2015 12 10 dvhn gezondheid dren by dvhn

D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015

KLANT BIJ DE DOKTER PrivĂŠ-kliniek binnen Nij Smellinghe >>11 Consumentenbond: zelf sparen voor een nieuwe bril >>7

Wegwijs bij overstappen naar nieuwe zorgverzekering >>8

GEZONDHEID&CO KORT Misvattingen over zorgverzekering Uit onderzoek onder 6500 senioren blijkt dat er nog heel veel misvattingen zijn over zorgverzekeringen, meldt ouderenbond ANBO. Veel mensen denken dat er niets verandert aan vergoedingen en verwijzingen als ze zelf niets wijzigen. ,,Zorgwekkend’’, zegt directeur Liane den Haan. Senioren moeten zich bewuster worden van het feit dat de politiek en de zorgverzekeraars elk jaar de spelregels kunnen veranderen. ,,Wie deze zaken niet checkt, kan voor onaangename verrassingen komen te staan, zoals bijbetalen voor medicijnen of (fysio)behandelingen.’’ Ouderen zijn honkvast als het om hun zorgverzekering gaat. Bijna 60 procent is nog nooit van zorgverzekeraar veranderd. En maar liefst 70 procent is langer dan vijf jaar klant bij dezelfde zorgverzekeraar.

POLISJUNGLE WORDT WAT VEILIGER In de maand december kan iedereen overstappen naar een andere zorgverzekering en daarmee is een behoorlijk bedrag te besparen. Het aantal keuzes is weer enorm. We proberen u een beetje wegwijs te maken. Arend van Wijngaarden

verstappen is een tikkeltje gemakkelijker dan vorig jaar en in de reclames en voorwaarden gedragen de zorgverzekeraars zich wat vriendelijker. Maar het blijft wel zoeken, want het aantal zorgpolissen blijft onverminderd groot. De Consumentenbond berekende dat er meer dan 1400 mogelijke combinaties zijn van basisverzekeringen, aanvullende pakketten en tandartspolissen. De bond had de zorgverzekeraars vorig jaar nog opgeroepen om het assortiment te beperken. De consument verdwaalt in de polisjungle en tal van vergelijkingssites slaan daar een slaatje uit. Terwijl het aantal keuzes in werkelijkheid lang niet zo groot is omdat veel polissen erg op elkaar lijken en ook de voorwaarden nauwelijks verschillen. Toch hebben de verzekeraars geluisterd naar klachten. Zo heeft het ministerie van Volksgezondheid er op aangedrongen dat zorgverzekeraars zich in reclames niet meer richten op bepaalde groepen, zoals studenten of hoger opgeleiden. Een voorbeeld is Promoven-

dum, een label van VGZ, dat reclame maakte met ‘de verzekeraar voor hoger opgeleiden’. Dat is misleidend want in de wet staat dat elke Nederlander toegelaten wordt tot de basisverzekering, ongeacht leeftijd, opleiding of wat dan ook. Promovendum noemt in zijn reclames dit jaar dan ook niet meer die hogere opleiding. Andere verzekeraars maken geen reclame meer voor aparte aanvullende pakketten voor studenten.

COLOFON De bijlage Gezondheid&Co gaat met decemberreces. De volgende bijlage verschijnt op donderdag 21 januari 2016. Eindredactie Marja Boonstra, Gerda Douma, Roel Snijder, Theo Zandstra Art director & vormgeving Alie Veenhuizen Coverfoto Jilmer Postma

Dit jaar minder misleidende reclames Doordat er minder misleidende reclames zijn, is overstappen al eenvoudiger. Daarbij komt dat er regels zijn gekomen voor vergelijkingswebsites. De zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor de juistheid van informatie op dergelijke websites. Zodoende zijn er ook op dat gebied minder ‘instinkers’.

Redactie Gezondheid&Co Arend van Wijngaarden 050-5844433 arend.van.wijngaarden@dvhn.nl Hans Willems 058-2845423 hans.willems@lc.nl Advertentieverkoop Rianne Marissen 050-5844466 www.gezondheidenco.nl

DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015 3

‘VERZEKERAAR IS BOEMAN EN AANJAGER’ Edith Schippers vervult haar tweede periode als minister van volksgezondheid, welzijn en sport. Schijnbaar zonder veel moeite houdt de VVD-politica zich staande. Onder haar bewind is de rol van zorgverzekeraars versterkt en blijven de stijgende kosten binnen de perken. Hans Willems Arend van Wijngaarden

e zorgconsumptie is in Nederland minder snel aan het stijgen. Dat is winst, maar is er niet het risico dat we door het strengere beleid weer met wachtlijsten komen te zitten? ,,We hebben met verzekeraars en zorgaanbieders afgesproken dat de uitgaven aan de zorg beperkt mogen stijgen. Het is dus geen kwestie van minder geld, maar van ‘minder meer’ geld. Bovendien is de zorgplicht voor verzekeraars een cruciaal onderdeel van de zorgverzekeringswet. Zorgverzekeraars zijn verplicht om voor al hun verzekerden zorg te regelen die binnen redelijke termijn en afstand beschikbaar is voor patiënten. Daarbij hoort ook dat zij bemiddelen waar wachtperiodes ontstaan. De situatie van lange wachtlijsten hadden we rond de eeuwwisseling. En met zorginstellingen, dokters en verzekeraars is afgesproken dat de wachtlijsten niet oplopen als gevolg van deze afspraken. De Nederlandse Zorgautoriteit houdt toezicht op de zorgverzekeraars of zij deze zorgplicht nakomen.’’ Vervullen de verzekeraars hun rol goed? ,,Ik hoor vaak kritiek op zorgverzekeraars, soms terecht, soms niet. Elk zorgsysteem heeft zijn boeman: iemand die let op het geld, die kijkt of de zorg van goede kwaliteit is en of de zorg terecht wordt geleverd. Die kan zeggen: dat ziekenhuis is het beste in knieoperaties, dus daar gaan de patiënten naartoe. In Nederland hebben de zorgverzekeraars deze rol, in sommige andere landen de overheid.’’ ,,De zorgverzekeringwet waarin dit geregeld is bestaat nu tien jaar en je ziet dat zorgverzekeraars hun rol steeds beter oppakken. Te vaak nog wordt er bij het sluiten van contracten gekeken naar de prijs en minder naar kwaliteit. Maar ik zie dat daarin snel verandering komt. Zie bijvoorbeeld de afspraak van zorgverzekeraar CZ met het

Catharina ziekenhuis in Eindhoven. Zij hebben net een contract getekend waarbij is afgesproken dat het ziekenhuis meer geld krijgt als de kwaliteit van de zorg beter is, en minder geld als de kwaliteit achterblijft. Ik zeg altijd: je krijgt waarvoor je betaalt. Betaal je voor behandelingen, krijg je veel behandelingen, betaal je voor kwaliteit, dan krijg je kwaliteit.’’ Bent u niet bang voor forse premieverhogingen als de verzekeraars stoppen met het aanwenden van hun reserves om de premie laag te houden? ,,De Europese regels over de reserves die verzekeraars moeten aanhouden zijn de afgelopen jaren aangescherpt, mede op basis van de lessen van de financiële crisis. Verzekeraars moeten, net als banken, goed bestand zijn tegen schokken. Je moet er niet aan denken wat er gebeurt als een zorgverzekeraar de rekeningen opeens niet meer kan betalen aan huisartsen en ziekenhuizen. Elke verzekeraar weet intussen hoeveel reserves hij moet aanhouden. Nu zetten de meeste verzekeraars de reserves die ze niet nodig hebben als buffer in om de premie lager te houden. Volgens de gegevens over de premieopbouw van verzekeraars – die op hun website staan – zetten ze samen ongeveer 2,5 miljard euro van hun (verwachte) reserves in om de premie te drukken. Dat kunnen ze maar één keer doen. Maar ze maken ook winst en daarmee wordt de reserve ook weer aangevuld. Het is belangrijk dat we er in blijven slagen de kosten van de zorg te beheersen.’’ December is overstapmaand. Dat leidt tot hoge reclame-uitgaven en veel reuring. Maar is het de moeite waard? 6 procent stapte vorig jaar over, maar 70 procent zit al sinds 2006 bij dezelfde verzekeraar. Is

4 DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015

Minister Edith Schippers (VVD) krijgt tijdens een werkbezoek aan ziekenhuis de Tjongerschans van Clasien van der Houwen informatie over de nieuwe digitale poli. FOTO JILMER POSTMA

dat in lijn met wat u verwacht dan wel hoopt? ,,Keuzevrijheid is net als de zorgplicht een cruciaal onderdeel van ons stelsel. Het overstapseizoen laat goed zien dat verzekeraars de strijd aangaan om de gunst van de verzekerde en dat er voor verzekerden wat valt te kiezen. Dat houdt de verzekeraars scherp op hun administratiekosten, hun service en welke zorg ze tegen welke prijs en kwaliteit inkopen voor verzekerden. 6 procent klinkt weinig, maar dat is niet minder dan ongeveer één miljoen overstappers. We hebben vorig jaar laten uitzoeken hoeveel verzekeraars spenderen aan reclame-uitgaven, dat is ongeveer 2,5 euro per verzekerde. Ik zie grote voordelen van de keuzevrijheid. Ook al stapt niet iedereen over, je moet wel kunnen overstappen als het je niet bevalt,

en op die manier bevorderen we de betaalbaarheid en kwaliteit van de zorg.’’ Het faillissement van ziekenhuis Sionsberg in Dokkum leidde tot veel boosheid op zorgverzekeraar De Friesland, terwijl die wel een belangrijke rol speelde in het vervolg. Concurrent DSW uit Schiedam profiteerde daarvan met een flinke aanwas. Hoe kijkt u hier tegenaan? ,,De boosheid zegt iets over de maatschappelijke functie en waarde van een ziekenhuis. Faillissementen zijn altijd pijnlijk en hebben voor betrokkenen grote gevolgen. Zorgverzekeraars zijn er niet verantwoordelijk voor dat een ziekenhuis overeind blijft. Wel hebben zij een zorgplicht, zij moeten kijken wat er in de regio nodig is en ervoor zorgen dat er voor hun verzekerden vol-

De tijd dat de rijksoverheid de huisvesting van ziekenhuizen vergoedde is voorbij

doende goede zorg beschikbaar is.’’ ,,In het geval van Sionsberg was er een situatie ontstaan die niet langer houdbaar was. Het ziekenhuis had de speciale aandacht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Omdat de kwaliteit op een bepaald moment niet meer voldeed, heeft het ziekenhuis zelfs onder verscherpt toezicht gestaan. Daardoor zakte het ziekenhuis in een negatieve spiraal, het maakte jaar op jaar verlies. Ook de samenwerking met Nij Smellinghe in Drachten bood onvoldoende om het tij te keren. Dan volgt op een gegeven moment de vraag of een ziekenhuis koste wat het kost open gehouden moet worden. Dat boosheid zich richt op de zorgverzekeraar in de regio doet onvoldoende recht aan de veelheid van factoren die uiteindelijk leidden tot het faillissement.’’

,,De Friesland heeft direct na het faillissement extra zorg ingekocht bij het Medisch Centrum Leeuwarden en bij Nij Smellinghe in Drachten. Ook heeft De Friesland vanaf het begin meegedacht over een structurele oplossing in de regio, waarbij nadrukkelijk is gekeken naar welke zorg nu en in de toekomst nodig is. Dit heeft geresulteerd in een medisch centrum in opbouw. Verder heeft De Friesland een contract voor vijf jaar getekend met de eigenaren van de huidige Sionsberg en zorgt De Friesland voor voldoende financiële ruimte, zodat de nieuwe zorgvoorziening tijd en ruimte heeft om zich te ontwikkelen.’’

doende geld bijeen te krijgen en de provincie heeft een lening verstrekt. Moet het rijk niet meer doen? ,,De tijd dat de rijksoverheid de huisvesting van ziekenhuizen vergoedde is voorbij. In het zorgstelsel zoals we dat nu kennen is huisvesting de verantwoordelijkheid van het ziekenhuis. In uitzonderlijke gevallen kunnen ziekenhuizen een financiële bijdrage krijgen, als ze nodig zijn om de 45 minuten norm voor de spoedeisende hulp te handhaven, terwijl deze spoedhulp zichzelf niet kan bedruipen. Op dit moment krijgt bijvoorbeeld het ziekenhuis in Winschoten zo’n beschikbaarheidsbijdrage.’’

In Oost-Groningen lukt het maar moeizaam om een nieuw ziekenhuis van de grond te krijgen. Het is erg moeilijk vol-

De noordelijke provincies hebben veel krimpgebieden. De Tweede Kamer vraagt geregeld om meer aandacht voor de zorg in

die regio’s. Kunnen we op dat punt nog nieuwe initiatieven verwachten? ,,Ik vind het van groot belang dat goede zorg in krimpregio’s behouden blijft. Het krimpen van de bevolking hoeft op zich geen probleem te zijn, maar het gaat vaak samen met vergrijzing, dus met een verandering van de benodigde zorg. Het voorzieningenniveau in deze regio’s moet overeind blijven. Begin dit jaar heb ik daarom plannen gepresenteerd speciaal voor zorg in krimpregio’s. Zo is het nu juridisch makkelijker gemaakt om extra geld beschikbaar te stellen aan de spoedeisende hulp of acute verloskunde in krimpregio’s. Ook krijgen zorgverzekeraars meer mogelijkheden om huisartsen in krimpregio’s extra te belonen. Daarmee wordt het voor huisartsen aantrekkelijker om zich te vestigen.’’ ,,Op 1 januari begint een subsidieregeling voor apotheken die ’s avonds, ’s nachts en in het weekend zorg leveren. De regeling zorgt ervoor dat het bedrag dat patiënten moeten betalen uit het ‘eigen risico’ per recept niet boven de 45 euro komt. Op dit moment lopen de tarieven nog uiteen van 20 tot soms wel 100 euro. Het tarief is afhankelijk van het aantal mensen dat van de diensten gebruik maakt, hoe minder mensen, hoe duurder om de apotheek de hele nacht open te houden. Ik vind dat niet wenselijk, omdat de dienstapotheken hierdoor in krimpregio’s onder druk komen.’’

DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015 5

Bij o.a. de registerfysiotherapeuten op deze pagina, kunt u rechtstreeks een afspraak maken.

Aanvullend verzekeren, kies bewust! We doen veel om gezond te blijven. We eten gezond en bewegen regelmatig. Maar soms komt er een kink in de kabel; we krijgen een blessure of, erger, belanden in het ziekenhuis. Herstel is dan de eerste prioriteit want we willen ‘het dagelijks leven’, zo snel mogelijk hervatten. Een fysiotherapeut kan een belangrijke bijdrage leveren aan uw herstel. En helpt u mobiel te blijven bij talloze (chronische) aandoeningen. Maar hoe zit dat met kosten en vergoedingen? Wist u dat van alle mensen die kiezen voor een aanvullende zorgverzekering, meer dan de helft dit doet vanwege dekking voor fysiotherapie? Verwijzing U kunt zonder verwijzing van de huisarts of specialist bij de fysiotherapeut terecht. Voor behandelingen die op de ‘chronische lijst’ staan is wél een verwijzing nodig. Deze lijst is opgesteld door de overheid. Fysiotherapie in de basisverzekering? Kinderen tot 18 jaar krijgen maximaal 18 behandelingen vergoed vanuit de basisverzekering voor aandoeningen die niet op de chronische lijst staan. Deze beperking geldt niet voor aandoeningen die wel op de chronische lijst staan. Volwassenen krijgen alleen fysiotherapie vergoed voor aandoeningen die op de chronische lijst staan en dan nog pas vanaf de 21e behandeling. De eerste 20 behandelingen dient u, ook bij een chronische aandoening, zelf te betalen. Maar u kunt zich hiervoor wel aanvullend verzekeren. Aanvullend verzekeren loont. Vergelijken ook! Voor een aanvullende verzekering geldt nooit een eigen risico. Maar verder zijn de verschillen in aanvullende verzekeringen soms groot. Het loont zeker om te vergelijken. Er zijn verschillende polissen; Naturaverzekering De verzekeraar bepaalt naar welke fysiotherapeut u moet gaan. Dit zijn fysiotherapeuten met wie de verzekeraar een contract heeft gesloten. Restitutieverzekering U heeft kiest zelf uw fysiotherapeut. U krijgt altijd een vergoeding conform uw polisvoorwaarden. Die keuzevrijheid geldt ook voor andere zorgverleners die u eventueel nodig hebt. Tips om bewust te kiezen: – Controleer of u zelf uw fysiotherapeut kunt kiezen. – Geldt uw keuzevrijheid ook bij bepaalde aandoeningen? Bij een naturapolis komt het voor dat verzekeraars de behandeling van bepaalde aandoeningen slechts bij een beperkt aantal fysiotherapeuten vergoeden. Dit kan uw keuzevrijheid fors beperken. – Sommige polissen beloven veel behandelingen te vergoeden maar eisen wel dat er vanaf een bepaald aantal behandelingen een machtiging wordt aangevraagd om voor verdere vergoeding in aanmerking te komen. Maar deze machtigingen worden zelden verleend. – Om precies te weten wat een polis vergoedt, kijkt u naar de polisvoorwaarden, het vergoedingenoverzicht en de algemene verzekeringsvoorwaarden van een polis. Meer tips en informatie vindt u op www.defysiotherapeut.com

VAN ALLE MENSEN

DIE KIEZEN VOOR EEN

AANVULLENDE ZORGVERZEKERING

DOET MEER DAN

55% DAT VANWEGE

FYSIOTHERAPIE*

AALDEN

EMMEN

Oosterhesselen

Fysiotherapie Aalden/Zweeloo *Zorg op maat voor uw bewegingsprobleem! Samenwerken aan uw persoonlijk herstel. Vanuit een totaalaanpak met oog voor detail Weersmaten 2 7854 TR Aalden Tel. 0591-371646

Fysio-Emmen * Bekken therapie, Manuele therapie, Shockwave therapie Angelslo, Leemkoelen 17 Emmerhout, Houtweg 341 Barger Oosterveld, Barnar 3 Tel. 0591- 629500 info@fysio-emmen.nl www.fysio-emmen.nl

FysioTotaal Locatie gezondheidscentrum Oosterhesselen * Manuele Therapie, Dry Needling, Oedeemtherapie, Geriatrie Fysiotherapie etc. Edveensweg 13 B 7861 AM Oosterhesselen Tel. 0523-281617 info@fysiototaal.nu www.fysiototaal.nu

KLAZINAVEEN

SCHOONEBEEK

Fysiotherapie Bennie de Jonge Schoorstraat 2 7891 JW Klazienaveen Tel. 0591-393256

FIT-R fysio- en cesartherapie * Fysiotherapie, Sportfysiotherapie, Manuele Therapie, Bekkenbodemtherapie, Oefentherapie Cesar, Oedeemtherapie, Haptonomie, Dry needling, Beweegprogramma’s en medische ﬁtness Gezondheidscentrum Schoonebeek Europaweg 105 B 7761 AB Schoonebeek Tel. 0524-531751

www.fysiotherapieaaldenzweeloo.nl BEILEN Fysiotherapie Midden Drenthe De Noesten 80 9431 TG Westerbork Brunstingerstraat 48 9411 EL Beilen Mej. A. Talmaweg 2 (dorpshuis de Tille) 9439 PE Witteveen Tel. 0593-543760 info@ftmd.nl www.ftmd.nl COEVORDEN Fysiotherapie en Training Coevorden * Fysiotherapie, Arbeidsfysiotherapie, Bekkenfysiotherapie, Fysiotherapie bij chronische pijn, Geriatriefysiotherapie, Incontinentietraining, Kinderfysiotherapie, Manuele therapie, Medische ﬁtness, Oedeemfysiotherapie, Oncologiefysiotherapie Eendrachtstraat 8 7742 SZ Coevorden Tel. 0524-512602 info@fysiocoevorden.nl www.fysiocoevorden.nl ASSEN Fysiotherapie de Molengaard * Kinderfysiotherapie, Manuele therapie, Algemene fysiotherapie, Beweegcentrum, Fitkids, Kinderbekkenfysiotherapie Molenstraat 271, 9402 JR Assen Tel. 0592-346263 Locatie Borger * Kinderfysiotherapie, Fitkids, Kinderbekkenfysiotherapie Hoofdstraat 32 9531AG Borger Tel. 0599-724900 info@molengaard.nl www.molengaard.nl DALEN Fysiotherapeutisch Trainingscentrum Dalen * Fysiotherapie, Kinderfysiotherapie, Sportfysiotherapie,Manuele therapie,Fitness, i.s.m. diëtiste afvallen voor individuen en groepen Hoofdstraat 17 7751 GA Dalen Tel. 0524-552146 info@fysiodalen.nl www.fysiodalen.nl EMMER COMPASCUUM

MAAR LANG NIET ELKE POLIS GEEFT VOLDOENDE DEKKING

MAAK DE VERGELIJKING OP

WWW.DEFYSIOTHERAPEUT.COM

*Representatief onderzoek door TNS NIPO in opdracht van het KNGF.

Fysiotherapie Ebbinge * Praktijk voor fysiotherapie, Manuele therapie, Geregistreerd KISS kinderfysiotherapeut Hoofdkanaal WZ 70 7881 AD Emmer Compascuum Tel. 0591-351395 jacobebbinge@hetnet.nl www.fysiotherapieebbinge.nl

info@defysio.com www.defysio.com MUSSELKANAAL Fysiotherapie Musselkanaal / BAG Kanaalstreek * Manuele therapie, Sportfysiotherapie, Arbeidstherapie, Bekkenbodemtherapie, Hart-vaat-longtherapie, Revalidatie, Psychosomatische Fysiotherapie, Dry Needling,Echograﬁe, Beweegprogamma’s, Oedeemtherapie Technicumstraat 9 9581 BA Musselkanaal Tel. 0599-413114 info@fysiotherapiemusselkanaal.nl www.fysiotherapiemusselkanaal.nl NIEUW BUINEN Fysiotherapie Musselkanaal / BAG Kanaalstreek * Manuele therapie, Sportfysiotherapie, Arbeidstherapie, Bekkenbodemtherapie, Hart-vaat-longtherapie, Revalidatie, Psychosomatische Fysiotherapie, Dry Needling, Echograﬁe, Beweegprogamma’s, Oedeemtherapie Noorderdiep 141/A 9521 BC Nieuw Buinen Tel. 0599-413114 info@fysiotherapiemusselkanaal.nl www.fysiotherapiemusselkanaal.nl NIEUW BUINEN Fysiotherapie Bovensmilde W. Trip Ds Luitsen Dijkstrastraat 79421 PH Bovensmilde Tel.(0592) 414333 info@fysiotherapiebovensmilde.nl www.fysiotherapiebovensmilde.nl

info@ﬁtr-fysio.nl www.ﬁtr-fysio.nl SMILDE Praktijk voor fysiotherapie P. Vedder Lindhorst Homanweg 10 9422 EC Smilde Tel. 0592-412777 Mob. 06-20308880 p.vedder@tiscali.nl SMILDE Fysiotherapiepraktijk Betsema & Stroetinga * Medische Fitness, gewone Fitness, Oedeemtherapie, Manuele Therapie, Mulligan Therapie De Sluiskampen 42 9422 AP Smilde Tel. 0592-414188 info@fysiosmilde.nl www.fysiosmilde.nl

Bij o.a. de registerfysiotherapeuten op deze pagina, kunt u rechtstreeks een afspraak maken.

VERSOBERD De vergoedingen van zorgverzekeraars voor brillen en lenzen zijn in 2016 soberder dan het afgelopen jaar. Hans Willems

en telescoopbril, een elektronische loep of bandagelenzen met visuscorrectie. Alleen wie heel ernstige oogafwijkingen heeft, kan bij zijn zorgverzekeraar aankloppen voor een vergoeding bij de aanschaf van brillen of lenzen uit de basisverzekering. De drie voorbeelden zijn aan te vullen met andere exceptionele hulpmiddelen, maar kom niet aan met de rekening van een ‘gewone’ bril. Anders wordt het verhaal voor wie bovenop de basisverzekering een aanvullend pakket heeft gekozen. Dan is er soms wel wat mogelijk, omdat de maandelijkse premie nu eenmaal hoger is. Maar reken u niet rijk. De vergoeding houdt meestal op bij een paar tientjes per jaar. De Consumentenbond is glashelder: ‘Wie geregeld een nieuwe bril of contactlenzen nodig heeft, kan daar het beste zelf voor sparen. Kies nooit een verzekering alleen op grond van wat er geboden wordt aan vergoedingen voor brillen en lenzen. Het loont echt niet de moeite.’ Bij de drie verzekeraars die in de noordelijke provincies de meeste verzekerden hebben, ontlopen de vergoedingen elkaar nauwelijks. De Friesland stelt bril- en lensdragers een bijdrage van 60 euro per drie jaar in het vooruitzicht voor wie het aanvullende pakket AV standaard heeft. Dat bedrag loopt op tot 75 euro bij de AV Extra en 150 euro bij de AV Optimaal, in beide gevallen eens per drie jaar. Uiteraard loopt de premie van die pakketten

Wie geregeld een nieuwe bril nodig heeft kan daar het beste zelf voor sparen, zegt de Consumentenbond in vergelijkbaar tempo op. Menzis kent twee categorieën: 100 euro per twee jaar bij de polis Extra Verzekerd 2 en 150 euro per twee jaar bij Extra Verzekerd 3. Zilveren Kruis laat de bijdrage beginnen bij 100 euro per drie jaar bij de aanvullende verzekering met twee sterren, oplopend tot 250 euro per drie jaar. De hoogste vergoeding wordt geboden door verzekeraar ONVZ. Wie kiest voor de aanvullende polis Vrije Keuze Superfit, krijgt 450 euro vergoeding per jaar voor bril of lenzen. Daartegenover staat uiteraard een forse maandpremie. Soms hebben verzekeraars afspraken met bepaalde opticiens. Zo kan de vergoeding bij Ditzo oplopen tot 100 euro per jaar, maar is de verzekerde in dat geval gebonden aan Eye Wish Groeneveld als leverancier. FBTO heeft

een module waarbij de klant verplicht naar Specsavers moet. Leo Copini, eigenaar van opticienzaken in Leeuwarden, Sneek en Harlingen, is wars van dergelijke vormen van gedwongen winkelnering. ,,Bij de gewone vergoedingen zijn de verzekeraars verplicht om met alle leveranciers zaken te doen. Bij die kortingsregelingen zet ik grote vraagtekens.’’ Copini biedt zijn klanten de service om rechtstreeks te declareren bij de verzekeraars. ,,Dan heb je er zelf geen rompslomp van.’’ Bij de keuze van brillen en lenzen speelt de vergoeding overigens nauwelijks een rol, zegt de opticien. ,,Pas als de klant zijn keuze heeft bepaald, gaan we kijken hoe hij verzekerd is. Soms valt dat mee, soms tegen.’’ Ron Verveer van De Wolff optiek in Assen heeft de ervaring dat klanten de laatste jaren bewuster zijn geworden van wat ze van hun verzekeraar kunnen verwachten. ,,Misschien komt het door alle aandacht die vooral in deze tijd van het jaar wordt besteed aan premies en vergoedingen.’’ Net als Copini biedt Verveer zijn klanten de service om de vergoeding alvast van de rekening af te trekken. Bij alle grote verzekeraars kunnen wij dan de declaratie indienen.’’ Aan kortingsafspraken doet De Wolff niet. Verveer: ,,Je moet daarmee erg oppassen. Soms valt die zogenaamde korting gewoon onder de vergoeding. Die je dus ook bij andere leveranciers krijgt.’’

DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015 7

HONKVAST Arend van Wijngaarden verstappen van zorgverzekering mogen we sinds 2006 elk jaar in de maand december. De meeste mensen doen dat niet, het overgrote deel van de Friezen blijft gewoon bij De Friesland, de Groningers bij Menzis en de Drenten bij Zilveren Kruis Achmea. Maar de minderheid die overstapt, is groeiende. Overstappen kan aardig wat geld besparen. Het verschil tussen de goedkoopste basisverzekering en

de duurste is op jaarbasis 335 euro. De basisverzekering vergoedt wettelijk gezien precies dezelfde zorg. Het enige verschil is dat je bij de goedkoopste verzekering een enkele keer verder moet reizen voor een ziekenhuis. Op deze pagina staan de meeste premies voor de basisverzekeringen op een rij en laten we zien hoe het aantal zorgverzekerden in Noord-Nederland is verdeeld over de diverse verzekeraars.

AANVULLENDE PAKKETTEN

De zorgpremies op een rij Bedragen in euro's per maand Basispakket zonder aanvullende verzekering

Aanbieder

Polis

ZEKUR Univé Zorg Select Menzis Basis Voordelig De Friesland Zelf bewust Bewuzt Promovendum Anderzorg Ditzo FBTO CZ Direct Kiemer ZilverenKruis Budget Basis HEMA Interpolis DSW FBTO VGZ Goede Keuze PNOzorg CZ Zorgbewust Stad Holland CZ Zorg op maat OHRA De Friesland Alles Verzorgd ONVZ Zorg & Zekerheid Menzis basis Univé Zorggeregeld Delta Loyd IZZ De Amersfoortse VGZ Ruime keuze Avéro Select Zorg Plan OZF Pro Life ZilverenKruis Basis Zeker Zorg & Zekerheid Menzis Basis Vrij CZ De Friesland Vrije Keus Univé Select Salland SallandZorgdirect Avéro Keuze Zorg Plan ZilverenKruis Basis Exclusief VGZ

Budget Budget Budget/Natura Budget/Natura Budget Restitutie Natura Restitutie Natura Budget Restitutie Budget Natura Combinatie Restitutie Restitutie Budget Restitutie Natura Restitutie Natura Restitutie Natura Restitutie Natura Natura Natura Restitutie Restitutie Restitutie Natura Natura Restitutie Combinatie Natura Restitutie Restitutie Restitutie Restitutie Restitutie Natura Natura Restitutie Restitutie Restitutie

Niet duurder dan 2015

Premie 2015 Premie 2016 82,50 89,95 90,75 90,75 85,00 92,90 93,00 89,95 92,00 91,15 95,95 89,95 97,00 93,95 95,00 98,50 95,95 96,60 97,00 99,00 100,50 100,74 101,95 101,85 101,95 104,25 107,00 102,90 107,72 102,95 107,95 102,45 103,00 102,45 102,45 104,45 108,25 106,00 106,50 112,00 100,95 99,95 106,95 106,25 113,95

8 DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015

86,00 90,75 91,75 92,00 92,90 93,00 93,85 94,25 94,95 95,95 96,95 97,00 98,50 98,75 99,95 99,95 101,15 101,30 102,00 104,95 105,37 106,50 106,65 106,95 107,00 107,00 107,50 107,72 107,95 107,95 109,45 109,45 109,45 109,45 109,45 109,74 110,70 111,50 112,00 112,95 112,95 113,25 113,25 113,95

Ze zijn niet per se nodig, want alle medisch noodzakelijke zorg wordt al vergoed via het basispakket. Toch kiest nog steeds meer dan 80 procent van de Nederlanders voor een aanvullende zorgverzekering. Wel daalt dat aantal elk jaar. Aanvullende verzekeringen zijn vooral nodig voor fysiotherapie, tandheelkundige zorg en alternatieve behandelingen. Het aantal tandzorgverzekeringen daalt de laatste jaren. Ook zijn er regelingen om zelf te sparen voor de tandarts. Wie hoogstens één keer per jaar naar de tandarts gaat voor een vulling en tandsteenverwijdering is goedkoper uit met het zelf betalen van de rekening. Voor ouders van puberkinderen kan een dure tandartsverzekering wel handig zijn; een beugel is kostbaar. Maar de tandartsverzekeringen stellen daarvoor wel beperkende voorwaarden, zoals een ‘wachtjaar’ en vergoedingen tot een bepaald maximum.

MINIMA De meeste gemeenten bieden een bijzondere collectieve verzekering voor uitkeringsgerechtigden en andere inwoners met een minimuminkomen. De gemeentelijke collectieven hebben vaak regelingen waarbij het eigen risico van tevoren moet worden betaald of op een andere manier wordt afgekocht. Dit omdat mensen met weinig geld nogal eens in problemen komen door dat eigen risico. Gemeentelijke collectieve contracten bieden ook vrij goedkope aanvullende polissen aan, voor bijvoorbeeld fysiotherapie of tandarts. De redenering is dat mensen met minimuminkomen vaker behandelingen zoals fysiotherapie nodig hebben. Maar net als bij de andere collectieve verzekeringen geldt ook hier: budgetpolissen zijn eigenlijk altijd goedkoper.

COLLECTIEF Een minderheid van de consumenten betaalt de volle prijs, zonder korting. Het grootste deel is via een collectief verzekerd, bijvoorbeeld werkgever, gemeente, vakbond, ouderenbond of thuiszorgvereniging. Het aantal mensen dat verzekerd is via zo’n collectief is wel licht gedaald, naar 69 procent van de verzekerden. Vaak blijken de collectieve verzekeringen ondanks de kortingen niet goedkoper dan de echt voordelige budgetpolissen.

EIGEN RISICO: 385 EURO Het wettelijk verplichte eigen risico gaat in 2016 naar 385 euro. Omdat veel ziekenhuisrekeningen pas erg laat binnenkomen kunnen mensen soms worden verrast door dat bedrag en de verzekeraars merken dat veel klanten moeite hebben het eigen risico op te brengen. VGZ heeft daarom een lokkertje voor 2016: de verzekeraar betaalt het eigen risico terug bij een deel van de medicijnkosten. Het gaat dan om zogeheten voorkeursgeneesmiddelen, de eigenmerkpillen zogezegd. De servicekosten van de apotheek moeten klanten nog wel zelf betalen. De consument kan het eigen risico zelf verhogen naar maximaal 850 euro. Daarvoor kiezen steeds meer mensen, in 2015 al ruim 8 procent. Het voordeel is dat de maandpremie fors lager wordt. Het nadeel is uiteraard dat de verzekerde de kans loopt een extra bedrag kwijt te zijn bij onverwachte zorgkosten. Dat is echter nooit meer dan 465 euro (850 euro minus het altijd verplichte eigen risico van 385 euro). Het verhogen van het eigen risico biedt voor gezonde mensen met een laag inkomen een slimme truc om wat geld bij te verdienen. De zorgtoeslag is soms hoger dan de laagst mogelijke premie. Bij Anderzorg bedraagt de maandpremie bij een eigen risico van 850 euro slechts 69 euro. De maximale zorgtoeslag is 83 euro: dat is 14 euro ‘winst’ per maand.

Marktaandelen zorgverzekeringsconcerns

24,7% 2 20,5%

31,1%

12,6% 11,2%

Overig De figuur telt op tot meer dan 100%. Dit komt door de afronding.

DSW-Stad Holland ONVZ Zorg&Zekerheid ASR Eno

Bron: NZa (op basis van Vektis, Verzekerdenmobiliteit en Keuzegedrag)

Inwoners van Noord-Nederland blijven grotendeels bij hun vertrouwde regionale verzekeraars: De Friesland, Menzis en Zilveren Kruis Achmea. Het aantal overstappers is de afgelopen jaren beperkt gebleven tot maximaal 8 van de honderd mensen.

Het Noorden

Friesland

BUDGETPOLISSEN Behalve de gewone zorgpolissen zijn er sinds een aantal jaren ook extra goedkope budgetpolissen. Een toenemend aantal mensen kiest voor zo’n budgetpolis: vorig jaar al 7,5 procent ofwel 1,2 miljoen verzekerden. Op de budgetpolissen kwam vorig jaar nogal wat kritiek omdat een deel van die polissen niet alle zorg in elk ziekenhuis vergoedt. De verzekeraars hebben zich de kritiek kennelijk aangetrokken want de budgetpolissen voor 2016 zijn wat vriendelijker geworden. Een deel verschilt niet noemenswaardig van de gewone polissen, zoals Menzis Basis Voordelig en De Friesland Zelf Bewust. Deze vergoeden vrijwel alles – op sommige hulpmiddelen na, waarbij alleen het hulpmiddel van een bepaalde leverancier wordt vergoed. De goedkoopste en meest ‘strenge’ budgetpolis is nog steeds Zekur. Univé Zorg Select en Bewuzt komen daar snel achteraan. Het zijn alle VGZ-labels die zorg in een beperkt aantal ziekenhuizen vergoeden. Bij Zekur zijn beduidend minder ziekenhuizen gecontracteerd dan bij Univé en Bewuzt. Bij die twee laatstgenoemden is het een uitzondering als een ziekenhuis niet is gecontracteerd, bij Zekur komt dat veel vaker voor. Wie toch in een ander ziekenhuis wordt behandeld, kreeg vorig jaar soms maar 50 procent vergoed. Dat is dit jaar in de meeste gevallen opgetrokken naar 70 procent en er zit een maximum op de nota. Patiëntenorganisatie NPCF en apothekersorganisatie KNMP blijven uiterst kritisch over deze echt strenge budgetpolissen. Patiënten kunnen voor onverwachte kosten komen te staan, voor langere wachttijden en moeten soms lang reizen omdat ze bij minder ziekenhuizen terecht kunnen.

3,2% 2,7% 2,5% 1,9% 0,9%

22% 4% 62%

12% Overige

Groningen

Drenthe

20%

32% 3%

52%

12%

65%

12%

Overstappers

Percentage verzekerden dat jaarlijks instroomt bij een andere zorgverzekeraar

12 10

8,3%

5,5%

7,3%

6,9%

4,3% 2

2010

2011

2012

2013

2014

2015

DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015 9

10 donderdag 10 december 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

Leeftijdskorting

Stijlvol zitten zonder rugpijn

Voor iedere trap een passende traplift, ook meerdere verdiepingen

€ 10,-

 Speciaal ontwikkeld voor mensen met rugklachten  100% op de juiste maat d.m.v. de 3d-scan  Verstelbare rug- en voetenbank voor relaxhouding  Modern, fris en luchtig design  100% Nederlands fabrikaat

per levensjaar Eenvoudige bediening op de armleuning Slimme plaatsing op de trap met behoud van loopruimte

Comfortabel luxe stoel met veiligheidsgordel

Profiteer van extra inkoopvoordeel: Nu € 300,- korting

Fluisterstille en krachtige elektromotor

Nu € 500,- EXTRA korting op een traplift van ThyssenKrupp. Vraag onze adviseur naar de voorwaarden.

Gratis brochure? Bel gerust 088 - 848 00 00 Of bezoek www.vitalis.nl

Veilig en comfortabel de trap op en af Langer zelfstandig thuis blijven wonen voelt nog prettiger wanneer u ook veilig de trap op en af kunt. Wanneer u ouder wordt kan traplopen wat lastiger worden. De luxe trapliften van Vitalis helpen u om weer met een veilig gevoel de trap op en af te gaan. Bestelt u nu uw traplift bij Vitalis, dan plaatsen wij deze nog in 2015, wel zo veilig.

✁ Uw traplift plaatsen wij nog in 2015* Ja, stuur mij een brochure

TR_Areo_LCDVHN_wk50

Traplift

Aréo

Naam __________________________________________________________________ Adres __________________________________________________________________ Postcode ________________Plaats _________________________________________ Telefoon ________________________________________________________________ Stuur gratis naar: Antw.nr. 1071, 9200 VB Drachten

Rekenvoorbeeld: Leeftijd 60 jaar 65 jaar 70 jaar 75 jaar 80 jaar

Uw voordeel 60 x € 10,- = € 600,65 x € 10,- = € 650,70 x € 10,- = € 700,75 x € 10,- = € 750,80 x € 10,- = € 800,-

Deze acties zijn geldig t/m 31 december 2015 en gelden niet in combinatie met andere lopende acties en aanbiedingen. *Plaatsing in 2015 is alleen mogelijk voor geselecteerde modellen.

Dental Center al uw tandheelkundige behandelingen onder 1 dak Epaper:(www.boomregionaleuitgevers.nl)

forum.gezondheidenco.nl

Tandarts Mondhygiëniste

Orthodontist Endodontoloog

In onze praktijk orthodontie zonder wachtlijst Gespecialiseerd in implantaten Endodontoloog (Wortelkanaalbehandelingen) ook zonder wachtlijst Tevens nemen wij nieuwe patienten aan Maak nu uw afspraak !! Tot ziens bij Dental Center Dental Center | Bareldsbruglaan 7 | 8431 AM Oosterwolde | 0516-515155

Gezondheid vormt een belangrijke bijdrage voor ons dagelijks geluk. We staan steeds vaker stil bij gezonde voeding, afvallen, sporten, ontspanning, ziektes, zorg, en meer. Kortom: het thema GEZONDHEID staat volop in de belangstelling. Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant brengen regelmatig de special Gezondheid&Co uit, en de weekbladen van NDC mediagroep bevatten wekelijks de speciale pagina Gezondheid&Co. Daarnaast trekt de website van www.gezondheidenco.nl maandelijks meer dan 100.000 unieke bezoekers. Wilt u met uw bedrijf adverteren in één van de uitgaven of op de website van Gezondheid & Co,, neem dan contact op met ons team van Gezondheid&Co: T: 050 - 58 444 66. E: rianne.marissen@ndcmediagroep.nl

Kaakchirurg Jan Peter Wymenga aan het werk in ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten.

FOTO JILMER POSTMA

DE PATIËNT ALS KLANT ‘D Niet alle zorg die we ‘consumeren’ wordt vergoed vanuit de zorgverzekering. Wanneer er geen medische noodzaak is voor een behandeling of ingreep, moet de patiënt zelf de beurs trekken. Hans Willems

e patiënt als cliënt.’ Kaakchirurg Jan Peter Wymenga, werkzaam in de ziekenhuizen Nij Smellinghe in Drachten en Sionsberg in Dokkum, vindt het onderscheid belangrijk. Ongeveer 10 tot 15 procent van zijn omzet behoort tot de zogeheten niet-vergoede zorg: ingrepen die wel gewenst zijn, maar niet per se noodzakelijk. ,,Er zijn dokters die nog nooit een nota hebben geschreven.’’ Wymenga trekt er een beetje vies gezicht bij. Niet dat hij zelf elke avond met het puntje van zijn tong tussen de lippen rekeningen zit te schrijven. Maar het zou medische specialisten geen kwaad doen om iets meer besef te hebben van zorgkosten, wil hij maar zeggen. Wymenga werkt als specialist in de polikliniek mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie in Nij Smellinghe, waar patiënten terechtkunnen voor een breed scala aan kwalen en aandoeningen. Van implantologie en ingewikkelde gebitsproblemen tot neurologische zaken en oncologie. Er werken dertig mensen, onder wie vier specialisten. De hoeveelheid werk neemt al jaren gestaag toe, onder meer omdat tandartsen sneller doorverwijzen, vertelt Wymenga. ,,Een andere factor is de vergrijzing. We leven langer, maar dat brengt kwalen met zich mee.’’ ,,Wat ook meespeelt is dat de medische kennis nog altijd groeit. We krijgen bijvoorbeeld te maken met verstandelijk gehandicapten met speekselproblemen. Vroeger wist niemand daar raad mee, tegenwoordig kunnen we voor zulke specifieke groepen veel betekenen.’’

Van implantologie en ingewikkelde gebitsproblemen tot neurologische zaken en oncologie

Omdat intussen ook de vraag naar medisch niet-noodzakelijke zorg toeneemt, heeft Nij Smellinghe ervoor gekozen een privékliniek binnen het ziekenhuis op te tuigen. Enface kliniek is de naam. Voluit: centrum voor esthetische aangezichtsbehandelingen door gediplomeerde specialisten. ,,De belangrijkste behandelingen die we bieden zijn botox, fillers, ooglidcorrecties, tanden bleken en het wegwerken van littekens en moedervlekken.’’ Het kostte enige overredingskracht om medewerking te krijgen van het ziekenhuisbestuur, vertelt Wymenga. ,,We hadden natuurlijk op een andere plek in Drachten kunnen gaan zitten, maar hier hebben we de beste mensen en de beste apparatuur en alles wat nodig is om zorg van topkwaliteit te bieden. We hebben daarvoor een goede constructie bedacht waarbij we de ruimtes huren, het personeel betalen en zorgen dat er een duidelijk onderscheid is tussen het echt

medische deel en de esthetische behandelingen.’’ De kliniek legt het ziekenhuis geen windeieren, voegt de kaakchirurg toe. ,,Zo wordt op fatsoenlijke wijze wat extra verdiend. In de medische staf werd er eerst met scheve ogen naar ons gekeken. Maar we hebben het goed uitgelegd, want je moet hierover geen gedoe hebben.’’ Hoewel Wymenga en zijn collega’s veelzijdig zijn, verwijzen ze ook door naar collega’s. ,,Plastisch chirurgen, huidartsen of -therapeuten, collega-kaakchirurgen met een bijzonder specialisme. We zijn altijd zo open en eerlijk mogelijk over de mogelijkheden en de kosten. Je moet commercieel denken, maar altijd met het belang van de cliënt op de voorgrond. Doe je dat niet, dan keert zich dat tegen je.’’ Niet alle dokters hebben die instelling, zegt Wymenga. ,,Ik schrik wel eens als ik zie wat voor wachttijden er zijn op sommige poli’s. Patiënten zat, lijkt men te denken. Maar zo steekt de wereld niet meer in elkaar. Dokters moeten net zo aan klantenbinding doen als kruideniers of welke andere dienstverlener ook.’’ Doordat de kosten van de gezondheidzorg nog altijd toenemen, groeit het aandeel van niet-vergoede zorg, zo verwacht Wymenga. ,,De basisverzekering wordt hoe dan ook smaller. Maar ik hoop wel dat de politiek en de verzekeraars daarmee verstandig omgaan. Dring de uitwassen aan peperdure en experimentele zorg terug, maar kom niet aan wat de mensen met de lage inkomens nodig hebben.’’

DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015 11

HET ZIEKENFONDSAPPARAATJE Gehoorapparaten worden vergoed uit de basisverzekering. Toch lopen de eigen bijdrages al snel op tot meer dan 1000 euro. Bij de ene zorgverzekering zijn de keuzes, vergoedingen en eigen bijbetalingen veel groter dan bij de andere. Arend van Wijngaarden

lecht horen is een van de meest voorkomende aandoeningen, meer dan 1,4 miljoen slechthorenden dragen een hoortoestel. Dat kost de gebruikers een lieve duit. Een gemiddelde slechthorende is 1000 euro kwijt aan twee hoortoestellen, voor beide oren. Gehoorapparaatjes worden wel vergoed uit de basisverzekering maar de verzekerde betaalt forse eigen bijdrages en eigen risico. De vergoedingen en voorwaarden verschillen enorm tussen de zorgverzekeraars. Bij de een krijg je een goedkoop ‘ziekenfondsapparaatje’ terwijl je bij de ander veel duurder uit bent maar dan wel meer keus hebt. Klanten van Zilveren Kruis Achmea hebben komend jaar minder vrije keuze. Daartegenover staan veel lagere eigen kosten en, volgens de zorgverzekeraar, een betere service. Zilveren Kruis heeft stevig ingezet op het terrein van de hoortoestellen en heeft de zaak principieel uitgevochten voor de rechter. De ketens Beter Horen, Schoonenberg en Van Boxtel spanden de zaak aan om te voorkomen dat Zilveren Kruis deze kwaliteitsaudiciens de duimschroeven aandraaide. De hoortoestelketens verloren de rechtszaak: van de rechter mag de zorgverzekeraar exclusieve afspraken maken met leveranciers. Voor het jaar 2016 heeft Zilveren Kruis daarop alleen de ketens Beter Horen en Hans Anders gecontracteerd. Bij andere hoortoestelwinkels krijgt de patiënt minder vergoed. Bij Hans Anders of Beter Horen krijgen klanten van Zilveren Kruis in 2016 het gehoorapparaat in bruikleen in plaats van dat ze het kopen. Daarmee omzeilt Zilveren Kruis het eigen risico, want in de wet staat dat klanten 385 euro eigen risico moeten betalen bij de aanschaf van een hoortoestel. Scheelt in de portemonnee. Volgens Zilveren Kruis maakt het niets uit voor de kwaliteit, want er worden alleen nieuwe apparaten in bruikleen gegeven die na gebruik aan een goed doel worden geschonken. De afspraken bieden extra voordelen voor de slechthorende verzekerde, stelt Zilveren Kruis. Want Hans Anders en Beter Horen beloven dat klanten altijd in een winkel zelf onderzocht worden door een audioloog. Nu moeten slechthorenden nog vaak naar een audiologisch centrum voor onderzoek naar hun gehoor, en voor die gehoorcentra zijn

De vergoedingen en voorwaarden verschillen enorm tussen de zorgverzekeraars lange wachttijden. ,,Minder wachttijd en minder verschillende afspraken, een flinke verbetering voor onze verzekerden dus’’, zegt de woordvoerder van Zilveren Kruis optimistisch. De andere zorgverzekeraars gaan wat minder ver. De Friesland heeft geen exclusieve leveranciers maar heeft met alle gehoorwinkels een contract gesloten. Tenminste, alle winkels die aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen en die een hoortoestel aanmeten volgens een vastgesteld protocol; de audicien moet daarin een vragenlijst doornemen waarna er een categorie slechthorende uitrolt, aan wie een bepaald type hoortoestel mag worden geleverd. Bij De Friesland betalen klanten wat meer maar daartegenover staat een bredere keuze en minder wachttijd. Cliënten van De Friesland zijn bijvoorbeeld niet verplicht om zich te laten onderzoeken door een audiologisch centrum. Dat onderzoek doet een zogenoemde triage-audicien. ,,Iemand die slecht hoort kan gewoon naar de audicien’’, stelt de woordvoerder van De Friesland. ,,Als hij geen reden ziet tot doorverwijzing naar een KNOarts gaat de audicien zelf over tot adviseren en verstrekken van hoortoestel. Mocht de audicien toch iets verdachts constateren, dan kan hij doorverwijzen naar een KNO-arts of audiologisch centrum.’’ Menzis doet het nog een beetje anders. Deze zorgverzekeraar sloot contracten met Beter Horen, Van Boxtel en Schoonenberg Hooroplossingen (overigens iets anders dan Schoonenberg Hoorcomfort). ,,De prijzen voor hoortoestellen zijn heel hoog en door die aanbesteding hebben we fors lagere prijzen kunnen bedingen’’, legt de Menziswoordvoerder uit. De truc van Zilveren Kruis – de hoortoestellen in bruikleen – heeft Menzis niet, dus het eigen risico is een kostenpost.

12 DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015

Wilgis Schoffelmeijer van Hoorcentrum Westerkwartier in Zuidhorn.

De andere grote zorgverzekeraars VGZ en CZ hebben in Noord-Nederland veel minder verzekerden. Ze hebben allebei ook contracten met ketens en afspraken over lagere tarieven. Zelfstandige hoortoestelwinkels vinden dat soort exclusieve afspraken maar niks. ,,Menzis en Zilveren Kruis vinden een reisafstand van 50 kilometer blijkbaar redelijk’’, reageert Wilgis Schoffelmeijer van Hoorcentrum Westerkwartier in Zuidhorn. ,,De ‘gewonnen’ prijzen zijn zo laag dat wij denken dat je daarvoor redelijkerwijs geen fatsoenlijke hoorzorg kunt leveren. Voor dat geld kun je geen actuele toestellen bieden, geen Amerken en zeker niet de tijd besteden aan de klant die je nodig hebt. Zelfs al zouden de fabrikanten de toestellen gratis weggeven aan de audiciens, dan gaat het nog niet.’’ De bruikleenconstructie van Zilveren Kruis vindt in Schoffelmeijers ogen geen genade. ,,Bij bruikleen kun je de toestellen niet upgraden, dus de klant moet het doen met een

SPORT & BEWEGEN

APPEN MET EDITH!

zogenaamd adequaat hoortoestel.’’ Zorgverzekeraar VGZ heeft afspraken over het upgraden van hoortoestellen. Beter gezegd: nietupgraden, want de uitvoer daarvan zou extra kosten betekenen. ,,Het is maar de vraag of zo’n verbod op upgraden juridisch houdbaar is, want de toestellen worden eigendom van de klant’’, zegt Wilgis Schoffelmeijer. Volgens haar verwachten veel audiciens de komende jaren een tweedeling op het gebied van gehoorapparaten. ,,Je krijgt aan de ene kant ziekenfondstoestelletjes en aan de andere kant de echte goede hoorzorg en goede toestellen in de vrije markt’’, zegt ze. ,,Als de zorgverzekeraar geen vergoeding heeft gegeven, zijn zelfgekochte hoortoestellen fiscaal aftrekbaar. De vergoedingen worden zo laag dat het voor veel klanten niet interessant meer is om vijf jaar te wachten op een vergoeding. Ze kunnen beter zelf kiezen voor iets goeds, eventueel met een financiering of via een maandabonnement, net als met mobieltjes.’’

1000 euro Gemiddeld is een slechthorende 1000 euro kwijt aan een hoortoestel in beide oren. Dat is het wettelijke eigen risico (385 euro), plus een eigen bijdrage die fors kan oplopen. Daarna komen er meestal nog kosten bij als onderhoudsabonnement en verzekering. Bij Zilveren Kruis is de eigen bijdrage nu verlaagd tot minder dan 250 euro en telt het eigen risico niet. Bij Menzis is de eigen bijdrage bij Hans Anders 120 euro en bij Schoonenberg Hooroplossingen 57,25 euro. De Friesland maakt geen prijzen bekend omdat die fors verschillen per hoorwinkel.

ver de Vismarkt in Groningen fietste ik toen een grote poster mijn aandacht trok. Een schaars geklede blonde vrouw met een bidon in haar hand maakte me duidelijk dat er een nieuw fitnesscentrum werd geopend. Lekker wijf, dacht ik. Maar ik werd ook een beetje mistroostig van de poster. Waarom? Het betrof zo’n lowbudgetketen en daarvan ben ik niet zo’n fan, zeg maar. #ietsteweinighart Ik fietste over de Vismarkt omdat ik op weg was naar het Noorderplantsoen. Voor een onderzoekje. Opdracht van Edith Schippers, onze minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ik moest van haar kijken of er ruimte was voor een sportparkje naast het basketbalveld. Een streetworkoutpark, slacklines en een paar wall ball-muurtjes. Dat werk. In Amerika worden deze sportparken al jarenlang aangelegd, ze vinden gretig aftrek. Lekker trainen en sporten in de buitenlucht. Gratis en voor niks. Super, natuurlijk! Toen Edith over deze sportparken hoorde, appte ze me: Is dat niet wat voor ons, Jan? Te beginnen in het noorden? Noorderplantsoen? (smiley) Ik ben meteen op m’n fiets gesprongen om te gaan kijken. Ik heb Edith een foto van de locatie geappt, met onderschrift: Kan pri-ma, Edith! Noorderplantsoen, the place to be! (knipoog-smiley, boks.) Edith vroeg zich nog af of zo’n vrije manier van sporten in Nederland wel zou werken. Ik gaf aan dat ik verwachtte dat dit wel goed zou komen. En dat we anders altijd nog ALO- of CIOSstudenten zouden kunnen inzetten als motivators. Gewoon mensen enthousiasmeren door daar te trainen. Zodra een voorbijganger interesse toont, uitnodigen om mee te trainen. BAM! De sportstudenten zouden hiervoor vrijeruimtepunten kunnen krijgen. Edith was om en appte. Iedereen gratis trainen! Een geweldig idee! Moeten we de bende alleen nog even promoten. Waarop ik antwoordde: Komt goed, Edith. Posters. Het schijnt dat een schaars geklede blonde vrouw met een bidon in haar hand heel goed werkt. (boks) JAN HOSPES

DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015 13

14 donderdag 10 december 2015 DAGBLAD VAN HET NOORDEN

Aandacht ,

uw huid verdient het!

U zoekt een betrouwbaar en eerlijk hooradvies? Kom eens vrijblijvend met ons praten. Wij nemen de tijd voor uw verhaal en vinden samen met u een optimale hooroplossing.

In Nij Smellinghe hechten we veel waarde aan persoonlijke aandacht en behandelingen op maat. Ook bij onze Huid- en laserkliniek. Behandelplan op maat

De verschillende behandelingen zijn gericht op het verminderen en herstellen van huidklachten en huidontsieringen. Na een intakegesprek krijgt u een persoonlijk behandelplan op maat. U wordt behandeld met de kwalitatief hoogwaardige apparatuur, door gekwaliﬁceerde huidtherapeuten.

U hoort bij ons!

Medische en cosmetische problemen

Onze behandelingen richten zich op medische of cosmetische problemen zoals: acne, ongewenste haargroei, littekens, pigmentvlekken, couperose, wijnvlekken, gerstekorrels, ontsierende bloedvaten in het gezicht of op de benen, verwijderen van ongewenste tatoeages, huidveroudering en kalknagels.

U kunt gratis voor de deur parkeren. De zaak is rolstoeltoegankelijk. Wij zijn ook op zaterdag open. Iedere vrijdagmiddag zitting in Bedum.

U kunt zelf contact met ons opnemen voor een afspraak, of u wordt doorverwezen door uw huisarts of de dermatoloog. Kijk voor meer informatie op www.nijsmellinghe.nl/huid-laserkliniek

BRILWEG 3, 9801 GC ZUIDHORN TEL: 0594 - 500 959 WWW.HOORCENTRUMWESTERKWARTIER.NL

De onafhankelijke zorgvergelijker

Altijd verzekerd van de voordeligste zorgpolis • Eerlijk vergelijken Objectief en onafhankelijk

• Alle verzekeraars Een volledig overzicht

• Direct overstappen Eenvoudig en snel

Vergelijk zelf de beste acties en stap in 3 kliks over

VRAAG & ANTWOORD

Hoe kun je leren ontspannen? Raak je meer afvalstoffen kwijt als je intensief gaat sporten? En hoe bescherm ik de ogen van mijn kind op oudejaarsavond? Carina Twerda

Een vuurwerkbril kost slechts een paar euro en kan veel ellende voorkomen.

arieke van der Wal uit Meppel zit met de handen in het haar. ,,Ik heb het druk. Misschien wel te druk. Ik werk, heb twee kinderen, moet sociale contacten onderhouden. Eigenlijk moet ik van mijzelf heel veel. Hoe word ik weer ‘Zen’? Hoe kan ik mijn eigen rustmomentjes creëren?’’ Meditatielesgever Mariska van Gennep uit Assen weet alles over ontspannen en ontspanningsoefeningen: ,,Om met het Zen-worden te beginnen, ik geloof niet dat we dat in het drukke leven in Nederland kunnen halen. Wel misschien als je besluit om dingen drastisch te veranderen, zoals werkverandering of in een boeddhistisch klooster leven. Het lijkt me voor nu handig om te beginnen met enkele tips om rust in je leven te creëren. Ten eerste: begin met het inbouwen van regelmaat in je leven. Klinkt saai, maar het kan je wel helpen. Simpelweg elke dag rond hetzelfde tijdstip opstaan; eten rond dezelfde tijd en zoveel mogelijk op dezelfde tijd naar bed.’’ ,,Ten tweede: neem elke dag tijd voor jezelf om te mediteren. Al is het maar 5 minuten om te beginnen, dit kun je uitbouwen. Mediteren kun je ruim nemen; als je niks ziet in zitten of liggen met een geleide meditatie, maar bijvoorbeeld wel houdt van lekker wandelen in de natuur, ga dan elke dag even een kwartiertje eruit. Of schilder/teken elke dag, maakt niet uit, neem de tijd voor jezelf.’’

,,Tot slot: denk aan je pauzes. Op je werk, maar ook thuis met de kinderen. Niet altijd maar doordraven in je huishouden, drink tussendoor even iets, neem tijd voor een tijdschrift en rust even. Daarna kun je er beter tegen.’’ J. Ybema uit Bolsward stuurde het volgende. ,,Mensen met nierproblemen kunnen geholpen worden door het laten dialyseren van hun bloed, in een centrum voor nierdialyse. Dat heeft erg veel consequenties voor hun levenswijze. Hun gezondheid wordt er op den duur ook niet beter op, zoals ik heb begrepen. Nu vraag ik mij het volgende af: de afvalstoffen die in het bloed aanwezig zijn, kunnen toch ook met zweet en traanvocht worden afgevoerd? In hoeverre is het reëel om door middel van intensief sporten, en dus zweten, te proberen de nierfunctie te ondersteunen? Zelfs wanneer men geen nierproblemen heeft? Is dat werkelijk mogelijk? Of zet dat geen zoden aan de dijk?’’ Specialist Marc Hemmelder, internistnefroloog in Medisch Centrum Leeuwarden: ,,Voldoende lichaamsbeweging zoals 5 keer per week 30 minuten wandelen is een belangrijke gezondheidsbevorderende activiteit. Dat komt ook de algemene conditie van de nieren ten goede. De functie van de nieren zal alleen niet verbeteren door zweten tijdens intensieve sport of lichaamsbeweging. Met het zweten wordt met name

FOTO ANP

natrium (zout) en water uitgescheiden, maar geen afvalstoffen die het lichaam maakt. Daarvoor zijn goed werkende nieren nodig.’’ ,,Om de nierwerking bij een patiënt met een nierziekte te beschermen is het belangrijk om een normale bloeddruk te hebben, en soms een dieet met zout- of eiwitbeperking te volgen. Medicatie en dieet worden voorgeschreven door de medisch specialist, in dit geval een nefroloog, een nierziektespecialist. Op die manier kun je soms voorkomen dat dialysebehandeling nodig is. Indien de nierfunctie toch te slecht wordt dan kijken we tegenwoordig eerst of een niertransplantatie met een nier van een levende donor mogelijk is.’’ Jantien Brouwer uit Leeuwarden stelde een vraag over de vuurwerkbril. Haar 12-jarige zoon kijkt al maanden uit naar de jaarwisseling. ,,Want dit jaar mag hij voor het eerst zelf vuurwerk afsteken. Ik vind het alleen toch wat eng. Hoe kan ik zijn ogen bijvoorbeeld het beste beschermen?’’ Het Oogfonds adviseert een vuurwerkbril voor iedereen die zelf vuurwerk afsteekt of naar het spektakel gaat kijken. Een vuurwerkbril kost slechts een paar euro en voorkomt veel ellende. Zo’n bril sluit goed aan op het gezicht, zodat ontploffend vuurwerk de ogen niet kan bereiken. Daarbij is het materiaal van belang: polycarbonaat is onbreekbaar. Vuurwerkbrillen zijn onder

meer te koop bij opticiens, vuurwerkverkooppunten en ziekenhuizen. Ook wie alleen maar kijkt moet overwegen een vuurwerkbril te aan te schaffen; de helft van de slachtoffers steekt zelf geen vuurwerk af. Daarnaast blijkt uit cijfers van het Oogfonds dat de helft van de slachtoffers minderjarig is. 25 procent van de vuurwerkslachtoffers raakt gewond aan de ogen. Tijdens de vorige jaarwisseling raakten acht mensen blind aan één oog. Eén persoon werd volledig blind. Van deze tien ernstig getroffen ogen zijn er zes verwijderd. Hebt u ook een vraag voor Carina Twerda, wilt u reageren of bent u specialist en wilt u meewerken aan deze rubriek? Stuur dan een mail naar gezondheidenco@ndcmediagroep.nl. Gezondheid & Co keert op 21 januari terug, met daarin ook de rubriek Vraag & Antwoord. Online gaan we in de tussentijd gewoon door. Kijk op www.gezondheidenco.nl en op ons forum www.forum.gezondheidenco.nl.

RECEPT

MAAK ZELF SPELTCRACKERS

rackers zijn een gemakkelijk en snel tussendoortje. In de supermarkt zijn tientallen varianten te koop, maar wist je dat je ze ook heel eenvoudig zelf kunt maken? Je hebt niet veel ingrediënten nodig. De krakende baksels zijn erg lekker als onderdeel van ontbijt of lunch of voor bij koffie of thee. Besmeer ze met wat pindakaas, jam of beleg ze met een plakje kaas. In bijgaand recept heb ik (gebroken) lijnzaad gebruikt, maar neem daarvoor gerust sesamzaad, pompoenpitten of zonnebloempitten.

Ingrediënten voor 6 crackers – 100 gram speltmeel;

– 2 eetlepels havermout; – 25 gram gebroken lijnzaad; – 75 milliliter water; – snuf zout; – zaadjes ter decoratie (lijnzaad, sesamzaad, pompoenpitten, zonnebloempitten). Bereidingswijze Oven voorverwarmen op 220 graden Celsius. Bekleed een bakplaat met bakpapier. Voeg de ingrediënten samen in een kom en kneed daarvan een deeg. Rol het deeg uit tot een grote, dunne plak en leg die op de bakplaat. Tip: strooi wat extra bloem over het deeg als het plakt tijdens het uitrollen.

Snij de plak met behulp van een scherp mesje in stukken. Je kunt ongeveer zes crackers uit dit deeg maken. Strooi als laatste nog wat (lijn)zaadjes over de crackers, druk deze lichtjes in het deeg. Ze mogen nu de oven in: eerst 5 minuten op 220 graden, aansluitend plusminus 15 minuten op 200 graden. De baktijd is afhankelijk van de dikte van de crackers, dus hou ze even in de gaten. Laat afkoelen en bewaar in een luchtdichte trommel. Eet smakelijk. JOLANDA GERRITSMA

DA G B L A D VA N H E T N O O R D E N D O N D E R D A G 10 D E C E M B E R 2 015 15

BEDUM Alpha Bedum Huidverzorgingspraktijk *Anti Aging behandeling: mesotherapie en hydrodermabrasie, microneedling en fruitzuurbehandelingen. Emmalaan 16 A 9781 EB Bedum Tel. 050 - 301 78 42 www.alphabedum.nl info@alphabedum.nl

EMMEN Schoonheidssalon “LA BELLE” Anja Wolf *Vergoeding acne behandeling, Rosel Heim Huidverzorgingsproducten, Be-Mineral make-up Dennenlaan 46 7822 EL Emmen Tel. 0591 - 61 39 82 www.schoonheidssalonlabelle.nl info@schoonheidssalonlabelle.nl

ERICA Jade Huid-en voetverzorging *Elektrisch ontharen, acne behandelingen, bindweefselmassage en voetreflexzone-massage. Dorn therapeut. Ik werk met Rosel Heim. Heemskerkstraat 15 7887 AA Erica Tel. 0591 - 30 37 03 info@jadehuidverzorging.nl www.jadehuidverzorging.nl

GRONINGEN Maria Bleeker *Huidverzorging met Shiatsu, Kleuranalyse, Visagie Schoonheidssalon Golfslag 44-14 9732 MB Groningen Tel. 050 - 542 04 20 Mob. 06 - 13132043 www.mariableeker.nl info@mariableeker.nl

GRONINGEN Schoonheidsinstituut Ankie Willems *Acne, elektrisch ontharen, IPL vergoed door verzekering, Permanente Make-up specialist, Duo-behandeling en Rimpelbehandeling zónder injectables Westerkade 8 A 9718 AP Groningen Tel. 050 - 314 33 33 info@ankiewillems.nl www.ankiewillems.nl

GRONINGEN Tijdloos Beauty by Ria Nijburg Winnaar Beauty - Award 2013 *Natuurlijke huidverbetering en Anti-Aging, Acnebehandelingen, Permanent ontharen (ipl en el. epileren) en Bruidsmake-up. In sommige gevallen is een vergoeding van uw verzekering mogelijk. Oosterstraat 20 9711 NT Groningen Tel. 050 - 880 01 78 www.tijdloosbeauty.nl info@tijdloosbeauty.nl

GRONINGEN Salon Hanneke skincare | wellness *Anti-aging & Huidverbetering, Beautysupplementen, Acne-behandelingen, Bindweefselmassages, Permanente make-up, Huidtherapie, Definitief ontharen Bieslookstraat 31 9731 HH Groningen Tel. 050 - 306 12 92 www.salonhanneke.nl info@salonhanneke.nl

GRONINGEN Spa and Beauty Moments by Yvonne Elmendorp *Dermalogica en Comfortzone behandelingen. O.P.I. Manicure en Pedicure. Steenstilstraat 48 9711 GP Groningen Tel. 050 - 318 21 33 www.spa-enbeautymoments.nl info@spa-enbeautymoments.nl

HEILIGERLEE Schoonheidssalon Linda *Definitief ontharen,huidverbetering , huidverjonging, BABOR depositair Halteweg 2c 9677 RH Heiligerlee Tel. 0597 - 43 33 38 www.schoonheidssalon-linda.nl

HOOGEZAND Instituut Esthetion *Elektrisch ontharen, laserbehandelingen, acne, microdermabrasie, mesotherapie, camouflage.. Kalkwijk 135 9603 TB Hoogezand Tel. 0598 - 32 25 76 info@esthetion.nl www.esthetion.nl

OOSTWOLD Het Huidinstituut *Permanente Make-up, Huidverbetering en natuurlijke huidverjonging. Oosterweg 2A 9682 RH Oostwold Tel. 0597 - 55 25 15 info@hethuidinstituut.nl www.hethuidinstituut.nl

PATERSWOLDE Schoonheidssalon Gerda Ozinga Hoofdweg 144 9765 CD Paterswolde Tel. 050 - 309 36 54

SAPPEMEER

SAUWERD

WINSCHOTEN

Loes van der Laan Huid- en haarverzorging *Laserbehandelingen, Elektisch ontharen, Permanente make-up, Cosmetisch Arts Behandelingen met Clarins, Obagi en Allesandro Plantsoenweg 13 9771 AC Sauwerd Tel. 050 - 306 13 86 info@schoonheidspraktijk.nl www.schoonheidspraktijk.nl

TER APEL Schoonheidsinstituut Tineke Potze * Elektrisch ontharen (vergoeding door zorgverzekeraars mogelijk) Markeweg 78 9561 SG Ter Apel Tel. 0599 - 58 20 07 info@tinekepotze.nl www.tinekepotze.nl

M-Cosmetics Praktijk voor huidverzorging *gespecialiseerd in Neodermakruidenpeeling, acné-behandelingen en elektrisch ontharen. Engelstilstraat 11 9671 JE Winschoten Tel. 06-22618557 www.mcosmetics.nl mcosmetics@telfort.nl

WINSUM Schoonheidssalon Bienvenue * Gespecialiseerd in elektrisch epileren, microdermab-rasie, needling en laserbehandelingen. Lombok 33 9951 SC Winsum Tel. 0595 - 44 30 77 mkranenborg@home.nl www.schoonheidssalonbienvenue.nl

ZUIDLAREN

VEENDAM Schoonheidssalon Nel Voorma *specialisatie: micro Dermabrasie en fruitzuurpeeling Langeleegte 66a 9641 GR Veendam Tel. 0598 - 69 00 88 nelvoorma@schoonheidsgevoel.nl www.schoonheidsgevoel.nl

VRIES

Schoonheidssalon Thea Jansen *De zorgverzekeraars vergoeden mijn gespecialiseerde acne-, en ontharingsbehandelingen (laser- en elektrisch ontharen) *Depositair van Maria Galland! De Stiel 10, Zuidlaren Tel. 050 - 409 39 91 schoonheidssalonthea@online.nl www.schoonheidssalontheajansen.nl

Schoonheidssalon Power & Beauty Alida Harms *Pedicure, Permanente Make-up, Gezichtsbehandelingen, Manicure/ gellakbehandelingen en Wimperextensions Oude Asserstraat 34 9481 BL Vries Tel. 0592 - 54 51 68 www.powerandbeauty.nl info@powerandbeauty.nl

en haar schoonheidsspecialisten wensen je en haar fijne feestdagen schoonheidsspecialisten & wensen je eenfijnestral e nd feestdagen

22 1616 & een stralend

Schoonheidssalon Sciëntia Anita Kunst Bezoek regelmatig de professionele ANBOS-schoonheidsspecialist. *Ook uw adres voor (gel)nagels en De huidconditie verbetert en de huid oogt verzorgder en gezonder. cosmetische voetverzorging Deze schoonheidsspecialisten zijn gediplomeerd en werken volgens Dr. Aletta Jacobsstraat 17 kwaliteitsrichtlijnen. ANBOS is de brancheorganisatie voor de 9611 EA Sappemeer schoonheidsverzorging en telt circa 5.000 leden. Bezoek regelmatig de professionele ANBOS-schoonheidsspecialist. De huidconditie verbetert Tel. 0598 - 38 05 51 en de huid oogt verzorgder en gezonder. Deze schoonheidsspecialisten zijn gediplomeerd en Kijk op: www.anbos.nl voor een werken volgens kwaliteitsrichtlijnen. ANBOS is de brancheorganisatie voor de schoonheidsBezoek regelmatig de professionele ANBOS-schoonheidsspecialist. De huidconditie verbetert info@salonscientia.nl en 5.000 de huidleden. oogt verzorgder en gezonder.in Deze schoonheidsspecialisten zijn gediplomeerd en verzorging en telt schoonheidsspecialist circa Kijk op www.anbos.nl voor een schoonheidsspecialist in de buurt. de buurt. werken volgens kwaliteitsrichtlijnen. ANBOS is de brancheorganisatie voor de schoonheidswww.salonscientia.nl verzorging en telt circa 5.000 leden. Kijk op www.anbos.nl voor een schoonheidsspecialist in de buurt.