Column Koos Marsman over ’t Regio Songfestival
P. 6
Utrecht volgens de Ierse Kampong-doelman
David Harte
P. 6
Hoe Utrecht werk maakt van een rookvrije stad
Autobezit daalt voor het eerst in jaren in Utrecht
P. 7
WONING AANKOPEN OF VERKOPEN ?
De verdwenen villa, Huize Raadwijk aan de Vondellaan P. 13 Advertenties
een wereld vol kleur tot 01|09|2024
BEDRIJFSRUIMTE VERKOPEN OF VERHUREN ?
FLOORMANAGER
Minimaal 18 uur per week, leuke collega’s en een goed salaris
PAS JIJ IN ONS TEAM? VACATURE Bekijk de vacature op ganspoort.nl
HUIS OF BEDRIJFSRUIMTE TAXEREN ?
INHOUD
Nieuws
5 DUIC in Beeld
Schilderen met een strakke hand
6 Column Koos Marsman
Utregs zinge
6 Utrecht Volgens...
Kampong-doelman David Harte
7 Autobezit daalt in Utrecht
Hoe staat het ervoor met de mobiliteitsplannen?
9 Utrecht wil minder sigaretten
Maatregelen voor rookvrije generatie
Cultuur / Uit
11 Uittips
Elke week de leukste tips
Stad / Leven
12 Straatnamen
Schroeder van der Kolkstraat
12 Stad in cijfers
Verkeersveiligheid
12 In other news Fietsdromen
13 Verdwenen villa's
Huize Raadwijk aan de Vondellaan
14 Wat vinden de lezers? DUIC-lezers aan het woord
Puzzel
Zoek de verschillen
15 SportUtrecht
Schoolvoetbal met speciaal onderwijs
Colofon
REDACTIE Robert Oosterbroek
CONTACT REDACTIE
redactie@duic.nl
06 86 80 32 22
VRAGEN OVER DISTRIBUTIE?
Toen ik nog lang haar had betrapte ik mijzelf er nog weleens op om in een dampend café te zitten waar bezoekers stevig doorrookten. De mist is al jaren opgeklaard en zelfs op plekken als Café de Postillon – waar men ook na het rookverbod in de horeca nog fink kon paffen tegen een kleine donatie voor de boetes – zijn de asbakken verdwenen. Al wordt er natuurlijk nog steeds fink gerookt bij horecazaken, maar dan op de terrassen. De horecalocaties waar ook buiten niet gerookt mag worden zijn maar op een paar handen te tellen, en voornamelijk gericht op kinderen. Toch lijkt het waarschijnlijk dat het roken steeds verder uit het publieke leven wordt teruggedrongen, en dat is natuurlijk ook maar goed zo. Hoe lekker het voor de roker vast kan zijn, het blijft
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
NOBELSTRAAT
Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.
Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
natuurlijk slechts een sponsering van een vroege dood en de tabaksindustrie. De bemoeizucht van de regels van de overheid in het privéleven van bewoners laat ik hier maar even buiten beschouwing, want daar is natuurlijk ook wel wat voor te zeggen. Utrecht werkt in ieder geval aan de ‘rookvrije generatie’, wat wil zeggen dat kinderen van 2035 niet meer gaan roken. Hoe ze dat wil doen? Lees er meer over op pagina 9. Dan nog een kleine opmerking, de komende weken verschijnt er geen krant. De redactie is even met vakantie, maar het nieuws op DUIC.nl gaat natuurlijk gewoon elke dag door.
Robert Oosterbroek
Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56 AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE
ADVERTEREN
ART DIRECTION EN VORMGEVING
Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Emily Hengeveld, Ilana Noot, Isis Bartels en Kamiel Visser ddk.nl en redactie DUIC
UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
U bent altijd welkom voor een open gesprek.
Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht
Advertentie
DUIC IN BEELD
Het nieuwe kunstwerk van De Strakke Hand in Utrecht is maar liefst 17 meter hoog en heeft een oppervlakte van 800 vierkante meter. De schildering, waarop een idyllisch landschap is te zien met onder meer riviertje, een bruggetje, veel groen en in de verte een aantal huisjes, is gebaseerd op een kleine aquarel waar een van de omwonenden mee aan kwam zetten tijdens een van de eerste bijeenkomsten. Dit aquarel laat een landschap zien zoals deze plek
Fotografe:
Bas van Setten
er vroeger uitzag. Het kunstwerk is dit keer niet gemaakt op een muur, maar op een zogenoemde warmtebuffer van Eneco. In dit vat wordt warmte tijdelijk opgeslagen, zodat het tijdens piekmomenten gebruikt kan worden. De buffer was een grote witte doos in het landschap en doorn in het oog van omwonenden, maar gaat nu, vanwege de schildering, bijna naadloos over in de omgeving. Dit tot grote vreugde van de bewoners a
UTRECHT VOLGENS DE IERSE KAMPONG-DOELMAN DAVID HARTE
‘We zijn trotse Utrechters geworden’
De Ierse David Harte (36) staat deze zomer met zijn Ierse teamgenoten op de Olympische Spelen. Op 27 juli speelt Ierland de eerste wedstrijd tegen België. Hoewel David op de Spelen uitkomt voor Ierland, maakte hij in 2010 zijn debuut als international in het Nederlandse hockey. Hij verhuisde op zijn 22e naar Utrecht en begon bij de Biltse SCHC. Twee jaar later maakte hij de overstap naar SV Kampong Hockey. De doelman won met Kampong onder andere al de Euro Hockey League en werd meerdere keren landskampioen. Ook in mei dit jaar won Kampong voor de ogen van duizenden fans de landstitel.
Hoe was het om opnieuw landskampioen te worden?
“Het was waanzinnig. En dan werden we ook nog eens kampioen voor een thuispubliek van ongeveer 6000 man, een blauwe zee van supporters. Het was bijzonder om dat moment met de hele club te kunnen delen. Je doet het voor de supporters, maar ook voor het hele team en de staff. We hebben samen een stukje geschiedenis geschreven.”
Hoe gaan de voorbereidingen op de Olympische Spelen?
“Het was een druk programma de afgelopen weken, maar het gaat goed. We zijn onder meer op trainingsstage geweest in Noord-Frankrijk: in Lille. Daar trainden we elke dag urenlang. Ook speelden we twee oefenwedstrijden tegen Frankrijk.”
Heb je zin in de Spelen?
“Parijs wordt heel gaaf. De laatste keer dat Ierland op de Olympische Spelen hockeyde, was in 2016. Daarvoor was het zelfs 1908. Van het team waar ik in 2016 in Rio de Janeiro speelde, zijn er nu weer twee jongens bij. Dit keer wil ik de tijd nemen om in de dagen voor de eerste wedstrijd ook te genieten van die Olympische droom. In 2016 was ik aanvoerder en heb ik toen niet alles kunnen doen wat ik wilde. Ik heb in Brazilië te weinig plezier gemaakt. Dat ga ik nu anders doen. Daar spe-
COLUMN
Utregs zinge
len mijn ervaring en mijn leeftijd nu ook een rol bij natuurlijk.”
Het zijn de eerste Spelen sinds je vader bent geworden. Hoe voelt dat?
“Dat is erg bijzonder. Mijn twee dochtertjes en mijn vrouw komen kijken. Verder zijn er veel vrienden en familie uit Ierland bij. Parijs is toch een stuk dichterbij dan Rio de Janeiro. In 2016 was ik nog een jonge, niet getrouwde man zonder kinderen. Ik heb nu een andere blik dan toen. Nu heb ik de mogelijkheid om het met mijn gezin te delen. Mijn oudste dochter is vier. Ik wil haar laten zien dat als je een droom hebt, je daar achteraan moet gaan. Het kan en het is mogelijk. Als vader speel je niet alleen voor jezelf, maar voor je hele gezin. Dat doe ik met trots.”
Hoe kijk je naar de eerste wedstrijd tegen België?
“De loting is niet in ons voordeel geweest. In de eerste drie dagen spelen we tegen hele goede teams. Naast België, staan ook Australië en India op het programma. Het is een zware loting. Maar wij zijn fghting Irish: we gaan er alles aan doen en zullen alles geven. In eerste instantie spelen we in één week vijf topwedstrijden tegen de top van de wereld. Het is belangrijk dat we consistent blijven spelen.”
As zelfbenoemp ambessedeur van de Utregse vollekstaol wor ‘k nogal ‘ns gevraog me bes te doen da Utregs dan oak te promote. Daorom ken ’t voorkomme da u me portret de komende tijd te zien ken krijge bij de omroep RTV-Uterech. Gelukkig ben’k op vekansie en dan hoef ‘k da nie zellef te zien wan’k wor altijd erreg nerveus as’k mezellef in aksie zie op de tillevisie. Maor goe, as u ’t toevallig wel zie, bedenk dan da ’t voor ’t goeije doel is wan’k maok daor reklaome voor ’t Regio Songfestival. Da’s ’n festijn van de regionaole omroepe die muziekmaokers en vooral zangers oproepe mee te doen en liedsjies in te sture. Nou is ’t zo, da de regionaole zenders in bijvoorbeeld Braobant en Friesland vanzellef dan oak vaok liedsjies gezonge in ’t Braobants of ’t Fries toegestuur krijge. In Utreg gebeur da nie, vertelde de producente van RTV-Uterech me. Ze krijge van alles, maor zinge in ’t Utregs is d’r nie bij. En daor zoude ze graog verand’ring in wille zien. Daor ben’k ’t uiteraord mee eens en roep vanaf me ligbedsjie op ’t strand u op ’n liedsjie te bedenke daj’ oak lekker in ’t Uteregs ken zinge. As tip geef ‘k mee ’n teks te bedenke waor veel A’s in zitte wan da werrek altijd goe in onze vollekstaol wan die A kej’ lekker vol as AO uitspreke en dan zit je al op de goeije weg. Let op, die liedsjies hoeve nie per se over Utreg te gaon, zeker nie, waor ’t om gaot is daj’ de teks in ’t Uteregs zink. D’r zijn weinig liedsjies die in rasech Utregs worre gezonge. De bekendste is ‘As’k bove op de Dom kom’ van Rijk de Gooijer, gevolleg door ‘Utereg me stadsjie’ van Herreman Berkien. Maor ’t beste in ’t Utregs gezonge liedsjie waorin ’t nie over Uterech gaot, is ‘ ‘K wis nie daj’ kwaod wer’ van de Pleps. Da’s uit erreges de jaore tachtig, maor nog steeds onverschrokke goe gezonge. Dus an de slag mense, schrijf ’n liedsjie en zing ’t in ’t Uteregs. Mij zege hebbie.
In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
Wat staat er na de Olympische spelen op het programma?
“Een vakantie naar Rhodos met mijn gezin. Daarna begint de voorbereiding op het nieuwe seizoen met Kampong.”
Heb je het nog naar je zin bij Kampong?
“Ik heb voor nog een seizoen bijgetekend. Na komend seizoen zien we het wel. Whatever will be, will be. Kampong hoort bij de top van Europa en is de grootste hockeyvereniging van Nederland. We hebben hier de beste velden en faciliteiten. Ik maak al lange tijd met veel plezier deel uit van dit team. Naar Utrecht komen om te hockeyen en te leven was een van de beste beslissingen ooit.”
En in Utrecht?
“Utrecht voelt als thuis. Mijn twee prachtige dochters zijn hier geboren en ik ben hier getrouwd met Lynn. Zij komt uit Noord-Ierland. Utrecht is ons home away from home. Het is af en toe wel zwaar zonder onze families en inner circle uit Ierland, maar Lynn en ik zijn een echt team. Samen hebben we ons door de coronaperiode heen geslagen. Het heeft ons sterker gemaakt als stel. Ik ben de Utrechters dankbaar voor deze mooie periode van mijn leven. Zonder hockey zaten we misschien wel in een ander land. Ik wil niet alleen in Utrecht blijven voor de hockey, maar ook als mens. Het is een prachtige stad met veel geschie-
denis. We zijn trotse Utrechters geworden.”
Wanneer was je voor het eerst in Utrecht?
“Samen met mijn oude coach en broer ging ik in de zomer van 2010, in augustus, een drankje doen op de Neude. Het was avond en er waren veel mensen. Ik dacht dat de Neude al mooi was, maar de rest van de oude binnenstad was nog veel mooier. Wat een sfeer.”
Was is jouw favoriete plek in Utrecht?
“Dat is het Wilhelminapark. Die plek betekent veel voor mij, maar ook voor mijn vrouw. Tijdens corona woonden we 200 meter van het park vandaan. Het is de plek waar we elke dag met de baby kwamen. Het park doet me een beetje aan Ierland denken: een knusse plek met veel groen, dieren en water. Dat geeft je als Ierse mand in Nederland een fjn gevoel. In het Wilhelminapark heb ik in veel fases van mijn leven gezeten. Ik kwam er al als jongen van 22 om een biertje te drinken. Nu kom ik er met mijn kinderen. Je ziet er elke dag andere mensen en andere culturen.”
Utrecht is…
“…een klein dorp. Tegen mijn moeder zeg ik altijd dat het een hidden gem (verborgen juweel, red.) is.”
Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol
Tekst: Bo Steehouwer
Voor het eerst sinds jaren daalt het autobezit
“Als we kijken naar het jaar 2040, hoe ziet Utrecht er dan uit en hoe verplaatsen we onszelf?” Deze vraag probeerde de gemeente drie jaar geleden te beantwoorden met het ‘Mobiliteitsplan 2040’. In dit document staan allerlei ambities beschreven waarmee de groei van de stad in goede banen moet worden geleid. Hoe staat het er nu voor?
Tekst en fotografe: Bas van Setten
Veel van de ideeën in de mobiliteitsplannen zullen bekend in de oren klinken, omdat ze nu al op grote schaal worden toegepast. Zo staat in het plan dat lopen, fetsen, het openbaar vervoer en deelmobiliteit gestimuleerd moet worden omdat dit, ten opzichte van een privéauto, ruimte bespaart. Ook staat in het mobiliteitsplan dat alle bestemmingen bereikbaar moeten zijn voor automobilisten, maar dat dat niet altijd via de kortste of snelste route zal zijn. In aanloop naar 2040 wordt regelmatig pas op de plaats gemaakt om te kijken in hoeverre de ontwikkelingen nog in lijn zijn met de ambities. Hieronder een aantal, volgens de gemeente, opmerkelijke bevindingen uit de tussentijdse evaulatie.
Voor het eerst sinds jaren is er sprake van een afname van particuliere personenauto’s in Utrecht. Dat staat in het ‘Monitor Mobiliteitsplan 2024’, een tussentijdse evaluatie van de gemeente om te kijken of ze op weg is de doelen van 2040 te halen. Omdat de cijfers van 1 januari 2024 nog niet beschikbaar zijn, wordt gekeken naar nieuwjaarsdag 2023. Op die datum stonden er 108.652 privéauto’s (dit zijn ook leaseauto’s) geregistreerd in Utrecht en dat zijn er maar liefst 34 minder dan op 1 januari 2022. Daar komt nog eens bij dat het aantal inwoners in dezelfde periode is gegroeid met 6.242 Utrechters (Op 1 januari 2022 woonden er 361.742 mensen in de stad, op 1 januari 2023 waren dit er 367.984 en op 1 januari 2024 waren er 374.374 Utrechters). Deze afname is niet uniek voor Utrecht, ook in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag neemt het autobezit af. Wanneer we kijken naar het aantal auto’s per duizend inwoners was dit in het begin van 2023 het laagst in Amsterdam (239), daarna in Utrecht (300), Den Haag (308) en Rotterdam kent van de vier grote steden relatief gezien het hoogste aantal particuliere auto’s (317). Het gemiddelde van Nederland ligt met 440 auto’s per duizend inwoners overigens een stuk hoger. Tot slot zijn er in Utrecht qua autobezit gro-
te verschillen zichtbaar tussen de tien wijken die de stad telt. In Vleuten-De Meern is met 92 procent het aantal inwoners meteen eigen auto het grootst, gevolgd door Leidsche Rijn met 83 procent. In de Binnenstad is dit aandeel met 37 procent het laagst en Oost komt met 48 procent daarna.
Fiets
Een ander spraakmakend vervoersmiddel in Utrecht is natuurlijk de fets. Negen op de tien Utrechters had in 2023 zo’n tweewieler, en de fets is dan ook het meest gebruikte vervoersmiddel voor verplaatsingen binnen Utrecht. Zowel in 2023 als in 2022 wordt in 44 procent van de zogenoemde ‘interne verplaatsingen’ gekozen voor een fets. Ongeveer 33 procent van de Utrechters die zich binnen de stadsgrenzen verplaatsen deden dit in 2023 te voet en 17 procent koos voor de auto. Slechts 4 procent van de inwoners verplaatste zich in 2023 met het openbaar vervoer binnen Utrecht. Sinds 2018 is het gebruik van zowel de auto als het openbaar vervoer binnen de stad heel licht gedaald, en dat geldt ook voor de fets. In 2018 en 2019 werd de fets in ongeveer 47 procent van de gevallen gebruikt voor interne verplaatsingen, maar in 2020 en 2021 kelderde dit aandeel naar ongeveer 42 procent. In deze coronajaren was met name een verschuiving te zien van de fets naar lopen en in 2023 koos nog steeds een groter deel van de Utrechters de benenwagen dan voor corona. Ongeveer 78 procent van de Utrechters drijft de fets zelf aan, terwijl 18 procent een exemplaar heeft waarbij een accu dit ondersteunt en 1 procent heeft een speedpedelec (een elektrische fets met trapondersteuning tot 45 kilometer per uur). In de wijken Oost en Noordoost is met 96 procent het aandeel Utrechters met een eigen fets het grootst, terwijl dit in Overvecht met 76 procent het laagst is. Op de Hogeweidebrug (Gele Brug), De Meernbrug, Dafne Schippersbrug, Amsterdamsestraatweg, Archimedeslaan en
Weg tot de Wetenschap worden al een aantal jaar alle passerende fetsers geteld. Daaruit bleek dat er in 2023 op doordeweekse dagen gemiddeld 63.000 fetsers deze zes locaties voorbijreden. Ten opzichte van 2022 is dat een toename van 7 procent. “Met de groei van de stad, neemt ook het aantal fetsers toe”, is te lezen in de monitor.
Deelvoertuigen
Terwijl het aantal particulieren voertuigen in 2023 is gedaald ten opzichte van 2022, is het aandeel deelauto’s juist toegenomen. Zo waren er in 2022 844 deelvoertuigen die met een app te openen zijn en een jaar later waren dat er 977. Dit betekent dat Utrecht in 2023 266 deelauto’s heeft op 100.000 inwoners. Dit is het hoogste aantal na Amsterdam, waar 311 deelauto’s per 100.000 inwoners zijn. In Den Haag en Rotterdam is dit aantal met 105 en 95 deelauto’s per 100.000 inwoners een stuk lager. De kanttekening die bij deze cijfers gemaakt moet worden is dat het hier alleen gaat om auto’s die met een applicatie op de smartphone te openen zijn. Voertuigen waarbij nog een sleutel gebruikt moet worden om de deuren te openen zijn niet meegenomen.
“We schatten dat er, naast de 977 deelauto's die met een app te openen zijn, een structureel aanbod is van ongeveer 250 tot 350 particuliere deelauto’s die niet met een app te openen zijn.” In 2023 gebruikte bij 13 procent van de Utrechters iemand uit het huishoudens een deelauto. Dit zijn dan voertuigen die worden aangeboden door commerciële bedrijven als Greenwheels en MyWheels. In 21 procent van de gevallen werd de auto van een kennis, zoals de buren of familie, geleend. Ook dit valt volgens de gemeente onder het gebruik van deelvervoer. In de Binnenstad (27 procent), Noordoost en Oost (beiden 24 procent) en West (23 procent) ligt het gebruik van deelauto's relatief hoog. Hierbij is het informeel gebruik van een auto van bijvoorbeeld buren of vrienden niet meegeteld. Het laagst is het deelautogebruik
in Vleuten-De Meern (5 procent) en in Overvecht (8 procent). Niet alleen het aantal deelauto’s groeit in Utrecht, dit geldt ook voor het aandeel elektrische deelbakfetsen. Op 1 januari 2024 stonden er 180 van dit soort bakfetsen in de stad en dat zijn er 30 meer dan een jaar eerder. Ook stonden er in het begin van dit jaar 1.000 elektrische deelfetsen verspreid over de stad en dit aantal is in een jaar tijd verdubbeld. De niet-elektrisch aangedreven OVfets is echter nog steeds het meest populair in de stad. Zo maakte bij 36 procent van de Utrechters iemand uit het huishouden gebruik van een van deze fetsen. Bij 11 procent maakte iemand van het huishouden gebruik van een elektrische deelfets (zoals TIER) en bij 7 procent van een elektrische deelbakfets (zoals Cargoroo).
Bevolking
Tot slot omschreef de gemeente de groei van het aantal inwoners als ‘interessante ontwikkeling’. Het werd hierboven al even genoemd, maar het aantal Utrechters is van 1 januari 2023 tot en met nieuwjaarsdag een jaar later gegroeid met 6.390 mensen. Dat is een toename van ongeveer 1,7 procent en dat is de sterkste stijging sinds 2009. En de stad blijft groeien. “Utrecht is een aantrekkelijke stad. Dat merken we aan het toenemend aantal inwoners en bezoekers”, staat in de monitor. De verwachting is dan ook dat het aantal bewoners in 2040 groeit naar meer dan 470.000 mensen, bijna 100.000 meer dan nu. “De verdere verdichting van de stad maakt het noodzakelijk de beschikbare ruimte anders te gebruiken. Om onze groeiende stad gezond en bereikbaar te houden, geven we voorrang aan schone manieren van vervoer die zo min mogelijk ruimte innemen.” Dit streven lijkt gezien de cijfers langzaam te lukken. De vraag is natuurlijk of de trend zich doorzet. a
Gratis complete varifocale bril t.w.v. €179
Specsavers Utrecht Overvecht Roelantdreef 261 tel. 030 2613772
Uw zorgverzekeraar vergoedt minimaal 75% en Specsavers de rest voor
WIJ ZOEKEN EEN ENTHOUSIASTE & GEMOTIVEERDE MEDEWERKER:
minimaal 18 uur per week leuke collega’s goed salaris PAS JIJ IN ONS TEAM?
MINIMAAL 1 JAAR RELEVANTE HORECA-ERVARING
Sipr weet precies wat jouw fans willen horen. En dat is te zien.
De online marketingcampagnes van Sipr zetten aan tot verandering. We maken campagnes die jouw doelgroep waardeert én die jou verder helpen. Daar zijn we trots op. Kan jij wel een sterke campagne gebruiken?
030 - 2006 028 | sipr.online
Hoe Utrecht werk maakt van een rookvrije stad
In Nederland sterven jaarlijks 20.000 mensen door roken of meeroken. Om dit aantal te verminderen zijn er de afgelopen jaren meerdere maatregelen doorgevoerd, zoals neutrale verpakkingen, sluiting van rookruimtes en de verkoop van sigaretten uit het zicht. Dit jaar is daar een verkoopverbod op smaakjes van vapes bijgekomen en zijn sigaretten per 1 juli 2024 verbannen uit de schappen van de supermarkten. Ook komt er in 2030 een einde aan tabaksverkoop bij benzinepompen. Het land is hard op weg naar een rookvrije toekomst, maar hoe staat het ervoor in Utrecht?
Tekst: Emily Hengeveld / Fotografe: Bas van Setten
Iemand die door de straten van Utrecht wandelt, loopt nog geregeld door een wolk van sigarettenrook. Met name op terrassen wordt nog veel gerookt in de binnenstad. “Voor velen horen een drankje en een sigaret nu eenmaal bij elkaar”, zegt Wilfred Jager, eigenaar van Café De Stadsgenoot. Toch is het een gewoonte die de gemeente Utrecht liever niet ziet.
De gemeente wil dat alle kinderen in 2035 rookvrij opgroeien en dat niet meer dan vijf procent van de Utrechtse volwassenen rookt. Dat is vijf jaar eerder dan het doel dat de Rijksoverheid zichzelf heeft opgelgegd in het Nationaal Preventieakkoord. Volgens de gemeente ligt de lat in Utrecht bewust hoog. “Roken is een groot risico voor de gezondheid en de belangrijkste oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. Daarbij is nicotine zeer verslavend.”
Het gaat hierbij niet alleen om sigaretten, maar ook om vapes, snus en waterpijp. Uit onderzoek van het Trimbos Instituut blijkt dat onder jongeren vooral vapen populair is tegenwoordig. Daarom mogen vapes sinds 1 januari 2024 niet meer naar cola, perzik of andere zoetigheden smaken. Alleen tabakssmaken zijn toegestaan. Met dit verbod wil de overheid het gebruik onder jongeren terugdringen.
Rookvrije omgeving
In de strijd tegen roken richt de gemeente Utrecht zich in 2024 op drie hoofdthema’s. Ten eerste blijft de focus op een rookvrije omgeving. Op veel plekken waar kinderen komen, zoals musea, schoolterreinen, zwembaden, kinderboerderijen, speeltuinen, sportparken en bushaltes, mag niet meer gerookt
worden. Sportclubs moeten hier als huurder van maatschappelijk vastgoed bijvoorbeeld op toezien. De gemeente kan boetes opleggen, maar geeft aan dat er komend seizoen nog niet beboet zal worden om clubs de tijd te geven rookvrij te worden.
Deze maatregelen hebben echter ook een keerzijde. Volgens de gemeente verplaatst het roken nu naar entrees van gebouwen en de randen van rookvrije zones. Daarom worden rookvrij-aanduidingen verbeterd en komt er extra aandacht voor rookvrije entrees, in het bijzonder bij alle gemeentelijke locaties. Bij de ingangen van het stadhuis, Stadskantoor en onder meer de locatie voor jeugdgezondheidszorg aan de Al Masoedilaan gelden al rookvrije zones.
Het aanwijzen van te grote rookvrije zones, zoals parken, het stationsgebied of de hele binnenstad, is moeilijk volgens de gemeente. Te grote of onduidelijk gemarkeerde zones kunnen juist leiden tot negatieve effecten, zoals peukenafval buiten deze zones. Het Utrecht Science Park is daarentegen wel een rookvrije zone, maar er zijn in dit gebied door de gemeente vastgestelde rookgedoogplekken.
Dampende terrassen
Zoals gezegd zijn terrassen plekken waar nog wel veel gerookt wordt in Utrecht. Maar de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), die toezicht houdt op de naleving van de tabaks- en rookwarenregelgeving, kan hier niet op handhaven. Terrassen vallen namelijk niet onder het landelijke rookverbod. De gemeente probeert horecaondernemers daarom te stimuleren om zelf maatregelen te nemen tegen roken op hun terrassen,
bijvoorbeeld door geen asbakken op tafel te zetten of specifeke rooktijden in te stellen.
De Beurs op de Neude is een van de horecagelegenheden die een van deze maatregelen heeft overgenomen. Sinds kort staan er op het terras aan de voorzijde van het gebouw geen asbakken meer. Klanten moeten nu zelf om een asbak vragen als ze willen roken. “Ik heb het gevoel dat er sinds deze maatregel minder gerookt wordt op ons terras”, zegt Tea, medewerker van De Beurs. “Maar het mag nog wel.”
Ook bij Café Le Journal mag nog gerookt worden. “Op dit moment willen wij iedereen zoveel mogelijk welkom laten voelen, dus ook de rokers”, zegt Kay, werkzaam bij het café. Daar sluit ook Wilfred Jager, eigenaar van Café De Stadsgenoot, zich bij aan. “Er zijn natuurlijk een hoop mensen in de horeca die roken en voor velen horen een drankje en een sigaret nu eenmaal bij elkaar.” Daarentegen heeft Hofman op het Janskerkhof standaard een rookvrij gedeelte op het terras. Volgens een medewerker kunnen klanten dit ook vooraf reserveren.
Regulering aanbod
Een tweede thema waar de gemeente Utrecht in 2024 op inzet is het beperken van de verkooppunten. Tabaksproducten mogen slechts op een beperkt aantal plekken verkocht worden. De verkoop van sigaretten en andere tabaksproducten in supermarkten is sinds 1 juli 2024 verboden. Om te voorkomen dat er hierdoor een overvloed aan tabaksspeciaalzaken ontstaat, verbood de gemeenteraad vorig jaar juni ook de opening van nieuwe tabakszaken in Utrecht. Desondanks werd begin dit jaar een
nieuwe tabaksspeciaalzaak geopend aan de Twijnstraat. Een woordvoerder van de gemeente liet toen weten dat er een inspecteur op af gestuurd zou worden. Maar die kwam niet. In plaats daarvan stelde het college van Burgemeester en Wethouders (B&W) voor het verbod in te trekken, omdat er geen landelijk beleid is om nieuwe tabakszaken te stoppen. Hoewel het Rijk beperkte bevoegdheden geeft aan de gemeente om het aanbod van rookwaren te reguleren, blijft ze hierover wel lobbyen bij de overheid.
Gezonde leefgewoonten
Als laatste richt de gemeente zich op het realiseren van gezonde leefgewoonten. Volgens de gemeente rookte in Utrecht 20 procent van de volwassenen in 2022. Dat zijn ruim 55.000 mensen. Ook rookte 29 procent van de jongvolwassenen tussen 16 en 25 jaar. De gemeente wil dit aantal verminderen en biedt daarom ondersteuning. Een voorbeeld is het project Rookvrij Leven Overvecht 2023-2025, dat gezondheidsverschillen wil verkleinen. In een aantal wijken in Utrecht wordt meer gerookt dan in andere wijken. Een van die wijken is Overvecht. Daar rookte 27 procent in 2022. Ter vergelijking: in Vleuten de Meern en Leidsche Rijn was dat percentage in dezelfde periode 14 procent. Met de wijkgerichte aanpak van Rookvrij Leven Overvecht wil de gemeente zoveel mogelijk mensen bereiken en inspireren om te stoppen met roken. Zij werkt daarvoor samen met sleutelpersonen in de wijken, zoals huisartsen, imams en docenten. De gemeente hoopt met deze drie thema’s een stap dichter bij een rookvrij Utrecht in 2035 te komen. a
De gemeente probeerde de komst van deze tabakswinkel in de Twijnstraat tegen te houden, maar dat lukte niet
WIJ ZOEKEN EEN ENTHOUSIASTE & GEMOTIVEERDE MEDEWERKER:
AFWASSER
VANAF 16 JAAR
leuke collega’s goed salaris minimaal 18 uur per week meedelen in de fooi
ERVARING IS GEEN PRÉ MAAR PLEZIER IN JE WERK EEN MUST
MAIL JOUW MOTIVATIE NAAR HR@GANSPOORT.NL
“Altijd een leuke verrassing wat er door de brievenbus valt! Het zijn toegankelijke en tactische spellen in een praktisch klein doosje.”
Jolly Club is het leukste spellenabonnement van Nederland
verrast door de Jolly Club! spel
• 6 kaartspellen per jaar
• Gratis verzonden
• Vanaf 550 per maand!
Word nu lid van de Jolly Club en ontvang het spel Hot Potato gratis!
www.jollyclub.nl/duic
Rietveld Schröder Atelier: creatieve workshops collagekunst
Waar: Rietveld Schroderhuis
Wanneer: 26 juli tot 23 augustus
Prijs: 22,50
Creatievelingen kunnen hun ei kwijt bij het rietveld schroderhuis. Daar is namelijk een collage workshop waar wordt gefocust op abstractheid. Je leert technieken voor hoe je een krachtige en evenwichtige compositie kan maken, en het allerbeste? Je hoeft er niet eens goed voor te kunnen tekenen. Kunstliefhebbers kunnen ook blij zijn, want voorafgaand aan de workshop is een rondleiding door het huis.
LRC zomeravonden
Waar: leidsche rijn centrum
Wanneer: 20 juli t/m 24 augustus
Prijs: gratis
Hapje en drankje, een muziekje en een portie lekker weer. Aan die laatste kunnen we weinig doen, maar die andere twee wel degelijk. Liefhebbers van muziek zouden deze zomervakantie eens een bezoek kunnen brengen aan de LRC zomeravonden. Elke zaterdag vanaf het einde van de middag staat er op het Brusselplein een love muziekact die de sfeer erin brengt. Of dat nou Italiaans of Nederlandstalig is, alles komt voorbij.
Waar: Moreelsepark - de Parade
Wanneer: 31 juli t/m 5 augustus
Prijs: 8,50
Make love not war, wie kent die uitspraak nou niet? Tijdens de muzikale documentaire ‘Zie de Mens’ wordt gekeken naar hoe we meer van elkaar kunnen houden. Denk aan familie en naasten, maar ook onbekendere karakters zoals de persoon die voordringt in de supermarkt. Het haalt het bloed onder je nagels vandaan, maar hoe kan je zelfs dan liefde opbrengen voor een ander? Met het advies van kinderen wordt geprobeerd een antwoord te krijgen op die vraag. Tijdens de documentaire komt zang en audio uit gesprekken met kinderen voor. Experimenteel, en wie weet wordt de wereld er wel weer een stukje beter door.
A lazy sunday afternoon
Waar: julianapark
Wanneer: 28 juli Prijs: gratis
Nog zo’n gratis muziekevenement, maar dan nét wat anders. Geniet in het Julianapark op de zondagmiddag van het minifestival A Lazy Sunday Afternoon, dat zich focust op lokale artiesten. De invulling daarvan loopt sterk uiteen. Denk onder meer aan spoken word, singer songwriters en koren. Stof dat kleedje (of tentzeil als het heeft geregend) af, en nodig je leukste vrienden uit om aan te sluiten. Dan volgt die gezelligheid vast vanzelf.
Imarhan
Waar: EKKO
Wanneer: 31 juli
Prijs: 21,50
Imarhan is er voor iedereen die wel houdt van een avond met grensverleggende muziek. De band speelt namelijk een mix van Sahara-blues, groovy Afrikaanse funk en invloeden uit rock en jazz samen. Denk je nou ook: ik heb geen idee wat ik me daarbij moet voorstellen, dan is 31 juli de uitgelezen kans om die vraag beantwoord te krijgen. Verwacht in ieder geval geen zoetsappig liefdesliedjes die iets weghebben van The Sound of Music. Thema’s die aan bod komen zijn onder meer een vergeten generatie, met verwijzingen naar de natuur, onderdrukking, verloren jeugd, hoop en strijd.
ChatGPT Comedy
Waar: de kargadoor
Wanneer: 27 juli
Prijs: 22,00
Computers nemen steeds meer van onze banen over, maar onze humor zullen ze nooit kunnen begrijpen. Althans, dat is wat je misschien zou denken. Je kan zelf een oordeel vellen over die uitspraak tijdens de chatGPT comedy avond in de Kargadoor. Comedians nemen het op tegen het orakel van het internet, om voor eens en altijd te bepalen wie nu eigenlijk de allerbeste moppentapper is.
Quiz Zegers
Waar: Slachtstraat Filmtheater
Wanneer: 30 juli t/m 27 augustus Prijs: gratis
Algemene kennisfanaten opgelet: blijf deze zomer scherp door middel van de Quiz Zegers. Iedere laatste dinsdag van de maand is er weer een quiz bij het Slachtstraat Filmtheater. Meedoen is belangrijker dan winnen, maar uiteraard zijn er ook een aantal leuke prijzen te bemachtigen. Goed om te weten: teams mogen uit maximaal 4 personen bestaan.
Zie de Mens
Straatnamen
Schroeder van der Kolkstraat
De wieg van Jacobus Schroeder van der Kolk stond dan misschien in Leeuwarden, deze hoogleraar heeft wel veel betekend voor Utrecht. In de binnenstad, in de buurt Hooch Boulandt, is een straat naar hem vernoemd: de Schroeder van der Kolkstraat. Wie was hij?
Jacobus Ludovicus Conradus Schroeder van der Kolk werd op 14 maart 1797 geboren in Leeuwarden als zoon van arts Hendrik Willem van der Kolk en Wilhelmina Philippina Catharina Schroeder. Hij was pas 15 jaar toen hij in Groningen geneeskunde ging studeren. Na zijn afstuderen was hij een aantal maanden arts in Hoorn, daarna werd hij ‘inwonend geneesheer’ in het Buitengasthuis in Amsterdam. Tot op dit moment in zijn leven had hij nog weinig binding met Utrecht, maar daar kwam in 1827 verandering in.
In 1827 volgde Schroeder van der Kolk namelijk professor Jan Bleuland op. Schroeder van der Kolk werd hoogleraar in de anatomie en de fysiologie aan de hogeschool in Utrecht. In hetzelfde jaar dat hij hoogleraar werd, trad hij toe tot het bestuur van het krankzinnigengesticht in Utrecht. ‘Krankzinnigen’, zoals de psychiatrisch patiënten werden genoemd, werden in die tijd in het
dolhuis ondergebracht. Op een behandeling hoefden zij toen niet te rekenen. Ze werden mishandeld, belachelijk gemaakt en gebrekkig verpleegd.
Schroeder van der Kolk dacht daar anders over en wist de andere bestuurders van het gesticht ervan te overtuigen dat krankzinnigen als zieken moesten worden beschouwd. Op deze manier was hij verantwoordelijk voor de hervorming van het gesticht, dat al snel als succesvol werd beschouwd. Schroeder van der Kolk werd door de Nederlandse regering gevraagd om advies te geven over de behandeling van psychiatrische patiënten, wat ten grondslag lag aan de krankzinnigenwet van 1841. Hij zette zich daarnaast in voor alcoholverslaafden, als lid van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Sterken Drank.
Schroeder van der Kolk was getrouwd met Cornelia Templeman van der Hoeven en later met Geertruid Elisabeth Schröder. Hij kreeg uit beide huwelijken zeven kinderen. Schroeder van der Kolk overleed na een kort ziekbed onverwacht op 1 mei 1862. In 1865 is op Begraafplaats Soestbergen een monument onthuld ter nagedachtenis. a
In other news
‘Den Haag und Utrecht: Hier werden Radfahrer-Träume wahr’
Het komt met enige regelmaat voor: buitenlandse media schrijven graag over Utrecht als fietsstad. Deze keer is het de beurt aan de Aachener Zeitung, die Utrecht met grootse woorden omschrijft. “Den Haag en Utrecht: hier worden fietsdromen werkelijkheid”, zo luidt de kop. In het kader van de Tour de France Femmes, die in augustus in Rotterdam start, dook de Aachener Zeitung in mooie fietsroutes in Zuid-Holland en Utrecht, tot op heden de enige stad ter wereld die alle grote wielerrondes ontving. De fietstocht leidt ze in Den Haag langs allerlei bezienswaardigheden. In Utrecht wordt natuurlijk de fietsenstalling bij
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
De stad in cijfers
In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van het aantal Utrechters dat een fets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
Verkeersveiligheid is zo’n thema dat regelmatig voorbijkomt in gesprekken tussen vrienden, collega’s of familieleden. De opkomst van nieuwe vervoersmiddelen zoals fatbikes brengt de discussie ook wat vaker naar de voorgrond. Hoe is het gesteld met de verkeersveiligheid in Utrecht?
De gemeente Utrecht heeft onlangs een soort tussenstand op het gebied van mobiliteit gepubliceerd. In de zogenoemde monitor worden verschillende thema’s behandeld die te maken hebben met hoe mobiliteit in de stad zich ontwikkelt en of dat in lijn is met de doelen die de gemeente heeft opgesteld in het Mobiliteitsplein 2040.
Het document behandelt uiteenlopende
onderwerpen, zoals auto- en fietsbezit van Utrechters, maar ook toegankelijkheid van bushaltes en tevredenheid over autoparkeren. Verkeersveiligheid is ook een van de onderwerpen.
Uit het rapport blijkt dat het nogal per wijk verschilt hoe tevreden inwoners zijn met de verkeersveiligheid in hun eigen buurt. In Overvecht is 53 procent van de ondervraagden (zeer) ontevreden over de verkeersveiligheid, terwijl dat percentage in Oost een stuk lager is. Daar geeft 23 procent van de ondervraagden aan (zeer) ontevreden te zijn. In de grafiek is voor alle wijken te zien hoe inwoners de verkeersveiligheid ervaren. Het gaat om cijfers uit 2023. a
het station niet vergeten en Utrechts fietsburgemeester wordt aangehaald.
Verder is opvallend dat de Aachener Zeitung afreist naar Utrecht Science Park, om een rondje te maken over het regenboogfietspad. “Der längste Regenbogen-Radweg als Zeichen für Vielfalt und Toleranz.” Vervolgens komt ook het terugbrengen van de singel aan bod, evenals het begrip ‘Fahrradstraße’ dat volgens de Aachener Zeitung gekopieerd is uit Duitsland.
“Sowohl Utrecht als auch Den Haag bieten eine Vielzahl von thematischen Fahrradrouten, die es ermöglichen, die Städte und ihre Umgebung zu erkunden.” a
VERDWENEN VILLA'S IN UTRECHT
Huize Raadwijk aan de Vondellaan
Aan de Kruisvaart, bij de spoorlijn en de Vondellaan-bocht, stond tot 1938 een buitenhuis. Behalve als woning voor welgestelden diende Huize Raadwijk in de loop der tijd als kostschool voor jongeheren, als scheepsmachinefabriek en als muziekbibliotheek. Alleen de straatnaam herinnert nog aan Raadwijk, verder maken de auto's op de Vondellaan, de bussen op de Dichtersbaan en de voorbijrazende treinen het moeilijk voorstelbaar dat dit ooit een groene oase was.
Over de oorsprong van Huize Raadwijk is weinig bekend. Afgaand op de stijl moet het in de 18e eeuw gebouwd zijn op de plek waar een pannenbakkerij stond. Het huis was rechthoekig met een rondom doorlopend dak en schoorstenen op de hoeken. Het had twee verdiepingen en een zolder. Erachter stond eenzelfde soort gebouw, verbonden met een muur met poortje, maar eenvoudiger uitgevoerd zonder dakkapellen. In de loop der jaren werd dat gedeelte als apart herenhuis verhuurd of als bedrijfsruimte gebruikt.
Vanaf 1808 werd het hoofdhuis bewoond door Simon Hendrik Rose (1769-1823), gemeenteraadslid, gewezen VOC-koopman en oud-resident van Cheribon in Nederlands-Indië. Na zijn dood bleef echtgenote Johanna Susanna Senn van Basel (1775-1850) er wonen; zij stond te boek als 'koopvrouw'.
Instituut voor Jonge Heeren
In 1851 nam onderwijzer Adrianus Kooiman (1817-1886) een kostschool in Jutphaas over. Welgestelde jongens werden op zijn 'Instituut voor Jonge Heeren' voorbereid op de universiteit of de academies van Breda (offciers) en Delft (ingenieurs). In 1857 liet Kooiman weten dat zijn kostschool naar Utrecht was verhuisd: 'Het aangekochte woonhuis beveelt zich aan door ligging en doelmatigheid en geeft den Kostleerlingen het genot van eene vrije beweging in eenen ruimen tuin, waarachter eene bad- en zweminrigting gevonden wordt.' Het was de Kruisvaart waarin gezwommen kon worden; de nieuwe plek was Raadwijk. Die naam gebruikte Kooiman pas vanaf 1861 toen hij adverteerde als 'Instituut Raadwijk'. Hij zocht toen trouwens een 'Prot. Gymnastiek- en Schermmeester, die vooral bekend is met de Kamer-Gymnas-
tiek en bewijzen van geschikt- en bekwaamheid en goed zedelijk gedrag kan overleggen'. Er werd veel gesport en er verrees zelfs een gymzaal.
Rond 1870 kreeg Raadwijk een nieuwe eigenaar: de letterkundige en pedagoog Adam Hendrik Raabe (1834-1899), die kort daarvoor in Utrecht gepromoveerd was. Ook hij begon een kostschool 'waaraan tal van mannen, die later een geachte positie bekleedden, hun opleiding ontvingen'. Toen Raabe later directeur werd van Instituut Noorthey in Voorschoten, wilde hij Raadwijk verkopen. De veiling van '2 heerenhuizen, tuinmanswoning, 3 annexe woningen en gymnastiekzaal, tuinen en wandelpark, te zamen groot 12574 m²' werd in 1890 echter bij 40.000 gulden opgehouden. Er kwamen toen huurders, onder wie Jean Ulric Gustave Schoch, kapitein der artillerie. Zijn dochter Amanda van Hoogstraten–Schoch (1869-1951) zou later haar roman 't Swanevecht, dagboek van twee generaties (1930) baseren op het leven in Raadwijk. Ze beschreef het huis met 18 kamers en lange marmeren gang. In de vertrekken waren schoorsteenmantels met spiegels, witte en vergulde plafonds en geschilderde bovendeurstukken.
In 1892 was er weer een veiling, met de 'fraai aangelegde Voor-, Achter- en Moestuinen en uitgestrekt Wandelpark' als aanbeveling. Vanwege de ligging aan waterwegen was Raadwijk echter ook 'bizonder geschikt tot het oprichten van fabrieken en tot vele andere, groote ruimte vereischende inrichtingen'. De verkoop lukte opnieuw niet, want Raabe ging zelf weer in Raadwijk wonen en 'zag zich gaarne wederom belast met de opleiding van eenige Jongelieden, uit den gegoeden stand'. Hij overleed er in 1899.
Machines en liederen Raadwijk werd gekocht door Dirk Willem van Rennes (1836-1934), eigenaar van Machinefabriek Drakenburgh in het gelijknamige pand aan de Oudegracht. Gespecialiseerd in scheepsmotoren, noopte overlast voor
de omgeving Van Rennes een nieuwe plek te zoeken: Raadwijk. Het tweede huisdeel werd bedrijfsruimte en er verrezen nieuwe fabrieksgebouwen. Toch bleef de omgeving nog idyllisch groen. Veel Utrechters kwamen naar de badinrichting in de Kruisvaart, waarvoor Van Rennes overpad verleende. Huize Raadwijk zelf werd door de familie Van Rennes bewoond, met het nodige huispersoneel waarvoor vele wervingsadvertenties verschenen. Ook componiste en zangpedagoge Catharina van Rennes (1858-1940) zal over de vloer zijn gekomen bij haar oom en tante. In 1927 werd Huize Raadwijk betrokken door het gezin van Dirk Lubertus Braakman (1887-1966), meubelontwerper en bedrijfsleider van UMS-Pastoe. Een van de zoons tekende later uit zijn herinnering een plattegrond met '16 kamers, 2 keukens, 2 kelders, 2 wc's, 2 plee's'. In 1933 huurde de Koninklijke Vereniging 'Het Nederlandsche Lied' het huis voor liederenpromotor Frits Coers (1868-1937) 'wiens groote muziekbibliotheek waaruit in hoofdzaak het materiaal voor de "Liederen van Groot Nederland" wordt geput, in deze woning een passend onderdak zal verkrijgen'. Muziekpublicist Wouter Paap bezocht Coers op Raadwijk: 'Daar hebben wij hem dan op een avond opgezocht in zijn kamer, waarvan de wanden bedekt zijn met portretten, herinneringen aan personen die hij vereert, waar zijn schrijftafel zucht onder den last van vele boeken, waaronder vaak zeldzame en curieuse exemplaren.' Coers verhuurde ook kamers aan studenten. Machinefabriek Drakenburgh werd in 1938 in afgeslankte vorm voortgezet in Leiden. De Spoorwegwerken (verbreding en verhoging van de spoorlijn) maakten in dat jaar de afbraak van Huize Raadwijk noodzakelijk, terwijl op het terrein woningen werden gebouwd door Schumachers Bouwbedrijf. De nieuwe huizen in de hoek van de Vondellaan en de Da Costakade kregen als adres Raadwijk. a
Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief
Huize Raadwijk in 1933
Raadwijk in 1935 met rechts Machinefabriek Drakenburgh
WAT VINDEN DE LEZERS?
DUIC-lezers aan het woord
Dilemma’s op het Domplein; wat wil Utrecht met het bekendste plein van de stad?
De geboortegrond van Utrecht, zo mag het Domplein wel getypeerd worden. Maar er liggen ook dilemma’s, die veelal te maken met een heel modern probleem, de fets. Het plein voelt nu soms nogal chaotisch. Een belangrijke fetsroute doorkruist het Domplein en dagjesmensen zijn daar niet altijd op berekend. De gemeente heeft samen met bewoners en andere partijen twee jaar gewerkt aan een zogenoemd gebiedsprofel. Dat lijkt echter geen soelaas te bieden.
Utrechtvoorutrecht:
“Volgens mij is er niet echt een probleem? Tuurlijk, het is er druk maar er gaat nooit iets mis. Overigens rijdt er ook een gewone stadsbus. Lijkt me waardevol dat die ook gewoon blijft rijden. Nu dure keuzes maken “omdat er al veel geld in is gestoken” is een mooi voorbeeld van sunken cost fallacy. Volgens mij hoeven we daar niet in mee te gaan.”
JdV:
“Maak er een zebrapad en een stoplicht. Klaar. Meer bankjes, groen, fetsen kunnen in de diverse fetsenstallingen zoals op de Neude.”
Kees Truijens:
“Het Domplein is zondermeer een van de meest mooie en bekendste pleinen van Nederland door haar historisch belang. Daarom is fets parkeren en de volstrekt chaotische indeling een schande. Waarom wordt geen voorbeeld genomen aan beroemde buitenlandse pleinen waar de wandelende bezoeker de rust heeft om van deze bijzondere plek en sfeer te genieten?”
Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.
Boten met brandstofmotor mogen straks niet op Kromme Rijn
Het waterschap had de wens al uitgesproken en nu is het defnitief: boten met brandstofmotoren mogen vanaf 2025 niet meer varen op een deel van de Kromme Rijn in Utrecht.
Wouter:
“Beetje raar, als nou de reden was, we willen minder geluidsoverlast, stankoverlast, de boten lekken diesel in het water etc. dan had ik het begrepen. Maar dit verbod is gewoon omdat er teveel boten varen? Ben benieuwd welke maatstaf van waterkwaliteit hiermee vooruit zou moeten gaan.”
Koen:
“Wat een wijs besluit, is er tenminste nog een stuk (water) natuur dat niet wordt verpest door stinkende en lawaai makende boten. Op de grachten is al erg genoeg.”
Jan:
“Wie zegt dat de waterkwaliteit verbeterd door minder bootjes te laten varen, dat vind ik niet zo een twee bewezen. Terwijl het wel weer zorgt dat alleen de rijke boven klasse daar kan blijven varen.”
Illegaal kunstwerk op muur van Centraal Museum is nu onderdeel van tentoonstelling
Grafti-artiest Beaps beschilderde zonder toestemming de muur van het Centraal Museum en nu is zijn werk werd opgenomen in de nieuwe tentoonstelling ‘Spuiten en stikken’. De expositie staat in het teken van de graftiwereld.
Bah:
“Ik vind het schandalig dat deze vorm van vernielzucht beloond wordt met een soort van ofciële erkenning. Schandalig en onbegrijpelijk. In plaats van dat geklieder op te nemen in een expositie, zou die kliederaar subiet vervolgd moeten worden voor vernieling van andermans eigendom.”
W.H.de Groen:
“Perfecte actie van het Centraal Museum en alle complimenten daarbij. Her CM neemt hiermede signalen uit de samenleving serieus en betrekt deze in hun beleid. Nu de politiek nog….!!!”
GeeWee:
“Centraal Museum hoopt dat Beaps de nieuwe Banksy blijkt te zijn…”
SPORTUTRECHT
Een primeur en een grote groep enthousiaste voetballers
"Ik zag vorig jaar een oproep van de KNVB langskomen waarin medewerking gevraagd werd om schoolvoetbal ook voor kinderen uit het speciaal onderwijs te organiseren. Wij hebben hier bij SportUtrecht het team Uniek, dat direct enthousiast was. We hebben niet alle scholen uitgenodigd, enkel de zogenoemde cluster 3-scholen. En hoewel kleinschalig, we hebben een primeur en iedereen was razend enthousiast."
Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers
Aan het woord is Mats Meijerhof, projectleider van het schoolvoetbal in Utrecht, waar jaarlijks zo’n 5000 kinderen aan deelnemen. Dit jaar kende dit traditionele toernooi dus een primeur door de deelname van zo’n 75 kinderen uit het speciaal onderwijs. Op vrijdag 7 juni was het hun dag op het complex van DVSU in Lunetten. De locatie had niet beter gekozen kunnen worden, want DVSU is een club die zich al jarenlang inzet voor inclusie door onder andere de diverse teams met G-voetbal.
‘’De KNVB wil dit concept graag landelijk neerzetten. En dus ook dat er aan dit Utrechtse toernooi scholen uit de regio meedoen. Wellicht dat dit iets is voor de toekomst, maar wij richten ons in de eerste instantie op de Utrechtse scholen. Voor ons is uitbreiden van het aantal deelnemers dus geen doel op zich. Nu hebben kinderen van de Ariane de Ranitz-, Lux- en de Rafaelschool meegedaan. Door de kleinschaligheid hebben we het heel goed kunnen voorbereiden, gebruikmakend van de kennis, tips en wensen van deze scholen. Want hoewel de opzet precies dezelfde is als van het traditionele Schoolvoetbaltoernooi, zijn er toch enkele aspecten waar je extra aandacht aan moet besteden.’’ Als voorbeeld noemt Meijerhof het onderwerp scheidsrechters. Daar waar bij het
reguliere Schoolvoetbaltoernooi ook gebruik wordt gemaakt van spelbegeleiders, die door de scholen zelf worden geleverd, zijn goede scheidsrechters nu juist zeer gewenst voor deze doelgroep. ‘’Hier is het belangrijk dat de regels strak worden gehandhaafd. Dat schept duidelijkheid en werkt heel fjn. We beschikken gelukkig over een lijst met vrijwilligers die dit niet alleen goed kunnen, maar die het ook leuk vinden. Daarnaast hebben we ook veel hulp gekregen van DVSU.’’
Zijn collega Stan Scheurink van het team Uniek vult aan: ‘’We kennen in Utrecht 18 speciaal onderwijsscholen waaronder Pro (praktijkonderwijs), SBO (speciaal basisonderwijs), SO (speciaal onderwijs) en VSO (voortgezet speciaal onderwijs). Binnen het (V)SO is er sprake van onderscheid in clusters. Cluster 1 is voor blinde, slechtziende leerlingen. Cluster 2 voor dove, slechthorende leerlingen of leerlingen met een taal-spraakontwikkelingsstoornis. Cluster 3 is er voor lichamelijk gehandicapte en/of verstandelijk gehandicapte en langdurig zieke leerlingen (somatisch) en dan kennen we nog cluster 4, bedoeld voor kinderen met psychische stoornissen en gedragsproblemen. Wellicht dat we volgend jaar wat breder gaan uitnodigen binnen de Utrechtse scholen, maar daarover moeten we nog wel het gesprek voeren.’’
ZOEKPLAAT
Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE
Iedereen die dat wil, moet in Utrecht kunnen sporten en/of bewegen, met of zonder een beperking. Soms is daar wat extra hulp of ondersteuning voor nodig. SportUtrecht helpt daar een handje bij, in samenwerking met de KNVB en drie scholen uit het speciaal onderwijs. Op het complex van DVSU in Lunetten is begin juni het Utrechtse Schoolvoetbaltoernooi 2024 afgesloten met deelname van kinderen uit het speciaal onderwijs.
Nabil Azarkan is onder andere docent sport en spel bij de Rafaelschool uit Kanaleneiland en heeft voorafgaand aan het toernooi fink geoefend met de leerlingen om ze klaar te stomen voor dit toernooi. ‘’We hadden drie teams en hebben werkelijk een geweldige dag gehad. Ik geef hier op school iedere maandag voetballes aan de jongens en meisjes en ze verheugden zich enorm op dit toernooi. Het was hartstikke goed georganiseerd en iedereen heeft heel veel plezier gehad. Ook het feit dat iedereen een prijs kreeg
en niet alleen de winnaars is goed aangeslagen, zo kreeg iedereen een beloning.’’ Ex-international keepster Sari van Veenendaal opende het toernooi, wat de dag extra speciaal maakte. Azarkan, die naast docent ook buurtsportcoach is in de wijken Kanaleneiland, Rivierenwijk en Hoograven, weet zeker dat de Rafaelschool volgend jaar weer mee gaat doen. Mats Meijerhof is dat met hem eens. ‘’Ook wij vonden het fantastisch, gaan dit uitgebreid evalueren en daar waar nodig de puntjes op de i zetten.’’ a
Sportiviteit en respect voor elkaar waren aantoonbaar aanwezig op de sportdag voor de leerlingen van de Rafael-, Ariane de Ranitz- en de Luxschool. Op de foto in het groen de Rafaelschool. De in het oranje gestoken leerling is van de Ariane de Ranitzschool.
