54
GF
DESIGN
Normann Copenhagen bracht als eerste product de Norm 69, een vrij letterlijke interpretatie van de Artichoke-lamp van Poul Henningsen uit 1958, verkocht als bouwpakket.
Daar komen de Denen (weer) ER STAAT EEN NIEUWE GENERATIE DEENSE INTERIEURMAKERS EN DESIGNERS OP. ZE KOMEN NA EEN HALVE EEUW VANUIT DE SCHADUW VAN HUN VOORGANGERS. MET FELLE KLEUREN, HUMOR EN ZELFVERTROUWEN VEROVEREN ZE OOK ONZE CONTREIEN. DOOR LEEN CREVE
DocRoom
55
GF
GF
Tapijtencollectie van het Nederlandse designduo Scholten&Baijngs voor Hay.
Camping, een stoel van Normann Copenhagen.
DIEGO FRANSSENS
Closely separated Vase van Muuto.
I
n de muziekwereld ben je pas een kenner als je weet wie the Boss of den Admiraal zijn, in de wielerkoers wie Spartacus of El Pistolero zijn. Maar wie in de designwereld over de Vlinder, Zwaan, Mier en Ei kan meespreken, heeft het niet over ontwerpers, maar over een paar stoelen en fauteuils die de Deen Arne Jacobsen in de jaren vijftig ontwierp. Hij is samen met Poul Kjaerholm, Hans Wegner, Finn Juhl, Verner Panton en Poul Henningsen verantwoordelijk voor de extreem goede reputatie van het Deense design. Hun meubelen blijven tot vandaag populair. In originele of in heruitgebrachte versies. Meer zelfs : de Scandinavische stijl duikt (al dan niet revisited) weer volop op in hedendaagse interieurs. Dat merkt ook Kris
Pieters, agent voor onder meer de Deense meubelmerken Carl Hansen, dat de stoelen van Hans Wegner uitgeeft, en van Hay (zie p. 58). „Hun gebruik van natuurlijke materialen, eenvoudige vormen en hun eerlijk functionalisme inspireert volop de meubelmakers van vandaag. Massief hout bijvoorbeeld zien we in veel interieurs. Het gaat zelfs heel ver : op de meubelbeurs van Milaan enkele weken geleden zag ik bij een gerespecteerd Italiaans merk een bijna letterlijke vertaling van de CH36 van Hans Wegner uit 1962.” Pieters verdeelt ook meubelen van DePadova en lampen van Kundalini en Palucco, hij kent de Italianen dus ook goed. „De Denen hebben een puurheid die de Italianen vreemd is. Die zullen altijd wel ergens een fantasietje toevoegen. Maar het is wel ➝
DocRoom
56 DESIGN Het Rocking Sheep van houtbewerker Povl Kjer, uit de Crafts Collection 14 van Danish Crafts.
principe leven van de vintage kiezen voor vernieuwing. Fritz Hansen, dat de voorbije jaren al wel nieuw werk uitbracht, toonde vorige maand een nieuwe, zeer toegankelijke sofa van de Spanjaard Jaime Hayon. Ook Vipp, dat zijn reputatie verdiende met vuilnisbakken uit 1939, maakt een mooie overgang naar de toekomst. Morten Bo Jensen is hoofd design van het merk. „Functionalisme is hét essentiële kenmerk van Deense vormgeving. Onze vuilnisbak is ontworpen als oplossing voor een probleem. Zestig jaar lang hebben we enkel dat verkocht, maar nu is ons gamma divers. We maken geen retroproducten, maar we gebruiken wel het visuele DNA van Vipp: roestvrij staal, rubber en geverfde oppervlakken. En hedendaags functioneel: een product moet vandaag misschien wel emoties oproepen en een verhaal vertellen om nuttig te kunnen zijn?” ➝
belangrijk om weten dat de grote Italiaanse ontwerpers niet alleen door de Amerikaanse, maar ook door de Scandinavische ontwerpers werden beïnvloed. Meubelmerk DePadova bijvoorbeeld is ooit begonnen als importeur van Scandinavische meubelen en is daarna fabrikant in licentie van Amerikaanse meubels geworden.” Terwijl het Italiaanse design de laatste halve eeuw een heel eigen weg is ingeslagen, bleven de Denen wat bij de pakken zitten. Heruitgaven en vintage, dat wel, maar op en top nieuw Deens design kwam er tot voor kort amper.
„De Scandinaven bleven tot eind jaren negentig een beetje in hun eigen wereld, en waren nauwelijks geïnteresseerd in export”, geeft Kris Pieters als verklaring. Maar in Kopenhagen horen we dat de schrik er wat inzat. Nikolina Olsen-Rule is gids in het Kunstindustrimuseet van Kopenhagen. „Sommige jonge ontwerpers hadden echt last van die historische erfenis. Maar nu schudden ze die af. Ontwerpers als Cecilie Manz en Louise Campbell bijvoorbeeld hebben toch een andere aanpak. Menselijker, denk ik. Ze gaan weg van het functionele en besteden ook meer aandacht aan details en aan handwerk.” „Effectief”, vindt ook Dorthe Rud Michaelsen, die werkt voor Danish Crafts. „Het is een interessante periode. De jonge generatie kent de tradities, maar geeft er een draai aan. Zo ontstaan er nieuwe producten met humor, maar met een hoge kwaliteit. Wij brengen jaarlijks een nieuwe collectie uit die we aan designwinkels over de hele winkel aanbieden.” Ook ondernemers gaan aan de slag. Er doken de jongste jaren enkele succesvolle nieuwe merken op in Kopenhagen (zie verder). En zelfs de Deense merken die in
DIEGO FRANSSENS
Geen retroproducten
DIEGO FRANSSENS
GF
„SOMMIGE JONGE ONTWERPERS HADDEN ECHT LAST VAN DIE HISTORISCHE ERFENIS.”
Morten Bo Jensen, hoofddesigner van Vipp.
Rechts de normale, links de uitgerekte Mier van Arne Jacobsen in het Kunstindustrimuseet van Kopenhagen.
DocRoom
58 DESIGN
HAY
Bestsellers ? Mags, de sofa, en de stoel About a Chair. Drijfveer ? „We hoeven niet onder te doen voor wat de Denen deden in de jaren vijftig en zestig. Punt. Dat was ons uitgangspunt. Technologieën zijn veranderd, we kunnen een hogere kwaliteit leveren tegen een lagere prijs.” Design ? „Goed design heeft de energie van mode en de stabiliteit van architectuur. Bij onze nieuwe stoel About a Chair is de zitschelp gemaakt van polypropyleen, de poten kunnen uit massief hout. We moeten anticomputer zijn ; deze stoel is eerst door een beeldhouwer afgewerkt, met de hand. Daarna is de mal gemaakt.”
De mening van de Belgen? Dries Brys is eigenaar van Espoo in Antwerpen, een winkel met Scandinavische decoratie en meubelen. „Ik geloof heel sterk in eenvoudige maar mooie dingen die ons leven aangenamer maken. Ik was een van de eerste winkels met Hay in België, ondertussen vind je het merk goed verspreid in heel België. Het is een commercieel succes, vooral in het thuisland. Omdat je het echt overal tegenkomt, spreken sommigen over het Ikea van Denemarken. Het is een toegankelijke collectie, fris en tijdloos.”
„GOED DESIGN HEEFT DE ENERGIE VAN MODE EN DE STABILITEIT VAN ARCHITECTUUR.”
Minimal bedlinnen van Scholten& Baijings.
GF
Wie ? Rolf Hay is de eigenaar en zaakvoerder van Hay, een merk uit de Bestseller-groep, die ook modemerk Vero Moda in huis heeft.
Deens design ? „Ik wil mijn voorvaderen eer aandoen. Maar eigenlijk is de term Deens design niet belangrijk. Arne Jacobsen vond dat trouwens ook niet. Ik ontmoette eens een oude werknemer van hem. Die vertelde dat Jacobsen in 1950 uit New York terugkwam en zei : ‘We moeten een Eames-stoel maken, maar die moet er helemaal anders uitzien.’ Het gaat over internationaal innoveren.”
GF
Wat ? Meubelen, deco en huislinnen, sinds 2002.
Rolf Hay.
Stoeltjes kijken in de Hay Store in Kopenhagen. GF
DIEGO FRANSSENS
Bestseller Mags.
DocRoom
60 DESIGN
MUUTO
Wie ? Peter Bonnen en Kristian Byrge. Bestseller ? Stacked, E27-lampen en Dots. Filosofie ? „New nordic is onze ondertitel. We werken zoveel mogelijk met jonge Scandinaven. We gaan vooral op zoek naar opkomend talent, in scholen en door wedstrijden. Muutos is Fins voor nieuw perspectief. Onze spullen moeten net dat tikkeltje anders zijn, er moet een verhaal en persoonlijkheid achter zitten.”
Link met België ? Julien De Smedt is een Belgische architect die al tien jaar in Kopenhagen woont. Hij zette zijn allereerste stappen als meubelontwerper bij Muuto met het Stacked-rek. „Deens design heeft een zekere vorm van authenticiteit en eenvoud”, vindt De Smedt. „Ik werk graag met Muuto omdat ze de dingen goed opvolgen, omdat zij een mooie dialoog vinden tussen het klassieke ambacht en innovatie. In die zin zijn ze vergelijkbaar met wat bijvoorbeeld Establised & Sons doet in Groot-Brittannië.”
Oprichter Kristian Byrge en marketing manager Morten Kaaber op kantoor.
GF
Deens Design ? „Deens design is functioneel en streeft naar een mooie symbiose tussen vorm en functie, en dat op een democratische manier. In alle Deense huizen vind je oud design, het zit in onze traditie om design te kopen, om ons huis gezellig te maken, het is ons nest in de winter. Sinds de jaren zestig was er eigenlijk niet veel veranderd. De jonge de-
signers waren er wel, maar lieten zich nauwelijks horen. Scandinavisch design wordt gelijkgesteld met hout, omdat dat hier nu eenmaal in overvloed voorhanden is. Maar nu kunnen we toch ook wel eens met andere materialen werken? We willen nieuwe mogelijkheden omarmen en de uitdaging ervan aangaan. We zouden nergens anders dan hier in Kopenhagen kunnen zitten, we hebben de invloed van mode, mensen en cultuur nodig.”
DIEGO FRANSSENS
Wat? Interieurdecoratie en meubelen, sinds 2006.
„IN ALLE DEENSE HUIZEN VIND JE OUD DESIGN, HET ZIT IN ONZE TRADITIE OM ONS HUIS GEZELLIG TE MAKEN.”
GF
GF
Stacked, E27 en Reflect, de nieuwe kast.
DocRoom
62 DESIGN
NORMANN COPENHAGEN Wat? Interieurdecoratie en meubelen. Wie? Poul Madsen en Jan Andersen richtten in 1999 de firma op en lanceerden in 2002 hun eerste product, de lamp Norm 69. Bestseller ? Watch me, Krenitbowls, cognacglazen, Norm 69lamp.
Link met België: Damien Gernay van ontwerpbureau Dust Deluxe tekende voor Normann Copenhagen Playtime, een tussenstuk waarmee je zelf een wandrek bouwt.
GF
DIEGO FRANSSENS
Krenit bowls.
Playtime rek en cognacglas.
GF
Filosofie? „We houden ervan om traditionele materialen of designprincipes om te buigen. We werken met nieuwe materialen of met bestaande materialen op een vernieuwende manier.”
Deens design? „Deens Design is minimalistisch en functioneel, zoals de bowls uit de jaren vijftig die we nog altijd in productie hebben in onze collectie Danish Modern Classics. Die hebben we in 2008 opgericht en daarin zitten producten die ofwel door een Deen ontworpen of in Denemarken geproduceerd zijn. Deens design is zo verweven in onze cultuur, maar het is pas sinds de jongste jaren dat onze ontwerpers hun eigen expressie vinden.”
„DEENS DESIGN IS ZO VERWEVEN IN ONZE CULTUUR, PAS RECENT VONDEN ONZE ONTWERPERS HUN EIGEN EXPRESSIE.”
Ceo Poul Madsen. GF
DocRoom