Mısır Piramitleri Duygu Önen o oduygu10@hacettepe.edu.tr
Mısır Piramitleri
Mısır Piramitleri, Mısır’da yer alan eski piramit şekillerde yapılardır. Mısır’ın büyük ırmağı Nil’in batı kıyısında bulunur. Her biri 20 ton olan taşlardan inşa edilmiştir ve bu taşları temin edilebilecek en yakın mesafe yüzlerce kilometre uzaklıktadır. Bu taşların nasıl getirildiği konusunda kesin olmayan farklı varsayımlar bulunmaktadır.
Mısır Piramitleri denildiğinde ve dünyanın 7 harikası içinde düşünüldüğünde akla gelen 3 piramit olmaktadır. Ancak bu piramitler tartışılırken ilk akla gelen piramit, krallığın dördüncü hanedanlığının ikinci imparatoru Mısır Firavunu Khufu'nun, bilimsel saptamalara göre anıt-mezar olarak MÖ 2560'ta yaptırdığı Büyük Piramittir ya da başka bir deyişle Keops Piramididir.
Piramitler Hakkında Genel Bilgiler Ehramlar olarak da bilinen Mısır piramitleri, çoğu eski ve orta krallık döneminde Mısır krallarının (Firavun) mezarları üstüne yapılmış büyük anıtsal yapılardır. Orta ve Güney Amerika’da Mayalar, Aztekler ve İnkalar tarafından benzer yapılar yapılmıştır ama gerçek piramitler Mısır’dadır. Yunanca pyramis sözcüğünden türemiş olan piramitlerde genellikle taş ya da tuğla kullanılmıştır. Mezar odası çoğunlukla piramidin üzerine oturduğu kayanın içine oyulmuştur. Eski Krallık’ta 2. hanedan döneminin sonuna kadar (yaklaşık İ.Ö.1650) krallar ve soylular mastaba denen mezarlara gömülürlerdi. Mastabalar, dikdörtgen biçimli, yan duvarları içeriye doğru eğimli ve üst yüzeyi düz olan; daha çok üstü kesik bir piramide benzeyen anıtmezarlardı. 3. hanedan döneminde (İ.Ö.2650-2575) kral mezarlarında taş kullanılmaya başlandı. İlk piramit, bu dönemde, Kahirenin yakınındaki Sakkara’da ünlü mimar İmotep tarafından yapıldı. Kral Zoser için tasarlanan ve üst üste konmuş altı mastabadan oluşan bu anıtmezara Basamaklı Piramit denmiştir.
Kutsal sayılan ölmüş krala armağanların sunulduğu bir tapınağı da içeren Basamaklı Piramit ve ek yapıları geniş bir duvarla çevrelenmiştir. 60 metre yüksekliğinde olan ve kireç taşından yapılan bu piramit Eski Mısır’ın en güzel anıtlarından biridir. Yapının altından toprağın içine uzanan 11 geçitte kral ve bazı soyluların pembe granit ve albatrdan (kaymak taşı) yapılma lahitleri bulunur. Ne var ki, bu lahitler, daha önce soyulduğu için bu
kişilerin mumyalanmış cesetleri bulunamamıştır. Bölgede daha birçok piramidin yapıldığı sanılmaktadır. 1953’te Sakkara’da 3. hanedan döneminden kalma tamamlanmamış bir başka basamaklı piramidin kalıntılarına rastlanmıştır. 7 Harika'nın hala yaşayan tek kanıtıdır. Büyük Piramit ya da Khufu-Keops Piramidi hala zamana karşı dimdik duruyor ve yok olmamakta direniyor. Mısır piramitleri yeryüzündeki anıtkabirlerin en eskileri ve en büyükleridir. Bunların en haşmetlisi olan Keops Piramidi dış görünüşü ile de “Dünyanın birinci harikası olma niteliğinde hak kazanmıştır.
Piramitleri Kim Yaptı? Piramitler, başlarındaki mimarlar, mühendisler ve başka uzmanlar tarafından yönlendirilen on binlerce Mısırlı tarafından yapılmıştır. Piramitler tam bir teknik ustalık ve mühendislik yeteneği başyapıtıdır. Yerleştirilişi, yapının dev boyutları kullanılan kireçtaşından yapılan blokların boyut ve ağırlıkları, içlerinde sakladıkları gizem şaşırtıcıdır.
Mısır Piramitlerinin Yapılışı 1. Kuram Bilimsel geleneğe göre, Büyük Piramit 20 yılda yapılmıştır. Önce bir kent yapılmış, taş blokları taşınmış ve yığılmıştır. Yüzeyin düzleştirilmesi için
uzun zaman çalışıldığı bilinmektedir ama taş blokların nasıl yerleştirildiği henüz anlaşılmış değil, çeşitli kuramlar üretiliyor. Bir kurama göre yapılan spiral bir rampaya çıkarılan taş bloklar üst üste konuluyordu. Rampa çamur kaplanıyor, sulanıyor ve taş bloklar itilerek kaydırılabiliyordu. Herodot’un yazdığına göre bu rampanın inşaası da 10 yıl sürmüştür.
2. Kuram Bir diğer kurama göre, taş bloklar dev manivelalarla kaldırılıyordu. Başka bir inanışa göre ise önce temeller kazılmış (100,000 işçi tarafından elle), sonra kesilen tanesi iki tonluk iki milyon taş taşınmış (100,000 işçi tarafından elle) ve son olarak üstüste dizilmiş. Yüzeyin pürüzsüz olması için bir dış kaplama yapılmış ama güneş, klor, egzoz ve kum fırtınaları dış kaplamaları yıpratmıştır. Aslında Piramitlerin merdivenli değil, düz bir yüzey şeklinde inşaa edildiği düşünülmektedir.
3. Kuram Piramidin yapımında kullanılan kayalar Nil ırmağının karşı kıyısından getirilmiş, kireç taşı Kahire yakınlarından, granit ise Assuan’dan taşınmıştır. Kabaca yontulan granit bloklar, silindirler üzerinde çekilerek ırmağa getirilir ve buradan mavnalarla piramide en yakın yük iskelesine taşınırdı. Bloklar, iskele ile piramit arasında döşenmiş granit geçitten, tahta silindirler üzerinde çekilerek yerine ulaştırılırdı. Taş blokları çıkaran ve taşıyan kişiler kendi adlarını kırmızı bir boya ile taşın üzerine yazarlardı. Bu yazılar bugün de okunabilmektedir. Taşlar çok düzgün bir biçimde bakır aletlerle işlenirdi.
http://www.youtube.com/watch?v=TAvIyPbuM8s http://www.youtube.com/watch?v=ZH2ApH6NeSs http://www.youtube.com/watch?v=cVocAVQXMhE
,
Mısır Piramitleri(Kanıtlanmamış bazı rivayetler): Her biri 20 ton olan taşlardan inşa edilmiştir ve bu taşları temin edilebilecek en yakın mesafe yüzlerce kilometre uzaktadır. Piramit kimin adına yapıldıysa, onun bulunduğu odaya, yılda iki defa güneş girmektedir (doğduğu ve tahta çıktığı günler). Mumyalarda radyoaktif madde bulunduğundan; mumyaları ilk bulan 12 bilim adamı kanserden ölmüştür. Piramitlerin içerisinde ultra sount, radar, sonar gibi cihazlar çalışmamaktadır. Piramitlerin içi yazın soğuk, kışın sıcak olur. Piramit üzerinden geçtiği varsayılan meridyen, karaları ve denizleri tam eşit iki parçaya bölmektedir. Piramitlerin içinde süt birkaç gün süreyle taze kalır ve daha sonra hiç bozulmadan yoğurt haline gelir. Piramitin içine bırakılmış su beş hafta süreyle bekletildikten sonra yüz losyonu olarak kullanılır. Kirletilmiş suyu, birkaç gün piramitin içine bırakırsanız, suyu arıtılmış olarak bulursunuz. Keops Piramidinin yüksekliğinin bir milyara çarpımı yaklaşık olarak dünya ile güneş arasındaki mesafeyi vermektedir. Piramit kusursuz bir jeodezik yöneliş noktasıdır. Nirengi sayesinde göze görünen tüm karaların ölçülebildiğini Napolyon’un bilginleri saptamışlardır. Piramitle hem kürenin hacmi hem de dairenin yüzeyi hesaplanabiliyor. Bitkiler piramitin içinde daha çabuk büyür. Keops Piramidinin taban çevresi, yüksekliğin iki katına bölünmesi Pi sayısını vermektedir. Çöp bidonu içindeki yemek artıkları hiç koku yaymadan piramitler içinde mumyalaşır. Kesik, yanık, sıyrık gibi yaralar bir piramidin içinde daha çabuk iyileşme eğilimi gösterir. Piramitlerin bazı odalarının içinde ne olduğuna hakkında bir bilgi yoktur. Araştırmacıların çoğu ya içinde kayboldu ya da aynı yerde birkaç tur attılar fakat içlerini göremediler. Piramitler Orion takım yıldızlarının dünyadan M.Ö.10500 yılındaki göründüğü açıda ve birebir yaklaşımıyla inşaa edilmişlerdir. Piramidin dörtgen biçimli tabanının normal kenar uzunluğu 365,342 Mısır endazesine denk gelir. Bu sayı, tropik güneş yılının günlerinin sayısına eşittir.
Üç Giza Piramidinin geometrik ve gözlemsel ilkelere dayalı bir plana göre inşa edildiği ve bu planın da doğrudan astronomik gözlemlere dayandığı ileri sürülmektedir. Bazı Gül-Haç ve mason ekolleri, Büyük Piramit'in ritlerdeki dereceleri temsil ettiğine inanırlar. Piramidin yapım planında sık sık karşımıza çıkan 286,1022 sayısı anahtar sayı olarak kabul edilir, çünkü bu sayı güneş ve yıldız yılının değerini, güneş ile yeryüzü arasındaki uzaklığı, yeryüzü ile yörüngesi arasındaki ilişkiye göre yerçekimi kanununu ve yeryüzü yörüngesinin merkezkaç değişimlerinin sınırlarını belirlemeye olanak sağlamaktadır.
Kaynakça Chisholm, J. ve Reid, S. (2004). Piramitleri kim yaptı?. Ankara: TÜBİTAK. Mısır Piramitleri, (2008). 15 Aralık 2012 tarihinde http://www.yenimakale.com/misir-piramitleri-ile-ilgili-hersey.html adresinden erişildi. Piramitler nasıl yapıldı?, (2011). 15 Aralık 2012 tarihinde http://www.youtube.com/watch?v=TAvIyPbuM8s adresinden erişildi.