Arch mag vol 7 by arch

Τεχνολογία • Εφαρμογές • Προβληματισμοί

#7 Δ ι μ η ν ι α ί α Η λ ε κ τ ρ ο ν ι κ ή Ε ν η μ ε ρ ω τ ι κ ή Τ ε χ ν ι κ ή Έ κδ ο σ η • Ι Α Ν ΟΥΑ Ρ Ι Ο Σ - Φ Ε Β Ρ ΟΥΑ Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 5

#7 Περιεχόμενα 06

Πιστοποίηση των μηχανικών για τις αποκαταστάσεις των βλαβών των κατασκευών

Νέοι μηχανικό στο… εσωτερικό

Ξέρω σκυρόδεμα, εδάφη, ασφαλτικά! …Ε, και;

Στιλβωμένα δάπεδα από σκυρόδεμα

2 / Αρχιμήδης

Προκατασκευή: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον

Τυποποίηση και Πιστοποίηση CE βάσει του Κανονισμού ΕΚ/305/2011

Κριτήρια επιλογής ξυλείας απο πλευράς επικινδυνότητας σε προσβολή απο βιολογικούς παράγοντες

Η μεταλλική μετασκευή του σταθμού του Η.Σ.Α.Π. στον Πειραιά

Κριτήρια επιλογής προμηθευτή σκαλωσιάς και μεταλλοτύπου

«ΚΡΑΥΓΉ...» Επιστολή Διαμαρτυρίας - Αγανάκτησης

Henn-na Hotel, στο Ναγκασάκι:

Tο ξενοδοχείο που θα λειτουργεί αποκλειστικά με ρομπότ

Από ομιλία του Bill Gates σε ένα Γυμνάσιο στις ΗΠΑ

Xρήσιμες Πληροφορίες

ART DIRECTOR: Siropoulou Vasiliki vassiro@gmail.com *Τα δημοσιευόμενα κείμενα απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Θεόδ. Βουδικλάρης, e-mail: tv@e-archimedes.gr Ευάγγ. Λυρούδίας e-mail: el@e-archimedes.gr Βάιος Σελλούντος e-mail: bs@e-archimedes.gr Νίκος Μαρσέλλος e-mail: nm@e-archimedes.gr Παν. Αναγνωστόπουλος e-mail: pa@e-archimedes.gr

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ Θεόδ. Βουδικλάρης Ευάγγ. Λυρούδιας

ΔIEYΘΥΝΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ Βάιος Σελλούντος

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Νίκος Μαρσέλλος

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ www.e-archimedes.gr Παν. Αναγνωστόπουλος

ΕΚΔΟΤΗΣ

ΣΕΛΚΑ-4Μ Ε.Π.Ε. ΑΦΜ 999989717 Τζωρτζ 20-22, Πλ. Κάνιγγος 10682 Αθήνα τηλ. 210 38 38 386 fax 210 38 38 417 e-mail: tekdotiki@ath.forthnet.gr info@e-archimedes.gr

Αρχιμήδης / 3

#7 Η έκδοσή μας Xωρίς συνδρομή ο

Η ηλεκτρονική έκδοση του

συνεχίζει να δίνει το παρόν!

ΤΕΥΧΟΣ #1

ΤΕΥΧΟΣ #4

ΤΕΥΧΟΣ #2

ΤΕΥΧΟΣ #5

Η συντακτική ομάδα, παρά τα περιορισμένα μέσα που έχει στην διάθεσή της, επιμένει στην συνέχιση της δικής της προσπάθειας ενημέρωσης του τεχνικού κόσμου που ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο. Τα θέματα που απασχολούν, κατά την ευρύτερη έννοια, τους τεχνικούς είναι πολυποίκιλα και πάντοτε υπάρχει η δυσκολία επιλογής των άρθρων, παρουσιάσεων, πληροφοριών κλπ. που θα δημοσιευθούν στις σελίδες του περιοδικού. Τα περισσότερα κείμενα τα οποία συγκεντρώνει ή επεξεργάζεται η ίδια η συντακτική ομάδα, προωθούνται στην ιστοσελίδα www.e-archimedes.gr, η οποία ενημερώνεται ανελλιπώς με νέα θέματα. Βέβαια, τα κείμενα που επιλέγονται για το περιοδικό έχουν «την τιμητική» τους και τα περιποιείται ιδιαιτέρως η συνεργάτις μας γραφίστρια κ. Βάσω Συροπούλου. Ο τεχνικός κόσμος διέρχεται μια παρατεταμένη περίοδο κρίσης, ίσως την βαθύτερη από όσες αντιμετωπίζει η Χώρα ολόκληρη, με σοβαρότατες επιπτώσεις στο σύνολο των τεχνικών επαγγελμάτων. Αναπόφευκτα η κρίση έχει αντίκτυπο και σε ένα μέσον τεχνικής ενημέρωσης και προβληματισμού, όπως ο : μηδαμινά έως ανύπαρκτα έσοδα από συνδρομές ή διαφημιστική προβολή … Αυτό όμως δεν εμποδίζει την συνέχεια της προσπαθείας μας, η οποία προχωράει εκ των ενόντων με αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου όλων μας και «ανταμοιβή» την συμβολή μας στην ενημέρωση των συναδέλφων όλων των ειδικοτήτων.

ΤΕΥΧΟΣ #3

ΤΕΥΧΟΣ #6

Αποφασίσαμε μάλιστα να «ξεχάσουμε» προς το παρόν τα περί «μικρής συνδρομής» και να «συμβιβαστούμε» με την δωρεάν διάθεση του περιοδικού! Το ευχάριστο είναι ότι διευρύνεται τόσο ο κύκλος των αναγνωστών μας, όσο και ο κύκλος των συνεργατών που συμβάλλουν με τις εργασίες και τις παρουσιάσεις τους, στην εξασφάλιση ενδιαφέρουσας ύλης για το περιοδικό και την ιστοσελίδα. Τέλος, επισημαίνουμε ότι και το περιοδικό και η ιστοσελίδα είναι ανοικτά στην κριτική των αναγνωστών και επισκεπτών. Ευχαρίστως θα δημοσιεύουμε τα πάσης φύσεως εποικοδομητικά σχόλια, προτάσεις και παρατηρήσεις σας. Από την Σύνταξη

Οι αναγνώστες μας μπορούν να κατεβάσουν ή να διαβάσουν on-line τα τεύχη στις ακόλουθες διευθύνσεις:

ΤΕΥΧΟΣ #1

ΤΕΥΧΟΣ #2

ΤΕΥΧΟΣ #3

PDF

http://bit.ly/1paNoFz

http://bit.ly/1sznrkD

http://bit.ly/1lymhAI

FLIP

http://bit.ly/1ljYx3z

http://bit.ly/TopsQB

http://bit.ly/1qdTimD

ΤΕΥΧΟΣ #4

ΤΕΥΧΟΣ #5

ΤΕΥΧΟΣ #6

PDF

http://bit.ly/1mOPPeb

http://bit.ly/1z1SDvZ

http://bit.ly/1sPwcCh

FLIP

http://bit.ly/1nM1WJj

http://bit.ly/1uZwCKc

http://bit.ly/1AONTGP

ΜΟΡΦΗ

4 / Αρχιμήδης

Πιστοποίηση των μηχανικών για τις αποκαταστάσεις των βλαβών των κατασκευών Θ. Γ. Βουδικλάρης Πολιτικός Μηχανικός

Θα έλεγα ότι η Πιστοποίηση, η Τυποποίηση και οι Προδιαγραφές αποτελούν τρία υπο-Κεφάλαια του μεγάλου Κεφαλαίου που λέγεται Ποιότητα, τρεις παράγοντες απαραίτητους για την επίτευξη του μεγάλου στόχου. Του στόχου της ποιότητας που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να πετύχει τη μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού, την ελεύθερη κυκλοφορία υψηλής στάθμης προϊόντων, την ασφάλεια και την άνοδο του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.

6 / Αρχιμήδης

«Tο Πολυτεχνείο μας προετοιμάζει να γίνουμε μηχανικοί, δεν μας κάνει μηχανικούς». Εδώ θα ασχοληθούμε μόνο με την Πιστοποίηση, περιορίζοντας ακόμα περισσότερο το αντικείμενο, στην Πιστοποίηση των μηχανικών, και μάλιστα στο, ακόμα πιο «στενό» πεδίο, την πιστοποίηση των μηχανικών που ασχολούνται με επισκευές και αποκαταστάσεις βλαβών. Ένα αντικείμενο που έχει αποδειχθεί επιδεκτικό συζητήσεων και αντιρρήσεων.

Παραδεχόμαστε όλοι ότι το Πολυτεχνείο δεν μπορεί να μας δώσει όλες τις γνώσεις που χρειάζονται στο επάγγελμά μας, σε όλους τους κλάδους του (δομικά, συγκοινωνιακά, υδραυλικά κ.λπ.), ούτε σε όλα τα επίπεδα δυσκολίας που θα συναντήσουμε στον καθένα. Γνώσεις που, άλλωστε, συνεχώς αυξάνονται, επικαιροποιούνται και τροποποιούνται.

Θα προσπαθήσω να συγκεφαλαιώσω και να συνοψίσω τις γνώμες που διατυπώνονται, και να συγκεκριμενοποιήσω, κατά δύναμιν, τις διαφορές. Και φυσικά να καταθέσω και τη δική μου άποψη, επιχειρώντας να συμβάλλω και με προτάσεις για την επιτυχία του στόχου, και όχι μόνο κάνοντας «γκρίνια». Θεωρώ ότι ο υπ’ όψιν στόχος είναι η απόκτηση εκείνων των ικανοτήτων που προσφέρουν στον μηχανικό αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, και κερδίζουν από την κοινωνία και τους ομοτέχνους την αναγνώριση -- ίσως αυτή είναι η καλύτερη (αν και άτυπη) πιστοποίηση. Θεωρώ επίσης ότι, για μένα, είναι πλεονέκτημα το ότι βρίσκομαι «εν συντάξει» και επομένως απηλλαγμένος από επαγγελματικές σκοπιμότητες, επιδιώξεις και σκέψεις.

Είναι, επίσης, γενικής αποδοχής ότι δεν είμαστε σε θέση να συγκρατήσουμε και να αφομοιώσουμε όλες τις γνώσεις που μας παρέχει το Πολυτεχνείο και ότι, αυτό το τμήμα των γνώσεων που αποκτούμε, απαξιώνεται συνεχώς με την πάροδο του χρόνου, με τη συνέργεια της λήθης και της προόδου της επιστήμης. Θα προσθέσω ότι, γενικώς, στο (δικό μας) Πολυτεχνείο οι παρεχόμενες και αποκτώμενες γνώσεις είναι κυρίως θεωρητικές, δεν προσανατολίζονται πολύ προς την τεχνολογία.

* Σε κάποιες διακηρύξεις για τον καθαρισμό των χώρων του Πανεπιστημίου Αθηνών ζητήθηκε να έχουν οι εργαζόμενοι πείρα από προηγούμενους καθαρισμούς Πανεπιστημίων, με συνέπεια να παραμένει πάντα ο ίδιος ανάδοχος. Είναι να απορεί κανείς: Μα δεν υπάρχει εισαγγελέας σ’ αυτή τη χώρα;

Μας εφοδιάζει με τη στοιχειώδη τεχνική αντίληψη, μας δίνει τις βασικές γνώσεις και τη δυνατότητα να συμπληρώσουμε τις γνώσεις μας, να βελτιωθούμε ή και να πλησιάσουμε την ολοκλήρωση (!), ως μηχανικοί, στον τομέα που θα επιλέξουμε -κανένας δεν μπορεί να τα ξέρει όλα. Εξ άλλου υπάρχει, νομίζω, κατά πλειοψηφίαν έστω, ή με δισταγμούς, η αναγνώριση πως ο Κύριος του Έργου έχει την επιθυμία και το δικαίωμα να είναι στοιχειωδώς εξασφαλισμένος, ότι η ικανότητα του αντισυμβαλλομένου του έχει αναγνωρισθεί αρμοδίως, και ότι δεν θα γίνει εκείνος «του κασίδη το κεφάλι» για πειραματισμό. Προϋποτίθεται ότι την επιθυμία του για πιστοποίηση των συνεργατών του την διατυπώνει (προς το παρόν τουλάχιστον) όταν αυτό είναι εύλογο*, όταν το έργο που θα εκτελεσθεί έχει κάπως σημαντικό λειτουργικό ή/και οικονομικό ενδιαφέρον, κάτι που συμβαίνει συχνά στις επισκευές και αποκαταστάσεις βλαβών του φέροντος οργανισμού.

Αρχιμήδης / 7

Στους τρόπους παροχής και αποκτήσεως των συμπληρωματικών γνώσεων λίγο πολύ συμφωνούμε: μεταπτυχιακές σπουδές - εξειδίκευση, σεμινάρια, ημερίδες, διαλέξεις και μαθήματα επί ειδικών θεμάτων, «μαθητεία» σε έμπειρο συνάδελφο ή γραφείο ή σχετική παραγωγική μονάδα, βιβλία και τεχνικά περιοδικά, συμμετοχή σε ειδικούς συλλόγους - εταιρείες - συνδέσμους - ομάδες, διαδίκτυο, γνώση της «ειδικής» νομοθεσίας (Πρότυπα, Κανονισμοί κ.λπ.), προσωπική μελέτη, κ.α.

Εκεί που οι διαφωνίες «σκληραίνουν» είναι ο τρόπος αναγνωρίσεως των γνώσεων, η πιστοποίηση της ικανότητας. Συγχρόνως τίθενται τα ερωτήματα: Ποιος έχει ανάγκη από πιστοποίηση; Στα πόσα χρόνια από την απόκτηση του διπλώματος; Ποιος θα τον κρίνει; Ο Μαρσέλλος, ο Αναγνωστόπουλος, ο Βουδικλάρης, ο Ροδόπουλος έχουν ανάγκη από πιστοποίηση; Με ποιο σύστημα θα γίνει η κρίση και η χορήγηση του «τίτλου»; με εξετάσεις; Και, άραγε, αυτή η απόκτηση γνώσεων μπορεί (και σε ποιον βαθμό) να υποκαταστήσει την πείρα της εφαρμογής; Εξασφαλίζουν μόνες τους οι γνώσεις την πιστοποίηση; Η πιστοποίηση της ικανότητας στοχεύει κυρίως στις γνώσεις ή στην πείρα; και σε ποια στάθμη ικανότητας, για πόσο δύσκολα προβλήματα; Και τάχα τι είναι πείρα; αν κάποιος επαναλαμβάνει τα σφάλματά του συνεχώς για μερικά χρόνια, χωρίς να το καταλαβαίνει και χωρίς να τα διορθώνει, αυτό συνιστά πείρα; Δεν γνωρίζω αν υπάρχουν απαντήσεις γενικής αποδοχής στα πιο πάνω ερωτήματα και ποιος μπορεί να τις δώσει. Ίσως να φέρει κάποιο αποτέλεσμα, ο διάλογος γι’ αυτά, η παράθεση απόψεων και επιχειρημάτων, και η συλλογική προσπάθεια. Έχω την αίσθηση ότι για την ανάγκη εξασφάλισης πιστοποίησης και αξιοπιστίας για τα υλικά που χρησιμοποιούμε (ακόμα και τα πνευματικά προϊόντα, όπως είναι τα προγράμματα Η/Υ) και για τους τεχνίτες, δεν έχει κανένας καμμία αντίρρηση, 8 / Αρχιμήδης

το θεωρεί χρήσιμο ή/και απαραίτητο. Θέλουμε όλοι να ξέρουμε αν το τσιμέντο, ή ο χάλυβας ή τα χρώματα ή οι σωλήνες που χρησιμοποιούμε έχουν τις ιδιότητες που δηλώνουν ότι έχουν και αν ικανοποιούν τις απαιτήσεις των Προτύπων και των Προδιαγραφών. Θέλουμε να ξέρουμε ότι ο τύπος με το κατσαβίδι, την πένσα και το σκεπάρνι είναι πραγματικός ηλεκτρολόγος ή υδραυλικός ή οικοδόμος και όχι εργάτης ή απλώς άνεργος, θέλουμε να είναι πιστοποιημένος. Η δυσκολία και οι αντιρρήσεις αρχίζουν όταν η πιστοποίηση αφορά διπλωματούχο μηχανικό. Η συζήτηση επομένως θα περιορισθεί σ’ αυτόν.

Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι από την αρχή. Η πιστοποίηση νοείται για κάποιο συγκεκριμένο και (περισσότερο ή λιγώτερο) περιορισμένο αντικείμενο του επαγγέλματος, δεν αποτελεί διαβατήριο για κάθε χώρο ή pass par touts για κάθε πόρτα. Δεν υπάρχει πιστοποίηση «Πολιτικού Μηχανικού» γενικώς. Ο πιστοποιημένος μηχανικός για την τεχνολογία σκυροδέματος δεν είναι αυτομάτως πιστοποιημένος για τις επισκευές σκυροδέματος.

Η απάντηση είναι ενιαία: Όλοι χρειάζονται πιστοποίηση, με το πνεύμα που προαναφέρθηκε, στον τομέα που δραστηριοποιούνται ή θέλουν να δραστηριοποιηθούν. Η απαίτηση «εμπειρίας» πρέπει να θεωρηθεί προσωρινή λύση ή, ίσως, ως στοιχείο - προϋπόθεση χορηγήσεως της πιστοποιήσεως. Εδώ εγείρονται και σκληραίνουν οι αντιδράσεις, πιο πολύ από αυτούς που δεν πιστεύουν στην ανάγκη πιστοποιήσεως, θεωρούν ότι επαρκεί το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού. Δηλαδή θα πρέπει εγώ να ξανακαθίσω στο θρανίο για να παρακολουθήσω μαθήματα και μετά να δώσω εξετάσεις; Το Πολυτεχνείο που πέρασα δεν έχει αξία; Δεν κρίθηκα, αρμοδίως, ικανός να ασκήσω το επάγγελμα, η κρίση είχε επιφυλάξεις; Το δίπλωμα που πήρα είναι κάλπικο; Αυτοί που θα με κρίνουν θα είναι καλύτεροι από τους καθηγητές που με δίδαξαν και με προβίβασαν; Επιτρέψτε μου να κατανοήσω τη δυσφορία ή και την απέχθεια που προκαλεί το θρανίο και οι εξετάσεις, ιδίως σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, με ότι αυτό συνεπάγεται (π.χ. μεγάλη και πετυχημένη επαγγελματική διαδρομή).

Υπάρχει μάλιστα και διαβάθμιση πιστοποιήσεως, ανάλογα με τις δυσκολίες και τις ειδικές απαιτήσεις του έργου -- η επισκευή μιας γέφυρας διαφέρει, είναι κάτι (πολύ) παραπάνω από την επισκευή ενός κτιρίου. Η διάκριση - διαβάθμιση μπορεί να γίνει ακόμα στενότερη για τελείως εξειδικευμένο αντικείμενο -- κρεμαστή γέφυρα, προωθούμενη γέφυρα κ.λπ.

Ανησυχίες μπορεί να προκαλέσει και ο τρόπος επιλογής των μελών του οργάνου που θα κρίνει -- που πρέπει να είναι δίκαιος και αδιάβλητος -- αυτών που θα διδάξουν, θα βάλουν τα θέματα της εξέτασης, θα βαθμολογήσουν και θα αποφανθούν για την ικανότητα. Ένας «ειδικός» εξεταστής, σε ένα αντικείμενο που απαιτεί θεωρητικές γνώσεις και πείρα εφαρμογής, δεν έχει καμμία δυσκολία να απορρίψει όλους του εξεταζόμενους, επιλέγοντας καταλλήλως τις ερωτήσεις ή τα σημεία ελέγχου*.

Τα προηγούμενα γεννούν μια απορία: Ποιος και πώς, με ποια κριτήρια θα καθορίσει τον βαθμό δυσκολίας και το μέγεθος ικανότητας που χρειάζεται κάθε δουλειά, και επομένως τη διαβάθμιση σε «τάξεις» (Α, Β, Γ ...) του απαιτουμένου «πτυχίου πιστοποίησης»; Η απάντηση δεν είναι εύκολη, δεν διατίθεται, αλλά πρέπει να βρεθεί, ενδεχομένως με κάποιο βαθμό αυθαιρεσίας -- και ανησυχίας για, πιθανώς, «δόλια» επιλογή.

Το σύστημα κινδυνεύει να γίνει τότε ένα κλειστό club ολίγων «ατσίδων της πιάτσας». Δεν παραγνωρίζω ότι η ικανότητα να ανταποκριθείς σε μια δύσκολη επισκευή απαιτεί τόσο θεωρητικές γνώσεις (απαραίτητες για τη σωστή διάγνωση) όσο και πείρα εφαρμογής. Συχνά, πάντως, η πείρα εφαρμογής είναι πιο αναγκαία από τη γνώση της θεωρίας, έχει μεγάλη σημασία να μπορείς να κάνεις τη θεωρία χειροπιαστό έργο.

Γίνεται συχνά η ερώτηση:

Ποιός χρειάζεται πιστοποίηση; Και για να «δυσκολευτεί» η απάντηση, η ερώτηση προσωποποιείται με τον τρόπο που προανέφερα: και ο Μαρσέλλος και ο Αναγνωστόπουλος και οι άλλοι;

Επισημαίνω ότι η πιστοποίηση μπορεί να αφορά τη διαχείριση ενός μεγάλου και δύσκολου έργου (φράγματος, μεγάλης γέφυρας κ.λπ.) με αποκλειστική σχεδόν την απαίτηση εμπειρίας και επιτυχούς προηγουμένης εφαρμογής, ακόμα (ίσως) και χωρίς την ύπαρξη διπλώματος.

Πολιτικός Μηχανικός πρέπει να θεωρείται ικανός να αντιμετωπίσει τον μεγαλύτερο αριθμό από τα προβλήματα επισκευών αποκαταστάσεως βλαβών - ενισχύσεων που εμφανίζονται ύστερα από ένα σεισμό, ακόμα και αν δεν έχει ακούσει αυτά τα μαθήματα. Την έλλειψη πείρας του (της οποίας πρέπει να έχει επίγνωση) πρέπει να την αντικαταστήσει με την επιμέλεια, με την προσοχή, με την προσπάθεια.

Υπάρχουν συνάδελφοι που αποδέχονται τη διδασκαλία και την εξέταση, είναι οι επιμελείς που μαθαίνουν εύκολα, είναι αρκετά νέοι και διατηρούν στη μνήμη τους πολλές από τις γνώσεις του Πολυτεχνείου, και ίσως δεν είναι (ακόμα) σε θέση να εκτιμήσουν πλήρως την αξία της πείρας. Άλλοι δεν εκφράζουν γνώμη ή ζητούν να μάθουν τι γίνεται στις άλλες χώρες. Άλλοι προβάλλουν το δίπλωμα -- άλλωστε και το ΤΕΕ εφαρμόζει αυτό το σύστημα στις πραγματογνωμοσύνες, κάθε μέλος του θεωρείται ικανό και αρμόδιο για κάθε τεχνικό αντικείμενο της ειδικότητάς του, αγνοεί την έννοια της πιστοποίησης -- ας κρίνει καθένας μόνος του τα αποτελέσματα.

Δεν θεωρώ ότι είμαι σε θέση να προτείνω ένα αποδεκτό σύστημα πιστοποιήσεως, βρισκόμαστε όλοι στην αναζήτηση. Κατά τη γνώμη μου, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τις «εξετάσεις», ιδιαίτερα αν αυτές είναι ο τρόπος που εφαρμόζεται σε άλλες χώρες. Αλλά δεν υπάρχει λόγος και δεν πρέπει να είναι αυτός ο μοναδικός τρόπος κρίσεως της ικανότητας. Θα θυμίσω, τουλάχιστον, το σύστημα «αυτοπιστοποίησης» που εφαρμόζουν οι υδραυλικοί και οι ηλεκτρολόγοι -- την ικανότητά σου την κρίνει το σινάφι σου. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι, κατ’ αρχήν, οφείλουμε ένα σεβασμό στο δίπλωμα. Σήμερα σε μερικά Πολυτεχνεία της χώρας γίνονται μαθήματα στο αντικείμενο των επισκευών, με αξιόλογα αποτελέσματα. Νομίζω, πάντως, ότι κάθε νέος

Κατά τις περιόδους των σεισμών επαναλαμβάνονται από τον ΟΑΣΠ και τα Πολυτεχνεία υποδείξεις, με περιγραφές και σχήματα, για τον τρόπο αντιμετωπίσεως του μεγάλου πλήθους των συνηθισμένων βλαβών, τις οποίες είναι βέβαιο ότι μπορεί να εννοήσει και να εφαρμόσει. Οφείλει με πρόσθετη δική του προσπάθεια να ενημερωθεί για τα χρησιμοποιούμενα υλικά και την τεχνική εφαρμογής τους, και πρέπει να του αναγνωρίσουμε ότι είναι σε θέση να πετύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Για πόσο χρονικό διάστημα μπορεί κάποιος να θεωρείται «νέος» Πολιτικός Μηχανικός; Πρέπει να το αποφασίσουμε. Ίσως, ανεξάρτητα από τον χρόνο, ώσπου να μπορεί να αποδείξει ότι έχει κάνει πετυχημένη εφαρμογή αναλόγων επισκευών, μία τουλάχιστον φορά στην καριέρα του. Ίσως με συνδυασμό χρόνου και περιπτώσεων εφαρμογής. Γιατί σ’ αυτό νομίζω βρίσκεται το λεπτό σημείο της «πιστοποιήσεως», ανεξαρτήτως του αν αυτή θα συνοδεύεται από επίσημα «τίτλο» ή όχι. Η στάθμη της δουλειάς που κάνει κάθε μηχανικός φαίνεται στα σχέδια, την περιγραφή και τους υπολογισμούς του συγκεκριμένου έργου που εκτελεί, τα οποία κατατίθενται και εγκρίνονται (κατόπιν ελέγχου ή όχι) από Δημόσια Αρχή, ίσως (στο μέλλον) και από ανεξάρτητους Οργανισμούς ασφαλίσεως, δανειοδοτήσεως κ.λπ. Από αυτά τα στοιχεία θα συνάγεται η ικανότητα και η πείρα που διατίθεται για τη χορήγηση ή την αναβάθμιση του ανάλογου «τίτλου» πιστοποιήσεως. Πράγμα που θα συντείνει και στη βελτίωση της προσπάθειας για

σωστή δουλειά σε κάθε περίπτωση, και επομένως την άνοδο της στάθμης. Εδώ λοιπόν υπάρχει ένα σημαντικό περιθώριο προσφοράς όλων μας προς το επάγγελμα, με υποχρέωση συντονισμού και πρωτοβουλιών από το ΤΕΕ, τον ΣΠΜΕ, τον ΟΑΣΠ και τα Πολυτεχνεία. Να συγκεντρώσουμε όλες τις περιπτώσεις, όλες τις δυνατότητες, όλες τις επινοήσεις που έχουν εφαρμοσθεί ή μπορούν να εφαρμοσθούν στις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις μικρών ή μεγαλύτερων επισκευών - ενισχύσεων - αποκαταστάσεων βλαβών, συμπληρωμένες με Κώδικες Ορθής Πρακτικής, ώστε να μπορούν όλοι να τις έχουν υπ’ όψη, να τις συμβουλευτούν και να τις προσαρμόσουν στη δική τους περίπτωση. Με παρόμοια λογική θα πιστοποιείται, θα αναγνωρίζεται η ικανότητα, και στους «παληούς» μηχανικούς, ανάλογα με το είδος, τη δυσκολία, την ποιότητα και το αποτέλεσμα της δουλειάς που έχουν κάνει στην επαγγελματική τους πορεία. Αν κάποιος έχει μετάσχει σε επιτροπή συντάξεως Κανονισμών ή Προτύπων ή Προδιαγραφών, αν έχει κάνει ανακοινώσεις σε συνέδρια, αν έχει γράψει βιβλία ή έχει δημοσιεύσεις σε περιοδικά, αν έχει μελετήσει ή εκτελέσει ή παρουσιάσει αξιόλογα έργα, αν έχει μετάσχει ενεργά σε «ομάδα» παραγωγής τεχνικού έργου, έχει μια μορφή πιστοποίησης «από το σινάφι». Χωρίς, οι πιο πάνω αναφορές, να θεωρούνται αποκλειστικές ή περιοριστικές. Είναι βέβαια πιθανόν, μερικές φορές, η συμμετοχή του σε τέτοια όργανα να είναι «τυπική» ή «εικονική» ως εκπροσώπου Συλλόγου ή παρατάξεως ή συνδικαλιστικής απόψεως, χωρίς πραγματική συμβολή στο επεξεργαζόμενο επιστημονικό ή επαγγελματικό αντικείμενο. Οι ανοχές προβλέπονται σε όλους του Κανονισμούς, ορθώς. Άλλωστε το πεδίον διατυπώσεως κάθε σχετικής γνώμης είναι ανοικτό, για κάθε ενδιαφερόμενο και πρόθυμο.

* Είναι παρατηρημένο ότι μερικές Υπηρεσίες έχουν τόσες απαιτήσεις προς ικανοποίησιν, ώστε να είναι βέβαιο ότι ο ελέγχων μπορεί (αν θέλει) να αγνοήσει μερικές, ως έχουσες μικρή σημασία, ή να απαιτήσει την πλήρη εφαρμογή, κατά τη διάθεσή του, και να βρει πάντοτε σημεία αποκλίσεως και λάθη. Ο ελεγχόμενος μπορεί, κατά περίπτωση, να πλουτίσει (μαζί με τον ελέγχοντα) ή να οδηγηθεί στην αυτοκτονία. Ενδεικτικώς: Πολεοδομία, Τελωνεία, Ναυτιλία. Προσέξτε τα αρχικά Που-Του-Νου για να καταλάβετε τι γίνεται. Αρχιμήδης / 9

Νέοι μηχανικό στο…εσωτερικό Από την: Ευανθία Μοστρού Aρχιτέκτονα Mηχανικό Α.Π.Θ.

Brain Drain ή αλλιώς η «φυγή των μυαλών»: Θα μπορούσε να αποτελέσει τίτλο πολλά υποσχόμενης ταινίας τρόμου και, δυστυχώς, η πραγματικότητα δεν απέχει πολύ από αυτήν την ερμηνεία.

Πρόκειται για μια διαρκώς αυξανόμενη ροή επιστημονικού δυναμικού από μία χώρα προς άλλες, οι οποίες παρέχουν περισσότερες και ποιοτικότερες ευκαιρίες απασχόλησης. Το φαινόμενο αυτό πλήττει και την Ελλάδα σε ότι αφορά δεκάδες επιστημονικούς κλάδους. Ένας εκ των πρώτων είναι και ο κλάδος των μηχανικών, οι οποίοι παίρνουν κατά χιλιάδες το δρόμο της ξενιτιάς με προορισμό την Ευρώπη, τα Βαλκάνια, τα πρώην σοβιετικά κράτη και κυρίως τις χώρες της Μέσης Ανατολής, με την ελπίδα της επίτευξης του αυτονόητου: της εξασφάλισης αξιοπρεπούς εργασίας.

10 / Αρχιμήδης

Το εργασιακό καθεστώς που ισχύει σε γενικές γραμμές στο εξωτερικό και προσελκύει τους μηχανικούς «που φεύγουν» περιλαμβάνει αρχικά σχετική ευκολία στην εύρεση εργασίας, ιδίως εάν έχουν προηγηθεί προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές σπουδές στη χώρα υποδοχής. Ωστόσο, ευκαιρίες παρέχονται και σε όσους κατέχουν τίτλο από ελληνική πολυτεχνική σχολή, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη εργασιακή εμπειρία. Οι μισθοί είναι ικανοποιητικοί, ενώ η εμπειρία που αποκομίζει ο μηχανικός είναι ουσιαστική, καθώς συνήθως συμμετέχει σε αρκετά μεγάλα projects σε ετήσια βάση. Να τονιστεί ότι με τον όρο «συμμετοχή στο project» περιγράφεται η ουσιαστική ενασχόληση με τη μελέτη και την κατασκευή ενός έργου, βήμα προς βήμα, χωρίς να αποσπάται από άλλες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Επιπλέον, εφόσον ο μηχανικός ανταποκριθεί με συνέπεια στο ρόλο που του ανατίθεται, έχει τη δυνατότητα να ανελιχθεί επαγγελματικά, με τα οικο-

νομικά οφέλη που συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Ουσιαστικά, οι χώρες υποδοχής παρέχουν την «ασφάλεια» της αξιοκρατικής μεταχείρισης των εργαζομένων, ήτοι «δουλεύεις, πληρώνεσαι, εξελίσσεσαι».

Αξίζει να αναφερθεί ένα παράδειγμα, προερχόμενο από νέο συνάδελφο, ετών 26: έχοντας τελειώσει την αρχιτεκτονική σχολή του Α.Π.Θ., επέλεξε να κάνει μεταπτυχιακό σε ευρωπαϊκή πόλη. Τελειώνοντας το μεταπτυχιακό, βρήκε αμέσως δουλειά σε μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία διεθνούς εμβέλειας, κάτι που δεν προκαλεί κάποια έκπληξη, όσο τουλάχιστον προκαλεί το εξής: η διπλωματική εργασία που εκπόνησε στα πλαίσια του μεταπτυχιακού αφορούσε τη μελέτη μιας γέφυρας. Η εργασία αυτή «κατέβηκε» σε διαγωνισμό και πήρε το πρώτο βραβείο - μέχρι εδώ όλα καλά. Το αποτέλεσμα: ο συνάδελφος κλήθηκε να αναλάβει αυτοπροσώπως την κατασκευή της γέφυρας. Ετών 26. Ουδέν σχόλιο.

Επειδή, όμως, το νόμισμα έχει πάντοτε δύο όψεις, θα πρέπει να αναφερθούν και τα αρνητικά της επιστημονικής μετανάστευσης, τα οποία εξομολογούνται συνήθως οι ίδιοι οι μετανάστες, βάσει των προσωπικών τους εμπειριών. Έτσι, λοιπόν, η πλειοψηφία συμφωνεί ότι τα ωράρια εργασίας είναι εξαντλητικά, άνω των 10 ωρών ημερησίως, και συνήθως καταπατούμενα. Η ζωή πέραν της εργασίας είναι σχεδόν ανύπαρκτη, τόσο λόγω της έλλειψης ελεύθερου χρόνου, όσο και λόγω άλλων συνθηκών, που διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα υποδοχής. Για παράδειγμα, σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπως το Λονδίνο, παρατηρείται αυξημένη εγκληματικότητα, ενώ στις χώρες του Αραβικού Κόλπου οι ακραίες θερμοκρασίες δυσχεραίνουν έως αποκλείουν οποιαδήποτε δραστηριότητα εκτός γραφείου. Και φυσικά ούτε λόγος για τη θέση της γυναίκας σ’ αυτές τις κοινωνίες. Ωστόσο, το βασικότερο πρόβλημα είναι το γεγονός ότι πάντοτε, ότι κι αν κάνεις, είσαι «ξένος»

Αρχιμήδης / 11

και μακριά από οικογένεια και φίλους. Κι αν όλα αυτά ακούγονται ασήμαντα, αρκεί απλά να αναχθούν σε μια δεκαετή βάση. Σε τελική ανάλυση, δε θα υπήρχε συνεχώς ζήτηση «μυαλών» από το εξωτερικό, εάν ήταν όλα τόσο ρόδινα. Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι περισσότεροι συνομολογούν ότι θα ήθελαν να γυρίσουν κάποτε στην Ελλάδα, ίσως σε μία καλύτερη εποχή. Ας περάσουμε τώρα στους άλλους μηχανικούς, αυτούς «που μένουν». Και ας εστιάσουμε μόνο στους νέους, όπως αναφέρεται και στον τίτλο, παρότι, αδιαμφισβήτητα, όλα όσα περιγράφονται εδώ αφορούν κατ’ αναλογία τους μηχανικούς κάθε ηλικίας. Το πλαίσιο είναι τις πάσι γνωστό: πολιτική αστάθεια, έλλειψη σαφούς αναπτυξιακού σχεδίου, απαξίωση του κλάδου των κατασκευών, ακόμα και του κλάδου των ΑΠΕ κ.λπ. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, απουσιάζουν παντελώς οι ευκαιρίες επιχειρηματικότητας και καινοτομίας, ενώ το επάγγελμα του μηχανικού φιγουράρει σε εφημερίδες, περιοδικά και αναρτήσεις στο ίντερνετ, μόνο που πλέον βρίσκεται πρώτο στη λίστα των επαγγελμάτων που δεν έχουν … μέλλον.

12 / Αρχιμήδης

Έτσι, λοιπόν, τίθενται εύλογα ερωτήματα σχετικά με τους νέους μηχανικούς που επιλέγουν να μείνουν στην Ελλάδα, μία από τους οποίους είναι και η συντάκτρια του παρόντος. Οι λόγοι της μη μετανάστευσης περιλαμβάνουν είτε την οικονομική αδυναμία φυγής, είτε την άρνηση εκπατρισμού, είτε ακόμη και την πίστη ότι, αργά ή γρήγορα, θα υπάρξει κάποιο μέλλον εντός των συνόρων. Κάποιοι από αυτούς κρατούν ανά χείρας το πτυχίο τους, σαν να πρόκειται για βεβαίωση σεμιναρίου που παρακολούθησαν το σαββατοκύριακο, και προστρέχουν σε μεταπτυχιακές σπουδές, όχι γιατί πιστεύουν στη δια βίου μάθηση και την επιστημονική εμβάθυνση σε συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο του ήδη ισχυρού τίτλου σπουδών τους, αλλά διότι ελπίζουν ότι έτσι θα έχουν ευκολότερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Άλλοι αναζητούν απευθείας μισθωτή εργασία. Εάν καταφέρουν κάποια στιγμή να γίνουν δεκτοί σε κάποιο γραφείο, η δραστηριότητά τους περιορίζεται συνήθως στη ρύθμιση αυθαιρέτων, στη διεκπεραίωση γραφειοκρατικών υποθέσεων, ενώ, στην καλύτερη περίπτωση, μία στο τόσο εκπονούν σχέδια για κάποιο διαγωνισμό

ή κάποιο μικρό project. Η αμοιβή, εάν προβλέπεται, θυμίζει το χαρτζιλίκι των παιδικών μας χρόνων, ενώ δε χρειάζεται να αναφερθούν καν οι έννοιες ωράριο, συνθήκες εργασίας, κοινωνική ασφάλιση και επαγγελματική εξέλιξη. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι, αυτοί που επιλέγουν το ελεύθερο επάγγελμα, «επενδύοντας», θα λέγαμε άλλοτε, σε μία ατομική επιχείρηση. Είναι συνήθως οι «κληρονόμοι» κάποιου γραφείου, ενώ δεν υπάρχει πιο περίεργο φαινόμενο από ένα νέο μηχανικό που βρίσκεται μπροστά σε γκισέ του Ε.Τ.Α.Α., αιτούμενος έναρξη επιτηδεύματος (Υπ.: «Χρειάζεστε εξουσιοδότηση». Νέος μηχ.: «Μα η αίτηση είναι για μένα».). Και σ’ αυτήν την κατηγορία συναντώνται τα προβλήματα του μισθωτού, ίσως σε δυσμενέστερο βαθμό, δεδομένου ότι όλα περνούν από το χέρι του μηχανικού - «επιχειρηματία» (!), από την εξεύρεση του πελάτη, την ανάθεση του έργου έως και τη διεκπεραίωσή του, την πιθανή αμοιβή κ.λπ. Και όλα αυτά είναι απολύτως ρευστά, μέσα σ’ ένα πλαίσιο ενός πλήθους νομοθετημάτων αενάως και ανουσίως μεταβαλλόμενων, καθώς και συνεχών φορολογικών αλλαγών, που, σχεδόν σαδιστικά, δεν επιτρέπουν στο μηχανικό να επικεντρωθεί στα ουσιώδη και κατ’ επέκταση να συμβάλλει στην πρόοδο της χώρας, λες και η ανάπτυξη είναι ένα αγαθό που θα εμφανιστεί ξαφνικά ως μάννα εξ’ ουρανού.

Και την ίδια στιγμή που όλοι, λίγο πολύ, συμφωνούν πως έτσι έχει η κατάσταση, παρατηρείται αδυναμία εξεύρεσης βιώσιμης λύσης. Θα μπορούσαν να παρατεθούν εδώ κάποιες σκέψεις, με αφορμή τα όσα προαναφέρθηκαν. Αρχικά, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι σπουδές του μηχανικού στα ελληνικά πολυτεχνεία είναι πολύ υψηλού επιπέδου. Άλλωστε, οι ξένοι ξέρουν πολύ καλά από πού «ψωνίζουν μυαλά». Το ζήτημα είναι ότι οι σπουδές είναι τελείως απομακρυσμένες από την αγορά εργασίας, με αποτέλεσμα οι νέοι μηχανικοί να βιώνουν όλες αυτές τις δυσκολίες κατά τη μετάβασή τους από τη σχολή στην εργασία, στην οποία πολλές φορές απορρίπτονται λόγω έλλειψης εμπειρίας. Αναρωτιέμαι άραγε πόσο λογικό είναι ένα μοντέλο συνεργασίας πολυτεχνείων και επιχειρηματικού κόσμου, που υφίσταται στην πλειοψηφία των ξένων χωρών, να απουσιάζει παντελώς από την Ελλάδα και μάλιστα το κενό αυτό να καλύπτεται εν μέρει και κατά περίπτωση από ΜΚΟ (!), όπως είναι για παράδειγμα η Job Fair Athens. Αντιλαμβάνομαι τους κινδύνους που προσπαθούν να αποτρέψουν τα διάφορα φοιτητικά κινήματα, κρατώντας αρνητική στάση απέναντι στην καλλιέργεια μιας τέτοιας σχέσης, αλλά αδυνατώ να αντιληφθώ το όφελος που αποκομίζουμε από τους νέους μηχανικούς του εξωτερικού και της …καφετέριας. Σε τελική ανάλυση, είναι παράδοξο το ελληνικό κράτος να δαπανά κάθε

χρόνο τεράστια ποσά για να εκπαιδεύσει μηχανικούς, υπερπολλαπλάσιους αυτών που μπορεί να απορροφήσει η χώρα, τους οποίους απλώς προσφέρει απλόχερα σε άλλα κράτη.

χανικός είναι έρμαιο της κάθε πολιτικής, ανεξαρτήτως χρώματος, η οποία δε μεριμνά για την περιφρούρηση των δικαιωμάτων του, των σχετιζόμενων με την εργασία, τις απολαβές, την ασφάλιση κ.λπ.

Έπειτα, τίθεται το θέμα της σταθερότητας, μόνο μέσω της οποίας θα γίνει η χώρα ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις, επιχειρηματικότητα και καινοτομία. Η ανάπτυξη αποτελεί από μόνη της αντικείμενο για τους μηχανικούς, αρκεί κάποτε να περάσει από τη θεωρία … στην πράξη. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι έχουμε το καλύτερο «φιλέτο» του πλανήτη, με τεράστια δυναμική σε πολλούς τομείς, όπως ο τουρισμός, οι ΑΠΕ κ.λπ. Δηλαδή, το πραγματικό ζητούμενο είναι περισσότερο το «θέλω» παρά το «πως» να αλλάξει η κατάσταση. Φυσικά, καμία ανάπτυξη δε μπορεί να επέλθει, εάν δεν απλουστευθούν οι νομοθετικές, φορολογικές και γραφειοκρατικές διαδικασίες που αντιμετωπίζει καθημερινά ο μηχανικός. Είναι χαρακτηριστικό ότι, για να απαντηθεί ένα ερώτημα ενός πελάτη, είναι πιθανό να απαιτηθεί μελέτη κάποιων ημερών ενός νόμου, που τροποποιείται σε ορισμένα άρθρα από πέντε άλλους και συμπληρώνεται σε ορισμένα άλλα από τρεις ΚΥΑ. Όλα αυτά θα πρέπει άμεσα να περάσουν από την πραγματικότητα στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, όπου ανήκουν. Τέλος, καμία ανάπτυξη δε θα λάβει χώρα, όσο ο μη-

Γίνεται εύκολα αντιληπτό πως η αντιμετώπιση του μηχανικού με σοβαρότητα από το κράτος μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να επιφέρει. Η «εκμετάλλευση» των μυαλών εντός συνόρων, σε ένα κλάδο που αποτελεί βασικό πυλώνα της οικονομίας, αποτελεί μονόδρομο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Μια τέτοια «διατήρηση» μυαλών θα συνέβαλε στην αύξηση, μέσω της μη μείωσης, του ενεργού πληθυσμού της χώρας, δηλαδή θα εισέρρεε περισσότερο χρήμα στα ταμεία. Τελικά, θα καλλιεργούταν ένα υγιές κλίμα σταθερότητας και εμπιστοσύνης των πολιτών προς το κράτος, κάτι που ισχύει σε άλλες οικονομίες, σήμερα όμως μόνο εκτός συνόρων. Προτείνω να αφήσουμε στην άκρη τα περί «χαμένης γενιάς», διότι κανείς ποτέ δε χάνεται πραγματικά. Και εύχομαι να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε συλλογικότερα, να πράττουμε συνετότερα και να προχωρούμε δυναμικά.

Καλή και δημιουργική χρονιά. ΠΗΓΗ ΤΩΝ ΣΚΙΤΣΩΝ: Διαδίκτυο

Αρχιμήδης / 13

Ξέρω σκυρόδεμα, εδάφη, ασφαλτικά! …Ε, και; Νίκος Μαρσέλλος Πολιτικός Μηχανικός

Το Επάγγελμα του Πολιτικού Μηχανικού έχει (7) διαστάσεις:

14 / Αρχιμήδης

Υλικά

Μηχανή

Άνθρωπος

Σκυρόδεμα

Παραγωγός Σκυρoδέματος Ασφαλτικών

Τεχνίτες

Εδαφικά Υλικά

Χωματουργικά

Εργοδηγοί

Ασφαλτικά

Μηχανικοί

Δομικά Υλικά

Project Managers

Μονώσεις/ Στεγανώσεις

HR / Διοίκηση

Επιπλέον, απαιτείται γνώση Τεχνικών Κειμένων - Προδιαγραφών κ.λπ. Πρότυπα

Ευρωκώδικες

Προδιαγραφές

Μέθοδοι Ελέγχου

Κανονισμοί

Οδηγίες Εργασίας

Χρόνος

Ασφάλεια

Οικονομία

Νομικά θέματα

Χρονικός Προγραμματισμός

Υγιεινή & Ασφάλεια

Οριαίο Κόστος Λειτουργίας

Cost Control

Τεχνικός Ασφαλείας

Κοστολόγηση

PRIMAVERA

ΣΑΥ

Αναλυτικά Τιμολόγια

ΦΑΥ

ΝΕΤ

Αρχιμήδης / 15

Τελευταίως διαδάσκονται διάφορα συστήματα “Διαχείρισης Τεχνικών Έργων”, Project Management, ISO 14000, Μοντέλο: EFQM, TQM κ.λπ.

Ευρωπαϊκό Μοντέλο Επιχειρηματικής Αριστείας (EFQM: Business Excellence Model)

Quality Management

ΗΓΕΣΙΑ

Διοίκηση Εργαζομένων

Διαδικασίες

leadership

Στρατηγική

ISO 9001

Quality Assurance Πόροι

Quality Control

Ικανοποίηση Πελατών

Επιχειρηματικά Αποτελέσματα

Ικανοποίηση Εργαζομένων

Business Results

Όφελος στην Κοινωνία (CSR)

Όπως βλέπουμε, όταν ξέρει κάποιος τα (3) κύρια βασικά υλικά της κατασκευής (σκυρόδεμα/χάλυβες, εδάφη, ασφαλτικά/οδοστρώματα), ξέρει κάτι λιγότερο από το 1/7 των ελαχίστων γνώσεων.

win/win

Επιπλέον χρειάζεται “διαχείριση κρίσεων”, “χειρισμό” ανθρωπίνου δυναμικού, να το εμψυχώσεις/εμπνεύσεις (inspiration), να το κινητοποιήσεις mobilization), να δουλέψεις μαζί τους

Για να κάνεις όμως πωλήσεις, πρέπει προηγουμένως να έχεις κάνει “marketing” του εαυτού σου και τουλάχιστον τα “4Ρ” του marketing, που είναι:



είμαι Ο.Κ. / είσαι Ο.Κ.

για να είσαι έτοιμος να ψάξεις για δουλειά και να κάνεις:

πωλήσεις ! Product Price

 Τι “προϊόν” πουλάς; Γνώση; Έργο; Σκυρόδεμα;  Σε τι “τιμή”; Είναι ανταγωνιστική;

Promotion 

Place

Πώς έχεις προβάλλει το “expertise” σου; Έχεις πάει σε Συνέδρια;Σε Ημερίδες; Έχεις κάνει άρθρα; Ανακοινώσεις; Έχεις προσπέκτ; Κάρτα; Site;

 Ποιο είναι το “δίκτυο διανομής” σου;

16 / Αρχιμήδης

(+)/(+)

Ποιο μιλάνε για σένα; Ποιοι σε “πουλάνε”; Ποιοι είναι το “δίκτυό” σου; Αυτό που λένε: lobbying!

Το lobbying ξεκινάει από τότε που ήσουν σπουδαστής Πολυτεχνείου. Σε ποιους Καθηγητές ήσουν κοντά; Πού έκανες τη Διπλωματική σου Εργασία; Τη δημοσίευσες σε κάποιο Τεχνικό Περιοδικό ή site ή Τεχνικό Φόρουμ; Πόσο κοντά ήσουν σε Τεχνικές Εταιρείες; Πήγες κάποιο καλοκαίρι για εκπαίδευση 10-20 ημέρες σε κάποιο Εργοτάξιο ή Βιομηχανία Δομικών Υλικών; Τελειώνοντας τις σπουδές, πόσο κοντά ήσουν στο Τ.Ε.Ε.; Στον Σ.Π.Μ.Ε.; Έχεις επισκεφθεί το site του ΣΑΤΕ (Σύνδεσμος Ανωνύμων Τεχνικών Εταιρειών, www.sate.gr), της ΓΓΔΕ (www.ggde.gr), την βιβλιοθήκη του ΤΕΕ (Λέκκα 23-25) και το Γραφείο Τυποποίησης; Είσαι γνώστης των Νέων Ενιαίων Τιμολογίων (ΝΕΤ) για Οικοδομικά, Λιμενικά, Οδοποιϊα, Υδραυλικά Έργα κλπ.; Των 440 Ελληνικών Τεχνικών Προδιαγραφών (ΕΤΕΠ) (ΦΕΚ/2221/β/30-7-2012); Υπάρχουν και στο www.sate.gr και σε άλλα sites. Το προϊόν (product) βελτιώνεται με την εμπειρία. Πρέπει να βρεις ένα τρόπο, να μπεις -έστω και χωρίς αμοιβή- για κάποιο χρονικό διάστημα σε ένα Μελετητικό Γραφείο, σε κάποια Τεχνική Εταιρεία, Βιομηχανία Δομικών Υλικών.

Θα θυμάσαι: Ποιότητα είναι η ικανοποίηση των αναγκών του άλλου. Όχι των δικών σου!

Ακόμα καλύτερα, αν βρεις τις προσδοκίες των άλλων. Και ποιες είναι οι ανάγκες / προσδοκίες τους; 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Επίδοση Αξιοπιστία Συμμόρφωση με Προδιαγραφές Αισθητική Διάρκεια στον χρόνο SERVICE Δευτερεύοντα χαρακτηριστικά Υποκειμενική διάσταση

(στην δουλειά) σταθερότητα στον χρόνο

Πώς αντιλαμβάνεται την ποιότητά σου ο πελάτης; (Χαρακτηριστικό: Amstel? Γιατί; Γιατί έτσι μας αρέσει!)

Γενικά: ποιότητα = να τηρώ τις υποσχέσεις μου. Σε κάθε “πελάτη”, κάποια ή κάποιες από τις παραπάνω (8) διαστάσεις της ποιότητας είναι κρίσιμες για αυτόν. Πρέπει να βρεις και να τις ικανοποιήσεις.

After all, “πουλάμε” Happy client! Υπάρχει κάποια “τεχνική” για το πρώτο ραντεβού ή πριν από την πρώτη επαφή; Ένα τέτοιο εργαλείο είναι το:

A.I.D.A.

Στη συνέχεια μαζεύω από sites, γνωστούς κ.λπ. ό,τι “Πληροφορίες” μπορώ να βρω για την Εταιρεία. Πρέπει να πάω προετοιμασμένος να ξέρω τις ανάγκες/προσδοκίες τους.

Ποτέ στην πρώτη επαφή δεν μιλάω με αριθμούς Ποτέ δεν θα πεις μισθό/απολαβές. Ακόμα και αν σε ρωτούν θα λες: “Καλά, ας δούμε αν υπάρχουν τομείς που μπορούμε να συνεργαστούμε, τομείς που μπορώ να προσφέρω κάτι ή να είμαι χρήσιμος και μετά τα άλλα θα τα βρούμε!” Στο τέλος, αν βρείτε “πεδίο συνεργασίας” λες: “Ό,τι εσείς νομίζετε”. Δεν είναι τρελλοί. Ακόμα και αν σου δώσουν 500,00 €/μήνα, για να σε δοκιμάσουν, όταν δoυν ότι τους “λύνεις προβλήματα”, δεν είναι τρελλοι, θα σου δώσουν μόνοι τους παραπάνω. Το θέμα είναι να βάλεις “πόδι μέσα”! (..Το καρφί του Χότζα στον τοίχο!).

Αttention 

Προκαλώ την προσοχή του “πελάτη”

Και τα υλικά που ξέρω; Πού παίζουν;

Ιnterest 

Του προκαλώ το “ενδιαφέρον”

Απλώς, είσαι σε καλύτερη μοίρα από αυτούς που …δεν τα ξέρουν!!! That’s all!

Desire

 Του δημιουργώ την “επιθυμία” να έχει και νέα επαφή

Action

 Δράση: Δίνω και παίρνω “επαγγελματική κάρτα”,

κλείνω ραντεβού στο Γραφείο.

Αρχιμήδης / 17

Στιλβωμένα δάπεδα από σκυρόδεμα Παρουσίαση: Παν. Αναγνωστόπουλος, Π-Μ

Η στίλβωση των δαπέδων από σκυρόδεμα θεωρείται διεθνώς ως μια καλή και αειφορική λύση τελικής διαμόρφωσής τους, η οποία μάλιστα δεν απαιτεί επιπρόσθετα υλικά. Τα δάπεδα των περισσοτέρων κτιρίων είναι κατασκευασμένα από σκυρόδεμα, οπότε με την κατάλληλη επεξεργασία τους μπορεί να προκύψει τελική επιφάνεια υψηλής ποιότητας και αισθητικής χωρίς να απαιτείται πρόσθετη επίστρωση (εξοικονόμηση υλικών και ενεργείας, αποφυγή έκλυσης CO2). Πρόκειται δηλαδή για μια «πράσινη λύση».

Τα δάπεδα από στιλβωμένο σκυρόδεμα έχουν μειωμένες ανάγκες συντήρησης, δοθέντος ότι είναι ανθεκτικότερα και πιο ευκολοκαθάριστα από πολλούς άλλους τύπους δαπέδων. Παρουσιάζουν υψηλούς συντελεστές τριβής και είναι περισσότερο αντιολισθηρά. Δεν ευνοούν την ανάπτυξη των μυκήτων σκόνης, της μούχλας και άλλων αλλεργιογόνων παραγόντων. Η υψηλή ανακλαστικότητά τους συντελεί στην καλύτερη απόδοση του τεχνητού φωτισμού και στην καλύτερη αξιοποίηση του φυσικού.

18 / Αρχιμήδης

Τα δάπεδα από στιλβωμένο σκυρόδεμα είναι συμπαγή, ανθεκτικά στην απότριψη και δεν ξεφλουδίζουν. Για τον καθαρισμό τους αρκεί ένα σφουγγάρισμα με ήπιο απορρυπαντικό, μια φορά την εβδομάδα. Ένα δάπεδο από σκυρόδεμα, το οποίο έχει την επεξεργασία στίλβωσης έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από άλλους τύπους δαπέδων. Λόγου χάριν, τα κεραμικά πλακίδια έχουν διάρκεια ζωής 10-20 χρόνια (με εξαίρεση τα πλακίδια πορσελάνης που αντέχουν αιώνες), ενώ τα στιλβωμένα δάπεδα που συντηρούνται κανονικά, μπορούν να διαρκέσουν πάνω από 100 χρόνια.

Η Ένωση Στίλβωσης Σκυροδέματος των ΗΠΑ (CPAA) έχει υιοθετήσει τους ακόλουθους ορισμούς: Στιλβωμένο σκυρόδεμα Eπεξεργασία της επιφανείας του σκυροδέματος με χρήση λειαντικών, με συνδετικό μέσο βάσης (bonded abrasives) για την επίτευξη της επιθυμητής έκθεσης των αδρανών, της ανακλαστικότητας της επιφανείας και της γυαλάδας. Επεξεργασία Η διαδικασία διαμόρφωσης της επιφανείας του σκυροδέματος με μηχανική επενέργεια, κατά την οποία εξομαλύνονται οι εξάρσεις, όσο είναι δυνατόν, με χρήση αδαμαντοφόρων λειαντικών, σε διαδοχικά στάδια, σε έκαστο των οποίων γίνεται απόξεση ολοένα και μικροτέρων εξάρσεων. Κατά το κάθε στάδιο εξαντλείται η δυνατότητα λείανσης που παρέχεται από την κόκκωση (grit) του χρησιμοποιουμένου λειαντικού. Λειαντικό με συνδετικό μέσον βάσης Αποξεστικό μέσον το οποίο συγκολλάται σε φέρον υπόστρωμα, κατά την φθορά του οποίου έρχονται στην επιφάνεια νέες στοιβάδες του υλικού.

Αρχιμήδης / 19

B Η λειτουργία των σκληρυντι-

κών/συμπυκνωτικών χημικών

Α Μια τεχνική φιλική προς

το περιβάλλον

Η στίλβωση των δαπέδων από σκυρόδεμα είναι μια διεργασία φιλική προς το περιβάλλον, είτε εφαρμόζεται η ξηρά είτε η υγρά μέθοδος. Με την ξηρά μέθοδο χρησιμοποιείται απορροφητήρας κενού για την συλλογή της σκόνης. Με την υγρά μέθοδο χρησιμοποιείται υδαρής πολτός για την συλλογή και απομάκρυνση των σωματιδίων του σκυροδέματος. Στην περίπτωση αυτή απαιτούνται διαδικασίες διαχείρισης των υγρών αποβλήτων.

Η λειτουργία των συμπυκνωτικών χημικών βασίζεται στην μετατροπή των χαμηλής αντοχής συστατικών του σκυροδέματος, με βάση το υδροξείδιο του ασβεστίου Ca(OH)2 και το ανθρακικό ασβέστιο CaCO3, σε ενώσεις του ενύδρου πυριτικού ασβεστίου CSH. Τα συμπυκνωτικά υλικά είναι συνήθως βάσης πυριτικού Νατρίου, Καλίου ή Λιθίου υπό μορφή διαλυμάτων ή αιωρημάτων.

Με την ξηρά μέθοδο χρησιμοποιούνται συστήματα αντλιών κενού με διαχωριστές (φίλτρα) για τον έλεγχο της αιωρούμενης σκόνης και των λοιπών ρυπαντών.

Οι πυριτικής βάσεως σκληρυντικοί παράγοντες (ονομάζονται επίσης συμπυκνωτικοί παράγοντες, densifiers) είναι υδατικά διαλύματα που αντιδρούν με το υδροξείδιο του ασβεστίου του σκυροδέματος μετατρέποντάς το σε ένυδρες ασβεστοπυριτικές ενώσεις (CSH), κατά τρόπο ανάλογο με αυτόν που αντιδρά το τσιμέντο με το νερό, προσδίδοντας με αυτό τον τρόπο την αντοχή του σκυροδέματος.

Τέλος με την χρήση σκληρυντικών/συμπυκνωτικών χημικών με χαμηλή ή μηδενική εκπομπή Οργανικών Πτητικών Ενώσεων (VOC), η διαδικασία στίλβωσης των δαπέδων από σκυρόδεμα αποκτά όλα τα χαρακτηριστικά μιας «πράσινης», φιλικής προς το περιβάλλον, τεχνικής.

Οι ενώσεις CSH είναι αδιάλυτες στο νερό και ανθεκτικές στα οξέα και άλλα χημικά. Ο σχηματισμός των CSH ενισχύει αναλογικά την σκληρότητα και την πυκνότητα του σκυροδέματος, λόγω αντικαταστάσεως των διαλυτών ενώσεων με βάση το Ca(OH)2.

20 / Αρχιμήδης

Αφού οι πόροι του σκυροδέματος πληρωθούν με CSH, παρεμποδίζεται η μεταφορά υγρασίας από την επιφάνεια προς το εσωτερικό της πλάκας σκυροδέματος λόγω του ότι η επιφάνεια καθίσταται σκληρή, πυκνή και μειωμένης υδροπερατότητας. Η αντίσταση της τελικής επιφάνειας σε απότριψη εμφανίζει αύξηση έως και 50%. Οι παραγωγοί των προϊόντων αυτών συχνά προσθέτουν βελτιωτικά ενυδάτωσης και άλλα πρόσμικτα για να εξασφαλίσουν καλύτερη διείσδυση και ισχυρότερους χημικούς δεσμούς. Κάθε τύπος των σχετικών προϊόντων έχει τους υποστηρικτές του, οι οποίοι τάσσονται υπέρ του ενός ή του άλλου, όμως όλα έχουν την ίδια βασική λειτουργία. Τα προϊόντα με βάση το πυριτικό νάτριο έχουν την μεγαλύτερη διάδοση και το μικρότερο κόστος. Ακολουθούν τα προϊόντα με βάση το πυριτικό κάλιο. Τα προϊόντα με βάση το πυριτικό λίθιο αρχίζουν να γίνονται περισσότερο δημοφιλή, λόγω των δυνατοτήτων τους να αντισταθμίζουν τις επιπτώσεις δραστικών αδρανών που ενδεχομένως έχουν ενσωματωθεί στο σκυρόδεμα (αλκαλοπυριτικές αντιδράσεις). Τα προϊόντα με βάση το πυριτικό φθοριομαγνήσιο αντιδρούν τόσο με το υδροξείδιο του ασβεστίου, όσο και με το ανθρακικό ασβέστιο, σχηματίζοντας αδιάλυτες ενώσεις εντός του συστήματος πόρων του σκυροδέματος.

έχουν αποδοτικότητα. Κατά τις πρώτες μέρες μετά την σκυροδέτηση οι πόροι του σκυροδέματος εξακολουθούν να είναι κορεσμένοι με νερό, το οποίο δεν έχει αναλωθεί κατά την αντίδρασης της ενυδάτωσης. Εδώ και δέκα περίπου χρόνια έκαναν την εμφάνισή τους προϊόντα με βάση την κολλοειδή πυριτία, τα οποία αποτελούνται από σωματίδια οξειδίου του πυριτίου ομοιόμορφα αναμεμιγμένα με φορείς σε υγρή φάση. Δεν πρόκειται για διαλύματα, αλλά για διασπορές. Στα διαλύματα, ο διαλύτης (λ.χ. το νερό) διασπά το δραστικό συστατικό σε μοριακό επίπεδο, ενώ τα κολλοειδή μπορούν να αποτελούνται και από μεγαλύτερα σωματίδια εν αιωρήσει στον υγρό φορέα, χωρίς όμως να διασπώνται υπό την επενέργειά του (παράδειγμα κολλοειδούς είναι το γάλα). Τα σωματίδια της πυριτίας στους κολλοειδείς σκληρυντές είναι μεγέθους νανοκλίμακας (συνήθως 5-8 nm, νανόμετρα). Για τις περιπτώσεις σκυροδεμάτων μικρής αντοχής διατίθεται και κολλοειδή με σωματίδια μεγέθους 40-45 nm. Στόχος όλων των σκληρυντών είναι η μεταφορά ενεργού πυριτίου στο σύστημα των τροχοειδών πόρων του σκυροδέματος. Οι διαφορές τους έγκεινται στην μορφή του δραστικού πυριτίου και τον τρόπο ενσωμάτωσης στον υγρό φορέα. Η κολλοειδής πυριτία όταν εισάγεται στο σκυρόδεμα αντιδρά, σχηματίζει δεσμούς και στην συνέχεια τους χρησιμοποιεί ως μέσον για την δημιουργία προσθέτων δεσμών (αλυσωτά), πράγμα που δεν συμβαίνει με τα πυριτικής βάσεως σκληρυντικά. Τα πυριτικής βάσεως υλικά είναι επίσης κολλοειδή, αλλά το μέγεθος των σωματιδίων ποικίλει κατά πολύ, από 2 έως 500 nm και η περιεκτικότητά τους σε ενεργό πυρίτιο είναι μειωμένη (62% κατά βάρος στο πυριτικό νάτριο). Όταν απελευθερώνονται τα πυριτικά ιόντα για τον σχηματισμό CSH, παραμένουν μεταλλικά άλατα Νατρίου, Καλίου ή Λι

θίου, τα οποία πρέπει να καθαρίζονται προσεκτικά για να αποφευχθεί ο αποχρωματισμός της επιφανείας του σκυροδέματος. Αντίθετα τα κολλοειδή πυριτίας περιέχουν έως 99,5% καθαρή πυριτία και δεν αφήνουν ίχνη, πράγμα που διευκολύνει την επίτευξη εξαιρετικά υψηλής γυαλάδας. Κατά το στάδιο της ενυδάτωσης του σκυροδέματος, οι πυριτικές ενώσεις του τσιμέντου αντιδρούν με το νερό σχηματίζοντας ένυδρο πυριτικό ασβέστιο (CSH), το οποίο αποτελεί το συνδετικό μέσο των κόκκων των αδρανών. Όμως κατά φάση αυτή σημαντικές ποσότητες του υδροξειδίου του ασβεστίου παραμένουν ανέπαφες, με αποτέλεσμα η αλκαλικότητα του σκυροδέματος να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα (pH 12 - 13). Το υψηλής αλκαλικότητας υδροξείδιο του ασβεστίου είναι διαλυτό στο νερό και ελάχιστα συνεισφέρει στην συγκόλληση των κόκκων των αδρανών. Μετά την ωρίμανση των 28 ημερών, το 12-20% του τσιμέντου Πόρτλαντ που έχει ενυδατωθεί παραμένει ως υδροξείδιο του ασβεστίου. Υπάρχει ως εκ τούτου αρκετή ποσότητα που θα μπορούσε να μετατραπεί σε CSH, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο την αντοχή του σκυροδέματος. Προς τούτο απαιτείται κάποια πηγή πυριτίας (SiO2). Δυο πράγματα συμβαίνουν όταν ένα πυριτικό διάλυμα εφαρμόζεται στο σκληρυμένο σκυρόδεμα. Κατ’ αρχήν λαμβάνει χώρα η αντίδραση του πυριτικού άλατος με το υπάρχον υδροξείδιο του ασβεστίου και σχηματίζονται ασβεστοπυριτικές ενώσεις, με ανάλογη μείωση του pH. Οι υγροί σκληρυντές δεν πρέπει να εφαρμόζονται σε νωπό σκυρόδεμα γιατί κατά το στάδιο αυτό δεν

Το ελεύθερο αυτό νερό βοηθάει την συνεχιζόμενη αντίδραση ενυδάτωσης, αλλά παράλληλα οδηγεί σε εσωτερική διόγκωση του ιστού του σκυροδέματος, περιορίζοντας το μέγεθος των τριχοειδών πόρων. Με τον τρόπο αυτό παρεμποδίζεται η εισχώρηση του σκληρυντικού υγρού στις επιφανειακές στοιβάδες του σκυροδέματος. Μετά την παρέλευση επτά ημερών, το ελεύθερο νερό στους πόρους έχει μειωθεί σημαντικά, το σύστημα των τριχοειδών πόρων καθίσταται περισσότερο ανοικτό, οπότε βελτιώνεται σημαντικά η διεισδυτικότητα του σκληρυντή. Επιπρόσθετα, όσο μεγαλύτερο χρόνο πραγματοποιείται η η αντίδραση ενυδάτωσης, τόσο μεγαλύτερες είναι οι ποσότητες του παραγομένου υδροξειδίου του ασβεστίου, με το οποίο θα αντιδράσει ο σκληρυντής. Υπό συνήθεις συνθήκες, στα περισσότερα σκυροδέματα ολοκληρώνεται το 60-65% της ενυδάτωσης του τσιμέντου εντός επτά ημερών από την σκυροδέτηση. Μόλις εφαρμοσθεί ο σκληρυντής στην επιφάνεια του σκυροδέματος, αρχίζει άμεσα η αντίδραση των πυριτικών με το υπάρχον υδροξείδιο του ασβεστίου, με αποτέλεσμα την αύξηση της πυκνότητας του σκυροδέματος, αλλά συγχρόνως και την μείωση του μεγέθους των πόρων, πράγμα που συνεπάγεται την μείωση της διεισδυτικότητας του σκληρυντή, ο οποίος κατά τον τρόπο αυτό δύσκολα εισχωρεί σε βάθος μεγαλύτερο των 3,0 mm. Ως εκ τούτου ο σκληρυντής εφαρμόζεται μετά την ολοκλήρωση της αρχικής λείανσης της επιφανείας, η οποία ενδεχομένως απαιτεί αφαίρεση υλικού σε μεγαλύτερο πάχος. Κατά την εφαρμογή του σκληρυντή επιδιώκεται ο πλήρης κορεσμός ολόκληρης της επιφανείας του σκυροδέματος αυτό, επιτυγχάνεται με ηλεκτρικές σφουγγαρίστρες. Αρχιμήδης / 21

Γ Οι διαδικασίες λειότριψης

και στίλβωσης των δαπέδων

Η πλήρης διαδικασία λειότριψης-στίλβωσης περιλαμβάνει 5 έως 10 στάδια, ανάλογα με την επιθυμητή τελική λάμψη του δαπέδου και την αρχική του κατάσταση. Η εκτίμηση της κατάστασης του δαπέδου το οποίο θα υποστεί αυτήν την επεξεργασία απαιτεί προσεκτική επί τόπου εκτίμηση, γενικές πληροφορίες για την σύνθεση του σκυροδέματος που εφαρμόσθηκε και προσδιορισμό της σκληρότητας, του πορώδους και των χαρακτηριστικών των αδρανών του σκυροδέματος.

Οι τεχνικές λειότριψης και στίλβωσης διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

Η διαδικασία αυτή (grinding) γίνεται σε 1 έως 3 στάδια και συνήθως αποτελεί τα 2/3 του απαιτούμενου χρόνου και δαπάνης της όλης επεξεργασίας. Από την λείανση και τις προκαταρκτικές εργασίες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η ποιότητα της τελικής επιφανείας του στιλβωμένου δαπέδου. Τα αδαμαντοφόρα λειαντικά με συνδετικό μέσον εποξειδικές ρητίνες χρησιμοποιούνται μετά την εφαρμογή του σκληρυντικού (εμποτισμός), για την εξάλειψη των ιχνών της αρχικής λείανσης και την στίλβωση στον εκάστοτε επιθυμητό βαθμό. Το επίπεδο της τελικής λάμψης της επιφανείας εξαρτάται από την κόκκωση (grit) του τελευταίου χρησιμοποιουμένου λειαντικού. Γενικά οι στιλβωμένες επι-

φάνειες διακρίνονται σε 3 κατηγορίες:

Τεχνικές με χρήση αδαμαντοφόρων λειαντικών επί μεταλλικού υποστρώματος, κόκκωσης (grit) 16 έως 150, για την αρχική εξομάλυνση του δαπέδου (φάσεις προετοιμασίας).

ημιλουστραρισμένη (semigloss), με χρήση λειαντικού κόκκωσης 800.

Τεχνικές με χρήση αδαμαντοφόρων λειαντικών επί ρητινικού υποστρώματος, κόκκωσης 100 έως 3000, για την φάση της στίλβωσης.

εξαιρετικά λουστραρισμένη, απαστράπτουσα (high gloss), με χρήση λειαντικού κόκκωσης 3000.

κανονικά λουστραρισμένη (gloss), με χρήση λειαντικού κόκκωσης 1500.

Τα αδαμαντοφόρα λειαντικά μεταλλικού υποστρώματος (metal bonded) είναι υψηλοτέρων επιδόσεων (πιο «χονδρά») έναντι αυτών με ρητινικό υπόστρωμα (epoxy bonded).

Η δαπάνη αυξάνεται κατά 10-15% μεταξύ ημιλουστραρίσματος και λουστραρίσματος και κατά 8-12% μεταξύ λουστραρίσματος και εξαιρετικού λουστραρίσματος (ως ποσοστό της συνολικής δαπάνης της επεξεργασίας).

Κατά την αρχική λείανση εξομαλύνονται εξάρσεις - κοιλότητες της επιφανείας του σκυροδέματος και απομακρύνονται ρυπαντές, δηλ. υλικά συντήρησης - σφράγισης σκυροδέματος, μαστίχες κ.λπ. χημικά.

Το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης αναλογεί στην αρχική επεξεργασία και λείανση, δοθέντος ότι κατά τις φάσεις αυτές απαιτείται σημαντικά μεγαλύτερη απασχόληση του συνεργείου.

22 / Αρχιμήδης

1 Δάπεδο που έχει

υποστεί απλή λείανση.

Δάπεδο ημιλουστραρισμένο.

Αρχιμήδης / 23

3 Δάπεδο υψηλής

στίλβωσης.

Στο τέλος της επεξεργασίας μπορεί να εφαρμοσθεί, προαιρετικά, σφραγιστικό υλικό επιφανειακής δράσεως ή διεισδυτικό, προκειμένου να εξασφαλισθούν ευνοϊκότερες συνθήκες για την αξιοποίηση του σκληρυντικού/συμπυκνωτικού που έχει εφαρμοσθεί (η αντίδρασή του με το σκυρόδεμα συνεχίζεται επί αρκετό χρονικό διάστημα). Η διαδικασία στίλβωσης του σκυροδέματος έγκειται στην αφαίρεση της επιφανειακής στοιβάδας με λείανση με στόχο την εξομάλυνση και επιπεδοποίησή της, και συχνά την ανάδειξη στην επιφάνεια των μεγαλυτέρων κόκκων των αδρανών για λόγους αισθητικούς. Κατά την λειότριψη αφαιρείται επιφανειακό υλικό σε πάχος 1,0 - 8,0 mm ή και ακόμη μεγαλύτερο.

24 / Αρχιμήδης

Μέρος της επεξεργασίας είναι η εφαρμογή χημικών συνθέσεων για την σκλήρυνση του σκυροδέματος και την έμφραξη των πόρων, ως προστασία έναντι της διείσδυσης υγρασίας. Οι ρυπαντές που μεταφέρονται με την υγρασία έχουν ως αποτέλεσμα τον αποχρωματισμό του σκυροδέματος, την δημιουργία κηλίδων αλλά και την σταδιακή υποβάθμιση των χαρακτηριστικών του. Η προσθήκη των χημικών οδηγεί, παράλληλα, σε αύξηση της αντοχής του σκυροδέματος σε απότριψη κατά τουλάχιστον 25%. Η τελική στιλβωμένη επιφάνεια του σκυροδέματος είναι αποτέλεσμα των ανακλαστικών ιδιοτήτων του ιδίου του σκυροδέματος και όχι κάποιου υμένα ή μεμβράνης που θα μπορούσε να αποφλοιωθεί και να παραμορφωθεί, οδηγώντας κατά τον τρόπο αυτό στην ανάγκη επανεπίστρωσης.

4 Μορφή επιφανείας A:

Χωρίς ίχνη αδρανών.

5 Μορφή επιφανείας B:

Σκυρόδεμα με λεπτόκοκκα αδρανή.

Αρχιμήδης / 25

6 Μορφή επιφανείας C:

Σκυρόδεμα με μεσαίου μεγέθους αδρανή.

7 Μορφή επιφανείας D:

Σκυρόδεμα με χονδρόκοκκα αδρανή.

26 / Αρχιμήδης

8 Καθαρότητα φινιρίσματος

(σαφής διαχωρισμός ζωνών).

9 Ανεπαρκές τρίψιμο

με τα αδαμαντοφόρα λειαντικά.

Αρχιμήδης / 27

Ανομοιογένεια χυτευθέντος σκυροδέματος (διακρίνονται τρείς χυτεύσεις).

Επιτυχής εφαρμογή δαπέδου υψηλής στίλβωσης.

28 / Αρχιμήδης

Προκατασκευή: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον Τυποποίηση και Πιστοποίηση CE βάσει του Κανονισμού ΕΚ/305/2011 Γράφει η Μαρία Σερεμετάκη, Επικεφαλής Επιθεωρήτρια Δομικών Προϊόντων & Συστημάτων TÜV AUSTRIA HELLAS

«Η προκατασκευή είναι το μέλλον της αρχιτεκτονικής. Είμαι περήφανος που το 1910 έγραψα για την προκατασκευή, για την εξέλιξή της, κάτι που στο μεταξύ πραγματοποιήθηκε. Πίστευα τότε πως πολύ σύντομα όλοι θα αποδέχονταν αυτόν τον τρόπο δόμησης. Τώρα όμως βλέπω πόσο αργά προχωρά αυτή η αλλαγή. Η αδράνεια της ανθρώπινης καρδιάς είναι πολύ ισχυρή. Σε μια περίοδο που όλα γύρω μας αλλάζουν, όχι μόνο οι τρόποι παραγωγής, αλλά και οι τρόποι σκέψης, ο άνθρωπος τείνει να προσκολληθεί σε ορατά πράγματα που κληρονόμησε από τους παππούδες του. Δεν εγκαταλείπει εύκολα. Γι’ αυτό η προκατασκευή δεν είναι μια ξαφνική επανάσταση, αλλά μια αργή διαδικασία που αφαιρεί το ένα μετά το άλλο τα κατασκευαστικά μέλη από τα χέρια του εργάτη και θα τα τοποθετεί στη μαζική βιομηχανική παραγωγή.» Walter Gropius, σε συνέντευξη, τέλη της δεκαετίας του ’50.

1 30 / Αρχιμήδης

Η πρώτη αποτύπωση της τεχνολογικής καινοτομίας, της μεταστροφής της αρχιτεκτονικής σκέψης και της έκφραση της ριζοσπαστικής κατασκευαστικής λογικής πραγματοποιήθηκε σε δύο Avantgarde αρχιτεκτονικά κτίρια το Crystal Palace το 1851 στο Λονδίνο και στον Πύργο του Eiffel το 1889 στο Παρίσι, που θεωρούνται μέχρι και σήμερα πρότυπα μοντέλα βιομηχανικής μεταλλικής προκατασκευής. Αργότερα, η ίδρυση τόσο του Γερμανικού συνδέσμου Deutscher Werkbund (1907) όσο και της σχολής Bauhaus (1919), η ανέγερση της κατοικίας Dymaxion (1927) συνολικού βάρους 2.727 kg, καθώς και η δημιουργία νεοσύστατων τοπίων με βαρετά επαναλαμβανόμενα ομοιόμορφα γυάλινα μεταλλικά κτίρια τόσο στο Chicago και στη Νέα Υόρκη όσο και στις υπόλοιπες χώρες υπαρκτού σοσιαλισμού σηματοδοτούν μία μεταστροφή των αρχιτεκτόνων από το Αvant-garde στα μοντέλα της μαζικής παραγωγής και της λογικής “less is more”.

3 Εικ. 1 και Εικ. 2. Crystal Palace, London 1851. Εικ. 3. Ενa Dymaxion House εγκατεστημένο στο Henry Ford Museum.

Αρχιμήδης / 31

Ταυτόχρονα, η βαριά προκατασκευή, δηλαδή η κατασκευή σε μονάδα παραγωγής στοιχείων από οπλισμένο σκυρόδεμα τόσο στην τοποθεσία όσο και στο εργοστάσιο, κάνει την παρθενική της εμφάνιση στην Αγγλία, με την δημιουργία προκατασκευασμένων κατοικιών(1905), ενώ η μετέπειτα εξέλιξη της αντιπροσωπεύεται κυρίως από κτιριακά έργα, έργα οδοποιίας, έργα γεφυροποιίας, έργα όμβριων υδάτων, έργα στις τηλεπικοινωνίες και έργα που συνδέονται με την γεωργία. Σήμερα, στην Ελλάδα η βαριά προκατασκευή δεν ξεπερνά το 3% της κατασκευαστικής δραστηριότητας, όταν στην Ιαπωνία φτάνει το 20% και στη Γερμανία η αγορά προκατασκευασμένων οικοδομών αφορά το 80% του πληθυσμού. Παρόλο που πριν το 1970 η προκατασκευή είχε ήδη κάνει την παρουσία της στον Ελληνικό χώρο, εν τούτοις η ουσιαστική συμβολή της προκατασκευής στην κατασκευή των τεχνικών έργων χρονολογείται από την αρχή της δεκαετίας του 1980. Την εποχή εκείνη καταγράφονται περί τις 8 περίπου σημαντικές εταιρείες προκατασκευής διασκορπισμένες στην Ελληνική Επικράτεια, οι οποίες μεταξύ άλλων συμβάλλουν ουσιαστικά στην κατασκευή εκπαιδευτηρίων (του ΟΣΚ κυρίως) καθώς και στην κατασκευή βιομηχανικών κτιρίων. 32 / Αρχιμήδης

Το 1997 ο ΣΕΒΙΠΣ (Σύλλογος Ελληνικών Βιομηχανιών Προκατασκευής Σκυροδέματος) για την κάλυψη της έλλειψης επίσημου κανονισμού που να διέπει την προκατασκευή, κάτι που περιόριζε την διάδοση και την αξιοπιστία της, χρηματοδότησε την σύνταξη εισήγησης σχεδίου κανονισμού προκατασκευής, την

οποία ανέθεσε σε ειδικούς επιστήμονες και η οποία υποβλήθηκε στην επιτροπή Ευρωκωδίκων προς κρίση, δημόσια κριτική και περαιτέρω διεργασίες. Εν τέλει προέκυψε ο ισχύων Ελληνικός Κανονισμός Προκατασκευής όπως δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 1517Δ/27-07-1999. Ο συγκεκριμένος κανονισμός υπό τον τίτλο

«Σχεδιασμός έργων από προκατασκευασμένα στοιχεία σκυροδέματος» αποτελούνταν από 2 μέρη, το Μέρος Α που ήταν βασισμένο στην Ευρωπαϊκή Προνόρμα ΕNV 1992-1-3, 1994 του EC2 και το Μέρος Β που ήταν βασισμένο στην Ευρωπαϊκή Προνόρμα ΕNV 1998-1-3,1994, ANNEX B του EC8. Αρχιμήδης / 33

Από τις 05/09/2014 και συγκεκριμένα με το ΦΕΚ 1457/Β/5-6-2014 όπου επιτρέπεται η εφαρμογή και χρήση, σε όλα τα Δημόσια και Ιδιωτικά έργα, των μεταφρασμένων στην Ελληνική γλώσσα κειμένων των Ευρωκωδίκων δεν διαφαίνεται να έχει δημιουργηθεί αναταραχή και ανατροπή για τα προκατασκευασμένα έργα όπως αυτά μελετώνται από το 1999. Σήμερα, στη χώρα μας με τη μέθοδο της βαριάς προκατασκευής κατασκευάζονται κυρίως βιομηχανικοί χώροι, ξενοδοχεία, νέα σχολικά κτίρια και γέφυρες. Η προκατασκευή βασίζεται κυρίως στη τυποποίηση των πρώτων υλών και των μεθόδων παραγωγής, στη μηχανοποίηση των διαδικασιών παραγωγής, μεταφοράς και εκτέλεσης του έργου και στη συστηματοποίηση του συνόλου των εργασιών, από το στάδιο της μελέτης, του σχεδιασμού και του προϋπολογισμού της κατασκευής, ως τη μεταφορά, την τοποθέτηση και συναρμολόγηση των δομικών στοιχείων της. Λόγω των ανωτέρω, οι βασικοί στόχοι της βιομηχανοποιημένης δόμησης είναι η επίλυση δομικών προβλημάτων που αδυνατεί να αντιμετωπίσει η κλασική μέθοδος, η ταχύτητα κάλυψης των κατασκευαστικών αναγκών, η μείωση του κόστους παραγωγής, ο έλεγχος και η βελτίωση της ποιότητας της κατασκευής, η εκμετάλλευση των τεχνολογικών ιδιοτήτων και η μείωση των εργοταξιακών εργασιών με παράλληλη αύξηση των αντίστοιχων εργοστασιακών.

34 / Αρχιμήδης

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 305/2011 (αντικατάσταση της οδηγίας 89/106/ΕΟΚ) και τις απαιτήσεις της Εθνικής Νομοθεσίας (ΦΕΚ 1914A/1506-2012), καθίσταται υποχρεωτική η πιστοποίηση και η σήμανση CE των προϊόντων Δομικών Έργων. Όσον αφορά στη διαδικασία πιστοποίησης της βαριάς προκατασκευής αποτελείται από δύο στάδια, ενώ, τα σχετικά Ευρωπαϊκά Πρότυπα που τη διέπουν αριθμούν σε 21 και αναφέρονται δίπλα:

ΕΝ 1168

Διάτρητες πλάκες με διαμήκη κενά.

ΕΝ 1520

Προκατασκευασμένα οπλισμένα στοιχεία από ελαφροσκυρόδεμα ανοιχτής δομής με φέροντα ή μη φέροντα οπλισμό.

ΕΝ 12737

Πλάκες δαπέδου εσταυλισμού.

ΕΝ 12794

Πάσσαλοι θεμελίωσης.

ΕΝ 12843

Ιστοί και στύλοι.

ΕΝ 13224

Στοιχεία προκατασκευασμένων δαπέδων με νευρώσεις.

ΕΝ 13225

Γραμμικά δρομικά στοιχεία.

ΕΝ 13693

Ειδικά στοιχεία για στέγες.

ΕΝ 13747

Προκατασκευασμένες πλάκες για συστήματα δαπέδων.

EN 13978-1

Προκατασκευασμένοι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων - Μέρος 1: Απαιτήσεις για χώρους στάθμευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα μονολιθικής κατασκευής ή αποτελούμενους από ανεξάρτητα στοιχεία συγκεκριμένων διαστάσεων.

ΕΝ 14843

Κλίμακες.

ΕΝ 14844

Οχετοί ορθογωνικής διατομής.

ΕΝ 14991

Στοιχεία θεμελίωσης.

ΕΝ 14992

Στοιχεία προκατασκευασμένων τοίχων.

ΕΝ 15037-1

Συστήματα δαπέδων από δοκούς και στοιχεία από σκυρόδεμα - Μέρος 1: Δοκοί.

ΕΝ 15037-2

Συστήματα δαπέδων από δοκούς και στοιχεία πλήρωσης - Μέρος 2: Στοιχεία πλήρωσης από σκυρόδεμα.

ΕΝ 15037-3

Συστήματα δαπέδων από δοκούς και στοιχεία πλήρωσης - Μέρος 3: Στοιχεία πλήρωσης από άργιλο.

ΕΝ 15037-4

Συστήματα δαπέδων από δοκούς και στοιχεία, από σκυρόδεμα - Μέρος 4: Στοιχεία διογκωμένης πολυστερίνης.

ΕΝ 15037-5

Διακιδωτά συστήματα δαπέδων - Μέρος 5: Ελαφρά στοιχεία απλής πλήρωσης.

ΕΝ 15050

Στοιχεία γεφυρών.

ΕΝ 15258

Στοιχεία τοίχων αντιστήριξης.

Το πρώτο στάδιο της πιστοποίησης περιλαμβάνει τον έλεγχο των Δοκιμών Τύπων, οι οποίες διενεργούνται για να αποδειχθεί η συμμόρφωση του προϊόντος με τις απαιτήσεις του εκάστοτε Ευρωπαϊκού Προτύπου. Αναμφίβολα, θα πρέπει να διεξάγονται κάθε φορά που υπάρχει μεταβολή στο σχεδιασμό, στη σύνθεση του σκυροδέματος, τον τύπο του χάλυβα, τη μέθοδο παρασκευής ή άλλες τροποποιήσεις που θα μπορούσαν να αλλάξουν σημαντικά, μερικές από τις ιδιότητες του προϊόντος.

Οι Δοκιμές Τύπου διακρίνονται σε: Φυσικές Δοκιμές Τύπου (Γεωμετρικές ιδιότητες, Επιφανειακά χαρακτηριστικά, Μηχανική αντοχή, Αντίδραση και Αντίσταση στη φωτιά, Ακουστικές Ιδιότητες, Θερμικές Ιδιότητες, Επικάλυψη σκυροδέματος, Ίδιον βάρος) - Οι οποίες συνίσταται στην υποβολή αντιπροσωπευτικού δείγματος του προϊόντος. Τύποι Υπολογισμού (Μηχανική αντοχή, Αντίδραση και Αντίσταση στη φωτιά, Ακουστικές Ιδιότητες, Θερμικές Ιδιότητες, Ιδίο βάρος) - Αιτιολόγηση των σχετικών ιδιοτήτων του προϊόντος κατόπιν υπολογισμού. Συνδυασμός και των δύο. Για τις ιδιότητες του προϊόντος που αξιολογούνται με βάση γενικά αποδεκτές μεθόδους σχεδιασμού (π.χ. κανόνες σχεδίου του EN 1992-1-1), οι φυσικές δοκιμές τύπου δεν είναι απαραίτητες. Επιπλέον όταν ο σχεδιασμός ενός προϊόντος έχει παρασχεθεί από τον πελάτη τότε ο προσδιορισμός του τύπου του προϊόντος δεν είναι απαραίτητος από τον παραγωγό του προκατασκευασμένου στοιχείου. Το δεύτερο στάδιο της πιστοποίησης περιλαμβάνει τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας. Συγκεκριμένα, ο κατασκευαστής θα πρέπει να εγκαταστήσει και να εφαρμόζει ένα σύστημα ελέγχου της παραγωγικής διαδικασίας στο εργοστάσιο παραγωγής έτσι ώστε να διασφαλίσει ότι το προϊόν που διατίθεται στην αγορά πληροί τις απαιτήσεις του εκάστοτε ευρωπαϊκού προτύπου. Αρχικά, θα πρέπει να καθορίσει τα καθήκοντα, τις ευθύνες και τις αρμοδιότητες του προσωπικού που εμπλέκεται στον έλεγχο της παραγωγής στο εργοστάσιο.

Αναφορικά με το σύστημα ελέγχου, θα πρέπει να περιλαμβάνει διεργασίες που να περιγράφονται από κατάλληλες διαδικασίες και οδηγίες και οι οποίες εκτός των άλλων θα πρέπει να αφορούν, τακτές επιθεωρήσεις, με κατάλληλους ελέγχους (με βάσει τις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας) στις πρώτες ύλες του τελικού προϊόντος (σκυρόδεμα, χάλυβας οπλισμού και προ εντεταμένος),στο ίδιο το τελικό προϊόν (εφόσον απαιτείται), στον χρησιμοποιούμενο εργαστηριακό αλλά και μηχανολογικό εξοπλισμό. Η TÜV AUSTRIA HELLAS είναι διαπιστευμένος Οργανισμός Πιστοποίησης και Κοινοποιημένος στην Ευρωπαϊκή Ένωση (αριθμός κοινοποίησης: 0906) για τον κανονισμό 305/2011 για τα δομικά προϊόντα και παρέχει υπηρεσίες επιθεώρησης και πιστοποίησης βάσει όλων των προτύπων πιστοποίησης για τις προκατασκευές διαθέτοντας ομάδα έμπειρων και πιστοποιημένων επιθεωρητών.

Για περισσότερες πληροφορίες και ενημέρωση: Μαρία Σερεμετάκη, τηλ. 210 52 20 920, εσωτερικό: 152, e-mail: maria.seremetaki@ tuvaustriahellas.gr.

ΠΗΓΕΣ Φωτογραφιών 1 και 2: www.flickr.com

2 Αρχιμήδης / 35

Κριτήρια επιλογής ξυλείας απο πλευράς επικινδυνότητας σε προσβολή απο βιολογικούς παράγοντες Γεώργιος Καλύβας Πολιτικός Μηχανικός

Οι βιολογικοί παράγοντες, μύκητες και ξυλοφάγα έντομα επενεργούν στα ξύλα και στα παράγωγά τους, κατά διαφορετικούς τρόπους: Ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν κατά την χρήση της κατασκευής (υγρασία ξύλου, θερμοκρασία και σχετική υγρασία περιβάλλοντος). Ανάλογα με την αποτελεσματικότητας της προστατευτικής επεξεργασίας, έναντι των βιολογικών παραγόντων (εμποτισμός, επάλειψη, σφράγιση).

36 / Αρχιμήδης

Αρχιμήδης / 37

Photo by Vanessa Ryan

Photo by Bill

Photo by Pres Saunders

Photo by ikb images

A Είδη προσβολής ξυλείας από βιολογικούς παράγοντες (βλπ. και ΕΛΟΤ ΕΝ 844-10, ΕΛΟΤ ΕΝ 844-11 και βιβλίο Κ. Σιμοπούλου «Για να καταλάβεις το ξύλο»).

Οπές ξυλοφάγων εντόμων (σαράκια):

Πρόκειται για οπές και διαδρόμους που αφήνουν στο ξύλο τα έντομα και οι προνύμφες τους. Προσβάλλουν κατά προτίμηση το ξηρό ξύλο. Επισημαίνονται από τις τρύπες εξόδου, από το λεπτό πριονίδι που πέφτει και τον υπόκωφο θόρυβο που κάνουν οι προνύμφες που κατατρώγουν το ξύλο. Διακρίνονται ως προς: την διάμετρο της οπής (μικρές, έως 3 mm και μεγάλες, άνω των 3 mm). το βάθος της οπής (επιφανειακές, έως 5 mm και βαθιές, άνω των 5 mm). την δραστηριότητα των δρώντων εντόμων («ζωντανές», αν το έντομο είναι παρόν σε οποιαδήποτε μορφή του -κάμπια, προνύμφη, τέλειο έντομο-, ή νεκρές, αν το έντομο είναι νεκρό ή έχει φύγει).

Οπές από σκώληκες θαλάσσης

Συναντώνται στα ξύλινα σκάφη

Οπές από φυτικά παράσιτα

Μικρές οπές που προκαλούνται από φυτικά παράσιτα η σαπρόφυτα.

Μαύρες οπές

Τα τοιχώματα των οπών είναι επικαλυμμένα με ουσία από μυκήλια. Είναι ζωντανές οπές σε ξύλα που πρόσφατα έχουν υλοτομηθεί.

Λευκές οπές

Τα τοιχώματά τους δεν έχουν επικαλυφθεί, όπως στις μαύρες οπές.

Εσωτερικές οπές

Οπές και διάδρομοι (σήραγγες) που υπάρχουν στο ξύλο πριν από την υλοτόμηση του δένδρου, χωρίς εξωτερικές διεξόδους. Είναι πάντοτε ανενεργές.

Σκόνη σαρακοφαγωμένων ξύλων

Λεπτή σκόνη ξύλου από διεργασίες ξυλοφάγων εντόμων οποιασδήποτε μορφής στο εσωτερικό του ξύλου.

Μαλακό καρδιόξυλο

Αλλοίωση του καρδιόξυλου που εκδηλώνεται με μείωση των μηχανικών χαρακτηριστικών του (ιδίως της σκληρότητας) σε σύγκρι38 / Αρχιμήδης

ση με το υπόλοιπο ξύλο που το περιβάλλει.

όπως το ξυλοκάρβουνο. (Εικ. 4)

Ελαφρά αλλοίωση της χημικής σύνθεσης του ξύλου που προκαλείται από μυκητικά παράσιτα, κατά κανόνα πριν από την ξήρανση. Εκδηλώνεται με ήπια αλλαγή της σύστασης του ξύλου συνοδευόμενη με χρωματική αλλαγή, η οποία προκαλεί αισθητή αλλοίωση των ιδιοτήτων του. Το αναμμένο ξύλο είναι μαλακότερο και σπάζει εύκολα. Η επιφάνεια θραύσης είναι απότομη, ενώ στο υγιές ξύλο παρουσιάζονται ανωμαλίες και βαθμιδώσεις.

Υποκύανος χρωματισμός που προκαλείται από μύκητες στο σομφόξυλο του πεύκου, χωρίς να αλλοιώνει αισθητά τις μηχανικές ιδιότητες. Προσδίδει ένα κυανόμαυρο χρώμα που μειώνει την αξία του ξύλου από αισθητικής πλευράς. Το κυανωμένο ξύλο απορροφάει ευκολότερα την υγρασία και δεν χρωματίζεται εύκολα. Η κυάνωση διακρίνεται σε:

Άναμμα ξύλου

Σήψη ξύλου

Έντονη μεταβολή των μηχανικών και φυσικών ιδιοτήτων του ξύλου που προκαλείται από μυκητικά παράσιτα, όταν η υγρασία του ξύλου υπερβαίνει ορισμένα όρια. Τούτο συμβαίνει επειδή οι μύκητες δεν καταστρέφουν μόνο το εσωτερικό περιεχόμενο των κυττάρων, αλλά και την κυτταρική του μεμβράνη, στην οποία οφείλεται η μηχανική αντοχή του ξύλου. Η σήψη εμφανίζεται τόσο στα δένδρα πριν από την υλοτόμηση, όσο και στα υλοτομημένα δένδρα, ακόμα και στην μορφοποιημένη ξυλεία.

Θύλακες σήψης Είδος σήψης στα ρητινώδη ξύλα, με την προσβολή των μυκήτων να περιορίζεται σε μικρές επιφάνειες ή μικρούς θύλακες, συνήθως φακοειδείς, οι οποίοι περιβάλλονται από φαινομενικά υγιές ξύλο. Σπογγώδης σήψη Το ξύλο αποκτά ινώδη εμφάνιση. Τούτο σημαίνει ότι διατηρούνται και εμμένουν οι ίνες όταν το ξύλο μαλακώνει και διαλύεται, ενώ συγχρόνως μεταβάλλεται το φυσικό του χρώμα. Στη δρυ ονομάζεται και λευκή σήψη. (Εικ. 3) Κυψελοειδής σήψη Σήψη που χαρακτηρίζει την πλήρη καταστροφή του ξυλώδους μέρους σε ασύνδετες μεταξύ τους νησίδες που εμφανίζονται ως μικρές κυψέλες κατανεμημένες, ως επί το πλείστον, κανονικά στην μάζα του ξύλου και επενδυμένες με μυκήλια. Κυβοειδής σήψη Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση της ινώδους δομής του ξύλου, και από τον θρυμματισμό του κατά τα εγκάρσια, ακτινικά, και εφαπτομενικά επίπεδα. Αυτή η σήψη συνοδεύεται από χρωματική αλλαγή, ανάλογα με το είδος του μύκητα που την προκάλεσε. Στη δρυ ονομάζεται κόκκινη ή καστανή σήψη. Το ξύλο έχει την εμφάνιση καρβουνιασμένου, σπάει εύκολα ή γίνεται σκόνη στο τρίψιμο με το χέρι και αποκτά ραγάδες

Κυάνωση

Eλαφρά Aπαλός χρωματισμός χωρίς να καλύπτεται η δομή του ξύλου. Έντονη Βαθύς χρωματισμός που καλύπτει τη δομή του ξύλου. Επιφανειακή Όταν το βάθος της δεν υπερβαίνει τα 2 mm. Βαθειά Όταν το βάθος της υπερβαίνει τα 2 mm.

Mούχλιασμα

Έγχρωμοι επιφανειακοί λεκέδες, υποκύανου χρώματος, που προκαλούνται από κατώτερους μύκητες, χωρίς όμως να προκαλείται αλλοίωση του χρώματος σε βάθος και μεταβολή της δομής του ξύλου.

Εξαφάνιση πλήρης του σομφόξυλου από τερμίτες

Καταστρέφεται πλήρως το εσωτερικό του ξύλου, εκτός από ένα λεπτό εξωτερικό περίβλημα, από το οποίο, εάν σπάσει, ξεχύνεται μία τραχειά σκόνη.

1. Βιολογικοί εχθροί του ξύλου Σήψη ξύλου από διάφορα είδη μυκήτων

Β Βιολογικοί παράγοντες που

προσβάλλουν τα ξύλα

Β 1 Μύκητες (ΕΛΟΤ ΕΝ 335-1 και βιβλίο Κ. Σιμόπουλου «Για να καταλάβεις το ξύλο»). Μύκητες Merulius domesticus basidiomycetes

Εικ. 1. Μερούλιος μύκητας (Merulius Lacrymens Person).

Προκαλούν κυβοειδή και σπογγώδη σήψη. Αφαιρούν από το ξύλο μεγάλες ποσότητες νερού, δημιουργούν αφυδάτωση (ανθρακοποιούν το ξύλο), προκαλούν σκάσιμο σε κανονικά και μη παραλληλόγραμμα, και προσδίδουν χρώμα σταχτοκίτρινο. (Εικ. 1)

Μύκητες που φέρουν μαλακή σήψη

Προκαλούν επιφανειακή αλλοίωση της συνοχής του ξύλου που δύναται να προχωρήσει σε βάθος. Η σήψη είναι σημαντική όταν το ξύλο έρχεται σε επαφή με υγρό έδαφος.

Μύκητες κυάνωσης του ξύλου

Εικ. 2. Ινώδης σήψη ξύλου από τους μύκητες Phellinus Megaloporus Person σε δοκούς από δρυ που έχουν υγρανθεί.

Προκαλούν μόνιμο χρωματισμό του ξύλου, από μπλε προς το μαύρο, μεταβλητής πυκνότητας και μεταβλητού βάθους, κυρίως στο σομφόξυλο ορισμένων ξύλων. Δεν προκαλούν σημαντική αλλαγή στις μηχανικές ιδιότητες του ξύλου, αυξάνεται όμως η διαπερατότητά του και δεν χρωματίζεται εύκολα. Η εμφάνιση της κυάνωσης γίνεται μετά την υλοτόμηση, εάν δεν ξηρανθεί κανονικά η ξυλεία.

Μύκητες μούχλας

Εικ. 3. Σπογγώδης σήψη ξύλου από τους μύκητες Lentinus και Lenzites σε στοιχεία που είναι σε επαφή με το έδαφος ή στις κάσσες εξωτερικών κουφωμάτων σε επαφή με υγρά οικοδομικά στοιχεία.

Εμφανίζονται στην επιφάνεια του υγρού ξύλου και μοιάζουν με βαμβάκι πάχους 2-3 mm, το οποίο με τον καιρό γίνεται γκριζωπό. Αναπτύσσονται σε ξύλα με επιφανειακή υγρασία μεγαλύτερη του 20%, δηλ. όταν είναι υψηλή η σχετική υγρασία του χώρου και υπάρχουν συμπυκνώσεις. Δεν προκαλούν σημαντικές αλλαγές στις μηχανικές ιδιότητες του ξύλου. Οι μύκητες μούχλας δεν αφορούν μόνο τα ξύλα. Παρουσιάζονται σε οποιοδήποτε υλικό με αυξημένη επιφανειακή υγρασία και θερμοκρασία.

Γενικά για τους μύκητες:

Εικ. 4. Κυβική σήψη (ανθρακοποίηση ξύλου) από τον μύκητα Merulius Lacrymens Person ή από τον μύκητα υπογείων αποθηκών Coniophera Cerebella Person, που προσβάλλουν κατά προτίμηση τα ρητινώδη ξύλα.

Πρόκειται για φυτικά παράσιτα, τα οποία, εκτός από την υγρασία, έχουν ανάγκη οργανικών ουσιών, ενώ τα σπόρια τους κυκλοφορούν κατά εκατομμύρια στον αέρα. Οι προϋποθέσεις ανάπτυξής τους είναι το οξυγόνο (είναι αερόβιοι), το ποσοστό υγρασίας του ξύλου μεγαλύτερο του 20 % και η θερμοκρασία περιβάλλοντος μεγαλύτερη των 20 °C. Στα ξύλα που έχουν προσβληθεί από μύκητες, εγκαθίστανται ευκολότερα τα ξυλοφάγα έντομα. Αρχιμήδης / 39

Β 2 Ξυλοφάγα έντομα

(σχετ. Πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ 335-1, ΕΛΟΤ ΕΝ 335-2 και NF X 40-500)

Σαράκι της ρητινώδους ξυλείας (Helotrupes bajulus)

Κολεόπτερο που συναντάται και σε υψόμετρο μέχρι 2000 m. Η δραστηριότητά του και η διάρκεια ζωής του εξαρτάται από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος και από την υγρασία του ξύλου. Προσβάλλει σχεδόν όλα τα ρητινώδη ξύλα, εκτός από το εγκάρδιό τους. Προδίδεται από τον θόρυβο που κάνει όταν τρώει το ξύλο. (Εικ. 5-9β)

Εικ. 5. Τέλειο έντομο. Εικ. 6. Τέλειο έντομο. Εικ. 7. Κάμπια. Εικ. 8. Αποσαθρωμένο ξύλο. Εικ. 9α - 9β. Αποκάλυψη «γαλαριών» που έχουν διανοίξει κάμπιες υλοτρύπου.

Κολεόπτερο υλότρυπος (helotrupes bajulus, Linnaeus), το σαράκι των σπιτιών: Ο υλότρυπος προσβάλλει τα ρητινώδη ξύλα, κυρίως αυτά που έχουν διαμορφώσει καρδιόξυλο, όπως η ελάτη και η ερυθροελάτη (epicea). Στα ρητινώδη ξύλα που διαθέτουν καρδιόξυλο προσβάλλεται το σομφόξυλο (π.χ. διάφορα είδη πεύκης).

8 40 / Αρχιμήδης

9α

9β

Κολεόπτερο Ανόβιο (Anobium punctatum)

‘Εντομο που προσβάλλει κυρίως το σομφόξυλο, αλλά μπορεί όμως να φθάσει και το καρδιόξυλο. Συναντάται σε παραθαλάσσιες περιοχές με υψηλή υγρασία. (Εικ. 10-15)

Εικ. 10. Τέλεια έντομα. Εικ. 11. Οπές και στοές από την δράση ανοβίων. Εικ. 12. Τέλειο έντομο. Εικ. 13. Οπές και στοές από την δράση ανοβίων.

Εικ. 14. Άκρο στυλεού που έχει διαβρωθεί από ανόβια, με πρόσφατο ξυλάλευρο. Εικ. 15. Εικόνα πρόσφατης θραύσης στυλεού που έχει διαβρωθεί από ανόβια.

15 Αρχιμήδης / 41

Κολεόπτερο λύκτος (Lyctus bruneus, Lyctus linearis)

Προσβάλλει τα πλατύφυλλα, όταν είναι ξερά, πάντοτε το σομφόξυλο, στο στάδιο αποθήκευσης και επεξεργασίας. (Εικ. 16-18)

Κολεόπτερο λύκτος (παρκετοέντομο): ιθαγενής λύκτος (Lyctus Linearis Goeze), λύκτος τροπικής προέλευσης (Lyctus Brunneus Stephens): Ο λύκτος προσβάλλει τα πλατύφυλλα (δρυ, καστανιά, καραγάτσι) και τα τροπικά (ιρόκο, οκουμέ, μεραντί, κάτια) που διαθέτουν μεγάλους πόρους και είναι πλούσια σε άμυλο. Το άμυλο απαντά κυρίως στο σομφόξυλο, ενώ στο καρδιόξυλο είναι ελάχιστο.

Ξυλομέλισσα ή Ιώδης ξυλοκόπος

Το έντομο κατασκευάζει στοές διαμέτρου 1,0 cm, τις οποίες διαμερισματώνει για να σχηματίσει συνεχόμενες κυψέλες. Σε καθεμία από τις κυψέλες, το θηλυκό εναποθέτει αυγά, και τροφή για την κάμπια (μέλι, γύρη). Η σκόνη από τη διάνοιξη των στοών, δεν χρησιμοποιείται για τροφή, απλώς διώχνεται προς τα έξω.

Υμενόπτερα διατρητικά θαλάσσης (Limnoria spp, Toledo spp)

Ξυλοφάγα έντομα αλμυρού νερού που σκάβουν στοές και σήραγγες στα βυθισμένα στο νερό ξύλα (πασσάλους, στοιχεία ξύλινων καραβιών) για εναπόθεση των αυγών τους.

42 / Αρχιμήδης

Εικ. 16. Τέλειο έντομο. Εικ. 17. Τέλειο έντομο. Εικ. 18. Οπές που ανοίγονται από τα τέλεια έντομα για να βγούν στον αέρα. Εικ. 19. Κάμπια.

Τερμίτες οι φυγόφωτοι (Reticulitemes lucifugus, Reticulitemes santonensis)

Λευκά ισόπτερα (λευκά μερμήγκια) που ζουν στο έδαφος σε αποικίες και αποφεύγουν το φώς. Η δομή της αποικίας είναι: εργάτες, στρατιώτες, βασίλισσα. Τροφή τους είναι όλα τα υλικά που περιέχουν κυτταρίνη. Η ύπαρξη τερμιτών σε μία κατοικία (εκτός αυτών που έχουν εγκατασταθεί πίσω από εντοιχισμένα ξύλα) υποδηλώνεται από τα κατά μήκος κορδόνια-στοές που σχηματίζονται με το σάλιο τους και από σκόνη ξύλου-σοβά. (Εικ. 20-27) 19

Βασίλισσα

Βασίλιας

Στρατιώτης

Εργάτης

Νύμφη

Οι αποικίες των τερμιτών εντός του εδάφους αποτελούνται από την βασίλισσα και τον βασιλιά, τους στρατιώτες (περίπου 10% του πληθυσμού, που δεν συμμετέχουν στην αναπαραγωγή), τους εργάτες (περίπου 80% του πληθυσμού, που εξασφαλίζουν τροφή για όλα τα μέλη της αποικίας), τις νύμφες (με υποτυπώδη φτερά, περισσότερο ή λιγότερο ανεπτυγμένα) και τα μονόφυλα πτερωτά αρσενικά και θηλυκά (εμφανίζονται κατά το εφήμερο στάδιο της αναπαραγωγής). Οι τερμίτες προσβάλλουν και τα ρητινώδη και τα πλατύφυλλα. Ορισμένα είδη τροπικής ξυλείας, όπως τα ντουσιέ, ιρόκο, αζουμπέ, γιαντούκ, μπιλίμπα και τικ είναι ανθεκτικά στην δράση των τερμιτών. Εικ. 19. Εργάτης. Εικ. 20. Εργάτης - Στρατιώτης. Εικ. 21. Φτερωτό έντομο αναπαραγωγής.

Οι τερμίτες μπορούν να προκαλέσουν πλήρη αποσάθρωση των ξυλίμων στοιχείων, με διατήρηση όμως της επιφανείας τους ανέπαφης.

Εικ. 22. Αρχή αποσάθρωσης σανίδας σε επαφή με το έδαφος. Εικ. 23. Αποσάθρωση τροπικού ξύλου που δεν αντέχει στους τερμίτες. Εικ. 24. Αρχή αποσάθρωσης. Εικ. 25. Πλήρης αποσάθρωση ξύλου. Εικ. 26. Πλήρης αποσάθρωση ξύλου. Εικ. 27. Κορδόνια-τούνελ προσπέλασης τερμιτών.

Αρχιμήδης / 43

Γ Κατηγορίες επικινδυνότητας

ολόσωμης και συγκολλητής ξυλείας από βιολογικούς παράγοντες

(σχετικά Πρότυπα ΕΝ 335-1, ΕΝ 335-2, ΕΝ 335-3, ΕΝ 351-1, ΕΝ 460, NFB 50-100-4; NFX 40 500, NFX 40-501)

Κατηγορία 1η Ξύλινη κατασκευή με ποσοστό υγρασίας υγιούς ξυλείας, σε οποιοδήποτε σημείο αυτής, διαρκώς μικρότερο του 20% για όλη τη διάρκεια της ζωής της, δεν κινδυνεύει να προσβληθεί από μύκητες. Η προσβολή από ξυλοφάγα έντομα (κολεόπτερα) μπορεί να είναι ασήμαντη έως σημαντική. Κίνδυνος από τερμίτες υπάρχει, εφόσον έχει διαπιστωθεί η ύπαρξή τους, στο πέριξ της κατασκευής έδαφος και εφόσον δεν έχουν προβλεφθεί οι κατάλληλες διατάξεις προστασίας του κτιρίου από αυτούς (χημικές ενέσεις στο έδαφος, στεγανωτικές στρώσεις επί του εδάφους όπου θα τοποθετηθεί η κατασκευή). Κατηγορία 2η Ξύλινη κατασκευή, στο περιβάλλον της οποίας το ποσοστό υγρασίας της υγιούς ξυλείας υπερβαίνει σποραδικά το 20%, στο σύνολό της ή σε ορισμένα τμήματά της, κινδυνεύει να προσβληθεί από τους μερούλιους μύκητες (βλπ. Β 1 του πα-

44 / Αρχιμήδης

ρόντος). Στην διακοσμητικού χαρακτήρα ξυλεία, μπορεί να προκληθεί αλλοίωση της όψης λόγω ανάπτυξης επιφανειακής μούχλας και μυκήτων κυάνωσης. Οι κίνδυνοι προσβολής από ξυλοφάγα έντομα είναι οι ίδιοι με την 1η Κατηγορία.

Κατηγορία 3η Ξύλινη κατασκευή, στο περιβάλλον της οποίας το ποσοστό υγρασίας της υγιούς ξυλείας είναι συχνά μεγαλύτερο του 20%, θα προσβληθεί από τους μερούλιους μύκητες. Κατά τα λοιπά ισχύουν τα αναφερόμενα στη 2η Κατηγορία. Κατηγορία 4η Ξύλινη κατασκευή, στο περιβάλλον της οποίας το ποσοστό υγρασίας της υγιούς ξυλείας είναι συνεχώς μεγαλύτερο του 20%, θα υφίσταται πάντοτε την προσβολή των μερουλίων μυκήτων και των τερμιτών, όπως αναφέρεται στην 1η Κατηγορία. Κατηγορία 5η Αναφέρεται στις ξύλινες κατασκευές που βρίσκονται υπό την επίδραση της θάλασσας, κυρίως σε θερμά κλίματα, και το ποσοστό υγρασίας των ξύλων συνεχώς μεγαλύτερο του 20%. Προσβάλλονται από θαλάσσιους διατρητικούς οργανισμούς. Τα τμήματα της ξύλινης κατασκευής πάνω από το νερό μπορεί να προσβληθούν από ξυλοφάγα έντομα.

Δ Διευκρινήσεις ως προς τις κα-

τηγορίες επικινδυνότητας της ολόσωμης και συγκολλητής ξυλείας. 1. Όταν δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί, με επαρκή ασφάλεια, η Κατηγορία της επικινδυνότητας μίας κατασκευής, ή όταν διαφορετικά μέρη της κατασκευής θεωρούνται ότι ανήκουν σε άλλες κατηγορίες επικινδυνότητας, τότε το σύνολο της κατασκευής κατατάσσεται στην πιο δυσμενή (ανώτερη) κατηγορία. 2. Όταν τα στοιχεία της κατασκευής δεν είναι σε επαφή με το έδαφος, δύναται όμως να συγκεντρώνεται σε αυτά νερό λόγω εσφαλμένων κατασκευαστικών διατάξεων, τότε θα πρέπει να θεωρηθεί η κατασκευή ότι βρίσκεται σε επαφή με το έδαφος ή με γλυκό νερό. Ο κίνδυνος αυτός μπορεί να είναι ασήμαντος ή πολύ σοβαρός. 3. Στις Κατηγορίες 4 και 5 έχει γίνει αποδεκτό ότι ορισμένα στοιχεία της κατασκευής δύνανται να μην είναι τελείως σε επαφή με το έδαφος ή το νερό. Τα στοιχεία που είναι εκτός, μπορούν να προσβληθούν από οργανισμούς, οι οποίοι κανονικά δεν προβλέπονται.

5. Όταν υπάρχει κίνδυνος απόπλυσης των προστατευτικών χημικών προϊόντων, θα πρέπει να προστατεύονται τα εμποτισμένα ξύλινα στοιχεία μετά την επεξεργασία τους και προτού τοποθετηθούν στο έργο. Αυτό αφορά κυρίως τις κατηγορίες επικινδυνότητας 1 και 2, και στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να προστατεύεται η εμποτισμένη επιφάνεια με πρόσθετο υλικό, που να αντέχει στην απόπλυση, ή να χρησιμοποιείται εξ αρχής άλλο προϊόν. 6. Η αποτελεσματικότητα της χημικής προστατευτικής επεξεργασίας των στοιχείων μιας κατασκευής από τους βιολογικούς παράγοντες εξαρτάται:

Από την κατάλληλη επιλογή του υλικού εμποτισμού και σφράγισης, από την μεταξύ τους συμβατότητα, όπως και από το ποσοστό υγρασίας των στοιχείων, κατά τη φάση εφαρμογής τους. Από την πρόσθετη προστασία των πλαϊνών ακραίων επιφανειών (σόκορων) όλων των ξύλινων στοιχείων, που είναι προσπελάσιμες από τους βιολογικούς παράγοντες, όπως π.χ. επικόλληση αυτοκόλλητων ασφαλτικών μεμβρανών με μεταλλική επένδυση. Από τις δυνατότητες αερισμού της ξύλινης κατασκευής. Από τον τρόπο χειρισμού των ξύλινων στοιχείων κατά την φάσης συναρμολόγησης, ώστε να αποφευχθούν επικίνδυνοι τραυματισμοί τους. Από την διασφάλιση ότι δεν έχουν παραμείνει σημεία της κατασκευής από όπου μπορεί να περάσει νερό, ιδίως όταν υπάρχει περίπτωση να παραμείνει στις διεπιφάνειες μεταξύ των στοιχείων. Από τον χρόνο εφαρμογής της προστατευτικής προστασίας, δηλαδή εάν εφαρμοσθεί πριν από την μορφοποίηση του φορέα σε κάθε στοιχείο του χωριστά, ή μετά την συναρμολόγηση του φορέα, όπου τότε θα παραμείνουν απροστάτευτες ορισμένες επιφάνειες, κυρίως τα σόκορα των διατομών.

Παρατήρηση: Η απλή αναφορά στην λήψη προστατευτικών μέτρων, που συνήθως απαντάται στις Τεχνικές Συγγραφές των έργων, δεν έχει νόημα, εάν συγχρόνως δεν προσδιορίζονται: Το είδος και οι ιδιότητες του υλικού, το είδος του διαλύτη και η τοξικότητά του, όπως και ο χρόνος διατήρησής της Ο τρόπος εφαρμογής, η απορροφηθείσα ποσότητα ανά μονάδα επιφάνειας, ή ανά μονάδα όγκου, ανάλογα με το εάν πρόκειται για επιφανειακή εφαρμογή, ή για εμποτισμό σε βάθος Η συμβατότητα με τις χρησιμοποιούμενες κόλλες συνδεσμολογίας, και κυρίως για τις κόλλες μορφοποίησης φορέων συγκολλητής ξυλείας

Photo by Colin

4. Όταν ένα στοιχείο ολοκληρωμένης και σε χρήση ξύλινης κατασκευής είναι απροσπέλαστο, ή όταν οι συνέπειες μιας αστοχίας του είναι σοβαρές, θα πρέπει τότε να χρησιμοποιείται ξυλεία μεγαλύτερης αντοχής σε προσβολές ή προστατευτική χημική προστασία, υψηλότερης αποτελεσματικότητας εκείνης που προβλέπεται στην κατηγορία της επικινδυνότητας. Πάντοτε πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι υπάρχει διαφοροποίηση στην δυνατότητα προστατευτικού εμποτισμού μεταξύ σομφόξυλου και εγκάρδιου ξύλου. (βλπ και Πίνακα 2)

Αρχιμήδης / 45

Πίνακας 1. Πιθανότητες προσβολής ολόσωμης ξυλείας από βιολογικούς παράγοντες ανά Κατηγορία Επικινδυνότητας, σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 335-2. Πιθανότητα προσβολής από βιολογικούς παράγοντες ( 4 ) Κατηγορία Επικινδυνότητας

Ποσοστό υγρασίας ξύλου

Διαρκώς < 20 %

Υπερβαίνει Τυχαία 20%

Συχνά > 20%

Συνεχώς > 20 %

Μύκητες που καταστρέφουν το ξύλο

Μύκητες Κυάνωσης ξύλου

Κολεόπτερα (1)

Τερμίτες (2)

Διατρητικά Αλμυρού Νερού (3)

*Υπόμνημα: 1. Τα κολεόπτερα είναι πανταχού παρόντα, αλλά ο κίνδυνος προσβολής μπορεί να είναι ανύπαρκτος, ή πολύ σημαντικός. 2. Υπάρχει κίνδυνος προσβολής, εφόσον έχει διαπιστωθεί ύπαρξη τερμιτών στο έδαφος τοποθέτησης της κατασκευής και στη γύρω περιοχή της, και εφόσον δεν έχουν προβλεφθεί οι κατάλληλες διατάξεις αντιτερμιτικής προστασίας της κατασκευής. 3. Όταν υπάρχει επίδραση της θάλασσας σε θερμά κλίματα. 4. Η ξυλεία νοείται χωρίς επιφανειακή προστασία έναντι βιολογικών παραγόντων, ή προστασία με εμποτισμό σε βάθος. Δεν υπάρχει κίνδυνος.

Υπάρχει κίνδυνος.

Υπάρχει κίνδυνος από τερμίτες.

Πίνακας 2. Συμπεριφορά ρητινώδους ξυλείας σε βιολογικούς παράγοντες και δυνατότητες προστατευτικών εμποτισμών σύμφωνα με το Γαλλικό Πρότυπο AFNOR NF X 40-500 Ρητινώδης ξυλεία

Ξυλομύκητες

Τερμίτες

Ανόβια VRILLETE Β

Λύκτος LYCTUS Β

Υλότρυπος CAPRICONE Β

Δυνατότητες Εμποτισμού Α

PINUS SYLVESTRIS

****

PINUS NIGRA (μαύρη πεύκη)

****

EPICEA-PICES EXELSA λευκή ελάτη του βορρά

***

****

MELEZE-LARIX DECIDUA λάρτζινη πεύκη

****

Πεύκη OREGON Ελάτη DOUGLA

***

****

*Υπόμνημα: (Α) Σομφόξυλο. ( ) Δεν αντέχει χωρίς χημική προστασία. (*) Ο εμποτισμός είναι εύκολος. (***) Εμποτίζεται λίγο.

(Β) Εγκάρδιο ξύλο. ( ) Αντέχει μέτρια. (**) Εμποτίζεται μέτρια. (****) Δεν εμποτίζεται.

(

) Αντέχει πολύ.

Σημείωση αναφορικά με το εγκάρδιο ξύλο και το σομφόξυλο Εντεριώνη ξύλου: Στον άξονα του κορμού, υπάρχει μικρός πυρήνας, γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται οι αυξητικοί κύκλοι. Η εντεριώνη, που ονομάζεται και ψυχή, ποικίλει ως προς το μέγεθος το σχήμα τη δομή το χρώμα, ανάλογα του είδους του ξύλου. Στα ρητινώδη είναι ομοιόμορφη, μικρή, κυκλική με χρώμα σκοτεινότερο του υπόλοιπου ξύλου. Εγκάρδιο ή καρδιόξυλο: Είναι το τμήμα του ξύλου που αναπτύσσεται γύρω από την εντεριώνη και διαθέτει μόνο νεκρά κύτταρα. Σομφόξυλο: Πρόκειται για το τμήμα του κορμού που αναπτύσσεται γύρω από το εγκάρδιο, έχει ανοικτότερο χρώμα από αυτό, τα δε κύτταρά του είναι ζωντανά. Στα ρητινώδη δεν είναι πάντοτε ευδιάκριτο το σομφόξυλο από το καρδιόξυλο. 46 / Αρχιμήδης

ΠΗΓΕΣ: MH AΡΙΘΜΗΜΕΝΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ: www.flickr.com

Η μεταλλική μετασκευή του σταθμού του Η.Σ.Α.Π. στον Πειραιά Άρης Χατζηδάκης Πολιτικός Μηχανικός

Αφορμή για το άρθρο αυτό μας έδωσε η «ανακάλυψη» των κατασκευαστικών σχεδίων της μεταλλικής κατασκευής του σταθμού του Πειραιά του Η.Σ.Α.Π. στο αρχείο της Τεχνικής του Υπηρεσίας. Συγκεκριμένα με την συγκατάθεση του Διευθυντού Γραμμής και Έργων του Η.Σ.Α.Π. κου Αθανασίου Ρίζου και την βοήθεια των μηχανικών της Υπηρεσίας Μελετών κυρίων Στρατή Αποστόλου πολιτικού μηχανικού και Ιωάννη Αδάμου αρχιτέκτονα, διερευνήθηκε, ταξινομήθηκε και αξιολογήθηκε το υπάρχον υλικό στα αρχεία αυτά. Από την θέση αυτή θέλω να τους ευχαριστήσω που είχαν την καλοσύνη να μου επιτρέψουν την πρόσβαση σ’ αυτό. Η παρουσίαση μερικών έστω τμημάτων της μελέτης μας θυμίζει την εποχή που λόγω έλλειψης των απεριόριστων αναλυτικών-υπολογιστικών μέσων που διαθέτουμε σήμερα καλλιεργούσε μεθόδους αναλυτικές και γραφικές των οποίων ο όγκος των υπολογισμών θα μπορούσε να είναι διαχειρίσιμος από τον μηχανικό με την βοήθεια απλών πινακοποιήσεων και του λογαριθμικού κανόνα δηλαδή με τον λογισμό των αριθμητικών πράξεων και των απλών συναρτήσεων. 48 / Αρχιμήδης

A Σχετικά με το άρθρο Ο σταθμός του ΗΣΑΠ στον Πειραιά είναι οικείος σε όλους μας. Σαν κτίριο δεσπόζει στην περιοχή του λιμανιού και μορφολογικά θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε αστικό κτίριο του μεσοπολέμου, Ένα κτήριο υπηρεσιών η ακόμα ένα μεγάλο ξενοδοχείο. Είναι έργο των αδελφών Αγγέλου, Ιωάννη αρχιτέκτονα και Μιλτιάδη πολιτικού μηχανικού, και θεωρείται επηρεασμένο από τον σταθμό του Μιλάνου. Η αίθουσα αναχωρήσεων και αφίξεων που καλύπτει η μεταλλική κατασκευή αποκρύπτεται πλήρως από τις κύριες όψεις του κτιρίου, έτσι ώστε να πρέπει να μπεις μέσα για να αντιληφθείς τη χρήση του. Φαίνεται ότι έγινε συνειδητή επιλογή πλήρους ένταξης του κτιρίου στο αστικό του περιβάλλον. Δεν είναι σαφής η συμβολή των Αγγέλου στην μορφή του υποστέγου γιατί γνωρίζουμε ότι ο διαγωνισμός έγινε με βάση σχέδια του μηχανικού Schneider.

Η αίθουσα αφίξεων -αναχωρήσεων καλύπτεται από μια σειρά ολόσωμων τριαρθρωτών τόξων ανοίγματος 20,20 m και ύψους 12,70 μ, τοποθετημένων ανά 12,30 m σχηματίζοντας μια αίθουσα συνολικού μήκους 123,0m που καλύπτει τις δύο γραμμές. Το ακραίο προς την Αθήνα πλαίσιο που φέρει τα κατακόρυφα υαλοστάσια που κλείνουν το τόξο από την γένεση της καμπύλης του και άνω είναι διαρθρωτό πιθανόν επειδή η δυνατότητα θλάσης στην κλείδα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα στο εκτεταμένο υαλοστάσιο. Τα ανοίγματα μεταξύ των τόξων κατά μήκος της αίθουσας καλύπτονται με αρθρωτές δοκούς Gerber επί των οποίων στερεώνονται δευτερεύουσες δοκοί που φέρουν τα υαλοστάσια της οροφής. Η διαμήκης ακαμψία της κατασκευής εξασφαλίζεται με οριζοντίους αντιανέμιους συνδέσμους καθώς και με διαμήκη δικτυωτό αντιανέμιο στη θέση του κορφιά της κατασκευής.

Αρχιμήδης / 49

Υπάρχει επίσης ισχυρή κεφαλοδοκός πλαισίου στο ύψος της γένεσης του τόξου που σχηματίζει ένα διάμηκες πλαίσιο μέσω και της σύνθετης διατομής μορφής Τ των μεταλλικών στύλων. Η τεγίδα λόγω του μεγάλου ανοίγματος της προκύπτει U 300/100/10, αναπτύσσει τάσεις 480 kg/cm2 και μέγιστο βέλος 19 mm δηλαδή L/655.

1α

1β Εικ. 1α-1β. Το τέλος του υποστέγου προς Αθήνα και το εσωτερικό.

50 / Αρχιμήδης

Πάνω από τα τόξα υπάρχει τριγωνική υπερύψωση της στέγης (λατέρνα) για τον αερισμό της αίθουσας. Οι σύνθετες διατομές του τόξου μορφώνονται από επίπεδα ελάσματα και γωνιακά προφίλ, έχουν διατομή Τ ώστε να εμφανίζουν και διαμήκη ακαμψία, έχουν μεταβλητή κατά τον άξονα τους διατομή ώστε να προσαρμόζονται στην μεταβολή των εντάσεων συμβάλλοντας στην οικονομία της κατασκευής. Οι απαραίτητες συνδέσεις για την μόρφωση της όλης κατασκευής είναι κατά κανόνα πριτσινωτές (γυρωτικός ήλος). Τα πλαίσια φέρουν επίσης διακοσμητικά μοτίβα επίσης πριτσινωμένα πάνω στην λαμαρίνα της σύνθετης διατομής. Η κατασκευή του μεταλλικού υπόστεγου αποτέλεσε ξεχωριστή εργολαβία που ανατέθηκε μετά από προσφορές και διαπραγμάτευση στην Ανώνυμη Εταιρεία Dyle et Bacalan με εργοστάσιο στη Louvain και έδρα το Παρίσι. Την εταιρεία εκπροσωπούσε στην Αθήνα βάσει πληρεξουσίου ο κ. Β. Αριστόβουλος.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το κείμενο της σχετικής Σύμβασης που υπογράφηκε στις 12 Μαρτίου 1926 μεταξύ του κ Αλέξανδρου Βλάγκαλη που εκπροσωπούσε σαν διευθυντής τους ΕΗΣ (Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι) και του κ Β. Αριστόβουλου που εκπροσωπούσε τους Dyle et Bacalan.. Από το κείμενο της μαθαίνουμε ότι ο διαγωνισμός έγινε με βάση τα σχέδια του μηχανικού Schneider τα οποία εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων και ότι οι προδιαγραφές που όφειλε να ακολουθήσει ο κατασκευαστής είναι αυτές που περιλαμβάνονταν στις ειδικές συγγραφές Υποχρεώσεων του Βελγικού Κράτους. Η διαιτησία για κάθε διαφωνία που θα μπορούσε να προκύψει ανατίθονταν στην Ελβετική Εταιρία Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων (Ste Suisse des Ingenieurs & Architectes) της οποίας η άποψη θα ήταν υποχρεωτική για τους συμβαλλόμενους. Σήμερα συνηθισμένοι από την κυριαρχία των Γερμανικών Κανονισμών στην πρόσφατη τεχνική μας παράδοση και τις κατά κανόνα Γερμανικές σπουδές των καθηγητών της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Πολυτεχνείου, μας ξενίζει η κυριαρχία των γαλλικών όρων και θεσμών στα έργα της εποχής. Μας διαφεύγει ίσως η αίγλη της κατασκευαστικής παράδοσης του Eifel, αλλά κυρίως η οργάνωση και Διεύθυνση των Δημοσίων Έργων της χώρας από την Γαλλική Αποστολή μηχανικών του Σώματος Γεφυρών και Οδοστρωμάτων που καλεί το 1883 η κυβέρνηση Τρικούπη για τεχνική βοήθεια. Η περίοδος αυτή άσκησε σοβαρή επίδραση στην νομική και διοικητική παράδοση των έργων στην Ελλάδα. Η προσφορά περιελάμβανε την παράδοση cif στον Πειραιά βιομηχανοποιημένου όλου του απαραίτητου υλικού του υποστέγου ενώ την ανέγερση θα ανελάμβανε η Γενική Εταιρεία Κατασκευών. Το βάρος της κατασκευής ανήλθε σε 375 τόνους πλέον 12,5 τόνους γαλβανισμένων στοιχείων, με συνολικό κόστος 5862 Λιρών Αγγλίας.

2α 2β

Εικ. 2α-2β. Εικόνες από την ανέγερση. Εικ. 3α-3β. Το συγκρότημα του σταθμού το 1930, εικόνα από την ανέγερση.

3α 3β

Στη διπλανή στήλη παραθέτουμε μερικές ιστορικές φωτογραφίες από την περίοδο της κατασκευής του υπόστεγου το 1926. Οι φωτογραφίες αυτές είναι δημοσιευμένες σε Λεύκωμα που εξέδωσε ο ΗΣΑΠ με την επέτειο των 130 χρόνων από την λειτουργία της γραμμής.

Αρχιμήδης / 51

4α

4β

Εικ. 4α-4β. Η πινακίδα των σχεδίων και το υπόμνημα των συμβολισμών των συνδέσεων.

Β Σχετικά με την μελέτη Τα σχέδια και το τεύχος των υπολογισμών που έχουν σωθεί στο αρχείο της Υπηρεσίας είναι αντίγραφα φτιαγμένα με την τεχνική της ηλιοτυπίας που ήταν η μόνη διαθέσιμη, πλην της δια χειρός αντιγραφής, την εποχή εκείνη. Δηλαδή η διαφάνεια του σχεδίου τοποθετούνταν σε επαφή και πάνω από ένα χαρτί ευαίσθητο στο φως που άφηνε λευκές τις γραμμές και έκαιγε τις υπόλοιπες περιοχές εξ’ ου και το μπλε φόντο των σχεδίων. Η παράθεση μερικών από τα σχέδια αυτά, παρά την κακή ποιότητα της αναπαραγωγής τους που έγινε με φωτογράφηση, γίνεται κυρίως σαν ιστορική τεκμηρίωση μιας φάσης της κατασκευαστικής μας ιστορίας. Εμπεριέχει όμως αναπόφευκτα και μια μικρή δόση νοσταλγίας για μια εποχή που η σχέση του μηχανικού με το έργο του ήταν πολύ πιο προσωπική και οι στατικές μας δυνατότητες και μέθοδοι, έστω και απλοποιητικές, επέτρεπαν μια καλύτερη φυσική αίσθηση των δυνάμεων και της λειτουργίας του φορέα. 52 / Αρχιμήδης

Εικ. 5. Κατά μήκος τομή και εσωτερική όψη της κατασκευής, διακρίνονται τα διαμήκη πλαίσια στο ύψος της γένεσης της καμπύλης του τόξου καθώς και τα διαμήκη αντιανέμια δικτυώματα στον κορφιά. Εικ. 6. Ο τοξωτός φορέας με την υπερύψωση αερισμού και μέρος της γενικής διάταξης της στέγης. Διακρίνονται οι οριζόντιοι αντιανέμιοι σύνδεσμοι που είναι από ολόσωμες κυκλικές διατομές και σταματούν στο ύψος που αρχίζουν τα φατνώματα της τελικής επικάλυψης.

Εικ. 7. Λεπτομέρειες περί την μεσαία άρθρωση και την υπερυψωμένη λατέρνα. Εικ. 8. Επίλυση με νεκρά φορτία του ακραίου διαρθρωτού πλαισίου.

Το τεύχος των υπολογισμών παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για τον πολιτικό μηχανικό που διαπιστώνει ότι μέχρι και πριν από 20 χρόνια όταν ήταν ακόμα σε χρήση το DIN 1050 δεν θα είχε να κάνει ουσιαστικά διαφορετικά πράγματα από τον μελετητή του 1925. Δεν εμφανίζονται οι κανονιστικές διατάξεις για φορτία συνδυασμούς και επιτρεπόμενες τάσεις αναφέρεται όμως στη σύμβαση ως κανονιστικό πλαίσιο αυτό των Βελγικών προδιαγραφών. Το όλο πρόβλημα έχει αναλυθεί σε επίπεδους γραμμικούς φορείς που έχουν

επιλυθεί με γραφικές μεθόδους. Σε ότι αφορά τα ισοστατικά τριαρθρωτά τόξα η εύρεση των αντιδράσεων και των εντάσεων είναι εφικτή με απλές σχέσεις ισορροπίας στερεού σώματος, για το διαρθρωτό όμως πρέπει να έγινε προσφυγή για τον προσδιορισμό της οριζόντιας αντίδρασης σε σχετικό τυπολόγιο.

που χρησιμοποιούσαμε πριν λίγα χρόνια. Οι έννοιες της ροπής αντιστάσεως της διατομής καθώς και της ακτίνας αδρανείας (γυροσκοπίου στο κείμενο) έχουν τρέχουσα χρήση. Οι τάσεις κρατιούνται σχετικά χαμηλά από 500-600 kg/cm2 σε κυρίως καμπτόμενα μέλη μέχρι το μέγιστο 1000 kg/cm2 σε σύνθετη ένταση.

Η διαστασιολόγηση των επί μέρους διατομών γίνεται με επιτρεπόμενες τάσεις και τις γνωστές σχέσεις της αντοχής των υλικών για την κάμψη με ορθή δύναμη και η περίπτωση του λυγισμού αντιμετωπίζεται με μείωση της διαθέσιμης διατομής με συντελεστή ανάλογο των πινάκων

Αξίζει να παρατηρήσουμε την ευπρέπεια της παρουσίασης, την τάξη και την λογική σειρά των υπολογισμών. Δυστυχώς η εκ των πραγμάτων περιορισμένη φωτογραφική αναπαραγωγή του τεύχους δεν επιτρέπει την πλήρη παρακολούθηση συλλογισμών και μεθόδων. Αρχιμήδης / 53

Εικ. 9. Επίλυση σε ανεμοπίεση του ακραίου πλαισίου. Εικ. 10α-10β-10γ. Διαστασιολόγηση των αρθρώσεων του τόξου και διαστασιολόγηση των θεμελίων.

11α

{

11β

11γ

Θεώρησα χρέος μου με την σύντομη αυτή παρουσίαση να προσθέσω μια μικρή συνεισφορά στην τεχνική ιστορία των κατασκευών και των μηχανικών στην Ελλάδα γιατί πιστεύω ότι δεν έχουν ακόμα βρει την θέση που τους αξίζει. Άρης Χατζηδάκης

ΣΎΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΌ Ο Άρης Χατζηδάκης είναι πολιτικός μηχανικός απόφοιτος Ε.Μ.Π, 1974. Είναι ελεύθερος επαγγελματίας και ασχολείται με μελέτες και κατασκευές έργων. Έχει ιδιαίτερη ενασχόληση και εμπειρία σε αποκαταστάσεις μνημείων και επεμβάσεις σε υφιστάμενες κατασκευές. Έχει διατελέσει επί εικοσαετία μέλος του Δ.Σ. και Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος. Έχει διατελέσει επανειλημμένα μέλος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ, εκπρόσωπος του τμήματος Δυτικής Κρήτης. Στα πλαίσια της συνδικαλιστικής και επιστημονικής του δραστηριότητας έχει εισηγηθεί πλήθος θεμάτων σε ημερίδες και συνέδρια, και, έχει γράψει το βιβλίο Λίθινα γεφύρια του Νομού Ρεθύμνου. 54 / Αρχιμήδης

{

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Το αρχείο της Τεχνικής Υπηρεσίας του ΗΣΑΠ. 2. Stephen Timoshenko History of strength of materials, Dover publications 1983. 3. Κωνστ. Γεωργικόπουλου Τεχνική Μηχανική Γραφοστατική, ΤΕΕ 1967.

Κριτήρια επιλογής προμηθευτή σκαλωσιάς και μεταλλοτύπου Παρουσίαση: A. I. Μακρυγιάννης Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, DIC

Photo by Lewis Martin

Εικ. 1. Ορισμένες εταιρείες υπεργολάβων μπετόν στη χώρα μας έχουν εξοπλιστεί με σημαντικές ποσότητες μεταλλοτύπων.

56 / Αρχιμήδης

Η αγορά των μεταλλοτύπων (δηλ. των βιομηχανικώς παραγομένων καλουπιών για έργα από μπετόν) και των ικριωμάτων προσόψεως (δηλ. των σκαλωσιών που χρησιμοποιούνται για εργασίες σε τεχνικά έργα) έχει αναπτυχθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, ποσοτικά αλλά και ποιοτικά. Αρκετές νέες επιχειρήσεις έχουν κάνει την εμφάνισή τους, πολλές από αυτές με ικανοποιητικό τεχνικό επίπεδο και με τεχνολογικά προηγμένα προϊόντα. Πέρα από τη θετική επίδραση στις τιμές που έχει αυτή η εξέλιξη για τον τελικό χρήστη, είναι προφανής

Α Ικριώματα Η αγορά της σκαλωσιάς είναι μάλλον χαώδης, και χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη πολλών μικρών επιχειρήσεων, την έντονη συμπίεση των τιμών κατά την τελευταία 10ετία, αλλά και προβλήματα ασφάλειας που οφείλονται (και) στους πλημμελείς ελέγχους από τις αρμόδιες αρχές.

Το βασικό ζητούμενο στην περίπτωση της σκαλωσιάς είναι η ασφάλεια, και έτσι και τα κριτήρια που αναζητούνται στην περίπτωση αυτή στοχεύουν κυρίως σε αυτό τον παράγοντα.

A 1 Κριτήριο 1: Εμπειρία και

φήμη εργολάβου τοποθέτησης Η εμπειρία του εργολάβου ικριωμάτων αποδεικνύεται από τη διαχρονική παρουσία του στην αγορά, δηλαδή: Tα έργα τα οποία έχει εκτελέσει.

τη συνολική φήμη του στην αγορά (αυτό μπορεί να το πληροφορηθεί ο μηχανικός εύκολα, ζητώντας τη γνώμη μερικών συναδέλφων). τη συμμετοχή του σε μεγάλα ή δύσκολα έργα. τη μακρόχρονη σχέση του με μεγάλους πελάτες και σοβαρές τεχνικές εταιρείες. τυχόν ατυχήματα που έχουν συμβεί στις σκαλωσιές του. Είναι πάντα σκόπιμο να κρατάμε κριτική στάση απέναντι σε πληροφορίες που προέρχονται από τον επαγγελματικό μας περίγυρο: π.χ. η εταιρεία ενοικιάσεων που συνεργάζεται χρόνια με τον συμφοιτητή μας από τα χρόνια του πολυτεχνείου δεν είναι απαραίτητα η καλύτερη λύση. Ομοίως, ένα ατύχημα που συνέβη σε σκαλωσιά και το οποίο πληροφορηθήκαμε δεν είναι απαραίτητα λόγος απόρριψης του συγκεκριμένου εργολάβου, ειδικά αφού η διερεύνηση ενός ατυχήματος σε τεχνικό έργο είναι και πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία.

η ανάγκη της ευρύτερης ενημέρωσης του μηχανικού και του κατασκευαστή σχετικά με τα νέα αυτά προϊόντα, τις τεχνικές τους λεπτομέρειες και, τελικά, τα κριτήρια βάσει των οποίων μπορεί να επιλέξει ιον προμηθευτή που μπορεί να ανταποκριθεί με αποτελεσματικότατα στις απαιτήσεις του έργου. Το σύντομο αυτό σημείωμα θα προσπαθήσει να βοηθήσει στην κατεύθυνση αυτή, διαχωρίζοντας τις δύο αυτές κατηγορίες προϊόντων (μεταλλότυποι - ικριώματα), οι οποίες έχουν, εν μέρει τουλάχιστον, διαφορετικές απαιτήσεις και κριτήρια.

A 2 Κριτήριο 2:

Γενική εικόνα εταιρείας ενοικίασης και εγκαταστάσεων Πέρα από την από κοινού επίσκεψη στο έργο, η οποία είναι απαραίτητη για την υποβολή προσφοράς συνιστάται ο μηχανικός να αποκτά ίδια γνώμη, με επιτόπου επίσκεψη στις εγκαταστάσεις (γραφεία και αποθήκες) της εταιρείας ικριωμάτων με την οποία προτίθεται να συνεργαστεί. Στοιχεία που μπορούν να αξιολογηθούν εδώ είναι: Η γνώση και συνολική παρουσία αυτού που έρχεται σε επαφή μαζί μας. Σκόπιμο είναι να ελέγχουμε τις τεχνικές του γνώσεις, καθώς και το αν προτείνει συγκεκριμένη λύση για πιθανά δύσκολα σημεία της σκαλωσιάς. Σε περίπτωση αμφιβολιών μπορούμε να ζητούμε και σκαρίφημα που θα περιγράφει τα τυχόν τμήματα του ικριώματος με ιδιαίτερη τεχνική απαίτηση. Η γενικότερη εικόνα των υλικών (αν π.χ. είναι σε καλή κατάσταση, αν είναι Αρχιμήδης / 57

γαλβανισμένα, αν είναι σε μεγάλο ποσοστό φθαρμένα, αν υπάρχουν πολλά παλιά ξύλινα δάπεδα κ.λπ.). Ακόμα και η εικόνα των γραφείων μπορεί να μας βοηθήσει να έχουμε πιο ξεκάθαρη άποψη. Η ύπαρξη επαρκών πληροφοριών, κυρίως με τη μορφή φυλλαδίων (προσπέκτους) τα οποία θα πρέπει να είναι επαρκή, τεχνικού περιεχομένου (όχι μόνο διαφημιστικά) και να περιέχουν (οπωσδήποτε !) σαφείς και πλήρεις οδηγίες συναρμολόγησης.

A 3 Κριτήριο 3: Διαθεσιμότητα συνεργείων χρόνοι παράδοσης Ο παράγων αυτός είναι κρίσιμος, όχι μόνο για τη δυνατότητα υλοποίησης της σκαλωσιάς μέσα στα προβλεπόμενα χρονικά πλαίσια του έργου αλλά και για μετέπειτα επεμβάσεις στο δομικό σκελετό αυτής, οι οποίες απαιτούν ειδικευμένο προσωπικό και καλό είναι να γίνονται από την εταιρεία συναρμολόγησης. Το στοιχεία αυτό πρέπει να αξιολογείται ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ικριωμάτων σε έργα επισκευών, ενισχύσεων ή ανακαινίσεων, οι οποίες μένουν στο έργο για πολύμηνο χρονικό διάστημα.

A 4 Κριτήριο 4:

Εργοστάσιο κατασκευής Το εργοστάσιο κατασκευής δεν ταυτίζεται απαραίτητα με την εταιρεία τοποθέτησης, οπότε είναι καλό να αναζητείται η βιομηχανία κατασκευής του υπόψη ικριώματος. (Εικόνα 2) Ως βιομηχανικά προϊόντα, τα ικριώματα έχουν σχετικά απλή τεχνογνωσία. Ετσι, υπάρχουν αρκετές επιχειρήσεις κυρίως στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη με ικανοποιητική και ελεγχόμενη ποιότητα κατασκευής, τα ικριώματα των οποίων πρέπει να προτιμώνται. Ταυτόχρονα, εισαγόμενες σκαλωσιές από ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να είναι εξίσου καλές επιλογές, ειδικά όταν τα υλικά είναι σε καλή κατάσταση, γαλβανισμένα και -ει δυνατόν- με μεταλλικά δάπεδα εργασίας. 58 / Αρχιμήδης

Photo by JR

A 5 Κριτήριο 5: Βεβαίωση εξέτασης τύπου Η ύπαρξη βεβαίωσης εξέτασης τύπου (ΒΕΤ), δηλ. πιστοποιητικού της σκαλωσιάς όπως απαιτείται από την ελληνική νομοθεσία είναι πολύ βασικό κριτήριο, τόσο τυπικό όσο και ουσιαστικό: η νομοθεσία απαγορεύει σαφώς τη χρήση σε έργα σκαλωσιάς ελληνικής κατασκευής, όταν αυτή δεν είναι εφοδιασμένη με τη ΒΕΤ. (βλ. ΣΠΜΕ τεύχος 330 Σελ. 16). Από την άλλη μεριά, δεν υπάρχει πλέον σοβαρή βιομηχανία κατασκευής ικριωμάτων που να μην έχει μεριμνήσει για την πιστοποίηση των προϊόντων της με βάση αυτή τη νομοθεσία.

A 6 Κριτήριο 6: Τιμές παροχής υπηρεσίας (ενοικίαση - τοποθέτηση) Γενικώς, η τιμή δε θα πρέπει να αποτελείτο μόνο κριτήριο επιλογής, διότι: στην αγορά κυριαρχεί έντονος ανταγωνισμός. στην τιμολόγηση παίζουν πολλές φορές ρόλο και άλλοι παράγοντες, και ειδικότερα η «εμπορική» θέση της τοποθετημένης σκαλωσιάς (πχ στο κέντρο της πόλης ή σε σημείο μεγάλης προβολής), οπότε η χαμηλή τιμή προσφοράς αναμένεται να ισοφαρισθεί από την δυνατότητα διαφημιστικής προβολής μέσω πινακίδων κ.α.

Αυτό που είναι σημαντικό και πρέπει να ελέγχεται κατά την αξιολόγηση του πιθανού εργολάβου συνεργασίας είναι η σύγκριση και αιτιολόγηση των τιμών του σε σχέση με πρότερη εμπειρία μας από τον ανταγωνισμό, ειδικά σε περίπτωση πολύ υψηλής ή πολύ χαμηλής τιμής. Και βέβαια, η αξιολόγηση της προσφοράς να γίνεται συνυπολογίζοντας όλα τα παραπάνω κριτήρια που αναφέρθηκαν.

Αρχιμήδης / 59

B Μεταλλότυποι Το προϊόν αυτό έχει ακόμα σχετικά μικρή παρουσία στην Ελλάδα. Αναπτύχθηκε μόλις κατά την τελευταία δεκαετία και η χρήση του περιορίζεται επί του παρόντος σε σχετικά «μεγάλα» έργα. Παρ’ όλα αυτά, η χρήση βιομηχανικών μεταλλοτύπων αναμένεται να αναπτυχθεί περαιτέρω και να επεκταθεί σημαντικά στα επόμενα χρόνια, ακόμα και σε μικρότερες κατασκευές. Πέρα από την ασφάλεια που είναι ούτως ή άλλως σημαντική, στην περίπτωση των καλουπιών ιδιαίτερη σπουδαιότητα έχουν, τα παρακάτω: Η δυνατότητα επιτάχυνσης του έργου. Η δυνατότητα εξοικονόμησης εργατοτεχνικού προσωπικού. Η επίτευξη ακρίβειας διαστάσεων και γενικά ποιότητας στην κατασκευή από μπετόν. Το τυπικό δίλημμα για το οποίο πρέπει να ληφθεί απόφαση από την αρχή του έργου είναι κατά πόσον θα χρησιμοποιηθεί υπεργολάβος σκυροδέματος (με ιδιόκτητο εξοπλισμό μεταλλοτύπων) ή όχι. Η χρήση υπεργολάβου είναι βεβαίως η συνηθέστερη περίπτωση, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αυτό αποτελεί πάντα την καλύτερη λύση. Τα κριτήρια περί επιλογής ή μη υπεργολάβου είναι ποικίλα, τεχνικής και οικονομικής φύσεως και διαφέρουν από κατασκευαστή σε κατασκευαστή.

Αντίθετα πάντως με ότι συνέβαινε παλαιότερα, οι σημερινές τεχνικές δυνατότητες των συστημάτων μεταλλοτύπων επιτρέπουν σε καλά εκπαιδευμένα συνεργεία του κατασκευαστή να αναλάβουν μόνα τους μεγάλα τμήματα του έργου χωρίς την παρουσία υπεργολάβου. Πρόκειται πάντως για ένα ζήτημα που ξεφεύγει από τα όρια του παρόντος. Φυσικά, σε περίπτωση συνεργασίας του κατασκευαστή με υπεργολάβο, η ευθύνη και τα κριτήρια επιλογής προμηθευτή μεταφέρονται σ’ αυτόν.

60 / Αρχιμήδης

Β 1 Κριτήριο 1: Παρουσία Εταιρείας στην Ελλάδα

Β 3 Κριτήριο 3: Δυνατότητα (και) ενοικίασης εξοπλισμού

Με την εξαίρεση ορισμένων σιδηροτύπων περιορισμένης χρήσης, τα προϊόντα μεταλλοτύπου προέρχονται κυρίως από βιομηχανίες του εξωτερικού. Χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Μ. Βρετανία, η Γαλλία κ.α. έχουν μεγάλη παράδοση στο χώρο και κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά.

Η δυνατότητα ενοικίασης είναι ιδιαίτερα ελκυστική για τον κατασκευαστή, ειδικό σε περιπτώσεις ολιγόμηνης χρήσης των καλουπιών.

Για τον Έλληνα κατασκευαστή είναι σημαντικό να συνεργαστεί με επιχείρηση με μόνιμη παρουσία στην Ελλάδα (πχ θυγατρική εταιρεία ή οργανωμένη αντιπροσωπεία) για τους παρακάτω λόγους: Υλοποίηση συνεργασίας μόνιμης φύσης, σε βάθος χρόνου. Δυνατότητα καλύτερης επιτόπου τεχνικής υποστήριξης. Δυνατότητα ταχύτερης κάλυψης αναγκών του έργου σε εξοπλισμό. Χαμηλότερες τιμές, λόγω όγκου εργασιών. Πιο ευέλικτη συνεννόηση με τους επιβλέποντες, μελετητές κ.α.

Β 2 Κριτήριο 2:

Ποικιλία συστημάτων

Η ενοικίαση θα δώσει στον κατασκευαστή τη δυνατότητα, με μικρή εκταμίευση ρευστού, να γνωρίσει και να αποκτήσει την τεχνογνωσία προηγμένων προϊόντων μεταλλοτύπου, χωρίς να αναλαμβάνει από την αρχή το ρίσκο μιας μεγάλης επένδυσης, όπως είναι η αγορά εξοπλισμού. Δυνατότητα ενοικίασης υπάρχει από περιορισμένο αριθμό επιχειρήσεων του χώρου, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να προβαίνουν στις μεγάλες επενδύσεις σε πάγιο εξοπλισμό και αποθηκευτικό χώρο που απαιτεί η επιχείρηση της ενοικίασης.

Β 4 Κριτήριο 4:

Χρόνος και δυνατότητες παράδοσης Ακόμα και στο πιο οργανωμένο εργοτάξιο είναι γνωστό ότι μπορούν να παρουσιαστούν απρόβλεπτες ανάγκες σε πρόσθετο εξοπλισμό. Επειδή η σκυροδέτηση δεν μπορεί να περιμένει, είναι σημαντικό ο προμηθευτής των καλουπιών να έχει εγγυημένα καλή δυνατότητα έγκαιρης παράδοσης εξοπλισμού, ειδικά δε σε μικροϋλικά και παρελκόμενα.

Οι διάφοροι φορείς-στοιχεία ενός τεχνικού έργου έχουν διαφορετικές απαιτήσεις στο καλούπωμα και έτσι είναι συχνά αναπόφευκτη η επιλογή ανάμεσα σε πολλά διαφορετικά συστήματα μεταλλοτύπου.

Photo by creakerone

Οι σοβαρότερες επιχειρήσεις του χώρου προσφέρουν μια πλήρη νκάμα «συστημάτων» (δηλ. οργανωμένων συνόλων εξαρτημάτων), με τα οποία μπορούν να δοθούν τεχνικές λύσεις σε όλα τα ζητήματα που προκύπτουν.

Αρχιμήδης / 61

Β 5 Κριτήριο 5: Τεχνική υποστήριξη (σχεδιασμός - στατική)

Β 6 Κριτήριο 6: Υποστήριξη με εργοδηγό επιτόπου του έργου

Β 7 Κριτήριο 7: Τιμές πώλησης και τιμές ενοικίασης

Το αντικείμενο των μεταλλοτύπων είναι από τη φύση του ιδιαίτερα τεχνικό. Είναι σημαντικό για τον κατασκευαστή να απολαμβάνει τεχνικής υποστήριξης από τον προμηθευτή του, σε θέματα όπως:

Δεδομένου ότι ακόμα το προϊόν είναι σε μεγάλο βαθμό «καινούργιο», τα συνεργεία των κατασκευαστών συχνά δεν διαθέτουν την απαιτούμενη γνώση και εμπειρία για να χειριστούν και να εκμεταλλευτούν με τον καλύτερο τρόπο σύγχρονα συστήματα καλουπιών, ειδικά σε πιο πολύπλοκες κατασκευές.

Παρατηρούνται συχνά σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ σοβαρών προμηθευτών του χώρου.

Σχεδιασμός από τη φάση της προσφοράς. Σχεδιασμός τμημάτων του έργου με συστήματα που ήδη υπάρχουν στο εργοτάξιο. Σχεδίαση τεχνικής λύσης για δύσκολα σημεία της κατασκευής, τόσο σε φάση προσφοράς όσο και επιτόπου του έργου. Δυνατότητα εκπόνησης στατικών υπολογισμών που απαιτούνται από την επίβλεψη κ.α. (Εικόνα 3) Η δυνατότητα παράδοσης μεγάλης ποσότητας εξοπλισμού σε μικρό χρονικό διάστημα είναι βασικό κριτήριο επιλογής προμηθευτή. Αυτό με τη σειρά του προϋποθέτει σοβαρή οργάνωση του προμηθευτή σε κανάλι προμήθειας εξαρτημάτων, αποθηκευτικό χώρο, logistics κ.α.

Η διάθεση ειδικευμένου εργοδηγού είναι συνήθως ευθύνη και αρμοδιότητα του προμηθευτή μεταλλοτύπων, ο οποίος έχει και την απαραίτητη τεχνογνωσία των προϊόντων / συστημάτων του. Ο ρόλος του εργοδηγού στην περίπτωση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντικός, ιδιαίτερα κατά την έναρξη του έργου. Ο εργοδηγός έχει δύο βασικά καθήκοντα: Υποστηρίζει και επιβλέπει την έναρξη της εργασίας, εφαρμόζοντας τον μεταλλότυπο με βάση τα σχέδια και με τρόπο ώστε να κυλήσουν ομαλά και οι επόμενες φάσεις σκυροδέτησης. Εκπαιδεύει το προσωπικό του κατασκευαστή, προκειμένου αυτό να εξοικειωθεί γρήγορα με τα συστήματα που χειρίζεται και να διδαχθεί την βέλτιστη οικονομικότερη, και κυρίως ασφαλέστερη χρήση.

Ετσι, η έρευνα αγοράς είναι απαραίτητη, με στόχο όμως την επιλογή ενός προμηθευτή με προοπτική μακρόχρονης συνεργασίας, πέρα από τα όποια στενά χρονικά πλάισια ενός συγκεκριμένου έργου.

Ειδικά σε περιπτώσεις ενοικίασης χρειάζεται ενδελεχής έρευνα στις τιμές, δεδομένου ότι σε περίπτωση καθυστερήσεων του έργου το κόστος του εξοπλισμού μπορεί να αυξηθεί πολύ σημαντικά.

ΠΗΓΕΣ ΜΗ ΑΡΙΘΜΗΜΕΝΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ: www.flickr.com

Photo by Andreas Levers

62 / Αρχιμήδης

Henn-na Hotel, στο Ναγκασάκι: Tο ξενοδοχείο που θα λειτουργεί αποκλειστικά με ρομπότ Η εικόνα ενός ξενοδοχείου του οποίου του προσωπικό αποτελείται από ρομπότ ακόμα και σήμερα φαντάζει πολύ μακριά, ωστόσο, μάλλον δεν είναι, αν κρίνει κανείς από το εγχείρημα του πάρκου Huis Ten Bosch στην Ιαπωνία, που ανακοίνωσε σχέδια κατασκευής του Henn-na Hotel (Παράξενο Ξενοδοχείο) ενός ξενοδοχείου πλήρως αυτοματοποιημένου.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του CNN, το πρώτο τμήμα του ξενοδοχείου θα ανοίξει στις 17 Ιουλίου του 2015 και θα έχει 72 δωμάτια. Το δεύτερο θα έχει ολοκληρωθεί το 2016, με επιπλέον 72. Με βασικό μότο «αφοσίωση στην εξέλιξη», το ξενοδοχείο θα διαθέτει τρία actroids (ανθρωπόμορφα ρομπότ) που θα εργάζονται ως ρεσεψιονίστ. Τα ρομπότ θα μπορούν να συζητούν με τους πελάτες και το προσωπικό θα συμπληρώνεται από άλλα ρομπότ, με καθήκοντα όπως ο καθαρισμός, η εξυπηρέτηση πελατών κ.α. Ο πρόεδρος του Huis Ten Bosch, Χιντέο Σαουάντα, ισχυρίζεται ότι θα πρόκειται για το πιο αποδοτικό ξενοδοχείο στον κόσμο, και ότι τα ρομπότ κάποια στιγμή θα φτάσουν στο σημείο να διαχειρίζονται το 90% των υπηρεσιών. Στα μελλοντικά σχέδια της εταιρείας, σύμφωνα με το ιαπωνικό Nikkei News, είναι η δημιουργία 1.000 τέτοιων ξενοδοχείων ανά τον κόσμο - ένα σχέδιο για ένα δίκτυο φουτουριστικών ξενοδοχείων χαμηλού κόστους, η πρόσβαση στα δωμάτια των οποίων θα γίνεται μέσω τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου. Ο φιλοξενούμενος θα μπορεί να παραγγέλλει αντικείμενα μέσω ενός tablet, ενώ θα χρησιμοποιείται ηλιακή ενέργεια και άλλα χαρακτηριστικά εξοικονόμησης πόρων για περαιτέρω οικονομία. Το κόστος, θα είναι 60 $ για το μονόκλινο δωμάτιο, ενώ οι κρατήσεις είναι ήδη δυνατές μέσω της ιστοσελίδας του ξενοδοχείου.

64 / Αρχιμήδης

Το Henn-na Hotel βρίσκεται στο θεματικό πάρκο Huis Ten Bosch στην περιοχή του Ναγκασάκι. Το παρκο είναι διαμορφωμένο κατά το πρότυπο παλιάς Ολλανδικής πόλης.

Αρχιμήδης / 65

Από ομιλία του Bill Gates σε ένα Γυμνάσιο στις ΗΠΑ Ο Bill Gates σε μια πρόσφατη ομιλία του σε ένα γυμνάσιο των ΗΠΑ, μίλησε για 11 κανόνες ζωής που δεν έμαθαν και δεν θα μάθουν στο σχολείο. Μιλάει για το πως οι «προοδευτικοί» δάσκαλοι δημιούργησαν μια γενιά χωρίς αίσθηση της πραγματικότητας και πως αυτή η αντίληψη προετοιμάζει τα παιδιά να αποτύχουν στον πραγματικό κόσμο.

Η ζωή δεν είναι δίκαιη - συνήθισέ το!

Ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται για την αυτό-εκτίμησή σου. Περιμένει πρώτα να επιτύχεις εσύ ο ίδιος κάτι ΠΡΙΝ αισθανθείς καλά με τον εαυτό σου.

Δεν θα κερδίσεις 60.000 ευρώ το χρόνο τελειώνοντα το σχολείο. Δεν πρόκειται να γίνεις αντιπρόεδρος με δωρεάν αυτοκίνητο και κινητό τηλέφωνο μέχρι να τα κερδίσεις και τα δύο.

Εάν νομίζεις ότι ο καθηγητής σου είναι σκληρός, περίμενε μέχρι να δεις το αφεντικό.

Το γύρισμα των μπιφτεκιών δεν σου μειώνει την αξιοπρέπεια. Οι παππούδες σου είχαν μια διαφορετική λέξη για αυτή την εργασία: την έλεγαν ευκαιρία.

Εάν τα μουσκέψεις, ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΣΟΥ. Γι’ αυτό μην κλαψουρίζεις για τα δικά σου λάθη, αλλά μάθε από αυτά. 66 / Αρχιμήδης

Πριν γεννηθείς, οι γονείς σου δεν ήταν τόσο βαρετοί όσο είναι σήμερα. Έγιναν έτσι πληρώνοντας τους λογαριασμούς σου, καθαρίζοντας τα ρούχα σου και ακούγοντάς σε να λες πόσο «cool» είσαι. Πριν λοιπόν σώσεις τα δάση από τα παράσιτα της γενιάς των γονιών σου, προσπάθησε να καθαρίσεις τη ντουλάπα στο δωμάτιό σου.

Το σχολείο μπορεί να έχει βρει τον τρόπο να εξαλείψει τις διαφορές μεταξύ κερδισμένων και χαμένων, αλλά η ζωή ΟΧΙ. Μερικά σχολεία έχουν απορρίψει τις αρνητικές βαθμολογίες και θα σου δώσουν όσες ευκαιρίες θέλεις για να βρεις τη σωστή απάντηση. Αυτή η κατάσταση δεν μοιάζει ούτε στο ελάχιστο με την πραγματική ζωή.

Η ζωή δεν είναι χωρισμένη σε εξάμηνα. Δεν υπάρχουν ολόκληρα καλοκαίρια διακοπών και πολύ λίγοι υπάλληλοι είναι διατεθειμένοι να σε βοηθήσουν να «βρεις» τον εαυτό σου. Αυτό μπορείς να το κάνεις στον ελεύθερο χρόνο σου.

Η τηλεόραση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ η πραγματική ζωή. Στη πραγματική ζωή οι άνθρωποι είναι στις δουλείες τους και όχι στα μπαρ και στα καφενεία.

Να είσαι ευγενικός με τους σπασίκλες. Στο τέλος μάλλον θα καταλήξεις να δουλεύεις για έναν από αυτούς. Αρχιμήδης / 67

«ΑΝΕΡΓΙΑ «δημόσια εργ

«ΚΡΑΥΓΉ...»

Αξίζει να προσέξουμε ιδιαιτέρως την επιστολή απόγνωσης ενός νέου συναδέλφου, που παρατίθεται πιο κάτω. Εκφράζει με απλό τρόπο αυτό που αισθανόμαστε όλοι μας, την αγανάκτηση της «αριστείας» για τον θρίαμβο της «μετριότητας», την επισήμανση μιας μορφής απέχθειας ή μνησικακίας της κοινωνίας μας, εναντίον αυτών που μπόρεσαν να μπουν στο Πολυτεχνείο. Μια κατάσταση παγιωμένη εδώ και αρκετόν καιρό. Η Πολιτεία δεν χρειάζεται πια μηχανικούς, παρά μόνον ως «τροφή» για τους δικηγόρους και τους δικαστές, όσο πιο πολύ μικραίνουν τα δικαιώματα και οι αμοιβές, τόσο πιο πολύ αυξάνονται οι ευθύνες και οι ποινές. Ας πάνε αλλού.

68 / Αρχιμήδης

Και, τί πικρό, με τη συνέργεια των συναδέλφων μας μελών του Κοινοβουλίου, που προτίμησαν να κουτσουρέψουν τον τιμητικό τίτλο του «Πολιτικού Μηχανικού», στον αμφιλεγόμενο του «πολιτικού», για να μπορούν να «σιτίζονται στο Πρυτανείον», με μόνη την (τόσο βαρειά) «πολιτική ευθύνη !».

Αγα

Επιστολή Διαμαρτυρίας - Αγανάκτησης Προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς Καλησπέρα σας

Περιστέρι 20/02/20

Ονομάζομαι Βερβαινιώτης Ηλίας και είμαι ένας νέος Πολιτικός Μηχανικός με μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και Ολική Ποιότητα. Μετά από πάρα πολύ κόπο και αρκετά χρόνια στα θρανία με πολλές στερήσεις, από εμένα και την οικογένεια μου, κατάφερα να ολοκληρώσω το σύνολο των σπουδών μου με αρκετά όνειρα για το μέλλον. Όνειρα που η πραγματικότητα προσπαθεί να μου τα καταστρέψει καθημερινά!! Αρχικά θα ήθελα να σας πω πως εγώ και πολλοί ακόμα συνάδελφοι δεν έχουμε καταφέρει κανένα εξάμηνο να συγκεντρώσουμε το ποσό που απαιτεί το ΤΣΜΕΔΕ από το ελεύθερο επάγγελμα. Το βλέπετε και εσείς, καθώς οι πλειοψηφία των Μηχανικών χρωστάνε και είναι σε διακανονισμό.

1ο θέμα Στην απεγνωσμένη προσπάθεια για έσοδα από τους Μηχανικούς οι τιμές των χαρακτηριστικών εργασιών που υπάρχουν για έναν Πολιτικό Μηχανικό αυτή τη περίοδο (ΠΕΑ & ρύθμιση αυθαιρέτων) είναι στο πάτο. Θα σας δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Η τιμή ΠΕΑ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΣΤΗ ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ (από ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΥΣ που δεν σέβονται το επάγγελμα) είναι 40 € μέσα ο ΦΠΑ, καθαρά 32.52 €. Αν αφαιρέσουμε 26% φόρο αυτά που μένουν είναι 24.06 € Με αυτά τα λεφτά ο συνάδελφος πάει οπουδήποτε στην Αττική, μετράει, βρίσκει τα απαραίτητα αρχεία, δουλεύει, εκτυπώνει τα απαραίτητα συμφωνητικά & το ΠΕΑ. Σε περίπτωση που δεν έχει άλλα έξοδα (φαΐ, μεταφορές κ.λπ.) και θέλει να πληρώσει μόνο το ΤΣΜΕΔΕ π.χ. για τη δική μου περίπτωση, ως ασφαλισμένος. 1259.58 € το εξάμηνο / 24.06 € = 53 ΠΕΑ (είμαι ένα χρόνο ενεργειακός επιθεωρητής με φυσιολογικές τιμές και έχω κάνει 5 σε γνωστούς, το ΠΕΑ έχει ισχύ για 10 χρόνια!!). Η αντίστοιχη κατάσταση υπάρχει και στην τακτοποίηση αυθαιρέτων όπου ο Μηχανικός πρέπει να αναλάβει ευθύνες προηγούμενων, για ψίχουλα... Συμπερασματικά η απελευθέρωση των αμοιβών, χωρίς κατώτατο όριο όπου να σέβεται την επιστήμη του Μηχανικού, κατέστρεψε το κλάδο!!

2ο θέμα: Ανεργία Λιτά και κατηγορηματικά: δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας για τους Μηχανικούς. Αν δεν δουλέψουν οι Μηχανικοί, δεν ξέρω με ποιον τρόπο μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη στην Ελλάδα και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για άλλα επαγγέλματα.

3ο θέμα: Δημόσια Εργα Φαντάζομαι πως γνωρίζετε καλύτερα από εμένα την κατάσταση στους διαγωνισμούς για ανάθεση έργων, όπου οι εκπτώσεις που δίνονται δεν επιτρέπουν την ποιοτική κατασκευή έργων. Εγώ θα θέσω τη δυνατότητα ενός Μηχανικού να αναλαμβάνει έργα. Τα προηγούμενα χρόνια υπήρχε περιορισμός των μεγάλων εταιρειών, στο μέγεθος των έργων που αναλάμβαναν, και έμενε και κάτι για τους μικρότερους, τώρα καταργήθηκε και αυτό. Ας πούμε πως οι μεγάλες εταιρείες είναι καλύτερες και θα παρέχουν καλύτερα έργα. Γιατί όμως δεν τις υποχρεώνεται να παίρνουν και νέους Μηχανικούς; Για παράδειγμα για κάθε πτυχίο ΜΕΚ Δ να είναι υποχρεωτικό να εργάζεται και ένας Μηχανικός με ΜΕΚ Α. Το ΤΕΕ πραγματικά πρέπει να κάνει κάτι, νομίζω πως η πλειοψηφία των Μηχανικών είναι σε απόγνωση μεταναστεύουν και αλλάζουν επάγγελμα. Η αλήθεια είναι πως και εγώ θα αλλάξω επάγγελμα με την πρώτη ευκαιρία αφού αυτό που αγαπώ να κάνω δεν μπορεί να μου προσφέρει τα απαραίτητα παρά μόνο άγχος ευθύνες και χρέη!!! Προς όποιον μπορεί να βοηθήσει, με κραυγή αγανάκτησης και αγωνίας για το μέλλον!

ΣΩΣΤΕ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ! Αρχιμήδης / 69

Πίνακας ορίων αναθέσεων από τους ΟΤΑ Ένας μεγάλος αριθμός διπλωματούχων μηχανικών έχει εκλεγεί στα Δημοτικά Συμβούλια σε ολόκληρη τη χώρα. Αλλά και ένας άλλος μεγάλος αριθμός μηχανικών προσφέρει εθελοντικά και πρόθυμα, άτυπες, φιλικές συμβουλές, στον Δήμαρχο ή στο Δημοτικό Συμβούλιο ή και στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου του, συνήθως σε εξειδικευμένα θέματα ή όποτε του ζητηθεί. Η γνώση της νομοθεσίας που διέπει τα Δημοτικά έργα είναι τότε απαραίτητη. Παρατίθεται ένας σύντομος, συνοπτικός, εύχρηστος και περιεκτικός Πίνακας των Ορίων Αναθέσεως των ΟΤΑ, για τη διευκόλυνση όλων. Δεν αντικαθιστά τα πλήρη κείμενα της νομοθεσίας

Α/Α

ΕΙΔΟΣ ΑΝΑΘΕΣΗΣ

ΟΡΙΟ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΣΕ €

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ 1

Απευθείας

15.000€ με ΦΠΑ

Πρόχειρος

60.000€ χωρίς ΦΠΑ

Δημοσίευση στην Εφημερίδα της ΕΕ

207.000€ χωρίς ΦΠΑ

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ (ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΔ 28/80) 1

Απευθείας

20.000€ χωρίς ΦΠΑ

Πρόχειρος

60.000€ χωρίς ΦΠΑ

Δημοσίευση στην Εφημερίδα της ΕΕ

207.000€ χωρίς ΦΠΑ

ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ 1

Απευθείας ανάθεση μικρών έργων (άρθρο 4 παρ.2 Ν .1418/84)

* 10.271,46€ συν Φ.Π.Α. * 14.673,51€ συν Φ.Π.Α. για τους Δήμους Αθηναίων, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης

Απευθείας ανάθεση μικρών έργων εργασίων συντήρησης

έως 5.869,40€ χωρίς Φ.Π.Α.

Απευθείας ανάθεση σε κατασκευαστικές επιχειρήσεις Ο.Τ.Α

45.000€ συν Φ.Π.Α.

Απευθείας ανάθεση μικρών έργων εργασίων συντήρησης από Σχολικές Επιτροπές- κάτω από 5.869,40€ χωρίς ΦΠΑ

μέχρι 2.934,70€ χωρίς Φ.Π.Α. από το Διευθυντή, μέχρι 5.869,41€ χωρίς Φ.Π.Α. η Σχολική Επιτροπή

Απευθείας ανάθεση καλλιτεχνικών έργων

5.000 € συν Φ.Π.Α.

Πρόχειρος Διαγωνισμός συνοπτική διαδικασία

60.000€ χωρίς Φ.Π.Α.

Δημοσίευση στην Εφημερίδα της ΕΕ

5.186.000€ χωρίς Φ.Π.Α.

ΜΕΛΕΤΕΣ (ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ Ν. 3316/2005)

70 / Αρχιμήδης

Απευθείας

30% του ανωτάτου ορίου αμοιβής πτυχίου Α' τάξης που κάθε φορά ισχύει για την αντίστοιχη κατηγορία μελέτης

Δημοσίευση στην Εφημερίδα της ΕΕ

>207.000€ χωρίς Φ.Π.Α.

ΟΡΓΑΝΟ ΑΝΑΘΕΣΗΣ

ΔΙΑΤΑΞΗ

Δήμαρχος

Κ.Υ.Α. αριθ. 27319/02 (ΦΕΚ 945 Β/24-7-2002)

Δήμαρχος

Υπ. Οικονομίας. Αντ. & Ναυτιλίας Π1/3305/2010 (ΦΕΚ 1789/12.11.2010) Κανονισμός (ΕΚ) αριθμ. 1336/2013 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 13ης Δεκεμβρίου 2013 και ΥΠ.ΕΣ. 163/02.01.2014 και Υπ. Υποδομών Μεταφ. & Δικτ. εγκ. 1/ Δ11δ/520/5/10.01.2014 και Ενιαία Αν. Αρχή Δημ. Συμβ. 110/10.01.2014

Δήμαρχος

35130/739/09.08.2010 (ΦΕΚ 1291/11.08.2010 τεύχος Β) Απόφαση Υπ. Οικονομικών

Οικονομική Επιτροπή

35130/739/09.08.2010 Απόφαση Υπ. Οικονομικών (ΦΕΚ 1291/11.08.2010 τεύχος Β) Κανονισμός (ΕΚ) αριθμ. 1336/2013 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 13ης Δεκεμβρίου 2013 και ΥΠ.ΕΣ. 163/02.01.2014 και Υπ. Υποδομών Μεταφ. & Δικτ. εγκ. 1/ Δ11δ/520/5/10.01.2014 και Ενιαία Αν. Αρχή Δημ. Συμβ. 110/10.01.2014

Οικονομική Επιτροπή

Απόφαση ΥΠΕΧΩΔΕ αριθ. Δ2α/04/40/Φ.Ν.294/86, όπως αναπροσαρμόστηκαν τα όρια της απευθείας ανάθεσης με την ΥΑ Δ17α/7/96/Φ.Ν. 249/92 (ΦΕΚ Β 547). * Για τα ηλεκτρ/κα έργα τα ποσά μειώνονται στο μισό.

Οικονομική Επιτροπή

άρθρου 15 του ΠΔ 171/87

Δημοτικό Συμβούλιο

Π.Δ.171/1987, άρθρο 10, §1, όπως τροποποιήθηκε από την § 12, άρθ. 19 του Ν. 3242/04

Διευθυντής του Σχολείου ή του Δ. Σ. της σχολικής επιτροπής

Κ.Υ.Α. 13172/1995 (ΦΕΚ217/1995 τεύχος Β')

Δήμαρχος

Απόφαση ΥΠΕΣΔΔΑ Αριθμ 1319/07 (ΦΕΚ 58/24.1.2007)

Οικονομική Επιτροπή

Απόφαση Υπ. Οικονομικών αριθ.35130/739/09.08.2010 (ΦΕΚ 1291/11.08.2010 τεύχος Β) Κανονισμός (ΕΚ) 1336/2013 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 13/12/2013 & ΥΠ.ΕΣ. 163/02.01.2014 & Υπ. Υποδομών Μεταφ. & Δικτ. εγκ. 1/ Δ11δ/520/5/2014 & Ενιαία Αν. Αρχή Δημ. Συμβ. 110/10.01.2014

Οικονομική Επιτροπή

Άρθρο 209 παρ.3 Ν.3463/06. Για το 2011 τα όρια των μελετών αναφέρονται στην Υπ. Υποδ. Μετ.& Δικτ. Δ15/οικ/6655/22.03.2011 (ΦΕΚ 743/05.05.2011 τεύχος Β').

Κανονισμός (ΕΚ) αριθμ. 1336/2013 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 13ης Δεκεμβρίου 2013 και ΥΠ.ΕΣ. 163/02.01.2014 και Υπ. Υποδομών Μεταφ. & Δικτ. εγκ. 1/ Δ11δ/520/5/10.01.2014 και Ενιαία Αν. Αρχή Δημ. Συμβ. 110/10.01.2014

Αρχιμήδης / 71

Επισκεφθείτε το: