D O N D E R D A G 2 9 O K T O B E R 2 015
MAALTIJDSERVICE Gezond eten, boodschappen en een praatje >> 2
Wehelpen.nl steekt aloude burenhulp in nieuw jasje >> 4
De Afvallers: Richard krijgt hulp van een ervaringsdeskundige >> 5
Johannes Sahusilawene brengt een krat met eten. Ding Dong biedt de mogelijkheid samen met de koelverse maaltijden ook boodschappen aan huis te leveren.
2 L E E U WA R D E R C O U R A N T D O N D E R D A G 2 9 O KT O B E R 2 015
FOTO JEROEN HORSTHUIS
Omdat ouderen langer thuis blijven wonen wordt de kant-en-klaarmaaltijd belangrijker. De vroegere Tafeltje Dekje-stichtingen worden steeds professioneler.
GEZONDHEID&CO KORT Gratis brood
Arend van Wijngaarden
KANT-EN-KLAAR V
an achter het raam ziet een gebogen vrouw van boven de tachtig het groene busje van de maaltijdservice al komen. ,,Johannes! Daar ben je weer!’’ Chauffeur Johannes Sahusilawene brengt zijn groene krat met twee kant-en-klaarmaaltijden naar binnen en wil ze in de koelkast zetten. ,,Oh, hier staan er nog een paar.’’ De vrouw reageert een beetje beschaamd. ,,Oei ja, ik heb gesmokkeld. Maar als mensen me vragen om bij ze te komen eten of om uit eten te gaan, zeg ik natuurlijk geen nee.’’ ,,Nee natuurlijk niet’’, zegt Johannes. ,,Even kijken, nou ze zijn nog niet over datum hoor, ik zal ze op datum zetten. En zal ik voor over twee dagen dan maar een paar maaltijden minder brengen?’’ ,,Nou, doe maar eentje minder, ik wil ook niet verhongeren hè’’, lacht de vrouw. ‘Maaltijden en meer’, staat er in grote letters op het uniform van Sahusilawene. ,,Ze vragen me wel eens wat dat ‘meer’ dan is… dat zeg ik natuurlijk niet’’, grapt hij. Maar het gaat natuurlijk om de extra service, het praatje met de klant en het even snel checken of alles in orde is. ,,Soms staan er maaltijden in de koelkast die iemand is vergeten. Soms zie ik andere dingen de niet in orde zijn en is het handig even iemand te waarschuwen.’’ De te oude maaltijden neemt hij weer mee. ,,Als we ze in de vuilnisbak gooien, halen mensen ze er soms weer uit. Deze generatie wil niks weggooien hè.’’ En verder gaat het met het busje, langs twintig klanten op een ochtend. Bij de een belt hij aan, bij de ander gaat hij achterom en loopt zo de bijkeuken in, bij de derde doet hij
De maaltijden zijn hééérlijk hoor, zeggen de ouderen steeds zelf de deur open. Voorin het busje ligt een grote bak vol sleutelbossen. ,,Deze meneer is de hele dag op het activiteitencentrum, weten we.’’ Een andere vrouw is slecht ter been en komt de woonkamer niet uit. MAGNETRON De maaltijden zijn hééérlijk hoor, zeggen de ouderen steeds. Geen kwaad woord. Dat het soms een beetje slap wordt door de magnetron is geen bezwaar, slechts weinig klanten kiezen voor een warmmaakplaatje waarmee de smaak beter blijft. De magnetron is gemakkelijker. ,,Ik bak het vaak even op in de koekenpan’’, zegt een vrouw met een ondeugende blik. ,,Lekker met een beetje boter, mmmm.’’ Sahusilawene is een van de chauffeurs van Ding Dong, de maaltijdservice van Distrivers in Hoogeveen, een grote leverancier van voedingsmiddelen aan zo’n 450 zorginstellingen in het hele land. De onderneming is voortgekomen uit slagerij Van der Zee in Emmen die eind vorige eeuw overging van slagerswinkels voor de consument tot leverancier aan zorginstellingen en horeca. Veel ziekenhuizen en bejaardenhuizen sloten in die tijd hun centrale keukens om over te gaan op het zogenoemde ontkoppeld koken. En de volgende stap is nu dat
Koelvers, diepvries, warm De maaltijden van Ding Dong en vergelijkbare aanbieders zijn koelvers. Dat betekent dat ze in een centrale keuken gemaakt worden en vervolgens in een speciaal apparaat, de blastchiller, snel afkoelen naar 7 graden. Met een folie er omheen is het dan een aantal dagen houdbaar. Zonder conserveermiddelen of pasteurisatie zoals vaak bij kant- en klaarmaaltijden uit de supermarkt, zegt Borkes. Sommige aanbieders van dit soort
maaltijden werken alleen met diepvries. Dat is veel langer houdbaar en wordt dus ook vele maanden van te voren bereid. Maar de smaak is anders. Een enkele aanbieder werkt met ‘warm aan huis’. Dat zijn maaltijden die rechtstreeks uit de centrale keuken naar de klant gaan. Dit kan zelden op grote schaal en het is lastiger te voldoen aan wettelijke temperatuurregistratie.
Ding Dong stelt samen met TastyBasics honderd gratis pakjes brood beschikbaar aan de eerste honderd Gezondheid&Co-lezers die zich melden. Dit brood bevat 80 procent minder koolhydraten dan een gemiddeld volkoren broodje. Door de reductie van koolhydraten bevat het extra vezels en eiwitten. Het is zeer voedzaam. Een pakje brood bevat vijf plakjes. Dit brood past volgens TastyBasics in een eetpatroon waarbij consumenten bewust minder koolhydraten en dus minder suikers willen eten. ,,We eten tegenwoordig te veel toegevoegde suikers’’, vindt Mariëtte van Duijn van TastyBasics. ,,Er zijn vele momenten op de dag dat we veel koolhydraten binnen krijgen. Neem alle tussendoortjes, kant-enklaarmaaltijden maar ook brood, witte rijst en pasta bevatten veel koolhydraten.’’ TastyBasics heeft een productlijn waarin suikers voornamelijk worden vervangen door natuurlijke, hele producten zoals groente, fruit, noten, zaden en kaas. Meer info: www.tastybasics.nl.
mensen steeds korter opgenomen zijn in ziekenhuizen en pas later naar een verpleeghuis kunnen. Ze wonen langer thuis terwijl ze minder goed voor zichzelf kunnen zorgen. ,,Eerst leverden we min of meer toevallig ook wat maaltijden aan klanten buiten de deur, vanuit de centrale keuken in de zorginstelling. Nu zijn we dat gaan doen onder de naam Ding Dong’’, zegt verkoopleider Marco Borkes van Ding Dong. Vier jaar geleden begon Johannes Sahusilawene als eerste chauffeur voor Ding Dong met een ronde in Roden. Inmiddels rijdt het bedrijf in tal van plaatsen in Friesland, Groningen, Drenthe, Twente, op de Veluwe en in Noord-Holland. De klanten betalen meestal zelf maar in enkele gevallen heeft het bedrijf een afspraak met de gemeente om in het kader van sociaal beleid een inkomensafhankelijke vergoeding te betalen. BOODSCHAPPEN Soms wordt het bezorgen van de maaltijd uitgebreid met andere service, zoals het doen van de dagverse boodschappen. ,,Daar zijn we weer’’, roept Sahusilawene als hij met een extra vol krat met melk, brood, fruit en beleg bij een vrouw in het centrum van Hoogeveen langs komt. De vrouw woonde jaren met haar zus in een ouderenflat maar de zus is kort geleden overleden. Nu komt ze nauwelijks de deur meer uit. In ochtendjas, dikke sloffen en met twee sjaals om doet ze de voordeur open. Er liggen lappen tegen de kieren. ,,Het is koud, zó koud’’, moppert ze. ,,De verwarming doet het niet maar ze willen niet komen om hem te maken.’’ In de keuken staat de ovendeur open. ,,Zo hou ik het nu warm, met het fornuis.’’ Johannes schudt wat met zijn hoofd. ,,U moet toch de conciërge even waarschuwen hoor want die maakt de verwarming wel.’’ En verder gaat het naar een volgende klant. Een vrolijke vrouw van in de negentig. ,,Eet je het zelf ook op’’, vraagt ze grappend als hij de maaltijden in de keuken neerzet. ,,Nou soms wel hoor, als er wat over is en ik het lekker vind.’’ De vrouw lacht. ,,En als je het niet lekker vind geef je het maar aan mij zeker hè? Geeft niet hoor, ik lust toch alles.’’
U kunt zich aanmelden voor een gratis pakje brood op www.dingdong.nu/actiebrood
Gezonder De maaltijdservice van Ding Dong wil inspelen op wensen uit de markt en gezondere voeding gaan aanbieden. Sowieso hebben de klanten al allerlei wensen waaraan voldaan kan worden, van zoutarm en glutenvrij tot vegetarisch en halal. De oudere generatie is vaak nog gewend aan flink lang gekookte groente en veel jus. ,,Die klagen soms dat de groente nog rauw is terwijl wij het beetgaar noemen’’, merkt Borkes. ,,Maar de generatie daarna is al meer gewend aan rauwkost en versere groente en dat gaat alleen meer worden, daar spelen wij op in.’’ Om die gezonde lijn verder uit te bouwen is Distrivers een samenwerking aangegaan met het merk TastyBasics, dat allerlei gezondere alternatieven voor voeding op de markt brengt.
COLOFON De bijlage Gezondheid&Co verschijnt elke twee weken. De volgende bijlage verschijnt op donderdag 12 november. Eindredactie Marja Boonstra, Gerda Douma, Roel Snijder Art director & vormgeving Alie Veenhuizen Coverfoto Jeroen Horsthuis Redactie Gezondheid&Co Arend van Wijngaarden 050 - 5844433 arend.van.wijngaarden@dvhn.nl Hans Willems 058 - 2845423 hans.willems@lc.nl Advertentieverkoop Rianne Marissen 050 - 5844466 rianne.marissen@ndcmediagroep.nl www.gezondheidenco.nl
L E E U WA R D E R C O U R A N T D O N D E R D A G 2 9 O KT O B E R 2 015 3
Een groep vrijwilligers kwam in actie om de blokhutten en het tuinmeubilair van gehandicapteninstelling Vierackers op te knappen.
FOTO’S WEHELPEN.NL
BURENHULP OP NIEUWE LEEST De beurs blijft altijd gesloten. Met wehelpen.nl heeft de aloude burenhulp een modern jasje gekregen. Hans Willems
Coöperatie Wehelpen.nl heeft de vorm van een coöperatie met ongeveer honderd bedrijven, instellingen en gemeenten als leden. Tot de grote deelnemers behoren onder andere de verzekeraars CZ, Menzis en Achmea, pensioenfonds PGGM en een aantal regionale Rabobanken. In het Noorden doen de gemeenten Groningen, Assen, Heerenveen en Kollumerland mee, maar ook organisaties als Zorgbelang Groningen, Humanitas en MEE. De leden betalen elk een deel van de kosten van de organisatie.
H
ulp vragen of aanbieden, maar altijd zonder bijbedoelingen of winstoogmerk. Dat is wehelpen.nl, de snelgroeiende website die vraag en aanbod bij elkaar brengt. Van boodschappen doen voor een aan huis gekluisterde straatgenoot tot klussen voor een zorginstelling, de variatie aan gevraagde en geboden hulp is groot. En dat is precies wat de oprichters Coen van de Steeg uit Groningen en Maaike Schnabel uit Rotterdam voor ogen hadden. Hij was van zijn fiets gereden en zat in een langdurig revalidatietraject. Zij herstelde van borstkanker. Bij toeval kwamen ze met elkaar in contact. Filosoferend over de zorg kwamen ze op het idee om nabuurschap in eigentijdse vorm nieuw leven in te blazen. ,,Je kunt niet altijd op familie en vrienden terugvallen. Door vragers en aanbieders uit een veel bredere kring met elkaar in contact te brengen, maken we verborgen krachten in de samenleving zichtbaar. Je hoort vaak dat mensen huiverig zijn voor vrijwilligerswerk. ’Het is niet vrijblijvend en ik heb al zo’n drukke baan’. Maar mensen zijn best bereid om iemand een keer te helpen.’’ Het voordeel van een website is dat de aanbieder in alle vrijheid de hulp kan bieden die hem het beste past. ,,Je bepaalt zelf hoe zwaar je het wil maken.’’ We Helpen kreeg als ‘sociale marktplaats’ de wind in de zeilen toen in 2012 werd besloten er een coöperatie van te maken met grote partners als Achmea, CZ, Menzis, PGGM en Rabobank, aangevuld met organisaties uit zorg en vrijwilligerswerk. Inmiddels is het aantal aangesloten bedrijven, gemeenten en instellingen opgelopen tot rond de honderd. Voor de leden zit het belang van wehelpen.nl in het bevorderen van mantelzorg en vrijwilligerswerk en het beperken van de zorgkosten. Als het in de samenleving niet meer vanzelfsprekend is dat buren of
4 L E E U WA R D E R C O U R A N T D O N D E R D A G 2 9 O KT O B E R 2 015
wijkgenoten elkaar in nood te hulp schieten, moet dat onderlinge dienstbetoon anders worden georganiseerd. ,,Want dat er genoeg mensen zijn die anderen willen helpen, staat voor ons vast’’, zegt Dorine Snel, marketing- en communicatiemanager van de website. Zo’n hulpbieder is bijvoorbeeld Folkert Dekens (60) uit Groningen. Hij besteedt gemiddeld twee uur per week aan wehelpen.nl. ,,Tuinwerk, een fiets repareren, behangen, schilderen, lampen monteren, balkon schoonmaken, ik heb van alles gedaan. Waarom? Het geeft mij voldoening om anderen te helpen. Vooral als je kan zorgen dat mensen weer hun gang kunnen gaan na een tegenvaller, vind ik dat mooi. En ik houd ervan om technische problemen op te lossen.’’ LEVENSVERHAAL ,,Bijkomend effect is dat je onbekenden ontmoet’’, zegt Dekens. ,,We praten veel. Overal zijn mensen met een eigen levensverhaal. Soms herken je dingen die me laten zien
We moeten mensen helpen elkaar te helpen dat ik meer op een ander lijk dan ik dacht. En dat ik niet alleen sta in de samenleving.’’ ,,Je komt op plekken waar je nooit eerder kwam, bijvoorbeeld een woonschip, een hoge flat met ver uitzicht, of een huis in een straat waar je vaak langs fietst en waar opeens een grote tuin achter blijkt te zitten. Zo ontdek je nog eens wat in je eigen stad.’’ De website wordt bestierd door een staf van vijf mensen op verschillende plekken in het land, met een bureau in Breda als centraal punt. Veel tijd en aandacht gaan uit
Toen de zus overleed, werd het erg stil. Een kennis schakelde wehelpen.nl in en nu zit Sandra geregeld op de thee of koffie. ,,Ze is als een dochter voor mij’’, zegt mevrouw Wijning. Sandra: ,,Ik heb drie tieners thuis. Die redden zich inmiddels wel. Ik vind het leuk om iets voor een ander te doen, en het klikte meteen. Het maakt mijn leven ook een stukje mooier.’’
Folkert Dekens.
naar de beveiliging van de website en het stroomlijnen van vraag en aanbod. ,,Screenen doen we niet, maar we willen wel weten met wie we te maken hebben en we houden continu de aanmeldingen op de site in de gaten’’, zegt Dorine Snel. Zoekers moeten 100 procent kunnen uitgaan van de betrouwbaarheid van de deelnemers en de commercie wordt buiten de deur gehouden. Bij ongewenst gedrag wordt onmiddellijk ingegrepen. Snel: ,,Er zit een meld-misbruikknop op de site waarmee we 24 uur per dag, zeven dagen per week bereikbaar zijn.’’ Inloggen op de website is gratis voor iedereen boven de zestien, maar deelnemers moeten wel traceerbaar zijn voor de organisatie. Adressen en telefoonnummers wisselen de hulpvragers en –aanbieders onderling uit. Snel: ,,We adviseren mensen om voor een eerste contact af te spreken op neutraal terrein.’’ Sandra uit Leeuwarden is via de website in contact gekomen met mevrouw Wijning die met haar zus in een verzorgingshuis woonde.
OPKNAPBEURT Naast particulieren weten ook groepen en instellingen elkaar te vinden via wehelpen.nl. Zo kwam Vierackers, een woonvorm voor dementerenden van Icare in Assen, aan een groep klussers die op een zaterdag de blokhutten en het tuinmeubilair een fikse opknapbeurt gaven. Gemeenten en zorginstellingen kunnen wehelpen.nl ook gebruiken om een eigen afgezonderde omgeving te creëren voor hulpvragers en aanbieders. ,,Gemeenten spelen door de veranderingen in de zorg en de Participatiewet een belangrijke rol in het bevorderen van zelfredzaamheid en mantelzorg’’, zegt Dorine Snel. Welzijnsinstellingen zijn voor de gemeenten de buffer tussen de wat meer kwetsbare personen en de mensen die hen willen helpen. Humanitas in Groningen bekijkt bijvoorbeeld welke vragen worden gesteld en of de organisatie die vanuit haar eigen rol kan oppakken of dat er bemiddeld moet worden. Zij plaatsen ook de hulpvragen namens anderen en hebben het eerste contact. ,,Ouderen willen langer thuis blijven wonen. Dat kan niet altijd zonder hulp. Denk aan begeleiding, dagbesteding en het doen van het huishouden. Een sterk sociaal netwerk helpt daarbij, maar niet iedereen kan dat zelf organiseren. Gelukkig zijn mensen over het algemeen zeer bereid om anderen te helpen. Ze weten alleen vaak niet dat die hulp nodig is. We moeten mensen dus helpen elkaar te helpen.’’
DE AFVALLERS
VOEDING
ZOUT
‘IK WEET PRECIES WAT HIJ DOORMAAKT’
W
Richard Vranken en zijn voorbeeld Wilma, die net als hij een maagverkleining onderging. FOTO PEPIJN VAN DEN BROEKE
Samen willen Richard Vranken uit Assen en Rolf Jansen uit Havelte bijna 100 kilo kwijt. In de serie De Afvallers volgen we hoe ze de strijd aangaan met hun overgewicht. Vandaag Richard Vranken over de hulp die hij kreeg van een ervaringsdeskundige. Daniëlle Molenaar
H
oe kom je aan betrouwbare informatie over de gevolgen van een operatie? Richard Vranken (47) uit Assen heeft een gastric bypass ondergaan. Voor de operatie ging hij eerst op zoek naar informatie op internet. ,,Daar lees je alleen jubelverhalen of juist over mensen die heel veel ellende hebben gehad na de ingreep. Wat moet je dan geloven?’’ Richard vond toevallig een ervaringsdeskundige in zijn eigen omgeving: Wilma Buring (56) uit Assen. Zij is de directe collega van zijn echtgenote Annika Vranken. De vrouwen werken allebei als objectleidster bij schoonmaakbedrijf Asito. Wilma Buring had heel lang ernstig overgewicht. Geen dieet hielp. ,,Ik heb uiteindelijk besloten om een gastric bypass te doen, omdat ik gezond oud wil worden. De operatie was mijn laatste redmiddel. Mijn schoondochter was zwanger van een tweeling. Ook dat heeft me extra aan het denken gezet. Ik wil de kinderen zien opgroeien en normaal met ze kunnen spelen. Op een dag moest ik het mijn collega Annika vertellen, want
zij vervangt mij als ik ziek ben. Toen ik zei dat ik me liet opereren, riep zij meteen dat haar man ook net de vorige dag naar de huisarts was gegaan om een doorverwijzing te krijgen.” Wilma doorliep een voortraject bij de obesitaspoli in Meppel en heeft de operatie ondergaan in het Medisch Centrum in Lelystad. Zij is half september vorig jaar geopereerd. De Assense woog 117,5 kilo en is na de operatie tientallen kilo’s afgevallen. Ze zit nu op een stabiel gewicht. ,,Ik weeg 69,5 kilo en ben van kledingmaat 52 naar maatje 36 gegaan. Het belangrijkste voor mij is dat ik me gezond en fit voel. Voordat ik geopereerd was, moest ik medicijnen slikken tegen te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterol en diabetes. Een paar weken na de ingreep kon ik met alle medicijnen stoppen.” Richard Vranken moest toen nog aan zijn voorbereidingstraject beginnen. Vanwege de goede ervaringen van Wilma heeft ook hij gekozen voor de obesitaspoli in Meppel en voor een operatie in Lelystad. Voor Richard was het prettig dat hij met een ervaringsdeskundige kon praten. ,,Ik zat vol vragen, vooral over hoe het is na de operatie. Wat kun je nog eten? Hoe gaat je leven eruit zien? We hebben een keer een middag samen gezeten. Zij heeft toen vragen beantwoord en praktische tips gegeven. Het gaf mij vertrouwen. Je hoort zulke negatieve verhalen dat je soms toch gaat twijfelen.” Afgelopen april is Richard geopereerd. Hij weegt nu 108 kilo. Hij is 50 kilo afgevallen. Net als Wilma heeft hij om gezondheidsredenen voor een gastric bypass gekozen. Door zijn reuma kan Richard niet goed bewegen en ook niet fanatiek sporten. ,,Sporten gaat nog steeds niet, omdat de reuma de laatste tijd erg opspeelt. Daar baal ik wel van. Wat dat betreft ben ik wel jaloers op Wilma.” Want Wilma, die altijd een bloedhekel aan sporten had, gaat al sinds januari trouw twee keer in de week naar de sportschool. Haar conditie is met sprongen vooruit gegaan. ,,Ik
moest ook gaan sporten van begeleiders bij de obesitaspoli. De eerste drie maanden na de operatie heb ik dat niet gedaan. Mijn man en kinderen hebben ingegrepen. Ze zeiden: ‘Dat kan niet langer zo, hup naar de sportschool’. De eerste keer vroeg de fitnessinstructeur welke apparaten ik leuk vond. Helemaal niks, zei ik. Nu ga ik met plezier naar de fitness.” Nu ze niet meer te dik is, voelt Wilma zich ook beter op haar gemak in de sportschool. ,,Toen ik nog zo zwaar was, durfde ik niet eens naar de fitness. Ik voelde me te onzeker. Je hebt toch het gevoel dat je als dik persoon bekeken wordt. Ik merk ook dat ik als slanke vrouw niet meer opval in de massa. Ik liet het nooit merken. Achteraf gezien vond ik het wel rot dat mensen me nakeken, omdat ik dik was. Erg genoeg, doe ik het nu zelf ook.” De Assense noemt de keuze voor de operatie ,,de beste beslissing uit mijn leven’’. Zij heeft geen noemenswaardige lichamelijke klachten gehad. Veel mensen hebben na de operatie wel wat klachten. ,,Vorige maand was ik voor mijn laatste grote meting bij de obesitaskliniek. Er is bloed afgenomen. Alles is perfect. Ze noemen mij het succesverhaal van de kliniek. De operatie is een belangrijk hulpmiddel geweest bij het afvallen. Het meeste heb ik zelf gedaan. Ik houd mij heel goed aan de eetvoorschriften en sport regelmatig.” Richard is ook hard op weg om een gezond gewicht te bereiken. Zijn vurige wens is dat de reumaklachten afnemen, zodat hij flink kan sporten. Wilma vindt het fijn dat zij hem kan helpen als ervaringsdeskundige. ,,Ik weet precies wat hij doormaakt.”
e eten te zout. Dat blijkt uit onderzoek. In ons dagelijks eten zit gemiddeld 9 gram keukenzout. Het aanbevolen advies ligt een stuk lager, namelijk maximaal 6 gram per dag. Als we het over zout hebben bedoelen we eigenlijk natriumchloride. En met name het natriumdeel speelt een belangrijke rol bij onze vochtbalans en bij de regulering van de bloeddruk. Een veel te hoge bloeddruk vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Vandaar dat veel mensen het advies krijgen om minder zout te eten. Maar wat hoor ik nu vaak van mijn cliënten? Dat ze helemaal niet veel zout gebruiken! Sterker nog, alleen over het gekookte eitje wordt wat zout gestrooid. De rest van de tijd staat het zoutvaatje in de kast. Hoe komen we dan toch aan die 9 gram keukenzout per dag? Dat zit zo. Gemiddeld zit 80 procent van het zout dat we binnenkrijgen in het eten dat we kopen in de winkel of in de horeca (snacks). De overige 20 procent voegen we zelf toe bij het koken of aan tafel. Dus ons eten is te zout. Het meeste zout zit namelijk in hoog bewerkte half- of heelfabricaten, een mooie naam voor pakjes, zakjes en snelklaar eten. Wie heeft ze niet op voorraad in de keuken: de wereldgerechten, kruidenmixen, de à la crème groentes, de pastasauzen in glas, de gepaneerde schnitzels. Maar ook aan zoete dingen, zoals koeken, ijs en gebak is zout toegevoegd. De hoeveelheid zout is afgestemd op de gemiddelde Nederlandse smaak. En aan die smaak zijn we gewend door het steeds weer eten van deze producten. Wat stelt nu een wetenschapper in Wageningen voor: geef zout een E-nummer, want dan kiest een deel van de bevolking vast anders... En krijgt men vanzelf minder zout binnen. Welnee: het kan makkelijker. Kies voor echt en vers eten. Ga terug naar de basis en kook zelf! Dan mag van mij het zout op het eitje blijven. JANET NOOME (DIËTISTE)
Laatste aflevering Volgende maand (26 november) de laatste aflevering van De Afvallers. Richard Vranken en Rolf Jansen blikken dan terug op hun tot nu toe succesvolle afvalrace. Ze geven ook nuttige tips op basis van hun ervaringen.
L E E U WA R D E R C O U R A N T D O N D E R D A G 2 9 O KT O B E R 2 015 5
Leeuwarder Courant - donderdag 29 oktober 2015
6
advertentie
LC
Op zorgboerderij de Geitenmeijerij zorg geven aan mensen die extra aandacht en zorg nodig hebben
Onbezorgd ouder worden met La Nostra Vita Blijft u het liefst zo lang mogelijk thuis wonen? Maar kunt u af en toe een helpende hand of gezelschap gebruiken?
Dat is de visie van zorg- en logeerboerderij De Geitenmeijerij in Fochteloo. Een boerderij is een ideale omgeving om zorg te bieden. Zorgboerderijen hebben iets extra’s: natuur en ruimte. Daar wordt een mens alleen maar beter van. Leven met de seizoenen brengt structuur in je bestaan, omgaan met dieren kan onvermoede talenten in je wakker maken. Met dieren omgaan is goed voor een mens, je bloeit ervan op. Al die extra dingen en dieren zijn er in overvloed op De Geitenmeijerij.
De deelnemers die door de week op De Geitenmeijerij komen, hebben heel verschillende zorgvraag. Mensen met psychiatrische- of verslavingsproblemen, stoornis in het autistisch spectrum of een verstandelijk beperking. In de logeerweekenden en op woensdagmiddag zijn kinderen te gast die ook zo hun eigen begeleiding en zorg nodig hebben. De kwaliteit van zorgboerderij de Geitenmeijerij wordt gewaarborgd door erkende keurmerken “HKZ” en “kwaliteit laat je zien”.
Geiten natuurlijk, zoals de naam als zegt, maar ook paarden, varkens, koeien, konijnen, kippen, honden en zelfs een ezel. Maar ook hout bewerken, oude landbouwmachines renoveren.
La Nostra Vita biedt de ideale aanvulling op thuis- en mantelzorg. Op een persoonlijke manier zorgen we dat u onbezorgd van uw leven kunt blijven genieten, in uw eigen omgeving. Van praktische hulp tot een gezellige avond naar het theater. Een goede klik, wederzijds respect en vertrouwen vinden we daarbij zeer belangrijk. Hoe, wat en wanneer dat bepaalt u zelf!
Zorg en logeerboerderij De Geitenmeijerij Jan en Mies Meijer Noordeinde 27, 8428HL Fochteloo info@de Geitenmeijerij.nl 0516516666 /0657847070 www.degeitenmeijerij.nl
Gezond genieten op z’n Drents FIT & FUN VAKANTIES COMBINEERT NIEUWE VORMEN VAN RECREATIE MET GEZOND LEVEN. IN ONZE GEVARIEERDE PROGRAMMA’S WISSELEN BEWEGEN, ONTSPANNING, CULTUUR, VOEDING EN WELLNESS ELKAAR AF. UITERAARD STAAT GENIETEN VOOROP. EN DAT ALLES DOEN WE IN HET MOOIE DRENTHE. De basiselementen van een gezond en goed leven zijn: bewust eten en drinken, regelmatig bewegen en zorgen voor voldoende ontspanning. Eigenlijk weten we het allemaal wel. Tijdens de Fit & Fun vakanties leert u spelenderwijs deze ingrediënten toe te passen in uw dagelijks leven. U hoeft niet in één keer drastisch het roer om te gooien, met kleine stapjes bereikt u zelfs een beter resultaat. Een heerlijk ontspannen vakantie waar u de eerste stappen zet naar een gezonder leven!
! 0591-324466
! 0591-667400
! 0593-564100
Voel Je Goed wonen Naast onze servicediensten biedt La Nostra Vita vanaf zomer 2016 achttien nieuwe huurappartementen aan, aan het Fonteinland 7 in de Vosseparkwijk in Leeuwarden. De zelfstandige woningen maken onderdeel uit van het project Voel Je Goed wonen, dat staat voor comfortabel wonen in een plezierige, ongedwongen
leefomgeving. De woningen vallen binnen de huursubsidiegrens en hebben een hoge servicegraad. Heeft u hulp nodig of gewoon een luisterend oor? Er is altijd iemand in de buurt. Nieuwsgierig? Wilt u een bezichtiging of meer informatie. Neem contact op met Nena Jajic (tel.: +31 6 46 377 344 / nena@lanostravita.nl) of kijk op www.lanostravita.nl.
Midweek of weekend inclusief leuke en gezonde activiteiten
INBEGREPEN
- verblijf in een bungalow of hotelkamer - 3 (weekend) of 4 (midweek) overnachtingen - bedlinnen en opgemaakte bedden bij aankomst - handdoekenpakket, keukendoekpakket - toeristenbelasting en reserveringskosten - VitalinQ-abonnement (6 maanden) www.vitalinq.nl - 7 activiteitenvouchers (keuze uit bv. boogschieten, golfen, beauty, Aquarobic, wijnproeverij)
LEZERSPRIJS VANAF:
INFORMATIE EN RESERVEREN Voor meer informatie of het reserveren van dit voordelige fit & fun arrangement, gaat u naar www.fitfunvakanties.nl of u neemt telefonisch contact op met de deelnemende accommodatie naar keuze. U vindt deze reis ook op www.lc.nl/reizen
www.lc.nl/reizen
€143,75
p.p.
Prijs per persoon o.b.v. tweepersoonskamer of vierpersoonsbungalow. Voor meer of minder personen en grotere of luxere bungalows gelden andere tarieven. Dit arrangement is geldig tussen 9 en 30 november 2015 en in januari en februari 2016 (op aanvraag) voor weekenden en midweken.
VRAAG & ANTWOORD
Is het bevolkingsonderzoek voor borstkanker gevaarlijk? En helpt een powernap? De redactie van Gezondheid & Co krijgt regelmatig vragen binnen van lezers. Carina Twerda gaat op zoek naar de antwoorden Carina Twerda
A
nna Ypma: ,,Wanneer wij met vriendinnen bij elkaar zitten en over borstkanker praten, komt meestal ook de kille grijze bus voorbij. Waar wij om de twee jaar bij elkaar komen voor de controles. De borsten worden geplet: bij de een worden ze blauw, bij de ander liggen ze aan de onderkant helemaal open. Nooit wordt hierover gesproken. Is dit onderzoek wel goed, worden de cellen zo juist niet geactiveerd? Dat vragen we ons af. Ook omdat er steeds meer borstkanker is. Zijn hier wel eens onderzoeken naar gedaan?’’ Gezondheidsverslaggever Arend van Wijngaarden: ,,Goed voor ons om te horen hoe er over het Bevolkingsonderzoek Borstkanker gedacht wordt en hoe de onderzoeken beleefd worden. De organisatie achter het bevolkingsonderzoek heeft een goede website waar vrij veel informatie op staat: www.bevolkingsonderzoeknoord.nl. Over het gevaar van de straling zegt de organisatie het volgende:
’Bij het bevolkingsonderzoek borstkanker krijgen vrouwen met een kleine hoeveelheid extra straling te maken. Gemiddeld 0,6 mSv. Dit is ruim binnen de Europese norm voor stralingsbelasting. Mensen krijgen jaarlijks gemiddeld met ongeveer 2 mSv (milliSievert) aan straling te maken. Bijvoorbeeld door tv kijken, mobiel telefoneren of vliegen. MilliSievert (mSv) geeft de hoeveelheid straling aan waarmee het lichaam gemiddeld wordt belast’.’’ ,,Als journalisten staan wij natuurlijk zo objectief mogelijk tegenover dit onderzoek maar ik vind de presentatie op de website van het Bevolkingsonderzoek wel geloofwaardig, kijk maar naar alle informatie onder het kopje ’Feiten en Fabels’. Het onderzoek is wel omstreden, in die zin dat er onder deskundigen een debat is of dit soort vroege opsporingen van kanker nou eigenlijk wel zinvol zijn. Veel beginnende borstkanker wordt immers ook wel ontdekt zonder het bevolkingsonderzoek, en er gaat ook
RECEPT
wel eens iets mis waardoor er onnodig paniek ontstaat bij vrouwen. Bovendien is het onderzoek duur voor de hele samenleving. De voor- en nadelen afwegend heeft de politiek besloten het landelijk in te voeren. Dat er steeds meer borstkanker voorkomt, komt waarschijnlijk niet door het bevolkingsonderzoek. Het komt eerder doordat vrouwen de laatste tientallen jaren meer zijn gaan roken en drinken en vaker te zwaar zijn. Dat zijn nu eenmaal factoren die de kans op vrijwel alle soorten kanker verhogen. Daarnaast wordt iedereen steeds ouder, dus is er langer kans op kanker.
wanneer je weer wakker wordt. Erger nog is dat je ’s nachts ook minder diep zult slapen. Ouderen vervallen vaak in dat patroon: ze slapen ’s nachts oppervlakkig en hebben tijd voor een dutje overdag, wat hun nachtrust verslechtert. Vermijd die vicieuze cirkel. Iemand die goed slaapt, heeft sowieso geen powernap nodig.’’ Heeft u ook een vraag voor Carina of wilt u reageren? Of bent u specialist en wilt u meewerken aan deze rubriek? Stuur dan een mail naar gezondheidenco@ndcmediagroep.nl.
Van Sanne de Vries uit Heerenveen kregen we een vraag binnen over slapen. ,,Kun je een slechte nachtrust opvangen met een dutje overdag?’’ Slaapexpert Johan Verbraecken: ,,Een dutje kan wonderen doen, maar mag niet langer duren dan 30 minuten. Anders ga je in de diepe slaap en zul je niet helder en fris zijn
ADVERTENTIE
APPEL-KANEEL SPELTCAKE
S
peltcake met appeltjes en kaneel: een heerlijk baksel om te maken op een koude herfstdag. De recepten voor zelfgemaakte cakes, vaak nog gekregen van grootmoeder, bestaan veelal uit iets minder gezonde ingrediënten. Denk aan witte bloem, klonten roomboter en witte suiker. Ik heb in dit recept gekozen voor gezondere ingrediënten. Zo bestaat de basis uit speltmeel en is de cake heerlijk zoet dankzij het gebruik van (rijpe) bananen. Een lekker en verantwoord tussendoortje. Geen speltmeel in huis? Maak dan gebruik van bijvoorbeeld volkorenmeel of amandelmeel (glutenvrij). Tip: de cake is een paar dagen te bewaren (in aluminiumfolie) in de koelkast. Benodigdheden: keukenmachine en een cakeblik Ingrediënten: 200 gram speltmeel 3 eieren 3 rijpe bananen
2 theelepels (wijnsteen)bakpoeder kaneel snufje zout 1 zoete appel, bijvoorbeeld elstar 1 theelepel (kokosbloesem)suiker Bereidingswijze De oven voorverwarmen op 180 graden. Doe de eieren en bananen in de keukenmachine en draai ze tot een gladde massa. Pak een schaal en doe hierin het speltmeel, de bakpoeder, een snufje zout en kaneel. Roer deze ingrediënten door elkaar en voeg het mengsel beetje bij beetje toe aan het mengsel in de keukenmachine. Vet je cakeblik in met wat boter of kokosolie en doe het beslag hierin. Schil de appel en snijd hem in blokjes, vermeng de stukjes appel met de suiker en naar smaak wat kaneel. Vervolgens mogen de appeltjes bovenop de cake, druk ze iets in het beslag. Doe de cake zo’n 45 minuten in de oven.
Het Centre of Expertise Healthy Ageing verbindt onderwijs, onderzoek en ondernemerschap.
healthyageing.net JOLANDA GERRITSMA
L E E U WA R D E R C O U R A N T D O N D E R D A G 2 9 O KT O B E R 2 015 7
Stressless & Kapenga ®
25 jaar partnerschap Deze maand vieren wij het 25 jarig partnerschap van Kapenga met Stressless. U kunt nu profiteren van unieke jubileumacties! Het is deze maand 25 jaar geleden dat wij op de meubelbeurs in Kopenhagen in contact kwamen met Stressless®. We waren erg gecharmeerd van het unieke Stressless® comfort, de Noorse kwaliteit en de passie van deze mensen. Nog steeds is Stressless® het toonbeeld van comfortabel zitten. Vele klanten gingen u voor en genieten dagelijks van hun Stressless® fauteuil of bank. JUBILEUMACTIE 1. Bij aanschaf van een Stressless® bank of fauteuil ontvangt u tijdelijk:
25% KORTING
JAAR partenerschap Kapenga
*
op Stressless® accessoires zoals een voetenbank, bijzettafel of verhogingsring etc…
Naast deze getoonde jubileumacties vindt u nog meer Stressless® acties in onze showroom.
Made in Norway since 1971
* Niet geldig in combinatie met andere acties en aanbiedingen.
Stressless® E40 en Stressless® Dream (M)
Jubileumactie 3. BESPAAR NU TOT WE
Model Stressless® Sunrise in 4 kleuren “Paloma leer” met of zonder voetenbank
25%
ACCESSOIRE KORTING!
Jubileumactie 2. Stressless
®
City
G NU MET € 250,- KORTIN
In leer v.a.
€ 1.359,® S Stressless Sunrise*
van € 1.725,– nu
€ 1.459,–
L Stressless Sunrise* ®
In Batic leder van € 1.944,-
nu € 1.694*,-
van € 2.055,- nu
* Excl. voetenbank
NIEUW
€ 1.359,–
® M Stressless Sunrise*
van € 1.830,- nu
BUITENPOST: LEEUWARDEN:
L € 396,-
€ 1.659,–
* Excl. voetenbank
Voorstraat/Irenestraat, (0511) 54 44 44 Balthasar Bekkerwei 1, (058) 20 450 00 www.kapenga.nl
WOLVEGA
Frisaxstraat 12, (0561) 61 61 61 www.homecenter.nl