Golwg 30 Mawrth, 2017 by Dyfanw

Cyfrol 29 . Rhif 29 . Mawrth 30 . 2017

GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR

GORAU CHWARAE CYD CHWARAE

GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR

C A N E U O N N E WY D D YWS G WY N E D D

GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR

‘Ymaflyd GOLWG CYF codwm efo 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF iaith’ 100%MAG -0.40BWR

GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR

cyfrol gynta’ Peredur Lynch

Cynnau awch am fwytaiGOLWG CYF GOLWG CYF 100%MAG 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF dros dro GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR 100%MAG -0.40BWR

Cau dy geg come Stifyn di Parri

GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR

Dyddiau da tros y Pasg

ae’r clociau wedi troi, y dydd yn ymestyn a’r haul hyd yn oed wedi gwneud ambell ymddangosiad dros yr wythnosau diwethaf. Ydy, mae’r gwanwyn wedi cyrraedd, a gwyliau’r Pasg ar y gorwel a pha amser gwell i gynllunio gweithgareddau gyda theulu a ffrindiau. Does dim angen edrych ymhell am ysbrydoliaeth gan bod cyfoeth o atyniadau amrywiol ar ein stepen drws yma yng Nghymru.

Un atyniad sy’n agor ym mis Ebrill ydy Plas Tan y Bwlch ger Maentwrog – lle perffaith i grwydro trwy’r 13 erw o erddi Fictorianaidd a gweld rhai o olygfeydd mwyaf trawiadol Eryri wrth wneud hynny. I’r rhai mwy mentrus, mae’r Ganolfan Dŵr Gwyn Genedlaethol yn Frongoch ger Y Bala yn cynnig cyfleoedd i roi tro ar chwaraeon dŵr, o rafftio i ganŵio, yn ogystal â phecynnau penwythnos o weithgareddau awyr agored amrywiol.

Un o atyniadau amlyca’ De ydy’r Ardd Fotaneg Genedlaethol yn Llanarthne gyda’i gerddi thematig, y tŷ gwydr un-rhychwant mwya’ yn y byd, ardaloedd chwarae, gwarchodfa natur a llawer mwy.

Mae’r tri lle yn dangos pam fod Cymru’n gystal lle i fwynhau’r gwanwyn, gyda digonedd o amrywiaeth o fewn ardal fach ... does dim angen mynd i unman arall.

P LAS T AN Y B WLCH s Ar agor o fi en Ebrill ymla

Dewch am dro i weld.....

Plasdy o’r G18

13 erw o erddi Fictoraidd Un o olygfeydd godidocaf Eryri o’r Ystafell De

Cinio Dydd Sul

C y s ta d l e u a e t h : Tocynnau Teulu i Ardd Fotaneg Genedlaethol Cymru Un o’r atyniadau Cymreig sy’n siŵr o fod yn brysur dros y Pasg eleni ydy’r Ardd Fotaneg Genedlaethol yn Llanarthne. Mae llu o weithgareddau amrywiol yn cael eu cynnal yno dros y gwyliau gan gynnwys cerddoriaeth, hud a lledrith ac anifeiliaid. Gallwch wylio Quack Pack enwog Meirion Owen yn dangos eu doniau neu beth am gwrdd â mirgath? Ar Ddydd Llun y Pasg mae gorymdaith Clwb Coetsys Dyfed drwy’r Ardd, pawb yn ysblennydd yn eu hetiau gwanwynol. Ceir digwyddiadau hwyliog a gemau i’r teulu bob dydd trwy gydol gwyliau’r Pasg gyda gwybodaeth lawn ar wefan yr Ardd – https://garddfotaneg.cymru/

Mae Golwg yn falch iawn i gydweithio gydag Ardd Fotaneg Genedlaethol Cymru i gynnig cystadleuaeth arbennig, gyda chyfle i ennill 2 docyn teulu i ymweld â’r Ardd. Am gyfle i ennill un o’r tocynnau teulu, atebwch y cwestiwn canlynol:

Mae’n cinio Dydd Sul wedi ei goginio’n ffres ac yn defnyddio cynnyrch lleol: £15.50 am bryd tri chwrs yn cynnwys te neu goffi. Gwell archebu bwrdd o flaen llaw. Am fwy o fanylion, cysylltwch â ni: Maentwrog, Blaenau Ffestiniog, LL41 3YU 01766 772600 plas@eryri-npa.gov.uk wwww.eryri-npa.gov.uk

Ym mha flwyddyn agorwyd Gardd Fotaneg Genedlaethol Cymru? Anfonwch eich atebion, ynghyd â manylion cyswllt i ymholiadau@golwg.com neu Golwg, Blwch Post 4, Llanbedr Pont Steffan Ceredigion, SA48 7LX erbyn dydd Iau, 13 Ebrill.

CANOLFAN TRYWERYN www.ukrafting.co.uk

cynnwys mawrth 30 . 2017

AR Y CLAWR

Cyfoeth gwledydd Prydain

oedd breichiau sawl crân yn codi’n uchel i’r awyr ar lan afon Liffey yn Nulyn wrth i adeiladwyr yn eu siacedi trylow brysuro i godi adeiladau a swyddfeydd gwydrog newydd i fancwyr a chwmniau rhyngwladol yng Ngweriniaeth Iwerddon. Mae’n ymddangos bod y wlad yn atgyfnerthu ar ôl yr argyfwng ariannol diweddara a manteision treth i’r cwmniau mawr yn denu buddsoddiad unwaith eto. Arwydd arall o’r golud newydd oedd y gwaith ar ffyrdd y ddinas i osod system tramiau newydd cyfleus. Ac roedd awyrgylch gosmopolitaidd wrth i dwristiaid a gweithwyr yn eu siwtiau a’u ffonau symudol wrth eu clustiau barablu ymhob iaith dan haul. Ac am un penwythnos prin roedd y Gymraeg i’w chlywed yn llenwi’r strydoedd a’r tafarndai ac roedd yn gyfle i gael blas ar wlad debyg ond eto’n wahanol iawn. Roedd naws datblygu ac edrych i’r dyfodol ar y ddinas hon. Ac wrth gwrs roedd Brexit yn codi’i ben wrth drafod – rhai yn gweld y Weriniaeth ar ei cholled wrth sôn am godi ffin newydd gyda’r gogledd gan ei bod mor ddibynnol ar gludo nwyddau drwy’r porthladdoedd a thir mawr Prydain i gyrraedd cyfandir Ewrop. I bobol o’r gogledd roedd pryder y byddai’r ffin yn amharu ar fusnes a

theithio ond ofn un dyn o Armagh yn y gogledd oedd na fyddai’r gofal iechyd a gafodd yng Nghaergrawnt ar gael o dan y gwasanaeth iechyd o uno Iwerddon. Ychydig yn gynharach eleni roedd cyfle i ymweld â’r Alban, gwlad sydd eisoes yn teimlo’n wahanol ers datganoli pwerau i Holyrood. Mae’r sefyllfa yn llai cymhodlon gan y byddai’n well gan bobol y wlad, fel gogledd Iwerddon, aros yn rhan o Ewrop. Ac yna at ardal wahanol eto i ogledd ddwyrain Lloegr lle mae’r acen a’r ffordd o fyw yn tynnu sylw at un arall o ardaloedd Prydain sydd erbyn hyn mor debyg i Gymru yn economaidd yn sgil dirywiad y diwydiannau trymion. Ac mae’n debyg mewn ffordd arall hefyd, yn ôl adroddiad newydd. Cymru a gogledd ddwyrain Lloegr sydd fwyaf tebygol o fod ar eu colled wrth adael Ewrop. Yn ôl ymchwil Demos, mae dros 60% o holl allforion yn dibynnu ar farchnad Ewrop, er eu bod eu pobol wedi pleidleisio o blaid gadael yr Undeb Ewropeaidd, ac maen nhw’n fwy tebygol o golli cymorth economaidd gan yr undeb hefyd yn y dyfodol. Beth bynnag ddaw wedi tanio Erthygl 50, mae angen mwy o sylw i anghenion a dyheuadau’r bobloedd ymhob ardal sy’n cyfoethogi gwledydd Prydain.

Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.cymru Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones

Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian

Cau dy geg – comedi Stifyn Parri Cynnau awch am fwytai dros dro ‘Ymaflyd codwm efo iaith’ – cyfrol gynta’ Peredur Lynch Gorau Chwarae Cyd Chwarae – Yws Gwynedd

STRAEON ERAILL 6 Galw am ‘uned addysgol’ ail iaith 11 Yr Urdd – cerdd yn rhy ‘heriol’ i’r oed? 13 Delun yn canu i’r gorffennol 14 Steil. Heti Morus 15 Bwytai ‘pop yp’ Aberteifi – Tafell a Thân a Mwgamôr 20 Taith anodd yr “Hogan Pen Llyn” – Tess Urbanska

BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae 9 Llun newyddion yr Wythnos Byd y blogiau

Cartŵn

Cen Williams

10 Llythyrau 12

Portread

20-1

Stifyn Parri Mali Tudno Jones

Y Babell Roc 22 Yws Gwynedd

Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Mared Ifan Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones

12 14 18 22

24 Y

Calendr

Colofnau 8 10 11 24 25 26 27

Dylan Iorwerth Cris Dafis Gwilym Owen Manon Steffan Ros Ar y soffa – Huw Onllwyn Jac Codi Baw Phil Stead Aled Samuel

Chwaraeon 26 Colli cyfle i drechu’r Gwyddelod

Llun Clawr: Yws Gwynedd