คู่มือครูฝึก ช่างเครื่องปรับอากาศ ระดับ 3 โมดูล 10

Page 1

หนาปก



คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

คูมือครูฝก 0920164170203 สาขาชางเครื่องปรับอากาศในบานและการพาณิชยขนาดเล็ก ระดับ 3

ชุดการฝกตามความสามารถ (CBT)

โมดูลการฝกที่ 10 09217321 การประหยัดพลังงานไฟฟา การคํานวณหา กําลังไฟฟาของมอเตอร การคํานวณหาความเร็วรอบ ของมอเตอร การคํานวณคาใชจายคากระแสไฟฟาที่ เครื่องปรับอากาศใช กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน



คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

คํานํา

คูมือ ครูฝ ก สาขาชา งเครื ่อ งปรับ อากาศในบา นและการพาณิช ยข นาดเล็ก ระดับ 3 โมดูล 10 การประหยัด พลังงานไฟฟา การคํา นวณหากํา ลังไฟฟา ของมอเตอร การคํานวณหาความเร็วรอบของมอเตอร การคํานวณคาใชจาย คา กระแสไฟฟา ที ่เ ครื ่อ งปรับ อากาศใชฉบั บนี้ เป นส วนหนึ่ งของหลั ก สู ต รฝ ก อบรมฝ มื อ แรงงานตามความสามารถ (Competency Based Training : CBT) ซึ่ ง พั ฒนาขึ้นเพื่ อใช เป นเอกสารประกอบการจั ดการฝ กอบรมกั บชุ ดการฝ กตาม ความสามารถ โดยไดดําเนินการภายใตโครงการพัฒนาระบบฝกและชุดการฝกตามความสามารถเพื่อการพัฒนาฝมือแรงงาน ด ว ยระบบการฝ ก ตามความสามารถ (Competency Based Workforce Skill Training System) พ.ศ. 2560 โดยมี วัตถุประสงคเพื่อใหครูฝกไดใชเปนเครื่องมือในการบริหารจัดการการฝกอบรมใหเปนไปตามหลักสูตร กลาวคือ อบรมผูรับการฝก ใหสามารถนําความรูเกี่ยวกับการประหยัดพลังงานไฟฟา การคํานวณหากําลังไฟฟาของมอเตอร การคํานวณหาความเร็ว รอบของมอเตอร การคํ า นวณคา ใชจ า ยคา กระแสไฟฟา ที ่เ ครื ่อ งปรับ อากาศใชไ ปใชไ ดอ ยา งถูก ตอ ง และติด ตาม ความกาวหนาของผูรับการฝกอบรม ในดานความสามารถหรือสมรรถนะใหเปนไปตามมาตรฐานที่กําหนด ระบบการฝกอบรมตามความสามารถเปนระบบการฝกอบรมที่สงเสริมใหผูรับการฝกอบรมสามารถฝกฝนเรียนรูได ตามพื้นฐานความสามารถของตนในเวลาที่มีความสะดวก โดยเนนในเรื่องของการสงมอบการฝกอบรมที่หลากหลายไปใหแก ผูรับ การฝ กอบรม และต องการให ผู รั บ การฝ ก อบรมเกิด การเรี ย นรู ดว ยตนเอง การฝกปฏิบัติจ ะดํ าเนิน การในรู ป แบบ Learning by Doing และเนนผลลัพธการฝกอบรมในการที่ทําใหผูรับการฝกอบรมมีความสามารถในการปฏิบัติงานตามที่ ตลาดแรงงานตองการ โดยยึดความสามารถของผูรับการฝกเปนหลัก การฝกอบรมในระบบดังกลาว จึงเปนรูปแบบการ ฝกอบรมที่สามารถรองรับการพัฒนารายบุคคลไดเปนอยางดี นอกจากนี้ เนื้อหาวิชาในหลักสูตรการฝกตามความสามารถ (Competency Based Curriculum : CBC) ซึ่งไดจากการวิเคราะหงานอาชีพ (Job Analysis) ในแตละสาขาอาชีพ จะถูก กําหนดเปนรายการความสามารถหรือสมรรถนะ (Competency) ที่ผูรับการฝกอบรมจําเปนตองใชในการปฏิบัติงาน และ สอดคลองกับความตองการของสถานประกอบกิจการและภาคอุตสาหกรรม ซึ่งผูรับการฝกจะตองเรียนรูและฝกฝนจนกวาจะ สามารถปฏิบัติเองได ตามมาตรฐานที่กําหนดในแตละรายการความสามารถ ทั้งนี้ การสงมอบการฝก สามารถดําเนินการได ทั้งรูปแบบการเรียนรูผานสื่อสิ่งพิมพ (Paper Based) และผานสื่อคอมพิวเตอร (Computer Based) โดยผูรับการฝกสามารถ เรียนรูไดดวยตนเอง (Self-Learning) ที่บานหรือที่ทํางาน และเขารับการฝกภาคปฏิบัติตามความพรอม ตามความสะดวก ของตน หรือตามแผนการฝก หรือตามตารางการนัดหมาย การฝกหรือทดสอบประเมินผลความรูความสามารถกับหนวยฝก โดยมีครูฝกหรือผูสอนคอยใหคําปรึกษา แนะนําและจัดเตรียมการฝกภาคปฏิบัติ รวมถึงจัดเตรียมและดําเนินการทดสอบ ประเมินผลในลักษณะตาง ๆ อันจะทําใหสามารถเพิ่มจํานวนผูรับการฝกไดมากยิ่งขึ้น ชวยประหยัดเวลาในการเดินทาง และ ประหยั ด งบประมาณค า ใช จ า ยในการพั ฒ นาฝ มือแรงงานใหแกกําลังแรงงานในระยะยาว จึงถือเปน รูป แบบการฝกที่มี ความสําคัญตอการพัฒนาฝมือแรงงาน ทั้งในปจจุบันและอนาคต ซึ่งหากมีการนําระบบการฝกอบรมตามความสามารถมาใช ในการพัฒนาฝมือแรงงาน จะชวยทําใหประชาชน ผูใชแรงงานผูวางงาน นักเรียน นักศึกษา และผูประกอบอาชีพอิสระ สามารถเขาถึงการฝกอบรมเพื่อพัฒนาตนเองไดอยางสะดวก และไดรับประโยชนอยางทั่วถึงมากยิ่งขึ้น กรมพัฒนาฝมือแรงงาน ก กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน



คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

เรื่อง

สารบั ญ

หนา

คํานํา

สารบัญ

ขอแนะนําสําหรับครูฝก

1

โมดูลการฝกที่ 1 09217321 การประหยัดพลังงานไฟฟา การคํานวณหากําลังไฟฟาของมอเตอร การคํานวณหาความเร็วรอบของมอเตอร การคํานวณคาใชจายคากระแสไฟฟาที่ เครื่องปรับอากาศใช หัวขอวิชาที่ 1 0921732101 การประหยัดพลังงานไฟฟา หัวขอวิชาที่ 2 0921732102 การคํานวณเกี่ยวกับการทํางานของมอเตอร หัวขอวิชาที่ 3 0921732103 การคํานวณคาใชจายในการใชเครื่องปรับอากาศ คณะผูจัดทําโครงการ

12 21 31 38

ข กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน



คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ขอแนะนําสําหรับครูฝก ขอแนะนําสําหรับครูฝก คือ คําอธิบายเกี่ยวกับรายละเอียดของคูมือ และขั้นตอนการเขารับการฝก ซึ่งมีอยูดวยกัน 6 ขอ ดังนี้

1. รายละเอียดของคูมือ 1.1 โมดูลการฝก / หัวขอวิชา หมายถึง โมดูลการฝกที่ครูฝกตองจัดการฝกอบรม โดยภายในโมดูลจะประกอบไปดวย หัวขอวิชาที่ผูรับ การฝ กต องเรี ย นรู และฝ กฝน ซึ่งมีรหัสโมดูล และรหัส หัว ข อวิ ชาเปนตัว กําหนดความสามารถ ที่ตองเรียนรู 1.2 ระยะเวลาการฝก หมายถึง จํานวนชั่วโมงในการฝกอบรม เพื่อใหบรรลุตามวัตถุประสงคของแตละโมดูล 1.3 ระบบการฝกตามความสามารถ (CBT) หมายถึง ระบบการฝกที่เกิดจากการนําความรู ทักษะ ความสามารถ (Competency) ที่จําเปนสําหรับการทํางานมาเปนฐาน (Based) ของการจัดฝกอบรม หรือนํามากําหนดเปนเนื้อหา (Content) และเกณฑก ารประเมิน การฝก อบรม ทํา ใหผูรับ การฝก อบรมมีค วามสามารถ (Competency) ตามเกณฑมาตรฐานที่กําหนด และตามความสามารถในการเรียนรูของผูรับการฝกเปนหลัก 1.4 ชุดการฝก หมายถึง สื่อสิ่งพิมพ และสื่ออิเล็กทรอนิกส ใชสําหรับเปนอุปกรณชวยฝก โดยแตละโมดูลประกอบดวย คูมือครูฝก คูมือผูรับการฝก คูมือประเมิน สื่อวีดิทัศน 1.5 ระบบจัดการฝกดวยคอมพิวเตอร (Computer Managed Instruction : CMI) หมายถึง การนําระบบคอมพิวเตอร และเทคโนโลยีสารสนเทศ ซึ่งใชในการจัดการเรียนรูและฝกอบรม เชน ระบบรับสมัครออนไลน ระบบลงทะเบียน เขา รับ การฝก อบรมออนไลน ระบบการฝก อบรมภาคทฤษฎีผานอุป กรณอิเ ล็ก ทรอนิก สห รือ อุป กรณสื่อสาร แบบพกพา การทดสอบออนไลน การบันทึกผลการฝกอัตโนมัติ และการออกใบวุฒิบัตรอิเล็กทรอนิกส เปนตน โดยการเขาใชงานระบบ แบง สว นการใชงานตามความรับ ผิดชอบของผูมีสว นไดสว นเสีย ดังภาพในหนาที่ 2 ซึ่งสามารถศึกษารายละเอียดการใชงานไดจากลิงคดังตอไปนี้ - ผูดูแลระบบ mlearning.dsd.go.th/download/files/admin.pdf - ผูพัฒนาบทเรียน mlearning.dsd.go.th/download/files/content.pdf - ครูฝก mlearning.dsd.go.th/download/files/teacher.pdf

1 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

2 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

2. ผังการฝกอบรม

3 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

3. วิธีการฝกอบรม 3.1 ครูฝก ทําความเขาใจการฝกอบรมในระบบ CBT ซึ่งสามารถสงมอบการฝกอบรมใหแกผูรับการฝกได 3 รูปแบบ คือ 3.1.1 การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) 3.1.2 การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม (Offline) 3.1.3 การฝกอบรมดวยสื่อในระบบออนไลน (Online) โดยในแตละรูปแบบจะมีรายละเอียดแตกตางกัน ดังนี้ 3.1.1 การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) คือ การฝก อบรมที่ผูรับ การฝกเรีย นรูภ าคทฤษฎี (ดา นความรู) ดว ยตนเอง โดยครูฝก เปน ผูสงมอบ คูมือผูรับการฝกที่พิมพจากสื่ออิเล็กทรอนิกส (.pdf) และวีดิทัศน (DVD) แกผูรับการฝก และฝกภาคปฏิบัติ (ดานทักษะ) ที่ศูนยฝกอบรม การฝกภาคทฤษฎี - ผูรับการฝกเรียนรูภาคทฤษฎีดวยตนเอง โดยใชคูมือผูรับการฝกที่พิมพจากสื่ออิเล็กทรอนิกส (.pdf) และวีดิทัศน (DVD) ที่ครูฝกสงมอบให การประเมินผลภาคทฤษฎี 1) ครูฝก มอบหมายใหผูรับ การฝกทํา แบบทดสอบกอ นฝก (Pre-Test) ลงในกระดาษคําตอบ ของคูมือการประเมินที่พิมพจากสื่ออิเล็กทรอนิกส (.pdf) 2) ผูรับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Pre-Test) ลงในกระดาษคําตอบ แลวสงกระดาษคําตอบ ใหครูฝก เพื่อตรวจและประเมินผล 3) ครูฝกประเมินแบบทดสอบกอนฝก - ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลั กสูตร จะมีสิท ธิ์ข อเขา รับ การฝก ภาคปฏิบัติ (ถา มี) หรือ เขา รับ การฝก ในโมดูล ถั ด ไป หรือเขารับการฝกในโมดูล ที่ครูฝ กกําหนดได - ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกศึกษาเนื้อหา จากสื่อดวยตนเองจนเขาใจ จึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 4) ครูฝกประเมินแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก 3.1.2 การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม (Offline) คือ การฝกอบรมที่ผูรับการฝกเรียนรูภาคทฤษฎีจากครูฝก และฝกภาคปฏิบัติที่ศูนยฝกอบรม การฝกภาคทฤษฎี - ครูฝกใชคูมือครูฝกที่พิมพจากสื่ออิเล็กทรอนิกส (.pdf) และวีดิทัศน (DVD) เปนสื่อชวยในการฝก ภาคทฤษฎี โดยสงมอบคูมือผูรับ การฝกแกผูรับ การฝกที่ศูน ยฝก อบรม และฝกภาคปฏิบัติ ที่ศูนยฝกอบรม 4 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

การประเมินผลภาคทฤษฎี 1) ครูฝก มอบหมายใหผูรับ การฝกทํา แบบทดสอบกอ นฝก (Pre-Test) ลงในกระดาษคําตอบ ของคูมือการประเมินที่พิมพจากสื่ออิเล็กทรอนิกส (.pdf) 2) ผูรับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Pre-Test) ลงในกระดาษคําตอบ แลวสงกระดาษคําตอบ ใหครูฝก เพื่อตรวจและประเมินผล 3) ครูฝกประเมินแบบทดสอบกอนฝก - ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลั กสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝกภาคปฏิบัติ (ดานทักษะ) (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไป หรือเขารับการฝกในโมดูลที่ครูฝกกําหนดได - ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกศึกษาเนื้อหา จากสื่อดวยตนเองจนเขาใจ จึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 4) ครูฝกประเมินแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก 3.1.3 การฝกอบรมดวยสื่อในระบบออนไลน (Online) คือ การฝกอบรมที่ผูรับการฝกเรียนรูภาคทฤษฎีดวยตนเองผานระบบจัดการฝกดวยคอมพิวเตอร หรือ CMI โดยใชคูมือผูรับการฝกที่เปนสื่อออนไลนในแอปพลิเคชัน DSD m-Learning และฝกภาคปฏิบัติที่ศูนยฝกอบรม วิธีดาวนโหลดแอปพลิเคชัน DSD m-Learning - ครูฝกอธิบายวิธีการดาวนโหลดแอปพลิเคชัน DSD m-Learning ใหแกผูรับการฝก ซึ่งวิธีการ ดาวนโหลดแอปพลิเคชัน สามารถแบงออกเปน 3 ชองทางตามแตละระบบปฏิบัติการ คือ 1) ผูรับการฝกที่ใชเครื่องมือสื่อสารอิเล็กทรอนิกส ระบบปฏิบัติการ iOS คนหา แอปพลิเคชัน DSD m-Learning ใน App Store จากนั้นกดดาวนโหลด เพื่อติดตั้งบนเครื่องมือสื่อสาร และเขาใชงานโดยกรอก Username และ Password ตามที่เคยลงทะเบียนไว 2) ผูรับการฝกที่ใชเครื่องมือสื่ อสารอิเล็ กทรอนิกส ระบบปฏิบัติการ Android คนหา แอปพลิเคชัน DSD m-Learning ใน Google Play จากนั้นกดดาวนโหลด เพื่อติดตั้ง บนเครื่องมือสื่อสาร และเขาใชงานโดยกรอก Username และ Password ตามที่เคย ลงทะเบียนไว 3) ผูรับ การฝก ที่ใ ชค อมพิว เตอร ระบบปฏิบัติก าร Windows สามารถดาวนโ หลด แอปพลิเคชัน DSD m-Learning โดยเขาเว็บไซต mlearning.dsd.go.th แลวเขาใชงาน โดยกรอก Username และ Password ตามที่เคยลงทะเบียนไว ใหกดปุม Download DSD m-learning เพื่อดาวนโหลดแอปพลิเคชันลงบนคอมพิวเตอร

5 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

การฝกภาคทฤษฎี - ผูรับการฝกเรียนรูภาคทฤษฎีดวยตนเอง จากคูมือผูรับการฝก ซึ่งเปนสื่อออนไลนบนแอปพลิเคชัน DSD m-Learning การประเมินผลภาคทฤษฎี 1) ผูรับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Pre-Test) ลงในแอปพลิเคชัน โดยระบบจะตรวจและประเมินผล อัตโนมัติ - ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลั กสูตร ผูรับการฝกจะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝกภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไป หรือเขารับการฝกในโมดูลที่ครูฝกกําหนดได - ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหผูรับการฝกศึกษาเนื้อหาจากสื่อดวยตนเอง จนเขาใจแลวจึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 2) ผูรับการฝกทําแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก 3.2 ครูฝกชี้แจงรูปแบบการฝกอบรมทั้ง 3 รูปแบบแกผูรับการฝก เพื่อทําการตกลงรูปแบบการฝกอบรมรวมกับผูรับการฝก โดยใหผูรับการฝกเลือกวิธีที่สะดวก 3.3 ครูฝกวางแผนการฝกตลอดหลักสูตรรวมกันกับผูรับการฝก

4. อุปกรณชวยฝกและชองทางการเขาถึงอุปกรณชวยฝก ครูฝกสามารถเลือกใชอุปกรณชวยฝกได 2 รูป แบบ คือ รูป แบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) และรูป แบบระบบจัดการฝก ดวยคอมพิวเตอร หรือ CMI (Online) โดยมีชองทางการเขาถึงอุปกรณชวยฝกแตละรูปแบบแตกตางกัน ดังนี้ 4.1 รูปแบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) ประกอบดวย - คูมือครูฝก เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมิน เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (DVD) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม 4.2 รูปแบบระบบจัดการฝกดวยคอมพิวเตอร หรือ CMI (Online) ดังนี้ - คูมือครูฝกรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมินรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศนรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (Online) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม

6 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

5. การวัดและประเมินผล ครูฝกมีหนาที่มอบหมายใหผูรับการฝกทดสอบความรูภาคทฤษฎี (ดานความรู) และภาคปฏิบัติ (ดานทักษะ) โดยใช คูมือการประเมินบันทึกผลการประเมินของผูรับการฝก โดยแบงการประเมินผลไดดังนี้ 5.1 การประเมินผลภาคทฤษฎี (ดานความรู) ประเมิ นผลจากแบบทดสอบภาคทฤษฎีกอนฝ ก และแบบทดสอบภาคทฤษฎี หลังฝ ก โดยกํ าหนดเกณฑ การให คะแนนและการระบุความสามารถดานความรู ดังนี้ เกณฑการใหคะแนน ภาคทฤษฎี ตั้งแตรอยละ 70 ขึ้นไป ต่ํากวารอยละ 70

เกณฑการประเมิน ความสามารถ ผาน (C) ไมผาน (NYC)

ผูรับการฝกจะไดรับการประเมินผลการฝกจากครูฝก โดยจะตองสามารถปฏิบัติตามความสามารถในแตละโมดูลนั้น ๆ ไดตามเกณฑที่กําหนด จึงจะถือวาผานการฝกโมดูลนั้น และเมื่อผานการฝกครบทุกโมดูล จึงจะถือวาฝกครบชุดการฝกนั้น ๆ แลว

6. เงื่อนไขการผานการฝก ผูรับการฝกที่จะผานโมดูลการฝก ตองไดรับคารอยละของคะแนนการทดสอบภาคทฤษฎี คะแนนรวมไมต่ํากวารอยละ 70 จึงจะผานโมดูลการฝก

7 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

รายละเอียดหลักสูตร หลักสูตรฝกอบรมฝมือแรงงานตามความสามารถ สาขาชางเครื่องปรับอากาศในบานและ การพาณิชยขนาดเล็ก ระดับ 3 กรมพัฒนาฝมือแรงงาน กระทรวงแรงงาน

รหัสหลักสูตร 0920164170203

1. ขอบเขตของหลักสูตร หลักสูตรนี้พัฒนาขึ้นใหครอบคลุมดานความรู ทักษะ และเจตคติแกผูรับการฝกในสาขาชางเครื่องปรับอากาศในบาน และการพาณิชยขนาดเล็ก เพื่อใหมีความรู ความสามารถและทัศนคติตามมาตรฐานฝมือแรงงานแหงชาติ สาขาชาง เครื่องปรับอากาศในบานและการพาณิชยขนาดเล็ก ระดับ 3 ดังนี้ 1.1 มีความรูความสามารถเกี่ยวกับสัญลักษณสากลของอุปกรณ และเขียนแบบรางเพื่อแสดงแผนผังการติด ตั้ง เครื่องปรับอากาศ 1.2 มีความรูความสามารถในการใชเครื่องมือวัดตาง ๆ ที่ใชในเครื่องปรับอากาศ 1.3 มี ความรู เ กี่ ย วกั บ การทํ า ความเย็ น ด ว ยระบบระเหยตรง (Direct Expansion System) และระบบน้ํ าเย็ น (Chilled Water System) 1.4 มี ความรู เ กี่ ย วกั บ ระบบสารทํา ความเย็ น ทว ม (Flooded System) และไดเร็กเอ็กซ แพนชั่น วาลว (Direct Expansion Valve) 1.5 มีความรูเกี่ยวกับองคประกอบที่มีผลตอสมรรถนะของคอนเดนเซอร และแฟนคอยลแบบครีบ 1.6 มีความรูเกี่ยวกับองคประกอบที่มีผลตอสมรรถนะของคอนเดนเซอรแบบระบายความรอนดวยน้ํา 1.7 มีความรูเกี่ยวกับพื้นผิวถายเทความรอนผานชั้นตัวนําความรอนลําดับตาง ๆ 1.8 มีความรูความสามารถในการแขวนหรือยึดทอใหมั่นคง 1.9 มีความรูเกี่ยวกับผลกระทบของสารเจือปนในสารทําความเย็น 1.10 มีความรูเกี่ยวกับการประหยัดพลังงานไฟฟา การคํานวณหากําลังไฟฟาของมอเตอร การคํานวณหาความเร็วรอบ ของมอเตอร การคํานวณคาใชจายคากระแสไฟฟาที่เครื่องปรับอากาศใช 1.11 มีความรูเกี่ยวกับหลักความปลอดภัยในการทํางาน

8 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

2. ระยะเวลาการฝก ผูรับการฝกจะไดรับการฝกในภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ โดยสถาบันพัฒนาฝมือแรงงาน หรือสํานักงานพัฒนาฝมือแรงงาน ที่เปนหนวยฝกตามความสามารถใชระยะเวลาในการฝก 50 ชั่วโมง เนื่ อ งจากเป น การฝ ก ที่ ขึ้ น อยู กั บ พื้ น ฐานความรู ทั ก ษะ ความสามารถและความพร อ มของผู รั บ การฝ ก แตละคน มีผลใหผูรับการฝกจบการฝกไมพรอมกัน สามารถจบกอนหรือเกินระยะเวลาที่กําหนดไวในหลักสูตรไดหนวยฝก จึงตองบริหารระยะเวลาในการฝกใหเหมาะสมตามความจําเปน ทั้งนี้ ใหอยูในดุลยพินิจของผูอํานวยการสถาบันพัฒนา ฝมือแรงงาน หรือผูอํานวยการสํานักงานพัฒนาฝมือแรงงานที่เปนหนวยฝกตามความสามารถจะเห็นสมควร 3. หนวยความสามารถและโมดูลการฝก จํานวนหนวยความสามารถ 11 หนวย จํานวนโมดูลการฝก 11 โมดูล 4. วุฒิบัตร 4.1 ชื่อเต็ม : วุฒิบัตรพัฒนาฝมือแรงงาน สาขา ชางเครื่องปรับอากาศในบานและการพาณิชยขนาดเล็ก ระดับ 3 4.2 ชื่อยอ : วพร. สาขา ชางเครื่องปรับอากาศในบานและการพาณิชยขนาดเล็ก ระดับ 3 4.3 ผู รั บ การฝ ก ที่ ผ า นการประเมิ น ผลหรื อ ผ า นการฝ ก ครบทุ ก หน ว ยความสามารถ จะได รั บ วุ ฒิ บั ต ร วพร. สาขา ชางเครื่องปรับอากาศในบานและการพาณิชยขนาดเล็ก ระดับ 3

9 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

รายละเอียดโมดูลการฝกที่ 10 1. ชื่อหลักสูตร 2. ชื่อโมดูลการฝก

รหัสหลักสูตร

สาขาชางเครื่องปรับอากาศในบานและการพาณิชยขนาดเล็ก ระดับ 3

0920164170203

การประหยัดพลังงานไฟฟา การคํานวณหากําลังไฟฟา

รหัสโมดูลการฝก

ของมอเตอร การคํานวณหาความเร็วรอบของมอเตอร

09217321

การคํานวณคาใชจายคากระแสไฟฟาที่เครื่องปรับอากาศใช 3. ระยะเวลาการฝก

รวม 1 ชั่วโมง 45 นาที

4. ขอบเขตของหน วย

หน ว ยการฝ กนี้ พั ฒ นาขึ้น ใหครอบคลุมดานความรู ทักษะ และเจตคติแกผูรับ การฝ ก

การฝก

ทฤษฎี 1 ชั่วโมง 45 นาที

ปฏิบัติ - ชัว่ โมง

เพื่อใหมีความสามารถ ดังนี้ 1. อธิบายการประหยัดพลังงานไฟฟาได 2. อธิบายและคํานวณหากําลังไฟฟาของมอเตอรได 3. อธิบายและคํานวณหาความเร็วรอบของมอเตอรได 4. อธิบายและคํานวณคาใชจายคากระแสไฟฟาที่ใชในเครื่องปรับอากาศได

5. พื้นฐาน

ผูสมัครเขารับการฝกตองมีคุณสมบัติ ดังตอไปนี้

ความสามารถของ

1. มี ความรู พื้น ฐานเกี่ย วกับ การประหยัด พลัง งานไฟฟ า การคํานวณหากําลั ง ไฟฟ า

ผูรับการฝก

ความเร็วรอบของมอเตอรและคาใชจายคากระแสไฟที่ใชในเครื่องปรับอากาศหรื อ ผานการฝกอบรมที่เกี่ยวของจากหนวยงานหรือสถาบันที่เชื่อถือได 2. ผูรับการฝกผานระดับ 2 มาแลว 3. ผูรับการฝกผานโมดูลที่ 9 มาแลว

6. ผลลัพธการเรียนรู :เมื่อสําเร็จการฝกในโมดูลนี้แลวผูรับการฝกสามารถปฏิบัติงานโดยมีความรูความสามารถและใช ระยะเวลาฝก ดังนี้ ระยะเวลาฝก ผลลัพธการเรียนรู 1. อธิบายการประหยัดพลังงาน

(ชั่วโมง: นาที)

ชื่อหัวขอวิชา หัวขอที่ 1 : การประหยัดพลังงานไฟฟา

ไฟฟาได 10 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน

ทฤษฎี ปฏิบัติ

รวม

0:30

0:30

-


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

2. อธิบายและคํานวณหา

หัวขอที่ 2 : การคํานวณเกี่ยวกับการทํางานของ

กําลังไฟฟาของมอเตอรได

0:45

-

0:45

0:30

-

0:30

1:45

-

1:45

มอเตอร

3. อธิบายและคํานวณหา ความเร็วรอบของมอเตอรได 4. อธิบายและคํานวณคาใชจาย หัวขอที่ 3 : การคํานวณคาใชจายในการใช คากระแสไฟฟาที่ใชใน

เครื่องปรับอากาศ

เครื่องปรับอากาศได รวมทั้งสิ้น

11 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

รายละเอียดหัวขอวิชาที่ 1 0921732101 การประหยัดพลังงานไฟฟา (ใบเตรียมการสอน) 1. ผลลัพธการเรียนรู - อธิบายการประหยัดพลังงานไฟฟาได

2. หัวขอสําคัญ - การประหยัดพลังงานไฟฟา

3. วิธีการฝกอบรม การฝกอบรมสามารถเลือกได 3 รูปแบบ คือ 1) การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ 2) การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม 3) การฝกอบรมดวยสื่อในระบบออนไลน ดังรายละเอียดในขอแนะนําสําหรับครูฝก

4. อุปกรณชวยฝก 1. สื่อการฝกอบรม ครูฝกสามารถเลือกใชงานสื่อได 2 รูปแบบ คือ 1.1 รูปแบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) ประกอบดวย - คูมือครูฝก เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมิน เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (DVD) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม 1.2 รูปแบบอิเล็กทรอนิกส (Online) ประกอบดวย - คูมือครูฝกรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมินรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (Online) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม

12 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

5. ขั้นตอนการฝกอบรม 1. ครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Post-Test) และประเมินผล 1.1 ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝก ภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไป หรือเขารับการฝกในโมดูลที่ครูฝกกําหนดได 1.2 ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายผูรับการฝกใหฝกอบรมภาคทฤษฎี 2. การฝกอบรมภาคทฤษฎี ใหผูรับการฝกศึกษาคูมือผูรับการฝก และฝกหัดทําใบทดสอบทายหัวขอวิชา 3. เมื่อผูรับการฝกศึกษาคูมือผูรับการฝกประจําโมดูลนั้นเขาใจแลว ใหครูฝกมอบหมายผูรับการฝกใหทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) และประเมินผลเชนเดียวกับแบบทดสอบกอนฝก

6. การวัดผล 1. ครูฝกประเมินผลภาคทฤษฎีจากแบบทดสอบกอนฝก 1.1 ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝก ภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไปได 1.2 ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกศึกษาเนื้อหาจากสื่อดวยตนเองจนเขาใจ จึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 2. ครูฝกประเมินแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก

7. บรรณานุกรม กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษพลังงาน กระทรวงพลังงาน. 2556. ระบบการทําความเย็น. [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก : http://www2.dede.go.th/bhrd/old/web_display/websemple/Industrial(PDF)/Bay29%20Refrigeration.pdf ฤชากร จิรกาลวสาน. 2550. ภาระและประสิทธิภาพมอเตอร. [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก : http://www.acat.or.th/download/acat_or_th/journal-11/11%20-%2006.pdf

13 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ใบขอมูล หัวขอวิชาที่ 1 การประหยัดพลังงานไฟฟา 1. การประหยัดพลังงานไฟฟา ปจจุบันประเทศไทยกําลังประสบปญหาเกี่ยวกับพลังงานที่มีจํานวนลดนอยลง เนื่องจากมีประชากรเพิ่มมากขึ้น และมี เทคโนโลยีมากขึ้น ทําใหประชากรมีความตองการในการใชพลังงานมีมากขึ้น สงผลใหเกิดปญหาการขาดแคลนพลังงาน และการทําลายทรัพยากรที่เพิ่มมากขึ้นเพื่อผลิตเปนพลังงานสําหรับใชในครัวเรือนและธุรกิจอุตสาหกรรม เชน ระบบปรับอากาศ ระบบแสงสวาง อุปกรณไฟฟาอิเล็กทรอนิกส และเครื่องจักรตาง ๆ เปนตน ดังนั้นจึงเปนเรื่องจําเปนสําหรับทุกคนในการรวมมือกัน ประหยัดการใชพลังงานและเลือกใชอยางมีประสิทธิภาพ เนื่องจากเครื่องประอากาศเปนอุปกรณไฟฟาที่ใชพลังงานไฟฟามาก แตมีความจําเปนตอประชาชนไมวาจะเปนการใชในบาน ที่อยูอาศัย อาคารสํานักงานหรือแมแตโรงงานอุตสาหกรรม จึงตองคํานึงถึงการใชงานอยางประหยัดพลังงาน โดยแนวทาง การประหยัดพลังงานในระบบทําความเย็น มีดังตอไปนี้ ตารางที่ 1.1 แสดงแนวทางการประหยัดพลังงานและวิธีดําเนินการที่เหมาะสม แนวทางการประหยัดพลังงาน

วิธีดําเนินการ

1. ลดภาระการทํ า ความเย็ น - เลือ กใชว ัส ดุที่มีคุณ สมบัติเ ปน ฉนวนความร อ นที่ด ีสํ า หรับ ผนั ง จากภายนอกให เหลื อ น อย ที่สุด

และมีการตรวจสอบสม่ําเสมอ - ลดการรั่วไหลอากาศภายนอกเขาสูภายในระบบหองเย็น

2. ลดภาระการทํ า ความเย็ น - ปองกันมิใหแสงแดดกระทบผนังโดยตรง ภายในใหนอยที่สุด

- สอบเทียบเครื่องวัดและปรับตั้งอุณหภูมิใหเหมาะสมกับการใชงาน - ปรับปรุงระบบแสงสวางภายในหองใหมีประสิทธิภาพสูงขึ้น - เลือกใชอุปกรณไฟฟาภายในหองเย็นที่มีประสิทธิภาพสูง

3. เพิ่มสัมประสิทธิ์สมรรถนะ - ควบคุมปริมาณสารทําความเย็นในระบบใหเหมาะสม (COP) ใหสูงสุด

- ทําความสะอาดพื้นที่ผิวแลกเปลี่ยนความรอนระหวางสารทําความเย็น กับน้ําหรืออากาศ - ควบคุมปริมาณน้ําหรืออากาศใหไหลผานขดทอแลกเปลี่ยนความรอน ในอัตราที่เหมาะสม - เพิ่มขนาดพื้นที่ผิวแลกเปลี่ยนความรอน 14 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

แนวทางการประหยัดพลังงาน

วิธีดําเนินการ - ปรับตั้งหรือเลือกใชลิ้นลดความดันที่มีขนาดเหมาะสม - ปรับตั้งอุณหภูมิการทําความเย็นใหเหมาะสม - ใชน้ําหรืออากาศที่มีอุณหภูมิต่ําเขาระบายความรอน - ใชระบบระบายความรอนดวยน้ําแทนอากาศ - เลือกใชเครื่องอัดที่มีประสิทธิภาพสูง

4. เ พิ่ ม ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ข อ ง - เมื่อมอเตอรไหมหรือมีอายุการใชงานมากกวา 5 ป ควรเปลี่ยนใหม มอเตอรที่คอมเพรสเซอรให โดยเลือกใชคอมเพรสเซอรประสิทธิภาพสูง สูงสุด - คอมเพรสเซอร ข นาดใหญ ค วรซ อ มมอเตอร ไ ม เ กิ น 3 ครั้ ง เพราะมอเตอรไหมแตละครั้งประสิทธิภาพจะลดลง 4% - อัดจารบีหรือสารหลอลื่นเปนประจํา - เปลี่ยนลูกปนเมื่อหมดอายุการใชงาน - เปลี่ยนไปใชมอเตอรประสิทธิภาพสูง 5. เพิ่มประสิทธิภาพระบบ

- ปรับความตึงสายพานใหเหมาะสม

สงกําลังระหวางเครื่องอัด

- เปลี่ยนสายพานเมื่อหมดอายุการใชงาน

สารทําความเย็นกับ

- ใสสายพานใหครบตามจํานวนที่ออกแบบ

มอเตอรใหสูงที่สุด

- เลือกใชสายพานที่มีประสิทธิภาพสูง

6. ลดชั่วโมงการใชงาน

- เปดใชงานใหชาที่สุด - ปดกอนเลิกใชงานเร็วที่สุด - ลดจํานวนเดิน เครื่องทํ าความเย็ น เมื่อภาระการทํ าความเย็ น ของ ระบบต่ํา

7. ลดพลังงานไฟฟาทีใ่ ชกับ

- เปดใชงานในจํานวนที่เหมาะสม

อุปกรณประกอบของระบบ - เลือกใชงานอุปกรณชุดที่มีประสิทธิภาพสูงเปนหลัก เชน ปมน้ํา หอผึ่งเย็น - ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงอุปกรณใหมีประสิทธิภาพสูงขึ้น เครื่องสงหรือจายลมเย็น - ใชงานอุปกรณในจุดที่มีประสิทธิภาพสูงสุด

15 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

แนวทางการประหยัดพลังงาน

วิธีดําเนินการ

8. ลดชั่ ว โมงการใช ง านของ - ควบคุมชุดระบายความรอนใหทํางานตามการทํางานของเครื่องอัด อุปกรณประกอบ - เดินอุปกรณประกอบใหเหมาะสมกับภาระ - ควบคุมเวลาการเปดโดยไมเปดกอนเวลาทํางานนานเกินไป และปดทันที เมื่อเลิกงาน ทั้ ง นี้ ร ะบบทํ า ความเย็ น อุ ต สาหกรรมเป น ระบบที่ ใ ช พ ลั ง งานไฟฟ า ขนาด 380 Volt 3 Phase 50 Hz ซึ่ ง ถื อ ว า ใชกําลังไฟฟาที่สูง แมวารูปแบบระบบการทําความเย็นนั้นไมไดตางจากรูปแบบการทําความเย็นของเครื่องปรับอากาศขนาด เล็กที่ใชในครัวเรือน หากแตมีหลักการตางกันเล็กนอยคือ เมื่ออาคารหรือพื้นที่ใชงานมีขนาดใหญ การใหอีวาพอเรเตอร ทําความเย็นโดยตรงอาจมีความเย็นไมเพียงพอหรืออาจทําใหเครื่องปรับอากาศทํางานหนักเกินไป จึงเปลี่ยนไปทําความเย็น ใหกับ น้ํา ก อ น เมื่ อ น้ํา เย็ น แล ว จึ ง ใช น้ํา เป น ตั ว กลางถ า ยทอดความเย็น ต อ ไปยัง อุป กรณต า ง ๆ การเพิ่ม ประสิท ธิ ภ าพ และการประหยัดพลังงานใหระบบทําความเย็นอุตสาหกรรมนั้น ใชหลักการพื้นฐานในการดูแลควบคุมอุปกรณหลัก 4 อยาง ดังตอไปนี้ 1.1 คอมเพรสเซอร (Compressor)

ภาพที่ 1.1 มอเตอรคอมเพรสเซอร 1) ติดตั้งระบบจัดการคอมเพรสเซอร เพื่อจัดลําดับการทํางานของคอมเพรสเซอรใหเปนไปตามภาระความเย็น และเกิดประสิทธิภาพสูงสุด 2) ขนาดและชุดควบคุมคอมเพรสเซอรตองถูกตองเหมาะสมกับภาระความเย็น 3) หมั่นบํารุงรักษาคอมเพรสเซอรอยางสม่ําเสมอ 4) เลือกใชมอเตอรที่มีประสิทธิภาพสูง

16 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

1.2 คอนเดนเซอร (Condenser)

ภาพที่ 1.2 คอนเดนเซอร 1) ลดความดันที่คอนเดนเซอร โดยการเพิ่มขนาดหรือจํานวนคอนเดนเซอรเพื่อลดภาระการทํางานของ คอมเพรสเซอร 2) อุณหภูมิการควบแนนควรต่ําที่สุดเทาที่จะทําได เพื่อลดการใชพลังงาน 3) เดินพัดลมคอนเดนเซอรและเครื่องสูบน้ําใหมากตัวที่สุด เพื่อใหอุณหภูมิควบแนนต่ําสุด 4) ทําความสะอาดหัวฉีด (Spray Nozzles) ของคอนเดนเซอรอยางสม่ําเสมอ 5) รักษาพื้นผิวของคอนเดนเซอรใหสะอาดและน้ําที่ใชตองผานการปรับสภาพแลว 6) ไลอากาศและแกสที่ไมกลั่นตัวออกจากคอนเดนเซอรใหหมด 1.3 อุปกรณควบคุมสารทําความเย็น (Expansion Valve)

ภาพที่ 1.3 อุปกรณควบคุมสารทําความเย็น 1) ใชระบบควบคุมการปอนสารทําความเย็นแทนการปรับหรี่วาลวดวยมือ เพื่อใหการสงจายสารความเย็น ตรงตามภาระความเย็น 2) เปลี่ยนการควบคุมแรงดันในอีวาพอเรเตอรดวยการหรี่วาลวมาเปนการควบคุมแบบปอนน้ํายาตามภาระความเย็น 17 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

1.4 อีวาพอเรเตอร (Evaporator)

ภาพที่ 1.4 อีวาพอเรเตอร (ชิลเลอร) 1) ติ ดตั้ งระบบแยกไอสารทํ าความเย็ นบางส วนกลั บไปอั ดที่ ช องความดั นด านกลางของคอมเพรสเซอร แบบสกรู ทําใหเพิ่มความสามารถในการทําความเย็นของอีวาพอเรเตอร 2) เพิ่มอุณหภูมิในอีวาพอเรเตอร การถายน้ํามันหรือสิ่งสกปรกออกจากระบบน้ํายาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ของการเปลี่ยนความรอนเปนการเพิ่มอุณหภูมิของอีวาพอเรเตอร 3) พื้นผิวของอีวาพอเรเตอรตองมากพอ เพื่อใหการถายเทความรอนทําไดสูงสุด 4) ใชพัดลมและมอเตอรที่มีประสิทธิภาพสูงในหองเย็นและหองแชแข็ง 5) ควบคุมความรอนภายนอกไมใหเขามาในหองเย็นมากเกินไป

18 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ใบทดสอบ คําชี้แจง ใหผูรับการฝกทําเครื่องหมาย x ลงในกระดาษคําตอบขอที่ถูกที่สุดเพียงขอเดียว 1. ขอใดเป็นการเพิ่มสัมประสิทธิ์สมรรถนะใหสูงที่สุด ก. เลือกใชเครื่องอัดที่มีประสิทธิภาพสูง ข. ปองกันมิใหแสงแดงกระทบผนังโดยตรง ค. เพิ่มขนาดพื้นที่ผิวแลกเปลี่ยนความรอน ง. เลือกใชวัสดุที่มีคุณสมบัติเปนฉนวนความรอน 2. เมื่อมอเตอรมีอายุการใชงานเกิน 5 ป ควรทําอะไร ก. ซอม ข. เปลี่ยน ค. อัดจาระบี ง. ตรวจสอบ 3. ขอใดเป็นการลดใชพลังงานมากที่สุด ก. เปิดใชงานเทาที่จําเป็น ข. เปิดใชงานในจํานวนที่เหมาะสม ค. ปรับปรุงอุปกรณในจุดทีมีประสิทธิภาพสูงสุด ง. เลือกใชงานอุปกรณชุดที่มีประสิทธิภาพสูงเป็นหลัก

19 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

เฉลยใบทดสอบ ขอ

1 2 3

20 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

รายละเอียดหัวขอวิชาที่ 2 0921732102 การคํานวณเกี่ยวกับการทํางานของมอเตอร (ใบเตรียมการสอน) 1. ผลลัพธการเรียนรู 1. อธิบายและคํานวณหากําลังไฟฟาของมอเตอรได 2. อธิบายและคํานวณหาความเร็วรอบของมอเตอรได

2. หัวขอสําคัญ 1. การคํานวณกําลังมอเตอรไฟฟา 2. การคํานวณหาความเร็วรอบของมอเตอร

3. วิธีการฝกอบรม การฝกอบรมสามารถเลือกได 3 รูปแบบ คือ 1) การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ 2) การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม 3) การฝกอบรมดวยสื่อในระบบออนไลน ดังรายละเอียดในขอแนะนําสําหรับครูฝก

4. อุปกรณชวยฝก 1. สื่อการฝกอบรม ครูฝกสามารถเลือกใชงานสื่อได 2 รูปแบบ คือ 1.1 รูปแบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) ประกอบดวย - คูมือครูฝก เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมิน เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (DVD) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม 1.2 รูปแบบอิเล็กทรอนิกส (Online) ประกอบดวย - คูมือครูฝกรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมินรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (Online) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม 21 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

5. ขั้นตอนการฝกอบรม 1. ครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Post-Test) และประเมินผล 1.1 ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝก ภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไป หรือเขารับการฝกในโมดูลที่ครูฝกกําหนดได 1.2 ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายผูรับการฝกใหฝกอบรมภาคทฤษฎี 2. การฝกอบรมภาคทฤษฎี ใหผูรับการฝกศึกษาคูมือผูรับการฝก และฝกหัดทําใบทดสอบทายหัวขอวิชา 3. เมื่อผูรับการฝกศึกษาคูมือผูรับการฝกประจําโมดูลนั้นเขาใจแลว ใหครูฝกมอบหมายผูรับการฝกใหทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) และประเมินผลเชนเดียวกับแบบทดสอบกอนฝก

6. การวัดผล 1. ครูฝกประเมินผลภาคทฤษฎีจากแบบทดสอบกอนฝก 1.1 ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝก ภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไปได 1.2 ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกศึกษาเนื้อหาจากสื่อดวยตนเองจนเขาใจ จึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 2. ครูฝกประเมินแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก

7. บรรณานุกรม ฤชากร จิรกาลวสาน. 2550. ภาระและประสิทธิภาพมอเตอร. [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก : http://www.acat.or.th/download/acat_or_th/journal-11/11%20-%2006.pdf

22 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ใบขอมูล หัวขอวิชาที่ 2 การคํานวณเกี่ยวกับการทํางานของมอเตอร มอเตอรไฟฟาเปนอุปกรณที่นิยมใชกันอยางแพรหลาย เนื่องจากเปนอุปกรณที่ใชควบคุมเครื่องจักรกลตาง ๆ ในงาน อุตสาหกรรมมอเตอรมีหลายแบบหลายชนิดที่ใชใหเหมาะสมกับงานดังนั้นเราจึงตองเลือกใชมอเตอรไฟฟาใหเหมาะสม โดย นอกจากคุณสมบัติของมอเตอรแตละชนิดแลว ตองทราบถึงกําลังและความเร็วรอบของมอเตอรเพื่อใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุด ในการใชงานของมอเตอรนั้น ๆ 1. การคํานวณกําลังมอเตอรไฟฟา ในการคํานวณกําลังของมอเตอรไฟฟา ผูปฏิบัติงานตองทราบถึง แรงมา ซึ่งเปนหนวยวัด “พลังงาน” ตัวอยางเชน 1 แรงมา เทากับ 550 ฟุต – ปอนด / วินาที หมายความวา พลังงาน ที่สามารถยกน้ําหนักขนาด 1 ปอนด ขึ้นในแนวดิ่งเปนระยะทาง ได 550 ฟุต ภายในเวลา 1 วินาที นอกจากนั้น 1 แรงมา ยังมีคาที่แปลงเปนหนวยตาง ๆ ได ดังนี้ 1 แรงมา = 2,545 บี.ที.ยู./ชั่วโมง = 746 วัตต ทั้งนี้ การคํานวณคาของแรงมามาจากสูตร งาน(W)

= แรง (F) X ระยะทาง (S)

พลังงาน(P) = งาน (W )ตอหนวยเวลา(วินาที) มีชื่อหนวย วัตต (Watt) โดย1 วัตต = 1 จูลตอวินาที หรือ = งาน (W) X ความเร็ว (V) เมตรตอวินาที (P = W x V) จากขอมูลของเครื่องยนตที่เรามักจะเห็นไดจาก สเปค (Catalogue) หรือปายบอกขอมูล (Name Plate) ของมอเตอรไฟฟา กรณีที่ใชมอเตอรเปนตนกําลัง เราก็จะสามารถคํานวณหากําลังเครื่องจักรได ตัวอยางการคํานวณ เครื่องยนตมีกําลัง 1,500 วัตต จะประเมินแรงมาไดเทากับเทาไร เครื่องยนตมีกําลัง เมื่อ 1 แรงมา ดังนั้น

= 1,500 วัตต = 746 วัตต = 1,500 / 746 = 2.01 แรงมา

23 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

เมื่อทราบถึงการคํานวณแรงมาแลว จะสามารถประเมินแรงมาเปรียบเทีย บโดยนํามาใช กับมอเตอรไฟฟาได กรณี ที่ มอเตอรไฟฟามี Name Plate และ Catalogue รวมถึงผลิตไดตามมาตรฐานที่กระทรวงอุตสาหกรรมยอมรับ ทั้งนี้ ปกติมอเตอร จะมีปายที่ระบุ แรงม า (HP) ไวโดยตรงซึ่งใหถือเอาคาแรงม านั้น แตหากระบุเป น กิโลวัต ต หรือวัตต (KW หรือ W) ก็จ ะ สามารถคํานวณหาแรงมาไดดังนี้ จากสูตร แรงมา (HP) = กิโลวัตต (KW) 0.746 หรือ

= วัตต (W) 746

สูตรหากําลังไฟฟาของมอเตอรไฟฟา 1 เฟส P1Ø = VpIp cosθ P

= กําลังไฟฟา (วัตต)

V

= แรงดันไฟฟา (โวลต)

I

= กระแสไฟฟา (แอมแปร)

cosθ = คาตัวประกอบกําลังไฟฟา สูตรหากําลังไฟฟาของมอเตอรไฟฟา 3 เฟส P3Ø = √3 VI Ilcosθ

ตัวอยางการคํานวณหาคากําลังไฟฟาของมอเตอร 1 เฟส และ 3 เฟส ตัวอยางที่ 1

มอเตอรไฟฟา 1 เฟส 220 V 50 Hz กินกระแส 4.5 A คาตัวประกอบกําลัง (P.F.) = 0.8 จงหาวา

มอเตอรตัวนี้มีขนาดกี่วัตต และคิดเปนกี่แรงมา (H.P.) P1Ø = VpIp cosθ = 220 x 4.5 x 0.8 = 792 วัตต คิดเปนแรงมา (H.P.)

=

792

746

= 1.06 แรงมา

24 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ตัวอยางที่ 2

มอเตอรไฟฟา 3 เฟส 380 V 50 Hz มอเตอรตัวนี้กินกระแส 5 A คาตัวประกอบกําลัง (P.F.) = 0.75

จงหาวามอเตอรตัวนี้มีขนาดกี่วัตต และคิดเปนกี่แรงมา (H.P.) P3Ø = √3 VI Ilcosθ

= √3 x 380 x 5 x 0.75 = 2,468.2 วัตต

คิดเปนแรงมา (H.P.)

=

2,468.2 746

= 3.309 แรงมา

หมายเหตุ ถาเครื่องจักรมีมอเตอรขับหลายตัว แรงมาเครื่องจักรคือผลรวมแรงมาของมอเตอรทุกตัว แตในกรณีที่มอเตอรไฟฟาเกาไมมี Name Plate และ Catalogue หรือผลิตไมตรงตามมาตรฐานที่กระทรวงอุตสาหกรรมยอมรับ การคํานวณหาแรงมาเปรียบเทียบสามารถทําไดโดยการวัดคา Frame Size ของมอเตอรแลวเปรียบเทียบคาแรงมาจากตารางที่ 2.1 ตารางที่ 2.1 แสดงการเปรียบเทียบคา Frame Size ของมอเตอรกับคาแรงมา Distance Between of Frame Size

HP At Freq.50 Hz

Bolts

Height Of Bhaft "H"

Side View

Front

(mm.)

"D"

View "A"

(mm.)

(mm.)

3000 RPM

1500 RPM

1000 RPM

750 RPM

(2 Poles)

(4 Poles)

(6 Poles)

(8 Poles)

90 S

90

100

140

2

1.5

1

0.5

90 L

90

125

140

3

2

1.5

0.75

100 L

100

140

160

4

3,4

2

1,1.5

112 M

112

140

190

5.5

5.5

3

2

132 S

132

140

216

7.5, 10

7.5

4

3

132 M

132

178

216

-

10

5.5, 7.5

4

160 M

160

210

254

15, 20

15

10

5.5, 7.5

160 L

160

254

254

25

20

15

10

180 M

180

241

279

30

25

-

-

180 L

180

279

279

-

30

20

15

200 L

200

305

318

40, 50

40

25, 30

20

225 S

225

286

356

-

50

-

25

225 M

225

311

356

60

60

40

30

25 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

Frame Size

Height Of

Distance Between of Bolts

Bhaft "H"

Side View

Front

(mm.)

"D"

View "A"

(mm.)

(mm.)

HP At Freq.50 Hz 3000 RPM

1500 RPM

1000 RPM

750 RPM

(2 Poles)

(4 Poles)

(6 Poles)

(8 Poles)

250 S

250

311

406

-

-

-

40

250 M

250

349

406

75

75

50

40

280 S

280

368

457

100

100

60

50

280 M

280

419

457

125

125

75

60

315 S

315

406

508

150

150

100

75

315 M

315

457

508

180

180

125

100

315 L

315

711

508

220

220

150

150

355 S

355

500

610

270

270

180

150

355 M

355

560

610

270

340

220

180

355 L

355

630

610

340

340

270

220

400 S

400

560

686

430

430

340

270

400 M

400

630

686

545

545

430

340

400 L

400

710

686

-

610

480

380

450 M

450

840

760

680

680

480

380

450 L

450

950

760

820

820

545

455

500 M

500

910

860

-

-

680

545

500 L

500

1050

860

-

-

-

680

26 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ตัวอยาง

ภาพที่ 2.1 ตัวอยางมอเตอร มอเตอรมีระยะความสูงระหวางจุดกึ่งกลางแกนเพลากับฐานมอเตอร 100 มม. ระยะหางระหวางจุดยึดฐานมอเตอร ดานขาง 140 มม. และดานหนา 160 มม. ความเร็วรอบ 1500 รอบ/นาที ที่ความถี่ 50 Hz (เปนความถี่ปกติของกระแสไฟฟา ที่ใช) เมื่อเทียบกับตารางที่ 2.1 จะไดแรงมาเปรียบเทียบ เทากับ 3, 4 แรงมา โดยเลือกใชที่แรงมาสูงสุดคือ 4 แรงมา 2. การคํานวณหาความเร็วรอบของมอเตอร มอเตอรมีความเร็วรอบตามทฤษฎี (Synchronous Speed) Ns ดังตอไปนี้ Ns

= 120F/P......................................................(1)

Ns

= ความเร็วรอบ รอบ/นาที (RPM)

F

= ความถี่ประเทศไทย ญี่ปุน และอังกฤษใช 50 Hz สวนสหรัฐอเมริกาใช 60 Hz

P = ขั้ว (Poles) แมเหล็กไฟฟา 2, 4, 6, ………… ตัวอยางการคํานวณหาความเร็วรอบของมอเตอรไฟฟา มอเตอรไฟฟา 3 เฟสตัวหนึ่ง ใชกับแรงดันไฟฟา 380 V 50 Hz มีจํานวนขั้วแมเหล็ก 4 ขั้ว จงหาความเร็วรอบของมอเตอรตัวนี้ Ns

=

=

120F P

120 x 50 4

= 1500 รอบ/นาที

ทางปฏิบตั ิหรือรอบจริงของมอเตอรจะมีคา Slip ทางไฟฟาที่ทําใหความเร็วลดลง 1% - 4% ซึ่งผูผลิตจะบอกมาทางออมนั่นคือ บอกความเร็วรอบมอเตอรตามพิกัดมา ในแผนปายบอกคุณสมบัติเชน 7.5 kW, 380/50/1,450 RPM แสดงวาเปนมอเตอร 4 ขั้ว 27 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ความเร็วรอบตามทฤษฎี 1500 RPM คา Slip ทางไฟฟาคือ (1500 – 1450)/1500 = 3.3% ในการใชงานจริงมักจะใชไมถึงพิกัด (ทํางานเบา) ดังนั้น ความเร็วจะเพิ่มขึ้นเล็กนอย เชน มอเตอรขนาดพิกัด 10HP (7.5 kW), 1450 RPM ถานํามาใชฉุดป ม ที่ตองการกําลังเพลา 5 HP ก็จะเรียกวาทํางาน 50% ของภาระพิกัด (50% Load) ความเร็วที่วัดไดจริงอาจจะเปน (1450 RPM) อยางไรก็ ต ามความเร็ว รอบที่ เ ปลี่ย นเนื่ องจากภาระคิด เปน รอ ยละ ถือวานอยมาก เชน ในกรณีขา งตน เปลี่ย นไปแค (1470 – 1450)/1450 x 100 = 1.4% เทานั้น ดังนั้นในทางปฏิบัติตองมองวาคงที่ ตัวอยางเชน พัดลมระบายอากาศแบบตอขับตรง ดวยมอเตอร 4 ขั้ว ขนาด 1 แรงมา จะเปลี่ยนเปนมอเตอร 4 ขั้ว 2 แรงมา จะไมสามารถทําใหดูดลมมากขึ้นไดเลย เพราะความเร็วรอบ เปลี่ยนนอยมาก ไมมีความหมาย การเปลี่ยนรอบมอเตอรเหนี่ยวนําทําไดโดยการพันมอเตอรแบบหลาย ๆ ขั้ว ความเร็วจึงเปลี่ยนไดในชวงที่จํากัดซึ่งก็ยังใชกันอยู ในพัดลมของเครื่องปรับอากาศขนาดเล็ก สมัยกอนการเปลี่ยนรอบมอเตอรอยางละเอียดจะทําไดยาก ปจจุบันมีการผลิต VSD (Variable Speed Drive) ทําใหสามารถทําไดงายแตลงทุนสูง VSD แบบที่ใชมากก็โดยการเปลี่ยนความถี่ (F) นั่นคือเปลี่ยนจาก 50 Hz เปนความถี่อื่น ๆ ไดอยางละเอียด เพราะความเร็วรอบ = 120F/P นั่นคือความเร็วรอบเปนสัดสวนโดยตรงกับความถี่

28 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ใบทดสอบ คําชี้แจง ใหผูรับการฝกทําเครื่องหมาย x ลงในกระดาษคําตอบขอที่ถูกที่สุดเพียงขอเดียว 1. ตูเย็นหลังหนึ่งใชพลังงานไฟฟาไป 200 จูลในเวลา 10 วินาที ตูเย็นหลังนี้มีกำลังไฟฟาเทาไร ก. 15 วัตต ข. 20 วัตต ค. 25 วัตต ง. 30 วัตต 2. ขอใดคือความเร็วรอบมอเตอร ตามทฤษฎี ก. 12F/P ข. 20F/P ค. 120F/P ง. 200F/P 3. จากทฤษฎีความเร็วรอบ F คืออะไร ก. ความถี่ ข. ขั้วแมเหล็ก ค. รอบในการหมุน ง. ขนาดของมอเตอร

29 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

เฉลยใบทดสอบ ขอ

1 2 3

30 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

รายละเอียดหัวขอวิชาที่ 3 0921732103 การคํานวณคาใชจายในการใชเครื่องปรับอากาศ (ใบเตรียมการสอน) 1. ผลลัพธการเรียนรู - อธิบายและคํานวณคาใชจายคากระแสไฟฟาที่ใชในเครื่องปรับอากาศได

2. หัวขอสําคัญ - การคํานวณคาใชจายในการใชเครื่องปรับอากาศ

3. วิธีการฝกอบรม การฝกอบรมสามารถเลือกได 3 รูปแบบ คือ 1) การฝกอบรมดวยการสงมอบสื่อสิ่งพิมพ 2) การฝกอบรมที่ศูนยฝกอบรม 3) การฝกอบรมดวยสื่อในระบบออนไลน ดังรายละเอียดในขอแนะนําสําหรับครูฝก

4. อุปกรณชวยฝก 1. สื่อการฝกอบรม ครูฝกสามารถเลือกใชงานสื่อได 2 รูปแบบ คือ 1.1 รูปแบบสื่อสิ่งพิมพ (Offline) ประกอบดวย - คูมือครูฝก เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมิน เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (DVD) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม 1.2 รูปแบบอิเล็กทรอนิกส (Online) ประกอบดวย - คูมือครูฝกรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม - คูมือการประเมินรูปแบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส (.pdf) เพื่อบันทึกผลการประเมินการทดสอบของผูรับการฝก - สื่อวีดิทัศน (Online) เพื่อประกอบการจัดการฝกอบรม

31 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

5. ขั้นตอนการฝกอบรม 1. ครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกทําแบบทดสอบกอนฝก (Post-Test) และประเมินผล 1.1 ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝก ภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไป หรือเขารับการฝกในโมดูลที่ครูฝกกําหนดได 1.2 ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายผูรับการฝกใหฝกอบรมภาคทฤษฎี 2. การฝกอบรมภาคทฤษฎี ใหผูรับการฝกศึกษาคูมือผูรับการฝก และฝกหัดทําใบทดสอบทายหัวขอวิชา 3. เมื่อผูรับการฝกศึกษาคูมือผูรับการฝกประจําโมดูลนั้นเขาใจแลว ใหครูฝกมอบหมายผูรับการฝกใหทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) และประเมินผลเชนเดียวกับแบบทดสอบกอนฝก

6. การวัดผล 1. ครูฝกประเมินผลภาคทฤษฎีจากแบบทดสอบกอนฝก 1.1 ถาผลการประเมินผานเกณฑรอยละ 70 ตามที่กําหนดในเอกสารโครงรางหลักสูตร จะมีสิทธิ์ขอเขารับการฝก ภาคปฏิบัติ (ถามี) หรือเขารับการฝกในโมดูลถัดไปได 1.2 ถาผลการประเมินต่ํากวารอยละ 70 ใหครูฝกมอบหมายใหผูรับการฝกศึกษาเนื้อหาจากสื่อดวยตนเองจนเขาใจ จึงทําแบบทดสอบหลังฝก (Post-Test) 2. ครูฝกประเมินแบบทดสอบหลังฝก โดยใชหลักเกณฑเดียวกับการประเมินแบบทดสอบกอนฝก

7. บรรณานุกรม กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษพลังงาน กระทรวงพลังงาน. 2556. ระบบการทําความเย็น. [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก : http://www2.dede.go.th/bhrd/old/web_display/websemple/Industrial(PDF)/Bay29%20Refrigeration.pdf ดิ แอร คอน. 2553. วิธีการคํานวณคาไฟ. [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก : http://www2.dede.go.th/bhrd/old/web_display/websemple/Industrial

32 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ใบขอมูล หัวขอวิชาที่ 3 การคํานวณคาใชจายในการใชเครื่องปรับอากาศ 1. การคํานวณคาใชจายในการใชเครื่องปรับอากาศ เครื่องปรับอากาศเปนอุปกรณไฟฟาที่ใชพลังงานมากและสิ้นเปลืองคาใชจายสูง โดยเห็นจากพลังงานไฟฟาโดยรวมของ เครื่องใชไฟฟาในบาน ซึ่ง 50-80 % มาจากพลังงานที่ใชกับเครื่องปรับอากาศ ดังนั้น จึงควรทราบและทําความเขาใจ เรื่องคาใชจายเพื่อนําไปพิจารณาประกอบการเลือกซื้อและใชเครื่องปรับอากาศ การคํานวณคาไฟฟาจากเครื่องปรับอากาศ สามารถคํานวณโดยใชคากําลังไฟฟาของเครื่องปรับอากาศคูณจํานวนชั่วโมง การใชงานจริง ดังสูตร W=Pxh W = พลังงานไฟฟา (กิโลวัตต – ชั่วโมง) P = กําลังไฟฟา (วัตต) h = ชั่วโมงการใชงาน (ชั่วโมง) ซึ่งเมื่อไดคาพลังงานไฟฟาใชงานจริงใน 1 เดือนแลว ใหนําคาพลังงานไฟฟาที่เปน (ยูนิต) มาคิดตามอัตราการคิดคาไฟฟา ซึ่งการคิดคาไฟฟาของการไฟฟานครหลวงจะคิดคาไฟออกเปน 3 สวน ดังนี้ สวนที่ 1 คาไฟฟาฐาน แบงออกเปน 2 สวน 1) คาพลังงานไฟฟาที่ใชงานจริง 2) คาบริการ ดังนั้น คาไฟฟาฐาน = คาพลังงานไฟฟาที่ใชงานจริง + คาบริการ สวนที่ 2 คาไฟฟาผันแปร จํานวนพลังงานไฟฟา x คา Ft

(ซึ่งคา Ft นี้ การไฟฟาจะเปนผูกําหนด)

สวนที่ 3 คาภาษีมูลคาเพิ่ม 7% [คาไฟฟาฐาน + คา Ft ]x7 100

ดังนั้น คาไฟฟา = คาไฟฟาฐาน + คาไฟฟาผันแปร + คาภาษี 7%

33 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

อัตราคาไฟฟาประเภทที่ 1 บานอยูอาศัย 1.1 อัตราปกติปริมาณการใชพลังงานไฟฟาไมเกิน 150 หนวยตอเดือน คาพลังงานไฟฟา 15 หนวย (กิโลวัตตชั่วโมง) แรก (หนวยที่ 1 - 15)

หนวยละ

2.3488 บาท

10 หนวยตอไป (หนวยที่ 16 – 25)

หนวยละ

2.9882 บาท

10 หนวยตอไป (หนวยที่ 26 – 35)

หนวยละ

3.2405 บาท

65 หนวยตอไป (หนวยที่ 36 – 100)

หนวยละ

3.6237 บาท

50 หนวยตอไป (หนวยที่ 101 – 150)

หนวยละ

3.7171 บาท

250 หนวยตอไป (หนวยที่ 151 – 400)

หนวยละ

4.2218 บาท

เกินกวา 400 หนวย (หนวยที่ 401 เปนตนไป)

หนวยละ

4.4217 บาท

คาบริการ (บาท/เดือน) :

8.19

1.2 อัตราปกติปริมาณการใชพลังงานไฟฟาเกินกวา 150 หนวยตอเดือน คาพลังงานไฟฟา 150 หนวย (กิโลวัตตชั่วโมง) แรก (หนวยที่ 1 - 150)

หนวยละ

3.2484 บาท

250 หนวยตอไป (หนวยที่ 151 – 400)

หนวยละ

4.2218 บาท

เกินกวา 400 หนวย (หนวยที่ 401 เปนตนไป)

หนวยละ

4.4217 บาท

คาบริการ (บาท/เดือน) :

38.22

ตัวอยางการคํานวณเครื่องปรับอากาศขนาด 24,000 BTU 220 V 50 Hz มีขอมูลจากเนมเพลตวาใชกําลังไฟฟา 1,450 วัตต ใน 1 วันจะเปดใชงานเปนเวลาประมาณ 8 ชั่วโมง จงคํานวณหาคาไฟฟาของเครื่องปรับอากาศ W=Pxh ใน 1 วัน เครื่องปรับอากาศใชพลังงานไฟฟา ใน 1 เดือน เครื่องปรับอากาสใชพลังงานไฟฟา แปลงเปนยูนิต

= 1,450 x 8 = 11,600 ชั่วโมงวัตต = 11,600 x 30 = 348,000 วัตต – ชั่วโมง =

34,800 1,000

= 348 กิโลวัตต – ชั่วโมง หรือ 348 ยูนิต

นํ า จํ า นวนพลั ง งานไฟฟ า ที่ เ ครื่ อ งปรั บ อากาศใช ไ ปทั้ ง หมดไปคิ ด ตามอั ต ราการคิ ด ค า ไฟฟ า ของการไฟฟ า โดยตัวอยางนี้ คิดที่บานอยูอาศัยอัตรา 1.2

34 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ประเภทที่ 1

บานอยูอาศัยอัตรา 1.1 (อัตราปกติ แบบกาวหนา) บานอยูอาศัยอัตรา 1.2 (อัตราปกติ แบบกาวหนา) บานอยูอาศัยอัตรา 1.3 (อัตรา TOU)

ผูใชไฟฟามีปริมาณการใชไฟฟาพลังงาน

348

หนวยตอเดือน

การปรับอัตราคาไฟฟาโดยอัตโนมัติ (Ft)

-15.90 สตางค/หนวย

สวนที่ 1 คาไฟฟาฐาน 1) คาพลังงานไฟฟา 150 หนวย (หนวยที่ 1 - 150)

487.26

บาท

250 หนวยตอไป (หนวยที่ 151 - 400)

835.92

บาท

เกินกวา 400 หนวย (หนวยที่ 401 เปนตนไป) รวม

บาท 1,323.18

บาท

38.22

บาท

1,361.40

บาท

-55.33

บาท

(คาไฟฟาฐาน + คา Ft) x 7/100

91.42

บาท

รวมเงินคาไฟฟา

1,397.49

บาท

2) คาบริการ รวมคาไฟฟาฐาน สวนที่ 2 คาไฟฟาผันแปร (Ft) จํานวนพลังงานไฟฟา x คา Ft สวนที่ 3 คาภาษีมูลคาเพิ่ม 7%

35 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

ใบทดสอบ คําชี้แจง ใหผูรับการฝกทําเครื่องหมาย x ลงในกระดาษคําตอบขอที่ถูกที่สุดเพียงขอเดียว 1. เครื่องปรับอากาศ มอก. ขนาด 34,000 BTU ใชคาไฟตอเดือนประมาณเทาไร ก. 1,800 ข. 2,000 ค. 2,450 ง. 3,600 2. เครื่องปรับอากาศ เบอร 5 ขนาด 6,000 BTU ใชคาไฟตอเดือนประมาณเทาไหร ก. 300 ข. 250 ค. 500 ง. 850 3. เครื่องปรับอากาศรุน GC-S06LC มีขนาดทําความเย็น 5.5 kW ชั่วโมงที่ใชงานโดยประมาณ 6 ชัว่ โมง คาไฟตอหนวย 3 บาท COP (Coefficient of Performance) 3.46 ใชคาไฟตอเดือนประมาณเทาไหร ก. 1,200 บาทตอเดือน ข. 800 บาทตอเดือน ค. 858.38 บาทตอเดือน ง. 1,2541 บาทตอเดือน

36 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

เฉลยใบทดสอบ ขอ

1 2 3

37 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

คณะผูจัดทําโครงการ คณะผูบริหาร 1. นายสุทธิ

สุโกศล

อธิบดีกรมพัฒนาฝมือแรงงาน

2. นางถวิล

เพิ่มเพียรสิน

รองอธิบดีกรมพัฒนาฝมือแรงงาน

3. นายธวัช

เบญจาทิกุล

รองอธิบดีกรมพัฒนาฝมือแรงงาน

4. นายสุรพล

พลอยสุข

รองอธิบดีกรมพัฒนาฝมือแรงงาน

5. วาที่รอยตรี สมศักดิ์ พรหมดํา

ผูอํานวยการสํานักพัฒนาผูฝกและเทคโนโลยีการฝก

6. นางเพ็ญประภา

ศิริรัตน

ผูอํานวยการกลุมงานพัฒนาระบบการฝก

7. นายวัชรพงษ

มุขเชิด

ผูอํานวยการสํานักงานรับรองความรูความสามารถ

คําเงิน

ภาควิชาวิศวกรรมโทรคมนาคม คณะวิศวกรรมศาสตร

คณะที่ปรึกษาโครงการ 1. ผศ. ดร. มนตรี

สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง 2. รศ. ดร. วิสุทธิ์

สุนทรกนกพงศ

ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟาสื่อสาร คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง

3. ผศ. สันติ

ตันตระกูล

ภาควิชาครุศาสตรวิศวกรรม คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง

4. นายสุระชัย

พิมพสาลี

ภาควิชาครุศาสตรวิศวกรรม คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง

5. นายวินัย

ใจกลา

ภาควิชาครุศาสตรวิศวกรรม คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง

6. นายวราวิช

กําภู ณ อยุธยา

สํานักบริหารงานวิจัยและนวัตกรรมพระจอมเกลาลาดกระบัง สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจาคุณทหารลาดกระบัง

7. นายมนตรี

ประชารัตน

แผนกวิชาชางไฟฟา วิทยาลัยเทคนิคมีนบุรี

8. นายธเนศ

วงควัฒนานุรักษ

แผนกวิชาชางไฟฟา วิทยาลัยเทคนิคมีนบุรี

9. นายณัฐวุฒิ

เสรีธรรม

แผนกวิชาชางไฟฟา วิทยาลัยเทคนิคมีนบุรี

10. นายหาญยงค

หอสุขสิริ

แผนกวิชาโลหะการ วิทยาลัยเทคนิคกาญจนาภิเษก มหานคร

38 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


คู มื อ ครู ฝ ก สาขาช า งเครื่ อ งปรั บ อากาศในบ า นและการพาณิ ช ย ข นาดเล็ ก ระดั บ 3

โมดู ล การฝ ก ที่ 10

นายสวัสดิ์

บุญเถื่อน

แผนกวิชาชางยนต วิทยาลัยเทคนิคกาญจนาภิเษก มหานคร

ปกหลัง

39 กรมพั ฒ นาฝ มื อ แรงงาน


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.