Driestedenbusiness magazine 06 2016 by Driesteden Business

DRIESTEDEN

REGIONAAL ZAKENMAGAZINE | JAARGANG 30 | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Special Lochem

‘We moeten het samen doen’ Deskundigen:

Circulaire economie en bedrijventerreinen

Richard Ottenschot ‘Je wilt iets creëren voor mensen’

Economische prognose 2017

! o i g e r e d n i es r d a HĂŠt

Apeldoorn Arnhem Deventer Drachten Emmeloord Harderwijk Zwolle

www.bultman.nl

DRIESTEDEN

REGIONAAL ZAKENMAGAZINE | JAARGANG 30 | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Special Lochem

‘We moeten het samen doen’

Deskundigen:

Circulaire economie en bedrijventerreinen

Richard Ottenschot ‘Je wilt iets creëren voor mensen’

Economische prognose 2017

Zakenmagazine voor de regio Stedendriehoek, Noord-Veluwe, Raalte en Lochem.

5 6 10 14 20 24 27 28

JAARGANG 30 december 2016, editie 6 REDACTIEADRES Hatertseweg 576-B, 6535 ZW Nijmegen Tel. (024) 350 45 35 | Fax (024) 350 45 36 E-mail: redactie@driestedenbusiness.nl HOOFDREDACTIE Toon van der Stappen REDACTIEMEDEWERKERS Ton Brands, Henk-Jan Hoekjen, Wilma Schreiber, Gerrit Tenkink, Lizanne Wesselink

REDACTIEBIJDRAGEN Sietze Henstra, Ekram Belhadj, Rob de Jong

FOTOGRAFIE Evert van de Worp, Twello Anke Kolkman, Almen

VORMGEVING Tomatos© - Deventer

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Tel. (024) 350 45 35 | Fax (024) 350 45 36 E-mail: sales@driestedenbusiness.nl www.driestedenbusiness.nl

MEMBER PAKKETTEN De deelname als Member kan op elk gewenst tijdstip ingaan. Lidmaatschappen lopen tot 1 januari en worden automatisch verlengd, tenzij de Member uiterlijk vóór1 november schriftelijk opzegt. Voor de vele voordelen die Members genieten, zie www.driestedenbusiness.nl Tel. (024) 350 45 35 E-mail: klantenservice@driestedenbusiness.nl

UITGEVER Pieter van de Mosselaar uitgever@driestedenbusiness.nl

‘Je wilt iets creëren voor mensen’ ’Zonder innovatie is er geen toekomst’ Regionale economie gaat de goede kant op De autoverkoper als gesprekspartner ‘Internationalisering is een must’ Thuis in de wereld Driesteden BUSINESS: Unieke combinatie van businessmagazine en zakennetwerk in de brede regio

Warm aanbevolen

“Elke medaille heeft twee zijden. Het vertrek van de Japanse Bank of Tokyo uit Groot-Brittannië is voor dat land vervelend, maar voor Nederland is het juist goed nieuws.”

Special Lochem 32 ‘We moeten het samen doen’ 34 36 39 41 43 46

WEBSITE www.driestedenbusiness.nl

DRUK Veldhuis Media BV, Raalte

Duurzaamheidsinitiatieven worden strikt getoetst

Wapen tegen diefstal van werkmaterieel Ziektewet en WGA: UWV of eigenrisicodrager? Never a dull moment! Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties Jacht op Sterkste Schakel Trofee 2017 geopend! Hooggespannen verwachtingen ombuigen naar een haalbaar resultaat

50 57 58

Ontboezemingen aan de ontbijttafel…

“Het Het zijn vooral de grotere bedrijven die kiezen voor lease. Binnen de lease zien we een verschuiving van operational naar ﬁnancial.”

Column Pluisje De circulaire economie en de gevolgen voor bedrijventerreinen

63 66

Zuivere koffie uit Deventer Kookclinic ‘t Diekhuus smaakvol succes

“De meeste ondernemers baseren hun gedachten over de waarde van hun bedrijf op een indicatie van een adviseur die niet dagelijks met dit vak bezig is.”

WIJ ZIJN WEEVERS Partner voor u als het gaat om marketing, communicatie en de uitstraling van uw bedrijf. Meedenken, creatieve plannen maken en ze uitvoeren tot en met het drukwerk, dat is waar wij goed in zijn! Concept, creatie en realisatie waarbij u als klant centraal staat! Mooie woorden? Uiteindelijk gaat het om daden.

Samen sparren? Bel ons (0575) 55 10 10

info@weevers.nl

weevers.nl

Genoeg aan een woord.

Begrip. Nysingh weet er meer van. U wilt het beste juridische advies, van de beste juristen. Gedegen en onderbouwd als het moet. Snel en kort als het kan. Prettig en pragmatisch. Dat vereist adviseurs die u en uw branche ĂŠcht kennen. Die oprechte interesse hebben in u, uw zaak en in de belangen die spelen. Daarom investeren we bij Nysingh veel in persoonlijke relaties. Zodat we uiteindelijk aan een half woord genoeg hebben om tot het beste resultaat te komen. Daardoor weten we er meer van.

www.nysingh.nl

ADVOCATUUR

Duurzaamheidsinitiatieven worden strikt getoetst TEKST EKRAM BELHADJ

Wanneer uw bedrijf samen met andere bedrijven (en andere partijen) duurzaamheidsinitiatieven ontplooit, moet u rekening houden met de mededingingsregels. Duurzaamheidsafspraken kunnen namelijk leiden tot overtreding van die regels. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) kan daarvoor boetes opleggen. Om bedrijven meer duidelijkheid te geven over wat wel en niet is toegestaan heeft de minister van EZ een nieuwe beleidsregel vastgesteld. Ook is nieuwe wetgeving in de maak om duurzaamheidsinitiatieven te stimuleren.

Concurrentiebeperking en rechtvaardiging

Duurzaamheidsafspraken tussen bedrijven die de concurrentie beperken, zijn in beginsel verboden op grond van het kartelverbod. Dat geldt ook als bedrijven niet de intentie hebben om de concurrentie te beperken maar wel afspraken maken die gevolgen hebben voor bijvoorbeeld de prijs en hoeveelheden. Een recent voorbeeld is het duurzaamheidsinitiatief “Kip van Morgen”: producenten en detailhandelaren maakten afspraken om ervoor te zorgen dat supermarkten alleen duurzaam geproduceerd kippenvlees zouden vervangen. De ACM oordeelde dat die afspraak in strijd is met het kartelverbod. Afspraken die strijdig zijn met het kartelverbod kunnen toch toegestaan zijn als kort gezegd de voordelen opwegen tegen de nadelen. Daarvoor is een vrijstelling in de Mededingingswet opgenomen. In het geval van de “Kip van Morgen” was dat niet het geval. Om boetes van de ACM te

voorkomen, moeten bedrijven zelf vooraf toetsen of hun afspraken voldoen aan deze vrijstelling (self assessment).

Verduidelijking ruimte voor bedrijven

Om de toepassing van de vrijstelling te verduidelijken is de “Beleidsregel mededinging en duurzaamheid 2016” vastgesteld. Daarin staat welke aspecten de ACM in acht moet nemen bij het toetsen van duurzaamheidafspraken, en geeft daarmee ook richting aan bedrijven. Zo wordt in de Beleidsregels onder meer aangegeven dat moet worden gekeken naar de voordelen i) op langere termijn, ii) voor de samenleving als geheel, en iii) van alle onderdelen van de afspraken die onlosmakelijk met elkaar samenhangen.

Wetsvoorstel algemene gelding duurzaamheidsinitiatieven

Om duurzaamheidsafspraken verder te stimuleren bereidt de minister een wetsvoorstel voor. Daarin wordt geregeld dat partijen, zoals bedrijven, aan de regering kunnen vragen hun duurzaamheidsinitiatief, of een onderdeel daarvan, algemene gelding te geven. Wordt dat verzoek gehonoreerd, dan wordt het duurzaamheidsinitiatief in een wettelijke regeling omgezet, waarop de mededingingsregels niet van toepassing zijn. Het duurzaamheidsinitiatief geldt dan voor alle bedrijven in

Ekram Belhadj, advocaat bij Nysingh advocaten-notarissen

de betreffende sector. De verzoekende partijen moeten wel het nodige voorwerk verrichten zoals laten zien dat er voldoende draagvlak is, zowel onder bedrijven in de betrokken sector (die moeten het er “in hoge mate mee eens zijn”) als consumenten.

Verder met duurzaamheidsafspraken

De mededingingsregels laten dus ruimte voor uw duurzaamheidsinitiatieven. De Beleidsregel bevat goede handvatten voor de self assessment. Maar er wordt nog steeds een gedegen juridische onderbouwing gevraagd. Als het wetsvoorstel wordt aangenomen is er meer zekerheid over de toelaatbaarheid van duurzaamheidsafspraken. Tegelijkertijd kan dit wetsvoorstel nadelig uitpakken voor een kleine minderheid van bedrijven die het niet eens is met een duurzaamheidsinitiatief. �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

COVERSTORY

‘Je wilt iets creëren voor

mensen’

TEKST WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE ANKE KOLKMAN

Een hotel met een verhaal. Zo omschrijft directeur Richard Ottenschot ‘zijn’ Hotel Landgoed Ehzerwold. Ruim 14 jaar staat hij met succes aan het hoofd van dit karakteristieke onderkomen en hij is nog lang niet aan het laatste hoofdstuk toe. “Ik blijf dit doen tot mijn 100ste.”

In 2002 trad Richard Ottenschot aan als directeur van Hotel Landgoed Ehzerwold. Destijds was het nog geen hotel, maar een congrescentrum. De eigenaren wilden de overstap maken naar de hotellerie, omdat de congresmarkt hun niet gebracht had was zij gedacht hadden. Dus gingen

de Hogere Hotelschool gevolgd en beschikte over de nodige hotelervaring. Op dat moment was ik werkzaam als operationeel manager bij het Expo Center in Hengelo en eigenlijk op zoek naar iets anders.” Ehzerwold was zijn eerste baan als directeur. “Wat me het meest aansprak, was het feit dat het hotel was gevestigd op een landgoed van 10 hectare. Mijn roots liggen in de agrarische sector, ik ben opgegroeid op een boerderij. En nu ben ik de enige hoteldirecteur in Nederland met een trekker”, lacht hij. “Daarnaast was ik verrast door wat ik aantrof: het hotel is kolossaal! Het heeft 115 kamers, meer dan elk ander hotel in Gelderland, de grote ketens niet meegerekend. En ik mocht zelf het hotel opzetten, dat had ik nog niet eerder gedaan, dus dat was leuk en spannend.”

Grote omslag

ze op zoek naar een horecaman. “Mijn zwager, die destijds bij Wegener werkte, zag de advertentie in de krant nog voor deze was verschenen”, zegt hij. “Ik had

Ottenschot begon voorzichtig met een advertentiecampagne - van internet was nog geen sprake - om de naamsbekendheid van Ehzerwold te vergroten. Ook verdween het zelfbedieningselement dat kenmerkend was voor het congrescentrum. “Gasten kregen een linnenpakket

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

en maakten zelf hun bed op, en moesten zelf opscheppen in het restaurant. In het hotel werd het eten geserveerd in het hotel en ik liet de kok à la carte koken.” Voor een deel van het personeel betekende dit een grote omslag. “Sommigen hadden nog in het verzorgingshuis gewerkt, dus die overgang heb ik langzaam ingezet om vertrouwen te krijgen bij de medewerkers. Niet iedereen beschikte over de benodigde vakkennis, dus bij de modernisering heb ik van sommige mensen afscheid moeten nemen. Een moeilijke beslissing, zeker als iemand er al lang werkt.” Een paar jaar later ontstond er wat turbulentie, toen de gemeente het voornemen had Ehzerwold om te bouwen tot gemeentehuis van Lochem na de fusie van de gemeenten Lochem en Gorssel. “Het landgoed ligt precies tussen beide gemeenten in, vandaar. De plannen waren in een vergevorderd stadium, enkele personeelsleden vertrokken al. Uiteindelijk besloot de gemeente toch in de bestaande gemeentehuizen te blijven en nieuwbouw te plegen in Lochem.” Toen die kogel door de kerk was, kon Ottenschot echt voluit aan de slag met zijn plannen voor het hotel. “Ik was inmiddels mede-eigenaar geworden, internet kwam op en daarmee het boeken via de website. Inmiddels had ik ook de nodige mensen met vakdiploma’s aangetrokken. Tot 2009 hadden we hele goede jaren, vooral de zakelijke kant liep erg goed dankzij de

heisessies die toen erg in waren. Bedrijven trokken zich graag terug op ons landgoed.”

Voorbeeldfunctie

De kredietcrisis maakte een eind aan de toeloop van zakelijke klanten en Ottenschot richtte zich dan ook volledig op het toerisme. “Ik verlaagde de kamerprijzen, sneed in de kosten. Gelukkig hadden we een ruim aanbod aan kamers en geen andere faciliteiten, zoals een zwembad en sauna, die qua onderhoud veel geld kosten. Door internet was de hotelmarkt een prijsmarkt geworden voor de consument. Gelukkig konden en kunnen we daar heel goed in meekomen.” Als succesfactoren voor het runnen van een hotel noemt Ottenschot uiteraard goed gastheerschap als eerste. “Dat is logisch, dat doet elk hotel. Onze kracht is dat we een landgoed zijn, een hotel met

een verhaal waar gasten mee thuis komen. Verder zijn natuurlijke schone kamers en vriendelijk personeel een must. En ik houd van opvallende acties. Zo hebben we onlangs mantelzorgers uit Lochem uitgenodigd om hier gratis te komen eten.”

Het personeel moet het doen, maar je hebt wel een voorbeeldfunctie. Het personeel doet niet wat de de baas zegt, maar wat de baas doet.”

Gevraagd naar de vereiste managementkwaliteiten voor deze baan, antwoordt Ottenschot lachend: “Je moet juist niks kunnen! Als je ergens in gespecialiseerd bent, ga je daarop focussen.” Dan, serieus: “Vooruitdenken, doelen stellen, richtlijnen bepalen. Als je net aantreedt als directeur liggen de doelen niet ver weg, dan is je enige doel dat het hotel gaat draaien. Nu kijk ik veel verder en speelt ook de continuïteit voor het personeel een rol. Je wilt ook volgend jaar nog banen voor hen hebben.” Het is niet zijn aard om in de put te zitten. “Ik wil vertrouwen en plezier in het werk uitstralen.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Gastvrijheid en zorg

Naast de huidige toeristische, particuliere (recepties/feestavonden) en zakelijke activiteiten (vergaderen congreszalen) heeft de Lochemse ondernemer ook groeiplannen. “Aan de overkant van de weg wil ik 16 villa’s gaan bouwen met een zorgcomponent. Daar kunnen gezinnen met een gehandicapt lid dan vakantie vieren. En die huizen moeten ook steeds aangepast kunnen worden aan de handicap van de bezoeker in kwestie.” Ottenschot heeft voor verder overleg en planontwikkeling inmiddels contact gelegd met Professionals in NAH in Barchem, die mensen met niet-aangeboren hersenletsel begeleiden. “Ik denk dat horeca en zorg dicht bij elkaar liggen. Je wilt iets doen, iets creëren voor mensen, hen blij maken. Dat zit ergens in de genen van de

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

professionals in deze twee sectoren. En gastvrijheid en zorg is iets wat op deze plek altijd weer terugkomt.” Om te kunnen blijven groeien, is out-ofthe-box denken belangrijk. “Alle hotels bieden tegenwoordig arrangementen aan. Twee overnachtingen met één diner op de dag van aankomst. Wij doen het precies andersom: de eerste avond mag je zelf weten waar je eet, de tweede avond eet je bij ons. Resultaat is dat gasten doorgaans dan twee avonden bij ons eten, omdat ze na aankomst meestal geen zin meer hebben om nog de deur uit te gaan.” Een ander steeds belangrijker element bij het aantrekken van gasten, is productinformatie. “Waar komt het stukje vlees in het restaurant vandaan, daar zijn mensen steeds meer in geïnteresseerd. En we bie-

den een stuk beleving: gasten kunnen ’s ochtends in de oude keuken zelf een eitje bakken.”

Eeuwige spelletje

Ottenschot kijkt tevreden terug op zijn ‘regeerperiode’ van inmiddels ruim 14 jaar. “Ik vind dat ik het heel goed gedaan heb”, zegt hij met een knipoog. “Tegenwoordig ben ik minder op de bedrijfsvloer te vinden en houd ik me meer met de planontwikkeling bezig. Dat vind ik wel eens jammer. Want ik houd van het eeuwige spelletje om elke dag die 115 kamers vol te krijgen. Daarvoor moet je onderscheidend zijn. Hoe doe je dat nu 90 procent van de boekingen via internet verloopt? Dat lukt niet alleen door met de prijs te spelen. Dan speelt ook de historie, het

verhaal achter het hotel een rol, net als het feit dat mensen hier vegetarisch en glutenvrij kunnen eten.” En dus ludieke acties om je in de kijker te spelen. “Met oud & nieuw was hier nooit een bal te doen. Dus kwamen wij met een arrangement voor mens en hond. Dat leverde 100 gasten en 86 honden op.” Van ziekenhuis, sanatorium en opleidingscentrum naar congrescentrum, hotel en trouwlocatie: Ehzerwold schrijft al ruim een eeuw geschiedenis. En het ziet ernaar uit dat directeur en mede-eigenaar Ottenschot het boek Hotel Landgoed Ehzerwold nog lang niet uit heeft. “Ik blijf dit doen tot mijn 100ste. Ehzerwold laat ik nooit meer los.” �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

PROGNOSE 2017

“Zonder innovatie is er geen toekomst” TEKST TOON VAN DER STAPPEN FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Vijf deskundigen nemen in de laatste uitgave van het jaar traditioneel de uitdaging aan om zich aan voorspellingen te wagen. Uit de signalen die zij uit de markt opvangen, filteren zij hun verwachtingen voor de economische trends in 2017. Daarbij overheerst optimisme.

“Wij praten uiteraard met veel ondernemers,” vertelt accountant Martin Zwiers, partner van De Jong &Laan. “Tijdens die gesprekken valt op dat het sentiment bij veel van hen positief is. De meesten zijn weer bezig met strategie en beleid gericht op de toekomst, waarbij in veel gevallen innovatie de rode draad vormt.” “Het sentiment is zeker beter geworden,” reageert Ronald van Wetering, bij de Rabobank verantwoordelijk voor zakelijke klanten in Noord- en Oost Achterhoek. “Er wordt meer geïnvesteerd. Dit jaar kregen we een dubbel aantal investeringsvragen binnen ten opzichte van 2015. We hebben die nagenoeg allemaal toegekend. Overigens wel veel meer dan voorheen in gezamenlijkheid met andere partijen. Het stapelen van ﬁnancieringen is echt een ontwikkeling die zich doorzet.” Martin Zwiers: “Zachtjesaan komt het echte ondernemerschap weer terug. Ondernemers durven weer initiatieven te nemen. Je ziet alleen dat bij bedrijven die de crisis ternauwernood overleefd hebben, de waan van de dag nog wel overheerst. Die moeten nu oppassen dat ze de

boot niet missen. Want hun concurrenten innoveren wel en willen groeien.” Ronald van Wetering: “Zonder innovatie is er geen toekomst. Dat roep ik al jaren. Ik constateer dat kleinere mkb-bedrijven daar nog te weinig aandacht voor hebben. Terwijl de impact van allerlei disruptieve bewegingen enorm is. Kijk naar het effect van ‘Uber’ op de taxiwereld, of het effect van Airbnb op de hotelbranche. Ondernemers mogen daar de ogen niet voor sluiten.”

Digitalisering

“Duurzaamheid, innovatie en technologie blijven de belangrijkste trends,” stelt Gerard Bernhards, directeur bedrijven voor de Stedendriehoek en omstreken bij ABN AMRO. “De digitalisering zet fors door. Waarbij duidelijk is dat ict bij bestaande bedrijven voornamelijk dient ter ondersteuning om sneller en efﬁciënter te kunnen werken. Terwijl bij nieuwe bedrijven de ict centraal staat. Binnen diverse sectoren leidt dat tot kansen en bedreigingen. Neem bijvoorbeeld de retail. Het assortiment van Coolblue is vergelijkbaar met de producten die V&D verkocht. Ook de

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

doelgroep van kopers was vergelijkbaar. Maar terwijl Coolblue succesvol is, bestaat V&D niet meer. De digitalisering levert dus zowel winnaars als verliezers op. Ook in groeiende sectoren.” Ronald van Wetering: “In het verleden gold de wetmatigheid dat als het in een sector goed ging, de meeste bedrijven in die sector ook ﬂoreerden. Dat is veranderd. In de toekomst worden de verschillen in een bedrijfsbranches alleen maar groter. Het proces van winnen of verliezen speelt zich ook steeds sneller af. Wie niet vernieuwt zal in een rapper tempo tot de afvallers behoren. Ook daarom is goed ondernemerschap weer belangrijker geworden.”

Vertrouwen

“Vorig jaar constateerden we al dat het ondernemersvertrouwen toenam,” zegt Jan Vink, directeur Private Banking Apeldoorn en Zwolle bij Van Lanschot Bankiers. “Inmiddels is ook het consumentenvertrouwen fors gestegen. De bestedingen nemen voor het eerst sinds lange tijd toe. Ondernemers die het grotendeels moeten hebben van binnenlandse

bestedingen ontlenen daar hoop aan en zien weer kansen. De woningmarkt biedt eveneens perspectieven. Daar ging het jarenlang slecht, maar dit jaar hebben we ongeveer drie keer zoveel aanvragen gekregen voor hypothecaire ﬁnancieringen dan in 2015. Terwijl er in ons eigen land dus voldoende zonnige ontwikkelingen zijn, moeten we ons realiseren dat onze economie sterk afhankelijk is van internationale invloeden. We zijn afhankelijk van Duitsland en onze oosterburen zijn weer afhankelijk van China. En hoe pakken de effecten van de Brexit uit?”

Zorgen

Wim Eilander is directeur Private Banking bij ING, Apeldoorn. Hij stelt: “Er zijn drie groepen ondernemers te onderscheiden waar het gaat om innovatie en duurzaamheid. De eerste groep is gaat mee met deze ontwikkelingen. De tweede

groep wil wel en de derde groep sluit er de ogen voor. Het valt me op dat er nog de nodige ondernemers zijn die vinden dat hun bedrijf prima functioneert en dat er niets veranderd hoeft te worden. Dat baart me zorgen.”

Internationale bedreigingen

“De groei van de Nederlandse economie bleef een tijdje achter in vergelijking met andere Europese landen,” betoogt hij verder. “Als gevolg – zo werd geconstateerd - van ons pensioenstelsel, de huizenmarkt en overheidsbeleid. Nu blijkt dat we de laatste twee jaren harder groeien dan de rest van Europa. Er zijn wel internationale zorgen. Die gaan over de verkiezing van Trump in Amerika, de situatie in Italië en de Brexit. De positieve verwachtingen in ons land kunnen anders uitpakken met deze ontwikkelingen. De samenwerking binnen

de Europese gemeenschap staat onder druk en er komen in diverse landen verkiezingen aan waarbij het sentiment van populisme dreigt. In ons land wijzen de cijfers uit dat het vertrouwen in de economie groeit. Er is sprake van banengroei en minder faillissementen. Dat is allemaal positief. Afhankelijk wat er gebeurt in het buitenland en afhankelijk van mogelijke brandhaarden, verwacht ik in Nederland een nog verder stijgende lijn in 2017.”

Robotisering

Ronald van Wetering: “In de Stedendriehoek liggen de kansen bij de ondernemers die inspelen op de veranderde klantbehoeften. Bij ondernemers die openstaan voor robotisering en big data. Robotisering zorgt er ook voor dat productie die eerder in het buitenland werd verricht weer terugkomt naar Nederland. Daar liggen kansen.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Doen

In een markt vol dynamiek blijven we doen waar we goed in zijn: duurzaam ontwikkelen, bouwen, onderhouden en beheren. We leveren mooie projecten op en beginnen overal in het land met nieuwe huisvestingsopgaven waarbij we keuzes maken in materialen, constructies en installaties die het milieu zo min mogelijk belasten. Stuk voor stuk projecten waar we trots op zijn. Waarvan we vol overtuiging zeggen: dit is wat wij doen. www.vanwijnen.nl

Wim Eilander

Jan Vink

Martin Zwiers

Gerard Bernhards

Gerard Bernhards: “Wij voorspellen dat in bepaalde sectoren in deze regio de groei doorzet. Het aantrekken van de huizenmarkt speelt daar een belangrijke rol in. Samen met het gestegen consumentenvertrouwen, Wij voorzien een stijging van de omzet bij retail met 1,5 procent; bij leisure met drie procent; in de bouw met drie procent en in de zakelijke dienstverlening zelfs met 5,5%.” Ronald van Wetering: “De verwachtingen voor retail mogen er positief uitzien, maar daarin zijn de cijfers van webwinkels ingecalculeerd. Fysieke winkels hebben het over het algemeen moeilijk. Zeker in aanloopstraten in de steden. Automotive is ook een sector die het moeilijk heeft.”

Gerard Bernhards: “In de sector automotive zie je een verschuiving van particuliere verkoop naar lease. De tweedehandshandel gaat nog wel goed. De jongere generatie stelt de aanschaf van een eigen auto uit. Het gaat hen veel meer om het gebruik dan om het bezit. Bedrijven die het delen van mobiliteit als businessmodel hebben, groeien razendsnel.”

Toekomst voor de Stedendriehoek

Jan Vink: “In de regio Stedendriehoek liggen de grootste kansen bij de ondernemingen die kunnen proﬁteren van de toegenomen bestedingen van de eigen bevolking. Daarnaast is de aandacht voor het toerisme in de regio van belang. Dat behoort bij het dna van ons gebied. Hoe zorgen we ervoor dat ons recreatieve aanbod bij de tijdgeest aan blijft sluiten? We doen er goed aan om te investeren in vakantieparken die beantwoorden aan de hedendaagse wensen. Met de natuurlijke omgeving en de toeristische en culturele voorzieningen onderscheiden we ons van andere regio’s. We hebben een enorme

Ronald van Wetering

aantrekkingskracht en daar moeten we optimaal gebruik van maken. Tegelijkertijd moeten we ervoor zorgen dat jongere mensen hier willen wonen en werken. Onze uitdaging voor de toekomst ligt bij de vraag hoe we aantrekkelijk blijven voor de jongere generatie.” Ronald van Wetering: “We benoemen dit gebied als de CleanTech Regio. Dat is wat ons onderscheidt. Het is een krachtig thema en er is veel enthousiasme bij veel partijen om dat thema verder uit te dragen.” �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

ECONOMIE

Regionale economie gaat de goede kant op TEKST LIZANNE WESSELINK FOTOGRAFIE ANKE KOLKMAN

Op 31 oktober presenteerde Ron Jager, rayondirecteur Advies Zakelijk bij ING Nederland, de trends en verwachtingen op economisch vlak tijdens een netwerkevenement voor Driesteden Business. Een presentatie over de economie in Nederland, maar ook over de regio, door Ron Jager is een opbeurende ervaring. “We gaan de goede kant op, de regio’s Stedendriehoek en Achterhoek komen iets later op gang dan bijvoorbeeld de Randstad, maar al met al hebben we geen reden tot klagen.”

Vanuit een internationaal perspectief, vernauwde het verhaal van Jager zich steeds verder richting regionaal niveau. Hij sprak optimistische woorden over dalende werkloosheid, groeiend economisch vertrouwen en een aantrekkende huizenmarkt. Mario Riesebeek, algemeen directeur van Bdata in Eefde: “Wij zijn een

economie en hoge binnenlandse investeringen sky high gaat. “Voor onze ondernemers is de Chinese groei interessant”, aldus Jager. “Het is een duidelijk signaal om meer toegevoegde waarde te leveren. Stop meer kennis in je producten en onderscheid je op die manier van de massaproducenten in Azië.”

dat is voor elke ondernemer goed nieuws.” Omdat de EU nog nooit heeft meegemaakt dat een van de lidstaten het verbond wil verlaten, kan er nog van alles gebeuren volgens Jager. “We kunnen scenario’s bedenken, bijvoorbeeld over afne-

Brexit Het vertrek van de Japanse Bank of Tokyo uit Groot-Brittannië is voor dat land vervelend, maar voor Nederland is het juist goed nieuws.

optimistisch bedrijf dat middenin de crisis startte en ervaren een opgaande lijn. Het verhaal van Jager sloot aan bij onze ervaringen.”

China en EU

De EU laat weer een stabiele groei zien, maar nergens groeit de economie zo hard als in China, dat met haar export-

Dichter bij huis is vooral de Brexit actueel. Jager: “Dat geeft veel onzekerheid, we weten niet welke kant dat op gaat.” Het Britse parlement moet een Brexit nog goedkeuren en daarmee groeit de onzekerheid. Dat is volgens Jager een slechte zaak. “Onzekerheid is nooit gunstig, je loopt het risico dat mensen minder gaan besteden en dat zullen we dan ook op regionaal niveau gaan merken.” Stephen Wardenburg, directeur van Nedlite totaalreclame in Apeldoorn, ziet het met eigen ogen. “Wij doen geen zaken met Groot-Brittannië, maar mensen worden toch voorzichtig.” Wardenburg merkt binnen zijn bedrijf, dat binnen- en buitenreclame verzorgt, dat de economie niet op haar best is. “Ik hoop van harte dat de economie aantrekt zoals Jager voorspelt,

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

mende economische groei, maar vooralsnog blijkt dat zelfs in Groot-Brittannië de economie groeit. Eigenlijk weten we helemaal niks.” Nederland zal wel gevoeliger zijn voor negatieve effecten van de

Brexit, vanwege de relatief grote export naar Groot-Brittannië. Maar Jager relativeert: “Elke medaille heeft twee zijden. Het vertrek van de Japanse Bank of Tokyo uit Groot-Brittannië is voor dat land vervelend, maar voor Nederland is het juist goed nieuws.” Michaël Kors, algemeen directeur van KORS NV, gespecialiseerd in kunststof verspanen en spuitgieten, deelt niet mee in de glimmende kant van de medaille. “Wij doen zaken in Groot-Brittannië en voor ons betekent Brexit een groot verschil. De koers van het Britse pond is achteruitgegaan, waardoor onze concurrentiepositie verslechtert ten opzichte van Britse concurrenten.”

Positief

Maar Jager maakt zich geen grote zorgen. “Het Nederlandse fundament is heel stevig. Mensen zijn optimistisch, ondanks de onzekerheden. De Nederlandse consu-

ment én ondernemer zien de toekomst best positief in. Consumenten durven weer geld uit te geven wat de ademruimte voor bedrijven vergroot.” Kors beaamt dit: “Wij herkennen dit positieve geluid.”

Werkloosheid

De werkloosheid ligt in Nederland nog iets hoger dan gewenst, maar het gaat de goede kant op. “We zitten momenteel rond de 5.7 procent”, zegt Jager. “Je houdt altijd een minimum van zo’n 3,5 à 4 procent en de werkloosheid zakt nog steeds. De verwachting is dat we met een jaar of twee onder de vijf procent zitten.” Verbazingwekkend, vindt hij, omdat de pensioenleeftijd juist omhoog gaat. Nemen de ouderen dan geen werkplekken van jongeren in? “Kennelijk niet. Een jaar of zes geleden lag de gemiddelde pensioenleeftijd op 61 jaar, dat is nu al bijna 64 jaar. Het aantal werkenden onder alle groepen neemt dus toe en toch daalt het werkloosheidspercentage.”

Huizenmarkt

Ook de huizenmarkt komt weer uit het slop. De lage rente en het optimisme van mensen, maken dat er weer meer woningen worden verkocht. Mensen durven zelfs een woning te kopen zonder dat hun eigen huis is verkocht. Dat brengt allerlei branches in beweging. “Mensen willen toch vaak een nieuwe badkamer of een kleine verbouwing”, zegt Jager. Ook schilders proﬁteren van de aantrekkende huizenmarkt, al merkt Marcel Hekkelman, eigenaar van Hekkelman Schilders uit Laren, daar weinig van. “Het verhaal van Jager over economische groei is binnen ons bedrijf nog niet bepaald merkbaar”, zegt hij. “Maar dat onze regio wat later volgt merken wij met wel meer dingen, dus we hebben goede hoop op een betere markt.” Jager: “Onze regio volgt wel. Neem de Achterhoek, een krimpregio. Daar is minder behoefte aan huisvesting, maar doordat er tijdens de crisis tot de helft minder woningen zijn gebouwd

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

H.W. Iordensweg 30 7391 KB Twello Tel: 0571-271593 info@veldwijk.com sportprijzen.com

OPSLAG B.V.

In onze PGS 15 opslag wel Ter Riele Transporten heeft een lange geschiedenis in de logistieke sector. Door verandering van wetgeving en vraag uit de markt hebben wij geïnvesteerd in een nieuwe PGS 15 opslagloods. Heeft u producten die onder deze speciale zorg vallen? Neem dan contact op, tel. 055 - 301 13 72 www.terriele.nl

Waar persoonlijk advies nog normaal is....

Is uw voorraad veilig opgeslagen?

- Uniek in collectie en presentatie -

SPORTPRIJZEN

veldwijk.com

RELATIEGESCHENKEN

Bedrijfskleding

PROMOTIEKLEDING

BORDUURATELIER

GRAVEERINRICHTING

GLASDECORATIE

Geboortegeschenken

Unieke openingstijden!

BEDRIJFSKLEDING

GEBOORTEGESCHENKEN

Maandag: Dinsdag Woensdag: Donderdag: Vrijdag Zaterdag:

9.00-18.00 uur 9.00-20.00 uur 9.00-20.00 uur 9.00-20.00 uur 9.00-21.00 uur 9.00-16.00 uur

Meer verkopen? Bekender worden? Webshop starten? Online omzet verhogen? IJzersterke reputatie opbouwen?

Val op met

Avancé Interactieve Communicatie inspireert en creëert sterke merken voor kleine en

je uitingen!

grote bedrijven. Offline en online.

Start met

Wij weten ze te vinden. Met spraakmakende

communiceren!

Waar je doelgroep zich ook bevindt, 24/7. acties, innovatieve concepten, originele ideeën en een feilloze uitvoering. Bel ons: 0575 56 44 82

www.avancecommunicatie.nl

dan waar vraag naar was, is er een krapte ontstaan die nu leidt tot versnelde prijsstijgingen.”

Concurrentiekracht

De concurrentiekracht van Nederland is bijzonder hoog. Na Zwitserland, Singapore en de Verenigde Staten staat Nederland als trotse vierde in de lijst. Volgens Jager is dit eenvoudig te verklaren door ons hoge opleidingsniveau, de goede infrastructuur en onze efﬁciënte manier van

Kortgezegd hebben we teveel regels, daar moet de politiek wat aan doen.

produceren. “We zijn soms een volk van klagers, maar dat is onterecht.” Het is goed handeldrijven met Nederlanders, omdat we onze talen spreken, reislustig zijn en openstaan voor communicatie met andere culturen. Opvallend is de lage score op de ease of doing in Nederland. Jager: “Kortgezegd hebben we teveel regels, daar moet de politiek wat aan doen. Voor elke situatie

een regel maken en handhaven maakt zaken nodeloos ingewikkeld. Bovendien heeft ondernemend Nederland een prima zelfreinigend vermogen. Als we gaan werken met beginselen, een soort geboden, maakt dat de boel een stuk eenvoudiger.”

Toekomst

Jager is positief over de toekomst. Bedrijven kijken weer vooruit. Er worden nieuwe panden gekocht, er is meer behoefte aan werkkapitaal en uitgestelde investeringen uit de crisistijd worden nu ingehaald. Riesebeek: “Volgens Jager lijkt de crisis over z’n hoogtepunt heen, dat sterkt ons in de gedachte dat het nu tijd is om weer te investeren.” Jager vult aan: “Iedereen is crisismoe en wil graag positief naar de toekomst kijken. Dat kan ook weer. Veel signalen staan op groen en dat is een plezierige constatering.”

Voor Wendersteyt was het qua organisatie een hele nieuwe ervaring. “We hebben hier geen aparte ruimte voor vergaderingen of conferenties, maar omdat de zaak verder gesloten was ging dit prima. Voor ons voelde het soms als improviseren, maar we hebben gelukkig veel leuke en positieve reacties gehad. Mensen vonden de ambiance leuk en het diner dat we serveerden beviel ook, dus dit smaakt naar meer.” Stephen Wardenburg beaamt dit volledig. “Zo’n lezing is altijd interessant en het is alleen maar een pré als er dan ook nog een goed diner aan verbonden is.” �

Locatie

Jager presenteerde zijn verhaal in Rob’s Gastrobar in Lochem. Eigenaar Rob Wendersteyt liet het de gasten aan niets ontbreken. Het grand café met 48 zitplaatsen is geen uitgesproken conferentieoord, maar toch durfde Wendersteyt de uitdaging van de lezing aan. Hij besloot culinair uit te pakken met een viergangendiner.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Gemakkelijk privé leasen met XLEasy , ben Ivo w k i o l l a H aag bij u r g u p l ik he or een o v e z u ke . Ik heb o t u a e nieuw denen e r l a t n een aa zou kunnen u waarom bij XLEasy. leasen

Waarom je voor ons kiest Easy communicatie

face to face, gemakkelijke communicatie

Ook voor starters

je least al een auto vanaf 18 jaar

Eerlijk en transparant

bij ons geen kleine lettertjes

Flexibel wij zijn ﬂexibel bij onvoorziene situaties

Geen borg of aanbetaling

wij berekenen geen extra kosten

Geen zorgen

te! Blijf op de hoog op Volg IVO en ons

je hoeft alleen nog maar te rijden en te tanken.

Rijd je graag een nieuwe auto en gebruik je jouw

geen onverwachte kosten door onvoorziene

spaargeld liever voor andere leuke dingen in ‘t leven?

reparaties of een hoog uitgevallen servicebeurt. Met

Voor een vast maandbedrag lease je inderdaad die

private lease oftewel particulier leasen bij XLEasy weet

nieuwe auto. Groot voordeel van private lease;

je direct waar je aan toe bent met je auto.

.b *o

.v. 4 8 maande

. 10 00 m

, 9 4 2 € d*

Vanaf

p/mn

Rijd deze nu al bij ons: dé nieuwe Seat Ibiza FR! Pak deze aanbieding! surf naar

xleasy.nl

Meer informatie? www.xleasy.nl

AUTOMOTIVE

De autoverkoper als gesprekspartner TEKST GLENN VAN DER STRATEN/GERRIT TENKINK FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Totale ontzorging en de klant ‘op maat’ bedienen. Dat is waar de bedrijfswagentak van de autobranche steeds vaker aan moet voldoen. “De klant wil zo min mogelijk gedoe. Hij is bezig met zijn core-business. De bedrijfswagen is belangrijk voor de uitstraling en verder moet ie altijd kunnen rijden. Voor aanschaf van een nieuwe auto gaan we eerst uitgebreid in gesprek met de klant om zijn vraag zo goed mogelijk in beeld te krijgen. Vaak heeft zo’n gesprek dan een verrassende uitkomst.” Dat zeggen Arno Logt en Nanne Bekkema. Beiden zijn Sales Manager Bedrijfswagens bij Wensink Mercedes-Benz in Apeldoorn. 2016 is een goed jaar voor de verkopers van bedrijfswagens. Veel bedrijven hebben de vernieuwing van het wagenpark de afgelopen jaren uitgesteld, maar nu de markt aantrekt is er weer geld beschikbaar voor een upgrading van de

vierwielers. Ook 2017 lijkt een goed jaar te worden. Zo plust de bedrijfswagentak van Wensink Mercedes Benz in Apeldoorn dit jaar naar verwachting zo’n 20 procent. Logt en Bekkema zijn binnen het bedrijf verantwoordelijk voor de verkoop van de nieuwe bedrijfswagens. In praktijk gaat het daarbij om vijf basismodellen: de Citan, de Vito, de V-Klasse, de Sprinter en vanaf 2017 de X-klasse Pick-Up.

VITO: Bestelwagen van het jaar 2017

Arno Logt

Vooral de Vito is een erg gewild model. Deze bedrijfswagen was in 2016 al ‘Bestelwagen van het jaar’, maar mag het komend jaar eveneens deze titel dragen. “De Vito is ook leverbaar in een dubbelcabine en biedt dus plek aan passagier en bagage. De bedrijfswagen heeft de uitstraling van een luxe wagen. Met veel beenruimte en een doorlaadruimte onder de stoelen, zodat ook moeiteloos langere lengtes vervoerd kunnen worden. Het is een ontwikkeling die al wat langer gaande is, dat qua luxe de bedrijfswagen de personenauto benadert. Dat geldt even-

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

zeer voor de uitstraling. De bedrijfswagen waar je mee voor komt rijden zegt ook iets over je bedrijf“, zegt Bekkema.

One stop shopping

Wensink Mercedes-Benz is ofﬁcieel gecertiﬁceerd als VanProCenter. Met deze VanProCenters voldoet Wensink aan een andere trend die gaande is: de totale ontzorging van de klant. “One stop-shopping is tegenwoordig een absolute voorwaarde om je als specialist in bedrijfswagens staande te houden. De klant wil totale ontzorging”, zegt Logt. “Dat geldt voor lease, maar ook voor koop. De klant moet 24 uur per dag gebruik kunnen maken van zijn auto. Dat is bijvoorbeeld ook de reden dat onze werkplaats op werkdagen ’s avonds tot 22.00 uur geopend is. Stilstand is geen optie, dus zorgen we altijd voor vervangend vervoer. Die werkplaats is voor ons erg belangrijk, want hier werken mensen die helemaal gespecialiseerd zijn in het onderhoud van Mercedesvoertuigen. Wij zijn van mening dat auto’s tegenwoordig zo complex zijn, dat het bijna niet mogelijk is om allround automonteur te zijn. Het heeft absoluut

meerwaarde wanneer je gespecialiseerd bent in één merk.”

Financieel

Bij die totale ontzorging hoort ook het financiële deel. Bekkema: ”Ook schades worden door ons afgehandeld. Daarnaast hebben we een eigen verzekeringstak. We kunnen de financiering in eigen huis regelen. Het zijn allemaal zaken waar je tegenwoordig als bedrijfswagenspecialist niet meer zonder kunt”, vult Bekkema aan. Bij Wensink in Apeldoorn gaat 75 procent van de bedrijfswagens de deur uit op basis van een leasecontract. “Het zijn vooral de grotere bedrijven die kiezen voor lease. Binnen de lease zien we een verschuiving van operational naar financial. Die verschuiving is begrijpelijk. Bij financial ben je namelijk wel financieel eigenaar. Dat is belastingtechnisch gezien een voordeel.”

Gesprekspartner

Een persoonlijke band met de klant is een andere trend die speelt in de bedrijfswagenmarkt. Logt: “Wij zijn in eerste instantie een gesprekspartner voor onze klant. Waar gebruik je de bus voor? Hoeveel kilometer per jaar? Welk soort bedrijf? Hoe groot is het bedrijf? Als hier een klant binnen stapt en direct zegt dat hij dit of dat model wil hebben, dan geven we hem eerst kofﬁe en gaan aan de praat. Vaak blijkt dat dan een ander model veel beter bij hem past.” “En dat is echt niet altijd een duurder model. Vaak blijkt dat het zelfs een stuk goedkoper kan”, vult Bekkema aan. “We kijken naar de zogenaamde TCO: Total Cost of Ownership. Daarbij gaat het niet alleen om de prijs bij de aanschaf, maar ook om de frequentie van onderhoud en uiteraard om de aard van het werk. We brengen het totaalplaatje in beeld, zodat we een bedrijfswagen exact op maat kun-

Nanne Bekkema

nen leveren. We willen dat de klant met een goed gevoel de deur uitgaat, want dan komt hij de volgende keer terug.” �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Frank van Klink van XLLease koestert stevige samenwerking met Ongewoon

ZE ZIJN STRONTEIGENWIJS, MAAR DAT ZIJN WIJ OOK. IN ACHT JAAR TIJD IS DE NAAMSBEKENDHEID VAN DE APELDOORNSE LEASEMAATSCHAPPIJ XLLEASE IN EEN STRAKKE LIJN OMHOOG GEKLOMMEN. NIET GEHEEL TOEVALLIG WERKT XLLEASE OOK AL ACHT JAAR SAMEN MET ONGEWOON UIT DEVENTER. FRANK VAN KLINK, DIRECTEUR VAN XLLEASE: “ONGEWOON IS GEEN JA-KNIKKER. EN WIJ ZIJN DAT OOK NIET. DUS JA, DAN KNETTERT HET REGELMATIG HIER AAN TAFEL. MAAR DE WINST MAG ER ZIJN: COMMUNICATIE DIE ONS ONDERSCHEIDT VAN ANDERE LEASEMAATSCHAPPIJEN. DIE REALISEREN WE IN EEN GELIJKWAARDIGE EN SPARRENDE SAMENWERKING. IK KAN HET IEDEREEN AANRADEN DIE MET ZIJN BEDRIJF HET VERSCHIL WIL MAKEN.”

AVERTORIAL

Frank: “Ik was destijds op zoek naar een

zweefde, heeft Ongewoon die namen voorgesteld en veiliggesteld.

reclamebureau en zowel de naam Ongewoon als

Met terugwerkende kracht zijn we hier blij mee, want de “XL’’-component

hun eigen communicatie vielen mij direct op. Nou,

is nu de bindende factor. Dat geeft aan dat Ongewoon strategisch vooruit

ik heb het geweten. Die naam maken ze direct waar.

denkt. Elke organisatie gun ik zo’n partner, ook al moet je soms even

Met directeur/eigenaar Nico Jansen en zijn gedreven

slikken bij hun gedrevenheid.”

team haal je een pittig stuk discussie in huis. En dat is precies wat ik wilde! Ze graven net zolang door totdat ze je organisatie en vooral ook je USP’s helemaal hebben doorgronden. Op die analyse baseren zij een communicatieve strategie die goed voelt en zijn werk doet omdat het fundament stevig is.” Op die wijze heeft Ongewoon voor XLLease een unieke positionering ontwikkeld, namelijk die van

MEEKIJKEN NAAR COMMUNICATIEVE TOTAALPLAATJE

zeer persoonlijke, regionale speler die met de slogan

Ongewoon is a priori de partner van XLLease voor corporate communicatie.

‘Super voor ondernemers’ haar leaseambities

Frank: “We gaan mee met de tijd, dus schakelen we ook volop social media in.

helpt waarmaken.

We werken hiervoor samen met gespecialiseerde partners. Maar samen met Ongewoon bewaken we ons merk op social media. Je hoeft dus Ongewoon

CONSISTENTE LADING VAN HET MERK XLLEASE

niet concreet voor ál je communicatie in te schakelen. Tegelijkertijd kijken

Af en toe komt Frank in de verleiding om zijn

zij mee naar het totaalplaatje, bewaken dit en geven adviezen waar onze

communicatieve propositie aan te passen: “Dat is

gespecialiseerde partners echt iets aan hebben.”

menselijk, soms denk je: alles moet anders! Andere ondernemers herkennen die impuls waarschijnlijk.

OOK RESULTAAT VOOR IETS MINDER ASSERTIEVE

Maar Ongewoon houdt ons stevig op merkkoers.

OPDRACHTGEVERS

Uiteraard met lichte bijsturingen in onze

Tot slot voegt Nico Jansen een opmerking toe: “Ondernemers die dit

marketingpropositie als daar een goede aanleiding

lezen en ook met ons willen werken, denken wellicht nu dat zij allemaal

voor is. Daardoor is dankzij Ongewoon ons merk

zo assertief als Frank van Klink en XLLease moeten zijn. Uiteraard is dat

XLLease goed en vooral ook consistent geladen.

niet zo. Ook met minder extroverte ondernemers en bedrijven bouwen

De winst mag er na acht jaar zijn. Waar ik

wij een binding op om samen tot het allerbeste communicatieresultaat

ook kom in de regio: men kent XLLease!”

te komen.”

SPARRENDE SAMENWERKING Frank geeft een aansprekend voorbeeld van de sparrende samenwerking die hij in de inleiding

LEAS A E AS

noemde: “Ongewoon had een succesvolle DMcampagne voor ons bedacht. Ik reed vervolgens op de A1 en zag dat je op een groot digitaal billboard kon adverteren. Dan heb je al langsrijdend heel weinig tijd om de boodschap over te brengen. Het concept voor de DM-campagne heb ik door Ongewoon laten

JOUW MERK WAARDIG

koppelen aan het digitale billboard langs de snelweg.”

STRATEGISCH VOORUIT GEDACHT Inmiddels is zakelijk leasemaatschappij XLLease het moedermerk van twee nieuwe labels: XLRent en XLEasy. Frank: “Destijds, toen dit nog in de lucht

BERGSINGEL 85, DEVENTER T: 0570 - 642 551 E: DOEMAAR@ONGEWOON.NL WWW.ONGEWOON.NL

MARKANTE ONDERNEMING

‘Internationalisering is een must’ TEKST WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Dit jaar bestaat het raadgevend ingenieursbureau Witteveen+Bos 70 jaar. Opgericht in Deventer en de stad door de jaren heen trouw gebleven. Onveranderd deskundig, betrouwbaar en betrokken in opdrachten. Maar wel steeds in ontwikkeling om aan de top te blijven.

Oprichter Willem Gerrit Witteveen was in 1946 een autoriteit in Nederland. Schoonzoon van de bekende socialist en volkshuisvester Floor Wibaut en één van de eersten met een stedenbouwkundige opleiding. De geboren Deventenaar werd benoemd tot stadsarchitect van Rotterdam, maar zijn plan voor de wederopbouw van de stad na het bombardement van mei 1940 kreeg de handen niet op elkaar. Hij kreeg daarom het advies uit dienst te gaan, een compagnon te zoeken en een eigen bureau te beginnen. Die compagnon vond hij: Goossen Bos, die zich voor de gemeente Enschede bezighield met de vuilwaterproblematiek in de stad. De mannen legden contact en binnen een uur waren ze het eens; het contract besloeg een enkel A4’tje. “Hun eerste opdracht was het ontwerp van het industrieterrein met scheepvaartverbinding naar de IJssel door middel van een moderne sluis in Deventer. Daarom is Witteveen+Bos hier gevestigd”, vertelt directeur Henk Nieboer. “Ook de stedenbouwkundige structuur rond station Zutphen is van hun hand. ‘Een ontplofﬁng van een munitietrein had alles verwoest en zij zorgden voor een nieuw ontwerp. Steeds vanuit een organische visie en

voorzichtig met het veranderen van het bestaande weefsel in een stad.”

Familiebedrijf

Kijkend naar de huidige bedrijfscultuur, is het meer het bureau van Bos geworden, denkt Nieboer. “Bos was een mensenmens die veel om het personeel gaf en een duidelijke maar positieve benadering voorstond. We zien onszelf nog steeds als een familiebedrijf. Witteveen daarentegen was meer autoritair. Maar ook top van de markt dankzij grote of complexe multidisciplinaire projecten. Dat zit ook in het DNA van ons bureau. Hij maakte in de jaren 50 een ontwerp voor een kanaal tussen Rotterdam en Antwerpen, met alle infra. Uiteindelijk is het idee niet overgenomen, maar als wij nu een dergelijke opdracht zouden verwerven, zou het nog steeds waanzinnig zijn. En zij waren destijds maar met z’n tweeën.” Het stedenbouwkundige element verdween vrij snel en de focus binnen Witteveen+Bos kwam te liggen op infra, waterprojecten en gebouwen. In de jaren 70 kwam daar milieu bij. Het onderdeel bouw nam in de jaren 80 in omvang af doordat projectontwikkelaars gingen werken met meerdere kleine partijen, wat de

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

concurrentie deed toenemen. De economische crisis in de jaren 80 was een moeilijke tijd voor het bureau, hoewel het er zich zonder gedwongen ontslagen doorheen wist te slaan. “Daarna ging het tot 2002 redelijk crescendo, waarbij het aantal medewerkers toenam tot circa 700. Na een terugval rond 2003 groeien we weer. De kredietcrisis zijn we dankzij de Crisis- en Herstelwet ook goed doorgekomen, hoewel er onderhuids grote verschuivingen in werkgebied hebben plaatsgevonden”, aldus Nieboer. “Door het instorten van de huizenmarkt vielen veel gemeenten en projectontwikkelaars weg als opdrachtgever en die zijn ook niet meer volledig teruggekomen.”

Inhoudgedreven

Ook in het huidige medewerkersbestand is het DNA van Witteveen+Bos nog terug te vinden. “Eind jaren 80 hebben we aan de markt gevraagd hoe men ons zou typeren. Dat leverde vier elementen op: deskundig, betrouwbaar, vriendelijk en efﬁciënt. Die hebben we toen meteen tot pijlers van onze dienstverlening benoemd en ze als criteria gehanteerd bij het aantrekken van nieuwe medewerkers”, zegt Nieboer. “En ook nu nog proﬁleren we ons als deskundig, betrouwbaar en

betrokken. We zijn een nuchter, typisch ingenieursbureau met inhoudgedreven mensen die houden van hun vak. En daar zijn we trots op.” Genoemde waarden zullen ook in de toekomst een belangrijke rol blijven spelen. “Net als in het verleden blijven we wars van hypes. We zijn en blijven een raadgevend ingenieursbureau, waar inmiddels trouwens ook de nodige doctorandussen en meesters rondlopen. Problemen oplossen voor klanten blijft het uitgangspunt en daar zal altijd voldoende emplooi voor zijn”, verklaart Nieboer. “De organisatie is bottom-up en decentraal, zodat medewerkers hun taken zo veel mogelijk naar eigen inzicht kunnen vervullen. Een belangrijke voorwaarde voor ﬂexibiliteit.”

Digitalisering

Nieuwe tijden, nieuwe uitdagingen en dat geldt ook voor Witteveen+Bos. Digitalisering is er één van. “De digitale hulpmiddelen voor het ontwerp nemen steeds meer toe. Dat betekent dat informatie over kentallen openbaar wordt en anderen kennis kunnen nemen van onze producten. Daarbij komt dat producten steeds verder te standaardiseren en te zijner tijd 3D te printen zijn. Die bouwblokken zijn ook voor iedereen beschikbaar”, stelt Nieboer. Daarnaast is internationalisering een must. “Wij moeten het hebben van grote projecten, zoals de Noord-Zuidlijn. Die zijn in eigen land a once in a lifetime. Om die kennis op peil te houden, moeten we daarom andere projecten vinden in het buitenland. Omgekeerd geldt ook dat we

over de grens opgedane kennis kunnen toepassen in projecten in Nederland.” Voor de internationalisering heeft Witteveen+Bos al een aantal locaties op het oog waar het zich graag verder zou willen ontwikkelen. “Singapore bijvoorbeeld. Vol innovatie en nieuwe technologie - zaken waar wij ons op willen proﬁleren - en bovendien een prettige stad om in te wonen. Maar ook Centraal-Azië, waar we met 80 medewerkers aanwezig zijn in Kazachstan. Dat land willen we op termijn deels vanuit Dubai gaan bedienen. Dat is centraal gelegen, maar zes uur vliegen en er wonen veel hoogwaardige professionals.” Ook na 70 jaar is het werk niet gedaan... �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Lijn jij ons aan? Zonder brokken? Dan maken wij spectaculair werk voor je.

Sommige reclamebureaus hebben veel (dure)

Jack+Russel blaffen niet. Die bijten zich liever vast

woorden nodig. Strategiebla(f)bla(f). Een trendy

in opvallende reclameconcepten. Voor wakkere

designmontuurtje. Of enorm veel blije gezichten :)

klanten die houden van stevig doorlopen. Zoals jij.

Bel ons! 0570 600 499

WWW.JACKENRUSSEL.NL

INTERNATIONAAL

Thuis in de wereld TEKST WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE KUIPER COMPAGNONS

Raadgevend ingenieursbureau WItteveen+Bos vervult nationaal en internationaal opdrachten op het vlak van infrastructuur, water, milieu en bouw. Hier een drietal aansprekende projecten waarmee het Deventer bedrijf zijn visitekaartje afgeeft.

Werken aan een veiliger Jakarta

Door het onttrekken van grondwater voor de drinkwatervoorziening zakt het noordelijk deel van Jakarta tussen de 7,5 en 17 centimeter per jaar. Hierdoor neemt het aantal overstromingen vanuit zee en de rivieren steeds verder toe. Een Nederlands consortium onder leiding van Witteveen+Bos (hoofdaannemer), Grontmij en Kuiper Compagnons ontwikkelde in 2013 een integraal masterplan voor bescherming van de stad. Een jaar later werd de eerste paal voor een nieuwe zeemuur geslagen. Momenteel wordt de bestaande zeewering versterkt voor een veiliger bestaan van de 4 miljoen mensen die erachter wonen. In de komende decennia volgt de bouw van een dam in de baai van Jakarta, met daarachter een zoetwaterreservoir en diverse eilanden voor stedelijke uitbreiding. De dam keert de zee en helpt de waterspiegel voor de stad te verlagen, zodat rivieren makkelijker van hun water afkomen. Het zoetwaterbekken dient als bron van drinkwater en maakt grondwaterwinning overbodig. De ontwikkeling van de eilanden draagt bij aan de ﬁnanciering van het project.

Rotterdam optimaal bereikbaar

De bereikbaarheid van Rotterdam is nog niet optimaal en investeringen in nieuwe wegen zijn noodzakelijk. De Nieuwe Westelijke Oeververbinding (NWO), ook wel bekend als de Blankenburgverbinding, verbindt de A15 Maasvlakte/Mainport Rotterdam met de A20 Westland/ Haaglanden. Een goede bereikbaarheid bevordert de economie van deze regio. Witteveen+Bos voert voor Rijkswaterstaat de planuitwerking en een deel van de realisatievoorbereiding uit. Dit betreft het ontwerpen van de verbinding, het verzorgen van het ontwerp-tracébesluit en tracébesluit, allerlei onderzoeken in het gebied en het opstellen van een deel van het aannemerscontract. In het ontwerp worden bovendien wensen van overheden en beheerders meegenomen om de Blankenburgverbinding goed in te passen in het gebied. Inmiddels is de planvorming gereed en wordt het project aanbesteed.

Rioolwaterzuivering als energieleverancier

Witteveen+Bos helpt waterschap Vechtstromen zijn duurzame energieambities te verwezenlijken. Met de Energiefabriek

• Exercidunt augue modignim ing ero corpera esequat la Witteveen+Bos aan een zeewering die facinim iliquis atbouwt augaitmee iniam Jakarta moetvel beschermen tegen overstromingen zzrit pratem ilisit vols nosto euscilis do duismodiamet landre vel dolobore digna faci tat. Hengelo krijgt het waterschap de mogelijkheid in de eigen energiebehoefte te voorzien en daarnaast energie te leveren aan de omgeving. Om de energieproductie van de rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) Hengelo te verhogen, is de bestaande slibverwerking uitgebreid met een Cambi TDH-installatie (Thermische Druk Hydrolyse). Hierdoor wordt het slib beter afbreekbaar en wordt er meer biogas geproduceerd bij het vergisten van het slib. Momenteel wordt de slibverwerking van het waterschap gecentraliseerd en de energieopwekking op de zuivering uitgebreid. Hiermee wordt de rwzi zelfvoorzienend en kunnen met het overschot aan biogas 3.500 huishoudens van energie worden voorzien. Witteveen+Bos is betrokken bij de technologische ondersteuning en de contractbegeleiding. Daarnaast is het bureau verantwoordelijk voor het deﬁnitief ontwerp voor de inpassing van de TDH-installatie op de rwzi. De installatie is inmiddels operationeel. �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

NETWERKEN

Driesteden BUSINESS: Unie businessmagazine en zaken TEKST TOON VAN DER STAPPEN FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Zoals u weet is Driesteden BUSINESS het grootste en best gelezen businessmagazine van uw regio. Onlangs is het verspreidingsgebied uitgebreid met de gemeenten Harderwijk, Ermelo, Putten en Nijkerk. Driesteden BUSINESS bereikt alle belangrijke ondernemers, managers en andere beslissers in de brede regio.

Breid uw business uit met het zakennetwerk van Driesteden Business

Driesteden BUSINESS is veel meer dan een zakenmagazine. Tijdens onze vele netwerkevenementen kunt u op een ontspannen manier contacten leggen met collega-ondernemers. Onze vertrouwde website hebben we vervangen door een online platform, waar u op diverse manieren uw bedrijf kunt promoten en op de hoogte kunt blijven van de laatste ontwikkelingen in de bedrijvige regio.

Gratis service: uw bedrijf in de regionale ondernemersindex

de website van Driesteden BUSINESS groot en groeiend. De video’s op de site vormen een populair onderdeel. Er zijn zowel interessante inkijkjes in diverse regionale bedrijven te bekijken als boeiende reportages van netwerkevenementen.

De Sterkste Schakel

Driesteden BUSINESS is organisator van ‘De Sterkste Schakel’. De jaarlijkse verkiezing van het meest klantgerichte bedrijf in de regio. De Sterkste Schakel is een bijzondere verkiezing. De kandidaten worden namelijk genomineerd door andere bedrijven. U bent van harte welkom

Ga naar www.driestedenbusiness.nl en voeg uw bedrijfsinformatie gratis toe aan onze ondernemersindex, zodat andere ondernemers in de regio u sneller kunnen vinden. Het geheel vernieuwde online platform van Driesteden BUSINESS heeft u nog veel meer te bieden. Hieronder een aantal aansprekende voorbeelden.

Video’s

Met elke maand gemiddeld meer dan 3.000 unieke bezoekers en ruim 5.000 paginaweergaves is de belangstelling voor

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

om via de website uw meest gewaardeerde businesspartner als kandidaat aan te melden. U mag ook meerdere kandidaten aanmelden.

Zien en gezien worden

Zien en gezien worden is essentieel bij zakendoen. De activiteiten van Driesteden BUSINESS vormen het platform voor ondernemers die geïnformeerd, geïnspireerd, gezien en gehoord willen worden. �

eke combinatie van nnetwerk in de brede regio U kunt optimaal proﬁteren van alle mogelijkheden die Driesteden BUSINESS u kan bieden. Als u zich aanmeldt als Special Member of als Premium Member maakt u ten volle gebruik van de vele activiteiten die Driesteden BUSINESS ontplooit en van heel veel commerciële en ﬁnanciële voordelen. U kunt kiezen uit twee pakketten. Het lidmaatschap van Driesteden BUSINESS is voorbehouden aan beslissers van organisaties met twee of meer medewerkers.

Als Special Member (€ 195,-- per jaar) ontvangt u: n n n

n n n n

n n n

Zes edities van Driesteden BUSINESS per jaar Negen keer de Nieuwsbrief Gratis plaatsing van uitgebreide bedrijfsinformatie op www.driestedenbusiness.nl Gratis toegang tot twee BOB Borrels (Bedrijven Ontmoeten Bedrijven) Gratis toegang tot twee andere netwerkevenementen Gratis plaatsing van uw bedrijfsvideo op www.driestedenbusiness.nl Gratis doorplaatsing van uw bedrijfsproﬁel in het magazine naar www.driestedenbusiness.nl 25% Korting op online adverteren 25% Korting op evenementen georganiseerd door kennispartners 25% Korting op betaalde evenementen

Als Premium Member (€ 365,-- per jaar) ontvangt u: n n n

Zes edities van Driesteden BUSINESS per jaar Negen keer de Nieuwsbrief Gratis plaatsing van uitgebreide

n n n n

bedrijfsinformatie op www.driestedenbusiness.nl Gratis toegang tot tien netwerkevenementen Gratis toegang tot twee BOB Borrels (Bedrijven Ontmoeten Bedrijven) Gratis plaatsing van uw bedrijfsvideo op www.driestedenbusiness.nl Gratis doorplaatsing van uw bedrijfsproﬁel in het magazine naar www.driestedenbusiness.nl Gratis een maand lang een link naar uw bedrijfsinformatie op de homepage van www.driestedenbusiness.nl Gratis een heel jaar een banner van uw bedrijf in de Nieuwsbrief 50% Korting op online adverteren 50% Korting op evenementen georganiseerd door kennispartners 50% korting op betaalde evenementen

Corporate Member / in overleg

Mogelijk wilt u met meerdere beslissers binnen uw organisatie Corporate Member worden. Neemt u dan u contact met ons op via members@driestedenbusiness.nl voor een passend voorstel.

MEMBERS

HEBBEN EEN STREEPJE VOOR!

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

www.restaurantamuse.nl | ‘t Harde | Tel. 0525-654168

Soerelseweg 22 Epe

- Tel: 0578 68 82 76 - www.soerel.nl

Gezellige huiselijkheid bij Restaurant Amuse WARM AANBELOVEN

TEKST LIZANNE WESSELINK

FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Wie tussen Harderwijk en Zwolle over de A28 rijdt en een hapje wil eten, kan goed terecht bij Pim en Vera Kleinrensink op ’t Harde. Met hun restaurant Amuse zorgt het echtpaar al meer dan twintig jaar voor gerechten bereid met lokale producten en een grote dosis liefde. “Pim is al vanaf zijn zestiende kok. Ook als hij vrij is, vind je hem in de keuken. Een diner bij ons betekent een avond uit in huiselijke stijl met veel gezelligheid en gewoon goed eten”, aldus Vera Kleinrensink. In 1995 was het echtpaar op zoek naar een geschikte plek om een restaurant te beginnen. Het moest een locatie

zijn waar ze zelf konden wonen en ruimte voor grotere groepen zouden hebben. “We kwamen op ’t Harde terecht en zijn er nooit meer weggegaan.”

Lokaal

Restaurant Amuse ligt niet ver van de bekende A. Vogel tuinen. Veel kruiden en groenten die worden gebruikt in de keuken komen daar dan ook vandaan. Daarnaast staan er vooral lokale en regionale producten op de kaart, zoals wild uit de Kroondomeinen en rundvlees van koeien uit de wei even verderop. “Wij weten waar onze ingrediënten vandaan komen en dat proeven de gasten.”

Catering

Het echtpaar Kleinrensink verzorgt naast uitgebreide diners en speciale

Restaurant Kawop

arrangementen in het eigen restaurant, ook catering op locatie. “Dat ontstond doordat vaste gasten vroegen of we bij hen thuis iets konden doen, inmiddels is catering uitgegroeid tot een groot deel van ons bedrijf.” Catering door Amuse betekent maatwerk, of het nu gaat om twintig verjaardagsgasten in een woonkamer of een ambachtelijk diner ter plaatse voor tientallen bruiloftsgasten. “We doen meer dan alleen het eten, we zorgen indien gewenst ook voor voldoende kapstokken, een gastvrouw bij de deur en schone handdoekjes op het toilet”, legt Vera uit. “Soms vraagt een klant iets dat onmogelijk lijkt, maar wij proberen altijd te denken in oplossingen. We benaderen externe partijen of passen ons eigen idee aan. Uiteindelijk komen we altijd tot een mooi resultaat.”

PANNENKOEKBAKKERIJ REUVERSHOEVE

Vo� zakelijke en Wij bieden u: f�stelijke bij�nkomsten • Ruime parkeergelegenheid

• Fraai gelegen terras • Verschillende ruimtes voor

vergadering, lunch, buﬀet, receptie, inspiratiedag en feest

u& Lunchmen zakendiner Frans-Belgisch Specialiteiten restaurant met uitstekende faciliteiten voor

Tel. 0573 -25 33 42

groepen tot 22 personen.

Restaurant Kawop

E-mail info@kawop.nl

kawop.nl

• Van 10 tot 250 personen

Markt 23, 7241 AA Lochem

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Zutphensestraat 199 | 6971 JT Brummen 0575 56 00 47 | info@reuvershoeve.nl www.reuvershoeve.nl

Restaurant Kawop

PANNENKOEKBAKKERIJ REUVERSHOEVE

Vo� zakelijke en Wij bieden u: f�stelijke bij�nkomsten • Ruime parkeergelegenheid

• Fraai gelegen terras • Verschillende ruimtes voor vergadering, lunch, buﬀet,

u& Lunchmen zakendiner Frans-Belgisch Specialiteiten restaurant met uitstekende faciliteiten voor

receptie, inspiratiedag en feest • Van 10 tot 250 personen

Restaurant Kawop Markt 23, 7241 AA Lochem Tel. 0573 -25 33 42

groepen tot 22 personen.

Zutphensestraat 199 | 6971 JT Brummen 0575 56 00 47 | info@reuvershoeve.nl www.reuvershoeve.nl

E-mail info@kawop.nl

kawop.nl

Restaurant Amuse ligt centraal in het land en tegelijkertijd midden in de natuur “We hebben, naast onze tafels in het gewone restaurantdeel, een suite en ook een tuinkamer die open kan, waardoor je overdekt buiten kunt zitten.” Die ruimte is bij uitstek geschikt voor vergaderingen. “Daar serveren we dan een goede lunch of diner bij en dat kan ook op dagen dat we voor overige bezoekers gesloten zijn.” Vera wijst op de unieke locatie van restaurant Amuse. “Wat is er nou ﬁjner dan na een zware vergadering even een wandeling te maken en af te sluiten met een goed diner?” �

ALTIJD WELKOM

Ligging

Auberge Navet is, zowel zakelijk als privé, een uitstekende plek voor een aangename lunch of een gastronomische avond. Voor gezelschappen verzorgen wij, op aanvraag, verschillende arrangementen.

Soerelseweg 22 Epe

- Tel: 0578 68 82 76 - www.soerel.nl

Reserveren? Bel 055-541 86 64 Arnhemseweg 350 gratis parkeren 7334 AC Apeldoorn

Volg ons op facebook: restaurant auberge navet Onze website: www.auberge-navet.nl

SPECIAL LOCHEM

‘We moeten het samen doen’ TEKST WILMA SCHREIBER

FOTOGRAFIE PIETER VAN DE MOSSELAAR

Hoe is de economische stand van zaken in de gemeente Lochem? Driesteden Business legde zijn oor te luister bij een aantal ondernemersverenigingen. Zij blijken qua ideeën niet altijd op één lijn te zitten met de gemeente als het gaat om het stimuleren van toerisme en het verbeteren van het vestigingsklimaat.

De crisis is formeel over, maar het ene bedrijf is verder dan het andere, afhankelijk van of het vooroploopt of achteraan komt in de conjunctuur. Dat is de analyse van Marino Marlisa, voorzitter van de Industriële Kring Lochem (IKL) en zelfstandig ﬁnancieel adviseur. “Het werk trekt aan, maar de prijzen zijn nog niet op het niveau van voor de crisis. Voor sommige bedrijven is het bovendien op alle niveaus lastig om gekwaliﬁceerd personeel aan te trekken”, zegt hij. “Je moet dus creatief zijn om jongeren die net van de opleiding komen naar deze regio te trekken. Want krimp is wel een factor waar wij als ondernemers rekening mee moeten houden.” Tijdens de crisis hebben veel bedrijven gesaneerd en afscheid genomen van medewerkers. Nu de economie weer aantrekt, is goed personeel een eerste vereiste. “Ook het kostenbewustzijn bij ondernemers is groter dan voorheen. Ik merk dat in mijn eigen praktijk: ondernemers vragen zich af of ze een groot advieskantoor nodig hebben of dat ze ook bij een kleiner kantoor goed terechtkunnen.” De Economische Agenda die de gemeente eerder dit jaar lanceerde, heeft in

zijn ogen de goede focus: werk en werkgelegenheid. “Daarnaast bevat de agenda veel projecten om Lochem en andere kernen levendig te houden, dat moet een gezamenlijk doel zijn. Onze uitdaging is eenheid te krijgen in de verschillende prioriteiten van de diverse kernen, want het vestigingsklimaat wordt immers bepaald door bedrijven, winkels, cultuur en toerisme in alle kernen tezamen.”

Spannende tijd

Ook Jaap Matthijssen, voorzitter van de Lochemse Ondernemersvereniging (LOV), constateert dat het wat beter gaat. “De markt verandert wel, de winkelier moet meer op beleving gaan zitten om publiek de straat in te krijgen. We zijn heel actief om een authentieke sfeer naar een hoger niveau te brengen en we organiseren veel evenementen. Hiervoor hebben we als LOV ook iemand aangesteld”, vertelt hij. “De ideeën liggen er, nu hebben we ﬁnanciering nodig. Een hele spannende tijd.” De LOV is in gesprek met de raad. “Ze zien de noodzaak wel, en hoewel we niet over een miljoenenproject praten, blijft het lastig om geld los te krijgen.” Matthijssen vindt promotie van Lochem

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

niet alleen de taak van de ondernemers. “We hebben allemaal belang bij een bruisend centrum en het is zonde als mooie kansen blijven liggen. Als we het grote plan van Lochem 3.0, LOV, vastgoed en de gemeente voor ogen houden en daarna toe werken, ben ik heel positief over de toekomst. Maar we moeten het samen doen: gemeente en ondernemersverenigingen.” Zijn eigen winkel De Pelikaan (thee, kofﬁe, chocola) heeft geen grote dip gekend en blijft groeien. “Dit type winkel met spullen die je niet online kunt kopen, past in de stad. Dat stukje beleving (‘wat ruikt het hier lekker’), daarmee kun je je onderscheiden en overleven.”

Onduidelijke bestemming

Iets verderop in Gorssel zijn ondernemers ook hard bezig om het spook van de lege winkelpanden buiten de deur te houden. “Gelukkig is er momenteel nog geen sprake van leegstand, maar we besteden wel aandacht aan deze speciﬁeke retailproblematiek zodat de winkelstraten ook in de toekomst aantrekkelijk blijven”, aldus Robert Portielje, interim-voorzitter van ondernemersvereniging Gorssel Buitengewoon.

Portielje spreekt zijn zorgen uit over Lchem 3.0 en de Economische Agenda. “Ik vind het geweldig dat de gemeente een potje creëert uit de algemene middelen om de economie aan te jagen. Maar de gelden die zijn vrijgemaakt voor het verbeteren van het ondernemersklimaat zo’n 6 ton - hebben een onduidelijke bestemming en leiden nog niet tot resultaat. Er is sturing nodig zodat voornemens ook worden uitgevoerd. De gemeente is daar momenteel niet op ingericht. Er zijn geen mensen die er achter aanjagen en verantwoordelijk zijn voor de uitvoering”, stelt hij. “Daarbij komt dat input van ondernemers niet is meegenomen in het plan. De gemeente zou meer moeten luisteren naar ondernemersverenigingen en meer de dialoog moeten zoeken. En tot slot wordt er te weinig gecommuniceerd over wat er de afgelopen twee jaar bij Lochem 3.0 is bereikt.” Als voorbeeld noemt hij de komst van het museum MORE, in zijn ogen een geschenk voor de regio. “Dat trekt 100.000 extra toeristen naar Lochem en omstreken. Wat heeft de gemeente nu concreet

gedaan om die mensen één of twee dagen langer hier te houden? Dan merk je dat dat niet voldoende ondernemend wordt opgepakt. Wij als ondernemersvereniging hebben niet de middelen om de marketing op te zetten. En dat is dus precies wat de gemeente moet gaan doen: een marketingplan maken. Investeren in de eigen organisatie en executie van de plannen.”

Nadelige plannen

In de kern Laren is eveneens geen sprake van leegstand, mede dankzij de zeer grote en actieve Larense Ondernemersvereniging. Gevraagd naar het geheim van het succes, zegt voorzitter Ronnie Degen: “We zijn een zeer hecht dorp, gunnen elkaar de handel en proberen ook samen handel te maken. Dat gaat goed, het houdt de vereniging bloeiend en levend. Samen regelen we de kerstverlichting, de kermis, de intocht van Sinterklaas. Verder hebben we een evenemententerrein in bezit en steunen we plaatselijke initiatieven.” Degen onderkent het belang van Lochem 3.0, maar concludeert ook dat gemeente

en de Larense Ondernemersvereniging qua ideeën over de uitvoering niet op één lijn zitten. “In onze ogen zijn de plannen uiteindelijk nadelig voor Laren. De gemeente ziet ons als voorbeeld voor hoe het in andere kernen georganiseerd zou moeten worden. Tegelijkertijd vraagt ze aan alle ondernemers in de gemeente een bijdrage. Die gelden gaan naar kernen die het nodig hebben - dus niet naar Laren om beter en aantrekkelijker te worden. Dan zouden we dus onze concurrentie ﬁnancieren, dat gaat niet gebeuren.” Ook hij noemt het ontbreken van concrete plannen als aandachtspunt. “We willen graag transparantie over wie meebetaalt en wie beslist waar het geld aan besteed wordt.” �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

LEASE

Wapen tegen diefstal van werkmaterieel TEKST WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Mentoor, een Lochems bedrijf dat gespecialiseerd is in leasing van werkmaterieel, breidde onlangs zijn dienstverlening uit met een track&trace systeem. “In vergelijking met tien jaar geleden worden er veel meer machines gestolen. Met de Proloz Boomerang, een product dat zichzelf bewezen heeft, kunnen ondernemers financiële schade voorkomen”, aldus directeur Jan Harm Kok. Kok noemt de toenemende diefstallen een zorgwekkende ontwikkeling in de markt. “Nu er zo veel objecten worden ontvreemd, is het belangrijk voor onze klanten dat zij naast een goede verzekering ook een betrouwbaar track&trace systeem op hun materieel laten zetten”, zegt hij. “Mentoor biedt dit aan, om onze toegevoegde waarde voor de klant te vergroten. De Proloz Boomerang heeft zich in de praktijk bewezen door een heel hoog terugvindpercentage. Dit is te danken aan het feit dat het systeem maar één keer per dag een signaal afgeeft, waar andere werkmaterieelvolgsystemen dat continu doen. Die zijn voor dieven dus makkelijk op te sporen en te saboteren.” Fabrikanten doen nog maar weinig aan diefstalpreventie en ook verzekeraars zien niet altijd het nut ervan in. Ten onrechte, meent Kok. “Ook voor ﬁnancierders is het handig dat materieel te volgen is. Bij calamiteiten kun je zeggen: daar staat-ie. Bovendien leidt de aanwezigheid van een track&trace systeem tot betere voorwaarden. Waar je normaal gesproken 10 tot 20 procent van de machinewaarde

kwijt bent aan eigen risico, blijft dat met zo’n systeem beperkt tot 500 euro.” Klanten kunnen bij Mentoor voor drie jaar een Proloz track&trace systeem aanschaffen tegen een vaste prijs. “Het geeft klanten een ﬁjn gevoel, want in geval van diefstal krijgen ze niet te maken met een grote zeperd, de machine is immers snel terug. Anders ben je je machine kwijt én kun je niet werken, dat is dubbel verlies. Bovendien kost het regelen van een nieuwe machine doorgaans veel tijd.”

Beste voorwaarden

Het track&trace systeem is een aanvulling op de corebusiness van Mentoor: het leasen van werkmaterieel, met als speerpunten agrarisch en grondverzetmaterieel, bedrijfswagens, trucks en heftrucks. Het bedrijf is actief in heel Nederland. “Doorgaans komen ondernemers bij ons als ze een machine willen aanschaffen of van hun leverancier willen ontvangen. Wij kijken dan hoe dat het beste te ﬁnancieren is, met de beste voorwaarden omtrent prijs en ﬁscaliteit, en met oog voor de toekomstplannen van het bedrijf”, stelt Kok. “Ook kijken we naar het gebruik

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

van het te leasen object. Iemand die 10.000 kilometer per jaar rijdt, verslijt geen auto, iemand die 50.000 kilometer aflegt, wel. Als de financiering snel wordt afgelost, zijn de financieringslasten per maand hoger, maar ben je eerder volledig eigenaar. Dat is uiteindelijk voordeliger.” Voordat Mentoor een financieringsplaatje uitwerkt, wordt overlegd met de klant over diens wensen en specifieke financieringsmogelijkheden. Ook levert de klant zijn cijfers aan. “Het uiteindelijke plaatje wordt beoordeeld door ons en door de financier. Als er dan twee keer groen licht is, is de financiering akkoord en kan de machine besteld en betaald worden”, zegt Kok. Daarbij regelt Mentoor het hele papiertraject voor de financiering. “Wij hebben geen belang bij de onderhandeling tussen leverancier en klant aan de voorkant. De klant levert informatie aan en hoeft aan het eind alleen nog een handtekening te zetten.” Als ander specifiek voordeel van leasing via Mentoor noemt Kok het feit dat hij zaken doet met diverse financiers. “Ons eigen belang is klanten het beste te bieden. Met financierders

hebben we alleen afspraken over prijzen, niet over volume. Er is dus geen sprake van bonussen, daar ben ik ook niet gevoelig voor”, lacht hij.

Gunstige prijsstelling

De afgelopen jaren is lease van materieel steeds meer ingeburgerd geraakt en Kok verwacht dan ook dat die trend zal doorzetten. Want leasing heeft de nodige voordelen boven andere vormen van ﬁnanciering. “Het object is de zekerheid. Dat betekent dat als ﬁnanciering wordt verstrekt er geen andere zekerheden worden verlangd dan het object zelf”, verklaart Kok. “Daarbij komt dat het beoordelingstraject maar een paar dagen in beslag neemt, de klant weet snel waar hij

aan toe is. Ook de prijsstelling is gunstig in vergelijking met andere financieringsvormen, zoals een lening. En bij lease hoeft een klant geen plannen of prognoses te overleggen, dus zijn de bijkomende advieskosten van derden laag, meestal zelfs nul.” Gevraagd naar het onderscheidend vermogen van Mentoor in de leasemarkt, zegt Kok: “Het is een combinatie van een aantal dingen. Ten eerste hebben we kennis van financiering en kennen we de markt. Ten tweede hebben we affiniteit met de te financieren objecten. En het interesseert ons niet alleen, we hebben er ook verstand van. Hetzelfde geldt voor de branche van de klant, we weten wat er

speelt. Tot slot staan we heel dicht bij de klant, het klantbelang staat altijd voorop. We willen maatwerk leveren voor de klant. Daarbij staan we dicht bij hem, maar ook dicht bij de leverancier.” En met de jongste uitbreiding van de dienstverlening van Mentoor is het bewijs hiervoor geleverd: weten dat diefstal van materieel een toenemend probleem is - en er een oplossing voor zoeken die de klant ontzorgt: het aanbieden van een betrouwbaar track&trace systeem. �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

HUMAN RESOURCES

Ziektewet en WGA: UWV of eigenrisicodrager? TEKST WILMA SCHREIBER

FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Per 1 januari veranderen de risico’s voor werkgevers. Waar werkgevers nu alleen financieel verantwoordelijk zijn werknemers met een vast contract, betalen ze straks ook voor flexwerkers. Om te voorkomen dat dit nadelig uitwerkt voor uw bedrijf, is het goed uw opties te onderzoeken en een weloverwogen besluit te nemen, zo stellen experts van Thoma Assurantieen Pensioenadviseurs in Lochem.

De 12-jaarspropositie is een begrip onder verzekeraars: elke werkgever heeft in geval van een zieke werknemer de plicht 2 jaar diens loon door te betalen. Is de medewerker dan nog niet hersteld, dan ontvangt hij een WIA-uitkering via het UWV. De werkgever blijft vervolgens nog 10 jaar financieel verantwoordelijk en betaalt een gedifferentieerde WGApremie. “Bij een werkgever met een loonsom onder de 322.000 euro wordt die premie berekend naar de sector. Hoe groter je bent, hoe meer premie je betaalt over het aantal eigen medewerkers dat in de WIA terechtkomt”, verklaart Carlo van den Kieboom, senior accountmanager bij Thoma Assurantie- en Pensioenadviseurs, die bedrijven begeleidt op het vlak van risicobeheer. Dit stelsel gaat per 1 januari veranderen. Konden werkgevers tot nu toe alleen eigen risicodrager worden voor medewerkers met een vast contract, per 1 januari komen daar de mensen met een flexibel contract bij. “Sinds een aantal jaar betaalt het UWV die werknemers een WGA-flexpremie. Nu worden beide

samengevoegd. Dat betekent dat werkgevers tot 4 weken na einde contract financieel verantwoordelijk blijven. Dat kan ingrijpende gevolgen hebben, zeker met het oog op de huidige toenemende trend van flexwerkers”, vult collega en employee benefits adviseur Derk Paalman, aan.

Collectiviteit doorbreken

De grootste instroom in de WGA wordt veroorzaakt door ﬂexwerkers. Met de stelselwijziging wil de overheid de collectiviteit doorbreken en de verantwoordelijkheid bij de werkgever leggen. “Dat blijkt een gunstige invloed te hebben op de instroom, die daalt gemiddeld met 50 procent. Bijvoorbeeld omdat een werkgever persoonlijk bij de zieke werknemer op bezoek gaat”, zegt Van den Kieboom. “En snel reageren met alle re-integratiemiddelen is belangrijk om ervoor te zorgen dat de medewerker binding met het bedrijf houdt. Want hoe langer iemand ziek blijft, hoe moeilijker het is om in het arbeidsproces terug te keren.” Ook in de nieuwe situatie maakt de wet onderscheid tussen kleine en grote

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

bedrijven. “Hoe groter je bedrijf, hoe eerder je instroom veroorzaakt, je hebt nu eenmaal meer medewerkers. Aan de andere kunnen grotere bedrijven iemand ook makkelijker een andere functie aanbieden. Dat ligt voor kleine bedrijven een stuk moeilijker. Daarom geldt voor hen een sectorpremie”, stelt Paalman. In de nieuwe situatie hebben werkgevers twee opties: 1) voor de eigen instroom premie blijven betalen aan het UWV of 2) eigenrisicodrager worden. “De overheid wil mensen zo lang mogelijk aan het werk houden. Als bij een werkgever iemand instroomt in de WIA, gaat het strafsysteem in werking. Hoe groter het bedrijf, hoe hoger de extra premie”, aldus Paalman. “Die extra premie is veel hoger dan de uitkering bij instroom. Het is een weddenschap met alleen maar verliezers.”

Positieve kant

De aanstaande verandering in de wetgeving heeft ook een positieve kant voor werkgevers die besluiten eigenrisicodrager te worden. “Tot nu toe moest een werkgever dan ook de bestaande WGAgevallen op zijn schouders nemen. Als je

De Employee Benefits-specialisten van Thoma Assurantie- en Pensioenadviseurs, met Derk Paalman in het midden en rechts Carlo van den Kieboom

nu bij het UWV weggaat, blijft het risico van de bestaande gevallen daar achter. Wel moet je als werkgever drie jaar eigenrisicodrager blijven. Daarna kun je opnieuw de keuze maken voor het private dan wel het publieke stelsel. Met andere woorden, een verzekeraar of het UWV”, legt Van den Kieboom uit. “Die aanpassing leidt tot gelijkheid voor partijen, want bestaande schade bleef al achter bij de verzekeraar bij overstap naar het UWV. Straks geldt omgekeerd dus hetzelfde.” De beslissing om eigenrisicodrager te worden, kan voordelig zijn voor werkgevers. “Een relatie van ons met een loonsom van 3 miljoen had een medewerker die langzaam uitviel en een uitkering had van 8.000 euro per jaar. Het bedrijf moest vanwege de correctiefactor die het UWV hanteert echter een anderhalf keer hogere premie betalen. Als je instroom

veroorzaakt, kan dit dus een enorm effect op je loonsom hebben en daarmee een risico vormen voor de continuïteit van je bedrijf”, zegt Paalman. “Bij een verzekeraar is de invloed van instroom niet zo groot.”

Complexe materie

Een zo kort mogelijk ziekteverzuim is voor alle partijen beter, betogen beide adviseurs. “Het kost werkgevers altijd geld: loon, verlies aan capaciteit, regelen van vervanging. En niemand wil ziek thuis zitten. Iedereen gaat voor arbeidsvreugde en inkomen, en meedoen in de maatschappij. De verzekeraar ten slotte investeert graag in omscholing of medische trajecten als hij zo het verzuim kan bekorten.” Werkgevers kunnen ieder half jaar kiezen om eigenrisicodrager te worden. De aanvraag moet twee maanden van tevoren

binnen zijn. Met andere woorden, wil een werkgever dit per 1 juli 2017 laten ingaan, dan heeft hij tot 1 april 2017 de tijd om te berekenen wat voor hem het meest gunstig is: bij het UWV blijven of eigenrisicodrager worden. “Het kan voor bedrijven die instroom veroorzaakt hebben heel interessant zijn te kijken wat ze besparen door de overstap naar een verzekeraar. Ze betalen daar een lagere premie en de verzekeraar is actiever met re-integratie dan het UWV om zo min mogelijk WIA-premie te hoeven uitkeren. Dat verkort het ziekteverzuim”, aldus Van den Kieboom. “Complexe materie, maar de moeite waard om erover na te denken. Er kan gewoon geld op straat liggen. De uitkomst kan zijn ‘bij het UWV blijven’ en geen actie ondernemen. Maar dan heb je als ondernemer in elk geval een weloverwogen besluit genomen.” �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Pak je kansen met Multicopy! Er zijn voor organisaties weer volop kansen om te groeien. Maar de tijden zijn veranderd en dat vraagt om nieuwe, frisse, geïntegreerde communicatie. De metamorfose van Drukkerij Lammerdink tot Multicopy The Communication Company zorgt ervoor dat u uw kansen effectief, efficiënt en creatief bereikt.

Multicopy kan veel meer dan u denkt Zoals bijvoorbeeld: Drukwerk / Printwerk Kleding voor bedrijven, verenigingen en particulieren Handdoeken / Tassen / Petten / Keycords Sign / belettering Posters Vlaggen / spandoeken / banieren Autoreclame Beurspresentaties Promotionele artikelen Ontwerp / Advies Canvas Foto’s op hout/metaal En nog veel, veel meer.

Burg. Leenstraat 54 7242 AB Lochem T l. 0573-254630 Te www.multicopy.nl/lochem

FINANCIEEL

Never a dull moment! TEKST ROB DE JONG

In deze column staan we stil bij de komende verandering rond het pensioen van de Directeur GrootAandeelhouder (DGA). Al jaren staan de schijnwerpers van de overheid gericht op de DGA en zijn pensioen in eigen beheer. Dit vooral omdat de overheid vindt (en daar zit zeker een kern van waarheid in) dat de DGA bij zijn pensioenopbouw vooral kijkt naar een optimalisatie van zijn totale belastingdruk en minder naar het element pensioen. Mede om die reden heeft de overheid de afgelopen jaren al vele ﬁscale regels ingevoerd, die het minder aantrekkelijk maken om pensioen in eigen beheer (PEB) te verzekeren. De DGAs hebben om die reden veel wijzigingen moeten aanbrengen in hun pensioenregelingen. Maar nu gaan we nog een stap verder; er komt een wet waarin staat dat het vanaf 1 januari 2017 niet meer mogelijk is om verder PEB op te bouwen. De Tweede Kamer heeft reeds ingestemd met deze wet en de verwachting is dat de Eerste Kamer dit eind december zal bekrachtigen.

Wat gaat veranderen en wat moet de DGA doen?

Om te beginnen: PEB wordt NIET afgeschaft! Wat wordt afgeschaft is de mogelijkheid om vanaf 1 januari 2017 nog nieuwe pensioenrechten te verzekeren in eigen beheer. Dus voor DGAs die al van hun pensioen genieten verandert er in de basis niets! Wel hebben zij net als de DGAs die nog pensioen opbouwen de keuze om hun

pensioenrechten fiscaal vriendelijk af te kopen of om te zetten in een ander soort uitkering, een Oudedagsverplichting (ODV). Alle DGAs met PEB moeten straks een keuze maken. De keuzes zijn: 1. Stoppen met opbouw van PEB à soort van bevriezen van de pensioenvoorziening OF 2. Afstempelen van pensioenrechten à is het verlagen van de pensioenrechten door de rechten te waarderen o.b.v. de hoogte van de fiscale voorziening, waarna: a. de DGA kan besluiten deze hele pensioenvoorziening af te kopen tegen een fiscaal gunstig tarief of b. om die pensioenvoorziening om te zetten in een ODV, die vervolgens vanaf AOW leeftijd in 20 jaar tot uitkering komt. Er moet dus een beslissing genomen worden. En afhankelijk van de beslissing moeten er acties ondernomen worden. De nieuwe wet geeft hiervoor in beginsel een termijn van drie maanden. Voor 1 april 2017 moeten er al keuzes gemaakt worden en acties worden ondernomen.

• Exercidunt augue modignim ing ero corpera esequat la facinim iliquis at augait iniam zzrit pratem vel ilisit vols nosto euscilis do duismodiamet landre vel dolobore digna faci tat.

ook de medewerking of instemming van andere betrokkenen, zoals bijvoorbeeld de (ex) partner van de DGA. Die moet expliciet instemmen met een keuze omdat diens ( toekomstige) pensioenrechten aangetast zullen worden. Brouwers Accountants en Adviseurs heeft deskundige adviseurs in huis die u als DGA kunnen informeren over de gevolgen van de nieuwe Wet; u adviseren over de te maken keuzes en het uitwerken van die keuzes in juridische documenten. Schroom dan ook niet om geheel vrijblijvend contact met ons op te nemen. �

Maar om een beslissing te kunnen nemen heeft de DGA informatie nodig én vaak

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

iets

MET

tekst ...Schreib heeft het

Zit u zonder tekst of verlegen om iets beters?

...Schreib doet het

Teksten schrijven of bestaande teksten opfrissen.

Breman stelt úw vraag centraal!

Een partij die dichtbij u staat. Die zich betrokken weet en bevlogen is om samen tot de beste oplossing te komen. Breman Installatiegroep beantwoordt vragen op het gebied van: • • •

Utiliteit Woningbouw Rookgasafvoertechniek

breman.nl

• • •

Service- en onderhoud Dakbedekking Elektrotechniek

...Schreib presteert het

Uw organisatie aansprekend verwoorden voor uw klanten.

Wilma Schreiber 06 812 832 83 info@schreib.nl www.schreib.nl tekst en redactie

ARBEIDSMARKT

Deregulering beoordeling arbeidsrelaties TEKST SIETZE HENSTRA

FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Vanaf 1 mei 2016 is de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) komen te vervallen. Bij een aanvraag van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) was de opdrachtnemer verantwoordelijk voor de juiste invulling van het aanvraagformulier. De opdrachtgever werd niet bij de aanvraag betrokken. Waardoor het lastig werd om de opdrachtgever medeverantwoordelijk te maken voor de juiste toepassing van een VAR. Een VAR moest elk jaar opnieuw worden aangevraagd en bij elke opdracht opnieuw worden opgestuurd. Veranderde het werk of de voorwaarden waaronder werd gewerkt? Dan moest er een nieuwe VAR worden aangevraagd. Wanneer wordt gewerkt met een modelovereenkomst is dit niet meer nodig. Met de VAR kon de Belastingdienst niet handhaven op schijnzelfstandigheid. Als het bestond, kon het niet worden aangepakt. In het nieuwe systeem kan de Belastingdienst wel handhaven. Dan wordt schijnzelfstandigheid niet gelegaliseerd, maar juist aangepakt. Ter vervanging van de VAR kunnen opdrachtgevers en zelfstandigen zonder personeel (zzp) – als zij dat willen – een modelovereenkomst gebruiken om vooraf zekerheid te hebben over de voorgenomen arbeidsrelatie en zo te weten of er geen sprake is van een dienstbetrekking. Opdrachtgevers weten dan zeker dat zij geen loonheffingen hoeven in te houden of te betalen. De wijzigingen staan in de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). In samenwerking met belangenorganisaties stelt de Belastingdienst hiervoor een stelsel van modelovereenkomsten op en beoordeelt de Belastingdienst overeenkomsten van

branches, opdrachtgevers of hun intermediairs en individuele opdrachtnemers. De modelovereenkomsten zijn op Belastingdienst.nl te vinden. Als opdrachtgevers en zzp’ers in de praktijk ook conform de modelovereenkomsten werken, hebben zij de gewenste zekerheid over de loonheffingen vooraf voor een periode van vijf jaar. Met een modelovereenkomst kan de zzp’er direct aan de slag. De overeenkomst hoeft niet eerst aan de Belastingdienst voorgelegd te worden. De overeenkomst hoeft zelfs niet ondertekend te worden. Zolang de opdrachtgever en zzp’er maar met elkaar afspreken, bijvoorbeeld per e-mail of in de opdrachtbevestiging, volgens welke modelovereenkomst (nummer) er gewerkt wordt. Als de Belastingdienst bij een opdrachtgever vaststelt dat een arbeidsrelatie een dienstbetrekking is, dan heeft dat fiscale gevolgen. In die situatie is het mogelijk dat de Belastingdienst een naheffingsaanslag loonheffingen oplegt aan de opdrachtgever. De opgelegde loonbelasting en premie voor volksverzekeringen kan de opdrachtgever/werkgever in beginsel

Sietze Henstra van EEGA te Deventer

op de opdrachtnemer/ werknemer verhalen. De Belastingdienst kan deze loonbelasting en premie voor volksverzekeringen bij de opdrachtnemer/werknemer als voorheffing verrekenen bij zijn aangifte inkomstenbelasting. De opdrachtnemer/ werknemer is in deze situatie doorgaans ook verzekerd voor werknemersverzekeringen. De werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) kan de opdrachtgever niet verhalen op de opdrachtnemer/ werknemer. Als blijkt dat er toch sprake is van een dienstbetrekking, dan kan de opdrachtnemer zijn positie als fiscaal ondernemer verliezen. Dit betekent dat hij dan geen recht meer heeft op ondernemersfaciliteiten zoals de zelfstandigenaftrek en de oudedagsreserve. �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

BEDRIJFSPROFIEL

Over Deventrade Deventrade BV, Deventer familiebedrijf dat in 1985 is opgericht en nu wordt gerund door de tweede generatie, is toonaangevend in teamwear. Het bedrijf voert internationaal diverse sportmerken, variërend van eigen merken (Stanno, Reece Australia, Reece Individual) tot licentiehouderschap (hummel, Derbystar, Select). Met dank aan aanwezigheid in meer dan 700 Nederlandse sportspeciaalzaken en de eigen webshop Sportdirect.com, is Deventrade als geen ander nauw betrokken bij sportend Nederland. De sportkleding- en accessoireportfolio is in te zetten voor teamsporten als voetbal, hockey, volleybal, handbal, etc. Denk aan Eredivisieclubs en het Nederlands Handbal Verbond die in ons merk hummel spelen, hockeyclubs op Olympisch niveau die Reece Australia dragen en ballenmerk Derbystar dat Ofﬁcial Supplier is van de Eredivisie en de Jupiler league. Met Stanno heeft Deventrade in Nederland

diverse Eredivisiekeepers onder contract, en over de grens speelt o.a. de Duitse Volleybal Bond in het merk. Ook voor individuele sporten als hardlopen, ﬁetsen en ﬁtness heeft Deventrade een uitgebalanceerd aanbod. Via dochterondernemingen wordt rechtstreeks geleverd aan ruim 4000 winkels in Europa.

Deventrade B.V. Bergweidedijk 52, 7418 AA Deventer - www.deventrade.com

Lunchen, dineren of vergaderen op een inspirerende plek

Worp 2, 7419 AD Deventer, 0570 66 70 80, deventer@sandton.eu, www.sandton.eu/deventer

NETWERKEN

Jacht op Sterkste Schakel Trofee 2017 geopend! TEKST WILMA SCHREIBER

Hebt u een businesspartner die u zonder meer zou aanbevelen vanwege zijn klantgerichtheid? En die uw eigen bedrijfsvoering naar een hoger plan tilt? Nomineer dit bedrijf dan voor de Sterkste Schakel Trofee 2017 van Driesteden Business! Het is inmiddels de derde editie van deze jaarlijkse verkiezing van het meest klantgerichte bedrijf van de regio Stedendriehoek, Noord-Veluwe, Lochem en Raalte. Het bijzondere aan de Sterkste Schakel Trofee is dat u andere bedrijven kunt aandragen. En uiteraard is het omgekeerde ook mogelijk: dat collega-ondernemers uw bedrijf nomineren! De Sterkste Schakel Trofee is een zoektocht naar bedrijven in de regio waar service en klantvriendelijkheid hoog in het vaandel staan. En daarvoor doen wij graag een beroep op uw netwerk en ervaring. Welk bedrijf is u bijgebleven vanwege de uitstekende service? Waar stonden medewerkers altijd klaar om problemen voor u op te lossen? Als u verschillende voorbeelden kent, kunt u ook meerdere bedrijven nomineren. Kandidaten worden allereerst uitvoerig onderzocht en beoordeeld door een onafhankelijke jury, die bestaat uit vertegenwoordigers van regiobreed opererende branche- en ondernemersorganisaties. Dit gebeurt onder meer op basis van een uitgebreide vragenlijst. Daarna bezoekt de juryadviseur de bedrijven. Alle bevindingen tezamen leiden tot de uitverkiezing van een zestal ﬁnalisten. Tijdens de Finaleavond, die voorjaar 2017 plaats-

vindt, maakt de juryvoorzitter bekend welk bedrijf zich winnaar mag noemen van de Sterkste Schakel Trofee 2017. Aanmelden van kandidaten kan per e-mail via uitgever@driestedenbusiness. nl. Dit is geheel vrijblijvend en ook voor uw kandidaat of kandidaten zijn er geen kosten verbonden aan deelname. Driesteden Business biedt genomineerden de mogelijkheid gebruik te maken van een uitgebreid promotiepakket. En natuurlijk maken we van dit aansprekende netwerkevenement ook een publicitair feestje! Op www.driestedenbusiness.nl en via de Driesteden Business app kunt u alle actuele ontwikkelingen rondom de Sterkste Schakel Trofee op de voet volgen. U vindt daar ook een eerste overzicht van de reeds genomineerde bedrijven. Staat uw kandidaat er al tussen? �

Voorwaarden voor nominatie Wilt u een bedrijf nomineren? Dan gelden de volgende drie voorwaarden. Het (moeder-, dochter- of zuster)bedrijf: • is minimaal drie jaar actief • heeft minimaal twee personen in loondienst • is gevestigd in één van de volgende plaatsen: Almen, Apeldoorn, Baak, Barchem, Bathmen, Beekbergen, Beemte Broekhorst, Broekland, Brummen, Colmschate, Deventer, Diepenveen, Dieren, Doornspijk, Eefde, Eerbeek, Elburg, Elspeet, Empe, Emst, Epe, Epse, Ermelo, Garderen, Geesteren, Gelselaar, Gorssel, Hall, Harde, Harderwijk, Harfsen, Heerde, Heeten, Hierden, Hoenderloo, Hoog-Soeren, Hulshorst, Joppe, Klarenbeek, Kring van Dorth, LaagSoeren, Laren, Lettele, Leuvenheim, Lieren, Lochem, Loenen, Luttenberg, Marienheem, Marle, Nieuw Heeten, Nijbroek, Nijkerk, Noordeinde, Nunspeet, Oene, Okkenbroek, Oldebroek, Olst, Putten, Raalte, Schalkhaar, Steenderen, Terwolde, Teuge, Tonden, Twello, Uddel, Ugchelen, Vaassen, Veessen, Vierakker, Vierhouten, Voorst, Vorchten, Vorden, Wapenveld, Warnsveld, Welsum, Wenum, Wezep, Wichmond, Wiesel, Wijhe, Wilp, Zutphen.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

VINDT, SCHAKELT & VERBINDT

www.talentenjager.nl

IK BEN EEN TALENT

ROOFVOGELS ZIJN ECHTE JAGERS! Talentenjager jaagt op de perfecte match voor u. Wij vormen de schakel tussen organisaties en talenten op management- en directieniveau. Talentenjager VINDT, SCHAKELT & VERBINDT.

IK ZOEK EEN TALENT DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

BEDRIJFSOVERNAMES

Hooggespannen verwachtingen ombuigen naar een haalbaar resul TEKST TOON VAN DER STAPPEN

FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Ferry Nahon is partner van Marktlink, de grootste overnamespecialist in het hoger segment van het midden- en kleinbedrijf. Hij legt uit hoe zijn organisatie te werk gaat en geeft adviezen aan ondernemers die overwegen om hun bedrijf te verkopen. “Het is bijna standaard dat een ondernemer hoge verwachtingen heeft van de waarde van zijn bedrijf.”

Over de voorgeschiedenis…

“Ik werkte van 1991 tot 2000 bij ABN AMRO. De professionele overnamemarkt in het mkb ontstond in die tijd. In de jaren negentig was de generatie van de babyboomers rond de vijftig. Organisaties als de Kamer van Koophandel en grote banken maakten zich zorgen over bedrijfsopvolging. ABN AMRO was een van de eerste banken die zich daarmee bezighield. Daar heb ik mijn expertise opgebouwd. In 2000 heb ik me ingekocht in Marktlink.”

Over Marktlink…

“Marktlink bestaat twintig jaar. In 2000 waren we met z’n vijven en vanaf de start zijn we jaarlijks gegroeid. We nemen jonge mensen aan die we vanaf de eerste dag zelf opleiden in onze eigen ‘academy’. Die aanpak heeft ons geen windeieren gelegd. We opereren nu landelijk met ongeveer 50 medewerkers, verdeeld over de vestigingen in Gouda, Amsterdam, ’s Hertogenbosch en Deventer. We zijn inmiddels de grootste partij op dit gebied in

Nederland. En we streven nog steeds naar een verdere groei. De markt zal de komende jaren ook verder groeien.”

Over de markt van overnames en fusies…

“Tot 2009 groeide de markt elk jaar. In 2009 kwam daar de klad in. Tijdens de crisisperiode heeft de markt op een laag pitje gestaan. Sinds vorig jaar is er weer volop beweging. Daarbij spelen twee ontwikkelingen een rol. De behoefte aan bedrijfsverkoop is voor de oudere generatie acuter geworden. Een groot aantal van hen dacht rond 2009 al dat het moment van overname was aangebroken. Maar vervolgens werd het economische klimaat slechter. Beslissingen werden uitgesteld en inmiddels zijn we bijna acht jaar verder. Daarnaast is er een wezenlijk verschil in benadering van de oudere generaties en de ondernemers die nu veertig jaar, dertig jaar of jonger zijn. Waar de oudere generaties het runnen van hun bedrijf beschouwen als een levenstaak, denkt de jongere generatie in termen van projec-

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

ten. De jonge ondernemers bouwen iets op en als dat succesvol wordt, dan verkopen ze dat. Beide ontwikkelingen zorgen ervoor dat de omvang van de markt de komende jaren toe zal nemen.”

Over de aanpak van Marktlink…

“Een bedrijfsovername is een proces. Bij verkoop maken wij allereerst een analyse van het bedrijf en de branche waarin het opereert. Die analyse ronden we af met een informatiememorandum, oftewel de verkoopbrochure. Die brochure bestaat grofweg uit drie delen: het bedrijf, de mogelijkheden van de markt en de ﬁnanciën. Het memorandum vormt de basis voor de rest van het proces. Voor alle potentiële kopers en tevens voor de mogelijke ﬁnanciers en investeerders is dit memorandum essentieel. Hierna maken we een waardering. Daarbij gaan we aanzienlijk diepgravender te werk dan louter het beoordelen van de jaarrekeningen van de afgelopen periode. Tijdens het proces vraag ik aan mijn opdrachtgever wat hij het allerliefst zou wil-

ltaat

len. Wat voor type koper heeft hij voor ogen? Er zijn ondernemers die dat nauwelijks iets interesseert. Er zijn echter ook ondernemers die het belangrijk vinden dat hun kindje gekoesterd blijft, dat hun naam op de gevel blijft staan of dat ze na de verkoop nog elke dag binnen kunnen wandelen. De potentiële kopers kun je in drie categorieën verdelen. Bedrijven die een strategisch voordeel hebben bij de overname van een bedrijf, personen vanuit management (intern of extern) en investeerders. Afhankelijk van de wensen van de opdrachtgever gaan we het gesprek aan met tussen de vijf en soms zelfs twintig geïnteresseerden. Uiteindelijk vragen we die partijen om een bieding te doen. De opdrachtgever maakt uiteraard de uiteindelijke keuze.”

Over de selectie van potentiële kopers…

“Vanuit onze database en onze kennis van de markt is het altijd mogelijk om voor een bedrijf een aantal potentiële kopers aan te duiden. Die benaderen we dan ook. Daarnaast laten we het niet na om binnen ons netwerk breed een geanonimiseerd proﬁel te presenteren. Dat lijkt misschien op een agressieve verkoopmethode, maar wij dienen enkel het belang van onze klant. Die wil een zo goed mogelijke deal.”

Over kopers als initiatiefnemers…

“Ook partijen met een overnamebehoefte melden zich bij ons. Dan bepalen we samen hoe de zoektocht eruit gaat zien. Uiteindelijk komen daar proﬁelen uit tevoorschijn. In de praktijk is dat een lijst met

zo’n vijftig bedrijven. Dat zijn bedrijven waarvan we niet weten dat ze te koop zijn. Deze benaderen we om tot afspraken te komen. En vergis je niet, uit een lijst met vijftig bedrijven, lukt het doorgaans om met 15 tot 25 een afspraak te maken.”

Over het beeld van de ondernemer van de waarde van zijn bedrijf…

“De meeste ondernemers baseren hun gedachten over de waarde van hun bedrijf op een indicatie van een adviseur die niet dagelijks met dit vak bezig is. Dan ontstaat er vaak een onrealistische verwachting op basis van onvolledige gegevens, op basis van het verkeerd inschatten van die gegevens of op basis van onvoldoende marktkennis. Dat is uiteraard geen goed uitgangspunt voor een haalbaar resultaat. Wij maken een analyse van reële

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

De Jong & Laan. Ondernemende accountants.

www.jonglaan.nl

Ondernemende Accountants

gegevens en reële verwachtingen. Wij kunnen overigens een ondernemer ook helpen met maatregelen die hij kan nemen om de waarde van zijn bedrijf te verhogen.”

Over het voorbereiden van een overname…

“De ondernemer moet ervoor zorgen dat zijn bedrijf klaar is voor een overname. Want wie zo’n proces ingaat, moet door kunnen zetten. Het gebeurt regelmatig dat er toevallig iemand voorbij komt die aangeeft dat hij eventueel wel interesse heeft om het bedrijf te kopen. Vervolgens zijn er twee ondernemers geruime tijd met elkaar bezig. Uiteindelijk lukt het dan niet omdat de geïnteresseerde de ﬁnanciering niet rond krijgt of vanwege een andere reden. Zo ontstaat er heel veel frustratie uit onwetendheid en onervarenheid. Fusies en overnames vormen een vak apart.”

Over pre-exit als trend…

“Er zijn ondernemers die in de spiegel kijken en zich afvragen of zij nog wel de juiste man op de juiste plaats zijn. Zo’n ondernemer heeft zijn bedrijf vanuit het niets opgebouwd en er een succes van weten te maken. Ooit was hij goed in sales, in productie of innovatie. Nu is hij alleen nog maar aan het managen en daar haalt hij weinig voldoening uit. Maar ja, zijn hele vermogen zit wel in het bedrijf. Hij zou een directeur aan kunnen, maar wil hij wel een ander met zijn portemonnee laten spelen? De enig andere optie die hij kan bedenken is het verkopen van het bedrijf.

hij een partner naast zich die als doel heeft om samen met de ondernemer het bedrijf te laten groeien. De investeerder helpt hem bij het maken bij belangrijke keuzes rondom bijvoorbeeld professionalisering, internationalisering en acquisitie. De oorspronkelijke eigenaar proﬁteert daar van mee en hij kan er langer de tijd voor nemen om daadwerkelijk afscheid te nemen. Hij gaat samen met de investeerder een nieuwe groeiperiode in en stelt een deel van zijn privévermogen veilig.” �

Er bestaat een tussenvariant en die wint zodanig aan populariteit dat er sprake is van een trend. Die variant heet ‘pre-exit’. Het komt erop neer dat de ondernemer voor zo’n 60 tot 70 procent zijn bedrijf aan een investeerder verkoopt. Dan krijgt

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

ONTBOEZEMINGEN AAN DE ONTBIJTTAFEL…

…Over aspecten van het ondernemerschap en inspiratiebronnen TEKST TOON VAN DER STAPPEN FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

De drijfveren, voorkeuren en achtergronden van de ondernemer zijn onlosmakelijk verbonden met het zakelijk functioneren. Die gedachte is voor Driesteden BUSINESS aanleiding om elke twee maanden een aantal ondernemers bij het krieken van de dag te trakteren op een ontbijt in restaurant ’t Diekhuus in Terwolde. Als de ochtend ontluikt en de dagelijkse beslommeringen zich nog schuilhouden achter de horizon, is de ontbijttafel de behaaglijke plek om ontspannen over jezelf te keuvelen.

Je comfortzone verlaten

Gevraagd naar de aspecten van het ondernemerschap waar hij goed in is, vertelt Jeroen Hulleman: “Ik weet dat ik bedreven ben in het organiseren van het werkproces. De randvoorwaarden zijn daarbij van groot belang. Ik schijn er een talent voor te hebben om die prima te regelen en dat levert een snel en efﬁciënt werkproces op.” Hij vindt het lastig om hulpvragen te stellen. “Ik moet de kar trekken en soms heb ik de behoefte om te sparren met een externe gesprekspartner. Daarbij is het wel nodig dat ik me kwetsbaar opstel en daar ben ik kennelijk niet altijd goed in. Maar om verder te komen, is het nodig om je comfortzone te verlaten. Inmiddels heb ik een aantal mensen om me heen verzameld met wie ik een dusdanige vertrouwensrelatie heb opgebouwd om open over het ondernemerschap te praten. Een auto breng je ook met enige regelmaat naar de garage voor een onderhoudsbeurt. Ondernemers hebben een vergelijkbare service nodig.”

Scoren en nawerk

“Ik ben er goed in om in relatief korte tijd vertrouwen te winnen,” vertelt Jenne de Haan. “Ik heb vroeger wel cursussen gevolgd over hoe ik verschillende typen mensen het beste kon benaderen. Maar daar denk ik nooit meer over na. Ik kom ergens op bezoek en ik voel automatisch hoe ik met die mensen om moet gaan. Ik laat de mensen praten en ik hoef niet zo nodig zelf steeds aan het woord te zijn. Een makelaar is in essentie geen verkoper. Ik ben een tussenpersoon die op een prettige manier verbindingen legt. “En toch vind ik het geweldig om een opdracht binnen te halen en ik vind het erg leuk als een object wordt verkocht. Daar valt wel een parallel te trekken met de sportman in mij. Ik baal als iets niet lukt. Als een deal eenmaal gesloten is, beschouw ik het nawerk als een minder aantrekkelijk onderdeel van het ondernemerschap. Ik ben het nu zo aan het organiseren dat de binnendienst van ons kantoor veel van die taken van me overneemt.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Goed luisteren

Mario Riesebeek vindt het lastig om nee te zeggen. “Het gevolg is dat de problemen bij mij komen te liggen. Als manager wil ik leren om me harder, of in ieder geval duidelijker, op te stellen.” Zijn sterkste kant ligt bij netwerken en verbindingen leggen. “Wat mij betreft is het van belang om goed in te schatten wat een ander nodig heeft. Je moet je kunnen verplaatsen in de behoeften van een gesprekspartner. Daar kom je achter door goed te luisteren. En uiteraard is het belangrijk om regelmatig je gezicht te laten zien.”

Positieve verrassingen

Ingmar Birza noemt netwerken juist zijn zwakke punt. “Hetzelfde geldt voor koude acquisitie. Ik heb er moeite mee om zomaar op iemand af te stappen en hem of haar te overtuigen van de mogelijkheden van ons bedrijf. Dat zit gewoon niet in me. Tijdens mijn kunstopleiding heb ik nooit geleerd om mijn werk te verkopen. In die omgeving klonk dat bijna vies. Terwijl ik uiteindelijk wel een ondernemer ben. Ik ben er wel bedreven in om mensen te verrassen als ik eenmaal contact met ze heb. Ik kan goed luisteren en ik hoor ook wat er niet gezegd wordt. Op een eigenwijze manier benader ik zaken vanuit andere gezichtspunten. Ik zoek in andere richtingen naar oplossingen en dat zorgt voor positieve verrassingen. Dat wordt gewaardeerd.”

Jeroen Hulleman (37) Eigenaar van Werkend Talent, Apeldoorn (Werkend Talent helpt ondernemers bij het ‘vinden en binden’ van personeel. “Dat is een investering die moet renderen. Momenteel is er sprake van een ‘mismatch’ op de arbeidsmarkt.”) Grootste hobby: Bakken. “Heel Holland bakt, dus ik ook. Ik vind zelf mijn slagroomtaarten onovertroffen.” Boek: ‘As in tas’ van Jelle Brandt Corstius. Muziek: Prince. Tv-programma: “Ik kan niet wachten op het nieuwe seizoen van ‘House of Cards’.” . Lievelingseten: Zwezerik. Laatste privéaankoop: ‘De Bakbijbel.’

Mario Riesebeek (46) Directeur van Bdata, ICT Solutions, Eefde (“Wij zijn gespecialiseerd in bedrijfsautomatisering voor het mkb. Ons pakket varieert van netwerk- server- en werkplekbeheer, via clouddiensten, telefonie en thuiswerkoplossingen tot de levering van software en hardware.”) Grootste hobby: Elektronica. “Ik vind het prachtig om van onderdeeltjes iets te maken. Lekker aan de werktafel knutselen met een soldeerbout.” Boek: ‘Andy van der Meijde / Geen Genade’ van Thijs Slegers. Muziek: “Rockballads uit de jaren tachtig en negentig.” Tv-programma: ‘RTL Late Night’. Lievelingseten: Sushi. Laatste privéaankoop: “Een semiprofessionele drone.”

Ingmar Birza (44) Eigenaar van Birza Design, Deventer (Hoewel op zijn eigen manier, trad Ingmar Birza in de voetsporen van zijn vader: de beeldend kunstenaar Be J. Birza. Ingmar zette samen met zijn vrouw Carla de bewust kleine vormgevingsstudio van Be voort.) Grootste hobby: Bouwen aan ons huis. “We zijn begonnen met een bouwval. Het is wezenlijk ander werk dan ik gebruikelijk doe en dat zorgt wel voor een reeks aan spannende uitdagingen.” Boek: ‘Chaos Calme’ van Sandro Veronesi. Muziek: Wilco. Tv-programma: “Top Gear, oude stijl.” Lievelingseten: Fruits de mer. Laatste privéaankoop: “Metalen windveren voor op ons huis.”

““Wilt u wel eens anders denken over uw eigen bedrijf ? ””

Meetsma | Advies Brengt structuur in uw organisatie K wA l i t e i t s z o r g & C e r t i f i C e r i n g o r g A n i s At i e o n t w i K K e l i n g C o A C h i n g Co n f l i C t hA n t e r i n g B e d r i j f so p l e i d i n g e n w w w . m e e t s mA . n l

Staat u binnenkort

op een beurs?

Deelnemen aan beurzen werkt! Tenminste, als uw beursaanpak klopt. Wij helpen u daarbij. Met super efficiënte modulaire beursstands en beursmaterialen waarmee u niet alleen uw doelstellingen realiseert, maar ook bespaart op uw budget. Met minder inspanningen en lagere kosten een beter beursresultaat, dát is al 28 jaar onze belofte. Kom langs in één van onze showrooms, bespreek met ons uw wensen en ontvang zonder enige verplichting een gratis 3D design!

Showroom Apeldoorn Jean Monnetpark 31, 7336 BA Apeldoorn Tel. 055-323 85 55

Showroom Schiphol-Rijk Tupolevlaan 103, 1119 PA Schiphol-Rijk Tel. 020-653 0018

Showroom Best Industrieweg 158B, 5683 CG Best Tel. 040-2180006

Showroom Antwerpen Draaiboomstraat 6/9, BE-2160 Wommelgem, België Tel. +32 (3) 385 21 96

Jenne de Haan (43) Partner van Makkinga De Haan Schippers Makelaars, Lochem (Na een eerdere carrière in de makelaardij, wilde Jenne de Haan een eigen kantoor starten, waarin de persoonlijke benadering centraal zou staan. “Met mijn partners is dat gelukt. We zijn met drie ervaren makelaars, met heel veel kennis van de huizenmarkt in Lochem en directe omgeving.”) Grootste hobby: Sport. “Ik speelde tennistoernooien en -competities in de regio. Later kwam daar schaatsen op wedstrijdniveau bij. Daarna heb ik meegedaan aan wielerwedstrijden. Het enige wat ik nu nog redelijk fanatiek doe is fietsen.” Boek: ‘Joe Speedboot’ van Tommy Wieringa. Muziek: Herman Brood en Lenny Kravitz. Tv-programma: “Ik kijk alleen naar nieuws en sport.” Lievelingseten: Gekookte aardappels met prei en verse worst. Laatste privéaankoop: Een beamer.

Weg met de cv’s

Jeroen Hulleman noemt Arko van Brakel als zijn grootste inspiratiebron. “Voor mijn radioprogramma ‘Kwestie van Ondernemen’ bij RTV Apeldoorn mocht ik hem interviewen. Hij is een echte entrepreneur en vertelde mij over het belang van een doel, waarbij de lat zo hoog ligt dat het nooit bereikt kan worden. Tegelijkertijd dient alles in het ondernemerschap en in het privéleven dat doel te dienen. Na aﬂoop van het interview wilde ik ook zo’n doel nastreven. Ik omschrijf het als een andere manier om naar het huidige systeem van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt te kijken. Ik wil het sollicitatiegedrag veranderen. Weg met de cv’s, weg met het belang van diploma’s. De baan tot het pensioen bestaat niet meer. We gaan van project naar project. Het gaat erom dat mensen taken uit kunnen voeren op basis van hun competenties. Die kunnen evengoed voortkomen uit hun hobby’s, liefhebberijen en interesses. Een mens bouwt voortdurend aan zijn ontwikkeling. En dat gebeurt niet uitsluitend bij het werk dat hij of zij verricht.”

Topsporters

“Sporters waren altijd mijn inspiratiebronnen,” vertelt Jenne de Haan: “Toen ik schaatste was dat Hein Vergeer. Als wielrenner was dat Lance Armstrong. Hij was toen nog niet van zijn voetstuk gevallen. Topsporters maken optimaal gebruik van hun talent. Maar ze moeten er heel wat voor doen en laten om het hoogste te behalen. Ze zetten zich maximaal in voor dat ene doel. Het komt echt niet vanzelf. Ik was goed in diverse sporten, maar nooit een topper. In mijn vak als makelaar leg ik de lat ook hoog. Maar keihard werken zie ik niet als een opgave. Ik beschouw een stevige inspanning voor mijn opdrachtgevers als een vanzelfsprekendheid.”

Enthousiaste verhalen vertalen

Mario Riesebeek: “Ik haal de meeste inspiratie uit mijn klanten en uit mijn relatienetwerk. Als een andere ondernemer mij iets uitlegt over nieuwe ontwikkelingen, beschouw ik dat als een leermoment.

Dat hoeft dan niets te maken te hebben met ons specialisme. Ik vertaal enthousiaste verhalen naar mogelijke toepassingen binnen ons bedrijf, op welke manier dan ook.”

Vrije kunst

“Mijn vrouw en ik zoeken de inspiratie in vrije kunst,” zegt Ingmar Birza. “Ik ben gewend om te werken vanuit de behoefte van de opdrachtgever. Om me daar los van te maken, zoek ik naar andere manieren van kijken. Ik ben geïnteresseerd in verhalen in kunstvormen, die niet bedoeld zijn om er een product mee te verkopen. Ik laat me inspireren door ongebonden visuele boodschappen. Door vrije manieren om met beelden om te gaan. Het gaat me niet zozeer om bepaalde kunstenaars, maar veel meer om allerlei indrukken te absorberen en van alles over me heen te laten komen. Wij zoeken die ervaringen op in musea en tijdens festivals.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

WWW.EVERT VANDEW ORP.NL T. 06-22501467 STUDIO : TEUGSEWEG 12, 7418 AM DEVENTER

Nieuw bij Van Mossel Kia De Kia Optima Plug-in Hybrid Bijtelling vanaf € 192,-/mnd A | Alleen in 2016 nog 15% bijtelling

Rijklaar vanaf € 39.150,Voordeel oplopend tot € 1.500,Lease vanaf € 599,- per maand

De Kia Optima Plug-in Hybrid. Net zo innovatief als jij. De Kia Optima Plug-in Hybrid combineert efficiëntie met dynamiek, soepel schakelend tussen elektrisch en hybride rijden. Er is al een Kia Optima Plug-In Hybrid rijklaar vanaf € 39.150,- met voordeel oplopend tot€ 1.500,-. Wie in 2016 nog beslist profiteert nog 5 jaar van 15% bijtelling (vanaf € 192,- per maand). Kom nu naar onze showroom en probeer ‘m zelf.

Van Mossel Kia Apeldoorn Oude Apeldoornseweg 40b T. 055 – 368 28 40, kia-vanmossel.nl

Daarnaast kunt u ons ook vinden in: - Hengelo Höltersweg 30 - Zwolle Oude Meppelerweg 2

T. 088 – 08 70 120 T. 088 – 08 70 160

Gem. brandstofverbruik: 1,6 l/100km, 62,5 km/l. CO 2 -uitstoot: 37 g/km. Genoemde acties zijn geldig op voorraadmodellen van de Kia Optima PHEV met uiterste aankoopdatum en datum kentekenaanvraag van 31-12-2016 en uiterste registratiedatum van 31-01-2017. Genoemde verkoopprijs is incl. btw/bpm en kosten rijklaarmaken bestaande uit: het transporteren van de auto, het reinigen en poetsen van de auto, de nulbeurt, de kentekenplaten, handling- en administratiekosten, recyclingsbijdrage, legeskosten, kosten tenaamstelling, een modelspecifieke mattenset en een veiligheidshamer. Genoemde bijtelling en bijbehorende leaseprijs van Kia Autolease zijn geldig op de Kia Optima 2.0 GDI PHEV 205pk Business DynamicLine met uiterste registratiedatum van 31-12-2016 (of zoveel eerder als uw leasemaatschappij hanteert in 2016) en zijn geldig zolang de voorraad strekt. Deze tarieven zijn gebaseerd op een looptijd van 60 maanden in combinatie met 20.000 km per jaar. Het bijtellingsbedrag per maand is gebaseerd op een belastingtarief van 40,4%. Informeer voor de complete voorwaarden bij uw Kia-dealer of kijk op kia.com. Getoond model kan afwijken van de beschreven uitvoering. Wijzigingen en typefouten voorbehouden.

COLUMN

Blik op China Als ijverige lezer heeft u ongetwijfeld de inhoud van alle artikelen in dit magazine bestudeerd. Waaronder de prognoses voor onze economie in 2017. Die is - zo heeft u gelezen - sterk afhankelijk van internationale ontwikkelingen. De Brexit wordt in dat kader genoemd, net zoals de USA en China. Hoe de economie in de Oosterse grootmacht functioneert, blijkt voor ons lastig te doorgronden. “Wij kijken met Westerse ogen naar China. Wat we denken te zien, vertalen we naar ons eigen wereldbeeld.” Het citaat is van David Borenstein. Deze Amerikaanse regisseur, wonend in Denemarken, maakte een documentaire over de surrealistische en megalomane vastgoedsector in China. Zijn ﬁlm ‘Dream Empire’ werd vertoond tijdens IDFA. Een bezoek aan dit festival kan ik u overigens van harte aanbevelen. Je bezoekt tal van landen, krijgt allerlei inzichten, doet inspiratie op en wordt verrast en betoverd. Terwijl je alleen maar van de ene bioscoopzaal naar de andere verkast. En zo kwam ik dus in China terecht. In de stad Chongqing. Ik weet zeker dat u er net zoals ik nog nooit eerder van hebt gehoord. Chongqing is een stad die in een onvoorstelbaar tempo wordt volgebouwd met wolkenkrabbers, villawijken en megalomane winkelcentra. De Chinese Yana trekt er naartoe om haar zakelijk geluk te beproeven. Haar idee is briljant. De projectontwikkelaars organiseren complete

shows om mensen te verleiden om in de vele woontorens een luxueus appartement te kopen. De aanwezigheid van buitenlanders staat daarbij symbool voor weelde. Yana speelt daar slim op in. Haar bureau huurt Europeanen en Afrikanen in om optredens te verzorgen tijdens die feestelijke kijkdagen. Dat de muzikale kwaliteiten van de ‘artiesten’, die ze letterlijk van de straat plukt, onder de maat is, blijkt nauwelijks van belang. De werkelijkheid krijgt nog bizardere trekjes als ze haar artiesten vermomd tot butlers, zakenlui en gezinnetjes die achter de ramen van zogenaamd verkochte appartementen een gelukkig bestaan acteren. Aldus roept de ﬁlm de illusie op van een waanzinnig exploderende economie waarin zo ongeveer elke kans voor het grijpen ligt. Totdat het beeld kantelt. Slechts weinige Chinezen zijn bereid om zich diep in de schulden te steken voor een uitbundige woning. Bovendien verlegt het staatsgezag van de Volksrepubliek de koers van de ‘Chinese Droom’. De binnenlandse kracht wordt verheven boven begerige ogen richting het buitenland.

Na de nodige tegenslagen plooit Yana zich soepel. Ze huurt nu Chinese artiesten in om de presentaties van de projectontwikkelaars luister bij te zetten. Daarmee houdt ze enigszins het hoofd boven water. Voor het nieuwe gedeelte van Chongqing geldt een ander verhaal als de camera’s zich richten op de leegstaande woontorens en de winkelcentra zonder bezoekers. Er is een waanzinnig tempo een spookstad gecreëerd. Tja, neem dit soort inzichten maar eens mee in prognoses over het effect van internationale ontwikkelingen op de Nederlandse economie. Pluisje

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

DESKUNDIGEN AAN HET WOORD

De circulaire economie en de gevolgen voor bedrijventerre TEKST TOON VAN DER STAPPEN FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Circulair ondernemen is het maken van producten en het aanbieden van diensten, zonder verspilling van grondstoffen. In de circulaire economie, ook wel kringloopeconomie genoemd, worden afvalstoffen hergebruikt en wordt energie gedeeld.

De nieuwe economie kiest andere uitgangspunten voor onder meer bezit en gebruik, ﬁnancieringen en mobiliteit. In de circulaire economie is er veel aandacht voor de sociale leefomgeving. Deze ontwikkeling zal gevolgen hebben voor de inrichting van bedrijventerrein. Toevallig op de dag dat het kabinet de nota ‘Nederland circulair in 2050 naar de Tweede Kamer heeft gestuurd, laten vier deskundigen hun licht schijnen over mogelijke toekomstbeelden. “De ontwikkelingen gaan in ieder geval richting bedrijventerreinen waar de productie en het energieverbruik met elkaar in balans zijn,” zegt Henk Mulder. Hij is directeur Regio Oost van ENGIE, een landelijk technisch dienstverlener, gespecialiseerd in duurzame gebiedsontwikkeling. Hij is tevens covoorzitter van de tafel ‘Energietransitie’ in de Cleantech Regio Stedendriehoek. “Bij de inrichting van een bedrijventerrein is het belangrijk om vanuit de keten te denken. Vooraf dient de vraag gesteld te worden wat we op een bedrijventerrein willen realiseren. Hoe kunnen we er dan voor zorgen dat de transportbewegingen minimaal zijn en dat we reststromen - die we nu nog afval noemen – kunnen herge-

bruiken op hetzelfde bedrijventerrein? En hoe kunnen we dan regelen dat een bedrijf dat veel warmte overhoudt, vlakbij een bedrijf gevestigd is dat die warmte nodig heeft?”

De aard van bedrijvigheid gaat totaal veranderen

John Schraven is ontwerper van gedachtegoed en ontwikkelaar van innovatietrajecten. Als zelfstandig procesbegeleider ondersteunt hij trajecten op het gebied van duurzaamheid, onder andere voor de provincie Gelderland. “De aard van de bedrijvigheid gaat totaal veranderen,” zegt hij. “Die veranderingen vinden nu al plaats, maar dat hebben we nog nauwelijks in gaten. Ten eerste is de huidige sectorale indeling achterhaald. De creatieve industrie vormt bijvoorbeeld een groeiende groep. De bedrijven en bedrijfjes die daar actief in zijn, zijn nauwelijks in te delen bij bestaande sectoren. Ten tweede gaan we steeds meer richting dienstverlening en steeds meer naar een kenniseconomie. Een derde ontwikkeling is de ‘Smart Industry’. Straks kun je op je bureau producten maken. Andere ontwikkelingen zijn de groei van het aantal ZZP’ers en de toename van aankopen via internet. Op basis van al deze trends, kun

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

je voorspellingen doen over hoe de bedrijventerreinen van de toekomst eruit gaan zien. Bij de huidige terreinen vormt het economisch mechanisme het uitgangspunt. Het gaat om goede ontsluiting, goedkope grond en de nabijheid van klanten en arbeidskrachten. In de circulaire economie wordt, naast de ecologische aspecten, ook terdege rekening gehouden met de sociale aspecten. Ik voorzie dat er hybride omgevingen ontstaan, waar industrie en samenleving veel meer dan nu het geval is met elkaar in contact komen. Omgevingen met scholen, voorzieningen, woningen en diverse soorten bedrijvigheid.”

Ondernemers die zelf het initiatief nemen

“De neiging is altijd groot om de trends die we nu waarnemen door te trekken naar de toekomst,” meent Vincent Thunnissen, strategisch adviseur economie bij de gemeente Zutphen en projectleider programmering regionale bedrijventerreinen. “Dan menen we te weten hoe de wereld er dan uit zal zien. Meestal kloppen die visioenen niet. Alleen al om de simpele reden dat dingen ook naast elkaar kunnen blijven bestaan. Mijn zoon van dertig streamt bijvoorbeeld muziek, maar

einen

tegelijkertijd heeft hij een pick-up met grammofoonplaten. Het is geen droombeeld dat bedrijventerreinen inderdaad veranderen in omgevingen met meerdere functies. Daar komen in wellicht een parkachtige sfeer - sportscholen, restaurants, voorzieningen voor kinderopvang enzovoorts. Dat zie je elders in Europa al. Het wordt reuze interessant als ondernemers zelf het initiatief nemen. Een goed voorbeeld is een coöperatie in NoordLimburg, opgericht door champignontelers. Zij hebben hun positie in de keten aanzienlijk verbeterd. De coöperatie beschikt over een veiling, een verpakkingscentrum en een distributiecentrum voor alle denkbare zakjes menggroenten. Over een afstand van zo’n zeven kilometer zijn er Duitse en Nederlandse bedrijven gevestigd die actief zijn in de hele keten van teelt tot distributie.”

Focus op bestaande terreinen

Frank Geerlings is sectormanager Bedrijfsomgeving bij Oost NV. Deze ontwikkelingsmaatschappij begeleidt en ontwikkelt met vernieuwende ondernemers innovatieprojecten. Waaronder modernisering van bedrijvenparken. Hij verwacht niet dat er veel nieuwe bedrijventerreinen bij zullen komen. “Dus zullen we de focus voornamelijk moeten leggen op bestaande terreinen. Samen met TNO is Oost NV initiatiefnemer van een landelijk project om 250 bedrijventerreinen energiepositief te maken. Er zal nog wel sprake zijn van groei van logistieke terreinen. Die zullen aan de buitenkant van steden en dorpen blijven liggen. Ook voorzie ik dat er meer afzonderlijke bedrijventerreinen zullen ontstaan voor ondernemingen in de zwaardere milieucategorieën.

Daarnaast verwacht ik dat bestaande terreinen veranderen in omgevingen die je straks eigenlijk geen bedrijventerreinen meer kunt noemen. Met de vorige sprekers ben ik het eens dat dit parkachtige omgevingen zullen worden, waar gewoond en gewerkt wordt. En waar kinderen naar school gaan en buiten spelen.”

Infrastructuur

Henk Mulder: “Bij nieuw aan te leggen terreinen kun je op voorhand al rekening houden met infrastructuren. Op bestaande terreinen zie je vaak dat partijen best wel genegen zijn om wat met elkaar te doen op het gebied van de uitwisseling van warmte en elektriciteit. Maar dan is de afwezigheid van infrastructuur vaak een hobbel om daar daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. Gelukkig geldt voor veel terreinen dat er plannen zijn om daar in de nabije toekomst wat aan te gaan doen.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

INSPIRATIE & ENERGIE OM TE ONDERNEMEN

Ondernemen vraagt om energie en inspiratie. Ons prachtige uitzicht over de IJssel, heeft al mening ondernemer op nieuwe ideeën gebracht. Diners en lunches, maar ook vergaderbijeenkomsten, zijn voor veel ondernemers oplaadmomenten. Tijd voor elkaar, smakelijke en verrassende gerechten en vruchtbare gesprekken: ideaal voor ondernemers!

U bent welkom!

Restaurant ’t Diekhuus Bandijk 2 7396 NB Terwolde Tel: 0571-273968 www. diekhuus.nl/contact

Restaurant ’t Diekhuus waar u zowel zakelijk als privé een welkome gast bent

KARREMAN Gerechtsdeurwaarders en Juristen

VOOR DE MEEST DIRECTE AANPAK Speciaal voor lezers van de Driesteden Business Voorkomen is beter dan genezen. Om te zorgen dat úw facturen op tijd betaald worden, nemen onze incassospecialisten gratis met u uw debiteurenbeheer door middels de Karreman Quickscan. Wij helpen u graag verder!

✓ Gerechtsdeurwaarders ✓ Incasso (no-cure-no-pay) ✓ Juristen ✓ Mediation Apeldoorn | 055-577 28 28 | info@mkarreman.nl | mkarreman.nl

John Schraven

Als die planologisch gewenste ontwikkelingen duidelijk in kaart zijn gebracht, kunnen gemeenten daar alvast een voorschot op nemen, wanneer er bijvoorbeeld een nieuwe riolering moet worden aangelegd of de bestrating moet worden vervangen. Die werkzaamheden kunnen dan gecombineerd worden met het aanleggen van een deel van de gewenste infrastructuur.”

Het eigenaarschap van gemeenten is een klassieke wetmatigheid

Vincent Thunnissen: “In de toekomst wordt de vraag urgenter wie de eigenaar van een bedrijventerrein behoort te zijn. Ik vind niet dat een gemeente per deﬁnitie eigenaar hoort te zijn. Dat is een klassieke wetmatigheid die stamt uit de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Een vanzelfsprekendheid die in mijn ogen al te lang bestaat. Ik pleitte in de jaren negentig al voor wijziging van deze rol van lokale overheden. Zoals uit het eerder voorbeeld in NoordLimburg blijkt, wordt het interessant als de zeggingskracht terechtkomt bij de mensen die er de meeste baten en belang

Henk Mulder

Frank Geerlings

bij hebben. Er zijn allerlei alternatieve modellen denkbaar, waarbij niet iedereen een even grote invloed hoeft te hebben. Een coöperatievorm lijkt me daarvoor het beste werkbaar.”

Realistisch blijven

Frank Geerlings: “Een coöperatie kan ook het beste inschatten wat echt mogelijk is. Het gaat daarbij uiteraard ook om de omvang van een bedrijventerrein en de oplossingen die daar passend bij die schaal van toepassing zijn. Op een beperkt terrein kun je geen biomassacentrale realiseren. Hetzelfde geldt voor het plaatsen van windmolens. Ik snap het streven, maar ik denk niet dat elk bedrijventerrein circulair gemaakt kan worden. Maar overal kunnen wel stappen gezet worden richting verdere verduurzaming. En dan heb ik het niet alleen over energie, maar ook over mobiliteit, snel internet en bijvoorbeeld de toegankelijkheid tot big data. Ondernemers kijken nu nog te vaak naar wat de overheid gaat doen. In mijn opinie kunnen ze veel beter kijken naar wat ze zelf kunnen doen. In samenwerking met

Vincent Thunnissen

andere partijen. Dat hoort gewoon bij modern ondernemerschap.”

Het schaalniveau van kosten en baten

John Schraven: “In deze bespiegelingen moeten we vooral niet vergeten dat de samenleving circulair wordt. Dat is de basis en daar maken ondernemers deel van uit. Als we het hebben over kosten en baten van investeringen ten dienste van duurzaamheid, moeten we ons echt afvragen over welke kosten en basten het gaat. Hebben we het over het schaalniveau van de wereld die we aan het verpesten zijn omdat we de grondstoffen verspillen, of hebben we het over het verdienmodel van de individuele ondernemer? Wat mij betreft kunnen kosten en baten niet los gezien worden van het veel grotere maatschappelijke thema. Berekeningen krijgen daarmee een heel andere betekenis. Daarvoor hebben we andere rekenmodellen nodig. We hebben nog geen eenheid om circulariteit te meten.” �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Diepenveen……. een groen Dorp onder ‘de rook’ van Deventer NRH-Nieuw Roeterts Hof

De inspirerende inrichting en omgeving van NRH leent zich uitstekend voor zakelijke presentaties. Het team wil de zakelijke en leisure gasten met de hoogste service van dienst zijn. Dit maakt elke bedrijfspresentatie tot een succesvol event. Wil men tijdens de presentatie wat afwisseling? Dan zijn er diverse mogelijkheden zoals een wijn- of whiskyproeverij, een sigaren- of barista kofﬁeworkshop of gewoon een inspirerend wandelingetje in de rustieke omgeving. In NRH is diverse presentatie-apparatuur aanwezig, zoals een LCD scherm, microfoon, internet via glasvezel, wiﬁ, en audioapparatuur. Heeft u meer apparatuur nodig, dan organiseren wij dat graag voor u. NRH is elke dag van de week exclusief te reserveren voor uw bijeenkomst en is dus geen horecagelegenheid die elke dag haar deuren opent voor passerende gasten. Op locatie, gastverzorging op maat…….

Voorbeeldig.com maakt prachtige videoproducties door creativiteit en techniek te combineren. Zo wordt video een krachtige communicatietool!

Naast bedrijfspresentaties, lunches en diners in NRH-Nieuw Roeterts Hof zelf, kan het bedrijf ook events, openingen en recepties op locatie verzorgen. �

NRH-Nieuw Roeterts Hof & www.nieuwroetertshof.nl

videoregistratie webvideo commercial

bedrijfsvideo instructievideo animatie

Brasserie Zonnig www.brasseriezonnig.nl

www.voorbeeldig.com info@voorbeeldig.com 06-20704249

SPECIAL DEVENTER

Zuivere koffie uit Deventer TEKST INGMAR BIRZA

FOTOGRAFIE CARLA BIRZA

Sinds begin november is er naast Deventer Koek ook Deventer Koffie, een lokaal product waarvoor diverse Deventer bedrijven de handen ineen hebben geslagen. De beste koffiebonen worden rechtstreeks van coöperaties van koffieboeren in Uganda naar Deventer verscheept tegen een eerlijke prijs en hier gebrand, verpakt en verkocht. Dit is een stevige steun in de rug voor deze koffieboeren. Daarnaast vloeit de winst terug naar dit land in Oost Afrika waardoor opleidingen en ondersteuning mogelijk worden voor jongeren die aan de slag willen als koffieboer. Deventer heeft al een ruime tijd een speciale band met Uganda. De Stichting Kinderen van Uganda werkt al sinds 2009 aan projecten in Kibinge, Centraal Uganda. Daarnaast heeft de Gemeente Deventer projecten met een Ugandese overheidsorganisatie en zijn er uitwisselingsprojecten van scholen met Uganda. Deventer Koffie heeft afspraken gemaakt voor de levering van Robusta-bonen uit Kibinge en betrekt arabica-bonen uit een zuidelijker deel van Uganda. De coöperatie van koffieboeren is een belangrijke factor om boeren in deze arme plattelandsgebieden verder te helpen. Diverse Deventer bedrijven zijn betrokken bij Deventer Koffie. Als een van de eerste organisaties heeft Rabobank Salland zich aan dit project verbonden. Zij schenken Deventer Koffie en daarnaast heeft de bank zich ingezet voor de introductie met bijeenkomsten en informatie. De koffiebonen worden gebrand en ver-

pakt bij Fleur de Café aan de Hamburgweg in Deventer. Zij zorgen ook voor de distributie. Het logo en de huisstijl van Deventer Koffie zijn ontworpen door Birza Design. Zij kwamen al snel tot de ontdekking dat de vlag van Uganda de kleuren geel, zwart en rood bevat, tevens echte Deventer kleuren. Het centrale symbool bestaat uit een koffieboon, met hierin naast de Deventer toren ook de gekroonde kraanvogel, het symbool van Uganda. De kleurbanen komen overal in terug, onder andere in de verpakking, affiches en brochures en in de speciale kartonnen koffiebekers, geproduceerd door het Deventer bedrijf Promotiebeker. De koffie is verkrijgbaar in verpakkingen van 250 en 1000 gram. De pakjes van een half-pond worden ook speciaal verpakt in een buidel van bark cloth, een Afrikaans jasje met een bijzonder verhaal. Koffiestruiken houden van schaduw. Daarom worden op de plantages de inheemse Mutuba-bomen aangeplant. Van deze bomen wordt al eeuwenlang het duurzame natuurproduct bark cloth verkregen, een vezelrijke boombast die ook op de UNESCO-lijst van immaterieel cultureel

erfgoed voorkomt en jaar na jaar opnieuw kan worden geoogst van dezelfde boom. Deze verpakking is in Uganda voor Deventer Koffie geproduceerd voor een eerlijke prijs. Een mooi Deventer geschenk om cadeau te geven. De verkoop van Deventer Koffie aan particulieren gaat in eerste instantie via Roemar koffie & thee, Walstraat 45 in Deventer. Bedrijven en instellingen die interesse hebben in deze zuivere, smaakvolle koffie kunnen contact opnemen met Ruud Boon: 06-10382502. �

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Welkom bij Bartels!

Mensen met een passie voor techniek

Welkom bij Bartels! Onze diensten en producten op het gebied van constructies binnen de bouwsector leveren wij van ontwerp tot en met uitvoering. Hiermee zijn wij een veelzijdig bedrijf dat u van dienst kan zijn. Wij werken nagenoeg alleen nog maar op gebied van 3D en BIM en denken graag met u mee. Sinds halverwege 2015 is Bartels onderdeel van LievenseCSO. Dit biedt ons de mogelijkheid om onze klanten nog specialistischer en breder te adviseren, bijvoorbeeld op gebied van ruimte, milieu en duurzaamheid. Meer informatie vind je op www.LievenseCSO.com.

www.bartels.nl

info@bartels.nl

@Bartelsglobal

facebook.com/bartelsglobal

Medisch Spectrum Twente

Go Ahead Eagles

Een nieuw ziekenhuis van 90.000 m in hartje Enschede. Schitterend ontwerp van IAA Architecten waar Bartels als hoofdconstructeur aan mocht werken.

De terugkeer in de Eredivisie betekende noodzaak om de traditionele Adelaarshorst uit te breiden. Er is onder andere een nieuwe tribune neergezet, waarbij Bartels samenwerkte met Iâ&#x20AC;&#x2122;M architecten.

World of Food

Nettenfabriek Apeldoorn

Een oude parkeergarage in Amsterdam is hergebruikt en omgebouwd tot foodcourt! Bartels onderzocht of de bestaande constructie sterk genoeg was.

De Nettenfabriek in Apeldoorn is deels in gebruik genomen door Saxion. Bartels is betrokken bij een deel nieuwbouw en renovatie van het bestaande deel.

Interesse in onze dienstverlening en hoe wij kunnen bijdragen aan uw bouwproject? Wij denken graag met u mee! Neem contact op met Taco Klevering, directeur Bartels Enschede. Bartels Ingenieurs voor Bouw & Infra Hengelosestraat 563

053 - 433 85 58

7521 AG Enschede

tklevering@bartels.nl

Bartels is onderdeel van de

NETWERKEVENEMENT

Kookclinic ‘t Diekhuus smaakvol succes TEKST LIZANNE WESSELINK

FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Met een smaakvol viergangendiner bereid door tien enthousiaste ondernemers uit de Stedendriehoek was de kookclinic bij restaurant ’t Diekhuus in Terwolde ook dit jaar weer een groot succes. Op het menu stonden onder andere garnalen met ei, soep, kippendijen en een compote. Onder het genot van een wijntje gingen zeven mannen en drie vrouwen enthousiast aan de slag in de keuken.

Gerard Eijkholt van Partners in Optiek in Apeldoorn, is enthousiast over het voorgerecht dat hij bereidt. Eijkholt: “Ik maak altijd een kerstlunch voor mijn medewerkers en kantoorgenoten en daar komt dit zéker in terug. Ik vind het een eer om bij Jan Klercq te mogen koken, al vermaak ik me ook al vijftien jaar lang bij een kookclub hoor.” Zijn partners in crime bij het koken zijn kandidaat-notaris Leo Kok, die nu eindelijk weet hoe hij een goed roerei moet maken, en Michaël Kors van Kors NV uit Lochem. “Wij zijn gespecialiseerd in kunststof verspanen en spuitgieten en nu zie ik hier een uitvinding van mijn vader terug”, wijst die laatste naar de plastic snijplanken. “Hij vond het maar niks dat het vlees van de slager van een stalen snijplank kwam en daarbij mogelijk staalsnippers bevatte, vandaar de kunststof snijplank.”

‘t Diekhuus

Chef-kok Jan Klercq luistert geïnteresseerd naar het verhaal van Kors terwijl hij vanuit zijn ooghoeken de vorderingen van de andere deelnemers in de gaten houdt. “Ze doen het goed vanavond, hoor.

Dit evenement is altijd leuk en voor ons is het natuurlijk fijn om gedurende het jaar verschillende ondernemers terug te zien komen. Onze centrale ligging in de Stedendriehoek en het unieke concept met onze eigen, biologische moestuin blijft aantrekkelijk”, aldus Klercq.

Thuiswedstrijd

Voor de Twellose Monique Linthorst is de avond bijna een thuiswedstrijd. “Met ons bedrijf Linthorst Culinair verzorgen we zelf ook kookworkshops, naast de catering voor allerlei grote en kleine evenementen. We werken weleens samen met ’t Diekhuus, maar vanavond gaat het vooral om de gezelligheid.”

Verbinding

Datzelfde geldt voor bedrijfsadviseur Gerard van Houten, eigenaar van Business by Balance uit Epe. Van Houten is vaste bezoeker van de netwerkevenementen van Driesteden Business en heeft zich vanavond op het hoofdgerecht gestort. “Ik ben een mensenmens, altijd op zoek naar de verbinding en diepgang in gesprekken en zo nodig help ik als adviseur graag een handje.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 6 | DECEMBER 2016

Geanimeerde gesprekken

Als het diner even voor achten wordt opgediend en de positieve reacties over tafel vliegen, zijn de ondernemers al gauw verwikkeld in verschillende geanimeerde gesprekken. Na vier gangen kan iedereen voldaan terugkijken op een geslaagde avond met lekker eten en nieuwe contacten op een mooie locatie aan de IJssel. �

Match 4U zorgt nu nog sneller voor de juiste match via WhatsApp

Klant

Match 4U

Uitzendkracht

Match 4U, altijd snel en persoonlijk ook via WhatsApp! 06 51 75 38 99

Meer dan een uitzendbureau

Match 4U • Nieuwstad 1 • 7241 DL LOCHEM • info@match4u.nl • www.match4u.nl

VLEKKENAPP.NL WORDT U AANGEBODEN DOOR KEUS SCHOONMAAK & DIENSTEN BV