Metallerie

metallerie.pmg.be

FIBERSCHIJVEN SLIJPEN SNELLER p.33

VAKBLAD VOOR DE METAALVERWERKENDE INDUSTRIE

STEFAAN TALPE Kopal

Verschijnt maandelijks, niet in juli en augustus, P 209972, nr. 146, februari 2011, 10 EUR (excl. btw)

p.9

"Ondanks het voorbehandelingsproces winnen we nog steeds tijd omdat het lakken zelf heel snel gaat"

JOOST LEVROUW Astra-Tec

p.17

"Eigen plasmasnijmachine nodig om proces maximaal te laten renderen"

KARINE VAN CAUTEREN p.27 Metallics Van Cauteren/voorzitter FMB

"Opleiding en certificering metalliseren nu ook in Vlaanderen" Retouradres: Professional Media Group, Torhoutsesteenweg 226, Bus 2 - 8210 Zedelgem

Afgiftekantoor 9099 Gent XX

Integrex I series

U Meest geavanceerde multi-tasking machine U Gebruiks- en milieuvriendelijk U Verschillende conďŹ guraties mogelijk

NIEUW VTC 800 series: X = 2000

U Verhoogd rendement door pendel optie U Draaitafel in optie verkrijgbaar U Mogelijkheid tot 5-assig frezen

Yamazaki Mazak Europe N.V. Grauwmeer 7 B-3001 Leuven (Haasrode) Tel.: 016-39 16 11 Fax : 016-39 17 07

www.mazak.eu

M O R E

NIEUW

E X P E R I E N C E

DE BESTE...

NU NOG BETER !

M E TA L L E R I E N R . 1 4 6 • F E B R U A R I 2 0 1 1

IN DIT NUMMER De markt herstelt zich langzaam, zoveel is intussen wel zeker. Maar dat betekent helaas niet dat de situatie van voor de crisis helemaal zal terugkeren.

Integendeel, een studie wijst op een sterk veranderde markt waarbij de rol van China zich in toenemende mate zal laten voelen.

Ook in Europa. Een andere strategische houding dringt zich volgens sommigen dan ook op om deze mondiale evolutie in een opportuniteit om te buigen.

Kevin Vercauteren

SECTORNIEUWS...............................................................5 Nieuwtjes en feiten uit de sector TEN HUIZE VAN KOPAL.................................................9 Kopal nv, de Belgische marktleider in poorten en hekkens, heeft ondanks zijn 30ste verjaardag, geen tijd om uitgebreid te vieren.

De competitieve markt laat niet toe om te slabakken HAAL ALLES UIT UW PLASMASYSTEEM.................13 Plasmasnijders hebben snelle snijtijden en een lage operatiekost, maar de kwaliteit van het snijwerk kon niet altijd tippen aan geboord, gefreesd of lasergesneden werk. In dit artikel staat een achtpuntenplan dat mogelijk de snijkwaliteit van uw plasmasysteem kan verbeteren INTEGRATIE VAN NIEUWE PLASMABRON...........17 Het West-Vlaamse bedrijf Astra-Tec, gespecialiseerd in maatwerk en het ontwikkelen van hoogdynamische toepassingen, heeft zijn reeds bestaande plasmasnijder voorzien van een specifieke plasmasnijbron. Door de eisen naar dynamiek toe, bleek de zoektocht naar de juiste plasmabron geen sinecure PONSEN VERSUS PERSEN..........................................20 Procestechniek streeft ernaar de voordeligste productiecyclus van een product te bepalen. In dit artikel buigen we ons over twee bijzonder verwante technologieën, namelijk het ponsen en het persen.

Het denkproces beschreven in dit dossier moet aanwijzen welke technologie de laagste productiekosten oplevert. Veel hangt uiteraard af van het aantal stuks en de complexiteit ervan

VAKBLAD METALLERIE is een uitgave van Professional Media Group Torhoutsesteenweg 226/2-6, 8210 Zedelgem Tel.: 050/24.04.04 - Fax: 050/24.04.45 PERIODICITEIT Metallerie verschijnt 11 x per jaar ABONNEMENTEN Tel.: 050/24.04.04 - Fax: 050/24.04.45 Jaarabonnement: 75 EUR (excl. Btw) = 11 nrs.

Intekenen via metallerie.pmg.be of mail naar abo@pmgroup.be BLADMANAGER Kevin Vercauteren

metallerie.pmg.be

BOREN IN COMPOSIETMATERIALEN......................25 Door de hedendaagse hoge materiaaleisen zijn composietmaterialen erg in trek. Maar wanneer in dergelijke materie geboord moet worden, stellen zich een aantal vragen: Welke boor wordt het best gebruikt? En hoe voorkom ik schade aan het materiaal? Volgend artikel zet de meest voorkomende composieten op een rijtje en reikt daarbij mogelijke oplossingen aan NIEUW OPLEIDINGSPROJECT METALLISEURS......27 In tegenstelling tot Wallonië bestaan in Vlaanderen geen opleidingsfaciliteiten voor metalliseurs. De opleidingen gebeuren dan ook vaak door de leveranciers.

Vlaamse bedrijven die niet over gecertificeerde medewerkers beschikken, hebben dus een concurrentieel nadeel.

De Federatie van Metalliseurs van België (FMB) reikt een oplossing aan. Eind vorig jaar vond in Schoten een eerste opleiding en certificering plaats MACHINEFUNDAMENTEN VAAK CRUCIAAL.......29 Trillingen van één machine kunnen de precisie van andere machines binnen dezelfde ruimte reduceren.

Kleinere bewerkingscentra beschikken meestal over voldoende stijfheid.

Bij grote draai- en freesbanken heeft u die luxe meestal niet. Door het uitvoeren van een bodemstudie en aangepaste funderingswerken kunnen tolerantiefouten van machines tot een minimum herleid worden PRODUCTINFO................................................................49 Een overzicht van nieuwe producten

REDACTIE Directie Marianne Bouckaert Eindredactie Magali De Cannière - Trui Ghyselen - Tom Harteel Nils Rauwoens - Tine Vandermeersch Kernredactie Tilly Baekelandt - Valérie Couplez - Elise Raucy Zoé Philippart – Dieter Devriendt – Gauthier Geldhof Medewerkers Marcel Cools - Luc Ghijs Chloé Martin - Liam van Koert Hans Otten - Paul Paulus Bert Verbeke - Erik Steenkist - Luc-Yves Ophals

REALISATIE Grafische vormgeving Pascal Claeys Publicitair materiaal Nancy Simaey - Johan Teerlinck Jonathan Petyt - Eva Seurinck Drukkerij Geers - Oostakker PUBLICITEITSREGIE PM Regie nv Mikael Vermast P/A Torhoutsesteenweg 226/6, 8210 Zedelgem Tel.: 050/24.04.04 - Fax: 050/24.04.45 Verantwoordelijke uitgever

SNELLER SLIJPEN

INNOVATIE VERSNELT SLIJPPROCES............33 Voor veeleisende toepassingen in slijpwerk grijpen gebruikers naar afbraamschijven, lamellenschijven of fiberschijven. Traditioneel kunnen fiberschijven worden voorzien van aluminiumoxide-, zirkoniumoxide, siliciumcarbide- of keramische korrels, die elk hun specifieke voordelen en toepassingen kennen. Onlangs werden keramische korrels met gekalibreerde structuur toegevoegd aan dat rijtje. Deze doorontwikkeling zou tot tweemaal sneller slijpen

TOEKOMST STAALMARKT

55

5 17

58

9

50

15

41

37

38

47

14

16

22

19

19

9 12

7 10

1980

1990

2000

2008

2009

DREIGING BOVEN STAALMARKT?.................38 Cijfers wijzen op een globale vooruitgang van de metaalindustrie, maar wie goed kijkt, ziet dat Europa er vooralsnog niet in geslaagd is zich te herstellen GEOMETRISCHE AFWIJKINGEN.....................41 In dit tweede deel beschouwen we te zware en holle doorlassing. Ook onvolkomenheden bij hoeklassen en het voorkomen hiervan komen aan bod

Fernand Vanrie Clepstraat 5, 8690 Hoogstade Version française sur simple demande.

Dit vakblad is auteursrechtelijk beschermd. Wenst u artikels te scannen, digitaal op te slaan, te kopiëren, commercieel of didactisch te gebruiken? Informeer u eerst over wat toegelaten is bij Dhr. Fernand Vanrie, Torhoutsesteenweg 226/2, 8210 Zedelgem, tel.: 050/24.04.04.

Meer informatie op “www.presscopyrights.be”

Metallerie 146 • Februari 2011

3

ACTUEEL

BALANS MIDEST 2010

MEER EXPOSANTEN EN BEZOEKERS VOOR JUBILEUMEDITIE Midest 2010 kon bij het sluiten van de deuren op 5 november goede cijfers voorleggen. In vergelijking met de vorige editie waren er 1,5% meer exposanten (1.710) en 1,8% meer bezoekers (40.424). Volgens de organisatie een duidelijk signaal dat de industrie stilaan weer op volle toeren begint te draaien.

De beurs vierde trouwens zijn veertigjarig jubileum. Voor de gelegenheid werd een uitgebreid programma aan randevenementen op poten gezet. Zo werden op 3 november vijftien speciale awards uitgereikt aan bedrijven die er al van in het prille begin bij waren.

Daarnaast werd met 'Subcontracting 2020: evolution and opportunities' een rondetafelgesprek georganiseerd rond toelevering dat werd bijgewoond door 941 mensen.

Verder werden voor de vijfde keer de Midest Awards uitgereikt. De winnaars waren Aloatec (design offices), Belmeko, Codica Cables Transmission, Cofice sas, DSI Plastics, FTV RDO Alpha (innovation), Baron (international), Gardette Indstrie, Gie Tegma (organisation) en Addix Sas, Ars, Fonderie Vincent (model implementations). De volgende editie van Midest vindt plaats van 15-18 november 2011.

SYSTOMATIC CATALOGUS

ALLE NORM-, MACHINE- EN BEDIENDELEN VAN HALDER Systomatic, gespecialiseerd in het verkopen, leveren en op maat samenstellen van industriële componenten voor uiteenlopende toepassingen, presenteert een nieuwe catalogus: de norm-, machine- en bediendelen van Halder. Hij is

METABO BELGIUM 2000-2010

GROOTSCHALIGE CAMPAGNE VOOR DE VAKMAN Specialist in gereedschappen Metabo is tien jaar geworden en benut die gelegenheid om zijn merk extra in de kijker te zetten. De firma wil hiervoor uitpakken met een communicatiecampagne voor 2011: 'Get serious!'. De campagne richt zich naar de professionele vakman die precies en optimaal werk wil afleveren. De boodschap en het beeld van de campagne liggen helemaal in de lijn van Metabo's Engelstalige baseline ‘Work, don’t play’. Daarmee wil het bedrijf de klanten kort en krachtig aansporen om zich op de werf als een echte vakman te gedragen en Metabo gereedschap te gebruiken.

Om de campagne te benadrukken zijn er bovendien enkele activerende tools ontwikkeld: advertenties voor in de vakbladen, posters voor in winkels, mailings en folders waarin Metabo's nieuwste machines en promoties aangeprezen worden.

Er staan zelfs radiospots op het programma.

Jörg Henkel, vicepresident sales & marketing Metabo: "De algemene economische situatie is gestabiliseerd en de markten zijn weer aan het groeien; de crisis van 2009 op de markt van elektrische gereedschappen lijkt grotendeels overwonnen te zijn en de deelnemers bouwen nieuw vertrouwen voor de toekomst op. Het accusegment toont bovendien de grootste groeicijfers en biedt een groot potentieel.

We mogen aannemen dat het geloof in kwaliteit en merkproducten terug is."

WEBSHOP VAN MAELE

BIJKOMENDE VOORDELEN BIJ ONLINEBESTELLING Van Maele is een van de eersten in de branche om een eigen webshop te introduceren: De webshop is geheel opgebouwd volgens de logica en de volgorde van bestaande Van Maele catalogi 1.1 en 7.2.

Er is een zoekmachine en elke bezoeker kan een opmerking typen bij het artikel dat hij gekozen heeft.

Zo ontvangt hij zeker het juiste item. Een kleurcode geeft aan welke producten in stock en/of leverbaar zijn. Bij elk product staat tevens alle nodige technische informatie zoals snijgegevens en dergelijke.

METAL-ALLIANCE.BE

LEVERANCIERS METAALBEWERKING STARTEN GEZAMENLIJK OVERLEGPLATFORM Om de metaalbewerkende sector in ons land klaar te stomen voor de volgende decennia hebben Agoria en een team van veertien bedrijven (Siemens, van Waasdijk, SGM Technology, Gima Machines, Fanuc Robotics, De Tollenaere, VAC Machines, Seco Tools, Prima FinnPower, Germond, Iscar, Heidenhain, Talas, DMG en SKS Machines) een gezamenlijk overlegplatform opgericht: Metal-Alliance.be.

Het platform zal een ideale basis vormen voor gefundeerde informatieverstrekking, professioneel overleg en gezamenlijke PR- en andere activiteiten tussen de Belgische leveranking. Dit zou de internationale uitstra- heeft immers schade aangericht bij ciers van machines, gereedschappen ling van deze belangrijke industriële klanten en leveranciers. en technologie voor metaalbewersector moeten vergroten. De recessie Bovendien dreigt de Belgische

metallerie.pmg.be

volledig in kleur uitgevoerd en werd uitgebreid met ongeveer 1.000 nieuwe producten.

De catalogus is 384 pagina’s dik en werd verstevigd met harde kaft.

De nieuwe productgids werkt bovendien met een nieuw bestelnummersysteem.

Zo is elk oud bestelnummer van Halder uitgebreid met 2 nullen, van 2203.003 naar 22030.0003.

Deze aanpassing geeft de fabrikant de mogelijkheid om zijn programma in de toekomst nog verder uit te bouwen. De meest opvallende nieuwkomers in het Halder programma zijn de instelbare kogelinsteekstiften, de enkel- en dubbelzijdige vergrendelingen en de excentersnelspanners met binnen- en buitendraad. De productgids kan worden gedownload via de site of is te verkrijgen in papieren vorm.

Via deze weg wil de firma enkele nieuwe voordelen aanbieden: bestellingen worden sneller verwerkt in het systeem, de stock en de prijs zijn onmiddellijk zichtbaar (vermijden portkosten), etc.

Als tijdelijke promoactie kan elke bezoeker tot eind maart een geschenk ontvangen bij een online-bestelling.

De webshop is te raadplegen op http://webshop.NVvanmaele.be.

metaalindustrie op het niveau van productiecapaciteit en -technologie haar internationale concurrentievermogen te verliezen en zelfs internationaal achterop te geraken.

De eerste acties van Metal-Alliance.be starten daarom binnenkort.

Bedrijven die nog niet aangesloten zijn maar alsnog aan dit project willen meewerken, kunnen zich nog altijd inschrijven.

De deur staat open voor zowel grote als kleine leveranciers van machines, gereedschappen en technologie voor metaalbewerking.

Geïnteresseerde bedrijven kunnen nog altijd contact opnemen met een van de de volgende personen: Thierry Van Eeckhout (Siemens), Michel Closet (van Waasdijk – SGM Technology) en Peter Perremans (Agoria).

Metallerie 146 • Februari 2011

5

Snijgereedschappen & Tooling

I.Z. Ravenshout 5238 Industrieweg 110, 3980 Tessenderlo Tel. 013/66.41.14 • Fax 013/67.40.35 e-mail: info@cwstools.be

-

L

CHEVALIER FSG 3A818 precisie vlak-en profielslijpmachine met optisch profileer-apparaat slijpbereik 460 x 203 mm PERFECTE STAAT!

-

AAN- EN VERKOOP VAN METAALBEWERKINGSMACHINES O TWEEDEHANDS - SAIM JAKOBSEN R IE L A V E CH Driemasten 85 B-8560 Gullegem

T +32 (0)56 41 24 51 F +32 (0)56 40 14 77

info@traxfer.com www.traxfer.com

I O

www.cwstools.be

ACTUEEL

LINDE GAS BREEKT RECORD

NIEUW GASMENGSEL IN GUINNESS BOOK OF WORLD RECORDS De internationale gasproducent Linde Gas werd door de creatie van een innovatief kalibratiegasmengsel opgenomen in het Guinness Book of World Records. Het gasmengsel, dat deel uitmaakt van het HiQ-assortiment van speciale gassen, omvat meer dan honderd componenten. Het mengsel is vooral innoverend door de lage concentraties aan VOC's of Vluchtige Organische Verbindingen.

Deze VOC's werden in één standaard verzameld waardoor de instel- en kalibratietijd bij het instellen van bijvoorbeeld laboratoriuminstrumenten drastisch vermindert. Op die manier kunnen er dus meer productmonsters verwerkt worden. Het gas werd in het Guiness Book of World Records concreet vermeld als 'enkel gasmengsel met het grootste aantal afzonderlijke componenten'.

CALVET VERHUIST OPENDEURDAGEN

Calvet, handelsonderneming in profielbewerkingsmachines voor kunststof en aluminium, heeft op 1 januari 2011 zijn intrek genomen in een nieuwe gebouw. Met een totale oppervlakte van meer dan

SCHOMMELENDE STAALPRIJZEN

ONTWIKKELING VAN DE STAALPRIJZEN MOEILIJK TE VOORSPELLEN MAAR ALGEMEEN WORDT ER EEN STIJGING VERWACHT DOOR DUURDERE GRONDSTOFFEN De huidige spotmarktprijzen zullen binnenkort stijgen als gevolg van de hogere bedragen die staalfabrieken vragen voor leveringen in het nieuwe jaar.

Zo verwacht men bijvoorbeeld een stijging voor warmgewalste coils van € 60 per ton. De oorzaak van die kentering ten opzichte van het 4e kwartaal 2010 moet worden gezocht in de fors gestegen prijzen voor grondstoffen zoals erts en cokes, de hogere noteringen voor schroot, de gestegen energieprijzen en de lagere koers van de euro.

Een prijsstijging zoals de fabrieken

2.500 m² en een permanente showroom, kan de firma een betere service voorzien. Het nieuwe adres is Z.1. Researchpark 230, B-1731 Zellik. Tevens hield de firma op 27-28-29 januari 2011 een huisbeurs in het nieuwe gebouw. Tijdens dit event werden

vragen, wordt niet gerechtvaardigd door de economische situatie in Europa waarvoor er tot nu toe geen verbetering van de behoefte aan staal is.

Anderzijds lijkt die verhoging van de staalprijs wel terecht als we kijken naar de kostprijsontwikkeling bij de productie van ruwstaal, vooral bij de zogenaamde niet- geïntegreerde staalproducenten.

Bovendien lijken de fabrieken erin geslaagd vraag en aanbod meer in evenwicht te krijgen. Een aantal Europese fabrieken heeft daarvoor de capaciteit van hun

MEDEWERKER AMADA

KENNETH LAMBRECHTS WORDT NIEUWE AREA MANAGER doorlopend demonstraties gegeven.

OVERNAME DARLEY

STERKE SAMENWERKING VAN NEDERLANDSE MACHINEFABRIKANTEN Machinefabriek Darley uit Eijsden (eigendom van de familie Liet) werd op 1 januari 2011 overgenomen door Nivora Holding uit Lochem.

Darley is een vooraanstaande Nederlandse producent van plaatbewerkingsmachines, waaronder guillotinescharen, kantpersen, buigautomaten en pons-knipmachines.

Het bedrijf zal binnen de Nivora groep als zelfstandige firma blijven opereren.

Bert Wiekken blijft

metallerie.pmg.be

ruwstaalproductie tijdelijk afgebouwd door hoogovens en walslijnen voor bepaalde periodes stil te leggen.

Bovendien hebben veel grotere afnemers vanwege de onzekere prijsontwikkeling lang gewacht met hun aankopen. Daarnaast zijn er geen grote importen in aantocht.

Al die prijsfluctuaties zorgen er echter wel voor dat de staalmarkt in de eerste helft van 2011 erg onrustig zal zijn. Als gevolg van de onrust zal men de ontwikkeling van de staalprijzen slechts erg moeilijk kunnen voorspellen.

directeur en het onroerend goed blijft in handen van de familie Liet.

Nivora Holding is tevens eigenaar van Safan in Lochem, producent van innovatieve plaatbewerkingsmachines en Bewo Cutting Systems in Tilburg, fabrikant van geautomatiseerde industriële zaagmachines.

De groep zal deze strategische overname geheel uit eigen middelen financieren. Door deze overname ontstaat er een sterke samenwerking van Nederlandse machinefabrikanten, met ruim 180 medewerkers in Nederland en een omzet van meer dan 45 miljoen euro.

Door onder meer gezamenlijke ontwikkeling, inkoop en service verwacht men dat de groep versneld zal kunnen doorgroeien, zowel op nationale als op internationale schaal.

Amada, fabrikant van onder meer lasersnijmachines, afkantpersen en andere machines voor de plaatbewerking nam onlangs een nieuwe Area Manager aan voor de versterking van het salesteam: Kenneth Lambrechts.

Hij wordt de nieuwe verantwoordelijke voor de regio's Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant.

Kenneth Lambrechts volgde een mechanicarichting en heeft reeds veel praktische ervaring. Dit vooral op het vlak van plaatbewerking. Hij werkte eerder bij Somatech en gaf er 10 jaar ondersteuning op software voor plaatbewerkingsmachines. Hij werkte zich op naar de functie van accountmanager voor productieautomatisering.

Metallerie 146 • Februari 2011

7

Masters in cutting tools VHM spiraalboren CARBITOOL Standaard: 3/5/7/12 x D Lang: tot 40 x D

www.amada.be Multifunctionele compacte laserponsmachine

& High-end Lasersnijmachine

Mini: 4/7/8/15 x D vanaf diameter 0.8 mm

De fruytier bvba - Deken De Bostraat 33 - 8791 Waregem Tel. 056/712271 - Fax 056/714471 - info@defruytier.be

Lasersnijden by R

Driekerkenstraat 47 8501 Bissegem Tel: 056/35.21.33 Fax: 056/37.00.39 e-mail: info@amada.be

R

TEN HUIZE VAN

EIGEN LAKKERIJ ZORGT VOOR GROTE TIJDSBESPARING BIJ KOPAL “WE WAREN TE BESCHEIDEN IN HET VERLEDEN” Kopal nv mocht in 2010 dertig kaarsjes uitblazen.

Maar de West-Vlaamse, toonaangevende speler op het vlak van poorten en hekken heeft geen tijd om uitgebreid te vieren. Vanwege de competitieve markt is slabakken gewoon geen optie. Het bedrijf had een druk jaar. In 2010 nam het een Duitse firma over, waarvan het assortiment een uitstekende aanvulling vormt op het bestaande gamma. Stefaan Talpe, oprichter en zaakvoerder van de poortenfabrikant, heeft door de jaren heen niets aan gedrevenheid ingeboet.

De poorten gaan in een continu proces door de lakinstallatie en zorgen zo voor de 'final touch' in de productie

Door Rory Moerman GEWORTELD IN WEST-VLAAMSE KLEI

ZUSTERBEDRIJF UIT LIMBURG

Stefaan Talpe richtte Kopal nv in 1980 op. Het bedrijf is ontsproten aan een gerenommeerd plaatsersbedrijf van afsluitingen, dat nog steeds bestaat.

Toen hij met Kopal startte, wilde Talpe het vooral eenvoudig en duidelijk houden. De naam is daar het beste voorbeeld van. “Kopal staat eigenlijk gewoon voor Kortemark Palen. Ik wilde een simpele naam die makkelijk uit te spreken was in diverse talen.

Eerst was het bedrijf nog gevestigd op dezelfde site als waar ik vroeger werkte, maar ik zocht naar een grotere locatie. Het bedrijf begon namelijk uit zijn voegen te barsten; vrachtwagens konden niet langer bij ons laden en lossen.

Omdat ik per se in Kortemark wilde blijven, was het niet makkelijk om een geschikte locatie te vinden. Maar na lang zoeken hebben we ons hier in 1993 kunnen vestigen, vanwaaruit we nu nog steeds opereren.”

Naast de vestiging in Kortemark heeft Kopal ook nog een vestiging in Limburg. “Die hebben we zo'n zeven jaar geleden zelf opgestart.

Die vestiging produceert palen aan de lopende band.

We hebben er een installatie die 9.000 ton buizen per jaar produceert. We wilden al langer zo'n fabriek oprichten; het bespaart ons veel tijd en geld als we de palen zelf kunnen produceren.

We kozen voor Limburg vanwege de ligging. Hier in Kopal hebben we zelf 3.000 ton palen nodig per jaar. Dan blijft er nog 6.000 ton over, die we moeten kunnen verkopen. Dat lukte niet in België, maar wel in Duitsland en Nederland.

We bevinden ons hier in Kortemark bovendien tussen tal van metaalverwerkende bedrijven; dan is het niet wenselijk om er nog één bij te zetten. Daarom vonden we het beter om zo ver mogelijk van

hier een locatie te zoeken, die tegelijk dicht bij Nederland en Duitsland ligt: Limburg. We hebben er 3,5 ha kunnen kopen.

Toegegeven, het was een serieuze investering. Maar als ondernemer moet je soms een risico nemen.

Nu, na zeven jaar, is die vestiging dan ook echt wel rendabel geworden.”

INTERNATIONALE SPELER 2010 ging behoorlijk hard voor Kopal. “Dit jaar hebben we een Duits bedrijf overgenomen. Zij zijn op de een of andere manier bij ons terechtgekomen. Het bleek dat ze een overnemer zochten, het liefst uit het buitenland, omdat ze zo zelfstandiger konden blijven werken. Ze hadden dat liever dan dat ze opgeslokt zouden worden door een grote speler uit Duitsland.

Toen bleek dat hun productgamma in de lijn van ons assortiment lag, hebben we rond de tafel gezeten en ons businessplan naast dat van hen gelegd. Na veel wikken en wegen hebben we toch de stap

KOPAL IN EEN NOTENDOP OPGERICHT

1980

VESTIGING

Kortemark

ZAAKVOERDER

Stefaan Talpe

VENNOOTSCHAPSVORM

Nv

PERSONEEL

90 medewerkers

BEBOUWDE OPPERVLAKTE

15.000 m²

ACTIVITEITEN

Productie van palen, hekwerk, tuinpoorten, draaien schuifpoorten, draaitrommel, slagbomen

OMZET

20.000.000 euro

MACHINEPARK

• Geautomatiseerde lasafdeling • Volautomatische poedercoatafdeling • Zaagmachine

metallerie.pmg.be

WERKGEBIED

Andere 5% 45%

België

20%

Nederland 30%

Frankrijk

gewaagd en hebben we dat bedrijf overgenomen. Tien maanden verder lijkt het er meer en meer op dat we de juiste beslissing hebben genomen.

Zij produceren vooral staalmatten en doe-het-zelfpoortjes, wat een aanvulling is op ons huidige assortiment. We hebben hen onze knowhow, tools en accessoires gegeven, zodat ze ook Kopal producten kunnen produceren. Op die manier kunnen zij hun klandizie vergroten, kunnen wij ons gamma verbreden én kunnen we een nieuw werkgebied aanboren, met een perfecte uitvalsbasis in Duitsland. Een win-winsituatie, dus.”

PERSOONLIJKE BAND MET DE KLANT “We werken met vaste plaatsers, en die mensen willen we respecteren. Als een plaatser in een bepaalde streek actief is, dan zullen we in een straal van 10 km niet nog een plaatser zoeken om per se meer te kunnen verkopen.

Op die manier zorgen we niet voor onnodige concurrentie. We willen een langetermijnrelatie opbouwen met onze klanten. Het gebeurt bijvoorbeeld wel eens dat we een verkoper meesturen met een plaatser naar de opdrachtgever of de architect om advies te geven.

We willen onze klanten ook ondersteunen; als kleinere onderneming hebben ze vaak niet de nodige apparatuur om grote calculaties uit te voeren of hebben ze geen uitgebouwde automatisatie. Wij geven hen dan de nodige support, zodat ze het order dan kunnen binnenhalen.

Metallerie 146 • Februari 2011

9

DURMA • EUROMAC • DAVI • CARIF • PTV • WILA • KOIKE • TRANSFLUID Driemasten 85 B-8560 Gullegem

T +32 (0)56 41 99 94 F +32 (0)56 40 14 77

info@metanox.be

www.metanox.be

GEREEDSCHAPHOUDER-SYSTEMEN

STATIONAIRE SPANSYSTEMEN

KLAUWPLATEN

SPANKLAUWEN

Nauwkeurig, voor de nauwkeurigheid w w w. s c h u n k . c o m

SCHUNK stelt wereldwijd normen in de spantechniek en automatisering.

SCHUNK Intec N.V./S.A. · Bedrijvencentrum Regio Aalst · Industrielaan 4, Zuid lll 9320 Aalst-Erembodegem · Tel. +32-53-853504 · Fax +32-53-836022 info@be.schunk.com

Be Sharp Use Bahco Bandsaws

TEN HUIZE VAN

De poorten worden op een specifieke manier geproduceerd. Lassers gaan de verschillende componenten van de poorten eerst voorlassen ...

... en daarna last de lasrobot de voorgelaste componenten definitief aan elkaar.

Dat wordt gedaan om het 'trekken' van het metaal tegen te gaan

We hebben klanten over heel België. Daarnaast zijn we actief in Nederland en in delen van Frankrijk, tot in Bordeaux en Lyon.

Gelukkig zijn dat vaste klanten, want die verre bestemmingen zijn enigszins een handicap voor ons op het vlak van transport.

buigen van het staal tegen te gaan.

“Eerst laten we de lassers de componenten van de poort aan elkaar lassen, maar daarbij worden ze maar lichtjes vastgelast.

De lasrobot gaat dan de definitieve lasnaad leggen.”

MACHINEPARK

LAKKERIJ

“We zijn geen machinegebonden bedrijf. We hebben enkel die installaties die we nodig hebben, zoals een zaagmachine, een geautomatiseerde lakkerij en een lasrobot. We laten ook veel toeleveren. We hebben het geluk om in een regio vol sterke toeleveranciers te zitten, dus laten we die dingen naar ons komen.

Het heeft geen zin om een dure machine te kopen als die dan slechts twee dagen per week zou kunnen draaien.

Die lasrobot hadden we wel nodig. We wilden een installatie die het repetitieve werk voor ons deed en we hadden het productievolume om die robot rendabel te maken.”

Het lassen gebeurt op specifieke wijze, om het 'trekken' en het

Kopal heeft nu ook een eigen poedercoatingafdeling.

“Dat was een grote investering.

Er moest namelijk heel wat geïnstalleerd worden: dompelbaden in een betonnen kelder, een pompensysteem, een waterzuiveringsinstallatie, droogovens, poedercabines ... Dat loopt al snel op. Maar de afdeling verdient zichzelf terug.

Door de performante lakkerij kunnen we een enorme tijdwinst boeken.

Vroeger werden onze poorten met verf gespoten, en dat nam veel tijd in beslag; er moesten verschillende lagen op, en daarna volgde ook nog een droogperiode. Met de eigen lakkerij kunnen we nu onze eigen poorten lakken.

Om staal te lakken, moet het

materiaal voorbehandeld worden.

Het moet warmbadverzinkt worden. Dat gebeurt door het staal te ontvetten, te spoelen, het een laagje chroom te geven, het opnieuw te spoelen met gedemineraliseerd water en daarna te drogen. Ondanks het ogenschijnlijk lange voorbehandelingsproces winnen we nog steeds tijd omdat het lakken zelf heel snel gaat. De poedercoating hecht zich onmiddellijk aan het voorbehandelde staal. De poorten gaan in een continu proces door de lakinstallatie en krijgen zo hun 'final touch' in de productie.”

“We hebben twee spuitcabines: één cabine is hoofdzakelijk voor de groene kleur. De andere is een wisselcabine, waar we tot twaalf verschillende kleuren gebruiken.”

CRISIS “We hebben wel wat last gehad van de crisis. In 2009 zijn we toch wel wat achteruitgegaan.

Dat komt vooral omdat grotere projecten uitgesteld werden. De projecten die reeds aan de gang waren, werden wel afgewerkt,

maar de nieuwe projecten worden zeer voorzichtig aangepakt.

Uiteindelijk hebben we de crisis wat moeten uitzieken.”

NAAMSBEKENDHEID “Het is al een tijdje de bedoeling om meer marketinggericht te werken. Daarbij willen we direct op de klant en de prescriptoren afstappen. We willen architecten en openbare besturen op voorhand al inlichten welke poort er bijvoorbeeld goed kan dienen bij een voetbalveld of een stadspark.”

Weinig mensen weten eigenlijk hoeveel poorten van Kopal er in België staan. “Nochtans onderschat men dat aantal.

Het is vrij frustrerend. Hoewel er in ons land echt wel veel Kopal poorten staan, is onze naamsbekendheid niet zo groot. Ik denk dat we in het verleden te bescheiden zijn geweest. Nu hebben we geleerd uit onze fouten. We mogen terecht fier zijn op onze producten en die mogen gerust op een zichtbare manier onze naam dragen. Op die manier hopen we ook meer naamsbekendheid te krijgen.”

Stefaan Talpe: "Uiteindelijk hebben we onze plek op de markt gevonden"

NORMERING ROND VEILIGE POORTEN “In 2007 werd een nieuwe wetgeving van kracht, die zei dat een poort als een machine beschouwd wordt. Daarbij moet gezorgd worden dat er zich geen kwetsuren kunnen voordoen bij de gebruiker; in het verleden zijn er effectief reeds doden gevallen door ongevallen met poorten. Met de nieuwe normering kwam er een heldere structuur omtrent veiligheid. Er kwam een duidelijke normering,

metallerie.pmg.be

waardoor iedereen op de markt de regels moest volgen. Ook al stond niemand te springen om nog meer administratie en regelgeving, als die normering rond is, valt alles goed mee.

Bij de ontwikkeling van een nieuwe poort moet contact opgenomen worden met een extern studiebureau. Dat bureau moet je nieuwe poorttype komen keuren en moet controleren of de poort voldoet aan de norm.”

Metallerie 146 • Februari 2011

11

ALPHA TECHNIEK Blaise Pascalstraat 12 3261 LS Oud-Beijerland 0031 186 618077

Precisieband en draad in roestvast-, koolstof-, veerstaal, nikkel-, titaan- & kobalt legeringen

www.metaalontvetting.nl

PRECISION METALS Wayenborgstraat 25 2800 Mechelen Tel. 015/44.89.89 Fax. 015/44.89.90 sales@precision-metals.be www.precision-metals.be

ALLES BEGINT BIJ ALPHA

"De laser voor iedereen!"

• Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding

• Beschikbaar in 3.000 mm bij 1.500 mm of 4.000 mm bij 2.000 mm • Compact

• Laservermogen van 2,5 kW tot en met 5 kW (ook Slab lasers) • Verplaatsing van 140 m/min, acceleratie van 1,2 g

Voor meer informatie over ons volledig PRIMA FINN-POWER lasergamma: PRIMA FINN-POWER NV Leenstraat 5 • B-9810 Nazareth tel: +32 9 382 90 30 • fax: +32 9 382 90 31 ZZZ ¿ QQ SRZHU FRP ¿ QQ SRZHU EHQHOX[#¿ QQ SRZHU FRP

PLAATBEWERKINGSMACHINES

HOE U HET MAXIMUM KUNT HALEN UIT EEN PLASMASNIJMACHINE ...

ACHT PUNTEN OM DE SNIJKWALITEIT TE VERBETEREN Plasmasnijders hebben snelle snijtijden en een lage operatiekost, maar de kwaliteit van het snijwerk kon niet altijd tippen aan geboord, gefreesd of lasergesneden werk. Dankzij nieuwe technologieën kan plasma die concurrentie nu wel aan op voorwaarde dat er correct met de plasmasnijder wordt omgegaan. Volgend achtpuntenplan verbetert met concrete tips de snijkwaliteit van uw plasmasysteem. Als u die ter harte neemt, kunt u mits gebruik van zeer geavanceerde apparatuur zelfs boutklare gaten snijden.

Door Dieter Devriendt BOUTKLAAR SNIJDEN De lijst van noodzakelijke uitrusting en vereiste parameters voor kwaliteitsvol snijden is uitgebreid.

En toch is de keuze en samenstelling van gereedschappen eenvoudig: voor snijwerk van de beste kwaliteit heb je simpelweg de beste plasmatechnologie, de beste motion-controltechnologie, de beste hoogtecontrolecapaciteit en de beste CAD-programmeur ter plekke nodig.

Voor iedere opdracht zijn de gegevens en de parameters verschillend. Om die specifieke expertise te raadplegen, en dat op elke werkplek waar een plasmasnijder gebruikt wordt, is een grote database nodig. Die moet automatisch gestuurd kunnen

Kwaliteitsvol snijden is ook met plasma perfect mogelijk

worden door CAM-software.

Met dergelijke 'nesting software' die alle gegevens herkent en verzamelt, kan in enkele milliseconden de machine aangepast worden. Snel en eenvoudig, maar kwaliteitsvol plasmasnijden ligt op die manier wel binnen handbereik.

ACHTPUNTENPLAN Een plasmasnijder wordt natuurlijk niet enkel en alleen ingezet om boutklare gaten te produceren.

Op alle metaalbewerkingen die met plasma kunnen worden uitgevoerd, kan er een simpel achtpuntenplan worden toegepast om de kwaliteit van het snijwerk te verbeteren.

Met het kwalitatieve werk van een machine die bovendien met verstand van zaken wordt bediend,

Plasmasnijder is nu een concurrent van boor, frees en laser

kan de plasmasnijder de concurrentie aangaan met de boor, de frees of de laser.

Punt 1: plasma-energietoevoer De energietoevoer van het plasmasnijsysteem bepaalt niet alleen welke types plasmagas en wervel- of beschermgassen gebruikt kunnen worden, ze is tevens bepalend voor de manier waarop je de gassen kan gebruiken. Ook het antwoord op de vraag of de stroom en het gas kunnen worden opgevoerd tijdens het snijden, hangt van de energietoevoer af.

Daarom is het belangrijk de mogelijkheden in dit verband te kennen.

Bij een duurzame machine zal men meestal het gas evenals de stroom kunnen opvoeren aan het begin van

het snijproces. Omgekeerd zal men op het einde gas kunnen terugnemen. Zo gaat de machine langer mee, ligt de rotatie van de verbruiksproducten lager en worden de operationele kosten verminderd.

Voor de rest geldt ook nog: hoe zuiverder de gebruikte gassen, hoe beter de kwaliteit van het snijwerk.

Punt 2: kwaliteitstoorts Aangezien de toorts bepalend is voor de boog die het metaal snijdt, is het logisch dat een toorts van een hoge kwaliteit beter snijwerk oplevert. Omdat bij het snijproces én de gassen én de toortskoelvloeistof én de stroom allemaal in de kop van de toorts worden gecentreerd, zijn in een goede toortskop de verschillende kanalen goed van elkaar afgeschermd.

Bovendien kan bij een kwaliteitstoorts de snelwisselkop gemakkelijk verwijderd worden.

Punt 3: bescherming van de gasverdeler De gasverdeler creëert de wervelwind van gas en houdt die tussen de top van de elektrode en het midden van de spuitopening.

Van daaruit ontstaat de plasmaboog waarmee gesneden wordt. Het design van de gasverdeler is dus zeer belangrijk.

De spuitopening moet iets groter zijn dan de wervelwind van geïoniseerd gas om goed te kunnen richten. Zo kan bovendien het gas dat niet in plasma omgezet wordt, de spuitopening zelf niet beschadigen. De beschermkap op de top van de toorts dient als isolator. De ingebouwde wervelgaskap zorgt voor het insnoeren van de plasmaboog door wervelgas.

metallerie.pmg.be

Metallerie 146 • Februari 2011

13

ONZE K E O Z BE NZAAL O O T E NIEUW

CNC Besturingen FastBEND-3D Graphics Windows

Software HACOSOFT

CNC Plooien SYNCHROMASTER 30135

CNC Ponsen MACHINE Q5

CNC Snijden TS 3006

www.mink.be 101691

CNC Plasmasnijden KOMPAKT 6020

Haco Trading Showroom r Hoge Schuurstraat 2 r 8850 Ardooie r T 051 | 74 64 54 F 051 | 74 69 87 r info@hacotrading.be r www.hacotrading.be

PLAATBEWERKINGSMACHINES

De gaskeuze hangt af van het soort en de dikte van het te bewerken metaal

Diverse vormen kunnen door een plasmasnijder uitgesneden worden

Punt 4: leerproces plasmaboog nog iets zoekt om te Bestuderen hoe en waarom het snijden. Dat veroorzaakt dan weer plasmasnijden mislukt, kan een uitrekking van de boog en herhaling van de fout voorkomen. beschadiging van de spuitopening.

Elektrodes kunnen falen door een Soms kan er ook schade zijn door defecte gasaanvoer of lekken in de een te korte lead-out. Dit komt koeling. Interne schade aan de omdat de toorts geprogrammeerd is spuitopening wordt veroorzaakt om dwars op een vorige snede te door een doorgeslagen elektrode, snijden. de plasmaboog of de instellingen Wanneer er geen volgend van de gastoevoer. Een te dik materiaal is om in te snijden zal de metaal om te boog uitrekken om zijn bewerken of de elektrische geleiding te V OLG DE ACHT spuitopening te dicht behouden. De meeste STAPPEN OM bij de metaalplaat machinebouwers hebben GEDURENDE EEN kan dan weer externe dit proces onder controle LANGE PERIODE HET zodat er een schade toebrengen aan de spuitopening. geautomatiseerd BESTE UIT UW Ook wanneer de PLASMASNIJDER TE plasmasnijverloop kan plasmaboog geen plaatsvinden.

HALEN elektrisch contact kan Punt 6: toortshoogte maken met de De 'Torch Height Control device' metaalplaat, kan de spuitopening (THC) wordt gebruikt om de beschadigd raken. Dat is meestal snijtoorts op de gepaste hoogte te de fout van een slechte houden. Een THC bevat meestal programmering. Wanneer je de een hoogtesensor en een gemaakte fouten begrijpt, kan je in de toekomst een slechte snijkwaliteit boogspanningscontrole om de juiste afstand tot de plaat te bepalen. vermijden.

Zodra de toorts door het materiaal Punt 5: CNC-programmering is, zal de toorts zichzelf laten Een goede computergestuurde zakken tot op 3 à 6 mm boven de regeling van de plasmasnijder kan plaat. Dan snijdt de toorts kort veel betekenen voor de snijkwaliteit. totdat de plasmaboog de hoogte De berekening van een gepaste gaat bepalen. Nieuwere THC's lead-in en lead-out is daarbij het compenseren elektrodenslijtage meest van belang. De lead-in moet door het voltage – en daarmee de ervoor zorgen dat de toorts door toorts – lichtjes te verhogen. Oudere het materiaal kan boren, stroom toortshoogtecontrolemechanismes opvoeren, gas opvoeren en doen dit niet en moeten dus snelheid maken vooraleer het manueel aangepast worden. snijden begint. De exacte duur van Manuele aanpassing kan door 2 de lead-in hangt af van de dikte en volt te verhogen, wat gelijk staat het soort metaal. aan een verhoogde snijhoogte van Datzelfde geldt voor de lead-out.

1.5 mm. Een standaardelektrode Wanneer de lead-out te lang duurt, van koper kan slijten tot kan het bewerkte onderdeel al van 1 mm, maar elektroden in een de metaalplaat vallen terwijl de zilveren behuizing kunnen tot 3 mm

metallerie.pmg.be

gaan en een verhoging van 10 volt nodig hebben.

De hoogtes bij het doorboren en het snijden, samen met die hoogte die gecontroleerd wordt door de plasmaboog, moeten afzonderlijk en correct ingesteld zijn. Te lage of te hoge toortshoogte zorgt voor baardvorming.

Punt 7: snijsnelheid Net zoals met de toortshoogte, kan een foutieve snijsnelheid schuine snijvlakken veroorzaken. Te lage snelheden veroorzaken dikke druppels metaalschuim die kunnen verwijderd worden met een krabber. Wanneer de snelheid te hoog is, wordt samenklittend metaalschuim geproduceerd dat verwijderd moet worden door middel van een slijpmachine.

Punt 8: juiste gaskeuze Plasmasystemen kunnen op elk gas werken, maar de meest gebruikte zijn perslucht, zuurstof, stikstof en een mix van argon en waterstof.

De keuze van het geschikte gas hangt af van de soort en de dikte van het metaal. Perslucht is het meest gebruikte snij- en wervelgas en is geschikt voor de meeste toepassingen voor platen dunner dan 25 mm. Bij roestvrij staal laat perslucht echter een geoxideerd snijvlak achter en bij zacht of koolstofstaal veroorzaakt perslucht nitrering aan de snijrand. Over het algemeen snijdt perslucht met een verminderde kwaliteit. Zuurstof wordt gebruikt bij kwaliteitsvol snijden, zonder nitrering, in staal van 1 tot 50 mm dikte. Als plasmagas wordt zuurstof gebruikt voor het snijden van aluminium en roestvrij staal, alhoewel het een ruwe snijrand nalaat. Voor dikker roestvrij staal en aluminium tussen 50 en 75 mm wordt stikstof gebruikt. Ook als beschermgas wordt het gebruikt in combinatie met stikstof-, zuurstof- of argonwaterstofplasmagas. De mix van argon en waterstof wordt benut bij snijden in roestvrij staal of aluminium. De sneden met argonwaterstof zijn van een uitstekende kwaliteit en kunnen dikke platen aan tot 160 à 180 mm.

ENERGIE-EFFICIENTE DIENST Een goed plasmasysteem kan vele jaren hoogwaardige snijkwaliteit leveren met een hoge productiviteit.

Bovendien is de plasmasnijder een energie-efficiënte machine met een omzet in snijvermogen van meer dan 90% van het opgenomen vermogen. Wanneer u de voorgaande acht punten nauwgezet opvolgt, kunt u gedurende een lange periode het beste uit uw machine halen.

Sommige plasmagassen gaan zelfs door meer dan 50 mm metaal

Metallerie 146 • Februari 2011

15

CASE PLAATBEWERKING

UITERST DUNNE STAALPLAAT SNIJDEN MET PLASMABRON ASTRA-TEC INTEGREERT KJELLBERG SNIJBRON IN PLASMASNIJMACHINE Het West-Vlaamse bedrijf Astra-Tec, gespecialiseerd in plasmasnijmachines, lasautomatisatie en speciale machinebouw, kreeg een tijdje terug de vraag om staalplaat van 0,25 mm te snijden met plasma.

Om dit te bewerkstelligen worden hoge eisen gesteld aan de dynamiek van de machine. Ook de mogelijkheid tot het continu afregelen van de snijbron en gasconsole tijdens het snijden is cruciaal. De flexibiliteit van deze machine zorgt ervoor dat het bedrijf uit Lichtervelde ook in de toekomst een kwalitatief hoogstaand snijproces kan garanderen.

Door Gauthier Geldhof BEDRIJFSPROFIEL Historiek Wie de roots van de West-Vlaamse machinebouwer Astra-Tec wil achterhalen, moet reeds een tijdje terug in het verleden. Wat zestien jaar terug begon als eenmanszaak, is vandaag immers uitgegroeid tot een bloeiend bedrijf met zeven werknemers. Het bedrijf profileerde zich in de loop der jaren als een valabele partner en specialist op het vlak van gespecialiseerde machinebouw en de zeer klantspecifieke aanpak voor klanten actief in verscheidene sectoren, zoals de voedingsindustrie en de metaalverwerking werpt vruchten af.

Klantgericht De grote sterkte van Astra-Tec ligt volgens zaakvoerder Joost Levrouw bij de duurzame klantenrelaties die het bedrijf onderhoudt. Bestaande klanten komen nogal vaak terug voor de uitwerking van een nieuw project. “Dit toont aan dat de bedrijven binnen ons cliënteel tevreden zijn met onze aanpak.

Steeds wordt een oplossing op maat gezocht voor bedrijfsspecifieke vragen. Zowel vóór als tijdens de uitwerking betrekken we de klant bij de meest kritische keuzes van de processen. Een doorgedreven service na verkoop is fundamenteel bij dergelijke projecten”, vertelt de zaakvoerder van het bedrijf.

Van a tot z De sterkte van het bedrijf op het vlak van klantenbinding is een onmiddellijk resultaat van de sterke knowhow van het volledige machineproces. Astra-Tec neemt zowel de sturing, de uitwerking als

metallerie.pmg.be

De nieuwe HiFocus plasmabron bleek voor alle partijen de ideale oplossing

de mogelijke integratie van machines in bestaande concepten op zich. Door deze kennis die hieruit voortvloeit, kan de klant zich reeds voor de uiteindelijke aankoop van een machine informeren wat de mogelijkheden zijn van bepaalde toepassingen. Ook nadien kunnen klanten nog bij Astra-Tec terecht voor advies, een full service approach, zeg maar. Dit persoonlijke contact en de nadruk op de dienst na verkoop wordt bij het West-Vlaamse bedrijf hoog in het vaandel gedragen en werpt dus ook zijn vruchten af.

PLASMASNIJDEN Schets In de zoektocht naar een geschikte snijmachine, maakte Astra-Tec in 2004 kennis met de plasmasnijtechnologie. Maar doordat geen enkele van de bestaande machines voldeed aan de verwachtingen inzake stabiliteit, onderdelen en techniek, besloot Astra-Tec een eigen plasmasnijmachine te bouwen onder het eigen Astra-Tec label. “Op die manier,” blikt Levrouw terug, “konden we de technologie volledig tot haar recht laten komen.” Voor sommige projecten was er nood aan een nauwkeurige en betrouwbare machine voor het snijden van plaatmateriaal. De nadruk bij de ontwikkeling van de plasmasnijmachine lag dan ook vooral bij het het realiseren van een quasi perfect snijresultaat in combinatie van een uitermate hoge precisie.

Problematiek Volgens zaakvoerder Joost Levrouw en projectingenieur Pieter Goethals was de keuze voor het

ASTRA-TEC IN CIJFERS OPRICHTINGSJAAR

1995

VENNOOTSCHAPSVORM

bvba Industrielaan 19 Zone C2, Lichtervelde

VESTIGINGSPLAATS

Joost Levrouw

ZAAKVOERDER

België, Nederland & Frankrijk

AFZETMARKT

7

PERSONEELSLEDEN

Plasmasnijmachines, lasautomatisatie en speciale machinebouw

ACTIVITEITEN

Metaal- en voedingsindustrie

KLANTEN

JOOST LEVROUW

PIETER GOETHALS

ZAAKVOERDER

PROJECTINGENIEUR

“E NKEL

DOOR DE ONTWIKKELING

VAN EEN EIGEN PLASMASNIJ -

MACHINE ONDER HET

A STRA -T EC

LABEL , KONDEN WE DE TECHNIEK

“D OOR

DE VERREGAANDE

AUTOMATISERING EN HET ELEKTRONISCH AFREGELEN VAN ALLE PARAMETERS WORDT HET

VOLLEDIG TOT HAAR RECHT LATEN

PRODUCTIEPROCES MINDER

KOMEN ”

AFHANKELIJK VAN DE OPERATOR ”

Metallerie 146 • Februari 2011

17

Best choice.

Laser | Buigen | Waterstraal bystronic.com

CASE PLAATBEWERKING commercialiseren van een eigen plasmasnijmachine een eerder evidente keuze. “Lasersnijmachines blijken, ondanks de uitstekende snijkwaliteit, vandaag nog vaak een grote kost op het vlak van investering en werkingskost.

Vandaar de keuze voor een eigen plasmasnijder.” Na het twee jaar uitvoerig testen van de eigen ontwikkeling, kwam Astra-Tec uiteindelijk met de HiPrecision Plasma-tafel voor de dag, een uiterst stabiele machine die bovendien voorzien is van een zeer gebruiksvriendelijke interface.

TOEPASSINGEN Voor moeilijker te bewerken materialen zoals voor het snijden van zink (0,5 mm) of zincorplaten (0,25 mm), gebruikt voor bijvoorbeeld de binnenbekleding van lijkkisten, diende een oplossing op maat zich aan. Kleinere kmo's worden vaak afgeschrikt door de initiële kostprijs van lasersnijmachines en bovendien bleek het lasersnijden van zink geen ideale oplossing. Voor het ponsen van deze metalen waren de resultaten al wat positiever, al vertoonden de platen na het ponsen te veel vervormingen, wegens de spanningen die worden opgewekt tijdens het proces. De HiFocus Plasma bleek dus zowel technisch als financieel de beste oplossing.

PLASMABRON Oplossing Astra-Tec was al een tijdje op zoek naar een geschikte plasmasnijbron die de eigen plasmasnijmachine kon voeden. Via marktonderzoek kwam de West-Vlaamse onderneming al snel bij Kjellberg terecht.

De twee bedrijven hadden bij voorgaande projecten al samengewerkt waardoor Astra-Tec tijdens de zoektocht relatief snel opnieuw bij de reeds bekende toeleveranciers terechtkwam. De Duitse producent, in België verdeeld door PlasmaSolutions, kwam er tussen een viertal andere merken als beste uit. Een prestatie die het vooral

Jan Van Overbeeke bij de plasmabron

De Astra-Tec plasmasnijmachine benadert op het vlak van nauwkeurigheid laserkwaliteit

perfect resultaat te kunnen verkrijgen. Op die manier wordt gegarandeerd dat alle parameters juist afgesteld zijn, zowel op de bron zelf als op de machine”, Uiteindelijke beslissing verdedigen ze bij Astra-Tec hun “De beslissing is er niet zomaar keuze voor de snijbron. gekomen. We zijn in eerste “Door deze doorgedreven instantie de snijbron zelf automatisering “E NKEL DOOR EEN vervalt het operatorgaan uittesten bij Kjellberg. Na zeer gevoel voor een UITVOERIGE materiaalspecifieke testen PROCESKENNIS WORDT deel, het proces werden we er ons van wordt onafhankeEEN GOEDE AFLIJNING bewust waar zich lijker van de VAN ALLE problemen voordeden. operator”, stelt COMPONENTEN BIJ De machine moest heel ingenieur Pieter MACHINEBOUW dynamisch zijn om de Goethals. “Het zinken binnenzijde te proces start en zal VOLDOENDE kunnen bewerken. Toch ook wel probleemGEGARANDEERD ” volstond een beperkt loos voltooid aantal aanpassingen aan onze worden, zelfs zonder uitvoerige machine om deze extreme voorkennis van de operator.” dynamiek te kunnen handhaven”, Technische ondersteuning meent zaakvoerder Joost Levrouw.

Belangrijk is te beseffen dat het Na de snijproeven van enkele zeer gebruik van een plasmasnijmachine specifieke materialen was het de staat of valt met de dienst na beurt aan een delegatie van de verkoop. Plasmasnijden is een toeleverancier van de plasmabron technologie waarbij enige oefentijd om op hun beurt de bronvereist is. Het is bijna onmogelijk specificaties correct af te stellen. om als klant volledig tevreden te Elektronisch regelbaar zijn met een ontoereikende onder“Zowel bij de gasconsole als bij de steuning van de leverancier uit. Dat bron zelf zijn alle parameters is ook de visie van de Belgische perfect elektronisch regelbaar, een verdeler van het Duitse merk. “De feature waar wij bij Astra-Tec ook technische ondersteuning van de 100% van gebruikmaken om een apparatuur ter plaatse in combinatie

behaalde door naast de noodzakelijke hoogstaande technologie een uitstekende service aan te bieden.

DATASHEET PLASMASNIJBRON

metallerie.pmg.be

TYPE PLASMASNIJBRON

KJELLBERG HiFOCUS 80i

STROOMBRON

SOFT-SWITCH-INVERTER

SNIJSTROOM

10 – 80 A (100% ED)

NETAANSLUITING

3 X 400 V, 50 Hz

BEVEILIGINGSKLASSE

IP 22

ISOLATIEKLASSE

F

AFMETINGEN & GEWICHT

970 L X 510 B X 970 H; 173 KG

MAX. DOORSTEEKCAPACITEIT

15 MM

DOWNSLOPE

INSTELBAAR BIJ HOEK, START & EINDE

met de technologische kennisoverdracht is de klantgerichtheid waarin wij als toeleveringsbedrijf uitblinken”, vertelt Jan Van Overbeeke, Service Engineer van PlasmaSolutions. Zeker bij bedrijven zoals Astra-Tec is dit aspect van belang.

Proceskennis Machinebouwers hebben immers een zekere kennis nodig van het plasmaproces, een proceskennis die een stuk verder gaat dan het louter aansluiten van bekabeling.

Enkel op die manier slagen fabrikanten erin de machine optimaal af te stemmen op de plasmabron.

“Wij als leverancier van de bron gaan zelf mee naar de eindklant om zo alle aspecten van het proces te kunnen ondersteunen”, stelt Van Overbeeke.

CONCLUSIE Naast machines met standaardafmetingen, bruikbaar voor de meest gangbare plaatafmetingen, richt het bedrijf zich met machines op maat nu ook op meer specifieke toepassingen. Een ontwikkeling die loont nu Astra-Tec ook de eerste stappen buiten België zet dankzij de nieuwe mogelijkheden en de ontwikkeling van de eigen plasmasnijmachine.

Bron & toorts werden door een en dezelfde producent aangeleverd

Metallerie 146 • Februari 2011

19

PLAATBEWERKING

VANAF EEN BEPAALD AANTAL LOONT PERSEN ECHT DE MOEITE KOSTENVERGELIJKING TUSSEN PONSEN EN PERSWERK Procestechniek streeft ernaar de voordeligste productiecyclus van een product te bepalen. In dit artikel buigen we ons over twee bijzonder verwante technologieën, namelijk het ponsen en het persen.

Het denkproces beschreven in dit artikel moet aanwijzen welke technologie de laagste productiekosten oplevert in een specifieke werksituatie. Veel hangt uiteraard af van het aantal stuks en de complexiteit van deze stuks.

Door M. Dallan et M. Dorna Ponsen van platen garandeert maximale flexibiliteit

INLEIDEND In dit artikel willen we nagaan wat de meest rendabele snijtechniek is in functie van het aantal stukken dat geproduceerd moet worden.

Hiertoe wordt zowel de ponstechnologie geanalyseerd als die van het persen op basis van de specifieke kosten die ze met zich meebrengen. Hierbij wordt rekening gehouden met alle factoren die samen de productiekost vormen.

Ponsen van plaatstaal Van de drie processen in focus is het ponsen van platen het meest flexibele proces, voor zover het gaat over complexe geometrische figuren die uit het plaatoppervlak

gesneden moeten worden.

Bovendien is het een proces dat perfect uitgerust is om een enkel stuk te vervaardigen.

Let wel, de machine moet dan stilgelegd worden om ze manueel dan wel automatisch te laden en te lossen.

Ponsen van af coil Het ponsen van af coil is veeleer aangewezen om kleine en middelgrote series te maken.

Omdat de machine rechtstreeks vanaf de coil gevoed wordt, werkt ze altijd automatisch.

Persen Perswerk is bedoeld om tegen een hoge snelheid grote series te

Hydraulische persen als deze worden echt interessant vanaf een bepaalde seriegrootte

20

Metallerie 146 • Februari 2011

produceren, maar dit gaat ten koste van de flexibiliteit. Voor elk te vervaardigen stuk moet een matrijs gefabriceerd worden waarvan de kostprijs in de loop van de productie afgeschreven moet worden.

De tweede factor is de kostprijs van het onderhoud waarin de verbruiksmaterialen, de kost van technische ingrepen en van de onderdelen begrepen zitten. Dat cijfer deelt men vervolgens door het jaarlijkse aantal gebruiksuren.

De derde factor is de kostprijs per uur van de elektriciteit die de PRODUCTIEKOSTEN installatie verbruikt.

De keuze van de te gebruiken Ten slotte voeg je de afschrijvingstechnologie zal afhangen van de kost van de machine als vierde laagste productiekosten. Deze kost factor toe. Om deze berekening tot is de som van drie factoren. een uurtarief terug te brengen, moet je het bedrag dat voor het lopende Grondstof jaar voorzien is voor De eerste factor is de de afschrijving van de P RODUCTIE kostprijs van de grondstof, machine, delen door KOSTEN = in casu plaatstaal of coil. het aantal uren per GRONDSTOF + jaar.

Gereedschap WERKTUIGEN + Bij deze parameter wordt [ KOSTEN PER UUR Formule De productiekosten de kostprijs van het X AANTAL bereken je dus aan gereedschap opgeteld.

PRODUCTIE - UREN ] de hand van volgende Voor de ponsmachine formule: bestaat de kostprijs uit een Productiekosten = grondstof + snijder die (in samenwerking met werktuigen + [kosten per uur x een matrijs) bij elke slag een aantal productie-uren] standaardvorm (ronde gaten, vierkante gaten …) of - in het geval van plaatstaal - een complexe vorm PRODUCTIETIJD door het materiaal heen drukt.

Bij een ponsmachine voor plaatEen pers daarentegen vereist staal houdt de tijd per cyclus strikt specifiek gereedschap. Over het verband met het type machine, het algemeen ligt de gereedschapskost snijtraject op het materiaal en het van perswerk, waarbij per stuk een aantal noodzakelijke gereedschapsspecifieke matrijs nodig is, daarom wissels. Vervolgens moeten aan de hoger dan bij het ponsen. machinetijd de laad- en lostijden Machine toegevoegd worden.

De laatste factor is de kostprijs Gaat het om coils, dan bekom je per draaiuur van de machine, de productietijd door empirische vermenigvuldigd met de totale formules toe te passen, zoals: Productietijd = [aantal productietijd. bewerkingen per stuk x Om de kostprijs per uur van de gemiddelde tijd per bewerking] machine te berekenen, moeten vier + [lengte in m van het stuk x tijd factoren in rekening genomen per meter]. worden. De eerste is het aantal In dit geval is de machinetijd gelijk manuren die in de bediening van aan de totale productietijd de machine steken.

metallerie.pmg.be

PLAATBEWERKING

De gereedschapsksosten eigen aan het ponswerk liggen in vergelijking met perswerk een stuk lager

aangezien er niet geladen en gelost moet worden.

Tot slot is de productietijd bij de pers minimaal. Omdat bij elke slag een stuk vervaardigd wordt, hangt de productiviteit nagenoeg uitsluitend af van de snelheid van de pers. Hieruit kan afgeleid worden dat dit productiesysteem het snelste is, gevolgd door de coillijns en daarna door de ponsmachine voor plaatstaal.

PONSEN STAALPLATEN VERSUS COILLIJNEN In dit hoofdstuk wordt bepaald met welke technologie een productie 'N' gerealiseerd kan worden tegen de laagste kosten. Daarom wordt niet op zoek gegaan naar de absolute waarde van de kostprijs van de grondstof of van de kosten per uur, maar worden de kosten geëvalueerd ten opzichte van de

Automatisatie kan de kosten van het ponsen nog verlagen doordat het aantal manuren gereduceerd wordt

andere technologieën, wat de beoogde kwantitatieve evaluatie zal opleveren.

daarentegen kan gehanteerd worden om eenvoudige rechthoekige stukken te produceren, maar ook stukken met zeer ingewikkelde geometrische vormen.

Het is zelfs mogelijk één D E GEREEDSCHAPS - enkel stuk dat volkomen KOSTEN LIGGEN BIJ verschilt van de andere op eenzelfde plaat toe HET PONSEN te voegen. Deze AANZIENLIJK LAGER technologie is dus DAN BIJ HET bijzonder geschikt om PERSWERK , WAAR zeer kleine series (van DE MATRIJS STEEDS 1 tot 50 stuks) te vervaardigen.

EEN DURE

Toepassingen De ponsmachine voor platen vanaf coil is in het bijzonder aangewezen voor kleine en middelgrote series (van 200 tot 500.000 stuks).

Bovendien is deze technologie ideaal voor de serieproductie van verschillende stukken die weliswaar tot eenzelfde INVESTERING IS Conclusie (zie tabel) familie behoren. Denk De vergelijking tussen bijvoorbeeld aan deur- en beide productietechnieken gebeurt raamlijsten die in serie op basis van een middelgrote serie geproduceerd worden op basis van stukken die met beide machines van één enkel stuk; het ponsen is gemaakt kunnen worden. Zo wordt gelijkaardig, maar de afmetingen elk van de factoren geanalyseerd (hoogte en breedte van de deur of het raam) verschillen van product tot die in de productiekosten opgenomen zijn, zijnde grondstof, product. Het ponsen van plaatstaal

gereedschappen, kosten per uur en productietijd.

Vaststelling: de coillijjnen resulteren in een (iets) lagere kost per uur, lagere grondstofkosten en een kortere productietijd.

Hieruit kan afgeleid worden dat deze technologie de meest rendabele is voor middelgrote en kleine series en voor stukken die geschikt zijn voor de productie op coilbasis.

COILLIJNEN VERSUS PERSWERK Rekening houdend met de hoge gereedschapskosten van de pers is het de bedoeling om tot een nulpunt 'N' te komen; bij dit aantal stuks zijn de productiekosten van het ponsen en het persen gelijk.

Voor seriegroottes, hoger dan 'N', wordt er beter voor het persen gekozen en loont de investering in

PONSEN STAALPLAAT VERSUS COILLIJN: KOSTENVERGELIJKING STAALPLAAT

GRONDSTOF

GEREEDSCHAPPEN ELEKTRICITEIT ONDERHOUD KOSTEN PER UUR

MANUREN

AFSCHRIJFKOST

PRODUCTIETIJD

metallerie.pmg.be

COILLIJN

CONCLUSIE

• Op standaardhandelsgrootte moet je een • Het basismateriaal is over het algemeen • Bij coils is er minder restmateriaal dan bij al op de juiste breedte voorgesneden en staalplaten, tenzij die op voorhand reeds materiaalverlies van 10 à 20% op maat geknipt werden incalculeren daarna op coil verpakt. Het verlies • Bij op maat geknipte platen is het verlies bedraagt maximaal 1% minimaal maar in aankoop zijn ze duurder dan de standaardformaten • Standaard • Standaard (gereedschappen moeten • Kosten bij de coillijn liggen wellicht iets hoger meerdere keren worden ingebouwd wegens minder indexstations) • Gemiddeld • Gemiddeld • Met de huidige servo-elektrische machines ligt het elektriciteitsverbruik • Gemiddeld • Gemiddeld veelal lager dan bij coillijnen die meestal nog hydraulisch zijn • Er moet steeds één operator aanwezig • Er hoeft niet steeds een operator bij de zijn om de producten te laden en te machine te staan. Enkel bij het laden en • We beschouwen de afschrijfkost van een ponsmachine voor op coils gelijk aan de lossen, tenzij er voor een duurder lossen van de pallets. Instellen van de investering in een ponsmachine voor automatisch laad- en lossysteem coillijn duurt wel langer dan bij de staalplaat die niet uitgerust is met een gekozen wordt ponsmachine automatisch laad- en lossysteem • Afhankelijk van type machine; een • Afhankelijk van het type; er bestaan • De kost per uur voor de ponsmachine automatisch systeem is duurder compacte modellen die goedkoper zijn voor staalplaat ligt ietwat hoger ten opzichte van de coillijn • Laad- en lostijden moeten bijgevoegd • Machinetijd is gelijk aan de tijd van de • Ponsmachines die coils bewerken, zijn worden productiecyclus a priori sneller dan de ponsmachines die met platen werken en het verschil wordt groter naarmate de complexiteit van het stuk kleiner wordt Metallerie 146 • Februari 2011

21

RRW MN JU Q GHUOL KH H Q R ] XOLVF 8LW \GUD

K

Q G R HUVH DDQE KH S EHOH DQLVF YDULD

J PHFK D OD V

H O SSDU EH RHUD Y 9DULD Q D

D V HQ HLG KWHU VQHOK V ULF U H O O DIUR

WHQ VDWLH PDWL R W DX

Mmarkt

%HWDDOEDUH PHWDDOEHZHUNLQJVPDFKLQHV PHW VHUYLFH

5RGH $NNHUV .DVWHUOHH %(

7 ) VDOHV#PPDUNW EH

%HNLMN RQ]H SURGXFWFDWDORRJ RQOLQH RS ZZZ PPDUNW EH

Kabelrups naar wens. Vanaf 24 uur.* Nieuw... permanent roteren. Nieuw... 3000°. Nieuw... openers. Uw modulaire systeem voor elke vorm van energietoevoer ... op maat of geconfectioneerd. * Levertijd = tijd tot het verzenden van de artikelen. Levertijd van noviteiten kan iets langer zijn.

Afkortlintzaagmachines - Manueel - Half automatisch - Volautomatisch Capaciteit van ‡230 tot 500mm.

Onder hoek instelbaar tot 60° (optioneel ook -45°).

.be/rups+kabels

...

Tel. 016-31 44 31 Fax 016-31 44 39 Ma-vr 8 tot 20u za tot 12u

NV / SA

ÂŽ

MEMA MEMA

Machinery & Tools

nv / sa

Nijverheidsstraat 12 1840 Londerzeel12 Nijverheidsstraat Tel. 1840052/31.70.80 Londerzeel Fax.052/31.70.80 052/31.70.89 Tel. Email info@mema.be Fax. 052/31.70.89 http://www.mema.be Email info@mema.be http://www.mema.be

Eigen opleidings- en servicecenter

Productielintzaagmachines Capaciteit vanaf ‡300mm.

Uw totaalleverancier van bewerkingsmachines

Hardinge Bridgeport Oeverkruid 2 NL - 4941 VV RAAMSDONKSVEER

T + 31(0)162 519 565 F + 31(0)162 519 575

www.hardinge.nl info@hardinge.nl

PLAATBEWERKING BEREKENING OMSLAGAANTAL 'N'

Figuur 1: het aantal stukken 'N' is omgekeerd evenredig met de cyclustijd van de productie bij ponsen op rol

een productspecifieke matrijs. Voor kleinere series leidt het ponsen tot de minste kosten. Ook nu weer wordt elke factor geanalyseerd die de productiekost mee bepaalt en eindigen doen we opnieuw met een slotconclusie.

Vergelijking Zie onderstaande tabel.

Omslagaantal De voorgestelde formule (zie bovenstaand kader) is onvolledig omdat in de berekening de gereedschapskost voor ponsmachines (die de noemer van de formule verhoogt) en de kosten van de productietijd per pers (die daarentegen de teller verhogen) ontbreken. De formule is evenwel eenvoudig, geeft een aanvaardbare indicatie van de dimensionale orde van het nulpunt N en stelt de ingenieur in staat te

Om het nulpunt 'N' te berekenen, is het noodzakelijk de twee productiekosten gelijk te maken.

Deze worden bepaald door de vergelijking: productiekosten = grondstof + gereedschap + [kosten per uur x productietijd] • Omdat de grondstofkosten gelijk zijn, kunnen die al weggelaten worden uit de berekening, • de gereedschapskosten van de ponsmachine beschouwen we als nul, gezien ze duidelijk lager liggen dan die van de pers, • omgekeerd beschouwen we de productietijd bij het perswerk als nul t.o.v. het ponsen.

zeker aangewezen om stukken te opteren voor een welbepaalde vervaardigen met een ingewikkelde technologie. geometrische vorm of De bovenstaande grafiek toont aan bij zeer kleine series dat de cyclustijd van de ponsmachine omgekeerd evenredig (van 1 tot 50 stuks).

Voor stukken met een is met het nulpunt N: hoe eenvoudigere vorm kleiner H ET de cyclustijd van de OMSLAGMOMENT (rechthoeken, vierkanten, schuin afgewerkte ponsmachine, hoe groter WAARBIJ PERSEN stukken …) en voor de seriegrootte moet zijn vooraleer het omslagpunt GOEDKOPER IS DAN middelgrote en kleine PONSEN IS BIJ series (van 200 tot bereikt wordt.

BENADERING MET 500.000 stuks) opteer EEN EENVOUDIGE je altijd beter voor het BESLUITEN ponsen van staalplaat FORMULE TE We hebben in de eerste van af coil. Vervolgens BEREKENEN plaats hebben wij het ponsen de structuur geanalyseerd van staalplaat van af coil van de productiekosten en van de vergeleken met het snijden met pers. kosten per uur voor het ponsen van Daar is de conclusie dat de pers de plaatstaal, het ponsen van aangewezen technologie is voor staalplaat vanaf coil en het snijden het produceren van grote en zeer met de pers. Bij de vergelijking grote series (miljoenen stuks), terwijl tussen de eerste twee processen het ponsen van staalplaat op coil blijkt het ponsen van plaatstaal veeleer loont bij kleine en

De productietijd bij de ponsmachine is gelijk aan het aantal stukken 'N' x de tijd die nodig is om één stuk te vervaardigen (cyclustijd).

Na enkele bewerkingen bereken je 'N' d.m.v. de vergelijking: kosten persgereedschap/ [kosten per uur ponsmachine x uren per stuk op ponsmachine] We veronderstellen bv. dat de investering in de matrijs voor het perswerk € 8.000 is en dat de kosten per uur van de ponsmachine € 40 bedragen. Ervan uitgaand dat de ponsmachine 20 seconden nodig heeft om hetzelfde stuk te vervaardigen, zal het nulpunt N volgens de formule gelijk zijn aan 35.700 stuks. middelgrote series.

Die conclusie hebben we ook in een eenvoudige formule gevat waarmee het omslagaantal berekend kan worden. Ze geeft met andere woorden weer vanaf welk serieaantal de overschakeling van het ponsen op het persen economisch een verstandige keuze is.

Bepalende factoren daarbij zijn voornamelijk de gereedschapskosten die het perswerk met zich zou meebrengen, de kosten per uur en de productietijd die de ponsmachine nodig heeft om een stuk te vervaardigen.

(Dit artikel is een herwerkt fragment uit de studie die verschenen is in het Italiaanse tijdschrift Lamiera, uitgegeven door Tecniche Nuove. Het artikel is reeds verschenen in Tôlerie nr. 171)

COILLIJN VERSUS PERSWERK: KOSTENVERGELIJKING COILLIJN • Op basis van een rol

GRONDSTOF

ELEKTRICITEIT ONDERHOUD KOSTEN MANUREN

AFSCHRIJFKOST

PRODUCTIETIJD

metallerie.pmg.be

• Op basis van een rol

• Standaardsnijders die voor verschillende • Investering in een dure matrijs die specifiek is voor één serie producten en series hergebruikt kunnen worden • Afsteltijden zijn in de gereedschapskost • Afsteltijden zitten in feite inbegrepen in de inbegrepen gereedschapskost

GEREEDSCHAPPEN

PER UUR

PERSWERK

• Gemiddeld

• Gemiddeld

• Voor elke bewerking heeft de ponsmachine tussen 0,5 en 1 seconde nodig, waardoor een stuk vervaardigd kan worden in een tijdspanne variërend tussen enkele seconden en enkele tientallen seconden

• Omdat de pers per cyclus een stuk fabriceert, vervaardigt ze over het algemeen 40, 60, 80 of 120 stuks per minuut en zelfs meer

CONCLUSIE • Kosten zijn identiek • De gereedschapskosten liggen bij het perswerk duidelijk hoger dan bij het ponsen op coil • Als er al een verschil in afsteltijd is, is dit verwaarloosbaar t.o.v. de matrijskost

• De kosten voor de elektriciteit en het onderhoud maken geen verschil in de • Gemiddeld • Gemiddeld eindafrekening aangezien ze voor beide • Te verwaarlozen aangezien er niet steeds • Te verwaarlozen aangezien er niet steeds types (ongeveer) gelijk zijn • Evenmin zorgen de manuren voor een een operator bij de machine hoeft te een operator bij de machine hoeft te significant verschil staan staan • Het initiële verschil in afschrijfkost (een ponsmachine is iets duurder) wordt uitgevlakt door de hogere gereedschaps• Afhankelijk van type machine • Afhankelijk van het type kosten • Persen zijn steeds sneller. Het verschil in productietijd hangt af van de vormcomplexiteit

Metallerie 146 • Februari 2011

23

GEREEDSCHAPPEN

OPLOSSINGEN BIJ BOREN IN COMPOSIETMATERIALEN VEZELS BEPALEND Door de hedendaagse hoge materiaaleisen zijn composietmaterialen erg in trek. Maar wanneer in dergelijke materie geboord moet worden, stellen zich vele problemen. De vraag is dan ook: Welke boor wordt het best gebruikt? En hoe voorkom ik schade aan het materiaal? Steeds staat één zaak centraal: de vezels. De boorkeuze, de correcte snijsnelheid en instellingen hangen af van de samenstelling van het composietmateriaal. Volgend artikel zet de meest voorkomende composieten op een rijtje en geeft daarbij aan welke oplossingen zich aandienen voor de mogelijke problemen.

Voor het boren in composietmaterialen (o.a. voor vliegtuigframes) zijn speciale boren nodig om schade aan het materiaal te vermijden

Door Dieter Devriendt SPECIALE MATERIALEN Om materiaal te vinden dat aan de vele eisen voldoet van de hedendaagse luchtvaartsector, de medische of optische industrie, zoeken producenten het steeds meer bij de 'exotische' materialen zoals composieten en speciale metaalsoorten – denk aan titaan en zirkoon – die worden gebruikt voor veeleisende toepassingen.

COMPOSIETMATERIALEN Composietmaterialen bestaan uit een combinatie van twee of meer materialen die op macroniveau verschillen qua vorm. De vezels worden bijeengehouden door een matrix. De matrix versterkt het materiaal en is meestal een kunststof, voornamelijk fiberglass alhoewel carbon, glas en aramidevezel ook al gebruikt worden in geavanceerde toepassingen.

'Vezelversterkte kunststoffen' zou dus een korte en goede omschrijving zijn van composieten. De samengestelde delen behouden hun identiteit en lossen zich niet volledig in elkaar op. Wel werken de delen van het composietmateriaal samen met als doel de eigenschappen van het basismateriaal te verbeteren.

Er bestaan verschillende soorten composieten, maar voor de inhoud van dit artikel bespreken we enkel de Carbon Fiber Reinforced Plastics.

CFRP's bestaan in twee soorten: • Polymer Matrix Composites (PMC's) waarbij de basis uit polymeer bestaat en versterkt wordt met vezels • Sandwichmateriaal wordt bekomen door CFRP te combineren met metalen als aluminium of titanium in structurele dosis. Dat kan in een honingraatstructuur of als laagjes opeengestapeld.

'Speciale' materialen worden veelvuldig gebruikt in moderne vliegtuigen

metallerie.pmg.be

Waarom composietmaterialen?

De voordelen van composietmaterialen zijn talrijk: • relatief laag soortelijk gewicht, dus vaak gewichtsbesparing • hoge specifieke sterkte (hogere sterkte bij minder gewicht) en draagkracht • grote ontwerpvrijheid, dus veel productvormen mogelijk • tailormade oplossing: kan op maat gemaakt worden voor de belastingen die het moet ondergaan en de prestaties die het moet gaan leveren • elektrische eigenschappen, qua isolatie maar ook geleiding.

Thermische en elektrische geleiding is mogelijk.

• hoge chemische bestendigheid tegen bijvoorbeeld zuren en chemicaliën • weer- en waterbestendigheid: het materiaal corrodeert bijna niet, is uv-bestendig en neemt weinig vocht op

• RAM (Radar Absorbing Materials) -eigenschappen • uitstekende vermoeiingseigenschappen: haalt groter aantal cyclische belastingen dan metalen. Grotere breuksterkte bij vermoeiing • goede impacteigenschappen Toepassingen composietmaterialen De meest gebruikte composietmaterialen zijn materialen die met vezels versterkt werden: • De koolstofvezelversterkte constructies zijn te vinden in onder meer de formule 1-bolides en steeds vaker in de vliegtuigbouw en botenconstructie. Ook als primaire constructies bij de civiele techniek worden koolstofvezelversterkte composietmaterialen gebruikt.

• Aramidevezelversterkte constructies zijn vooral te vinden bij voorwerpen waar slagvastheid

Historiek gebruik carbonvezel in functie van prijs en consumptie

Metallerie 146 • Februari 2011

25

GEREEDSCHAPPEN delaminatie

afschilfering

ongesneden vezels

ongesneden hars

Vijf boren die typisch worden gebruikt voor composietmateriaal

Links een gat dat geboord werd op een correcte manier met de juiste boor.

Rechts de verschillende problemen die kunnen voorkomen bij boren in composietmaterialen

en taaiheid van belang is, zoals in kogelwerende deuren en kogelvrije vesten. Ook in sporten zoals kanovaren, waar slagvastheid en taaiheid gewenst is, worden de mogelijkheden van aramidevezel benut.

• Een ander voorbeeld is Glare, een gelaagd composiet bestaand uit aluminium en glasvezel dat in de vliegtuigbouw wordt gebruikt.

ophoping zorgen.

• Delaminatie, zowel aan de oppervlakte als in het product, kan het gevolg zijn van verkeerd boren. Bij intrede is er kans op opwaartse delaminatie, neerwaarste delaminatie kan bij het uittreden.

• Sommige kunststoffen worden aangetast door koelvloeistof.

• Bij sommige composieten moet opgelet worden voor pluizen of afschilfering. Aramidevezels zijn daar het gevoeligst voor.

• Ook ongesneden vezels of hars die achterblijft, is een frequent voorkomend probleem.

BOREN IN COMPOSIETEN Het boren in composietmateriaal wordt beperkt tot ondiepe gaten met een kleinere diameter. Het voornaamste probleem stelt zich door het abrasieve karakter van het composietmateriaal.

Beperkingen De nadelige eigenschappen van composietmaterialen vormen meteen ook de grootste hinderpalen bij het boren. De gouden regel is dat de vezels bepalen wat de beperkingen zijn: • De gelaagdheid van het materiaal en de vezelrichting maakt dat boren niet in alle richtingen mogelijk is.

• De slechte geleidbaarheid van kunststoffen kan voor warmte-

Oplossingen De oplossingen voor de verschillende problemen bij het boren in composieten liggen voornamelijk in de keuze van het soort boor en de juiste gebruikswijze. Volgende tips brengen uw boorgat naar een optimale kwaliteit: • Opwaartse delaminatie wordt verholpen door een boor met negatievere geometrie en het verlagen van de voeding. Voor het vermijden van neerwaartse delaminatie is een verlaging van de voeding of het aantal

Voorstellingen van de verschillende structuren van CFRP's: matrix en honingraatstructuur

omwentelingen genoeg. In het algemeen is het goed om, wanneer er te veel warmte blijft steken en de hars smelt, de snijsnelheid te verlagen. Bij de boorkeuze moet ook aandacht besteed worden aan inwendige 'centrale' koeling om de warmteophoping te verminderen.

• Bij afschilfering wordt het aanbevolen om een positievere geometrie te gaan gebruiken.

Ook het verlagen van de voeding helpt. Oplossing bij problemen met korte standtijd is dezelfde als bij een teveel aan warmte: verlaag de snijsnelheid.

• Bij ongesneden vezels en hars is de beste remedie het gebruik van een scherpere geometrie en een verlaging van de voeding.

Ongesneden hars kan ook voorkomen worden door een verlaagde snedediepte.

Soorten boren Bij het boren in composieten worden hoofdzakelijk volhardmetalen boren gebruikt, bekleed met diamantcoating.

Tegenwoordig wordt ook research gedaan om een volhardmetalen boor zonder coating te kunnen voorzien van een diamantpunt.

De geometrie hangt af van het materiaal waarin de boor uittreedt

Vol CFRP (uittrede in composietmateriaal)

26

Metallerie 146 • Februari 2011

Maar aangezien de ontwikkeling daarvan voorlopig nog niet afgerond is, blijft het wachten tot de productie van die boren wordt opgestart. De keuze van het soort constructie van de boor hangt af van het materiaal waarin de boor uittreedt: • bij uittreden in CFRP (Carbon-Fiber Reinforced Polymer) of GRP (Glass Reinforced Plastic) moet een boor gekozen worden met scherpe dubbele puntgeometrie. Boven op het slijtagebestendige substraat moet een diamantbekleding de slijtagebestendigheid nog verbeteren.

• uittrede in titaan of aluminium bij gestapeld materiaal met CFRP vraagt ook om een scherpe puntgeometrie, gecombineerd met extra sterkte. Diamantcoating is aangewezen, net als geoptimaliseerde spaanbreking.

• aluminium als uittredelaag vraagt om een boor met scherpe snijkant, grote puntvrijloop en smalle geleidlippen. Die boor moet trouwens ook voldoende grote tapsheid hebben.

Met bovenstaande tips is het mogelijk om kwalitatief hoogstaande gaten te boren in composietmaterialen.

Sandwichmateriaal (uittrede in aluminium of titanium)

metallerie.pmg.be

OPLEIDING

OPLEIDING EN CERTIFICERING METALLISEREN NU OOK IN VLAANDEREN FEDERATIE VAN METALLISEURS, INOM EN VDAB SLAAN DE HANDEN IN ELKAAR In tegenstelling tot Wallonië bestaan in Vlaanderen geen opleidingsfaciliteiten voor metalliseurs. De opleidingen gebeuren dan ook vaak door de leveranciers.

Vlaamse bedrijven die niet over gecertificeerde medewerkers beschikken hebben dus een concurrentieel nadeel, aangezien overheidsinstanties en privébedrijven meer en meer naar een certificering vragen. De Federatie van Metalliseurs van België (FMB) reikt, in overleg met INOM en de VDAB, een oplossing aan. Eind verleden jaar vond in de VDAB in Schoten een eerste opleiding en certificering plaats.

Door Tilly Baekelandt CERTIFICERING VAKER GEVRAAGD

Construction Certification Association).

Certificeringsexamen Het certificeringsexamen omvat een theoretische en een praktische proef. Tijdens de praktische proef wordt een werkstuk gemetalliseerd op 80 μ. Regy Van Walleghem (Instructeur VDAB Schoten): “Over het algemeen viel het op dat de cursisten het praktische gedeelte zeer goed beheersen, maar op theoretisch vlak heel wat missen.

Het is jammer dat er hieromtrent geen cursussen bestaan en het onderwijs weinig of geen aandacht TWEEDAAGSE OPLEIDING schenkt aan metalliseren. De Om een oplossing te bieden voor cursisten waren enthousiast omdat dit probleem werkte de hun competenties Federatie van erkend worden. De "D OOR MET Metalliseurs van België certificering is positief GECERTIFICEERDE (FMB) in samenwerking voor zowel de werMEDEWERKERS TE met INOM (Instituut knemer als de werkWERKEN KUNNEN voor Naschoolse gever. Zware discussies ZWARE DISCUSSIES Opleiding van de met de inspectie kunnen Metaalverwerkende aldus trouwens MET DE INSPECTIE Nijverheid) en de VDAB VERMEDEN WORDEN " vermeden worden.” een tweedaagse Kosten opleiding uit. Bedrijven De kosten van de examens werden die ressorteren onder het paritair dankzij INOM (beheerd door comité 111/1.2.3. konden hun Agoria en de vakbonden) arbeiders in oktober van vorig jaar gereduceerd van 650 euro naar een tweedaagse opleiding 150 euro per persoon. De metalliseren (op gas) laten volgen, certificatie van het bedrijf dat de onmiddellijk gevolgd door een metalliseur laat certificeren, wordt certificeringsexamen. Bart Lannoo geleverd oor het BCCA en kost (Coördinator INOM): “Gedurende 896 euro. De certificatie is jaarlijks. een week werd een mobiele De administratieve kosten voor het installatie gehuurd voor een reeks certificeren van de metalliseur van tweedaagse opleidingen. De bedragen 140 euro en dienen om installatie werd geplaatst in het de vijf jaar te gebeuren. Het VDAB-competentiecentrum van certificaat is enkel geldig wanneer Schoten. VDAB-instructeurs verzorgde werknemer tewerkgesteld blijft in den het opleidingsgedeelte. De examinering en certificering gebeur- de onderneming.

(Andere sessies kunnen in de den door respectievelijk AIB toekomst georganiseerd worden.)

Vinçotte en de BCCA (Belgian Het belangrijkste opleidingscentrum voor metalliseurs ligt momenteel in Strépy (Forem) nabij Mons. De opleidingen in Vlaanderen gebeuren meestal door leveranciers. Veel Vlaamse bedrijven kampen echter met het probleem dat overheidsinstanties en privébedrijven steeds vaker een certificering eisen, die niet kan worden voorgelegd. Dit betekent uiteraard een concurrentieel nadeel voor deze bedrijven.

metallerie.pmg.be

Er werd in de VDAB in Schoten een mobiele installatie gehuurd voor een tweedaagse opleiding, onmiddellijk gevolgd door een certificeringsexamen

“NU OOK MEEDINGEN NAAR OVERHEIDSOPDRACHTEN” Bij Metallics Van Cauteren uit Zele heeft men twintig jaar ervaring in stralen en metalliseren. Zaakvoerder Karine Van Cauteren is zeer tevreden met de opleiding en certificering: “Voor onze werknemer was de opleiding een professionele erkenning en voor ons als bedrijf is het zeer belangrijk om over een gecertificeerd persoon te Karine Van Cauteren (Metallics Van beschikken.

Cauteren/Voorzitter FMB): “Het is Op die manier kunnen ook de belangrijk om mee te zijn met de Vlaamse bedrijven meedingen Europese trein” naar overheidsopdrachten of opdrachten van privébedrijven die een certificering vragen. Deze certificatie is reeds in orde in Wallonië, Nederland, Duitsland en Frankrijk. Het is dus enorm belangrijk dat we mee zijn met de Europese trein. Het is tegelijk een bescherming van het beroep tegen zij die niet werken volgens de regels van de kunst.

Momenteel wordt in het onderwijs geen aandacht gegeven aan metalliseren. Het zou interessant zijn mocht een neutraal opleidingscentrum, zoals de VDAB, dit opnemen in zijn lessenpakket.”

V.l.n.r.: Bart Lannoo (Coördinator INOM) en Regy Van Walleghem (Instructeur VDAB Schoten): “De certificering is positief voor zowel de werknemer als de werkgever”

Metallerie 146 • Februari 2011

27

TruLaser 5030 fiber: Nooit eerder was snijden van dun materiaal zo economisch.

De laserstraal afkomstig van een TruDisk laser, wordt via een fiber kabel door de machine geleid.

Door de eigenschappen van het laserlicht behalen we extreem productieve snijsnelheden, die resulteren in een niet te kloppen kost per stuk.

De éénsnijkop-strategie zorgt voor een maximale productiviteit en de niet eerder geziene energie-efficiëntie reduceert bovendien de werkingskosten!

De TruLaser 5030 fiber snijdt een ruime waaier van materialen, zelfs koper en messing worden met een superieure snijkwaliteit gesneden.

w w w. v a c - m a c h i n e s . b e

V.A.C. MACHINES nv Kleine Pathoekeweg 13-15 B-8000 Brugge Tel. +32 (0)50 31 50 83 Fax +32 (0)50 31 55 80 Email: sales@vac-machines.be

TOELEVERING

FUNDERINGEN VAAK OORZAAK VAN PROBLEMEN TRILLINGEN VAN ÉÉN MACHINE KUNNEN PRECISIE VAN ANDERE VERMINDEREN Het merendeel van de (kleinere) machines heeft voldoende stijfheid op zich zonder dat er voorafgaande funderingswerken nodig zijn. Bij grote draai- en freesbanken heeft u die luxe meestal niet.

Fabrikanten voegen daarom vaak een gedetailleerd plan bij de geleverde machine waarop stroom en verankeringspunten duidelijk zijn aangeduid.

Desondanks blijft het uitvoeren van een studie naar de grondstabiliteit in de context van een goede fundering erg belangrijk. Anders hebben trillingen nagenoeg vrij spel, met tolerantiefouten als gevolg.

Door Gauthier Geldhof PROBLEMATIEK In het tijdperk van microbewerkingen en machines die tot op een honderdste nauwkeurig moeten werken, spelen trillingen een steeds belangrijkere rol.

Trillingen kunnen namelijk bij bewerkingen als draaien en frezen al snel verplaatsingen of vervormingen veroorzaken die een negatieve invloed hebben op de vereiste precisie én op de verankering. Dat uit zich uiteraard in een verminderde kwaliteit van het afgewerkte product, dat niet aan de vooropgestelde toleranties beantwoordt.

Wel is het zo dat de precisie bij de doorsneeplaatbewerkingsmachine minder te lijden heeft onder trillingen dan bij bewerkingscentra.

We onderscheiden twee belangrijke soorten trillingen:

Funderingen spelen een belangrijke rol bij het minimaliseren van de trillingen.

In die zin zijn ze mee bepalend voor de precisie van de machine

Mechanische trillingen Die worden meestal veroorzaakt door een opeenstapeling van trillingen met eenzelfde frequentie.

Zo worden trillingen die door de machine geproduceerd worden, versterkt door de onaangepaste werkvloer en dan teruggekoppeld naar de machine, wat onvermijdelijk tot een kleinere precisie leidt.

Geluid De gevolgen van geluidstrillingen op het productieproces zijn voor een groot stuk te verwaarlozen.

Bewerkingscentra zelf ondervinden weinig tot geen hinder van akoestische overlast; als er al hinder is, dan blijken vooral operatoren het lijdend voorwerp.

STUDIE Een studie die de eigenlijke werken voorafgaat, heeft als doel te

oorzaken van resonantie te elimineren.

invloed op het resultaat van de werken.

Bodemstudie De eerste stap bij de aankoop van een nieuwe machine, is het uitvoeren van een grondige bodemstudie. Daarbij wordt allereerst gekeken naar de grondmechanische eigenschappen van de bodem. Zo beschikt zandgrond over een hogere dempingsfactor dan bijvoorbeeld kleigrond.

Grondwaterpeil Het grondwaterpeil kan gemakkelijk vastgesteld worden door een proefboring uit te voeren.

Als er hierbij vastgesteld wordt dat het niveau van het grondwater zich hoger bevindt dan de voorziene onderkant van de machinefundering, dient de aankoper een firma in te schakelen om het water te laten verwijderen. Deze gespecialiseerde firma's kunnen boringen uitvoeren tot 10 meter diepte. Wanneer hierbij vastgesteld wordt dat de ondergrond problematisch is doordat er zich bijvoorbeeld op geringe diepte een onstabiele grondlaag bevindt die kan leiden tot verzakking van de machinefundering, zou men het best een ingenieursbureau raadplegen om dit op te lossen. In extreme gevallen kan het soms nodig zijn om eerst funderingspalen in de ondergrond te laten aanbrengen, waarop dan het uiteindelijke fundament gegoten wordt.

Grondstabilisatie Wanneer blijkt dat de oorspronkelijke ondergrond van het fabrieksterrein onvoldoende bestand is tegen de krachtige cadans veroorzaakt door de machine, moet de fundering verstevigd worden door gebruik te maken van funderingspalen. Ook de diepte en massa van deze palen hebben

Bij aankoop van een ponsmachine worden vaak specificaties meegegeven door de machineproducent voor de funderingen C30/37 betonsterkte, Eurocode 2 (cilindersterkte 30 / sterkte cube 37) Vlakheid < 10 mm in het gebied van de hele stichting Bovenkant van het fundatieblok is egaal gelegd met het vloeroppervlak. Vlakheid van de fundering en de vloer onder de machine moet < 15 mm zijn of < 30 mm in de nabije omgeving van de machine

metallerie.pmg.be

Kunststof demping rondom het fundatieblok

Betonwapening van 12 mm diameter of groter, met telkens 200 mm tussen

Machinekrachten Bij aankoop van een nieuwe machine worden telkens de machinespecificaties geleverd.

Daarbij staat een beschrijving voor de verankering van machines alsook parameters zoals massa en frequentie. Nu is het wel zo dat specificaties inzake funderingen in veel gevallen nogal vaag blijven.

Internationale machinefabrikanten profileren zich op die manier louter als fabrikant; de langetermijnvisie laten ze vaak over aan de binnenlandse verdelers van bewerkingscentra. Vaak wordt enkel de standaardregel voor Metallerie 146 • Februari 2011

29

TOELEVERING funderingen van 20 cm met bewapening meegegeven. Bij het ontbreken van specifieke gegevens mag men ervan uitgaan dat het gewicht van de fundering het best meer bedraagt dan het machinegewicht, en dat dit voor bepaalde gevallen, waar zeer zware verspaning plaatsvindt, zelf een veelvoud ervan mag bedragen.

OPLOSSINGEN Machinefunderingen hebben als doel de stabiliteit van de machine te verhogen door een soort ballast onder de machine aan te brengen en daardoor de trillingen vooral bij verspanende bewerkingen te minimaliseren. In ieder geval moet er gestreefd worden naar het verhogen van de stabiliteit door het indijken van de snijkrachten en het reduceren van de trillingen.

Hoge versus lage frequentie Het onderscheid tussen verspaning en plaatbewerking is niet alleen belangrijk voor de mate van beïnvloeding, ook het type fundament hangt ervan af.

Zo moeten aan freesmachines en draaibanken, die beide trillingen veroorzaken met hogere frequentie, zware stabiele fundamentblokken aan het machineframe bevestigd worden, die op hun beurt geïsoleerd dienen te worden van het omgevende vloeroppervlak.

Voor machines met schokkende bewegingen, zoals persen en ponsmachines (machines met lage frequenties), zijn er over het algemeen soepele en zelfs verende verbindingen nodig tussen het machineframe en de vloer of de fundering.

Gezien de complexiteit is het voor het plaatsen van grote of ingewikkelde machinefunderingen aangewezen om samen te werken met gespecialiseerde aannemers.

Op die manier kom je niet voor onaangename verrassingen te staan.

Ondersteunende staalplaat Het komt erop aan om het machinepark dynamisch stabiel te kunnen houden, zodat bodem- of pomptrillingen niet langer het productieproces kunnen beïnvloeden. Een van de meest voorkomende 'oplossingen' hierbij is het ondersteunen van de machine door middel van een grote staalplaat. Ondernemingen hopen hierbij de statische last die op de stelvoeten wordt losgelaten, te verdelen. Het gebruik van een dergelijke plaat blijkt echter vooral een schijnoplossing te zijn waarbij mogelijke schade aan de fundering onder de plaat verborgen blijft, en dat terwijl het risico op mogelijke verzakkingen blijft bestaan.

Massa De enige goede manier voor het inperken van trillingshinder, is het uitvoeren van aangepaste funderingswerken. Het doel van alle aangeboden oplossingen bestaat erin de relatie tussen het dynamische gedrag van de ondergrond en de trillingen van de machine zelf zo veel mogelijk van elkaar los te koppelen.

Trillingen kunnen allereerst ingedijkt worden door de implementatie van een losse betonbasis voor de machine. Een belangrijke parameter voor deze basis is de massa.

Door massa te creëren, krijgt de machinefundering een eigen frequentie, die in het beste geval in tegenfase is in vergelijking met de frequentie van de machine zelf.

De massa van de basis kan bekomen worden door ofwel de omvang van het betonblok aan te passen, ofwel door andere materialen te gebruiken met een hogere massadichtheid.

Daarin is vooral barietbeton bekend, maar deze soort beton vindt vooral toepassing in de medische sector. De enorme massa en de hoge ondoordringbaarheid fungeren namelijk vaak als buffer tegen stralingsbesmetting.

Schematische voorstelling van een machinefundering met een fundatieblok

metallerie.pmg.be

Vering en trillingsdempers Het doel van een trillingsdemper is het indijken van de trillingsoverdracht van de machine naar de fundering en vice versa. Voor trillingsisolatie is altijd een of andere veer noodzakelijk opdat samen met de massa van de machine een massaveersysteem kan worden verkregen. Een machine op trillingsdempers kan worden beschouwd als een massaveersysteem. Massaveersystemen worden gebruikt om de frequenties van pers- of ponsmachines en de fundering zo veel mogelijk van elkaar los te koppelen en beïnvloeding te vermijden. Om de eigenschappen van een dergelijk systeem af te leiden, wordt verondersteld dat zowel de machine als de fundering over voldoende stijfheid beschikt en dat de uitgeoefende kracht zuiver verticaal is (en niet roterend).

Demping Polyurethaan is een trillingsdempend product dat vaak aangewend wordt voor de beperking van contactgeluid en trillingen. Als gevolg van het feit dat de machinetrillingen worden geabsorbeerd door de fundering is het zeer belangrijk om deze fundering te isoleren van de omgeving door ze bijvoorbeeld af te schermen door polyurethaanpanelen. Wanneer dit niet gebeurt, kan men soms vaststellen dat er bij ander machines (zelfs op afstanden van meerdere tientallen meters) oppervlaktefouten optreden bij de stukken die op deze machines afgewerkt worden door trillingen afkomstig van een andere machine.

Een vervelend neveneffect echter van het aanbrengen van deze (poreuze) polyurethaanwand rond de fundering is het feit dat de mogelijkheid bestaat dat bodemverontreinigende vloeistoffen kunnen doorsijpelen in de ondergrond. Dit probleem valt op te lossen door de bovenkant van de poreuze polyurethaanpanelen tot

enkele centimeters onder het vloeroppervlak te verwijderen en in de groef een soepele polyurethaanpasta aan te brengen. Hierdoor worden trillingen in hoge mate gedempt en is de afstraling naar de omgeving minimaal. Daarnaast zijn polyurethaantoepassingen zoals de panelen of de pasta ongevoelig voor schimmels, insecten en bacteriën. Ook Argexkorrels kunnen gebruikt worden om de trillingen te dempen. De korrels, die algemeen gekend zijn als drainagemateriaal voor bloem- en plantenbakken, bieden tal van toepassingsmogelijkheden in funderingswerken van gebouwen. Naast het grote draagvermogen (3 à 4 ton per m²) beschikken de korrels ook over een zeer dempend effect door de afwisseling tussen korrelmassa met de lucht ertussen.

Stelvoeten Wanneer het opvangen van trillingen door de stijfheid van het machineframe ontoereikend blijkt (zoals vaak het geval is bij persmachines, of bij combimachines met meer dan één frame), wordt vaak gebruikgemaakt van aangepaste stelvoeten.

Concreet gaat het om specifieke stelvoeten die zodanig ontworpen zijn dat ze het doorgeven van trillingen beperken. Ook stelvoeten die niet specifiek ontworpen zijn om trillingen in te dijken, zijn vaak vervaardigd van lood (hoge massadichtheid en dus weinig onder invloed van trillingen) en geïsoleerd door een schuimkussen.

Combinatie Aangezien het budget het vaak niet mogelijk maakt om dergelijke studies uit te voeren, kan het aanwenden van een of meer technieken reeds resultaat opleveren. Maar finaal resulteert een combinatie van alle aangehaalde elementen met een adequate machineafregeling altijd in de beste resultaten!

Bewapening verhoogt de stijfheid van de fundering en vermindert trillingen

Metallerie 146 • Februari 2011

31

Snij-& Slijpschijven

Ontdek de Cibo snij- en slijpschijven! Deze zijn speciaal ontworpen voor het bewerken van RVS. De Top-line snijschijf heeft een extreem lange levensduur en snijdt razendsnel en de Standard-line snijschijf is een oerdegelijke schijf die met haar onklopbare prijs uniek in de markt is. De Cibo slijpschijven nemen in minder tijd beduidend meer materiaal af! Meer info? Bel ons op 016/61.85.85 of mail naar info@cibo.be.

TIME SAVING

ABRASIVES

time saving abrasives

Cibo nv/sa Deugenietstraat 5 3150 Tildonk

OPPERVLAKTEBEHANDELING

FIBERSCHIJVEN SLIJPEN TWEEMAAL SNELLER MET NIEUWE TECHNOLOGIE FIBERSCHIJVEN GESCHIKT VOOR HET ZWAARDERE SLIJPWERK Voor veeleisende toepassingen in slijpwerk grijpen gebruikers naar afbraamschijven, lamellenschijven of fiberschijven. Fiberschijven bieden het voordeel dat ze sneller werken en een grote precisie realiseren.

Traditioneel kunnen ze worden voorzien van aluminiumoxide-, zirkoniumoxide-, siliciumcarbide- of keramische korrels, die elk hun specifieke voordelen en toepassingen kennen. Onlangs werden keramische korrels met gekalibreerde structuur toegevoegd aan dat rijtje. Deze doorontwikkeling zou tot tweemaal sneller slijpen.

Ten opzichte van afbraamschijven en lamellenschijven, bieden fiberschijven het voordeel van meer snelheid en een grotere precisie

Door Valérie Couplez FIBERSCHIJVEN Fiberschijven zijn bijzonder geschikt voor veeleisende toepassingen zoals het verwijderen van lasnaden, het maken van smeltbaden en het afschuinen voor het lassen. Ze worden ingezet in gieterijen, scheepsbouw, las- en constructiebedrijven, metaalbouw ... In vergelijking met afbraamschijven en lamellenschijven, kunnen fiberschijven sneller werken en een grotere precisie realiseren. Een fiberschijf is steeds opgebouwd uit een gevulkaniseerde kartonnen rug, waarop via een dubbele kunstharsbinding mineraalkorrels zijn aangebracht.

Fiber Deze drager wordt gemaakt uit verschillende lagen geïmpregneerd papier. Fiber is redelijk stug, hard en scheurbestendig. Voor de

KORRELAANDUIDING In Europa wordt de korrelgrofte van soepel schuurmateriaal aangeduid volgens de FEPAnormering. FEPA is de Europese federatie van fabrikanten van slijpen schuurmaterialen. Elke korrelaanduiding volgens deze gradatie wordt voorafgegaan door de letter 'P'. In de Verenigde Staten werkt men doorgaans volgens de ANSI- of CAMInormering. Japan volgt de JISaanduiding. Daarnaast vinden we nog een aantal andere aanduidingen zoals de APEX voor gestructureerde schuurkorrels, de verschillende aanduidingen voor de Micro-Mesh en de Micronaanduiding.

metallerie.pmg.be

productie van schijven met grovere korrels, waarbij een zwaardere en snellere verspaning belangrijk is, gebruikt men een dikte van 0,8 mm. Voor fijnere korrels zijn diktes tot 0,65 mm gangbaar.

Steunschijf Fiberschijven moeten steeds met een aangepaste steunschijf worden gebruikt. De keuze van de steunschijf is belangrijk voor de afwerking van het werkstuk. Met harde steunschijven wordt er geslepen met hard contact. Dat zorgt voor een snellere en agressieve afname. Ze worden vooral ingezet bij het bewerken van vlakke werkstukken.

Soepele steunschijven kennen een gecontroleerde afname en een fijnere afwerking, omdat er geslepen wordt met zacht contact.

Ze zijn beter geschikt voor het schuren van gebogen en ronde vormen. Het is van primordiaal

belang dat steunschijven op tijd en stond vervangen worden (elke 200 slijpschijven) om een optimale werking van de slijpmachine en de slijpschijf te garanderen.

Snelspansysteem: een fabrikant pakt uit met een gepatenteerd snelspan- en koelsysteem. Dat bestaat uit een combinatie van een flexibele steunschijf en een robuuste metalen houder op de rugzijde van de fiberschijf. De geometrie van de koelspleten zorgt voor een hoge luchtdoorvoer, waardoor de thermische belasting van het slijpmiddel en het werkstuk gereduceerd wordt.

Dankzij de snelle gereedschapswissel wordt bovendien bespaard op de procesen bewerkingskosten. Volgens de fabrikant zorgt dit systeem voor een hogere verspaningscapaciteit en een geringere slijtage. Er is ook een variant voor extreem hoge verspaningen.

Schematische opbouw fiberschijven: een gevulkaniseerde kartonnen rug doet dienst als drager

Kunstharsbinding Fiberschijven maken gebruik van een dubbele kunstharsbinding in plaats van dierlijke lijm. Op de drager wordt een grondlijmbinding aangebracht waarop de mineraalkorrels gestrooid worden.

Boven op de korrels wordt vervolgens nog een toplijmbinding aangebracht om de korrels maximaal te verankeren op de drager.

Hoewel minder soepel dan dierlijke lijm, zijn kunstharsbindingen hitte- en vochtbestendig en kennen ze een zeer sterke korrelbinding.

Na het aanbrengen van de eerste lijmlaag waarin de schuurkorrels worden verankerd, vindt een eerste polymerisatie plaats. Daarna wordt de tweede lijmlaag verankerd.

Schuurkorrels Het verspanend vermogen van een Fiberschijven worden ingezet bij veeleisende toepassingen

Schuuractieve toevoeging Toplijmbinding Korrel Grondlijmbinding Drager

Metallerie 146 • Februari 2011

33

GIETIJZER & BRONS IN CONTINU GEGOTEN DIENSTVERLENING = ONZE KRACHT GROOTSTE VOORRAAD IN BELGIË GEEN MINIMUM HOEVEELHEID DIENST PLUS: MESSING, KOPER, ALUMINIUM, KUNSTSTOFFEN, INOX RUE DES COTILLAGES 55, 4500 HUY - TEL. 085/21,69,45 - FAX : 085/23,51,05

www.ironsaleeurope.be IRON SALE EUROPE S.A. info@ironsaleeurope.be

orbitaal | afkorten + lassen.

Laskop voor het lassen van buis op plaat (Tube to sheet). Eenvoudige bediening met maximale functionaliteit en watergekoelde laskop.

Buis vlakmachine voor het vlakken en aanschuinen van dunwandige RVS buizen en microfittingen. De noodzakelijke hoogwaardige lasnaad voorbereiding tot Orbitaal lassen!

Compacte computergestuurde stroombron en gesloten laskoppen om orbitaal te lassen.

Gesloten orbitale laskop met extreem smalle bouwvorm en hoge belastbaarheid dankzij geïntegreerde waterkoeling.

Orbitalum Tools GmbH – De complete oplossing op slechts één adres.

Josef-Schuettler-Strasse 17, D-78224 Singen, www.orbitalum.com Frans Lavelli verantwoordelijke Benelux: Tel 0032 4 75 44 90 42

Het complete assortiment kogelpotten, ook RVS

Bel voor informatie: 115

Protempo bv Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700 Voor België: Tel. 053 - 800261, Fax 053 - 800675 E-mail: export@protempo.eu

OPPERVLAKTEBEHANDELING schuurkorrel wordt bepaald door zijn vorm, structuur, hardheid, taaiheid, broosheid, hittebestendigheid en oriëntatie.

• Aluminiumoxide:

aluminiumoxide heeft een enkelvoudige kristalstructuur, is gemiddeld hard en slijtvast, maar is minder scherp dan de andere korrels. Omdat aluminiumoxide minder taai is dan zirkoniumoxide behoeft het minder druk. De hitteontwikkeling bij deze korrel kan redelijk oplopen. Daarom wordt aluminiumoxide het best ingezet bij metalen die hier goed tegen bestand zijn.

Fiberschijven met aluminiumoxide kunnen gezien worden als het manusje-van-alles in de metaalbewerking.

• Zirkoniumoxide: de zirkoniumoxidekorrel is gemiddeld hard, maar erg scherp, zeer taai en goed bestand tegen hitteontwikkeling. Het is dan ook de ideale korrel voor zware verspaning bij zware tot zeer zware druk.

Dankzij de zware druk en onder de invloed van hitte, breekt de korrel open en ontstaan er steeds nieuwe snijkanten. Hierdoor wordt vermeden dat de korrel voortijdig bot wordt. De zirkoniumoxidekorrel haalt zijn beste rendement bij de grovere korrels (P24 – 80) en is geschikt voor veeleisende toepassingen met rvs, aluminium, chroom en harde staalsoorten.

• Siliciumcarbide: deze korrel is absoluut de hardste en de scherpste, maar is tegelijk ook zeer broos. Dat maakt zijn levensduur eerder beperkt.

Anderzijds is hij dankzij zijn harde en scherpe eigenschappen ideaal geschikt voor het bewerken van titanium en kobaltlegeringen.

Ook op glas en steen levert siliciumcarbide zeer goede resultaten op. Dankzij zijn specifieke eigenschappen is er weinig druk nodig om efficiënt met deze korrel te werken.

Hierdoor ontstaat er weinig

Fiberschijven worden steeds met een aangepaste steunschijf gebruikt

hitteontwikkeling en is siliciumcarbide een ideale partner voor het bewerken van hittegevoelige materialen zoals de meeste non-ferrometalen, koper, messing, brons, aluminium, etc., maar ook kunststoffen, rubber, spaanplaten en MDF. • Keramische schuurkorrel: de keramische korrel heeft een microkristallijnen structuur, is hard en taai, maar tegelijkertijd ook scherp. Dankzij de microstructuur breken de korrels al bij een gematigde tot gemiddelde druk makkelijk uit. De nieuwe snijkanten zorgen ervoor dat het verspanende vermogen van de korrel haast niet vermindert gedurende de levensduur van de schijf. Er worden aan deze korrel soms schuuractieve en warmtedempende additieven toegevoegd, vooral in combinatie met warmtegevoelige metalen.

Keramische korrels worden toegepast bij rvs, chroom en harde staalsoorten en kennen een snelle en koele verspaning.

• Keramische schuurkorrels met gekalibreerde structuur: De 3M™ Cubitron™ II-technologie is een verdere ontwikkeling van keramische korrels. Het schuurmineraal kent in

Microscopische opbouw van fiberschijven met keramische korrels met driehoekig gekalibreerde structuur

metallerie.pmg.be

tegenstelling tot de gekende keramische korrel een driehoekig gekalibreerde structuur. Waar traditionele keramische mineralen onregelmatig en ronder van vorm zijn, kennen deze mineralen een puntige vorm en zijn ze verticaal georiënteerd in de richting van het werkstuk om diep in het metaal te kunnen dringen. Omdat de mineralen gelijkmatig afslijten, behouden ze hun driehoekige vorm. Dat garandeert een beperkte warmteontwikkeling en een langere rendabele gebruiksduur.

Door de vorm en de plaatsing van de schuurmineralen, kan de grofte niet bepaald worden door de traditionele methodes binnen de FEPA-normering. In vergelijking met keramische korrels kan er volgens de fabrikant tweemaal sneller gewerkt worden.

Daarenboven wordt er minder warmte ontwikkeld, waardoor fiberschijven met deze technologie langer zouden meegaan dan traditionele fiberschijven. Omdat er ten slotte minder druk moet uitgeoefend worden, genieten gebruikers van een hoger comfort tijdens het slijpen. Deze technologie is ook terug te vinden in schuurbanden.

Fiberschijven worden gebruikt in combinatie met haakse slijpers

Toepassing fiberschijf

Schuuractieve toevoeging Met schuuractieve toevoegingen wordt getracht de warmteontwikkeling tijdens het schuren te verminderen, het vollopen van de schuurkorrel tegen te gaan en de abrasieve eigenschappen van het schuurmateriaal te verbeteren.

Schuuractieve toevoegingen hebben door de lagere temperatuurontwikkeling ook een positieve invloed op het te bewerken materiaal. Omdat het materiaal minder verhit, treedt er minder verkleuring op en is het risico op vervorming van het te bewerken materiaal veel kleiner.

• Zinkstearaat: deze coating wordt bovenaan de toplijmlaag aangebracht en vermindert de wrijving met het schuuroppervlak.

Hierdoor lopen de korrels minder snel vol en kan men schuren met een verminderde warmteontwikkeling.

• Chemische coatings: deze coatings worden ofwel toegevoegd aan de toplijmbinding, ofwel als derde coating na de toplijmbinding aangebracht. Deze mineralen hebben voornamelijk een warmtedempend en antivervuilend vermogen. Dat beïnvloedt het rendement van het schuurmateriaal positief.

Slijpmachine Fiberschijven worden gebruikt in combinatie met haakse slijpers. Een te hoge druk is ten zeerste af te raden. Dat veroorzaakt hitteontwikkeling, brandvlekken en vroegtijdige slijtage. De ideale omtreksnelheid is afhankelijk van het te bewerken materiaal. Het is het best om steeds te werken met snelheden die lager liggen dan 60 m/s met aluminiumoxide en siliciumcarbide schijven. De aanbevolen snelheden voor het verspanen met keramische korrels zijn minstens 60 m/s. Let wel, deze snelheden zijn niet absoluut maar richtinggevend.

In samenwerking met 3M Schuurmaterialen, Cibo Schuurtechnieken, Klingspor, PferdRüggeberg en sia Abrasives Metallerie 146 • Februari 2011

35

LUNA POWER Conventionele machines, Meetinstrumenten, Tal van gereedschappen, Bankschroeven, Klauwplaten, Frezen, enz …

bezoek onze website:

www.lunapower.be

www.OPTIDRIVE.be T. +32 16 300 710 F. +32 16 300 711

BENDING G

Competentie in werktuigmachines

&

CU UTTING

TECHNOLOGIES

Het lot begunstigt alleen de sterken Als een Arabische feniks rijst Gasparini Industries met hernieuwde energie op om de grote waarde van een onklopbaar merk te promoten.

GASPARINI INDUSTRIES www.gasparini.com Powered by:

Systemen, oplossingen, diensten

WELDA MACHINERY NV info@welda.be Tel: 09 335 74 26

CNC SINUMERIK oplossingen www.siemens.be/machinetools

Answers for Industry

•Afkantpersen •Scharen •Plasma

ADVERTORIAL

HOGER RENDEMENT MET CC-GRIND SLIJPSCHIJF PFERD LANCEERT REVOLUTION AIR SYSTEEM PFERD, aanbieder van hoogwaardig gereedschap voor oppervlaktebewerking en het snijden van materialen, heeft de CC-GRIND slijpschijf geoptimaliseerd. Dankzij de optimalisatie wordt slijtage gereduceerd en halen de fiberschijven opmerkelijk hogere standtijden, ook bij extreme belasting.

Het COMBICLICK-systeem bestaat uit de combinatie van een flexibele steunschijf en een metalen houder op iedere fiberschijf. De fiberschijven zijn topgereedschappen voor de universele en zware slijpopgaven met zeer hoge materiaalafname en optimale standtijd.

KOEL-EN SNELSPANSYSTEEM

De steunschijf en de slijpschijf zijn voorzien van een gepatenteerd innovatief snelspansysteem, wat resulteert in een uiterst snelle en bovendien gereedschapsloze wissel van slijpschijven. De robuuste houder, veilige vergrendeling van de fiberschijf op de steunschijf en het geoptimaliseerde koelsysteem dragen bij tot talrijke voordelen.

Opbouw

Geometrie

De geometrische eigenschappen van de koelspleten veroorzaken een hogere doorvoer van lucht, waardoor de thermische belasting van het slijpmiddel en het werkstuk teruggedrongen wordt.

Deze specifieke eigenschappen dragen bij tot een hogere levensduur van het gereedschap.

Gepatenteerd systeem

Het gepatenteerde snelspanen koelsysteem, te zien op de afbeelding rechts onderaan, draagt bij aan het terugdringen van de kosten dankzij de verhoogde productiviteit die verbonden is aan de snelle gereedschapswisseling. Door

Standtijd

Agressiviteit

Het ingenieuze systeem bestaat uit de combinatie van een nieuwe flexibele steunschijf en de stabiele

houder op de rugzijde van de fiberschijf. Met de nieuwe steunschijf kunnen COMBICLICKfiberschijven op praktisch elke haakse slijpmachine geplaatst worden die momenteel op de markt verkrijgbaar is.

deze verbeterde producteigenschappen hebben fiberschijven een streepje voor bij de beslissing voor gereedschapskeuze.

VOORDELEN

De combinatie van het snelspansysteem, het slijpmiddel met hoog rendement en het geoptimaliseerde koelsysteem dragen bij tot: • 30% lagere werkstuktemperatuur • 25% hogere verspaningscapaciteit • 30% hogere standtijd • vibratiearm werken • geringe lawaai-ontwikkeling • machinebesparend slijpen

Lawaai en trillingen gehalveerd

Met de CC-GRIND slijpschijf slaagde afnamespecialist PFERD erin de lawaai- en vibratiebelasting van de slijpschijf met 50% te doen afnemen in vergelijking met afbraamschijven.

Ook met betrekking tot de standtijd halen CC-GRIND slijpschijven betere resultaten (zie tabel linksonder). Op deze manier slaagt de slijpschijf erin haar taak tot een goed einde te brengen, ook bij ruwere toepassingen.

TOEPASSINGEN

De CC-GRIND slijpschijf kan gebruikt worden voor een grote verscheidenheid aan toepassingen. Zo zijn er onder meer: • het bewerken van lasnaden • het ontbramen van stalen werkstukken • grove slijpwerkzaamheden • het fijnslijpen van edelstaal werkstukken • het verwijderen van wals- en giethuid • het bewerken van smalle, moeilijke toegankelijke plaatsen (zoals koelribben)

UITVOERINGEN

De CC-GRIND-slijpschijf is beschikbaar in twee uitvoeringen.

Voor de bewerking van staal is er ‘Steel', terwijl 'Inox' zich leent voor de bewerking van edelstaal.

Beide uitvoeringen zijn beschikbaar in de diameters 115 en 125 mm. De gepatenteerde steunschijven ‘CC-GT Grind-Steel' en ‘CC-GT Grind-Inox' zijn ook perfect afgestemd op de specifieke vereisten bij het bewerken van deze materialen.

PFERD-RÜGGEBERG BVBA Waterranonkelstraat 2A 1130 Brussel Tel.: 02/216.02.16 Fax: 02/216.30.54

Afbraamschijven

CC-GRIND slijpschijven

info@pferd.be www.pferd.be

Metallerie 146 • Februari 2011

37

TOELEVERINGEN

VRAAG NAAR METAAL DREIGT TE KRIMPEN IN EUROPA Evolutie staalproductie

DE INDUSTRIE ZAL ER NOOIT MEER HETZELFDE UITZIEN Een opmerkelijk, maar ook ongelijk herstel. Cijfers wijzen inderdaad op een globale vooruitgang, maar wie goed kijkt, stoot op grote regionale verschillen.

Europa is er, buiten enkele uitzonderingen, vooralsnog niet in geslaagd zich volledig te herstellen van de crisis, en dat kan nog een tijdje duren. Al zeker tot in 2015. De vraag is bovendien of de pieken van de precrisisperiode nog zullen terugkomen. De kans dat de markt zal inkrimpen, lijkt reëel. Minder drastisch dan tijdens de crisis, met talloze faillissementen als gevolg, maar geleidelijk aan.

Aandeel volgens markt (in%) 716

770

55

58

5

De sterke mondiale groei maskeert onderlinge verschillen tussen regio's die reeds belangrijk waren en regio's die nog volop in ontwikkeling zijn. Zo verteren traditioneel sterke economieën de crisis minder snel dan van oudsher minder ontwikkelde economieën.

In Europa blijven - in de eerste plaats - Spanje, maar ook Italië, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk het moeilijk hebben. Aziatische economieën zoals de Chinese of Taiwanese lijken daarentegen veel vlotter te herstellen. Dat blijkt uit cijfers van Eurometal van eind 2010.

Globaal De WorldSteel Association, een internationale vakorganisatie, presenteerde in het vierde kwartaal van 2010 een rapport over 2010, samen met een vooruitblik op 2011. WorldSteel constateert dat het staalgebruik in 2010 opnieuw een hoge vlucht heeft genomen met een stijging van 13,1% t.o.v.

2009, een evolutie die in schril contrast staat met de daling van ongeveer 6,6% in 2009.

Voor 2011 voorspelt men een verdere groei van de vraag naar staal met 5,3%. Het herstel is vooral te danken aan stimulerende maatregelen, getroffen door de lokale overheden en de EU, waarvan het effect nu stilaan aan het afzwakken is. Toch blijft het totaalcijfer nog ver onder het piekniveau van voor de crisis.

Europa De economie van de EU-landen, met Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk in het bijzonder, werd in

38

Metallerie 146 • Februari 2011

2009 bijzonder hard getroffen met een afname van het staalgebruik met maar liefst 35,7%. Het herstel van de staalmarkt in Europa verloopt beter dan verhoopt, vooral door de boost die producerende landen, zoals Duitsland, kregen na 2009. Niet toevallig de motor van de mondiale wederopstanding.

China De Chinese vraag naar staal zal in 2010 gestegen zijn met 6,7%, wat eerder mild is in vergelijking met de groei van 24,8% in 2009. In 2011 zal deze groei vermoedelijk verder stijgen, zij het in nog mindere mate, met 3,5%. Deze groeivertraging wordt veroorzaakt door een verzwakte vastgoedsector en het verminderen van de subsidiëring door de Chinese overheid.

37

41

15

47

38

14

16

22

19

19

1980

1990

2000

Europa Rest van de wereld

1.220

1.330

50

9

17

Door Gauthier Geldhof MARKTSITUATIE

848

9

NoordChina Amerika

12

7 10

2008

2009

China NoordAmerika

Rest van Europa de wereld

Bron: WorldSteel Association

(Verwachte) evolutie staal Verdeeld volgens sectoren (in %) 198

86

206

90

+4%

195 158

164

167

71

73

75

78

79

70

37

38

39

39

40

40

22

24

27

30

30

31

32

20

23

22

22

23

24

25

62 48

50

30

32

34

34

48 33 30 29

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Andere sectoren

Transport

Mechanische industrie

SECTOREN VERSCHILLEN Bouwsector De sector die het meest te lijden heeft onder de naweeën van de crisis, is met name de bouw. In de hele Benelux is er, opnieuw als gevolg van de vele faillissementen, een overvloed aan leegstaande kantoorgebouwen. Op die manier blijven investeringen in de bouw of de renovatie van kantoorgebouwen of woningen uit.

Automobielsector Ook voor autofabrikanten is de crisis nog niet helemaal achter de rug, wat ook de metaalindustrie rechtstreeks beïnvloedt. 'Collateral damage' heet zoiets dan. De recessie waar de auto-industrie momenteel mee te kampen heeft, is de grootste crisisperiode uit de geschiedenis van de sector. De productie viel in twee jaar tijd met

176

154

137

88

-10%

173

Bouw Bron: McKinsey & Eurometal

MONDIALE STAALVRAAG REGIO

2009

2010

2011

Europese Unie

- 35,7%

18;9%

5,7%

Rest van Europa

- 17,3%

20,1%

9,5%

GOS

- 28,3%

26,5%

11,1%

Noord-Amerika (NAFTA)

- 36,2%

31,3%

8,7%

Centraal- & Zuid-Amerika

- 23,6%

28,2%

9,1%

Azië & Oceanië

8,9%

9,2%

4,1%

Globaal

-6,6%

13,1%

5,3%

* China

24,8%

6,7%

3,5%

* Globaal zonder China

-24,4%

19%

6,8%

Dit overzicht van de WorldSteel Association toont de gewijzigde staalmarkt met China als groeiende grootmacht in schril contrast met de tanende Europese markt

metallerie.pmg.be

TOELEVERINGEN 18% terug. In absolute termen is dit een terugval van 17,1 naar 13,9 miljoen stuks, het equivalent van 13 assemblagefabrieken.

De voorspellingen neigen naar een blijvend zwakke autoverkoop gedurende de volgende jaren.

Toeleveringsbedrijven uit de sector zullen noodgedwongen op zoek moeten gaan naar diversificatie in sectoren als hernieuwbare energie, medische uitrusting en groene technologie.

Gereedschapsmachines De Europese gereedschapsmachineindustrie, de motor voor alle productieactiviteiten, vertoont een sterke groei. De orders over de eerste helft van 2010 stegen namelijk met bijna 50% in vergelijking met het voorgaande jaar.

Vooral de Aziatische markt blijkt de katalysator van deze krachtige groei. Deze stijgende vraag is vooral gefundeerd op de hoogwaardige technologie en continue investeringen in innovatie, die vooral gerealiseerd werden tijdens de crisis.

HOE REAGEREN? In tijden van crisis wordt er telkens de nodige tijd en aandacht besteed aan de optimalisatie van bijvoorbeeld het productieproces.

Hoe moet een bedrijf produceren om toch financieel gezond te kunnen blijven en niet failliet te gaan zoals zoveel onfortuinlijke collega's en concurrenten? Het antwoord ligt vaak bij innovatie, automatisatie en focussen op eigen sterkte.

Focus Eén manier om met een inkrimpende markt om te gaan, is om te focussen op de markt waarin de producenten in kwestie gespecialiseerd zijn. Het is geen vereiste om ontelbaar veel eindproducten aan te bieden. Wel is het wenselijk om zich slechts op een beperkt segment te richten. Een

Cijfers voor respectievelijk de automobielsector, de bouwindustrie en de gereedschapsmachine-industrie tonen de tendensen aan

afkomstig van de Aziatische markt, werd er besloten om gebruik te maken van een digitaal kanaal om orders te verwerken. De achterliggende visie houdt onder meer de Toegevoegde waarde realisatie van volledig geautomaDaarnaast is ook het voorzien van tiseerde fabrieken in die 24 uur op een toegevoegde waarde aan het 24, 7 dagen op 7 via internet product zeker interessant ingeschakeld kunnen om financiële zekerheid te worden. Specifieke R OB G REVE : blijven garanderen. producten kunnen op “D E INDUSTRIELE die manier van eender Daarmee wordt er bijvoorbeeld gedoeld waar besteld worden WERELD IS op een zeer specifieke met een simpele muisDEFINITIEF klantgerichtheid. klik, zonder te hoeven VERANDERD EN wachten op kantoorDE VOLLEDIGE Economisch ecologisch uren.

METAALSECTOR Het recycleren van Het bedrijf plant MOET DAARIN zogenaamd overtollig overigens een MEE ” metaal en het beperken uitbreiding van dit van de energiefactuur concept naar gesneden dragen bij tot een gezond buismateriaal. In de loop van 2011 financieel bedrijfsklimaat. moeten beide toepassingen uiteindelijk verenigd worden in één Automatisering uniek internetportaal, waar klanten De beste kansen voor herstel liggen terechtkunnen voor zowel plaatechter in een grootschalige materiaal als buizen. automatisering. De toevoeging van technologie aan het ontwikkelingsWAT MET CHINA ... ? proces zorgt er namelijk voor dat Europese fabrikanten hebben de kostprijs van het eindproduct momenteel te kampen met een daalt. gigantische overcapaciteit van ruw Digitaliseren staal. Ook China heeft met Het Nederlandse 247 TailorSteel is overcapaciteit te kampen, met dat een typisch voorbeeld van een verschil dat de grootmacht bedrijf met een uitgesponnen momenteel nog vooral voor de toekomstvisie. Om concurrentieel te binnenlandse markt produceert. blijven en zich te wapenen tegen Toekomstige pogingen om, na het de toevloed van containers, terugdringen van de Europese

prijzenoorlog op de binnenlandse markt, waarbij er in de meeste gevallen enkel verliezers zijn, dient te allen tijde vermeden te worden.

De voorspellingen voor 2011 volgens WorldSteel Association duiden op een globale vooruitgang van de metaalindustrie met 5%

GOS 11% USA 8,7%

Europa 5,7%

ZuidAmerika 9,1%

metallerie.pmg.be

MiddenOosten 4,4%

China 3,5% India 13,6%

Rest van Azië 4,1%

overcapaciteit, de westerse markt binnen te dringen, zullen door de Europese Commissie nauwlettend in het oog gehouden worden. Het treffen van antidumpingmaatregelen lijkt dan ook zeer reëel. Het is namelijk mogelijk dat China zijn basisproducten tegen dumpingprijzen probeert te slijten aan de Europese economie, zodat het invoeren van importheffingen zeker geen overbodige luxe lijkt.

CONCLUSIE Het grootste probleem van de periode na de crisis is het trage bewustwordingsproces bij de metaalverwerkende bedrijven die de situatie, volgens onze contacten, verkeerd inschatten. Ondernemers moeten zich ervan bewust worden dat de mindere periode niet zomaar zal overgaan. Volgens Rob Greve, branchemanager van de Nederlandse staalfederatie, zal op termijn blijken dat het niet langer mogelijk is voor fabrikanten om op dezelfde manier te blijven werken zoals voorheen.

“De industriële wereld is definitief veranderd en de volledige metaalsector moet daarin mee.”

Volgens professor Bart Blanpain, actief binnen het departement Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde aan de Katholieke Universiteit Leuven, heeft de metaalindustrie in de Benelux zeker nog toekomst, zij het onder bepaalde voorwaarden.

“Innovatie in processen, om bijvoorbeeld de CO2-uitstoot terug te dringen, is absoluut noodzakelijk uit een ecologisch en economisch oogpunt. Ruimer gezien heeft Europa in deze sector nog steeds een uitstekende reputatie. Een grote zorg voor de toekomst is naast innovatie ook vooral de menselijke factor. Zal de branche er ook in de toekomst voldoende in slagen om talent aan te trekken en zo de toekomst van de metaalindustrie binnen onze contreien te garanderen?”

Conclusie: men ziet voor de metaalindustrie voornamelijk kansen liggen in de agro- en foodindustrie.

En ook de medische sector tot slot biedt nog mogelijkheden als afzetmarkt.

Metallerie 146 • Februari 2011

39

www.reklamebuero.at

Robuust en betrouwbaar Zeer eenvoudige bediening Perfecte lasresultaten op staal

De TransSteel 3500/5000 blinkt uit door zijn nieuwe, intelligente ontwerp, en combineert een uiterst eenvoudige bediening met een robuuste constructie en een lange levensduur. Dankzij de ingebouwde Steel Transfer Technology biedt het digitaal gestuurde MIG/MAG-lassysteem optimale karakteristieken voor het lassen van staal. Bent u klaar voor perfecte lasresultaten?

METALAS nv, Slachthuislaan 21, 2060 Antwerpen, Tel: 03/235.77.17, Fax: 03/235.78.79, mail: info@metalas.be, www.metalas.be METALAS nv, Industrieweg 45, 8800 Roeselare 0472.999.730, Fax: 051/620.365

www.fronius.com

Bent u klaar voor het perfect lassen van staal?

LASINFO

GEOMETRISCHE AFWIJKINGEN [DEEL 2] TE ZWARE EN HOLLE DOORLASSING, ONVOLKOMENHEDEN BIJ HOEKLASSEN In het eerste deel werden geometrische vormafwijkingen, typen en oorzaken van lasonvolkomenheden besproken.

In dit tweede deel vertellen we meer over te zware en holle doorlassing (meest voorkomende oorzaken en toelaatbaarheid). Verder worden ook onvolkomenheden bij hoeklassen besproken en hoe deze kunnen worden voorkomen.

(Bewerking van 'Job Knowledge for welders Part 68' uit TWI Connect door Maurice Mol) Figuur 1 (boven): te zware doorlassing Figuur 2 (onder): holle doorlassing

TE ZWARE DOORLASSING Een veel voorkomende lasfout is bovenmatig lasmetaal aan de onderzijde van een eenzijdig gelaste (stompe) verbinding. Bij pijplasverbindingen kunnen dergelijke onvolkomenheden de stroming van een vloeistof op een negatieve wijze beïnvloeden en erosie en/of corrosie veroorzaken (figuur 1).

Meest voorkomende oorzaken De doorlassing wordt te zwaar bij: • een te grote vooropening, • te kleine staande kanten, • een te hoge warmte-inbreng, • of bij een combinatie hiervan.

Toelaatbaarheid De grenswaarden voor te zware doorlassing zijn afhankelijk van de toepassingsnorm of van voor de toepassing opgestelde specificaties.

• ASME B31.3 (Process piping) baseert de toelaatbaarheid op de nominale dikte van de las. Voor het diktebereik van 13-25 mm wordt bijvoorbeeld een overdikte van 4 mm nog toegelaten, maar in de ASME-code wordt aangegeven dat Figuur 3: bolvormige las

metallerie.pmg.be

er strengere eisen bij het ontwerp kunnen worden gespecificeerd.

• EN ISO 5817 specificeert de toelaatbare overdikte in relatie tot de breedte van de doorlassing.

• EN 1090-1, de norm voor staalconstructies, die niet overwegend aan vermoeiing onderhevig zijn, refereert aan EN ISO 5817, maar stelt kwaliteitsniveau C als eis.

Voorkomen van lasfouten Het is van belang dat de naadvorm en de juiste maatvoering hiervan voor het lassen in de lasprocedure zijn opgenomen. Als de vaardigheid van de lasser het probleem vormt, dient deze middels training te worden verbeterd.

HOLLE DOORLASSING (SLINKHOLTE) Een holle doorlassing is een nauwe langwerpige holte die in de grondlaag van een stompe lasverbinding kan voorkomen.

Meest voorkomende oorzaken Holle doorlassing wordt veroorzaakt

door het krimpen van het lasbad in de dikterichting van de las. Het smelten van de grondlaag bij het lassen van de tweede laag kan eveneens de aanleiding zijn voor een holle doorlassing. Deze onvolkomenheid wordt vaak geassocieerd met TIGlassen, waarbij meestal een te verkeerde voorbewerking met een te kleine, of in enkele gevallen een te grote vooropening, de oorzaak is.

Holle doorlassing kan eerder optreden bij te hoge lassnelheden. (figuur 2).

Toelaatbaarheid Holle doorlassing wordt soms toegelaten. Dit is afhankelijk van de norm waaraan moet worden voldaan.

Bijvoorbeeld: • ASME B31.3 stelt als eis dat de totale dikte van de verbinding, inclusief de overmatige verdikking, verhoging met 'overbodig' lasmetaal, groter moet zijn dan de wanddikte.

• EN ISO 5817 bepaalt de grenswaarden aan de hand van de kwaliteitsniveaus, bv. matig, D, h < 0,2 x t met een maximum van 2 mm en voor streng, B, h < 0,05 x t met

Figuur 4: Hoeklas met een keelhoogte groter dan de gespecificeerde

een maximum van 0,5 mm. Er wordt tevens een geleidelijke overgang vereist.

• EN 1090-1 laat lange onvolkomenheden niet toe. Voor korte onvolkomenheden verwijst deze norm naar EN ISO 5817, gemiddeld, C, h maximaal 1 mm.

In feite vereisen de normen dat de las minimaal voldoet aan de in het ontwerp gestelde hoogte.

Voorkomen van lasfouten Ook hier is het van belang dat de naadvorm en de juiste maatvoering hiervan voor het lassen in de las procedure zijn opgenomen en dat de lasser voldoende vaardigheid heeft.

HOEKLASSEN Een bolvormige las is een onvolkomenheid die vergeleken kan worden met bovenmatig lasmetaal bij stompe lasverbindingen, zoals besproken in deel 1. Het kan worden beschreven als lasmetaal dat buiten het vlak ligt, dat de zijkanten van de las verbindt. In de Amerikaanse ASME- en AWS-codes wordt dit vaak aangeduid als 'reinforcement', letterlijk

Figuur 5: Hoeklas met een keelhoogte kleiner dan de gespecificeerde

Metallerie 146 • Februari 2011

41

ABIMIG ® GRIP A LW

30 JAAR ESS DEALER

Kwaliteitslasmachines Mig/Mag en Tig

ABIMIG ® GRIP A LW The end of gravity!

Nieuwe “Low-Weight” Bikox® – tot 50% gewichtsbesparing Korte handgreep GRIP met bolgewricht – optimale hanteerbaarheid Multifunctionele robuuste contacttiphouder – weinig onderdelen, langere levensduur Schroefbaar geïsoleerd gasmondstuk – gegarandeerde positie en snelle wissel Technology for the Welder’s World

Nieuwstraat 7 • 2560 KESSEL • T 03 489 12 08 F 03 489 36 60 • E wws@telenet.be www.binzel-benelux.com

LASINFO

Figuur 6: Asymmetrische hoeklas

vertaald 'versterking', hetgeen zou kunnen duiden op een sterkere lasverbinding. Dit is echter zelden het geval en de reden dat we deze term in Europa liever niet gebruiken (figuur 3).

Meest voorkomende oorzaken Verkeerde lasmethode en het neersmelten van grote hoeveelheden 'koud' lasmetaal.

Toelaatbaarheid De ideale rechte vorm, zoals bij het ontwerp wordt getekend, is, in het bijzonder bij handmatig lassen, vaak moeilijk te realiseren. EN ISO 5817 gaat voor de grenswaarden uit van een hoeklas waarbij de laskanten met een zuivere rechte lijn zijn verbonden en elk bovenmatig lasmetaal wordt hieraan afgemeten. De grenswaarden voor overbodig lasmetaal worden bepaald in verhouding met de breedte van de las met maximaal 3 mm voor kwaliteitsniveau streng tot 5 mm voor kwaliteitsniveau matig.

Opvallend is dat de norm hier geen eis stelt voor een gelijkmatige overgang naar de naadkanten.

EN 1090-1 refereert aan EN ISO 5817 kwaliteitsniveau D, matig.

AWS D1.1 heeft eveneens grenswaarden die gerelateerd zijn aan de breedte van de las.

Voorkomen van onvolkomenheden Onvoldoende vaardigheid is de hoofdoorzaak van deze onvolkomenheden. Het is ook belangrijk dat de in de lasprocedure gespecificeerde lasparameters worden aangehouden.

HOEKLAS MET KEELHOOGTE GROTER DAN DE NOMINALE WAARDE De beperking van overbodig lasmetaal is belangrijk ter bestrijding van onnodige kosten.

Meest voorkomende oorzaken Sommige onvolkomenheden zijn het gevolg van verkeerd ingestelde lasparameters, zoals een hoge lasstroom en langzame voortloopsnelheden. Sommige zijn te wijten

metallerie.pmg.be

Figuur 7: Te grote opening tussen de te lassen delen

aan lastoezicht (bijvoorbeeld: maak voor alle zekerheid de a-hoogte maar zoveel mm groter) (figuur 4).

Toelaatbaarheid EN ISO 5817 stelt dat een hoeklas met een keelhoogte groter dan de nominale waarde voor veel toepassingen geen reden mag zijn om het af te keuren. In de norm worden er voor de drie hierin opgenomen kwaliteitsklassen ook grenswaarden opgegeven. Bij B, streng, mag h, het verschil tussen de werkelijke keelhoogte en de nominale keelhoogte 1 + 0,15a en maximaal 3 mm bedragen. Hierbij is a de nominale keelhoogte. Voor D, matig, geldt een maximum van 5 mm.

EN 1090-1 refereert aan EN ISO 5817 kwaliteitsniveau C, gemiddeld.

Hierbij is h < 1 + 0,2a met een maximum van 4 mm.

Voorkomen van onvolkomenheden Voer het werk uit volgens de opgegeven lasprocedure en parameters en maak de las niet groter dan de gespecificeerde lashoogte.

Kies waar mogelijk voor gemechaniseerd lassen.

HOEKLAS MET KEELHOOGTE KLEINER DAN DE NOMINALE WAARDE Meest voorkomende oorzaken Deze onvolkomenheid is het gevolg van het lassen met een te hoge voortloopsnelheid of een te lage lasstroom (figuur 5).

Toelaatbaarheid Normaliter wordt aangenomen dat hoeklassen ten minste moeten voldoen aan de gespecificeerde maat.

• EN ISO 5817 stelt dat een hoeklas met een keelhoogte die kleiner is dan de voorgeschreven keelhoogte, niet mag worden beschouwd als een onvolkomenheid indien de werkelijke keelhoogte met een compenserende inbranding overeenkomt met de nominale waarde. Dus als we zeker zijn van een voldoende diepe inbranding, dan kan de kleinere hoeklas aanvaardbaar zijn. Dit dient echter

overeengekomen te worden met de ontwerper van de constructie.

• EN 1090-1 refereert voor korte onvolkomenheden aan EN ISO 5817 kwaliteitsniveau C, gemiddeld. Lange onvolkomenheden zijn niet toelaatbaar.

Ervan uitgaan dat een diepe inbranding een keelhoogte krijgt die voldoet aan de voor het ontwerp vereiste maat, is soms moeilijk te verdedigen. Inbranding is een eigenschap van een las die moeilijk te meten is en dan moeten we vertrouwen op een strikte handhaving van de in te stellen lasparameters en de handvaardigheid van de lasser. Bij handmatige processen kunnen we niet altijd verzekerd zijn van een constante kwaliteit, maar bij gemechaniseerd lassen is dit een mogelijkheid.

niveau matig. De maten voor aanvaardbaarheid zijn gerelateerd aan de a-hoogte (figuur 6). Het gevolg van deze onvolkomenheid is een aanzienlijke toename van het lasvolume. Mits er voldaan wordt aan de vereiste beenlengte, is er geen sprake van onvoldoende sterkte van de las. Misschien is dat de reden dat in diverse normen geen grenswaarden voor ongelijkzijdigheid vermeld worden en de toelaatbaarheid wordt overgelaten aan de lasinspecteur die het technische oordeel hierover moet uitspreken.

Voorkomen van onvolkomenheden Lassen volgens de voorgeschreven lasmethode en de lasparameters aanhouden. Voldoende hoge stroom en de juiste voortloopsnelheid aanhouden. Indien mogelijk, het lassen mechaniseren.

Meest voorkomende oorzaken Slechte werkwijze bij de voorbewerking, onnauwkeurige maatvoering en te grote toleranties op tekeningen (figuur 7).

ASYMMETRISCHE (UITGEZAKTE) HOEKLAS Dit is een hoeklas met ongelijke beenlengtes, waarbij ervan uitgegaan wordt dat deze vorm niet uitdrukkelijk wordt voorgeschreven.

Meest voorkomende oorzaken Door de verkeerde stand van de elektrode of door de zwaartekracht die het smeltbad naar de onderzijde doet inzakken. Het is vooral een probleem bij hoeklassen in het horizontale/verticale vlak (positie PB, uit de zij).

Toelaatbaarheid Asymmetrische hoeklassen kunnen voorgeschreven zijn (bv. om de spanningen in een bepaald gebied in de lasverbinding op te nemen).

EN ISO 5817 tolereert voor een hoeklas met een a hoogte van 7 mm (beenlengte 10 mm bij gelijke zijden) een verschil tussen beide beenlengtes van circa 2,5 mm bij de strenge kwaliteit en 3,4 mm bij kwaliteits-

AANBOUWFOUTEN Een te grote vooropening tussen de vlakken van de te lassen delen komt het meest voor.

Toelaatbaarheid Een belangrijk probleem bij hoeklassen is het verzekeren van de juiste opening tussen de onderdelen binnen gespecificeerde grenzen. In EN ISO 5817 worden deze waarden als volgt gespecificeerd: in figuur 7 wordt aangegeven dat de opening een verkleining veroorzaakt van de beenlengte grenzend aan de verticale plaat en dat dientengevolge de keelhoogte van de hoeklas kleiner wordt. Een gespecificeerde beenlengte van 10 mm wordt zo door een opening van 3 mm in werkelijkheid maar 7 mm en de keelhoogte wordt dan iets minder dan 5 mm in plaats van de vereiste 7 mm. Conform de AWS D1.1 mag een naadopening bij materiaaldiktes tot 75 mm maximaal 5 mm bedragen.

Als deze ruimte echter meer dan 2 mm is, dient de beenlengte daarbij vermeerderd te worden met de te grote afstand en anders moet de fabrikant aantonen dat de effectieve keelhoogte voldoet aan de opgegeven specificaties. EN ISO 5817 eist voor kwaliteitsniveau B (strengst) h ≤ 0,5 mm + 0,1xa met een maximum van 2 mm.

Metallerie 146 • Februari 2011

43

?ddelWj_[l[ j[Y^debe]_[ leeh Z[ cWjh_`p[dXekm

D_[km0 Dc\Za^b^iZZgYZ kg^_]Z^Y ^c ]Zi VVcWgZc\Zc kVc higjXijgZc de bVig^_oZc bZi YZ *"Vhh^\Z aVhZgVWaVi^ZiZX]cdad\^Z

:gdYZZgWZlZg`^c\Zc ^c bVig^_oZc odcYZg ZaZ`igdYZha^_iV\Z bZi >F"o^c`kdc`iZX]cdad\^Z =^\] heZZY Ò c^h]^c\ kVc bVig^_oZc bZi YZ =HB iZX]cdad\^Z

B7I;HJ;NJKH;H;D

>?=> IF;;: <H;P;D

P?DALEDA;D

:H77:LEDA;D

AVhZgVWaVi^ZiZX]cdad\^Z kddg ]Zi VVcWgZc\Zc kVc Ò _cZ higjXijgZc de bVig^_oZc

*"6hh^\Z ]^\] heZZY [gZZhiZX]cdad\^Z kddg ]d\Z egZX^h^Z WZlZg`^c\ ^c \Z]VgYZ bZiVVahddgiZc#

=^\]"ZcY o^c`kdc` iZX]cdad\^Z kddg ]d\Z egZX^h^ZWZlZg`^c\ ^c bVig^_oZc Zc \ZgZZYhX]VeeZc#

=^\]"ZcY YgVVYkdc`" iZX]c^Z` kddg YZ egdYjXi^Z kVc kdgbYZaZc Zc hiZbeZah#

7Y^_[l[ bdgZ### 7]_[ 9^Whc_bb[i 8$L$ r IZa# (&"+(%&&%**- r 6\^Z8]Vgb^aaZh5ca#\[VX#Xdb r lll#\[VX#Xdb

ADVERTORIAL

LASERABLATIE: NIEUWE, MARKTRIJPE TECHNOLOGIE VOOR MATRIJSBOUW AGIE CHARMILLES INTRODUCEERT BEWERKINGSMACHINE MET LASERABLATIETECH NOLOGIE Het aanbrengen van structuren op matrijzen verloopt doorgaans met erodeer- of freestechnologie en de milieuonvriendelijke chemische etsmethode. Materiaal wegsmelten met een fijne laserstraal blijkt een zeer goed alternatief te zijn. De Zwitserse fabrikant GF Agie Charmilles heeft dat idee uitgewerkt in een bewerkingsmachine die met behulp van een fiberlaser oppervlaktestructuren in driedimensionale matrijsdelen kan aanbrengen. Het wordt reeds met succes door het Italiaanse 'ML Incision Laser' toegepast.

LASERTHERAPIE

Productontwikkelaars willen in hun ontwerpen voor kunststof producten niet door de technologie belemmerd worden.

Een strak bedrijfslogo, een decoratieve structuur of een ruw oppervlak voor betere grip zijn wensen die uiteindelijk door de matrijsmaker gerealiseerd moeten worden. De huidige EDM- en freestechnologieën bieden hierbij steeds meer mogelijkheden en hogere nauwkeurigheden.

De technologie van laserablatie voegt hier door zijn hoge nauwkeurigheid en herhaalbaarheid een nieuwe dimensie aan toe. Omdat per laag 2 tot 10 μ materiaal wordt verwijderd, leent het zich uitstekend voor microbewerkingen, zoals zeer fijne oppervlaktestructuren.

Het proces

Bij laserablatie worden met een pulserende laserlichtstraal microscopisch kleine deeltjes verwijderd. Door absorptie van hoogvermogenlaserlicht smelt en verdampt het materiaal aan de oppervlakte. Daarmee wordt het

mogelijk zeer fijne decoratieve structuren, gedetailleerde texturen, markeringen en inscripties in metalen, keramiek en geleidende composieten aan te brengen.

Toepassingen

Naast het graveren van inscripties en allerlei decoratieve 2D- en 3D-structuren biedt de laserablatietechnologie vooral mogelijkheden bij de productie van matrijzen voor kunststof producten. De designmogelijkheden voor met name consumentenproducten nemen daardoor sterk toe. Complexe geometrische 3D-vormen kunnen hiermee met een zeer hoge fijnheid worden bewerkt en bovendien oneindig worden herhaald, zonder spaanafval of chemisch afval. Daarmee overtreft de nieuwe technologie die van de conventionele chemische etsmethode.

BEWERKINGSMACHINE

GF Agie Charmilles heeft deze techniek nu als eerste op de markt gebracht in 3-, 4- en 5-assige standaardmachines. De laserablatietechnologie is daarmee

klaar voor grootschalige inzet.

Werking

Agie Charmilles maakt in haar ‘lasermachines' gebruik van een pulserende Ytterbium fiberlaser.

Deze laserbron heeft ten opzichte van grotere lasers minder vermogen, maar wel een hogere piekintensiteit. De laserkop hangt boven de werktafel, waarbij de hoogte en de rotatie van de laser instelbaar zijn en de werkstuktafel in twee of drie richtingen kan bewegen (zie afbeelding). Via spiegels wordt de straal door de lens gebundeld op het werkstuk gericht. De exacte positie op het werkstuk wordt met behulp van een visionsysteem geregeld. Door de warmtegeleiding in het werkstuk smelt en verdampt materiaal en worden deeltjes van enkele μ’s verwijderd. Door dat proces eerst in horizontale en daarna diagonale richting te herhalen wordt de uiteindelijk gewenste structuur bereikt.

Uiteraard vraagt het proces om zeer nauwsluitende instellingen.

Industrieel gebruik

De fabrikant bouwt de laser in

een serie van vier machinegroottes: de LASER 500 met drie assen, de Laser 600 en Laser 1000 met 3- of 5-assen en het type 1200 met 5-assen (werkbereik tot 700 mm x 700 mm x 700 mm, max.

1.700 kg). Belangrijk aspect bij industriële inzet is de mogelijkheid het proces te automatiseren. De ‘Laser serie machines' kunnen worden geïntegreerd in een bestaand geautomatiseerd systeem of met een geïntegreerde palletwisselaar.

Om de vereiste texturen, structuren of markeringen te verkrijgen, kan men putten uit verschillende bronnen (beelden, foto’s, scans, wolkenbeelden). Die worden dan vervolgens omgezet naar bitmap.

Aan de hand van de grijswaarden wordt de diepte van elk punt bepaald, om zo het gewenste effect te creëren.

Daarnaast bestaat de mogelijkheid via reversed engineering bestaande structuren om te zetten in een 3D-textuur.

IN DE PRAKTIJK

Het Italiaanse ‘ML Incision Laser’ is gespecialiseerd in fotolasergraveren en behoort tot de early adapters. Het bedrijf heeft inmiddels al meerdere projecten succesvol afgerond, waarbij de klant een hoogwaardige afwerking en finishing van matrijsdelen wenste. Een sprekend voorbeeld is een textuur aangebracht op een matrijsdeel voor kunststof armleggers met een huidachtige structuur.

AGIE CHARMILLES BV

Spikweien 21 5943 AC Lomm Tel.: +31/774.738.217 Vlaanderen: +31/630.110.558 www.gfac.com

Metallerie 146 • Februari 2011

45

BUSINESS LINKS PLAATBEWERKINGSMACHINES APT INTERNATIONAL DE TONNE 73 -Tel: 09/386.15.71 Fax: 09/386.99.41 DE TOLLENAERE RINGLAAN 9 -Tel: 09/377.29.49 Fax: 09/378.07.55

BE-9800 DEINZE

BE-9900 EEKLO

HACO TRADING COMPANY OEKENSESTRAAT 137 -BE-8800 RUMBEKE Tel: 051/74.64.54 Fax: 051/74.69.87 HYPERTHERM EUROPE VAARTVELD 9 -NL-4704 SE ROOSENDAAL Tel: +31(0)165/59.69.08 Fax: +31(0)165/59.69.01 Email: hteurope.info@hypertherm.com Web: www.hypertherm.com

HERMLE MELDERTSESTRAAT 55 -Tel: 013/55.63.83 Fax: 013/55.63.84 MACHINE TOOL GROUP NIJVERHEIDSLAAN 23 -Tel: 056/50.51.50 Fax: 056/50.51.65 METANOX DRIEMASTEN 85 -Tel: 056/41.99.94 Fax: 056/40.14.77 ROSLER BENELUX AVENUE DE RAMELOT 6 -Tel: 02/361.02.00 Fax: 02/361.28.31

GEREEDSCHAPPEN & MACHINES BE-3545 HALEN

BE-8560 GULLEGEM

BE-1930 ZAVENTEM

METANOX DRIEMASTEN 85 -Tel: 056/41.99.94 Fax: 056/40.14.77 PRIMA FINN-POWER LEENSTRAAT 5 -Tel: 09/382.90.30 Fax: 09/382.90.31 TRAXFER DRIEMASTEN 85 -Tel: 056/41.24.51 Fax: 056/40.14.77 WALLECAN HONDSCHOTESTRAAT 250 -Tel: 056/41.50.41 Fax: 056/40.34.53

BE-8560 GULLEGEM

BE-9810 NAZARETH

G.U.R.O MACHINES INDUSTRIEWEG 110 -Tel: 013/66.41.14 Fax: 013/67.40.35 GIBAS NUMERIEK SCHOONDONKSTRAAT 3 -Tel: 02/361.35.40 Fax: 02/361.35.50

STYLE HIGH TECH NIJVERHEIDSWEG 15 -- NL-3751 LP BUNSCHOTEN Tel: +31(0)33/298.88.99 Fax: +31(0)33/298.38.84 Email: info@stylehightech.nl Web: www.stylehightech.nl

DE FRUYTIER DEKEN DE BOSTRAAT 33 -Tel: 056/71.22.71 Fax: 056/71.44.71

BE-8810 LICHTERVELDE

BE-8791 WAREGEM

BE-1850 GRIMBERGEN

BE-9800 DEINZE

BE-1930 ZAVENTEM

BE-3980 TESSENDERLO

BE-1980 ZEMST

TRAXFER DRIEMASTEN 85 -Tel: 056/41.24.51 Fax: 056/40.14.77 VAN MAELE TENHOVESTRAAT 22 -Tel: 051/42.77.00 Fax: 051/42.77.05 VYNCKIER TOOLS LEVEND WATERLAAN 2 -Tel: 056/56.14.66 Fax: 056/56.14.68 WALLECAN HONDSCHOTESTRAAT 250 -Tel: 056/41.50.41 Fax: 056/40.34.53 YAMAZAKI MAZAK GRAUWMEER 7 -Tel: 016/39.16.11 Fax: 016/39.17.07

BE-8560 GULLEGEM

BE-8700 TIELT

BE-7700 MOESKROEN

BE-8560 GULLEGEM

BE-3001 LEUVEN

--

BE-8560 GULLEGEM

WELDA ANTWERPSESTEENWEG 949 -- BE-9041 GENT-OOSTAKKER Tel: 09/355.74.26 Fax: 09/355.92.01 LASSEN

CLOOS GRIJPENLAAN 24 -Tel: 016/39.55.05 Fax: 016/40.03.45

BE-2020 ANTWERPEN

LECOT VIERLINDEN 7 -Tel: 056/36.45.11 Fax: 056/35.44.38

PROMATT HANDELSSTRAAT 36 B -- NL-7482 GW HAAKSBERGEN Tel: +31(0)53/573.05.10 Fax: +31(0)53/573.05.15

BE-3300 TIENEN

ESAB METROLOGIELAAN 10 -- BE-1130 BRUSSEL (HAREN) Tel: 070/23.30.75 Fax: 02/745.11.28 FRONIUS SLACHTHUISLAAN 21 -Tel: 03/235.77.17 Fax: 03/235.78.79

DE-72007 TUBINGEN

BE-9810 NAZARETH

COSAERT SOLDEERMATERIAAL VOSSENLO 11 -BE-9070 HEUSDEN Tel: 09/385.96.00 Fax: 09/385.96.01 Email: cosaert@skynet.be Web: www.brazetec.de

BE-1702 DILBEEK

OPTIDRIVE WIJGMAALSESTEENWEG 108 -- BE-3012 LEUVEN (WILSELE) Tel: 016/30.07.10 Fax: 016/30.07.11 PAUL HORN POSTFACH 1720 -Tel: 0800/771.85 Fax: 0800/710.34

BE-7700 MOESKROEN

WALTER TITEX CLUSTER PARK-ROMBOUTSSTRAAT 3 -- BE-1932 ZAVENTEM Tel: 02/725.85.00 Fax: 02/725.97.49

HOGETEX / KOMTEX BV LEEUWERIKSTRAAT 29 -- NL-7050 XD VARSSEVELD Tel: +31(0)315/61.71.71 Fax: +31(0)315/61.71.61 Email: info@kometex.nl Web: www.hogetex.com

KOMET BOOMSESTEENWEG 456 -Tel: 03/237.98.37 Fax: 03/216.33.16

BE-8700 TIELT

WALLECAN HONDSCHOTESTRAAT 250 -Tel: 056/41.50.41 Fax: 056/40.34.53

ABICOR ROZENSTRAAT 6A -Tel: 09/382.90.80 Fax: 09/382.90.81

ISCAR BENELUX ROEKHOUT 13 -Tel: 02/464.20.20 Fax: 02/522.51.21

BE-9160 LOKEREN

BE-3582 BERINGEN

VYNCKIER TOOLS LEVEND WATERLAAN 2 -Tel: 056/56.14.66 Fax: 056/56.14.68

HELMUT FISCHER MEETTECHNIEK TARASCONWEG 10 -NL-5627 GB EINDHOVEN Tel: +31(0)40/248.22.55 Fax: +31(0)40/242.88.85

www.hogetex.com Voor al uw meeten machinegereedschappen!

BE-8560 GULLEGEM

BAHCO PEGASUS PARK - DE KLEETLAAN 12 -- BE-1831 DIEGEM Tel: 02/726.03.03 Fax: 02/726.04.36 DMG HERMESSTRAAT 4B -Tel: 02/712.10.92 Fax: 02/712.10.99

D'HULSTER INDUSTRIELAAN 14 -Tel: 051/72.35.91 Fax: 051/72.53.74

BE-7822 GHISLENGHIEN

BE-8560 GULLEGEM

VERSPANINGSMACHINES APT INTERNATIONAL DE TONNE 73 -Tel: 09/386.15.71 Fax: 09/386.99.41

BROWN AV DES ARTISANS 14 -Tel: 068/44.88.00 Fax: 068/44.88.90

FEIN PODDEGEMSTRAAT 94 -Tel: 02/270.96.60 Fax: 02/270.94.99

MEMA MACHINERY & TOOLS NIJVERHEIDSSTRAAT 12 -BE-1840 LONDERZEEL Tel: 052/31.70.80 Fax: 052/31.70.80

TYLCO LUBE GENTSE STEENWEG 117 B18 Tel: 09/328.63.12 Fax: 09/328.64.17

VAN MAELE TENHOVESTRAAT 22 -Tel: 051/42.77.00 Fax: 051/42.77.05

BE-1480 TUBIZE

SAEY INDUSTRIELAAN 4 -BE-8501 KORTRIJK-HEULE Tel: 056/35.42.00 Fax: 056/35.64.31

SECO CHAUSSEE DE NIVELLES 28 -- BE-1420 BRAINE-L'ALLEUD Tel: 02/389.09.60 Fax: 02/389.09.89

UNIMEX-FORMDRILL HOSPITAALSTRAAT 103 -Tel: 011/42.16.31 Fax: 011/43.30.89

BE-8560 GULLEGEM

SINGULAR GALGENBERG 3 -NL-5571 SP BERGEIJK Tel: +31(0)497/58.47.88 Fax: +31(0)497/58.47.88 Email: info@singularbenelux.com Web: www.singularbenelux.com LANDRE LEUVENSESTEENWEG 510 B9 -Tel: 02/257.19.30 Fax: 02/257.10.01

BIS-TECHNICS ZEVENPUTTENSTRAAT 20 -BE-3690 ZUTENDAAL Tel: 089/51.88.90 Fax: 089/51.88.99 Email: info@bistechnics.com Web: www.bistechnics.com

BE-2060 ANTWERPEN

BE-8501 KORTRIJK-HEULE

LUCOM POSTBUS 5661 -NL-4801 EB BREDA Tel: +31(0)76/578.95.91 Fax: +31(0)76/578.95.99 NEDERMAN BERGENSESTEENWEG 181 -- BE-1600 SINT-PIETERS-LEEUW Tel: 02/334.22.50 Fax: 02/334.22.51 VAN MAELE TENHOVESTRAAT 22 -Tel: 051/42.77.00 Fax: 051/42.77.05

BE-8700 TIELT

BUSINESS LINKS VYNCKIER TOOLS LEVEND WATERLAAN 2 -Tel: 056/56.14.66 Fax: 056/56.14.68

BE-7700 MOESKROEN

WANGEN WELDING SERVICES NIEUWSTRAAT 07 -BE-2560 KESSEL Tel: 03/489.12.08 Fax: 03/489.36.60

BLICKLE KAPELSTRAAT 75 -Tel: 03/828.01.54 Fax: 03/827.00.46 Email: info@blickle.be Web: www.blickle.be

BE-2160 WOMMELGEM

SEIDO MECHANICS TUINWIJKLAAN 4 -Tel: 056/35.00.35 Fax: 056/35.70.35

WELDA ANTWERPSESTEENWEG 949 -- BE-9041 GENT-OOSTAKKER Tel: 09/355.74.26 Fax: 09/355.92.01 WELDING COMPANY BRANDEKENSWEG 6 -BE-2627 SCHELLE Tel: 03/880.81.80 Fax: 03/880.81.99 Email: info@weldingcompany.be Web: www.weldingcompany.be

R2W DESSELGEMDRIES 17 -Tel: 056/50.06.32 Fax: 056/50.66.92

BE-8792 DESSELGEM

BE-8501 BISSEGEM

VIERLINDEN 7

--

BE-8501 KORTRIJK-HEULE

Tel:

056/36.45.11

Fax:

056/35.44.38

MAVOM MOLENBERGLEI 14

SIEMENS IND. AUTOM & DRIVE TEC MARIE CURIESQUARE 30 -- BE-1070 ANDERLECHT Tel: 02/536.28.48 Fax: 02/536.22.90

PRECISION METALS WAYENBORGSTRAAT 25 -BE-2800 MECHELEN Tel: 015/44.89.89 Fax: 015/44.89.90 Email: info@precision-metals.be Web: www.precision-metals.be

LECOT

STEVENS PUNCHING ZONNEBEEKSEWEG 221 -BE-8900 IEPER Tel: 057/20.21.47 Fax: 057/20.16.54 Email: stevens.punching@spsfe.be Web: www.stevens-punching.be

--

Tel:

03/880.07.60

Fax:

03/880.07.80

BE-2627 SCHELLE

NEDERMAN BERGENSESTEENWEG 181 -- BE-1600 SINT-PIETERS-LEEUW Tel:

02/334.22.50

Fax:

02/334.22.51

PROTEMPO POSTBUS 21

--

NL-6500 AA NIJMEGEN

Tel:

+31(0)24/371.17.11

Fax:

+31(0)24/371.17.00

SAEY INDUSTRIELAAN 4

--

BE-8501 KORTRIJK-HEULE

Tel:

056/35.42.00

Fax:

056/35.64.31

VAN EECKHOUDT WELDING SERVICES KAPELANIELAAN 31 -Tel: 03/711.05.05 Fax: 03/711.15.82

OPPERVLAKTEBEHANDELING CIBO SCHUURTECHNIEKEN DEUGENIETSTRAAT 5 -BE-3150 TILDONK Tel: 016/61.85.85 Fax: 016/61.84.84 D'HAENE ZWAAIKOMSTRAAT 24 -Tel: 051/24.87.24 Fax: 051/22.34.97 ESTEE INDUSTRIES LEENBEEKSTRAAT 9 -Tel: 09/388.54.10 Fax: 09/388.54.40 ROSLER BENELUX AVENUE DE RAMELOT 6 -Tel: 02/361.02.00 Fax: 02/361.28.31 WALLECAN HONDSCHOTESTRAAT 250 -Tel: 056/41.50.41 Fax: 056/40.34.53

NIEUWENRODESTRAAT 53

BE-9140 TEMSE

BE-8800 ROESELARE

BE-9770 KRUISHOUTEM

BE-1480 TUBIZE

BE-8560 GULLEGEM

ZINACOR RUE DE CHENEE 53 -BE-4031 ANGLEUR Tel: 04/366.64.76 Fax: 04/366.64.77 Email: p.delpire@zinacor.com Web: www.metalliseurs.be

PROTEMPO POSTBUS 21 -NL-6500 AA NIJMEGEN Tel: +31(0)24/371.17.11 Fax: +31(0)24/371.17.00 Q-RAILING MARIE-CURIE STRASSE 8 -- DE-46446 EMMERICH AM RHEIN Tel: +49(0)2822/91.56.90 Fax: +49(0)2822/915.69.70 SAEY INDUSTRIELAAN 4 -BE-8501 KORTRIJK-HEULE Tel: 056/35.42.00 Fax: 056/35.64.31 SIEMENS IND. AUTOM & DRIVE TEC MARIE CURIESQUARE 30 -- BE-1070 ANDERLECHT Tel: 02/536.28.48 Fax: 02/536.22.90 WALLECAN HONDSCHOTESTRAAT 250 -Tel: 056/41.50.41 Fax: 056/40.34.53

BE-2000 ANTWERPEN

LASERTEK JUBELLAAN 76B -Tel: 015/40.90.30 Fax: 015/40.90.31 PEETERS BOUWWERKEN LOCHTEMANWEG 58 -Tel: 011/57.22.54 Fax: 011/57.22.53

Fax:

015/71.33.17

BE-2650 EDEGEM

BE-2800 MECHELEN

BE-3580 BERINGEN

BE-1861 WOLVERTEM

VYNCKIER TOOLS LEVEND WATERLAAN 2 BE-9880 AALTER

WERKPLAATSINRICHTING BOGE COMPRESSOREN B.V.B.A. BERGENSESTEENWEG 189 -- BE-1600 ST. PIETERS LEEUW Tel: 02/332.29.70 Fax: 02/332.32.96 Email: be@boge.com Web: www.boge.be

--

Tel:

056/56.14.66

Fax:

056/56.14.68

BE-7700 MOESKROEN

DIENSTEN B.I.L. ANTOON VAN OSSLAAN 1

--

Tel:

02/260.11.70

Fax:

02/260.11.79

BE-1120 BRUSSEL

ETS-INFORMATICS RINGLAAN 11

--

Tel:

056/36.30.20

Fax:

056/36.30.29

BE-8520 KUURNE

KMTS

WELSER PROFIELTECHNIEK MOLENEIND 2 -NL-4751 GP OUD GASTEL Tel: +31(0)165/51.10.00 Fax: +31(0)165/51.36.55 WISMAN TECHNIEK BVBA DRIE EIKENSTRAAT 112 -Tel: 03/457.24.82 Fax: 03/457.29.80

015/71.12.88

KERLEMEERS 22

DE ROOS METAALWERKEN VRIESENROT 6 -BE-9200 DENDERMONDE Tel: 052/21.84.57 Fax: 052/22.26.61

ANTWERP LION OIL VLAAMSEKAAI 2-5 -Tel: 03/237.00.45 Fax: 03/216.21.92

VOET LASERCUTTING STEENWEG OP DEINZE 90 -Tel: 09/374.15.09 Fax: 09/374.76.47

BE-1861 WOLVERTEM

BE-8560 GULLEGEM

ONDERAANNEMING

TOELEVERINGEN

VAN EECKHOUDT NIEUWENRODESTRAAT 53 -Tel: 015/71.12.88 Fax: 015/71.33.17

--

Tel:

--

Tel:

04/96.54.33.61

Fax:

053/30.01.18

BE-1790 AFFLIGEM

SECO ESAB METROLOGIELAAN 10 -- BE-1130 BRUSSEL (HAREN) Tel: 070/23.30.75 Fax: 02/745.11.28 HUBTEX DIKSMUIDELAAN 51 -- BE-2600 BERCHEM (ANTWERPEN) Tel: 03/294.40.80 Fax: 03/294.62.80

CHAUSSEE DE NIVELLES 28 -- BE-1420 BRAINE-L'ALLEUD Tel:

02/389.09.60

Fax:

02/389.09.89

VALORLUB KONINGIN ASTRIDLAAN 59 Tel:

02/456.84.52

Fax:

02/456.84.53

--

BE-1780 WEMMEL

GELDWEGWIJZER

TIEN GOUDEN TIPS OM 2011 GOED TE BEGINNEN BENUT OPTIMAAL DE CAPACITEITEN VAN EEN BEDRIJFSREVISOR

1

KIES DE MEEST GESCHIKTE RECHTSVORM [DEEL 1]

2

KIES DE MEEST GESCHIKTE RECHTSVORM [DEEL 2]

3

KIES DE MEEST GESCHIKTE RECHTSVORM [DEEL 3]

4

Een bedrijfsrevisor is meer dan een controleur van jaarrekeningen. De wetgever vertrouwt hem nog tal van andere opdrachten toe in functie van belangrijke gebeurtenissen in het leven van een onderneming.

Zo kan hij u tijdens zijn controlewerkzaamheden deskundig advies geven of als onafhankelijk expert optreden wanneer er zich situaties met tegenstrijdige belangen voordoen.

Onderschat ook zijn ruime kennis niet binnen zijn specifiek vakgebied.

De bvba

De nv

De cvba of cvoa

Denk grondig na over de vorm waaronder u uw bedrijfsactiviteiten wenst uit te oefenen: als zelfstandige natuurlijke persoon of onder een vennootschap.

De keuze impliceert immers gevolgen wat betreft opstartkosten, kapitaal, aansprakelijkheid, wettelijke voorschriften en dergelijke meer. In de bvba of Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid bestaat de mogelijkheid om enig vennoot te zijn met een beperkte aansprakelijkheid.

De nv of Naamloze Vennootschap wordt meestal gebruikt voor grotere, kapitaalkrachtige ondernemingen waarin de nadruk ligt op het anoniem verzamelen van kapitaal.

Deze vorm biedt uiteraard een aantal voordelen (zo is onder andere de aansprakelijkheid van de vennoten/ aandeelhouders beperkt tot hun inbreng) en nadelen (de oprichtingsmodaliteiten zijn bijvoorbeeld complex en relatief duur).

De Coöperatieve Vennootschap met Beperkte of Onbeperkte Aansprakelijkheid zijn twee zeer soepele vennootschapsstructuren.

Voor de cvoa is geen notariële akte noch een minimumkapitaal vereist.

De vennoten zijn echter solidair aansprakelijk voor de aangegane verplichtingen.

De cvba biedt dan weer een beperkte aansprakelijkheid, maar er gelden striktere werkingsregels inzake boekhoudkundige en administratieve verplichtingen.

SCHAT UW VOORAFBETALINGEN GOED IN

INVESTERINGSKREDIET BIEDT WAAIER VAN MOGELIJKHEDEN

PENSIOENOPBOUW MET FISCALE VOORKEURSBEHANDELING

5

6

7

U mag viermaal per jaar voorafbetalingen uitvoeren op de vermoedelijke winsten van het lopende jaar. Wie dat niet doet, riskeert een belastingvermeerdering.

Een goede raming van de te betalen bedragen is echter niet eenvoudig.

Als beginnende zelfstandige is het niettemin interessant om vanaf het begin vooraf te betalen. U geniet immers bonificatie op de voorafbetaalde belasting.

U wilt investeren in onroerende of roerende goederen, een bedrijf opstarten, de expansie van uw bedrijf onderbouwen, uw productieapparaat moderniseren ...? Dan opteert u het best voor een investeringskrediet. Dit is volledig afgestemd op de economische levensduur van de investering en u kunt de lasten spreiden in de tijd. Bovendien biedt de bank een waaier van keuzes inzake de kredietparameters die u op maat kunt invullen.

Weet u dat het maandelijks wettelijk minimumpensioen voor een zelfstandige met een volledige beroepsloopbaan momenteel 920,62 euro bedraagt voor alleenstaanden of iemand in een tweeverdienersgezin en 1.213,41 euro voor een gezin met één kostwinner?

Inderdaad, te beperkt om van te leven.

Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ), een van de vier pijlers uit het pensioenlandschap, biedt dé opportuniteit voor zelfstandigen, beoefenaars van een vrij beroep en bedrijfsleiders om op eigen initiatief met aanzienlijke fiscale voordelen aan pensioenopbouw te doen.

Met het VAPZ kan de zelfstandige zijn appeltje voor de dorst dus volledig op eigen initiatief veilig stellen, zonder de tussenkomst van de staat. Dit met de contractuele zekerheid van een gewaarborgde rentevoet op iedere storting en mogelijke winstdelingen, zodat op het einde van de rit een mooi kapitaal wordt opgebouwd.

STARTERS-BVBA MAAKT STARTEN MET 1 EURO MOGELIJK

BEDRIJFSWAGENS GAAN GROENE TOEKOMST TEGEMOET

ALTIJD TOEGANG TOT 10 UW PERSOONLIJKE BELEGGINGSADVISEUR

8

Begin 2010 zag een nieuwe vennootschapsvorm het licht: de Starters-bvba of S-bvba. Deze variant op de gewone bvba maakt het mogelijk om met slechts 1 euro een onderneming op te starten. Op die manier krijgen beginnende ondernemers de mogelijkheid om van een beperkte aansprakelijkheid te genieten zonder een groot startkapitaal te moeten inzamelen. Dit terwijl er anders minstens 6.200 euro moet worden gestort.

Om een vroegtijdig faillissement door gebrek aan ervaring of realisme te vermijden, zijn de oprichters echter verplicht zich te laten bijstaan door een deskundige. Kandidaat-starters moeten ook rekening houden met een aantal bijkomende voorwaarden.

48

Metallerie 146 • Februari 2011

9

Het Belgische luik van de Corporate Vehicle Observatory (CVO) barometer brengt dit jaar een positieve boodschap: de Belgische markt van de bedrijfswagens vertoont duidelijk een positief groeipotentieel voor de komende drie jaar. De barometer wijst ook op een globale bewustwording en een grotere rationalisering van de wagenparken.

De gevoeligheid voor de nieuwe overheidsmaatregelen neemt toe en carpooling wordt gestimuleerd.

Koopt u een of meerdere bedrijfswagens aan?

Spreid de betalingen in de tijd of kies voor een leasing.

Zo niet kan dit uw financiële reserve immers in gevaar brengen.

Stel, u vraagt zich af of u nog steeds obligaties hebt bij een bepaald bedrijf waarover u tijdens het ontbijt in de krant een verontrustend bericht hebt gelezen. Een telefoontje naar James volstaat om te weten dat de obligaties twee maanden geleden vervallen en herbelegd zijn in een fonds met kapitaalgarantie. Over de middag ontvangt u van James nog een beleggingsnieuwtje, heet van de naald, en 's avonds belt hij u op om uw portefeuille even te overlopen en raad te geven. Kortom: met James, uw persoonlijke beleggingsadviseur, hebt u altijd en overal direct toegang tot uw persoonlijke bankier.

Bel of mail naar 02/433.41.69 of james@bnpparibasfortis.com.

BNP PARIBAS FORTIS TIP Omring u goed.

Vorm het winnende trio.

U als zelfstandige ondernemer

U bent heel gemotiveerd en deskundig? Doorloop met specialisten de diverse tips.

Uw boekhouder

Hij is een echte bedrijfsadviseur en bekleedt een essentiële plaats in de toepassing van de tips.

Uw bankadviseur

Hij is degene die op basis van zijn ervaring de financiële oplossing zoekt die het best past bij uw behoeften.

Voor meer info: geldwegwijzer.pmg.be

PRODUCTINFO

POWERMAX65

REINIGINGSDOEKEN

SFC 14-A

SNELKLEMMEN BAHCO

De Powermax65 biedt vier nieuwe toortsopties die extra veelzijdigheid garanderen: een ergonomische 75 graden-handtoorts, een 15 gradenhandtoorts voor het gutsen en snijden in krappe ruimtes, een machinetoorts met de volle lengte van 38 cm en een extra korte machinetoorts van 15 cm voor robottoepassingen en het snijden van buizen. De Smart Sense technologie verhoogt de efficiëntie door de gasdruk automatisch aan te passen aan de snijmethode en toortslengte.

De Spring Start technologie in de elektrode verhoogt de betrouwbaarheid, doordat er zo geen bewegende onderdelen meer nodig zijn in het toortshuis. Voor deze machine geldt een aanbevolen vermogen van 19 mm snijden en 32 mm scheiden.

De reinigingsdoeken van Mewa zijn ideaal voor het opnemen van koelsmeerstoffen, vetten, oliën, spaanders en andere dagelijks gebruikte stoffen in de metaalsector. Maar daar blijft het niet bij. Vuile doeken worden door Mewa milieuvriendelijk gewassen en doorlopen een strenge check-up voor ze weer naar de klant gaan. Bovendien garanderen deze reinigingsdoeken de uitschakeling van kosten voor aankoop, opslag en logistiek van papieren doeken. Een bijkomend voordeel is dat men zo wegwerpmateriaal vermijdt, wat goed is voor het milieu.

De nieuwe, ergonomisch ontworpen, snoerloze, compacte schroefboormachine SFC 14-A biedt een hoge boor- en schroefsnelheid. De machine werd uitgerust met CPC (Cordless Power Care) accu’s en laders, zodat ze een hoger werkvermogen per lading en een langere levensverwachting heeft. De SFC 14-A kan boren in staal met HSS-boorbits tot maximaal 10 mm. Met slangenboren voor boorwerkzaamheden in hout gaat de aanbevolen diameter zelfs tot 20 mm.

De schaduwvrije ledverlichting in de handgreep zorgt voor een goed zicht op de werkomgeving.

Technische gegevens: - Topsnelheid: 1.700 omw./min

Bahco introduceert een reeks met één hand bedienbare snelklemmen. Het comfortabele handvat kan in iedere richting gebruikt worden. Via de snelontkoppelingsknop op de QCG- en QCB-reeks, kan snel gewisseld worden tussen klem- en spreidfuncties.

Technische gegevens: - QCS Superior voor zeer zwaar werk. Verkrijgbaar in twee maten, klembereik van respectievelijk 150 en 300 mm. Via geïntegreerde hendel klemvermogen tot 300 kg - QCB met klemvermogen van 200 kg met klembereik variërend tussen 150 en 1.250 mm. Met een functie voor variabele snelheid - QCG in twee maten, klembereik van 150 en 300 mm en een klemvermogen van 125 kg

HYPERTHERM EUROPE +31(0)165/59.69.08

MEWA +49(0)611/760.13.26

HILTI 02/467.88.59

BAHCO 02/726.03.03

PERFOMAX SD600

PLUSBOX

GUIDELOK SLIMLINE

HYPERMAXX

De nieuwe Perfomax SD600 is een modulaire oplossing voor het boren van grote en diepe gaten op een veilige en efficiënte manier. Hij is geschikt voor het gebruik bij grote werkstukken in de olie- en gasindustrie.

De boor heeft een grote kwaliteit door de combinatie van slijtageweerstand en taaiheid, wat een maximale betrouwbaarheid garandeert.

Technische gegevens: - Diameterbereik: 6.160 mm - Boordiepte tot 10 x D - Aansluiting: Graflex (compatibel met HTS en ABS) - Snijplaten: SCGX-P1, SCGX-P2 - Uitgerust met een inwendige koeling - 24 voltooide werkstukken zonder dat de limiet van de standtijd is bereikt

De nieuwe PlusBoxen kunnen aan weerszijden van hoofdgereedschapskoffers worden vastgehaakt, zodat de opbergruimte aanzienlijk wordt uitgebreid. Daarnaast kan zo'n box afzonderlijk worden gebruikt voor het opbergen van kleinere spulletjes zoals schroeven, boren, reserveaccu's of veiligheidscomponenten. Dankzij de metalen bevestigingsbeugels zijn de boxen geschikt voor bevestiging aan een muur of in een voertuig. De twee varianten verschillen in diepte: 112 of 132 mm, maar zijn verder gelijk qua lengte en hoogte (495 x 320 mm).

Op die manier kunnen ze probleemloos op elkaar gestapeld en opgeborgen worden.

Bij verticale kabelrupstoepassingen worden de masten bij magazijnkranen, liften en materiaaltransporteurs steeds hoger, de verplaatsingen langer en dat alles bij hoge snelheden en acceleraties. Hiervoor werd het systeem 'Guidelok Slimline (SL)' ontwikkeld. Op mast- en torenhoogten van 50 meter en meer blijft de kabelrups altijd veilig in het spoor. Het systeem is compact, eenvoudig en kan ook achteraf in bestaande systemen gemonteerd worden. De kabelrups beweegt vrij en veilig tussen roestvaste, kleine stalen gootelementen die om de 2 meter zijn aangebracht.

Twee door de rupsradius automatisch bediende wippen fixeren de kabelrups.

hyperMAXX is een optionele voorfreesstrategie voor hyperMILL. Dankzij het highperformancevoorfrezen wordt de freestijd een stuk korter, gaat het gereedschap langer mee en wordt de machine minder belast. Het frezen werkt via de VoluMIL-techniek en is gebaseerd op een goede verdeling van de freesbanen en een aangepast neerfreesprincipe. De voedingssnelheid van hyperMAXX wordt dynamisch aangepast aan de geldende freescondities. Daardoor wordt altijd de maximale voeding gehaald en worden grote hoeveelheden materiaal efficiënt verwijderd. De toepassing is geschikt voor harde, zachte en zelfs moeilijk te bewerken materialen (titanium, rvs ...).

SECO 02/389.09.60

METABO 02/467.32.10

IGUS BELUX 016/31.44.31

CNC CONSULT +31(0)73/648.01.66

metallerie.pmg.be

Metallerie 146 • Februari 2011

49

PRODUCTINFO

HYFLEX 11-502

IIIS SERIE

3M™ 982C CUBITRON™ II

P5000ZEM

De HyFlex 11-502 is een handschoen voor lichte assemblagewerkzaamheden. De siliconenvrije gebreide en gecoate handschoen is licht en heeft een hoger snijbeschermingsniveau dan de HyFlex 11-800 / 11-801. Hij is vooral geschikt voor gebruikers die snijbeschermingsniveau 2 willen zonder aan comfort en fijne beweeglijkheid in te boeten. Deze naadloze handschoen van 15 steken per inch is de praktische oplossing voor een droge of lichtjes geoliede omgeving.

Technische gegevens: - Vezelstructuur: nylon gemengd met Dyneema vezels - Coating van schuimnitril - Maten: van extra small (6) tot extra large (11)

De IIIS serie is een nieuwe reeks hoogwerkers die eenvoudig te bedienen is. Door de nieuwe stempelautomaat stempelt de hoogwerker zich automatisch omhoog of gelijkmatig naar beneden met een druk op de knop.

Een nieuwe afstandsbediening maakt bediening met meerdere joysticks tegelijk mogelijk. Het nieuwe weegsysteem kiest zelf of de gebruiker het maximale bereik kan gebruiken (120 kg/jibarm) of het beperkte bereik met 200 kg in de korf. Bovendien zijn alle rupshoogwerkers leverbaar met lithium-ionbatterijen die de hoogwerker niet alleen stil maar ook zonder verlengsnoer en emissie aandrijven.

De 3M™ 982C Cubitron™ II fiberschijven zijn speciaal ontwikkeld voor toepassingen op warmtegevoelige materialen zoals rvs, aluminium en nikkellegeringen. De fiberschijf dringt dieper door in het metaal en snijdt volgens de fabrikant zeer constant en snel door de taaiste metalen, gedurende de gehele gebruiksduur.

Dankzij het driehoekig gekalibreerde schuurmineraal kan tweemaal sneller geslepen worden en wordt een vijfmaal langere gebruiksduur gerealiseerd.

Technische gegevens: - Diameters: 115, 125, 178 en 230 mm - Grofte: 36+, geschikt voor alle toepassingen in grofte P24, P36 en P40

De P5000ZEM biedt een kolomgemonteerde micropercussiemarkeringsoplossing. Deze machine onderscheidt zich door het gebruiksgemak, de precisie en de gemotoriseerde Z-as. Hierop zit een taster waarmee het markeeroppervlak gevonden kan worden. De machine is ontworpen voor het markeren van afzonderlijke items en kleine series, voor toepassingen als traceerbaarheid van onderdelenpartijen, markeringsstations voor luchtvaartonderdelen, gereedschapsidentificatie enz. Het toetsenbord stuurt de ingebouwde software aan en voorziet de gebruiker van alle traceerbaarheidsfuncties.

- Elektrische voeding: tussen 90 en 230 V - Interface: 20 talen

ANSELL 02/528.74.00

VTN 015/34.87.74

3M SCHUURMATERIALEN 02/722.54.99

GRAVOGRAPH 03/880.62.00

PAARSE MASKEERTAPE

RAPIDO

AT4-SERIE

BICKZ

De nieuwste paarse maskeertape van Delta is gemaakt van dun rijstpapier en is speciaal ontwikkeld voor toepassingen op kwetsbare en gevoelige ondergronden. Door de aangepaste lijmlaag heeft de tape een lagere kleefkracht dan standaardmaskeertapes. Daardoor kan die gebruikt worden op ondergronden zoals verse lak, behang, hout, aluminium etc.

Technische gegevens: - Bestand tegen temperaturen van 80 °C en uv-straling - Langdurig inzetbaar - Verwijderbaar zonder lijmresten - Afmetingen: 19-50 mm x 50 m

De nieuwe generatie Rapido lasermachines wordt gebruikt voor 3Dsnijden en -lassen. De overschakeling tussen gereedschappen gebeurt enorm snel en de gebruiks- en onderhoudskosten blijven beperkt.

Technische gegevens: - P03L numerieke besturing met 17” touchscreen - CO2-laser: 2.500, 4.000 of 5.000 W - Fiberlaser: 2.000 of 3.000 W

De AL-KO AT4-serie luchtbehandelingskasten zijn geschikt voor luchthoeveelheden tussen 2.700 en 116.000 m³/h. Ze hebben een maximale bescherming tegen corrosie door kunststof poedercoating, een goede warmte- en geluidsisolatie, een gepatenteerde thermische isolatie, een minimale thermische transmissie, een demontabele behuizingsconstructie en een flexibele maatvoering.

Fabrikant Bata Industrials brengt met Bickz een nieuwe collectie veiligheidsschoenen op de markt. De zeven Bickz modellen beschikken allemaal over een kunststof veiligheidsneus en tussenzool. Net zo goed beschermend als staal, maar bijna de helft lichter.

Met rubberen loopzool voor extra grip op de werkvloer en schokdempende tussenzool van Phylon. Tot slot zorgt het Bickz Cool System voor een perfect binnenklimaat in de schoen.

Technische gegevens: - Verkrijgbaar in de maten 38 tot en met 48 - Keuze uit: S1 P- of S3-norm (EN ISO 20345)

WILTEC +31(0)413/24.44.44

PRIMA FINN-POWER 09/382.90.30

DOMESTIBEL 09/232.48.58

BATA INDUSTRIALS +31(0)499/36.29.11

50

Metallerie 146 • Februari 2011

metallerie.pmg.be

1IX 0ERHVq ST ZSSVWTVSRK

EF LMBOU XJMEF DPNQMFYF QSPEVDUFO TJNVMUBBO LVOOFO GSF[FO

-BOESÏ BEWJTFFSEF FO MFWFSEF FFO IJHI FOE BTTJH CFXFSLJOHTDFOUSVN

%F LMBOU PQ WPPSTQSPOH [FUUFO NFU EF CFTUF PQMPTTJOH WPPS [JKO TQFDJm FLF QSPEVDUJFWSBBHTUVL EBU JT XBBS -BOESÏ [JDI BMT MFWFSBODJFS WBO DPNQMFUF TZTUFNFO WPPS EF WFSTQBOJOH QMBBUCFXFSLJOH FO LVOTUTUPGWFSXFSLJOH PQ SJDIU .FU FFO NFFS EBO KBSJHF IJTUPSJF NBDIJOFT WBO XFSFMENFSLFO FO SVJNF GBDJMJUFJUFO WPPS EFNP USBJOJOH TFSWJDF FO POEFSIPVE CJFEU -BOESÏ V FFO TPMJEF CBTJT WPPS DPOUJOVÕUFJU WBO VX QSPEVDUJF )POEFSEFO CFESJKWFO VJU EF /FEFSMBOETF FO #FMHJTDIF NBBLJOEVTUSJF LVOOFO EBBS EBHFMJKLT PQ WFSUSPVXFO

-BOESÏ /7 ] -FVWFOTFTUFFOXFH ] # ;BWFOUFN 5FM

] XXX MBOESF CF

TVS H Y G X MI X I G L RMI OI R ZS S V HI ZI V WTER MR K TPEEX FI [IVOMR K IR OYR WXWX SJZIV [IVO M R K

TECHNOLOGISCHE VOORSPRONG MET HORN

FOCUS OP DE KERN SYSTEEM DR licentie Urma

Fijngevoeligheid in plaats van grove motoriek – dat is het devies van de nieuwe HORN ruimers ‘systeem DR’. De zeer smalle snijvlakken, hoge gebruiksvriendelijkheid, hoge herhaalnauwkeurigheid bij vervanging van de snijvlakken evenals het ruime aanbod aan snijmaterialen, coatings en snijvlakvormen maken DR van HORN tot een perfect gereedschapssysteem voor de fijnste ruimbewerkingen.

INSTEKEN • AFSTEKEN • GROEFFREZEN KOPIEERFREZEN • BOREN • RUIMEN

•

GROEFSTEKEN

Hartmetall-Werkzeugfabrik Paul Horn GmbH • postbus 1720 • D-72007 Tübingen fax: +49 (0) 7071 72893 • e-mail: info@phorn.de • internet: www.phorn.de

HORN •

tel.: +49 (0) 7071 70 04-0