DOUKAS_2015_001_176 10/12/2014 4:44 μ.μ. Page 25
5 Το αίµα νερό ΧΑΡΗΣ ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ
Συγγραφέας Διευθυντής του περιοδικού «Ποιητική»
Ο τίτλος του βιβλίου μου («Το αίμα νερό») γεννά καταρχάς στον αναγνώστη το ερώτημα αν το ρήμα που σκοπίμως παρέλειψα από το άλλο μισό της φράσης έχει αρνητικό ή όχι πρόσημο. Θεωρώ πως από τη στιγμή που αποφάσισα να δουλέψω, να ανασκάψω αυτό το πολύ προσωπικό κι επώδυνο υλικό, η απάντηση είναι προφανής. Λέω «αποφάσισα», αν και στη λογοτεχνία, όπως γνωρίζουμε, δεν ισχύει αυτό. Έρχεται μια στιγμή που αρχίζεις να γράφεις για κάτι που σε βασανίζει, χωρίς να το έχεις προαποφασίσει. Το επόμενο στάδιο, το πιο δύσκολο βέβαια, είναι να μπορέσεις να τιθασεύσεις σκέψεις και συναισθήματα, που αναδύονται μέσα σου ορμητικά, να τους δώσεις μια μορφή που να τα καθιστά λογοτεχνία. Είχα πολύ δύσκολα παιδικά κι εφηβικά χρόνια. Η λάμψη και ο κοσμοπολιτισμός της οικογένειάς μου έκρυβαν από κάτω τρομακτικές ανατροπές και απερίγραπτη θλίψη. Μεγάλωσα σε ακραίες συνθήκες, ανάμεσα σε πολλές χώρες (Ιταλία, Βραζιλία, Αγγλία, Ελλάδα), διαφορετικές κάθε φορά γλώσσες, με ανθρώπους να εισβάλλουν ξαφνικά στη ζωή μου, αλλά να χάνονται προτού καν
–25–
DOUKAS_2015_001_176 10/12/2014 4:44 μ.μ. Page 26
Tο µοναδικό µου αποτύπωµα
20 15
προλάβω να τους αγαπήσω, και δύο γονείς τόσο απορροφημένους από τις δικές τους επιλογές και τον μεταξύ τους διαρκή πόλεμο που το μόνο που κατάφεραν είναι να μου προσφέρουν το αίσθημα εκείνο της απόλυτης μοναξιάς, που ενδεχομένως να ευθύνεται για το ότι έγινα ποιητής. Προσδιορίζω το βιβλίο αυτό στον υπότιτλο ως «μυθιστόρημα σε σαράντα πέντε πράξεις», αλλά θεωρώ «Το αίμα νερό» σε μεγάλο βαθμό έργο ποιητικό, με την έννοια της πύκνωσης και του ρυθμού που έχει ο λόγος. Ωστόσο αφηγούμαι μια ιστορία, υπάρχει ένα νήμα, που συνδέει όλα αυτά τα σαράντα πέντε στιγμιότυπα/θραύσματα της ζωής μου, και τα πρόσωπα του βιβλίου ανεβαίνουν μ’ έναν τρόπο στη σκηνή. Επέλεξα αυτό τον τρόπο να μιλήσω για κάτι τόσο τραυματικό, γιατί ένιωθα ότι έτσι μπορώ να ελέγχω καλύτερα τα βίαια και πολλές φορές αρνητικά συναισθήματα που μου γεννούσε αυτή η αναμόχλευση του παρελθόντος. Η συναισθηματολογία είναι, ως γνωστόν, η αποτυχία του αισθήματος, και δεν ήθελα επ’ ουδενί το κείμενο να γίνει μελοδραματικό και «μελιστάλαχτο». Ως ποιητής δεν θέλησα ή δεν μπόρεσα να γράψω ένα καθαρόαιμο μυθιστόρημα. Ωστόσο, όπως είχε γράψει και ο Έζρα Πάουντ στον Χένρι Τζέιμς για το ποίημά του «Χιου Σέλγουιν Μόμπερλυ», θα «ήθελα ο αναγνώστης να δώσει στο βιβλίο μου την προσοχή που θα έδινε στις 300 σελίδες που παρέλειψα». Και κάτι τελευταίο και ίσως πιο σημαντικό: καμία αυτοβιογραφία δεν λέει όλη την «αλήθεια». Το «Αίμα νερό» είναι λογοτεχνία κι άρα αυτονομείται ως έργο από τις όποιες προθέσεις του συγγραφέα. Η «αλήθεια» του βιβλίου βρίσκεται μέσα στις λέξεις που το συνθέτουν. Κι αυτές φανερώνουν πολλά – αλλά, μην το ξεχνάμε, άλλα τόσα κρύβουν.
–26–