Z serii:
Poradnik imigranta czyli jak ˝yç w Stanach bez zielonej karty El˝bieta Baumgartner
Zagadnienia: Jak zostaç Amerykaninem • Co rzàd chce o Tobie wiedzieç • Jak firmy zbierajà o Tobie informacje • Kogo trzeba si´ baç, a kogo nie • Nielegalni a INS • Social Security, klucz do ˝ycia w USA • Czy mo˝esz dostaç kart´ Social Security • Nielegalni a praca, prawo jazdy, mieszkanie, ubezpieczenia, podatki, policja • Konto w banku • Numer podatnika • Ochrona zdrowia • Jak ˝yç bez statusu • Jak zdobyç amerykaƒskie dokumenty • Jak si´ ukrywaç • Wady anonimowoÊci • Prawa nielegalnych imigrantów
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.
Poradnik nielegalnego imigranta czyli jak \y~ w Stanach bez zielonej karty
El\bieta Baumgartner
Polpress Services 255 Park Lane Douglaston, NY 11363 tel. 1-718/224-3492, www.PoradnikSukces.com
Konsultant d/s podatkowych: Leon Fuks, CPA, tel. 718/726-6080 Konsultant d/s imigracyjnych: Barbara Chlebi#ska
Ok]adka: Przemys]aw Skok, Skok Communication LLC, tel. 718/224-2948 Wydawca: Polpress Services, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 718/224-3492
Copyright 2009 by Polpress Services Kopiowanie ca]o<ci lub fragment*w tej ksiq\ki bez pozwolenia jej wydawcy stanowi naruszenie praw autorskich.
Tre<~ niniejszej ksiq\ki ma charakter og*lnej informacji i nie powinna by~ traktowana jako porada prawna. Przed podj[ciem wa\nych decyzji Czytelnik powinien skonsultowa~ swojq indywidualnq sytuacj[ z prawnikiem.
1
Spis tre<ci 1. Jak zosta~ Amerykaninem 1. 1. Nie ma ju\ INS 1. 2. Jak przyjecha~ tymczasowo do USA 1. 3. Przed]u\enie tymczasowego pobytu 1. 4. Zmiana statusu 1. 5. Na granicy 1. 6. Jak otrzyma~ sta]y pobyt w USA 1. 7. Kategorie ubiegajqcych si[ o zielonq kart[ 1. 8. Program dywersyfikacji czyli loterie wizowe 1. 9. Gdzie si[ zwr*ci~ po pomoc 1. 10. Jak nie legalizowa~ pobytu 1. 11. Zielona karta 1. 12. Gdzie dowiedzie~ si[ wi[cej o prawie imigracyjnym
2. Co rzqd ameryka#ski chce o tobie wiedzie~ 2. 1. Konsulat ameryka#ski 2. 2. Urzqd Pocztowy 2. 3. Departament komunikacji 2. 4. Administracja Social Security 2. 5. Urzqd Skarbowy i lokalne w]adze podatkowe 2. 6. Policja i inne organa <cigania 2. 7. Szko]y publiczne 2. 8. Biuro opieki spo]ecznej 2. 9. Urzqd powiatowy 2. 10. W]adze stanowe 2. 11. Inne agendy zbierajqce informacje o ludno<ci
3. Jakie firmy chcq o tobie wiedzie~
8 8 9 13 14 15 17 20 23 25 26 27 29
30 30 32 33 34 34 36 38 38 40 41 42
43
3. 1. Kompanie telefoniczne 3. 2. Tw*j pracodawca 3. 3. Banki i instytucje finansowe 3. 4. Lekarze i szpitale 3. 5. Biura informacji kredytowej 3. 6. Towarzystwa ubezpieczeniowe 3. 7. Sprzedawcy i us]ugodawcy 3. 8. Inne firmy zbierajqce informacje o ludno<ci
43 43 44 45 46 47 48 49
4. Jak instytucje wymieniajq informacje o tobie
51
4. 1. Kto wsp*]pracuje z IRS 4. 2. Kto wsp*]pracuje z Administracjq Social Security 4. 3. Kto wsp*]pracuje, a kto nie z urz[dem imigracyjnym 4. 4. Czy rzqd jest nieomylny
5. S]u\ba imigracyjna i nielegalni 5. 1. Czy kto< mo\e donie<~ na ciebie do urz[du imigracyjnego
51 52 52 53
54 54
2
5. 2. Kiedy s]u\ba imigracyjna interweniuje 5. 3. Co robi~ w wypadku kontroli s]u\by imigracyjnej 5. 4. Sponsorzy odpowiedzialni za osoby sponsorowane 5. 5. Gdy czekasz na zielonq kart[
6. Social Security – klucz do \ycia w Ameryce 6. 1. Rodzaje kart Social Security 6. 2. Czy cudzoziemiec mo\e otrzyma~ SSN 6. 3. Jak wystqpi~ o SSN 6. 4. Kto mo\e prosi~ ci[ o SSN 6. 5. Czy numer SSN jest prawdziwy 6. 6. Jak chroni~ swojq prywatno<~
7. Praca i nielegalni imigranci 7. 1. Co sprawdzajq pracodawcy 7. 2. Numer Social Security – najwi[ksza przeszkoda do legalnego zatrudnienia 7. 3. Czy powiniene< ba~ si[ pracodawcy 7. 4. Znaj swoje prawa
8. Prawo jazdy i imigranci 8. 1. Zamiana zagranicznego prawa jazdy na ameryka#skie 8. 2. Uzyskanie nowego prawa jazdy 8. 3. Jak otrzyma~ prawo jazdy bez SSN 8. 4. Prawo jazdy i nielegalni imigranci
9. W]a<ciciele mieszka# i imigranci 9. 1. Co w]a<ciciele dom*w chcq o tobie wiedzie~ 9. 2. Umowa wynajmu 9. 3. Przepisy regulujqce czynsze 9. 4. Znaj swoje prawa
10. Banki i nielegalni imigranci 10. 1. Dlaczego nowo przybyli unikajq bank*w 10. 2. Dokumenty potrzebne do otwarcia konta w banku 10. 3. Na kogo banki nie muszq “donosi~” do IRS 10. 4. Konto w banku bez numeru Social Security
11. Ochrona zdrowia i nielegalni imigranci 11. 1. Ubezpiecz si[ przed przyjazdem do USA 11. 2. Ubezpieczenie dla cudzoziemc*w 11. 3. Szpitale Hilla-Burtona 11. 4. Przepisy stanowe 11. 5. Pomoc w nag]ych wypadkach 11. 6. Medicaid a nielegalni imigranci 11. 7. Co mo\e wyniknq~ z niezap]acenia rachunk*w 11. 8. Czy mo\na wykupi~ polis[ bez numeru Social Security
12. Policja i imigranci 12. 1. Rodzaje policji
55 56 56 59
61 61 62 65 66 68 69
71 71 72 73 73
75 75 75 76 77
78 78 78 79 79
81 81 81 83 85
87 87 88 89 90 91 91 92 93
94 94
3
12. 2. Jak unika~ k]opot*w 12. 3. Dlaczego powiniene< unika~ k]opot*w
13. Sqdy i imigranci 13. 1. Sqdy cywilne i kryminalne 13. 2. Czy i<~ do sqdu 13. 3. Sqdownictwo powszechne 13. 4. Sqdy drobnych roszcze# 13. 5. Sqdy i prawo do prywatno<ci
14. Podatki i imigranci 14. 1. ITIN, czyli co robi~ bez numeru Social Security 14. 2. Podatki dochodowe 14. 3. Inne podatki 14. 4. Kto jest uwa\any za “resident alien” 14. 5. Jaki doch*d podlega opodatkowaniu 14. 6. Jak opodatkowany jest doch*d cudzoziemc*w 14. 7. Naliczanie podatku dochodowego 14. 8. Kwestie podatkowe dotyczqce nielegalnego imigranta 14. 9. Uwaga na Urzqd Podatkowy! 14. 10. Gdzie mo\na dowiedzie~ si[ o podatkach
15. Jak \y~ dyskretnie 15. 1. Zmiana to\samo<ci 15. 2. Jak zachowa~ prywatno<~ korespondencji 15. 3. Jak zachowa~ prywatno<~ rozm*w telefonicznych 15. 4. Jak zachowa~ prywatno<~ w banku 15. 5. Tylko got*wka 15. 6. Je<li zacierasz po sobie <lady 15. 7. Jak nie dostawa~ si[ na listy adresowe 15. 8. Jak uniknq~ z]odziei kredytowych 15. 9. Je<li chcesz ukry~ majqtek 15. 10. Jak sprawdzi~, co wiedzq o nas inni 15. 11. Wady anonimowego \ycia 15. 12. Wady gospodarki got*wkowej
16. Jak \y~ w USA bez statusu imigracyjnego 16. 1. Stare, dobre czasy… 16. 2. Co nie sprzyja nielegalnym 16. 3. Co sprzyja nielegalnym 16. 4. Czy masz kart[ Social Security? 16. 5. Jak \y~ bez SSN 16. 6. Jak uzyska~ ameryka#skie dokumenty to\samo<ci
17. Jak pomo\e ci twoja korporacja 17. 1. Legalny doch*d nielegalnych 17. 2. Jak korporacja ci[ ochroni 17. 3. Jak za]o\y~ korporacj[ 17. 4. Jak naj]atwiej za]o\y~ sp*]k[ w USA
95 95
96 96 96 97 97 97
99 99 101 101 102 103 104 105 105 106 107
108 108 110 110 111 113 116 116 117 118 118 119 121
123 123 123 124 125 127 129
132 132 133 134 134
4
17. 5. Inne niezb[dne formalno<ci 17. 6. Jak legalnie wyp]aca~ sobie doch*d z korporacji 17. 7. Jak p]aci~ podatki 17. 8. Twoja korporacja twoim sponsorem
18. Prawa nielegalnych imigrant*w 18. 1. Prawo do bezp]atnej nauki w szko]ach publicznych 18. 2. Prawo do bezp]atnej pomocy medycznej 18. 3. Prawo do w]asno<ci 18. 4. Prawo do p]acy minimalnej 18. 5. Prawo do pracy w bezpiecznych warunkach 18. 6. Prawo do ubezpieczenia od wypadku przy pracy 18. 7. Prawo do zrzeszania si[ 18. 8. Prawo do odmowy wpuszczenia do domu 18. 9. Prawo odmowy zezna# 18. 10. Prawo odmowy podpisania dokument*w 18. 11. Prawo do opieki prawnej
19. Deportacja 19. 1. Kto mo\e by~ deportowany 19. 2. Jak dochodzi do deportacji 19. 3. Gdy wpadniesz w r[ce s]u\by imigracyjnej 19. 4. Post[powanie deportacyjne 19. 5. Jak uniknq~ deportacji 19. 6. Zmiana statusu 19. 7. Zawieszenie deportacji 19. 8. Dawne zaniechanie deportacji 19. 9. Dobrowolny wyjazd 19. 10. Wstrzymanie akcji 19. 11. Anulowanie wyroku lub darowanie kary 19. 12. Rejestracja 19. 13. Azyl
20. Za]qcznik – ksiq\ki Poradnika “Sukces” 20. 1. Ksiq\ki w wersji tradycyjnej 20. 2. Materia]y pomocnicze do kurs*w 20. 3. Ebooki – ksiq\ki w wersji elektronicznej
136 136 137 138
140 140 140 140 141 141 141 141 141 142 142 142
143 143 144 144 145 147 147 147 150 150 151 152 152 152
156 156 159 159
5
Wst[p Nielegalno<~ wst[pem do normalnego \ycia
Stany Zjednoczone sq krajem imigrant*w. Przez pokolenia przybywali tutaj ludzie z ca]ego <wiata i czyniq to nadal w nadziei spe]nienia swojego Ameryka#skiego Snu. Niekt*rzy z nich tymczasowo stajq si[ nielegalnymi imigrantami. Za nielegalnego imigranta uwa\a si[ osob[, kt*ra przekroczy]a granic[ Stan*w Zjednoczonych bez wa\nej wizy, lub pozosta]a w USA po wyga<ni[ciu wa\no<ci wizy. Liczb[ nieudokumentowanych cudzoziemc*w powi[kszajq jeszcze ci, kt*rzy oczekujq na zmian[ statusu i przyznanie prawa sta]ego pobytu. Ameryka#skie w]adze imigracyjne pozwalajq obcokrajowcom na wystqpienie o zielonq kart[ i przymykajq oko na fakt, i\ wi[kszo<~ z nich przebywa w USA nielegalnie w czasie rozpatrywania ich wniosk*w. Czas oczekiwania na legalizacj[ pobytu wynosi od dw*ch do kilkunastu lat (w niekt*rych kategoriach sponsorowania przez rodzin[). W tym czasie cudzoziemcy nie majq prawa do podejmowania pracy ani swobodnego podr*\owania za granic[. Setki tysi[cy ludzi zmuszane sq do ]amania prawa: aby prze\y~ muszq znale^~ nielegalne zatrudnienie. Bywa tak\e, \e nielegalnymi stajq si[ ci, kt*rzy tego najmniej oczekujq. Przyk]adem mogq by~ studenci lub pracownicy posiadajqcy wizy H-1 lub J-1. Je<li up]ynie wa\no<~ ich wiz i urzqd imigracyjny odm*wi ich przed]u\enia, lub gdy nie wype]niq oni na czas poda# o przed]u\enie wizy, automatycznie stanq si[ nielegalnymi imigrantami, kt*rym grozi deportacja. Nagle ci, kt*rzy starali si[ wype]ni~ wszystkie wymogi prawne, zaczynajq si[ czu~ jak <cigani przest[pcy. Dzisiejsi tu]acze bez statusu to przyszli rezydenci i obywatele ameryka#scy – wyborcy i podatnicy. Zanim si[ jednak nimi stanq, \yjq w ukryciu w ciqg]ym strachu przed ujawnieniem si[. Sq przekonani, i\ na ameryka#skiej ziemi nie przys]ugujq im \adne prawa, lub \e aresztuje ich i deportuje pierwszy napotkany umundurowany policjant albo urz[dnik. Skoro dla milion*w ludzi nielegalny status imigracyjny jest przedsionkiem do normalnego, produktywnego \ycia w USA, warto by]o spr*bowa~ zebra~ w jednej ksiq\ce informacje majqce u]atwi~ im ten trudny okres. Dla niekt*rych – nielegalno<~ pu]apkq bez wyj<cia
Spokojnie \y~ z nielegalnym statusem imigracyjnym mogq ci, kt*rzy z]o\yli swoje podania o zielonq kart[ przed 30 kwietnia 2001 roku. Im pobyt bez wa\nych wiz zostanie wybaczony. Niestety, zmiany w prawie imigracyjnym powa\nie utrudni]y \ycie tym tu]aczom, kt*rzy nie rozpocz[li procedury legalizacyjnej do tej daty, albo nie byli w USA 21 grudnia 2000 roku, gdy Legal Immigration and Family Eúuity Act (LIFE Act) wszed] w \ycie. Ci, kt*rzy b[dq w Stanach bez papier*w d]u\ej ni\ rok, majq zakaz legalizacji przez 10 lat. Szczeg*]y przepis*w podajemy w rozdziale 1.5. Zdaniem Citizenship and Immigration Service (dawny Immigration and Naturalization Service) w USA przebywa bez pozwolenia oko]o 5 milion*w os*b i liczba ta ro<nie o 275,000 rocznie. Ponad po]ow[ z nich stanowiq Meksykanie, a dalej plasujq si[ mieszka#cy Hondurasu, Gwatemali, Kanady i Haiti. Liczba nielegalnych przybyszy z Polski szacowana jest na 75,000, cho~ wydaje si[ zani\ona. Du\a cz[<~ tej armii ludzi zosta]a zamkni[ta w pu]apk[. Po wielu latach nie mogq opu<ci~ USA, bo tu urodzi]y si[ i wyros]y ich dzieci, a zielona karta sta]a si[ dla nich niedost[pna. Wprowadza to sytuacj[ absurdalnq, kt*ra musi zosta~ jako< rozwik]ana, by nie trzyma~ w niesko#czono<~ w podziemiu milion*w ludzi.
6
Ka\da propozycja legislacyjna dotyczqca imigrant*w jest natychmiast omawiana przez polonijnq pras[, szczeg*lnie Nowy Dziennik. Regulacje w innych sferach \ycia (jak podatkowo<~, bankowo<~, prawa obywatelskie) sq w USA bardzo stabilne i ksiq\ka ta pozostanie aktualna na wiele lat. Op]aca si[ by~ uczciwym
|ycie w komunizmie nauczy]o nas, Polak*w, cynizmu wobec prawa. Stosowanie si[ do polece# i litery prawa bywa]o cz[sto traktowane z politowaniem, a mijanie przepis*w – powszechnie akceptowane. Przywieziona nonszalacja do prawa po]qczona z czasowq konieczno<ciq jego omijania w Stanach powoduje, \e w<r*d wielu Polak*w utwierdza si[ przekonanie, \e w Stanach panuje bezkarno<~, a kr[tactwo pop]aca. Nic dalszego od prawdy. Mimo \e niniejsza ksiq\ka informuje, jak znale^~ si[ w szarej strefie prawa, absolutnie nie radzi, \eby go ]ama~. Walka z systemem, kt*ry jawi si[ nielegalnym jako z]owrogi, powinna polega~ na odpowiednim stosowaniu si[ do niego. Ksiq\ka wyja<nia, \e ka\dy nasz krok \yciowy jest odnotowany, dajqc nam coraz lepsze miejsce w rankingu porzqdnych mieszka#c*w. Uczciwo<~ na d]u\szq met[ w Stanach pop]aca: obywatelska postawa jest nagradzana zielonq kartq, a nast[pnie ameryka#skim paszportem, solidna praca i oszcz[dzanie zapewniajq godziwy poziom \ycia. Regularne sp]acanie zobowiqza# procentuje zaufaniem i kolejnymi kartami kredytowymi. Dobre oceny w szkole budujq przysz]o<~ naszych dzieci. Warto o tym wiedzie~, by w czasie trudnego okresu przej<ciowego pr*ba p*j<cia na skr*ty nie pozbawi]a nas szans, jakie udost[pnia Ameryka. Co ksiq\ka podpowie
Dla nielegalnych imigrant*w najpowa\niejszq przeszkodq na ich drodze do normalnego \ycia w USA jest strach przed ujawnieniem i deportacjq. L[k ten pog][bia jeszcze nieznajomo<~ ameryka#skich instytucji, przepis*w i obyczaj*w. Celem tej ksiq\ki jest wyja<nienie nast[pujqcych kwestii: w jakie pu]apki nowo przybyli najcz[<ciej wpadajq i jak si[ przed nimi broni~; od jakich us]ugodawc*w stroni~; w jaki spos*b mo\na zalegalizowa~ status imigracyjny; jakie rzqdowe i prywatne ameryka#skie instytucje zbierajq informacje o ludno<ci, ze szczeg*lnym uwzgl[dnieniem imigrant*w; jak uniknq~ konfliktu z ameryka#skimi w]adzami; jak \y~ anonimowo w USA bez pozostawiania po sobie <lad*w na papierze; jak \y~ w USA bez legalnego statusu bez wchodzenia w kolizj[ z prawem; jakie prawa przys]ugujq nielegalnym imigrantom. Nieudokumentowani cudzoziemcy powinni zda~ sobie spraw[, \e majq w Stanach Zjednoczonych wi[cej praw i mo\liwo<ci dzia]ania ni\ przypuszczajq. Ksiq\ka ta wska\e, jak mo\na \y~ w USA, pomimo nielegalnego statusu. Czego si[ nie spodziewa~
Jednak\e, nie spodziewaj si[, Czytelniku, \e w ksiq\ce odkryjesz magiczny spos*b na osiqgni[cie Ameryka#skiego Snu, ani na rozwiqzanie wszystkich swoich problem*w. Oto informacje, jakich w ksiq\ce nie znajdziesz: jak zdoby~ zielonq kart[, je\eli nie masz do niej podstaw; jak nielegalnie wjecha~ do Stan*w Zjednoczonych;
7
jak ]ama~ prawo; jak oszukiwa~ ameryka#skie urz[dy; gdzie znale^~ prac[; jak i gdzie kupi~ podrobione dokumenty; jak za]atwi~ sprawy nie mo\liwe do za]atwienia. Niestety, \ycie w USA nie jest ]atwe, a szczeg*lnie dla os*b o nieuregulowanym statusie i \adna ksiq\ka tego nie zmieni. Pozostaje faktem, \e jedynq drogq do normalnego \ycia w Ameryce jest zelegalizowanie statusu imigracyjnego i uzyskanie prawa sta]ego pobytu. Niniejsza ksiq\ka pomo\e ci prze\y~ czas swojej “nielegalno<ci” w USA godniej i bezpieczniej.
Celem tej ksiq\ki nie jest zach[canie do ]amania przepis*w, lecz podpowiedzenie nielegalnemu imigrantowi, jak mo\e balansowa~ na cienkiej linie: jak zarabia~ na \ycie i jednocze<nie \y~ w miar[ normalnie, unikajqc konfliktu z Temidq, by nie zamknq~ sobie drogi do zielonej katy i \eby budowa~ podstawy do dalszej produktywnej przysz]o<ci w USA.
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.