[ Circular Academy ] leren, denken, doen
1
Een open leeromgeving waarin professionals en initiatiefnemers kennis delen ten behoeve van Amsterdam als circulaire stad aan de hand van lokale en concrete voorbeelden, ervaringsdeskundigen inspireren en aanzetten tot actie.
Werkdocument versie 19 november Met dit document willen we de dialoog met partners starten. Het is een vertrekpunt welke zich door samenwerking zal aanpassen doorontwikkelen. Dus feedback is meer dan welkom. [Circular Academy] is een werktitel.
2
INHOUDSOPGAVE Inleiding 4 Aanleiding 5 Missie 6 Achtergrond 7 Doelen 8 Doelgroepen 9 Hoe en wat 10 Uitgangspunten 11 Kernactiviteiten 12 Onderwerpen 13 Uitnodiging aan partners
14
3
INLEIDING Waternet en Metabolic hebben een start gemaakt met de [Circular Academy]. Deze leeromgeving vormt een raamwerk voor tal van activiteiten variërend van excursies en bezoeken tot lessen en workshops op het gebied van innovatie en circulariteit in een stedelijke context. Professionals en initiatiefnemers zijn de primaire doelgroep, maar we werken ook aan aanbod en spin off naar het brede publiek of en studenten. In 2015 werken we visie en aanpak verder uit en ontwikkelen we en testen we onderdelen. In de loop van 2015 nodigen Waternet en Metabolic partners uit zich op gelijkwaardige basis aan te sluiten en samen de [Circular Academy] verder vorm te geven.
De [Circular Academy]: • maakt gebruik van fysieke locaties: om te zien en te doen • maakt leren door ontmoeting, kennisuitwisseling en een inspirerende programmering mogelijk • is voor professionals die bekend of juist onbekend zijn met circulaire innovaties • versnelt circulaire innovaties in de stad
De [Circular Academy] vindt zijn oorsprong in de fysieke context van circulaire gebiedsontwikkelingen zoals Circulair Buiksloterham waarin projecten als De Ceuvel, Schoonschip en Metabolic Lab showcases zijn voor innovatie in de praktijk. De [Circular Academy] wil een gat vullen met het delen van kennis en ervaring voor en door professionals en kennisdragers die zich vanuit verschillende rollen bezig houden met de circulaire stad; met de focus op circulaire gebiedsontwikkeling en alle aspecten die daar bij komen kijken. De [Circular Academy] acteert vraag gestuurd en wil niet concurrerend zijn aan andere initiatieven. De [Circular Academy] is een waardevolle aanvulling voor de stad, vanwege de unieke combinatie van inspirerende locaties en kennis bij de samenwerkende partijen.
4
AANLEIDING • Hoog in organisaties is het perspectief van de circulaire economie doorgedrongen. Maar hoe brengen we dit perspectief tot uitting CE in alle facetten door tot en in alle onderdelen van de keten en lagen van grote partijen actief in de stad en haar gebiedsontwikkeling? • Er is al veel bestaande kennis, maar vaak versnipperd bij elk van de partijen: we moeten beter en anders gaan verbinden en van elkaar leren. En daarnaast kunnen we doorbouwen op kennis die overal ontwikkeld wordt. Innovatie agenda’s kunnen op elkaar worden afgestemd en stadsbrede urgenties kunnen worden gedefinieerd. • Er is vaak nog een te grote kloof tussen kennis/theorie en de weerbarstige praktijk. Concrete praktische initiatieven kunnen worden geïdentificeerd en lessons-learned opgetekend die Amsterdamse en overige projecten verder kunnen helpen.
5
MISSIE De [Circular Academy] is de paraplu waar denkers en doeners in innovatie en duurzaamheid elkaar ontmoeten. Zij dragen kennis aan elkaar over en nieuwe initiatieven ontstaan of worden verder geholpen. [Circular Academy] geeft de circulaire stad een boost doordat we opgebouwde kennis actief verspreiden, hierdoor krijgen we de versnelling en uitvoeringskracht die nodig is voor de stad van morgen.
Waar zijn we? De [Circular Academy] is geworteld op inspirerende plekken waar je kan zien en ervaren wat er mogelijk is. Waar zowel fysieke innovaties en experimenten gaande zijn, als waar dialoog en leren plaats vindt. Zo werken we aan een meer volhoudbare toekomst. De plekken waar we bezig zijn verschillen, maar zijn logisch verbonden door de duurzaamheidsthema’s en visie op de toekomst die we delen. Wat gebeurt er? De [Circulaire Academy] is een platform waar voor veel verschillende mensen en organisaties wat te halen en brengen is. Er vinden meerdere keren per week activiteiten plaats. Wisselend van colleges, workshops, intensieve opleidingen tot snuffeluurtjes en doe het zelf rondleidingen. Wie zijn we? Aan [Circular Academy] zijn gepassioneerde medewerkers van kennisinstellingen, overheden en bedrijven verbonden. Samen dragen we de lasten voor de basis voorzieningen, daar waar nodig worden onkosten opgebracht uit inkomsten maar vooral proberen we het gebruik zo open en laagdrempelig mogelijk te houden.
6
ACHTERGROND In oktober 2013 is er een consortium gevormd tussen Waternet, Metabolic, KWR, en AWWS voor een onderzoeksprogramma omtrentrond de Cleantech Playground. Dit is een ‘living lab’ concept voor twee innovatieve ontwikkelingsprojecten in Amsterdam Noord: De Ceuvel en Schoonschip. Het onderzoeksprogramma heeft een focus op het testen van gebruik en toepassing voor duurzame water- en sanitatietechnologieën voor in de stedelijke context. De samenwerking en aandacht voor de circulaire gebiedsontwikkeling is doorgezet in is sindsdien ook naar andere projecten getrokken, zoals in een grootschaliger ontwikkelingsproject voor de hele regio in Buiksloterham. Er is een schat aan informatie en ervaring beschikbaar. In de praktijk zijn er veel verzoeken om hiervan te leren en te zien hoe dit in het echt werkt.
7
DOELEN [Circular Academy] helpt de professional actief in stedelijke ontwikkeling voor te bereiden op het bouwen aan een circulaire stad (veerkrachtig, toekomstbestendig, circulair). Een ‘praktijk-leer’ platform op weg naar circulaire stedelijke gebiedsontwikkeling voor en door professionals/in transitie naar de circulaire stad. Dit doen we door: • Kennis en ervaring delen met partnerorganisaties over duurzame stedelijke ontwikkeling. • Inspiratie en innovatie uitwisseling stimuleren tussen ervaringsdeskundigen, partnerorganisaties, studenten en het brede publiek. • Accommoderen van behoefte bij mensen of organisaties met gemeenschappelijke overeenkomstige doelstellingen.
We zouden graag zien dat de opbrengst van het initiatief tenminste oplevert (kwalitatief): • Nieuwe samenwerkingen – netwerk van praktijk- en kenniswerkers • Stadsmakers en publieke professionals zijn meer vaardig circulaire oplossingen te realiseren • Vergelijkbare initiatieven in de stad komen sneller tot resultaat • Onderzoek sluit meer aan bij hiaten in praktische kennis • Theoretische kennis met betrekking tot circulaire economie is meer toegankelijk
8
DOELGROEPEN 1. Medewerkers partnerorganisaties • Goed personeel in de toekomst, zowel technisch als procesmatig • Kennis en vaardigheden vergroten van medewerkers op het gebied van ‘verbinden met de omgeving’ en circulaire stadsontwikkeling 2. Stakeholders van innovatie themas (en professionals met een kennis- en leerbehoefte • Ontvangen en inspireren) • Podium geven (Verhalenvertellers) • Kennis delen, netwerken 3. Initiatiefnemers van vergelijkbare projecten in Amsterdam Van activiteiten en ontsloten kennis voor deze doelgroepen kunnen ook studenten van MBO/WO/HBO en breed publiek (bijv. De Ceuvel bezoekers, potentiele initiatiefnemers) profiteren. We kunnen het aantal doelgroepen uitbreiden in samenspraak met nieuwe partnerorganisaties. Partners kunnen zowel doelgroep als aanbieder zijn.
9
HOE EN WAT Het initiatief [Circular Academy] is een kennisnetwerk. Samen organiseren we het leren over de circulaire stad en stellen daarbij de praktijk centraal.
Dat wil zeggen dat het een platform is voor en door partners. De [Circular Academy] heeft geen vastgetimmerd jaarprogramma, maar faciliteert het invulling geven aan een de gezamenlijke ambities van de [Circular Academy]. We brengen cocreatie in praktijk. Bij het leren wordt gebruik gemaakt van elkaars competenties en kennis. Binnen een groep hoeft niet iedereen alles te kunnen. Daarbij behandelen we de inhoud breed qua mogelijke onderwerpen en thema’s, maar gaat ook de diepte in. We werken vraaggericht; waar weinig vraag naar is blijft even liggen. We blijven continu bezig met ontwikkelen en bijstellen. We starten eenvoudig en breiden uit naar aanleiding van animo. We willen deelnemers het vertrouwen geven dat innovatie ook kån. Inspiratie is de kern van veel activiteiten, bijvoorbeeld door ervaringsdeskundigen een podium te geven. De educatieve activiteiten die plaatsvinden binnen de [Circulaire Academie] kennen drie pijlers: hoofd, hart en handen. Voor elke doelgroep dienen deze drie essenties te worden beantwoord: 1. Waarom zou ik? (hoofd) en 2. Hoe kan ik? (handen) 3. Daarbij is het belangrijk dan mensen geraakt worden, bijvoorbeeld door verbazing, verwondering, boosheid of doordat het ontzettend leuk is (hart).
10
UITGANGSPUNTEN In een open samenwerking is het belangrijk te werken met gedeelde uitgangspunten.
Samen Samenwerking staat centraal voor én achter de schermen. Het platform is gebaseerd op het bij elkaar brengen van mensen en we zullen continu ook interessante partners blijven zoeken die meerwaarde kunnen brengen aan de organisatie en programmering.
Open source Goede toegankelijkheid tot middelen is een belangrijk om deelnemers en partners te betrekken. Wij werken transparant en stellen kennis open beschikbaar.. Juist door zo veel mogelijk met elkaar te delen stimuleren we kennis uitwisseling en nieuwe discussies.
Mensen maken het verschil Elke organisatie draait simpelweg om zijn mensen. De werkelijke omslag is pas mogelijk als mensen binnen gevestigde organisaties anders gaan werken. In de [Circular Academy] staat de mens centraal. Door inspiratie, kennis en verbinding kunnen mensen de kracht ontwikkelen om het verschil te maken.
Sociaal ondernemen We hebben geen winstoogmerk. Waar mogelijk laten we meer vermogende partijen een meer commerciële prijs betalen en geven we gericht korting aan doelgroepen die wél centraal staan, maar minder geld hebben. Deze keuzes zijn transparant voor de deelnemers.
Open staan Innovatie en transitie zijn kernthema’s waar de [Circular Academy] zich op wil richten. Ruimte maken voor flexibiliteit en nieuwe kennis is enorm belangrijk voor het bereiken van onze doelen. We staan dus altijd open voor nieuwe ideeën en verandering.
Sociale innovatie Duurzame innovatie gaat vaak hand in hand met sociale innovatie. Waar mogelijk proberen we deze twee te combineren.
11
KERNACTIVITEITEN • We organiseren, stimuleren en verbinden door lezingen, workshops, cursussen, trainingen, rondleidingen en (netwerk)evenementen die door de verschillende partners worden georganiseerd (gefaciliteerd door de [Circular Academy]). • We faciliteren doelgroepen offline en online. • We stellen educatief en informatief materiaal beschikbaar.
De praktijklessen en partners komen voornamelijk in eerste instantie vooral uit het kennisnetwerk kennis en de activiteiten in de Amsterdamse regio.
12
ONDERWERPEN Het aanbod zal, afhankelijk van de vraag en het aanbod vanuit de partners, de volgende thema’s behandelen: Kennis • circulaire economie • kringsloopsluiting (struviet, vergisting) & grondstof terugwinning • hemelwater gebruik • energie consumptie en productie • governance • circulair ontwerp • afvalverwerking • sociaal ondernemerschap • stadslandbouw en technieken • sensors en data monitoring/verwerking Vaardigheden • veranderende rol van overheid en bedrijven in de samenleving • van innovatie naar toepassing (relevant voor de samenleving maken) • Naar aanleiding van wensen van nieuwe partners kunnen deze thema’s verbreed worden.
Afbakening [Circular Academy] richt zich niet op hele circulaire economie, maar met name op circulaire gebiedsontwikkeling. Daarin nemen we circulair bouwen mee. Daarbinnen vallen thema’s die de hele keten behandelen.
13
UITNODIGING We zijn opzoek naar enthousiaste personen die zich als partner in onze visie en uitgangspunten kunnen vinden. Wat voor partners passen bij ons? Bij de [Circular Acdemy] past een divers gezelschap denkers en doeners. We denken hierbij aan organisaties met soortgelijke doelen rond onderwijs of duurzaamheid, maar ook experts op een bepaald duurzaamheid gebied, stadsmakers, of simpelweg mensen en organisatie die iets willen bijdragen. We onderscheiden inhoudelijke partners (kennisoverdragers), gebiedspartners (faciliteren met een unieke locatie) en communicatie partners (helpen organiseren, kennis ontsluiten en de doelgroepen te bereiken). Wat voor samenwerkingsverband gaat het om? We streven naar een samenwerking die voor iedereen waardevol is. Een flexibele samenwerking met eerlijke en transparante contributies naar elkaar. Denk hier aan bijdrage in natura zoals interessante sprekers, ideeĂŤn, co-programmering, ruimte, of marketing. Goede relaties met partners is erg belangrijk voor ons. Dit willen we stimuleren door flexibiliteit en door niet te werken met ingewikkelde contracten. Klinkt dit goed en past dat bij jou en jouw organisatie? Of ken je een ander die zich zou willen aansluiten? Na onze eerste bijeenkomst op 19 november gaan we in gesprek met enkele betrokken partners om het initiatief verder concreet te maken. Voor vragen en meer informatie kunt u ons een email sturen. Sanderine van Odijk & Cynthia Mooij (Metabolic) Maarten Claassen & Pauline van der Veldt (Waternet) sanderine@metabolic.nl; cynthia@metabolic.nl; maarten.claassen@waternet.nl; pauline.van.der.veldt@waternet.nl
14
15