Editie 1 2019 by Driesteden Business

Business DRIESTEDEN

NOORD-VELUWE

 regionaal zakenmagazine jaargang 33 / nummer 1 / februari 2019

‘t Hof van Gelre smaakt in alles naar meer!

Duurzaam advies én aanpak door Warmtebouw

Hans van Telgen, Goodwill Media

Continu ontwikkelen is noodzaak

Leadax wint de Veluwse Innovatieprijs

De vuurdoop van Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland

RUIMTE

voor ondernemen

KRACHTENBUNDELING Vanaf 1 februari 2019 hebben Thoma Post Makelaars en Van Bussel Makelaars hun krachten gebundeld: Thoma van Bussel Bedrijfsmakelaars. Onder deze nieuwe naam zijn we samen dé bedrijfsmakelaar in Apeldoorn, Epe, Vaassen en omstreken. Hier verzorgen wij de aan- en verkoop en (ver)huur van bedrijfspanden. En dat is lang niet alles. Denk ook aan taxaties, beleggingen en meer. v.l.n.r. Gerrieke Wijnbergen, Daniël van Bussel, Inge Noppers

TE HUUR

GEZOCHT

TE HUUR

Voor opdrachtgevers van ons zijn wij dringend op zoek naar bedrijfsobjecten van groot tot klein. Radeweg 2, Vaassen

Paslaan 8-10, Apeldoorn

KANTOOR en BEDRIJFSRUIMTE (linkerzijde) met ruime voorzieningen op Bedrijventerrein Eekterveld. Uitstekende locatie met een goede ontsluiting richting Apeldoorn, Deventer en Noord-Nederland middels de A50. Voldoende parkeergelegenheid op eigen terrein.

Prachtige KANTOORVILLA midden in het centrum van Apeldoorn , op loopafstand van winkels, horeca en diverse voorzieningen. Aan de achterzijde van het pand is een ruime parkeerplaats met circa 22 parkeerplaatsen.

OPPERVLAKTE Bedrijfsruimte: 524 m². De kantoorruimte is gelegen op zowel de begane grond (circa 115 m²) als op de 1e verdieping (circa 84 m²).

VOORZIENINGEN De kantoren zijn voorzien van buitenzonwering, airco (gedeeltelijk ) radiatoren, pantry’s, toiletten etc.

HUURPRIJS € 3.000,- per maand excl. BTW

HUURPRIJS € 95.000,- per jaar excl. BTW

Kantoor Apeldoorn Tel: 055 5260860 apeldoornbog@thomavanbussel.nl

OPPERVLAKTE 775 m² verdeeld over drie verdiepingen.

Kantoor Vaassen & Epe Tel: 0578 700240 info@thomavanbussel.nl

APELDOORN • DEVENTER • DOETINCHEM • ENSCHEDE • HENGELO • LOCHEM • ZUTPHEN

jaargang 33 nummer 1 december 2019

inhoud

PAG.3 INHOUD

04 Hans van Telgen , Goodwill Media: ‘Continu ontwikkelen is noodzaak’

06 Over auto’s gesproken… 08 Adatum ICT & Telecom, spraakmakende oplossingen 09 HuninkDorgelo, Pensioen? “Dat duurt nog zo lang” 10 Ontboezemingen aan de lunchtafel… 15 COLUMN / Harry Webers

16 Wijnproeverij ‘t Hof van Gelre smaakt in alles naar meer!

18 Dubbelgesprek Ruben van Rhee & Hans van Norel 21 COLUMN / Hans Biesheuvel 23 Van Lanschot, Vrijstelling erfbelasting benutten 25 Literatuur 26 Driesteden BUSINESS: Unieke combinatie van businessmagazine en zakennetwerk 28 Gé Sletterink: start op tijd met stoppen

30 De vuurdoop van Jacco Vonhof, voorzitter Mkb-Nederland 32 COLUMN / Pluisje 34 Leadax wint de Veluwse Innovatieprijs 2018 38 Duurzaam advies én aanpak door Warmtebouw 40 Businessclub Noord-Veluwe, ter lering en vermaak

colofon Zakenmagazine voor de regio Stedendriehoek, Noord-Veluwe, Raalte en Lochem.

REDACTIEMEDEWERKERS Gerrit Jan Hendriks Wilma Schreiber

JAARGANG 33 februari 2019, editie 1

FOTOGRAFIE Evert van de Worp, Twello Pascal Goudkuil, Beekbergen

REDACTIEADRES Hatertseweg 576-B, 6535 ZW Nijmegen T (024) 350 45 35 | F (024) 350 45 36 E redactie@driestedenbusiness.nl HOOFDREDACTIE Toon van der Stappen

VORMGEVING Advice creëert impact!, Wijhe

WEBSITE www.driestedenbusiness.nl DRUK Veldhuis Media BV, Raalte ADVERTENTIE-EXPLOITATIE T (024) 350 45 35 | F (024) 350 45 36 E sales@driestedenbusiness.nl www.driestedenbusiness.nl MEMBER PAKKETTEN De deelname als Member kan op elk gewenst tijdstip ingaan. Lidmaatschappen lopen tot 1 januari en worden automatisch verlengd,

tenzij de Member uiterlijk vóór 1 november schriftelijk opzegt. Voor de vele voordelen die Members genieten, zie www.driestedenbusiness.nl T (024) 350 45 35 E klantenservice@driestedenbusiness.nl UITGEVER Pieter van de Mosselaar uitgever@driestedenbusiness.nl COPYRIGHT Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden.

Hans van Telgen , Goodwill Media

Continu ontwikkelen is noodzaak Het uitgeverijwezen lag hem en hij heeft iets met kinderen (“misschien door mijn achternaam”). In ruim 25 jaar tijd maakte Hans van Telgen zijn Apeldoornse bedrijf Goodwill Media tot een succes – en geeft hij samen met zijn team kleur aan elk kind. “Ik heb iets gezocht waar ik achter sta, waar ik passie voor voel en waarmee ik iets kan toevoegen.”

TEKST: WILMA SCHREIBER

FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

De keuze voor het ondernemerschap kwam niet uit de lucht vallen: van jongs af aan had Van Telgen al bewondering voor mensen met een eigen bedrijf. Met name het onafhankelijk zijn sprak hem aan. Na zijn mbo-opleiding koos hij voor de uitgeverijbranche, met een duidelijk doel voor ogen. “Ik wilde niet het zoveelste boekje maken, maar zelf een goed gevoel hebben en iets toevoegen. Omdat wij bovendien leunen op de welwillendheid van ondernemers, koos ik voor de naam Goodwill. Tegenwoordig zijn ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ en ‘participatiemaatschappij’ een begrip, wij zijn daar al sinds 1992 dagelijks mee bezig.”

Voorzien in behoefte Van Telgen besloot gratis een Kinderpuzzelen KIeurboek te maken voor de zogeheten medisch kinderdagverblijven (MKD), een

verzamelnaam voor onder andere verpleegkundige kinderdagverblijven, orthopedagogische dagcentra en kinderdagbehandeling. Deze richten zich op kinderen van 2 tot 12 jaar die meer zorg nodig hebben, bijvoorbeeld vanwege gedragsproblemen, ontwikkelingsachterstand of geestelijke en lichamelijke beperkingen. Een kwetsbare doelgroep, die afhankelijk is van budgetten en waar regelmatig van hogerhand bezuinigd moet worden. “Ook deze kinderen hebben een extraatje nodig, moeten plezier kunnen maken en even afgeleid zijn van hun beperkingen”, zegt hij. “Al snel bleken we in een behoefte te voorzien, mede omdat we computers met speciale software schonken waarmee de kinderen spelenderwijs angsten konden overwinnen. Dat sprak zich snel rond, net als het feit dat we onze afspraken nakwamen.” De kleurplaten – intussen zo’n 10.000 stuks – zijn geheel afgestemd op de doelgroep, die weinig of geen prikkels verdraagt. De kleurplaten kunnen slechts eenmalig gebruikt worden, want veel kinderen verblijven langere tijd in een MKD. “Met name voor kinderen met een vorm van autisme is het hergebruiken van een kleurplaat een no go. Daarnaast passen de kleurplaten steeds bij het seizoen of bepaalde thema’s, zodat de begeleiders deze kunnen gebruiken als lesmateriaal”, aldus

PAG.5 COVERSTORY

naar de Efteling. RTL4 is al eens een dagje mee geweest om dit te filmen. Na de uitzending hebben we veel positieve reacties gehad van onze deelnemende bedrijven.” Om de kosten te financieren, benadert Goodwill ondernemers, die als dank een vermelding in het Kinderpuzzel- en Kleurboek krijgen. “Hierin staan altijd de foto’s die het betreffende kinderdagverblijf zelf heeft gemaakt. Want vertrouwen is goed, maar zien waar ze aan bijgedragen hebben, is natuurlijk veel beter.” Inmiddels zijn bijna honderd medisch kinderdagverblijven, verspreid over heel Nederland, aangesloten bij Goodwill. Net als de meeste andere bedrijven kende Goodwill ook mindere tijden. De crisis in 2003 deed het bedrijf diep in het rood duiken. “Gelukkig kon ik alle ballen in de lucht houden dankzij mijn hobby, onroerend goed. Daarnaast heb ik de crisisperiode aangegrepen voor vernieuwing. Er kwam een nieuwsbrief bij en we haalden het ISO-certificaat om onze processen te stroomlijnen”, aldus Van Telgen. “Van de opmaak tot de verzending van de boeken, alles is tot in de puntjes verzorgd.” Goodwill is nu in het bezit van het HOI-keurmerk, wat betekent dat gecontroleerd wordt of de oplage daadwerkelijk gedrukt en verspreid is.

Optimale voorbereiding “Continu ontwikkelen is noodzaak om te overleven”, aldus Van Telgen. “Dat geldt voor medisch kinderdagverblijven en ook voor ons. Dus investeer ik in een prettige en gezonde werkomgeving voor mijn medewerkers: zit-sta bureaus, cursussen gesprekstechniek en oefensessies met een stemcoach. Zo zijn ze optimaal toegerust om telefoongesprekken te voeren. Mensen aan de andere kant van de lijn hebben tegenwoordig weinig geduld en een kort lontje. Een optimale voorbereiding helpt om het verhaal over te brengen.”

Ik prijs me gelukkig met dit team van wie er velen al ruim vijftien jaar hier werken

De credits voor het succes van zijn bedrijf deelt Van Telgen met zijn twaalf medewerkers. “Passie voor je vak alleen is niet voldoende, je hebt ook de juiste collega’s nodig. Ik prijs me gelukkig met dit team van wie er velen al ruim vijftien jaar hier werken”, zegt hij. Ondertussen denkt de Apeldoornse ondernemer alweer vooruit: “ik wil de beleving voor bedrijven verder vergroten. Nog meer laten zien waar de ondernemer aan gaat bijdragen, vergroot de betrokkenheid. Zo geven wij samen kleur aan elk kind.” www.goodwill.nl

Van Telgen. Gerda Havertong, bekend van Sesamstraat, treedt op als ambassadeur. “Zij bezoekt regelmatig één van onze medisch kinderdagverblijven en leest dan de kinderen voor.” Inmiddels is Goodwill een echt familiebedrijf geworden: broer René maakt de kleurboeken op en Ineke (inmiddels zijn vrouw) en schoonzus Xandra maken de illustraties en bedrijfskleurplaten.

Door de crisis heen Intussen heeft Van Telgen het concept van Goodwill verder uitgebouwd. Zo organiseert zijn bedrijf nu ook zogeheten Goodwill Days. De medisch kinderdagverblijven krijgen dan een ingerichte snoezelruimte waar de kinderen zonder prikkels even kunnen ontspannen. Of ze gaan een dagje uit naar bijvoorbeeld een dierentuin. “Met regelmaat kunnen nu hele groepen kinderen met hun begeleiders Een uitje naar de Efteling tijdens één van de Goodwill Days

Over auto’s gesproken… door Frank van Klink en Lex van Velzen

INGETOGEN CHIQUE EN RIJK UITGERUST Volkswagen introduceert een paar aantrekkelijke pakketten om het leven in de riante vierdeurs coupé Arteon nog verder te veraangenamen. Zo zijn alle Arteons tijdelijk zonder meerprijs leverbaar met de superieure automatische DSG-transmissie. In de Arteon Elegance Business beschikt de berijder voortaan standaard over het Discover Mediainfotainmentsysteem, een automatisch bedienbare achterklep, spraakbediening, een digitaal instrumentenpaneel, verkeersbordherkenning en 18 inch velgen.

ALTIJD ONLINE

Frank van Klink: Heerlijk opvallende verschijning, met deze pakketten helemaal af. Lex van Velzen: Heel betaalbare luxe in een uitermate exclusieve verpakking.

De Skoda Rapid is in Nederland altijd een beetje een muurbloempje gebleven, maar dat droeve lot zal z’n bijzonder fraaie opvolger bespaard blijven. De nieuwe Scala oogt op alle fronten leuker en frisser, maar is nog steeds een ruime en bijzonder praktische auto. De Scala is ook gelijk de eerste Skoda die altijd online is dankzij z’n eSimmodule. Standaard op iedere Scala is Emergency Call: een systeem dat bij een ongeval zelfstandig de hulpdiensten alarmeert en de positie van de auto doorgeeft. Frank van Klink: Het wordt druk bij de Skoda-dealers dit jaar: naast deze Scala introduceren de Tsjechen ook nog een verse compacte crossover, de Modiq. Lex van Velzen: Geheel naar wens te configureren dankzij een imposante optielijst met onder andere dynamische richtingaanwijzers, een leuke gimmick.

ZORGELOOS ZOEVEN Berijders van de nieuwe Audi e-tron worden niet alleen door alle standaard aanwezige luxe, zoals luchtvering, volledig in de watten gelegd. Ook bij het ‘tanken’ levert Audi alle mogelijke ondersteuning dankzij de e-care. Naast zeer uitgebreide garantie en navigatie-updates levert deze service ook de Shuttel Mobiliteitspas, die toegang geeft tot meer dan 65.000 ‘gewone’ laadstations en ruim 2.000 snellaadstations in heel Europa. Frank van Klink: Dit wordt de nieuwe norm voor SUV-liefhebbers. Handig onderdeel van de e-care dienstverlening: gratis afsleephulp naar het dichtstbijzijnde oplaadpunt als de accu leeg is. Weg range anxiety. Lex van Velzen: Standaard al zeer luxueus, maar ik zou er wel het extra laadpunt aan de passagierszijde bij bestellen: dan sta je altijd vanzelf goed bij het oplaadpunt.

sUP!er Wel de looks, niet de lasten: met het R-line Sportpakket krijgen de move up! en de high up! een extra sportief uiterlijk voor een zeer geringe meerprijs. Beide modellen staan op 16 inch lichtmetalen wielen en krijgen een geheel nieuwe R-line voorbumper, donkergetinte ramen achter en zwarte spiegelkappen. Het zwarte dak en de R-line logo’s maken het uiterlijk helemaal af. Frank van Klink: Het blijft een heerlijke rijdersauto, verreweg de leukste in dit segment. Lex van Velzen: Niet moeilijk over doen: voor € 692 wordt je up! nog stukken leuker.

PAG.7 AUTOMOTIVE

DA’S NOG NOOIT VERTOOND: AFGELOPEN DECEMBER WAS DE ELEKTRISCH AANGEDREVEN JAGUAR I-PACE DE BEST VERKOCHTE AUTO VAN HET LAND. VAN DE BESTSELLER VOLKSWAGEN GOLF WORDT NU OOK AL EEN KWART VAN ALLE NIEUWE EXEMPLAREN ALS E-GOLF VERKOCHT EN IN DE LOOP VAN HET JAAR ZULLEN ER NOG VEEL MEER ELEKTRISCHE AUTO’S BIJKOMEN. TEGELIJKERTIJD STERFT ER EEN ANDERE AUTOSOORT UIT: DE GROTE MPV’S ALS BIJVOORBEELD DE VOLKSWAGEN SHARAN OF DE OPEL ZAFIRA ZIJN UIT DE MODE EN VERDWIJNEN UIT DE SHOWROOM: MODERNE AUTOMOBILISTEN KIEZEN VOOR DE DYNAMISCHER CROSSOVERS ALS DE VW TIGUAN OF DE SEAT TARRACO.

BIJTELLINGSBOLIDE Eindelijk: daar is ie dan, de langverwachte ‘kleine’ Tesla. De Model 3 levert net zoals z’n grote broers even spectaculaire als irrelevante prestaties: een topsnelheid van 250 km/u is uitsluitend voor onze oosterburen een leuk verkoopargument. Ook bij stoplichtsprintjes trekt de Model 3 de klinkers uit de straat en laat menig sportwagen moeiteloos achter zich. Wie niet voortdurend het volledige vermogenspotentieel aanspreekt, wordt beloond met een fraai bereik: de goedkoopste van de serie haalt 560 kilometer op een acculading. Frank van Klink: Voor nog geen zestig mille krijg je vierwielaandrijving, topprestaties en een heel acceptabel bereik. Later dit jaar volgen eenvoudigere versies. Lex van Velzen: Deze Model 3 kon wel eens een geheide hit worden onder zakelijke rijders. Voor Tesla even afwachten of dat niet ten koste gaat van de veel duurdere Model S.

STOPPEN OP JE HOOGTEPUNT De vierde generatie van Renaults uiterst succesvolle Clio behoort nog tot de best verkochte auto’s in Europa, maar Renault heeft nu al z’n opvolger onthuld. De Clio V lijkt sterk op z’n voorganger, maar is tot in alle details nieuw en staat op een volledig nieuw onderstel dat ook ruimte biedt aan hybride aandrijflijnen. In het dashboard hebben de analoge klokken plaatsgemaakt voor digitale schermen. Frank van Klink: De nadruk bij deze nieuwe Clio is veel meer gelegd op de kwaliteit van de gebruikte materialen in het interieur en da’s geen overbodige luxe. Lekker brutaal met die C-vormige LED-verlichting in het front. Lex van Velzen: Ietsje kleiner dan z’n voorganger, maar dankzij het ruimtebesparende dashboard toch een ruimer interieur en ook de bagageruimte is iets toegenomen. Het verticale display op het dashboard lijkt een maatje te groot.

HEEL SUBTIEL Volkswagen heeft z’n Passat onderhanden genomen, maar de uiterlijke wijzigingen zijn bijzonder subtiel: iets andere koplampen en bumpers, nieuwe kleuren, dat soort zaken. Onderhuids zijn de veranderingen veel ingrijpender, zowel op motorisch als op elektronisch gebied. Zo kan de vernieuwde Passat tot 210 km/u autonoom rijden, de vorige lichting redde dat tot 60 km/u. De nieuwe Passat is voortaan altijd online dankzij z’n integrated online connectivity unit met simcard. Frank van Klink: Was goed, is goed, blijft goed. De Passat is echt de benchmark in deze klasse, met de hele berg aan nieuwe rijassistentiesystemen is hij z’n tijd weer ver vooruit. Lex van Velzen: Op veler verzoek teruggekeerd: de plug-in GTE-versie, dankzij een groter accupakket is het elektrische bereik toegenomen tot zo’n 55 kilometer.

PAG.8 BEDRIJFSPROFIEL

Adatum ICT & Telecom is dé partner op het gebied van ICT- en telefonievraagstukken. Met het eigen unieke Voice over IP platform, de IP Businessmanager®, is het een toonaangevende speler op de nationale en internationale markt. TEKST: ANITA BIERHOF FOTOGRAFIE: PASCAL GOUDKUIL

Adatum ICT & Telecom

SPRAAKMAKENDE OPLOSSINGEN Volgens John Peter Murray, Sales Manager bij Adatum ICT & Telecom doen succesvolle mensen zaken met succesvolle bedrijven. “Het is dan ook belangrijk, én daarnaast ook een uitdaging, om altijd vóórop te blijven lopen in deze dynamische markt. Voor onze klanten ontwikkelen wij nieuwe features die we daarna ook beschikbaar kunnen stellen aan onze andere klanten. Wij vragen ons af welke van de technologieën werken voor onze klanten en leveren daardoor altijd maatwerkoplossingen. Adatum ICT & Telecom onderscheidt zich doordat wij niet denken vanuit het product, maar vanuit de behoefte van onze klanten.”, aldus John Peter.

VoIP Specialist Adatum ICT & Telecom heeft niet alleen 25 jaar ervaring op het gebied van ICT en Telecom maar is ook al 15 jaar specialist op het gebied van VoIP telefonie, oftewel bellen over het internet. “Voice over IP, korts gezegd VoIP, is voor elke organisatie interessant, zowel kostentechnisch als functioneel.” vervolgt John Peter. “Het voordeel van ons eigen VoIP telefoniesysteem, de IP Businessmanager®, is dat organisaties profiteren van nóg lagere kosten ten opzichte van andere VoIP systemen en zijn extra functionaliteiten standaard inbegrepen.”

Trots Het succes van de Adatum ICT & Telecom is ook in de telecomwereld niet onopgemerkt gebleven.

Ook Driesteden Business kiest voor het unieke VoIP platform IP Businessmanager®

Adatum ICT & Telecom is tijdens de Telecom Inspirience Awards 2018 uitgeroepen tot winnaar in de categorie Best Cloud Communications Project en mocht tevens de Specialized Partner Award in ontvangst nemen. De jury schrijft: Adatum ICT & Telecom kiest niet altijd voor de gemakkelijkste weg, maar de weg die voor de klant het beste is. “Dit zijn mooie woorden natuurlijk, maar uiteindelijk vinden we ons werk gewoon heel leuk. De uitdaging is om oplossingen te vinden die andere partijen niet vinden.”, zegt John Peter. Hij is trots als zijn organisatie nét dat stapje extra kan doen voor de klant. “Dat we klanten laten zien dat ze aanzienlijk kunnen besparen op hun maandelijkse kosten en dat ze bij ons geen onnodige investeringen in nieuwe hardware hoeven te doen, is voor ons de kers op de taart”.

PAG.9 BEDRIJFSPROFIEL

Bijna 900.000 mensen in loondienst bouwen geen pensioen op. Uit recent onderzoek van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid blijkt dat meer dan de helft van de bijna 1 miljoen ZZP-ers helemaal geen pensioenvoorziening hebben. TEKST: EDDY KLEIN VELTHUIS FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

Pensioen? “Dat duurt nog zo lang” Begrijpelijk, maar onverstandig

Uitstelgedrag

Als het gaat om pensioen dan haken veel mensen af. Begrijpelijk, maar onverstandig. Voor velen is pensioen complex, saai en bovendien ligt de pensioendatum nog in de verre toekomst.

Behalve financiële factoren zijn er ook andere redenen waarom een groot aantal bedrijven en ondernemers geen goede pensioenregeling hebben getroffen. Vaak wordt gesteld dat de keuzes rondom pensioenopbouw complex zijn en dat het lastig is om een goed beeld te krijgen van de diverse mogelijkheden en de daarbij behorende kosten. Dat schrikt u wellicht ten onrechte af.

Toch blijft belangrijk om aandacht te hebben voor uw pensioen. Mede omdat er de komende jaren veel gaat veranderen in pensioenland. • De AOW en pensioenleeftijd gaat nog verder omhoog • Vraagstukken als solidariteit, generatiekloof, verplichtstelling, transparantie worden steeds actueler. • Er is steeds meer eigen verantwoordelijkheid, ook voor werknemers. • Het Nederlandse pensioenstelsel moet toekomstbestendig worden gemaakt voor jongere én oudere generaties

Pensioenopbouw een kwestie van: “ondernemen is vooruitzien!” Wat ontvangt u aan pensioen als er gestopt wordt met werken? Kunt u daar eigenlijk wel van rondkomen? Als u helemaal niets geregeld heeft dan ontvangt u na pensionering alleen een AOW-uitkering. De hoogte van dit bedrag is afhankelijk van uw persoonlijke situatie.

Pensioenopbouw Er zijn verschillende redenen waarom er niets of nauwelijks iets wordt gedaan aan (de eigen) pensioenopbouw. Uit een studie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid blijkt dat de pensioenopbouw gevoelig is voor de economische situatie. In economisch mindere tijden wil men geen geld vrijmaken voor een goede pensioenregeling. En in economisch goede tijden zijn er soms ook andere prioriteiten. Een goede pensioenregeling is flexibel en houdt rekening met economisch goede en slechte tijden.

Ondernemer U bent ondernemer als u zelfstandig ondernemer of directeur groot aandeelhouder bent. Als ondernemer heeft u een bijzondere (fiscale) positie. Maar ook voor u geldt dat pensioenopbouw noodzakelijk is. Niet alleen voor uzelf, maar ook voor uw gezin.

Werkgever U bent als directeur verantwoordelijk voor de arbeidsvoorwaarden binnen uw onderneming. Een pensioenregeling is voor uw medewerkers een belangrijk onderdeel daarvan. Het is van belang dat de kosten van de (collectieve) pensioenregeling inzichtelijk en beheersbaar zijn en blijven.

Vandaag nog aan de slag met (uw) pensioen van morgen? Wij zijn gespecialiseerd in pensioenadvies. Vaak complexe materie, die wij voor u begrijpelijk maken. Dat verschaft u overzicht, zodat u precies weet welke keuzes u kunt of moet maken.

Wij begeleiden u graag bij al uw pensioenvraagstukken. Stuur een email aan info@huninkdorgelo.nl of bel 055-52 22 000.

Duidelijk HuninkDorgelo.

PAG.10

Fokko van Gennep (50) Eigenaar Fokke Ontwerp, Deventer (“Fokko Ontwerp bestaat tien jaar. Voor grote en kleinere opdrachtgevers in Deventer en Apeldoorn verzorgen wij de grafische vormgeving voor verpakkingen, huisstijlen en tal van andere uitingen.”) Hobby: Motorrijden. “Ik heb een Harley Davidson, die naar mijn eigen wensen is gemaakt. Met een clubje uit Diepenveen gaan we regelmatig een weekendje op stap. Boek: ‘Alles van John Grisham’. Muziek: “Rockballads en reggea.” Tv-programma: ‘Top Gear.’ Lievelingskostje: “Mijn vrouw maakt een geweldige pan snert.” Laatste privéaankoop: Een salontafel. “Ter vervanging van een eigen gemaakte tafel waar een boktor in bleek te huizen.”

Michael Bordeaux (32) Eigenaar Wijzinwolf.nl, Apeldoorn (“Uit grappen en gein is onze onderneming in acht jaar uitgegroeid tot een multimediabureau. Wij produceren grafische producten, video’s, animaties en websites.”) Hobby: “Ik ben een half jaar geleden begonnen met vlieglessen. Er zitten zoveel aspecten aan deze liefhebberij dat ik continu nieuwe facetten ontdek en daar geniet ik van.” Boek: “Theorieboeken voor mijn vliegexamen.” Muziek: “Ik speel zelf gitaar en heb een voorkeur voor rauwe gitaarsolo’s. ‘November Rain’ van Guns N’ Roses is een absolute favoriet.” Tv-programma: ‘Air Crash Investigation’. Lievelingskostje: Lasagne. Laatste privéaankoop: Een huis in Apeldoorn.

Ben Hulscher (54) Mede-eigenaar van VISIE Accountants en Belastingadviseurs, Deventer (“Onze dienstverlening is gericht op ZZP’ers tot en met het midden- en kleinbedrijf, verspreid over het hele land. We zijn een zelfstandig kantoor en houden van korte lijnen met onze klanten.”) Hobby: “Mijn moestuin. Ik kweek frambozen, courgettes, aubergines, sperziebonen en nog veel meer. Samen met mijn zoon heb ik een sproei-installatie aangelegd. Het allerleukste is om ‘s morgens in de zomer aardbeien te plukken en die meteen op een beschuitje te leggen.” Boek: ‘De Da Vinci Code’ van Dan Brown. Muziek: U2, Police, Simple Minds. Tv-programma: Sport en nieuws. Lievelingskostje: “Alles, behalve pudding met vel.” Laatste privéaankoop: Een hometrainer. Henk Broekema (36) Eigenaar van Essentie Talent Consulting (Deventer) (“Ik ben organisatiepsycholoog en hou me vooral bezig met leiderschapsontwikkeling. Verantwoordelijken van een bedrijf beschikken vaak over veel expertise van hun vak. Maar ze komen erachter dat leidinggeven een andere uitdaging is.” Hobby: “Samen met mijn gezin genieten van onze vrije tijd. Wij hebben een dochter van anderhalf jaar oud. Het is heerlijk om in het weekend met haar naar het zwembad te gaan of in het bos rond te lopen.” Boek: “Alles van Dan Brown.” Muziek: “Als er maar gitaren klinken. Van de jaren dertig via The Beatles en Rolling Stones tot Muse.” Tv-programma: ‘De Wereld Draait Door.’ Lievelingskostje: Stamppot met worst en spek. Laatste privéaankoop: “Het bordspel ‘Ticket to ride’.” Dennis Martens (40) Vestigingsmanager Duropanel (Lochem) (“Duropanel is een grafisch productiebedrijf. Met veertien mensen zijn wij gespecialiseerd in zeefdruk, digitaal printwerk op plaatmateriaal en sublimatietechnieken. Oftewel: wij brengen afbeeldingen aan in metalen en kunnen houtstructuren nabootsen.”) Hobby: Muziek. “Ik kan niet zonder muziek werken. In het verleden was ik dj en presenteerde ik radioprogramma’s voor de lokale omroep.” Boek: ‘The Seven Habits of Highly Effective People’ van Stephen R, Covey. Muziek: “Ik luister het meest naar elektronische dance. (voorkeur voor aangepaste versies en remixes).” Tv-programma: ‘De Wereld Draait Door.’ Lievelingskostje: ‘Vleesgerechten en zwaardvis.” Laatste privéaankoop: “Onderdelen om een eigen kapstok te maken.”

PAG.11 ONTBOEZEMINGEN AAN DE LUNCHTAFEL

ONTBOEZEMINGEN AAN DE LUNCHTAFEL…

...Over de diverse aspecten van het ondernemerschap & kinderdromen De drijfveren, voorkeuren en achtergronden van de ondernemer zijn onlosmakelijk verbonden met het zakelijk functioneren. Die gedachte is voor Driesteden & Noord-Veluwe BUSINESS aanleiding om elke twee maanden een aantal ondernemers te trakteren op een middagmaaltijd. De lunchtafel - dit keer in Hotel Hof van Gelre in Lochem - onderbreekt de dagelijkse beslommeringen en is de behaaglijke plek om ontspannen over jezelf te keuvelen. TEKST: TOON VAN DER STAPPEN FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

Totaaloverzicht De vraag luidt: “In welk aspect van het ondernemerschap ben je minder bedreven? En waar ben je goed in?” De opa van Dennis Martens zei altijd: “Ik ben niet eigenwijs, ik ben eigenzinnig. Eigenzinnigheid is een karaktereigenschap die ook bij Dennis Martens past, constateert hij. “Dat kan een positieve eigenschap zijn, die tegelijkertijd negatief kan uitpakken. Het werkt in mijn voordeel dat ik vasthoudend ben. Daar staat tegenover dat ik moeite heb om dingen los te laten en taken over te dragen aan anderen. Terwijl je als ondernemer juist groeit als je los kunt laten. Toch ervaar ik dat ik tevreden ben met mijn vermogen om het totaaloverzicht te bewaren. Daardoor kan ik ook gemakkelijk schakelen.”

Plezier en voldoening “De commerciële verkoop is een aspect van het ondernemerschap waar ik niet zo goed in ben,” zegt Henk Broekema. “Ik ben

niet voor mezelf begonnen omdat ik persé een eigen bedrijf wilde hebben. Ik wil gewoon mijn werk als psycholoog doen, omdat ik daar veel plezier en voldoening uithaal. Mijn sterkste kant ligt bij de inhoud en daarmee bij de uitvoering van mijn vak. Ik heb heel snel door hoe een persoon in elkaar zit en even snel verbanden leggen.”

Makkelijk delegeren en plannen Ben Hulscher: “Ook voor mij geldt dat de commerciële vaardigheden niet geweldig ontwikkeld zijn. Ik doe bijna niet aan netwerken. ’s Avonds ga ik liever sporten. Ik heb daar overigens zakelijk geen last van. Ik ga ervan uit dat je er altijd voor moet zorgen dat de kwaliteit van je werk goed is. Daarmee trek je vanzelf klanten aan. Ik beschouw >

when we snap our fingers, your audience will be moved

Stationsweg 25 8131 DG Wijhe

0570 52 11 52 www.advice.nl

Bureau voor boodschap, beeld en bereik

PAG.13

het als mijn sterkste kanten dat ik makkelijk kan delegeren, prima kan plannen en er geen moeite mee heb om mijn afspraken stipt na te komen.”

Snel doorgronden “Ik ben evenmin een goede netwerker,” zegt Michael Bordeaux. “Je moet er in mijn ogen getraind in zijn om jezelf en je bedrijf tijdens netwerkbijeenkomsten te profileren. Het team van ‘Wijzijnwolf’ barst van de technische kennis. Ondanks dat we nauwelijks aan actieve acquisitie doen, stroomt het werk binnen. We hebben de toekomstrichting van het bedrijf uitgestippeld en daarin hebben we een duidelijke groeiambitie uitgesproken. Ik realiseer me dat een training voor netwerken en actieve acquisitie dan noodzakelijk is. Ons vak staat nooit stil. De ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op. Mijn sterkste kant is het snel kunnen doorgronden van nieuwe technieken.”

Sociaal en stressbestendig Fokko van Gennep: “Ik ben creatief en ik kan me uitstekend inleven in de wensen van mijn klanten. Die wensen vertaal ik naar visuele uitingen en mijn klanten vinden dat ik daar goed in ben. Ik ben sociaal en stressbestendig. Ook dat beschouw ik als een voordeel als je ondernemer bent. Wat ik lastig vind? Ik heb best wel een uitgebreid netwerk, maar ik heb er moeite mee om uit die contacten daadwerkelijke opdrachten te genereren. Ik heb liever dat iemand anders mij aanprijst, dan dat ik dat zelf moet doen.”

Gymleraar Ben Hulscher wilde in zijn kinderdromen gymleraar worden. “Op de middelbare school stelde een docent mij de cruciale vraag waar mijn voorkeur lag: bij sporten of bij lesgeven. Ik antwoordde dat ik vooral sporten leuk vond. ‘Dan moet je geen gymleraar worden,’ reageerde hij. ‘Dan moet je vooral lekker veel gaan sporten.’ Ik ben hem nog steeds dankbaar voor dat advies. Mijn hele leven sport ik al heel veel en dat geeft me enorm veel ontspanning.”

Michael Bordeaux:

‘Je moet er in mijn ogen getraind in zijn om jezelf en je bedrijf tijdens netwerkbijeenkomsten te profileren’

Michael Bordeaux:

‘Astronaut worden, leek me wat te hoog gegrepen, maar een carrière als piloot was ook prima.’

techniek van de ruimtevaart? Die zijn er uiteraard, maar daar heb ik nooit zo over nagedacht. Dat ik nu vlieglessen volg, ligt natuurlijk wel in het verlengde van mijn jongensdromen.”

Striptekenaar Fokko van Gennep wilde striptekenaar worden. “Ik was als kleine jongen altijd aan het tekenen. Ik kwam erachter dat je om een stripalbum te maken ook een goed scenario moet kunnen schrijven en daar ben ik minder bedreven in. Wel heb ik korte strips getekend als ondersteunend illustratiemateriaal. Tekenen beschouw ik als een goede basisvaardigheid voor een grafisch ontwerper. Nog steeds pak ik mijn schetsboek om eerste opzetten te maken.”

Vanaf de zijlijn observeren “Toen ik jong was, had ik niet echt een beeld van wat ik later wilde worden,” vertelt Henk Broekema. “Nog niet zo lang geleden zag ik mijn kleuterjuf van vroeger terug. Het verbaasde haar niets dat ik psycholoog was geworden. Ze zei: ‘Op de kleuterschool was je al vanaf de zijlijn aan het observeren hoe andere kinderen met elkaar aan het spelen waren.’”

Astronaut

De baas

“Ik vond als kind de ruimtevaart buitengewoon interessant,” zegt Michael Bordeaux. “Ik las veel boeken en zag veel documentaires over dit onderwerp. Astronaut worden, leek me wat te hoog gegrepen, maar een carrière als piloot was ook prima. Het leven beantwoordt niet vaak aan kinderdromen en dat gold voor mij ook. Ik koos voor computertechniek. Of er raakvlaken zijn met de

Dennis Martens: “Ik wilde altijd de baas worden. Maakte me niet uit van wat. Mijn oma wilde bijvoorbeeld niet meer oppassen, omdat ik haar had gezegd dat wanneer mijn ouders niet thuis waren ik de baas was. Bij spelletjes en sportwedstrijden nam ik snel het initiatief. Ik heb veel vrijwilligerswerk gedaan. Niet zelden werd ik dan bestuurslid of voorzitter van de organisatie.”

Kom en geniet van het magnifieke uitzicht op Deventer! Sandton IJsselhotel is de locatie bij uitstek voor uw zakenlunch, diner of bijeenkomst. We bieden u een panoramisch uitzicht op de IJssel en Hanzestad Deventer. Een uitzicht waarvan u eindeloos kunt genieten in onze hotelkamers, vergaderzalen en in het bijzonder vanaf ons schitterende terras. Wanneer mogen we u verwelkomen?

Worp 2, 7419 AD Deventer, 0570 66 70 80, deventer@sandton.eu, www.sandton.eu/deventer

Business DRIESTEDEN

De plek voor uw: Zaken lunch Vergadering Private dining Presentatie Meeting Zaken diner Bijeenkomst Parkeren naast de deur

0575-522 753 www.depauwwarnsveld.nl Rijksstraatweg 11, Warnsveld - Wo t/m Ma, vanaf 11.00u

NOORD-VELUWE

Uw advertentie hier? Wij houden een warm plekje voor u vrij.

Bel of mail met Pieter van de Mosselaar: 024 â&#x20AC;&#x201C; 350 45 35 / uitgever@driestedenbusiness.nl

PAG.15 HARRY WEBERS

Column

Hoe spoort de Regio Stedendriehoek? Harry Webers voorzitter SER Overijssel

Begin februari werd het spoor opeens hot, toen er kort na elkaar veel berichten over meer en snellere treinen naar buiten kwamen. Ter illustratie een korte bloemlezing. ProRailbaas Pier Eringa deed een pleidooi voor treinen met een snelheid 250 km per uur tussen de Randstad en het Noorden, Oosten en Zuiden. De NS testte een snelle intercity tussen Groningen, Zwolle en Den Haag. En het spoorboekje 2020 gaat uit van meer intercity’s in de spits op het traject Utrecht-ApeldoornDeventer. Volop nieuwe kansen voor een betere bereikbaarheid van Regio Stedendriehoek met Apeldoorn, Deventer en Zutphen. Staatssecretaris van Veldhoven stuurde op 6 februari een brief aan de Tweede Kamer, waarin het ‘Toekomstbeeld OV’ (2040) werd geschetst. De betrokken partijen hebben enkele jaren gewerkt aan het contouren hiervan. De kracht van het OV wordt versterkt door frequente treinverbindingen in een ring van 9 (middel)grote steden waaronder Zwolle, Arnhem en Nijmegen, snelle treinen tussen de landsdelen en goede internationale verbindingen (HSL-spoornet en IC-spoornet). Ook wordt ingezet op drempelloze aansluitingen en verduurzaming (‘zero emissie’ en ‘circulair’). Aan visie en ambities geen gebrek! Goede bereikbaarheid van en naar regio’s, maar ook binnen regio’s is van grote betekenis voor de regionale economie, de bereikbaarheid van onderwijs en banen en de vestiging van bedrijven. De ambitieuze spoorplannen klinken dan ook als muziek in de oren van de Regio Stedendriehoek, die zich profileert als Cleantech Regio, waar snel, slim en schoon vervoer een prioriteit is. En daarbinnen is een ambitie om de intercityverbinding Amsterdam-Amersfoort-Cleantech RegioTwente-Hannover-Berlijn te verbeteren. Daarmee wil de Regio in 2023 dé vestigingsregio voor bedrijven en talenten zijn. En 2023 is al over enkele jaren! Maar er zijn ook zorgelijke dilemma’s. Zo is een dilemma dat het personenvervoer per spoor in en tussen de grote steden tot 2040 met 30 tot 40 % zal stijgen, terwijl in het landelijk gebied en krimpregio’s zoals de Achterhoek de spoorservice en het kostenniveau steeds meer onder druk komen te staan. Het risico is dan niet denkbeeldig dat het Rijk steeds meer investeert in de sterke (kern)regio’s en steeds minder in de zwakke (krimp)regio’s, waardoor de onderlinge tegenstellingen verder zullen toenemen met alle gevolgen van dien. De Cleantech Regio is een nog jonge regio, die nog volop in ontwikkeling is en werkt aan haar ontwikkeling en profilering. Maar de ambities op het gebied van energietransitie en circulaire economie zijn er niet minder om. En daarvoor is snel, slim en schoon vervoer zoals OV een randvoorwaarde en belangrijke succesfactor. Dit zorgt ervoor dat de regionale economie wordt gestimuleerd in plaats van belemmerd door demografische ontwikkelingen. Pier Eringa stelde al dat het spoor de samenleving niet in de weg mag staan. Meer spoor betekent meer Business in de Drie Steden!

PAG.16

& WIJN & SPIJS

Wijnproeverij ‘t Hof van Gelre smaakt in alles naar meer!

Een geheel verzorgde reis om de wereld in acht wijnen “Als ik met zo’n doosje wijn naar buiten loop, word ik al vrolijk bij de gedachte aan wanneer, met wie en waarbij ik welke fles ga opentrekken.” Eén van de proevers bij de proeverij, donderdag 31 januari in hotel Hof van Gelre in Lochem is overduidelijk in zijn nopjes met zijn wijnoogst. TEKST: GERRIT JAN HENDRIKS FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

Zijn wijnoogst overigens die veel ‘rijker’ is dan die - met alle respect overigens - paar flesjes wit en die paar flesjes rood. Want Rob Finster van Wijnimport Lochem schenkt zijn publiek - een klein maar vooral gezellig gezelschap - ook volop heerlijke wijnverhalen. Trouwens, wie de combinatie Rob Finster en ‘t Hof van Gelre bekend in de oren klinkt... Dat klopt. Tot eind 2018 was het immers zijn hotel. Nu

PAG.17 NETWERKEVENEMENT

hij het verkocht heeft, stort hij zich helemaal op zijn eind 2016 opgerichte Wijnimport Lochem. En ‘schreeuwt’ hij zijn liefde voor wijnen van de daken.

Onherkenbaar vermomd Het wordt een reis om de wereld in acht wijnen. Vier wit, vier rood. Een verrassingsreis, want elke fles wordt onherkenbaar vermomd in aluminiumfolie uitgeschonken. Eerst is het kijken geblazen. Het glas tegen het licht. Proeven met de ogen. Dan komt de neus in het spel. Ruiken. Er wordt gesnoven dat het een lust is. Abrikoos komt voorbij. Appel ook. Zo’n groene, tikje zure.

Van Zuid-Afrika gaat het naar Duitsland. Van daar helemaal naar Australië. Om weer door te gaan naar Chili. Via Spanje, welteverstaan. Van druivensoort naar druivensoort gaat de reis: chenin blanc, weissburgunder, chardonnay, merlot… Zo belanden we ook bij riesling en pinot noir. En al roept het land van herkomst in eerste instantie veel ongeloof op, zodra de flessen zijn onthuld en er geproefd is, zijn we het unaniem eens: zelfs in Canada, in British Columbia om precies te zijn, worden heerlijke wijnen gemaakt!

Bekend terrein

Toegesneden amuse

De wijnreis eindigt op bekend terrein. In de Achterhoek en Twente om precies te zijn. Als toetje - al zijn het geen dessertwijnen - en eigenlijk buiten de echte proeverij om schenkt Rob een witte en een rode die gemaakt zijn van druiven uit de regio. Samengesteld door twee befaamde Nederlandse sommeliers. Geproduceerd op Neerlands Wijnmakerij in Bentelo.

Dan is het tijd - ja, de reis is geheel verzorgd - voor een heerlijke, helemaal op de wijn in kwestie toegesneden amuse. Waarna nog een keer geproefd mag worden. De combinatie maakt nog meer smaken los. En nog meer tongen. Maar of er echte kenners in het zaaltje zitten, nee, vooral genieters. Die Rob keer op keer weer uiterst aangenaam weet te verrassen.

Weer is de verrassing compleet. En aangenaam. De wijnen, die onder de naam Royal Dutch Wines uitsluitend in de horeca op de kaart staan, vallen uitstekend in de smaak. Net als trouwens de hele avond van begin tot einde naar meer smaakte.

Pas dan geeft ‘meester’ Rob het verlossende woord: er mag geproefd worden. Voorzichtig, bijna schuchter soms. Weer worden indrukken met elkaar gedeeld. Eerste schoten voor de boeg waar het gaat om land van herkomst en druivensoort worden gegeven.

PAG.18

Dubbelgesprek RUBEN VAN RHEE & HANS VAN NOREL

SAMENWERKEN OM ELKAAR TE VERSTERKEN Ruben van Rhee

Ruben van Rhee is commercieel directeur van SOM Nederland, gevestigd in Heerde. Hans van Norel is algemeen directeur van Van Norel Bouwgroep, gevestigd in Epe. Samen beantwoorden zij vragen over hun intensieve samenwerking, waardoor opvallende (ver)bouwprojecten ontstaan.

TEKST: TOON VAN DER STAPPEN FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

Op welke manieren is SOM Nederland actief? Ruben van Rhee: “Wij richten ons enerzijds op beleggen in vastgoed, met name op de kantorenmarkt. Oftewel: wij kopen kantoren op goede locaties in heel Nederland en die verhuren we voor de lange termijn. Anderzijds ontwikkelen en realiseren we woningen. Het gaat om het transformeren van kantoorpanden naar woningen en om het verwerven van grondposities voor nieuwbouwprojecten. Wij zijn niet gebonden aan aannemers, onderaannemers of adviseurs, maar onze filosofie is wel gericht op langdurige samenwerkingsvormen met partijen die bij ons passen.”

Hoe luidt die bedrijfsfilosofie? Ruben van Rhee: “Wij doen ons best om vanuit kennis en kunde, een gezamenlijke passie en vertrouwen dingen te realise-

Hans van Norel

PAG.19 DUBBELGESPREK

Marco Paauwen

ren. Waar het gaat om samenwerken, vinden wij het belangrijk dat je elkaar versterkt. Op basis van een open communicatie. De samenwerkende partijen moeten elkaar ook over de tegenvallers durven vertellen, zonder dat dat ten koste gaat van de werkrelatie. Daarom gaan we voor verbanden voor de lange termijn. Het is dan uiteraard van belang dat de andere partij eveneens de voorkeur geeft aan langdurige relaties. Wij verkopen ook aan grote vastgoedfondsen. Wij moeten dus ook open en transparant communiceren met die fondsen. We hebben bewezen dat we dat kunnen. De eerste transactie, de eerste bouw, oftewel de eerste samenwerking is altijd lastig. Het is vaak aftasten hoe een organisatie te werk gaat. Als dat goed bevalt, is het zonde om daar geen vervolg aan te geven, omdat je tijd en energie geïnvesteerd hebt om elkaar te goed te leren kennen. Daardoor ontstaan korte lijnen, waardoor je bij vervolgprojecten sneller en efficiënter kunt werken.”

SOM Nederland doet nu zo’n vier jaar zaken met Van Norel Bouwgroep. Hoe is die samenwerking begonnen? Hans van Norel: “Het begon met een kantoorportefeuille die door een organisatie, gelieerd aan aandeelhouders van SOM Nederland, gekocht was. De verhuur van een aantal kantoren in deze portefeuille was moeilijk, waardoor er transformatie naar woningen bedacht was. Wij hebben die kantoren omgebouwd tot woningen. Bij het gunnen van die opdracht, hielp het mee dat twee aandeelhouders ook Epenaren zijn. Het gebeurt vaak dat een zakelijke relatie start omdat je elkaar uit de lokale samenleving kent en elkaar wat gunt. Maar als je elkaar uit het dorp kent, wil dat nog niet zeggen dat je goed met elkaar zaken kunt doen. Dan moet je eerst even uittesten hoe het bedrijf van de ander in elkaar steekt, wat zijn drive is en hoe hij in de praktijk werkelijk functioneert. Die periode van proeven hoort bij het proces.” Ruben van Rhee: “Wij zijn ervan overtuigd dat partijen anders met een samenwerking omgaan als ze weten dat een langdurige relatie de bedoeling is. Als het onderlinge vertrouwen er is, hoef je niet meer zo nodig alles tot in details zwart op wit vast te leggen. Wij zouden het liefst alleen de hoofdpunten vastleggen, omdat je met elkaar zou moeten weten waar je naartoe wilt. Als je de behoefte hebt om elk detail vast te willen leggen, is het de vraag met welke intenties je dan tegenover elkaar zit. Op basis van wantrouwen waarschijnlijk en nog steeds zonder garantie dat alles goed gaat.”

Wat beviel er voor Van Norel Bouwgroep zodanig dat een blik op een langere horizon wenselijk werd? Hans van Norel: “Ik vind het een pluspunt dat SOM Nederland niet vooraf alles tot op de naad uitgewerkt hoeft te hebben. Als ze een klus

Hans van Norel:

‘Ik vind het een pluspunt dat SOM Nederland niet vooraf alles tot op de naad uitgewerkt hoeft te hebben.’ uit handen geven aan een betrouwbare partij gaan ze ervan uit dat het een succes wordt. In de bouw kun je alles tot en met de laatste spijker omschrijven. Dat kost heel veel energie. Opdrachtgevers hebben doorgaans niet de beschikking over technische bestekschrijvers. Daarom zoeken ze een partij die dat in kan vullen. Wij doen dat graag, ook al trek je daarmee wel een stuk verantwoordelijkheid naar je toe. In de samenwerking met SOM Nederland werkt dat prima. Wij kunnen en willen die meerwaarde voor de klant bieden. Wij hebben immers de kennis en ervaring om een goed eindproduct te leveren en de vertaalslag te maken naar de wensen van de klant.” >

Het project ‘Ladders Post’

Het eindresultaat

Op welk gezamenlijk project zijn jullie tot nu toe het meest trots? Hans van Norel: “Dat is wat mij betreft toch het project ‘Ladders Post’. De geschiedenis spreekt al tot de verbeelding. Het pand, bedoeld als de ‘Poort van Epe’, is twaalf jaar geleden gebouwd voor een kantoorbestemming. Het is echter nooit in gebruik genomen, waardoor het in de volksmond bekend kwam te staan als de ‘Pukkel van Epe’. Een b.v. van een aantal aandeelhouders van SOM Nederland heeft de kans gezien om het pand te verwerven, met als idee om ‘Ladders Post’ voor Epe te behouden, maar dan met een woonfunctie in de vorm van huurappartementen. Vervolgens wijzigde dat plan, met het inzicht om de begane grond commercieel te exploiteren aan ondernemers. Die wijzigingen zijn inherent aan ons vak. Huurprijzen stijgen en dalen, bouwprijzen kunnen omhoog schieten, marktkansen veranderen enzovoorts. In die voortdurende stroom van nieuwe omstandigheden, is het essentieel elkaar te helpen om tot het gewenste eindresultaat te komen.” Ruben van Rhee: “Procedures duren nu eenmaal heel lang. Dus ontkom je er bijna nooit aan om tussentijds plannen bij te stellen en om te buigen naar de eisen van de actuele omstandigheden. Voor ons als ontwikkelaar is dat soms lastig. We kopen grondposities aan, waarbij we een aanname doen over de bouwkosten en de te verwachten opbrengsten.”

Ruben van Rhee:

‘Je ontkomt er bijna nooit aan om tussentijds plannen bij te stellen en om te buigen naar de eisen van de actuele omstandigheden.’

Hans van Norel: “We zijn dus met elkaar aan het stoeien geweest om het plan haalbaar uit te voeren. Het waren geen nare discussies, maar je moet wel het geloof blijven houden dat je samen de juiste dingen doet. Het was zacht uitgedrukt een hele uitdaging om de totale kosten ten opzichte van de opbrengsten in balans te houden.” Ruben van Rhee: “We zijn nu nog aan het bouwen. Het bestaande kantoorpand is getransformeerd naar negen appartementen. Op de begane grond zijn de commerciële kantoorruimten gerealiseerd. De huurappartementen zijn eind dit voorjaar klaar. Daarna komen er nog twee nieuwbouwcomplexen bij, die zullen komend najaar gereed zijn.”

Wat is de kracht van Van Norel Bouwgroep? Ruben van Rhee: “We hebben rechtstreeks contact met de eigenaar. Zodat we meteen kunnen schakelen als dat nodig is. Je moet met elkaar tal van hobbels nemen en het werkt het beste als je op persoonlijk niveau knopen kunt doorpakken. Bovendien zijn bij Van Norel alle bouwtechnische disciplines in huis.” Hans van Norel: “Wij treden niet louter als aannemer op. Bij bouwprojecten komt veel meer kijken. In het voortraject denken we op een breed niveau mee over de uiteindelijk beste oplossing. Daarbij zijn we niet bang voor complexe vraagstukken.”

PAG.21 HANS BIESHEUVEL

Column

Nee tegen hogere BTW

Ondernemers krijgen wéér een lastenverzwaringen voor hun kiezen. Het kabinet deelt belastingvoordelen uit aan buitenlandse aandeelhouders en multinationals, maar laat het Mkb de rekening betalen. Dit komt onder andere door de verhoging van de btw. Het is voor ondernemers vaak niet mogelijk om deze kosten door te berekenen, waardoor ze het zelf moeten betalen. Een grote winkelketen berekent de hogere btw-kosten met één druk op de knop door. Dat is voor een Mkb-ondernemer lastiger. Het ineens verhogen van de prijzen met drie procent zal klanten kosten. Dat was het geval bij eerdere btw-verhogingen en dat zal nu niet anders zijn. Voor de kleine ondernemer is het vaak administratief een veel te grote klus om voor elk product de nieuwe prijs te berekenen. Een groot deel van de ondernemers heeft geen geautomatiseerd systeem. Hij of zij zal met een pen en rekenmachine in de hand voor elk product een nieuw prijskaartje moeten plakken. Ondernemers in de grensstreken ervaren zelfs nog meer negatieve gevolgen van een btwverhoging. Voor hen betekent een btw-verhoging dat de klant gewoon de grens oversteekt. Het product is aan de andere kant van de grens immers plotsklaps meerdere procenten goedkoper geworden. Voor een consument is de keuze dan al snel gemaakt. Ondernemers moeten nu kiezen: de kosten doorberekenen en klanten verliezen óf deze zelf ophoesten. Terwijl heel Nederland lastenverlagingen krijgt, mag het Mkb hiervoor betalen. Dit is oneerlijk en slecht voor de Nederlandse economie.

Hans Biesheuvel maakte na een carrière bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat in 1988 de overstap naar het zelfstandig ondernemerschap. In 2000 startte hij met investeringsmaatschappij Habest Holding. In 2011 volgde het voorzitterschap van MkbNederland, waarna hij in 2013 zijn functie neerlegde om de nieuwe ondernemersorganisatie ONL voor Ondernemers op te zetten.

Het kabinet zou moeten investeren in het Mkb, in plaats van de buitenlandse aandeelhouders en multinationals van cadeautjes voorzien. Dit is niet alleen eerlijker omdat het Mkb al de kosten van de crisis heeft betaald, het is ook beter voor de Nederlandse economie. Het Mkb is de banenmotor van de Nederlandse economie. Elke euro lastenverlaging voor de ondernemer vloeit direct terug de Nederlandse economie in. Elke euro lastenverlaging voor multinationals verdwijnt in de zakken van buitenlandse aandeelhouders. ONL wil een belastingstelsel dat overzichtelijk, begrijpelijk en eerlijk is. De ondernemer verdient nu een merkbare fiscale lastenverlaging. Om dit te bereiken, hebben wij jullie steun hard nodig. Help mee en zeg nee tegen de verhoging van de btw.

Groen drukken

High-Tech Offset

met 5 kleuren Makkelijker

produceren

Veldhuis Media niet zomaar een drukker! Met 45 medewerkers verzorgen we dagelijks de productie van vele brochures, magazines, kalenders en boeken. Met onze DTP-studio en moderne prepress verwerken we de orders via internet en ftp applicaties. Onze drukkerij beschikt over drie 5-kleuren persen op het formaat 72 x 102 (16 pag. A4 per drukvel). In onze binderij verzorgen we het vouwen, hechten en de postale verwerking van periodieken en brochures. Bovendien beschikken we over apparatuur om Wire-O kalenders te maken. Veldhuis Media is FSC- en ISO 12647 gecertificeerd. Daarnaast zijn we een erkend BPV-bedrijf. Dit betekent voor U: High-Tech Offset volgens • Prettige samenwerking op menselijke maat. • Een leverancier die Veldhuis met u mee Media denkt, óók op het gebied van MVO. • Al uw grafische wensen worden door één bedrijf uitgevoerd. Veldhuis Media heeft het drukproces • Door vergaande automatisering en onderlinge afstemming een volledig geïntegreerd, geautomatiseerd voorspelbaar drukresultaat. Dit supersnelle en Kortom: Uw drukwerken topgedigitaliseerd. verzorgd, is voor u een zorg minder. slimme concept noemen we High-Tech

Meer informatie? Offset. Neem contact op metDoor één van onze account managers. uw en ons drukwerkproces

naadloos op elkaar aan te Volg ons ook opvolledig Twitter:en@veldhuismedia sluiten, krijgt u uw kwaliteitsdrukwerk

Veldhuis Media daareen krijg je sneller, een kleur stuk effivan! ciënter en toch voordelig.

Snel en efficiënt het drukwerk op de

Kanaaldijk OZ 3 8102 HL Raalte

T 0572 - 34 97 00 F 0572 - 34 97 99

F I ME

T. 0572 - 34 97 00 F. 0572 - 34 97 99 info@veldhuis.nl www.veldhuis.nl info@veldhuis.nl www.veldhuis.nl

T I FI C EE

SCGM ISO 12647 G

Veldhuis Media b.v. Kanaaldijk OZ 3 8102 HL Raalte Postbus 2 8100 AA Raalte

plaats van bestemming.

PAG.23 FINANCIEEL

Coen van den Bedem, Structureerder, Kenniscentrum Van Lanschot

Als aan de voorwaarden is voldaan, is de ODV bij uw overlijden vrijgesteld van erfbelasting. Alleen als de ODV toekomt aan uw partner, wordt de normale partnervrijstelling van circa € 643.000 verlaagd. Bij andere erfgenamen speelt dat niet. Als we ons even beperken tot een situatie waarin partner en kinderen erfgenaam zijn, betekent dat een besparing van maximaal 20% erfbelasting over de waarde van de ODV. De grote vraag is echter: kunt u optimaal gebruikmaken van de vrijstelling? Want dat is niet altijd het geval. TEKST: COEN VAN DEN BEDEM FOTO: BERBE RINDERS

Pensioen eigen beheer omgezet in een Oudedagsverplichting (ODV)

Vrijstelling erfbelasting benutten Stel, uw nalatenschap bestaat uit een vermogen van € 900.000 en een BV waarin een ODV zit met een waarde van € 500.000. Voor de bepaling van de erfbelasting wordt die waarde echter gesteld op € 300.000. Uw totale nalatenschap voor de erfbelasting is dus € 1,2 miljoen. U laat een partner achter en twee kinderen, u hebt geen testament. Uw partner en kinderen zijn erfgenamen, ieder heeft recht op € 400.000. Uw partner krijgt de volledige eigendom van uw nalatenschap en uw kinderen krijgen hun erfdeel in de vorm van een vordering op uw partner waar geen rente over wordt vergoed. Uw partner is geen erfbelasting verschuldigd, alles blijft binnen de vrijstelling. Uw kinderen zijn over hun vordering per persoon circa € 25.000 aan erfbelasting verschuldigd. Als u in dit geval in een testament de ODV via een legaat aan uw partner laat toekomen, dan wordt de vordering van uw kinderen verlaagd naar € 300.000 (€ 1,2 miljoen minus € 300.000 ODV voor uw partner = € 900.000, en dat

gedeeld door drie). De kinderen zijn dan per persoon circa €15.000 erfbelasting verschuldigd. Uw partner betaalt nu ongeveer € 5.000 erfbelasting. Een totale besparing van erfbelasting van € 15.000. Zijn we er dan? Nee, want het is ook nog belangrijk om te weten wat er gebeurt als uw partner vervolgens overlijdt. De schuld van uw partner aan de kinderen - waarover zij geen erfbelasting meer hoeven te betalen - is zonder ODV-legaat € 833.000*, en met legaat € 600.000. Of de kinderen bij het overlijden van uw partner meer erfbelasting verschuldigd zijn, is dus erg afhankelijk van het dan aanwezige vermogen. Hebt u uw pensioen in eigen beheer omgezet in een ODV? Dan is het belangrijk om te beoordelen of uw testament op orde is: voorkomt u directe belastingheffing en maakt u ook volledig gebruik van de vrijstelling? Raadpleeg hiervoor uw fiscalist of notaris.

*de schuld is hier gebaseerd op de werkelijke waarde van de ODV van € 500.000, rekening houdend met een inkomstenbelastingclaim van 30%.

Zakenlunch

Lunch

De Babbelaer RESTAURANT

Lunch

Babbelaertjes

Diner Kleine gerechtjes

Diner Babbelaertjes Zakendiner Zakendiner

Molenstraat 17, 7241 AD Lochem www.debabbelaer.nl

u& Lunchmen er n di n ke za

T. 0573 - 257445

Restaurant Kawop Frans-Belgisch Specialiteiten restaurant á la carte eten en voor groepen tot 22 personen. Markt 23, Lochem Tel. 0573 -25 33 42 E-mail info@kawop.nl

www.kawop.nl

Altijd een passende oplossing voor uw transport en opslag Kraan- en speciaaltransport - Opslag specifieke goederen - Verhuur opslagcontainers

“Hoe zorgt u voor uw kwaliteitszorg ? ”

Meetsma | Advies Brengt structuur in uw organisatie K wA l i t e i t s z o r g & C e r t i f i C e r i n g o r g A n i s At i e o n t w i K K e l i n g C o A C h i n g Co n f l i C t hA n t e r i n g B e d r i j f so p l e i d i n g e n w w w . m e e t s mA . n l

Apeldoorn - 055 521 31 61 WWW.KISJES.NET

PAG.25 LITERATUUR

ONTKLOOIEN GUIDO THYS

GOOD BUSINESS MARKWARD VAN DER MIEDEN Het cradle to cradle-gedachtegoed van Michael Braungart en William McDonough was jaren geleden een eyeopener voor ondernemer en merkenbouwer Markward van der Mieden. Uitgangspunt is dat het niet per se noodzakelijk is om minder te consumeren als er maar verantwoord wordt geproduceerd. Producten zo worden gemaakt dat niet meer waarde aan de aarde wordt onttrokken dan er tijdens het proces wordt toegevoegd. In het verlengde daarvan is het zonder meer mogelijk om als bedrijf financieel succesvol te zijn terwijl je tegelijkertijd een positieve impact hebt op de maatschappij. Tony’s Chocolonely, waterflessenleverancier Dopper, schoenenfabrikant TOMS; er komen steeds meer voorbeelden bij. En dat is maar goed ook, want een consistente impact vereist een stevig zakelijk en commercieel fundament. Maar hoe krijg je dit voor elkaar? Hoe kun je het goed doen door goed te doen? Die vraag staat centraal in Good business. Stapsgewijs helpt Van der Mieden de lezer bij het scherp krijgen van een businesscase met positieve impact. Vervolgens introduceert hij de Groeipropeller waarmee creatie van sociale, ecologische en financiële waarde vaart krijgt. Zo wordt de weg geplaveid naar een sterk én betekenisvol merk. 242 pagina’s. ISBN 978-94-6126-292-9. e 23,50. Haystack.

Citaten van beroemde, gerespecteerde personen hebben autoriteit door de verbale vader of moeder. Uitspraken krijgen daarmee een lading die dezelfde boodschap van een gewone sterveling nooit zal krijgen. Sterker nog; ook al is deze nog zo waar, een te stellig geformuleerde wijsheid kan de carrière van manager of medewerker zelfs schaden. Guido Thys, veelgevraagd spreker en auteur van zestien boeken maakt slim gebruik van dit gegeven. In Ontklooien bundelt hij ruim honderd citaten van Winston Churchill, Franz Kafka en Harry Truman maar ook van Woody Allen, Lennaert Nijgh en Pink Floyd. Met een stevige knipoog verduidelijkt Thys de relevantie van deze onv-erdachte statements in een zakelijke en organisatorische context. Met Ontklooien beschikt de lezer over een gevarieerd arsenaal aan oneliners om misstanden, pijn- en verbeterpunten aan de kaak te stellen. En het mooie ervan: de boodschapper zelf blijft buiten schot. 112 pagina’s. ISBN 978-90-8202-826-3. e 19,45. De Dwarsdenkerij.

ZONDER LEIDERS GEEN ZELFSTURING MICHEL ROSIUS

experience design for curious people Erik Bär & Stan Boshouwers

WORLDS OF WONDER ERIK BÄR EN STAN BOSHOUWERS Bij experience design, kortweg XD, draait het om de fysieke ervaring en beleving van een doelgroep. Via ruimtelijke storytelling worden klanten en gebruikers betrokken bij een product of dienst, bijvoorbeeld in bezoekerscentra. Idealiter gebeurt dit met zodanig veel impact dat een band ontstaat die hen tot overtuigde en loyale afnemers maakt. Ook musea en pretparken gebruiken XD om bezoekers een onvergetelijke ervaring te bezorgen. Technologie heeft de mogelijkheden van experience design ingrijpend vergroot. Het Utrechtse Tinker Imageneers bestaat ruim 25 jaar en is een van de toonaangevende experience designbureaus in Europa. Oprichters Erik Bär en Stan Boshouwers bundelden hun ervaring en visie in een handboek. Het Engelstalige Worlds of Wonder bevat de theorie achter XD, aansprekende voorbeelden plus praktische do’sand-don’ts. 272 pagina’s. ISBN 978-90-6369-464-7. e 39,-. BIS Publishers.

Met het Braziliaanse Semco als inspirator en wegbereider lijkt zelfsturing nog altijd een toverwoord. Het kan ervoor zorgen dat organisaties optimaal presteren en medewerkers het beste uit zichzelf halen. In Nederland trekt onder meer Buurtzorg de aandacht met haar zelfsturende aanpak. Tal van organisaties experimenteren ermee. Orthopedagoog en consultant Michel Rosius benadrukt dat voor succesvolle zelfsturing de focus moet liggen op het creëren van autonome, missie realiserende teams. Maar hoe organiseer je die? Wat is de impact van zelfsturing op de rollen in een organisatie? En hoe kun je aansturen en coachen combineren? Aan deze en tal van andere vragen besteedt Rosius aandacht in Zonder leiders geen zelfsturing. Illustratieve verhalen uit een fictieve organisatie zorgen voor een vertaalslag naar de praktijk. Ook is aandacht voor reflectie via de eigen teamervaringen van de lezer. 140 pagina’s. ISBN 978-94-0145-602-9. e 29,99. LannooCampus.

PAG.26

DRIESTEDEN BUSINESS:

Unieke combinatie van businessmagazine en zakennetwerk in de brede regio

Zoals u weet is Driesteden BUSINESS het grootste en best gelezen businessmagazine van uw regio. Onlangs is het verspreidingsgebied uitgebreid met de gemeenten Harderwijk, Ermelo, Putten en Nijkerk. Driesteden BUSINESS bereikt alle belangrijke ondernemers, managers en andere beslissers in de brede regio. TEKST: TOON VAN DER STAPPEN

PAG.27 DRIESTEDEN

Breid uw business uit met het zakennetwerk van Driesteden Business Driesteden BUSINESS is veel meer dan een zakenmagazine. Tijdens onze vele netwerkevenementen kunt u op een ontspannen manier contacten leggen met collega-ondernemers. Onze vertrouwde website hebben we vervangen door een online platform, waar u op diverse manieren uw bedrijf kunt promoten en op de hoogte kunt blijven van de laatste ontwikkelingen in de bedrijvige regio.

Gratis service: uw bedrijf in de regionale ondernemersindex Ga naar www.driestedenbusiness.nl en voeg uw bedrijfsinformatie gratis toe aan onze ondernemersindex, zodat andere ondernemers in de regio u sneller kunnen vinden. Het geheel vernieuwde online platform van Driesteden BUSINESS heeft u nog veel meer te bieden. Hieronder een aantal aansprekende voorbeelden.

Video’s Met elke maand gemiddeld meer dan 3.000 unieke bezoekers en ruim 5.000 paginaweergaves is de belangstelling voor de website van Driesteden BUSINESS groot en groeiend. De video’s op de site vormen een populair onderdeel. Er zijn zowel interessante inkijkjes in diverse regionale bedrijven te bekijken als boeiende reportages van netwerkevenementen.

De Sterkste Schakel

U kunt optimaal profiteren van alle mogelijkheden die Driesteden BUSINESS u kan bieden. Als u zich aanmeldt als Special Member of als Premium Member maakt u ten volle gebruik van de vele activiteiten die Driesteden BUSINESS ontplooit en van heel veel commerciële en financiële voordelen. U kunt kiezen uit twee pakketten. Het lidmaatschap van Driesteden BUSINESS is voorbehouden aan beslissers van organisaties met twee of meer medewerkers.

 Als Special Member (€ 195,- per jaar) ontvangt u:

 Als Premium Member (€ 365,- per jaar) ontvangt u:

+ Zes edities van Driesteden BUSINESS per jaar + Negen keer de Nieuwsbrief + Gratis plaatsing van uitgebreide bedrijfsinformatie op www.driestedenbusiness.nl + Gratis toegang tot twee BOB Borrels (Bedrijven Ontmoeten Bedrijven) + Gratis toegang tot twee andere netwerkevenementen + Gratis plaatsing van uw bedrijfsvideo op www.driestedenbusiness.nl + Gratis doorplaatsing van uw bedrijfsprofiel in het magazine naar www.driestedenbusiness.nl + 25% Korting op online adverteren + 25% Korting op evenementen georganiseerd door kennispartners + 25% Korting op betaalde evenementen

+ Zes edities van Driesteden BUSINESS per jaar + Negen keer de Nieuwsbrief + Gratis plaatsing van uitgebreide bedrijfsinformatie op www.driestedenbusiness.nl + Gratis toegang tot tien netwerkevenementen + Gratis toegang tot twee BOB Borrels (Bedrijven Ontmoeten Bedrijven) + Gratis plaatsing van uw bedrijfsvideo op www.driestedenbusiness.nl + Gratis doorplaatsing van uw bedrijfsprofiel in het magazine naar www.driestedenbusiness.nl + Gratis een maand lang een link naar uw bedrijfsinformatie op de homepage van www.driestedenbusiness.nl + Gratis een heel jaar een banner van uw bedrijf in de Nieuwsbrief + 50% Korting op online adverteren + 50% Korting op evenementen georganiseerd door kennispartners + 50% korting op betaalde evenementen

Driesteden BUSINESS is organisator van ‘De Sterkste Schakel’. De jaarlijkse verkiezing van het meest klantgerichte bedrijf in de regio. De Sterkste Schakel is een bijzondere verkiezing. De kandidaten worden namelijk genomineerd door andere bedrijven. U bent van harte welkom om via de website uw meest gewaardeerde businesspartner als kandidaat aan te melden. U mag ook meerdere kandidaten aanmelden.

 Corporate Member / in overleg

Zien en gezien worden

Mogelijk wilt u met meerdere beslissers binnen uw organisatie Corporate Member worden. Neemt u dan u contact met ons op via members@driestedenbusiness.nl voor een passend voorstel.

Zien en gezien worden is essentieel bij zakendoen. De activiteiten van Driesteden BUSINESS vormen het platform voor ondernemers die geïnformeerd, geïnspireerd, gezien en gehoord willen worden.

S R E B M ME e en hebben

stre epje

vo or!

PAG.28

ADVISEUR GÉ SLETTERINK

START OP TIJD MET STOPPEN Voor het kleine mbk en zzp’ers is KvK het eerste aanspreekpunt wanneer zij tegen bepaalde problemen aanlopen. Steeds vaker komen er vragen over het verkopen of beëindigen van een bedrijf. Adviseur Gé Sletterink raadt ondernemers aan om hier op tijd stappen op te ondernemen. TEKST: GÉ SLETTERINK FOTOGRAFIE: GÉ SLETTERINK

Dat de markt voor de aan- en verkoop van bedrijven weer in de lift zit, merken ook de adviseurs van KVK. ”We krijgen van het kleine mkb en zzp’ers steeds meer vragen op dit gebied”, vertelt Gé Sletterink, adviseur ondernemersondersteuning. “Ik merk dat ondernemers die hun bedrijf willen verkopen niet altijd even goed op de hoogte zijn van mogelijke complexiteit van zo’n dergelijk proces. In principe hebben we ‘slechts’ een eerstelijnsfunctie waarbij we vooral wijzen op de stappen die je moet zetten en verwijzen door naar specialisten. Maar we stimuleren ondernemers wel om er op tijd over na de denken en de nodige stappen te zetten. We zetten aan tot actie.”

Opvolger vinden Veel ondernemers denken dat het verkopen van een bedrijf een makkelijk en snel af te ronden proces is. Het tegendeel is volgens Sletterink waar. ”Het verkopen van je bedrijf is een proces waar je echt de tijd voor moet nemen. Vaak praten we dan over drie tot zes jaar. Je moet er een plan van aanpak voor bedenken. Wacht niet tot de noodzaak er is en je een gedwongen verkoop moet doen met alle gevolgen – zoals een te lage prijs – van dien. Een van de belangrijke vragen die je jezelf moet stellen is: aan wie zou je je bedrijf zou willen verkopen? Bij familiebedrijven vond

de overdracht vroeger vanzelfsprekend binnen de familie plaats. Nu zal een ondernemer eerst moeten kijken of er uberhaupt wel een familielid is die hem of haar op wil volgen. Als dat het geval is, zijn er fiscale mogelijkheden om dit proces onder gunstige voorwaarden te laten plaatsvinden. Maar daarvoor gelden wel termijnen. En dat betekent dus dat je het proces ver vooruit moet plannen. Overigens kan een personeelslid met bewezen kwaliteiten ook een geschikte opvolger zijn en van deze fiscale mogelijkheden gebruikmaken.” Wanneer er binnen de familie en het bedrijf geen geschikte en/of beschikbare opvolgers zijn, zal de ondernemer zijn vizier buiten het bedrijf moeten richten. ”Als je geluk hebt, meldt de concurrent zich. Maar de meeste ondernemers zullen toch echt zelf op zoek moeten gaan. Bedrijfsoverdachtspecialisten hebben vaak een goed beeld van de markt en weten welke overnamepartijen eventueel interesse kunnen hebben.”

Verkoopklaar maken Ondertussen moet de ondernemer ervoor zorgen dat het bedrijf verkoopklaar wordt gemaakt. ”Dat betekent onder andere dat je je bedrijf fiscaal, administratief en organisatorisch zo inricht dat

PAG.29 BEDRIJFSOPVOLGING

het overgedragen kan worden.” Een andere noodzakelijk stap is ervoor zorgen dat het bedrijf onafhankelijk van de ondernemer kan opereren. ”Met name bij kleine bedrijven zijn de ondernemer en bedrijf één. De ondernemer zal zich misbaar moeten maken en de kennis en vaardigheden die hij of zij bezit over moeten dragen. Ook als je nog lang niet aan stoppen denkt, is dat een hele verstandige stap. In geval van uitval van de ondernemer kan het bedrijf gewoon door blijven draaien.” Breng ook de financiële gevolgen van het stoppen als ondernemer in kaart. ”Je zult bijvoorbeeld moeten afrekenen met de Belastingdienst, over de winst die je maakt op de verkoop. Maar denk ook aan je oudedagsreserve. In de afgelopen jaren heb je daarmee een bedrag belastingvrij mogen houden. Op het moment dat je je bedrijf verkoopt, valt de oudedagsreserve vrij en wordt het bij je winst opgeteld. Je gaat er dan belasting over betalen. Je kunt dit voorkomen door een lijfrente aan te kopen. Daarvoor moet je wel over de financiële middelen beschikken. Wanneer een pand op de balans staat, heb je daar de afgelopen jaren op afgeschreven. De boekwaarde is lager dan de werkelijke waarde. Wil je het pand na bedrijfsoverdracht in privé aanhouden? Het verschil tussen boekwaarde en werkelijke waarde is ook een winst waarover je belasting moet betalen. Hetzelfde geldt overigens wanneer je je bedrijf niet kunt verkopen en het moet beëindigen. De oudere ondernemer die daardoor zonder inkomen komt te zitten kan overigens aanspraak maken op een van de inkomensregelingen. Die moet je vaak al wel vóór de bedrijfsbeëindiging aanvragen. Een andere noodzakelijk stap is ervoor zorgen dat het bedrijf onafhankelijk van de ondernemer kan opereren. Met name bij kleine bedrijven zijn de ondernemer en bedrijf vereenzelvigd. De ondernemer zal de kennis en kwaliteiten die hij of zij bezit over moeten dragen aan het bedrijf zelf. Ook als je nog lang niet aan stoppen denkt is dat een hele verstandige stap. In geval van een tegenslag in de privésfeer kan je bedrijf gewoon door blijven draaien.”

Waardering Een bedrijf dat waarde heeft, is makkelijker te verkopen. ”Sectoren zoals de bouw en de techniek zijn enorm in beweging”, vertelt Sletterink. ”Orderportefeuilles en vooral gekwalificeerd personeel zijn belangrijke stuwende factoren bij het bepalen van de waarde. Ondernemers in de traditionele detailhandel en de horeca zullen meer moeite moeten doen om hun bedrijf te verkopen. Financiers verstrekken een koper maar zelden de volledige financiering voor een overname. Als de inbreng van eigen geld door de koper niet voldoende is, zal soms ook de verkoper een lening moeten verstrekken voor een deel van de koopsom.” De vraagprijs van een bedrijf kan volgens Sletterink het beste samen met een adviseur worden bepaald. ”Een ondernemer heeft vaak veel tijd en moeite in diens bedrijf gestoken en hecht daar een bepaalde emotionele waarde aan. Waarde en prijs zijn echter niet hetzelfde. Een waardering op basis van emotie is niet relevant voor de aankopende partij. Een ondernemer zal die emoties bij de over-

‘Met name bij kleine bedrijven zijn de ondernemer en bedrijf één’

dracht dus los moeten laten. Waarde wordt vooral ook bepaald door toekomstperspectieven en marktontwikkelingen. Tot het moment van overdracht moet de ondernemer in zijn bedrijf blijven investeren om de waarde ervan te behouden. Het bedrijf kan zelfs meer waard worden door bijvoorbeeld te investeren in personeel en het binnenhalen van nieuwe klanten en opdrachten.”

Advies Sletterink sluit zijn verhaal af door nogmaals te benadrukken hoe belangrijk het is om bij een overnameproces een adviseur in te schakelen. ”Een boekhouder of accountant heeft niet altijd affiniteit met een bedrijfsoverdracht. Vraag dus altijd na hij of zij hier ervaring mee heeft en schakel anders een ervaren specialist in. Een adviseur gespecialiseerd in bedrijfsoverdracht is er niet alleen om je bedrijf op de juiste waarde te schatten, maar begeleidt ook het complete verkoopproces. De adviseur maakt dit proces meerdere keren per jaar mee, als ondernemer doe je dit meestal maar een keer.” Meer informatie over bedrijfsoverdracht en bedrijfsbeëindiging is te vinden op www.ondernemersplein.nl.

PAG.30

De timing van zijn aantreden als voorzitter van Mkb-Nederland was opmerkelijk. Jacco Vonhof kwam midden in de publicitaire storm terecht rond afschaffing van de dividendbelasting. Hij doorstond deze vuurdoop met verve en richt zich nu op zijn prioriteiten: arbeidsmarkt, de regionale organisatie van de vereniging en het profiel van Mkb-Nederland bij de buitenwacht. “We claimen de positie die hoort bij de cruciale rol van het midden- en kleinbedrijf in onze economie.”

L TEKST: HANS HAJÉE

FOTOGRAFIE: JEROEN POORTVLIET

DE VUURDOOP VAN JACCO VONHOF, VOORZITTER MKB-NEDERLAND

‘Laat de waan van de dag los en schaak op het juiste bord’ Jacco Vonhof bouwde zijn schoonmaakbedrijf Novon in 25 jaar uit van eenmanszaak uit tot een onderneming met bijna 2.000 medewerkers. Hij is al langer bestuurlijk actief en was onder meer regiovoorzitter van VNO-NCW Midden. In september 2018 trad Vonhof aan als voorzitter van Mkb-Nederland. Wat drijft hem? “Nieuwsgierigheid, dat vooral. Het grensgebied tussen ondernemers en overheid intrigeert me. Op mijn nieuwe plek zit ik in het hart van deze dynamiek.”

Grote en kleine bomen Mkb-Nederland en VNO-NCW zitten gebroederlijk in de Haagse Malietoren en trekken vaak samen op. De afgelopen

PAG.31 VERDIEPING

werken nog altijd door. Afschaffing van de dividendbelasting zou financiële ruimte voor lastenverlichting voor andere bedrijven en ondernemers wegnemen.” Daarom was Vonhof zeer kritisch over deze maatregel. In tegenstelling tot Hans de Boer die namens VNO-NCW premier Rutte juist steunde bij zijn voornemen. Vonhof kreeg in de media volop gelegenheid het standpunt van Mkb-Nederland uit te dragen. “En tijdens het jaarcongres op 9 oktober kon ik in een face-to-facegesprek met Mark Rutte onze alternatieven nogmaals benadrukken.” De uitkomst is bekend; de afschaffing van de dividendbelasting ging niet door. De hierdoor vrijvallende middelen komen inderdaad ten goede aan ondernemers en het vestigingsklimaat. “Niet al onze wensen zijn gerealiseerd. Zo heb ik nog steeds moeite met de verhoging van de Box 2-heffing, de dividendtax voor DGA’s. Maar al met al zijn we zeker niet ontevreden.”

Niet verder op slot

jaren kreeg Vonhofs vereniging echter regelmatig het verwijt dat zij zich liet ondersneeuwen door VNO-NCW. Het eigen gezicht van Mkb-Nederland was te weinig zichtbaar. “Vooropgesteld; we hebben elkaar nodig. Vergelijk het met een bos. Grote en kleine bomen, bodembedekkers; samen zorgen ze voor de noodzakelijke diversiteit. Die is ook van belang voor een gezonde economische structuur. Er is dus geen sprake van een natuurlijke tegenstelling tussen grootbedrijf en mkb. Bij het overgrote deel van de onderwerpen zijn we het voluit eens.” Dit neemt niet weg dat belangen kunnen botsen. “Bijvoorbeeld bij de uitwerking van wetgeving. Nieuwe regels zijn voor grote bedrijven met een professionele HR-afdeling veel makkelijker te absorberen dan voor kleine ondernemers. Een Mkb-toets brengt de werkbaarheid en uitvoerbaarheid

van nieuwe regelgeving in kaart. Is de impact voor het mkb onevenredig groot dan deugt wat ons betreft een wet simpelweg niet.”

Face to face met Mark Rutte Amper een dag na zijn aantreden stond Vonhof volop in de schijnwerpers. Aanleiding was de discussie rond afschaffing van de dividendbelasting. “Als je een script zou maken voor de introductie van een voorzitter dan zou dat er zo uitzien,” lacht hij. De belangen waren groot. “Bedenk goed; sinds de crisis zijn de lasten voor ondernemers blijven stijgen. Maatregelen uit het verleden

Nu de hectiek rond de dividendbelasting voorbij is, werkt Vonhof aan zijn ‘gewone’ prioriteitenlijst. Met stip bovenaan: de arbeidsmarkt. “Het is de basisinfrastructuur voor ondernemerschap; levensvoorwaardelijk om een bedrijf te runnen. Daarbij spelen zaken als de technologische revolutie en de platformeconomie. Ingrijpende ontwikkelingen die de rol van werk wezenlijk veranderen. Ook hebben we te maken met onderwijs en ontwikkeling. Hoe blijven kennis en vaardigheden van medewerkers op niveau? Hoe faciliteren wij zijinstromers en wordt intersectorale uitwisseling bevorderd? Samen hebben we de handen vol om ervoor te zorgen dat de arbeidsmarkt niet verder op slot raakt.”

Ingrijpend en onverteerbaar Hot item daarbij is de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) die in november werd >

‘We claimen weer de positie die hoort bij de cruciale rol van het midden- en kleinbedrijf in onze economie’

PAG.32 PLUISJE

Column

Blauw

Ik ben alvast druk in de weer met bonnetjes, facturen en digitale bankafschriften ter voorbereiding van het jaarlijkse feest van de belastingaangifte. Mij hoor je niet klagen. Ik voldoe graag aan deze verplichting. Dankzij onze belastingcenten komen er prachtige dingen tot stand. Ik snap er dan ook weinig van dat grote internationale spelers er zo moeilijk over doen. Ze missen kennelijk de pret die ik beleef als ik op wandelschoenen of per openbaar vervoer stad en land doorkruis. Aan het fijne aangeharkte Nederland heb ik meebetaald. De bomen, de rivieren, de buurthuizen, de gezondheidscentra, de bruggen, de fietspaden, de bushaltes, de windmolensâ&#x20AC;Ś en aan nog veel en veel meer heb ik mijn bijdrage geleverd. Dat voelt goed. Naast de jaarlijkse inkomstenbelasting doe ik nog meer mijn best. Ik ben een tevreden roker en ik mag de dag graag afsluiten met een smaakvol drankje. Ook daarmee spek ik de staatskas van ganser harte. Het mag dan vreemd zijn dat de accijnzen op rookwaren en alcohol niet ten goede komen aan het verbeteren van de infrastructuur voor rokers en drinkers, zoals de wegenbelasting wordt ingezet voor het versterken van het wegennet, maar ik ben ook wel een warme voorstander van het nut van het algemeen. Ik snap dan ook de kritiek op de grootverdieners die hun slappe belastingmoraal compenseren met gulle giften aan goede doelen. Die doelen zijn vaak tevens goed voor de orderportefeuille en het relatienetwerk. Zoals ik er voordeel bij zou hebben om noodlijdende tabaksplantages in ontwikkelingslanden te ondersteunen, in plaats van accijns af te rekenen. Maar zo dragen we het begrip samenleving naar de stortplaats van voornemens die qua individueel belang minder leuk uitpakken. Van elke euro die ik met mijn geploeter verdien, lever ik ruim tachtig cent in aan verplichte verzekeringen en belastingen. Inclusief verhoogd Btw-tarief op mijn boterhammetje en opgeld op mijn energierekening. Als alles functioneert zoals zou moeten, is dat mijn aandeel in een steeds duurzamere samenleving. Tot uw dienst, ik profiteer ook mee van uw aandeel. Het blijft evenwel de bedoeling dat we allemaal onze evenredige bijdrage leveren, dat de door ons gekozen volksvertegenwoordigers niet populair jokkebrokken over noodzaak van bestedingen en dat niemand ter zelfverrijking in de pot gaat graaien.

Pluisje

PAG.33

gepresenteerd. Uit alle hoeken van de polder kwam kritiek. Is dus sprake van een acceptabel compromis? “Zeker niet,” stelt Vonhof. “Positief is dat het ontslagrecht iets realistischer wordt. Maar de gevolgen voor branches die afhankelijk zijn van seizoenskrachten zijn ingrijpend en onverteerbaar. Horeca, agrarische bedrijven, detailhandel, leisure en pleasure; overal moeten werkgevers straks tijdelijke medewerkers een transitievergoeding betalen. Ook krijgen zij de hoge WW-premie van 5 procent voor hun kiezen. Dit betekent een forse lastenverzwaring terwijl het beoogde doel – meer vaste banen – hier niet wordt bereikt. Voor een strandtenthouder of aspergekweker is dat simpelweg geen optie. Gevolg van de WAB is wel dat mensen aan de basis van de arbeidsmarkt duurder worden. Zij komen zo nog moeilijker aan de slag.”

Vragen van gisteren Vonhof benadrukt dat de wet verkeerde prioriteiten stelt. “De WAB geeft antwoord op de vragen van gisteren terwijl de echte vraagstukken blijven liggen. Denk aan de platformeconomie. Er zijn al bijna 1 miljoen zzp’ers en dat aantal groeit verder. Hoe organiseren we hun rol op een adequate manier, hoe wordt solidariteit geborgd? Dergelijke onderwerpen komen in de nieuwe wet niet eens aan de orde, laat staan dat erop geanticipeerd wordt. In plaats daarvan draait de WAB aan knoppen die de afgelopen tien jaar al amper effect hadden. Mijn oproep: laat de waan van de dag los en schaak op het juiste bord.”

Positie claimen Naast de arbeidsmarkt heeft de nieuwe voorzitter ook prioriteiten die de vereniging zelf raken. “Allereerst onze regionale organisatie. In een aantal gebieden heeft Mkb-Nederland een sterke positie, in andere regio’s is dat minder het geval. Ook daar willen we een stevige infrastructuur opbouwen.” Bij de communicatie met de buitenwereld ligt er eveneens een belangrijke opdracht voor Vonhof. “De afgelopen jaren werd Mkb-Nederland gezien als flets. Dat gaat veranderen. We claimen weer de positie die hoort bij de cruciale rol van het midden- en kleinbedrijf in onze economie. Ook als het gaat om maatschappelijke opgaven is de bijdrage van mkb-ondernemers substantieel. Zij staan midden in de samenleving. Hardwerkende mensen voor wie ondernemen lang niet altijd een vetpot is. Vaak moeten zij alle zeilen bijzetten om het

Jacco Vonhof:

‘Ik heb het hart op de tong en ben niet bang om te zeggen waar het op staat.’ bedrijf klaar te maken voor de toekomst. Denk aan het vinden en binden van voldoende medewerkers. Daarvoor verdient het mkb waardering.”

Hart op de tong In zijn rol als boegbeeld van Mkb-Nederland wil Vonhof deze boodschap nadrukkelijk uitdragen. Als ondernemer spreekt hij daarbij uit ervaring. Ook zijn outgoing karakter is een pré. “Ik heb het hart op de tong en ben niet bang om te zeggen waar het op staat. Drijfveer daarbij is het grote belang van het midden- en kleinbedrijf. Samen met hun medewerkers bouwen ondernemers aan Nederland. Ze betalen belasting en maken mede mogelijk dat onze samenleving functioneert. Nu en in de toekomst. De veranderingen waarvoor wij staan – energietransitie, digitalisering, vergrijzing – zijn enorm. Om passende antwoorden te vinden voor deze uitdagingen zijn middelen nodig. Anders gezegd: er moet geld worden verdiend en dat gebeurt in bedrijven. Die moeten gefaciliteerd worden. Als de kosten omlaag gaan, ontstaat meer ruimte om te investeren in

oplossingen voor de maatschappij van morgen. Deze samenhang wordt nog niet overal gezien en zal ik blijven benadrukken.”

Politici verdienen waardering Het is Vonhof een doorn in het oog dat weinig ondernemers politiek actief zijn. “Parlement en lokale politiek moeten een afspiegeling vormen van de maatschappij. Op dit moment is het bedrijfsleven sterk ondervertegenwoordigd.” De Mkb-voorzitter begrijpt de terughoudendheid van ondernemers wel. “Bij het minste of geringste is een politicus kop van jut en wordt volop door de mangel gehaald. Sociale media spelen daarbij een kwalijke rol. Ik kan me goed voorstellen dat ondernemers hiervoor terugschrikken. Ze hebben immers veel te verliezen.” In algemene zin is meer waardering voor politici op zijn plaats, stelt Vonhof. “Zij nemen verantwoordelijkheid en spannen zich in voor de samenleving, voor het algemeen belang. Los ervan of je het inhoudelijk met iemand eens bent, politici verdienen respect.”

PAG.34

LEADAX WINT DE VELUWSE INNOVATIEPRIJS 2018

Revolutionaire vervanger van lood Het Wapenveldse bedrijf Leadax is de grote winnaar van de Veluwse Innovatieprijs 2018. De finale vond plaats in Hotel Sparrenhorst in Nunspeet. Zowel het publiek als de vakjury waren enthousiast over de revolutionaire vernieuwing van Leadax. Het bedrijf is in staat om lood in tal van toepassingen te vervangen door een duurzamer en milieuvriendelijker product. Wereldwijd kan dit toegepast worden. TEKST: TOON VAN DER STAPPEN FOTOGRAFIE: PASCAL GOUDKUIL

PAG.35 INNOVATIE

varieerde tussen onder meer het automatisch strippen van schollen op vissersboten tot het eenvoudiger bestellen en afrekenen bij horecagelegenheden. En van een overzichtelijke monitor voor data-analyses tot het sluiten van de kringloop van reinigingsproducten voor zorginstellingen en horecabedrijven.

Criteria De jury hanteert diverse criteria. De innovatie dient in een breder perspectief vernieuwend te zijn en maatschappelijke impact te hebben. Daarnaast moet het verdienmodel in orde zijn. Het is eveneens belangrijk dat de innovatie in uitvoering is of zo goed als klaar is voor uitvoering. De juryleden waren unaniem in hun oordeel dat Leadax ruimschoots voldoet aan alle criteria. Het publiek stemde eveneens in meerderheid voor de loodvervanger, zodat er twee trofeeën mee terug naar Wapenveld gingen. “Innovaties komen altijd voort uit een idee,” legt algemeen directeur Roeland van Delden uit. “Lood wordt al sinds jaar en dag gebruikt bij tal van toepassingen. Maar het is een toxisch, oftewel een giftig metaal. Niet voor niets is het verdwenen uit verf, benzine en waterleidingen. Wij gingen een stap verder. We waren ervan overtuigd dat er een alternatief mogelijk was voor het gebruik van lood in de bouw. Na een aantal jaren van puzzelen en ontwikkelen kwamen we tot een product dat niet loodzwaar is. En dat makkelijker en sneller geproduceerd

kan worden. Ons product is goedkoper en lijkt bovendien qua uiterlijk op lood.”

Tien genomineerden De organisatie van de Veluwse Innovatieprijs is in handen van het Innovatiehuis van De Diamant van Midden-Nederland. Economic Board De Diamant is het samenwerkingsverband van bedrijfsleven, onderwijs en overheden op de Noord-Veluwe. In de eindronde moest Leadax het opnemen tegen negen andere genomineerden. De tegenstand was groot en

Nicheproducten Leadax komt voort uit Bitufa Waterproofing, een bedrijf dat zich oorspronkelijk richtte op dakbedekkingen en zich rond het begin van deze eeuw specialiseerde in nicheproducten. De eerste specialisatie was destijds ‘bitumineus afdichtingsmateriaal’. Het unieke van dit eigen ontwikkelde product is een rek van duizend procent. Roeland van Delden: “Door dat extreme rekvermogen is het voor bouwers ideaal om mee te werken. Na de aanleg krimpt het weer automatisch terug naar de oorspronkelijke vorm. >

PAG.36

Roeland van Delden en Henk-Jan Lip

Het wordt gebruikt voor het waterdicht maken van kelders. Dat gebeurt vooral in het Midden-Oosten. Nog steeds verkopen we dit product, dat luistert naar de naam FlexoBit, in grote hoeveelheden in vijftien landen. Bitufa was eerder gevestigd in Apeldoorn. In 2005 verhuisde het bedrijf naar Wapenveld, waar een aanzienlijk grotere productiecapaciteit gerealiseerd kon worden. Dat heeft ertoe geleid dat Zuid-Europa een forse afzetmarkt voor ons is geworden. Er gaat bijvoorbeeld jaarlijks bijna 1 miljoen vierkante meter FlexoBit alleen al naar Turkije.”

Duurzaamheid “We zijn altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen,” vervolgt hij, “waarbij we het liefst iets bij willen dragen aan duurzaamheid, zonder het businessmodel uit het oog

Roeland van Delden:

‘We zijn altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen’ te verliezen. Rond 2015 zijn we potentiële markten gaan onderzoeken. Toen kwamen we tot de conclusie dat lood weliswaar een fantastisch afdichtingsmateriaal is, maar tegelijkertijd is dit metaal grotendeels verdwenen uit onze leefomgeving vanwege het giftige karakter. Er zijn nog maar twee toepassingen van lood: dat is in batterijen en in de vorm van loodslabben. Die laatste toepassing wordt gebruikt voor de waterkering. Om bijvoorbeeld de schoor-

steen of de dakkapel waterdicht aan te sluiten op het dak en om de spouwmuur te isoleren. In onze woningen is er meestal op ruim tien verschillende plekken lood gebruikt. In weer en wind laat lood toxische resten na, die op een of andere manier in het milieu terechtkomen.”

Doorbraak Vanuit de overtuiging dat het zeer waarschijnlijk is dat lood binnen niet al te lange

PAG.37

Henk-Jan Lip:

‘Onze missie blijft om lood wereldwijd te vervangen door Leadax. Om die missie te laten slagen moeten we hard groeien’

tijd verboden wordt voor toepassingen in de bouw, is Roeland van Delden met zijn team de zoektocht begonnen naar een product dat lood kan vervangen. “Met als uitgangspunt dat het binnen tien jaar in de hele wereld kan worden gebruikt.” “Dat was ambitieus,” zegt commercieel directeur Henk-Jan Lip. “Zeker als je bedenkt dat er geen vraag vanuit de markt is om dit product te ontwikkelen. Het is geboren vanuit het idee om een vervanger voor lood te maken, waar straks niemand omheen kan. We moeten dus de vraag zelf creëren.” Roeland van Delden: “Het moeilijke was om iets te vinden met dezelfde eigenschappen als lood. Het metaal wordt niet voor niets al zo lang gebruikt. Het nieuwe materiaal moest dus even goed of zelfs

beter verwerkbaar zijn dan lood, minder zwaar zijn, goedkoper zijn en het liefst circulair, dus uit een afvalstroom, geproduceerd kunnen worden. Er ontstond een doorbraak in het proces toen we op het spoor kwamen van een afvalstroom pvb. Die afkorting staat voor polyvinylbutyral. Het is een polymeer die verwerkt wordt tot transparante, klevende folies. De folies worden het vaakst gebruikt tussen twee lagen veiligheidsglas in auto’s en krijgen bij ons een volgende fase in de kringloop als belangrijke grondstof voor Leadax.

Begin 2017 hebben we het product geïntroduceerd tijdens de Bouwbeurs in Utrecht. Nu, amper twee jaar verder, verkopen we het in dertien landen, inclusief Australië en de Verenigde Staten. Onze missie blijft om lood wereldwijd te vervangen door Leadax. Om die missie te laten slagen moeten we hard groeien. In de volle overtuiging dat het gaat lukken, bouwen we nu een nieuwe bedrijfshal met een afmeting van maar liefst 6500 vierkante meter. Daarin komt een productielijn van 55 meter lang, alleen voor Leadax.”

Henk-Jan Lip: “We hebben inmiddels een patent op dit product in Europa, USA en Canada. De receptuur is dusdanig dat het zowel in de ijzige kou als bij tropische temperaturen gebruikt kan worden. Daarmee hebben we een uniform product om universeel lood te vervangen.”

“Door de dubbele verovering van de Veluwse Innovatieprijs is onze ‘mindset’ verschoven,” besluit Roeland van Delden. “De publiciteit rondom de prijs leverde veel aandacht op in de landelijke media. Op de Noord-Veluwe zijn we meestal bescheiden over onze prestaties. Wij nemen nu de handschoen op om in de volle breedte te vertellen waar we goed in zijn. We zijn genomineerd voor de ‘circulair award’ en we zijn uitgenodigd voor het nationale evenement ‘Duurzame Dinsdag’. We durven nu vol trots alle positieve aspecten van ‘Leadax’ uit te dragen. Bijvoorbeeld dat we een analyse hebben uitgevoerd van de levenscyclus van het product. Daaruit blijkt dat we daarmee 54 procent beter uitkomen dan lood.”

Missie Na drie jaar ontwikkeling kon de loodvervanger in productie genomen worden. De bedrijfsnaam en productnaam werd Leadax. De bedoeling was overigens de schrijfwijze lead-ex, met een knipoog naar het afscheid van lood. Die naam bleek echter al vastgelegd. “Geen probleem,” vindt de algemeen directeur, “Leadax klinkt precies hetzelfde.

Vol trots

S PAG.38

DUURZAAM ADVIES ÉN AANPAK DOOR WARMTEBOUW

ANTICIPEREN OP DE TOEKOMST

De bewustwording rondom de noodzaak tot duurzaam ondernemen stijgt, maar in de dagelijkse bedrijvigheid vormt het toch veelal een sluitpost. Warmtebouw in Utrecht heeft dit diep in zijn organisatiestructuur verankerd en speelt daarmee een voortrekkersrol op het gebied van energieadvisering en -labelling, maar ook in het toepassen van maatregelen. TEKST: AART VAN DER HAAGEN FOTOGRAFIE: AART VAN DER HAAGEN, WARMTEBOUW

Maatschappelijk verantwoord ondernemen, niet omdat het moet, maar omdat het kan. Warmtebouw, een technisch adviesbureau en installatiebedrijf, geeft zelf het goede voorbeeld af en omarmt niet alleen de bekende ‘drie P’s’ (people, planet en profit), maar voegt er zelf ‘passie’ en ‘plezier’ aan toe. Het familiebedrijf, dat in 1970 startte met CV-installatiewerk en via disciplines als ventilatie en koeltechniek uitgroeide tot een werktuigkundige allroundspecialist met ruim 200 medewerkers, omschrijft zichzelf als een integere, financieel stabiele, innovatieve, praktisch ingestelde en relatiegerichte partner voor opdrachtgevers. Met alle belangrijke erkenningen en certificeringen bedient het de Benelux, ook qua 24/7-ondersteuning in service, waarbij de klantenkring uiteenloopt van overheidsinstellingen tot landelijk bekende commerciële organisaties en het Mkb. Concullega’s waardeerden de werkwijze van Warmtebouw in 2017 met een tweede prijs in de Innovatie Award van Uneto-VNI en de Provincie Utrecht riep het bedrijf in hetzelfde jaar uit tot winnaar van de Healthy Urban Office Challenge, met als speerpunten de meest duurzame

organisatie, een zorgvuldige omgang met medewerkers en het uitdragen van deze facetten naar de buitenwereld toe.

Proeftuin Kortom, een organisatie waar maatschappelijk verantwoord ondernemen diep in de genen zit. Om dat te onderstrepen, vertelt adjunct-directeur Patrick van Echtelt eerst iets over de technische kenmerken van het eigen gebouw in Leidsche Rijn, alvorens de verschillende werkdisciplines nader toe te lichten. “Het fungeert namelijk als een proeftuin voor wat we bij onze klanten kunnen realiseren. In onze optiek spreekt het voor zich dat het energielabel A draagt, op basis van onder meer vraaggestuurde ledverlichting, een restaurant met inductieverlichting, een natuurlijk geventileerde werkplaats, gescheiden afvalstromen, nulop-de-gasmeter, 635 zonnepanelen met een gezamenlijke opbrengst van 160.000 kWh, laadpunten voor elektrische voertuigen en een GBS-regelinstallatie, inmiddels opgewaardeerd volgens het SMART-principe. Dat houdt in dat de klimaatbeheersing anticiperend werkt, door bijvoorbeeld al ’s nachts de ventilatie te activeren als er

PAG.39 DUURZAAMHEID MVO

basis één persoon alles voor zijn rekening, van het vervangen van een ketel tot het verbouwen van een verdieping.”

Ideale omstandigheden

een warme dag aanbreekt. Binnen afzienbare tijd volgt uitbreiding met extra warmtepompen en zodra in februari 2020 hier bijna om de hoek een waterstofstation ligt, zullen wij ons wagenpark vernieuwen met auto’s die daar kunnen tanken.”

Meer focussen Warmtebouw houdt zich bezig met de aanleg van klimaatinstallaties, energiebesparingstechnieken, warmteterugwinning, warmtepompsystemen, geothermische energiesystemen zoals WKO-installaties, sprinklersystemen, riolerings- en sanitairtechniek, meeten regeltechniek, technisch en energiebeheer, cleanroom- en OK-technieken, prefabricage, assemblage en duurzaam advies. “Vóórdat de crisis begon, besloten wij al om onze organisatie op te lijnen en aparte business units in het leven te roepen, met als doel ons meer op projecten en klanten te kunnen focussen,” vertelt Van Echtelt. “Grote projecten, zoals het aanleggen van een werktuiginstallatie in het Ziggodome of Thialf, pakken we op met een compleet team inclusief een vaste projectleider, werkvoorbereider, tekenaar en meeten regeltechnicus. Bij kleinschaliger opdrachten neemt in de

Van Echtelt vervolgt: “Bij retail denken we een compleet concept voor een keten van winkels uit, dat per vestiging als een blauwdruk fungeert. Het bouwteam werkt volgens het VWO-principe, ‘volgende week open’, wat een zeer strakke planning vergt. Een andere business unit omvat het gecertificeerd installeren van Sprinkler-systemen. In eigen werkplaats leggen we ons toe op prefabricage en specials, waarmee we onder ideale arbeidsomstandigheden, met alle gereedschappen en machines bij de hand en zonder weersinvloeden projecten kunnen voorbereiden. We voeren zelfs proefassemblages uit en testen die, waarmee we de faalkosten drastisch terugdringen. De afdeling service en energiebeheer staat voor onderhoud en directe actie bij storingen aan alle technische installaties, ook al hebben we zelf uitsluitend de werktuigkundige en de meeten regeltechniek aangelegd. Volgens het principe van maincontracting schakelen wij betrouwbare partners in en nemen de rol van vast aanspreekpunt op ons. Met één business unit bedienen we de particuliere markt: installatiewerk bij exclusieve woonprojecten, voor klanten die de hoogste eisen stellen aan kwaliteit en betrouwbaarheid.”

Wettelijke verplichting Op de discipline Duurzaam Advies zoomt de adjuct-directeur van Warmtebouw nader in. “De jongste loot aan onze stam, ontstaan nadat we in 2012 een tender wonnen om op Lage Weide twintig bedrijfsscans uit te voeren, vanuit de doelstelling een CO2-besparing van dertig procent te realiseren. Zulke scans gelden als een wettelijke verplichting voor ondernemingen die jaarlijks meer dan 50.000 kuub gas en meer dan 200.000 kWh stroom verbruiken. Wij pluizen de energierekening uit, brengen alle verbruikers in kaart en vervolgens de energiehuishouding in beeld,

met adviezen voor mogelijke besparing. Dat begint met wat wij het ‘laaghangend fruit’ noemen: verplichte investeringen met een terugverdientijd tot vijf jaar, bijvoorbeeld in ledverlichting, aanwezigheidsdetectie en gedrag van mensen. Bij een periode van vijf tot tien jaar moet je denken aan zonnepanelen, een HR-installatie, een warmtepomp of een WTW-installatie, terwijl investeringen in bijvoorbeeld geothermische systemen als warmte-koudeopslag en een hogere isolatiewaarde van de schil van het pand veelal een lange termijn qua terugverdientijd kennen.”

Handhavingsdienst Ook energielabelling (EPA-U) valt voor Warmtebouw onder duurzaamheidsadvies. “Dit richt zich niet zozeer op processen, maar hoofdzakelijk op het gebouw,” legt Van Echtelt uit. “Vanaf 2023 dient een voor verkoop of verhuur beschikbaar bedrijfspand minimaal label C te dragen en vanaf 2030 zelfs label A, dus daarop moet je als eigenaar nú gaan anticiperen. Trouwens, ook voor huurders is het relevant, want in het kader van servicekosten begint het een steeds belangrijker onderhandelingspunt te vormen. Grote organisaties spelen al een voortrekkersrol en stellen steeds strengere eisen bij het huren van gebouwen. De financiële sector fungeert, conform prestatieafspraken met de overheid die langzaam doorsijpelen, als handhavingsdienst: je krijgt straks geen lening meer los als je een pand met een ongunstig label wilt financieren. Tijdig schakelen, dus. Voor veel investeringen bestaan subsidietrajecten en daarin kunnen onze coaches een bedrijf volledig begeleiden. Verder houden we ons niet alleen bezig met advies, maar bieden we ook de mogelijkheid om een compleet plan van aanpak uit te werken en uit te voeren, inclusief een heldere kostenraming en hardere terugverdientijden. Alle specialismen hebben we in huis en binnen ons netwerk, waarbij we zelf als centraal aanspreekpunt fungeren, vanuit ons duurzame dna.” Meer informatie: www.warmtebouw.nl

PAG.40

BUSINESSCLUB NOORD-VELUWE

Ter lering en vermaak Met maar liefst 175 leden is Business Club N.V. een bruisende organisatie voor ondernemers op de Noord-Veluwe. De club organiseert in de eerste plaats zo’n acht evenementen per jaar met een aansprekend programma en volop ruimte voor ondernemers om elkaar te ontmoeten. Daarnaast is er de ‘Academy’, waar deelnemers in kleine groepen cursussen, trainingen en workshops volgen. De leden kunnen zich bovendien uitleven bij de sportieve activiteiten.

TEKST: TOON VAN DER STAPPEN

FOTOGRAFIE: PASCAL GOUDKUIL

PAG.41 BUSINESSCLUB

Marcel van ’t Hul, Johan van Putten en Patrick Visch

Penningmeester Patrick Visch nam vijf jaar geleden het initiatief tot de oprichting. “Ik was toen rond aan het kijken bij welke club ik me aan kon sluiten om andere ondernemers te ontmoeten. Hoewel ik niet al te kieskeurig was, vond ik geen enkele club die paste bij mijn wensen. Met name vanwege het gebrek aan activiteiten in de avonduren. Tijdens de avonden zijn volgens mij de meeste ondernemers beschikbaar.”

Voetbalvereniging Hij besloot dus om een eigen businessclub op te richten en betrok Marcel van ’t Hul bij zijn plannen. “De eerste jaren hielden we onze bijeenkomsten in de kantine van voetbalver-

eniging SV ’t Harde, Ik was daar bestuurslid en wist op welke avonden de kantine vrij was. We houden onze bijeenkomsten nu telkens op een andere locatie, meestal in het bedrijf van een van de leden. Maar we blijven de voetbalvereniging sponsoren.”

Patrick Visch:

Ontmoeting

‘Wij organiseren ontmoeting. Het moet leuk zijn om onze activiteiten te bezoeken’

Patrick Visch werkt als regiomanager bij ITPH Academy en met zijn eigen onderneming ‘Proximare’ biedt hij ondersteuning in de bedrijfsvoering voor meerdere organisaties. Marcel van ’t Hul was werkzaam bij VNO/ NCW en is nu accountmanager bij NOC/ NSF. Hij is ook eigenaar van Local Advice. Het spreekt voor zich dat hij een rijk arsenaal aan

contacten heeft binnen het bedrijfsleven en de sportwereld. Hij benadrukt dat Business Club N.V. geen netwerkorganisatie is. “Wij organiseren ontmoeting. Het moet leuk zijn om onze activiteiten te bezoeken. Als na afloop een ondernemer vindt dat hij of zij een

PAG.42

fijne avond heeft beleefd en er nog een paar onderwerpen zijn die uitnodigen om verder over na te denken, zijn wij tevreden. De deelnemers ontmoeten collega-ondernemers die gelijkgestemd kunnen zijn. Als je ondernemers bij elkaar brengt, gaan ze met elkaar in gesprek over wat ze eventueel met elkaar kunnen doen. Daar hoeven wij verder niets voor te organiseren. Als we ze bijeen brengen, komt de rest vanzelf.”

Thema’s De leden van Business Club N.V. zijn voornamelijk actief op ‘t Harde, in Oldebroek, Elburg en Nunspeet. De onstuimige groei heeft ook voor aantrekkingskracht gezorgd bij ondernemers uit een bredere regionale cirkel. Globaal komen de deelnemers uit het gebied tussen Zwolle en Harderwijk. Bestuurslid Algemene Zaken Johan van Putten (commercieel manager bij taxatiebureau Thorbecke en eigenaar van adviesbureau Business Effect) vertelt: “De thema’s van de bijeenkomsten zijn geconcentreerd rondom ondernemerschap en economie. Sport komt vaak terug en politiek komt met enige regelmaat aan de orde. Verschillende Tweede Kamerleden zijn al bij ons op bezoek geweest. We hebben een geweldig interessante debatavond met de gemeenteraad van Elburg gehouden. In april komt Leo Blokhuis, de popprofessor. Typhoon (afkomstig uit ’t Harde) is bij ons geweest. Net zoals Toon Gerbrands, Maarten Ducrot en nogal wat topsporters.”

Geen belangenbehartiging Met het grote aantal leden is Business Club N.V. een organisatie van belang. Logisch dat er regelmatig uitnodigingen binnen komen om mee te praten over de economische ontwikkelingen in de regio. Toch zegt Marcel van ’t Hul: “We zijn terughoudend om daarop in te gaan. Wij stimuleren ondernemers om ook lid te zijn van hun bedrijvenkring. In deze regio is er ook het Noord-Veluws Ondernemers Overleg. Dat zijn de organisaties die aan belangenbehartiging doen. Wij zijn meer een club ter lering en vermaak.”

Feedback “We zijn altijd ver van regels en voorschriften gebleven,” zegt Patrick Visch. “Het losse en laagdrempelige karakter van onze activiteiten valt in de smaak bij onze deelnemers. Vooral in de begintijd hebben we steeds teruggekeken naar wat er goed ging en minder goed ging. De ondernemers geven ons

feedback. Met wat bevalt, daar gaan we verder mee. We vragen een bescheiden jaarbijdrage van de leden. Ze betalen extra voor de deelname aan workshops en dergelijke. Voor ons is het genoeg als de kosten een beetje gedekt zijn. En gezien de omvang van het ledenaantal proberen we een kleine buffer achter de hand te houden.”

Doorpraten Waar praten de deelnemers onderling zoal over? “Niet zozeer over het regionale ondernemersklimaat,” weet Marcel van ’t Hul. “Bij de evenementen zorgen wij voor een inspirerend programma. Daarna merk je dat de leden er over doorpraten. We hadden bijvoorbeeld Esther Vergeer (meervoudig paralympisch kampioen tennis, red.) als spreekster. De onderlinge gesprekken gingen nog lang door over het verhaal dat ze vertelde.”

Openingen creëren “En uiteraard,” zegt Patrick Visch, “doen de leden zaken met elkaar. Toen zij gebruik konden maken van het Twitteraccount van de club, kwamen we er eigenlijk pas achter hoe frequent dat gebeurt. De leden komen elkaar ook regelmatig buiten clubverband tegen om

dingen met elkaar te ondernemen. Dankzij de Business Club N.V. worden er dus mooie zakenrelaties opgebouwd, samenwerkingsverbanden opgezet en openingen gecreëerd.”

insights Drie keer per jaar brengt de businessclub het magazine ’insights’ uit. De onderwerpen van de artikelen volgen vanzelfsprekend de hoofdthema’s economie/ondernemen, sport en politiek. Het blad vormt ook een platform voor de leden, met bedrijfspresentaties, reportages van de gehouden evenementen en een vooruitblik op het komende programma.

Labs “We hopen dit jaar nog te beginnen met onze grootste ambitie van dit moment, die we Business Club Labs noemen,” besluit Marcel van ’t Hul. “Het gaat daarbij om een fysieke omgeving waar ondernemers met elkaar kunnen werken. Een kantoorconcept waar ondernemers met vernieuwende ideeën ook begeleiding kunnen krijgen, om het eenvoudiger te maken om verdere stappen te zetten in hun bedrijfsontwikkeling. Wij denken dat we daar als businessclub die bedrijven met elkaar verbindt een mooie rol in kunnen spelen.”

Marcel van ‘t Hul:

‘Bij de evenementen zorgen wij voor een inspirerend programma. Daarna merk je dat de leden er over doorpraten’

kia.com

De nieuwe Kia ProCeed. Overtuigend.

Standaard voorzien van: Dual zone climate control 8” full map navigatie met achteruitrijcamera en TomTom Live Services

Van Mossel biedt meer dan u verwacht

Stoelverwarming vóór + Stuurwielverwarming Panorama schuif-/kanteldak 594 liter bagageruimte

vanaf

€ 30.995,Van Mossel Kia Apeldoorn Oude Apeldoornseweg 40B, Daarnaast kunt u ons ook vinden in: - Amersfoort Maanlander 12 - Harderwijk Lorentzstraat 25 - Hengelo Höltersweg 30 - Zwolle Oude Meppelerweg 2

T. 055 - 36 82 840

Van Mossel biedt meer PLATINUM dan u verwacht PRESTIGE AWARD

T. 033 – 48 01 212 T. 0341 – 745 660 T. 088 – 08 70 120 T. 088 - 08 70 160

Winnaar van:

www.kia-vanmossel.nl

Gem. brandstofverbruik: 4,2 - 6,8 l/100km, 23,8 - 14,7 km/l. CO2-uitstoot: 110- 155 g/km. Genoemde actie en bijbehorende consumentenadviesprijs is geldig op de nieuwe Kia ProCeed met uiterste aankoopdatum en datum kentekenaanvraag van 28-02-2019 en uiterste registratiedatum van 31-03-2019. Genoemde prijs is incl. btw/bpm en kosten rijklaarmaken bestaande uit: het transporteren van de auto, het reinigen en poetsen van de auto, de nulbeurt, de kentekenplaten, handling- en administratiekosten, recyclingsbijdrage, leges, kosten tenaamstelling, een modelspecifieke mattenset en een veiligheidshamer. Prijs is excl. metallic lak. Informeer naar de complete actievoorwaarden bij uw Kia-dealer of kijk op kia.com. Getoond model kan afwijken van de beschreven uitvoering. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden.

F I N A N C I E E L

D I R E C T E U R

H B - C R C

â&#x20AC;&#x153; Met de inzet van XLLease is ons wagenpark goed te managenâ&#x20AC;?

Super voor ondernemers. Van uw leasemaatschappij verwacht u kwaliteit, service en gunstige tarieven. Maar XLLease is meer! Wij nemen u alle werkzaamheden rondom mobiliteit uit handen en staan u met advies en kennis van zaken terzijde. Transparantie en een leasecontract op maat maken leasen bij XLLease eenvoudig en duidelijk.