน ให้ดำาเนินการ วางแผนยุทธศาสตร์ในการพัฒนาเด็กในชุมชนอย่างต่อเนื่อง ให้ สอดคล้องกับบริบทของชุมชน 6. ดำาเนินงานร่วมกับกระทรวงสาธารณสุข และหน่วยงานใน ท้องถิ่น ผลักดันให้ชุมชน/หมู่บ้าน ประกาศเป็นชุมชน/หมู่บ้านไอโอดีน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 15

Health Promotion : Kalasin Public Health Office บทบาทหน่ว ยงานเกษตรและสหกรณ์ 1. ส่งเสริมสนับสนุนการผลิตอาหาร ปลูกพืชผักสวนครัว สำาหรับเป็นอาหารหญิงตั้งครรภ์ หญิงหลังคลอด เพื่อการมีสุขภาพ สมบูรณ์สามารถสามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้นานจนถึงเด็กอายุ 2 ปี หรือนานกว่านั้น 2. พัฒนาอาชีพตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง สร้างรายได้ให้ หญิงหลังคลอด เพื่อการประกอบอาชีพที่บ้าน ไม่ทิ้งลูกไปประกอบ อาชีพที่อื่น อันจะมีผลให้เด็กไม่ได้รับการเลี้ยงด้วยนมแม่ และขาดการ ดูแลเอาใจใส่ บทบาทกระทรวงแรงงาน 1. ให้การดูแลหญิงหลังคลอดที่เป็นผู้ประกันตนได้รับสิทธิ ประโยชน์กรณีคลอดบุตรและกรณีสงเคราะห์บุตร 2. ส่งเสริมสนับสนุนให้สถานประกอบกิจการจัดตั้งมุมนมแม่ เพื่อเป็นสวัสดิการสำาหรับพนักงานหญิงได้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ บทบาทหน่ว ยงานพัฒ นาสัง คมและความมั่น คงของ มนุษ ย์ 1. สนับสนุนส่งเสริมให้ สถานรับเลี้ยงเด็ก สถานสงเคราะห์ ศูนย์ ๓ วัยฯ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ศูนย์พัฒนาครอบครัว จัดกิจกรรมส่ง เสริมพัฒนาการ ความฉลาดทางอารมณ์ และการเจริญเติบโตเด็ก ให้ได้ ตามมาตรฐานกลาง 2. ประชาสัมพันธ์ให้ความรู้มาตรฐานกลางและส่งเสริมให้มี การนำาไปใช้ในศูนย์เด็กเล็ก สถานรับเลี้ยงเด็ก ศูนย์เด็กเล็กในสถาน ประกอบการ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 16

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 3. ติดตามประเมินผลสถานรับเลี้ยงเด็กภาคเอกชน เพื่อให้มี คุณภาพสอดคล้องกับมาตรฐานกลาง บทบาทหน่ว ยงานศึก ษาธิก าร 1. ส่งเสริมสนับสนุนโรงเรียนอนุบาล โรงเรียนวิถีพุทธ จัด กิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการเด็กที่หลากหลาย เพื่อเสริมสร้างสติปัญญา ความฉลาดทางอารมณ์ การเจริญเติบโต 2. สนับสนุนและคัดสรรหนังสือที่เหมาะสมกับเด็กปฐมวัย ให้ แก่ศูนย์การเรียนรู้ในชุมชน 3. ส่งเสริมสนับสนุนให้มีหนังสือสำาหรับเด็กปฐมวัย ในห้องสมุด /ศูนย์การเรียนรู้ บทบาทหน่ว ยงานประชาสัม พัน ธ์ เผยแพร่ขอ ้ มูลข่าวสาร ให้แก่ประชาชนทุกระดับ ทราบความ สำาคัญและแนวทางการพัฒนาสติปัญญาเด็กไทย ร่วมกับหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง 3.2 ปัญ หาโรคขาดสารไอโอดีน สถานการณ์ปัจจุบัน พบว่าเด็กไทยโดยเฉลี่ยมีไอคิวอยู่ในระดับตำ่า องค์การอนามัยโลกและยูนิเซฟ สรุ ป ตรงกั น ว่ า สาเหตุ สำา คั ญ เป็ น เพราะเด็ ก ไทยและคนไทยขาดสาร ไอโอดีน ซึ่งจะมีผลยับยั้งการเจริญเติบโตและพัฒนาการสมองเด็กทำาให้ เด็กไม่มีประสิทธิภาพในการเรียนรู้ การขาดไอโอดีน ส่งผลต่อระดับสติ ปัญญาและการเรียนรู้ของเด็กอย่างชัดเจนทำา ให้ “ไอคิว” ที่ควรเป็นไป ได้ลดลง 10-15 จุด และแม้กระทั่งวัยผู้ใหญ่เองถ้าได้รับสารไอโอดีนไม่

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 17

Health Promotion : Kalasin Public Health Office พอจะกลายเป็ น คนเฉื่ อ ยชา การตั ด สิ น ใจไม่ เ ฉี ย บคม ไอโอดี น มี ส่ ว น สำาคัญในกระบวนการสร้างธัยรอยด์ฮอร์โมน ที่จำาเป็นต่อการสร้างเซลล์ ของร่ างกายและสมอง ทำา ให้ มี การเจริ ญ เติ บ โตอย่ า งปกติ โดยเฉพาะ ทารกที่ อ ยู่ในครรภ์ ม ารดาจนถึ งอายุ 2 ขวบ หากขาดสารไอโอดี นจะ ทำา ให้ ส มองเจริ ญ เติ บ โตไม่ เ ต็ ม ที่ ลดความเฉลี ย วฉลาดหรื อ ระดั บ สติ ปั ญ ญา(ไอคิ ว ) ของเด็ก ได้ถึ ง 10-15 จุ ด ทำา ให้ เด็ กมี ปัญ หา การเรี ย น และ กระทบต่อการเจริญเติบโต

ถ้าขาดไอโอดีนรุนแรงจะเป็นโรคเอ๋อ

และคอโต (วารสารกรมสุขภาพจิต,ธันวาคม; ๒๕๕๓) ในส่วนสถานการณ์จังหวัดกาฬสินธุ์ จากการตรวจคัดกรอง สุขภาพทารกแรกเกิดของจังหวัด กาฬสิ น ธุ์ โดยการเจาะส้ น เท้ า ทารกแรกเกิ ด อายุ

2 วั น ขึ้ น ไป ที่ มี

ปริ ม าณ TSH ( Thyroid stimulating hormone) มากกว่ า 11.25 มิ ล ลิ ยูนิตต่อลิตร ข้อมูล ปี พ.ศ. 2551-2555 พบมีภาวะการขาดสารไอโอดีน ร้อยละ 25.73, 23.12, 14.77, 11.30 และ 10.76 ตามลำาดับ ส่วนแนวโน้มการขาดสารไอโอดีนในหญิงตั้งครรภ์มีอต ั ราเพิ่มขึ้น (วัดค่าไอโอดีนในปัสสาวะหญิงตั้งครรภ์ ที่น้อยกว่า 100 ไมโครกรัมต่อ ลิตร) ปี 2553 จังหวัดกาฬสินธุ์ มีค่าไอโอดีน ในปัสสาวะของหญิงตั้ง ครรภ์ เท่ากับ 117.28 ไมโครกรัม / ลิตร ซึ่งอยู่ในค่าตำ่ากว่าเกณฑ์ค่า มัธยฐาน ( ค่าปกติ 150-300 ไมโครกรัม / ลิตร ) ซึ่งมีแนวโน้มบ่งชี้ว่า หญิงตั้งครรภ์บริโภคสารอาหารไอโอดีนไม่เพียงพอ จากผลการเก็บตัวอย่างปัสสาวะในเด็กปฐมวัยในศูนย์เด็กเล็ก ใน 6 อำาเภอ ปี 2553 จำานวนทั้งหมด 109 ตัวอย่าง ปรากฏผลว่า ใน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 18

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ภาพรวมของพื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์ มีค่าไอโอดีน ในปัสสาวะของเด็ก ปฐมวัย เท่ากับ 160.14 ไมโครกรัม / ลิตร ซึ่งอยู่ในเกณฑ์ค่ามัธยฐาน ( ค่าปกติ 100-199 ไมโครกรัม / ลิตร ) แสดงว่า มีแนวโน้มบ่งชี้ว่า เด็ก ปฐมวัย ( อายุ ≤ 6 ปี ) ได้สารอาหารไอโอดีนเพียงพอ แต่สำาหรับผล การทดสอบระดับเชาว์ปัญญาในปี2 554 (กรมสุขภาพจิต) โดยภาพรวม มีค่าเฉลี่ยตำ่ากว่าเกณฑ์มาตรฐานที่ 93.79 ซึ่งอยู่ในลำาดับที่ 71 ของ ประเทศ ดังนั้น เพื่อพัฒนารูปแบบการป้องกันภาวการณ์ขาดสารไอโอดีน โดยการมีส่วนร่วมของชุม ชนจั งหวั ด กาฬสิ นธุ์ และแก้ ปั ญ หาขาดสาร ไอโอดี น เชิ ง บู ร ณาการ ปี ง บประมาณ ๒๕๕๕ สำา นั ก งานสาธารณสุ ข จังหวัดกาฬสินธุ์ได้ให้แนวทางการดำาเนินงานโครงการกาฬสินธุ์ :คนดี สุขภาพดี รายได้ดี สู่เมืองแห่งความสุข วัต ถุป ระสงค์เ ฉพาะ ๑) เพื่อให้เกิดชุมชน หมู่บ้าน ตำาบลไอโอดีนในทุกอำาเภอ ๒) เพื่อพัฒนาสมรรถนะ “ทูตไอโอดีน” ได้แก่ บุคลากร อาสา สมัครสาธารณสุข เครือข่ายองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและแกนนำา ชุมชน ครูอนามัยโรงเรียน ผู้ดูแลเด็ก ในองค์ความรู้เรื่องไอโอดีนกับ สมอง และการดำาเนินงานกิจกรรมแก้ไขปัญหาโรคขาดสารไอโอดีนใน พื้นที่ ๓) เพื่อจัดการองค์ความรู้ นวัตกรรม การแก้ปัญหาขาดสาร ไอโอดีนให้มีประสิทธิภาพ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 19

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๔) เพื่อนิเทศ ติดตามและประเมินประสิทธิภาพ

ประสิทธิผล

ของแผน/โครงการ/กิจกรรมแก้ไขปัญหาโรคขาดสารไอโอดีนในพื้นที่ จังหวัดกาฬสินธุ์ได้ดำาเนินการแก้ปัญหาขาดสารไอโอดีนเชิง ระบบอย่างบูรณาการ ตั้งแต่ปี ๒๕๕๑ -๒๕๕๕ จากการวิเคราะห์ สถานการณ์ปัญหาเด็กไทยไอคิวลดลงสาเหตุเนื่องมาจากขาดสาร ไอโอดีนที่องค์ความรู้ปัจจุบันทราบว่ามีผลกับสมองและสติปัญญา อย่างไร สถานการณ์จังหวัดกาฬสินธุ์ พบว่าเด็กแรกเกิดมีผลเจาะส้น เท้าที่ค่าฮอร์โมนกระตุ้นต่อมธัยรอยด์ ที่ 11.25 มิลลิยูนิตต่อลิตร แนว โน้มดีขึ้น และสำารวจไอคิวเด็ก อายุ 10-12 ปีพบไอคิวเฉลี่ยเพิ่มขึ้นแต่ เพียงเล็กน้อย และมีพัฒนาการสมวัยร้อยละ 97.8 (สำานักงาน สาธารณสุขจังหวัด ; 2555 ) นั่นหมายความว่าแม้จังหวัดกาฬสินธุ์ได้ ดำาเนินการแก้ปัญหา ตามมาตรการ ก็ยังไม่สามารถบรรลุตัวชี้วัดผล ลัพธ์ แต่สถานการณ์มีแนวโน้มที่ดีขึ้น ในทุกกลุ่มประชากร โดยมี อำา เภอนามนและอำา เภอยางตลาดเป็น อำา เภอต้น แบบที่ม ีร ะบบ บริห าร จัด การเครือ ข่า ย โดยใช้แผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์เป็น เครื่องมือ อย่างต่อเนื่องและเข้มแข็ง แนวทางการแก้ปัญหา 1. มาตรการหลัก 1.1 ส่งเสริมและสนับสนุนมาตรการเกลือเสริมไอโอดีน ถ้วนหน้า (Universal S alt Iodization : USI) เนื่องจากการเสริม ไอโอดีนในเกลือเป็นวิธีที่ปลอดภัย และประหยัดที่สด ุ เพราะเกลือมีความ เค็มจึงเป็นข้อจำากัดในการบริโภคทาให้ผู้บริโภคได้รับไอโอดีนในระดับ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 20

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ที่ไม่เกินความต้องการของร่างกายและมีต้นทุนในการเสริมไอโอดีนใน เกลือเพียง 1.3 บาทต่อคนต่อปีเท่านั้น โดยมีแนวทางในการดาเนินงาน ดังนี้  ควบคุม กำากับ และปฏิบัติตามประกาศกระทรวง สาธารณสุขเรื่องเกลือบริโภค นำ้าปลา นำ้าเกลือปรุงอาหาร และผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่ได้จากการย่อยโปรตีนจาก ถั่วเหลือง  ควบคุมคุณภาพการผลิตเกลือเสริมไอโอดีน และ ผลิตภัณฑ์เสริมไอโอดีนในสถานที่ผลิต จำาหน่าย ร้านอาหาร แผงลอย ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก โรงเรียน และครัว เรือน  รณรงค์ประชาสัมพันธ์เพื่อให้ผู้บริโภคเลือกใช้ เลือก บริโภคเกลือเสริมไอโอดีน และผลิตภัณฑ์ เสริมไอโอดีนที่มีเลขสาร ระบบอาหาร (เลข อย)  สนับสนุนส่งเสริมให้มีการเสริมไอโอดีนในห่วงโซ่อาหาร ที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมและการ ดำารงชีพแก่ประชากรในแต่ละพื้นที่ เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาการขาด สารไอโอดีนในทุกกลุ่มประชากรที่มีประสิทธิผลและยั่งยืน 1.2 การรณรงค์ประชาสัมพันธ์  จัดรณรงค์ในวันไอโอดีนแห่งชาติ / เทศกาลสำาคัญของ จังหวัด

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 21

Health Promotion : Kalasin Public Health Office  ประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อมวลชน วิทยุชุมชน หอกระจายข่าว  สร้างภาคีเครือข่ายสื่อสาร อสม. ในระดับชุมชน 1.3. บริหารจัดการและสร้างความเข้มแข็งภาคีเครือข่าย  ประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น อุตสาหกรรมจังหวัด เกษตรจังหวัด ปศุสัตว์จังหวัด พานิชย์จังหวัด และ ประชาสัมพันธ์จังหวัด เป็นต้น ให้ความสำาคัญกับการควบคุมและป้องกัน โรคขาดสารไอโอดีน  ส่งเสริมสนับสนุนและพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการเกลือ และผลิตภัณฑ์เสริมไอโอดีน  ผลักดันให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีนโยบายและ มาตรการการควบคุมและป้องกันโรคขาด สารไอโอดีน โดยใช้กลไก กองทุนสุขภาพตำาบล และแผนสุขภาพตำาบล  ขับเคลื่อนให้เกิดชุมชน / หมู่บ้านไอโอดีนตามเกณฑ์ ดังนี้ 1) ชุมชน / หมู่บ้าน มีนโยบายและมาตรการการควบคุมและ ป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน 2) ผู้นำาและแกนนำาชุมชน / หมู่บ้าน และประชาชน รับรู้ ตระหนัก และปฏิบัติเรื่องการควบคุม และป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน ได้ 3) มีการสุ่มตรวจคุณภาพเกลือเสริมไอโอดีน ณ แหล่งผลิต สถานที่จำาหน่าย ร้านอาหาร

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 22

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ครัวเรือน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก และโรงเรียน ปีละ 2 ครั้ง 3.3 ปัญ หาการตั้ง ครรภ์ใ นวัย รุ่น การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นเป็นเรื่องที่ป้องกันได้ แต่วัยรุ่นจำานวน มากยังเข้าไม่ถึงข้อมูลและบริการ ด้านเพศทำาให้วัยรุ่นขาดความรู้และทักษะการหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง ไม่ได้รับการจัดการเรียนรู้เพศศึกษาอย่างต่อเนื่อง ขาดความเข้าใจเรื่อง การคุมกำาเนิดอย่างถูกวิธี ไม่สามารถควบคุมอารมณ์หรือตนเองเมื่ออยู่ กับเพศตรงข้าม ถูกกระตุ้นอารมณ์เพศจากสื่อทางลบ และใช้สารเสพติด รวมทั้งการเข้าไม่ถึงบริการคุมกำาเนิดที่มีประสิทธิภาพ สิ่งเหล่านี้เป็น ปัจจัยเสริมต่อพฤติกรรมทางเพศของวัยรุ่นที่สถานการณ์และแนวโน้ม ขณะนี้น่าเป็นห่วง กล่าวคือ อายุเฉลี่ยของการมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกของ วัยรุ่นลดลงจาก 18-19 ปี เป็นประมาณ 15-16 ปี (สถาบันวิจัยระบบ สาธารณสุข, 2539: กรมอนามัย, 2552) จากผลการเฝ้าระวัง Behavioral Surveillance Survey ของสำานักระบาดวิทยา กระทรวง สาธารณสุข พบว่า จากปี 2549-2553 นักเรียน ม. 2 ม. 5 และ ปวช. 2 มีประสบการณ์เพศสัมพันธ์สูงขึ้น แม้ว่าจะมีการใช้ถุงยางอนามัยในการ มีเพศมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกมีแนวโน้มสูงขึ้น แต่ปี 2553 มีประมาณร้อย ละ 50 ของวัยรุ่นที่มีการใช้ถุงยางอนามัย สำาหรับการใช้ถุงยางอนามัย เมื่อมีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดกับแฟน หรือ คู่รัก แนวโน้มไม่ชัดเจน ผลกระทบประการสำาคัญที่เกิดจากพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ ของวัยรุ่น นอกจากโรคติดต่อทาง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 23

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เพศสัมพันธ์และเอดส์ คือ การตั้งครรภ์ ดังจะเห็นได้จากข้อมูลจาก สำานักทะเบียนราษฎร์ กระทรวงมหาดไทย ที่พบว่า แม่คลอดบุตรอายุ 10-19 ปี เพิ่มจากร้อยละ 13.9 ในปี 2547 เป็น ร้อยละ 16.2 ในปี 2553 และเมื่อเปรียบเทียบอัตราการตั้งครรภ์ของหญิงอายุ 15-19 ปี ประชากร หญิงอายุ 15-19 ปี 1,000 คน ก็พบแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นจาก อัตรา 55.0 ในปี 2548 เป็นอัตรา 56.1 วัยรุ่นจะมีภาวะแทรกซ้อนจากการตั้งครรภ์สูงกว่าผู้ที่มีอายุ เกินกว่า 20 ปี เช่น ภาวะโลหิตจาง ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ ภาวะคลอดก่อนกำาหนดสูง เจ็บครรภ์คลอดนาน การคลอดโดยใช้ อุปกรณ์ช่วยคลอด เสี่ยงต่อการผ่าตัดคลอด ภาวะทารกแรกเกิดนำ้าหนัก น้อยกว่า 2,500 กรัม และทารกตายในครรภ์ อัตราตายของมารดาอายุ 15-19 ปี สูงกว่ามารดาที่มีอายุ 20-24 ปี ถึง 3 เท่า และวัยรุ่นยังไม่พร้อม ด้านจิตใจสำาหรับการเป็นแม่ นอกจากนี้การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นยังก่อให้ เกิดปัญหาทางด้านเศรษฐกิจและสังคมอีกด้วยคือ การต้องหยุดหรือออก จากการศึกษา ไม่มีงานทำา ค่ารักษาพยาบาลขณะตั้งครรภ์ การคลอด บุตร และการเลี้ยงดูบุตร ปัญหาเหล่านี้ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของทั้งแม่ วัยรุ่นและบุตรที่เกิดมา ทำาให้ปัญหา“เด็กเกิดน้อยแต่ดอ ้ ยคุณภาพ” ของ ประเทศไทยทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น เป็นภาวะวิกฤติหนึ่งที่มีผลกระ ทบทั้งด้านสุขภาพ ทั้งกาย จิต การศึกษาเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ทั้งต่อตัววัยรุ่นเอง ครอบครัว และสังคมไทยในภาพรวม จังหวัดกาฬสินธุ์มีแนวโน้มวัยรุ่นตั้งครรภ์เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 20.72 (ค่าเป้าหมายไม่เกินร้อย

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 24

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ละ 10) ดังนั้นปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นจึงเป็นเรื่องเร่งด่วนที่ตอ ้ งได้ รับการป้องกันและแก้ไขโดยทุกภาคส่วน ที่ตอ ้ งอาศัยความร่วมมืออย่าง จริงจัง บทบาทหน่ว ยงานในสัง กัด กระทรวงการพัฒ นาสัง คมและ ความมั่น คงของมนุษ ย์ 1. ส่งเสริมให้ภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องในระดับจังหวัด (เช่น หน่วยงานในจังหวัดที่สังกัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคง ของมนุษย์ กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงวัฒนธรรม กระทรวง สาธารณสุข สำานักงานตำารวจแห่งชาติ ฯ เป็นต้น) มีการจัดทำาแผน ปฏิบัติการและดำาเนินงานตามแผนที่มาจากแผนยุทธศาสตร์แบบบูรณ การเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น 2. หน่วยงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัด ทำา หน้าที่ผู้ประสานงานหลักรวบรวมและติดตามความก้าวหน้าการดำาเนิน งานโครงการป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่นของหน่วยงานที่ เกี่ยวข้องในจังหวัด 4. รณรงค์สร้างกระแสเพื่อปรับทัศนคติ ค่านิยมเรื่องเพศที่เหมาะ สม และการป้องกันการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 5. ส่งเสริมให้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และชุมชนมีแผนปฏิบัติ การและสนับสนุนการดำาเนินงานป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น บทบาทหน่ว ยงานในสัง กัด กระทรวงศึก ษาธิก าร 1. จัดการเรียนการสอนเพศศึก ษารอบด้านในสถานศึกษาใน สังกัด 1) สำานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน(สพฐ.)2)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 25

Health Promotion : Kalasin Public Health Office สำานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา(สอศ.) และ 3) สำานักงานปลัด กระทรวงศึกษาธิการ(สป.) ซึ่งมีหน่วยงานงาน 2 หน่วยงาน คือ สำานัก บริหารงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน(สช.) และสำานักงาน ส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย(กศน.) อย่างต่อ เนื่องและครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมาย ส่วนสำานักงานคณะกรรมการการ อุดมศึกษา (สกอ.) เป็นสถานศึกษาที่มีการเรียนการสอนคณะครุศาสตร์ ศึกษาศาสตร์ ควรมีการบรรจุหลักสูตรเพศศึกษา และกระบวนการ จัดการเรียนรู้เรื่องเอดส์และเพศศึกษาให้กับนักศึกษาอย่างครอบคลุม 2. จัดการเรียนการสอนทัก ษะชีว ิต ในสถานศึกษาในสังกัด สพฐ. อย่างต่อเนื่องและครอบคลุม 3. จัดให้มีร ะบบการดูแ ลช่ว ยเหลือ นัก เรีย น ในสถานศึกษา ในสังกัด สพฐ. อย่างต่อเนื่องและครอบคลุม 4. จัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้เรื่องการตั้งครรภ์ไม่พร้อม เช่น การใช้สื่อ UP TO ME ในการสร้างความตระหนักเรื่องการป้องกัน การตั้งครรภ์ในสถานศึกษาสังกัดสำานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ได้แก่ สช. และ กศน.

5. สนับสนุนให้แ กนนำา นัก เรีย นจัดกิจกรรมเพื่อให้ความรู้ สร้าง ความตระหนัก ให้การแนะนำาการปรึกษา ช่วยเหลือ และส่งต่อในเรื่อง การป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อม และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และ เอดส์ในวัยรุ่นอย่างต่อเนื่อง๖. มีบทบาทในการกำากับ ติดตาม ประเมิน ผลการจัดกิจกรรม /กระบวนการ เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัย รุ่นอย่างต่อเนื่อง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 26

Health Promotion : Kalasin Public Health Office บทบาทหน่ว ยงานในสัง กัด กระทรวงวัฒ นธรรม 1.ส่งเสริมคณะอนุกรรมการพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ จังหวัดเพื่อกำาหนดแผนการปฏิบัติงานประจำาปี 2.ส่งเสริมการจัดกิจกรรม/โครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตแก่เด็กและ เยาวชนและประชาชนในตำาบลในด้านศาสนา ขนบธรรมเนียมประเพณี จารีตต่างๆ รวมทั้งลานดนตรี และกีฬา บทบาทหน่ว ยงานในสัง กัด กระทรวงสาธารณสุข 1. แต่ง ตั้ง คณะอนุกรรมการ/คณะทำางานอนามัยการเจริญพันธุ์ ระดับจังหวัดที่บูรณาการจากทุกภาคส่วนที่มีเป้าหมายป้องกันการตั้ง ครรภ์ในวัยรุ่น มีแผนและมีการดำาเนินงานตามแผน 2. รณรงค์ส ร้า งกระแส เพื่อปรับทัศนคติ ค่านิยมเรื่องเพศที่ เหมาะสม และการป้องกันการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 3. ส่งเสริมโรงพยาบาลทุกระดับ (รพศ. รพท. รพร. รพช.) ใน สังกัดสำานักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข) มีการจัด “คลินิกวัยรุ่น” และ สามารถดำาเนินงานผ่านเกณฑ์มาตรฐานบริการสุขภาพที่เป็นมิตรกับวัย รุ่นและเยาวชน เพื่อให้วัยรุ่นเข้าถึงและใช้บริการสุขภาพเพื่อป้องกัน การตั้งครรภ์ และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และเอดส์ 4.พัฒนาระบบศูนย์พึ่งได้ บทบาทกระทรวงมหาดไทย 1. สื่อสารและโน้มน้าวให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีแผนปฏิบัติ การป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น และมีการดำาเนินงานตาม

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 27

Health Promotion : Kalasin Public Health Office แผนฯ รวมทั้งสนับสนุนกิจกรรมป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น ของหน่วยงาน หรือ กลุ่มต่างๆ 2. กระตุ้นและส่งเสริมให้สถานศึกษาในสังกัด มีการจัดการเรียน การสอนเพศศึกษารอบด้านอย่างต่อเนื่องและครอบคลุมทุกกลุ่มเป้า หมาย บทบาทหน่ว ยงานในสัง กัด สำา นัก งานตำา รวจแห่ง ชาติ 1. ปราบปรามสถานบันเทิงที่เปิดให้วัยรุ่นอายุตำ่ากว่า 18 ปี เข้ามา ใช้บริการ 2. ปราบปรามแหล่งขายบริการทางเพศ/การค้าประเวณี 3. ป้องกันและปราบปรามการพรากผู้เยาว์ บทบาทหน่ว ยงานสำา นัก งานประชาสัม พัน ธ์จ ัง หวัด 1. รณรงค์สร้างกระแสเพื่อปรับทัศนคติ ค่านิยมเรื่องเพศที่เหมาะ สม และการป้องกันการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 28

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 29

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ผู้ค วบคุม กำา กับ : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข นักวิเคราะห์นโยบาย และแผนชำานาญการพิเศษ ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นางสาวสุภัทรา สามัง นักวิเคราะห์นโยบายและแผน ชำานาญการ เบอร์โทร : 043 – 811168

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 30

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

แผนที่ท างเดิน ยุท ธศาสตร์ก ารพัฒ นาสติป ัญ ญาเด็ก ไทยจัง หวัด กาฬสิน ธุ์ ภายใน 6 ปี (2556 - 2560) ระดับ ประ ชาชน ระดับ ภาคี เด็ก 0-5 ปี มีพ ัฒ นาการสมวัย

- พัฒนาระบบเฝ้าระวังสุขภาพเด็ก 0-5 ปี -

ส่งเสริมพัฒนาการและโภชนาการเด็ก 0-5 ปี ส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ พ่อ แม่ม ีท ัก ษะมีค วามรู้ มีค วามตระหนัก และเข้า ถึง บริก ารอนามัย แม่แ ละเด็ก

-

ส่งเสริมศักยภาพครอบครัว

-

ส่งเสริมส่ายสัมพันธ์ในครอบครัว

-

การสร้างเครือข่ายครอบครัว ชุม ชนมีร ะบบเฝ้า ระวัง อนามัย แม่ และเด็ก

- สร้างระบบการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการและพัฒนาการเด็ก - มีแผนงาน/โครงการของชุมน - สร้างมาตรการทางสังคม อปท .สนับ สนุน งบประมาณและส่ง เสริม งานอนามัย แม่แ ละเด็ก ให้ไ ด้ม าตรฐาน - พัฒนา ศพด.ให้ได้มาตรฐาน - ส่งเสริมสนับสนุนการดำาเนินงาน งานอนามัยแม่และเด็ก พม./ตำา รวจ/มหาดไทย สาธารณสุข สนับ สนุน วิช าการ /บริก ารอย่า งมีป ระสิท ธิภ าพ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 31

Health Promotion : Kalasin Public Health Office - พัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านวิชาการ - สนับสนุนการให้บริการตามเกณฑ์มาตรฐาน - ส่งเสริมพัฒนาสร้างภาคีเครือข่ายในชุมชน

เด็ก 0-5 ปี มีโภชนาการดี มีสุขภาพแข็งแรง พัฒนาการสมวัยทั้ง ด้านร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ และอยู่ในครอบครัวที่อบอุ่น โดยชุมชนมีส่วนร่วมส่งเสริมสิ่งแวดล้อมที่ เอื้อต่อการพัฒนาสติปัญญาเด็กไทย -

มีร ะบบการบริห ารจัด การที่ป ระสิท ธิภ าพ สร้างจัดการองค์ความรู้

-

พัฒนาระบบสนับสนุนเครือข่าย

-

พัฒนาระบบติดตามประเมินผล มีร ะบบสื่อ สาร /ประชาสัม พัน ธ์ท ี่ม ีป ระสิท ธิภ าพ

-

พัฒนาระบบสื่อสารภายใน/ภายนอกองค์กร

-

สร้างกระแสสังคมเพื่อส่งเสริมสุขภาพเด็ก

-

พัฒนาสื่อประชาสัมพันธ์ให้ทั่วถึงและเข้าใจง่าย

-

มีก ระบวนการจัด การความรู้ ส่งเสริมการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น

-

ส่งเสริมการสร้างและใช้นวัตกรรม/รูปแบบมาตรฐานอย่างต่อเนื่อง

-

ส่งเสริมการจัดเวทีและเปลี่ยนเรียนรู้ทุกระดับ ระดับ กระ บวนการ ระดับ พื้นฐาน

ระบบข้อ มูล ที่ง า่ ยต่อ การเข้า ถึง และนำา ไปใช้ร ะหว่า งหน่ว ยงาน -พัฒนาระบบข้อมูลให้สามารถเข้าถึงได้ง่ายและสะดวกต่อการนำาไปใช้

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 32

Health Promotion : Kalasin Public Health Office - จัดตัง้ ศูนย์ประสานงานกลางด้านข้อมูล - จัดทำาช่องทางการเข้าถึงระบบข้อมูลระหว่างหน่วยงานให้หลากหลาย บุค ลากรทุก หน่ว ยงานมีค วามรู้แ ละให้ค วามสำา คัญ ในการพัฒ นาสติป ัญ ญาเด็ก ไทย

-พัฒนาศักยภาพบุคลากรระหว่างหน่วยงานในการพัฒนาสติปัญญาเด็กไทย - สร้างกระแสรณรงค์ให้บุคลากรมีความตระหนักและเห็นความสำาคัญในการพัฒนาฯ

- ส่งเสริมการจัดการความรู้ระหว่างหน่วยงานอย่างต่อเนื่อง เป็น องค์ก รแห่ง การเรีย นรู้

- ส่งเสริมการสร้างนวัตกรรม - ส่งเสริมการทำางานเป็นทีม - เร่งรัดการจัดบริการแบบ Service mind

แรงงาน /ปกส . สนับ สนุน ร่ว มมือ ในการพัฒ นาสติป ัญ ญาเด็ก ไทย ส่งเสริมสถานประกอบการดูแลหญิงตั้งครรภ์/หญิงหลังคลอด - สร้างกระแสการส่งเสริมอนามัย แม่และเด็ก

- สนับสนุนด้านสวัสดิการแก่หญิงตั้งครรภ์/หญิงหลังคลอด

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 33

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

การดำาเนินงานอนามัยแม่และเด็ก การดูแลผู้สูงอายุระยะยาว วัดส่ง เสริมสุขภาพ ที่

ข ้อมูล

ค่าเป้ าหมาย

ผลการดำาเนินงาน ( พ.ศ.)

2550

1. อัตราการตายของ มารดา

2. อัตรามารดาอายุตา่ำ กว่า 20 ปี 3. ภาวะโลหิตจางในหญิง ตัง้ ครรภ์1 4. ร ้อยละฝากครรภ์ครบ 4 ครัง้

ไม่เกิน 18 ต่อ แสนการเกิดมี ชีพ ไม่เกินร ้อย ละ 10 ไม่เกินร ้อย ละ 10 มากกว่าร ้อยละ

80

2551

255 255 255 2555 2 3 4 32.78 22.06 22.4 28.3 13.6 30.9 4 1 2 5 15.13 15.98 19.3 18.5 21.0 1 3 2 2.51 5.44 14.3 13.9 12.1 0 0 1 81.42 76.33 78.9 82.1 82.7 3 6 6

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 34

20.7 2 17.0 84.2 3

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 5. อัตราการฝากครรภ์ ก่อน 12 สัปดาห์ 6. อัตราทารกตายปริ กำาเนิด

7. ทารกแรกเกิดมีภาวะ ขาดออกซิเจน

8. อัตราทารกแรกเกิดนา้ำ หนั กน ้อยกว่า 2,500 9.

กรัม อัตราการเลีย ้ งลูกด ้วย นมแม่

มากกว่าร ้อยละ

50

38.91 37.74 37.5 8 4.91 6.51 7.37

ไม่เกิน 9 ต่อ 1000 การ เกิดทัง้ หมด ไม่เกิน 30 ต่อ 24.15 12.91 ี พันการเกิดมีชพ ไม่เกินร ้อยละ 7

8.41

7.92

39.4 43.2 7 4 3.81 3.93

52.0 1 6.16

19.5 20.6 15.1 2 7 2 8.89 8.37 7.13

16.5 1 8.02

มากกว่าร ้อยละ

19.02 24.11 37.6 43.1 38.5 36.1 8 5 7 เด็ ก มี พ ั ฒ นาการสมวั ย มากกว่ า ร ้อยละ 10 99.02 98.23 98.7 99.1 99.4 98.2 95 .

8 0 8 1 น ้อยกว่าร ้อยละ 11 ภาวะพร่องไทรอยด์ NA 18.9 25.8 20.8 11.3 10.3 ฮอร์โมนในเด็กแรกเกิด 3 12 ชมรมผู ้สูงอายุ .

13 วัดส่งเสริมสุขภาพ 733 7 11 11 11 18 18 . ่ ้านไอโอดีน 14 หมูบ 1,620 แห่ง NA NA NA NA 98 181 .

6.5 11.1 % 7% ศู น ย์ เ ด็ ก เล็ ก น่ า อยู ่ 15 459 แห่ง ปี 2555 . ผ่านเกณฑ์ดม ี าก 75 แห่ง ร ้อยละ 16.33 ผ่านเกณฑ์ด ี 137 แห่ง ร ้อยละ 29.84 ผ่านเกณฑ์พน ื้ ฐาน 148 แห่ง ร ้อยละ 32.24 ต ้องปรับปรุง 99 แห่ง ร ้อยละ 21.56 25

๒. โครงการ : การส่ง เสริม สุข ภาพวัย ทำา งาน จัง หวัด กาฬสิน ธุ์ ปีง บประมาณ ๒๕๕๖ ผู้ร ับ ผิด ชอบโครงการ : นายธนาเดช อัยวรรณ นักวิชาการ สาธารณสุขชำานาญการ หลัก การและเหตุผ ล :

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 35

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ในปัจจุบันพบว่าประชาชนในวัยทำางานได้เกิดกลุ่มภาระโรค Metabolic diseases มากขึ้น ซึ่งเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง อันได้แก่ โรค เบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคอ้วน ภาวะไขมันในเลือดสูง ทำาให้ เกิดโรคหลอดเลือดอุดตัน โรคหัวใจ อันเนื่องมาจากวิถีชีวิตของวัย ทำางานได้เปลี่ยนแปลงไปมาก เริ่มมีรูปแบบการบริโภคอาหารต่างไป จากเดิม ซึ่งประชากรวัยทำางานส่วนหนึ่งจะนั่งโต๊ะทำางานมีการ เคลื่อนไหวร่างกายน้อย มีภาวะเครียด ไม่ค่อยมีเวลาออกกำาลังกาย และ ไม่ค่อยสนใจเรื่องอาหาร เพราะมีประชุม มีอาหารว่าง มีงานเลี้ยงตอน เย็น กินไปคุยกันเรื่องงานไป รวมทั้งบริโภคอาหารหวาน มัน และเค็ม เพิ่มขึ้น ซึ่งส่วนใหญ่มาจากขนมขบเคี้ยว ดื่มนำ้าอัดลม เครื่องดื่มประเภท กาแฟและนำ้าผลไม้ที่เติมนำ้าตาลแทนการดื่มนำ้าเปล่า ไม่เว้นแม้กระทั่ง บุหรี่และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การซื้ออาหารสำาเร็จรูปประเภทถุงซึ่งมี วางจำาหน่ายหาซื้อง่าย ราคาถูก การโฆษณาอาหารที่ให้พลังงานสูง อาหารบริการด่วนและบริการส่งถึงบ้าน ทำาให้อาหารที่ให้พลังงานสูงที่ นานๆ เคยได้กินที กลายเป็นสิ่งที่กินได้ทุกวัน และยังมีบางกลุ่มที่ยังมี ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร โดยเฉพาะอาหารเช้า ซึ่ง บางคนงดอาหารเช้าแต่ดื่มกาแฟแทน ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง อาหารมื้อเช้าเป็นมื้อที่สำาคัญและจำาเป็นมาก ต้องรับประทานทุกวัน เพื่อ กระจายพลังงานอาหารให้เหมาะกับความต้องการ นอกจากจะช่วยให้ ร่างกายไม่หิวมากในช่วงบ่ายแล้วยังควบคุม ปริมาณอาหารในมื้อเย็น ให้กินน้อยลงได้ และที่สำาคัญคือขาดการออกกำาลังกาย จึงส่งผลให้บาง คนมีภาวะนำ้าหนักเกินและอ้วน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 36

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ผลสำารวจล่าสุด โดยกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุขพบว่า คน ไทยมีภาวะโภชนาการเกิน และกลายเป็นโรคอ้วน เพิ่มสูงมากที่สุด ใน รอบ ๑๐ ปี โดยเด็กแรกเกิด ถึงอายุ ๑๒ ปี มีความอ้วนพุ่งสูงถึง ร้อยละ ๔๐ รองลงมาคือช่วงอายุ ๔๐-๕๐ ปี อ้วนเพิ่มขึ้น เกือบ ๒ เท่า และช่วง อายุ ๒๐ – ๒๙ ปี อ้วนเพิ่มขึ้น เกือบ ๒ เท่า และช่วงอายุ ๒๐-๒๙ ปี มี ความอ้วนอยู่ที่ ร้อยละ ๒๑.๗ และพบว่า ภาวะไขมันคลอเลสเตอรอล ใน เลือดสูง มีอัตราความชุก เพิ่มขึ้น จากร้อยละ ๑๕.๕ เป็น ๑๙.๔ ผล สำารวจล่าสุด มีคนไทยอายุ ๑๕ ปี

ขึน ้ ไป เป็นโรคอ้วนติดอันดับ ๕ ของ

เอเชียแปซิฟิก โดยมีคนอ้วนมากถึง ๑๗ ล้านคน และยังมีแนวโน้มเป็น โรคอ้วนเพิ่มขึ้นอีก ประมาณ ๔ ล้านคนต่อปี ทำาให้ภาครัฐต้องสูญเสียค่า ใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลเป็นจำานวนมาก วัต ถุป ระสงค์ ๑. เพื่อพัฒนาและถ่ายทอดองค์ความรู้และเทคโนโลยี ผลักดันให้ สังคมเกิดความตระหนักในการดูแลสุขภาพของตนเองอย่างยั่งยืน ตาม หลัก ๓ อ. ๒. สนับสนุนให้เครือข่ายดำาเนินงานในการจัดกิจกรรมสร้าง เสริมสุขภาพ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบริโภคและการใช้แรงกายที่เหมาะ สมของคนในชุมชน/องค์กร ตัว ชี้ว ัด ๑.ศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบไร้พุง อำาเภอ ละ ๑ แห่ง ๒.ประชาชนชาย อายุ ๑๕ ปีขึ้นไป ในชุมชนมีรอบเอว น้อยกว่า ๙๐ ซม.ร้อยละ ๘๐

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 37

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๓.ประชาชนหญิง อายุ ๑๕ ปีขึ้นไป ในชุมชนมีรอบเอว น้อยกว่า ๘๐ ซม.ร้อยละ ๕๕ ๔.คลินิกไร้พุง (DPAC) ในสถานบริการ โรงพยาบาล และ รพ.สต. ร้อย ละ ๑๐๐ มาตรการการดำา เนิน งาน ๑. การขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะที่เอื้อต่อสุขภาพ ทั้งในระดับ องค์กร ชุมชนและท้องถิ่นเช่น ลดพุง ลด สุรา งดบุหรี่ ๒. พัฒนาศักยภาพบุคลากร ๓. สนับสนุนสถานบริการ มีคลินิกไร้พุง (DPAC) ในสถานบริการของ รัฐ ๔. การสร้างเสริมกิจการชุมชน/องค์กร ให้เข้มแข็ง 

สนับสนุนการขับเคลื่อนตำาบลจัดการสุขภาพดีวิถีไทยให้ผ่าน

เกณฑ์ที่กำาหนด 

ส่งเสริมสนับสนุนและเพิ่มศักยภาพให้ชุมชน องค์กรปกครองส่วน

ท้องถิ่น หน่วยงานของรัฐ ละองค์กรอื่น ๆ ในทุกระดับ มีส่วนร่วมและ มีส่วนรับผิดชอบในการส่งเสริมสุขภาพ 

ชุมชน/องค์กร มีขีดความสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ

ของคนในชุมชน/องค์กร ให้บรรลุเป้าหมาย ไร้พุง บริโภคเหมาะสม ลดหวานมันเค็ม เติมเต็มผักผลไม้ ออกกำาลังกายพอเพียง ปลอดเหล้า ปลอดบุหรี่ ลดเสี่ยงโรค และสามารถเป็นต้นแบบและศูนย์เรียนรู้ให้แก่ ภาคีเครือข่าย เพื่อดำาเนินการอย่างต่อเนื่อง อย่างเข้มแข็ง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 38

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 

ส่งเสริมสนับสนุนกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของประชาชน และของชุมชนเพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะของบุคคลและ ความเข้มแข็งของชุมชน สำาหรับการดูแลตนเองด้านสุขภาพและ การพึ่งตนเองของชุมชน



สร้างองค์ความรู้ตามหลัก ๓ อ. ๒ ส.(อาหาร ออกกำาลังกาย อารมณ์ สุรา และยาสูบ)



สร้างคน /องค์กรต้นแบบไร้พุง/องค์กรสุขภาพดี และแหล่งเรียนรู้ ระดับบุคคลและชุมชน



ส่งเสริมสนับสนุนการจัดกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพที่เน้นการมี สุขภาพแบบยั่งยืน *************************

ผู้ค วบคุม กำา กับ : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข นักวิเคราะห์นโยบาย และแผนชำานาญการพิเศษ ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นายธนาเดช อัยวรรณ นักวิชาการสาธารณสุข ชำานาญการ เบอร์โทร : 043 – 811168

………………………………………………………… ๓. โครงการ : งานคนพิการ/กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพคน พิการตามความจำาเป็นจังหวัดกาฬสินธุ์ ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นางสุวพิชญ์ วงศ์พรหมเมฆ นักวิชาการ สาธารณสุขชำานาญการ กลยุท ธการดำา เนิน งาน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 39

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๑. เพื่อพัฒนาหน่วยบริการทุกระดับให้มีมาตรฐาน 1.เพื่อให้คนพิการ ผู้สูงอายุ ที่อยู่ในระยะที่จำาเป็นต้องได้รับการ ฟื้นฟูสมรรถภาพในเขตพื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์ เข้าถึงบริการ(ได้รับ บริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ที่จำาเป็นต่อสุขภาพจากหน่วย บริการ สถานบริการ หรือองค์กรอื่นๆ ร่วมทั้งได้รับเครื่องช่วยกาย อุปกรณ์ และอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับบริการทางการแพทย์ ในการตรวจ วินิจฉัยหรือมีข้อบงชี้ทางการแพทย์ ทั้งนี้ตามหลักเกณฑ์และรายการที่ สป.สช.กำาหนด หรือรายการอื่นที่ได้รับความเห็นจากคณะอนุกรรมการ หลักประกันสุขภาพ ระดับจังหวัด) ๒.พัฒนาระบบหน่วยบริการ ตามความพร้อมด้านบริการฟื้นฟู สมรรถภาพของหน่วยบริการ สถานบริการทุกระดับในจังหวัด ให้ สามารถจัดบริการและจัดหาอุปกรณ์เครื่องช่วยความพิการให้ครอบคลุม ตอบสนองต่อความจำาเป็นของคนพิการและผู้ที่อยู่ในระยะที่จำาเป็นต้อง ฟื้นฟูสมรรถภาพในท้องถิ่น ชุมชนได้มากขึ้น ๓. เพื่อพัฒนารูปแบบการให้บริการดูแล ช่วยเหลือ ่ สนับสนุน ฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการ ผู้สูงอายุ และผู้ที่อยู่ในระยะที่จำาเป็นต้องได้ รับการฟื้นฟูสมรรถภาพในระดับชุมชนและครอบครัวที่สามารถเชื่อม โยงกับหน่วยบริการและสถานบริการทั่วเขตพื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์ ๔. เพื่อสนับสนุนพัฒนาศักยภาพและความเข้มแข็งขององค์กรคน พิการองค์กรผู้สูงอายุ และองค์กรอื่นๆ ให้สามารถร่วมมือกับหน่วย บริการ สถานบริการ และมีส่วนร่วมดูแลรักษาสุขภาพช่วยเหลือกลุ่มเป้า หมาย ตลอดจนเป็นองค์กรแก่นกลางร่วมขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 40

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ชีวิตคนพิการ ผู้สูงอายุและผู้ที่มีความจำาเป็นที่ต้องได้รับการฟื้นฟู สมรรถภาพ ได้แก่การส่งเสริมพัฒนาอาชีตลอดจนกิจกรรมอื่นๆที่ เกี่ยวข้อง ๕.เพื่อสนับสนุนค่าใช้จ่ายในการบริหาร หรือพัฒนากองทุนฟื้นฟู สมรรถภาพให้มีประสิทธิภาพทั้งนี้ไม่เกินร้อยละไม่เกินร้อยละสิบของค่า ใช้จ่ายทั้งหมดของกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพในรอบปีงบประมาณให้ บริการฟื้นฟูสมรรถภาพที่มีมาตรฐาน กลุ่ม เป้า หมายที่ใ ห้บ ริก าร -คนพิการ หมายถึง คนพิการที่ลงทะเบียนในระบบหลักประกัน สุขภาพแห่งชาติ(ท.๗๔) -ผูส ้ ูงอายุ ที่อยู่ในระยะจำาเป็นที่ต้องได้รับการฟื้นฟูสุขภาพ,ฟื้นฟูชี วิติ ( ฟื้นฟูผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงลดลง และเพิ่มผู้สูงอายุสูสังคมให้มาก ขึ้น ) -กลุ่มเสี่ยง(Sub acute ) คือบุคคลที่อยู่ในระยะที่จำาเป็นต้องฟื้นฟู สมรรถภาพ (ตัวชี้วัดของกระทรวงเน้น กลุ่มเด็ก ๐-๕ ปีเน้นกิจกรรม พัฒนาการเด็ก,ฟื้นฟู/จักบริการรูปแบบใหม่ที่มิใช้งานประจำา)) เป้าหมายการดำาเนินงานปีงบประมาณ ๒๕๕๖ ดังนี้ กลุ่มผู้สูงอายุ กลุ่มเด็ก ๐-๕ ปี เน้นกิจกรรมกระตุ้นพัฒนาการ หรือจัดบริการรูป แบบใหม่ๆ 1.

ตัว ชี้ว ัด /ผลลัพ ธ์ หน่วยบริการระดับรพท/รพช . มีระบบ ให้บริการมีมาตรฐาน.

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 41

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 2.

รพสต.,และกองทุนอบต/เทศบาลร่วมเป็นเครือข่าย ให้บริการ

ฟื้นฟูสมรรถภาพ 3.

เกิดรูปแบบร่วมให้บริการฟื้นฟูสมรรถภาพขององค์กรคนพิการ

ชุมชน และองค์กรเอกชนที่ไม่แสวงหาผลกำาไร (มีนวัตกรรม/เกิด นวัตกร) 4.

มีศุนย์ซ่อมบำารุงกายอุปกรณ์

5.

พัฒนาศักยภาพบุคลกร/องค์กรคนพิการพัฒนาศักยภาพขยาย

เครือกลุ่ม เครือข่ายให้มีศำกยภาพในการบริการฟื้นฟูอย่างมีมาตรฐาน 6.

คนพิการ ผู้สูงอายุ และกลุ่มเสี่ยง(ผู้ป่วย Sub Acute) ที่มีความ

จำาเป็นได้รับบริการฟื้นฟู 7.

มีระบบข้อมูลคนพิการ และรายงานผลการให้บริการ

๗.๑ มีและใช้ข้อมูลคนพิการ โปรแกรมข้อมูลคนพิการโดยใช้เครื่องมือ สำารวจ ICF ๗.๒ มีระบบฐานข้อมูลคนพิการแยกประเภทความพิการ(๗ ประเภท) ๗.๓ มีรายงานผลการให้บริการฟื้นฟูสมรรถภาพตามความจำาเป็น ๗.๔ ตรวจ คัดกรอง ค้นหาคนพิการ และทะเบียนคนพิการขึ้นทะเบียน คนพิการ สิทธิ ท.๗๔ และส่งต่อจดทะเบียน คนพิการกระทรวงพัฒนาสังคม และความ มั่นคงของมนุษย์ (พม.) ๗.๕ มีทะเบียน/รายงานการจัดบริการตามโปรแกรมบริการฟื้นฟู สมรรถภาพคนพิการ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 42

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ของสำานักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สป.สช.) ๗.๕.๑ บริการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการ ๙ ระหัส ๗.๕.๒ บริการผู้ป่วย โรคเบาหวาน(รองท้องเบาหวาน)ระหัส ICD - 10 ๗.๕.๓ บริการฟันเทียมผู้สูงอายุ ระหัส ICD - 9 สถานการณ์ค นพิก ารจัง หวัด กาฬสิน ธุ์ คนพิการจังหวัดกาฬสินธุ์จำานวน ๑๗,๘๕๕ คนแยกประเภทได้ดังนี้ ประเภทที่ ๑ ความพิการทางการเห็น จำานวน ๑,๒๗๙ คน , ประเภทที่ ๒ ความพิการทางการได้ยินหรือสื่อความหมาย จำานวน ๑,๒๕๕ คน , ประเภทที่ ๓ ด้านการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกาย จำานวน ๓,๔๑๓ คน ประเภทที่ ๔ ความพิการทางจิตใจหรือพฤติกรรม จำานวน ๗๐๒ คน ประเภทที่ ๕ ความพิการทางสติปัญญา จำานวน ๑.๐๒๑ คน ประเภทที่ ๖ ความพิการทางการเรียนรู้ จำานวน ๖ คน, ประเภทที่ ๗ ความพิการทางด้าน ออทิสติก จำานวน ๑๕๕ คน ความพิการมากกว่าหนึ่งประเภท จำานวน ๒๗๕ คน และไม่สามารถแยกประเภทได้จำานวน ๙,๗๕๙ คน * คนพิการสิทธิข้าราชการ * คนพิการสิทธิประกันสังคม

จำานวน..................คน จำานวน ................คน

KPI Template งานคนพิการ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 43

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ชื่อตัวชี้วัด

: ร้อยละ๖๐ ของหน่วยบริการสาธารณสุขมีการจัด

บริการผ่านเกณฑ์มาตรฐานระดับดี หน่วยวัด

: ร้อยละ

นำ้าหนัก

:

คำาอธิบาย : คนพิการ หมายถึงคนพิการทีไ่ ด ้รับการจดทะเบียน คนพิการตาม มาตรา๔และมาตรา๔๕แห่งพรบ.สง่ เสริมและพัฒนา คุณภาพชวี ต ิ คนพิการปี ๒๕๕๐ ประกาศ ณ วันที่ ๙ กรกฏาคม ๒๕๕๕ให ้คำาจำากัดความดังนี้ บุคลทีม ่ ข ี ้อจำากัดเพราะความบกพร่อง ของบุคคลและมีอป ุ สรรคด ้านต่างๆ/จำาเป็ นพิเศษมีข ้อจำากัดความยาก ลำาบากในการปฏิบต ั ก ิ จิ วัตรประจำาวัน หรือเข ้าไปมีสว่ นร่วมทางสงั คม อันเนือ ่ งมาจากความบกพร่องด ้านต่างๆ โดยบูรณาการเกณฑ์การ ้ ประเมินความพิการใชควบคู ก ่ บ ั เกณฑ์การประเมินตามพรบ.สง่ เสริม ฟื้ นฟูคนพิการปี พศ. ๒๕๓๔ แบ่งได้เป็น ๗ ประเภทความพิการดังนี้ ๑. ความพิการทางสายตาหรือการมองเห็น ระดับที่ได้รับการจด ทะเบียน คือ 1,2,3,4,5 ๒. ความพิการทางการได้ยินหรือการสื่อความหมาย ระดับที่ได้ รับการจดทะเบียน คือ 3,4,5 ๓. ความพิการทางกายหรือการเคลื่อนไหว ระดับที่ได้รับการจด ทะเบียน คือ 3,4,5 ๔. ความพิการทางจิตใจหรือพฤติกรรม ระดับที่ได้รับการจด ทะเบียน คือ 1,2,3 ๕. ความพิการทางสติปัญญา ระดับที่ได้รับการจดทะเบียน คือ 3,4,5 ๖. ความพิการด้านการเรียนรู้ ๗. ความพิการออทิสติก

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 44

Health Promotion : Kalasin Public Health Office : การให้บริการด้านการแพทย์แก่คนพิการได้แก่ การส่งเสริมสุข ภาพ, การป้องกัน, การรักษาและการฟื้นฟูสมรรถภาพ รวมถึงการให้ บริการเชิงรุก ได้แก่การออกไปเยี่ยมหรือดูแลคนพิการที่บ้าน หรือ การฟื้นฟูคนพิการโดยชุมชน (Community Based Rehablitation : CBR) : คนพิการ 1 คน มารับบริการทางการแพทย์ซำ้าได้หลายๆครั้ง ตามความจำาเป็นให้นับเป็นคนเท่านั้น /การบันทึกรายงาน การให้ บริการหนึ่งคน จะบันทึกได้ ๑ ครั้งต่อไตรมาส ๑ ปีละ๔ ครั้งการ บริการฟื้นฟูสมรรถภาพ ของ สป.สช.มี 9 รหัสกิจกรรม ดังนี้ 1.กายภาพบำาบัด หมายถึง การกระทำาต่อมนุษย์ โดยวิธีทาง กายภาพบำาบัดเพื่อแก้ไขฟื้นฟูความ เสื่อมสภาพ ความพิการของ ร่างกาย อันเนื่องมาจากภาวะของโรค และการเคลื่อนไหวที่ไม่ ปกติ เพื่อเพิ่มสมรรถภาพของร่างกายในการดำารงชีวิตได้ใกล้เคียงปกติ(H 9339) 2.กิจกรรมบำาบัด หมายถึงการใช้กิจกรรมที่มีเป้าหมายกับบุคคล ซึ่งมีข้อจำากัดจากการบาดเจ็บหรือ เจ็บป่วยทางกาย ความบกพร่อง ทางจิตสังคม ความบกพร่องทางด้านการพัฒนาการ หรือการ เรียนรู้ จากกระบวนการเสื่อมถอยตามวัย เพื่อให้มอ ี ิสระพึ่งตนเองได้มากที่สุด บริการเฉพาะทาง(H9383) กิจกรรมบำาบัด ได้แก่การสอนทักษะทางกิจวัตรประจำาวัน การ พัฒนาการทักษะทางการ เคลื่อนไหว และการรับรู้และการทำาหน้าที่ ของกระบวนการผสมผสานความรู้สึก การพัฒนาทักษะการเล่น และ ความสามารถทางด้านการเตรียมความพร้อมในการประกอบอาชีพ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 45

Health Promotion : Kalasin Public Health Office (เกษตรบำาบัด) และความสามารถในกิจกรรมยามว่าง การออกแบบ ประดิษฐ์(หัตถกรรม คหกรรมบำาบัด) หรือเลือกใช้อุปกรณ์ดัดแปลง เครื่องช่วยคนพิการ 3. การฟื้นฟูการได้ยิน (รหัส 9549)บริการให้อุปกรณ์เช่นเลนตา เทียมเลนและอบรม O&M(อบรมฝึกทักษะการใช้ไม้เท้าขาวและการนำา พาคนตาบอดสู่สังคม 4. การฟื้นฟูการมองเห็น ( รหัส 9378)ให้บริการตรวจประเมินการ ได้ยิน,เครื่องช่วยฟัง,ฯลฯ 5. การประเมินการแก้ไขการพูด หมายถึง การตรวจวินิจฉัยชนิด ประเภทความรุ่นแรงพยาธิสภาพ สาเหตุโดยการใช้เครื่องมือ และแบบ ทดสอบพิเศษ และการป้องกัน แก้ไข ฟื้นฟูสมรรถภาพด้านภาษา และ การพูดในผู้ป่วยที่มีความบกพร่องในด้านการสื่อความหมายทั้งในผู้ ป่วยเด็กและผู้ใหญ่ได้แก่ผู้ป่วยประเภท พูดช้า พูดไม่ชัด พูดติดอ่าง พูดไม่คล่อง พูดนึกคำาลำาบาก พูดเสียงแหบพูดเสียงห้วนเป็นต้น (9375 ) Intervention หมายถึง การกระตุ้นพัฒนาการในเด็กที่มี พัฒนาการในเด็กที่มีการพัฒนาการ เช่น การฝึกนั่ง , ยืน ,เดิน , เคลื่อนที่ เป็นต้น (9438 ) Phenol block หมายถึง การฉีดยา Phenol ไปที่กล้ามเนื้อเพื่อ ลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อมัดนั้นๆ(โดยนายแพทย์)(9489) สหวิชาชีพ หมายถึง บุคลากรทางสาธารณสุข ได้แก่ แพทย์ เวชศาสตร์ฟื้นฟู(นายแพทย์ ) พยาบาล

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 46

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เวชปฏิบัติ นักกายภาพบำาบัด จพ เวชศาสตร์ฟื้นฟูฯ นักกิจกรรมบำาบัด พยาบาล ( PN/GN ) นักวิชาการสาธารณสุขที่ผ่านการอบรมระยะสั้น หน่วยบริการสาธารณสุข หมายถึง โรงพยาบาลทั่วไป๑ แห่ง ,โรงพยาบาลชุมชน ๑๓แห่ง

รพ.สต.**** นำาร่อง จำานวน ๑ แห่ง/

อำาเภอ ( ๑๘ แห่ง) องค์กรหมายถึง : องค์กรคนพิการ/องค์กรเอกชน หรือชมรม ที่ไม่ แสวงหาผลกำาไร ระดับความสำาเร็จ : หมายถึง หน่วยบริการสาธารณสุขดำาเนินงาน บรรลุเป้าหมายตามเกณฑ์ที่กำาหนดในแต่ละระดับ โดยพิจารณา ตาม ศักยภาพ และการมีส่วนร่วมของหน่วยงานโดยแบ่งออกเป็น ๕ ระดับ สูตรการคำานวณ : จำานวนหน่วยบริการสาธารณสุขที่ผ่านเกณฑ์ระดับดี x 100 จำานวนหน่วยบริการสาธารณสุขตามเป้าหมาย ทั้งหมด( ๑๔ แห่ง ) แหล่งข้อมูล

: จากแบบรายงานการให้บริการฟื้นฟูฯ/จัดสนับสนุน

อุปกรณ์เครื่องช่วยคนพิการ/กลุ่มเสี่ยง รายงาน E-REPORT และโปรแกรมบริการฟื้นฟู คนพิการ online ของ สปสช. : จากโปรแกรมข้อมูลคนพิการสากล online ของ WHO ที่ สำารวจความยากลำาบากของคนพิการจังหวัดกาฬสินธุ์โดยใช้เครื่องมือ ระหัส ICF ( Intermation Classification of Function disability )

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 47

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

เกณฑ์ก ารให้ค ะแนน

ตัวชี้วัด

หน่ว ยวัด

เกณฑ์การให้คะแนน ระดับต้อง

ระดับ

พัฒนา

พอใช้

ระดับดี

ระดับดีปาน กลาง

ระดับดีมาก

รพท./

ระดั

๑.มีคำาสั่ง ๑..มีคำาสั่ง

๑..มีคำาสั่ง

๑..มีคำา

รพช.จัด

บ

แผนงาน

แผนงาน

แผนงาน

สั่ง,แผนงาน สั่ง,แผน

บริการผ่าน

โครงการ โครงการ

โครงการ

โครงการ

เกณฑ์มาต

๒.มี

๒.ทะเบียน ๒.ทะเบียน

ฐานระดับดี

ทะเบียน

รายชื่อคน รายชื่อคน

ร้อยละ ๖๐

รายชื่อ

พิการแยก พิการแยก

คนพิการ ประเภท แยก ประเภท ๓.มีผล งาน บริการ ฟื้นฟูฯคน พิการ ประเภท ๓,๔,๕ร้อ

ประเภท

๓.มี

๓.มีและใช้

ทะเบียนผู้

ฐานข้อมูล

สูงอายุที่มี

คนพิการ ICF

ความ จำาเป็นที่ ต้องฟื้นฟู ได้รับ บริการ

๔.มี ทะเบียนผู้ สูงอายุที่มี

๒.ทะเบียน

หน้า 48

งาน โครงการ

รายชื่อคน

๒.ทะเบียน

พิการแยก

รายชื่อคน

ประเภท

พิการแยก

๓.มีและใช้

ประเภท

ฐานข้อมูล

๓.มีและใช้

คนพิการ ICF

ฐานข้อมูล คนพิการ ICF

๔.มีทะเบียน ผูส ้ ูงอายุที่มี

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

๑..มีคำา

๔.มี

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

ตัวชี้วัด

หน่ว ยวัด

เกณฑ์การให้คะแนน ระดับต้อง

ระดับ

พัฒนา

พอใช้

ยละ ๑๕

ระดับดี

ระดับดีปาน กลาง

ร้อยละ๕๐

ความ

ความจำาเป็น ทะเบียนผู้

๔.มีราย

จำาเป็นที่

ที่ตอ ้ งฟื้นฟู

ชื่อกลุ่ม

ต้องฟื้นฟู

ได้รับบริการ ความ

เสี่ยงและ

ได้รับ

ร้อยละ๖๐

จำาเป็นที่

ได้รับ

บริการ

๕.มีรายชื่อ

ต้องฟื้นฟู

บริการ

ร้อยละ๕๐

กลุ่มเสียง/ได้ ได้รับ

ฟื้นฟูร้อย

๕.มีรายชื่อ รับบริการ

บริการ ร้อย

ละ๑๕

กลุ่มเสียง/

ฟื้นฟูร้อย

ละ≥๖๐

ได้รับ

ละ๒๐

๕.มีรายชื่อ

บริการ

และใช้ฐาน

กลุ่มเสียง/

ฟื้นฟูร้อย

ข้อมูลคน

ได้รับ

ละ๑๕

พิการ

บริการ

๕.มี ทะเบียน และให้ บริการใน อายุ ๐-๕ ปีและได้ รับการ ฟื้นฟูและ กระตุ้ พัฒนาการ

๖.มี ทะเบียน และได้รับ บริการ ฟื้นฟูใน

๖.มีทะเบียน และให้ บริการใน กลุ่มเด็กอายุ ๐-๕ ปี ที่มีความมี

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด หน้า 49

สูงอายุที่มี

ฟื้นฟูร้อย

กลุ่มเด็ก

กาฬสินธุ์

ระดับดีมาก

ละ≥๕๐ และใช้ฐาน ข้อมูลคน พิการ ๖.มี ทะเบียน

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

ตัวชี้วัด

หน่ว ยวัด

เกณฑ์การให้คะแนน ระดับต้อง

ระดับ

พัฒนา

พอใช้

ระดับดี

ระดับดีปาน กลาง

ร้อยละ๔๐

กลุ่มเด็ก

จำาเป็นที่จะ

และได้รับ

๖..จัด

อายุ ๐-๕

กระตุ้น

บริการใน

บริการฟื้น ปีและได้รับ พัฒนา การ

กลุ่มเด็ก

ฟูฯคน

การฟื้นฟู

อายุ ๐-๕

พิการ

และกระตุ้น ร้อย

ปี ที่มีความ

ประเภท

พัฒนา

จำาเป็น ที่จะ

และฟื้นฟู ละ›๖๐-๗๐

๓,๔,๕ร้อย การร้อย

๗.จัดบริการ กระตุ้น

ละ๑๐

ละ๕๐

ฟื้นฟูฯ คน

พัฒนาการ

๗.จัด

พิการ

และฟื้นฟู

บริการ

ประเภท๓,๔

ร้อย

ฟื้นฟูคน

๕ ร้อยละ

ละ≥๗๐

พิการ

๒๐-๓๐

๗.จัด

ประเภท ๓,๔,๕ร้อย ละ๒๐ ๘.มีนวัต กรรม จำานวน ๑

๘.มีเครือ ข่ายร่วมให้ บริการ ๙ มีนวัต กรรม ๒ชิ้น

ชิ้น

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

ระดับดีมาก

หน้า 50

บริการฟื้น ฟูฯ คน พิการ ประเภท๓, ๔,๕ ร้อยละ ≥๓๐ ๘.มีเครือ

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

ตัวชี้วัด

หน่ว ยวัด

เกณฑ์การให้คะแนน ระดับต้อง

ระดับ

พัฒนา

พอใช้

ระดับดี

ระดับดีปาน กลาง

-

ระดับดีมาก ข่ายร่วมให้ บริการ ๙ มีนวัต กรรม ≥๓ชิ้น

เป้า ประสงค์ ๑. คนพิการผู้สูงอายุได้รับบริการ รักษา และฟื้นฟูสมรรถภาพทั่วถึงและ เป็นคุณภาพและได้มาตรฐาน กิจกรรมหลัก

จำานวน ทัง้ หมด

เป้ าหมาย บริการ

พื้นที่

๑.สำารวจคัดกรองกลุ่มเสียง เพื่อจดทะเบียน(ท.๗๔) (คน) ๒.คัดกรองกลุ่มเป้าหมายที่ ควรได้รับการบริการและ ฟื้นฟู(คน) ๒.๑ ร้อยละ๑๐ ของความ พิการประเภทที่ ๑ ๒.๒ ร้อยละ๑๐ ความพิการ ประเภท ๒

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 51

Health Promotion : Kalasin Public Health Office กิจกรรมหลัก

จำานวน ทัง้ หมด

เป้ าหมาย บริการ

พื้นที่

๒.๓ ร้อยละ ๘๐ ความ พิการประเภท ๓,๔,๕ ๒.๔ ผู้สูงอายุที่จำาเป็นต้อง ฟื้นฟู (๑๐๐) ๒.๕ กลุ่มเสี่ยง(ร้อย ละ๑๐๐ของกลุ่มเสี่ยง ปี ๕๕) ๒.๖ เด็ก(๐-๕ปี)พัฒนาการ ช้า ๓.บริการฟื้นฟูสมรรถภาพ ทางการแพทย์ ๓.๑.ให้บริการฟื้นฟู สมรรถภาพคนพิการที่มีสิทธิ ในระบบหลักประกันสุขภาพ ถ้วนหน้า(ท 74) ในหน่วย บริการประเภทที่๓,๔,๕ ร้อย ละ ๖๐ของเป้าหมาย ๓.๒ ให้บริการฟื้นฟู สมรรถภาพในคนพิการ ผู้สูง อายุและกลุ่มเสี่ยง/รับและส่ง ต่อผู้ป่วยระยะฟื้นฟูสิทธินอก หน่วยบริการร้อยละ๖๐

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 52

Health Promotion : Kalasin Public Health Office กิจกรรมหลัก

จำานวน ทัง้ หมด

เป้ าหมาย บริการ

พื้นที่

๓.๓. สนับสนุนพัฒนาเครือ ข่ายร่วมคัดกรองและมอบ กายอุปกรณ์สำาหรับคน พิการ,ผู้สูงอายุและกลุ่มเสี่ยง ๒ การสร้างสุขภาวะ,การป้องกัน,การดูแลผู้ช่วยเหลือ กิจกรรมหลัก

กลุ่ม

พื้นที่

ผลลัพธ์

เป้า หมาย ๑.การพัฒนาผู้ดูแลภาครัฐและ

รพท./รพช.จัด

เอกชน

บริการผ่านเกณฑ์

- อบรมผู้ให้ความดูแลเพื่อการ

มาตรฐานระดับดี

ฟื้นฟูชีวิตคนพิการ/ผู้สูงอายุ/กลุ่ม เสี่ยง ๑.๑ บุคลากร(พยาบาล,จนทอื่นๆ) ๑.๒ อสม., อพก,สมาชิกองค์กร คนพิการ,จิตอาสาฯลฯ ๒.พัฒนารูปแบบการจัดบริการที่ ไม่ใช่กิจกรรมงาน ประจำา(นวัตกรรม/นวัตกร) ๓.พัฒนาระบบ การมีส่วนร่วมใน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 53

Health Promotion : Kalasin Public Health Office กิจกรรมหลัก

กลุ่ม

พื้นที่

ผลลัพธ์

เป้า หมาย การจัดบริการฟื้นฟูร่วมกับท้องถิ่น และองค์กรคนพิการ,องค์กรเอกชน อื่นสร้างการมีส่วน ร่วมพัฒนา,.อบรมอาสาสมัครจิต อาสา,จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เป็นต้น 3.จัดตั้งภาคีเครือข่ายฟื้นฟู สมรรถภาพระดับตำาบล - ขยายศูนย์บริการตามสภาพ ปัญหาของชุมชน - จัดบริการในสุขศาลา - จัดสื่อ/คู่มือ การใช้อุปกรณ์ สาธิตสิ่งประดิษฐ์ - ส่งเสริมและส่งต่อการพัฒนา อาชีพ ให้ครอบครัวและคนพิการ - ร่วมจัดตั้งกองทุน/ สนับสนุน การจัดตั้งชมรมคนพิการ/คณะ กรรมการและสมาชิกชมรมระดับ อำาเภอ และระดับตำาบล

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 54

Health Promotion : Kalasin Public Health Office กิจกรรมหลัก

กลุ่ม

พื้นที่

ผลลัพธ์

เป้า หมาย - อืน ่ ๆระบุ คนพิก าร/เป้า หมายบริก ารฟื้น ฟูส มรรถภาพตามความจำา เป็น ที่ ประเภท ขึ้นทะเบียน เป้าหมาย หมายเหตุ/เจ้า (คน) 1

บริการ (คน)

ภาพ

ประเภทที่ ๑ ความ

เจ้าภาพหลัก

บกพร่องการเห็น (ปี

รพ.กส.

๕๕ : ๒๐๐ คน)

เจ้าภาพรอง รพ/สสอ.

2

ประเภทที่ ๒ ความ

เจ้าภาพหลัก

พิการบุคคล

รพ.กส.

ทางการได้ยิน หรือ สือ ่ ความหมาย 3

ประเภทที่ ๓ ความ บกพร่องจากการ เคลือ ่ นไหวหรือจาก ร่างกาย

รพช./สสอ.

4

ประเภทที่ ๔ ความ บกพร่องทางจิตใจ หรือพฤติกรรม

รพช./สสอ.

5

ประเภทที่ ๕ ความ

รพช./สสอ.

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 55

Health Promotion : Kalasin Public Health Office บกพร่องทางสติ ปั ญญา 6

ประเภทที่ ๖ ความ บกพร่องทางการ เรียนรู ้

รพช./สสอ.

7

ประเภทที่ ๗ ความ บกพร่องทางออทิ สติก

รพช./สสอ.

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 56

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เป้า หมายบริก ารของกลุ่ม ผู้ส ูง อายุแ ละกลุ่ม เสี่ย ง ที่ 1

กลุ่มเป้าหมาย

ทีข ่ ึ้นทะเบียน

เป้าหมายบริการ

ผูส ้ ูงอายุ ≥ ๖๐ ปี ทีข ่ ึ้นทะเบียน ท๗๗ (คน)

2

ผูส ้ ูงอายุที่มีความเสี่ยง (คน) 2.1 ผูส ้ ูงอายุที่เป็นคนพิการ ท๗๔

3

ผู้ป่วย Sub acute (คน)

คำา จำา กัด ความ -ผูส ้ ูงอายุ หมายถึง บุคคลที่มีอายุครบ ๖๐ ปี บริบูรณ์ -ผูส ้ ูงอายุกลุ่มเสี่ยง คือ ผู้สูงอายุที่มีสภาวะเสื่อมถอยทางร่างกายปฏิบัติ กิจวัตรประจำาวันด้วยตนเองไม่ได้(พึ่งผิงคนอื่น) หรือผู้เจ็บป่วยติดบ้าน, ผู้ป่วยติดเตียง - กลุ่มเสี่ยง(ผู้ป่วย Sub acute )หมายถึง ผู้ที่อยู่ในระยะที่จำาเป็นต้องได้รับ การฟื้นฟูสมรรถภาพ ด้านการพูด การได้ยินสื่อสาร เป็นต้น และเป็นผู้ที่ ไม่ถูกประเมินเป็นผู้พิการ แต่มข ี ้อจำากัดในการเคลื่อนไหวหรือการ สื่อสาร หรือการดำาเนินชีวิตในสังคมด้วยความยากลำาบาก เช่น ผูป ้ ่วย กระดูกหัก Bone facture กระดูกแตก ใส่เผือก หรือดามเหล็ก ละเด็ก พัฒนาการช้า (Early intervention ) และผู้ป่วยโรคเบาหวาน (DM) โรค หัวใจหลอดเลือด ผู้ป่วยถุงลมโปร่งพองหรือผู้ป่วยหลังจาก Dishart -Home health care หมายถึง การติดตามเยี่ยมฟื้นฟูผู้ป่วยที่บ้าน เพื่อ รักษาสมรรถนะให้ยู่ในระดับคงที่หรือขึ้น โดยการให้บริการส่งเสริม

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 57

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ป้องกัน และรักษาในมิตากาย จิตใจสังคม และสิ่งแวดล้อมใน OPD และ ในชุมชน โดยบุคคลากร และ จนท.สาธารณสุข หรือผู้ผ่านการอบรมระยะสั้น ระบบรายงาน ๑.รายงานการจัดบริการฟื้นฟู/มอบอุปกรณ์ทุก ๓ เดือน(ต.ค.-ธ.ค.,ม.ค –มี.ค,เม.ย-มิ.ย.,ก.ค-ก.ย.) ๒.รายงานการจัดสิ่งแวดล้อมให้เอื้อต่อคนพิการในสถานบริการและ หน่วยงานของรัฐ ( ครั้งที่๑ วันที่๑ ตค , รั้งที่๒ วันที่ ๓๐ ตค--ธ.ค, ครั้งที่๓ เดือนม.ค –มี.ค, ครั้งที่ ๔ เม.ยมิ.ย.,ก.ค-ก.ย.) ๓. รายงานสรุปถอดบทเรียนโครงการที่ขอรับสนับสนุนงบประมาณ หมวดพัฒนารูปแบบบริการ(งบกองทุนอบจ.) ผู้ค วบคุม กำา กับ : : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข นักวิเคราะห์นโยบาย และแผนชำานาญการพิเศษ ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นางสุวพิชญ์ วงศ์พรหมเมฆ นักวิชาการสาธารณสุข ชำานาญการ เบอร์โทร : 043 – 811168

๔ . แ น ว ท า ง ก า ร เ บิ ก จ่ า ย ง บ ป ร ะ ม า ณ ก า ร แ ก้ ไ ข ปั ญ ห า ผู้ เ ส พ / ผู้ ติ ด ย า เ ส พ ติ ด ป ร ะ จำา ปี ๒ ๕ ๕ ๖

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 58

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นายสมพงษ์ สำาราญพงษ์

เจ้าพนักงาน

สาธารณสุขชุมชนชำานาญงาน สถานการณ์ : ๑. สถานบริการสาธารณสุข จัดทำาแผนงาน / โครงการการแก้ไข ปัญหายาเสพติด ประจำาปี ๒๕๕๖ ด้านการบำาบัดรักษาผู้เสพ / ผูต ้ ิดยา เสพติด และการติดตาม ดูแล ฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ผ่านการบำาบัดรักษา แบบครบกำาหนด - ใช้หลักสูตร ๘ คืน ๙ วัน - แบบค่ายปรับเปลี่ยนพฤติกรรม รุ่นละ ๕๐ คน - ค่าตอบแทนวิทยากร ๖๓,๐๐๐ บาท / รุ่น ๒. การเบิกจ่ายงบประมาณด้านการติดตาม ดูแล ฟื้นฟู สมรรถภาพผู้ผ่านการบำาบัดรักษาแบบครบกำาหนด อย่างน้อย ๔ ครั้ง / ปี. ๒.๑ ระยะเวลาการติดตาม - ครั้งที่ ๑ หลังจากผ่านการบำาบัดรักษาครบกำาหนด เป็นเวลา ๑ เดือน - ครั้งที่ ๒ หลังจากผ่านการบำาบัดรักษาครบกำาหนด เป็นเวลา ๓ เดือน - ครั้งที่ ๓ หลังจากผ่านการบำาบัดรักษาครบกำาหนด เป็นเวลา ๖ เดือน - ครั้งที่ ๔ หลังจากผ่านการบำาบัดรักษาครบกำาหนด เป็นเวลา ๑๒ เดือน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 59

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๒.๒ หลักฐานการเบิกจ่าย - แบบสรุป บสต. ๕ ๓. กรมการส่งเสริมปกครองท้องถิ่น ได้จัดสรรงบประมาณด้าน การบำาบัดรักษาผู้เสพ / ผู้ติดยาเสพติด ดังนี้ - อบต. ทุกแห่ง ๆ ละ ๓๐ คน ๆ ละ ๓,๕๐๐ บาท เป็นเงิน ๑๐๕,๐๐๐ บาท - เทศบาล ทุกแห่ง ๆ ละ ๕๐ คน ๆ ละ ๓,๕๐๐ บาท เป็นเงิน ๑๗๕,๐๐๐ บาท

เป้า หมายการดำา เนิน งานการแก้ไ ขปัญ หาผู้เ สพ / ผู้ต ิด ยาเสพติด ที่

อำา เภอ

เป้า หมาย

งบประมาณ ทั้ง สิ้น

๑ เมือง

งบประมาณ ปปส .

งบประมาณ

อปท .

งบประมาณ

๒๙๘ ๑,๐๔๓,๐๐๐

๗๐

๒๔๕,๐๐๐

๒๒๘

๗๙๘,๐๐

๒ ยางตลาด

๒๘๐

๙๘๐,๐๐๐

๗๐

๒๔๕,๐๐๐

๒๑๐

๗๓๕,๐๐

๓ กุฉินารายณ์

๒๗๐

๙๔๕,๐๐๐

๖๐

๒๑๐,๐๐๐

๒๑๐

๗๓๕,๐๐

๔ กมลาไสย

๑๓๐

๔๕๕,๐๐๐

๔๐

๑๔๐,๐๐๐

๙๐

๓๑๕,๐๐

๕ สมเด็จ

๑๗๘

๖๒๓,๐๐๐

๔๐

๑๔๐,๐๐๐

๑๓๘

๔๘๓,๐๐

กาฬสินธุ์

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 60

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๖ หนองกุงศรี

๒๔๒

๘๔๗,๐๐๐

๕๐

๑๗๕,๐๐๐

๑๙๒

๖๗๒,๐๐

๗ คำาม่วง

๑๓๐

๔๕๕,๐๐๐

๔๐

๑๔๐,๐๐๐

๙๐

๓๑๕,๐๐

๘ สหัสขันธ์

๒๕๐

๘๗๕,๐๐๐

๕๐

๑๗๕,๐๐๐

๒๐๐

๗๐๐,๐๐

๙ ห้วยเม็ก

๑๓๑

๔๕๘,๕๐๐

๔๐

๑๔๐,๐๐๐

๙๑

๓๑๘,๕๐

๑ ท่าคันโท

๕๐

๑๗๕,๐๐๐

๐

๐

๕๐

๑๗๕,๐๐

๙๘

๓๔๓,๐๐๐

๐

๐

๙๘

๓๔๓,๐๐

๑๑๘

๔๑๓,๐๐๐

๔๐

๑๔๐,๐๐๐

๗๘

๒๗๓,๐๐

๑๑๐

๓๘๕,๐๐๐

๐

๐

๑๑๐

๓๘๕,๐๐

๕๐

๑๗๕,๐๐๐

๐

๐

๕๐

๑๗๕,๐๐

๐ ๑ ห้วยผึ้ง ๑ ๑ เขาวง ๒ ๑ นามน ๓ ๑ ร่องคำา ๔

เป้า หมายการดำา เนิน งานการแก้ไ ขปัญ หาผู้เ สพ / ผู้ต ิด ยาเสพติด ป ที่

อำา เภอ

เป้า หมาย

งบประมาณ ทั้ง สิ้น

๑ นาคู

งบประมาณ ปปส .

งบประมาณ

อปท .

งบประมาณ

๖๐

๒๑๐,๐๐๐

๐

๐

๖๐

๒๑๐,๐๐

๑๐๐

๓๕๐,๐๐๐

๐

๐

๑๐๐

๓๕๐,๐๐

๕๐

๑๗๕,๐๐๐

๐

๐

๕๐

๑๗๕,๐๐

๕

๑ สามชัย ๖ ๑ ดอนจาน ๗

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 61

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๑ ฆ้องชัย

๙๐

๓๑๕,๐๐๐

๐

๐

๙๐

๒,๖๓๕

๙,๒๒๒,๕

๕๐

๑,๗๕๐,๐

๒,๑

๐๐

๐

๐๐

๓๕

๓๑๕,๐๐

๘ รวม

************************* ผู้ค วบคุม กำา กับ : : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุกนัก วิเคราะห์นโยบาย และแผนชำานาญการพิเศษ ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นายสมพงษ์ สำาราญพงษ์ เจ้าพนักงานสาธารณสุข ชำานาญงาน เบอร์โทร : 043 – 811168

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 62

๗,๔๗๒

๐

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๕. โครงการ : ส่ง เสริม พัฒ นา และสนับ สนุน อสม . ในการ ดำา เนิน งานสุข ภาพ ภาคประชาชน ปี ๒๕๕๖ ผู้ร ับ ผิด ชอบโครงการ : นายพิท ัก ษ์ กาญจนศร นักวิชาการ สาธารณสุขชำานาญการ สถานการณ์ข องแผนงานโครงการ ในปี พ.ศ.๒๕๕๒ - ๒๕๕๕ ที่ผ่านมาสำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์ได้ดำาเนินการสนับสนุนและพัฒนาศักยภาพ อสม.มาอย่างต่อ เนื่อง ตามโครงการพัฒนาสุขศาลา กาฬสินธุ์ โดยได้จด ั ให้มีการอบรม พัฒนาศักยภาพ อสม.ในหลักสูตรมาตรฐาน อสม.จังหวัดกาฬสินธุ์ ครบ ทุกคน ให้มส ี ุขศาลา กาฬสินธุ์ ครบทุกหมู่บ้าน อบรม อสม.ขัน ้ สูง ใน หมู่บ้านสุขศาลาต้นแบบ นอกจากนี้ยังมีการอบรม อสม.เชี่ยวชาญ อบรม อสม.หลักสูตรผู้นำาการเปลี่ยนแปลงระบบสุขภาพชุมชน มีการคัด เลือก อสม.ดีเด่น สนับสนุนชมรม อสม.ทุกระดับ จัดประชุมชมรม อสม.ระดับจังหวัดทุกเดือน สนับสนุนวัน อสม.แห่งชาติ ผลงานของ อสม.ได้สร้างให้ชุมชนมีมากมายหลายประการ ไม่ว่าจะเป็นการส่ง เสริมสุขภาพ การป้องกันโรค การรักษาพยาบาล การดูแลเบื้องต้น การ ฟื้นฟูสภาพ และการคุ้มครองผู้บริโภค และในปี พ.ศ. ๒๕๕๒ รัฐบาลได้ ส่งเสริมขวัญกำาลังใจในการมอบค่าตอบแทนแก่ อสม. ทุกคน นับ เป็นการกระตุ้นส่งเสริมการดำาเนินงานของ อสม.ให้มีศักยภาพมากยิ่งขึ้น ซึ่งผลงานของ อสม.ที่ดำาเนินงานในชุมชนได้ส่งเสริมให้ประชาชนมี คุณภาพชีวิตที่มีสุขภาพดีขึ้น การส่งเสริม พัฒนา สนับสนุนอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) และการให้ความสำาคัญกับ อสม.นับว่าเป็นแนวทางที่สำาคัญในการส่ง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 63

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เสริมการดำาเนินงานสาธารณสุขทุกด้านให้ประสบผลสำาเร็จ ส่งผลต่อ การมีสุขภาพดีแบบพอเพียงของพี่น้องประชาชน วัต ถุป ระสงค์ข องโครงการ ๑. เพื่อส่งเสริมสนับสนุนการดำาเนินงานสุขภาพภาคประชาชน ๒. เพื่อพัฒนาและเสริมสร้างแรงจูงใจแก่ อสม.ในการดำาเนินงาน สุขภาพภาคประชาชน ๓. เพื่อเสริมสร้างขวัญกำาลังใจและสร้างความเข้มแข็งให้แก่ อสม. แนวทางการดำา เนิน งาน งานฐานข้อ มูล อสม. การบันทึกและปรับปรุงฐานข้อมูล อสม. กระทรวงได้กำาหนดให้ บันทึกบนเว็ปไซต์ของกระทรวงที่สร้างขึ้นใช้ร่วมกันทั้งประเทศ โดยมี รหัสผ่านของสถานบริการทุกแห่งเข้าไปจัดการ เพื่อเป็นการจัดทำาฐาน ข้อมูล อสม.จังหวัดกาฬสินธุ์ให้ถูกต้อง ครบถ้วน เป็นปัจจุบันและรองรับ สิทธิประโยชน์ของ อสม.ในพื้นที่ รวมถึงค่าตอบแทน อสม. เดือนละ ๖๐๐ บาท กระทรวงจะใช้ขอ ้ มูลจากเวปไซต์นี้ในการตรวจสอบชื่อ อสม.ที่มีสิทธิ์ให้ได้รับค่าตอบแทน จึงขอความร่วมมือจากสถานบริการทุกแห่ง ให้ดำาเนินการเร่งรัด ในการปรับปรุงแก้ไขฐานข้อมูล อสม.ในพื้นที่ที่ตัวเองรับผิดชอบ ผ่านเวปไซต์ http://www.thaiphc.net ทั้งในส่วนข้อมูล อสม. คู่สมรส อสม. บุตรอสม. และข้อมูลที่เกี่ยวข้องอื่นๆให้แล้วเสร็จ เป็นปัจจุบัน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 64

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ในส่วนการแก้ไขข้อมูล อสม.ใหม่ อสม.แทนคนที่ลาออก เสีย ชีวิต พ้นสภาพ ให้ส่งข้อมูลเข้าให้จังหวัดเพื่อบันทึกให้ เนื่องจาก กระทรวงได้กำาหนดให้จังหวัดแป็นผู้แก้ไขข้อมูล การเป็น อสม.ใหม่ เท่านั้น โดยการส่งเอกสารใบสมัคร ทั้งคนใหม่และคนที่ออก ประกอบ ด้วยใบสมัคร อสม.ใหม่ ใบลาออก สำาเนาบัตร สำาเนาทะเบียนบ้าน และ กรอกเอกสารข้อมูล อสม.คนใหม่ ตามแบบรายงานที่ขึ้นเวปให้ ทั้งนี้ขอ ้ มูล อสม.แต่ละสถานบริการจะต้องมีจำานวนเท่ากับข้อมูลที่ ได้รับเงินค่าป่วยการในปัจจุบันนี้เท่านั้น จำานวน อสม.จะต้องไม่เกินที่ได้ รับเงินปัจจุบัน งานคัด เลือ ก อสม .ดีเ ด่น ตามที่ กระทรวงสาธารณสุข ได้มีนโยบายคัดเลือก อสม.ดีเด่น เพื่ อ เป็ นการเชิด ชูเกีย รติและสร้ างขวั ญ กำา ลั ง ใจแก่ อสม. ที่ ได้ ร่ ว มกั น พัฒนางานสาธารณสุขด้วยความเสียสละตลอดจนเพื่อเป็นการเผยแพร่ ผลงานดีเด่นของ อสม. สาขาต่างๆ โดยมีทั้งสิ้นจำานวน ๑๐ สาขา โดย การคัดเลือก อสม.ดีเด่น ของจังหวัดกาฬสินธุ์ ได้กำาหนดแนวทางการคัด เลือกเป็น ๓ ระดับ คือ ระดับตำาบล ระดับอำาเภอ และระดับจังหวัด สาขาที่ท ำา การคัด เลือ ก อสม .ดีเ ด่น ๑๐ สาขา ดัง นี้ 1.

สาขาการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคติดต่อ

2.

สาขาการส่งเสริมสุขภาพ

3.

สาขาสุขภาพจิตในชุมชน

4.

สาขาการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในชุมชน

5.

สาขาการบริการในศูนย์สาธารณสุขมูลฐานชุมชน (ศสมช.) และการสร้างหลักประกันสุขภาพ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 65

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 6.

สาขาการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ

7.

สาขาภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ

8.

สาขาการป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ในชุมชน

9.

สาขาการจัดการสุขภาพชุมชน

10.

สาขานมแม่สายใยรักแห่งครอบครัว

งานพัฒ นา สุข ศาลากาฬสิน ธุ์ สุขศาลา กาฬสินธุ์ เป็นนโยบายการพัฒนางานระบบสุขภาพ ชุมชน ของจังหวัดกาฬสินธุ์ โดยการฟื้นฟูศูนย์สาธารณสุขมูลฐาน ชุมชน (ศสมช.)สู่การเป็นศูนย์เรียนรู้ด้านสุขภาพ ต้นแบบ (สุขศาลา หมู่บ้าน) วัต ถุป ระสงค์ ให้เป็นสถานที่บริการด้านสุขภาพในชุมชน ที่ บริการสุขภาพแบบองค์รวมทั้งเชิงรุกและเชิงรับโดยชุมชนเพื่อชุมชน ด้วยความรักเอื้ออาทร เช่นการรักษาพยาบาลเบื้องต้น การปฐมพยาบาล การให้คำาแนะนำาด้านสุขภาพ การเป็นศูนย์เรียนรู้ด้านสุขภาพ เป็น สถานที่นัดหมาย ประชุม ประสานงาน ของคนในชุมชน อสม.และเจ้า หน้าที่ ผลงาน ที่ดำาเนินงานมา ตั้งแต่ ปี ๒๕๕๒ มีสุขศาลต้นแบบ จำานวน ๒๗๕ แห่ง ปี ๒๕๕๓ มีสุขศาลา จำานวน ๖๙๘ แห่ง รวม ๒ ปี ปี ๒๕๕๔ มีสุขศาลา ๔๗๐ แห่ง และ ปี ๒๕๕๕ จำานวน ๑๗๗ แห่ง ครบทุก แห่งแล้ว ในการพัฒนาปรับปรุงและสนับสนุน สุขศาลานั้นให้พัฒนา ดำาเนินการตามเกณฑ์มาตรฐานของสุขศาลาซึ่งจังหวัดกาฬสินธุ์ ได้ พัฒนามาตรฐานสุขศาลาลากาฬสินธุ์ เพื่อใช้เป็นแนวทางในการดำาเนิน งานร่วมกัน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 66

Health Promotion : Kalasin Public Health Office การประกวดสุข ศาลากาฬสิน ธุ์ ในปี ๒๕๕๔ – ๒๕๕๕ จังหวัดกาฬสินธุ์จะมีการจัดประกวดสุข ศาลา โดยมีว ัต ถุป ระสงค์ เพื่อกระตุ้นการพัฒนาสุขศาลา กาฬสินธุ์ ให้มีการดำาเนินงานต่อเนื่องและเกิดประโยชน์แก่ประชาชน เป็นการ ค้นหาสุดยอดสุขศาลา กาฬสินธุ์ เป็นสุขศาลาต้นแบบประจำาปี และเพื่อ เพื่อเสริมสร้างขวัญกำาลังใจ เชิดชูเกียรติแก่ชุมชนที่มีผลงานดีเด่นใน การพัฒนาและดำาเนินงาน สุขศาลา กาฬสินธุ์ เป้าหมาย อำาเภอส่งตัวแทนสุขศาลา เข้าร่วมประกวด อำาเภอละ ๑ แห่ง จำานวน ๑๘แห่ง โดยได้ดำาเนินการประกวดและมอบรางวัลไป แล้วนั้น ในปี 2556 นโยบายการประกวดจะยังคงมีเหมือนเดิม ส่วนรูป แบบ อาจจะมีการปรับเปลี่ยนตามความเหมาะสมต่อไป การพัฒ นาศัก ยภาพอาสาสมัค รสาธารณสุข (อสม.) การพัฒนาศักยภาพ อสม. จังหวัดกาฬสินธุ์ ได้วางรูปแบบการ จัดการไว้ ๓ รูปแบบใหญ่ ๆ คือ รูป แบบที่ ๑ การอบรม อสม.ตามหลักสูตรมาตรฐาน อสม.จังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นการพัฒนาศักยภาพ อสม.เพื่อที่จะให้บริการ ใน สุขศาลา หลักสูตร ๑๐ วัน เรียนในฐานการอบรม ๕ วัน ฝึกปฏิบัติ งานที่ สอ./รพ. อีก ๕ วัน เน้นเชี่ยวชาญการดำาเนินงานสุขภาพใน ชุมชน การให้บริการงานสาธารณสุขทั้งเชิงรุกและเชิงรับในชุมชน ซึ่ง จังหวัดกาฬสินธุ์ตั้งเป้าหมายให้ อสม.ทุกคนผ่านการอบรมหลักสูตรนี้ทุก คน เพื่อการยืนยันการเป็น อสม.ตามที่กระทรวงกำาหนด สำาหรับปีนี้ หลักสูตรนี้ไม่มีเป้าหมายการอบรมจากจังหวัด เพื่อให้ อสม.ใหม่ ที่ยังไม่ ผ่านการอบรม ให้พื้นที่ดำาเนินงานวางแผนการอบรมเอง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 67

Health Promotion : Kalasin Public Health Office รูป แบบที่ ๒ การอบรม อสม.เชี่ยวชาญ ตามที่กระทรวงเน้นให้ ดำาเนินการ และการอบรม อสม.ที่พื้นที่กำาหนดแผนโครงการอบรมตาม สภาพปัญหาของพื้นที่ โดยใช้หลักสูตรของกระทรวงและพื้นที่กำาหนด ขึ้นได้แก่ หลักสูตร อสม.เชี่ยวชาญ ๑๐ สาขา ทั้งนี้ การจัดการอบรมรูปแบบนี้ ให้อำาเภอและ สอ./รพ.จัดตาม ความเหมาะสมให้มีความต่อเนื่อง โดยให้เป็นรูปแบบ โรงเรียน อสม. โดยการให้ความรู้ในวันประชุม ประจำาเดือน อสม. ให้ต่อเนื่อง รูป แบบที่ ๓ การอบรมพัฒนาศักยภาพ อสม.เพื่อจัดการสุขภาพ ชุมชนและการบริการสุขศาลาที่ได้มาตรฐาน จังหวัดกาฬสินธุ์ อสม.ทุก คน จำานวน ๑๘,๕๐๐ คน โดยความร่วมมือจาก อบจ.กาฬสินธุ์และ สสจ.กาฬสินธุ์ โดยใช้หลักสูตร นโยบายงานสาธารณสุขของจังหวัด กาฬสินธุ์ และใช้หลักสูตรผู้นำาการเปลี่ยนแปลงระบบสุขภาพชุมชนคน กาฬสินธุ์ เป็นการอบรมต่อเนื่อที่สข ุ ศาลา ระหว่างครูพี่เลี้ยงประจำา หมู่บ้านและ อสม. เป็นการมอบหมายงาน ภารกิจให้กับ อสม.ลงปฏิบัติ งานในพื้นที่ เพื่อการส่งเสริมป้องกัน ฟื้นฟูและลดโรค งานสนับ สนุน ขวัญ กำา ลัง ใจ อสม . ขวัญกำาลังใจ อสม.เป็นเรื่องสำาคัญ เนื่องจาก อสม.เป็นอาสาสมัคร สาธารณสุข ทีอ ่ าสามาดูแลสุขภาพของประชาชน กระทรวงได้จัด สวัสดิการแก่ อสม.หลายอย่าง เช่น สิทธิการรักษาพยาบาล อสม.และ ครอบครัว สิทธิในการรับค่าตอบแทนการอบรม ประชุม สิทธิโควตาการ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 68

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ศึกษาต่อของ อสม.และบุตร อสม. การเชิดชูเกียรติ แก่ อสม.ที่ ทำางาน ครบ ๑๐ ปี ๒๐ ปี ๓๐ ปี เป็นต้น ค่า ตอบแทนการปฏิบ ัต ิง าน อสม . (ค่า ป่ว ยการ อสม.) นโยบายรัฐบาลสนับสนุนค่าตอบแทนการปฏิบัติงาน ของ อสม. เริ่มตั้งแต่เดือน เมย. ๒๕๕๒ จนถึงปัจจุบัน คนละ ๖๐๐ บาทต่อเดือน โดยเบิกจ่ายตามแนวทางปฏิบัติ ของกระทรวง ในปี ๒๕๕๖ อสม.จะยังได้ค่าป่วยการเหมือนเดิม ตาม โควตาและจำานวน อสม. ตามข้อมูล ซึ่งปี ๒๕๕๖ จังหวัดได้โควตา อสม.ใหม่เพิ่ม จำานวน ๓๑๕ คน ตอนนี้ได้จัดสรรให้กับอำาเภอไปแล้ว รวม อสม. ปี ๒๕๕๖ จะได้รับเงินทั้งจังหวัด จำานวน ๑๘,๕๐๐ คน

การ

เบิกจ่าย อบจ.กาฬสินธุ์โอนเงินให้ สสจ.กาฬสินธุ์ แล้ว สสจ. จะโอนเงิน เข้าบัญชีของสถานบริการที่เปิดไว้สำาหรับโครงการนี้ เจ้าหน้าที่เบิกจ่าย เงินให้ อสม. ในวันประชุมประจำาเดือนของ อสม.ที่ อสม./รพ. ซึ่งจะต้อง ประชุมให้ความรู้เรื่องต่างๆในแต่ละเดือน ต้องมีรายงานผลงานส่งเจ้า หน้าที่ทุกเดือนและ จนท.ต้องรายงานตามระบบที่วางไว้ให้ทันตาม กำาหนด หากมีเงินเหลือจ่ายให้ยอดเงินคงอยู่ในบัญชีสิ้นปีงบประมาณ ต้องรายงานและส่งคืนให้ สสจ. ตามรูปแบบเดิม และ เอกสารหลักฐาน ประกอบการจ่ายเงินเก็บไว้ที่สถานบริการ ดังนี้ ใบสำาคัญรับเงิน ราย หมู่บ้านทุกเดือน ในเดือนแรก(ปีงบประมาณ)ให้แนบสำาเนาบัตรประจำา ตัวประชาชน อสม./สำาเนาทะเบียนบ้านเก็บไว้ที่สถานบริการด้วย และใน ปี ๒๕๕๖ ให้ อสม.ลงลายมือชื่อในใบแสดงตนการเป็น อสม.ทุกคนเพื่อ รับค่าป่วยการ โดยมีแบบฟอร์มให้ และให้ อำาเภอรวบรวมส่งจังหวัดทั้ง รูปแบบไฟล์ และเอกสารตัวจริง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 69

Health Promotion : Kalasin Public Health Office การส่งรายงาน ให้เจ้าหน้าที่รวบรวมส่งจังหวัดตามขั้นตอน เป็น รายเดือน ให้สำานักงานสาธารณสุขจังหวัดภายในวันที่ ๒๕ ของทุก เดือน แบบรายงานใช้แบบเดิม การจัด งาน วัน อสม.แห่ง ชาติ วันที่ ๒๐ มีนาคม ทุกปีเป็นวัน อสม.แห่งชาติ เพื่อเป็นการเสริม สร้างพลังของ อสม. และเสริมสร้างขวัญกำาลังใจแก่ อสม. จึงขอความ ร่วมมือให้ทุกอำาเภอได้ร่วมกับชมรม อสม. จัดกิจกรรมวัน อสม.แห่งชาติ มอบรางวัล อสม.ดีเด่น การแข่งขันกีฬา การรณรงค์ด้าน สุขภาพ เป็นต้นโดยให้ใช้งบประมาณเงินบำารุงสถานบริการและเงินอื่นๆ ที่จะสามารถดำาเนินกิจกรรมได้ในช่วงสัปดาห์ วัน อสม.แห่งชาติ การสนับ สนุน ชมรม อสม . ขอความร่วมมือในการสนับสนุนการดำาเนินงานของชมรมตั้งแต่ ระดับหมู่บ้านจนถึงระดับจังหวัด โดยการพี่เลี้ยงให้คำาปรึกษา สนับสนุน การดำาเนินงาน ในระดับจังหวัด ชมรมมีการประชุมคณะกรรมการระดับ จังหวัดทุกเดือนและจัดให้มีการประชุมใหญ่สามัญประจำาปี ปี ละ ๑ ครั้ง การพัฒ นาโรงเรีย น อสม . โรงเรียน อสม. คือ สถานที่ที่ อสม. มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทักษะ วิธี การต่างๆและวางแผนในการปฏิบัติงานร่วมกัน นับเป็นกระบวนการที่ สำาคัญในการสร้างแนวคิดและมุมมองใหม่ โดยไม่ใช่รูปแบบของ ห้องเรียน แต่เน้นเป็นศูนย์เรียนรู้หรือศูนย์กลางการพบปะหารือกันและ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ของ อสม.และชุมชน เพื่อกระตุ้นให้ อสม.ตื่นตัวต่อ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 70

Health Promotion : Kalasin Public Health Office การพัฒนา และเพิ่มศักยภาพของตนเอง โดยสามารกำาหนดหลักสูตรได้ ตามความสนใจของตนเอง ซึ่งวัดระดับความสำาเร็จของโรงเรียน อสม. จากการสร้างเสริมสุขภาพชุมชน โดยเริ่มจากการมีมุมมอง วิธีคิด และ วิธีการทำางานแบบใหม่ร่วมกับชุมชนและมีเป้าหมายเปลี่ยนแปลงที่ สำาคัญ ๓ ประการ คือ 1.

การเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพและสร้างวิถีชีวิตที่ดีตอ ่ สุขภาพ

2.

สร้างสังคมสิ่งแวดล้อมให้มีคุณภาพดีขึ้น

3.

การปกป้องสิทธิผู้บริโภคของคนในชุมชน

รูป แบบ โรงเรีย น อสม . จัง หวัด กาฬสิน ธุ์ 1. มีโรงเรียนในระดับหมู่บ้าน ที่ตั้งหรือศูนย์การเรียนอยู่ที่สุขศาลา กาฬสินธุ์ 2.

มีโรงเรียนระดับตำาบล ทีต ่ ั้งหรือศูนย์การเรียนอยู่ที่สถานีอนามัย หรือโรงพยาบาล

3.

มีโรงเรียนในระดับอำาเภอ คือการพัฒนาศักยภาพ อสม.ในภาพ รวมตามหลักสูตร มาตรฐาน

อสม.จังหวัดกาฬสินธุ์ ซึ่งกำาหนดให้ ตัว อสม.ทุกคนต้องผ่านการอบรม หลักสูตรนี้ 4.

โรงเรียน อสม.ระดับหมู่บ้าน ตำาบล ให้ อสม.จัดการเรียน การ สอนโดยใช้หลักสูตรที่ อสม.

สนใจหรือสภาพปัญหาของพื้นที่ หรือตามที่กระทรวงเน้นเชี่ยวชาญ เฉพาะเรื่อง 5.

คนที่เป็นครูสอน อสม. คือ อสม.ด้วยกันเองหรือ จนท.สส. หรือ ปราชญ์ที่มีความรู้และ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 71

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ประสบการณ์ หรือแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกันเอง ทั้งภาคทฤษฎีและ การปฏิบัติจริงในชุมชน 6.

ครู อสม.สอนชุมชน เช่นสอนแกนนำาสุขภาพประจำาครอบครัว (กสค.)

7.

ต้องมีการเรียนการสอนหรือแลกเปลี่ยนเรียนรู้ต่อเนื่อง ที่สำาคัญ คือ ในการประชุมประจำาเดือน

เพื่อรับค่าตอบแทนที่ สอ./รพ.ให้ถือว่าเป็นวันเรียนที่โรงเรียนระดับตำาบล 8.

สถานที่จัดการเรียนจะเป็นที่ใดก็ได้ตามความเหมาะสม

9.

จังหวัดกำาหนดให้มีโรงเรียน อสม.ในทุกพื้นที่ หากที่ใดได้ ดำาเนินการและมีรูปแบบที่เป็น

ตัวอย่างสามารถเป็นต้นแบบได ช่วยแจ้งจังหวัดเพื่อการแลกเปลี่ยน เรียนรู้ต่อไป ……………………………………………………….. ผู้ควบคุมกำากับ : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข นักวิเคราะห์นโยบายและ แผนชำานาญการพิเศษ ผู้รับผิดชอบ : นายพิทักษ์ กาญจนศร นักวิชาการสาธารณสุข ชำานาญการ เบอร์โทร : 081 - 9541337 E-mail : Kalasin2008@hotmail.com : งานสุขภาพภาคประชาชน ขอขอบพระคุณเจ้าหน้าที่ทุกท่านครับ หากมีปัญหาประการใด สอบถามที่ผู้รับผิดชอบงานได้โดยตรงครับ : 24 ชั่วโมง ๖. ตำา บลจัด การสุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต ไทย

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 72

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ผู้ร ับ ผิด ชอบโครงการ : นายเอกรินทร์ สังขศิลา เจ้าพนักงาน สาธารณสุขชำานาญการ ตำา บลจัด การสุข ภาพ : เป็นรูปแบบหนึ่งของการพัฒนาด้าน สุขภาพ เน้นการบูรณาการความร่วมมือของทุกภาคส่วนที่อยู่ในพื้นที่ทุก ระดับ เน้นการใช้และแสวงหาต้นทุนทางสังคมทุกด้านที่มีอยู่มาสร้างการ มีส่วนร่วม ผ่านกระบวนการการยอมรับของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียใน หมู่บ้าน/ชุมชน นั้นๆ และก่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ โดยมุ่งหวังให้ประชาชนสามารถแสดงบทบาทในการดูแลสุขภาพของ ตนเอง ครอบครัว ชุมชน สภาพแวดล้อมและสังคมโดยรวมได้อย่าง ยั่งยืน ด้วยความ ตัง้ ใจ เต็มใจ มีจต ิ สำานึกที่ดีและมีศรัทธาในการพัฒนา ตำา บลจัด การสุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต ไทย หมายถึง ตำาบลที่มีกระบวนการสร้างเสริมสุขภาพที่ให้ความ สำาคัญกับการพัฒนาบทบาทภาคประชาชน ท้องถิ่น และทุกๆ ภาคส่วน ในท้องถิ่น ที่มีการบูรณาการร่วมกัน ช่วยกันค้นหาหรือกำาหนดปัญหา สุขภาพ กำาหนดอนาคต ดำาเนินกิจกรรมการพัฒนาด้านสุขภาพและ มาตรการทางสังคมรวมทั้งนวัตกรรมต่างๆ ได้ด้วยตนเอง ด้วยความ ตั้งใจ เต็มใจมีจิตสำานึกสาธารณะ โดยเน้นกระบวนการมีส่วนร่วมและ เรียนรู้ร่วมกัน ทั้งนี้เพื่อลดปัจจัยเสี่ยง (๓อ. ๒ส.) และ โรควิถีชีวิต ๕ โรค ได้แก่ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หัวใจ หลอดเลือดสมอง และมะเร็ง และส่งผลให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของประชาชน โครงสร้า งกลไกการจัด การสุข ภาพระดับ ตำา บล ทีม ตำา บลจัด การสุข ภาพ หมายถึง ผู้แทนของกลุ่มองค์กรหลัก ทั้ง 3 ภาคส่วนเข้ามาร่วมดำาเนินการตำาบลจัดการสุขภาพ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 73

Health Promotion : Kalasin Public Health Office องค์ก รภาครัฐ ได้แก่ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำาบล สถาน ศึกษา เกษตรตำาบล พัฒนาชุมชน มีบทบาท ประสานความร่วมมือใน การดำาเนินงาน การสร้างความเข้าใจ สนับสนุนด้านวิชาการ สร้างเวที เรียนรู้ คืนข้อมูล ในการจัดทำาแผนสุขภาพ และร่วมกิจกรรม / ดำาเนิน การ / ติดตามประเมินผล องค์ก รปกครองส่ว นท้อ งถิ่น ได้แก่ เทศบาลตำาบล องค์การ บริหารส่วนตำาบล(อบต.) เทศบาล มีบทบาทกำาหนดนโยบาย / ข้อบังคับ ที่ได้จากการสร้างกระบวนการมีส่วนร่วม และสอดคล้องท้องถิ่น/ ประเทศ ,มีการหาแนวร่วม / สร้างทีม / คณะทำางาน, มีแผนสนับสนุน การดำาเนินงาน, มีการสนับสนุนการเรียนรู้ของชุมชนในการดำาเนินงาน และร่วมกิจกรรม / ดำาเนินการ / ติดตามประเมินผล ภาคประชาชน ได้แก่ กลุ่ม อสม. กลุ่มแม่บ้าน กลุ่มผู้นำาชุมชน กลุ่มคณะกรรมการกองทุนต่างๆ คณะกรรมการหมู่บ้าน กลุ่มผู้สูงอายุ กลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ ปราชญ์ชาวบ้าน และกลุ่มองค์กรอื่นๆในชุมชน มี บทบาทในการร่วมกำาหนดนโยบายท้องถิ่น, มีการสะท้อนข้อมูล,ร่วมใน กระบวนการทำาแผนสุขภาพชุมชน และมีส่วนร่วมในการดำาเนินกิจกรรม พร้อมทั้งติดตามประเมินผล คุณ ลัก ษณะของทีม ตำา บลจัด การสุข ภาพ (1) มีความสมัครใจ (2)

ในการเข้าร่วมดำาเนินงานด้านสุขภาพ

มีความเข้าใจแนวคิด หลักการและกระบวนการพัฒนา หมู่บ้าน/ตำาบลจัดการสุขภาพ

(3)

มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี

(4)

มีทักษะในการสื่อสาร

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 74

Health Promotion : Kalasin Public Health Office บทบาทหน้า ที่ข องทีม ตำา บลจัด การสุข ภาพ ๑. ขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนา เพื่อนำาไปสู่การพึงตนเองด้าน สุขภาพในชุมชน ๒. บริหารจัดการ คน ความรู้ และทุน เพื่อส่งเสริมบทบาท ประชาชนในการพัฒนานวัตกรรมระบบสุขภาพชุมชน อย่างเหมาะสม กับบริบทชุมชน ๓. พัฒนาศักยภาพกำาลังคนในชุมชน ให้สามารถแสดงบทบาท ในการดูแลสุขภาพตนเอง ครอบครัว ชุมชน สภาพแวดล้อม และสังคม โยรวมได้อย่างยั่งยืน ด้วยความตั้งใจ เต็มใจ มีจต ิ สำานึกที่ดี และมีศรัทธา ในการพัฒนา ๔. สร้างและพัฒนาระบบสื่อสารและประชาสัมพันธ์ เพื่อให้เกิด พลังการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการสุขภาพชุมชน ๕. ส่งเสริมให้เกิดกระบวนการจัดทำาแผนชุมชน/ แผนที่ทางเดิน ยุทธศาสตร์ ๖. ส่งเสริมสนับสนุนและผลักดันให้เกิดมาตรการทางสังคม นโยบายสาธารณะ นโยบายท้องถิ่น และข้อบังคับของท้องถิ่นด้าน สุขภาพ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 75

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

แผนภาพที่ ๑ แสดงแนวคิดการบูรณาการภาคส่วนต่าง ๆ ในการ ขับเคลื่อนการดำาเนินงานตำาบล จัดการสุขภาพดีวิถีชีวิตไทย สุขภาพและคุณภาพชีวต ิ ทีด ่ ี ชุมชนมีการพัฒนาทีย ่ ั่งยืน ตำาบลจัดการสุขภาพดีวถ ิ ช ี วี ต ิ ไทย แผนสุขภาพตำาบล รพ.สต. ภาคประชาชน อปท. ้ เรือ โรคไร ้เชือ ้ รัง - เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หัวใจ มะเร็ง โรคติดต่อทั่วไป เช่น - หวัด ๒๐๐๙ ไข ้เลือดออก กิจกรรมพัฒนาสุขภาพ -การดูแลหญิงตัง้ ครรภ์ ผู ้สูงอายุ คนพิการ เพิม่ ไอโอดีน ฯลฯ กองทุนหลักประกัน กำาหนดนโยบายข ้อบังคับ -กระบวนการมีสว่ นร่วม -สอดคล ้องกับท ้องถิน่ หาแนวร่วม/สร ้างทีม/คณะทำางาน จัดทำาแผนสนับสนุนแผน สนับสนุนการเรียนรู ้ รวมกำาหนดนโยบายท ้องถิน ่ สะท ้อนข ้อมูล ร่วมในกระบวนการทำาแผน ร่วมปฏิบต ั ิ/ดำาเนินการ กระบวนการพัฒนาบทบาท ภาคประชาชน หมูบ ่ ้าน/ตำาบลจัดการสุขภาพ หมูบ ่ ้านปรับเปลีย ่ นพฤติกรรมสุขภาพ ภาคีเครือข่ายต่างๆ บริหารยุทธศาสตร์รว่ มกัน : SRM การพัฒนาศักยภาพ อสม. การพัฒนาการเรียนรู ้ร่วมกันของชุมชน โรงเรียนนวัตกรรม /อสม.

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 76

Health Promotion : Kalasin Public Health Office วินจ ิ ฉั ย/รักษา/ส่งเสริมและป้ องกัน ประสานความร่วมมือ สร ้างความเข ้าใจ สนับสนุนวิชาการ สร ้างเวทีการเรียนรู ้

รายชื่อ ตำา บลจัด การสุข ภาพ ปีง บประมาณ ๒๕๕๖ จัง หวัด กาฬสิน ธุ์ ลำำด ับ

ตำำบล

อำำเภอ

๑

ตำาบลดอนสมบูรณ์

ยางตลาด

๒

ตำาบลอิตอ ื้

ยางตลาด

๓

ตำาบลนาทัน

คำาม่วง

๔

ตำาบลเนินยาง

คำาม่วง

๕

ตำาบลธัญญา

กมลาไสย

๖

ตำาบลเจ ้าท่า

กมลาไสย

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 77

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๗

ตำาบลสงเปลือย

เขาวง

๘

ตำาบลหนองผือ

เขาวง

๙

ตำาบลจุมจัง

กุฉน ิ ารายณ์

๑๐

ตำาบลหนองห ้าง

กุฉน ิ ารายณ์

๑๑

ตำาบลโนนแหลมทอง

สหัสขันธ์

๑๒

สหัสขันธ์

๑๓

ตำาบลสหัสขันธ์ ตำาบลสำาราญ

๑๔

ตำาบลคำาสร ้างเทีย ่ ง

สามชัย

๑๕

ตำาบลหนองแวง

สมเด็จ

๑๖

ตำาบลมหาไชย

สมเด็จ

๑๗

ตำาบลนาคู

นาคู

๑๘

ตำาบลบ่อแก ้ว

นาคู

๑๙

ตำาบลหลุบ

เมือง

๒๐

ตำาบลไผ่

เมือง

๒๑

ตำาบลคำาบง

ห ้วยผึง้

๒๒

ตำาบลหนองอิบต ุ ร

ห ้วยผึง้

๒๓

ตำาบลยอดแกง

นามน

๒๔

ตำาบลนามน

นามน

๒๕

ตำาบลสามัคคี

ร่องคำา

๒๖

ตำาบลเหล่าอ ้อย

ร่องคำา

๒๗

ตำาบลฆ ้องชัยพัฒนา

ฆ ้องชัย

๒๘

ตำาบลเหล่ากลาง

ฆ ้องชัย

สามชัย

เกณฑ์ก ารประเมิน การพัฒ นาตำา บลจัด การสุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต ไทย การประเมินการพัฒนาตำาบลจัดการสุขภาพ ได้กำาหนดเป็นเกณฑ์ มาตรฐานเพื่อใช้เป็นกรอบในการดำาเนินงานและวัดผลสำาเร็จของ กระบวนการพัฒนาตำาบลจัดการสุขภาพ ประกอบด้วย ๕ ระดับ คือ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 78

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ระดับพื้นฐาน ระดับพัฒนา ระดับดี ระดับดีมาก และระดับดีเยี่ยม ดัง แสดงตามตารางที่ ๓ เกณฑ์การประเมินการพัฒนาตำาบลจัดการสุขภาพดีวิถีชีวิตไทย ระดับ การ

เกณฑ์ก ารประเมิน

ประเมิน ระดับ พื้น ฐาน

๑. การพัฒนาเครือข่ายความร่วมมือ(ทีมงาน) ๑.๑ องค์ประกอบเครือข่ายที่เข้าร่วมในทีมจัดการ สุขภาพตำาบล ๑.๒ มีการสร้างและพัฒนาทีมเครือข่ายสุขภาพตำาบล ๑.๓ มีการอบรมความรู้ อสม. ในเรื่องการจัดทำาแผน สุขภาพตำาบลโดยใช้ แผนที่ ทางเดินยุทธศาสตร์หรือกระบวนการจัดทำาแผน อย่างมีส่วนร่วมด้วยวิธอ ี ื่นๆ ๑.๔ มีการอบรมความรู้ อสม. ในเรื่องโรควิถีชีวิต ๕ โรค คือ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคมะเร็ง

ระดับ

๒. การพัฒนากระบวนการจัดทำาตามแผนสุขภาพ

พัฒ นา

ตำาบล(ต้องผ่านเกณฑ์ระดับพื้นฐาน) ๒.๑ เปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเข้าร่วมในการ จัดทำาแผนสุขภาพตำาบล ๒.๒ มีการสร้างการรับรู้ให้เกิดมีส่วนร่วมในการจัดทำา

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 79

Health Promotion : Kalasin Public Health Office แผนสุขภาพตำาบล ๒.๓ มีและใช้ข้อมูลในการวิเคราะห์ปัญหาสุขภาพ ชุมชนและจัดทำาแผนสุขภาพตำาบล โดยใช้แผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ หรือวิธอ ี ื่นๆที่ เป็นแนวทางการมีส่วนร่วม ๒.๔ มีการระดมทรัพยากรและทุนจากชุมชนมาใช้ (กองทุนหลักประกันสุขภาพ / องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น /ภูมิปัญญาท้องถิ่น / ทรัพยากรจากแหล่งอื่นๆ) ระดับ ดี

๓. การขับเคลื่อนแผนสุขภาพตำาบลสู่การปฏิบัติ (ต้อง ผ่านเกณฑ์ระดับพัฒนา) ๓.๑ ชุมชน/ท้องถิ่นเป็นแกนนำา จัดทำาแผนสุขภาพ / โครงการ /กิจกรรม ๓.๒ มีการดำาเนินกิจกรรมตามแผนสุขภาพตำาบล / โครงการสุขภาพตำาบล ๓.๓ มีกิจกรรมดำาเนินงานเชิงรุกในชุมชน เช่น การส่ง เสริมสุขภาพ( ๓ อ. ๒ ส. ) การ เฝ้าระวังโรค เฝ้าระวังพฤติกรรมสุขภาพวิถี ชีวิต การคัดกรอง การคุ้มครอง ผู้บริโภค การดำาเนินมาตรการทางสังคมของชุมชน ฯลฯ ๓.๔ มีแผนปฏิบัติการเตรียมความพร้อมของระบบเฝ้า ระวังและการจัดการโรควิถีชีวิต

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 80

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เพื่อรองรับกรณีภาวะฉุกเฉินและภัยพิบัติของชุมชน ฯลฯ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 81

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ระดับ การ ประเมิน ระดับ ดี มาก

เกณฑ์ก ารประเมิน ๔. ตำาบลที่มีระบบการจัดการอย่างต่อเนื่อง (ต้องผ่าน เกณฑ์ระดับดี) ๔.๑ มีขอ ้ มูลที่จำาเป็นเพื่อการติดตามประเมินผล ๔.๒ มีกระบวนการติดตามการบริหารจัดการและการ ควบคุมกำากับอย่างสมำ่าเสมอ เชื่อมไปสูเป้าหมายหรือวิสัยทัศน์ของชุมชน/ ท้อง ถิ่น (บุคลากร งบประมาณ ทรัพยากรและเทคโนโลยี) ๔.๓ มีหมู่บ้านจัดการสุขภาพวิถีชีวิตไทยที่ผ่านเกณฑ์ การประเมินหมู่บ้านจัดการ สุขภาพ/หมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ/ ชุมชนลดเสี่ยงลดโรค/ชุมชน ไร้พุง ผ่านเกณฑ์ อย่างน้อย ๒ หมู่บ้าน ๔.๔ มีการประกาศใช้มาตรการทางสังคมอย่างจริงจัง

ระดับ ดี เยี่ย ม

๕. ความพร้อมและศักยภาพในการเป็นโรงเรียน นวัตกรรมสุขภาพชุมชน (ต้องผ่านเกณฑ์ระดับดีมาก) ๕.๑ มีการถอดบทเรียนเพื่อการพัฒนาและการจัดการ ความรู้ ๕.๒ มีการจัดการนวัตกรรม (นวัตกรรมกระบวนการ และนวัตกรรมผลผลิต) ที่นำาไปสู่

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 82

Health Promotion : Kalasin Public Health Office การส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรคและการฟื้นฟู สุขภาพ ๕.๓ มีศูนย์เรียนรู้ /เป็นที่ศึกษาดูงาน / แลกเปลี่ยน เรียนรู้ระหว่างชุมชน เช่น โรงเรียนนวัตกรรม /โรงเรียน อสม. ฯลฯ ๕.๔ มีการสร้างเครือข่ายการพัฒนาความร่วมมือ ระหว่างตำาบล ร้อ ยละของประชาชนกลุ่ม เสี่ย งโรคเบาหวาน /ความดัน โลหิต สูง ที่ม ีก ารปรับ พฤติก รรม ๓ อ ๒ ส และลดเสี่ย ง พฤติก รรม ๓ อ ๒ ส หมายถึง พฤติกรรมการบริโภคอาหาร การออกกำาลังกาย การคลายเครียดทางอารมณ์ การดื่มสุรา การสูบ บุหรี่ การปรับ พฤติก รรม ๓ อ ๒ ส และลดเสี่ย ง ตามเกณฑ์ท ี่ กำา หนด หมายถึง ประชาชนกลุ่มเสี่ยงได้เข้าร่วมกระบวนการปรับ พฤติกรรม ๓ อ ๒ ส และลดเสี่ยงอย่างน้อย ๔ ใน ๕ กิจกรรม กระบวนการปรับพฤติกรรมฯ ประกอบด้วย กิจกรรมส่งเสริมความ รู้รอบด้านสุขภาพ (ความฉลาดด้านสุขภาพ) กิจกรรมการเรียนรู้ และ การจัดปัจจัยแวดล้อมที่เอือ ้ ต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในการ ป้องกันโรคเบาหวาน/ความดันโลหิตสูงที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ตำาบล โดยมีกิจกรรม ดังนี้

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 83

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 1) ประเมินพฤติกรรมสุขภาพของประชาชนกลุ่มเสี่ยงโดยใช้แบบ

บันทึกข้อมูลเฝ้าระวังพฤติกรรมสุขภาพ (HBSS) เพื่อค้นหา พฤติกรรมเสี่ยงด้วยตนเอง 2) กิจกรรมการถ่ายทอดความรู้และแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อการปรับ

เปลี่ยนพฤติกรรม ๓อ๒ส และลดเสี่ยง ในรูปแบบหลากหลาย เช่น การให้ความรู้ผ่านสื่อ จัดนิทรรศการหรือบอร์ดความรู้ เสวนา ความรู้ กิจกรรมสาธิตให้ความรู้และโปรแกรมคลายเครียด โปรแกรมการออกกำาลังกาย โปรแกรมการเลิกบุหรี่ สุรา เป็นต้น 3) การรณรงค์และสื่อสารความรู้สุขภาพในชุมชน

อย่างน้อย ปีละ

๑ ครั้ง 4) จัดปัจจัยเอื้อต่อการเพิ่มความรอบรู้ด้านสุขภาพ

(ความฉลาด

ทางสุขภาพ) และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ เช่น ศูนย์ การเรียนรู้สุขภาพในชุมชน หอกระจายข่าวสารด้านสุขภาพ คลินิกให้คำาปรึกษาการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ลานออก กำาลังกาย การปลูกผักปลอดสารพิษไว้บริโภคในครัวเรือน จัด แหล่งจำาหน่ายผักปลอดสารพิษในชุมชน เป็นต้น 5) กำาหนดและบังคับใช้มาตรการทางสังคมหรือข้อตกลงร่วมเพื่อ

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ๓ อ ๒ ส และลดเสี่ยงฯ

ผู้ควบคุมกำากับ : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข นักวิเคราะห์นโยบาย และแผนชำานาญการพิเศษ ๑. ผู้ร ับ ผิด ชอบหลัก ตำา บลจัด การสุข ภาพ : นายเอกรินทร์ สังข ศิลา

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 84

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เบอร์โทรศัพท์ : ๐๘๘ - ๕๔๘๗๕๑๕, ๐๔๓ – ๘๑๒๒๔๐ ๒. ผู้ร ับ ผิด ชอบหลัก ระบบรายงานในมิต ิป ระชาชนกลุ่ม เสี่ย ง โรคเบาหวาน/ความดัน โลหิต สูง ที่ม ีก ารปรับ พฤติก รรม ๓ อ ๒ ส และลดเสี่ย ง ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นายธนาเดช อัยวรรณ เบอร์โทรศัพท์ ๐๘๔ ๒๖๑๖๒๔๙ , ๐๔๓ – ๘๑๑๑๖๘ : นางสาวแอนนา แสบงบาล เบอร์โทรศัพท์ ๐๘๖ ๗๑๖๖๖๐๖ ,๐๔๓ – ๘๑๑๑๖๘ ๓. ผู้ร ับ ผิด ชอบหลัก ด้า นวิช าการและการสนับ สนุน มิต ิ ประชาชนกลุ่ม เสี่ย งโรคเบาหวาน /ความดัน โลหิต สูง ที่ม ีก ารปรับ พฤติก รรม ๓ อ ๒ ส และลดเสี่ย ง ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นายธนาเดช อัยวรรณ เบอร์โทรศัพท์ ๐๘๔ ๒๖๑๖๒๔๙ ,๐๔๓ - ๘๑๑๑๖๘ : นางสาวแอนนา แสบงบาล เบอร์โทรศัพท์ ๐๘๖ ๗๑๖๖๖๐๖ ,๐๔๓ - ๘๑๑๑๖๘

๗. โครงการ : โรงเรีย นส่ง เสริม สุข ภาพจัง หวัด กาฬสิน ธุ์ ปี ๒๕๕๖ ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นางสมหวัง กลางประพันธ์ เจ้าพนักงาน สาธารณสุขชำานาญงาน หลัก การและเหตุผ ล

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 85

Health Promotion : Kalasin Public Health Office การพัฒนาเด็กและเยาวชน ในปัจจุบันใช้กระบวนการ จัดการ ศึกษาและการสร้างสุขภาพควบคู่กัน ซึ่งจุดเริ่มต้นจึงจำาเป็นต้องมุ่งไปที่ การเพิ่มประสิทธิภาพของสถาบันการศึกษาให้เป็นแกนนำาหรือ ศูนย์กลาง การสร้างสุขภาพกับการพัฒนาการศึกษาจึงพัฒนาควบคู่กัน ภายใต้ความร่วมมือจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง นับตั้งแต่ครอบครัวของเด็ก โรงเรียน ชุมชนและองค์กรในท้องถิ่น ซึ่งทั้งหมดล้วนเป็นสถาบันพื้น ฐานทางสังคมที่มีความสำาคัญยิ่งของการพัฒนา การประสานประโยชน์ ที่เอื้อต่อการพัฒนาเด็ก เพื่อนำาไปสู่การพัฒนาโรงเรียนให้เป็น “โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ” ของชุมชน จังหวัดกาฬสินธุ์ พัฒนาโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพได้ในระดับหนึ่ง แต่ยังไม่บรรลุเป้าหมายระดับเพชร เนื่องจากทีมประเมินฯ ระดับอำาเภอ ยังขาดทักษะ ประสบการณ์ ความเชี่ยวชาญ ในการประเมินฯ อีกทั้ง ขาดการประสานงานที่ดีกับโรงเรียน การให้ความรู้ ความช่วยเหลือ ด้านวิชาการ การชี้แนะกิจกรรมที่เป็นผลต่อการสร้างสุขภาพ กิจกรรมที่ เอื้อต่อการประเมินผลโรงเรียนส่งเสริมฯ เพื่อให้เกิดการเรียนรู้แก่ โรงเรียน ทำาให้โรงเรียนไม่สามารถประเมินฯ ผ่านเกณฑ์ที่สูงขึ้นได้ อีกทั้งการเฝ้าระวังภาวะสุขภาพของเด็กวัยเรียนยังไม่ได้รับการดูแลตาม สิทธิขั้นพื้นฐานตามชุดสิทธิประโยชน์อย่างทั่วถึง การตรวจสุขภาพด้วย ตนเองของเด็กชั้นประถมฯ ๕ ถึงชั้นมัธยมฯ ๖ ยังไม่ครอบคลุม เนื่องจาก ขาดการประสานงานระหว่างโรงเรียนและเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในพื้นที่ ดังนั้นในปี ๒๕๕๖ จังหวัดกาฬสินธุ์ จึงพัฒนาทีมประเมินฯ ระดับอำาเภอ ให้มีความรู้ความเข้าใจและมีทักษะในการประเมินฯรับรองให้เป็น ทิศทางเดียวกัน ครูอนามัยโรงเรียนก็มีส่วนสำาคัญในการขับเคลื่อน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 86

Health Promotion : Kalasin Public Health Office กระบวนการให้เกิดสุขภาวะทั้งในโรงเรียนและชุมชน โรงเรียนส่ง เสริมสุขภาพจะบรรลุผลตามเป้าประสงค์ได้นั้น ครูอนามัยจะต้องมี ศักยภาพสูง มีความมุ่งมั่นที่จะผลักดัน ขับเคลื่อนกิจกรรมการส่งเสริมสุข ภาพให้เกิดผลลัพธ์ในเชิงประจักษ์ อีกทั้งการบูรณาการงานกับการ เรียนการสอน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อเด็กนักเรียน บุคลากรใน โรงเรียน เพื่อจะได้ยกระดับการพัฒนาโรงเรียนสู่เป้าหมายต่อไป วัต ถุป ระสงค์ข องโครงการ ๑. ทีมประเมินฯ ระดับอำาเภอ เกิดทักษะและมีความชำานาญมากขึ้น ๒. โรงเรียนสามารถพัฒนากิจกรรมด้านสุขภาพเพื่อตอบสนองตัว ชี้วัดของโครงการฯ ได้ ๓. เกิดการบูรณาการงานเฝ้าระวังภาวะสุขภาพเด็กวัยเรียนใน พื้นที่กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

๕. ขอบเขตโครงการ ประเด็น กลุ่มเป้าหมายผู้รับผลประโยชน์ จากโครงการ

ขอบเขตโครงการ โรงเรียนทุกแห่งทุกสังกัดใน จังหวัดกาฬสินธุ์ - ประถม ฯ - มัธยม ฯ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 87

Health Promotion : Kalasin Public Health Office พื้นที่เป้าหมาย

๑๘ อำาเภอในจังหวัดกาฬสินธุ์

๖. ขั้น ตอนการดำา เนิน งาน ๑. จัดสรรงบประมาณให้อำาเภอ พัฒนาศักยภาพทีมประเมินโรงเรียน ส่งเสริมสุขภาพแต่ละอำาเภอ ๒. พัฒนาบุคลากรสาธารณสุข / ครูอนามัยโรงเรียนให้เกิดทักษะ ด้านส่งเสริมสุขภาพ ๓. ประเมินรับรองโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพในพื้นที่ (ระดับทองพลัส ทอง เงิน และทองแดง) ๔. สนับสนุน ส่งเสริมวิชาการ บูรณาการงาน / กิจกรรมสร้างสุขภาพ ในโรงเรียนและชุมชน ๕. รายงานผลการประเมินโรงเรียนให้สำานักงานสาธารณสุขจังหวัดฯ เพื่อจะได้ดำาเนินการคัดเลือก โรงเรียนที่มีความพร้อม เข้ารับการประเมินฯ ระดับเพชร ๗. ขั้น ตอนและกระบวนการหลัก ในการดำา เนิน โครงการ กิจกรรม

ผู้รับผิดชอบ สส

สส

รพ

จ.

อ./

สต.

กรอบการดำาเนินงาน

รพ ช. ๑.พัฒนาศักยภาพทีมประเมิน

/

/

๑.จัด อบรมพัฒนา

โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ

ศักยภาพทีมประเมิน

ระดับอำาเภอ

โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 88

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

กิจกรรม

ผู้รับผิดชอบ สส

สส

รพ

จ.

อ./

สต.

กรอบการดำาเนินงาน

รพ ช. ระดับอำาเภอ ซึ่งประกอบ ด้วยฝ่ายการศึกษา/ สาธารณสุข/ท้องถิ่น / ผู้บริหารโรงเรียนแกนนำา และตัวแทนชุมชน ประมาณ ๑๐-๑๕ คน หรือแล้วแต่ความเหมาะ สมของ แต่ละพื้นที่ เพื่อให้ทีม ประเมินฯ มีทักษะ, มี ประสบการณ์ และเกิด ความชำานาญในการประ เมินฯ ตามตัวชี้วัด โรงเรียนส่งเสริมฯ ได้ถูก ต้อง แม่นยำา และเกิด ประโยชน์สูงสุดในการ พัฒนาโรงเรียน ๒.ประเมินรับรอง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 89

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

กิจกรรม

ผู้รับผิดชอบ สส

สส

รพ

จ.

อ./

สต.

กรอบการดำาเนินงาน

รพ ช. โรงเรียนในเขตพื้นที่ ๒.พัฒนาบุคลากร

/

รับผิดชอบ และรายงาน

สาธารณสุขและครูอนามัย

ผลให้ สสจ. เพื่อดำาเนิน

โรงเรียน ในการดำาเนิน

การคัดเลือกเข้าสู่การ

กิจกรรมด้านส่งเสริมสุขภาพ

ประเมินฯ รับรองระดับ

ที่เอื้อต่อการพัฒนาโรงเรียน

เพชร

ให้ผ่านเกณฑ์ประเมินฯ ที่สูง

๑.จัดอบรมพัฒนา

ขึ้น (ยกระดับ)

/

/

บุคลากรสาธารณสุขและ ครูอนามัยโรงเรียน ใน การดำาเนินกิจกรรมด้าน ส่งเสริมสุขภาพ เช่น สิง่ แวดล้อม สุขภาพจิตยา

๓.พัฒนาแกนนำาสุขภาพใน

เสพติด ทักษะชีวิต

พื้นที่ (ครู/นักเรียน/ชมรม

โภชนาการ ทันต

และเครือข่ายสุขภาพ) ให้มี

สาธารณสุข การตรวจ

ความรู้ความสามารถใน

สุขภาพนักเรียน

การนำาไปขยายผลในกลุ่ม

เบื้องต้น

เป้าหมายให้เกิดประโยชน์ต่อ

๒.อบรมการใช้แบบ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 90

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

กิจกรรม

ผู้รับผิดชอบ สส

สส

รพ

จ.

อ./

สต.

กรอบการดำาเนินงาน

รพ ช. สุขภาพของส่วนรวมและ

บันทึกการตรวจสุขภาพ

ชุมชน

ด้วยตนเองสำาหรับ นักเรียน ป.๕-ม.๖ การนำาข้อมูลจากแบบ บันทึกการตรวจสุขภาพ ของเด็กนักเรียนไปใช้ ประโยชน์ในการเฝ้า ระวังปัญหาสุขภาพ / ภาวะ การเจริญเติบโต และความผิดปกติจากโร คอื่นๆ เช่น โลหิตจาง, ขาดสารไอโอดีน, โรค พยาธิ, เหา และฟันผุ เป็นต้น ๑.ส่งเสริม สนับสนุนให้ แกนนำานักเรียนได้รับ การอบรมเพื่อพัฒนา ความรู้อยู่เสมอ เพื่อให้

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 91

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

กิจกรรม

ผู้รับผิดชอบ สส

สส

รพ

จ.

อ./

สต.

กรอบการดำาเนินงาน

รพ ช. ทันกับสถานการณ์การ เกิดโรคตามฤดูกาล เพื่อ การเฝ้าระวังและป้องกัน โรคที่เป็นภัยต่อสุขภาพ ๒.ส่งเสริมให้มีการจัดทำา ค่ายเพื่อส่งเสริมสุขภาพ เช่นค่ายเด็กไทยทำาได้/ อย.น้อย / ประกวดผล งานด้านสุขภาพ / ผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ หรือการประกวดโครง งานฯ ๓.แกนนำาด้านสุขภาพ หรือแกนนำาอื่นๆ นำา ความรู้ไปขยายผลใน ชุมชน ๔.ครูสามารถนำาความรู้ กิจกรรมด้านสุขภาพ ไป

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 92

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

กิจกรรม

ผู้รับผิดชอบ สส

สส

รพ

จ.

อ./

สต.

กรอบการดำาเนินงาน

รพ ช. บูรณาการกับหลักสูตร การเรียนการสอน เพื่อ ให้เกิดประโยชน์ต่อเด็ก นักเรียนและชุมชน ๔.ประเมินผลรับรองโรงเรียน

/

๑.คัดเลือก ร.ร.จาก ๑๘

สู่ระดับเพชร

อำาเภอ ที่มีความพร้อม เพื่อพัฒนาสู่ระดับเพชร ๒.ประสานศูนย์อนามัยฯ เพื่อขอรับการประเมินฯ ยกระดับโรงเรียน ๓.ให้ความช่วยเหลือด้าน วิชาการ ในการดำาเนิน กิจกรรมตามตัวชี้วัดที่ โรงเรียนขอความช่วย เหลือ หรือขอความร่วม มือในการแก้ไขในบาง กรณีที่ไม่ผ่านเกณฑ์ตัวชี้ วัดบางตัว

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 93

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๘. ผลผลิต และผลลัพ ธ์ข องโครงการ ผลผลิต (ผลที่เกิดขึ้นขณะทำา

ผลลัพธ์ (ผลที่เกิดขึ้นหลังเสร็จ

โครงการ)

สิ้นโครงการ)

๑. โรงเรียนมีการพัฒนายกระดับการ

๑. โรงเรียนผ่านเกณฑ์ประ

เป็นโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพอย่างต่อ

เมินฯ ระดับสูงขึ้น

เนื่อง

มีสิ่งแวดล้อมดี เอื้อต่อการเรียน

๒. บุคคลากรสาธารณสุข/ครูอนามัย

การส่งเสริมสุขภาพ

โรงเรียนได้รับการพัฒนาความรู้ และ

๒. นักเรียน บุคคลากรใน

นำาความรู้ไปบูรณาการกับหลักสูตร

โรงเรียนมีสุขภาพดีทั้งทางกาย

การเรียนการสอน ในการส่งเสริมสุข

และทางจิต สามารถดูแลภาวะ

ภาพ รวมทั้งการหลีกเลี่ยงและป้องกัน

สุขภาพตนเองได้ รวมทั้งหลีก

โรคที่เป็นภัยต่อสุขภาพ

เลี่ยง/ป้องกันการเกิดโรคตาม

๓. นักเรียน บุคคลากรในโรงเรียนมี

ฤดูกาลได้

พฤติกรรมด้านสุขภาพที่ถูกต้อง และ

๓. นักเรียนมีความรู้เพิ่มขึ้น

นำาไปขยายผลต่อในชุมชน

และสามารถนำาความรู้ที่ได้รับ ไปขยายผลต่อในครอบครัวและ ชุมชน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 94

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๙. ตัว ชี้ว ัด ความสำา เร็จ ของโครงการ ผลผลิต

ตัวชี้วัด

ค่าเป้า

ระยะเวลา

หมาย

แล้วเสร็จ

๑.โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพมี ๑.โรงเรียนส่ง

กันยายน

การพัฒนาอย่างมีคุณภาพ

เสริมสุขภาพ

๒๕๕๖

และต่อเนื่อง

ประเมินผ่าน

๔๙๕

เกณฑ์

โรงเรียน

-ระดับทอง

๒๔๗

-ระดับทอง

โรงเรียน

พลัส

๑

-ระดับเพชร

โรงเรียน

๒.นักเรียนได้รับการเฝ้า

๒.นักเรียนมี

ระวังภาวะโภชนาการและ

ภาวะ การ

ภาวะสุขภาพจากการเกิด

เจริญเติบโต

โรคที่สามารถหลีกเลี่ยงได้

สมวัย

(ขาดสารไอโอดีน/ขาดธาตุ

-นำ้าหนัก/ส่วน

เหล็ก/ฟันผุ/เหา,พยาธิ )

สูง

กันยายน ร้อยละ

๒๕๕๖

๖๐

-ส่วนสูง/อายุ (ชายสูง ๑๗๕ ซม/หญิงสูง ๑๖๕ ซม.)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 95

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๑๐. ผู้ร ับ ผิด ชอบ ตำาแหน่งใน

ชื่อผู้รับผิดชอบ

บทบาทหน้าที่ความรับผิด

โครงการ

ชอบ (เพื่อใช้ประโยชน์กำาหนด JD/KPI)

ผู้สนับสนุนโครงการ นายแพทย์สาธารณสุข (Project Sponsor) จังหวัดกาฬสินธุ์ นักวิชาการสาธารณสุข

ผู้อนุมัติโครงการ ผู้เห็นชอบโครงการและ ติดตามกำากับดูแลโครงการ

เชี่ยวชาญ หัวหน้าโครงการ (Project Manager)

นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข

ผู้รับผิดชอบ ผลักดันให้ โครงการประสบความสำาเร็จ และดูแลบริหารโครงการ โดยรวม

ทีมผู้ร่วมโครงการ

นางสมหวัง กลางประพันธ์

ดำาเนินการตามกิจกรรม

ดร.สุภัทรา สามัง

โครงการ

ดร.ศิริชัย รินทะราช นางอภัยวัล พรตระกูล พิพัฒน์ นายธนาเดช อัยวรรณ นางสาวนภัสวรรณ สนธิ นอก

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 96

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๑๑.ผลที่ค าดว่า จะได้ รับ ๑. ทีมประเมินฯ มี ศักยภาพที่เข้มแข็ง ประเมินโรงเรียนให้ผ่าน เกณฑ์อย่างมีคุณภาพ ๒. เจ้าหน้าที่ สาธารณสุข/ครูอนามัย โรงเรียนได้รับการพัฒนา ศักยภาพ ด้านส่งเสริมสุข ภาพฯ ๓. หน่วยงานที่ เกี่ยวข้องให้ความร่วมมือ การดำาเนินงานโรงเรียน ส่งเสริมสุขภาพ และ สนับสนุน ดูแลภาวะ สุขภาพนักเรียนในพื้นที่ มากขึ้น

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 97

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

ตัว ชี้ว ัด ที่ 1 : ร้อ ยละ ของโรงเรีย นส่ง เสริม สุข ภาพผ่า น เกณฑ์ป ระเมิน รับ รอง ระดับ ทอง หน่ว ยวัด : ร้อยละ นำ้าหนัก : 20 คะแนน ค่าเป้าหมาย ร้อยละ 75 คำาอธิบาย โรงเรีย นส่ง เสริม สุข ภาพ หมายถึง โรงเรียนที่มีความร่วมมือ ร่วมใจกันพัฒนาพฤติกรรม และสิ่งแวดล้อม ให้เอื้อต่อ สุขภาพอย่างสมำ่าเสมอ เพื่อ การมีสุขภาพดีของทุก คนในโรงเรียน ภายใต้ ๑๐ องค์ประกอบ ดังนี้

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 98

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 1. นโยบายของ โรงเรียน 2. การบริหาร จัดการใน โรงเรียน 3. โครงการร่วม ระหว่างโรงเรียน และชุมชน 4. การจัดสิ่ง แวดล้อมใน โรงเรียนที่เอื้อต่อ สุขภาพ 5. บริการอนามัย โรงเรียน 6. สุขศึกษาใน โรงเรียน 7. โภชนาการ และอาหารที่ ปลอดภัย 8. การออกกำาลัง กาย กีฬาและ นันทนาการ 9. การให้คำา

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 99

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ปรึกษาและ สนับสนุนทาง สังคม 10. การส่ง เสริมสุขภาพ บุคลากรใน โรงเรียน การประเมิน รับ รอง โรงเรีย นส่ง เสริม สุข ภาพ

โรงเรียนส่งเสริมสุข

ภาพมีการประเมินรับรอง ตามเกณฑ์มาตรฐานดังนี้ ระดับ ทอง หมาย ถึง โรงเรียนที่มีการ ดำาเนินงานด้านสุขภาพ ตามองค์ประกอบผ่าน เกณฑ์ประเมินขั้นดีมาก ไม่น้อยกว่า ๘ องค์ ประกอบ และอีก ๒ องค์ ประกอบที่เหลือมีผล ประเมินไม่ตำ่ากว่าระดับดี เกณฑ์ก ารให้ค ะแนน : กำาหนดเป็นระดับ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 100

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ขั้นของความสำาเร็จ (Milestone) แบ่งเกณฑ์ การให้คะแนนเป็น ๕ ระดับ พิจารณาจากความ ก้าวหน้าของขั้นตอนการ ดำาเนินงานตามเป้าหมาย แต่ละระดับ ดังนี้ ระดับ คะแนน

ระดับ ขั้น ของความสำา เร็จ ขั้น ตอน ขั้น ตอน ที่ ๑ ที่ ๒

๑



๒



๓



๔



๕



โดยที่ : เกณฑ์การให้ คะแนนระดับขั้นของ ความสำาเร็จ ดังนี้ ระดั บ คะแ นน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 101

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

๑

ขั้น ตอนที่ ๑ มีคณะกรรมการพัฒนาโรงเรียนส่งเสริมสุข ภาพและคณะกรรมการประเมินระดับอำาเภอ ตามแนวทางที่ กำาหนด

๒

ขั้น ตอนที่ ๒ มีแผนงานโครงการสนับสนุนให้เกิดการ พัฒนาโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพเพื่อให้ผ่านเกณฑ์ประเมินฯ ตามมาตรฐานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ และมีผลประเมินฯ เพื่อรับรองเกียรติคุณระดั ทอง งินและทองแดง

๓

ขั้น ตอนที่ ๓ มีผลสำาเร็จของการพัฒนาโรงเรียนส่ง เสริมสุขภาพ

ผ่านเกณฑ์ประเมินระดับทอง

มาก ๘ องค์ประกอบ และ ๒ องค์ประกอบที่เหลือผ่านระดับดี ๔

ขั้น ตอนที่ ๔ มีการยกระดับผลประเมินฯ ในการพัฒนา โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ จากระดับ ทองขึ้นสู่ระดับทองพลัส ๑๐ องค์ประกอบ

๕

ขั้น ตอนที่ ๕ มีผลการประเมินโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ระดับทองพลัส ร้อยละ ≥๕๐

รายละเอีย ดข้อ มูล พื้น

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 102

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ฐาน : ข้อ มูล พื้น ฐานประกอบ ตัว ชี้ว ัด หน่ว ยวัด ผลการดำา เนิน งานใน อดีต ปีง บประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ระดับทอง ร้อยละ ๗๑.๓๖ ๗๒.๒๓ ๗๓ โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ระดับทองพลัส ร้อยละ ๓๔ ๔๕ ๔๕.๖๓ โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ระดับเพชร

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 103

Health Promotion : Kalasin Public Health Office แห่ ผู้ก ำา กับ ดูแ ลตัว ชี้ว ัด : นางสาววิมลรัตน์ ภูผา สุข

เบอร์ติดต่อ :

๐๔๓-๘๑๑๑๖๘ ผู้จ ัด เก็บ ข้อ มูล : นางสมหวัง กลาง ประพันธ์ เบอร์ติดต่อ : ๐๔๓– ๘๑๒๒๔๐ ตัว ชี้ว ัด ที่ 2 : ร้อ ยละของโรงเรีย นส่ง เสริม สุข ภาพผ่า นเกณฑ์ ประเมิน รับ รองระดับ ทองพลัส หน่ว ยวัด : ร้อยละ นำ้าหนัก :

10 คะแนน

ค่าเป้าหมาย ร้อยละ 50 คำา อธิบ าย โรงเรีย นส่ง เสริม สุข ภาพระดับ ทองพลัส หมายถึง โรงเรียนที่มี การดำาเนินงานด้านสุขภาพตามองค์ประกอบผ่านเกณฑ์ประเมินขั้นดีมาก ครบทั้ง ๑๐ องค์ประกอบ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 104

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ระดับ ความสำา เร็จ ในการพัฒ นาโรงเรีย นส่ง เสริม สุข ภาพ ผ่า นเกณฑ์ร ะดับ ทองพลัส

มีกระบวนการหรือกิจกรรมที่สามารถ

ผลักดันให้เกิดโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพผ่านการประเมินรับรองตามองค์ ประกอบ ระดับดีมากทั้ง ๑๐ องค์ประกอบ ซึ่งพิจารณาจากระดับความ สำาเร็จของการดำาเนินงานจนบรรลุเป้าหมาย โดยกำาหนดเป็นระดับขั้น ของความสำาเร็จ(Milestone)แบ่งเกณฑ์การให้คะแนนเป็น ๕ ระดับ เกณฑ์ก ารให้ค ะแนน : กำาหนดเป็นระดับขั้นของความสำาเร็จ (Milestone) แบ่งเกณฑ์การ ให้คะแนนเป็น ๕ ระดับ พิจารณาจากความก้าวหน้าของขั้นตอนการ ดำาเนินงานตามเป้าหมายแต่ละระดับ ดังนี้

ระดับ คะแนน

ระดับ ขั้น ของความสำา เร็จ (Milestone) ขั้น ตอน ขั้น ตอน ขั้น ตอน ขั้น ตอน ขั้น ตอน ที่ ๑ ที่ ๒ ที่ ๓ ที่ ๔ ที่ ๕

๑



๒





๓







๔









๕











กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 105

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

โดยที่ : เกณฑ์การให้คะแนนระดับขั้นของความสำาเร็จ ดังนี้ ระดั

เกณฑ์ก ารให้ค ะแนน

บ คะแ นน ๑

ขั้น ตอนที่ ๑ มีคณะกรรมการพัฒนาโรงเรียนส่งเสริมสุข ภาพและคณะกรรมการประเมินระดับอำาเภอ ตามแนวทางที่ กำาหนด

๒

ขั้น ตอนที่ ๒ มีแผนงานโครงการสนับสนุนให้เกิดการ พัฒนาโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพเพื่อให้ผ่านเกณฑ์ประเมินฯ ตามมาตรฐานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ และมีผลประเมินฯ เพื่อรับรองเกียรติคุณระดับ ทอง เงินและทองแดง

๓

ขั้น ตอนที่ ๓ มีผลสำาเร็จของการพัฒนาโรงเรียนส่ง เสริมสุขภาพ

ผ่านเกณฑ์ประเมินระดับทอง (ผ่านระดับดี

มาก ๘ องค์ประกอบ และ ๒ องค์ประกอบที่เหลือผ่านระดับดี) ๔

ขั้น ตอนที่ ๔ มีการยกระดับผลประเมินฯ ในการพัฒนา โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ จากระดับทองขึ้นสู่ระดับทองพลัส (มีผลประเมินฯ ในระดับดีมาก ทั้ง ๑๐ องค์ประกอบ)

๕

ขั้น ตอนที่ ๕ มีผลการประเมินโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 106

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ระดับทองพลัส ร้อยละ ≥๕๐

รายละเอีย ดข้อ มูล พื้น ฐาน : ข้อ มูล พื้น ฐานประกอบ ตัว ชี้ว ัด

โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ

ผลการดำา เนิน งานในอดีต หน่ว ย ปีง บประมาณ พ.ศ. วัด ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ร้อยละ

๗๑.๓๖

๗๒.๒๓

๗๓

ร้อยละ

๓๔

๔๕

๔๕.๖๓

แห่ง

-

-

-

ระดับทอง โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ระดับทองพลัส โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ระดับเพชร ผู้ก ำา กับ ดูแ ลตัว ชี้ว ัด : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข

เบอร์ติดต่อ :

๐๔๓-๘๑๑๑๖๘ ผู้จ ัด เก็บ ข้อ มูล : นางสมหวัง กลางประพันธ์

เบอร์

ติดต่อ : ๐๔๓–๘๑๒๒๔๐ จัด สรรงบประมาณให้อ ำา เภอดำา เนิน การ โครงการโรงเรีย นส่ง เสริม สุข ภาพ ปี ๒๕๕๖ ลำาดับที่

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 107

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

อำาเภอ กิจกรรม หมายเหตุ

พัฒนาทีมประ เมินฯ ระดับ อำาเภอ พัฒนาบุคคลากร (ครูอนามัย/ จนท.สส.) รวม 1. เมืองกาฬสินธุ์ ๕,๐๐๐

-ค่าอาหารว่าง / 2. ยางตลาด ๕,๐๐๐

อาหารกลางวัน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 108

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 3. ห้วยเม็ก ๕,๐๐๐

-ค่าวิทยากร 4. หนองกุงศรี ๕,๐๐๐

-ค่าจัดทำาเอกสาร 5. ท่าคันโท ๕,๐๐๐

6. สหัสขันธ์ ๕,๐๐๐

7. คำาม่วง ๕,๐๐๐

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 109

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 8. สามชัย ๕,๐๐๐

9. สมเด็จ ๕,๐๐๐

10. นามน ๕,๐๐๐

11. ห้วยผึ้ง ๕,๐๐๐

12. นาคู ๕,๐๐๐

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 110

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 13. เขาวง ๕,๐๐๐

14. กุฉินารายณ์ ๕,๐๐๐

15. ร่องคำา ๕,๐๐๐

16. กมลาไสย ๕,๐๐๐

17. ฆ้องชัย ๕,๐๐๐

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 111

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 18. ดอนจาน ๕,๐๐๐

๙๐,๐๐๐.-

19. สสจ. ติดตาม ประเมินผลฯ / คัด เลือก (เบี้ยเลี้ย การเดินทาง) ๓๐,๐๐๐.-

หนึ่งแสนสอง หมื่นบาทถ้วน ๑๒๐,๐๐๐.-

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 112

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

MCH งานทัน ตสาธารณสุข หญิง ตั้ง ครรภ์ ประวัติการตั้งครรภ์ ความเสี่ยงด้านสุขภาพ ตรวจช่องปาก - ฟันผุ - คราบจุลินทรีย์ - เหงือกอักเสบ – หินปูน พฤติกรรมที่มีผลต่อสุขภาพช่องปาก ประเมินสุขภาพช่องปาก ไม่มีปัญหาสุขภาพช่องปาก มีปัญหาสุขภาพช่องปาก ให้คำาแนะนำาเรื่องสุขภาพช่องปาก การดูแลสุขภาพช่องปากของทารก

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 113

Health Promotion : Kalasin Public Health Office -ห้ามเคี้ยวอาหารป้อนเด็ก - ห้ามเลี้ยงทารกด้วยนมปรุงแต่งรส

ให้คำาแนะนำาเรื่องสุขภาพช่องปาก การดูแลสุขภาพช่องปากของทารก -ห้ามเคี้ยวอาหารป้อนเด็ก - ห้ามเลี้ยงทารกด้วยนมปรุงแต่งรส

รักษา/ป้องกันทางทันตกรรม ที่ รพ.สต.ที่มีทันตาภิบาล รักษา/ป้องกันทางทันตกรรม ที่ โรงพยาบาล รพ.สต. ที่ไม่มีทันตาภิบาล การส่ง เสริม ทัน ตสุข ภาพหญิง ตั้ง ครรภ์

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 114

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

บันทึกการให้บริการ ทั้งในรูปแบบเอกสาร และ HOS XP /JHCIS

การส่ง ทัน ตสุข ภาพเด็ก 0-3 ปี ในคลิ

MCH

เสริม

นิค เด็ก ดี

งานทันตสาธารณสุข เด็กที่มารับ สอบถามพฤติกรรมที่มีผลต่อ

ตรวจช่องปาก

สุขภาพช่องปาก

- ฟันผุ - ความสะอาดคราบ

ประเมินสุขภาพช่ องปาก - พฤติ กรรมการกิน ให้คำาแนะนำาเรื่องสุขภาพ ช่องปาก สาธิแตลสุ การแปรงฟั นแก่ผู้ การดู ขภาพช่องปาก

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 115

บันทึกการให้บริการ ทั้งในรูปแบบเอกสาร และ HOS XP /JHCIS ส่งรายงานทุกเดือน / 6 เดือน / 12 เดือน

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

ทาฟลูออไรด์วานิชในรายที่ รพ.สต.

มีฟันขึ้นแล้ว รักษา/ป้องกันทาง

ที่ไม่มีทันตาภิ

ทันตกรรม

ตัว

ชี้วัด

รักษา/ป้องกันทาง ทันตกรรม

จากการปฏิบัติงาน (สรุปข้อมูลทุกเดือน) - อัตราหญิงตั้งครรภ์ที่ได้รับการตรวจช่องปากและให้ทันตสุขศึกษา > ๘๐% - อัตราหญิงตั้งครรภ์ที่มีหินนำ้าลายและได้รับการขูดหินนำ้าลาย > ๕๐% - อัตราเด็กอายุ ๖ เดือน -๓ ปี ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก > ๘๕% - อัตราผู้ปกครองเด็กอายุ ๖ เดือน -๓ ปี ได้รับการสาธิตการฝึกแปรง ฟันให้เด็ก > ๘๕% - อัตราเด็กอายุ ๙ เดือน -๓ ปี ได้รับการทาฟลูออไรด์วานิช > ๕๐% - ร้อยละของเด็ก 3-5 ปี ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก > ๘๐% - ร้อยละของเด็ก 3-5 ปี มีปัญหาฟันผุ < ๖๐% ตัวชี้วัดที่ได้จาการสำารวจสภาวะสุขภาพช่องปาก (ปีละ 1 ครั้ง) - ร้อยละของเด็ก ๓ ปี ปราศจากฟันนำ้านมผุ > ๔๐%

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 116

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

๘. งานส่ง เสริม พัฒ นาวัด เพื่อ บรรลุเ กณฑ์ว ัด ส่ง เสริม สุข ภาพของกรมอนามัย ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นายยุทธพล ภูเลื่อน นักวิชาการสาธารณสุข ชำานาญการ หลัก การและเหตุผ ล ตามที่รัฐบาลมีนโยบาย “สร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า” โดย เน้นกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนให้เป็นฐานของการสร้างสุขภาพ ด้วยวิธีการส่งเสริมสุขภาพ ซึ่งเป็นวิธีการที่ประหยัดและมีประสิทธิภาพ ในการสร้างสุขภาพ วัด ถือ ว่าเป็ นศู นย์ กลางทางวั ฒนธรรมของชุ ม ชน เพราะเป็ น สถานที่ ยึ ด เหนี่ ย วทางจิ ต ใจของประชาชน คติ ค วามเชื่ อ ประเพณีท้องถิ่นนั้น เป็นสิ่งชักนำาให้ชาวบ้านกับวัดที่มีความสัมพันธ์กัน อย่ า งเหนีย วแน่ น และเป็ นสั ญ ลั ก ษณ์ ท างกายภาพและจิ ต วิ ญ ญาณที่ มี เอกลั ก ษณ์ เ ฉพาะแต่ ล ะท้ อ งถิ่ น เพื่ อ ให้ “วั ด ” เป็ น สถานที่ พั ฒ นาทั้ ง ร่างกาย จิตใจ สังคม ประเพณี วัฒนธรรม เพื่อสุขภาพที่ดีของประชาชน ครอบครัว และชุมชน ด้วยหลักการ ๕ ร. คือ สะอาด ร่มรื่น สงบร่มเย็น สุขภาพร่วมสร้าง ศิลปะร่วมจิตวิญญาณ และชาวประชาร่วมพัฒนา ซึ่ง ในปี พ .ศ.๒๕๕๕ มี วั ด ในจั ง หวั ด กาฬสิ น ธุ์ เข้ า ร่ ว มการพั ฒ นาวั ด ส่ ง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 117

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เสริมสุขภาพดีเด่นระดับจังหวัดใน ๗ อำาเภอ ได้แก่ อำาเภอเมือง, อำาเภอ ยางตลาด, อำา เภอสมเด็จ , อำา เภอเขาวง, อำา เภอห้วยผึ้ง , อำา เภอสามชัย และอำาเภอฆ้องชัย อำาเภอละ ๑ วัด รวม ๗ วัด พบว่าทุกวัดได้เห็นความ สำา คั ญ และมี ก ารปรั บ ปรุ ง พั ฒนาวั ด ตามเกณฑ์ วั ด ส่ ง เสริ ม สุ ข ภาพ จน สามารถเป็นวัดต้นแบบของจังหวัดกาฬสินธุ์ ดังนั้นในปี ๒๕๕๖ สำา นั กงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสิ นธุ์ จึง ได้มีเป้าหมายในการพัฒนาวัดในพื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์สู่การเป็นวัดส่ง เสริมสุขภาพตามเกณฑ์ประเมินของกรมอนามัยต่อไป วัต ถุป ระสงค์ 1.

เพื่อให้ประชาชนที่มาวัด พระ บุคลากรในวัดมีสุขภาพดี

2.

เพื่อให้เกิดการมีส่วนร่วมของบุคลากร และผู้เกี่ยวข้องในการ พัฒนาอย่างต่อเนื่องให้วัดเอื้อโอกาสต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต ประชากรในชุมชม

3.

เพื่ออาศัยศักยภาพของวัด เป็นศูนย์กลางเชื่อมโยงในการพัฒนา ทั้งร่างกาย จิตใจ สังคม ประเพณี และวัฒนธรรมของประชาชน ครอบครัว และชุมชน สามารถเป็นวัดต้นแบบด้านการพัฒนา และการส่งเสริมสุขภาพในชุมชน

กลุ่ม เป้า หมาย วัดในพื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์ วิธ ีด ำา เนิน การ 1.

อำาเภอแต่งตั้งคณะกรรมการดำาเนินการส่งเสริมพัฒนาวัดส่ง เสริมสุขภาพ ระดับอำาเภอและระดับตำาบล

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 118

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 2.

ประชุมชี้แจงแนวทางการดำาเนินงานและเกณฑ์การประเมินวัด ส่งเสริมสุขภาพแก่พระสังฆาธิการในพื้นที่

3.

ประสานงานให้วัดประเมินตนเองตามแบบประเมินวัดส่งเสริมสุข ภาพ

4.

คณะกรรมการวัด และชุมชนร่วมกันปรับปรุงพัฒนาวัดในส่วนที่ ยังไม่ผ่านเกณฑ์ประเมินตนเองโดยคณะกรรมการฯระดับอำาเภอ และตำาบลให้คำาแนะนำา การปรับปรุงพัฒนาวัดที่ไม่ผ่านเกณฑ์ การประเมินตนเอง

5.

คณะกรรมการระดับอำาเภอประเมินเชิงประกวดวัดที่เข้าร่วมโค รงการฯ เพื่อคัดเลือกวัดเป็นตัวแทนของอำาเภอเข้าประกวด ระดับจังหวัด

6.

คณะกรรมการระดับจังหวัดออกประเมินเชิงประกวดวัดส่ง เสริมสุขภาพในระดับอำาเภอ

7.

สรุปผลการดำาเนินงาน

8.

จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้และมอบรางวัลการประเมินเชิง ประกวดระดับจังหวัด

ระยะเวลาในการดำา เนิน งาน พฤศจิกายน ๒๕๕๕ – กันยายน ๒๕๕๖ ผลผลิต 1.

วัดเข้าร่วมโครงการผ่านเกณฑ์วัดส่งเสริมสุขภาพ อย่างน้อย ตำาบลละ ๑ วัด

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 119

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 2.

มีวัดส่งเสริมสุขภาพดีเด่นระดับจังหวัด อย่างน้อย อำาเภอละ ๒ วัด โดยเป็นวัดที่ยังไม่เคยผ่านเกณฑ์การประเมินวัดส่งเสริมสุข ภาพมาก่อน

ผลที่ค าดว่า จะได้ร ับ 1.

วัดที่ผ่านเกณฑ์ประเมินเป็นศูนย์กลางของชุมชนในการส่ง เสริมสุขภาพและพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อมให้กับประชาชนชน และชุมชน

2.

พระภิกษุ สามเณร ประชาชน และชุมชนได้รับการส่งเสริมสุข ภาพที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและวิถีชีวิตของชุมชน

3.

เป็นรูปแบบ “วัดส่งเสริมสุขภาพต้นแบบ” ในการดำาเนินการต่อ ไป ให้ครอบคลุมทุกวัดในจังหวัด

ปัจ จัย แห่ง ความสำา เร็จ ผู้บริหารให้ความสำาคัญ ผู้รับผิดชอบงานให้ความร่วมมือและพระ ภิกษุ สามเณรและบุคลากรในวัด ตระหนักถึงความสำาคัญของการเป็น วัดส่งเสริมสุขภาพ ผู้ร ับ ผิด ชอบโครงการ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์ ผู้ค วบคุม กำา กับ : นางสาววิมลรัตน์ ภูผาสุข นักวิเคราะห์นโยบาย และแผนชำานาญการพิเศษ ผู้ป ระสานโครงการ : นายยุทธพล ภูเลื่อน

นักวิชาการ

สาธารณสุขชำานาญการ เบอร์โ ทร : 043 - 811168

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 120

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

๙. แนวทางการดำา เนิน งานอนามัย สิ่ง แวดล้อ ม ปีง บประมาณ ๒๕๕๖ ผู้รับผิดชอบงาน : ดร.ศิริชัย รินทะราช

นักวิชาการสาธารณสุข

ชำานาญการ : นางสาวนภัสวรรณ สนธินอก นักวิชาการสาธารณสุข ๑. ยุทธศาสตร์งานอนามัยสิ่งแวดล้อม แนวทางการดำาเนินงานอนามัยสิ่งแวดล้อม ปี งบประมาณ ๒๕๕๖ ยึดแนวทางการดำาเนินงานให้สอดคล้องกับกรมอนามัย กระทรวง สาธารณสุข และศูนย์อนามัยที่ ๖ ขอนแก่น ซึ่งมียุทธศาสตร์ ๓ ประเด็น ๑. ประเด็น ยุท ธศาสตร์ค ุ้ม ครองสิท ธิช ุม ชนจากผลกระทบสิ่ง แวดล้อ ม ๑. การจัดการก่อนมีปัญหาโดยใช้กระบวนการ HIA ๑.๑ กิจการ กิจกรรมที่อาจก่อผลกระทบต่อสุขภาพ โรง ไฟฟ้าชีวมวล

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 121

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๑.๒ การพัฒนาระบบและกลไก HIA ใน พรบ. การ สาธารณสุข ๒. การจัดการระหว่างดำาเนินการโดยใช้ ระบบการเฝ้าระวังและ การเตือนภัย เป้าหมาย ๒.๑ พัฒนาระบบและกลไกการเฝ้าระวัง ๒.๑.๑ การเฝ้าระวังคุณภาพนำ้าบริโภค ๒.๑.๒ การเฝ้าระวังด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมศูนย์เด็กเล็ก ๒. ประเด็น ยุท ธศาสตร์ก ารลดความเสี่ย งด้า นอนามัย สิ่ง แวดล้อ มจากการจัด บริก าร ๑. การพัฒนาคุณภาพระบบบริการอนามัยสิ่งแวดล้อมของ อปท. ดำาเนินการในพื้นที่นำาร่อง ๒. การรับรองมาตรฐานสุขาภิบาล ๒.๑ การรับรองนำ้าประปาดื่มได้ ๒.๒ การรับรองระบบการจัดการสุขาภิบาลอาหาร และนำ้า สำาหรับ อปท. ๒.๔ การพัฒนาและรับรองมาตรฐานส้วม ๒.๔.๑ ส้วมสาธารณะทั้ง ๑๒ ประเภท ได้มาตรฐาน HAS ร้อยละ ๖๕ ๒.๔.๒ ส้วมห้อยขา ในครัวเรือน ปี ๒๕๕๖ ร้อยละ ๕๐ ปี ๒๕๕๘ ร้อยละ ๑๐๐ ๒.๔.๓ ส้วมห้อยขาในสถานที่สาธารณะ ปี ๒๕๕๖ ร้อยละ ๖๐ ปี ๒๕๕๘ ร้อยละ ๘๐ ๓. การพัฒนาพฤติกรรมอนามัยที่ถูกต้อง ร้อยละ ๘๐

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 122

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๓.๑ พฤติกรรมการใช้ส้วมที่ถูกหลักสุขลักษณะ ร้อยละ ๘๐

๓. ประเด็น ยุท ธศาสตร์ก ารสุข าภิบ าลยั่ง ยืน สู่ว ิถ ีพ อเพีย ง โดยมีประเด็นงาน เป้าหมายและตัวชี้วัดดังสรุปในตาราง ประเด็นงำน ๓.๑ การสุขาภิบาลครัวเรือน (โครงการ Green and Healthy Home) ๓.๒ การจัดการสิง่ ปฏิกล ู และมูลฝอยของ อปท.

๓.๓ การจัดการนาเสี ้ำ ยโรง พยาบาล ๓.๔ การลดโลกร ้อนด ้วย หลักการสุขาภิบาลยั่งยืน Green & Clean Hospital

เป้ำหมำย ครัวเรือนจัดการปฏิกล ู มูลฝอยและนา้ำ เสียตามหลักการสุขาภิบาลยั่งยืน มี พฤติกรรมสุขาภิบาลอาหารทีถ ่ ก ู ต ้อง (การเลือก การปรุง ประกอบ และการ เก็บ อปท.จัดการสิง่ ปฎิกล ู มูลฝอยได ้ถูก สุขลักษณะ และมีการนำ าไปใช ้ ประโยชน์

ต ัวชีว้ ัด จำานวนชุมชนต ้นแบบ สุขาภิบาลยั่งยืน ๑๒ ชุมชน (หมูบ ่ ้าน / ตำาบลต ้นแบบ)

จำานวน อปท.ต ้นแบบ (๑๒ แห่ง) - ร ้อยละของเทศบาลที่ จัดการมูลฝอย/สิง่ ปฏิกล ู ถูก สุขลักษณะ รพ. (สังกัด สธ.) จัดการนาเสี ้ำ ยได ้ตาม ร ้อยละ ๕๐ ของ รพ. ทีม ่ ก ี าร ำ มาตรฐานและนำ าไปใช ้ประโยชน์ จัดการนาเสี ้ ยได ้มาตรฐาน และนำ านาทิ ้ำ ง้ ไปใช ้ประโยชน์ รพ. (สังกัด สธ.) ดำาเนินกิจกรรม จำานวน รพ. (สังกัด สธ.)

Green และประเมินคาร์บอนฟุ๊ตพริน ้ ดำาเนินกิจกรรม Green&Clean แห่ง - รพ.สมัครเข ้าร่วมโครงการ ๑๐๐ % - รพ.สต. สมัครเข ้าร่วม โครงการ ๔๐ %

แผนงานโครงการงานอนามัย สิ่ง แวดล้อ ม สำา นัก งาน สาธารณสุข จัง หวัด กาฬสิน ธุ์ ในปี ๒๕๕๖ ๑. โครงการ : การสร้างเสริมสุขภาพ และสิ่งแวดล้อมในสถานที่ ทำางาน ปีที่ ๒ ปี พ.ศ. ๒๕๕๖

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 123

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ดำาเนินการประเมินผลในรูปแบบของคณะกรรมการระดับอำาเภอ ๒. โครงการนำ้าประปาดื่มได้ ดำาเนินการร่วมกับศูนย์อนามัยที่ ๖ ขอนแก่น ๓. โครงการชุมชนสีเขียว ระบบนิเวศน์ดีที่เอื้อต่อสุขภาพ (Green Health Community : GHCO) ปี ๒๕๕๖ (บูรณาการภาคส่วนสาธารณสุขร่วมกับองค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่น) ๔. โครงการพัฒนาส้วมผ่านเกณฑ์มาตรฐาน HAS ๑๐๐ % เพื่อ รับรองจากกรมอนามัย ปี ๒๕๕๖ ระบบรายงาน ๑. แบบประเมินเกณฑ์ประเมินโรงพยาบาลสีเขียว จังหวัดกาฬสินธุ์ ๒. แบบประเมินตนเองสถานบริการสาธารณสุขลดโลกร้อน Green and Clean ๓. แบบรายงานระบบการจัดการขยะติดเชื้อ ในโรงพยาบาล ๔. แบบประเมินส้วมสาธารณะ เกณฑ์ศูนย์อนามัยที่ ๖ ขอนแก่น สารสนเทศงานอนามัย สิ่ง แวดล้อ ม : https://sites.google.com/site/kalasingreenhospital/ โครงการ : พัฒ นาชุม ชนสีเ ขีย ว ระบบนิเ วศน์ด ีท ี่เ อื้อ ต่อ สุข ภาพ ปีง บประมาณ ๒๕๕๖ (Green - Health Community : GHCO) …………………………………………………………………. …………………………. การที่โลกต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศที่ รุนแรงขึ้น จากการเพิ่มขึ้นของปริมาณก๊าซเรือนกระจก อันเนื่องมาจาก การดำาเนินกิจกรรมต่าง ๆ ของมนุษย์ ผลักดันให้ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก หันมาให้ความสนใจและตระหนักถึงผลกระทบต่าง ๆ ที่จะตามมา เพื่อ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 124

Health Promotion : Kalasin Public Health Office หาแนวทางยับยั้งการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และป้องกันผลกระ ทบที่จะเกิดขึ้นกับมนุษย์ โดยมีการลงนามรับรองอนุสัญญา สหประชาชาติ ว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (United Nations Framework Convention on Climate Change : UNFCCC) การดำาเนินในส่วนของประเทศไทย มีการรณรงค์ให้ทุก ภาคส่วนมีส่วนร่วมต่อการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก โดยให้ความรู้ และสร้างความตระหนัก ทั้งในภาคเอกชน ภาคราชการ และภาค ประชาชน ภายใต้กลไกการพัฒนาที่สะอาด และการพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่ง ในส่วนของกระทรวงสาธารณสุข โดยกรมอนามัย ได้ดำาเนินงานให้ทุก โรงพยาบาลทุกแห่ง และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำาบล (รพ.สต) ดำาเนิน “โครงการสาธารณสุขรวมใจ รณรงค์ลดโลกร้อน ด้วยหลักการ สุขาภิบาลอย่างยั่งยืน และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม” ตามหลัก Green and Clean ซึ่งประกอบด้วยกิจกรรม G = Garbage คือ การจัดการ มูลฝอยและการใช้ประโยชน์จากสิ่งปฏิกูล โดยใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ก่อนทิ้งไปเป็นขยะ R = Rest room คือ การพัฒนาส้วมในสถานบริการ สาธารณสุข ให้ได้มาตรฐานส้วมสาธารณะไทย (HAS) และลดการใช้ สารเคมีในห้องส้วม E = Energy คือ การลดการใช้พลังงาน เช่น การ ใช้มาตรการประหยัดไฟฟ้า การประหยัดพลังงานเชื้อเพลิง หรือมีการ ใช้พลังงานทดแทนจากชีวภาพหรือชีวมวล เช่น ผลิตก๊าซชีวภาพ (Biogas) จากเศษอาหาร เศษผักผลไม้ หรือมูลฝอยอินทรีย์อื่น ๆ N = Nutrition การรณรงค์อาหารปลอดสารพิษ รณรงค์การใช้ผักพื้นบ้าน อาหารพื้นเมือง การปลูกผักเพื่อบริโภคในครัวเรือน หรือรวมพลังเป็นก ลุ่ม เป็นชุมชน การใช้ผักพื้นบ้าน ปลูกผักตามฤดูกาล ลดการใช้ปุ๋ยเคมี เพื่อลดการปล่อยก๊าซไนตรัส สู่บรรยากาศโลก

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 125

Health Promotion : Kalasin Public Health Office การพัฒนาชุมชนสีเขียว ระบบนิเวศน์ดีที่เอื้อต่อสุขภาพ ไม่ได้ มองเฉพาะประเด็นทางด้านสิ่งแวดล้อม แต่ยังพิจารณาถึงความน่าอยู่ อย่างยั่งยืนทั้งในด้านโครงสร้าง สิ่งแวดล้อม สังคม และสุขภาพ ซึ่งการ พัฒนาสู่ชุมชนสีเขียว นั้นท้องถิ่นจะมีบทบาทสำาคัญในการพัฒนาขับ

1

The Economic Intelligence Unit องค์กรธุรกิจ และผู้นำาด้านการวิเคราะห์เศรษฐกิจ

ต่างประเทศ และเศรษฐกิจโลก 2

Mercer หน่วยงานให้คำาปรึกษาการบริหารการเงิน และทรัพย์สิน (สำารวจคุณภาพ

ชีวิตประชาชน 420 เมือง ทัว ่ โลก)

เคลื่อนผลสำาเร็จของชุมชน จากการสังเคราะห์การพัฒนาสิ่งแวดล้อม เมืองน่าอยู่ และการสร้างสุขภาพของ The Economic Intelligence Unit1, Mercer 2, ECA International3, เมืองทัคซัน ประเทศ สหรัฐอเมริกา 4 และ เมืองดงตัน มณฑลเซี่ยงไฮ้5 พบว่าปัจจัยที่เป็นองค์ ประกอบสำาคัญที่ส่งผลต่อความสำาเร็จการพัฒนา

เมืองน่าอยู่ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศน์ดีที่เอือ ้ ต่อสุขภาพ สามารถวิเคราะห์ ได้ 5 ด้าน ดังนี้ ด้านที่ 1 ด้านการดูแลสุขภาพอนามัย และสุขาภิบาล พิจารณาใน ด้านความสะดวก และคุณภาพการให้บริการทางการแพทย์ การจัดการ ขยะ/ของเสีย การจัดการนำ้าเสีย และการจัดการมลพิษอากาศ การ จัดการนำ้าที่สะอาด ความเสี่ยงด้านสุขภาพอนามัย เป็นต้น ด้านที่ 2 ด้านธรรมชาติ สิง่ แวดล้อม และระบบนิเวศ พิจารณาใน ด้าน การลดการใช้พลังงาน

ชีวมวล และพลังงานแสงอาทิตย์ การ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 126

Health Promotion : Kalasin Public Health Office จัดพื้นที่สีเขียว สร้างเส้นทางธรรมชาติ และการออกแบบหมู่บ้านหรือ ชุมชนระบบนิเวศน์ ด้านที่ 3 ด้านการศึกษา พิจารณาในด้านการจัดระบบการศึกษา ด้านที่ 4 ด้านสังคม และวัฒนธรรม พิจารณาในด้านออกแบบ และเพิ่มพื้นที่สาธารณะเพื่อให้เป็นแหล่งปฏิสัมพันธ์เชิงสังคม มีการ สนับสนุนกิจกรรมเชิงสังคม ด้านที่ 5 ด้านโครงสร้างพื้นฐาน บริการสาธารณะ พิจารณาใน ด้าน การให้บริการระบบประปา การจราจร การจัดพื้นที่/สถานที่ออก กำาลังกาย จากการวิเคราะห์ด้านต่าง ๆ ที่มผ ี ลต่อการพัฒนาเมืองน่าอยู่เป็น มิตรกับสิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศน์ดีที่เอื้อต่อสุขภาพ จะเกี่ยวข้องกับระบบ การดูแลสุขภาพ และการจัดการสุขาภิบาล การดูแลรักษาธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม การส่งเสริมความรู้ ด้านสังคม และวัฒนธรรม และ โครงสร้างพื้นฐานของชุมชนเอง ซึ่งปัจจัยสำาคัญที่ส่งผลต่อความสำาเร็จ ในการพัฒนาด้านต่าง ๆ นั้น ปัจจัยสำาคัญ คือ องค์กรปกครองส่วนท้อง ถิ่นให้การสนับสนุน ผลักดัน และขับเคลื่อน เป็นกลไกขับเคลื่อนสร้าง จิตสำานึก และการมีส่วนร่วมของชุมชน และประชาชนในการพัฒนาสิ่ง แวดล้อม ให้มีความน่าอยู่ ที่เอื้อต่อการสร้างสุขภาพในชุมชนอย่าง ยั่งยืน ดังนั้น สำานักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์ เห็นความสำาคัญ ของการสร้างเสริมสุขภาพ และสิ่งแวดล้อมภายในท้องถิ่นโดยการมีส่วน ร่วมของชุมชน ซึ่งองค์กรภาคส่วนท้องถิ่น ถือว่าเป็นหน่วยงานหลักใน การพัฒนา ขับเคลื่อนการสร้างสุขภาพ ภายใต้แนวทางการสร้างสิ่ง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 127

Health Promotion : Kalasin Public Health Office แวดล้อมและระบบนิเวศน์ดี สำานักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์จึงได้ ดำาเนินโครงการ : พัฒนาชุมชนสีเขียว ระบบนิเวศน์ดีที่เอือ ้ ต่อสุขภาพ ปีงบประมาณ ๒๕๕๖ ขึ้น และเชิญชวนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้ สมัครเข้าร่วมโครงการพัฒนาชุมชนสีเขียว ระบบนิเวศน์ดี เพื่อการ สร้างเสริมสุขภาพ และสิ่งแวดล้อมให้เกิดความสุขแบบเรียบง่าย และพอ เพียง บนวิถีวัฒนธรรมสุขภาพของจังหวัดกาฬสินธุ์ ต่อไป เป้า หมาย ๑. องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นขนาดกลาง และขนาดใหญ่ ประเภท ๑.๑ เทศบาลตำาบลขนาดกลาง และใหญ่ ๑.๒ เทศบาลเมือง (หมายเหตุ : ข้อ ๑.๑ และ ๑.๒ เกณฑ์การพิจารณาใช้เกณฑ์ มาตรฐานเดียวกัน) วัต ถุป ระสงค์ ๑. เพื่อสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมในการพัฒนางานอนามัยสิ่ง แวดล้อม ร่วมกับท้องถิ่น ๒. เพื่อพัฒนางานอนามัยสิ่งแวดล้อมตามเกณฑ์ Green & Health ในชุมชน

เส้น ทางเดิน โครงการ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 128

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๑. จัดทำารายละเอียดโครงการ : พัฒนาชุมชนสีเขียว ระบบนิเวศน์ ดีที่เอือ ้ ต่อสุขภาพ ปีงบประมาณ ๒๕๕๖ (Green - Health Community : GHCO) ๒. ประกาศรับสมัคร องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นที่สนใจสมัคร เข้าร่วมโครงการ ๓. ส่งเอกสาร ประเมินตนเอง เอกสาร กิจกรรมรูปภาพ พร้อมใบ สมัคร ให้คณะกรรมการระดับจังหวัดพิจารณาเบื้องต้นเพื่อประเมินความ เป็นไปได้เบื้องต้น ๔. องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นที่สมัครเข้าร่วมโครงการ ฯ จัดการ ประชุมนอกสถานที่ ในพื้นที่ที่มีการพัฒนาระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม ที่เอื้อต่อสุขภาพและเกิดผลสำาเร็จ (หมายเหตุ ข้อ ๔ ประเมินจำานวน หน่วยงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่สนใจ สมัครเข้าร่วมโครงการอีก ครั้ง) ติด ตามประเมิน ผล ๑. ติดตามประเมินผลโครงการ : พัฒนาชุมชนสีเขียว ระบบนิเวศน์ดี ที่เอื้อต่อสุขภาพ ปีงบประมาณ ๒๕๕๖ (Green - Health Community : GHCO) ๒. พิจารณาผลการประเมินเชิงประกวด พร้อมสรุปบทสรุปผู้บริหาร สำาหรับผู้นำาท้องถิ่นในการพัฒนาต่อยอดชุมชนสีเขียว ระบบนิเวศน์ดีที่ เอื้อต่อสุขภาพ มอบโล่ รางวัล (Green - Health Community : GHCO) รางวัลที่ 1 เงินรางวัล 50,000 บาท พร้อมโล่ราชอาสน์ รางวัลที่ 2 เงินรางวัล 30,000 บาท

พร้อมโล่ราชอาสน์

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 129

Health Promotion : Kalasin Public Health Office รางวัลที่ 3 เงินรางวัล 20,000 บาท

พร้อมโล่ราชอาสน์

เกณฑ์ป ระเมิน ชุม ชนสีเ ขีย ว ระบบนิเ วศน์ด ีท ี่เ อื้อ ต่อ สุข ภาพ (Green - Health Community : GHCO) ประกอบด้ว ยองค์ป ระกอบ ๒ องค์ป ระกอบ ๑. องค์ประกอบด้านชุมชนสีเขียว (Green Community) ๑.๑ G = Garbage ด้านการจัดการขยะ ๑.๒ R = Rest room ด้านพัฒนาห้องส้วมสะอาด ๑.๓ E = Environment ด้านสิ่งแวดล้อม ๑.๔ E = Energy ด้านพลังงาน ๑.๕ N = Nutrition ด้านอาหารปลอดสารพิษ

๒. องค์ประกอบด้านสุขภาพ (Health Community) ๒.๑ H = Healthy Home บ้านสุขภาพดี ๒.๒ E&A = E&A : Exercise and Activities ออกกำาลังกาย และ กิจกรรมของชุมชน ๒.๓ L = Learning Center ศูนย์เรียนรู้ของชุมชน ๒.๔ T = Temple Promotion วัดส่งเสริมสุขภาพ ๒.๕ H = Happiness ความสุขของชุมชน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 130

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๑๐. การดำา เนิน งานโครงการส่ง เสริม สุข ภาพผู้ส ูง อายุร ะยะยาว ผู้ร ับ ผิด ชอบ : นางสาวแอนนา แสบงบาล

นักวิชาการ

สาธารณสุขชำานาญการ ๑.

แนวทางการดำาเนินงานโครงการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ (รายละเอียด ในตอนท้าย)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 131

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๒. การดูแลสุขภาพผู้สูงอายุในระยะยาว เทศบาลตำาบลโคกศรี (ราย

ละเอียดในตอนท้าย)

132

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ภาคผนวก แบบฟอร์ม และรายงาน

๑. แบบประเมิน ตนเอง รายหมู่บ ้า น) แบบประเมิน ตนเอง

“ชุม ชน / หมู่บ ้า นไอโอดีน ” “ชุม ชน / หมู่บ ้า นไอโอดีน ” รายหมู่บ ้า น)

(ประเมิน (ประเมิน

หมู่บ้าน.................... หมู่ที่............ ตำาบล........................... อำาเภอ.................จังหวัดกาฬสินธุ์ โรงพยาบาล/สถานี อนามัย ........................................ตำา บล.................................. คำา ชี้แ จง : ให้ทำาเครื่องหมาย  ลงในช่องว่างระดับผลการประเมิน ให้ตรงกับการดำาเนินการจริงของพื้นที่ ที่เข้ารับการประเมินมากที่สุด เกณฑ์ก ารประเมิน

มี (1 คะแนน)

องค์ป ระกอบที่ 1 : กระบวนการขับ เคลื่อ น

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 133

ไม่ม ี (0 คะแนน)

Health Promotion : Kalasin Public Health Office “ชุม ชน/หมู่บ ้า นไอโอดีน ” ตัว ชี้ว ัด ที่ 1.1 : ชุมชน / หมู่บ้าน มีนโยบาย และมาตรการควบคุมป้องกัน โรคขาดสารไอโอดีน เกณฑ์ก ารประเมิน พิจ ารณาจาก 1.

มีการแต่งตั้งคณะทำางานเพื่อกำาหนดนโยบาย และมาตรการการควบคุมป้องกันโรคขาดสาร ไอโอดีน โดยมีผู้นำาชุมชนและประชาชนร่วม เป็นคณะทำางาน

2.

มีการประกาศนโยบายและมาตรการการ ควบคุมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนอย่างเป็น ลายลักษณ์อักษร

3.

มีการสื่อสารนโยบายและมาตรการการควบคุม ป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนให้ผู้ที่เกี่ยวข้อง และประชาชนทราบอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง

4.

มีการนำานโยบาย / มาตรการสู่การปฏิบัติ และ มีแผนปฏิบัติงานรองรับ รวมคะแนนตัว

………….. คะแนน

ชี้ว ัด ที่ 1.1 = ระดับผลการประเมินตัวชี้วัดที่ 1.1 : ( ) 4 คะแนน = ดีมาก

( ) 3

คะแนน = ดี ( ) 2 คะแนน = พอใช้ = ยังไม่น่าพอใจ

134

( ) 1 คะแนน

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

แบบประเมิน ตนเอง

“ชุม ชน / หมู่บ ้า นไอโอดีน ” (ประเมิน ราย

หมู่บ ้า น) (ต่อ)

เกณฑ์ก ารประเมิน

มี (1 คะแน น)

ตัว ชี้ว ัด ที่ 1.2 : ผู้นำาชุมชนและแกนนำาชุมชน/ หมู่บ้าน และประชาชนมีความรู้ และปฏิบัติเรื่องการ ควบคุมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนได้ เกณฑ์ก ารประเมิน พิจ ารณาจาก 1.

ผู้นำาชุมชนและแกนนำาชุมชน/หมู่บ้าน(ได้แก่ ผู้ใหญ่บ้าน อสม. คณะกรรมการหมู่บ้าน สมาชิก สภาท้องถิ่น) ได้รับความรู้เรื่องการควบคุม ป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน และมีการสื่อสารให้ ประชาชน มีความรู้ อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง

2.

ประชาชนได้รับความรู้เรื่องการควบคุมป้องกัน โรคขาดสารไอโอดีน

3.

มีการประเมินความรู้และการปฏิบัติเรื่องการ ควบคุมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนของผู้นำา ชุมชน แกนนำาชุมชน / หมู่บ้าน และประชาชน อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 135

ไม่ม ี (0 คะแน น)

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 4.

มีการจัดกิจกรรมรณรงค์ ประชาสัมพันธ์ เรื่อง การควบคุมป้องกัน

โรคขาดสาร

ไอโอดีน อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง รวมคะแนนตัว ชี้ว ัด ที่ 1.2

=

ระดับผลการประเมินตัวชี้วัดที่ 1.2

………… คะแนน

: ( ) 4 คะแนน = ดีมาก

( )

3 คะแนน = ดี ( ) 2 คะแนน = พอใช้

( ) 1

คะแนน = ยังไม่น่าพอใจ

แบบประเมิน ตนเอง หมู่บ ้า น) (ต่อ)

136

“ชุม ชน / หมู่บ ้า นไอโอดีน ” (ประเมิน ราย

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

เกณฑ์ก ารประเมิน

มี (1 คะแนน)

ตัว ชี้ว ัด ที่ 1.3 : มีการสุ่มตรวจคุณภาพเกลือเสริม ไอโอดีน ณ แหล่งผลิต (ถ้ามี) สถานที่จำาหน่าย ร้าน อาหาร ครัวเรือน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กและโรงเรียน ปีละ 2 ครั้ง เกณฑ์ก ารประเมิน พิจ ารณาจาก 1.

แหล่งผลิตเกลือเสริมไอโอดีนในชุมชน/หมู่บ้าน ( ) มี (

) ไม่มี

ได้รับการตรวจสอบคุณภาพเกลือ โดยเจ้าหน้าที่ สาธารณสุข 2.

สถานที่จำาหน่ายเกลือเสริมไอโอดีน (ร้านค้า ร้าน ขายของชำา รถเร่ ตลาดนัด ฯลฯ) ในชุมชน/ หมู่บ้านได้รับการตรวจสอบคุณภาพเกลือเสริม ไอโอดีน โดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุข และหรือ อสม.

3.

อสม. อย.น้อย. แกนนำานักเรียน หรือบุคคลที่เหมาะ สมตรวจสอบคุณภาพเกลือเสริมไอโอดีน ณ ครัว เรือน โดยใช้ I-kit

4.

อสม. อย.น้อย. แกนนำานักเรียน หรือบุคคลที่เหมาะ สมตรวจสอบคุณภาพเกลือเสริมไอโอดีน ณ ร้าน อาหาร (ถ้ามี) แผงลอย (ถ้ามี)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 137

ไม่ม ี (0 คะแน น)

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก (ถ้ามี) และโรงเรียน (ถ้ามี) โดยใช้ I-kit รวมคะแนน

…………… คะแนน

ตัว ชี้ว ัด ที่ 1.3 = ระดับ ผลการประเมิน ตัว ชี้ว ัด ที่ 1.3 (กรณีม ีแ หล่ง ผลิต ) :

( ) 4 คะแนน = ดีมาก ( ) 3 คะแนน = ดี ( ) 2 คะแนน = พอใช้ ( ) 1 คะแนน = ยังไม่น่าพอใจ ระดับ ผลการประเมิน ตัว ชี้ว ัด ที่ 1.3 (กรณีไ ม่ม ีแ หล่ง ผลิต ) : ( ) 3 คะแนน = ดีม าก ( ) 2 คะแนน = ดี ( ) 1 คะแนน = ยัง ไม่น ่า พอใจ ………… คะแนน * รวมระดับผลการประเมินองค์ประกอบที่ 1 (ตัวชี้วัดที่ 1.1 + 1.2 + 1.3)

=

หมายเหตุ : * (1) กรณีชุมชน / หมู่บ้านไม่มีแหล่งผลิตเกลือเสริมไอโอดีน ให้  ใน ช่อง ( ) ไม่มี และไม่ต้องนำามาคิด คะแนน โดยคะแนนเต็มในตัวชี้วัดที่ 1.3 สำาหรับชุมชน / หมู่บ้าน ที่ ไม่มีแหล่งผลิตเกลือเสริมไอโอดีน เท่ากับ 3 คะแนน ส่วนชุมชน / หมู่บ้านที่มีแหล่งผลิตเกลือเสริม ไอโอดีน คะแนนเต็มเท่ากับ 4 คะแนน

แบบประเมิน ตนเอง

“ชุม ชน / หมู่บ ้า นไอโอดีน ” (ประเมิน ราย

หมู่บ ้า น) (ต่อ)

เกณฑ์การประเมิน 138

ระดับการประเมิน / เป้า

ผล

คะแนน

Health Promotion : Kalasin Public Health Office หมาย

งาน

ดีมาก

ดี

พอ

ยังไม่

ใช้

น่า พอใจ

4

3

2

1

คะแน

คะแน

คะแน

คะแนน

น

น

น

องค์ป ระกอบที่ 2 : ระดับ ความ สำา เร็จ ในการควบคุม ป้อ งกัน โรคขาดสาร ไอโอดีน ของ ชุม ชน / หมู่บ ้า น ตัว ชี้ว ัด ที่ 2.1 : แหล่งผลิตเกลือ

100%

≥80 %

70- 60- < 79% 69% 60%

100% … ≥80 …% %

70- 60- < 79% 69% 60%

เสริมไอโอดีนในชุมชน / หมู่บ้าน (ถ้ามี) ทุกแห่งผลิตเกลือเสริมไอโอดีนได้

……

คุณภาพตามมาตรฐานที่กฎหมายกำาหนด

แห่ง

(

) มีแหล่งผลิต

( ) ไม่มีแหล่ง

… …. % … … … แห่ง

ผลิต ตัว ชี้ว ัด ที่ 2.2 : สถานที่จำาหน่ายเกลือ เสริมไอโอดีนและผลิตภัณฑ์เสริม ไอโอดีนทุกแห่ง (ร้านค้า ร้านขาย

……

ของชำา

แห่ง

รถเร่ ตลาดนัด ฯลฯ) จำาหน่าย

… … แห่ง

เกลือเสริมไอโอดีนและผลิตภัณฑ์เสริม ไอโอดีนคุณภาพ ตัว ชี้ว ัด ที่ 2.3 : ครัวเรือนมีการใช้ เกลือเสริมไอโอดีนคุณภาพมากกว่าหรือ เท่ากับร้อยละ 90

≥90% … ….. % …… …

≥90 %

80- 70- <70 89% 79% %

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 139

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ครัว เรือน

…. ครัว เรือ น

100% … >80 ….. % แผงลอย (ถ้ามี) ทุกแห่ง ในชุมชน / % หมู่บ้านมีการใช้เกลือเสริมไอโอดีนและ …… … … … หรือผลิตภัณฑ์เสริมไอโอดีนคุณภาพปรุง … ร้าน และประกอบอาหาร ร้าน 100% …

100 ตัว ชี้ว ัด ที่ 2.5 : ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก …% % (ถ้ามี) ทุกแห่งในชุมชน / หมู่บ้านมีการ ใช้เกลือเสริมไอโอดีนและหรือผลิตภัณฑ์ …… … … แห่ง เสริมไอโอดีนคุณภาพปรุงและประกอบ แห่ง อาหารให้เด็กบริโภค ตัว ชี้ว ัด ที่ 2.4 : ร้านอาหาร (ถ้ามี)

( ) มีศ ูน ย์พ ัฒ นาเด็ก เล็ก ( ) ไม่ม ีศ ูน ย์ พัฒ นาเด็ก เล็ก

140

70- 60- < 79% 69% 60%

85- 70- <70 99% 84% %

Health Promotion : Kalasin Public Health Office แบบประเมิน ตนเอง

“ชุม ชน / หมู่บ ้า นไอโอดีน ” (ประเมิน ราย

หมู่บ ้า น) (ต่อ)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 141

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ระดับการประเมิน / เกณฑ์การประเมิน

เป้า

ผล

หมาย งาน

คะแนน ดี

ดี

มาก

พอ ยังไม่ ใช้

น่า พอใ

4

ตัว ชี้ว ัด ที่ 2.6 : โรงเรียน (ถ้ามี) ทุก แห่งในชุมชน / หมู่บ้าน

มีการใช้เกลือ

เสริมไอโอดีนและหรือผลิตภัณฑ์เสริม ไอโอดีนคุณภาพปรุงและประกอบอาหาร ให้เด็กบริโภค ( ) มีโ รงเรีย น โรงเรีย น

100% … …. %

2

คะแ

คะแ คะแ

คะแ

นน 100 %

นน นน นน 85- 70- <70 99% 84% %

…..…. ……. … … โรงเรีย

โรงเรี

น

ยน

( ) ไม่ม ี รวมระดับ ผลการประเมิน

องค์ป ระกอบที่ 2

3

จ 1

………. คะแนน

= (ตัว ชี้ว ัด ที่ 2.1 + 2.2 + 2.3 +

2.4 + 2.5 + 2.6) * รวมระดับ ผลการประเมิน

….…… คะแนน

องค์ป ระกอบที่ 1 + 2 = ( ) ผ่า นเกณฑ์ก ารประเมิน ( คะแนนเฉลี่ย โดยรวม ≥ 3.00 คะแนน) ( คะแนน) 142

) ไม่ผ ่า นเกณฑ์ก ารประเมิน (คะแนนเฉลี่ย โดยรวม < 3.00

Health Promotion : Kalasin Public Health Office หมายเหตุ : * กรณีที่ในชุมชน / หมู่บ้าน ไม่มีแหล่งผลิต / ไม่มีศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก และหรือไม่มีโรงเรียน ไม่ต้องใส่ขอ ้ มูล ในช่องเป้าหมาย ผลงาน และไม่นำามานับคะแนน สำาหรับคะแนนเต็ม ให้นับเฉพาะตัวชี้วัดที่ตอบว่า มี * กรณีที่ในชุมชน / หมู่บ้าน ใด ตอบว่า มีแหล่งผลิต / มีศูนย์พัฒนาเด็ก เล็ก และหรือมีโรงเรียน ให้ใส่ขอ ้ มูล ในช่องเป้าหมาย ผลงาน และคะแนนที่ได้ ในช่องระดับคุณภาพ ตาม % ผลงานที่ดำาเนินการได้ในแต่ละ ตัวชี้วัด

(ประเมิน รายหมู่บ ้า น) แบบฟอร์ม 2 : สรุป ผลการประเมิน คำาชี้แจง : ให้นำาคะแนนของคณะกรรมการประเมินตามเกณฑ์ในแบบ ฟอร์ม 1 ของคณะกรรมการทุกคน กรอกลงในแบบฟอร์มสรุปผลการประเมิน ดังนี้ ชุมชน / หมู่บ้าน

ตำาบล ___________________

อำาเภอ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 143

Health Promotion : Kalasin Public Health Office จังหวัด

ประเมินครั้งที่ ___ วันที่

เดือน

พ.ศ. *************************************** รายชื่อ ผู้ป ระเมิน (อาจจะมี 3 คน หรือ 5 คน หรือ 7 คน ตามความ เหมาะสม) 1.

ชื่อ – สกุล

ประธาน (ลง

นาม) ........................................

2.

ชื่อ – สกุล

กรรมการ (ลง

นาม) ........................................

3.

ชื่อ – สกุล

กรรมการ (ลง

นาม) ........................................

4.

ชื่อ – สกุล

กรรมการ (ลง

นาม) ........................................

5.

ชื่อ – สกุล

กรรมการ (ลง

นาม) ........................................

6.

ชื่อ – สกุล

กรรมการ (ลง

นาม) ........................................

7.ชื่อ – สกุล

กรรมการและเลขานุการ (ลงนาม) ...................

144

Health Promotion : Kalasin Public Health Office สรุป ผลการประเมิน   คะแนนจากผู้ประเมิน

คะแน นรวม

เกณฑ์การประเมิน

 คะแนนเฉลี่ย

=

คะแนนรวม  (จำานวนผู้ประเมิน X จำานวนตัวชี้วัด)

คนที่ คนที่ คนที่ คนที่ คนที่ คนที่ คนที่ 1 2 3 4 5 6 7 องค์ป ระกอบที่ 1 : กระบวนการ ขับ เคลื่อ น ชุม ชน / หมู่บ ้า น ไอโอดีน องค์ป ระกอบที่ 2 : ระดับ ความ สำา เร็จ ในการควบคุม ป้อ งกัน โรค ขาดสารไอโอดีน ของ ชุม ชน/หมู่บ ้า น

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์

คะแนนรวม 

=

(จำานวนผู้ประเมิน X 3 ตัวชี้ วัด) คะแนนรวม 

=

(จำานวนผู้ประเมิน X ….. ตัวชี้วัด)

หน้า 145

Health Promotion : Kalasin Public Health Office คะแนนรวม 

คะแนนรวมองค์ป ระกอบที่ 1 – 2

=

(จำานวนผู้ประเมิน X …… ตัวชี้วัด) ผลการประเมิน ( ) ผ่า นเกณฑ์ก ารประเมิน (คะแนนเฉลี่ย โดยรวม ≥ 3.00 คะแนน) ( ) ไม่ ผ่า นเกณฑ์ก ารประเมิน (คะแนนเฉลี่ย โดยรวม < 3.00 คะแนน) หมายเหตุ :

* คะแนนเฉลี่ย ในช่อง  มาจากคะแนนในช่อง  หารจำานวนผู้ประเมิน คูณจำานวนตัว

ชี้วัด ผลลัพธ์ที่ได้ให้ใช้ทศนิยม 2 ตำาแหน่ง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์

หน้า 146

Health Promotion : Kalasin Public Health Office แบบฟอร์ม 3 : ใบแสดงความจำา นงขอรับ การประเมิน “ชุม ชน / หมู่บ ้า นไอโอดีน ” จากผู้ป ระเมิน ภายนอก ชื่อชุมชน / หมู่บ้าน........................................หมู่ ที่. .....................ตำาบล.......................................อำาเภอ.................... ..............................จังหวัด.........................................ภาค.............. ........ ชื่อผู้ประสาน งาน..............................................ตำาแหน่ง..................................... สถานที่ปฏิบัติ งาน........................................โทรศัพท์. ................................. โทรสาร...................E-mail……………............ มีความประสงค์ขอรับการประเมิน “ชุมชน / หมู่บ้านไอโอดีน” ตามเกณฑ์การประเมินของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข โดย ชุมชน / หมู่บ้าน ได้ประเมินตนเองตามเกณฑ์การประเมิน “ชุมชน / หมู่บ้านไอโอดีน” ของกรมอนามัยแล้ว และมีผลการประเมินอยู่ใน ระดับ.....................................................ซึ่งได้แนบมาพร้อมนี้แล้ว ลงชื่อผูข ้ อรับการ ประเมิน....................................

(...........................................................)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 147

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ตำาแหน่ง........................................... ลงวันที่.................../......................./......................

แบบสรุป การรายงานตัว (การแสดงตน) เพื่อ ยืน ยัน การมีต ัว ตน ตรวจสอบ ข้อ มูล และตรวจสอบสิท ธิ์ อสม . ในการรับ ค่า ตอบแทนตามเกณฑ์ท ี่ก ำา หนด ปี งบประมาณ 2556 (ฉบับ สรุป ของ สถานบริก ารแต่ล ะแห่ง ) จัง หวัด กาฬสิน ธุ์ อำา เภอ................................................ตำา บล.........................ชื่อ สถาน บริก าร............................... จำานวน อสม.ทัง้ หมด

ชื่อ หมู่บ้าน/ ลำาดับ

ชุมชน.

หมู่ที่

ที่ได้รับค่าป่วย

จำานวน

การ

อสม.ที่มาแสดง ตนและลงชื่อ

ลายมือชื่อผู้รับรองผล

รับรอง ความถูกต้อง เพื่อรับค่า

ผอ.รพสต.

ป่วยการ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 148

ประธาน อสม.

ระดับ ตำาบ

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

ลงชื่อ

..................... ผู้รายงาน ..................... ..................... หรือ จนท. ผู้รับผิดชอบ ....... (................... ..................... ..................... .....) ตำาแหน่ง.........

..................... ..................... ...... เบอร์

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 149

Health Promotion : Kalasin Public Health Office โทร...............

..................... .....................

บบรายงานตัว (การแสดงตน) เพื่อยืนยันการมีตวั ตน ตรวจสอบข้อมูลและตรวจสอบสิ ทธิ์ อสม. ในการรับค่าตอบแทน ค่าป่ วยการ อสม. ปี งบประมาณ 2556

........................... ตำาบล ..........................รพสต./รพช./รพท.......................................................จำานวนหมู่บา้ นรับผิดชอบ...........หมู่ จำานวน อสม.ทัง้ หมด.......... อจนท.ผูร้ บั ผิ ดชอบ ...........................................................................................หมายเลขโทรศัพท์.............................อีเมล์....................................................... อา ยุ

ที่อ ยู่

หมู่ ที่

ตำา บ ล

หมายเหตุ

ลายมือ ช ระดับ การ

เลขประจำา ตัว 13 หลัก เลข ที่

ปีท ี่เ ป็น อสม .

(ปี )

ลายมือ ชื่อ อสม .ผูแ ้ สดง ตน

ศึก ษา

1. การมีชอ่ื ฐานในเวปไซต์ หมายถึง รพสต.ตรวจสอบให้ในเวป www.thaiphc.net ถ้ามีให้ทาำ เครือ่ งหม 2. ให้ รพสต.จัดพิมพ์ขอ้ มูล ลงในไฟล์ Excell นี้ แล้วส่งรวมเป็ นภาพอำาเภอ สสอ. ส่งให้จงั หวัด ทีเ่ มล 3. เอกสารฉบับจริงให้ ลงลายมือ อสม.แสดงตน แล้ว สสอ.รวบรวมเป็ นภาพอำาเภอส่งให้ จังหวัด ภาย 4. อสม.ใหม่ ปี 2555 ทีไ่ ด้โควตารับเงินให้ทาำ เป็ นอักษรสีแดงและทำาเป็ นตัวเอียงให้ดว้ ยครับเพือ่ จะเอา

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

ประธานอ สม . ตำา บล / ชุม ชน

หน้า 150

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

แบบสรุป การ รายงาน ตัว (การ แสดง ตน) เพื่อ ยืน ยัน การมีต ัว ตน ตรวจ สอบ ข้อ มูล และ ตรวจ สอบสิท ธิ์ อสม. ในการรับ ค่า ตอบแทนตามเกณฑ์ท ี่ก ำา หนด ปี งบประมาณ 2556

(ฉบับสรุปของ สสอ. ให้เอาของ รพ.ช. มารวมด้วยนะครับ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 151

Health Promotion : Kalasin Public Health Office จังหวัดกาฬสินธุ์ อำาเภอ............................................................ . จำานวน อสม.ทั้งห ลำาดับ

ลายมือชื่อ

มดที่ได้รับ จำานวนอ

ชื่อ

ค่าป่วย

สม.ที่มา

การ

แสดงตน

ผล

และลงชื่อ

รพสต./

รับรอง

รพช./ รพท.

ผู้รับรอง

ความถูก

ชื่อตำาบล

ต้อง เพื่อ รับค่าป่วย การ

สสอ./

ประธาน อสม. ระดับ อำาเภอ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 152

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

รวม ลงชื่อ ผู้รายงาน ............... หรือ ............... ............... จนท.ผู้รับ ............... ผิดชอบ ...... (............. ............... ............... ............... ........) ตำาแหน่ง ………… เบอร์ ………… โทร…… ………… ……. แบบรายงานการดำา เนิน งานตำา บลจัด การสุข ภาพตำา บลจัด การ สุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต ไทย ปี 2556 **********************

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 153

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ตำา บลจัด การสุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต ไทย หมายถึง ตำาบลที่มี กระบวนการสร้างสุขภาพดีวิถีชีวิตไทยที่ให้ความสำาคัญกับการพัฒนา บทบาทภาคประชาชน ท้องถิ่น และทุกๆ ภาคส่วนในท้องถิ่น ที่มีการบู รณาการร่วมกัน ช่วยกันค้นหาหรือกำาหนดปัญหาสุขภาพ กำาหนด อนาคต ดำาเนินกิจกรรมการพัฒนาด้านสุขภาพและมาตรการทางสังคม รวมทั้งนวัตกรรมต่างๆ ได้ด้วยตนเอง ด้วยความตั้งใจ เต็มใจ มีจิตสำานึก สาธารณะ โดยเน้นกระบวนการการมีส่วนร่วมและเรียนรู้ร่วมกัน ทั้งนี้ เพื่อลดปัจจัยเสี่ยง (๓อ. ๒ส.) และ โรควิถีชีวิต ๕ โรค ได้แก่ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หัวใจ หลอดเลือดสมอง และมะเร็ง ชื่อ ตำา บล.......................................... อำา เภอ...................................จัง หวัด ..................................... ตำา บลจัด การสุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต ไทย ประกอบด้ว ย 6 ส่ว น ส่ว นที่ 1. ข้อมูลทั่วไปของตำาบล ส่ว นที่ 2. ทีมงานตำาบลจัดการสุขภาพ ส่ว นที่ 3. กระบวนการพัฒนาตำาบลจัดการสุขภาพ ส่ว นที่ 4. ผลการดำาเนินงานพัฒนาตำาบลจัดการสุขภาพ ส่ว นที่ 5. ปัจจัยแห่งความสำาเร็จ ปัญหา อุปสรรคและข้อเสนอแนะ ส่ว นที่ ๖. ผลการประเมินเพื่อการพัฒนาตำาบลจัดการสุขภาพ ส่ว นที่ 1. ข้อ มูล ทั่ว ไป

1.1 ด้านภูมิศาสตร์ ( อาณาเขต สภาพ

พื้นที่ ทรัพยากรธรรมชาติ แหล่งนำ้า เป็นต้น) ........................................................................................ ......................................................................................

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 154

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ................................................................................................................ ..............................................................

1.2 ด้านปกครอง ( จำานวนหมู่บ้าน ประชากร ครัวเรือน อาชีพ ราย ได้ ) ............................................................................................ ................................................................................. ..................................................................................................... .........................................................................

1.3 ด้านสังคม

( โรงเรียน สถานีตำารวจ วัด กลุ่มสังคม ทุนทางสังคม ) ................................................................................................... ........................................................................... ..................................................................................................... .........................................................................

1.4 ข้อมูลด้านสุขภาพ ..................................................................................................... ............................. ..................................................................................................... .........................................................................

- จำานวนเด็กก่อนวัยเรียน ( อายุ 0 - 6 ปี )....... คน - จำานวน เด็กวัย เรียน ( อายุ 7 – 18 ปี ) .......คน - จำานวนวัยทำางาน ( อายุ 19 - 60 ปี ) ........ คน - จำานวนผู้สูงอายุ ( อายุ 60 ปีขึ้นไป ) ........คน - จำานวนผู้ป่วยโรคเบาหวาน ............คน

- จำานวนผู้ป่วยโรค

ความดันโลหิตสูง......คน - จำานวนผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูงที่มีภาวะแทรกซ้อน .......คน แยกเป็น

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 155

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 1 ........................จำานวน...........คน 2 ......................... จำานวน..........คน 3 ........................ จำานวน...........คน

4 ………………

จำานวน..........คน - จำานวนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน – โรคความดันโลหิตสูง...........คน - จำานวนผู้ดอ ้ ยโอกาสในชุมชน (ผู้พิการ, ผูส ้ ูงอายุที่และผู้ป่วยเรื้อรังที่ ขาดผูด ้ ูแล)................. คน - จำานวน อสม ............. คน

- จำานวน ศสมช...................แห่ง

- จำานวน กสค.........คน

- จำานวน รพ.สต.(ใน

ตำาบล)................แห่ง 1.5 ข้อมูลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 1.5.1 ขนาดของ อปท. (

)เล็ก (

) กลาง ( )ใหญ่

1.5.2 งบประมาณที่ สนับสนุนงานด้านสุขภาพปีงบประมาณ 2556 ( ) 1. งบสาธารณสุขมูลฐาน (10,000.-บาทต่อหมู่บ้าน/ชุมชน) ( ) 2. กองทุนสุขภาพระดับพื้นที่ จำานวน ...............บาท สนับสนุน โครงการด้านสุขภาพ 1.เรื่อง..................................................จำานวน....................บาท 2.เรื่อง..................................................จำานวน....................บาท 3.เรื่อง..................................................จำานวน....................บาท ( ) 3. งบประมาณเพิ่มเติมจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น(นอกเหนือ จากข้อ 1 และ 2)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 156

Health Promotion : Kalasin Public Health Office จำานวน........................บาท สนับสนุนโครงการด้านสุขภาพเรื่อง 1. เรื่อง..................................................จำานวน....................บาท 2. เรื่อง..................................................จำานวน....................บาท 3. เรื่อง..................................................จำานวน....................บาท

ส่ว นที่ 2. . ทีม งานตำา บลจัด การสุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต เครือ

ชื่อ -

ข่าย

นามสกุล

ตำาแหน่ง สถานที่ปฏิบัติ ช่องทางการติดต่อ งาน/

ประสานงาน

ทีอ ่ ยู่

(โทรศัพท์/ โทรสาร/E- Mail)

ภาครัฐ ภาค ประชา ชน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 157

Health Promotion : Kalasin Public Health Office องค์กร ปกคร องส่วน ท้อง ถิ่น อื่น ๆ

ส่ว นที่ 3. กระบวนการ/ขั้น ตอนการดำา เนิน งานพัฒ นา ตำา บลจัด การสุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต ไทย 3.1. การสร้า งและพัฒ นาทีม ตำา บลจัด การสุข ภาพ (ระบุว ิธ ีก าร และ ตอบได้ม ากกว่า 1 ข้อ ) ( ) 3.1.1 โดยการพูดคุยประสานงาน /ประชาสัมพันธ์ ( ) 3.1.2 มีการจัดประชุมชี้แจงทำาความเข้าใจ /ระดมความคิด เห็น ( ) 3.1.3 มีคัดเลือกทีมงาน ( ระบุวิธีการได้ มา)................................................................................... ( ) 3.1.4 มีการจัดตั้งคณะทำางาน /กำาหนดบทบาทหน้าที่ ( ) 3.1.5 การอบรม /สัมมนา เรื่อง ..................................................................................................... .

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 158

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ( ) 3.1.6การศึกษาดูงาน เรื่อง.............................................................................................. .............. (

) 3.1.7 มีการอบรมความรู้ อสม.ในเรื่องการจัดทำาแผนสุขภาพ

ตำาบล โดยใช้แผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์และอื่นๆโดยใช้ ..................................................................................................... ........ (

) 3.1.8 มีการอบรมความรู้ อสม. ในเรื่องตามนโยบายเร่งด่วน

5 โรค คือ โรคเบาหวาน / ความดันโลหิตสูง / โรคหัวใจ โรคหลอดเลือด และโรคมะเร็ง ( ) 3.1.9 อื่นๆโปรดระบุ ..................................................................................................... ..................

3.2 การพัฒ นากระบวนการจัด ทำา แผนสุข ภาพตำา บล (ตอบได้ มากกว่า 1 ข้อ และอธิบ ายวิธ ีก ารแต่ล ะ กระบวนการ ) (

) 3.2.1การเปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเข้าร่วมในการจัดทำา

แผนสุขภาพตำาบล ระบุ.......................... (

) 3.2.2 มีการสร้างการรับรู้ให้เกิดการมีส่วนร่วมในการจัดทำาแผน

สุขภาพตำาบล ระบุ .............................. (

) 3.2.3 มีและใช้ข้อมูลในการวิเคราะห์ปัญหาสุขภาพของชุมชน

ระบุ ......................................................... (

) 3.2.4 มีการจัดทำาแผนสุขภาพตำาบลโดยใช้แผนที่ทางเดิน

ยุทธศาสตร์ หรืออื่นๆโดยใช้.............................

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 159

Health Promotion : Kalasin Public Health Office (

) 3.2.5มีการระดมทรัพยากรและทุนจากชุมชนมาใช้ ( กองทุนหลัก

ประกันสุขภาพ / องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น/ ทรัพยากรจากแหล่งอื่น ๆ ระบุ ……............................................................................................. ......) (

) 3.2.6 อื่นๆ ( โปรด

ระบุ) ............................................................................................ .............................. ส่ว นที่ 4. ผลการดำา เนิน งานพัฒ นา ตำา บลจัด การ

4.1

การขับ เคลื่อ นแผนสุข ภาพตำา บลสู่ก ารปฏิบ ัต ิ ( ตอบได้มากกว่า 1 ข้อ ) ( ) 4.1.1 มีทีมงานด้านสุขภาพระดับหมู่บ้าน ( ) 4.1.2 ชุมชน/ท้องถิ่นเป็นแกนนำาขับเคลื่อนแผนสุขภาพ ตำาบล/โครงการ/กิจกรรม ( ) 4.1.3 มีการดำาเนินกิจกรรมตามแผนสุขภาพตำาบล/โครงการ สุขภาพชุมชน ( ) 4.1.4 มีการดำาเนินงานเชิงรุกในชุมชน เช่นการส่งเสริมสุข ภาพ (๓ อ.๒ส) การเฝ้าระวังโรค /เฝ้าระวังพฤติกรรมสุขภาพวิถีชีวิต การคัดกรอง การคุ้มครองผู้บริโภค การดำาเนินมาตรการทางสังคมของ ชุมชน ฯลฯ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 160

Health Promotion : Kalasin Public Health Office (

) 4.1.5มีแผนปฏิบัติการเตรียมความพร้อมของระบบเฝ้าระวัง

และการจัดการโรควิถีชีวิตเพื่อรองรับกรณีภาวะฉุกเฉินและภัยพิบัติของ ชุมชน ฯลฯ 4.2 แผนงาน / โครงการพัฒ นาด้า นสุข ภาพของตำา บล

โปรด

ระบุอย่างน้อย 3 โครงการ ชื่อ โครงก าร

กิจ กรร มหลัก

กลุ่ม เป้า หมาย

พื้น ที่ ดำา เนิน แหล่ง การ ทุน (ระบุ หมู่บ ้า น)

จำา นว น (บาท )

องค์ก ร หลัก ที่ รับ ผิด ชอบ

4.3 ระบบการจัด การสุข ภาพอย่า งต่อ เนื่อ ง ( ) 4.3.1มีข้อมูลที่จำาเป็นเพื่อการติดตามประเมินผล ได้แก่ .................................................. (

) 4.3.2 มีกระบวนการติดตามการบริหารจัดการและการควบคุม

กำากับอย่างสมำ่าเสมอเชื่อมไปสู่เป้าหมายหรือวิสัยทัศน์ของชุมชน / ท้อง ถิ่น(บุคลากร งบประมาณ ทรัพยากรและเทคโนโลยี)ระบุวิธีการติดตาม ประเมิน ผล................................................................................................. ......................................

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 161

Health Promotion : Kalasin Public Health Office (

) 4.3.3จำานวนหมู่บ้านที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานหมู่บ้านจัดการ

สุขภาพ จำานวน.......หมู่บ้าน คิดเป็นร้อยละ .......... (ของหมู่บ้านทั้งหมด) (

) 4.3.4 จำานวนหมู่บ้านผ่านเกณฑ์ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม

สุขภาพ จำานวน ...... หมู่บ้าน (

) 4.3.5 จำานวนหมู่บ้านผ่านเกณฑ์ชุมชนลดเสี่ยงลดโรค

จำานวน .......หมู่บ้าน (

) 4.3.6 จำานวนหมู่บ้านผ่านเกณฑ์ชุมชนไร้พุง จำานวน

........หมู่บ้าน (

) 4.3.7 มีการประกาศใช้มาตรการทางสังคมชุมชนอย่าง

จริงจัง เรื่อง (ระบุ).....................................

4.4 ข้อมูลผู้ป่วยเบาหวาน – โรคความดันโลหิตสูง(หลังดำาเนินงานแล้ว) - จำานวนกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับการคัดกรองโรคเบาหวาน –โรคความดัน โลหิตสูง................คน - จำานวนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน – โรคความดันโลหิตสูง...........คน - จำานวนผู้ป่วยโรคเบาหวาน(รายใหม่) ............คน - จำานวนผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง(รายใหม่) ......คน - จำานวนผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูงที่มีภาวะแทรกซ้อน .......คน แยกเป็น 1 ........................ จำานวน ........... คน 2 ......................... จำานวน .......... คน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 162

Health Promotion : Kalasin Public Health Office - จำานวนผู้ด้อยโอกาสในชุมชน (ผู้พิการ, ผู้สูงอายุที่และผู้ป่วยเรื้อรังที่ ขาดผูด ้ ูแล)..........................คน 4.5 การจัด การสุข ภาพสุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต ไทยต้น แบบ (

) 4.5.1มีการถอดบทเรียนเพื่อการพัฒนาและการจัดการความรู้

ในเรื่อง (ระบุ).................................. (

) 4.5.2 มีการจัดการนวัตกรรม (นวัตกรรมกระบวนการ และ

นวัตกรรมผลผลิต) ที่นำาไปสู่การส่งเสริม ป้องกันโรคและการฟื้นฟู สุขภาพ ในเรื่อง (ระบุ)................................................................................... (

) 4.5.3 มีศูนย์เรียนรู้ /เป็นที่ศึกษาดูงาน / แลกเปลี่ยนเรียนรู้

ระหว่างชุมชน มีการถ่ายทอดความรู้ในชุมชนโดยพัฒนาเป็น ( ) 1) โรงเรียน อสม. ในเรื่อง (ระบุ)............................................................................................. .. ( ) 2) โรงเรียนนวัตกรรม ในเรื่อง (ระบุ).......................................................................................... ( ) 3) ศูนย์การเรียนรู้ ในเรื่อง (ระบุ)............................................................................................. .. ( ) 4) เป็นที่ศึกษาดูงาน ในเรื่อง (ระบุ)............................................................................................ ( ) 4.5.4 มีการสร้างเครือข่ายการพัฒนาความร่วมมือระหว่าง ตำาบลในเรื่อง (ระบุ)................................

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 163

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ( ) 4.5.5ผลงานเด่น/ที่ภาคภูมิใจ ..................................................................................................... ...................... ...................... ส่ว นที่ 5 . ปัจ จัย แห่ง ความสำา เร็จ / ปัญ หา / ...................... .....

5.1 ปัจ จัย แห่ง ความสำา เร็จ

…………………………................................................................. ...............................................................................

5.2 ปัญ หา / อุป สรรค ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ……

5.3 ข้อ เสนอแนะ ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………… ส่ว นที่ 6 . ผลการประเมิน ตำา บลจัด การสุข ภาพดี ระดับ

ผลการ

การ

เกณฑ์ก ารประเมิน

ประเ มินบ ระดั พื้น ฐาน

ประเมิน มี ไม่ม ี

๑.การพัฒ นาเครือ ข่า ยความร่ว มมือ (ทีม งาน)

๑.๑ องค์ประกอบเครือข่ายที่เข้าร่วมในทีมจัดการ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 164

...... ....... ... ... ..... .......

Health Promotion : Kalasin Public Health Office สุขภาพตำาบล ๑.๒ มีการสร้างและพัฒนาทีมเครือข่ายสุขภาพตำาบล

.... ... ...... ....... ... ...

๑.๓ มีการอบรมความรู้ อสม. ในเรื่องการจัดทำาแผน สุขภาพตำาบลโดยใช้ แผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์หรือ กระบวนการจัดทำาแผนอย่างมีส่วนร่วมด้วยวิธอ ี ื่นๆ

...... ....... ... ...

๑.๔ มีการอบรมความรู้ อสม. ในเรื่องโรควิถีชีวิต ๕ โรค คือ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง ระดับ พัฒ น า

และโรคมะเร็ง การพัฒ นากระบวนการจัด ทำา ตามแผนสุข ภาพ

...... ....... ... ...

ตำา บล (ต้องผ่านเกณฑ์ระดับพื้นฐาน) ๒.๑ เปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเข้าร่วมในการ จัดทำาแผนสุขภาพตำาบล ๒.๒ มีการสร้างการรับรู้ให้เกิดมีส่วนร่วมในการจัด ทำาแผนสุขภาพตำาบล

...... ....... ... ... ...... ....... ... .....

๒.๓ มีและใช้ข้อมูลในการวิเคราะห์ปัญหาสุขภาพ ชุมชนและจัดทำาแผนสุขภาพตำาบลโดยใช้แผนที่ทาง เดินยุทธศาสตร์ หรือวิธอ ี ื่นๆที่เป็นแนวทางการมีส่วน ร่วม ๒.๕ มีการระดมทรัพยากรและทุนจากชุมชนมาใช้ (กองทุนหลักประกันสุขภาพ / องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น /ภูมิปัญญาท้องถิ่น /

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 165

...... ... … ….

....... ..... … … …

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

ระดับ ดี

ทรัพยากรจากแหล่งอื่นๆ) การขับ เคลื่อ นแผนสุข ภาพตำา บลสู่ก ารปฏิบ ัต ิ (ต้องผ่านเกณฑ์ระดับพัฒนา) ๓.๑ ชุมชน/ท้องถิ่นเป็นแกนนำา จัดทำาแผนสุขภาพ / โครงการ /กิจกรรม ๓.๒ มีการดำาเนินกิจกรรมตามแผนสุขภาพตำาบล / โครงการสุขภาพตำาบล

...... ....... ... ..... ...... ....... ... .....

๓.๓ มีกิจกรรมดำาเนินงานเชิงรุกในชุมชน เช่น การ ส่งเสริมสุขภาพ( ๓ อ. ๒ ส. )การเฝ้าระวังโรค เฝ้าระวัง พฤติกรรมสุขภาพวิถีชีวิต การคัดกรอง การคุ้มครอง ผู้ บริโภค การดำาเนินมาตรการทางสังคมของชุมชน ฯล

...... ....... ... ....

๓.๔ มีแผนปฏิบัติการเตรียมความพร้อมของระบบเฝ้า ระวังและการจัดการโรควิถีชีวิตเพื่อรองรับกรณี ภาวะฉุกเฉินและภัยพิบัติของชุมชน ฯลฯ ระดับ ตำา บลที่ม ีร ะบบการจัด การอย่า งต่อ เนื่อ ง (ต้องผ่าน ดีม าก เกณฑ์ระดับดี) ๔.๑ มีขอ ้ มูลที่จำาเป็นเพื่อการติดตามประเมินผล ๔.๒ มีกระบวนการติดตามการบริหารจัดการและการ ควบคุมกำากับอย่างสมำ่าเสมอเชื่อมไปสูเป้าหมายหรือ วิสัยทัศน์ของชุมชน/ ท้องถิ่น (บุคลากร งบประมาณ ทรัพยากรและเทคโนโลยี)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 166

...... ....... ... .....

...... ... ...... ...

....... ..... ....... .....

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๔.๓ มีหมู่บ้านจัดการสุขภาพวิถีชีวิตไทยที่ผ่านเกณฑ์ การประเมินหมู่บ้านจัดการสุขภาพ/หมู่บ้านปรับเปลี่ยน พฤติกรรมสุขภาพ/ชุมชนลดเสี่ยงลดโรค/ชุมชนไร้พุง

ระดับ ดี เยี่ย ม

...... ผ่านเกณฑ์ อย่างน้อย ๒ หมู่บ้าน ... ...... ๔.๔ มีการประกาศใช้มาตรการทางสังคมอย่างจริงจัง ... ความพร้อ มและศัก ยภาพในการเป็น โรงเรีย น

....... .... ....... ...

นวัต กรรมสุข ภาพชุม ชน (ต้องผ่านเกณฑ์ระดับดี มาก) ๕.๑ มีการถอดบทเรียนเพื่อการพัฒนาและการ จัดการความรู้

...... ....... ... ....

๕.๒ มีการจัดการนวัตกรรม (นวัตกรรมกระบวนการ และนวัตกรรมผลผลิต) ที่นำาไปสู่การส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรคและการฟื้นฟูสุขภาพ

...... ....... ... ....

๕.๓ มีศูนย์เรียนรู้ /เป็นที่ศึกษาดูงาน / แลกเปลี่ยน เรียนรู้ระหว่างชุมชน เช่น โรงเรียนนวัตกรรม /โรงเรียน อสม. ฯลฯ ๕.๔ มีการสร้างเครือข่ายการพัฒนาความร่วมมือ ระหว่างตำาบล

...... ....... ... .... ...... ....... ... ....

ผลการประเมิน การพัฒ นาตำา บลจัด การสุข ภาพดีว ิถ ีช ีว ิต ไทย  ระดับพื้นฐาน 

 ระดับพัฒนา

 ระดับดี

 ระดับดีมาก

ระดับดีเยี่ยม

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 167

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ผู้รายงาน ชื่อ ............................................ตำาแหน่ง ................................สถานที่ปฏิบัติงาน............................... โทรศัพท์ ................................. มือถือ ............................E-MAIL ………………………………………………………..…

00000000000000000000000000000000000000000000000000 00 ๑. ผู้ร ับ ผิด ชอบหลัก ตำา บลจัด การสุข ภาพ : นายเอกรินทร์ สังข ศิลา เบอร์โทรศัพท์ ๐๘๘-๕๔๘๗๕๑๕ , ๐๔๓ –๘๑๒๒๔๐ ๒. ผู้ร ับ ผิด ชอบหลัก ระบบรายงานในมิต ิป ระชาชนกลุ่ม เสี่ย ง โรคเบาหวาน/ความดัน โลหิต สูง ที่ม ีก ารปรับ พฤติก รรม ๓ อ ๒ ส และลดเสี่ย ง ผู้รับผิดชอบ : นายธนาเดช อัยวรรณ เบอร์โทรศัพท์ ๐๘๔ ๒๖๑๖๒๔๙ , ๐๔๓ – ๘๑๑๑๖๘ : นางสาวแอนนา แสบงบาล เบอร์โทรศัพท์ ๐๘๖ ๗๑๖๖๖๐๖ ,๐๔๓ – ๘๑๑๑๖๘ ๓. ผู้ร ับ ผิด ชอบหลัก ด้า นวิช าการและการสนับ สนุน มิต ิ ประชาชนกลุ่ม เสี่ย งโรคเบาหวาน /ความดัน โลหิต สูง ที่ม ีก าร ปรับ พฤติก รรม ๓ อ ๒ ส และลดเสี่ย ง ผู้รับผิดชอบ : นายธนาเดช อัยวรรณ

เบอร์โทรศัพท์ ๐๘๔ -

๒๖๑๖๒๔๙ ,๐๔๓ - ๘๑๑๑๖๘ : นางสาวแอนนา แสบงบาล เบอร์โทรศัพท์ ๐๘๖ ๗๑๖๖๖๐๖ ,๐๔๓ – ๘๑๑๑๖๘

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 168

Health Promotion : Kalasin Public Health Office แบบรายงาน งานอนามัย โรงเรีย น ผลประเมิน โรงเรีย นส่ง เสริม สุข ภาพ ปี ๒๕๕๖ อำา เภอ......................................

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 169

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

การตรวจสุข ภาพด้ว ยตนเอง ภาคเรีย นละ 1 ครัง้ ( ) ภาคต้น ( ) ภาคปลาย วัน/เดือน/ปี

ชั้น

จำานวนนักเรียน (คน) ตรวจ

พบโรค

แนะนำา/รักษา

ป.5 ป.6 ม.1 ม.2 ม.3 รวม ม.4 ม.5 ม.6 รวม รวม

ร้อยละของนักเรียนชั้น ป.5 ขึน ้ ไป = จำานวนนักเรียนชั้น ป.5 ขึ้นไปที่ตรวจ สุขภาพด้วยตนเอง X 100 =……...... ที่ตรวจสุขภาพด้วยตนเอง

จำานวนนักเรียนชั้น ป. 5 ขึน ้ ไป

ทั้งหมด

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 170

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

การทดสอบสายตา จำานวนนักเรียนที่ได้รับการทดสอบสายตา (คน) โดยใช้แผ่นทดสอบ วัน เดือน ปี

ชั้น

สายตา ได้รับการ ทดสอบ

โดยใช้ Pin - Hole

ผิดปกติ

การมอง เห็นดีขึ้น

ได้รับการ

การมอง

แก้ไขด้วย

เห็น

แว่นสายตา

ไม่ดข ี ึ้น

ป.

1 ป.

2 ป.

3 ป.

4 ป.

5 ป.

6 ม.

1 ม.

2 ม.

3 ม.

4 ม.

5

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 171

ส่งต่อแพทย์

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ม.

6 รว ม

ร้อยละของนักเรียนชื้น ป.1 ขึน ้ ไป = จำานวนนักเรียนชั้น ป 1 ขึน ้ ไปที่ได้รับ การทดสอบสายตา X 100 =……………… ที่ได้รับการทดสอบสายตา

จำานวนนักเรียนชั้น ป. 5 ขึ้นไป

ทั้งหมด

การทดสอบการได้ย ิน วัน เดือน ปี

ชั้น

จำานวนนักเรียนที่ได้รับการทดสอบการได้ยิน (คน) ได้รับการทดสอบฯ

การได้ยินผดปกติ

ได้รับการแก้ไข

รวม

ร้อยละของนักเรียนชั้น ป. 1 ที่ได้รับการทดสอบการได้ยินอย่าง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 172

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ง่าย = จำานวนนักเรียนชั้น ป. 1 ที่ได้รับการทดสอบการได้ยินอย่าง ง่าย X100 = ………..... จำานวนนักเรียนชั้น ป.1 ทั้งหมด

บริกำรอนำม ัยโรงเรียน กำรตรวจสุขภำพน ักเรียนโดยบุคลำกรสำธำรณสุข วัน เดือ น ปี

จำา นวนนัก เรีย น ชัน ้

พบโรค ตา

หู

อื่น ๆ

รัก ษา

ชื่อ - สกุล ผู้ต รวจ

รวม

ป.1 ป.2 ป.3 ป.4 รวม

ร้อยละของนักเรียนชั้น ป. 1 - ป.4 ที่ได้รับ = จำานวนนักเรียนชั้น ป 1ป.4 ที่ได้รับการตรวจ X 100 =………….

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 173

Health Promotion : Kalasin Public Health Office การตรวจสุขภาพโดยบุคลากรสาธารณสุข จำานวนนักเรียนชั้น ป. 1 ป.4 ทั้งหมด

วัน/เดือน/ปี

รวม ร ้อยละ

วัน/เดือน/ปี

ภำวะกำรขำดสำรไอโอดีนแสดงออกด้วยอำกำรคอพอก จำานวนนักเรียน (คน) ้ ชัน ตรวจ ผิดปกติ แก ้ไข

*

่ -สกุล ชือ ผู ้ตรวจ

**

ภำวะโลหิตจำงจำกกำรตรวจร่ำงกำย/ตรวจเลือด จำานวนนักเรียน (คน) ้ ชัน ตรวจ ผิดปกติ แก ้ไข

่ -สกุล ชือ ผู ้ตรวจ

รวม

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 174

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ร ้อยละ

*

**

*ร้อยละของนักเรียนที่ได้รับการตรวจ

=

จำานวนนักเรียนชั้น ป 1-

ป.6 ที่ได้รับการตรวจ X100=…………. จำานวนนักเรียนชั้น ป. 1 ป.6 ทั้งหมด ** ร้อยละของนักเรียนที่ผิดปกติ X 100=………………..

จำานวนนักเรียนที่ผิดปกติ

=

จำานวนนักเรียนที่ตรวจ หมายเหตุ : นักเรียนทีต ่ รวจพบภาวะโลหิตจางให ้ถือว่ามีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก (ยกเว ้นกรณีทเี่ ป็ นโลหิต จางธาลัสซีเมีย)

สรุป ผลการเฝ้า ระวัง ภาวะ การเจริญ เติบ โตของเด็ก นัก เรีย น ภาคต้น ( ) ภาคปลาย ส่วนสูงตามเกณฑ์ จำาน วน ชั้น

จำานวน นร. ที่

อายุอยู่ในเกณฑ์

เตี้ย+ค่อนข้าง

สมส่วน

ชั่งนำ้าหนักวัด

ดี(ส่วนสูงตาม

เตี้ย(ส่วนสูงตาม

(นำ้าหนักตาม

ส่วนสูง

เกณฑ์+ค่อนข้าง

เกณฑ์อายุ)

เกณฑ์ส่วนสูง)

นร ทั้งห มด.

สูง+สูง) ช

ห

า

ญิ

ย

ง

รว ม

ร้อ ย ละ

ชา

ห

รว

ย

ญิง

ม

ร้อ

ช

ห

ย

า

ญิ

ละ

ย

ง

รว ม

ร้อ ช

ห

ย

า

ญิ

ละ ย

ง

อ.1

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 175

รว ม

ร้อ ช ย

า

ละ ย

Health Promotion : Kalasin Public Health Office อ.2 อ.3 รวม ป.1 ป.2 ป.3 ป.4 ป.5 ป.6 รวม ม.1 ม.2 ม.3 รวม ม.4 สรุป ผลการเฝ้า ระวัง ภาวะ การเจริญ เติบ โตของเด็ก นัก เรีย น ภาคต้น ชั้น

(

) ภาคปลาย (ต่อ )

จำาน

จำานวน นร. ที่

ส่วนสูงตามเกณฑ์

เตี้ย+ค่อนข้าง

สมส่วน

วน

ชั่งนำ้าหนักวัด

อายุอยู่ในเกณฑ์

เตี้ย(ส่วนสูงตาม

(นำ้าหนักตาม

นร

ส่วนสูง

ดี(ส่วนสูงตาม

เกณฑ์อายุ)

เกณฑ์ส่วนสูง)

ทั้งห

เกณฑ์+ค่อนข้าง

มด.

สูง+สูง)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 176

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ช

ห

า

ญิ

ย

ง

รว ม

ร้อ ย ละ

ชา

ห

รว

ย

ญิง

ม

ร้อ

ช

ห

ย

า

ญิ

ละ

ย

ง

รว ม

ร้อ ช

ห

ย

า

ญิ

ละ ย

ง

รว ม

ร้อ ช ย

า

ละ ย

ม.5 ม.6 รวม ทั้งห มด

ทัน ตสุข ภาพในนัก เรีย นประถมศึก ษา จำานวนนักเรียน(คน) วัน เดือน ปี

ชั้ น

ตรวจ

มีฟันแท้ผุ จำานวน

ร้อยละ

ไม่มีภาวะเหงือกอักเสบ จำานวน

ร้อยละ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 177

มีความต้องการบริการ ทันตกรรม เร่งด่วน จำานวน

ร้อยละ

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

รวม ร ้อยละของนักเรียนทีไ่ ด ้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก จำานวนนั กเรียนทีไ่ ด ้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก X 100 = …………… โดยบุคลากรสาธารณสุขหรือครู จำานวนนั กเรียนทัง้ หมด

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 178

=

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เกณฑ์ป ระเมิน ชุม ชนสีเ ขีย ว ระบบนิเ วศน์ด ีท ี่เ อื้อ ต่อ สุข ภาพ (Green - Health Community : GHCO) เกณฑ์ม าตรฐาน Green Health Community องค์ป ระกอบที่ ๑ เขีย ว (Green)

ผล ประเมิน

เอกสาร หลัก ฐาน

ด้า นชุม ชนสี

การจัดการขยะ (G : Garbage) ๑. มีมาตรการ / โครงการ / กิจกรรม ในการจัดการขยะทุกประเภท

 มี



ไม่มี

เพื่อลดปริมาณขยะทุก ประเภทให้เป็นศูนย์ (Zero waste) ๒. มีการคัดแยกขยะของชุมชน

 มี

ธนาคารขยะประจำาชุมชน และส่งเสริม

ไม่มี



ให้ประชาชนมีส่วนร่วม ในการใช้ประโยชน์จากขยะ ๓. มีการใช้ประโยชน์จากขยะ เช่น



มี 

ทำาปุ๋ยนำ้า ทำาปุ๋ยหมัก เลี้ยงไส้เดือน ฯลฯ ไม่มี การพัฒนาห้องส้วม (R = Restroom) ๔. มีการพัฒนาส้วมสาธารณะ 12

 มี

ประเภท ในชุมชนตามมาตรฐาน HAS

ไม่มี

๕. มีการส่งเสริม สนับสนุน ดำาเนิน การ “ส้วมกตัญญู” ส้วมชักโครก

 มี

 

ไม่มี

สำาหรับผู้สูงวัยในชุมชน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 179

Health Promotion : Kalasin Public Health Office การดูแลสิ่งแวดล้อม (E : Environment) ๖. มีการดำาเนินกิจกรรมให้มีพื้นที่สี เขียว และส่งเสริมการอนุรักษ์สิ่ง

 มี



ไม่มี

แวดล้อม เช่น การจัดทำาธนาคารพันธุ์ไม้ ธนาคารสมุนไพรภายในชุมชน บวชป่า ชุมชน เป็นต้น ๗. มีการกำาหนดเส้นทาง “ถนนสี เขียวส่งเสริมสุขภาพ : Green Road”

 มี  ไม่มี

ในชุมชนอย่างน้อย ๑ เส้นทาง องค์ป ระกอบด้า นชุม ชนสีเ ขีย ว (Green) ๘. มีการจัดกิจกรรมสิ่งแวดล้อมใน

 มี 

ชุมชน เช่น อบรมแกนนำาสิ่งแวดล้อม

ไม่มี

รณรงค์วันสิ่งแวดล้อม ๙. มีมาตรการ แผนงาน โครงการใน

 มี 

การจัดการนำ้าเสียของชุมชนอย่างถูก

ไม่มี

หลักสุขาภิบาล เกณฑ์ป ระเมิน ชุม ชนสีเ ขีย ว ระบบนิเ วศน์ด ีท ี่เ อื้อ ต่อ สุข ภาพ (ต่อ) เกณฑ์ม าตรฐาน Green Health Community

ผล

เอกสาร หลัก

ประเมิน

ฐาน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 180

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ๑๐. มีโครงการ กิจกรรมสร้างจิตสำานึก

 มี



ให้เยาวชน ประชาชน มีส่วนร่วมในการ ไม่มี ดูแลสิ่งแวดล้อม ๑๑. มีการเฝ้าระวัง และตรวจสอบ

 มี 

คุณภาพนำ้าประปา และมีคลอรีนตกค้าง

ไม่มี

ตามมาตรฐาน ๑๒. มีการจัดทำานวัตกรรมด้านสิ่ง

 มี

แวดล้อมที่เอือ ้ ต่อสุขภาพในชุมชน เช่น

ไม่มี



จักรยานปั่นนำ้ารดต้นไม้ ฯลฯ พลังงาน (E : Energy) ๑๓. มีการใช้พลังงานทดแทนจากปุ๋ย



มี 

ชีวภาพ, ชีวมวล ผลิต Biogas จากมูล

ไม่มี

สัตว์ ขยะ เป็นต้น ๑๔. มีแผน /กิจกรรม /โครงการในการ



มี 

อนุรักษ์พลังงาน รณรงค์การใช้พลังงาน ไม่มี อย่างประหยัด อาหารปลอดสารพิษ (N : Nutrition) ๑๕. มีกิจกรรมส่งเสริม สนับสนุน ชุมชน  ปลูกผักปลอดสารพิษ การบริโภคอาหาร

มี 

ไม่มี

พื้นถิ่น ภายในชุมชน ๑๖. มีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์ ภายในชุมชน  มี แทนการใช้ปุ๋ยเคมี ลดก๊าซไนตรัส



ไม่มี

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 181

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ออกไซด์ ๑๗. มีการจัดทำาร้านค้าแผงลอยสีเขียว -  มี ตลาดนัดสีเขียวลดโลกร้อนภายใน



ไม่มี

ชุมชน อย่างน้อย ๑ แห่ง องค์ป ระกอบด้า นสุข ภาพ Health บ้านสุขภาพดี (H : Healthy Home) ๑๘. มีหมู่บ้านตัวอย่าง ดำาเนินกิจกรรม  มี  บ้านสะอาด หน้าบ้าน น่ามอง ในบ้าน

ไม่มี

น่าอยู่ ตามหลักของ Green และ สุขาภิบาลครัวเรือน ๑๙. มีกิจกรรมการประกวดตาม โครงการบ้านสะอาด

 มี  ไม่มี

สุขภาพดี ด้วยหลักการของ Green ๒๐. มีการปลูกผักปลอดสารพิษ

 มี 

“หลุมพอเพียง” “แปลงผัก

ไม่มี

พอกิน” ประจำาครัวเรือน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 182

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เกณฑ์ป ระเมิน ชุม ชนสีเ ขีย ว ระบบนิเ วศน์ด ีท ี่เ อื้อ ต่อ สุข ภาพ (ต่อ) เกณฑ์ม าตรฐาน Green Health Community

ผล ประเมิน

เอกสาร หลัก ฐาน

ออกกำาลังกาย และกิจกรรมสุขภาพ (E & A : Exercise and Activities)

๒๑. มีมาตรการ / โครงการส่งเสริมการ

ออกกำาลังกายในชุมชน เป็น “ชุมชนไร้พุง

 มี  ไม่มี

ปลอดคนอ้วน” ๒๒. มีชมรมด้านสุขภาพ ที่สอดแทรก

 มี

วัฒนธรรมชุมชนในการส่งเสริมการออก

ไม่มี



กำาลังกาย และพื้นที่ในออกกำาลังกายใน ชุมชน เช่น ชมรมจักรยาน ฯลฯ ๒๓. มีกิจกรรมส่งเสริมศูนย์พัฒนาเด็ก

 มี



เล็กคุณภาพ “ปลอดโรค ปลอดภัย อนามัย ไม่มี สิ่งแวดล้อมดี”

ศูนย์เรียนรู้ (L = Learning Center) ๒๔. มีการจัดตั้งศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ ด้านสิ่งแวดล้อม และสุขภาพภายในชุมชน

 มี  ไม่มี

(แบบทางการ/ไม่เป็นทางการ) ๒๕. มีศน ู ย์เรียนรู้ต้นแบบชุมชนไร้พุง ลดหวาน มันเค็ม ประจำาชุมชน (แบบ

 มี  ไม่มี

ทางการ/ไม่เป็นทางการ) ๒๖. มีการดำาเนินงานพัฒนาโรงเรียนส่ง

 มี 

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 183

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เสริมสุขภาพ เพื่อเป็นศูนย์เรียนรู้สุขภาพ

ไม่มี

และสิ่งแวดล้อม

วัดส่งเสริมสุขภาพ (T = Temple promotion) ๒๗. มีการดำาเนินกิจกรรมวัดส่งเสริมสุข  มี  ภาพปลอดโรค ตามเกณฑ์ ๕ ร. อย่างน้อย

ไม่มี

ตำาบลละ ๒ วัด ๒๘. มีการดำาเนินกิจกรรมในการส่ง เสริมสุขภาพในกลุ่มผู้สูงอายุ ๘๐ ยังแจ๋ว

 มี  ไม่มี

“ช่วยตนเอง ช่วยสังคม”

ชุมชนความสุข (H = Happiness Community) ๒๙. มีการดำาเนินกิจกรรมครอบครัว อบอุ่น สายใยรักแห่งครอบครัว

 มี  ไม่มี

๓๐. มีแผนงาน /กิจกรรม/โครงการ พัฒนาทักษะชีวต ิ วัยรุ่น วัยใส ลด

 มี



ไม่มี

พฤติกรรมเสี่ยง ๓๑. มีแผนงาน /กิจกรรม /โครงการที่

 มี 

ส่งเสริมความมีชีวิต ชีวา ที่ส่งเสริมสุขภาพ ไม่มี ของชุมชน ๓๒. มีการส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่น วัฒนธรรมสุขภาพ ประเพณี ในการ

 มี



ไม่มี

ดำาเนินกิจกรรมอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อม และสุขภาพ เพื่อส่งเสริมความสุขของ

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 184

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ชุมชน

แบบรายงานปริม าณมูล ฝอยติด เชื้อ โรงพยาบาล………………………………..จังหวัด กาฬสินธุ์ ขนาด……………………เตียง ทีอ ่ ยู่ เลขที่ ………….หมู่ที่……… ตำาบล…………………..อำาเภอ………………….โทร……………… … ประจำาเดือน  ต.ค – ม.ค. ๕๖  ก.พ – พ.ค. ๕๖ ๕๖ เดือน

ปริมำณ ้ มูลฝอยติดเชือ

 มิ.ย – ก.ย.

ปีงบประมาณ ๒๕๕๖ ่ บริษ ัทเก็บขน ชือ

สถำนทีก ่ ำำจ ัด

หมำยเหตุ

ตุลาคม พฤศจิกายน ธันวาคม มกราคม กุมภาพันธ์ มีนาคม เมษายน พฤษภาคม มิถน ุ ายน กรกฎาคม สิงหาคม กันยายน รวม

ชื่อผู้รายงาน ………………………………………… ตำาแหน่ง …………………………………………….

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 185

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เบอร์มือถือ …………………………………………… หมายเหตุ : กำาหนดการรายงานผลการดำาเนินงานแต่ละอำาเภอ ส่ง ให้สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด ปี ละ ๓ ครั้ง เดือน มกราคม / พฤษภาคม / กันยายน ๒๕๕๖ งานอนามัยสิ่งแวดล้อม สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์ โทร : 043 811168 โทรสาร : 043 811168

แบบรายงานผลการดำา เนิน งานพัฒ นาส้ว มสาธารณะไทย และ สถานบริก ารสาธารณสุข ลดโลกร้อ น ประจำาเดือน  ต.ค - ม.ค. ๕๖  ก.พ - พ.ค. ๕๖  มิ.ย - ก.ย. ๕๖

ปีงบประมาณ ๒๕๕๖

อำาเภอ …………………………………………………………. จังหวัด กาฬสินธุ์

ส ้วมสาธารณะแยกรายการ Setting ๑. ส ้วมสาธารณะในแหล่งท่องเทีย ่ ว - จำานวนแหล่งท่องเทีย ่ วทัง้ หมด - จำานวนแหล่งท่องเทีย ่ วทีม ่ ส ี ้วมสาธารณะได ้มาตรฐาน ้ เพลิง ๒. ส ้วมสาธารณะในสถานีบริการนามั ้ำ นเชือ ำ ้ เพลิงทัง้ หมด - จำานวนสถานีบริการนามั ้ นเชือ ้ เพลิงทีม -จำานวนสถานีบริการนามั ้ำ นเชือ ่ ส ี ้วมสาธารณะได ้มาตรฐาน ๓.ส ้วมสาธารณะในร ้านอาหารทีไ่ ด ้มาตรฐาน CFGT -จำานวนร ้านอาหารทีไ่ ด ้มาตรฐาน CFGT ทัง้ หมด

หน่วยนับ

จำานวน

แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 186

Health Promotion : Kalasin Public Health Office -จำานวนร ้านอาหารทีไ่ ด ้มาตรบาน CFGT ทีม ่ ส ี ้วมสาธารณะได ้ มาตรฐาน ้ ๔. ส ้วมสาธารณะในตลาดสดน่าซือ ้ ทัง้ หมด -จำานวนตลาดสดน่าซือ ้ ทีม -จำานวนตลาดสดน่าซือ ่ ส ี ้วมสาธารณะได ้มาตรฐาน ๕. ส ้วมสาธารณะในโรงเรียน -จำานวนโรงเรียนทัง้ หมด -จำานวนโรงเรียนทีม ่ ส ี ้วมสาธารณะได ้มาตรฐาน ้วมสาธารณะในโรงพยาบาลส่ ๖. ส งเสริมสุขภาพตำาบล - จำานวนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำาบลทัง้ หมด - จำานวนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำาบลทีม ่ ส ี ้วมสาธารณะได ้ มาตรฐาน ๗. ส ้วมสาธารณะในสถานทีร่ าชการ (ทีว่ า่ การอำาเภอ เทศบาล ฯลฯ) - จำานวนสถานทีร่ าชการทัง้ หมด - จำานวนสถานีขนส่งทีม ่ ส ี ้วมสาธารณะได ้มาตรฐาน ้วมสาธารณะในสวนสาธารณะน่ ๙. ส ารืน ่ รมย์ - จำานวนสวนสาธารณะทัง้ หมด - จำานวนสวนสาธารณะทีม ่ ส ี ้วมสาธารณะได ้มาตรฐาน ๑๐. ส ้วมสาธารณะในศาสนสถาน (วัด, วัดส่งเสริมสุขภาพ ฯลฯ ) - จำานวนศาสนาสถานทัง้ หมด - จำานวนศาสนสถาน ทีม ่ ส ี ้วมสาธารณะได ้มาตรฐาน ๑๑. ส ้วมในห ้างสรรพสินค ้า / ศูนย์การค ้า / ดิสเคาสโตร์ - จำานวนส ้วม ห ้างสรรพสินค ้า / ศูนย์การค ้าทัง้ หมด - จำานวนส ้วม ห ้างสรรพสินค ้า /ศูนย์การค ้า ทีไ่ ด ้มาตรฐาน ๑๒. ส ้วมสาธารณะในพืน ้ ทีส ่ าธารณะอืน ่ ๆ (ส ้วมริมทาง) - จำานวนส ้วมริมทาง ทัง้ หมด

แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง

แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง แห่ง

แบบรายงานผลการดำา เนิน งานพัฒ นาส้ว มสาธารณะไทย (ต่อ) สว้ มสำธำรณะแยกรำยกำร Setting - จำานวนส ้วมริมทาง ทีไ่ ด ้มาตรฐาน ๑๓. สถานบริการสาธารณสุขทีด ่ ำาเนินกิจกรรมสาธารณสุขลดโลก ร ้อน Green&Clean - จำานวนสถานบริการสาธารณสุขทีด ่ ำาเนินกิจกรรมร่วมโครงการ ทัง้ หมด - จำานวนสถานบริการสาธารณสุขทีด ่ ำาเนินกิจกรรม ผ่านมาตรฐาน Green&Clean

หน่วยน ับ แห่ง

จำำนวน

หมายเหตุ : กำาหนดการรายงานผลการดำาเนินงานแต่ละอำาเภอ ส่ง ให้สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 187

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ปี ละ ๓ ครั้ง เดือน มกราคม / พฤษภาคม / กันยายน ๒๕๕๖ งานอนามัยสิ่งแวดล้อม สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์ โทร : 043 811168 โทรสาร : 043 811168

เกณฑ์ป ระเมิน โรงพยาบาลสีเ ขีย ว จัง หวัด กาฬสิน ธุ์ Green Hospital Criteria : GHC สำา หรับ ประเมิน ผลโครงการ : การสร้า งเสริม สุข ภาพ และสิ่ง แวดล้อ มในสถานที่ท ำา งาน หน่วยงาน ……………………………………………. อำาเภอ ………………………………….. สำา หรับ : โรงพยาบาลจังหวัด โรงพยาบาลชุมชน และประยุกต์ใน รพ.สต.

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 188

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ตารางที่ 1 นำ้าหนักความสำาคัญขององค์ประกอบการประเมินโรง พยาบาลสีเขียว (Green Hospital Criteria : GHC)

องค์ป ระกอบการประเมิน 1. นโยบายด้านสิ่งแวดล้อม (Policy)

นำ้า หนัก องค์ ประกอบ (คะแนน) 10

2. พลังงาน (Energy)

15

3. บริหารจัดการนำ้า (Water Management)

15

4. สุขาภิบาล อาชีวอนามัย และความปลอดภัย (Sanitation Occupational and safety)

15

5. การประยุกต์นวัตกรรมสิ่งแวดล้อม (Environment Innovation)

15

6. ภูมิทัศน์สิ่งแวดล้อม (Environment Landscape)

10

7. วัฒนธรรมสิ่งแวดล้อม และกระบวนการเรียนรู้ (Environment Culture)

10

8. การประเมินผลสิ่งแวดล้อม (Environment Evaluate)

10 100

รวม

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 189

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

เกณฑ์ป ระเมิน โรงพยาบาลสีเ ขีย ว จัง หวัด กาฬสิน ธุ์ Green Hospital Criteria : GHC สำาหรับ : โรงพยาบาลจังหวัด และโรงพยาบาลชุมชน และประยุกต์ใน รพ.สต.

1. องค์ป ระกอบด้า นนโยบาย (Policy) นำ้าหนัก 10 คะแนน ประเมิน เกณฑ์ป ระเมิน มี ไม่ม ี 1. นโยบาย (Policy) 1.1 นโยบายสิ่งแวดล้อม, อนามัยสิ่งแวดล้อม (Environment ; Sanitation Policy) 1) มีการกำาหนดนโยบาย/วิสัยทัศน์ด้านสิ่ง แวดล้อม,อนามัยสิ่งแวดล้อมในองค์กร (2) 2) ผู้บริหารมีการสนับสนุนนโยบายสิ่งแวดล้อม, อนามัย สิ่งแวดล้อมอย่างชัดเจน (1) 3) มีการเขียนนโยบายเป็นลายลักษณ์อักษร ลงนาม โดยผู้บริหารองค์กร (1) 4) มีการสื่อสารนโยบายให้บุคลากรใน รพ. ทราบทั้ง องค์กร (1) 1.2 ยุทธศาสตร์ และแผนงานด้านสิ่งแวดล้อม (Environment Strategy and Plan) 1)

มียุทธศาสตร์กำาหนดทิศทางพัฒนางานสิ่งแวดล้อม,

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 190

Health Promotion : Kalasin Public Health Office อนามัยสิ่งแวดล้อมองค์กร (1) 2)

มีแผนงานหลัก และแผนปฏิบัติการที่ชัดเจน ครอบคลุมการดำาเนินงาน

สิ่งแวดล้อม อนามัยสิ่งแวดล้อมในองค์กร (2) 3)

มีกระบวนการถ่ายทอด สร้างความเข้าใจ ขอบเขต ความรับผิดชอบ

ตามแผนปฏิบัติการด้านสิ่งแวดล้อมอนามัยสิ่งแวดล้อมแก่ เจ้าหน้าที่ทุกระดับในองค์กร (1) 4) มีกระบวนการทบทวนแผนปฏิบัติงานสิ่งแวดล้อม/ อนามัยสิ่งแวดล้อมในองค์กร (1) 2. องค์ป ระกอบด้า นการจัด การพลัง งาน (Energy Management) นำ้าหนัก 15 คะแนน เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน มี ไม่ม ี

1. การจัดการพลังงาน (Energy Management) 1.1 มีข้อมูลแสดงผลการวิเคราะห์การใช้พลังงานไฟฟ้า นำ้ามันเชื้อเพลิงเปรียบเทียบ ข้อมูลย้อนหลัง อย่างน้อย ๓ ปี (3) 1.2 มีแผนปฏิบัติการที่แสดงถึง กิจกรรมอนุรักษ์พลังงาน ในองค์กร (2) 1.3 มีการติดตั้งมิเตอร์ไฟฟ้าแยกรายตึก หรือตามหน่วย งานเพื่อวิเคราะห์แนวโน้ม

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 191

Health Promotion : Kalasin Public Health Office การใช้พลังงานไฟฟ้าในองค์กร (2) 1.4 มีอัตราค่าใช้ไฟฟ้ารายเดือน และปริมาณการใช้ ไฟฟ้าโดยเฉลี่ยลดลงเมื่อเปรียบเทียบ ก่อนดำาเนินโครงการด้านสิ่งแวดล้อม หรือก่อนกำาหนด นโยบาย (2) 1.5 ปริมาณการใช้นำ้ามันโดยเฉลี่ยลดลงเมื่อเปรียบเทียบ ก่อนดำาเนินโครงการด้าน สิ่งแวดล้อม หรือก่อนกำาหนดนโยบายในองค์กร (2)

2. องค์ป ระกอบด้า นการจัด การพลัง งาน (Energy Management) นำ้าหนัก 15 คะแนน (ต่อ) เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน มี ไม่ม ี

1.6 มีการอบรม (Training) เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจ ในการประหยัดพลังงานไฟฟ้า และพลังงานเชื้อเพลิง (2) 1.7 มีกิจกรรมรณรงค์ เผยแพร่ ประชาสัมพันธ์เพื่อสร้าง พฤติกรรมประหยัด พลังงาน ในองค์กร เช่น ประกวดวาดภาพ ป้ายประชาสัมพันธ์ คำาขวัญ เป็นต้น (2)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 192

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 3. องค์ป ระกอบด้า นบริห ารจัด การนำ้า (Water Management) นำ้า หนัก 15 คะแนน เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน มี ไม่ม ี

1. บริหารจัดการนำ้า (Water Management) 1.1 มีข้อมูลแสดงผลการวิเคราะห์ปริมาณการใช้นำ้า กับ ค่าใช้จ่ายเปรียบเทียบข้อมูล ย้อนหลัง อย่างน้อย ๓ ปี (2) 1.2 มีแผนปฏิบัติการที่ชัดเจนที่แสดงถึงการดำาเนิน กิจกรรมประหยัดนำ้า (2) 1.3 มีการแยกมิเตอร์การใช้นำ้าภายในตึก/หน่วยงาน และ แสดงผลการใช้ปริมาณนำ้า (2) 1.4 อัตราค่านำ้ารายเดือน และปริมาณการใช้นำ้าโดยเฉลี่ย ลดลงเมื่อเปรียบเทียบก่อน ดำาเนินโครงการด้านสิ่งแวดล้อม เช่น โครงการสาธารณสุข ลดโลกร้อน โครงการอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อม โครงการรักษ์ทรัพยากรสิ่งแวดล้อม เป็นต้น (3) 1.5 มีการนำานำ้าที่ใช้แล้ว กลับมาใช้ประโยชน์ในองค์กร (2) 1.6 มีการอบรม (Training) เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจใน การประหยัดนำ้า (2) 1.7 มีกิจกรรมรณรงค์ เผยแพร่ ประชาสัมพันธ์เพื่อสร้าง

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 193

Health Promotion : Kalasin Public Health Office พฤติกรรมประหยัดนำ้าในองค์กร เช่น ประกวดวาดภาพ ป้ายประชาสัมพันธ์ คำาขวัญ เป็นต้น (2) 4. องค์ป ระกอบด้า นสุข าภิบ าล อาชีว อนามัย และความปลอดภัย (Sanitation Occupational and safety) นำ้าหนัก 15 คะแนน เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน มี ไม่ม ี

1. สุขาภิบาล และอาชีวอนามัย (Sanitation and Occupational) 1.1 การจัด การขยะมูล ฝอย (Solid Waste Management) 5 คะแนน 1) มีผู้รับผิดชอบดูแล และมีระบบการจัดการขยะใน องค์กร ทั้งขยะติดเชื้อ ขยะทั่วไป ขยะอันตราย (Hazardous Waste) และขยะรีไซเคิล (1) 2) มีข้อมูลแสดงแนวโน้มปริมาณ และประเภทของขยะ ในองค์กร (0.5) 3) มีแผนงาน โครงการในการแก้ไขปัญหา และลดขยะ ภายในองค์กร (0.5) 4) มีกิจกรรมรณรงค์ เผยแพร่ ประชาสัมพันธ์เพื่อสร้าง พฤติกรรม และจิตสำานึก 5. องค์ป ระกอบด้า นสุข าภิบ าล อาชีว อนามัย และความ ปลอดภัย (ต่อ) นำ้าหนัก 15 คะแนน เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 194

Health Promotion : Kalasin Public Health Office มี

ไม่ม ี

การคัดแยกขยะ การลดปริมาณขยะในองค์กร (0.5) 5) มีมาตรการ ข้อตกลงร่วมกันในการใช้ทรัพยากรอย่าง มีประสิทธิภาพเพื่อลด ปริมาณขยะ เช่น กระดาษ 2 หน้า นำาวัสดุเหลือทิ้งใช้กลับ มาใช้ใหม่ (0.5) 6) มีการนำาขยะอินทรีย์กลับมาใช้ประโยชน์ในองค์กร (0.5) 7) มีธนาคารขยะรีไซเคิลเพื่อบริหารจัดการขยะในองค์กร (1) 8) มีระบบตรวจสอบมาตรฐานการจัดการขยะติดเชื้อของ บริษัทเอกชน ระหว่างต้นทาง กลางทาง และปลายทาง ที่ ไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และชุมชน (0.5) 1.2

ส้ว ม (Restroom) 4 คะแนน

1) มีผลการประเมินส้วมสาธารณะตามเกณฑ์มาตรฐาน

HAS กรมอนามัย (1) 2) มีการพัฒนาส้วมที่เชื่อมโยงกับการอนุรักษ์พลังงาน นำ้า และลดสารเคมี เช่น การใช้แสงสว่างจากธรรมชาติ การประหยัดนำ้าของ ระบบชักโครก เป็นต้น (0.5) 3) มีการจัดภูมิทัศน์ด้านหน้าห้องส้วม และภายใน ห้องนำ้าสะอาด น่าใช้ ไม่มีกลิ่น (1) 4) มีเอกสาร แสดงถึงการควบคุมกำากับ ดูแลห้องส้วมให้

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 195

Health Promotion : Kalasin Public Health Office สะอาด น่าใช้ และสอดแทรก ความรู้ ด้านสุขภาพ และสิ่งแวดล้อม (0.5) 5) มีการลดการใช้สารเคมีในการทำาความสะอาดห้อง ส้วมด้วยผลิตภัณฑ์ อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม หรือผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่ง แวดล้อม (0.5) 6) มีการนำาของเสียมาใช้ประโยชน์อย่างถูกหลัก สุขาภิบาล เช่น อุจจาระ ปัสสาวะ (0.5) 1.3 ระบบบำา บัด นำ้า เสีย

2 คะแนน

1) มีหลักฐานแสดงผลการตรวจสอบคุณภาพนำ้าทิ้งผ่าน มาตรฐานทุกพารามิเตอร์ (1) 2) มีการจัดสภาพแวดล้อมภูมิทัศน์บริเวณรอบบ่อบำาบัด นำ้าเสียให้น่าอยู่ น่าทำางาน (1) 1.4 โรงครัว

2 คะแนน

1) มีผลการประเมินมาตรฐานโรงครัว ตามเกณฑ์กรม อนามัย (1) 2) โรงครัว สะอาด 5 ส. เป็นระเบียบ ปลอดภัย เน้น อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและพลังงาน (1) 1.5 อาชีว อนามัย และความปลอดภัย (Occupational and safety) 2 คะแนน 1) มีผลการประเมินสิ่งคุกคามทางสุขภาพ (กายภาพ เคมี ชีวภาพ การยศาสตร์ จิตวิทยาสังคม) และการแก้ไข ใน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 196

Health Promotion : Kalasin Public Health Office องค์กร (1) 2) มีเอกสารตรวจสอบเครื่องจักร/อุปกรณ์/เครื่องใช้ และ การบำารุงรักษาให้อยู่ในสภาพดี และเอกสารด้านความ ปลอดภัยของสารเคมี (MSDS) (0.5) 3) มีการจัดสภาพการทำางานที่ปลอดภัย เช่น ความเป็น ระเบียบของสายไฟ เป็นต้น (0.5)

6. องค์ป ระกอบด้า นประยุก ต์น วัต กรรมสิ่ง แวดล้อ ม (Innovation Environment) นำ้าหนัก 10 คะแนน เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน มี ไม่ม ี

6.1 การประยุก ต์น วัต กรรมสิ่ง แวดล้อ ม (Innovation Environment) 10 คะแนน 1) มีการประยุกต์ จัดทำานวัตกรรมที่ส่งเสริมสิ่งแวดล้อม และการสร้างสุขภาพ ที่แสดงถึงการนำาทรัพยากรกลับมา ใช้ใหม่ (Reuse) (4) 2) มีการใช้ประโยชน์จากนวัตกรรมสิ่งแวดล้อม (Utilization Guidelines) (3) 3) มีโอกาสพัฒนานวัตกรรมสิ่งแวดล้อม/สุขภาพ สู่ มาตรฐาน และขยายผลได้ (3)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 197

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 7. องค์ป ระกอบด้า นภูม ิท ัศ น์ส ิ่ง แวดล้อ ม (Environment Landscape) นำ้าหนัก 10 คะแนน เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน มี ไม่ม ี

7. ภูมิทัศน์สิ่งแวดล้อม (Environment Landscape) 10 คะแนน 7.1 พื้นที่บริเวณ

(3 คะแนน)

1) ด้านหน้าขององค์กร มีความสะอาด เป็นระเบียบ ได้ รับการดูแล (1) 2) ถนน ทางเดินภายนอกอาคาร และภายใน สะอาด เรียบร้อย ไม่เศษมีขยะมูลฝอย (1) 3) มีการกำาหนดขอบเขต แผนด้านการดูแลความสะอาด ของพื้นที่บริเวณ (1) 7.2

การจัดภูมิทัศน์สิ่งแวดล้อม ( 7 คะแนน)

1) รพ. มีพื้นที่สีเขียว ต้นไม้ยืนต้น ร่มรื่น สวยงาม (2) 2) มีแผนงาน โครงการในการเพิ่มพื้นที่สีเขียวใน รพ. เช่น โครงการจัดตั้งธนาคารพันธุ์ไม้ โครงการอนุรักษ์ ทรัพยากร และเพิ่มพื้นที่สีเขียว เป็นต้น (2) 3) รพ. มีการจัดภูมิทัศน์สิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ บุคลากร และผู้มารับบริการ (1) 4) นำาแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ ในการจัดภูมิทัศน์ สิ่งแวดล้อมใน รพ. ที่เน้นเกิดประโยชน์ เช่น ปลูกแปลงผักเพิ่มพื้นที่สีเขียวในโรงพยาบาล สวนผัก

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 198

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ประจำาหน่วยงาน เป็นต้น (2) 8. องค์ป ระกอบด้า นวัฒ นธรรมสิ่ง แวดล้อ ม และกระบวนการ เรีย นรู้ (Environment Culture) นำ้าหนัก 10 คะแนน เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน มี ไม่ม ี

8. วัฒนธรรมสิ่งแวดล้อม และกระบวนการเรียนรู้ (Environment Culture) 10 คะแนน 1) มีวัฒนธรรมสิ่งแวดล้อมที่แสดงออกร่วมกันในการ อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เช่น การเปิด ปิด แอร์ เครื่องใช้ไฟฟ้า ในเวลาที่กำาหนด, การจัดประชุมไม่ใช้ กล่องโฟม การทำาบุญใน รพ. ด้วยการปลูกต้นไม้ประจำาวัน เกิด เป็นต้น (3) 2) มีกระบวนการส่งเสริมความรู้ด้านสิ่งแวดล้อม อนามัย สิ่งแวดล้อมของบุคลากร 8. องค์ป ระกอบด้า นวัฒ นธรรมสิ่ง แวดล้อ ม และกระบวนการ เรีย นรู้ (Environment Culture) นำ้าหนัก 10 คะแนน (ต่อ) เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน มี ไม่ม ี

และ อสม. เช่น ฝึกอบรม เวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้สิ่งแวดล้อม เป็นต้น (2)

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 199

Health Promotion : Kalasin Public Health Office 3) มีคู่มือ หลักสูตรฝึกอบรมด้านสิ่งแวดล้อม อนามัยสิ่ง แวดล้อมใน รพ. (1) 4) มีแกนนำาสิ่งแวดล้อม หรือแกนนำาเยาวชน ในการสร้าง กิจกรรมสิ่งแวดล้อม (1) 5) มีการจัดทำาฐานเรียนรู้สิ่งแวดล้อม อนามัยสิ่งแวดล้อม ใน รพ. เพื่อพัฒนาความรู้ บุคลากร ผู้รับบริการ และผู้ศึกษาดูงานจากหน่วยงาน ภายนอก (3) 9. องค์ป ระกอบด้า นการประเมิน ผลสิ่ง แวดล้อ ม (Environment Evaluate) นำ้าหนัก 10 คะแนน เกณฑ์ป ระเมิน

ประเมิน มี ไม่ม ี

9. การประเมินผลสิ่งแวดล้อม (Environment Evaluate) 10 คะแนน 1) มีการประเมินผลสำาเร็จการดำาเนินกิจกรรมตาม นโยบาย และแผน (3) 2) มีคณะกรรมการประเมินผลสิ่งแวดล้อม อนามัยสิ่ง แวดล้อมใน รพ. (1) 3) มีการใช้โปรแกรมการประเมินผลด้านสิ่งแวดล้อมมา ใช้ในองค์กร เช่น โปรแกรม Carbon Footprint, ซอฟแวร์การจัดการและคำานวณปริมาณ ก๊าซเรือนกระจกจากขยะชุมชน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 200

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เป็นต้น (3) 4) มีผลการประเมินด้วยโปรแกรมที่แสดงถึงแนวโน้มการ ลดการปล่อย Co2 (3) สรุปผลการประเมิน และข้อเสนอแนะ ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… …………………… ลงชื่อ …………………………………………………………. (…………………………………………………………) (คณะกรรมการผู้ประเมิน) วัน ที่……………………………………………………

เกณฑ์ป ระเมิน ชุม ชนสีเ ขีย ว ระบบนิเ วศน์ด ีท ี่เ อื้อ ต่อ สุข ภาพ (Green - Health Community : GHCO) เกณฑ์ม าตรฐาน Green Health

ผล

เอกสาร หลัก

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 201

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ประเมิน

Community องค์ป ระกอบที่ ๑ เขีย ว (Green)

ฐาน

ด้า นชุม ชนสี

การจัดการขยะ (G : Garbage) ๑. มีมาตรการ / โครงการ / กิจกรรม  มี ในการจัดการขยะทุกประเภท เพื่อลด



ไม่มี

ปริมาณขยะทุก ประเภทให้เป็นศูนย์ (Zero waste) ๒. มีการคัดแยกขยะของชุมชน

 มี

ธนาคารขยะประจำาชุมชน และส่งเสริม

ไม่มี



ให้ประชาชนมีส่วนร่วม ในการใช้ประโยชน์จากขยะ ๓. มีการใช้ประโยชน์จากขยะ เช่น

 มี



ทำาปุ๋ยนำ้า ทำาปุ๋ยหมัก เลี้ยงไส้เดือน ฯลฯ ไม่มี การพัฒนาห้องส้วม (R = Restroom) ๔. มีการพัฒนาส้วมสาธารณะ 12

 มี

ประเภท ในชุมชนตามมาตรฐาน HAS

ไม่มี

๕. มีการส่งเสริม สนับสนุน ดำาเนิน การ “ส้วมกตัญญู” ส้วมชักโครก

 มี

 

ไม่มี

สำาหรับผู้สูงวัยในชุมชน การดูแลสิ่งแวดล้อม (E : Environment) ๖. มีการดำาเนินกิจกรรมให้มีพื้นที่สี เขียว และส่งเสริมการอนุรักษ์สิ่ง

 มี



ไม่มี

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 202

Health Promotion : Kalasin Public Health Office แวดล้อม เช่น การจัดทำาธนาคารพันธุ์ไม้ ธนาคารสมุนไพรภายในชุมชน บวชป่า ชุมชน เป็นต้น ๗. มีการกำาหนดเส้นทาง “ถนนสี เขียวส่งเสริมสุขภาพ : Green Road”

 มี



ไม่มี

ในชุมชนอย่างน้อย ๑ เส้นทาง องค์ป ระกอบด้า นชุม ชนสีเ ขีย ว (Green) ๘. มีการจัดกิจกรรมสิ่งแวดล้อมใน

 มี 

ชุมชน เช่น อบรมแกนนำา

ไม่มี

สิ่งแวดล้อม รณรงค์วันสิ่งแวดล้อม ๙. มีมาตรการ แผนงาน โครงการใน

 มี 

การจัดการนำ้าเสียของ

ไม่มี

ชุมชนอย่างถูกหลักสุขาภิบาล เกณฑ์ป ระเมิน ชุม ชนสีเ ขีย ว ระบบนิเ วศน์ด ีท ี่เ อื้อ ต่อ สุข ภาพ (ต่อ) เกณฑ์ม าตรฐาน Green Health Community องค์ป ระกอบด้า นชุม ชนสีเ ขีย ว (Green) ๑๐. มีโครงการ กิจกรรมสร้างจิตสำานึก

ผล

เอกสาร หลัก

ประเมิน

ฐาน

 มี 

ให้เยาวชน ประชาชน มีส่วนร่วมในการ ไม่มี

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 203

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ดูแลสิ่งแวดล้อม ๑๑. มีการเฝ้าระวัง และตรวจสอบ

 มี 

คุณภาพนำ้าประปา และมีคลอรีนตกค้าง

ไม่มี

ตามมาตรฐาน ๑๒. มีการจัดทำานวัตกรรมด้านสิ่ง

 มี 

แวดล้อมที่เอือ ้ ต่อสุขภาพในชุมชน เช่น

ไม่มี

จักรยานปั่นนำ้ารดต้นไม้ ฯลฯ พลังงาน (E : Energy) ๑๓. มีการใช้พลังงานทดแทนจากปุ๋ย

 มี 

ชีวภาพ, ชีวมวล ผลิต Biogas จากมูล

ไม่มี

สัตว์ ขยะ เป็นต้น ๑๔. มีแผน /กิจกรรม /โครงการในการ

 มี 

อนุรักษ์พลังงาน รณรงค์การใช้พลังงาน ไม่มี อย่างประหยัด อาหารปลอดสารพิษ (N : Nutrition) ๑๕. มีกิจกรรมส่งเสริม สนับสนุน ชุมชน  มี  ปลูกผักปลอดสารพิษ การบริโภคอาหาร

ไม่มี

พื้นถิ่น ภายในชุมชน ๑๖. มีการผลิตปุ๋ยอินทรีย์ ภายในชุมชน  มี  แทนการใช้ปุ๋ยเคมี ลดก๊าซไนตรัส

ไม่มี

ออกไซด์ ๑๗. มีการจัดทำาร้านค้าแผงลอยสีเขียว -  มี 

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 204

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ตลาดนัดสีเขียวลดโลกร้อนภายใน

ไม่มี

ชุมชน อย่างน้อย ๑ แห่ง

องค์ป ระกอบด้า นสุข ภาพ Health บ้านสุขภาพดี (H : Healthy Home) ๑๘. มีหมู่บ้านตัวอย่าง ดำาเนิน กิจกรรมบ้านสะอาด หน้าบ้าน น่ามอง

 มี



ไม่มี

ในบ้านน่าอยู่ ตามหลักของ Green และ สุขาภิบาลครัวเรือน ๑๙. มีกิจกรรมการประกวดตาม โครงการบ้านสะอาด

 มี



ไม่มี

สุขภาพดี ด้วยหลักการของ Green ๒๐. มีการปลูกผักปลอดสารพิษ “หลุมพอเพียง”

 มี



ไม่มี

“แปลงผักพอกิน” ประจำาครัวเรือน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 205

Health Promotion : Kalasin Public Health Office เกณฑ์ป ระเมิน ชุม ชนสีเ ขีย ว ระบบนิเ วศน์ด ีท ี่เ อื้อ ต่อ สุข ภาพ (ต่อ) เกณฑ์ม าตรฐาน Green Health Community

ผล ประเมิน

เอกสาร หลัก ฐาน

ออกกำาลังกาย และกิจกรรมสุขภาพ (E & A : Exercise and Activities) ๒๑. มีมาตรการ / โครงการส่งเสริมการออก  มี  กำาลังกายในชุมชน เป็น “ชุมชนไร้พุง ปลอด

ไม่มี

คนอ้วน” ๒๒. มีชมรมด้านสุขภาพ ที่สอดแทรก วัฒนธรรมชุมชนในการส่งเสริมการออกกำาลัง

 มี  ไม่มี

กาย และพื้นที่ในออกกำาลังกายในชุมชน เช่น ชมรมจักรยาน ฯลฯ ๒๓. มีกิจกรรมส่งเสริมศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก คุณภาพ “ปลอดโรค ปลอดภัย อนามัยสิ่ง

 มี  ไม่มี

แวดล้อมดี” ศูนย์เรียนรู้ (L = Learning Center) ๒๔. มีการจัดตั้งศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ด้าน  มี  สิ่งแวดล้อม และสุขภาพภายในชุมชน (แบบ

ไม่มี

ทางการ/ไม่เป็นทางการ) ๒๕. มีศูนย์เรียนรู้ต้นแบบชุมชนไร้พุง ลด หวาน มันเค็ม ประจำาชุมชน (แบบทางการ/ไม่เป็นทางการ)



มี 

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 206

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ไม่มี ๒๖. มีการดำาเนินงานพัฒนาโรงเรียนส่ง เสริมสุขภาพ เพื่อ

 มี  ไม่มี

เป็นศูนย์เรียนรู้สุขภาพ และสิ่งแวดล้อม วัดส่งเสริมสุขภาพ (T = Temple promotion) ๒๗. มีการดำาเนินกิจกรรมวัดส่งเสริมสุข



ภาพปลอดโรค ตามเกณฑ์ ๕ ร. อย่างน้อย

ไม่มี

มี 

ตำาบลละ ๒ วัด ๒๘. มีการดำาเนินกิจกรรมในการส่งเสริมสุข  มี  ภาพในกลุ่มผู้สูงอายุ ๘๐ ยังแจ๋ว “ช่วยตนเอง

ไม่มี

ช่วยสังคม” ชุมชนความสุข (H = Happines s Community) ๒๙. มีการดำาเนินกิจกรรมครอบครัวอบอุ่น



สายใยรักแห่งครอบครัว

ไม่มี

๓๐. มีแผนงาน /กิจกรรม/โครงการ พัฒนา ทักษะชีวิตวัยรุ่น วัยใส ลดพฤติกรรมเสี่ยง ๓๑. มีแผนงาน /กิจกรรม /โครงการที่ส่ง เสริมความมีชีวิต ชีวา ที่ส่งเสริมสุขภาพของ

มี 

 มี  ไม่มี  มี  ไม่มี

ชุมชน ๓๒. มีการส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่น วัฒนธรรมสุขภาพ ประเพณี

 มี  ไม่มี

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 207

Health Promotion : Kalasin Public Health Office ในการดำาเนินกิจกรรมอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และ สุขภาพ เพื่อส่งเสริมความสุขของชุมชน

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 208

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 209

Health Promotion : Kalasin Public Health Office

กลุ่มงานสร้างเสริมสุขภาพ สำานักงานสาธารณสุขจังหวัด กาฬสินธุ์

หน้า 210