RMB OP BEZOEK BIJ…. STEVENS RECYCLING.
?
NOG ALTIJD ‘URBAN MINING’ IN HARTJE BRUSSEL
Stevens Recycling: boeiend heden en verleden Er zijn veel recyclingbedrijven met een bijzondere historie. In 2004 gaven wij er zelfs een boek over uit met als titel: RecyclingWerk. Maar de historie en de bedrijfsontwikkeling van de familie Stevens is wel heel bijzonder. Een story van de buitencategorie, zou je kunnen zeggen. Uiteindelijk geleid tot een gerenommeerd recyclingbedrijf met meerdere bedrijven in diverse plaatsen. Wij staan daarom in dit geval toch wat langer stil bij de geschiedenis dan gebruikelijk. De derde generatie Stevens – Alphonse en zijn zus Guillemine – voeren thans als partners de directie en leiden de bedrijven. In zijn bescheiden kantoor bij Stelimet in Genk praat Alphonse mij geanimeerd en vol kennis bij over het boeiende verhaal van zijn familie en van de groei van het bedrijf. Daarmee is dit artikel ook een eerbetoon aan de vorige generaties van deze ondernemende familie Stevens. HENK MEINEN
Vertrokken uit Diepenbeek Victor Stevens en zijn echtgenote Elisabeth – de grootouders van de huidige generatie – kwamen uit Diepenbeek in de provincie Belgisch Limburg. Diepenbeek ligt van oudsher in een bekende fruitstreek, ingeklemd tussen de steden Has-
16 16-17-18_mbstevensrecycling.indd 16
selt, Genk en Bilzen. Ook Victor en Elisabeth hadden er een handel in fruit. Een karig bestaan, maar het leverde in elk geval iets op. Maar door de Tweede Wereldoorlog zijn er helemaal geen fruitplukkers meer te vinden om te oogsten, iedereen is naar het front om evenals in
de Eerste Wereldoorlog tegen de Duitsers te vechten. Voor de familie Stevens is de situatie uitzichtloos en men besluit alles achter te laten of zo goed mogelijk te verkopen en nagenoeg platzak af te reizen naar Brussel. Zeker voor toen en enorme stap in een volkomen onzekere toekomst.
www.recyclingmagazine.nl / nr. 2 - maart 2017
15-03-17 08:58
mens en bedrijf Neergestreken in Molenbeek Het echtpaar Stevens en hun kinderen strijken neer in de Brusselse wijk Molenbeek. Victor probeert zo goed en zo kwaad als het gaat met allerlei los werk het gezin te onderhouden. Zij wonen in een klein, oud huisje pal naast een oude, half afgebroken en buiten bedrijf zijnde fabriek. Naast het huisje ligt een stukje grond braak en een hen volkomen onbekende man vraagt of hij daar ‘s nachts zijn vrachtautootje mag stallen. Ze stemmen daarmee in, het levert immers wat geld op in het barre bestaan. Het valt Elisabeth (ook wel Liske genoemd) op, dat de man altijd een volle beurs met contant geld heeft als hij wekelijks komt afrekenen. Hoe komt hij daaraan? Victor besluit de man stiekem te volgen als hij weer eens met de vrachtauto vertrekt……. Het blijkt dat de man vodden en oud ijzer inzamelt en dat tegen betaling aflevert bij de firma de Knop in Sint Jans Molenbeek in Brussel. Victor kreeg vervolgens een kar van de Knop, waarmee ook hij materiaal kon gaan inzamelen. Dat moest dan wel bij de Knop worden ingeleverd. Hij werkte keihard en kon daardoor zijn gezin met inmiddels vier kinderen onderhouden.
Het noodlot slaat toe Oma Liske besluit dat ze het ijzer en de metalen net zo goed zelf kunnen doorverkopen, dan dat via de Knop te doen. En zo begint in 1941 het piepkleine recyclingbedrijf van het echtpaar Stevens in Molenbeek. Het noodlot slaat echter gruwelijk en onverbiddelijk toe: op de Bevrijdingsdag van Brussel – begin september 1944 – verlaten de Duitse legers de stad, maar op die terugtocht wordt wel Victor
Urban Mining hartje Brussel!
Stevens door de Duitse soldaten doodgeschoten. Hij is daarmee één van de laatste oorlogsslachtoffers van de stad. Zijn vrouw blijft achter met vier kinderen en in verwachting van de vijfde….. Alphonse Stevens:
“Er bestaat geen diploma ‘recycling-ondernemer’ “ Oma: intelligent en doortastend ‘Liske’ is geen vrouw om bij de pakken neer te gaan zitten. Bovendien moesten al die mondjes gevoed worden. Zij ziet dat alle grote(re) schrootbedrijven zich volop
De E-Crane helemaal in zijn element!
storten op het overal ruim aanwezige oorlogsschroot. Daarvoor had zij geen geld en geen middelen. Zij richt zich volledig op de kleine inzameling bij de burgers van Brussel. Die komen in grote getale naar haar toe, ook al omdat ze bij haar zelf hun eigen materialen kunnen afwegen. En er wordt direct, eerlijk en contant afgerekend. Zij slaat zich er vasthoudend en krachtig door heen. Voor de ‘grote jongens’ blijft zij zoals dat nu heet: ‘onder de radar.’ In de luwte van de grote inzameling van oorlogstuig groeit en floreert haar bedrijf. Slim en vooruitziend als zij is, stuurt zij haar zoon Alphonse een vol jaar naar Zwitserland om goed Duits te leren. Duitsland is een groot land en vol in de wederopbouw met hulp van het Marshall plan. Zij voorzag dat daar een enorme vraag naar oud ijzer zou ontstaan. En als je dan goed Duits kunt, had je vanuit België een enorme voorsprong.
Exportverbod opgeheven en overname Verken Zij had het alweer goed voorzien. Het jarenlang bestaande exportverbod op ijzer en metalen in België – dat de staalbaronnen een enorme macht had gegeven – werd opgeheven. Export naar Duitsland werd dus vrij mogelijk en toen profiteerde Alphonse enorm van zijn vloeiende kennis van de Duitse taal. De staalbaronnen hadden decennia lang de oudijzer leveranciers tot op het bot uitgeknepen, maar nu liet Alphonse Stevens ze links liggen! De Duitsers kochten alles en tegen prima prijzen! In Laeken centrum Brussel was het metaalrecyclingbedrijf van Frans Ver-
www.recyclingmagazine.nl / nr. 2 - maart 2017
16-17-18_mbstevensrecycling.indd 17
17 15-03-17 08:58
ken gevestigd. Deze Frans had grote schulden bij staalbaron Jules George, die Vrenken failliet wilde verklaren. Elisabeth kreeg er lucht van en zette alles op alles om Vrenken te helpen. Dat lukte en alle schulden van Vrenken bij George werden door Stevens betaald. Daarna op 8 mei 1956 nam men het bedrijf van Vrenken – die nog jarenlang bij de familie bleef werken – over. Naast de locatie Molenbeek, had Stevens Metalen dus nu en tweede locatie: Laeken in hartje Brussel.
Van Alphones sr. naar Alphonse Jr. Mijn gesprekspartner Alphonse jr. (45) spreekt met groot respect over zijn ouders en grootouders. “Mijn vader was eigenlijk niet te stoppen. Hij werkte dag en nacht en deed ook handel vanuit Engeland naar Duitsland. De ‘Golden Sixties’ braken aan en dat betekende een
Invloed en wijsheid oma Liske was groot enorme groei voor onze bedrijven. Bij de verkoop aan haar zoon had oma ‘Liske’ bedongen, dat een eventuele uitbreiding van het bedrijf absoluut in Belgisch Limburg moest plaatsvinden. En dat gebeurde eind jaren zestig, hoewel wij inmiddels echte Brusselaren waren geworden. Op dit terrein hier in de kolenhaven van Genk stond een oude betonfabriek. Mijn familie kocht het terrein en de oude fabriek werd afgebroken. Hier vestigden wij onze nieuwe werf: Stelimet; Stevens Metaal Limburg. Een perfecte locatie in een dynamische omgeving en pal aan diep water gelegen met directe scheepvaartverbinding naar het Albertkanaal. Daarmee was oma’s nadrukkelijke wens (een bedrijf in Belgisch Limburg) ingevuld”, aldus Alphonse junior.
dit gebied in België.” In totaal werken er circa 100 mensen bij Stevens en men beschikt over vier scharen, een zware shredder van 6000 ton van het merk Hofmann, ongeveer 40 overslagkranen van diverse merken en een magnifieke E-Crane op de werf in Genk. “Hard werken, je verstand gebruiken, wat geluk hebben en niet hoog van de toren blazen zijn belangrijke factoren. En altijd blijven investeren in de nieuwste technieken en machines”, zegt Alphonse. Dat alles eendachtig het erfgoed qua denken en werken zoals ouders en grootouders voor hen.
Nog altijd: naast het palies in Brussel Heel veel recyclingbedrijven zijn in de loop der jaren verdreven naar de periferie van dorp en stad. Stevens Metalen is echter nog altijd gevestigd midden in de Belgische en Europese hoofdstad Brussel, een metropool met meer dan een miljoen
inwoners. Dicht bij het Paleis van de koning en bij één van de mooiste gebouwen van de stad: Tour & Taxis. Alphonse: “Brussel schat ons op waarde, zij willen ons graag behouden voor de stad. In feite ontzorgen wij de hele conglomeratie. Directe inzameling in de stad en rechtsreeks naar onze werf; wij noemen dat wel eens the First Mile als tegenhanger van het begrip ’the Last Mile.’ Bovendien voeren wij vanuit de binnenhaven af per schip via het Zeekanaal Brussel-Schelde. Het is een locatie waarop het begrip Urban Mining perfect van toepassing is.” Alphonse ziet de toekomst zonnig tegemoet. “Wij blijven werken en handelen zoals we altijd hebben gedaan en hoeven niet zo nodig op de voorgrond. Wij geven dan ook nooit interviews, maar voor RMB maak ik graag een uitzondering.” Ik voel mij vereerd en vertrek goed gehumeurd terug naar Nederland. n
Genk, pal naast de elektriciteitscentrale.
Afvoer via diep water in de Genkse Haven.
Groei zet door De locaties in Brussel werden samengevoegd in Laeken, daar kwam Genk dus bij en later achtereenvolgens vestigingen van Stevens in Lier, Willebroek, Diepenbeek, Charleroi en een Trade bedrijf in het Duitse Düsseldorf. Naast ferro en nonferro doet het bedrijf inmiddels ook in kunststoffen en wordt succesvol de PST toegepast met voornamelijk restmateriaal uit de grote eigen shredder. Alphonse: “Onze bedrijven zijn allemaal zelfstandig en je zou kunnen zeggen dat we lokaal een belangrijke speler zijn. Maar we behoren niet tot de echt grote jongens op
18 16-17-18_mbstevensrecycling.indd 18
www.recyclingmagazine.nl / nr. 2 - maart 2017
15-03-17 08:58